EL0325

Logisticx

kennisknooppunt voor logistiek

14 AI rukt op in logistiek

Kunstmatige intelligentie biedt veel kansen, maar kent ook gevaren

28 Trend in logistiek vastgoed

Onderzoeker Erasmus Universiteit:

“We maken nieuw woon- en werklandschap”

45 Marktleider in reachvorken

Meijer verplaatst productie naar Vietnam om weerbaarder te worden

8 Veiligheid hoog op de agenda

Lely zet mooie stappen rond gevaarlijke stoffen

WE D O TODAY WHAT WE NEED TOMORROW

FUTURE-PROOFING

For us it lies in investing in robust, high-quality buildings. The real core lies in sustainability, beginning with both thought and action. And with proven and innovative solutions. That is how we develop our real estate: looking ahead.

As we gaze into the future, we eagerly shape tomorrow today. Committed to our clients, organization, and the well-being of people and our planet, we forge a path toward a sustainable future. Onward and forward.

We create the space that enables extraordinary things to happen.

TRADE COMPLIANCE CONGRES 2025

Het Trade Compliance Congres vindt op 17 juni 2025 in Van der Valk Hotel Veenendaal alweer voor de vijfde keer plaats. Dé plek waar trade-complianceprofessionals samenkomen om te netwerken, kennis te delen en zich te laten inspireren door de laatste ontwikkelingen. Ook dit jaar is er weer genoeg te bespreken. Er wordt steeds meer duurzaamheidswetgeving van kracht die impact heeft op de inrichting van organisaties en supplychains.

DATA: DE SLEUTEL TOT COMPLIANCE IN EEN DUURZAME WAARDEKETEN

Op dit evenement krijg je een actueel overzicht van de laatste ontwikkelingen op het gebied van geopolitiek en duurzaam ondernemen. Ook is er aandacht voor de rol van data bij trade-compliance. Er zijn diverse verdiepende themasessies over CBAM, EUDR, export- en importsancties en strategische goederenindeling. Als kers op de taart komt Amerika-kenner Raymond Mens de dag afsluiten. Hij duidt de laatste ontwikkelingen uit de Verenigde Staten en beantwoordt vragen uit het publiek.

Meld je nu aan: evofenedex.nl/tradecompliancecongres2025

JIJ WILT EEN WEERBARE SUPPLY CHAIN

Masterclass Resilience in de supply chain

Diverse startdatums in 2025, locatie: Zoetermeer

In een wereld waar verstoringen in de supply chains meer regel dan uitzondering zijn, is het cruciaal om voorbereid te zijn. Onze vierdaagse masterclass ‘Resilience in de supply chain’ biedt jou handvatten en de kennis om jouw organisatie weerbaarder te maken tegen onvoorziene gebeurtenissen.

De masterclass helpt bedrijven bij het ontwikkelen van een krachtige strategie door het identificeren van kwetsbaarheden en het implementeren van proactieve oplossingen. Tijdens de masterclass maken we uitvoerig gebruik van de wetenschappelijk bewezen Capability Approach.

Meer informatie en aanmelden: evofenedex.nl/resilience

Voorwoord

Een gigantische stroomstoring legde onlangs Spanje en Portugal minstens een halve dag volledig plat. Verkeerschaos door nietwerkende stoplichten en matrixborden, stilstaande treinen en machines, geen licht, koeling en internet, pinstoringen… Ineens werden we met de neus op de feiten gedrukt hoe kwetsbaar we met z’n allen zijn als de stroom voor langere tijd uitvalt.

BENT U GOED

VOORBEREID?

Een cybersecurityexpert waarschuwde diezelfde avond op tv dat bedrijven in ons land vaak niet goed voorbereid zijn als zo’n stroomstoring hier zou gebeuren. Een kans die reëel is, ook gezien de cyberaanvallen die Rusland uitvoert. Voor productie- en handelsbedrijven is het dus van groot belang hun weerbaarheid en wendbaarheid te vergroten, zowel op individueel als ketenniveau. Als bedrijf zou je bijvoorbeeld een keer een noodscenario kunnen oefenen om te toetsen of de logistieke operatie nog door kan gaan bij langdurige stroomuitval.

BMaar stroomstoringen zijn helaas niet de enige uitdaging in deze onrustige tijd. Oorlogen op het Europese continent en in andere delen van de wereld, geopolitieke spanningen, handelsverstoringen door Trump, klimaatproblemen − en zo kan ik nog wel even doorgaan. Crisissen en verstoringen liggen dagelijks op de loer. Uit onderzoek is gebleken dat drie op de vijf bedrijven last hebben van verstoringen in hun supply chains. Voor ketens is het belangrijker dan ooit om daarin mee te bewegen. Wanneer bedrijven dit goed organiseren, biedt dat zelfs kansen voor groei.

Bij evofenedex helpen wij leden om veerkrachtig te worden − een optelsom van weerbaarheid en wendbaarheid. Zo werken we samen met universiteiten, hogescholen, overheden en leden om kennis hiervoor te ontwikkelen. Een mooi resultaat daarvan is bijvoorbeeld dat evofenedex met de Hogeschool Windesheim, Rijksuniversiteit Groningen, Involvation en een

groep bedrijven de Resilience Scan heeft ontwikkeld. Met deze scan krijgt een bedrijf goed inzicht in hoeverre het veerkrachtig is. Daarnaast bieden we leden met de masterclass ‘Resilience in de supply chain’ handvatten en kennis om hun organisatie veerkrachtig te maken.

In deze editie van Logisticx staan een aantal verhalen die leden ook kunnen helpen om veerkrachtig te worden. Door bijvoorbeeld te digitaliseren kunnen data makkelijk en realtime worden uitgewisseld in een keten, waardoor je als bedrijf sneller en flexibeler kunt reageren op verstoringen. Allied Motion vertelt op pagina 40 hoe zij de afgelopen jaren hun organisatie verder hebben gedigitaliseerd en wat het hen heeft gebracht. Wat veerkracht betreft zou artificial intelligence (AI) ook mooie kansen kunnen bieden. Zo helpt AI bedrijven om sneller en vaker scenario’s door te rekenen. Dat maakt hen wendbaarder. Toch is voorzichtigheid met AI ook geboden. Meer hierover op pagina 14.

Tot slot wil ik nog graag wijzen op de Dag van Digitalisering op 18 juni. evofenedex organiseert die dag samen met Logistiek Digitaal en TLN een evenement over AI op ons kantoor in Zoetermeer. Ondernemers krijgen daar concrete handvatten om AI toe te passen in hun organisatie. Leden zijn van harte welkom! Aanmelden kan via onze website: evofenedex.nl/ dag-van-digitalisering-2025.

Bart Jan Koopman Algemeen directeur evofenedex

Inhoudsopgave Logisticx

08

“Wij willen op elke afdeling safety ambassadors aanstellen”

Lely in Maassluis is voortdurend bezig om de veiligheid rond gevaarlijke stoffen op de werkvloer te verbeteren. Frank Rooijakkers, bedrijfsadviseur Gevaarlijke Stoffen bij evofenedex, ondersteunt het familiebedrijf daarbij. De afgelopen jaren zijn er mooie stappen gezet.

14

AI vraagt om nuchterheid en nieuwsgierigheid

Slimmer orders picken, betere wegen vinden in het magazijn of sneller documenten afhandelen. Artificial intelligence (AI) vindt steeds meer zijn weg naar het bedrijfsleven. Ook voor de logistiek liggen er kansen, maar zeker ook gevaren. Een verschijnsel als AI-washing ligt al op de loer.

28

Wonen en logistiek samen in nieuwbouw Ruimte is schaars en duur en dat maakt combineren van functies een trend in vastgoed. Ook logistiek vastgoed beweegt mee; wonen en werken kruipen weer naar elkaar. Bovendien is er ruimte nodig voor de circulaire economie. “We maken een nieuw soort stedelijk woon- en werklandschap”, aldus senior onderzoeker Merten Nefs van de Erasmus Universiteit.

40

Allied Motion zet stappen in digitalisering

Veel bedrijven willen graag een digitaliseringsslag maken, maar weten niet hoe ze moeten beginnen. Ook bij Allied Motion in Dordrecht lag die vraag een paar jaar geleden op tafel. Maar door aan de slag te gaan en kennis op te doen, lopen de processen daar inmiddels op rolletjes. Er worden kosten bespaard en de klanten zijn meer tevreden dan eerst.

45

Familiebedrijf Meijer wil marktleider blijven

De telescopische reachvork werd uitgevonden langs de Waddenzee en is inmiddels in gebruik in meer dan zeventig landen. Het Friese familiebedrijf Meijer Handling Solutions koestert deze innovatie, blijft doorontwikkelen en bereidt zich voor op een volgende grote stap: een deel van de productie verplaatsen naar Vietnam om de positie als marktleider wereldwijd te behouden.

Voorwoord

05 Bent u goed voorbereid?

Coververhaal

08 Lely’s veiligheidsaanpak rond gevaarlijke stoffen

Onderwerpen

14 Kunstmatige intelligentie is een blijvertje

18 Damen verbetert logistiek in distributiecentrum

24 Pakkende oplossing voor minder afval

28 Toekomst van logistiek vastgoed

35 Compensatie voor schade door NAVO-top

36 Elektrisch vliegen komt langzaam dichterbij

40 Minder fouten en meer tevreden klanten

45 Productie Friese reachvork deels naar Vietnam

Gastcolumn

39 Ketensamenwerking als antwoord op trumpisme

Elke editie

13 Roadmap

17 Nieuw op de markt

22 Opleidingen en evenementen

32 Vraag het een expert

44 HP-zinnen

50 Colofon + Contactinformatie

H&S professional en hoofd bhv Edgar Springveld: “Lithiumbatterijen zijn op dit moment door de komst van de PGS 37-2 het gesprek van de dag bij Lely”

Tekst Wilma Nijdam Beeld Lely

Lely’s aanpak voor een veilige werkvloer

“WIJ

WILLEN OP ELKE

AFDELING SAFETY AMBASSADORS AANSTELLEN”

WLely in Maassluis is voortdurend bezig om de veiligheid rond gevaarlijke stoffen op de werkvloer te verbeteren. Frank Rooijakkers, bedrijfsadviseur Gevaarlijke

Stoffen bij evofenedex, ondersteunt het familiebedrijf daarbij. De afgelopen jaren zijn er mooie stappen gezet.

Het lijkt bijna een stad op zich. Het terrein, ook wel de Lely Campus genoemd, met bewegwijzeringen die bezoekers leiden naar een bestemming rond het hoofdgebouw van Lely. “Sommige medewerkers gaan lunchwandelen op de campus en zijn hiermee zeker een half uur zoet”, grapt Edgar Springveld, health & safety (H&S) professional en hoofd bhv bij het bedrijf. Samen met adviseur Gevaarlijke Stoffen Frank Rooijakkers van evofenedex zijn wij op bezoek bij Lely in Maassluis, een familiebedrijf dat bekendstaat om zijn innovatieve oplossingen voor boeren en dat actief is in meer dan 50 landen. In de ontvangsthal van de campus, waar 1600 mensen werkzaam zijn, valt direct de levensgrote kunstkoe op, hét dier waar de producten en diensten van Lely om draaien. Ook zijn er diverse innovaties te bewonderen. Uiteraard de melkrobot, die Lely in 1992 uitvond en het bedrijf veel bekendheid gaf. Maar ook Lely Zeta, de nieuwste innovatie. Een lamp waarin een

camera en minicomputer zitten en artificial intelligence (AI) wordt toegepast.

“De robots die we bouwen, dragen bij aan koecomfort, hygiëne, minder stress in de stal, tijdsbesparing voor de boer, enzovoort”, legt Springveld uit. “De boeren van nu willen steeds meer datagerelateerd werken. Onze robots geven heel veel data af om te zorgen dat boeren de juiste keuzes maken. Daar komt ook AI bij kijken, daar doen wij al heel veel mee. Dit om de boer te adviseren. Met Zeta kunnen we bijvoorbeeld niet alleen koeien monitoren, maar ook hun gedrag. Aan de hand hiervan kan AI voorspellingen doen, bijvoorbeeld dat een koe tochtig is of gaat bevallen.”

Gevaarlijke stoffen

Iets wat minder tot de verbeelding spreekt dan AI, maar wel zeer belangrijk is: Lely werkt door al die robots en vindingen ook met gevaarlijke stoffen. Rooijakkers wordt sinds een paar jaar als veiligheidsadviseur ingehuurd door Lely en

ondersteunt het bedrijf om een veilige werkvloer te creëren.

Daarnaast heeft Rooijakkers een adviserende en controlerende rol bij het voldoen aan ADR- en andere wettelijke regels op het gebied van gevaarlijke stoffen.

Vandaag zal Rooijakkers een audit uitvoeren, maar eerst worden we getrakteerd op koffie met Lely-melk. “De lekkerste melk”, zegt Springveld met een glimlach. De romige melk, gefabriceerd door boeren met een Lely Orbiter, een automatische melkverwerker, smaakt inderdaad goed. Rooijakkers neemt met Springveld een aantal zaken door die bij het vorige bezoek zijn besproken.

Safety ambassadors

“Ik heb morgen een belangrijke presentatie voor het management”, vertelt Springveld na een tijdje. “Wij willen op elke afdeling safety ambassadors aanstellen, een soort van preventiemedewerkers die het management van een afdeling ondersteunen bij hun H&S-verantwoordelijkheden. De wettelijk verplichte preventiemedewerker ben ik, samen met een collega. Het health & safety-team is bij ons niet heel groot, daarom willen we bij diverse afdelingen een contactpersoon − een safety ambassador – aanstellen die met veiligheid aan de slag gaat. Dit zal ook voor een deel over gevaarlijke stoffen gaan. Niet uitvoerend, maar wel controlerend.”

Springveld vervolgt: “De Lely Campus kun je zien als een terrein met verzamelgebouwen. Een heleboel afdelingen en

entiteiten zijn gehuisvest op de campus. Binnen het kantoor, maar ook binnen de productiehallen. We willen met safety ambassadors starten bij elke operationele afdeling waar fysieke risico’s het meest aanwezig zijn, dus ook die waar

“Bij de warranty-afdeling komen geen lithiumbatterijen meer retour”

opslag van gevaarlijke stoffen is. Denk bijvoorbeeld aan de afdelingen Operations en Product Development, waar onze engineers continu bezig zijn onze innovaties te bouwen en te verbeteren. Of de warranty -afdeling, de garantieafdeling waar garantieonderdelen vanuit het veld terugkomen. Stel, er staan gevaarlijke stoffen buiten of gemixt in een kast, terwijl dit niet mag. Ziet of hoort een safety ambassador dat, dan trekt die aan de bel. Dat wordt straks een nieuwe manier van werken.”

Gesprek van de dag Ook veiligheid rond lithiumbatterijen krijgt de nodige aandacht bij Lely. De Lely Discovery Collector C2, een soort meststofzuiger, en de Lely Exos, een robot die autonoom gras

De Lely Exos maait en voert autonoom gras aan de koeien.

Koeien krijgen te eten via de Vector-robot.

De nieuwste innovatie is de Lely Zeta, een AI-lamp die koeien monitort.

De Lely Discovery Collector CS verwijdert mest uit een stal.

maait en voert aan koeien, rijden op dat soort batterijen. “Bij de warranty-afdeling komen geen lithiumbatterijen meer retour. Naar aanleiding van een interne audit anderhalf jaar geleden is deze beslissing genomen, want retouren met lithiumbatterijen zijn gewoon een risico tijdens transport. We handelen de garantieclaims van lithiumbatterijen nu digitaal af door middel van foto’s”, zegt Springveld.

