Klant aan het woord: Bart Kivits, woningcorporatie Mooiland
Projectontwikkeling
Onderhoud
Erik
Medewerker centraal: Thomas Hopman
Klant aan het woord: Eric Barendrecht, AFL Barendrecht en Liesbeth Rood, GARBE Industrial Real Estate Netherlands
Wonen Restauratie & Renovatie
Bericht van de Raad van Commissarissen
Hierbij bieden wij u het jaarverslag van JAJO over 2024 aan, zoals dat is opgemaakt door de Raad van Bestuur en waarvan wij kennis hebben genomen. Het jaarverslag omvat onder meer het verslag van de Raad van Bestuur en de jaarrekening. Wij hebben deze besproken met BDO Audit & Assurance B.V.
Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om de jaarrekening goed te keuren. Daarnaast verzoeken wij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders om décharge te verlenen aan de Raad van Bestuur voor het gedurende het boekjaar gevoerde bestuur en aan de Raad van Commissarissen voor het daarop gehouden toezicht. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar vijfmaal vergaderd in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. Daaraan voorafgaand kwam de raad kort bijeen. Bij alle vergaderingen was de voltallige Raad van Commissarissen aanwezig. Verder heeft er meerdere malen buiten de vergaderingen om contact plaatsgevonden tussen de leden van de Raad van Commissarissen onderling. Ook hebben de leden diverse medewerkers uit de verschillende lagen van de organisatie ontmoet tijdens bijeenkomsten, projectbezoeken en de diverse bezoeken aan onze ondernemingen in Nederland en op de Caribbean. De leden vinden het essentieel om op deze manier contact te onderhouden met de diverse afdelingen binnen de verschillende dochterondernemingen alsook tussentijds enkele malen met de accountant.
Uitdagende marktomstandigheden 2024 - 2025
Tijdens de vergaderingen heeft de Raad van Commissarissen veelvuldig met de Raad van Bestuur gesproken over de geopolitieke spanningen in de wereld en de uitdagingen waarmee JAJO en de sector worden geconfronteerd. Ze spraken onder meer over de toenemende aandacht voor circulaire bouwmethoden, de noodzaak om de CO2-uitstoot te verminderen, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), EU-taxonomie en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en andere regelgevingen welke de sector voor grote uitdagingen stelt. Ook het woningtekort, netcongestie, langdurige bezwaarprocedures en stijgende (materiaal)kosten waren onderwerp van gesprek.
Daarnaast heeft de raad uitvoerig gesproken over compliance en integriteit, opvolgingspotentieel, strategische overnames, cultuur, interne opleidingsprogramma’s, financiële zaken en de groepsbrede strategie. Onderdeel hiervan is het beleid om te investeren in zaken die een bijdrage leveren aan de duurzame strategie die wordt nagestreefd. De gestelde doelen over 2024 zijn behaald: JAJO behaalde een goed resultaat met bedrijfsopbrengsten van € 529 miljoen en een winst na belasting van € 21 miljoen. De financiële organisatie is stabiel en gezond. Ondanks de terughoudendheid in bepaalde marktsegmenten om te investeren, verwacht de raad dat de totale omzet van de groep in 2025 licht zal groeien.
Raad van Commissarissen
Binnen de Raad van Commissarissen heeft een wijziging plaatsgevonden. De heer P.L. van Gulik is op 1 juli 2024 afgetreden. De heer ir. R. van den Broek is per 1 september 2024 toegetreden tot de Raad van Commissarissen.
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur hielp samen met de directies de organisatie met succes door de uitdagende marktomstandigheden heen met aandacht voor de impact van de stijgende kosten op bouwprojecten en de organisatie. Tevens is proactief geïnvesteerd in AI en cybersecurity. De focus lag op de missie Closing the circle, together. Daarbij is gekeken naar innovaties en slimme technologieën om bouwprocessen te optimaliseren. Dit draagt bij aan een krachtigere positionering van JAJO en haar dochterondernemingen.
Kort gezegd: de Raad van Bestuur heeft daarmee het gezonde fundament wederom verder versterkt voor de toekomst. De organisatie is voortdurend bezig om op innovatieve wijze uit te breiden en haar ondernemingen te verduurzamen. JAJO wil koploper zijn op het gebied van duurzaamheid. Daarom werkt zij nauw samen met de hele keten van stakeholders. Zij inspireert en activeert met de visie dat elke kleine actie bijdraagt aan een duurzamere toekomst.
Wanneer iedereen het elke dag een beetje beter doet, kunnen we samen grote veranderingen realiseren. Een ambitie die wij van harte toejuichen.
De focus lag op de missie Closing the circle, together. Daarbij is gekeken naar innovaties en slimme technologieën om bouwprocessen te optimaliseren.
De Raad van Commissarissen waardeert dat JAJO in 2024 opnieuw het Nederlandse zeilen ondersteunde. Hierdoor kreeg zowel een jeugdteam als een damesteam met talentvolle zeilers de kans om mee te racen tijdens de UniCredit Youth en Puig Women’s America’s Cup. Kenmerkend hierbij is een innovatieve en data-gedreven manier van zeilen. Dit vormt een mooie parallel met de vooruitstrevende werkwijze van JAJO. Ook de bijdrage die JAJO leverde aan de terugkeer van de Vastgoed Regatta - na PROVADA het grootste vastgoedevenement in Nederland – sluit aan bij haar streven om actief samenwerking op te zoeken met stakeholders.
Tot slot
Wij danken onze opdrachtgevers voor het gestelde vertrouwen en spreken onze waardering en dank uit voor de Raad van Bestuur en de gemotiveerde groep medewerkers in Nederland, Polen en het Caribisch gebied met het behaalde resultaat.
17 april 2025, Raad van Commissarissen JAJO
Verslag van de Raad van Bestuur
Elke dag een beetje beter 2024 was een meer dan uitstekend jaar voor ons. De omzet bedraagt € 529 miljoen, een sterke stijging ten opzichte van 2023 met een omzet van € 496 miljoen. De meeste dochterondernemingen hebben positief bijgedragen aan deze groei. Het resultaat na belasting is met € 21 miljoen hoger dan in de afgelopen jaren. Gezien de toch uitdagende marktomstandigheden een bijzonder knappe prestatie van onze dochtermaatschappijen in Nederland, Polen en de Caribbean.
Liep alles dan van een leien dakje? Dat niet, we hebben nog steeds te maken met tergend lange procedures die onze bouwprojecten vertragen. Met name Bedrijfshuisvesting heeft hier last van. Door de vele geopolitieke ontwikkelingen in de wereld merken we bovendien wat meer terughoudendheid in de markt om te investeren. Desondanks hebben we groepsbreed toch veel mooie projecten kunnen realiseren en nieuwe initiatieven ontplooid. Neem ons nieuwe RE-DO-concept, waarbij we in een paar dagen bestaand vastgoed van woningcorporaties duurzaam kunnen upgraden. RE-DO heeft nog vóór het eerste project in de praktijk is uitgevoerd al meerdere awards gewonnen voor de innovatieve, duurzame gedachte erachter.
Herpositionering
We zijn ook druk geweest met het herpositioneren van verschillende bedrijfsonderdelen. Dat vloeide op logische wijze voort uit de herpositionering van JAJO als geheel die we een paar jaar terug in gang hebben gezet. Zo zijn ServicebouwPlus en Janssen de Jong OnderhoudPlus samengevoegd onder de nieuwe naam OnderhoudPlus. Ook Janssen de Jong Projectontwikkeling start 2025 met de nieuwe identiteit Blink, waarbij we ons nog meer richten op betaalbare woningen die in samenspraak met bewoners worden ontwikkeld. Een mooie herijking, die ons helpt om verder te groeien.
Solide (financiële) basis voor verdere groei
We hebben dit jaar weer verdere stappen gemaakt op het gebied van financial forecasting en werkkapitaalmanagement. De basis is verder geoptimaliseerd, waardoor we nog beter kunnen voorspellen hoe ontwikkelingen financieel uitpakken en daarop kunnen anticiperen. Dit biedt een solide fundament, een voorwaarde voor de groeistrategie die wij als groep hebben. Onze kapitaalstructuur is mede door onze structurele winstgevendheid zeer solide.
Herfinanciering middels
Sustainability Linked Loan
In april van dit jaar hebben wij voor minimaal drie jaar een nieuwe financiering op groepsniveau afgesloten met onze huisbanken. Wat daarbij zwaar meewoog voor de banken, naast onze financiële prestaties en jarenlange relatie, is onze koppositie op het gebied van duurzaamheid. Wij hebben ons ook via onze kredietovereenkomst gecommitteerd aan doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. Er zijn in de kredietovereenkomst KPI’s opgenomen welke gekoppeld zijn aan materiële ESG thema’s voor JAJO.
Duurzaamheid en CSRD
Er zijn grote stappen gezet op het gebied van CSRD, om compliant te zijn op het gebied van de CSRD-richtlijn voor grote bedrijven. In dit huidige verslag hebben we al een aantal metingen op KPI’s opgenomen. En dat is niet zo eenvoudig als het misschien klinkt. De rapportage volgens de CSRD-richtlijn is vrij complex en we hebben geprobeerd een pragmatische vertaling naar de eigen organisatie te maken. Het is belangrijk dat ook alle medewerkers begrijpen wat het doel en belang van duurzaamheid is en wat hun eigen aandeel daarin kan zijn. Daarom hebben we een interne campagne gelanceerd onder de noemer ‘#ElkeDagEenBeetjeBeter’, om de slag te maken van de theorie naar de praktijk. Want onze rapportages moeten uiteindelijk ook op de bouwplaats landen.
Medewerker centraal
De medewerker staat centraal binnen JAJO. We investeren veel in onze medewerkers en streven naar een zo divers mogelijke organisatie, waarin iedereen zich thuis voelt. Dat zie je terug in de vele lange dienstverbanden die we hebben en mensen die weer bij ons terugkeren. Verder stimuleren we alle medewerkers om zich te blijven verrijken met kennis, hun hele carrière door. Onze JAJO Academy loopt heel goed en heeft afgelopen jaar weer veel mooie trainingen verzorgd: in 2024 heeft de academie 191 online cursussen aangeboden, waarvan 152 medewerkers gebruik hebben gemaakt. 278 medewerkers hebben deelgenomen aan een fysieke training. Met de razendsnelle opkomst van AI bieden we onze medewerkers nu ook fysieke trainingen aan in AIprogramma Copilot. Ook bieden we medewerkers die moeite hebben met hun privéfinanciën, een budgetcoach aan. Deze coach helpt onze medewerkers in Nederland en in de Caribbean de boel op orde te krijgen.
Vastgoed Regatta
Bedragen in duizenden Euro’s, tenzij anders vermeld 1.008
Zeg je JAJO, dan zeg je zeilen. Al jaren sponsoren wij deze prachtige sport. Met ons damesteam hebben we de finale gehaald van de America’s Cup. Een topprestatie, aangezien het team vooral virtueel heeft getraind in een simulator. En dan toch zo goed varen in de echte race, ontzettend knap. Het zegt ook wel iets over de huidige techniek, dat je met een simulator jezelf zó goed kunt voorbereiden. De parallel met ons eigen werk is dan snel gemaakt: wij ontwerpen onze gebouwen in een digitale omgeving, waarna we ze uiteindelijk fysiek realiseren.
We zijn ook zelf afgelopen jaar aan boord van een boot gestapt: samen met Zadelhoff Vastgoedadviseurs hebben we na vier jaar namelijk weer de Vastgoed Regatta nieuw leven ingeblazen. Met 29 lemsteraken hebben we vanuit Enkhuizen een prachtige wedstrijd gevaren, afgesloten met een diner voor meer dan 400 gasten. Zoals gebruikelijk doneerde de Vastgoed Regatta na afloop aan een goed doel. Deze keer was dat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij, een vaste bekende voor ons vanwege onze langjarige sponsoring. Overigens doen we niet alleen in Nederland aan sociale initiatieven, ook op de Caribbean zijn we betrokken bij steun aan de samenleving. Met name via stichting Signaal Sosial, dat we een warm hart toedragen.
Op zoek naar uitbreiding
Een blik vooruit ten slotte: we zijn goed gepositioneerd om stevig te groeien de komende jaren en zien daarvoor ook veel kansen in de markt. Voor onze kernactiviteiten zijn we actief op zoek naar uitbreiding, bijvoorbeeld op het gebied van woningbouw, projectontwikkeling en onderhoud. Wij bieden een decentrale structuur waarbinnen dochterondernemingen vaak onder eigen naam kunnen blijven opereren, en tegelijkertijd de voordelen ervaren van een grote en sterke groep.
17 april 2025
Ivo van der Mark en Patrick Booij
Raad van Bestuur JAJO
Klimaatverandering
1.129
Circulariteit
Aandeel elektrische leasewagens
Diversiteit en inclusie
Verdeling man/vrouw
Verdeling man/vrouw op (sub)top JAJO niveau
Social
Werving, training, ontwikkeling en behoud
1.145
88% van de medewerkers heeft een vast contract.
Goede gezondheid, veiligheid en welzijn
79,2%
Kerncijfers
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
Bedrijfsopbrengsten
Eigen vermogen
Bedrijfsresultaat
Nettowinst
Solvabiliteit
Netto kasstroom
* Retrospectieve aanpassing ‘Bedrijfsopbrengsten’ Het vergelijkende cijfer 2023 voor de ‘bedrijfsopbrengsten’ is met € 9.902k naar beneden bijgesteld, om de presentatie van deze posten in lijn te brengen met de presentatie voor 2024. De aanpassing heeft geen invloed op het eigen vermogen, de resultaten of kasstromen.
