EFG0425

kennisknooppunt voor internationale handel

Tweejaarlijkse trainingen werpen vruchten af bij Sasma

Flexibiliteit en investeren in relaties zijn basisingrediënten

Brussel wil handelsbarrières tussen lidstaten aanpakken

Van complexiteit naar eenvoud in douanezaken

Met onze software & knowhow vereenvoudigen wij het import- en exportproces van bedrijven

Shipment Knowhow de Podcast

In 25 minuten volledig op de hoogte van actuele thema’s binnen import & export!

Scan & luister

Ook zonder Spotify-abonnement

COMPETITIVENESS IMPROVE YOUR GLOBALLY

USING FREE TRADE AGREEMENTS AS A STRATEGIC MANAGEMENT TOOL

More than 500 notified free trade agreements (FTA s) around the world o er potential duty savings. To take advantage of these opportunities, companies must comply with a complex set of rules and maintain detailed documentation. This requires a process for calculating the origin of goods that is compliant and auditable.

MIC Origin Calculation System OCS provides the necessar y tools for the entire process of managing the origin of goods for a variety of FTA s: from the automated obtaining of supplier declarations through an innovative supplier web portal, to the optimized calculation of origin of goods based on multi-level bills of materials, to the preparation of outbound supplier declarations. MIC OCS helps you reap the benefits of FTAs to improve your competitive position.

Gratis Whitepaper EU-sancties:

Feiten, regels en risico’s

Ontvang de whitepaper gratis in je mailbox!

Met groeiende internationale spanningen en strengere handhaving is actuele kennis van EU-sancties onmisbaar om risico’s te herkennen én te voorkomen. Het niet naleven van en ernstige reputatieschade.

Scan de QR-code, laat je emailadres achter en ontvang de whitepaper gratis.

Het inmiddels demissionaire kabinet koos nog maar kort geleden voor een assertief handelsbeleid. Daarbij zou voorop komen te staan wat goed is voor de Nederlandse economie (welvaar t) en wat belangrijk is voor de veiligheid van Nederland (weerbaarheid) “In een onrustige wereld kies t dit kabinet voor een stev ig handelsbeleid. We gaan voor welvaart en een sterke, weerbare economie. We blijven onze ondernemers over de grens steunen en investeren in kansrijke sectoren en veelbelovende mark ten”, schreef voormalig minister Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwik keling shulp op 28 mei in een brief aan de Tweede Kamer.

LA AT WELVAA RT VOOROP STAA N

L Voor woord

Hiermee zei het toen nog niet demissionaire kabinet zich nadr uk kelijk te richten op wat goed is voor de Nederlandse economie en veiligheid “Buitenlandse handel is de hoek steen van de Nederlandse economie Nederland verdient ongeveer een derde van alle inkoms ten in het buitenland Ook levert buitenlandse handel zo ’n 2,6 miljoen voltijdbanen op. Maar een open economie maakt Nederland ook kwet sbaar voor onrust op de wereldmark ten”, was ook te lezen in de brief. Je kunt het nog maar weer eens gezegd hebben. Natuurlijk komt de brief nu wel in een compleet ander daglicht te staan. Het is onzeker of het aangekondigde beleid nog steeds in zijn geheel kan worden uitgevoerd. Laten we in elk geval de belangrijk ste zaken wel blijven steunen. Want de rest van de wereld zit niet te wachten op de Nederlandse politiek met de kleine p, die is uitgegleden over de zelf neergelegde bananenschil Zo is het voor de handel en logistiek cruciaal dat het demissionaire kabinet én straks het nieuwe kabinet inzetten op een goedwerkende interne Europese mark t, zonder onnodige regels De Europese Unie is veruit de belangrijk ste exportbestemming voor Nederlandse bedrij ven, maar handelsbelemmeringen op de interne mark t voorkomen dat ondernemers

eenvoudig internationaal kunnen doorgroeien. Hierdoor worden niet alle kansen verzil verd De Europese Commissie heef t onlang s een pakket met maatregelen voorgesteld om de interne mark t te verbeteren. Politieke steun en druk vanuit Nederland blijven essentieel om die verbeteringen ook echt te realiseren

Daarnaast blijft onders teuning voor Nederlandse ondernemers belangrijk bij het handelsbeleid. Bij steun voor ondernemers in het buitenland hoor t een goed en uitgebreid postennetwerk. Het is dan ook een teleurstelling dat het kabinet juis t ambas sades en consulaten wil sluiten. evofenedex roept het demissionaire kabinet daarom op de Nederlandse posten niet als kostenpost maar als onderdeel van het Nederlandse verdienvermogen te zien, en terug te komen van dat besluit. In de huidige geopolitiek ons tuimige wereld richt het Neder-

Nederlandse handelsbetrek kingen, zonder onze bestaande handelspar tners uit het oog te verliezen. Dit helpt Nederlandse ondernemers om op meerdere mark ten een goede positie op te bouwen en zo minder kwet sbaar te zijn voor vers toringen. Handelsak koorden zijn hier voor van grote waarde en genieten gelukk ig steeds bredere steun. Want in een vijandige wereld heb je bevriende handelspar tners hard nodig. Dus laten we daar werk van blijven maken en ons voordeel mee doen!

Bart Jan Koopman Algemeen directeur evofenedex

Inhoudsopgav

08

“We hebben onlangs een grote tender in Beieren gewonnen”

De focus gericht houden op produc tie en export

Daarmee kan digibordenmaker Prow ise groeien. Het bedrij f werd er dit jaar de winnaar mee van de FD Gazellen Internationaal Award. In gesprek met CEO Michel Kors ten (op foto link s met medeoprichter Er ik Neeskens) over hun aanpak

20

Ex Work s is niet altijd de beste Incoterm s® -regel

Het lijk t zo eenvoudig: leveren op basis van de Incote rms® -regel Ex Work s. Als verkopende partij hoef je immers alleen maar de goederen klaar te zetten. Daarbij kan echter van alles misgaan. Een verhaal uit de prak tijk

28

Enduro Softslings past mogelijkheden soft ware optimaal toe

Enduro Soft slings maak t sy nthetische hijsbanden voor allerlei toepas singen. De engineering kan door de klant zelf worden opgest ar t en alle kwalitei tsproduc ten worden voor zien van een digitaal paspoort

Foto:VerwaaijMedia

05 Welvaart en weerbaarheid voorop in Nederlands handelsbeleid

32

BV Nederland helpen met duurzame exportgroei Ondernemers al tijd helpen met de juis te informatie

aank loppen Om de Nederlandse export duurzaam te laten groeien, werken evofenedex en RVO al jaren nauw met elkaar samen in een wijd vert ak t publiek- privaat netwerk.

08 Schoolbordenmaker Prowise wint exportprijs FD

15 Zonder verandering handelss tromen geen circulaire economie

42

Investeren in Oekraïne voor snellere wederopbouw Nederland onders teunt juis t nu Nederlandse bedrij ven die zakendoen in Oekraïne om bij te dragen aan de wederopbouw. I nvest International speelt een belangrijke

16

20 Is het vers tandig bij levering alles over te laten aan je klant?

22 Nieuwe kennis test voor binnendienstmedewerkers

23

24 Hoe krijg je een werkbare letter of credit?

landbouw, energie, gezondheid en infras truc tuur

28 Een digitaal paspoort bij elk produc t

32 RVO en evofenedex onders teunen samen internationaal ondernemers

38 De impact van geopolitiek op groei van duur zame handel

44 Europese Commissie wil regels voor interne mark t versimpelen

14 Buitenlandse belevenissen

26 Opleidingen en evenementen

35 Oranje Handelsmissiefonds

36

42 F inanciering

47 Vreemde zaken

48 Vraag het een expert

50 Colofon + Contac tinformatie

Foto: Bontrup

Michel Korsten, co-CEO bij Prowise:

“We moeten in alle landen overbrengen dat we het onderwijs begrijpen”

Teks t Ed Coenen Beeld Ed Coenen + Prowise

“We hebben onlangs een grote tender in Beieren gewonnen”

SCHOOLBORDENMAKER

SDe focus gericht houden op produc tie en export. Daarmee kan digibordenmaker

Prowise groeien. Het bedrijf werd er dit jaar de winnaar mee van de FD Gazellen

Internationaal Award. In gesprek met CEO Michel Korsten over hun aanpak

Het krijtje op een zwar t of groen schoolbord is in Nederland verleden tijd Het schoolbord van nu is een digibord, een groot scherm met software voor de less tof. De twee collega’s Michael Ahrens en Erik Neeskens waren er als grondlegger s van digibordenmaker Prowise vroeg bij Beiden werk ten bij dezelfde IT-leverancier en verkochten beamers aan scholen in een tijd dat interactieve touchscreens in opkoms t waren. In 2009 st apten zij in het vliegtuig naar China en begonnen een nieuw avontuur

De zaken gaan nog steeds goed, hun bedrij f behoor t al een paar jaar achtere en tot de winnaars van de FD Gazellen Award en dat wijs t op een goede groei met uits tekende jaarcijfers. Di t jaar volgde een ex tra st ap De jury van Het Financieele Dagblad riep Prowise in april tot winnaar uit van de FD Gazellen Internationaal Award (een andere prijs dan de FD Gazellen Award). Dat bracht het bedrijf nationaal als succes vol exporteur in beeld.

Een paar weken later volgde in het Brabantse de eervolle tweede plaats in de race om de Wim van der Leeg te Award.

Digiborden

Prowise maakt digitale leermiddelen Met als kern de digitale schoolborden voor onderwijs-

instellingen “Je zou onze s chermen ook voor videopresentatie s kunnen gebruiken, maar dat is niet onze mark t”, vertelt co -CEO Michel Kors ten in de showroom in Budel. “Onze focus ligt op het onderwijs, van basisonder wijs tot univer siteit Als je onze borden in bedrij ven tegenkomt, zal dat mees tal bij de afdeling zijn waar trainingen worden gegeven.”

De schermen in de showroom zijn grote, in hoog te instelbare touchscreens op een verrijdbaar frame. Kors ten presenteer t Prowise als een technologiebedrijf met een eigen softwareafdeling met zeventig specialisten, op een totaal van 250 medewerker s.

De mees te ontwik kelaar s hebben een onderwijs achtergrond, leg t Kors ten ui t. “Veel van leerkrachten, IT ’ers en leerlingen en wordt

soor t school anders Op een basisschool gaat het om spelen en leren, daar zijn de scholieren ac tieve medegebruiker s. In het voor tgezet onderwijs is er meer interactie met tablet s en laptops in de klas Kijk je in een collegezaal, dan is het scherm vooral het verlengs tuk van de laptop van de docent of professor.”

Digiborden verschillen in gebruik duidelijk van het vroegere kr ij tbord of de borden die

met een beamer werken, demons treert Kors ten. In de schoolklas is het schoolbord een interac tief touchscreen waarop word t geschreven en lespak ketten draaien. Ze zijn te zien als grote uitvoeringen van tablet s of laptops. Prow ise levert scholen de hard ware én soft ware. “Net als bij een iPhone hebben

Focu s op Europese markt

De eerste vijf jaar inst alleerde Prowise de borden bij scholen in Nederland. Inmiddels is het Nederlands onderwijs ver gedigitaliseerd en komt de vraag naar nieuwe borden in hoofdzaak van nieuw te bouwen scholen. Wel begint volgens Kors ten geleidelijk ook een vervangingsmark t van de grond te komen. Tien jaar geleden begon het bedrij f met leveringen en inst alleren in het buitenland, eerst in het

we vaste apps voor de werk ing, een basispakket met gebrui kerssof tware en kunnen gebruikers in onze apps tore de leermiddelen van hun keuze vinden.”

en Duit sland. Inmiddels gaat het om 24 landen in Europa

Kors ten: “Meest al komt het geld voor de aanschaf uiteindelijk van overheden, die volgens Europese aanbes teding sregels tenders moeten uitschrijven. Het beslis sing sproces verschilt per land. Maar mees tal beslissen de schoolbesturen en zijn de IT-specialis ten en leerk rachten belangrijke beïnvloeders voor de keuze van het merk Soms zijn we de enige winnaar van een tender, soms gaat het om raamovereenkomsten met technische en levering svoorwaarden en mogen ook andere geselecteerde aanbieders de mark t bewerken We werken in Europa overal met resellers die schermen inst alleren en serv ice verlenen.

Maar als het om tenders gaat en de invulling daar van, houden we het graag in eigen hand.”

De voorraad is gebaseerd op levering szekerheid voor s cholen.

Prowise blijft qua export voorlopig in de Europese Unie. “We kregen een paar weken geleden bezoek uit Thailand en dan is het wel even nadenken We zouden daar zaken kunnen doen, maar toch besloten we om dat

In Budel voor zien eigen monteurs de Chinese schermen

niet te doen. Onze focus ligt op de ontwik keling van digiborden voor de Europese mark t. Als je buiten de Europese Unie wilt leveren, moet je tijd en mank racht hebben om conform -

Investeringen door overheden

Bij het kiezen van export gebieden let Prowise op de investeringsplannen van overheden. Kors ten merk t daarover op dat Prowise al een paar jaar in Duit sland ac tief is , maar daar nog veel terrein kan winnen De Duit se overheid en de deels taten hebben bekendgemaakt in digitalisering van het onderwijs te blij ven investeren. “We weten dat internet daar nog niet overal beschikbaar is. Op het moment dat de overheid bekendmaakte het onderwijs te helpen met digitaliseren, stonden wij als mark tleider vooraan. Schoolbesturen vinden het een sterk verkoopargument dat we digiborden kunnen leveren die ook zonder internet kunnen draaien. Dat is voor alle scholen belangrijk Als het internet uitvalt, kun je onze s chermen blij ven gebruiken door

We hebben onlang s een grote tender in Beieren gewonnen en dat geef t ons de mogelijk heid om dieper Duit sland in te gaan. Ook Polen willen we verder ontwik kelen, want ook daar zijn plannen aangekondigd voor investeringen in het onderwijs. Dat geldt ook voor Spanje, maar daar lijk t de regering toch weer een pas op de plaats te maken. Met

Spanjaarden spreken we om te weten te komen wat onze kansen zijn.”

Levering szekerheid als doel Kors ten is sinds begin dit jaar co -CEO bij Prowise. “Ik kwam hier in 2023 als interimdirecteur binnen met het doel de operationsafdeling in Budel te stroomlijnen. Dat ging zo goed dat ik gevraagd werd om naas t Michael Ahrens co -CEO te worden, met de bedrijfs voering hier als taak Ahrens kreeg daardoor alle tijd voor technologische innovaties. Medeeigenaar Neeskens is verantwoordelijk voor internationale sales.”

Met een lange er varing in operations management in de maakindus trie cons tateer t Kors ten

dat Prowise snel, maar duurzaam wil groeien. “Het gaat hier niet om groeien om het groeien. Het bedrij f moet gezond blijven. Met leveringszekerheid voor scholen als een doel, en daarom volgen we de principes van lean manufacturing niet helemaal. Voorraad kost geld, maar toelever ingsketens zijn kwet sbaar geworden door disrupties. In de coronatijd werd de levering van chips een probleem en in die tijd volgde ook nog de blokkade van het

Digiborden die ook zonder inte rnet kunnen draaien zijn een ster k verkoopargument.

Verkeerd gebruik van ICC Incoterms® 2020 kan leiden tot evofenedex biedt opleidingen op verschillende niveaus,

De inhoud is praktisch, direct toepasbaar en sluit aan op de dagelijkse praktijk van iedereen die werkt met export, import ervaring hebt in internationale handel: wij helpen je om

Meer informatie: evofenedex.nl/icc-incoterms-2020

Suezkanaal en werden piraten ac tief in Rode

Zee en elders We vinden leveringszekerheid belangrijk en hebben er voor gekozen een grote voorraad digiborden aan te houden.”

Europese servers

In de productieketen van Prowise ziet Kors ten overeenkoms ten met de aanpak van Apple. “De schermen laten we in China as sembleren met onze onderdelen Voor de import en export naar het Verre Oosten maken onze logistiek medewerker s gebruik van een transportplat form. Er zijn maar drie fabrieken in de wereld waar de as semblage mogelijk is en die st aan in China. We zien Chinese digiborden die alleen in merknaam van elkaar verschillen, maar vanaf het begin geven wij de voorkeur eraan de produc tieketen in eigen hand te houden Wij ontwik kelen alle hard- en soft ware zelf en laten enkel het scherm in China as sembleren. Eenmaal hier afgeleverd verrijken we de hardware met de soft ware.”