Hij vervolgt: “Lithiumbatterijen zijn op dit moment door de komst van de PGS 37-2 het gesprek van de dag bij Lely. Wat voor soort batterijen hebben we, hoe slaan we ze op, wat worden onze werk- en controleprocedures? Hoe gaan we onze medewerkers trainen om ze meer bewust te maken van de risico’s van batterijen? Hoe gaat de bhv handelen tijdens een calamiteit? We hebben een projectteam opgezet om de PGS 37-2 te implementeren. Het is veel werk, maar we hopen de implementatie dit jaar af te ronden.”

Rooijakkers: “Waar wij nu ook goed naar kijken is het nieuwe ADR. Komen er nieuwe UN-nummers voor apparaten en voertuigen op accuvoeding? Neem bijvoorbeeld de Lely Exos. Volgens het ADR is dat een voertuig. Maar de Discovery Collector C2 is weer geen voertuig. De definities zijn soms behoorlijk lastig. De ADR-classificatie is iets wat we goed in de gaten houden.”

Veiligheid nooit af

De aanpak van Lely laat zien dat het bedrijf veiligheid zeer serieus neemt. Samen met Rooijakkers is Lely voortdurend bezig eventuele risico’s te minimaliseren en veiligheids-

procedures nóg beter te maken. Want veiligheid is nooit af, het is een proces dat continu aandacht vraagt. “Wij hebben bewust gekozen voor een externe veiligheidsadviseur van evofenedex vanwege de kennis, ervaring en ondersteuning die de vereniging biedt. Maar ook omdat externe controle naleving van regels stimuleert”, zegt Springveld. “Lely heeft er veel baat bij dat een externe deskundige met een kritische

“Lely heeft er veel baat bij dat een externe deskundige met een kritische bril naar zaken kijkt”

bril naar zaken kijkt. En dat er regelmatig auditrapporten worden gedeeld, helpt ons zaken gerichter op te pakken”, aldus de Lelyveiligheidskundige.

De verbeteringen die afgelopen jaren zijn doorgevoerd, zijn volgens de twee mannen goed zichtbaar. Zo is de inrichting van het milieuplein voor de afvalstromen van chemie en lithiumbatterijen verder geoptimaliseerd. “De beheerder past netjes op de spullen”, zegt Rooijakkers tevreden. “Batterijen worden overal in de fabriek in bakken ingezameld. Deze gaan naar de beheerder, die vervolgens de batterijen in vaatjes stopt. Het idee is nu de batterijen eerder te verpakken, zodat de handelingen die extra risico’s met zich meebrengen, ertussenuit worden gehaald. Dit heet ook wel de bronaanpak,

LDe Lely Campus in Maassluis.

het wegnemen van gevaren bij de bron om veiliger te werken. Deze aanpak gebruiken we bij meer zaken”, aldus Rooijakkers.

Bewustzijn creëren

Bij veilig werken hoort ook het trainen van medewerkers. Springveld: “We willen via een skillmatrix alle medewerkers in kaart brengen. Met welke risico’s gaan ze om en welke trainingsinstructie hebben ze nodig?

Dat willen we allemaal netjes gaan turven. Onze Lely Academy kan door middel van een leermanagementsysteem de gevolgde trainingen borgen.”

“evofenedex heeft voor Lely een basispresentatie gevaarlijke stoffen gemaakt”, vult Rooijakkers aan. “Belangrijk is dat dit geen droge stof is, dat de situaties herkenbaar zijn voor de medewerkers. Dat de innovaties die ze bij Lely kennen, worden behandeld. De training geef ik om medewerkers bewust te maken van eventuele risico’s en om ze een basisinstructie te geven. Een aantal medewerkers heeft bij evofenedex ook een PGS

37-2- en PGS 15-training gevolgd. Niet iedereen heeft namelijk te maken met de behandelde stof op die trainingen en hoeft die cursussen te volgen.”

Een mooi voorbeeld van bewustzijn creëren en zelf nadenken over veiligheid is volgens Rooijakkers dat de Lely-medewerkers – vlak voordat de vakanties aanbreken − uit zichzelf de batterijen uit de machines halen. Ook trekken zij voor hun vakanties de stekkers van de laders uit het stopcontact. Springveld: “Een stukje orde en netheid. En straks komen er ook nog speciale brandwerende kasten en containers voor de opslag van lithiumbatterijen.”

In de stal

Niet alleen binnen, ook buiten de Lely Campus wordt goed gelet op risico’s die eventueel voor medewerkers kunnen ontstaan door gevaarlijke stoffen. Springveld: “Onze monteurs en test engineers die bij de boeren komen, leren bijvoorbeeld dat ze niet in de stal aanwezig mogen zijn als mest in de mestkelder wordt gemixt of als dat net is gebeurd. Bij het mixen kunnen immers schadelijke en explosieve gassen vrijkomen. We willen voorkomen dat onze medewerkers aan deze stoffen worden blootgesteld.”

En de koeien, hoe gaan jullie om met hun veiligheid als de robots door de stallen rijden?

“Onze afdeling Product Safety is dagelijks met onze engineers bezig om de robots zo veilig mogelijk te maken voor mens en dier. Daarnaast zijn koeien heel slimme beesten. Ze weten gewoon wat een robot komt doen. Vooral als ze eten krijgen via de Vectorrobot”, glimlacht Springveld.

Veiligheidsadviseur: verplicht én waardevol

Bedrijven die gevaarlijke stoffen verzenden of hiermee werken, zijn wettelijk verplicht een veiligheidsadviseur aan te stellen. Deze adviseur helpt risico’s te beperken, processen te verbeteren en incidenten te voorkomen. De veiligheidsadviseurs van evofenedex kennen de praktijk van magazijn tot vrachtauto. Ze controleren procedures, adviseren over veilige opslag en transport, en zorgen dat een bedrijf voldoet aan alle regels. Ook kunnen zij medewerkers opleiden, zodat veiligheid in de hele organisatie geborgd is. Meer weten? Scan de QR-code.

VVlak voordat de vakanties aanbreken, halen de Lely-medewerkers uit zichzelf de batterijen uit de machines

Frank Rooijakkers: “Waar wij nu ook goed naar kijken is het nieuwe ADR”

Automatisch melken met de Lely Astronaut A5.

“EEN HARDE

WILLEN WE VOORKOMEN” KNIP

Sluip- of doorgaand verkeer, bewoners zijn er niet blij mee. ‘Knippen’ in belangrijke wegen is een favoriete maatregel geworden om binnensteden autoluw te maken. Kanttekeningen bij deze roadmap van gemeenten.

Op een doordeweekse dag in Rotterdam staat het verkeer op de Westblaak vast. De chauffeur die zojuist met een e-vrachtauto een filiaal van Albert Heijn heeft bevoorraad, wil rechtsaf naar het volgende filiaal, maar dat vraagt engelengeduld. Hij is niet de enige. Er zijn meer bestel- en vrachtauto’s die stapvoets door de stad op weg zijn naar winkels en horeca. Dat belooft wat als de gemeente even verderop bij het Eendrachtsplein een ‘knip’ gaat aanbrengen.

Voor bevoorrading van winkels, horeca en zorginstellingen in het centrum van Rotterdam wordt het er niet gemakkelijker op. Half april begon een tweejarige verbouwing van het Hofplein. Het verkeer daar moet nu rekening houden met de afsluiting van toevoerwegen zoals de recent versmalde Coolsingel. Niet ver daarvandaan is het Kruisplein, het plein voor station Centraal, onlangs aangepast. Met een knip die ondernemers omzet kost. Daar kwam een onaangekondigde wegafsluiting voor bouwwerkzaamheden bovenop. De lange winkelstraat is nu alleen buitenom per auto te bereiken.

Brede wegen verdwijnen

In de naoorlogse jaren werden steden ingericht met brede wegen met twee of meer rijstroken per richting. Een kentering kwam eind jaren zeventig en begin jaren tachtig. Onder

ondernemers berucht was het zogenoemde verkeerscirculatieplan. De stad Groningen was de eerste ermee. De binnenstad werd verdeeld in vier kwarten waartussen geen autoverkeer mogelijk was. Klanten en ondernemers moesten van een rondweg gebruikmaken om van ‘kwadrant’ te wisselen. Andere gemeenten volgden het voorbeeld, aangespoord door overheidssubsidie. Niet overal was die opzet mogelijk. Maar het idee van knippen in wegen bleef bij gemeenten bestaan. Een volgens Amsterdam succesvolle voorloper van de knippen in de hoofdroutes was het aanbrengen van een provisorische knip op het Muntplein in november 2016. Dat plein in hartje stad is nu

Aansluiten in de file in de stad. Door zogenoemde knippen in hoofdwegen zal dat vaker voorkomen.

het domein van fietsers, trams en toeristen. Kort daarop volgden de knippen in de Prins Hendrikkade en de Paleisstraat. Stedenbouwkundigen plannen geen brede wegen meer. Steden ‘verdichten’ nu. Brede wegen worden smaller gemaakt en veelgebruikte wegen krijgen een knip. Met als gevolg dat chauffeurs van distributievoertuigen in de file moeten aansluiten.

evofenedex blijft actief

De belangenbehartigers van evofenedex blijven bij gemeenten ijveren voor bereikbare bedrijven in stedelijk gebied. Een knip belemmert een vlotte doorstroming en dat zorgt voor omzetverlies en chagrijn. Lars Ahsman is beleidsadviseur voor onder meer regio ZuidHolland bij evofenedex en voorzitter van de Adviesgroep Stadslogistiek Rotterdam, die in 2022 mede op initiatief van evofenedex is opgericht om met de gemeente te zoeken naar oplossingen voor logistieke vraagstukken. “Een harde knip om verkeersstromen tegen te houden, willen we in Rotterdam voorkomen. De knip in de Weesperstraat in Amsterdam leidde immers tot veel problemen. Daarom denken we aan filters. Die weren doorgaand verkeer, maar laten logistiek vervoer met een ontheffing gewoon door via automatische controle”, aldus Ahsman.

Tekst en beeld Ed Coenen Roadmap

Kunstmatige intelligentie is een blijvertje

AI VRAAGT OM NUCHTERHEID EN NIEUWSGIERIGHEID

Slimmer orders picken, betere wegen vinden in het magazijn of sneller documenten afhandelen.

Artificial intelligence (AI) vindt steeds meer zijn weg naar het bedrijfsleven. Ook voor de logistiek liggen er kansen, maar ook zeker gevaren. Een verschijnsel als AI-washing ligt al op de loer.

Artificial intelligence, in het Nederlands kunstmatige intelligentie, is geen toekomstmuziek meer. Inmiddels vindt AI op steeds meer plekken zijn weg in de logistiek en handel.

Tegelijkertijd heerst er onder veel ondernemers onzekerheid: wat is hype en wat is werkelijk van waarde? Nanne Schriek, projectmanager Supply Chain Management (SCM) bij evofenedex, deed onderzoek ernaar en sprak tientallen professionals. Zijn boodschap aan bedrijven: blijf nuchter én nieuwsgierig.

“Veel bedrijven voelen de druk om iets met AI te doen, maar weten vaak niet waar te beginnen”, zegt Schriek. “De kunst is om heel bewust te kijken naar je eigen processen. Welke pro -

blemen probeer je eigenlijk op te lossen? En welke technologie past daarbij?” Volgens hem helpt het om te starten vanuit een concrete behoefte. “Je kunt beter beginnen met één gerichte toepassing dan lukraak een softwarepakket aanschaffen omdat het ‘iets met AI doet’. We zagen in de duurzaamheidsdiscussie het fenomeen greenwashing. Nu zie je iets soortgelijks ontstaan: AI-washing. Toepassingen worden gepresenteerd als slim en intelligent, terwijl de meerwaarde beperkt is.”

Schriek adviseert ondernemers om zich niet te laten leiden door de technologie zelf, maar door de vraag: lost het iets op? “Als AI een oplossing biedt voor een concreet knelpunt in je proces, is het de moeite waarde om AI te verkennen.”

Toepassingen in logistiek

AI is sterk in het herkennen van complexe patronen en het doen van voorspellingen. “Daar zit veel potentie in”, zegt Schriek. “Bijvoorbeeld voor demand planning: het voorspellen van vraag naar producten. AI is daarin vaak beter dan traditionele methoden, zeker als het gaat om complexe datasets.”

Met behulp van AI kunnen medewerkers slimmer orderpicken.

Een ander voorbeeld is het gebruik van computer vision, een onderdeel van AI, bij kwaliteitscontrole. “Met camera’s kun je afwijkingen in producten detecteren. Deze toepassing wordt al gebruikt in de maakindustrie, bijvoorbeeld om medische hulpmiddelen, zoals injectiespuiten, te inspecteren.” Ook worden robots in magazijnen aangestuurd met behulp van onder meer computer vision. Maar de technologie is breder toepasbaar: ook voor productidentificatie en visuele controle van goederenstromen.”

Daarnaast zit er veel potentie in AI op het gebied van kantoorautomatisering. Bijvoorbeeld om documenten te verwerken of analyses te maken. Denk bijvoorbeeld aan de verwerking van bestellingen, facturen en orderbevestigingen. Ook voor het classificeren van goederen – het toekennen van goederencodes voor de Douane – wordt AI steeds vaker ingezet om het werk te automatiseren. Schriek: “Een code bestaat uit acht cijfers. Tot zes cijfers lukt het redelijk goed met AI, maar daarna wordt het lastiger. Dan blijft menselijke expertise nodig. Toch kan het al veel tijd besparen door aan te geven in welke hoek de specialist moet zoeken.”

Volgens Schriek wint AI ook terrein bij sales en operations planning. “AI helpt om sneller en vaker scenario’s door te rekenen. Waar je vroeger maandelijks een analyse deed, kun je dat nu dagelijks doen. Dat maakt je wendbaarder. Ook kun je AI gebruiken om aanvullende inzichten van buiten toe te voegen aan de analyse. Dit verhoogt de kwaliteit van de analyse.”

Data als fundament

Volgens Schriek onderschatten veel bedrijven wat er nodig is om AI goed te laten werken. “AI is niet magisch. Het heeft data nodig. En die data moeten van goede kwaliteit zijn”, benadrukt de SCM-project manager. “Een model is zo goed als de gegevens die je erin stopt. Als de basisdata niet op orde zijn, kun je nog zo’n slimme toepassing gebruiken, maar er komt dan niets bruikbaars uit.”

Hij noemt als voorbeeld magazijnoptimalisatie. “We zien systemen ontstaan die beloven automatisch verbeteringen te identificeren. Maar dat kan alleen als je data –zoals voorraadstanden, looptijden en leverbetrouwbaarheid – betrouwbaar zijn. Anders krijg je verkeerde adviezen.” Goed beschrijven van de context is voor een AI-model cruciaal. Wanneer je in dit geval bijvoorbeeld vergeet te vermelden dat er producten met een THT-datum in het magazijn liggen, zal het model anders optimaliseren. Schriek vindt dat AI-technieken in routeplan -

ning van toegevoegde waarde kunnen zijn. “Het vakgebied operations research, waarin gebruik wordt gemaakt van wiskundige modellen, was daarin al sterk. De integratie

“Je kunt AI beter zien als een slimme stagiair: iemand die helpt, maar waar je wel op moet letten”

met lerende AI-modellen maakt de optimalisatie nog krachtiger. Maar ook hier geldt: zonder goede invoerdata geen waardevolle output.”