Jaarverslag 2024 | JAJO
Closing the circle, together
JAJO is een groep bouwgerelateerde bedrijven die het nieuwe fundament legt in een veranderende wereld. Wij ontwikkelen, bouwen, onderhouden, herstellen en oogsten. Onze missie is samen de cirkel sluiten. JAJO behoort tot de top van bouwbedrijven in Nederland en werkt internationaal met dochterondernemingen in het Caribisch gebied en Polen.
Wij zijn een financieel gezonde organisatie, bestaan uit 33 zelfstandige bedrijven en hebben ruim 1.100 medewerkers in dienst.
Leefbaar, betaalbaar en duurzaam
Als we willen dat alles zo blijft, zal alles moeten veranderen. Zodat onze toekomst leefbaar, betaalbaar en duurzaam is. Voor onszelf, maar ook voor onze kinderen en kleinkinderen. Dat betekent dat we dingen anders willen doen. JAJO wil een nieuw fundament leggen in een veranderende wereld. We willen alles doen om onze negatieve milieu-impact te minimaliseren.
Inspireren en activeren
Closing the circle, together doelt enerzijds op de dochterondernemingen van JAJO. Deze zijn actief in alle fasen van de vastgoedcyclus. Samen sluiten zij de materiaalkringloop en vormen zij een sterke en unieke combinatie waardoor opdrachtgevers in alle fases van vastgoed kunnen worden ondersteund. Anderzijds onderstreept het dat de noodzakelijke verandering in de vastgoedsector alleen mogelijk is door samen te werken met de hele keten van partners, leveranciers, opdrachtgevers en andere bouwbedrijven. JAJO wil hierin een voorbeeldrol nemen. Wij willen inspireren en activeren.
Onze pijlers
Bij JAJO doen we zaken met Lef door Samen Oplossingsgericht uitdagingen aan te gaan. Drie pijlers spelen een grote rol hierin: Het zijn de MENSEN die samen ons succes bepalen
Wij gaan met vakmanschap voor KLANTTEVREDENHEID
Wij willen samen succesvol VOOROP blijven lopen
Corporate Governance
JAJO heeft een groepsbreed corporate governancebeleid, waarbij wet- en regelgeving en de Gedragscode van JAJO de uitgangspunten voor dat beleid zijn.
Het beleid bevat zowel formele (hard) controls als informele (soft) controls. De formele elementen zijn onder andere vastgelegd in de Gedragscode, de Administratieve Organisatierichtlijnen en de Internal Controlregeling (AOIC) en de Regeling Tekenbevoegdheid. Deze dragen bij aan een efficiënte en gecontroleerde beheersing van de bedrijfsvoering. De informele controls zijn vastgelegd in de Bedrijfscode die twee fundamenten kent: de Gedragscode en de Groepsbrede Regels. Door de Gedragscode te volgen, draagt men bij aan een veilige, integere en duurzame onderneming. Nu en in de toekomst.
Gedrag en integriteit –Bedrijfscode
JAJO schenkt door middel van trainingen, presentaties en interne communicatie intensief aandacht aan de bedrijfscultuur, de geldende wet- en regelgeving, interne regels en de normen en waarden die voor de onderneming van belang zijn. Veiligheid, kwaliteit, duurzaamheid én integriteit zijn de kernbegrippen om de ambities van JAJO te realiseren. Deze kernbegrippen zijn de inspiratie voor het gedrags- en integriteitsbeleid.
Deze staat beschreven in de Bedrijfscode, bestaande uit de Gedragscode en Groepsbrede Regels.
Uitgangspunten voor het beleid zijn Speak-Up!, tone at the top, veiligheid, begrip, respect en verantwoordelijkheid nemen. Doel van het beleid is het op positieve wijze onder de aandacht brengen wat JAJO verstaat onder gewenst gedrag en hoe men kan handelen bij mogelijke misstanden en ongewenst gedrag. Integriteit staat voor ‘doen wat juist is’, ook als anderen niet meekijken. Of je nu een vaste medewerker of inleenkracht bent, iedereen wordt geacht de Gedragscode te lezen en toe te passen.
Gezondheid en veiligheid
Wij beschouwen gezondheid en veiligheid als topprioriteit voor onze onderneming. Wij hechten aan het continu verbeteren van onze prestaties op het gebied van veiligheid en gezondheid voor al onze medewerkers.
Duurzaamheid
Wij zullen onze energie-efficiëntie verbeteren, onze CO2-emissie verminderen en samenwerken met onze opdrachtgevers aan CO2neutrale oplossingen.
Wij zullen onze milieu-impact beperken.
Gelijkheid en diversiteit
We streven naar een evenwichtige vertegenwoordiging van medewerkers, zowel vrouw als man, met verschillende achtergronden omdat we geloven dat diversiteit waarde toevoegt aan besluitvorming en het verminderen van ongelijkheid. In het strategisch HR-plan 2024-2026 wordt diversiteit binnen de totale organisatie verder uitgewerkt. Wij streven ernaar onze impact op de klimaatverandering terug te dringen.
Bescherming privacy en data
Verstandig omgaan met data, van medewerkers, klanten en van bedrijfsgegevens.
Milieu
Speak-Up! – het melden van misstanden
Medewerkers die zich uitspreken worden beschermd. JAJO heeft voor iedere onderneming een vertrouwenspersoon aangesteld. De vertrouwenspersonen zijn er voor de medewerkers. In vertrouwen kunnen medewerkers met hen bespreken welke zorgen zij hebben, welke misstanden zij hebben gezien en welke stappen zij dan het beste kunnen nemen. Vertrouwenspersonen hebben geheimhoudingsplicht. Zij zullen nooit de melding met anderen bespreken, zij zijn er om te sparren en te adviseren. Alleen in geval van gewetensnood mag een vertrouwenspersoon die geheimhouding doorbreken.
Ook kan de medewerker terecht bij de compliance officer. Een compliance officer is verplicht te handelen naar een melding en zal deze onderzoeken. JAJO heeft twee compliance officers, één voor de Caribische JAJOondernemingen, en één overkoepelde compliance officer. Zij zijn een onafhankelijk meldpunt voor het melden van overtredingen van de Gedragscode. De functie van de compliance officers is tweeledig; zowel werknemers van JAJO als bij JAJO betrokken partijen kunnen op hen een beroep doen. De compliance officers vervullen een vertrouwensfunctie zonder last of ruggespraak.
Reglement Tekenbevoegdheid
Onderdeel van het risicobeheersingssysteem van JAJO is een regeling voor de statutaire directies. Hierin is vastgelegd wanneer er toestemming nodig is van de Raad van Bestuur om impactvolle beslissingen te nemen of verplichtingen aan te gaan.
Risicomanagement
Risicomanagement is onderdeel van het governanceraamwerk van JAJO. De pijlers van governance zijn goed ondernemerschap en adequaat toezicht, en bevatten interne en externe componenten. Voor de interne governance gaat de aandacht uit naar zaken als de kwaliteit van het bestuur, transparantie, risicobeheersings- en controlesystemen en de verificatie van de cijfers door de controllers. Bij de externe governance spelen de aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en de externe accountant een belangrijke rol.
JAJO voert actief risicomanagement uit. Zij brengt de risico’s in kaart, bepaalt welke aanvaardbaar zijn en stuurt daar op. De risicomanagementprocessen van JAJO zorgen ervoor dat de dochterondernemingen een gestructureerde aanpak van de aanname en uitvoering van projecten hebben. JAJO is continu bezig de betrouwbaarheid en tijdigheid van alle, voor het primaire proces relevante, informatie te verbeteren.
Financiële risico’s
Risico’s van fluctuaties in valutakoersen en rentetarieven kunnen worden afgedekt door gebruik te maken van afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’). Ultimo 2024 worden geen afgeleide financiële instrumenten aangehouden. JAJO heeft procedures, richtlijnen en interne afspraken ter beheersing van ontwikkelings-, realisatie-, markt- en kredietrisico’s.
Regelmatig wordt onderzoek gedaan naar de kredietwaardigheid en reputatie van partijen waarmee JAJO zaken doet. Er is een ‘Ken je Klant’-procedure. In voorkomende gevallen worden kredietrisico’s afgedekt of worden (aanvullende) zekerheden gevraagd. Gedurende de uitvoering van projecten worden de benoemde risico’s actief gemanaged.
De jaarrekening bevat geen complexe grondslagen. De activa en passiva worden primair op basis van de historische kostprijs minus afschrijvingen gewaardeerd.
Door integratie van het systeem van de periodieke rapportage door de dochterondernemingen wordt consistentie van grondslagen binnen JAJO geborgd en gemonitord. De belangrijkste schattingen in de jaarrekening zien toe op de waardering van de onderhanden zijnde projecten en de voorzieningen.
Operationele risico’s
De belangrijkste operationele risico’s bevinden zich in de projecten die JAJO uitvoert. Op de projecten wordt actief projectmanagement uitgevoerd. Het risicomanagement bestaat onder meer uit de volgende beheersmaatregelen:
1. Het in gesprek gaan met elkaar, intern en met de opdrachtgever. Wie heeft welke rol, wederzijdse verwachtingen en het organiseren van tegenspraak.
2. Het tenderproces wordt in verschillende fases voorgelegd aan de Raad van Bestuur van JAJO. Tijdens de tenderfase vindt een open discussie plaats over een bid/no-bid en de risicoclassificatie van het project.
3. Verzorgen van opleidingen van alle bij projecten betrokken medewerkers (onder andere contractbewust handelen) en een onboarding programma voor nieuwe medewerkers.
4. Er is sprake van een integrale risicobenadering. Ook niet-financiële risico’s of moeilijk kwantificeerbare risico’s worden in de overwegingen meegenomen.
5. Er zijn processen geïmplementeerd om de risicocultuur en bereidheid beter vast te stellen. Die processen zijn onderdeel van de kernwaarden van de onderneming, onder meer door klant- en projectacceptatie, autorisatielimieten en het aanspreken op het niet handelen naar afgesproken pocessen.
Project uitgelicht
Het Binnenhof
Den Haag
Koninklijke Woudenberg
Marc ten Bosch (30 jaar) had nog nooit van het beroep van smid gehoord, tot hij er eentje aan het werk zag en was meteen verkocht. Zo veel jaar later wint hij als smid de Monumententalentprijs voor de manier waarop hij zijn ambacht uitvoert.
“Ik was jaren geleden in een Frans kasteel waar ze middeleeuwse ambachten lieten zien, waaronder door een smid” begint Marc. “Ik besefte dat dít was wat ik wilde doen: mooie dingen maken met mijn handen.” Hij volgde bij het Gilde van Smeden een aantal cursussen en liep daarna een jaar stage bij een lokale smid. “Er is niet echt een goede opleiding in Nederland voor dit vak; je moet het vooral in de praktijk leren. Ik was heel blij toen ik een vacature voor een smid bij Van der Vegt zag. Ik werd aangenomen en heb van mijn leermeester op het werk de verdere kneepjes van het vak geleerd.”
Het smidswerk is voor Marc een perfecte combinatie van functie en vorm. “We restaureren veel oude hekwerken, het is prachtig om te zien hoe goed ze vroeger verbindingen konden maken zonder de lasapparaten van tegenwoordig. Overigens werk ik zelf zowel met moderne technieken als met een open vuur, een aambeeld en een hamer, net als in de middeleeuwen.” Veel plezier beleeft hij aan de opdracht om hekwerken voor het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam te maken. “Ik mocht zelf een nieuwe smeedijzeren deur ontwerpen. Die vonden ze zo mooi dat ik nu ook de hekjes boven de deuren mag maken.”
Ik wil mooie dingen
maken
met mijn handen.
Marc begeleidt inmiddels zelf leerlingen in zijn werkplaats. “Dat is heel leuk om te doen, ik probeer ze een goede werkethos mee te geven. We hebben vanuit Van der Vegt een vakatelier opgezet om mensen in de verschillende ambachten te trainen.” Mede vanwege zijn inzet voor leerlingen en zijn gebruik van oude en nieuwe technieken heeft Marc afgelopen jaar de Monumententalentprijs gewonnen, dé prijs voor de stimulering van talentontwikkeling van jonge erfgoedprofessionals. “Een totale verrassing, maar heel erg leuk. En een mooie erkenning van het belang van dit ambacht. Het prijzengeld van € 3.000 wil ik gebruiken om een keer mee te lopen met een wat groter project in het buitenland. Of voor een cursus brons gieten of bladgoud aanbrengen. Want ik ben zelf ook nog lang niet uitgeleerd.”
CSRD
CSRD is de kapstok die alles met elkaar verbindt.
Wat is de CSRD
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de EU is een onderdeel van de Europese Green Deal. De richtlijn verplicht organisaties vast te leggen hoe duurzaam en maatschappelijk verantwoord zij ondernemen op de drie ESGcriteria: Environment (milieu), Social (maatschappij) en Governance (bestuurlijk). Ze moeten aangeven welke thema’s binnen deze drie criteria voor hen belangrijk zijn, welke doelen ze hebben, hoe ze die denken te behalen en hoe ze dat meten. De CSRD biedt zo een heldere structuur die stimuleert om te verduurzamen.
De eerste verkennende gesprekken binnen JAJO over de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de EU vonden zo’n twee jaar geleden plaats. Inmiddels zijn er heel wat stappen gezet om conform deze richtlijn te rapporteren. Annelotte van Veen, hoofd CSRD, vertelt waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan.
“Dat we de CSRD veel aandacht moesten geven, was direct duidelijk bij de introductie van deze richtlijn”, zegt Annelotte. “Natuurlijk omdat het Europese regelgeving is die voor ons als grote onderneming gaat gelden. Maar ook omdat de CSRD een goed gestructureerde kapstok biedt om alle inspanningen binnen JAJO op dit gebied met elkaar te verbinden.”