“Door deze aanpak kunnen we de hoog st haalbare veiligheid en privac y waarborgen Onze digiborden zijn technologische leermiddelen waarop namen van leerlingen en leraren worden bewaard, met apps voor de lespakketten We willen niet dat een Chinese inst antie zicht kan krijgen op wat wij doen of wat de uitgevers van leermiddelen of de scholen doen ”, verduidelijk t hij. “Ook niet via het achterdeurtje van een soft ware -update.

Dat maakt onze borden veilig in gebruik Alles draait op Europese server s. Het Bundesambt voor IT-veiligheid (BSI) heef t ons het Duit se keur merk IT-Grundschutz toegekend en dat heef t ons als niet-Duits bedrij f zeker geholpen bij het winnen van de tender in Beieren. Er is geen enkele onderwijsleverancier van digiborden en soft ware met dat onaf hankelijke

ons deuren in het Verenigd Konink rijk , waar we digischermen aan het ministerie van Defensie mochten leveren.”

Export opschalen Het opschalen van de export betekent voor

ontwik kelen. “Een nieuw land of een nieuwe regio ontwik kelen vraagt alle aandacht We zijn nu bezig met Frankrijk. Om mee te kunnen doen met een tender voor de hoofds tad

hebben we enige tijd geleden een Franst alige website ontwik keld Verder moeten we in onze inschrij ving laten merken dat we het Franse onderwijss ys teem begrijpen. Ook moeten we onze ad viseurs op pad sturen om onze schermen te demons treren. Nati ve Franse medewerker s genieten dan de voorkeur. Een onderwijsvak beurs of een ander evenement voor leraren of schoolbesturen is vaak een belangrijk st ar tpunt.”

Bij het ontw ik kelen van de Franse mark t moet het bedrij f ook naar zijn logistiek kijken. “Vanui t Budel rijden onze inst allateur s en serv ice- engineer s naar scholen in

verder dan Parijs gaan, zullen we mogelijk met regionale hubs gaan werken. Dat gaan we dan ook uitwer ken voor Polen en Spanje.”

Breder voor Duitsland

Het distributies ys teem principieel veranderen heef t niet de voorkeur van de eigenaren. “We werken in het buitenland ook met resellers die zelf verant woordelijk zijn voor levering , inst allatie en serv ice. Maar we willen overal wel dicht bij de gebruikers zitten We willen namelijk digitale leermiddelen ontwik kelen die het lesgeven leuker en gemakkelijker maken en daar voor hebben we de er varingen van leraren en scholen nodig.”

Die wensen kunnen per land of ty pe gebruiker verschillen. Kors ten vertel t dat het bedrij f op wens van Duit se scholen met bredere borden op de mark t komt “In Duit sland gebruiken leer krachten graag een whiteboard naast hun digibord. Ze gebruiken dat voor losse aantekeningen. We leveren in Duit sland frames waarme e link s en rechts whiteboards aan een scherm zijn te hangen. Di t jaar zijn we met een breedbeeld-dig ibord op de Duit se mark t gekomen. Dat scherm heef t een beeldver houding van 21:9 en dat biedt een leerk racht meer schrij f- en werkr uimte. Hij of zij kan de ruimte gebr uiken om een digitaal whiteboard als een app in te stellen, naas t de andere apps . Zo ’n breedbeeldscherm zal ook in andere landen afnemers vinden Wisk undedocenten in het hoger onderw ijs kunnen er lange formules op uitschrijven Het is wat de jury vaststelde: we scherpen onze strategie en produc ten doorlopend aan met leerer varingen.”

De FD Gazellen Internationaal Award werd op 10 april voor de derde keer ui tgereikt tijdens Trends in Export Di t is het jaar lijk se evenement van evofenede x en Atradius , waar beide partijen de resultaten presenteren van hun gelijk namige onderzoek naar ac tuele trends , knelpunten en verwachtingen van de Nederlandse export Het complete onderzoeksrappor t is te downloaden via de QR- code

Bu itenlandse belevenissen

ks t Beel d

WA Customs

Opgericht in: 19 97

Hoofdkantoor : Rijsbergen (NL) + kantoor in Hoog straten/ Meer (B) Aantal werknemers: 20 Wacustoms.nl

Ook al er vaar t hij het zelf niet zo: met kantoren in Nederland en België vertoeft Benny van Laerhoven van WA Customs vaak in het buitenland. Hoe klein de afstand tussen de buurlanden ook is , verschillen zijn er wel degelijk.

Samen met bijna tw intig er varen douanespecialisten verzorgt directeur- eigenaar Benny van Laer hoven van douane -expediteur WA Customs alle douaneac tivi teiten voor Nederlandse en Belg ische exporteurs en importeurs “Tradi tioneel doen wij veel voor wegtransport naar en vanuit NoordAfrika, Noor wegen en Oost-Europa.

Rotterdamse en Antwer pense havens Bijvoorbeeld voor de vele West-Brabant se boomkwekers die naar het Verenigd Konink rijk exporteren.”

Zoveel mogelijk zelf

De Belg ische declaranten ze telen in Hoog straten/ Meer en hun Nederlandse collega ’s werken in Business Centre Treeport in Rijsbergen. Van Laer hoven pendelt regelmatig heen en weer tussen beide kantoren via au tosnel weg E19. Met de au to kost dat

maar vijf minu ten en lopend een kwar tier tje. “Een belangrijk verschil tussen Nederland en -

is Als wij daar een binnendien stmedewerker spreke n, houden we er rekening mee dat die ook zal schakelen met zijn leidinggevende. Terw ijl het bij een Nederlands bedrij f mees tal de bedoeling is dat iemand alles zoveel mogelijk zelf oplost .”

Bij WA Customs zelf merken ze echter weinig van cultuurver schillen. “W ij zitten echt op de grens en de cultuur in Zuid west-Brabant is

mensen hier met veel respec t en beleefdheid met elkaar om Als ze ergens mee zi tten, bespreken ze dat op een correc te manier met elkaar Wanneer wij boven de rivieren komen, houden we er al tijd rekening mee dat de omgangsvormen daar soms wat direc ter zijn.”

Lastig uit te leggen

Van Laer hoven vind t dat voor de douaneexpedi teur veel zaken in Nederland betermelden van een T1-documen t op een nieu we

Nederland via een online port aal binnen 48 uur is geregeld Want de Nederlandse douane gaat er van uit dat ze die locatie zonder problemen kan komen controleren, terw ijl de Belg ische douane die locatie eers t zelf wil inspec tere n. Omdat je daar voor een ben je zo een paar maanden verder Aangezien de douanewetgev ing in beide landen gebaseerd is op dezelfde Euro pese wetgev ing, is het soms lastig aan klanten uit te leggen dat onze Nederlandse afdeling iets in een paar dagen voor elkaar heef t en dat onze Belg ische collega’s daar maanden voor nodig hebben.”

Ron Stoop is strategisch analist Geo-economie bij The Hague Centre for Strategic Studies.

HA NDELSS TROMEN GEEN

Een van de belangrijk ste langetermijnbeleidsdoelen van de Nederlandse (en Europese) overhede n is de transiti e naar een circulaire economie. Maar dat doel is in de prak tijk nog ver weg. Neem bij voorbeel d de handelsketen van ijzerhoudend schroot.

Aangezien metalen theoretisch gezien eindeloos kunnen worden gerecycled, zijn het perfec te kandidaten voor een circulaire economie. Toch blijft lang niet al het (ijzer houdende) schroot in Europa. Een deel word t -

nenten Mondiaal gezien is Europa de groots te schrootexpor teur

Ook Nederland exporteert veel ijzerhoudend schroot naar landen als Turkij e, Bang ladesh , India en Eg ypte. Daar word t het doorgaans verwer kt tot laag waardiger st aal. Dit ty pe st aal komt vooral terecht in structurele toepassingen zoals gebouwen en fundamenten. Als we kijken naar e- waste – zo als mobiel tjes, tablet s en computer s – zien we ook hier een

Japan en India. Zonde, met name omdat deze

bevat, die we bijvoorbeeld nodig hebben voor de energietransitie en de half geleidersector

Daar komt bij dat bij de meerderheid van de metalen de recyclingpercent ages nog onder de 50 procent liggen De rest eindig t op de

vuilnisbel t of word t verbrand. Er is op dit moment dus nog geen sprake van een echt circulaire economie in Europa De vraag is welke st appen we kunnen ze tten om een echt circulaire economie te realiseren

Allereer st kan Nederland meer doen om reststromen te zuiveren. Zo is het mogelijk via magnetische scheiding ijzer houdende en niet-ijzer houdende metalen uit elkaar te halen. Ook is het mogelijk met sensors bepaalde vormen van schroot te scheiden

Ten tweede kan Nederland er voor zo rgen

De Euro pese Unie lijk t inmiddels enigszins wakker geworden als het gaat om de export van kritieke metalen. Neem bijvoorbeeld het af val van au tobatter ijen Deze mix van

worden opgewerk t tot batter ijen Di t jaar besloot Brusse l echter om zwar te mass a als gevaar lijk af val te bestempelen, waardoor het niet meer naar landen buiten de OESO

impuls moeten geven aan de interne recyclingc apaci teit van Euro pa

kunnen worden gebruik t in Europa Nu vinden veel produc tieprocessen met -

ducten. Zolang deze si tuatie hetzel fde blij ft ,

houden, aangezien de industrie ze niet direct gebruik t.

Tot slot kan Euro pa de export naar landen met lagere milieu -eisen aan banden leggen

De huidige prak tijken en handels stromen zijn een gevolg van de economische logica van een geglobaliseerde wereld Nu die wereldorde steeds meer onder druk komt te st aan, biedt dat naas t risico ’s ook kansen om v anuit strategische au tonomie meer grond-

bruiken. Zo kan een circulaire economie toch lang zaam dichter bij komen.

Alle medewerkers van Sasma volgen elke twee jaar trainingen waarin onderwerpen als ICC Incoterms® vruchten af, zo blijkt uit een gesprek met logistiek manager Pim Schouten en twee collega’s.

In 23 jaar tijd is Sasma ui tgeg roeid van een kleine groothandel in bulkalcoho l tot een van de mark tleiders. Inmiddels telt het Nederlandse familiebedrij f 21 medewerker s en is het ac tief in bijna alle landen “We leveren aan afnemers in di verse branches, waaronder de drankenbusiness en de industrie, maar ook aan de elek tronic a-, medische en cosmeticasector ”, vertel t logistiek manager Pim Schouten “Onze klanten zijn voornamelijk groothandels , bottelaars en distilleerderijen. We werken samen met leverancier s in onder -

toor in Zoeter meer regelen we alles wat nodig is om onze internationale handelstrans ac ties tijdig en soepel te laten verlopen. Naas t onders teunend personeel zi tten hier de afdeling logistiek en de trader s die zich bezighouden met in - en verkoop. De fy sieke orderaf handeling gebeur t in ons magazijn in Antwer pen.”

Kennis opfrissen

Vooral de laat ste vijf jaar kent Sasma een forse groei.

Schouten: “In die periode is het aant al medewerker s verdubbeld. Dat vraagt om meer profes sionalitei t en procedures

Pim Schouten: “Het maak t je werk ook leuker als je beter weet waar je mee bezig bent ”

Moon Nguyen: “We maken minder fouten bij het opstellen van orders”

Daar voor is nodig dat medewerker s weten waar ze mee bezig zijn en begrijpen waarom je dingen op een bepaalde manier doet Bovendien is werken met accijnsgoederen en gevaar-

als er iets fout gaat .”

Hij vervolgt : “Daarom zijn we vijf jaar geleden gest ar t met het trainen van onze logistieke medewerker s. Sinds dit jaar hebben we de door evofenedex verzorgd e incompan ytrainingen verplicht gesteld voor ál ons personeel. Elke twee jaar volg t iedereen trainingen waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: ICC Incoterms® 2020, de letter of credit (L /C ), oorsprong, douanedocumenten, accijnsgoederen

iedereen in het bedrijf regelmatig zijn kennis over alle onderwerpen opfr is t. “Je beland t namelijk snel in een cirkel tje van ‘ik weet het wel en doe mijn ding’ Omdat de logistieke medewerker s wat dieper op de onderwer pen ingaan en andere vragen hebben, is er een aparte training sdag voor hen en een andere voor de medewerker s met andere func ties.”

Fouten voorkomen

Bepaalde trainingen voor iedereen verplichten is mede in-

regelmatige (bij)scholing van de medewerker s. Vooral voor de van cruciaal belang Bij elke training gaan we opnieu w door de hele basis heen: hoe moet je omgaan met gevaar lijke

Dan onts taat er meer begrip van de materie; dat vind ik belangrijker dan gewoon maar doen.”

Medewerker s maken daardoor minder of geen fouten, en dat bespaa rt tijd en kosten, aldus de logistiek manager. “Een kleine fout in de document atie bij een zending van gevaar lijke

dollar als daardoor iets vast komt te st aan in de haven. Zoveel mogelijk fouten voor komen is ook es sentieel bij L/C’s. Er kan namelijk verschrikkelijk veel misgaan bij het werken met deze betaling szekerheid Mede dank zij de trainingen is onze co llega die zich bezighoud t met L/C’s zover dat hij tijdig foutloze L/C’s opmaak t die geaccepteerd worden door de bank . Daardoor onts taat er geen vertraging in de verzending Di t scheel t een heleboel gedoe en kosten.”

Bewust wordin g

Op de vraag of alle onderwer pen nu ttig zijn voor bijvoorbeeld sales, antwoord t S chou ten bevestigend. “Mijn mening is dat wanneer je iets verkoopt , je ook basiskennis moet hebben van bijvoorbeeld het hele proces van document atie. Het is belangrijk dat sales weet waarom ze moeten checken of de klant een invoer vergunning heef t. Anders kr ij g ik een order op mijn bureau die we niet kunnen ui tvoeren. Het draait erg om bewust wording: waar moet je op letten Tegen de mensen in mijn team zeg ik vaak : ‘Het maak t je werk ook leuker als je beter weet waar je mee bezig bent en waarom iets belangrijk is.’ ” Schouten merk t wel dat niet alle medewerkers enthousias t reageren op de verplichting om alle trainingen te volgen “Dan kr ij g ik reac ties als: ‘Ik weet het toch allemaal wel.’ En na de training hoor ik ze weleens zeggen: ‘Daar had ik niet zoveel aan, ik vond het een beetje saai.’ Maar onbewust heb je er veel aan, omdat je op een andere manier naar bepaalde zaken leer t kijken, en weet waarop

Mitchell Stouthart: “Ik begrijp nu beter hoe ik leveringsvoorwaarden moet afstemmen op de lokale situatie”

je moet letten De kennis verv aagt overigens wel weer wat na verloop van tijd. Daarom is regelmatig trainen zo belangrijk .”

Maat werk

Ui teindelijk werken de medewerker s van

reduceren van fouten gaan mensen tien tot tw intig procent sneller werken. Ze worden bijvoorbeeld vaardiger in het opstellen van documenten Door de trainingen kunnen ze bovendien hun collega’s beter ondersteunen, maar ook onze klanten. Het lief st regelen we alles van A tot Z voor hen, zo dat ze volledig worden ontzorgd.”