Geen vervanger

Hoewel AI in staat is bepaalde taken over te nemen, is het volgens Schriek geen vervanger van mensen. “Je kunt AI beter zien als een slimme stagiair: iemand die helpt, maar waar je wel op moet letten. Maar de ontwikkelingen gaan dermate snel dat deze stagiair steeds slimmer wordt de komende jaren. De output van een AI-model moet echter altijd kritisch worden bekeken. Zeker bij beslissingen met impact.” Daarnaast blijft domeinkennis essentieel. “Je moet weten hoe je processen in elkaar zitten, anders kun je een AI-model ook niet goed trainen of beoordelen. Boven dien is AI nog vaak een black box: je ziet niet altijd waarom het systeem iets voorstelt. Dat vraagt om extra waakzaamheid.”

Een ontwikkeling die hierop inspeelt is explainable AI. Daarmee worden beslissingen van het model inzichtelijker gemaakt. “Dat helpt bij acceptatie en bijsturing. Zeker in een sector zoals de logistiek, waar betrouwbaarheid en transparantie belangrijk zijn”, aldus Schriek.

Sleutelrol medewerkers

In veel organisaties zijn medewerkers sneller in het gebruik van AI dan hun leidinggevenden. “Dat is positief, maar brengt ook risico’s met

JNanne Schriek, projectmanager

Supply Chain Management bij evofenedex: “Veel bedrijven voelen de druk om iets met AI te doen, maar weten vaak niet waar te beginnen”

op 18 juni.

zich mee. Want als medewerkers zonder beleid gebruikmaken van open AI-toepassingen, kunnen gevoelige gegevens op straat belanden”, waarschuwt Schriek. Hij pleit daarom voor gestructureerde experimenten in een afgeschermde omgeving. “Zo kun je veilig ervaring opdoen met toepassingen zonder je data onnodig te delen met externe partijen.” Daarnaast is begeleiding cruciaal. “Zorg dat je medewerkers begrijpen wat AI kan en waar de grenzen liggen. Anders ontstaat het black box syndrome : mensen gebruiken het niet omdat ze het niet vertrouwen of begrijpen.”

Naast de eerdergenoemde toepassingen ziet Schriek kansen voor AI om goederenstromen te monitoren. “Bijvoorbeeld AI gebruiken om verstoringen in toeleveringsketens te signaleren. Denk aan plotselinge vertragingen in havens of veranderingen in de leverbetrouw -

baarheid van leveranciers.” Daarbij is het belangrijk dat bedrijven niet alleen naar hun interne processen kijken, maar ook naar wat er in de keten en de buitenwereld gebeurt.

malen groter en AI wordt nu al breed ingezet. Dit is blijvend.” Toch blijft hij voorzichtig. “We overschatten vaak wat technologie op korte termijn kan, maar onderschatten wat het op

“Voorkom dat AI iets wordt van de IT-afdeling alleen”

“Je kunt AI inzetten om bijvoorbeeld prestaties van leveranciers in kaart te brengen en risico’s te voorspellen. Maar dat vraagt wel dat je daar eerst basisdata over verzamelt.”

Aan de slag

Voor leden van evofenedex heeft Schriek een duidelijk advies. “Start met een inventarisatie: welke kwetsbaarheden zie je in je processen? Waar valt winst te behalen? En hoe veerkrachtig ben je als organisatie? Dat laatste is essentieel in een wereld vol verstoringen.”

Hij raadt verder aan medewerkers actief te betrekken. “Voorkom dat AI iets wordt van de IT-afdeling alleen. Als je het inzet op de werkvloer, moeten de medewerkers begrijpen wat het doet. Train en enthousiasmeer je mensen. Alleen dan kun je de echte waarde van AI benutten.”

AI is volgens Schriek geen hype die vanzelf overwaait. “We zagen dat eerder wel bij blockchain: veel aandacht, weinig toepassingen. Maar AI is anders. De investeringen zijn vele

(advertenties)

lange termijn verandert. De bedrijven die daar nu al nuchter en nieuwsgierig mee omgaan, zijn straks beter voorbereid.”

Zijn slotboodschap is helder: “Laat je niet opjagen door AI, maar laat je ook niet afschrikken. Begin klein, denk groot en zorg dat de digitale basis op orde is. En blijf vooral scherp.”

Dag van Digitalisering 2025 Op 18 juni 2025 is het de Dag van Digitalisering. Met ondersteuning van Beurtvaartadres organiseert evofenedex die dag samen met Logistiek Digitaal en TLN een evenement in Zoetermeer, waarbij het gebruik van AI in de logistiek centraal staat. Deelname is gratis voor leden. Aanmelden kan via de QR-code.

GEBHARDT ConVer ®

GEBHARDT Intralogistics Netherlands BV Lichttoren 32 | 5611 BJ Eindhoven T +31 683 126 843

info@gebhardt-group.com www.gebhardt-group.nl

De Dag van Digitalisering werd vorig jaar druk bezocht. Dit jaar is het evenement

Traigo48 van Toyota Material Handling

NIEUWE GENERATIE E-VORKHEFTRUCKS

Met de Traigo48-serie introduceert Toyota Material Handling een generatie elektrische vorkheftrucks die kracht, energiezuinigheid en comfort combineert. Door slimme technologie en een compact ontwerp zijn ze geschikt voor uiteenlopende logistieke toepassingen, zowel binnen als buiten.

Toyota Material Handling heeft een nieuwe serie elektrische vorkheftrucks op de markt gebracht: de Traigo48. Deze serie is volgens de fabrikant ontworpen voor ondernemers die betrouwbare en energiezuinige oplossingen zoeken voor intern transport.

Aanbod van Toyota

De trucks zijn beschikbaar in zowel drie- als vierwielmodellen en geschikt voor uiteenlopende werkzaamheden zoals laden, lossen, stapelen en horizontaal transport. Met een hefcapaciteit tot 2 ton en hefhoogten van maximaal 7,5 meter biedt de serie een brede inzetbaarheid, zowel binnen als buiten. De truck heeft een snelheid van 20 kilometer per uur.

Wat deze trucks vooral interessant maakt voor bedrijven is de combinatie van kracht en laag energieverbruik. De geïntegreerde en door Toyota ontwikkelde SyncDrive-technologie zou ervoor zorgen dat het energieverbruik tot 18 procent lager is dan bij eerdere modellen. Bedrijven kunnen kiezen uit verschillende energiebronnen: van loodzuur- en lithium-ionbatterijen tot waterstof via een brandstofcel. Dit geeft ondernemers de mogelijkheid te investeren in een oplossing die past bij hun dagelijkse praktijk en toekomstplannen.

Compacter model

Traigo i, een van de modellen uit de serie, beschikt over een geïntegreerde lithium-ionbatterij. Dat maakt de truck compacter, ver-

hoogt het comfort voor de bestuurder en verkort de laadtijd. Door het slimme ontwerp is er meer beenruimte beschikbaar en is het zicht vanuit de cabine verbetert. De lader is geplaatst in het contragewicht, waardoor opladen sneller en eenvoudiger wordt. Ook de bediening en het comfort voor de bestuurder zijn volgens Toyota verbeterd. Het vernieuwde bestuurderscompartiment biedt meer ruimte en een ergonomische werkhouding. De volledig geveerde cabine beperkt trillingen, terwijl een nieuw stuurwiel en een optionele armsteun met geïntegreerd touchscreen bijdragen aan een prettige en intuïtieve werkomgeving. Wie kiest voor het optionele glazen dak, heeft beter zicht op de last en kan nog veiliger op hoogte werken.

De nieuwe Traigo48-serie.

Nieuw

Meer opslagcapaciteit in kleiner warehouse

DAMEN VERBETERT LOGISTIEK IN DUURZAAM DISTRIBUTIECENTRUM

Slimmer opslaan en efficiënter werken. Het nieuwe warehouse van Damen Shipyards staat misschien niet op een logistieke hotspot, maar is wel de plek waarvandaan het familiebedrijf driekwart van zijn wereldwijde leveringen verzorgt. Dankzij reachtrucks en hogere stellingen kunnen ze meer opslaan op minder oppervlak.

In Schelluinen klopt sinds kort het logistieke hart van Damen Shipyards. Vanuit het nieuwe, moderne distributiecentrum worden daar dagelijks honderden goederen verwerkt en wereldwijd verzonden. Voor de scheepsbouwer betekent het een flinke stap vooruit: meer efficiëntie, een lagere milieubelasting en een prettiger werkklimaat voor de medewerkers.

Het nieuwe pand vervangt het verouderde distributiecentrum

op bedrijventerrein Avelingen-Oost in Gorinchem. Daar werd sinds de jaren zestig gewerkt in hallen zonder daglicht. “In het oude magazijn werkten we nog onder tl-verlichting, zelfs in de kantines kwam geen straaltje zonlicht naar binnen”, vertelt logistics manager Martijn van Tilborg.

In het nieuwe pand is dat fundamenteel anders. De ramen vormen een doorlopend lint langs de gevel en zorgen voor een

Logistics manager Martijn van Tilborg: “We hebben ten opzichte van het vorige pand de vloer een stuk efficiënter ingedeeld en de stellingen dichter bij elkaar gezet”

rode vakken op de vloer kan het personeel checken wat er in een container past.

Dankzij

open en lichte werkomgeving. Van Tilborg: “We zien de lucht en het groen van de omgeving, dat geeft echt een andere energie aan de werkvloer.” Bovendien heeft het gebouw het hoogst mogelijke energielabel: A++++. “Daarmee voldoen we aan de hoogste standaarden als het gaat om duurzaamheid.”

Geworteld in de regio

De wortels van het familiebedrijf Damen liggen in de regio Gorinchem en het was dan ook een bewuste keus om het nieuwe warehouse daar weer neer te zetten (Schelluinen ligt op zo’n 5 km afstand van Gorinchem).

“Natuurlijk kun je denken aan de Maasvlakte of iets dergelijks als het gaat om de meest ideale logistieke plek. Maar dan moet je weer nieuwe mensen gaan werven. Door dicht bij de oude locatie te blijven, kon iedereen hier blijven werken. We zijn namelijk heel tevreden over onze mensen, meer dan de helft van hen werkt hier al meer dan tien jaar. Zo hebben we binnenkort een familiedag waarop werknemers hun gezin meenemen om te kijken naar wat hier allemaal gebeurt. Die familiaire sfeer vinden wij ontzettend belangrijk”, vertelt de manager.

Met 14.500 vierkante meter vloeroppervlak is het distributiecentrum iets kleiner dan zijn

voorganger, maar de opslagcapaciteit is een kwart groter. “We hebben ten opzichte van het vorige pand de vloer een stuk efficiënter ingedeeld en de stellingen dichter bij elkaar gezet en met 4 meter verhoogd tot 11 meter”, legt Van Tilborg uit. “Om de stellingen te bereiken werken we nu met reachtrucks. Dat was voor het personeel wel even wennen en

“We voldoen aan de hoogste standaarden als het gaat om duurzaamheid”

we hebben onze mensen dan ook op cursus moeten sturen om ze op te leiden. Maar nu iedereen eraan gewend is weten ze niet meer beter, merken we.”

Slimmer ingedeeld

Daarnaast is het warehouse een stuk slimmer ingedeeld, waardoor de afstanden die medewerkers afleggen zijn verkort. “We hebben nagedacht over goederen die we veel gebruiken en ‘kleinstuks’. Die laatste hebben we in aparte stellingen gelegd, waardoor er nu sneller kan worden gepickt”, aldus Van Tilborg.

Met hout wordt alles vastgezet in de containers om te voorkomen dat de lading gaat schuiven.

Voorkom ongelukken en schade

Gebruik slimme veiligheidsmaatregelen in uw magazijn

Bereik ruim 10.000 leden van evofenedex middels evofenedex Actueel Reserveer nu uw banners of advertorials! Vraag naar de mogelijkheden

Telefoon: +31(0)70 399 00 00 E-mail: sales@jetvertising.nl

Veilig, deskundig en duurzaam werken met werkmaterieel

Maak uw magazijn veiliger! Scan de QR-code

“Dat hebben we samen met onze medewerkers bedacht en gedaan. We hebben ze meegenomen in de bouw van dit nieuwe magazijn, want zij weten heel goed wat wel en niet kan. We hebben echt gekeken hoe we het zo efficiënt en prettig mogelijk konden inrichten.”

De verhuizing zelf was overigens nog een behoorlijk ingewikkelde operatie, stelt Van Tilborg. “Terwijl we aan het verhuizen waren moest de winkel openblijven. We kunnen onze klanten niet laten wachten op hun onderdeel omdat wij aan het verhuizen zijn. Maar dankzij een goede planning en afstemming is het gelukt.“

Bij de dertien laad- en losdocks komt dagelijks een stroom van vrachtauto’s voorbij. Jaarlijks worden hier goederen ontvangen van honderden leveranciers. Ongeveer driekwart van alle onderdelen die Damen wereldwijd nodig heeft, vertrekt vanuit Schelluinen. Elke levering wordt nauwkeurig gecontroleerd, ingeslagen of direct verzendklaar gemaakt voor transport naar een van de vijfhonderd internationale bestemmingen.

Betere routing

Een van de verbeteringen is dan ook het hele in- en uitslagproces. Van Tilborg: “Voorheen werden de goederen aan de voorkant afgeleverd en aan de achterkant uitgeleverd. Nu werken we in een U-vorm en dat scheelt meters, omdat een deel van de binnengekomen lading er meteen weer uitgaat. Bij binnenkomst controleren we de lading bij de

controlebanen en voorzien we die van een barcode, zodat we de juiste locatie weten. Bij het picken weten we dan snel waar we iets kunnen vinden.”

Het verzendklaar maken is duidelijk te zien. Op de vloer zijn diverse vlakken ter grootte van een zeecontainer gemarkeerd. Van Tilborg:

“Nu werken we in een U-vorm en dat scheelt meters”

“Op die manier kunnen onze mensen de lading slim inplannen. Wat past wel en wat nog niet? Daarmee besparen we veel tijd en frustratie tijdens het inladen. Onze voorwerpen zijn niet van een standaardafmeting. Denk aan onderdelen van motoren en dergelijke. Dat vraagt echt pas- en meetwerk.”

Met de bijbehorende zagerij is het een soort Tetris om alles in de containers te krijgen.

N“Hier worden op maat gemaakte houten frames geproduceerd om zendingen te stabiliseren tijdens het transport”, legt Van Tilborg uit. “Dat moet allemaal precies kloppen, want we willen niet dat de lading gemankeerd aankomt op de plaats van bestemming. Alles moet precies kloppen − van verpakking tot verscheping.”

Flessen kooldioxide liggen klaar om te worden uitgeleverd.

Opleidingen en evenementen

Mei

Douaneprocedures in de praktijk

Cursus • Zoetermeer

Juni

Zakendoen met de VS in onzekere tijden

Webinar

Ondernemen met de Verenigde Staten lijkt alsmaar onaantrekkelijker te worden door geopolitieke spanningen en grillige importtarieven. Daardoor is het voor veel ondernemers lastig te bepalen welke koers ze moeten varen. Hoe kun je als mkb-bedrijf blijven handelen met de Verenigde Staten, ondanks alle onzekerheden?

Op welke risico’s moet je letten, en waar liggen kansen om je internationale strategie uit te bouwen? In het webinar ‘Zakendoen met de VS in onzekere tijden’ gaan experts van evofenedex op die vragen in.