2022: start werkgroep CSRD
Verschillende duurzaamheidswerkgroepen waren al binnen JAJO actief, toen eind 2022 de werkgroep CSRD startte. Annelotte: “In deze werkgroep hebben we bepaald welke ESG-thema’s voor ons relevant zijn. Hoe heeft JAJO positieve of negatieve impact op mens en milieu? Als bouwbedrijf maken we bijvoorbeeld veel meer impact door ons materiaalgebruik te verminderen dan door duurzame koffie te schenken. We hebben ook gekeken welke thema’s financiële kansen en risico’s vormen voor ons bedrijf, waardoor duurzaamheid ook bedrijfseconomisch wordt beoordeeld. En welke bestaande inspanningen we onder de ESG-thema’s konden onderbrengen. Denk bijvoorbeeld aan de JAJO Academy, dat onderdeel uitmaakt van het ESG-thema ‘Werving, training, ontwikkeling en behoud’.”
2023: materiële ESG-thema’s vastgesteld
In 2023 zijn de ESG-thema’s vastgesteld die het meest relevant zijn voor JAJO, dus die voor ons de meeste impact maken op mens en milieu (zie de lijst op pagina 34 voor het overzicht van de acht thema’s). De volgende subthema’s krijgen de meeste focus: Reduceren CO2-uitstoot
Het voorkomen van afval en hoogwaardige verwerking van het afval HR-gerelateerde thema’s zoals ontwikkeling, gezondheid, veiligheid, diversiteit en inclusie
2024: verdieping op de ESG-thema’s
2024 stond in het teken van een verdiepingsslag op de ESG-thema’s en het bepalen van de subthema’s. Annelotte: “Als we het bijvoorbeeld over klimaatverandering hebben, wat betekent dat dan concreet voor JAJO?
Voor het verminderen van CO2-uitstoot zitten bij ons de effecten onder andere op onze huisvesting, de mobiliteit van de medewerkers en onze productielocaties en projecten. Daar ga je dan beleid op ontwikkelen. Zoals het verminderen en elektrificeren van het energieverbruik, het standaard afsluiten van een groenestroomcontract bij nieuwe huisvesting, en het alleen nog gebruiken van elektrische leaseauto’s voor medewerkers. In de tweede helft van 2024 zijn de projectgroepen gestart met het inrichten van de indicatoren waarop we willen meten, zodat we weten waar we nu en in de toekomst staan op zo’n subthema.”
Medewerkers hebben een heel grote rol in het maken van positieve impact, die boodschap willen we zo goed mogelijk delen met elkaar.
2025: start van de metingen & bewustwordingscampagne
Ondanks de recente ontwikkelingen van het Omnibuspakket dat ervoor zorgt dat JAJO niet meer vanaf boekjaar 2025, maar pas vanaf 2027 compliant hoeft te zijn aan de CSRD-richtlijn, wil JAJO in 2025 al wel zo ver mogelijk gereed zijn. Annelotte: “Dat betekent dat we dit jaar helder willen hebben wat ons beleid op de ESG-thema’s is, wat onze doelstellingen in de komende 5-10 jaar zijn, hoe we dat concreet maken met actieplannen en met welke indicatoren we die doelstellingen meten. Op twee gebieden zijn we al eerder begonnen met metingen: onze CO2-uitstoot en onze HRdoelstellingen. Ons HR-beleid is sowieso al ver ontwikkeld; we meten al langere tijd verschillende zaken zoals diversiteit, ziekteverzuim en veiligheid. In januari 2025 zijn de overige meetpunten ingericht en zijn we gestart met meten.” Annelotte vervolgt lachend: “We meten per businessunit, dus dat kan een gezonde competitie opleveren tussen de verschillende onderdelen van JAJO. Het is ook leuk om je eigen voortgang als bedrijfsonderdeel in de gaten te houden. Binnen JAJO zien we het als een soort wedstrijd, waarbij je jezelf met elkaar vergelijkt en ook zelf steeds je persoonlijke record wilt verbeteren.” Tenslotte zijn we gestart met een bewustwordingscampagne binnen JAJO, om medewerkers bewust te maken van de bijdrage die zij kunnen leveren aan het halen van de doelstellingen, en waarom we deze thema’s zo belangrijk vinden. “Medewerkers hebben een heel grote rol in het maken van positieve impact, die boodschap willen we zo goed mogelijk delen met elkaar.”
2026:
accountantscontrole
De CSRD-richtlijn verplicht bedrijven ook tot het laten toetsen van de verslaglegging door een accountant. Annelotte: “Voor het huidige jaarverslag draaien we alvast een oefenronde: het accountantsbureau controleert een deel van onze metingen die we nu al uitvoeren op onze CO2-uitstoot en HR-doelen. Dat is best spannend, we willen het natuurlijk zo goed mogelijk doen. Tegelijkertijd zijn we realistisch: toewerken naar volledige compliance met de CSRD-richtlijn is een leerproces, we mogen hierin nog groeien als bedrijf. Wel willen we stappen vooruit zetten, en deze vooruitgang zo goed mogelijk in kaart brengen. Dat zijn we verplicht aan onze status als koploper op het gebied van duurzaamheid.”
Op de volgende pagina’s staat een verdere specificatie van CSRD.
JAJO valt conform de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in de categorie grote onderneming. Dat betekende tot voorkort dat JAJO verplicht was om vanaf boekjaar 2025 te rapporteren over haar duurzaamheidsprestaties volgens de European Sustainability Reporting Standards (ESRS).
Door de recentelijke ontwikkelingen van het Omnibuspakket krijgt JAJO echter nog twee jaar uitstel van naleving op de CSRD-richtlijn. Ondanks dit uitstel blijft duurzaamheid een speerpunt voor JAJO. De CSRD-richtlijn geeft JAJO de juiste handvaten om duurzaamheid te integreren in haar strategie en beleid. Het uitstel geeft ons wel de ruimte om de aandacht meer op het maken van impact te vestigen.
Onze aanpak bestaat uit een aantal onderdelen:
Strategisch kader
Dubbele materialiteitsanalyse
Bepalen van onderliggende subthema’s en kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s)
Impact
Monitoren van ESG KPI’s
Uitvoeren van actieplannen
Continue verbetering
Hier staan we nu
ESG Integratie
Uitvoeren van een nulmeting
Stellen van doelen
Opstellen van actieplannen
Herzien van het ESG-beleid
In dit hoofdstuk lichten wij toe waar JAJO nu staat in het CSRD traject. Ook hebben wij in 2024 op een aantal sub-thema’s al meetbare resultaten behaald die door BDO Audit & Assurance B.V. zijn gecontroleerd. De duurzaamheidsprestaties op deze sub-thema’s worden daarom ook uitgelicht.
De duurzaamheidsprestaties die van assurance zijn voorzien door BDO Audit & Assurance B.V. worden weergeven door middel van . Op pagina 58 staan de definities van deze KPI’s.
DMA roadmap
In onderstaande roadmap worden de stappen benoemd en vervolgens toegelicht die JAJO heeft gezet om haar meest relevante ESG-thema’s te bepalen. Hiermee is het strategisch kader met strategische pijlers vastgesteld.
Stakeholder engagement
Scoren IRO’s
Toelichting roadmap
ESG-team
Eind 2022 is JAJO gestart met het vormen van een ESG-team dat zich heeft gericht op de aankomende CSRD-richtlijnen. Dit team, bestaande uit collega’s met verschillende expertises op het gebied van ESG, is onder begeleiding van een externe adviseur gestart met het uitvoeren van de dubbele materialiteitsanalyse (DMA). De DMA helpt een organisatie bij het vaststellen van de belangrijkste ESG-thema’s voor haar duurzaamheidsstrategie.
Dubbele materialiteit betekent het beoordelen van een ESG-thema vanuit twee invalshoeken:
Inside-out: op welke ESG-thema’s heeft JAJO positieve danwel negatieve impact?
Outside-in: welke ESG-thema’s vormen een kans of risico voor JAJO?
Door het geven van scores komen de meest relevante thema’s naar voren.
Dubbele materialiteit
Inside-out
Op welke ESG-thema’s heeft JAJO positieve danwel negatieve impact?
Organisatie
Outside-in
Welke ESG-thema’s vormen een kans of risico voor JAJO?
Milieu & Maatschappij
Environment
Klimaatmitigatie
Klimaatadaptatie
Gebruik grondstoffen en circulaire economie
Vervuiling
Waterbeschikbaarheid en -kwaliteit
Biodiversiteit en ecosystemen
Duurzame energie
Duurzaam transport en mobiliteit
Social
Goede gezondheid en veiligheid
Werving, training, ontwikkeling en behoud
Welzijn in de waardeketen
Diversiteit en inclusie
Samen wonen, werken en leven
Collectieve onderhandelingen en sociale dialoog
Lokale gemeenschappen
Governance
Ethiek (business conduct)
Governance en risk management
Nieuwe technologie en innovatie
Verantwoorde belastingen
Cybersecurity en privacy
Transparante communicatie en verantwoording
*JAJO heeft tijdens haar eerste DMA niet alle thema’s, subthema’s en sub-subthema’s gescoord zoals in de ESRS wordt voorgeschreven. In 2025 zal JAJO daarom het DMA proces herijken.
03
Stakeholder engagement
Na de interne toetsing door het ESG-team zijn ook externe stakeholders betrokken in het scoren van de ESG-thema’s.
JAJO heeft haar stakeholders geconsulteerd door middel van een enquête en het uitvoeren van diepte-interviews.
Vaststellen DMA Matrix
Uit de interne analyse en externe consultatie is voor JAJO de onderstaande matrix* ontstaan. De materiële ESG-thema’s voor JAJO staan in kwadrant A t/m C.
A
Verantwoordelijkheid
B
Gedeelde waarde (”Shared value”)
D Monitoren
C Risico’s/Kansen
KLEIN
GROOT
Categorie A
De impact van JAJO op deze ESG-thema’s is relatief groot. De kans of risico die het JAJO biedt is relatief klein. Op deze thema’s heeft JAJO een verantwoordelijkheid te nemen.
A1 Diversiteit en inclusie
Categorie C
De impact van JAJO op deze ESG-thema’s is relatief klein. De kans of risico die het JAJO biedt is relatief groot. Op deze thema’s moet JAJO acteren
Nieuwe technologie en innovatie** C1
C2 Samen wonen, werken en leven
Categorie B
De impact van JAJO op deze ESG-thema’s is relatief groot. De kans of risico die het JAJO biedt is ook groot. Op deze thema’s geldt voor JAJO een gedeelde waarde
Klimaatverandering en energieverbruik
Gebruik grondstoffen en circulaire economie
Verantwoord bouwen
Goede gezondheid, veiligheid en welzijn
Werving, training, ontwikkeling en behoud medewerkers
Integere bedrijfsvoering
Categorie D
De impact van JAJO op deze ESG-thema’s is relatief klein. De kans of risico die het JAJO biedt is ook klein. JAJO monitort jaarlijkse op deze thema’s door het uitvoeren van een materialiteitsanalyse.
Waterbeschikbaarheid en -kwaliteit
D1
D2 Lokale gemeenschappen
*De eerdergenoemde ESG-thema’s zijn in deze fase zoveel mogelijk gebundeld om zo tot de strategische pijlers van JAJO te komen.
** Het thema nieuwe technologie en innovatie is voor JAJO een strategische pijler waar zij zich op wil onderscheiden. Omdat dit niet direct aan ESG gekoppeld kan worden, heeft JAJO ervoor gekozen om dit thema te integreren in haar andere thema’s en daarom niet als zelfstandig thema te behouden.
De acht ESG-thema’s van JAJO
1
Klimaatverandering
We minimaliseren het eigen energieverbruik, zowel in eigen gebouwen en bedrijfsmiddelen als bij de gebouwen van klanten. We gebruiken duurzame energie en kiezen voor milieuvriendelijke manieren van vervoer. We bereiden onszelf en onze projecten voor op de risico’s van klimaatverandering met onder meer vergroening, waterretentie en -infiltratie, (passieve) koeling en zonwering.
3
Verantwoord bouwen
Wij zorgen ervoor dat onze werkzaamheden en de gebouwen die we realiseren minder belastend zijn voor het milieu. Hierbij gaan we bewust en slim om met water, we zetten ons in om vervuiling te voorkomen en we beschermen, herstellen en bevorderen de biodiversiteit.
2
Gebruik grondstoffen en circulaire economie
We streven naar het minimaliseren van grondstofgebruik en het sluiten van de materiaalkringloop door het gebruik van duurzame en herbruikbare materialen en het stimuleren van circulaire praktijken.
4
Werving, training, ontwikkeling en behoud
Wij streven naar goed werkgeverschap, met aandacht voor de ontwikkeling, beloning en betrokkenheid van medewerkers.
5
Goede
gezondheid, veiligheid en welzijn van medewerkers
Focus op veilig werken, duurzame inzetbaarheid en het creëren van een gezonde werkomgeving.
6
Diversiteit en inclusie
Wij streven naar gelijke behandeling en kansen voor iedereen, ongeacht achtergrond, leeftijd, geslacht of opleidingsniveau.
7
Samen
wonen, werken en leven
Wij kijken naar de directe en indirecte impact van onze activiteiten op lokale gemeenschappen en de omgeving. We dragen bij aan de economische, sociale en culturele belangen van de gemeenschappen waarin wij opereren.
8
Integere en beheerste bedrijfsvoering
Nadruk op een ethische bedrijfscultuur, transparantie, en naleving van wet- en regelgeving, inclusief controle op de toeleveringsketen en belastingwetgeving.