Schouten waardeer t het dat de trainingen

heel erg maat werk Doordat we van tevoren casussen en voorbeelde n van onze documenten kunnen toes turen, word t precies ingegaan op wat wij doen Het helpt ook dat vaak dezelfde docenten komen lesgeven Zij zijn dan al bekend met ons bedrij f en de producten Over igens kunnen we met onze vraags tukken oo k goed terecht bij evofenedex. Een bedrij fs ad viseur van evofenedex stel t onze ma terial safe ty data shee ts (MSDS’en) op. En een veiligheidsadv iseur voer t ieder jaar een audi t bij ons uit, wat een vereis te is voor bedrij ven die handelen in

WLokale omst andigheden

Inmiddels zijn collega’s Mi tchell Stouthar t, die trader Afrika is bij Sasma, en Moon Ng uyen, logistic s & procurement coordinato r, aangeschoven. Beiden volgden de

COMPLE TE DOUANELEERLIJN

Het vakgebied van de declarant is continu in beweging. Was dit vroeger een puur administratieve functie, nu komt er veel meer bij kijken. Dit komt vooral door steeds complexere wet- en regelgeving en de voortschrijdende digitalisering. Omdat declaranten steeds meer moeten weten en kunnen, is goede (bij)scholing onontbeerlijk.

evofenedex biedt, als enige opleider in Nederland, een complete douaneleerlijn van assistent-declarant tot manager douanezaken. Daarnaast organiseren we workshops en korte opleidingen over actuele douaneonderwerpen, zoals het opstellen van oorsprongsdocumenten, exportcontrole en sanctiebeleid.

Meer informatie: evofenedex.nl/douane-opleidingen

af gelopen jaren di verse trainingen De Incote rms® -training helpt Stouthar t vooral om de ICC Incoterms® 2020 correc t toe te passen bij verschepingen naar Afrika “In veel Afrikaanse landen verschil t de douaneaf handeling ster k per regio, en klanten verwachten duidelijke informatie over wie wat regelt Dank zij de training begrijp ik beter hoe ik levering svoorwaarden moet afstemmen op de lokale situatie. Di t voor komt vertragingen aan de grens en zorg t er voor dat onze ethanolzendingen zo nder problemen aankomen.”

Ook Nguyen let nu meer op de lokale oms tandigheden bij het overeenkomen van ICC Incoterms® 2020: “Een beoordeling die

hoofd zou hebben gezien. Sommige klanten zijn niet bekend met het hele importproces in hun eigen land. Daarom kan het aanbieden van DA P zorgen voor een soepelere af handeling.”

Betere samenwerking

Zowel Stouthar t als Nguyen merken dat de trainingen hen ook helpen om beter te samenwer ken met andere afdelingen Ng uyen: “Door de training over oorsprong kan ik sales beter ad viseren over de mees t nauw keur ige oorsprongsinformatie voor onze produc ten. Bij ons is dit vr ij comple x, -

“Doordat ik nu beschik over meer kennis van handel en logistiek, kan ik de verant woordelijk heden van Sasma en de logistieke pro-

minder fouten bij het opstellen van orders ”, zegt Nguyen Ook geef t het meer zekerheid

aan. “K lanten in Afrika verwachten vaak dat wij alles regelen, terw ijl de verant woordelijkheden anders liggen volgens de gekozen

Incote rms® -regel. De douanetraining helpt ons di t profes sioneel ui t te leggen en juridisch correc t te onderbouwen. Dat voor komt discus sies en onverwachte kosten bij de klant.”

Waar

devolle hulplijn

Stouthar t vind t het erg pret tig dat hij na de training de docenten kan benaderen met vraags tukken waar hij zelf niet goed uitkomt.

ui tsluitend gebaseerd is op kosten of risico ’s is onvoldoende. We moeten ook rekening

laadlocatie en de plaats van bestemming om te bepalen welke Incoterms® -regel het best past bij verschillende orders. Zo heb ik onlang s aanbevolen om Deli vered at Place (DA P) in plaats van Ex Work s (E XW ) in een contrac t te gebruiken, omdat de koper geen er varing had met lokale laad - en douane -

teren en de produc tie in een ander land plaats vindt.” Stouthar t: “Bij sales werken we veel samen met de afdelingen logistiek en exportdocument atie. De trainingen zo rgen er voor dat we duidelijker co mmuniceren met collega's. En dat we beter anticiperen op wat er nodig is voor transpor t en documenten

Di t verhoogt onze ge zamenlijke slagk racht richting de klant, zeker in comple xere mark ten zo als Afrika.”

“Zo hadden we nadien nog contac t over een zending naar Kenia. Hier bij bestond onduidelijk heid over wie verant woordelijk was voor de inklar ingskosten. Een reac tie kwam snel en was heel bruik baar Het voel t als een waardevoll e hulplijn , ook na de training.”

Tot slot benadruk t S chou ten dat de er varingen van zijn collega’s duidelijk illustreren hoe de trainingen bijdragen aan meer begrip van waar ze mee bezig zijn. “Zoals eerder gezegd maken ze daardoor minder of geen fouten Ook zijn ze beter in st aat klanten en collega’s te onders teunen. Daar is het ons in de eers te plaats om te doen. En indire ct levert dat tijd - en geldwins t op.”

Incompany en maatwerk

Met de incompan y- opleidingen van evofenedex trainen onze docenten een groep medewerker s op locatie of digitaal Hierdoor leer t iedereen hetzel fde en is de opgedane kennis direct toepasbaar in de prak tijk Ook combinatie s van

organisatie is direct merk baar. Dat is niet alleen terug te zien in een hogere produc ti viteit , maar ook in een korte terugverdientijd van de opleiding.

Vanuit het kantoor in Zoeter meer regelt Sasma alles wat nodig is voor zijn inte rnationale handelst rans ac ties

Is het verstandig bij levering alles over te laten aan je klant?

®-REGEL

Leveren op basis van de Incoterms® -regel Ex Works lijk t zo eenvoudig: als verkopende partij hoef je alleen maar de goederen klaar te zetten. En de koper is verant woordelijk voor het laden, het vervoer en het uit- en inklaren van de goederen. Maar daarbij kan helaas van alles misgaan.

Dit overkwam onlangs een bedrijf met een nieuwe klant in Ecuado r.

Een salesmanager van een bedrij f denk t dat hij telefonisch ‘even snel ’ een goede deal heef t gesloten met een nieuwe klant in het

Zuid-A merikaanse Ecuador. De klant wil de produc ten graag snel hebben en komt over als een professionele partij met veel er varing. Zonder daar verder over na te denken spreek t de salesmanager met zijn klant af te leveren op basis van de ICC

Incoterms® 2020 -regel Ex Work s.

Als een collega van de binnendien st met de deal aan de slag gaat , ziet hij in het ERP-systeem dat de koper niet voor de vereis te exportdocumenten heef t gezorgd. Wanneer hij de salesmanager daarop aanspreekt , is diens eers te reac tie:

“Dat moeten ze bij Ex Work s toch zelf doen?” De binnendienstmedewerker wijs t zijn collega erop dat hij in theorie

gelijk heef t. Maar de nieu we klant heef t gemaild dat hij geen idee heef t welke documenten hij nodig heef t en hoe hij die kan kr ij gen. “Nu word t het ons probleem ”, verzucht de binnendiens tmedewerker, “want zonder de juis te documenten zal de Douane de produc ten niet vr ij geven.” En inderdaad, twee dagen later belt de koper op Hij zi t in de problemen, omdat hij de goederen niet vr ij gegeven kr ij gt van de Douane

Vertraging en ex tra kosten

“Regelmatig zien we dat bedrij ven Ex Work s (E XW ) aanbieden aan klanten die te weinig kennis hebben van alle uitvoerformaliteiten of die niet kunnen verrichten Hoe eenvoudig deze Incoterms® 2020 -regel ook lijk t, in de prak tijk kan er van alles mee misgaan. Zeker bij internationale handel ”, zegt bedrij fsjurist

verant woordelijk zijn voor alle stappen van het transpor t. Van het magazijn van de verkoper tot aan de eindbestemming , inclusief de export- en import formaliteiten. Als die kennis en er varing ontbreken, onts taan er vaak al snel problemen. In dit geval bleven de goederen nog dagenlang in het magazijn van de verkoper in de weg staan. En de binnendienst had veel tijd nodig om uit te zoeken welke documenten er nodig waren voor het uitk laren van de goederen Wat bedoeld was als een vlot te levering mondde uit in frus tratie. Dergelijke problemen leveren niet alleen vertraging op, maar kosten ook geld door ex tra opslagkosten en soms zelf s boetes ”, aldus Touw

CIP en FC A goede alternatieve n

Ex Work s vraagt om een realis tische inschatting van het kennisni veau van de koper. evofenedex ad viseer t daarom deze

Incoterms® -regel alleen te gebruiken als je zeker weet dat de

koper over de juis te kennis en middelen beschikt Als de koper niet weet hoe hij het transpor t moet regelen, ligt het voor de hand dat de verkoper de verant woordelijk hier voor op zich neemt. Om geen transpor trisico’s te lopen is de Incoterms® 2020 -regel Carriage and Insurance Paid to (CIP) een goed alternatief De exporteur rege lt bij CIP alles 'huis-huis', maar loopt geen transpor trisico’s. Bedrij ven kiezen ook nog wel eens voor de Incoterms® 2020 -regel Delivered at Place (DAP), maar dan loopt de verkoper juis t álle risico ’s Als de koper geen uitvoerformali teiten kan verrichten of niet weet hoe dat moet , is Free Carrier (F CA) een goed alternatief. Bijvoorbeeld bij een zending naar een land als Ecuador. Want bij export zendingen naar een land buiten de EU moet de verkoper de uitvoeraangifte bij de Douane verzorgen. Bij de Incoterms® 2020regel FC A geef t de verkoper de goederen aan de koper of diens vervoerder op een afgesproken plaa ts. Vanaf dat moment zijn alle vervoerskos ten en het risico van verlies van of schade aan de goederen voor de koper. De afgesproken plaa ts is mees tal het bedrij fspand van de verkoper of anders een groupageloods of terminal in de zeehaven van vertrek.

“Hoe eenvoudig Ex Work s ook lijk t, in de prak tijk kan er van alles mee misgaan”

“Ex Work s is de enige Incoterms®-regel waarbij de verkoper geen enkele operationele verplichting heef t”

“Zorg naas t heldere communicatie met je klant ook intern voor een goede af stemming als je af wijk t van de Incoterms® -regels die je bedrijf mees tal gebruikt. Eén telefoontje kan soms duizenden euro ’s schelen. Verkoop draait niet alleen om commercieel denken, maar ook om logistiek bewust zijn ”, benadruk t Touw

Vreemde eend

Incoterms® -exper t Fred Koning , docent bij evofenedex, beaamt dit: “Denk als sales en binnendienst samen goed erover na of je wel wilt dat de klant de goederen zelf gaat inladen en

vervoeren en dat die verant woordelijk is voor alle bijbehorende documentatie. Mijn er varing is dat de mees te bedrij ven dit niet willen, omdat zij hun klanten willen ontzorgen en risico’s willen vermijden. Ook om reputatieschade te voorkomen.”

Volgens Koning ligt het dan voor de hand dat je niet kies t voor Ex Work s, maar voor een andere Incoterms® -regel “Bij voorbeel d Free Carrier, waarbij de koper verant woordelijk is voor het laden en de documenten Want besef goed dat Ex Work s de enige van de elf Incoterms® is waarbij de verkoper de goederen alleen maar in zijn magazijn hoeft klaar te de verkoper verder geen enkele operationele verplichting heef t, is Ex Work s een vreemde eend in de bijt.”

N®

evofenedex organiseer t regelmatig work shops over de ICC Incoterms® 2020. Al onze opleidingen en work shops bieden we ook incompan y aan. We maken ze dan op maat voor bedrij ven.

Het boek ‘Incoterms® 2020 in de prak tijk ’ van evofenedex geef t prak tische uitleg over de rechten en plichten van zowel de koper als verkoper bij het gebruik van de ICC Incoterms® 2020. Het is gratis als e- book voor leden beschikbaar en online te bestellen via de QR-code.

Fred Koning:

Shari Touw:

Te ks t Beel d

Steeds meer mkb’er s leveren aan klanten over de grens. Binnendiens tmedewerkers zijn daarbij vaak het eers te aanspreekpunt. Om hun kennis te te sten en te vergroten biedt evofenedex sinds kort een online kennis test aan.

douanedocumenten of een zending naar Frankr ijk. Als daar vragen over zijn, komen die vaak terecht op het bordje van de binnendienst Deze medewerker s spelen echt een belangrijke rol bij het exporterende mk b”, vertel t Rostislav Ilchenko, ledenadv iseur Internationaal Ondernemen bij evofenedex

“Toch merken wij dat veel binnendien stmedewerker s niet al tijd precies weten hoe ze internationale orders moeten af handelen. Want welk nummer word t gebruik t voor gegevensui tw is seling met de Douane? Wie regelt het vervoer bij een levering op basis van de Incote rms® -regel Free Carrier? Wie legaliseer t

kan een airway bill opstellen? Wanneer mag je het nult ar ief voor de bt w toepas sen bij een levering buiten de Euro pese Unie? En welke betalingscondi tie geef t jou als verkopende partij het mins te risico?”

Rostislav Ilchenko:

“Wie de test doet, krijgt direct inzicht in wat hij al goed weet en waar nog ruimte is om te groeien”

Om binnendien stmedewerker s de gelegenheid te geven hun kennis en vaardigheden te testen en te vergroten, biedt evofenedex sinds kort een online kennis test aan. Ilchenko: “De test best aat ui t veer tig prak tijk gerichte vragen waarmee binnendien stmedewerker s hun kennis kunnen toet sen rond onderwerpen als douaneprocedures , de ICC

Misschien is dit wel het begin van een leertrajec t waarme e jij je ontw ik kelt tot dé vakexpert in jouw team.”

“Daarin st a je als binnendien stmedewerker niet alleen”, vult manager Opleidingen Linda van der Hoeven aan. “evofenedex kan je helpen via een uitgebreid aanbod van opleidingen en trainingen. Denk aan cursus sen over exportdocumenten, douanewe tgev ing of handelsakkoorden. Of je nu net begint of al jaren er varing hebt, bij ons vind je al tijd een opleiding die past bij jouw func tie en kennisni veau.

Incote rms® 2020, oorsprong, transpor tdocumenten en internationale betaalafspraken. De vragen sluiten aan bij si tuaties die ze in hun dagelijk se werk tegenkomen Wie de test doet , kr ij gt direct inzicht in wat hij al goed weet én waar nog r uimte is om te groeien.”

De kennis test is volgens Ilchenko veel meer dan een meetmoment “Het is een handig hulpmiddel waarme e binnendien stmedewe rkers zichzelf verder kunnen ontw ik kelen. Internationale handel is breed en verander t snel. Daarom is het belangrijk je kennis up -to- date te houden, zo dat je meer gr ip kr ij gt op internationale orders De test maak je eenvoudig online, op een moment dat jou over zicht van je score en je groeikansen.

Wat weet je als binnendien stmedewerker van douanezaken, Incoterms®, oorsprong, vervoersdocumenten, bt w en betalingscondities? Sc an de QR-code en doe de test

Esther Janssen is gastdocent bij evofenedex en directeur van Culture-Inc.

Wat zeg je als binnendien stmedewerker deze dagen tegen je Amer ik aanse klanten of Roemeense leverancier s? Is het business as usual of heb je het ook over de situatie in de wereld ? Poli tieke ontw ik kelingen zijn het gesprek van de dag en je kunt snel een opmerking maken over of Russian trolls

Gemeend of bij wijze van grap

In deze polariserende wereld is het echter verst andig op je woorden te letten. Zeker in het internationale zakenver keer Als stelregel is het beter ge en politiek getinte opmerk ingen te maken tegen je buitenlandse cont ac ten. Zeker wanneer je die (nog ) niet goed kent Wil je mensen niet onbedoeld voor het hoofd stoten, dan kun je op twee zaken letten: wat je ze gt (de boodschap) en hoe je het zegt (toonzet ting , woordgebruik en communicatiekanaal)

Stel dat je klanten in de Verenigde St aten moet informeren over hogere transpor tkos ten als gevolg van de door de Amer ik aanse invoer hef-

Nederlandse boodschap zou kunnen luiden:

“We are sorr y to inform you that the shipment cost s have increased due to higher US import

Ook al klopt dit, een Amer ik aans contact hoor t liever : “F or our next delive ry we have checked the shipment options currently available Amer ik anen willen geen doemscenario’s maar opties Dus benoem niet het probleem zelf (dat is ty pisch Nederlands), maar kom met oplossingen.

Daar mee laat je ook zien dat je erbovenop zi t en dat geef t vertrouwen

je problemen juist wel benoemt, zo dat je er samen tegen kunt strijden Heb je bijvoorbeeld te maken met een Roemeens contac t, dan kan een sarc as tische opmerk ing over greedy politicians wel in goede aarde vallen. Want de mees te Roemenen vinden dat ook en maken er graag grappen over. Maar pas op met badinerende opmerkingen over het land. En wanneer je de politieke voorkeur van je gespre kspartner niet kent, kun je de Russische trollen er maar beter even buiten laten.