Afvalstoffen VIHB

Opleiding • Zoetermeer

CO 2 -reductie

Workshop, online

Werken met de IMDG-code

Opleiding • Zoetermeer

ICC Incoterms® 2020

Masterclass • Utrecht

Certificaten van Oorsprong, EUR.1 en factuurverklaringen

Workshop • Utrecht

Opslag lithiumbatterijen (PGS 37-2)

Opleiding • Zoetermeer

Trade Compliance Congres 2025

Evenement • Veenendaal

Dag van Digitalisering 2025

Evenement • Zoetermeer

Trends in de handel en logistiek

Webinar

De wereld van handel en logistiek verandert snel. Nieuwe wet- en regelgeving, strengere duurzaamheidseisen, digitalisering van processen en geopolitieke spanningen hebben impact op je bedrijfsvoering. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor je bedrijf? En hoe speel je daar tijdig en effectief op in? Tijdens het webinar beantwoorden specialisten van evofenedex al die vragen.

Letters of Credit Masterclass • Utrecht

ICC Incoterms® 2020 Workshop • online

Internationaal betalingsverkeer en risicomanagement Workshop • Utrecht

Accijns en verbruiksbelasting Workshop • Utrecht

Dag van Digitalisering 2025

Evenement • 18 juni • Zoetermeer

Digitalisering en de opkomst van AI veranderen de logistiek in hoog tempo. Beide ontwikkelingen hebben veel impact op logistieke processen. Tijdens de Dag van Digitalisering staan de ontwikkelingen rond AI centraal. Bekende sprekers als Peter de Kock en Sebastian Piest vertellen over de impact van AI op innovatie en werk, en hoe je succesvol een AI-project start. Ook zijn er interactieve breakout-sessies. Die gaan bijvoorbeeld over AI in magazijnen, slimme transportplanning en AI-voorbeelden uit de praktijk.

Opslag lithiumbatterijen (PGS 37-2)

Opleiding • 17 juni • Zoetermeer

“ Sla je lithiumbatterijen of -accu’s op in je magazijn? Dan is de kans groot dat je moet voldoen aan de PGS 37-2. Deze richtlijn gaat over de veilige opslag van lithiumbatterijen en -accu’s. De PGS 37-2 kan een enorme impact hebben op de inrichting van een bestaand of nieuw magazijn.

Alle evenementen vind je via

Verkiezing raden evofenedex

Abbott Logistics BV, gevestigd in Zwolle, is verkiesbaar voor een periode van drie jaar voor de Raad voor luchtvracht- en expresvervoer.

Eventuele bezwaren kunnen binnen drie weken na de verschijning van dit magazine worden ingediend bij de algemeen directeur van evofenedex.

Het is van belang dat tijdens werkzaamheden met gevaarlijke stoffen of lithiumbatterijen minimaal één medewerker in het bedrijf over kennis beschikt om de richtlijn te kunnen toepassen. In de opleiding ‘Opslag lithiumbatterijen’ leer je in twee dagen hoe je de PGS 37-2 goed toepast. Daarnaast leer je oplossingen te bedenken voor opslagvraag stukken en hoe je een goede gesprekspartner bent voor directie, management en overheid.”

Erik Wardenier

Docent van de cursus

Opleidingen

Bekijk het volledige opleidingenaanbod van evofenedex op de website. Bij vragen kun je contact opnemen met evofenedex via opleidingen@evofenedex.nl of 079 3466 990.

Tekst en

Studenten Inholland bedenken EcoWrap

PAKKENDE OPLOSSING VOOR MINDER AFVAL

Elke dag worden in Nederland een miljoen pallets verplaatst. Met de daarbij gebruikte

wikkelfolie kun je, achter elkaar gelegd, anderhalf keer de omtrek van de aarde inpakken.

Dat moet anders, besloten zes studenten van Inholland Alkmaar. Ze bedachten een hoes die volgens hen zeker vijf jaar meegaat.

Van een ogenschijnlijk simpele schoolopdracht tot hoogst interessant duurzaam product. Dat is in één zin het verhaal van EcoWrap Solutions, een bedrijfje van zes studenten aan de Hogeschool Inholland Alkmaar. Vanuit een schoolproject kreeg het zestal de opdracht een bedrijfje te beginnen volgens de bekende vier stappen: bedenk iets, ontwerp het, produceer het en breng het in de verkoop. “Voor die bedenkfase hadden we precies één week de tijd”, zegt teamlid Luuk Woerden. “We concentreerden ons op de vraag: waar komt nou veel afval vandaan en daardoor kwamen we algauw bij

de logistiek uit. De grootste afvalstroom is karton, maar plastic is een goede tweede. Toen zijn we gaan kijken of we daarvoor iets herbruikbaars konden bedenken.”

Mitsen en maren

Rondrijdend over industrieterreinen viel het de studenten op dat veel dingen die op pallets of rolcontainers staan, in plastic worden verpakt. “Wanneer we de gebruikers daarover spraken, kwamen er allerlei mitsen en maren naar voren als het om herbruikbare alternatieven voor wikkelfolie ging. Belangrijk is bijvoorbeeld dat het omhulsel aan de

pallet kan worden vastgemaakt. Dat leek ons geen al te groot probleem, zolang je maar werkt met goed spanmateriaal. Wij gebruiken onder andere heavy duty -elastieken”, vertelt Woerden. “Vervolgens zijn we gaan kijken of we van oude reclamebanners verpakkingsmateriaal konden maken, maar dat materiaal bleek toch te dik en te stug. We moesten iets dunners hebben, dus gingen we op zoek naar een zeilenmaker in de buurt.”

Uitvinders

En zo kwamen de Inholland-studenten uit bij Smitveld, de Alkmaarse bouwer van vouw -

Een computergestuurde snijmachine maakt de doeken op

Luuk Woerden (l) en Maarten Smit checken de kwaliteit van bedrukking op een EuroWrap.

maat.

Studenten Thijs Dekker (l), Luuk Woerden en ondernemer Maarten Smit tonen een EcoWrap-toepassing.

met v.l.n.r.

wagens en caravans op industrieterrein Beverkoog. Eigenaar Maarten Smit reageerde meteen enthousiast. “Wij verdienen ons geld met vouwwagens, maar zijn toch vooral ook uitvinders. Dus werken we graag mee aan dit project. We zagen een concept met nog wat haken en ogen en hebben daaraan een vliegwielwerking gegeven. Ons zeildoek heeft de juiste sterkte, het is lichter en je kunt er toch gewoon doorheen kijken”, zegt Smit, die samen met zijn vader Theo het bedrijf runt. En zo ontstonden de EuroWrap (een pallethoes) en de RolcontainerWrap. Beide zijn gemaakt van bisonyl, een pvc-achtig doek dat doet denken aan een vrachtautozeil. De hoezen kunnen in meerdere maten worden geleverd, rekening houdend met de omvang van pallets en rolcontainers. Smitveld heeft voor zijn tentdoeken en grondzeilen een snijmachine staan die (computergestuurd) rollen zeildoek in de juiste maten snijdt. En iets verderop op het industrieterrein bleek de firma Sierhuis de hoezen mooi te kunnen bedrukken, bijvoorbeeld met bedrijfsnamen.

Rondscheuren

Met wat prototypen van de twee hoezen gingen de studenten langs bij verschillende bedrijven, waaronder Loxam, een grote verhuurder van bouwmaterialen. “Daar stapelen ze 400 kilo betonblokken op een pallet, waar normaal een enorme laag plastic omheen moet met vijf spanbanden. Maar ze deden onze EuroWrap eromheen en gingen toen een beetje rondscheuren over de parkeerplaats. Alles bleef keurig op zijn plaats”, vertelt Woerden trots. En zo waren meer ondernemers enthousiast, vooral ook over

de tijdwinst die ze – naast winst op het gebied van plasticreductie – met de EcoWrap-producten kunnen boeken. De

Bedrijven die met rolcontainers werken, gebruiken al snel vier kilometer inpakplastic per twee dagen

hoes laat zich volgens Woerden namelijk simpel aanbrengen en weer losmaken.

Bedrijven die veel met rolcontainers werken − zoals Sligro en verhuurders van klapstoelen en statafels – zien ook de meerwaarde.

Veelbelovende pilots

Bedrijven die met rolcontainers werken, gebruiken al snel vier kilometer inpakplastic per twee dagen, legt Woerden uit. “We hebben uitgerekend dat je met EcoWrap binnen een jaar de aanschafprijs terugverdiend, terwijl het minstens vijf jaar meegaat.” Mede omdat een grote speler als Loxam al interesse heeft getoond en er een paar veelbelovende pilots draaien, werd al snel besloten om EcoWrap Solutions op te richten. “We hebben inmiddels een website en staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel”, zegt Woerden trots. Het gloednieuwe bedrijfje is ook meteen opgemerkt door ondernemers in Noord-Holland. EcoWrap is een van de genomineerden voor de NHN (Noord-Holland Noord) Business Awards, die in november 2025 worden uitgereikt.

B

“We hebben een goed concept een vliegwielwerking gegeven”

Maarten Smit:

Het complete EcoWrap Solutions-team,

Luuk Woerden, Thijs Dekker, Tristan de Wit, Lieselot van Veen, Moos Kaandorp en Daan de Boer.

New distribution center: efficient and future-proof

Three strategically located, modern logistics units in Lelystad, built to high sustainability standards, offering excellent accessibility in a prime growth area.

Approx. 40,000 sq.m. divided over 3 units, starting from 12,000

Along the A6, with fast access to the Randstad

Off-grid location with guaranteed energy supply

Flexible, efficient design and smart solutions

Ideal for logistics, storage, transshipment or production and light industry

BREEAM-NL Very Good certified

Ed Coenen

Tekst en beeld

Toekomst van logistiek vastgoed

WONEN EN LOGISTIEK SAMEN IN NIEUWBOUW

Ruimte is schaars en duur en dat maakt combineren van functies een trend in vastgoed. Ook logistiek vastgoed beweegt mee; wonen en werken kruipen weer naar elkaar. Bovendien is er ruimte nodig voor de circulaire economie. “We maken een nieuw soort stedelijk woon- en werklandschap”, aldus senior onderzoeker Merten Nefs van de Erasmus Universiteit.

Er is een tijd geweest dat ondernemers woningen lieten bouwen voor hun arbeidsmigranten. Om glasblazers voor zijn glasfabriek aan te trekken, liet Anton Philips een woonwijk met winkels en sportvoorzieningen bouwen. Daarmee kon hij werknemers weghalen bij andere glasfabrieken. De huizen staan er nog steeds, in de schaduw van het PSV-station. Bij Son liet hij een dorp met boerderijen bouwen om boerenzonen uit Drenthe aan te trekken.

Philips was niet de eerste. Dertig jaar eerder kocht Jacques van Marken een weiland bij Delft en liet hij tuinarchitect Zocher een park met woningen ontwerpen. In het park, genoemd naar zijn vrouw Agneta, kon Van Marken de medewerkers van zijn gist- en spiritusfabriek een aantrekkelijk onderdak bieden. Terugblikkend was Van Marken een weg-

bereider voor de ontwikkeling van tuindorpen in Europa, ofwel woonwijken in een groene omgeving. Goed voor de werknemers en goed voor de werkgevers. In Engeland werd het geperfectioneerd tot dorpen met allerlei functies, op korte afstand van de fabrieken. Philips volgde die trend en met hem ‘notabelen’ elders in het land.

Landschap verandert

In een werkkamer in een gebouw van de Erasmus Universiteit heeft senior onderzoeker Ruimtelijke Planning Merten Nefs een goed uitzicht over het moderne Rotterdam. Aan de wand hangt een kaart van Rotterdam van rond 1930. Met ‘op Zuid’ de vele goederensporen naar haven- en productiebedrijven en daarbij woonbuurten op loop- of fietsafstand. Nefs, ver-

Woningbouw op voormalige haventerreinen in Rotterdam. Wel woningen, kantoren, zorgbedrijven en winkels, maar geen logistiek.

Het denken in grote hotspots is aan het kantelen.

Agnetapark in Delft, een vroeg voorbeeld van een tuindorp dat werd gebouwd voor personeel.

bonden aan het Erasmus Centre for Urban, Port and Transport Economics (UPT), zegt een liefhebber van oude kaarten te zijn. Die vertellen over de ontwikkelingen in ruimtelijke planning van bedrijvigheid. Als hij vanuit zijn kamer naar buiten kijkt, ziet hij het moderne Rotterdam waar havenbedrijven en industrie steeds meer verdwijnen en het landschap verandert in een compacte stad met woontorens. Vorig jaar studeerde hij af op de veranderingen in de ruimtelijke planning van logistiek.

“Tot de jaren tachtig ging het om transport, met opslagplaatsen voor grondstoffen bij havens en magazijnen bij fabrieken”, vertelt Nefs. ”In de jaren tachtig kreeg logistiek een plaats in ruimtelijke planning. Dat was in de tijd dat de grenzen in Europa vervaagden en voor de logistiek in grensgebieden geen plaats meer zou zijn. Venlo wist dat tegen te gaan. In 1991 werd de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening aangevuld met ‘Extra’ [het begrip Vinex is daar een verkorting van, red.] en tegelijk met de aanwijzing van Vinexwijken werden Venlo, Rotterdam en Schiphol aangewezen als de drie logistieke mainports.”

Nefs over die tijd: “Venlo kon in westelijke richting uitbreiden met Trade Ports. Dorpen moesten grond inleveren om grootschalige logistiek mogelijk te maken. Projectontwikkelaars financierden de plannen en liepen weinig risico. Het was voor buitenlandse huurders van de gebouwen fiscaal aantrekkelijk om in Venlo neer te strijken en niet aan de andere kant van de grens. Ook andere gemeenten wilden dat wel en de verkiezing van Logistieke Hotspot van het Jaar werd voor gemeenten en projectontwikkelaars een belangrijke wedstrijd. Waarbij het niet zozeer ging om de beste hotspot, maar om de nieuwe locaties met de beste kansen voor ontwikkelaars.”

Circulaire economie

Dertig jaar lang domineerden de clusters van grote distributiecentra het landschap. Studenten van nu krijgen echter met een ander landschap te maken, merkt Nefs. Als senior-onderzoeker begeleidt hij studenten in

Rotterdam en Delft. “Het denken in grote hotspots is aan het kantelen. Ik zie dat veel Nederlanders niet meer zitten te wachten op XXL-distributiecentra in hun leefomgeving vanwege de impact op verkeer en huisvesting. Toch hebben we nog steeds ruimte voor logistiek nodig. Het zijn de op Nederland gerichte supermarkten, e-commerce -

“Toch hebben we nog steeds ruimte voor logistiek nodig”

bedrijven en winkelbedrijven die de nog beschikbare kavels vullen. Ook zullen we ruimte nodig hebben om op efficiënte wijze te kunnen antwoorden op een circulaire economie. Als we door schaarste aan grondstoffen of geopolitieke problemen disrupties krijgen in de aanvoer van producten, grondstoffen en halffabrikaten, zullen we meer producten repareren, demonteren en opnieuw assembleren. Deze circulaire economie is nodig voor zowel duurzaamheid als onafhankelijkheid in Europa. Voor de industriële schaal die dat vraagt, zullen we in een circulaire economie nog steeds grote gebou wen nodig hebben. Maar wel met een gebied erbij dat uitnodigt voor een wandeling.”