Sustainability Linked Loan
JAJO heeft een akkoord bereikt met haar bankconsortium, bestaande uit
ABN AMRO en ING, om een sustainability link in haar kredietovereenkomst op te nemen. De rente is gekoppeld aan een bonus-malus systeem dat gebaseerd is op drie duurzaamheidscriteria. Elk criterium is gekoppeld aan één van de materiële ESGthema’s van JAJO en voor elk criterium is er een doelstelling vastgesteld voor de jaren 2025 t/m 2027.
Dat JAJO zich ook via haar kredietovereenkomst committeert aan ESG-doelstellingen, zorgt voor een extra stimulans om de komende jaren stappen vooruit te blijven zetten, ongeacht de veranderende wereld om ons heen.
Vervolg
Na het bepalen van de materiële ESGthema’s heeft JAJO een verdiepingsslag gemaakt op de thema’s, waarbij subthema’s en bijbehorende KPI’s zijn vastgesteld. Deze zijn in de loop van 2024 ingericht zodat JAJO in 2025 kan sturen op de impact die wordt gemaakt.
In dit jaarverslag worden de eerste ESGthema’s en indicatoren gepresenteerd die gecontroleerd zijn door BDO Audit & Assurance B.V. Dit zijn de indicatoren waarvan we een volledig jaar aan data hebben verzameld. In 2025 volgen indicatoren op de overige materiële thema’s, alsook het ESG-beleid dat JAJO voert op deze thema’s en de maatregelen die JAJO neemt om haar doelstellingen te bereiken. Dit jaarverslag is daarom onze eerste stap richting een geïntegreerd jaarverslag die zich in de komende jaren zal uitbreiden naar volledige naleving op de CSRD-richtlijn.
Environment
De bouwsector oefent een aanzienlijke druk uit op het milieu waarbij de gevolgen zowel lokaal als wereldwijd voelbaar zijn. Van de uitstoot van broeikasgassen tot het verbruik van natuurlijke hulpbronnen en de productie van afval, onze sector heeft een grote ecologische voetafdruk.
Bij JAJO erkennen we de urgentie van milieu-uitdagingen zoals klimaatverandering en de noodzaak voor een circulaire bouweconomie. Wij zijn vastbesloten om onze verantwoordelijkheid te nemen en proactieve stappen te zetten om onze impact te verminderen.
Klimaatverandering 1
Klimaatverandering is een van de meest urgente problemen van onze tijd. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor onze planeet en de huidige en toekomstige generaties. JAJO erkent de noodzaak om actie te ondernemen. Ons doel is om een positieve bijdrage te leveren aan de strijd tegen klimaatverandering en het voortouw te nemen naar een CO2-neutrale toekomst.
Scope 1, 2 en 3
Een essentieel onderdeel in onze strijd tegen klimaatverandering is het in kaart brengen en verminderen van onze broeikasgasemissies. JAJO heeft de impact hierop in 2024 in kaart gebracht volgens de Corporate standaard van het Greenhouse Gas (GHG) Protocol. Dit is een internationaal erkende standaard voor het meten en beheren van broeikasgasemissies. Het GHG Protocol verdeelt broeikasgasemissies in drie ‘scopes’, die elk een ander aspect van onze activiteiten omvatten.
Scope 1: directe emissies
Scope 1-emissies zijn directe emissies uit bronnen die eigendom zijn van of worden gecontroleerd door het bedrijf. Scope 1 omvat voor JAJO:
Stationaire verbranding: dit wordt veroorzaakt door aardgasverbruik op een aantal kantoorlocaties en dieselverbruik van de generatoren in het Caribisch gebied.
Mobiele verbranding: dit wordt veroorzaakt door diesel- en benzineverbruik van het wagenpark en het materieel. Wij herkennen nagenoeg geen uitstoot in de procesemissies en vluchtige emissies
Scope 2: indirecte emissies van energie
Scope 2-emissies zijn de indirecte emissies van energie die we inkopen en gebruiken. Scope 2 omvat voor JAJO: Elektriciteitsverbruik: dit wordt veroorzaakt op kantoorlocaties, projectlocaties en door het elektrische deel van het wagenpark.
Warmte: dit wordt veroorzaakt door stadsverwarming waar één van onze kantoorlocaties gebruik van maakt.
Wij herkennen nagenoeg geen uitstoot uit stoom of koeling
Scope 3: andere indirecte emissies
Scope 3-emissies zijn alle andere indirecte emissies die plaatsvinden in de waardeketen van het bedrijf, zowel upstream als downstream. Denk hierbij aan emissies die vrijkomen bij de productie van goederen die wij hebben ingekocht (upstream) of emissies die vrijkomen in de gebruiksfase van de gebouwen die wij realiseren (downstream). Het meten van Scope 3-emissies is complex, maar het biedt tezamen met Scope 1 en 2 een volledig beeld van de milieu-impact van een bedrijf. Bij JAJO meten we Scope 1 en 2. Daarnaast zijn wij voornemens om ons de komende jaren te richten op het vergroten van ons inzicht in Scope 3-emissies zodat we, samen met onze keten, ook deze emissies omlaag brengen.
JAJO EU en JAJO Caribbean
JAJO maakt de strategische keuze om de CO₂-uitstoot metingen te scheiden tussen de Europese vestigingen en die in het Caribisch gebied. Het is belangrijk om de nuances en de unieke uitdagingen van beide regio’s te erkennen en te begrijpen.
Onze Europese vestigingen in Nederland en Polen hebben toegang tot geavanceerde technologieën en efficiënte infrastructuren die ons ondersteunen in het verminderen van CO₂-uitstoot. Dit zien wij bijvoorbeeld terug in de mogelijkheid voor het toepassen van HVO-diesel en de beschikbaarheid van elektrisch materieel. Ook heeft Europa te maken met strikte milieuregelgeving en beleid waar de Europese Green Deal een voorbeeld van is.
In het Caribisch gebied, waar we vestigingen danwel operaties hebben op Anguilla, Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius en Sint-Maarten, staan we voor andere uitdagingen. Zo zijn wij voor de inkoop van duurzame energie afhankelijk van de opwekking bij de lokale energiemaatschappij. En doordat er op een eiland veel producten geïmporteerd moet worden, is het lastiger om daar de CO₂-uitstoot van te verlagen. Dit heeft invloed op de mate waarin we snel en efficiënt CO₂-uitstoot kunnen verminderen.
Daarnaast is het belangrijk om te benoemen dat het aandeel in Scope 1 en 2 emissies groter is in het Caribisch gebied. Dit komt door de eigen productie en het eigen materieel dat wij hier hebben. In Europa geldt dat dit deel in Scope 3 valt, omdat dit producten en diensten zijn die worden ingekocht.
In onderstaande afbeelding wordt de vergelijking gemaakt op Scope 1 en 2 emissies die zowel in Europa als Caribbean voorkomen (dat is dus exclusief uitstoot van het materieel en de productie in Caribbean en exclusief de projecten in Europa).
JAJO biedt transparantie en een eerlijke weergave van haar milieuprestaties in beide regio’s waarbij klimaatverandering even serieus wordt genomen. Wij streven naar een aanpak met gericht en effectief beleid dat past bij de specifieke behoeften van elke regio.
CO
Resultaten
JAJO EU - Scope 1 & 2
tCO2/EURm
5,57
Aandeel elektrische leasewagens
Totaal verbruikte elektriciteit 5.621.423
Scope 1 GHG emissies (ton CO₂eq)
Scope 1
Scope 2 GHG emissies (ton CO₂ eq)
Scope 2 markt gebaseerd*
Scope 2 locatie gebaseerd*
Totale GHG emissies (ton CO₂ eq)
Scope 1 en 2 markt gebaseerd
Scope 1 en 2 locatie gebaseerd
*Bij de markt gebaseerde methode zijn de emissiefactoren gebaseerd op de daadwerkelijk ingekochte energie terwijl deze bij de locatie gebaseerde methode zijn gebaseerd op het landelijk gemiddelde.
Ambitie en doelstellingen
Europa (tCO2/EURm)
Voor JAJO Europa geldt dat wij de doelstelling hebben om onze CO₂-uitstoot op Scope 1 en 2 in 2028 naar 0 gebracht te hebben. Het verlagen van de Scope 1 en 2 uitstoot richt zich op het verduurzamen van het wagenpark voor zowel leasewagens als bedrijfsbussen, het verduurzamen van kantoor- en projectlocaties, het elektrificeren van het materieel en het toepassen van hernieuwbare brandstoffen.
Voor JAJO Caribbean geldt een andere ambitie en aanpak welke is bepaald aan de hand van de reductiemogelijkheden die wij hier nu hebben. Bij JAJO Caribbean hebben wij de ambitie om de kantoorlocaties, productielocaties en het wagenpark voor kantoorpersoneel te vergroenen. Daarom is onder meer een investering gedaan in een grootschalig zonnepark bij Mijnmaatschappij Curacao. Dit helpt ons de impact van deze investering op het verduurzamen van productielocaties in kaart te brengen. Op dit moment beschouwen we nader welke doelstelling voor JAJO Caribbean wordt gezet.
Wat hebben we in 2024 bereikt?
Wij lichten de CO₂-maatregelen die wij in 2024 hebben genomen toe aan de hand van de Trias energetica.
Minimaliseer energieverbruik
Wij hebben in 2024 de volgende inspanningen geleverd met betrekking tot het minimaliseren van ons energieverbruik:
Verduurzaming hoofdkantoor: het hoofdkantoor van JAJO is gehuisvest in het Rijksmonument Zandstaete in ’s-Hertogenbosch en wordt sinds 2024 verduurzaamd. Het energielabel verbetert daardoor naar verwachting naar A++.
Elektrificatie van het wagenpark : sinds september 2023 worden er voor gele kentekens uitsluitend nog leasecontracten afgesloten voor elektrische voertuigen.
In 2024 zagen we een grote stijging in het aantal elektrische auto’s en een evenredige afname in auto’s met fossiele aandrijving.
Bewustwordingscampagne #ElkeDagEenBeetjeBeter : deze campagne is eind 2024 gestart om medewerkers zich samen te laten inzetten voor verbeteringen op het gebied van duurzaamheid. Onderdeel daarvan is de campagne “Het Nieuwe Rijden”. Hiermee vergroten we de bewustwording van medewerkers om een auto slim te gebruiken. Dit leidt tot een lagere milieubelasting, minder geluidsoverlast en besparing op het brandstofverbruik.
Aanpassingen op de bouwplaats: toepassen van onder andere deurdrangers en ledverlichting op de bouwplaats.
Elektrificatie bedrijfsbussen: bij onder andere dochterbedrijven Koninklijke Woudenberg en OnderhoudPlus is er geïnvesteerd in 27 elektrische bedrijfswagens welke eind 2024/begin 2025 zijn geleverd.
Uitvoeren gebouwscans: er zijn op diverse Nederlandse vestigingslocaties gebouwscans uitgevoerd om energiebesparende maatregelen te bepalen.
Gebruik hernieuwbare energie
Investering zonnepark Mijnmaatschappij: in 2024 heeft JAJO een investering gedaan in een grootschalig zonnepark waarmee jaarlijks circa 200.000 liter diesel minder wordt verbruikt door de generatoren. Groene stroomcontracten: op bijna al onze Nederlandse kantoorlocaties zijn contracten afgesloten voor Nederlandse zon- en windenergie. Alleen bij kantoorlocaties waar dit niet mogelijk is in verband met huurcontracten is deze maatregel nog niet doorgevoerd. In 2025 onderzoekt JAJO de mogelijkheid voor inkoop van Garantie van Oorsprong (GvO’s) voor de locaties waar momenteel niet direct een groen stroomcontract afgesloten kan worden. Zonnepanelen kantoorlocaties: de kantoorlocatie op Sint-Maarten wordt sinds mei 2024 voorzien van stroom door eigen zonnepanelen. De overproductie wordt opgeslagen in een batterij, zodat deze op een later moment weer kan worden ingezet.
Investering productielocaties: in 2024 heeft JAJO ook investeringen gedaan voor het voorzien van zonne-energie op de productielocaties Betonindustrie Brievengat, Asfaltcentrale Curaçao, Albo Aruba en de Cement Bagging Plant. Toepassen HVO-diesel: ook wordt op steeds meer bouwplaatsen in Nederland de hernieuwbare brandstof HVOdiesel toegepast.
Gebruik fossiele brandstoffen efficiënt
Verkorte rijroutes: de loaders bij Mijnmaatschappij Curaçao leggen een kortere route af waarmee brandstof wordt bespaard.
Aanschaf nieuw materieel: bij vervanging wordt geïnvesteerd in materieel met lager brandstof- en/of energieverbruik.
Circulariteit: Gebruik grondstoffen en circulaire economie 2
Bij JAJO geloven we sterk in de kracht van circulariteit als een cruciale pijler voor een duurzame toekomst. Circulariteit betekent voor ons meer dan alleen het recyclen van materialen; het is een fundamentele verandering in de manier waarop we denken over grondstoffen, productie en afval.
Door duurzame en herbruikbare materialen te bevorderen, verminderen we de impact op het milieu en behalen we economische voordelen door kosten te besparen en waarde toe te voegen aan onze producten en diensten. Het sluit naadloos aan bij onze missie Closing the Circle, together en vormt de basis voor al onze duurzame initiatieven. Bij JAJO zijn we vastberaden om een leidende rol te spelen in de transitie naar een circulaire economie en zo bij te dragen aan een betere wereld voor toekomstige generaties.