Zakendoen in het buitenland draait om vertrouwen en relaties Goede communic atie is daar bij essentieel Als binnendien stmedewerker communiceer je de hele dag met buitenlandse cont ac ten, veel per e-mail en telefoon en soms via videogesprek ken of social media. Wa nneer er spanningen in een land zijn, is het goed om je betrok kenheid of medeleven te tonen. Maar houd het neutraal, tenzij je zeker weet hoe de ander erin st aat. Be tter be safe than sorr y !

Hans Schelbergen is docent bij evofenedex.

L/C vereist kennis, discipline en samenwerking

In de internationale handel is een letter of credit een belangrijk instrument om betaling en levering veilig te stellen. Toch is het geen automatische garantie voor be taling: het is een voor waardelijke betalingsbelofte van een bank. Alleen als exac t aan alle gestelde voor waarden wordt voldaan, zal die overgaan tot betaling.

Een letter of credit (L /C ), of wel een document air accreditief, word t vooral gebruik t als de koper en verkoper behoef te hebben aan ex tra zekerheid bij een transactie. Denk aan si tuaties waarbij de koper en verkoper elkaar onvoldoende kennen of wanneer sprake is van handel in een politiek of economisch inst abiel land. En soms is het gebruik van een L/C verplicht van overheidswege, of is het een gewoonte in een bepaalde branche

af spraken over condities en procedures. Kennis en er varing in de eigen organisatie is hier bij onmisbaa r. Indien nodig kunnen opleidingen daar bij helpen of kan ex terne expertise worden ingeschakeld

Praktijkcasus

Om te illustreren hoe je tot een werk baar en veilig L/C komt , lichten we een recente prak tijker varing van Van Mourik Yeas t and Pack ag ing BV toe. Dit bedrij f ontv ing een order van een

machines ter waarde van in totaal circ a 2,5 miljoen euro. De produc tietijd was ongeveer 14 maanden en de looptij d van de L/C ongeveer 15 maanden. De al af gesproken be taling sconditie was een onherroepelijke L/C, geopen d door een clas s

Een go ed opgestelde L/C bied t voordelen voor beide partijen Zo heef t de verkoper zekerheid dat hij be taald word t. En de koper kan erop vertrouwen dat hij zijn bestelling geleverd met name voor producenten in het buitenland

Risicoanalyses cruciaal

Zeker in de huidige wereld van vele spanningen, sanc ties en en betaling svoorwaarden vooraf goed vast te leggen. Een verkeerd gekozen levering scondi tie kan achteraf leiden tot

Daarom is het cruciaal om per debi teur of land een ac tuele risicoanal yse te maken: hoe st aat het met de kredietwaardigheid, lokale wetgev ing en sanc tieregels? Deze anal yses moeten bedrij ven in hun organisaties vert alen naar duidelijke

Nederlandse bank De levering scondi tie was CIF Algerijnse haven, Incoterms® 2020

De koper stelde het volgende voor : 15 procent voorui tbetalin g met een ad vance refund guarantee van een gerenommeerde bank ; 85 procent betaling via een L/C at sight ;

di verse vereis te documenten zo als: originel e facturen, Grondig onderzoek Voordat Van Mourik het contrac t tekende, deed het bedrij f

Buitenlandse bank € Bank exporteur

tuele juridische knelpunten. Vanwege de looptijd van 15 maanden was het lastig een

Nederlandse bank te vinden die bereid was

(tus sen 0,5 en 3 procent per jaar), die af han-

verk regen, onder voorbehoud van inhoudelijke acceptatie en goedkeur ing door de risk & compliance -afdeling.

Er bleken twee juridische knelpunten te zijn. Allereer st is de ICC Incoterms® -regel Co st , Insurance and Freight (CIF ) volgens de Algerijnse wetgev ing niet toegestaan als levering scondi tie. Di t werd gecorrigeerd door een toeges tane variant te kiezen

Verder bleek de gevraagde bank garantie voor de 15 procent aanbet aling problematisch: Algerijnse wetgev ing verbiedt dat een ingezetene rechts treeks een garantie ontvang t van een buitenlandse bank . In plaats daar van is een contragarantie vereis t via een

een onaanvaardbaar risico. De oplossing: de aanbet aling werd volledig geschrapt en het volledige bedrag via de L/C af gehandeld.

Ex tra document in L/C

Hoewel de L/C formeel was geopen d en gead viseerd aan de leverancier, kwam de

koper alsnog met aanv ullende eisen. Hij wens te onder andere een derde van de originele bill of lading en andere originel e docu -

vereis t een aant al st appen. Welke dat zijn , is te zien in het st roomdiagra m hier naas t.

menten rechts treeks te ontv angen. Maar deze eis zou een risico vormen voor de betaling. In overleg met de bank is besloten dit op te lossen door een ex tra document in de L/C op te nemen: een zogeheten

Hier in werd verk laard dat de documenten zijn verzonden na verscheping , zonder dat fy siek bewijs van verzending was vereis t. Na goedkeur ing van de aangeboden -

rende bank zijn de documenten per koerier verzonden naar de koper.

Voorkom schade

Deze casus onders treept het belang van een zorg vuldige voorbereiding en uitvoering. Zo is het voor de verkoper allereer st belangrijk dat zijn afdelingen sales, administratie, af spraken met elkaar maken. Ook is het

raadzaam de eigen bank vroegtijdig bij de transactie te betrek ken, zeker als de transac tie comple x of risicovol is Wees ook kritisch op levering s- en betalingscondities en toet s die aan wet- en regelgev ing in het land van de koper. Vergeet ook niet voor realis tische document vereis ten te zo rgen, want elk det ail telt Bewaak tot slot al tijd goed de tijdslijnen door te zorgen voor voldoende tijd voor produc tie, verscheping en documentverwer king

Een L/C is een krachtig instrument , maar vereis t kennis , discipline en samenwer king. Alleen dan is het een werk baar middel in plaats van een blok kade bij transacties. Zorg

daarom dat je team goed is opgeleid, maak gebrui k van ex terne kennis waar nodig en neem geen genoegen met st andaarddocument atie. Een goed opgestelde en beheerde

voor succes volle leveringen over de grens.

Via de QR-code kun je een handige checklist aanvragen met aandacht spunten voor de af wikkeling van een export transactie De checklis t is opgesteld in het Nederlands én het Engels , zodat de buitenlandse zakenpar tner ook kan meelezen

Opleidingen en evenemente

Declarant

Vakopleiding • De Lu tte (avond)

Junior customs broker course (Engels)

Basisopleiding • online (avond)

Declarant

Vakopleiding • online (avond)

Post-hbo -opleiding • Utrecht

Word de spil tussen inhoud en strategie in de organisatie. Deze opleiding vers terk t je rol als expert en procesmanager op het gebied van douanezaken en trade compliance. Prak tijk gericht , strategisch en direct toepasbaar

Declarant

Basisopleiding • online (avond)

Declarant

Vakopleiding Zo eter meer (avond)

Licensed customs broker course (Engels)

Vakopleiding • Utrecht

Engels talige opleiding bereidt je perfec t voor om zelf st andig douaneformalitei ten af te handelen in een internationale werkomgeving en is dé vervolgsta p na de Junior customs broker cour se

Junior customs broker course (Engels)

Basisopleiding • Utrecht

Declarant

Basisopleiding • Eindhoven (avond)

Declarant

Vakopleiding • Eindhoven (avond)

Documenten bij export

Opleiding • Zoeter meer

Licensed customs broker course (Engels)

Vakopleiding • online (avond)

Bt w basis Cursus • Utrecht

Declarant

Basisopleiding • Zoeter meer

Declarant

Vakopleiding • Eindhoven

Export van A t/m Z

Opleiding • Amsterdam

Declarant

Vakopleiding • Utrecht

Coördinator cu stoms & trade compliance

Opleiding • Utrecht (avond)

Indeling juiste douanetarie f Work shop • Zoeter meer

Declarant

Basisopleiding • Zwolle

Documenten bij export

Opleiding • online

Documenten bij export

Opleiding • Utrecht

Optimalisere n exportproces

Cursus • Utrecht

Wil je het exportproces slimmer inrichten en verbeteren? In deze cursus kr ij g je prak tische hand vatten, werk je aan een concreet verbeterplan en leer je hoe je interne steun kr ij gt voor veranderingen. Direct toepasbaar in je eigen werkomgeving

ICC Incoterm s® 2020

Work shop • Zoeter meer

ICC Incoterm s® 2020

Masterclas s • Utrecht

Bijzondere douaneregelingen

Work shop • Utrecht

Verdieping in bt w en internationaal ondernemen

Work shop • Utrecht

Declarant

Basisopleiding • online (avond)

Douaneprocedures in de prak tijk

Cursus • Utrecht

Internationaal betalings verkeer en risicomanagement

Work shop • Zoeter meer

Met de juis te kennis van douanezaken kun je grenzeloos ondernemen en bespaar je veel kosten evofenedex biedt als enige opleider een complete douaneleerlijn van

9 september • Zoetermeer 30 september • online 1 ok tober • Utrecht

Voorkom fouten bij export. Leer in deze driedaag se opleiding (online: zes dagdelen) hoe je douane -, oorsprongs- en transpor tdocumenten correc t toepas t en af handelt. Ideaal voor iedereen die exportdocumenten opmaak t of controleer t.

“ Deze cursus hebben mijn collega Arnold en ik als zeer nuttig er varen. Dank zij de cursus is onze kennis behoorlijk vergroot. Als er jaarlijks vervolgcursussen worden aangeboden, melden we ons zeer zeker weer aan. De docenten waren erg duidelijk bij het lesgeven, waardoor zij veel vragen die we vooraf hadden, al tijdens de cursus hadden beantwoord.”

Alle evenementen vind je via

Dolore s Scheelbeek

Medewerker customer suppor t bij Werk man Hoofcare in Eemshaven

Bekijk het volledige opleidingenaanbod van evofenedex op de website. Bij vragen kun je cont ac t opnemen met evofenedex via opleidinge n- io@evofenede x.nl of +31 (0)7 9 3466 99 0.

Fo to: Douane Nederland.

Algemeen directeur Sytse van der Molen:

“In het begin moesten we bedrijven nog weleens voorrekenen hoeveel voordeel ze konden behalen met synthetische banden”

Enduro Softslings past

mogelijkheden

Teks t Guus Peters Beeld Ivo van der Bent

Esoftware optimaal toe

Enduro Softslings maakt synthetische hijsbanden voor allerlei toepassingen.

Op het eerste gezicht lijk t het een ambachtelijk bedrijf. Maar schijn bedrie gt: de engineering kan door de klant zelf worden opgestar t en alle kwaliteitsproducten worden voor zien van een digitaal paspoort.

Een voorbeel d zegt meer dan duizend woorden. Dat de hijsbanden van Enduro Soft slings tot wel duizend ton – dat is één miljoen kilo! – kunnen tillen ze gt misschien niet zoveel. Maar om het even in perspectief te plaatsen: een volgeladen Boeing 747 weeg t zo ’n driehonderd ton. Eén zogeheten soft sling kan dus zonder problemen drie op elkaar gest apelde grote vliegtuigen helpen optillen. “Door verschillende banden te combineren zijn er al hijsklus sen van rond de vijfduizend ton uitgevoerd met ons materiaal”, zegt Sy tse van der Molen, algemeen directeur van Enduro Soft slings (hierna Enduro genoemd)

Voorspron g

Samen met Van der Molen st aan we in de gloednieuwe produc tiehal van zijn bedrij f in het Noord-Hollandse De Goorn, ru wweg tussen Alk maar en Hoorn. Deze produc tiehal is honderd meter lang . Dat was een voorwaarde, omdat Enduro regelmatig bestellingen kr ij gt voor soft slings van die leng te. Die worden door een hy permoderne machine strengetje voor strengetje in elkaar

gezet, een indr uk wekkend proces Aan de andere kant van de hal st aat een zelf ontw ikkeld protot ype van een andere machine, dat als een soort schoepenrad de textieldraden ronddraai t en daardoor minder ruimte inneemt. “Dat vind ik het leuk ste om te doen , nieu we dingen bedenken en ontwer pen”, glimlacht Van der Molen.

Wat die nieu we dingen betref t, is Enduro ook een voorbeel d als het gaat om digitalisering.

Als het produc t klaar is , voor ziet Enduro het van een digitaal paspoort , waardoor gedurende de gehele levensduu r allerlei gegevens digitaal beschikbaar zijn. Denk aan produc-

inspec tie- en keuringsrappor ten. Een unieke -

sprong geef t als het gaat om export . Maar daarover straks meer

“Ons produc t is de verbinding tussen de kraan en het op te tillen object ”, ze gt Van der Molen, wijzend op een enorme foto in de vergaderr uimte van zijn bedrij f, waar een van zijn slings in ac tie te zien is “Dat hijsen gebeur t vaak met st aalk abels, maar die hebben een aant al nadelen. Ze zijn erg stug

en in veel van onze werk velden heb je vaak een hulpkraan nodig om de st aalk abel in de hoofdk raan te leggen. Dat is met gebruik van sy nthetische materialen zo als wij die maken, veel gemakkelijker geworden.”

Heldere kostenkant

of een militaire organisatie zijn de voordelen van sy nthetische banden enorm. “Een sling pak je met twee man op en leg je in de haak van de kraan. Er is dan geen tweede kraan nodig”, legt Van der Molen uit. “In de begindagen moes ten we bedrij ven nog weleens voor rekenen hoeveel voordeel ze ko nden behalen met sy nthetische banden De kostenk ant is heel helder : een sy nthetische sling is ongeveer drie keer zo duur als een st aalkabel. Maar vaak worden ze ge bruikt in de

algauw anderhal ve tot twee ton per dag aan operationele kosten met zich meeb reng t, dan zijn al die ex tra halve uurtjes – vier hijsbewegingen keer ze ventig windmolens – wel

budget voor sy nthetische banden en heb je helemaal geen discussi e meer over dat ‘drie keer zo duur ’”, zegt Van der Molen nuchter.

In de high performance hijsbandenwereld zijn wereldwijd pakweg vier grote speler s. Enduro is zeker niet de groots te, maar heef t wel ingezet op au tomatisering. Het bedr ij f maakt maatwer kproducten waarbij het mogelijk is dat de klant de engineerin g opst ar t. Een digitaal ontwer p kan zo doende soft warematig aan de produc tieomgev ing worden gekoppeld. Goed beschouwd word t

Van der Molen zich “Zo’n Excelsheet moes t

ERP-systeem worden gecopy-pas tet en hier en daar worden aangevuld. Maar dat vroeg wel om heel veel kennis en er varing bij de verkoper s. Voor de schaalbaarhei d van het bedrij f werk te dat lastig.”

daarom rekenregels. Als je de leng te en capaci teit van een hijsband invult , rekent het sy steem uit wat het gewicht word t, hoelang de produc tiemachine ermee bezig is en wat vervolgens de prijs word t. Van der Molen: “Je kunt ook limieten en voor waarden toevoegen, waardoor klanten worden ontzorgd Het is een beetje zo als bij IKEA , dat een programma heef t waarmee een klant precies de juis te PA X- kast kan samens tellen. Ty pe garens , leng tes, hoesopties het leidt al snel tot meer upselling, omdat klanten worden gewezen op wat er allemaal nog meer mogelijk is.” Vo lgens Van der Molen verander t door al deze toepassingen het karakter van zijn bedrij f in hoog tempo. “A ls produc tiebedrijf van vrij lowtech -dingen, zoals een hijs touw of sling van een bepaalde leng te en dikte, gaan we steeds meer op een soft warebedrij f lijken.”

windmolenindustrie. Bij het opzetten van windmolenfundaties op de Noordzee bijvoorbeel d heb je repetere nd zwaar hijs werk

Per hijsbeweging scheel t het zeker een half uur of je sy nthetisch of met een st aalk abel hijs t. Met een hulpkraan duurt het allemaal langer Neem je dan in de calculatie mee dat een schip waarop zo ’n ex tra kraan st aat

er dan direc t een produc tiemachine aangestuurd. Enduro heef t daar voor eengurator ; een klant wil een sling en die moet worden samenges teld. Eisen worden ingevoerd en opgeslagen. “Voorheen werk ten we daar voor met een Excelsheet De verkoper vulde dat in en dat leidde tot een prijsopgave. Het werk te best aardig , maar zo rgde wel voor een hoop over ty pwer k”, herinner t

Digitaal paspoort

Het is dan ook geen toeval dat Enduro nauw samenwer kt met de knappe koppen van softwarebedrij f GreenMar ks , dat eveneens in De Goor n is gehuis vest “Zo’n sling komt hier de fabriek uit en begint dan aan een leven in de prak tijk ”, ze gt René Bruijn e, directeur van

beschreven: wat het is , waar van het is gemaakt , welke lasten het allemaal aank an en aan welke wet- en regelgev ing het voldoet. Dat leidt tot een zogenoemde IIA- verk lar ing ,

gesteld. Vanaf dat moment is het product gere gistreerd en gaat het, zo als dat heet , de keten in. Maar het is dan wel voor zien van een RFID -t ag [ , red.] die in of aan het produc t word t geïntegreerd. Een digitaal paspoort , dat op elk moment de data van het produc t beschikbaar heef t.”