Die ontwikkeling kan snel gaan, verwacht Nefs. “Geopolitiek is er veel aan de hand en we moeten nog afwachten wat de effecten ervan zijn op hotspots voor Europese distributie. Eerdere disrupties in de logistiek hebben bedrijven wakker gemaakt, ze zijn weer in Europa gaan produceren. Mogelijk dat de aan defensie gerelateerde industrie daarin het voortouw gaat nemen.”

Wonen en werken

Ook wonen en werken kunnen weer bij elkaar komen. Een woning is een steeds hardere randvoorwaarde om ergens te willen werken. “ASML is het bekendste voorbeeld”,

TMerten Nefs: “Als we nu nog grote projecten willen, moeten we overwegen de beperkte ruimte te benutten door te stapelen”

Om minder afhankelijk te zijn van grondstoffen en verre leveranciers zal de behoefte aan ruimte voor industriële refurbishing groeien.

merkt Nefs op. “Net als Philips of Van Marken honderd jaar geleden, ziet ASML de noodzaak om bij te dragen aan woningbouw in de omgeving van de fabriek. In de omgeving, want nieuwe medewerkers waarop ASML mikt willen niet meer elke

“Voor de industriële schaal die dat vraagt, zullen we in een circulaire economie nog steeds grote gebouwen nodig hebben”

dag een paar uur in een auto, trein of bus onderweg zijn. Ze verhuizen, als het even kan, naar de stad waar zij werken. Ze willen met mooi weer op de fiets of lopend naar hun werk, bij voorkeur door een gebied met wat groen. Dat doe ik zelf ook.” Hij vervolgt: “We zijn er nog niet zo goed in, maar we maken een nieuw soort stedelijk woon- en werklandschap. Dat

meer is dan alleen een papiertje invullen met de gevraagde gegevens.

Wij bieden u:

• Deskundige verzorging van ontheffingen en begeleiding uitzonderlijk vervoer in heel Europa

• Verkenning reisroutes

• Tijdig waarschuwen bij verlopen langlopende ontheffingen

• Ruim 35 jaar ervaring

• Dag en nacht bereikbaar

Bedrijven ontdekken ‘stapelen’ als alternatief voor een parkeerterrein.

nieuwe landschap bestaat uit een mix van magazijnen, industrie, woningen voor medewerkers en voorzieningen voor bewoners. Zoals in de tijd van de tuindorpen bij bedrijven, maar dan op een wat grotere schaal. Op de beurs

Logistica Next zag je de afgelopen jaren al wat schetsen van bouwbedrijven. Zij schetsen bedrijfsgebouwen met daaromheen woningen, een sportcentrum en winkels.”

Functies stapelen

Nefs: “Als we nu nog grote projecten willen, moeten we overwegen de beperkte ruimte te benutten door te stapelen.” De auto parkeren op een parkeerterrein vraagt veel dure meters en bedrijven zoeken naar meervoudig ruimtegebruik. Parkeren kan op het dak of in een parkeergarage die niet alleen functioneel is, maar ook nog mooi is om te zien. ”Functies combineren past in een logistiek landschap. Dat is een landschap waaraan we nog moeten wennen”, merkt Nefs op. Een mooi voorbeeld vindt hij NovaCity in Brussel, een ‘verticaal gemengd’ project met stadslogistiek in de plint, met daarop kantoorruimtes die naast hun kantoorfunctie ook dienen als geluidswal voor de woningen boven het project.

(advertenties)

Bel eens voor een vrijblijvende offerte en verbaas u over ons uitgebreide dienstenpakket.

Voor inlichtingen: Jan van Galenstraat 66

3115 JG SCHIEDAM

Tel. (010) 298 28 28

Fax (010) 298 28 20 www.ete.nl

E-mail: info@ete.nl

Omdat het aanvragen van ontheffingen

“De aandacht voor akoestiek maakt dat de functies wonen, kantoren en stedelijke logistiek goed kunnen samengaan.”

Ook noemt hij het project Porte de la Chapelle in Parijs, gebouwd op een voormalig spoorwegterrein van zeven hectare. “Het was een verpauperd terrein”, vertelt Nefs. “Nu is het een woonwijk met een logistieke hub. Het is een gebouw voor overslag van voedingsmiddelen, meubels en mode. Goederen komen over het spoor met een goederenshuttle vanuit een groot distributiecentrum bij Lille. De distributie in de last mile gebeurt vervolgens met elektrische voertuigen. Boven op het logistieke hotel is plek voor sport, kantoren, woningen, woon-werkunits en stadslandbouw. Een datacenter in de kelder levert restwarmte aan woningen en de kassen op het dak.”

Gemeentelijke visies

Om steden aantrekkelijk te houden moet er werk zijn. De opzet uit de Tweede Nota Ruimtelijke Ordening, gebaseerd op forensen als manier van leven, werkt niet meer. Het mengen van wonen en werken begint in gemeentelijke visies een plaats te krijgen als oude bedrijventerreinen op de nominatie van reconstructie staan. “De ene gemeente gaat sneller mee in het combineren van functies dan de andere”, constateert Nefs. “Rotterdam is wat mij betreft een voorbeeld van een gemeente waar stapelen van functies van de grond komt. Nieuwe woontorens in de stad zijn dorpen op zichzelf, met ook ruimte voor kantoren, een hotel, winkels, horeca en een fit-

nessruimte. Alleen groothandel, stedelijke logistiek en maak industrie zitten nog niet in de vanzelfsprekende mix. Dat moeten we zien te veranderen.”

“Wat we niet moeten doen is oude bedrijventerreinen slopen om er alleen maar woningen te bouwen. Zeker niet als er nog mogelijkheden zijn voor bevoorrading over water of spoor. We blijven gebieden nodig hebben in

“Wat we niet moeten doen is oude bedrijventerreinen slopen om er alleen maar woningen te bouwen”

een hoge milieucategorie. Voor industrie en voor de circulaire economie, want omgaan met gebruikte producten is niet zonder gevaar. Refurbishingbedrijven kunnen brandgevaarlijk zijn, bleek pas nog in Goes.”

Nefs: “Je moet geen woningen willen bij bedrijven waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt of die brandgevaarlijk zijn. Daarom moet je ook kijken naar de oude combinatie van wonen en winkels. Een fietsenwinkel was voorheen niet bijzonder gevaarlijk en was in woonblokken te vinden. Maar als er nu brand uitbreekt in een tweewielerbedrijf, kan dat een uitslaande brand worden [vanwege lithiumbatterijen, red.]. Toch zie je fietsenwinkels nog steeds in woonblokken. Net als parkeergarages in appartementencomplexen waar elektrische auto’s staan.”

Het project NovaCity in Brussel laat zien dat de functies wonen, kantoren en stedelijke logistiek kunnen samengaan. Foto: BAM Group

Bij de ledenservice van evofenedex komen vragen binnen over de meest uiteenlopende zaken. In elk nummer van Logisticx lichten we er een aantal uit.

VRAAG HET EEN EXPERT

Wij hebben een zieke medewerker in dienst. Kunnen wij hem met een VSO laten uitstromen voordat de 104-wekentermijn voor de loondoorbetalingsverplichting tijdens ziekte voorbij is?

Gaat het om een medewerker die langdurig ziek is en van wie het herstel onzeker lijkt? In dat geval vragen werkgevers zich soms af of ze het dienstverband via een vaststellingsovereenkomst (VSO) kunnen beëindigen, zodat de werknemer recht krijgt op een WW-uitkering. Maar let op: deze route is juridisch risicovol. Tijdens ziekte geldt een opzegverbod en UWV kan besluiten geen uitkering toe te kennen als het oordeelt dat de werknemer verwijtbaar werkloos is.

Overweeg een VSO daarom alleen als de werknemer zelf het initiatief hiervoor neemt, zich juridisch laat adviseren, zich beter meldt én als de bedrijfsarts het herstel officieel bevestigt.

Houd ook rekening met de transitievergoeding. Eindigt het dienstverband vóórdat de 104 weken voor loondoorbetaling voorbij is, dan kun je dat niet laten compenseren door UWV. Let daarnaast op dat de regeling niet de kenmerken krijgt van een regeling voor vervroegde uittreding (RVU) als de pensioendatum nadert.

Vraag als werkgever daarom altijd om goed juridisch advies voordat je het dienstverband met een VSO beëindigt.

Omdat wij beperkte hoeveelheden gevaarlijke stoffen als ‘stukgoed’ aanbieden bij een vervoerder, kunnen wij gebruikmaken van de 1000-puntenregeling. Moeten wij de tunnelcode vermelden op het vervoersdocument?

Ja, ook als je gebruik kunt maken van de 1000-puntenregeling (ADR 1.1.3.6) is dat verplicht. In 8.6.3.3 van het ADR staat dat de tunnelbeperkingen niet gelden als je 1.1.3.6 toepast. Maar dit betekent niet dat je de tunnelcode op het vervoersdocument mag weglaten. Het zegt alleen dat de tunnelbeperkingen niet gelden als jouw lading tijdens het vervoer onder de vrijstellingsgrens blijft.

De verplichting om de tunnelcode te vermelden, staat in 5.4.1.1.1.1 onder K van het ADR. Deze bepaling blijft van kracht zolang het vervoer door een tunnel kán gaan. Dat is eigenlijk ook logisch. Wanneer de vervoerder onderweg bijvoorbeeld meerdere ladingen combineert en op een bepaald moment boven de vrijstellingsgrens van 1000 punten uitkomt, moet hij rekening houden met tunnelbeperkingen. Daarom moet de tunnelcode al op het vervoersdocument staan. Kortom: als je als afzender 1.1.3.6 van het ADR toepast, gelden er geen tunnelbeperkingen. Maar de tunnelcode op het vervoersdocument vermelden is altijd verplicht als je goederen door tunnels kunnen worden vervoerd.

Wie vragen voor de ledenservice heeft, kan contact opnemen via ledenservice@evofenedex.nl of 079 3467 346

Heb ik een rijbewijs nodig als ik op een eigen terrein rijd?

In de Wegenverkeerswet 1994 is de rijbewijsplicht opgenomen. Deze wet en alle daarop berustende bepalingen gelden voor alle wegen die begaanbaar zijn voor het openbaar verkeer. Hierbij speelt geen rol wie de eigenaar of beheerder van de weg is. Onder ‘wegen’ wordt verstaan: alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die wegen behorende paden en bermen of zijkanten.

Voor een eigen terrein is doorslaggevend of de toegang voor het verkeer feitelijk openstaat of wordt geduld. Het aanbrengen van bebording met ‘eigen terrein’ of ‘verboden toegang’ is onvoldoende om te concluderen dat de wegenverkeerswetgeving daar niet geldt. Afsluiting van het terrein met een hek of slagboom zal wel voldoende zijn. Als sprake is van een afgesloten eigen terrein geldt de Wegenverkeerswet niet, tenzij de onderneming zelf bepaalt dat de wet van toepassing is op het eigen terrein.

Kortom: een rijbewijs is niet verplicht als je echt op een eigen terrein rijdt. De verzekeringsplicht op grond van de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen geldt in veel gevallen wel. Enig voorbehoud is van belang, omdat hier doorslaggevend is of er nog sprake is van een verkeerssituatie. Dat is al het geval als er meerdere voertuigen tegelijk gebruikmaken van het terrein en/of als werknemers ‘te voet’ gebruik ervan maken.

Onderstaande vraag is beantwoord door magazijnexpert Arjen Lagerweij.

Ons huidige warehousemanagementsysteem (WMS) ondersteunt onvoldoende de huidige processen. Hoe kan ik een businesscase maken voor mijn directie, zodat er investeringsruimte komt voor een ander WMS?

Begin met het formuleren van een toekomstplan: waar wil je als bedrijf over drie jaar staan? Beschrijf welke processen dan optimaal moeten worden ondersteund en hoe dit bijdraagt aan extra klantwaarde. Maak vervolgens een analyse op basis van processtappen. Geef per stap aan hoeveel tijd het kost om informatie te verwerken en taken uit te voeren. Doe dit zowel voor de huidige situatie als voor een toekomstscenario met een goedwerkend WMS. Het verschil is de basis voor je businesscase. Neem daarbij mee dat moderne WMS-oplossingen geautomatiseerde workflows bieden die vervolgtaken automatisch aanmaken.

Als je toekomstbestendig en dus wendbaar wilt zijn, is het essentieel om ook koppelingen te kunnen maken in je keten met leveranciers, vervoerders, klanten, platformen en andere soft- en hardwaresystemen, zodat ook scanning, voice en robotisering mogelijk zijn. Deze voordelen zijn nog niet zo makkelijk in euro’s uit te drukken. Maar zonder deze digitale stap riskeer je de aansluiting met de markt te verliezen. evofenedex kan helpen bij het opstellen van een businesscase.

Hulp nodig of een vraag over digitalisering? Arjen Lagerweij en onze andere adviseurs helpen je graag. Bekijk het dienstenaanbod via de QR-code of mail direct naar digitalisering@evofenedex.nl

18 juni 2025 • Zoetermeer

Aan de slag met AI in de logistiek

Meld je gratis aan op dagvandigitalisering.nl

Wat betekent AI écht voor jouw logistieke processen? Ontdek het tijdens de Dag van Digitalisering, met voorbeelden uit de praktijk en handvatten om zelf aan de slag te gaan.

18 juni 2025 • Zoetermeer

Overheid tuigt

compensatieregeling

op COMPENSATIE VOOR SCHADE DOOR NAVO-TOP

Met de komst van grote buitenlandse delegaties in de tweede helft van juni staat Nederland voor een grote logistieke operatie. De veiligheidsmaatregelen voor de NAVO-top leveren sommige bedrijven extra kosten en minder omzet op. Er komt een schadeformulier, maar geen automatisch recht op vergoeding van de schade.

De duizenden deelnemers aan de NAVO-top op 24 en 25 juni 2025 in Den Haag moeten veilig kunnen reizen en werken. Ook moet iedereen te eten krijgen en een plek om te slapen. Dat geldt voor de regeringsdelegaties, de deelnemers aan een ‘wapenbeurs’ (waar de defensie-industrie samenkomt) en voor de duizenden militairen en politieagenten die vanuit heel Nederland worden opgeroepen. Er zijn bedrijven die aan de NAVO-top verdienen en het is hun gegund. Maar er zijn ook bedrijven die schade oplopen. Zo moeten leveranciers door omleidingen en afzettingen meer kosten maken om bewoners, kantoren en instellingen te bereiken.

Afgesloten gebieden

De grootste kans op schade, in overheidstermen nadeel, ontstaat in de week van de topontmoeting zelf. Weggebruikers in de Randstad moeten vanaf zondagmiddag 22 juni rekening houden met afsluitingen op de A5, A4, A44, N44 en N440 en afsluitingen van viaducten over die wegen. Voor militaire transporten en vervoer van regeringsdelegaties kunnen ook lokale wegen in Den Haag, Wassenaar, Katwijk, Noordwijk, Haarlemmermeer, Leiden en Rotterdam tijdelijk afgesloten zijn. De Johan de Wittlaan in Den Haag, de doorgaande weg voor het conferentiecentrum World Forum The Hague, is inmiddels afgesloten en blijft tot begin augustus dicht. Daar komen tijdelijke

vergaderlocaties. Tijdens de topconferentie zelf gaat een groter gebied op slot, grofweg het gebied tussen Madurodam en het Kunstmuseum Den Haag. Ook de Zeestraat, waar twee hotels voor delegaties zijn gereserveerd, gaat op slot.