Circulariteit gaat voor JAJO over het toepassen van circulaire ontwerpprincipes, het werken met secundaire en biobased materialen én het voorkomen van afval. De data die wij hebben verzameld over 2024 richt zich nog uitsluitend op het afval dat verwerkt is door onze grootste afvalpartner in Nederland. De resultaten en doelstellingen die wij hebben gezet, richten zich daarom momenteel alleen nog op deze informatie, maar worden in de komende jaren veel breder uitgezet.
Lees op pagina 84 meer over ModuFair.
Resultaten
Afval
Hoeveelheid afval
6.348 TON
AFVAL IN 2024
14,92
t AFVAL/EUR m
5.179 Ledigingen
CO2-uitstoot door afval
1.328 TON
Per verwerkingsmethode
Grootste afvalstromen
Ambitie en doelstellingen
JAJO zet zich de komende jaren in Nederland in op het verlagen van het bouw- en sloopafval op projectlocaties en het bedrijfsafval op kantoorlocaties. Dit zijn de gemengde afvalstromen die het grootste deel van de laagwaardige verwerking vormen. Laagwaardige verwerking is het verbranden en storten van het afval.
Wij hebben ervoor gekozen om een doelstelling te zetten op het verlagen van onze gemengde afvalstromen, omdat we hier met onze medewerkers maatregelen op kunnen nemen. Zo is deze doelstellingen onder andere te halen door afval te voorkomen en door beter te scheiden op projectlocaties en op kantoor. Daarnaast blijft JAJO ook continu in gesprek met haar verwerkingspartners om naar nieuwe oplossingen te kijken voor hoogwaardige verwerking.
Wat hebben we in 2024 bereikt?
Er zijn een aantal voorbeelden van stappen die JAJO in 2024 heeft gezet om de materiaalkringloop ook in de praktijk te sluiten, zoals het inzamelen van koffiedik op de kantoorlocaties. Dit wordt door onze afvalpartner verwerkt tot nieuwe producten. Van het schone en meest verse koffiedik worden onder andere notitieblokken, zeepjes en koffiekopjes gemaakt. Het overige deel wat niet geschikt is voor toepassing als product wordt vergist. Hiermee wordt groen gas, elektriciteit en warmte geproduceerd.
Op de bouwplaatsen wordt gekeken hoe we de materialen kunnen laten hergebruiken of recyclen door onze ketenpartners. Zo is er in samenwerking met de tegelzetter en baksteenproducent op één van onze bouwplaatsen een proef gedaan met het apart inzamelen van alle zaag- en snijresten van het tegelwerk. Deze reststroom wordt gebruikt bij de productie van nieuwe keramische producten. Zo worden de tegelresten hoogwaardig gerecycled en zijn er minder primaire grondstoffen nodig om bijvoorbeeld bakstenen te produceren.
Ook in onze eigen timmerfabriek voor prefab elementen (Elementem) worden zaag- en snijresten van gipsvezelplaat en isolatie teruggebracht naar de producent, zodat dit weer kan dienen als grondstof voor nieuwe producten. Dit zijn de eerste voorbeelden hoe wij invulling geven aan onze missie Closing the circle, together, waarbij we samen met onze ketenpartners steeds meer materiaalkringlopen gaan sluiten.
Social Social
Bouwen is mensenwerk. Daarom staan de medewerkers centraal in onze organisatie. Zij vormen immers de sleutel tot het succes van JAJO, ook in het behalen van onze duurzaamheidsambities.
We streven ernaar een werkomgeving te creëren waarin elke medewerker zich gewaardeerd en ondersteund voelt, die veilig is, waar gezondheid en welzijn voorop staan en waar je ongeacht achtergrond mag zijn wie je bent. Ook persoonlijke ontwikkeling speelt een belangrijke rol. We investeren graag in leergierig en nieuwsgierig talent, in persoonlijke groei, eigenaarschap en strategisch leiderschap.
We onderkennen de volgende drie aandachtsgebieden:
Werving, training, ontwikkeling en behoud
Goede gezondheid, veiligheid en welzijn
Diversiteit en inclusie
Werving, training, ontwikkeling en behoud 4
Bij JAJO geloven we dat onze medewerkers de drijvende kracht zijn achter ons succes en onze duurzame ambities. Het creëren van een stimulerende werkomgeving waarin iedereen zich gewaardeerd en ondersteund voelt, is voor ons van het grootste belang. Binnen deze context is het thema “Werving, training, ontwikkeling en behoud” een kernonderdeel van ons HR-beleid.
We streven ernaar om talent aan te trekken, verder te ontwikkelen en te behouden, zodat onze medewerkers niet alleen professioneel kunnen groeien, maar ook een positieve bijdrage leveren aan onze strategische doelstellingen.
80 Leerlingen, stagiairs en vakantiekrachten
Medewerkers
Ambitie en doelstellingen
De komende jaren willen we meer leerlingen en stagiairs aantrekken, waarbij ons doel is om in de komende drie jaar het aantal leerlingen en stagiairs te verhogen van 7% naar 10%. Daarnaast willen we het personeelsverloop verminderen, waarbij we streven naar een verlaging van het personeelsverloop van 13% naar 9% in de komende drie jaar.
We willen meer trainingen en ontwikkelingsmogelijkheden bieden aan onze medewerkers. Dit maken we meetbaar met een nieuw Learning Management systeem wat in de zomer van 2025 wordt geïntroduceerd. Verder willen we onze eigen poule van jongere medewerkers vergroten en gericht acties opzetten om te zorgen dat we een aantrekkelijke werkgever blijven.
Wat hebben we in 2024 bereikt?
JAJO Academy en Personeelsontwikkeling Drie jaar geleden is JAJO gestart met de JAJO Academy. Dit is het startpunt voor nieuwe medewerkers om de organisatie te leren kennen middels een mooi onboarding programma. De JAJO Academy biedt een breed aanbod aan cursussen en trainingen. Hierdoor kunnen medewerkers zichzelf ontwikkelen en hun kennis verbreden. In 2024 hebben er ook fysieke trainingen plaatsgevonden, zoals onder andere Timemanagement in Outlook en het werken met Copilot.
Personele Verzekeringen en HR-kengetallen
In 2024 is gewerkt aan de verdere harmonisatie van alle personele verzekeringen voor de bedrijven. Hierdoor zijn de medewerkers beter en onder dezelfde voorwaarden verzekerd, wat eerder niet het geval was.
Daarnaast hebben we een betere inzage gekregen in de HR-kengetallen, zodat het sturen hierop eenvoudiger wordt. CSRD heeft JAJO een mooie kapstok gegeven voor een groepsbreed strategisch HR beleid.
Gesprekscyclus en Opleidingsprogramma’s
We hebben een geïntegreerde gesprekscyclus voor alle medewerkers binnen de bedrijven opgezet. Ook zijn er in samenwerking met de Baak twee nieuwe groepen gestart van de interne opleidingsprogramma’s PLP (Personal Leadership Program) en FPL (Future Proof Leadership).
Hierin werken 24 collega’s twee jaar lang in een intern opleidingsprogramma aan persoonlijke ontwikkeling, teamontwikkeling en het verkrijgen van extra inzicht door algemene kennissessies.
Goede gezondheid, veiligheid en welzijn van medewerkers 5
Bij JAJO staan goede gezondheid, veiligheid en welzijn van onze medewerkers op kantoor en op de bouwplaats centraal. Geen enkele taak is zo essentieel of urgent dat deze niet veilig uitgevoerd kan worden. Dit blijft onze hoogste prioriteit. Gezondheid en welzijn zijn van groot belang voor ons allen, en het welbevinden wordt sterk beïnvloed door de omgeving waarin we werken. Deze principes vormen de kern van ons beleid en dagelijkse praktijk.
Duurzame inzetbaarheid van medewerkers is eveneens een belangrijk speerpunt binnen JAJO. Wij streven ernaar om onze medewerkers gedurende hun hele loopbaan vitaal en productief te houden. Dit betekent dat we investeren in opleidingen, ergonomische werkplekken en een goede balans tussen werk en privé. Door aandacht te besteden aan zowel de fysieke als de mentale gezondheid van onze medewerkers, kunnen zij zich blijvend ontwikkelen en optimaal presteren. Wij geloven dat duurzame inzetbaarheid niet alleen bijdraagt aan het welzijn van onze medewerkers, maar ook aan de continuïteit en het succes van onze organisatie.
Resultaten
Ziekteverzuim
Verzuim
AANTAL KEREN IN 2024 1.137
Ziekte
AANTAL MEDEWERKERS LANGDURIG ZIEK IN 2024
141
Meldingen bij vertrouwenspersonen
TOTAAL IN 2024 53
Werkgerelateerde ongevallen
25
Percentage gezinsgerelateerd verlof
PERCENTAGE IN 2024 3,95% OP DIT MOMENT HEEFT 57% VAN DE MEDEWERKERS EEN GELDIG VCA OF BHV CERTIFICAAT. DIT IS VANUIT HUN FUNCTIE VEREIST.
Geldig VCA of BHV certificaat
Ambitie en doelstellingen
Het ziekteverzuim is met een gemiddelde van 3,95% lager dan het landelijk gemiddelde. Echter binnen een aantal dochterbedrijven is het verzuim nog te hoog. We streven naar een verlaging van het verzuim bij dochterbedrijven waar dit boven 5% is. Tevens willen we het aantal langdurig zieken verder reduceren door eerder externe casemanagers in te schakelen. Deze worden ingezet vanuit het huidige verzekeringspakket.
Daarnaast blijven we sterk inzetten op het verbeteren van de vitaliteit van onze medewerkers. Uit het medewerkersbetrokkenheidsonderzoek is naar voren gekomen dat onze medewerkers zich gezond voelen, maar dat JAJO hen nog meer kan ondersteunen bij een gezonde leefstijl. Dit is voor JAJO aanleiding nog meer in te zetten op gezonde lunches, het stimuleren van sporten en te zorgen voor een correcte/veilige werkplek. Wij willen namelijk dat iedereen zich gezond en energiek blijft voelen. Ook werkdrukbeleving is een onderwerp wat de komende jaren op de strategische agenda staat.
Wat hebben we in 2024 bereikt?
Gezondheid en welzijn
Bij steeds meer dochterbedrijven zorgen we voor gezonde lunches. Het ziekteverzuim over het totale bedrijf is laag, omdat we actief beleid voeren om zieke medewerkers goed te begeleiden. In de gesprekscyclus zijn vitaliteit en gezondheid vaste onderwerpen van gesprek geworden. Ondanks onze inspanningen om de werkdruk te verminderen, ervaren sommige medewerkers toch een verhoging van de werkdruk. Hier besteden we extra aandacht aan. Medewerkers ervaren over het algemeen wel een juiste werk/privé-balans.
Veiligheid
We zijn erg blij dat in 2024 iedereen veilig thuis is gekomen. Wel zijn er 25 werkgerelateerde ongevallen waardoor medewerkers in totaal 99 dagen ziek zijn geweest. Het streven is om dit voor de komende jaren te blijven minimaliseren door gerichte acties op preventiegebied middels toolboxmeetings en trainingen. De JAJO Academy wordt hiervoor ingezet waarbij per doelgroep gerichte trainingen worden aangeboden. Uit het medewerkersbetrokkenheidsonderzoek is gebleken dat medewerkers een veilige cultuur ervaren waarin meldingen van onveilige situaties gemeld en ook daadwerkelijk worden opgepakt. Dit is het resultaat van jarenlange aandacht en het uitrollen van beleid op dit gebied. Dit beleid wordt ook de komende jaren voortgezet.
Speak-Up!
Medewerkers kunnen tijdens hun werk bij JAJO geconfronteerd worden met complexe situaties en dilemma’s. Open communicatie is essentieel om van elkaar te leren. Het is belangrijk dat medewerkers zich vrij voelen om zorgen of onacceptabele situaties te bespreken met een collega, leidinggevende, vertrouwenspersoon of Compliance Officer. Daarom is in 2022 het Speak-up! programma gelanceerd. Via posters op kantoor- en bouwlocaties en de Speak-Up! app worden medewerkers geïnformeerd over thema’s uit de gedragscode van JAJO en krijgen zij dilemma’s voorgelegd die zich kunnen voordoen op het werk. Ook in 2024 zijn diverse onderwerpen zoals Social media, Eerlijke concurrentie, Administratie en Rapportage onder de aandacht gebracht bij de medewerkers.
Vertrouwenspersonen en Compliance Officers
JAJO heeft vertrouwenspersonen aangesteld voor elke onderneming. Deze vertrouwenspersonen staan klaar om in vertrouwen zorgen van medewerkers te bespreken en hen te adviseren over de beste stappen die genomen kunnen worden. In 2024 zijn 53 meldingen bij de vertrouwenspersonen binnengekomen. Bijna alle officiële meldingen worden door de melder zelf bespreekbaar gemaakt binnen de organisatie en direct in de lijn opgelost. Een enkele keer wordt in overleg met de melder gevraagd of de directie actie wil ondernemen. Veel meldingen zijn “heb je even momentjes”, medewerkers luchten dan hun hart. Het luisterende oor van de vertrouwenspersoon is dan al vaak voldoende waardoor verdere actie niet nodig is. Indien nodig kunnen medewerkers hun zorgen of waargenomen misstanden bespreken met de Compliance Officer.
Diversiteit en inclusie
JAJO hecht veel waarde aan diversiteit en inclusie. Diversiteit in de samenstelling van de teams binnen onze dochterondernemingen maakt dat wij effectiever, innovatiever en winstgevender werken. Naast het belang van meer vrouwen op key-posities onderstrepen wij de relevantie van inclusie. Onze medewerkers hebben verschillende culturele, religieuze en etnische achtergronden, en verschillen naast gender onder meer in leeftijd, karakter en geaardheid.