GreenMar ks werk t daar bij met een drietal st adia: mensen kunnen de sling controleren,

het gebruik, zie het maar als een soor t van APK, zo als je die bij au to ’s hebt .”

Geen rompslomp Volgens Bruijne hebben allerlei regels tot nu toe regelmatig geleid tot wat hij ‘een pd fcircus ’ noemt. “Een heleboel van die inspectiebedrijven sturen allemaal pdf’ jes met daar in inspec tierapporten en die pd f’ jes houden bedrij ven mees tal bij in Excel. Die rompslomp word t allemaal voor komen met het digitaal paspoort , want daar zit de hele levens cyclus van het produc t in. Daardoor heb je een over zicht. En je hoef t al die documenten niet meer mee te nemen in je tas als

Resumerend stel t Van der Molen dat de wins t van het hele systeem ‘m vooral zit in het voor komen van fouten en het schaalbaar maken van de organisatie. Geen onbelangrijk aspect bij export en uitbreidingsplannen.

“Het grote gevoel dat we met z’n allen hebben is dat we hier in Nederland een BV hebben die draait en dat we kunnen ze ggen: ergens anders op de wereld stempelen we nog een keer zo ’n BV door. Dat is de ultieme schaalbare gedachte, dat je op een gegeven moment een kopie van je bedrij f in bijvoorbeeld Singapo re kunt neer zetten Als alles in

inspec teren (als ze daar toe zijn opgeleid) of keuren (een inspec tie met aanv ullende eisen). Dat controleren kan goed beschouwd iedereen doen , maar voor inspec teren heb je bepaalde vaardigheden nodig. GreenMar ks facili teer t dat hele proces en heef t alle inspec tiepunten in kaar t gebracht “De inspec tie is leidend”, legt Bruijn e uit, “maar de soft ware – die overigens een SaaSoplossing is , het werk t overal, ook op je mobiel – leidt je daardoor heen Di t levert een inspec tierapport op, dat periodiek nodig is. Dat laat ste is een beetje af hankelijk van

je voor een klus op pad gaat, want wij hebben een digitaal labeltje aan dat produc t gehangen Volgens de wet moet je die informatie allemaal loggen, maar er st aat nergens omschreven hoe je dat moet loggen Als je dat met Excelsheet s doet , onts taat er bij elke audi t paniek ; bedrij ven gaan leveranciers bellen: ‘Kun je dit of dat nog even mailen?’ Dat hoef t allemaal niet meer, wij facili teren die hele audittrail. Als je dit systeem goed inzet, geef ik je op een brie fje dat het aant al non-conformi teiten tijdens een audi t tot nul gere duceerd word t.”

allemaal geau tomatiseerd zijn, zul je nog een paar operator s moeten opleiden, maar heb je wel het ultieme schaalbaarheidsgevoel bereik t. Het is het overbodi g maken van het ambacht en tevens het optimaliseren daar van. Vroeger had je voor een scheepstouw een touw slager nodig. Maar dat is nou niet het beroep dat bovenaan de wensenlijs tjes van kinderen st aat. Met het huidige proces kunnen we nieu we operator s heel snel opleiden. Ook nieuwe verkoper s kunnen

zij voor een deel enkel de klant hoeven te as sisteren bij het gebruik van de soft ware.”

Enduro Softslings

Opgericht in: 2013

Hoofdkantoor : De Goor n (NH)

Aantal werknemers: circ a 25 Softslings .com

René Bruijn e (r): “Rompslomp word t allemaal voor komen met het digitaal paspoort , daar zi t de hele levens cyclus van het produc t in ”

BV Nederland helpen met duurzame exportgroei

ONDERNEMERS

wie ze aankloppen. Om de Nederlandse export duurzaam te laten groeien, werken evofenedex en RVO al jaren nauw met elkaar samen in een wijdvertakt publiek-privaat netwerk.

Internationaal ondernemen is er de af gelopen jaren niet gemakkelijker op geworden Momenteel domineren de

Oekraïne al ruim drie jaar en is de Rode Ze e nog al tijd onveilig “Omdat veel ondernemer s voor een belangrijk deel van hun omzet af hankelijk zijn van export , moeten ze co nst ant bijs turen. En voor Nederland is export onmisbaa r om onze welv aart op peil te houden ”, vertel t Annemieke

Broester huizen

maken met export doe je door k rachten te bundelen Wij vullen elkaar goed aan in onze dienst verlening aan ondernemer s”

Als afdeling smanager Internationaal Ondernemen van RVO is zij er van over tuigd dat Nederland zijn vooraans taande positi e in de wereld alleen kan behouden als exporteurs kunnen rekenen op goed ad vies en onders teuning. “Geluk kig hebben we in ons land een uitgebreid publiek- pr iv aat ecos ys teem van organisaties die hieraan op allerlei verschillende manieren bijdragen. Om frag ment atie te voor komen is samenwer king een must . Zo werken wij samen met onder meer Trade and Innovate NL , KV K en branche - en ondernemer sorganisatie s van ‘é én plus één is drie ’. Door hun dienst verlening op elkaar af te stemmen, kunnen de partners in het netwer k ondernemers zo go ed mogelijk bereiken en helpen. Voor bedrijven maken we het makkelijk, omdat het niet uitmaakt bij welke organisatie ze aank loppen Kloppen ze bijvoorbeeld bij ons aan en hebben we niet de expertise in huis om ze te helpen , dan verw ijzen we door naar een partij die dat wel kan, zo als evofenedex Omdat wij al jaren regelmatig met elkaar overleggen, informatie en kennis delen en samen work shops en evenementen organiseren, weten we heel goed wat er speelt , waar kansen voor ondernemer s liggen en hoe we hen kunnen helpen die te verzil veren.”

Exportpotentieel vergroten

Dat exporteurs via het publiek- pr iv aat netwer k al tijd de juis te onders teuning vinden, is ook de er varing van Rob Zomer, manager Inte rnationaal Ondernemen bij evofenedex “O f het nu gaat om het vinden van exportpartners , een mark tentree,

Rob Zomer en Annemieke Broester huizen: “Inter nationaal impact

het invullen van exportdocumenten of het voor komen van problemen in een supply chain, er is al tijd een partij die je kan helpen Als ondernemer zo u je dan wel gek zijn als je niet eers t aank lopt bij een van die organisaties voordat je een avontuur in het buitenland begint . Dank zij het informele karakter van onze samenwer king kunnen we snel en makkelijk hulp bieden De mensen die bij de organisaties in het publiek- pr iv ate ecos ysteem werken, kennen elkaar goed, waardoor ze weten naar wie ze een hulpvraag het best kunnen door spelen. Als bedrij ven cont ac t hebben gehad met een van die organisaties , is de waardering voor de onders teuning mees tal hoog . Zo waardeerden de deelnemers aan de Ambassadeprijs 2025 de dienst verlening van de diplomatieke en handelsposten met een 9,5.”

Nog betere onders teuning

Zomer leg t uit waarom evofenedex publiekpr iv ate samenwer king zo belangrijk vindt: “A ls ondernemer sverenigin g maken wij ons ster k voor een economie waarin handel en

en buitenland Wij willen het Nederlands e exportpotentieel vergroten om BV Nederland te helpen aan meer duurz ame internationale groei. Dat doen we door actief te participeren in het publiek- pr iv ate ecos ysteem Door samen te werken met RVO, die een hoog kwalitat ieve landelijke autori teit is op het gebied van internationale handel, kunnen wij onze leden nóg beter ondersteunen. De geopolitieke en economische disr upties van de af gelopen jaren hebben er voor gezorgd dat de partners in het netwerk hun dienst verlening aan ondernemer s verder hebben geoptimaliseerd en nog beter op elkaar hebben af gestemd. Hierdoor zijn we met z’n allen wendbaarder en weerbaarder geworden.”

Informeren en verbinde n RVO bied t ondernemer s een compleet pakket aan diensten voor duur zaam en veilig ondernemen in het buitenland Bij deze loketf unctie st aat de klantreis van de ondernemer centraal “Die begint bij het vergaren

van informatie over exportlanden , af zetmark ten en de trends en ontw ik kelingen die daar spelen. Dat kunnen ondernemer s doen via nieu wsbrieven, mark trapporten en st appenplannen. Daar naas t organiseren we webinars , informatiese ssies, matchmak ing en evenementen. En we hebben community ’s voor vrouwelijk ondernemer schap en duur zaamheid”, vertel t ad viseur Internationaal Ondernemen Yvet te de Ze eu w van RVO.

Ze vervolgt : “Verder koppelen wij bedrij ven aan organisaties die een gedegen ad vies kunnen geven over hun plannen Bijvoorbeeld aan de economische afdeling van een ambas sade in het beoogde exportland. Als

het over de prak tische kant van exporteren gaat , verw ijzen we al snel door naar evofenedex. Ook slui ten wij graag zelf aan bij trainingen en work shops van evofenedex om ondernemer s inzicht te geven in onze -

lingen. Het is goed om te zien dat deelnemers aan de opleidingen van evofenedex onze subsidies steeds vaker inzetten om hun exportplannen goed voor te bereiden Door samen op te trek ken bieden we niet alleen informatie, maar ook concrete hulp waarme e ondernemer s in ac tie kunnen komen om hun plannen te realiseren.”

DDe volgende st ap in het begeleidingsproces is Nederlandse bedrij ven verbinden met de juis te personen in het buitenland “Hierbij spelen de ambas sades, consulaten -generaal, landbouwat t achés en Netherland s Business

nemers komen ook vaak in cont ac t met nieu we klanten tijdens een van onze missies

naar het buitenland ”, legt De Ze eu w uit. “Met Netherland s Branding bouwen we bovendien aan het imago van Nederland in het buitenland ”, vult Broester huizen aan. “Hoe maken we ons land bekender in het buitenland en kr ij gen we daar voet aan de grond? ”

In de vorm van subsidies en programm a’s helpt RVO exporteurs ook met een stuk je

produc tdemonstraties in het buitenland opzetten of onderzoeken of het haalbaar is daar te produceren of te investeren Voor het vinden van een nieu we af zetmarkt of het het beoogde exportland is de subsidie Suppor t Internationa l Business (SIB) intere ssant Voor wie al weet op welke mark t hij zijn produc t wil af zetten is er de subsidie DHI. Deze is bedoel d om je produc t lokaal te laten zien en de haalbaarheid van je exportplannen of het opzetten van een buitenlandse produc tiefacilitei t te onderzoeken.”

Ook hier voor verw ijst RVO bedrij ven vaak door, zegt De Ze eu w. “Bij voorbeel d naar

Yvette de Zeeuw:

“Ondernemers komen vaak in contac t met nieuwe klanten op een van onze missies naar het buitenland ”

Invest Internationa l en Atradius Du tch St ate Business , waarbij de laat st genoemde verzekeringen en garanties biedt tegen risico's bij zakendoen in het buitenland.”

Meer dan sales alleen

Waar RVO zich vooral richt op het bieden vanfenede x haar leden om hun export ac ti viteiten zo go ed mogelijk te organiseren. “Hoe st ar t je je export ac ti vi teiten op en hoe richt je die in: via een agent of met een distributeur? Wat zijn de risico ’s en waar haal je voordelen uit als je een buitenlandse mark t betreed t? ”, legt senior exportconsul tant Michel Disselhors t van evofenedex uit. “E xpor teur s kunnen vaak nog veel wins t behalen door een goed exportplan op te stellen, daar heef t evofenedex een handige tool voor Ook raden wij aan je ac tivi teiten regelmatig te evalueren. Want uit ons jaarlijk se onderzoek Trends in Export blijkt dat circ a een kwar t van de onderv raagde exporteur s hun huidige mark ten niet evalueer t. Zeker in deze turbulente tijden is dat niet vers tandig Wij proberen dit soor t zaken boven tafel te kr ij gen en ondernemer s handvatten te geven om hun ac tivi teiten goed te evalueren, zo dat ze hun bedrij fsproces sen kunnen verbeteren. De community ’s van evofenedex spelen daar bij een steeds belangrijkere rol. Hier in delen bijna 1500 van onze r uim 10 000 leden hun kennis en er varingen over bepaalde thema’s. Zo als de handelspolitiek van president Tr ump, oorsprong, export sales, CB AM en customs en trade compliance. Zo helpen de bedrij ven elkaar.”

gebruiken? Momenteel focussen we erg op de geopolitieke disrupties en dreigende handelsoorlogen Hierdoor kunnen wij onze leden goed informeren over de risico ’s voor hun bedrij fs voerin g om in bepaalde landen zaken te doen en tips geven om te voorkomen dat hun supply chains vastlopen.”

Prima boterham verdienen Speciaal voor exporteurs organiseren RVO en evofenedex elk najaar het Nationaal Export Event (NEX ) en Oranje Handelsmissiefonds (OHMF) De behoef ten van de ondernemer s st aan daar bij voorop “Op NE X st aan we stil bij alle ontw ik kelingen in de wereld De bezoekers gaan al tijd geïnspireerd weer naar huis met een prak tische

invulling voor hun exportplannen. Ook dit jaar beloof t het weer een fantas tisch evenement te worden ”, verk lapt Broester huizen

Zomer: “Door in november deel te nemen aan NE X25 ben je goed voorbe reid op de toekomst en kr ij g je grip op wat je aan het doen bent. Maar wel met een heel duidelijke en snelle transi tie naar de vele mogelijkheden die er zijn. Want we kunnen elkaar wel de pu t in praten met wat er allemaal misgaat in de wereld, maar er zijn nog steeds onge -

Michel Disselhorst:

“Expor teurs kunnen vaak nog veel wins t behalen door een goed exportplan op te stellen en dit regelmatig te evalueren”

De dienst verlening van evofenedex biedt meer dan export sales alleen Disselhors t: “Denk ook aan de documentenstroom en douaneplanning. Onze ledena dv iseurs zijn speciali sten in de ICC Incoterms® , levering svoor waarden en contrac ten. En met de AEO Customs Compliance Tool helpen we bedrij ven de st atus van authorised economic operator te kr ij gen. Bij vragen over een spe-

weer naar RVO.”

“Daar naast bieden wij kennis en onders teuning op logistiek gebied ”, vult Zomer aan. “Want als je iets verkocht hebt , moet je ook kunnen leveren. Hoe richt je je supply chain in en welke vervoersmodaliteiten ga je

te doen Alleen moet je rekening houden met de risico ’s. Maar als je dat doet , kun je als exporteur nog steeds een prima boterham verdienen.”

Meer weten over de partners van RVO en de samenwer king met evofenedex? Sc an dan de QR- code en bekijk de video.