Nadeelcompensatie

Volgens de laatste schattingen kost de topontmoeting Nederland meer dan 183 miljoen euro. Dat zijn de kosten die overheden maken. Hoeveel nadeel bedrijven door de topontmoeting hebben, zal achteraf moeten blijken. Het formulier voor het indienen van een claim verschijnt na de NAVO-top op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Met de organisatie van de top zegt het ministerie in het algemeen belang te handelen. Dan geldt de hoofdregel in de Nederlandse wetgeving dat particulieren en bedrijven nadeel moeten accepteren. Wel kan het nadeel worden gecompenseerd, maar deze compensatie staat niet gelijk aan de totale schade. Alleen bedrijven die onevenredig zwaar worden getroffen door de overheidsmaatregelen, kunnen onder voorwaarden aanspraak maken op een compensatie.

Advies evofenedex

De weg voor het congrescentrum World Forum The Hague blijft lang afgesloten.

Voor een claim voor nadeelcompensatie is het belangrijk dat bedrijven hun extra kosten en omzetverlies zo nauwkeurig mogelijk vaststellen − ook de eventuele kosten van de accountant voor het opstellen van de claim. Verder is het gebruikelijk dat overheden een hindernis opwerpen. Om nadeelcompensatie in behandeling te nemen, vragen gemeenten meestal vijfhonderd euro − een bedrag dat ze terugbetalen als de vergoeding wordt toegekend. evofenedex zal te zijner tijd de link naar het schadeformulier delen via ‘evofenedex Actueel’. Wie deze online nieuwsbrief nog niet ontvangt, kan zich gratis hiervoor aanmelden via de QR-code.

Tekst en beeld Ed Coenen

Elektrisch vliegen komt langzaam dichterbij

STIJGENDE KANSEN VOOR BEDRIJFSLEVEN

Elektrisch vliegen leek tot nu toe weinig kans te maken. Al die batterijen die mee omhoog moesten waren maar funest voor de vervoerscapaciteit en het bereik. Maar daar komt verandering in, leert een bezoek aan de Aerospace Innovation Hub van de TU Delft.

Vliegtuigen vliegen op kerosine. Toch? Nou, volgens de Aerospace Innovation Hub van de TU Delft komt daar spoedig verandering in en werken diverse partijen hard aan klimaatneutrale luchtvaart. De hub, onderdeel van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, liet onlangs vijf start-ups aan het woord. Stuk voor stuk bedrijven die op een eigen manier werken aan vliegen met duurzame aandrijving: elektrisch of op waterstof. “Luchtvaart staat voor een grote transitie”, zegt projectmanager Victor Rijkaart van de TU Delft. “We hebben in de hub gedurende vijf jaar minstens veertig luchtvaartstart-ups gezien en daarvan bestaat 85 procent nog steeds. Ze groeien ook.”

800 kilometer

Een al behoorlijk realistisch ontwerp komt van Elysian Aircraft, een Delftse vliegtuigbouwer. Met de EX9 zegt het bedrijf in 2033 een volledig elektrisch aangedreven toestel op de markt te kunnen brengen dat negentig passagiers kan vervoeren en op één batterijlading zo’n 800 kilometer ver kan komen.

“Daarmee komen bestemmingen binnen bereik als Zürich, Lyon en Kopenhagen, vliegvelden die nu door de KLM Cityhopper met Embraers worden bediend”, zegt Rob Wolleswinkel, chief technology officer van Elysian. Hij erkent dat op dit moment de batterijtechniek nog de beperkende factor is. “300 kWh is op dit moment de maximale capaciteit. Dat moet er niet alleen in zitten, het moet er ook uitkomen. De meeste batterijen leveren op dit moment 260 kWh, dat zou een afstand van 500 à 600 kilometer opleveren. Dat vinden we te weinig”, stelt Wolleswinkel.

Kortere afstanden

De EX9 maakt gebruik van de zogenoemde DEP-techniek (distributed electric propulsion), waarbij een aantal kleinere voortstuwingseenheden (elk voorzien van vijfbladige propellers) de stuwkracht over de vleugels verspreiden. Dat verklaart het ‘vier motoren per vleugel’-principe, dat vooral bekend is geworden door de loodzware B-52-bommenwerpers van de Amerikaanse luchtmacht. Met het verschil dat bij de B-52 de motoren ónder

AeroDelft bouwt deze vierzits Sling 4 om naar een eenzitter op waterstof.

Schaalmodel van de Vaeridion Microliner, een elektrisch aangedreven negenzitter.

Elysian Aircraft is ver op dreef met deze EX9, een negentigzitter die tot 800 kilometer elektrisch kan vliegen.

de vleugel hangen, terwijl ze bij de E9X erbovenop liggen. De effecten van DEP op brandstofefficiency, uitstoot en geluid, maar ook op de benodigde lengte van de landingsbaan (die hoeft niet lang te zijn) zijn stuk voor stuk positief. Elysian, dat in 2021 werd opgericht door Wolleswinkel, Reynard de Vries en Daniel Rosen Jacobsen, weet zich in de rug gesteund door serieuze partners als investeerder Panta Holdings en de Franse vliegtuigbouwer Caravelle.

Wolleswinkel is heel stellig in zijn mening dat voor vliegen over kortere afstanden elektrisch de beste oplossing is. “SAF [sustainable aviation fuel, red.] en waterstof hebben hun eigen rol, maar als je batterij-elektrisch kunt vliegen, doe het dan. Al was het maar omdat hernieuwbare brandstof op dit moment nog veel te duur is.”

Op zijn eigen website laat Elysian fijntjes zien dat met batterij-elektrisch vliegen het meeste rendement wordt gehaald uit hernieuwbare energie: 77 procent. Voor waterstof (brandstofcel of als pure brandstof) zijn die percentages respectievelijk 24 en 18, terwijl SAF op een schamele 13 procent uitkomt.

Waterstof

Die cijfers nemen allemaal niet weg dat het studententeam AeroDelft juist als missie heeft om te bewijzen dat vloeibare waterstof een duurzame, alternatieve brandstof voor de luchtvaart is. Het team bestaat uit 57 studenten die een compact Sling 4-vliegtuig –een in Zuid-Afrika gebouwde vierzitter – willen ombouwen naar een eenzitter met waterstofaandrijving. Daarbij wordt gekeken naar zowel (waterstof)gas als vloeibare waterstof, legt woordvoerster Wadeke Tieleman uit. “Zie het

als een droom, waarbij we de kans hebben gekregen om te kunnen dromen”, zegt ze plastisch. “We kijken niet alleen naar alle technologie, maar houden ook rekening met regelgeving. Op dit moment zijn er niet zo gek veel regels. Maar we hoeven ons toestel ook niet direct volledig te certificeren. Het gaat meer om kwalificeren.”

Volgens teamlid Stan Etman is het de bedoeling dat de Sling 4 eind dit jaar al z’n eerste

“Wij kijken niet alleen naar technologie, maar houden ook rekening met regelgeving”

proefvlucht maakt, eerst op (waterstof)gas. Daarna wordt gekeken of er ook op vloeibare waterstof kan worden gevlogen. Beide systemen hebben voor- en nadelen, zegt Etman. “Gasvormige waterstof vraagt om een relatief grote tank, met een druk van algauw 700 bar. Vloeistof kun je weer wat makkelijker meenemen, ons onderzoek richt zich dan ook zeker op efficiency”, zegt Etman, in de wetenschap dat grote partijen als KLM, Airbus, TNOP en AkzoNobel over de schouders van de studenten meekijken.

WUitdaging studententeam Etman reageert nuchter op kritiek op waterstof. “Studententeams doen simpelweg dingen die anderen niet durven te doen. Wij hebben geen rivalen, we willen laten zien dat iets wat onmogelijk lijkt tóch mogelijk is.” De

De Variable Skew Quad Plane kan verticaal stijgen en landen en heeft een vleugel die in de lucht kan ‘morphen’.

Wadeke Tieleman:

“We hebben de kans gekregen om te kunnen dromen”

Rob Wolleswinkel:

“Als je batterij-elektrisch kunt vliegen, doe het dan”

Stan Etman:

“Laten zien dat iets wat onmogelijk lijkt tóch mogelijk is”

grootste uitdaging voor het AeroDelft-team is volgens Etman om de uit de waterstof vrijkomende energie ‘constant’ te maken. Er is sowieso een batterij aan boord om energie te kunnen leveren, mocht de waterstofaandrijving opeens uitvallen. “Een waterstofauto

er altijd een vliegveld in de buurt is”, zegt vicepresident Taco Stouten van Vaeridion. “Het idee achter de Microliner is dat we gedecentraliseerde regio’s ermee kunnen verbinden, simpelweg door de capaciteit van al die kleine vliegveldjes te gebruiken.”

“Dat heeft als voordeel dat er altijd een vliegveld in de buurt is”

houdt dan op met rijden, maar een vliegtuig heeft altijd nog wat energie nodig om veilig te landen,” glimlacht Etman.

Wat dat laatste betreft zou samenwerking met Zepp.solutions voor de hand liggen. Dit Delftse bedrijf maakt, ontwikkelt en levert alles-in-één-waterstofsystemen voor de Europese markt. Die werken allemaal met een brandstofcel en kunnen vrij eenvoudig worden geïntegreerd. Niet alleen in bouwmachines, raceauto’s en binnenvaartschepen, maar volgens Zepp.solutions ook in vliegtuigen, waarbij de systemen waterstof omzetten in bruikbare elektriciteit. “We hebben al heel veel applicaties laten varen en rijden”, zegt een woordvoerder, volgens wie het bij luchtvaarttoepassingen niet alleen om vliegtuigen gaat. Zo heeft KLM interesse getoond in een groundprovider op waterstof, een apparaat dat een stilstaand vliegtuig van energie voorziet, onder andere voor het starten van de motoren.

Compact toestel

Dat het nog wel even duurt voordat vliegtuigen van het formaat Boeing 747 of Airbus A310 elektrisch worden is duidelijk. Het Duitse Vaeridion experimenteert daarom met een volledig elektrisch aangedreven toestel, de Microliner. Deze zou maximaal negen personen moeten kunnen vervoeren, of een vergelijkbaar gewicht aan vracht. Omdat het een compact toestel is, kan het op veel meer vliegvelden landen dan de bekende, grote luchthavens. Grasbaantjes of strips waar bijvoorbeeld sproeivliegtuigen starten en landen komen dan in aanmerking. “Dat heeft als voordeel dat

Vaeridion heeft het concept electric conventional take­ off and landing (eCTOL) genoemd en verwacht in 2027 een eerste vlucht te kunnen uitvoeren. Stouten zegt de Microliner vóór 2030 volledig gecertificeerd te willen hebben. Vertrouwenwekkend is dat het daarbij samenwerkt met EASA (het Europees agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart) en dat ADAC (Duitslands grootste autoclub) interesse heeft. Bijzonder aan de Microliner is dat het toestel modulaire batterijen in de vleugels heeft en meermotorige aandrijfsystemen de (enkele) propeller aandrijven.

Onbemande drone

Zoals Vaeridion eCTOL toepast, zo werkt AeroGridUAV aan VTOL, een afkorting voor vertical take­ off and landing. Het bedrijf presenteerde in Delft de Variable Skew Quad Plane, een onbemande drone die verticaal kan stijgen en landen. Bijzonder is dat het in de lucht kan ‘morphen’; het heeft een vleugel die in lengterichting kan staan (dus evenwijdig aan het toestel), maar ook 90 graden kan draaien (waardoor het er meer uitziet als een vliegtuig en de prestaties in voorwaartse vlucht uitstekend zijn). Voor stijgen en landen wordt de vleugel weer in lengterichting gedraaid, wat prettig is tijdens een storm of bij barre weersomstandigheden. Volgens AeroGrid maakt dat de Variable Skew Quad Plane inzetbaar voor het leveren van lading aan bijvoorbeeld een ziekenhuis, maar zeker ook aan booreilanden en andere offshorebestemmingen. Ook Defensie zou interesse hebben, net als de kustwacht en pakketbezorgingsdiensten.

Prof. dr. Jack van der Veen is hoogleraar Supply Chain Management aan de Nyenrode Business Universiteit.

KETENSAMENWERKING ALS ANTWOORD OP TRUMPISME

Sinds Donald Trump is geïnstalleerd als president van de VS, gaat er een schokgolf door de wereld.

Gesloten grenzen, torenhoge handelstarieven, het onder druk zetten van instituties en het willen inlijven van andere gebieden zijn slechts een paar van Trumps decreten. De grote vraag is hoe we in Europa hierop moeten reageren.

Eerst moet worden opgemerkt dat wat we voor het gemak trumpisme noemen, op zichzelf niet onzinnig is en grote groepen mensen aanspreekt. Opkomen voor de eigen bewoners die het economisch moeilijk hebben, bescherming van de eigen industrie, een sterke man die de regie neemt en de bestuurlijke elites en de bureaucratie omverkegelt − het heeft zo zijn merites.

Maar het wordt ook steeds duidelijker dat de gevolgen van het trumpisme voor internationale supply chains desastreus zijn. Het ijzersterke principe van vrijhandel is dat als iedereen doet waar die relatief het best in is, er een win-win ontstaat.

Daarom vindt productie plaats in het Verre Oosten en is het Westen vooral goed in dienstverlening. Op zich prima, niets mis mee. Tenzij je terugverlangt naar productiebanen in de westerse landen en/of bang bent te afhankelijk te worden van de andere landen.

Wat staat Europa nu te doen? Betalen we de VS met gelijke munt terug? Of zijn we te afhankelijk van de VS en rest ons niets anders dan te dansen naar de pijpen van Trump? Beide strategieën lijken weinig aantrekkelijk, zeker op de lange termijn.

Een aantrekkelijker methode is om een diametraal tegenovergestelde aanpak te kiezen. Recht tegenover het trumpisme staat (keten)samenwerking. Dit is gebouwd op de aanname dat de inherent complexe problemen waarvoor we staan (zoals klimaat-

verandering, voedselzekerheid, veiligheid, ongelijkheid) alleen door samenwerking kunnen worden aangepakt. Denk aan de EU, de VN, de NAVO en het klimaatakkoord van Parijs. Trumpisten zien niets in ketensamenwerking; ze verafschuwen het poldermodel, de Poolse landdagen en waterige compromissen. Hoewel dat inderdaad valkuilen zijn, onderschatten ze schromelijk de kracht die ketensamenwerking in zich heeft. Complexe problemen vragen de inzet van alle partijen, en win-win door innovatie is daarbij een drijvende kracht. Diversiteit is essentieel om innovaties tot wasdom te laten komen. Faciliterend leiderschap is nodig om een sociaal veilige omgeving te creëren waarin iedereen een bijdrage kan leveren om tot betere beslissingen te komen en om flexibel met de vele veranderingen om te gaan.

Voor bedrijven wordt het hoog tijd om de kracht van ketensamenwerking nu echt te gaan benutten

Voor bedrijven wordt het hoog tijd om de kracht van ketensamenwerking nu echt te gaan benutten. Hoewel we, zeker in Nederland, al vele goede stappen zetten, mag het allemaal wel een onsje meer. Meer gezamenlijke strategie. Meer afstemming en veerkracht. Meer digitalisering en data delen. Meer circulariteit en duurzaamheid. Eerlijker delen en ketenrelaties die niet op macht, maar op het gezamenlijke belang zijn gebaseerd. We weten eigenlijk allang dat het kan en hoe het moet. Het is nu tijd om echt door te pakken met ketensamenwerking.