JAJO accepteert geen discriminatie op basis van afkomst, geaardheid, geslacht, leeftijd, karaktereigenschappen, competenties, mate van gezondheid of de levensfase waarin iemand zich bevindt. Wij streven naar een veilige werkomgeving waarin iedereen zich gewaardeerd voelt en zich vrij durft te uiten.
Resultaten
Totaal
Targets
PERCENTAGE
Verdeling man/vrouw
958 MAN
PERCENTAGE
Verdeling man/ vrouw op (sub)top JAJO niveau
79,2%
20,8% MAN VROUW
187 VROUW
Ambitie en doelstellingen
Binnen JAJO wordt actief ingezet op het aannemen van vrouwen binnen het bedrijf. Voor de diversiteit binnen de teams is dit van grote toegevoegde waarde. In 2024 bestond de (sub)toplaag van JAJO voor 20,8% uit vrouwen. De komende jaren wordt gestreefd naar een verhoging tot 25,4% in 2027. Om dit te realiseren zal JAJO-breed een actief beleid opgezet worden om de doelstelling rondom het percentage vrouwen te behalen.
Daarnaast is er aandacht voor de vergrijzing binnen de organisatie. 43% van de medewerkers is 50 jaar of ouder. Dit vereist actie en vormt dan ook onderdeel van het strategisch HR-plan. Verder willen we medewerkers aantrekken met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hiervoor wordt gekeken naar samenwerkingsverbanden. Dit wordt in 2025 verder uitgewerkt.
Tot slot willen we een (psychologisch) veilige werkomgeving creëren voor alle medewerkers. Waar mogelijk, zullen we de bovengenoemde ambitie koppelen aan een cultuurprogramma zoals dat wordt uitgerold binnen JAJO.
JAJO heeft als doelstelling om in 2030 30% van de (sub)top ingevuld te hebben door vrouwen.
Gehanteerde definities voor gemeten KPI’s
Thema
Klimaatverandering
Begrip
Scope 1
Scope 2
Gebruikte emissiefactoren
Definitie
Scope 1-emissies zijn directe emissies uit bronnen die eigendom zijn van of worden gecontroleerd door het bedrijf
Scope 2-emissies zijn de indirecte emissies van energie die we inkopen en gebruiken.
Voor het omrekenen van verbruik naar CO₂-equivalenten is voor de Nederlandse ondernemingen gebruik gemaakt van de emissiefactoren zoals gepubliceerd op co2emissiefactoren.nl. Voor de Caribische ondernemingen is voor Aruba gebruik gemaakt van de emissiefactoren van bron Carbon Database Initiative. Voor de overige eilanden zijn geen eigen emissiefactoren bekend. Daarom is daar ook gebruik gemaakt van de Nederlandse emissiefactoren van co2emissiefactoren.nl. Indien in hierna volgende jaren voor de overige eilanden een voldoende betrouwbare emissiefactor gepubliceerd wordt, zullen we deze toepassen. Dit kan tot aanpassing leiden van de emissies over 2024 van Cluster Caribbean zoals deze in dit jaarverslag zijn opgenomen.
JAJO’s CO₂ per scope
CO₂ per regio
JAJO EU - Scope 1 & 2
tCO2/EURm
Totaal verbruikte elektriciteit
Dit is de verdeling van Scope 1- en Scope 2-uitstoot (markt gebaseerd), uitgedrukt in een percentage van het totaal.
Dit is de verdeling van de Europese en Caribische uitstoot (beide markt gebaseerd), uitgedrukt in een percentage van het totaal.
Dit is de totale Scope 1 en 2-uitstoot in Europa, gerelateerd aan de omzet die gerealiseerd is door de Europees gevestigde ondernemingen.
Dit is het totaal aan elektriciteit (uitgedrukt in kWh) dat is ingekocht, zelf is opgewekt en terug geleverd door alle JAJO ondernemingen.
Thema
Werving, training, ontwikkeling en behoud
Goede gezondheid, veiligheid en welzijn
Begrip
Medewerkers
Leerlingen, stagiairs en vakantiekrachten
Ingeleenden
Medewerkers met een vast contract
Medewerkers met een tijdelijk contract
Personeelsverloop
Ziekteverzuim
Langdurig ziek
Diversiteit en inclusie
Aantal medewerkers per leeftijdsgroep
Aantal medewerkers naar geslacht
Verdeling man/ vrouw in de (sub) top
Definitie
Dit is het aantal medewerkers dat op de loonlijst staat, zonder (BBL) leerlingen, stagiairs en vakantiekrachten.
Dit is het aantal (BBL) leerlingen, stagiairs en vakantiekrachten.
Dit zijn ZZP’ers en gedetacheerden. Deze worden weergeven in aantallen en meest voorkomende functies. De meest voorkomende functies zijn functies die minimaal drie keer voorkomen op de totaallijst.
Dit zijn medewerkers met een contract voor onbetaalde tijd.
Dit zijn medewerkers met een contract voor bepaalde tijd.
Dit wordt gemeten aan de hand van het aantal medewerkers in dienst en uit dienst.
Dit is het aantal keren dat er verzuim is en het percentage ziekteverzuim, exclusief zwangerschapsverlof, gemeten over het totale medewerkersbestand.
Dit is het aantal personen met ziekteverzuim langer dan 10 werkdagen per ziektegeval.
Aantal medewerkers per leeftijdsgroep in 10-jaren gecategoriseerd. Startend 10-20, 20-30 en verder tot aan 60>.
Aantal medewerkers per man / vrouw.
Aantal mannen en vrouwen in de (sub)top. De (sub)top is bepaald als de clusterdirecteuren, directeuren, managementleden, commercieel managers, senior projectmanagers (Projectontwikkeling), controllers, verantwoordelijke duurzaamheid, marketing (eindverantwoordelijke per cluster), HR (eindverantwoordelijke per cluster) en juristen (eindverantwoordelijke per cluster).
Onze diensten
JAJO Oogst
Niet slopen, maar oogsten
Wij willen gebouweigenaren helpen om hun (her)bouwplannen optimaal circulair en duurzaam te realiseren, zodat zoveel mogelijk bouwmaterialen geoogst worden voor hergebruik. Dit zijn materialen die worden geoogst aan een circulaire economie. In onze ogen is ieder gebouw namelijk een donorgebouw. Dit doen wij met passie, omdat we 100% geloven in het nieuwe circulaire model. Onze focus ligt niet op slopen, maar op oogsten en de toepassing van circulaire bouwmaterialen.
woningen tot bedrijfsmatig een project succesvol de toekomst, eventuele contractvormen en in bruisende, groene samenleven. Iedere Ont tletsreH Oogst
Wij houden historie levend
Onze specialistische bedrijven zorgen ervoor dat iedereen zo lang mogelijk kan blijven genieten van gebouwen. Van cultureel erfgoed tot rijksmonumenten en kunstwerken: wij weten er raad mee en staan internationaal bekend om ons vakmanschap, trots en precisie. Wij restaureren, herbestemmen, renoveren, reinigen en onderhouden naar behoefte van onze klant. Enkele projecten waaraan we hebben gewerkt: het Rijksmuseum, Slot Loevestein, Paleis het Loo en het Binnenhof.
JAJO Herstelt
LEES MEER
LEES MEER
onafhankelijk, gedelegeerd en risicodragend. Van complete
tot omvangrijke herstructurering en van duurzame bedrijfsmatig vastgoed: wij hebben de expertise in huis om succesvol te realiseren. In het ontwerp houden we rekening met eventuele verandering in gebruik, hernieuwbare materialen, type exploitaties. Wij ontwikkelen betaalbare woningen groene en sociale buurten waar mensen gelukkig en gezond generatie heeft daar recht op.
Bouwen én innoveren
Wij geloven in duurzame en circulaire bouw waarbij de gebruiker centraal staat. Met onze jarenlange ervaring in woning- en utiliteitsbouw in Nederland en Polen zijn wij dé partner voor grondgebonden en gestapelde bouw. Van rijtjeswoningen, twee-onder-één kappers en vrijstaande woningen tot bedrijfspanden en logistieke hallen: wij hebben de expertise in huis. In de Caribbean realiseren we grote bouw- en infraprojecten en maken we duurzame woningen met onze innovatieve 3D-betonprinter.
LEES MEER
Totaaloplossing voor toekomstbestendig vastgoed
Wij zijn actief in verschillende takken van onderhoud. Binnen Nederland heeft JAJO landelijk opererende onderhoudsbedrijven die een totaalpakket leveren voor toekomstbestendig vastgoed. Wij werken onder meer voor woningcorporaties, zorginstellingen en (commercieel) vastgoedbeheerders en beleggers. In de Caribbean zijn diverse dochterondernemingen actief om de infrastructuur en het vastgoed op de eilanden te onderhouden.
LEES MEER
JAJO Onderhoudt
JAJO Bouwt
“Als je persoonlijk groeit, draag je ook bij aan de groei van het bedrijf”, zegt Charel Bosveld, werkzaam bij Janssen de Jong Bouw. Hij daagt zichzelf uit door deelname aan het Futureproof Leadership Programma, een intern opleidingsprogramma van JAJO.
Ik voelde me gehoord, kreeg verantwoordelijkheid en ontdekte mijn sterke punten.
“Ik werk al langere tijd in dezelfde functie als planontwikkelaar in de bouw en ben soms geneigd te veel in mijn comfortzone te blijven”, begint Charel. “Ik wil mezelf uitdagen en leren me zekerder te voelen in ongemakkelijke situaties. Mijn leidinggevende stelde het Futureproof Leadership Programma voor. Dat is een intern opleidingstraject dat JAJO samen met de Baak heeft opgezet. Via trainingen en kennissessies ontwikkelen deelnemers zichzelf verder in een coachende leiderschapsstijl, om zo anderen te kunnen motiveren, inspireren en binden.”
“Ik ben een jaar geleden met het programma gestart en alles wat ik leer, kan ik direct in de praktijk toepassen. Onder andere in het Merwedekanaalzone-project in Utrecht. Toen ik 2,5 jaar geleden bij Janssen de Jong Bouw begon, kreeg ik op mijn eerste werkdag alle informatie hierover in mijn handen gedrukt. In dit project worden circa 6.000 woningen door verschillende partijen gebouwd en ons bedrijf wilde graag meedoen. In een klein team hebben we samen met onze opdrachtgever 189 heel duurzame woningen ontwikkeld binnen het plangebied. Vanaf het begin kreeg ik alle vertrouwen van onze opdrachtgever en van Janssen de Jong Bouw. Ik voelde me gehoord, kreeg verantwoordelijkheid en ontdekte mijn sterke punten: ik kan mensen bij elkaar brengen voor samenwerking en ik werk heel transparant. Zo heb ik de opdrachtgever laten zien wat alle onderdelen kosten, dat schepte vertrouwen. Onlangs hebben we de opdracht getekend. Dat voelde heel goed, vooral door de positieve feedback over onze werkwijze. De opdrachtgever zei dat hij onze ambassadeur was geworden, want hij vond het zó fijn om met ons te werken. Een prachtig compliment natuurlijk.”
“Via ketenpartnerschap kun je werken aan echte procesverbetering”, zegt Bart Kivits, directeur bij Mooiland. “Je hoeft niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden.” Daarom ging de woningcorporatie in 2022 een ketenpartnerschap van negen jaar aan met Janssen de Jong Bouw en Bouwmij Janssen om de nieuwbouwopgave voor Mooiland te verzorgen.
Toen Mooiland op zoek ging naar partners voor de gewenste meerjarige samenwerking, legden ze kandidaten deze vraag voor: wij willen dat in 2030 onze woningen 100% instroom van circulaire materialen hebben en we willen dat de totale kosten om een huis in 2030 neer te zetten net zo hoog zijn als nu. Wat vind je daarvan? “Volgens veel partijen was dat onmogelijk”, vertelt Bart. “Maar Janssen de Jong Bouw zei: ‘We snappen wat jullie willen, en wij denken ook dat dat kan.’ Want je moet niet focussen op de kosten van bijvoorbeeld een kuub beton of hout en dan proberen steeds minder materialen te gebruiken. Je moet zorgen dat je zo veel mogelijk processen verbetert, waardoor je efficiënter werkt met minder uren. Díe kostenbesparing kan compenseren voor de inflatie van personeels- en materiaalkosten.”
Bovendien is Bart ervan overtuigd dat circulaire materialen op den duur goedkoper worden dan niet-circulaire materialen. “We werken hard aan een circulaire ‘menukaart’ van bouwmaterialen. Ieder jaar selecteert een van de ketenpartners een project om nieuwe circulaire materialen toe te passen. Zo groeit onze gezamenlijke kennis van duurzaam bouwen. Afgelopen jaar heeft Janssen de Jong Bouw bijvoorbeeld in Maren-Kessel voor het project Liesdaal 22 levensloopbestendige huurwoningen gebouwd. Daarvoor zijn drie nieuwe typen circulaire materialen gebruikt: EcoCrete 100, EcoBrick en Gramitherm. In dit project is 18% van de totale hoeveelheid materiaal circulair, waardoor deze woningen uiteindelijk 58% beter scoren dan de norm voor milieu-impact. Deze materialen voegen we dus zeker aan onze menukaart toe.”
Over de samenwerking met Janssen de Jong Bouw is Bart zeer te spreken. “We passen bij elkaar qua cultuur en manier van werken. We spreken elkaar over en weer aan, op positieve én kritische momenten. En ze durven hun nek uit te steken met de toepassing van nieuwe, duurzame materialen. Wat ze beloven, maken ze ook waar.”