NOG VEEL TE

Met zijn AI-gedreven voedselafvalmonitor wil Orbisk wereldwijd voedselverspilling tege ngaan. “ Door het winnen van het Oranje Handelsmissiefonds kunnen we on ze groei in de Verenigde St aten versnellen en meer impact maken”, zegt grow th marketeer Jeroen Feron. Te ks t Beel d

Orbisk kende een uitdagende st ar t. “Net toen we wat trac tie kregen, brak COVID-19 uit. Omdat we in de hospit alit y-industrie zitten,

vertelt Jeroen Feron van het Utrechtse bedrij f. “Maar het gaf ons wel volop de tijd om onze voedselafvalmonitor te verbeteren en de processen te optimaliseren. Sinds begin 2022 zijn we exponentieel gegroeid. Inmiddels st aan onze moni tors in meer dan veer tig landen in professionele keukens. Onze afnemers zijn voornamelijk bedrij fscateraars, ziekenhuizen en internationale hotelketens zoals de Accor Group en Hyat t Hotels & Resort s.”

Lokale teams

Het ging al snel heel rap met exporteren, blik t Feron terug: “Voedselaf val is overal en is niet gebonden aan één mark t. Doordat een groot deel van onze klanten wereldwijd ac tief is , betraden we vrijwel meteen ook di verse buitenlandse mark ten. Euro pa is onze belang-

rijk ste exportregio, gevolgd door de Verenigde St aten (V S) en Canada Omdat we veel potentie zien in Spanje, Frankrijk, Noord-

en Dubai. Hier werken lokale teams die de taal van het land spreken en makkelijk een

wel zo gemakkelijk.”

Nieuwe branches

Momenteel richt Orbisk zich op verdere groei in de VS “Deze ambitie was vorig jaar ook de aanleiding om ons in te schrij ven voor het Oranje Handelsmissiefonds (OHMF) ”, legt Feron uit. “Momenteel leveren we af en toe een moni tor in de VS , maar daar is nog veel te winnen voor ons. Het percentage voedselverspilling is in dat land hoog en er is interesse vanuit nieuwe branches zoals de cruise -indus trie, highschools en univer siteiten We willen echt groot worden in Amerik a. Want hoe groter we zijn, hoe meer duurzame impact we kunnen maken.”

De door president Donald Trump aangekon-

Volgens Feron is een goede voorbereiding es sentieel om de Amerik aanse mark t te betreden “Een veelgemaakte fout van ondernemers is dat ze deze mark t te snel op willen gaan De hulp vanuit het OHMF zorgde er voor dat veel research van tevoren was gedaan. We ontv ingen bijvoorbeeld relevante sectorinfo rmatie en kregen inzicht in het btw-stelsel, dat per st aat verschil t. Ook de deelname aan een handelsmis sie naar de VS heef t ons veel voordelen opgeleverd , waaronder het leggen van waardevolle cont ac ten met UPS. Met de onders teuning en expertise van de partners van het OHMF hoefden we het wiel niet zelf ui t te vinden, waardoor het hele proces is versneld.”

Feron is trot s op de besparin g die al is gerealiseerd met de moni tor: “Tot op heden is er al -

af val bespaard. En dan zijn we nog maar net begonnen Ons streven is om uiteindelijk twee miljard kilo af val te besparen.”

alles in de VS immers duurder. Ook de kostprijs van voedsel stijgt voor de gemiddelde Amerik aan en de hospit alit ybusiness. Hierdoor groeit de noodzaak om voedselverspilling te verminderen. Bovendien liggen

en veranderen ze continu. Het is belangrijk dat je daar als bedrijf tegen best and bent.”

Met het OHMF onders teunen evofenedex , EY, het ministerie van Buitenlandse Zaken, Regina Coeli en RVO jaarlijk s tien mk b- bedrij ven bij hun export ambities. De tien winnaars worden dit najaar bekendgemaak t op het Nationaal Export Event. Sc an de QR-code voor meer informatie

Jeroen Feron: “Het hele proces is versneld doordat we niet zelf het wiel hoefden ui t te vinden ”

La nden

VOOR NEDERL ANDSE ONDERNEMERS

Te ks t Ka re n Mo l Beel d minis

Italië staat vooral bekend om de sectoren design, mode en agrofood, maar biedt als zesde exportland van Nederland veel meer mogelijkheden voor ondernemer s.

Agnes Achterberg, hoofd van de economische afdeling van de Nederlandse ambassade in Rome, vertelt over die kansen en geef t advies.

groots te economie van Euro pa is? Wat maak-

Duit sland. Een grote mark t dus , die als lid van de G7 ook aardig wat invloed heef t”, begint Ag nes Achter berg te vertellen.

Agnes Agterberg: “Even dat ene belletje met een lokaal cont ac t kan al een groot verschil maken”

klappen gekregen tijdens de coronajaren, maar is daar weer bovenop gekomen, onder andere dank zij het COVID- hers telplan van de Europese Unie. Di t hers tel gaat gepaard met een moderniserings slag. Zo zijn er hervormingen doorgevoerd op het gebied van regelgev ing voor aanbestedingen en is er speciale aandacht voor digitalisering

landen weten elkaar steeds beter te vinden als economische partners in Europa Om een voorbeel d te geven: tijdens een bilaterale bij-

nair minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp en zijn Italiaanse collega Antonio Tajani met beleidsmakers en bedrij ven uit onze landen samen om over het Draghirappor t voor meer Euro pese concur rentiek racht te praten.”

Nederlandse ondernemers? In welke sectoren zijn er kansen?

Nederland. Mis schien st aan de Ital ianen vooral bekend om de sectoren design, mode en agrofood, maar ze zijn ook ster k in machinebouw, elek trotechniek en au tomoti ve Ook biedt de energietransitie kansen Het economische hart van het land ligt in het noorden en in Milaan, maar ook in het zuiden zijn er zeker kansen. Daar worden bij voorbeel d

In de Siciliaanse st ad Catania zit een groot hightechclus ter met een belangrijke chipfabriek en de groots te zonnecelfabriek van Europa We zien sowieso meer samenwerking tussen Nederlandse en Ital iaanse bedrij ven in strategische hightechsectoren, zoals die van semiconduc tors

De Nederlandse ambas sade en het consu-

voor Nederlandse ondernemers op het gebied van water, circulair design en jachtbouw Afgelopen april organiseerden we een handelsmis sie rond die sectoren onder leiding van voormalig minister voor Buitenlandse

Handel Reinette Klever. Centraal stond een bezoek aan de Milan Design Week , een soor t hoogmi s van de designwereld en springplank voor veel Nederlandse ontwerpers Tegelijker tijd werd de waters amenwerk ing gelanceerd; recentelijk heef t een consor tium van Nederlandse bedrij ven een meerjarig programma gest ar t voor innovatieve oplossingen

vraag naar zulke technologie is daar de laat ste jaren enor m gegroeid, evenals de beschikbare fondsen. Ten slot te werden meerdere jacht-

wereldleider in het bouwen van jachten en vullen elkaar daarin prima aan.”

Welke Nederlands e bedrij ven zijn in

“Een mooi voorbeel d is Ox ycom uit Raalte, dat innovatieve natuur lijke koels ys temen in

overbodi ge luxe om een goed aircondi tioning systeem in een gebouw te hebben , bij voor keur zo energiezuinig mogelijk De ambas sade heef t nauw samengewer kt met Ox ycom en ze op verschillende beur zen een plat form geboden. Leuk weetje: ze hebben inmiddels Ital iaans st afpersoneel in dienst Een tweede succes vol voorbeel d is Deerns , een ingenieursbureau uit Den Haag dat gespecialiseerd is in technisch advies en engineering. Hun expertise ligt op het vlak van inst allatietechniek, bouw fy sica en ener-

gievoorziening bij het bouwen van duur zame en toekoms tbes tendige gebouwen. Zo is Deerns betrok ken bij de bouw van het Olympisch dorp van de Winter spelen die begin 2026 in Milaan en Cortina d'Ampezzo worden gehouden.”

Wat kan de Nederlands e ambassade betekenen voor ondernemer s met

“In één woord: veel We zijn samen met de ambas sade in Rome en het consulaat- generaal aanwezig in Milaan, maar ook met maar lief st dertien honorair consuls tot in de

over circulaire economie en KE Y over de energietransitie in Rimini. Mijn advies: neem al tijd cont ac t op met de ambass ade of het consulaat- generaal.”

Sluiten de zakenculturen van Nederland als Nederlands e ondernemer op dat vlak rekening mee houden?

“De culturele verschillen worden groter naarmate je zuidelijker komt Bedenk dus goed in welke regio je wilt gaan ondernemen. In het

belangrijker dan in Nederland. Ital ianen willen je eers t leren kennen , ze willen weten met wie ze te maken hebben. Dat betekent :

land. Elke regio heef t zijn eigen identiteit en

tief helpen met lokale kennis en de juis te cont ac ten om voet aan de grond te kr ij gen. Even dat ene belletje met een lokaal cont ac t kan al een groot verschil maken.

Ook organiseren we veel ac tivi teiten die interess ant zijn om bij aan te sluiten. Zo als handelsmissies en de vakbeurzen Ecomondo

investeren in een relatie voordat je zaken kunt doen Dus ga ernaartoe! En ja, kennis van het Ital iaans is zeker een pre. Zonder word t het wat lastig. Ital ianen zijn trots op hun geschiedenis , tradities en hun producten Het wereldbekende label Made in Italy weer spiege lt deze trot s. Heb daar res-

zijn, want zaken gaan vaak anders dan vooraf bedacht of gepland. Ook dat hoor t bij de Ital iaanse cultuur. Maar als je een beetje mee kunt bewegen, komt het al tijd goed. Made in Ital y is dan ook voor Nederlandse ondernemers binnen handbereik .”

De ambass ade in Rome is bereik baar via rom- ea@minbuza.nl en +3 9 (0)6 32 28 62 22 .

Het consulaat- generaal in Milaan is bereikbaar via mil -ea@minbuza.nl en +3 9 (0)2 48 5 58 42 9.

Op werk bezoek bij Fugro Ital ia in Rome

Duurzaam ondernemen in een wereld van macht in plaats van regels

De wereld om ons heen verander t snel. “Internationale handel is niet langer alleen een kwestie

Bart Jan Koopman van evofenedex op het Trade Compliance Congres. Nederlandse bedrijven die duurzaam willen groeien, kunnen volgens hem voor lastige keuzes komen te staan.

Bart Jan Koopman:

“De ketens die internationaal ondernemers nu nodig hebben, zijn dynamische, veerk rachtige ecos ys temen die adaptief, duurzaam en strategisch zijn”

Albert Veenstra:

“Datagedreven werken kan helpen om tot meer strategische besluitvorming te komen, de samenwerking in de waardeketen te verbeteren en risico’s beter te beheersen”

Internationaal ondernemer s opereren vandaag de dag in een wereld waarin handelspolitiek steeds meer word t gestuurd door macht in plaats van regels Di t is een bedreiging voor het multilaterale handelss ys teem waaraan we in het Westen na de Tweede Wereldoorlog decennialang gewend waren. “Geopolitieke spanningen en economische onzekerheden zo rgen voor frag ment atie van de wereldhandel. De wereldorde gebaseerd op regels en samenwer king is in verv al ”, aldus keynotespreker Bart Jan Koopman, algemeen directeur van evofenedex , op het Trade Compliance Co ng res 2025 “De Verenigde St aten willen onder president Tr ump hun leidende rol alleen nog dragen als dat iets oplevert China en Rusland keren zich tegen het systeem en veel andere landen bewaken zorg vuldig hun neutrale positie. De Euro pese Unie (EU) is de enige grote speler die nog vasthoud t aan het multilaterale model. Wat bij veel landen meespeelt is dat het huidige handelss ys teem gebouwd is in een tijd waarin het Westen de wereld domineerde. Die landen zien graag een hervorming van het systeem op basis van een multipolaire wereld.”

Koopman legde de deelnemers aan het Trade Compliance Co ng res uit dat de oude gedachte dat onderlinge economische

af hankelijkheid leidt tot vrede en samenwerk ing, lijk t te worden verv angen door het besef dat st aten die af hankelijkheid ook kunnen gebruiken als druk middel.

“Bij voorbeel d door handelsrou tes of datastromen te blokkeren en militair machtsvertoon.” Ook het principe van mees t begunstigde natie [waar bij handelsvoordelen die een st aat aan een handelspar tner toekent ook aan alle andere handelspar tner s worden toegekend, red.] st aat volgens Koopman onder druk , omdat landen steeds vaker bilaterale handelsovereenkomsten met exclusieve deals slui ten. “Dit alles is een bedreig ing voor Nederland als internationaal handelsknooppunt. Tegelijker tijd onts taan er ook kansen , zo als de opmars van groene invester ingen en allerlei initiatieven van nieu we samenwer kingen.”

De veranderingen in de wereld betekenen voor de EU een dringende noodzaak tot strategische autonomie, vindt Koopman. “Maar zonder de voordelen van open handel volledig op te geven. Wel moet de EU zelf standiger worden op het gebied van goederenproductie, energie, digitalisering en veiligheid. Met grip op grond-

handelsketens en een balans tussen duurzaamheid, economische concurrentiek racht en soevereiniteit Voor de interne mark t is het

nodig dat de vele handelsbarrières tussen de lids taten worden afgebroken, zodat bedrij ven gemakkelijker binnen Europa kunnen handelen Buiten Europa is het noodzakelijk dat Brussel -

dels verdragen zijn hierbij onmisbaar voor toegang tot ex terne mark ten en om te voorkomen dat er produc ten in Europa binnenkomen die niet voldoen aan onze duurzaamheidsnormen.”

Veerkracht is maat werk

Vanuit logistiek oogpunt maakt de geopolitieke frag ment atie van de wereldhandel toeleveringsketens langer en complexer.

Koopman: “De klas sieke handelsketen best aat niet meer Waar we vroeger sp raken over een lineaire keten van gronds tof tot eindproduc t, zien we nu comple xe netwer ken met allerlei onderlinge af hankelijkheden. Zo liep Volk swagen forse vertraging op toen kabelbomen uit Oekraïne niet meer konden worden geleverd . Een ander voorbeel d is dat van een kledingimporteur die dacht veilig te zitten Totdat bleek dat zijn ver-

door dergelijke zaken geraak t. Ook het mk b kr ij gt steeds vaker

met vers toringen te maken, vaak via hun leverancier s of klanten. Die willen jouw produc t opeens niet meer hebben , omdat ze vinden dat je fout bezig bent.”

Bedr ij ven doen er volgens Koopman vers tandig aan hun kijk op waardeketens te herzien. “De geoptimaliseerde lineaire

ze zijn ook kwet sbaar. De geopolitieke onzekerheden vragen om bewuste, strategische keuzes over mark ten, partners en ketenont werp De ketens die internationaal ondernemer s nu nodig hebben zijn dy namische, veer k rachtige ecos ys temen die adaptief, duur zaam en strategisch zijn. Dat is niet zo moeilijk als het misschien lijk t. Op sommige vers toringen en ontw ik kelingen kunnen bedrij ven zich goed voorbereiden

Zoals de uitv al van elek tricitei t en de snelle opkoms t van kuns tmatige intelligentie. Di t vraagt weerbaarheid , het vermogen klappen op te vangen zonder om te vallen. Voor onvoor spelbare vers toringen, zoals plotseling escalerende

Geopolitieke spanningen en economische onzekerheden zorgen voor frag ment atie van de wereldhandel.

zodat je snel kunt schakelen. Weer baarheid en wendbaarheid geven de benodigde veer kracht Of zo als wij het bij evofenede x liever noemen: sprong k racht . Dat is het vermogen om niet alleen te hers tellen van vers toringen, maar ook om daar ster ker ui t te komen.”

Ui t recent onderzoek van evofenedex blijkt dat bedrij ven vooral veerk rachtiger kunnen worden door de mogelijk heden van dual sourcing of near shor ing te onderzoeken (52 procent)

En door te werken aan meer zicht op hun supply chains (4 4 procent) , hun strategische voorrade n te verhogen (4 0 procent), scenarioplanning te ontw ik kelen (35 procent) en hun beslui tvorming te versnellen (32 procent) “Hiervoor moeten ondernemer s niet alleen risico ’s kunnen beheersen, maar ook in st aat zijn structureel hun bedrij fsmodel aan te passen aan verschillende scenario’s”, is de er varing van Koopman. Hij vervolgt : “Om robuus t en toekomstbestendig te zijn is het noodzakelijk proactief, adaptief en politiek bewust te opereren. Bedenk wel dat veer kracht maatwer k is. Er is niet één oplossing die voor alle bedrij ven werk t. Maar naast de keuze voor hun leveranciers of produc tielanden beschikken alle bedrij ven over di verse instrumenten om hun weerbaarheid te vergroten. Zo als redundantie [bew us t aanhouden van ex tra modulari teit , ketenzichtbaarheid en inzicht in risico ’s.”