Allied Motion zet stappen in digitalisering dankzij meer kennis

MINDER FOUTEN EN MEER TEVREDEN KLANTEN

Veel bedrijven willen graag een digitaliseringsslag maken, maar weten niet hoe ze moeten beginnen. Ook bij Allied Motion in Dordrecht lag die vraag een paar jaar geleden op tafel.

Maar door aan de slag te gaan en kennis op te doen, lopen de processen daar inmiddels op rolletjes. Er worden kosten bespaard en de klanten zijn meer tevreden dan eerst.

In de productieruimte zijn medewerkers drukdoende om diverse elektromotoren in elkaar te zetten. Vanuit het magazijn rollen andere medewerkers karretjes naar binnen met onderdelen voor de productielijnen. Wie bij Allied Motion in Dordrecht binnenkomt, ziet een geoliede machine aan het werk. Eentje waarvoor de afgelopen jaren volop is geïnvesteerd en gedigitaliseerd.

Max Elligens is logistiek projectleider bij Allied Motion. “We zijn een bedrijf dat al sinds de jaren veertig bestaat en onder verschillende namen bekend is geweest. Het begon ooit met elektromotoren van Johan de Witt, dat vervolgens werd overgenomen door Philips. Later werd het onderdeel weer afgestoten en heette het Premotec. En nu zijn we onderdeel van een grotere groep, Allied Inc. Al merken we daar weinig van,

In de productieruimte in Dordrecht worden kleine en grote spoelen gemaakt.

Het magazijn van Allied Motion in Dordrecht. Voorheen werkten de medewerkers veel met papier, nu doen ze hun werk met scanners.

want we hebben alle vrijheid om zelf te handelen. Maar we profiteren wel van hun kennis en kunde.”

Fouten bij picken

Naast Nederland is er ook een productiefaciliteit in Portugal. “Onze elektromotoren kom je overal tegen zonder dat je het weet”, vertelt Elligens trots. “We leveren motoren voor automatiseringsoplossingen voor magazijnen. Maar ook bijvoorbeeld voor pompen voor medische apparatuur en reddingsapparatuur van de brandweer om bijvoorbeeld een auto open te knippen na een ongeval. We maken ook speciale motoren op maat voor klanten.”

Net als bij veel andere bedrijven kwam het idee om verder te digitaliseren een paar jaar geleden op tafel bij Allied Motion. Elligens: “We hebben digitalisering niet als doel, maar als middel om onze visie en strategie te ondersteunen. We zagen een paar jaar terug dat we nog ontzettend veel op papier deden, bijvoorbeeld in het magazijn. Mensen liepen daar rond met papieren picklijsten, waarop ze moesten afvinken en invullen hoeveel stuks ze hadden gepakt. Dat werd aan het einde van de dag handmatig in het systeem gezet. Dat leverde best wel fouten op. Want een 1 of een 7 lijkt voor sommigen veel op elkaar, en degene die het ’s avonds moest intikken kon dat verkeerd interpreteren. Of er werd bij het picken iets verkeerds gepakt, waardoor later bleek dat een product dat was gemaakt niet goed werkte, met alle gevolgen van dien.”

Samen optrekken

Ook bij de vestigingen in Amerika en Portugal wordt op dat moment de noodzaak om te digitaliseren gezien en samen trekken ze op om een plan te maken. “Het papierwerk leidt tot indirecte kosten als daardoor verkeerde voorraad ontstaat of verkeerd materiaal in een motor zit”, legt Elligens uit. “Ik heb een plan opgezet als een onderzoek, met mijn operationeel manager als opdrachtgever. Zijn steun was fijn, want dat gaf vertrouwen. We hebben in kaart

gebracht wat het probleem is en zijn gaan zoeken naar oplossingen. Ik ben trainingen gaan volgen, heb de inspiratiesessie ‘Starten met scannen in het magazijn’ bij evofenedex gevolgd en me aangesloten bij het Supply Chaingers Netwerk [een community van evofenedex, red.]. Ook de masterclass ‘Succcesvol veranderen, maar hoe dan?’ van evofenedex is ontzettend waardevol geweest.”

“Papierwerk leidt tot indirecte kosten als daardoor verkeerde voorraad ontstaat of verkeerd materiaal in een motor zit”

PMet al die kennis is Elligens aan de slag gegaan. “Het is natuurlijk best een verandering, want we zijn van papier naar scanners gegaan. Mensen liepen al zolang ze in dienst waren met papieren rond en dat ging best goed, was de algemene gedachte. Never change a winning team, zeg maar. In 2023 was er een update van ons ERP-systeem naar Microsoft Dynamics 365 en kregen we meer mogelijkheden, waaronder scanners toevoegen. We hebben toen goed in kaart gebracht wat de mogelijkheden en kansen zijn om het aantal fouten terug te dringen, wat daarvan de kosten zouden zijn en natuurlijk de opbrengsten.”

Elligens vervolgt: “We hebben externe partijen gevraagd om ons te laten zien wat ze te bieden hebben. Drie zijn er langs geweest met mooie verkooppraatjes. Alles kan en niets is te gek in deze wereld. Maar wij zijn een relatief klein bedrijf met honderd werknemers en zo’n externe partij voegt wel wat complexiteit toe, kwamen we achter. Wij wilden eigenlijk iets simpels waarmee onze collega’s meteen aan de slag konden.”

Handscanners en WMS

De zoektocht gaat verder en uiteindelijk schaft het bedrijf handscanners aan die rechtstreeks kunnen communiceren met het

ERP- en WMS-systeem. Elligens: “Stap voor stap hebben we ons personeel daarin meegenomen. We hebben hun uitgelegd wat de voordelen zijn: minder administratie en minder fouten. De angst die er bij sommigen was hebben we kunnen wegnemen. Immers: veel mensen scannen ook hun producten bij de supermarkt met een boodschappenlijstje. Het was mooi om te zien dat juist deze groep werknemers al heel snel lol erin kreeg. Het is net zo gebruiksvriendelijk als je telefoon, merkten we.”

Nu wil Allied Motion nog meer stappen gaan zetten in digitalisering en ze hebben daarvoor aangeklopt bij Anneloes van Klaveren, projectleider Digitalisering bij evofenedex. “Voor ons gevoel waren we nog maar net bezig en hadden we nog nauwelijks wat gedaan, maar daar bleek Anneloes heel anders over te denken. We hadden ongemerkt al grote stappen gezet op het gebied van data en digitalisering.”

Verder digitaliseren

Maar achteroverleunen is er zeker niet bij voor Elligens. “Dit project heeft meer deuren

Max Elligens, logistiek projectleider bij

Allied Motion: “De angst die er bij sommigen was hebben we kunnen wegnemen. Het was mooi om te zien dat juist deze groep al heel snel lol erin kreeg”

geopend. Zo kunnen we echt nog wel wat systemen verder integreren, zoals het CRMen het ERP-systeem. Zoals gezegd is digitalisering voor ons een middel en geen doel, dus het moet iets zijn waarmee we onze visie en strategie kunnen ondersteunen. We wisselen ook ervaring en software met andere vestigingen uit. Onze collega’s in Portugal hebben goede software om trays en batches

“Probeer ergens anders te kijken om te leren van hun valkuilen en hobbels”

te scannen. Ideaal, want zo kunnen we bij een defect meteen uitzoeken waar betreffende onderdelen uit die serie nog meer zijn gebruikt. Verder willen we kijken of we het gebruik van papier nog verder kunnen terugdringen.”

Naast al het zojuist genoemde heeft Elligens nog een paar adviezen voor andere bedrijven die (verder) willen digitaliseren. “Vorm een projectteam met een mix van werknemers van de werkvloer en externe partijen die je kunnen helpen. Probeer ergens anders te kijken bij soortgelijke projecten om te leren van hun valkuilen en hobbels. En doe dat vooral aan het begin van het traject, want dan kun je nog sturen op wat je wel en niet ziet zitten bij oplossingen en mogelijkheden. Wij hadden het geluk dat we konden kijken bij collega’s door heel Europa die zijn aangesloten bij Allied Motion. Tot slot, betrek alle stakeholders en houd ze proactief op de hoogte. Daarmee heb je een breed draagvlak en weten zij wat er speelt. Als je dat te laat doet, is het lastig om iedereen op hetzelfde spoor te krijgen.”

HP-zinnen

Gwenda Cladder is projectadviseur Magazijnen en Gevaarlijke Stoffen bij evofenedex.

“ACH, HET GAAT ALTIJD GOED, HOOR!”

In elke editie vertelt een bedrijfs- of ledenadviseur van evofenedex over een ervaring met opslag of vervoer van gevaarlijke stoffen. Deze keer is dat Gwenda Cladder.

Laatst bezocht ik een bedrijf om te praten over lithium-ionbatterijen. Samen met de logistiek manager loop ik naar de opslag van hun batterijen, waarvoor zij graag advies van evofenedex willen hebben. Maar al snel ontdek ik dat dit niet het grootste probleem van dit bedrijf is. Zonder gordels om scheuren de Max Verstappens in spe door het warehouse,

hoor! De afgelopen jaren is er niets ernstigs gebeurd”, zegt de manager. Op mijn vraag of er een verkeersplan is, schudt hij nee. “Al die regels… we hebben het met het werkoverleg erover en dat is genoeg volgens de wet.” Het zojuist genoemde voorbeeld is helaas iets wat ik regelmatig tegenkom. Een magazijn waar je zo de jaren tachtig weer in loopt. Alle regis-

Zonder gordels om scheuren de

Max Verstappens in spe door het warehouse

rakelings langs losstaande vaten met gevaarlijke stoffen. Zelf kan ik nog net op tijd mijn tenen terugtrekken. Terwijl ik nog aan het bijkomen ben van de bijna-aanrijding, zie ik langs de stellingen werknemers lopen, van wie de helft geen veiligheidsschoenen draagt. Ondertussen valt er ergens verderop een doos uit een stelling. Ik kijk de logistiek manager verbaasd en geschokt aan. Hier zou ik zelf nooit willen werken, speelt door mijn hoofd. “Ach, het gaat altijd goed,

traties nog op papier en veiligheidsmaatregelen die niet genomen zijn. Soms is het onwil, maar vaak is het bedrijfsblindheid en de waan van de dag die regeren. Terwijl veiligheidsschoenen voor alle medewerkers aanschaffen toch écht goedkoper is dan een ongeval waardoor een collega maandenlang thuiszit. Nog te veel bedrijven denken dat investeren in veiligheid duur is en ten koste gaat van de productiviteit. Dat dit niet zo is, blijkt uit de Scan Magazijnveiligheid die wij bij evofenedex

hebben ontwikkeld. Dat is een soort nulmeting waaruit concrete aanbevelingen komen. Soms gaat het om kleine, goedkope aanpassingen waarmee je heel snel de magazijnveiligheid kunt verbeteren. Samen met mijn collega’s helpen we bedrijven op weg om die stappen werkelijk te zetten.

Overigens heeft het bedrijf uit mijn voorbeeld inmiddels een lidmaatschap van evofenedex afgesloten en is er een verbetertraject gestart.

Dat heeft al meteen effect, merkte ik toen ik onlangs weer langsging. De veiligheidsregels hangen nu overal duidelijk en iedereen draagt de juiste veiligheidsschoenen. En wat blijkt?

Door het voetgangersverkeer en de heftrucks beter te scheiden, wordt er minder schade gereden en is de productiviteit omhooggegaan. De logistiek manager bedankte me voor het voorhouden van een spiegel.

Voor wie ook twijfelt of de veiligheid in zijn magazijn op orde is: doe onze Scan Magazijnveiligheid via de QR-code. En ik kom graag een keer een kop koffie drinken om te kijken wat wij voor jullie kunnen betekenen.

Familiebedrijf Meijer wil marktleider blijven

PRODUCTIE FRIESE TELESCOPISCHE REACHVORK DEELS NAAR VIETNAM

PDe telescopische reachvork werd uitgevonden langs de Waddenzee en is inmiddels in gebruik in meer dan zeventig landen. Het Friese familiebedrijf Meijer Handling

Solutions koestert deze innovatie, blijft doorontwikkelen en bereidt zich voor op een volgende grote stap: een deel van de productie verplaatsen naar Vietnam om zijn positie als marktleider wereldwijd te behouden.

Langs de rand van de Waddenzee, in het Friese

Sint Jacobiparochie, schuilt een familiebedrijf dat werkt aan oplossingen om wereldwijd het intern transport te verbeteren. Het is de plek waar Meijer Handling Solutions, onderdeel van de Meijer Group, de KOOI®Reachfork maakt en wereldwijd exporteert. Dit product wordt deels gemaakt door robots, maar ook mensenwerk komt er nog aan te pas.

De ambities zijn groot bij Hendrik Meijer, managing director en vierde generatie in het bedrijf. “We bestaan al 104 jaar en zitten sinds 1923 op deze locatie. Het bedrijf is begonnen als leverancier van landbouwvoertuigen en groeide uit tot het grootste grondverzetbedrijf van Europa. Mijn opa had opdrachten in onder meer Frankrijk, waar hij met de trein naartoe ging met daarop geladen de bulldozers. Toen mijn vader het bedrijf overnam, begon hij met het bouwen van onder andere machines. Hij was een echte techneut, een

Willie Wortel. Wij maakten machines voor bedrijven in de omgeving, zoals de patatfabriek hier in de buurt.”

Groeien met techniek

In de jaren zeventig groeide het bedrijf verder en kwam er een afdeling metaalbewerking bij, het huidige Meijer Metal. “De gaskachels kwamen enorm op. Voor het bedrijf Faber Haarden uit Leeuwarden deden wij al het plaatwerk. Zo zijn wij in de plaat- en buisbewerking terechtgekomen.” In het jaar 2000 besloot Meijer om het bedrijf te splitsen in twee takken. “De ene tak was Metal en de andere Handling Solutions, puur gericht op de logistiek. Daarin zit onder meer de reachvork die mijn vader begin jaren tachtig heeft bedacht. Door die vinding van uitschuifbare lepels kun je twee pallets tegelijk oppakken, vrachtauto’s eenzijdig beladen of lossen, en pallets dubbeldiep wegzetten.”

Tekst en beeld Job Halkes

Hendrik Meijer (l) en Folkert de Graaf. “Uiteindelijk zullen we op ieder continent een productielocatie nodig hebben om marktleider te blijven”

Ook nam Meijer in dat jaar de verkooprechten voor de KOOI®Reachfork over van Kooi-aap, een bedrijf dat gespecialiseerd is in meeneemheftrucks en de verkoop van de telescopische vorken destijds verzorgde. “We hadden het gevoel dat er meer in zat. Dat konden we beter organiseren in een apart bedrijf.”

Wereldwijde groei

Bij de overname van Kooi-aap verhuisde international sales en marketingmanager Folkert de Graaf mee, die eveneens groeikansen zag. Samen met Meijer bouwde hij verder aan het verkoopnetwerk van de reachvork. “Van 2000 tot 2010 groeiden we van vijf naar dertig distributeurs wereldwijd”, zegt de Graaf. “Daarmee bestrijken we zo’n zeventig landen en zijn wij marktleider op dit gebied. Daarnaast produceren we voor andere partijen, die hun eigen naam eraan hangen. Zo konden we in de meeneemheftruckbranche − waar we enorm sterk in zijn − hard groeien.”