Projectontwikkeling
Mooi, goed en innovatief zijn de woorden waarmee algemeen directeur Peter Heuvelink het jaar voor Projectontwikkeling beschrijft. “We hebben gewerkt aan onze toekomstbestendigheid door mooie opdrachten binnen te halen. Én we hebben een krachtige rebranding ontwikkeld voor het bedrijf dat wij zijn en willen zijn: sinds maart 2025 is Blink de nieuwe naam van Janssen de Jong Projectontwikkeling.”
Terugblik 2024
“Qua acquisities denk ik dat we de hoogste score ooit hebben gehaald”, begint Peter enthousiast. “Financieel was het ook een mooi jaar. Volgens ons strategisch plan van 2024-2026 willen we naar een basis van ongeveer 700 woningen per jaar. Daarvoor moeten we 30% groeien. Nou, dat is met onze acquisitie in 2024 gelukt.”
Projecten
In 2024 is het project Geerpark in Vlijmen opgeleverd, waar de afgelopen jaren 147 nul-op-de-meter-woningen zijn gebouwd. In Oirschot startte de bouw van woningen op het Hof van Solms. Er zijn ook stappen gemaakt met het Kazernekwartier in Venlo, waarvan de woningen in 2025 in verkoop kunnen. In Doorwerth startte het Dunoveste-project. “Na de ontmanteling van dit voormalige kantoorgebouw door onze zusteronderneming New Horizon gaat Janssen de Jong Bouw hier 75 koopappartementen bouwen. Een mooi voorbeeld weer van Closing the circle, together”, zegt Peter.
In Almelo is een aanbesteding binnengehaald voor de Parkbuurt. Hier komen 110 grondgebonden woningen en 20 appartementen met het bouwsysteem van ModuFair.
In Utrecht is de tender gewonnen voor de bouw van 70 duurzame appartementen in houtbouw bij Haarrijn en in Dongen de tender voor de gebiedsontwikkeling van Noorderbunder met 130 woningen. Peter: “Ook in Noorderbunder spelen duurzaamheid en houtbouw een grote rol. Er komt bovendien een ‘Bunderraad’ van inwoners die willen meedenken over de ontwikkeling van het gebied, om de betrokkenheid te bevorderen.”
Rebranding
Janssen de Jong Projectontwikkeling heeft een nieuwe naam, visie en missie ontwikkeld, waarmee het bedrijf in maart 2025 naar buiten is getreden. Peter: “We willen duidelijk maken dat we niet alleen een bouwende ontwikkelaar zijn, maar ook zelfstandig ontwikkelen, ook voor opdrachtgevers buiten JAJO. Onder onze nieuwe naam Blink positioneren we onszelf als ontwikkelaar van betaalbare woningen in bruisende, groene en sociale buurten waar mensen gelukkig en gezond samenleven. Iedere generatie heeft daar recht op, vinden wij. Onze kernwaarden zijn lef, oplossingsgericht, samen en vakkundig. Lef staat voor ons uitgesproken enthousiasme. Oplossingsgericht zijn we in onze werkwijze, waarmee we steeds onze grenzen weten te verleggen. Samen is cruciaal omdat we niet alleen met innovatieve professionals samenwerken, maar ook met de toekomstige bewoners, om wie het allemaal draait. En vakkundig staat voor onze vakkundige kennis én nuchtere verbeeldingskracht. Want we zijn dan wel een frisse wind met onze nieuwe positionering, we bouwen óók op ruim een halve eeuw ervaring: in 2024 hebben we ons 55-jarig bestaan gevierd.”
tduohrednO
tletsreH
Oogst
Blink en Janssen de Jong Bouw
Project uitgelicht
Iedere generatie heeft recht op een betaalbaar thuis in een bruisende buurt.
Blink | Son en Breugel, Arnhem, Deventher, Utrecht
Nieuwkuijk
Sociaal-maatschappelijke betrokkenheid
“Blink wil positief bijdragen aan een buurt, hem beter achterlaten dan we hem aantreffen”, zegt Peter. “Dat doen we door de wensen en verhalen van bewoners op te halen en de buurt beter te maken dan hij was. We hebben een sociaal programma van mogelijkheden ontwikkeld waarbij we aan het begin van een project verschillende punten meten: onder andere de mate van biodiversiteit, de kwaliteit van fietsen ov-verbindingen en hoeveel sociale cohesie er is. Uiteindelijk meten we welke verbetering we hebben gebracht.” Dit is in lijn met het CSRD-thema dat JAJO heeft benoemd voor zichzelf: Samen wonen, werken en leven (zie pagina 34).
Revolve Concepts
Revolve Development heeft ook een (kleine) naamsverandering ondergaan: het heet nu Revolve Concepts. “Daarmee profileren we dit onderdeel duidelijker als adviseur op het gebied van CO2 en leverancier van duurzaamheidsadvies en concepten”, zegt Peter. “Zoals RE-DO, het biobased renoveren van bestaande grondgebonden woningen. Samen met medebedenker OnderhoudPlus heeft Revolve Concepts al verschillende duurzaamheidsprijzen gewonnen voor RE-DO. Onder meer de REBF Volkshuisvesting Award. En dat terwijl de eerste pilot nog moet starten. Dit jaar worden 12 woningen van woningcorporatie de Alliantie in Bussum verduurzaamd volgens RE-DO. Een geweldig project, we denken dat dit heel veel navolging krijgt.”
Klanttevredenheid
Blink werkt nu aan een uniforme klantreis om de klantbeleving van begin tot eind beter en consistenter te maken. Peter: “Voor deze professionaliseringslag trekken we ook een aantal verkoopmanagers aan. Op deze wijze kunnen wij nog beter de juiste woningen met de juiste prijs ontwikkelen.”
Duurzaamheid
Naast het RE-DO-concept – een samenwerking tussen Revolve Concepts en OnderhoudPlus – heeft Projectontwikkeling ook in haar andere projecten hoge duurzaamheidsambities. Peter: “Dat is mede de reden dat we tenders in Dongen, Utrecht, Haarrijn, Almelo en Mijdrecht hebben gewonnen. Wij kijken verder dan het materiaalgebruik voor het gebouw. Ook in de openbare ruimte zoeken we naar duurzame manieren om met grondstoffen om te gaan. Moeten we de grond ophogen bijvoorbeeld, of kunnen we de waterberging anders vormgeven? Afgelopen jaar hebben we voor ons project Leemstaete in Oldenzaal vanwege het hoogwaardig hergebruik van materialen – en ook de mooie architectuur – een nominatie gekregen voor de Twentse Vastgoedprijs 2024. Er stond op deze locatie voorheen een sporthal, waarvan de materialen na de ontmanteling door New Horizon op verschillende plekken zijn hergebruikt. Zo zijn de kleedkamers naar een lokale voetbalclub gegaan.” Intern werkt Projectontwikkeling aan verduurzaming van haar huisvesting. “Zo is onze locatie Hengelo dit jaar naar Deventer verhuisd, naar een veel duurzamer gebouw.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Elk jaar organiseert Projectontwikkeling een Zinnige Dag waarop de medewerkers de handen uit de mouwen steken voor een goed doel. “In 2024 hebben we in Oploo met het hele team een ezelstal en een hek gebouwd voor stichting DeSeizoenen. Naar zo’n dag kijkt iedereen uit. We sponsoren lokale initiatieven bij onze projecten, zoals een lichtkunstproject in Oirschot. En met de Hartstichting hebben we afgesproken dat we op al onze projectlocaties een AED plaatsen.”
Vooruitzichten 2025
2025 zal in het teken staan van het zichtbaar maken van de nieuwe naam Blink, met een nieuwe website en huisstijl. Peter: “Qua plannen willen we meer binnenstedelijke projecten doen en projecten voor beleggers. Daar liggen de toekomstige opgaven. Daar doen we nu al ervaring mee op, bijvoorbeeld met het Merwedekanaalzone-project in Utrecht en het Deventer Havenkwartier. Verder verwacht ik veel van het RE-DO-concept. Dus ik zie het jaar met vertrouwen tegemoet.”
Onder onze nieuwe naam Blink, positioneren we onszelf als ontwikkelaar van betaalbare woningen in bruisende, groene en sociale buurten waar mensen gelukkig en gezond samenleven.
st
Onderhoud
Een dynamisch en druk jaar was het voor OnderhoudPlus, dat als zelfstandig onderdeel binnen JAJO aan de slag ging. “Wij werken elke dag aan toekomstbestendig vastgoed door te Verbeteren, Verduurzamen, Veiligstellen en Verrassen,” stelt algemeen directeur Guido Beijer, “zodat het vastgoed van vandaag ook dat van morgen is.”
Terugblik 2024
Afgelopen jaar werd OnderhoudPlus een aparte bedrijfstak binnen JAJO. Er werd druk gewerkt aan de nieuwe organisatiestructuur, bovendien kwam er een nieuwe vestiging bij in Nieuwkuijk om de regio Midden te bedienen. “We hebben een grote orderportefeuille in regio Midden”, verklaart Guido. “We zijn met deze nieuwe vestiging gestart om onze landelijke dekking te versterken.
Een greep uit de vele mooie projecten afgelopen jaar: Sporthal De Brug in Glanerbrug hebben we verduurzaamd en energieneutraal gemaakt. In Den Haag toveren we een voormalige ambassade om tot een exclusief, duurzaam high-end appartementencomplex. Echt een bijzonder en ambitieus project, dat in juli 2025 klaar moet zijn. In Hardenberg hebben we het regiokantoor van Waterschap Vechtstromen verbouwd.
En in het Limburgse Steyl hebben we een voormalig klooster gerenoveerd. Dat geeft wel aan hoe breed ons werkveld is. Daarnaast hebben we natuurlijk veel reparatie- en onderhoudswerk verricht.”
Rebranding
Zusteronderneming ServicebouwPlus is sinds 1 januari 2025 samengevoegd met OnderhoudPlus. Bij de rebranding lag de nieuwe naam OnderhoudPlus voor de hand, volgens Guido. “Je moet iets dat sterk is, vasthouden.
OnderhoudPlus was al een krachtig merk, de naam was alleen te lang door het voorvoegsel Janssen de Jong. De nieuwe naam drukt precies uit wat we doen: onderhoud met een extra dimensie. Wij onderhouden, renoveren, verbouwen, verduurzamen en transformeren bestaand vastgoed in Nederland. Dankzij onze landelijke dekking kunnen klanten rekenen op korte responsetijden. We creëren plekken waar mensen zich thuis voelen, veilig kunnen groeien en optimaal kunnen presteren. Onze heldere en positieve communicatie met klanten staat hierbij voorop, want wij zijn te gast in hun leef- of werkomgeving.”
Verrassen
Naast de drie v’s van verbeteren, verduurzamen en veiligstellen heeft OnderhoudPlus een vierde v aan haar palet toegevoegd: de v van verrassen. “Wij willen onze opdrachtgevers verrassen met onze klantvriendelijke werkwijze”, zegt Guido.
“De bewoners en/of gebruikers van de locaties waar wij werken, mogen zo min mogelijk last van ons hebben. We willen haast onzichtbaar voor ze zijn, en het contact dat er is zo prettig mogelijk laten verlopen.”
Klanttevredenheid
Dat ze hierin goed slagen, blijkt wel uit de hoge klanttevredenheid. Guido: “De woningcorporaties waarvoor wij werken, laten onafhankelijke instanties de tevredenheid onder bewoners meten. Wij scoren een 8,3 en dat is substantieel hoger dan de gemiddelde score van andere onderhoudsbedrijven. Onze monteurs krijgen ook een hoge waardering. Afgelopen jaar zijn meerdere keren collega’s individueel in het zonnetje gezet door een opdrachtgever die onder de indruk was. Wij zijn heel goed in de first time fix: we lossen in één keer een probleem goed op.” Ook de rebranding tot OnderhoudPlus is goed ontvangen door klanten, constateert Guido. “We krijgen van klanten terug dat ze ons innovatief en professioneel vinden, maar bovenal dat we fijne medewerkers hebben om mee samen te werken.”
Woonwenz
Venlo
OnderhoudPlus
Project uitgelicht
Onze klanten vinden ons innovatief en professioneel.
Ondernemingen
OnderhoudPlus |
Nieuwkuijk, Barendrecht, Hardenberg, Hengelo, Son en Breugel, Venlo en Vlaardingen
Duurzaamheid: RE-DO
Samen met zusterbedrijf Revolve Concepts heeft OnderhoudPlus het RE-DO-concept ontwikkeld: een circulair renovatieconcept voor woningcorporaties om bestaand vastgoed biobased te upgraden. Guido: “Dit product hebben we in 2024 samen met onze leveranciers verder geoptimaliseerd. Het heeft meteen al drie prijzen gewonnen vanwege de innovatie en de duurzaamheid, waaronder de REBF Volkshuisvesting Award en een eervolle vermelding als Beste Biobased Verduurzamingsproject 2025. Het mooie van RE-DO is dat we in drie tot vijf dagen een woning volledig kunnen renoveren, zonder dat bewoners hun huis uit hoeven. We werken onder andere met kurk- en vlasisolatie, groene daken en circulaire houten gevelbekleding. De kracht van dit concept gaan we bewijzen in een pilotproject in 2025. In Bussum gaan we 12 grondgebonden woningen van woningcorporatie de Alliantie verduurzamen volgens RE-DO. De verwachting is dat er daarna heel veel vraag naar dit concept komt.”