Bedrij ven balanceren

Volgens evofenedex is duurzaam ondernemen een pre voor ketenveer kracht. “Duurzame ondernemers hebben veel meer zicht en grip op hun ketens. Omdat het bijdraag t aan kostenverlaging, klant- en leverancier sloyalitei t, innovatie, investeerder sver trouwen en risicobeheer sing heef t duurzaam ondernemen een strategische waarde gekregen. Een aant al van

ONTDEK

De AEO-tool

HELPEN

AEO-status

HEB JE EEN VRAAG OVER IMPORT OF EXPORT?

Welke documenten moeten er bij een zending naar Zwitserland of een uit de VS? Zijn mijn algemene voorwaarden geschikt om internationaal zaken te doen? Welke ICC Incoterms® 2020-regel past bij zeevervoer?

Als lid van onze ondernemersvereniging kun je met dit soort vragen terecht bij de specialisten van de ledenservice. Je krijgt praktische antwoorden die je verder helpen bij internationaal

ondernemen. Heb je een vraag? Bel 079 3467 346 of stuur een mail naar ledenservice-internationaal@evofenedex.nl. Onze hulp is bij het lidmaatschap inbegrepen. We helpen je graag!

evofenedex.nl/ledenservicepaginainternationaal-ondernemen

deze factoren draagt ook bij aan ketenveerkracht Want bepaalde ketenbedreigingen onts taan immers door zaken als klimaatopwarming, milieu verontreiniging , watertekorten, habitatverlies en sociale miss tanden ”, legt Koopman uit.

Duur zaam ondernemen kan echter bots ten met het uitbouwen en behouden van concurrentiekracht. “Hierdoor balanceren bedrij ven steeds vaker tussen het naleven van wet- en regelgeving, impact maken en hun eigen ethisch kompas De toekomst vraagt dan ook om meer dan alleen aanpas sing svermogen; die vraagt om visie, samenwerking en de moed om te kiezen, ook als er geen makkelijke antwoorden zijn. De vraag aan ondernemers is of ze af wachten of zelf de regie nemen, en welke kant ze op willen gaan.”

Datagedreven werken is must

Om te kunnen voldoen aan de toegenomen wet- en regelgev ing en handelss ancties is het een must om datagedreven te werken. Data bieden de sleu tel tot duur zame compliance.

Professor dr Albert Veenstra van de Rotterdam S chool of Management , Erasmus

Univer si teit vertelde op het af gelopen Trade Compliance Co ng res hoe data en IT kunnen helpen om compliant te ondernemen “Naast

geving kan datagedreven werken helpen om tot meer strategische beslui tvorming te komen, de samenwer king in de waardeketen te verbeteren en risico ’s beter te beheersen.”

Data spelen volgens Veenstra ook een belangrijke rol bij de ontwik keling van het digitaal produc tpaspoor t (DPP), dat vanaf 2027 ver-

Meer informatie

plicht word t voor een groot aant al produc tgroepen. Veenstra: “Het DPP zou weleens de oplossing kunnen zijn voor het voldoen aan heel veel wet- en regelgeving. Dit wordt momenteel ook door de EU onderzocht Wat in elk geval een voordeel voor bedrij ven lijk t te zijn is dat na de invoering van het DPP het niet meer nodig is voor elke nieuwe wet een ander soft warepakket te kopen.”

Hoewel het Omnibusvoors tel van de Euro pese Commis sie tijdelijk de druk op duurzaamheidcompliance lijk t te verlagen, vergroten product gerichte regels zo als de Ecodesign for Sust ainable Produc ts Regulation, de Euro pean

DUnion Deforest ation Regulation, het Carbon Border Adjustment Mechanism en de Forced Labour Produc t Ban, die in 2027 moet ingaan, juis t de urgentie om duur zaamheidsda ta uit de hele waardeketen op orde te hebben “Grip houden op data en goederenstromen wordt daarmee es sentieel Niet alleen om te voldoen aan wetgev ing, maar ook om duurzaamheid concreet te maken en bij te dragen aan brede welvaart in Nederland en daarbuiten Wie digitalisering slim inzet, transformeer t duurzaamheid van een verplichting tot een strategisch voordeel ”, beslui t Koopman.

Algemeen directeur Bart Jan Koopman van evofenedex was keynotespreker op het Trade Compliance Co ng res 2025 Di t jaar lijk se evenement van evofenedex en Customs Know ledge vond 17 juni plaats in Veenendaal Sc an de QR-code om meer te lezen over trade compliance

Trade Compliance Communit y

Met de Trade Compliance Communit y biedt evofenedex een plat form voor trade compliance professionals om met elkaar te groeien in het vak. De deelnemers er varen meer waarde, omdat ze kunnen sparren met vakgenoten en kennis kunnen uitwis selen. Lid worden van deze community? Sc an de QR-code.

Te ks t

Financiering als motor voor herstel en groei

OEKR AÏNE VOOR SNELLERE

Het is ingrijpend veranderd en comple x, maar ondernemen en inve steren in Oekraïne gaan ondank s de oorlog door. De Nederlandse overheid ondersteunt juis t nu Nederlandse bedrij ven die zakendoen in het land om bij te drag en aan de weder-

meer export en investeringen in landbouw, energie, gezondheid en infrastruc tuur.

Jasper Klapwijk:

“Het blijft uitdagend, ook vanwege de principes van environmental, social and governance”

Miriam Valstar:

“Recent kwamen meerdere raketten op het land terecht, gelukkig zonder persoonlijke ongelukken”

Nederland steunt Oekraïne met geld voor humani taire hulp, wederopbou w, hulp aan

ook milit air. In totaal gaat het om een pakket van 17,6 miljard euro, waar van 6 miljard euro voor niet- milit aire steun is. In het laat ste

bank garanties, waar voor bedrij ven bij Invest International terechtkunnen.

Stimuleren wederopbouw

de hoge risico ’s in een land in oorlog niet nemen. Maar in samenwer king met Invest International kan dat soms wel. Mees tal in samenwer king met Atradius Dutch St ate Business , dat voor de kredietver zekering zorg t om de risico ’s van de transacties te dekken “Inves t International is er voor Nederlandse bedrij ven die ac tief zijn in het land. Dit om er voor te zo rgen dat de business doorgaat , we bijdragen aan de lokale economie en de wederopbou w stimuleren. Financiering komt uit regelingen die wij uitvoeren namens het minister ie van

Buitenlandse Zaken, zo als het Du tch Good

ring voor mkb- bedrij ven mogelijk ”, vertellen sector lead health Jasper Klapwijk en investmentmanager Miriam Vals tar. Beiden zijn betrok ken bij meerdere projec ten in Oekraïne

Par tnernet werk

Financiering voor projecten in een land in oorlog is niet eenvoudig. Het vraagt om een lange adem, een stev ig fondsenpak ket, tal van ‘Rebuil d Uk raine’-programma’s en de inzet van veel mensen en organisaties. Invest International werk t onder meer samen met de Wereldbank , de Euro pese Invester ingsbank , de Euro pese Unie, ambass ades , minisvers trek ken en infras truc tuurprojec ten op te zetten Klapwijk : “Het blijft uitdagend, ook vanwege de principes van environmental, social and gove rnance (ESG). Er gelden andere veiligheidseisen voor de mensen die er werken. Is er bijvoorbeeld een schuilkelder?

We kunnen dat niet met eigen ogen bekijken, wat we normaal wel doen. Maar : samen met

het partnernet werk waar we deel van uitmaken, kr ij gen we toch veel voor elkaar en kunnen we risico ’s nemen.”

Voorbeelden van bedrij ven

In totaal heef t Invest International ruim vijf tigst aan, waaronder bij de landbouwbedrij ven

vertel t Vals tar. “Recent kwamen meerdere raketten op het land terecht, gelukk ig zonder persoonlijke ongelukken Ondank s de oorlogsui tdagingen houdt Bontrup vol Belangrijk voor de moraal, het hers tel van de infras truc tuur en duur zame landbouw tech(wereldwijde) voedselvoorziening.”

Zorgprojec ten in Oekraïne

Uk rag en Bontrup. Uk rag heef t een zuivel- en veeboerderij ten zuidwesten van Kiev Met een lening kunnen zij hun ac tivi teiten uitbreiden en bijdragen aan de voedselvoorziening Voor -

strekt voor het kopen van machines en silo's voor meer graanopslag.

“B ontr up Ukraine is ac tief in de regio Sumy nabij de Russische grens. Zij verbouwen maïs , tarwe, koolzaad en zonnebloemen en bieden werk aan zo ’n vier honderd inwoners ”,

Ook bouwmaterialenbedrijf Kov alska Group, projec tont wikkelaar en een van de groots te fabrikan ten van bouwmaterialen in Oekraïne, ontv ing een DGGF -lening. Va ls tar: “Een investering om het hers tel van Oekraïne te ondersteunen en tegelijker tijd bij te dragen aan de groei van Aircrete Euro pe uit Oldenzaal. Hier mee werd namelijk de import van Aircrete Euro pe's duur zame produc tietechnologie voor cellenbeton (A AC ) van Nederland naar Oekraïne mogelijk .”

bedrij ven zijn er publieke infras truc tuurprojecten waarin de Nederlandse en Oekraïense overheid samenwer ken met Invest International als uitvoerder. In mei 2025 ondertekende Klapwijk samen met de plaatsverv angende minis ter van Volk sgezondhei d Edem Adamov een Memorandum of Cooperation. “Het doel van deze overeenkoms t is de uitvoering van zorgprojec ten in Oekraïne te versnellen en te vers terken We zetten in op de wederopbou w van een duurzame, digitale en toekomst gerichte gezondheidszorg in het land Aansluitend bij wat past bij het beeld dat Oekraïne heef t voor de gezondheidszorg na de oorlog. Daar bij kijken we hoe Nederlandse technologie en expertise kunnen bijdragen aan een robuus tere zorginfras truc tuur. En hoe Nederlandse bedrij ven – van leverancier s van medische apparatuur tot specialisten in duurz ame verlichting , modulaire bouw en hernieuwbare energie – een rol kunnen spelen in de wederopbouw van zorgin stellingen. Daar gaan we nu de schouder s onder ze tten ”, beslui t Klapwijk

Invest Internationa l onders teunt Nederlandse bedrij ven bij het internaoplossingen die bijdragen aan het behalen van de Sust ainable Development Goals van de VN en aan het toekomstige verdienvermogen van BV Nederland. Vandaar de slogan Dutch solutions for global challenges Meer weten? Kijk op of mail naar

Ondank s de oorlog suitdagingen houd t Bontrup vol in Oekraïne

Elmar Otten is senior beleidsadviseur Internationaal Ondernemen bij evofenedex.

Europese Commissie wil regels voor interne markt versimpelen

MA AK T ONDERNEMEN OVER GRENS

Nu exporteren door alle handelsoorlogen en geopolitieke disrupties er niet makkelijk op geworden is, ligt het voor de hand meer af zetmogelijkheden te zoeken in de Europese Unie.

Zeker nu Brussel de talloze handelsbarrières tussen de lidstaten wil aanpakken om tot een echte interne markt te komen

De Euro pese Unie (EU) moet op eigen benen st aan en hard werken aan het hers tel van haar concur rentiekracht . Dat is de harde les die Europa de af gelopen jaren heef t geleerd en dank zij het handelsbelei d van de Amer ik aanse president Donald Tr ump ac tueler is dan ooit. Een oerwoud aan regels st aat daar bij in de weg, maar de Euro pese Co mmis sie (hierna Commis sie genoemd) werk t hard aan vereenvoudigin gs voorstellen.

dels meerdere voor stellen verschenen (zie kader) om de administratieve lasten voor bedrij ven in de EU met 25 procent te verminderen. Voor kleine en middelgrote ondernemingen (k mo ’s) is het doel zelf s een verlichting van 35 procent.

Verschillen in verpak king s- en etiket tering seisen tuss en lids taten zorgen voor ex tra kosten en inspanning

Vereenvoudigin g van keten duurz aamheids wetgev ing zoals CSRD

Vereenvoudigin g van EU -inves tering spro gramma’s zo als Invest EU

Vereenvoudiging van regels voor agrarische bedrij ven.

Vereenvoudigin g van regels voor zakendoen op interne mark t, gericht op bedrij ven tussen mk b en grootbedrijf in

'Terrible ten'

Omnibus IV is eind mei 2025 samen met de nieu we interne mark ts trategie gepresenteerd en moet het func tioneren van regelen zijn vooral bedoeld om ondernemer s te helpen die in meerdere EU -lidst aten ac tief zijn, maar daar nu nog vastlopen door uiteenlopende regels per land De Co mmis sie baseer t haar voor stellen op de signalen van duizenden bedrij ven uit de EU. Die wezen tien veel voor komende obst akels (de terrible ten) aan voor grensoverschrijdend ondernemen.

Zo is er een versnipper ing van nationale regels , wat het voor bedrij ven ingewikkeld maakt om aan uiteenlopende eisen te voldoen. Daar naas t zorgen verschillen in verpakking s- en

etiket tering seisen tussen lids taten voor ex tra kosten en inspanningen De beperk te

een groot obst akel; profes sionals hebben vaak moei te hun vaardigheden en diploma's in andere landen erkend te kr ij gen. Verder bemoeilijken ingewikkelde registratieprocedures in bepaalde lids taten het st ar ten en ui tbreiden van een bedrij f aanzienlijk. Over bodige eisen rond gegevensbescherming voegen een extra laag complexi teit toe,

Detacherin g van personeel word t vaak bemoeilijk t door bureaucratische hindernissen. En ondernemer s er varen territoriale beperkingen bij aanbes tedingen, waardoor hun mogelijk heden worden beperk t. Daar bij komt dat slechte of ontbrekende digitale procedures het bedrijfsleven verder fr us treren Tot slot vormt de traagheid bij het oprichten van een bedrij f in bepaalde lids taten een

snel willen handelen op de interne mark t.

Belangrijk ste af zetmar kt

De Nederlandse export is over wegend gericht op de EU: 70 procent gaat naar andere Euro pese landen (waarv an ruim twee derde door voer of wederuit voer is). Dat kan ten onrechte de verwachting wekken dat exporteurs wel ‘k laar zijn in de EU en dat hun groeikansen vooral elders in de were ld liggen. Dat is niet zo. Dat het loont om de interne mark t te verbeteren, laat de Commis sie zien met een concreet voorbeeld: een stijging van 2, 4 procent van de handel in de EU zo u een exportdaling van 20 procent naar de VS compenseren. In het onderzoek Trends in Export , dat evofenedex jaar lijk s met Atradius verricht , noemen exporteurs al jaren Europa als kansrijk ste groeiregio voor de (middel) lange termijn. Maar dan moet Europa wel de eerdergeno emde obst akels aanpak ken.

Meer ruimte voor ondernemen

Ui t Trends in Export blijkt ook dat bedrijven in de hoogste omzetk lasse (meer dan 250 miljoen euro per jaar) als enige groep meer

omzet buiten dan binnen de EU halen, namelijk 52 procent. Het zijn vooral de bedrij ven in de klas se daaronder die op export naar andere lids taten leunen Met die kennis in het achter hoofd is het niet vreemd dat de Commis sie een nieuwe categorie bedrij ven introduceert om gericht beleid daar voor te voeren: de zogenoemde small mid- caps Di t zijn ondernemingen met minder dan 750 medewerker s en een omzet tot 150 miljoen euro. Voor deze groep komen er versoepelde regels , bijvoorbeeld op het gebied van gegevensbescherming. Organisaties met minder dan 750 medewerker s zouden geheel worden vr ij gesteld. Momenteel ligt de drempel bij 250 medewerker s. Alleen bij risi -

covolle gegevens verwer king blijven uitgebreide documentatie -eisen gelden. Dat is vooral intere ss ant voor dienst verlener s die in meerdere landen actief zijn. Naar schatvan de verlichting van de regels

EDigitaal de standaard De Co mmis sie wil ook de wetgev ing voor produc teis en moderniseren en harmoniseren, waarbi j ze ster k kijk t naar digitale oplossingen. Zo word t het mogelijk om consumenteninformatie op produc ten beschikbaar te stellen via een QR-code en digitale bijsluiter. Fabrik anten en retailer s hoeven daardoor niet langer voor elke lidstaat een andere verpak king te ontwer pen. Op termijn wil de Co mmis sie ook meer func ties toevoegen aan het nieu we digitaal produc tpaspoor t (DPP), zo dat bedr ij ven eenvoudig kunnen aantonen dat ze ook op andere gebieden aan Euro pese regels voldoen.