“Van 2000 tot 2010 groeiden we van vijf naar dertig distributeurs wereldwijd”

Jaarlijks verlaten nu ongeveer zevenduizend stel vorken de fabriek in Friesland. “In iedere vork zitten twaalf specifieke bewerkingen”, legt Meijer uit. “Dat was eerst best een uitdaging, want we groeiden heel snel. De productiecapaciteit was altijd te laag. Op een gegeven moment hebben we gezegd: dat moeten we anders doen. Toen zijn we overgestapt op lijnproductie. Daardoor konden we veel makkelijker opschalen.” Inmiddels is het portfolio uitgebreid met vele andere producten,

Vanuit Friesland wordt de hele wereld beleverd. Door een tweede productielocatie in Vietnam te openen, vergroot het bedrijf zijn weerbaarheid en wendbaarheid.

zoals stationaire palletwisselmachines en KOOI® Rollerforks waarmee goederen zonder pallet kunnen worden opgepakt.

“Daarvoor hebben we zelfs de Logistica Award gekregen.”

Efficiëntie en veiligheid

Toch merkt zowel De Graaf als Meijer dat de reachvorken nog niet overal bekend zijn. “Ze hebben er weleens van gehoord”, vertelt De Graaf, “maar niet iedereen weet wat ze precies doen. Het voordeel is bijvoorbeeld dat je tot een kwartier sneller een vrachtauto kunt lossen. Omdat je twee diep kunt reiken, hoeft maar aan één kant het zeil eraf. Ook containers zijn een stuk sneller leeg. Het bespaart tijd en kosten, waardoor je met hetzelfde aantal heftrucks tot 25 procent meer kunt doen. Bij crossdocking loopt dit zelfs op tot 30 procent.”

Daarnaast zorgt de telescopische vork voor minder schade. “De afmeting van een europallet is niet vierkant. Als je de lepels via de korte zijde insteekt, kun je makkelijk een pallet erachter beschadigen. Onze lepels passen zich aan in lengte en breedte van de pallet. Die zijn dus nooit te kort of te lang. Dat scheelt veel schades.”

Heftruckleveranciers zijn wat terughoudend met het offreren van telescopische vorken, vertelt De Graaf. Dat komt volgens hem mede doordat dat ze dan moeten rekenen, aangezien de lading verder van de heftruck komt te liggen. Dit verschuift het zwaartepunt, waardoor in veel gevallen een zwaardere heftruck noodzakelijk is, zoals bij eenzijdig laden en lossen. “Dat vinden sommige aanbieders lastig, dus bieden ze maar een standaard heftruck aan”, aldus De Graaf.

Dichter bij de klant

De marktleider in vorkheftrucks ziet de wereldwijde vraag toenemen en dat zorgt voor druk op productie en distributie. “We werken graag samen met sterke partners in hun regio”, legt Meijer uit. “Daarin hebben we de afgelopen jaren veel geïnvesteerd. In de Verenigde Staten hadden we een eigen vestiging, maar het werkt toch beter met een lokale partner. Daarom hebben we samen met Cascade een joint venture opgericht

voor de sales in Noord-Amerika. Zij hebben veel verkopers en een goede organisatie. Zo pakken we dat wereldwijd aan.”

Wat Azië betreft staat Meijer een belangrijke beslissing te wachten. “We merken dat we qua prijs niet meer kunnen meekomen. In China zitten enkele bedrijven die onze producten kopiëren en tegen lage arbeidskosten produceren. Daar kun je niet tegenop. We willen onze positie behouden als marktleider en dus kiezen we voor een eigen productielocatie. China viel af vanwege de kennisveiligheid. We hebben uiteindelijk gekozen voor Vietnam. Ho Chi Minh is een grote havenstad en van daaruit kunnen we zowel Azië als Oceanië beleveren”, aldus Meijer.

Hoewel het een grote stap is, verwacht hij dat het de juiste is om marktleider te blijven. “We hebben een gebouw gevonden en tekenen binnenkort het contract. Een van onze medewerkers verhuist naar Vietnam om daar leiding te geven. Het wordt een spannende periode.”

Friesland blijft belangrijk

De productie in Vietnam betekent niet dat de werkzaamheden in Friesland worden afgebouwd, aldus Meijer. “We investeren ook hier in nieuwe machines en robotcellen. We hebben een groot deel van het productieproces geautomatiseerd, en met de nieuwe

investering zetten we een volgende stap naar autonome productie, zodat we 24 uur per dag kunnen doordraaien. Goede vakmensen vinden wordt steeds lastiger, dus deze investeringen zijn nodig. Met deze transitie zijn we al jaren bezig, wat ons veel continuïteit heeft gebracht.”

“Met de nieuwe investering zetten we een volgende stap naar autonome productie”

De invoering van robots verliep soepel. “We wilden op dezelfde oppervlakte blijven produceren en hebben onze mensen goed meegenomen in het proces. Zij hebben meegedacht en meegestemd. Er zijn geen banen verdwenen. Alles is afgestemd met de ondernemingsraad en iedereen is nog steeds enthousiast.”

“Als familiebedrijf zijn we altijd innovatief geweest”, besluit Meijer. “We denken aan de lange termijn. Waar staan we over vijf jaar? Dat is de reden waarom we nu in Vietnam starten. Ik verwacht dat we uiteindelijk op ieder continent een productielocatie nodig hebben om marktleider te blijven.”

4PL Transportregisseur

IDS

Rijnzathe 6

3454 PV Utrecht

T: + 31(0)88 437 43 70

E info@idsnl.com

I www.idsnl.com

Expeditie software

Cargo Data Systems b.v.

T +31(0)165 565 667

E sales@cds-nl.com

I www.sprinter3000.com

Cloud software voor expeditie/transport. Wegtransport, Zeevracht, Luchtvracht, WMS, Douane

Interne logistiek

Jungheinrich Nederland b.v.

H.A. Lorentzweg 3

Postbus 231

2400 AE Alphen aan den Rijn

T +31(0)172 44 67 89

I www.jungheinrich.nl

I www.automatisering.jungheinrich.nl

Heftrucks - huur - occasionmagazijntrucks - automatiseringopslagsystemen - service & onderhoud

Intern transport

Aarnoudse Transportmiddelen b.v.

Boerhaavelaan 21

2992 KB Barendrecht

T +31(0)180 616 000

F +31(0)180 617 987

E info@aarnoudse.nl

I www.aarnoudse.nl

Specialismen: Steekwagens, magazijnwagens, rolcontainers, elektrische trappenklimmers, palletwagens, verhuismateriaal, heftruck voorzetapparatuur, maatwerk logistieke oplossingen

Logisticx marktplaats

Logistiek

TGN | Fritom b.v. Botterweg 21 8042 PA Zwolle

T +31(0)38 850 15 00

I www.tgnfritom.nl

Forvision | Fritom b.v.

Postbus 595

8000 AN Zwolle

T +31(0)10 428 61 70

I www.forvisionfritom.nl

CROWN Intern Transport Damsluisweg 75 1332 EB Almere

T +31(0)36 54 94 180 E nederland@crown.com I www.crown.com

BMWT Overgoo 11 2266 JZ Leidschendam I www.bmwt.nl

Brancheorganisatie van importeurs en leveranciers van bouwmachines, magazijninrichtingen, wegenbouwmachines en transportmaterieel. Kenniscentrum voor veilig, deskundig en duurzaam werken met werkmaterieel.

Iedere andere stelling is een teleurstelling!

Hovuma Magazijnstellingen b.v.

Henri Hermansstraat 1

5953 NN Reuver

T +31(0)77 474 10 10

E hovuma@hovuma.com

I www.hovuma.com

IPP Pooling International Pallet Pool b.v. Achtseweg Zuid 159d 5651 GW Eindhoven

T +31(0)40 266 21 10 E bnl.ipp.info@ipp-pooling.com I www.ipp-pooling.com/nl

IPP Pallets, Pallet Pooling, duurzame en hoogwaardige pallets en boxen, op pay per use basis, levering en collectie door IPP

NEDCON b.v. Ambachtstraat 4 7005 AM Doetinchem

T +31(0)314 334 455

E info@nedcon.com I www.NEDCON.com

If it can be done

Consider it done

Vak Logistiek b.v. Industrieweg 44a 6651KR Druten

T +31(0)24 760 08 40

E info@vaklogistiek.nl

I www.vaklogistiek.nl

Wilt u ook regelmatig in contact komen met de leden van evofenedex?

Tegen zeer geringe kosten bent u al van de partij in een rubriek van uw keuze. In overleg is het eventueel mogelijk een nieuwe rubriek aan te maken.

Voor meer informatie over marktplaats en over het adverteren in Logisticx kunt u contact opnemen met Jetvertising: Telefoon +31(0)70 399 00 00 • E-mail sales@jetvertising.nl

GCC

Televisieweg 26

1322 AL Almere

T +31(0)36 538 70 70

F +31(0)36 538 70 80

E gcc@global.nl

I www.global.nl

Hiltra Barneveld b.v.

Compagnieweg 14-16

3771 NH Barneveld

T +31(0)342 404 160

F +31(0)342 404 169

E info@hiltra.com

I www.hiltra.com

Verkoop en Verhuur van: Veiligheidskasten

Gasfleskasten en-depots

Betreedbare opslagsystemen

IBC/pallet opslagsystemen

Logisticx marktplaats

Software

MendriX

Bisonspoor 3002-A801

3605 LT Maarssen

T +31(0)346 290 700

E info@mendrix.nl

I www.mendrix.nl

Software

U Hier ?

Bel Jetvertising

+31(0)70 399 00 00 of stuur een e-mail naar sales@jetvertising.nl

Tijdelijke opslag

Verhogen en renoveren

T.C. v.d. Dool b.v. Aartsdijkweg 55 2676 LE Maasdijk

T +31(0)174 513 094

E info@tcvddool.nl

I www.tcvddool.nl

Ruimte tekort? • Verhogen en renoveren van bedrijfspanden • Vijzelen • Speciaalbouw PGS15 opslagsystemen

Opvangbakken

Lekbakstellingen

Oog- en nooddouches

Davanti-WICS

Concordiaweg 157 4206 BK Gorinchem

T + 31(0)183 507 020

E info@davanti-wics.com

I www.davanti-wics.com

De Weerd Tentenverhuur

Rijksstraatweg 100 7383 AV Voorst

T +31(0)575 501 223

F +31(0)575 501 655

E info@deweerdtenten.nl

I www.deweerdtenten.nl

In 2025 besteden we in Logisticx aandacht aan de volgende onderwerpen

Verschijning extra thema’s

10 juli Trailers, opleggers en carrosserieën / RI&E 18 september SCM-innovaties / automatisering 30 oktober Digitalisering en automatisering (WMS, TMS) / gevaarlijke stoffen / kostenontwikkeling wegvervoer 18 december Samenwerken in 2026 / ketenlogistiek / circulair ondernemen

Mobiele communicatie

Colofon

Logisticx is hét magazine voor bedrijven die afhankelijk zijn van logistiek en wordt uitgegeven door ondernemersvereniging evofenedex.

Hoofdredactie

Job Halkes

Eindredactie

Wilma Nijdam

Redactie

Job Halkes, Gerben J. Sas

Redactionele medewerking

Dennis Bossaert, Gwenda Cladder, Ed Coenen, Arjen Lagerweij, Bart Jan Koopman, Marjolein Maas, Guus Peters, Marinke Roebersen, Joost Sitskoorn, Jack van der Veen

Uitgever evofenedex, Bart Jan Koopman

Redactieadres

Postbus 350 2700 AJ Zoetermeer +31 (0)79 3467 346 redactie@evofenedex.nl

evofenedex is dé vereniging voor bedrijven met een internationaal of logistiek belang. Via evofenedex nemen ze hindernissen in de logistiek en internationaal ondernemen weg en voegen ze kansen toe. Regionaal, nationaal en internationaal. Van een veiliger en efficiënter magazijn, slimmer vervoer, goede opslag van gevaarlijke stoffen tot meer import en export. Met meer dan 10.000 leden is evofenedex een krachtig collectief van handelaren, producenten, importeurs en exporteurs die samen werken aan een efficiënt kennisknooppunt voor handel en logistiek.

Vormgeving/prepress

De Communicatie Kliniek Melbournestraat 7, 1175 RM Lijnden +31 (0)20 4083 100

Druk

Dex, Rotterdam

Abonnementen

Ledenadministratie evofenedex postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer +31(0)79 3467 346, service@evofenedex.nl

Een abonnement kost 140 euro per jaar, exclusief btw. Leden van evofenedex krijgen een korting van 36 euro. Het abonnement wordt jaarlijks automatisch voortgezet, tenzij het uiterlijk twee maanden voor het einde van het kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd.

Advertenties

Jetvertising

Tiendweg 12, 2671 SB Naaldwijk telefoon 070 3990 000 kim@jetvertising.nl (sales) advertenties@jetvertising.nl (aftersales)

Advertentiecontracten worden afgesloten conform de ‘Regelen voor het advertentiewezen’, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van evofenedex.

Duurzaamheid

Dit blad wordt milieuvriendelijk gedrukt op FSC-gecertificeerd chloorvrij papier (TCF). De sealfolie is gemaakt uit meer dan 80 procent hernieuwbare grondstoffen en is 100 procent recyclebaar.

© copyright

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een digitaal gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij digitaal, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud van deze uitgave is auteursrechtelijk beschermd. Uitgever, redactie en auteurs hebben de in deze uitgave opgenomen informatie op zorgvuldige wijze en naar beste weten verzameld en geselecteerd. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor onverhoopte onjuistheden en/of onvolledige informatie.

ISSN 2542-6176

Contactinformatie

Bel ons +31(0)79 3467 346

E-mail info@evofenedex.nl

Startpunt voor ondernemers evofenedex.nl

Discuseer mee op LinkedIn linkedin.com/company/evofenedex

Facebook facebook.com/evofenedex

Volg het laatste nieuws via x.com/evofenedex

postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer

Signaalrood 60, 2718 SG Zoetermeer

Scania Super zuinig en minder CO2-uitstoot

De wereldwijde uitrol van de Scania Super motor heeft bij veel klanten de uitstoot van CO2 gereduceerd. Zeker in situaties waarin elektrisch rijden voor ú nog geen vanzelfsprekendheid is, is de Scania Super verreweg het beste alternatief.

Met vermogens van 350 tot 560 pk is deze ultrazuinige krachtbron breed inzetbaar. Wanneer u gebruik maakt van een hernieuwbare brandstof als HVO of biogas kan de CO2-reductie zelfs oplopen tot zo’n 90%. De zuinige Scania Super motor is niet alleen goed voor het klimaat, maar ook voor uw portemonnee.

Wilt u ook vandaag al stappen zetten in verduurzaming en niet langer wachten? Wij denken graag met u mee.

Your guide to sustainable transport

“De DHG Smartlog loodsen zijn ruim opgesteld en optimaal ingericht om iedere klant een persoonlijke behandeling te geven. Bij nieuwe klanten is het dan ook ideaal dat de loodsen constant anders ingericht kunnen worden naar de vraag van de klant en de beschikbaarheid in onze loodsen.”

Bekijk Nederland in vogelvlucht en je kunt er niet omheen: Smartlog, hèt kwaliteitsconcept voor hoogwaardig logistiek vastgoed van DHG. De benchmark in XXLwarehousing. Imposante, solide gebouwen met een strakke moderne architectuur. Ideaal gesitueerd op een voortdurend groeiend aantal logistieke hotspots. Bekijk een Smartlog van dichtbij en wat direct opvalt is de superieure afwerking. Het geraffineerde oog voor detail en kwaliteit, overal en in elke hoek. Representatief voor het grote geheel. Smartlogs zijn bovendien licht, efficient, flexibel en zeer breed toepasbaar. Hier is het heel fijn werken.