Digitaal word t voor taan de st andaard. Het DPP is overduidelijk een van digitale tools waar de EU veel van verwacht, aangezien we het ook zien terugkomen in andere regelgeving zoals de Uitgebreide Producentenverant woordelijk heid en de vernieuwde Ecodesig n- regeling

Momenteel geld t er lang niet voor elk product geharmoniseerde EU -s tandaarden.

Ondernemers moeten dan dure en complexe procedures doorlopen om per lids taat aan te tonen dat hun produc ten voldoen aan de wet. De Co mmis sie wil dat oplossen door

terugv aloptie in te voeren

Een ander vo or stel van de Co mmis sie is om -

houdende gassen te versoepelen. Ook kr ij gen bedrij ven meer tijd om zich aan te passen aan de nieu we batter ij verordening door de deadline op te schuiven van 2025 naar 2027 De formele uitleg over de due diligence-richtlijnen van de batter ij verordening moet in 2026 gepubliceerd zijn

Wat we niet moeten vergeten is dat veel regels waar ondernemer s nu tegenaan lopen, voor tkomen uit nationale regelgev ing. Daarom vraagt de Co mmis sie elk land om een single market sherpa aan te wijzen: een hoge vertegenwoordiger die samen met Europese collega’s werk t aan het wegnemen

van nationale belemmeringen en het verster ken van de interne mark t.

28 ste ‘lidstaat’

Waar in de VS st ar t- ups meteen in alle vijf tig st aten zaken kunnen doen , ligt dat in de EU vols trek t anders Wie in de EU in meerdere lids taten van st ar t wil, komt in een comple x doolhof terecht. Om de st ar t van een bedrij f in meerdere landen makkelijker te maken, werk t de Co mmis sie aan een voorstel voor een optioneel ‘28s te regime ’. Onder dit regime kunnen ondernemer s hun bedrij f digitaal volgens een gestroomlijnde procedure oprichten, zo nder de nationale regels van elk af zonderlijk land te hoeven volgen. Onderdelen van het belasting-, arbeids- en faillissementsrecht zijn ook onderdeel van het voor stel Het systeem werk t als een soor t ex tra lids taat , die als het ware boven de best aande lids taten hang t en daar doorheen werk t. Volgens onderzoek van de Commis sie komt momenteel maar een op de tien unicorns (niet- beur sgenoteerde st ar tups met een waarde van meer dan een miljard euro) uit de EU. Het 28ste regime moet daarring in brengen.

Kan de EU doorpakken?

De lappendeken aan re gels en procedures in de EU maken het onnodig lastig voor ondernemers om over de grens te opereren

evofenedex wijs t hier al jaren op, zowel in Den Haag als in Brussel. De noodzaak om van de interne mark t echt één uniforme mark t te maken is niet nieu w. Ook zijn de voor stellen niet het eers te programm a van de Co mmis sie om interne belemmeringen aan te pakken. Maar hopelijk weet de EU onder de geopolitieke druk vanuit onder andere de VS en China ditmaal wél door te ze tten Voor ondernemer s die al jaren streven naar Euro pese schaalvoordelen , lijk t het Euro pese pakket perspectief te bieden evofenedex blijft zich er voor inzetten dat die plannen ook werkelijkheid worden

Tegelijk willen we benadruk ken dat de EU zich ook moet blijven inspannen om de han-

eren. Handels vers toringen, zoals momenteel door de onrust rond de import tarieven van

de VS , zijn helaas het nieuwe normaa l en blij ven lastig te voorspellen. De enige remedie die helpt is de eigen onderne-

in st aat zijn vers toringen het hoofd te bieden en kansen in het buitenland te pakken

Handels verdragen helpen ondernemer s om makkelijker mark ten buiten de EU te betreden De wereld heef t geen muren nodig, maar brug gen. Ook in de Euro pese

Unie zelf

Goed om te weten! evofenedex is ook een lobbyorganis atie. We behartigen de belangen van onze leden door te lobbyen in de regio, Den Haag en Brussel. We beïnvloeden maatschappij en beleid, voeren collec tief ac tie en werken aan een ster ke positionering van handel en logistiek.

Professionals hebben vaak moei te om hun vaardigheden en diploma' s in andere landen er kend te kr ij gen.

Vreemd e za ke n

DAF Trucks

Opgericht in: 1928

Hoofdkantoor : Eindhoven

Aantal werknemers: > 8000 DAF.com

Ter gelegenheid van het rooms-katholieke jubeljaar bestelde het openbaar vervoerbedrijf van Rome 110 nieuwe stadsbussen. DAF Components leverde daar voor de stille PACCAR MX-11-motoren. Te ks t

Het overlijden van paus Franciscus was een beetje een streep door de rekening , maar het katholieke jubeljaar in Rome gaat gewoon door De Italiaanse hoofdstad rekent dit jaar op zo ’n 35 miljoen pelgrims en om die reden besloot ATAC, de openbaar vervoerder van Rome, het eigen wagenpark wat op te fris sen. Bij de Poolse bussenbou wer Solaris werden 110 nieuwe ‘Urbino mh ’-st adbussen aangeschaft

Aanpassingen nodig

Dit betekende voor DA F Components in -

neel levert DA F – dat zelf tienduizenden trucks per jaar bouw t – de motoren voor de bussen van Solaris. In dit geval was er nog wat technische afstemming nodig, want de nieuwe Romeinse st adsbus sen maken gebruik van een hy brideconcept met een speciale automa -

tische transmis sie. Die maakt een stop -s tartsysteem mogelijk (de bussen stoten niet s uit als ze stilst aan) en bij het optrek ken van de bussen word t de PACC AR-motor elek trisch onders teund. “Dat mild hybrid -s ys teem vroeg om wat aanpas singen aan de motor en de soft ware, die we samen met Solaris hebben uitgevoerd ”, zegt Alfred Beuwer, directeur van DA F Components Sales.

Flinke opmars

ATAC in Rome is geen onbekende partij voor DA F, want er rijden al veel langer Solarisbussen met PACC AR-motoren in de heilige

natuur lijk redelijk dominant, maar door Europese aanbes teding sregels maken andere leverancier s inmiddels ook een kans Solaris won op een gegeven moment een tender in

de 110 nieuwe bussen rijden er nu 830 bussen powered by DA F in de Italiaanse hoofdstad. “Deze motoren worden gewaardeerd vanwege hun souplesse, stil te, prijs- kwalitei tverhouding , serv icecondities en de TCO [total cost of owner ship, red.] gedurende de hele levensduur”, aldus Beuwer

Vanwege dezelfde eigenschappen hebben Solaris en DA F ook een belangrijke positie op de Duit se bussenmark t, terwijl Solaris in Nederland ook aan de weg timmer t. Sowieso exporteert DA F Components PACC ARmotoren en andere hoofdcomponenten, zoals chassis en cabines, aan bussenbouwer s en scheepswer ven over de hele wereld “Tot in China aan toe”, lacht Beuwer “Zo houden we de handelsbalans met China in elk geval nog een beetje op orde.”

Bij de ledenser vice van evofenedex komen vragen binnen over de mees t uiteenlopende zaken op het gebied van internationaal ondernemen. In elk nummer van Globe lichten we er een aant al uit.

VR AAG HE T

De verschillen tussen cash against document s (C AD) en een letter of credit (L /C ) liggen met name in de wijze van betaling en het risico voor de koper en verkoper

Bij CA D stuurt de verkoper alle benodigde handelsdocumenten (zoals de factuur en bill of lading ) inclusief een incasso-instructie naar zijn bank . In deze instructie st aat hoe, wanneer en in welke valuta de koper moet betalen. De bank stuurt de handelsdocumenten door naar de bank van de koper, met als opdracht ze pas te overhandigen nadat de koper heef t betaald. Wanneer die niet betaalt, houdt de verkoper de beschikk ingsmacht over de goederen De koper kan er niet aankomen Andere kenmerken van CA D zijn:

• De bank van de koper reserveert het orderbedrag niet Hierdoor best aat het risico dat de koper niet over voldoende middelen beschikt op het moment van de overdracht van de documenten Dan heef t de verkoper wel ‘geleverd’, maar kan er niet worden betaald.

• De documentatievereis ten zijn eenvoudiger ten opzichte van een L/C. De bank kijk t bij CA D voornamelijk of de vereis te documenten aanwezig zijn

• De koper betaalt direct bij ontvangs t van de documenten Bovendien is CA D ook buiten een bancair systeem om mogelijk . Er zijn dus minimale kosten

• De verkoper houdt het risico dat de koper zich niet aan de incassovoorwaarden houdt, terwijl de goederen al verscheept zijn. Daarom is CA D vooral geschikt als je de koper voldoende vertrouw t. Bij een letter of credit verbindt de bank van de koper (impor teur) zich om een bepaald bedrag aan de verkoper (expor teur) te betalen, mits deze voldoet aan de voor waarden in de L/C. Andere kenmer ken van een L/C zijn:

• De verkoper heef t meer betalingszekerheid dan bij CAD, omdat de bank van de koper het orderbedrag reserveert Deze bank staat garant voor de betaling

• Een L/C biedt veel zekerheid voor beide partijen. De verkoper weet dat hij betaald krijgt en de koper weet dat er pas betaald word t als de voor waarden in het L/C zijn nagekomen en hij de juiste documenten heef t ontvangen.

• Een L/C kan een vereis te zijn van het land van bestemming (C AD is dan geen optie)

• Een L/C is een relatief duur en complex instrument met strikte voor waarden.

De keuze tussen CA D en L/C hang t sterk af van de -

ac tie. Een L/C biedt doorgaans meer zekerheid, maar is complexer en duurder CA D is eenvoudiger en sneller, maar brengt meer risico ’s met zich mee voor de verkoper

Nee, dit is zeker niet het geval. Bij CIP moet de verkoper volgens de Incoterms® 2020 een goederentranspor tver zekering met allriskdek king afsluiten (institute cargo clause A). Deze verzekering dekt alle van buitenkomende onheilen Toch betekent dit niet automatisch dat alle risico ’s gedekt zijn. Zo zijn vertragings schade en schade door ondeugdelijke verpakk ingen, eigen gebrek of bederf van een produc t niet st andaard meever zekerd bij een allriskdek king. Daarnaast is schade door roekeloosheid of opzet van de verzekerde nooi t gedekt bij een goederentranspor tver zekering. Een veel voorkomende clausule in een polis is daarom: “Niet verzekerd is schade of door roekeloosheid heef t veroor zaak t.”

Opzet en roekeloosheid uitsluiten van de dekk ing zorg t er ook voor dat de verzekeraar geen schade vergoedt aan degene (n) die schade heef t geleden door het handelen van de verzekerde. Het is in beginsel wel aan de verzekeraar te bewijzen dat de schade door opzet of roekeloosheid is veroor zaak t.

Peter Teunisse

“Dagelijks beantwoord ik veel vragen over internationaal wegver voer Bijvoorbeeld over regels voor milieuzones in Europese steden Ook stellen leden vaak vragen over de vereiste documentatie bij eigen

wettelijke regels voor het wegver voer Veel Europese landen hanteren hier voor eigen wet- en regelgev ing, die wij per land nauw keur ig bijhouden. Dus heb je een vraag, neem dan gerust cont ac t met mij op.”

Wie zelf vragen heef t, kan cont ac t opnemen met evofenedex via ledenser vice -internationaal @ evofenedex.nl of +31 (0)7 9 34 67 34 6

Colofon

Globe is het enige Nederlandse magazine voor internationaal ondernemen en word t ui tgegeven door ondernemer svereniging evofenedex

Hoofdredactie

Gerben J. Sas

Eindredactie

Wilma Nijdam, Gerben J. Sas

Redactie

Job Halkes

Redac tionele medewerkin g

Ivo van der Bent, Alice Boons toppel, Agnieszk a Brodac z, Ed Coenen, Michel Disselhorst, Marianne Elis sen, Mischa German, Willemijn Gwanmesia, Linda van der Hoeven, Rostislav Ilchenko, Es ther Jans sen, Ronald Kok, Hans Kokje, Wessel Kokje, Martijn Laan, Karen Mol, Elmar Ot ten, Guus Peters , Casper Roerade, Hans Schelbergen, Godfried Smit , Ron Stoop, Peter Teunisse, Lisette van Tol, Ever t- Jan Visser, Lianne de Vries, Rob Zomer

Uit gever evofenedex , Bart Jan Koopman

Redactieadres

Postbus 350, 2700 AJ Zoeter meer +31 (0)79 34 67 34 6 redactie@evofenedex .nl

Vormgevin g/prepress De Communic atie Kliniek Melbournes traat 7, 1175 RM Lijnden +31 (0)20 40 83 10 0

Druk

Dex, Rotterdam

Abonnementen

Ledenadminis tratie evofenedex postbus 350, 2700 AJ Zoeter meer +31(0)79 34 67 34 6 serv ice@evofenedex.nl

Advertenties

Mooijman Marketing & Sales

Julius Rönt gens traat 17, 2551 KS Den Haag +31(0)70 3234 070 dm@mooijmanmarketing.nl

Ad vertentiecontrac ten worden afgesloten conform de ‘Regelen voor het ad vertentiewezen ’, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Ad vertenties vallen buiten de redactionele verant woordelijk heid van evofenedex

Duurzaamheid

Di t blad word t milieu vr iendelijk gedr uk t op sealfolie is gemaakt ui t meer dan 80 procent recyclebaa r.

© copyright

Alle rechten voorbehouden Niet s ui t deze ui tgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een digitaal gegevensbest and of openbaar gemaakt , in enige vorm of op enige wijze, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schrif telijke toes temming van de ui tgever De inhoud van deze ui tgave is au teur srechtelijk beschermd. Ui tgever, redactie en au teur s hebben de in deze ui tgave opgenomen informatie op zorg vuldige wijze en naar beste weten verzameld en geselecteerd. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor onverhoopte onjuis theden en /of onvolledige informatie

ISSN 2352-5843

Bel ons +31(0)79 3467 346 E-mail info@evofenedex.nl

Startpunt voor ondernemers evofenedex.nl

Discuseer mee op LinkedIn linkedin.com/company/evofenedex Facebook facebook.com/evofenedex

Volg het laatste nieuws via x.com/evofenedex postbus 350, 2700 AJ Zoetermeer Signaalrood 60, 2718 SG Zoetermeer

GEEF JE COLLEGA’S EEN GRATIS ABONNEMENT

Voor haar leden heef t evofenedex twee magazines:

Globe en Logistic x. Het eers te richt zich op internationale handel en het tweede op logistiek. Leden ontvangen maandelijk s ac tuele informatie vanuit de vereniging via de e-mailnieuwsbrief ‘evofenedex Verenigingsnieuws’

Globe en Logistic x bieden de meer dan 10 000 leden van evofenedex informatie, duiding en verdieping over hun vakgebied.

Elk magazine verschijnt zeven keer per jaar en is zowel op papier als online beschikbaar. Voor leden uiteraard gratis te lezen.

Krijg je nu Globe in de brievenbus en wil je ook Logistic x op papier lezen? Meld je dan op onze website aan voor een gratis abonnement op Logistic x. Of doe een collega daar een plezier mee. Beide magazines kun je ook lezen op onze website.

Hoe houd je vaste koers

richting groei en ontwikkeling?

In een wereld die voortdurend in beweging is, is cashflow van essentieel belang voor zakelijke vooruitgang. Om die reden biedt Atradius alle moderne tools om je openstaande facturen te beheren. Zo stel je je liquiditeit veilig en houd je vaste koers richting stabiliteit en groei.

Kredietverzekering | Zakelijke incasso | Bedrijfsinformatie