Bewustwording en recycling
Ook intern werkt OnderhoudPlus aan een duurzame werkwijze. “We hebben een roadshow opgezet onder medewerkers om de bewustwording in 2025 over duurzaamheid te vergroten”, zegt Guido. “Om de CO2-uitstoot omlaag te brengen, vervangen we gefaseerd alle bussen door elektrische bussen. Een mooi initiatief is de inzameling en recycling van versleten of beschadigde bedrijfskleding en persoonlijke beschermingsmiddelen. Voorheen gooiden we die weg. Nu zamelen we alles in, waarna er producten zoals tassen van worden gemaakt, of het materiaal wordt vervezeld om er gedeeltelijk nieuw garen en doek van te maken. Overigens blijven we onze werkkleding met de oude bedrijfsnaam en het oude logo nog een tijdje dragen, totdat die zijn versleten. Wel zo duurzaam.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
OnderhoudPlus heeft in 2024 gratis trainingen verzorgd bij een sociale werkplaats waar statushouders een vak leren. Guido: “We hebben hen bijvoorbeeld geleerd hoe ze tegels zetten en kleine keukenblokken plaatsen. Vier deelnemers aan de trainingen zijn inmiddels bij ons in dienst gekomen.”
Vooruitzichten 2025
Voor 2025 staat er weer een flink aantal mooie projecten op stapel. Onder andere de verduurzaming van appartementencomplexen in Enschede en Utrecht en de transformatie van een aantal historische gebouwen naar zelfbouwwoningen in het zuiden van het land. Ook het RE-DO-concept wordt verder uitgerold.
OnderhoudPlus start in 2025 intern met een speciaal cultuurprogramma om de bedrijfscultuur te versterken. Guido: “De samenvoeging van ServiceBouwPlus en OnderhoudPlus is soepel verlopen. Toch zijn er kleine cultuurverschillen waar we eenheid in willen creëren. We zullen elkaar fysiek ook meer treffen, meer teambinding creëren tussen de verschillende vestigingen. En naar de buitenwereld toe willen we met meer trots in de markt staan. Daar hebben we immers alle reden toe.”
Wij zijn heel goed in de first time fix: we lossen in één keer een probleem goed op.
Verduurzamen 64 appartementen
Enschede
OnderhoudPlus
Project uitgelicht
Afgelopen jaar vierde Erik van den Hurk zijn 25-jarig jubileum binnen JAJO. Hij heeft in die 25 jaar op verschillende plekken gewerkt en is nog altijd heel tevreden over zijn werkgever.
“Ik vind het prettig hier. Dit bedrijf kijkt echt om naar haar mensen. En er zijn mogelijkheden te over om je verder te ontwikkelen. Bij OnderhoudPlus ga ik een voor mij nieuwe kant van de markt verkennen.”
Als exportmanager is Erik verantwoordelijk voor de projecten van Remco International. “Wij ontwikkelen en bouwen projecten van staal voor West-Europese multinationals, in met name Afrika en de Caribbean. Ik heb voor mijn werk dan ook veel gereisd. Ik blijf actief voor Remco International, maar ga ook aan de slag voor OnderhoudPlus. Dit onderdeel binnen JAJO is in 2024 op eigen benen komen te staan. Vanuit zeven vestigingen verdeeld over vier regio’s zorgen wij voor het onderhouden, renoveren, verbouwen en verduurzamen van het bestaande vastgoed in Nederland.”
“Het is een leuke uitdaging om aan de verzelfstandiging van OnderhoudPlus mee te werken. Spannend ook; ik heb altijd aan nieuwbouwprojecten gewerkt, ik ben nog relatief onbekend met onderhoud en met klanten zoals woningcorporaties. Maar we werken vanuit onze zeven vestigingen nauw met elkaar samen. Er komt bijvoorbeeld één landelijk expertisecentrum dat alle calculaties voor de onderhoudsprojecten gaat uitvoeren. Zo krijg je ook beter zicht op wat er speelt in het land. Tegelijkertijd krijgen we veel vrijheid om onze eigen vestiging vorm te geven. Vanuit ons kantoor in Nieuwkuijk bedienen wij de regio Midden. De ambities zijn groot voor OnderhoudPlus. We willen flink groeien in omzet en rendement. Onder andere door meer projecten via cross selling van onderhoudscontracten aan te nemen. Binnen JAJO zijn we namelijk in staat opdrachtgevers in de gehele vastgoedcyclus te helpen.”
KLANT AAN HET WOORD
Marco Hartendorf, manager Techniek bij Koninklijk Theater Carré
De prachtige gevel straalt je weer tegemoet.
Een iconisch gebouw als Koninklijk Theater Carré, dat zet je niet zomaar in de steigers. Daar komt heel wat planning bij kijken, zeker omdat in de theaterwereld de regel geldt: the show must go on. “Gelukkig snapte Koninklijke Woudenberg dit heel goed”, vertelt Marco Hartendorf, manager Techniek bij Carré.
Het theater had al eerder ervaring met Koninklijke Woudenberg bij het vervangen van het zinken dak enkele jaren terug. Dus toen een grote renovatie van de voorgevel nodig was, mocht het bedrijf opnieuw meedoen met de aanbesteding. “We gunde de opdracht aan Koninklijke Woudenberg mede omdat het bedrijf al veel ervaring heeft met monumentale panden”, vertelt Marco. “Carré is een oud gebouw dat bovendien op de monumentenlijst staat, dus veel kan en mag niet. Maar we gaan over op een duurzame warmtevoorziening binnen in het gebouw en daarvoor moet je de buitenkant beter isoleren.”
Koninklijke Woudenberg ging aan de slag met het herstellen van het houtwerk, het dichten van kieren, het frezen van nieuwe tochtstrips in deuren en ramen, het vervangen van het glas door een beter isolerende variant en het renoveren van ornamenten die geërodeerd waren. “Er bleek meer houtrot te zijn dan gedacht”, zegt Marco. “Gelukkig wist Koninklijke Woudenberg heel goed hoe je dit moet herstellen; op monumentaal niveau luistert dit nogal nauw.”
Dat het iconische gebouw in de steigers moest staan tijdens voorstellingen, daar was geen ontkomen aan. Marco: “Eigenlijk wil je dat niet, want de beleving van een theaterbezoek begint al buiten op straat. We hebben afgesproken dat als er publiek buiten in de rij stond, er niet op de steiger werd gewerkt. Stel dat er een stuk gereedschap zou vallen? Bovendien mocht de steiger pas ná het afscheidsoptreden van Youp van ’t Hek in mei worden opgebouwd en moest hij vóór het AVRO Televizier Gala in oktober weer weg zijn. Want dan zou het gebouw ook op tv komen. Die planning werd netjes gehaald en de laatste werkzaamheden zijn op straatniveau gedaan, zonder steiger. Koninklijke Woudenberg toonde steeds enorme flexibiliteit bij het aanpassen van hun planning aan onze verzoeken.” De gerenoveerde gevel werd in november feestelijk onthuld. “We zijn er allemaal heel blij mee. Dit bijna 140 jaar oude gebouw aan de Amstel straalt iedereen weer tegemoet.”
Ontwikkelt
Bedrijfshuisvesting
Strategische aanpassingen en duurzame initiatieven op een markt in transitie.
Bedrijfshuisvesting timmerde ook in 2024 onvermoeibaar aan de weg naar duurzaamheid, met een prachtige certificering voor Houtlab op zak. De bedrijven ontwerpen, bouwen en renoveren zoveel mogelijk met duurzame en circulaire materialen. Met gebruik van de laatste technologieën en een combinatie van de beste materialen en bouwwijzen zorgt Bedrijfshuisvesting voor zowel economische, ecologische als esthetische verbetering van bedrijfspanden.
Terugblik 2024
Halverwege een financieel succesvol jaar voor Bedrijfshuisvesting trad Ivo van der Mark aan als algemeen directeur. Ad interim, want er wordt in alle rust gezocht naar een nieuwe algemeen directeur. Voor Ivo voelt het vertrouwd. “Ik heb een paar jaar terug als algemeen directeur Bedrijfshuisvesting gewerkt.”
Hij maakte een jaar mee waarin een aantal mooie grote projecten zijn afgerond en een uitstekend financieel resultaat is behaald. Tegelijkertijd opereren de bedrijven binnen Bedrijfshuisvesting binnen een markt die in transitie is en veel onzekerheid met zich mee brengt. De hoeveelheid bouwgrond in Nederland is behoorlijk afgenomen, het investeringsklimaat is wat minder gunstig en procedures duren nog steeds erg lang, waardoor de doorlooptijden van meerdere projecten zijn verlengd.
“Door alle ontwikkelingen om ons heen hebben we besloten onze bedrijfsstructuur iets te versimpelen”, zegt Ivo.
“Dat hebben we in 2023 al ingezet met het samengaan van Hercuton en Remco Ruimtebouw tot één bedrijf – onder de naam Hercuton, aanbieder van turnkey oplossingen voor bedrijfshuisvesting. Verder is ServicebouwPlus in januari 2025 opgegaan in OnderhoudPlus. Daarmee zijn we van één vestiging in Nieuwkuijk nu opgegaan in een landelijk netwerk met zeven vestigingen. Zo hebben we in één klap onze dienstverlening verbreed en onze dekkingsgraad en responstijd enorm verbeterd.”
Conform het strategisch plan heeft Bedrijfshuisvesting ook een verschuiving gemaakt van de focus op greenfields naar brownfields en renovatie van bestaand vastgoed. Ivo: “Daar zien we nu ook echt tractie op. We breiden bovendien verder uit richting renovatie van kantoorpanden.”
Hercuton
Full-service bouwbedrijf Hercuton heeft financieel een uitstekend jaar gedraaid. “We hebben verschillende mooie projecten gerealiseerd. In Alkmaar zijn we gestart met de bouw van een turnkey bedrijfspand met magazijn en kantoor voor Vercom International. Dit kunnen we naar verwachting medio 2025 opleveren. In combinatie met investeerder GARBE Industrial Real Estate Netherlands hebben we in Ridderkerk een gekoeld distributiecentrum gebouwd van 17.130 m2. Deze bedrijfshal met koel- en vriescellen, gekoelde expeditie- en ompakruimte en kantoren heeft de duurzaamheidsambitie BREEAM Excellent. Het is nu in gebruik door AFL Barendrecht BV, transporteur van groente en fruit. Ook opgeleverd in 2024 is een XXL-distributiecentrum in het Zeeuwse Hulst van 118.000 m2, op een kavel van ruim 20 hectare. En in Maasdijk hebben we in opdracht van NL-Realty gebouwd aan Homeland, kwalitatieve en betaalbare huisvesting voor arbeidsmigranten.”
Vooruitzichten 2025
Ivo: “De focus voor de komende jaren ligt zoals gezegd op brownfields en renovatie van kantoorpanden. Een uitdaging blijft de onzekerheid in de markt over de economie en de geopolitieke situatie in de wereld.
Woody Builders
Woody Builders, met haar innovatieve aanpak en vernieuwing in houtbouw, blijft voortbestaan als afzonderlijk merk binnen Bedrijfshuisvesting. Op Campus Werkspoor in Utrecht is afgelopen jaar HoutWerk II opgeleverd, een duurzaam houten bedrijfsverzamelgebouw met een houtconstructie van glulam (gelamineerd hout) en vloeren van CLT (cross laminated timber).
Er is ook al een start gemaakt met de bouw van de HoutFabriek op hetzelfde terrein. Ivo: “Deze mooie projecten zijn samenwerkingen met ontwikkelaar Lingotto, een vaste partner. We hebben inmiddels al drie projecten samen gedaan en dat loopt iedere keer heel goed. We hebben dezelfde normen en waarden en dezelfde hands-on mentaliteit, met een pragmatische instelling en duurzaamheid hoog in het vaandel.”
Certificering Houtlab
Een bijzonder feestelijk moment afgelopen jaar was de toekenning van het Construction Stored Carbon-certificaat aan Houtlab. Dit gebouw in Nieuwkuijk is volledig uit hout en circulaire materialen opgetrokken. “Erg bijzonder, omdat Houtlab als eerste gebouw ter wereld is gecertificeerd”, zegt Ivo. “Voor het eerst is er namelijk een onderbouwde berekening gemaakt – in plaats van een schatting – van de CO2 die in een gebouw zit opgeslagen. Daarmee is de besparing verhandelbaar en zouden we het geautoriseerd kunnen gebruiken om de uitstoot van JAJO groepsbreed te compenseren. Dit is ook heel interessant voor bedrijven waarvoor huisvesting en transport de grootste veroorzakers van CO2-uitstoot zijn. Veel opdrachtgevers worden zich steeds bewuster van hun CO2-footprint, en met een gebouw als dit kunnen ze daar grote slagen in maken. De opdrachten voor Woody Builders nemen dan ook toe, we zien het marktaandeel van houtbouw steeds groter worden.”
PVVT
PVVT, specialist in geveloplossingen, blijft zelfstandig opereren, maar zoekt wel steeds meer de samenwerking op met zusteronderneming Elementem. Ivo: “Ze leveren bijvoorbeeld allebei houten dakconstructies, dus daar valt zeker nog synergievoordeel te behalen.” De opdrachten voor HSB-elementen en gevelconstructies hebben in 2024 geleid tot mooie projecten. Denk aan CommonWoods in Amersfoort, de gevelbekleding van woonwijk Geerpark in Vlijmen en de gevelbekleding van diverse bedrijfspanden gebouwd door zusterondernemingen Hercuton en Woody Builders.
Remco International
Remco International begeleidt internationale bouwprojecten in Afrika, het Caribisch gebied en Centraal- en Oost-Europa. Dit onderdeel heeft een stabiel jaar achter de rug met een aantal projecten voor vaste klanten waaronder Kooyman op Curaçao.
Ocmer
Ocmer, gevestigd in het Poolse Lódz, liet zoals verwacht betere resultaten zien in 2024. Ivo: “De markt is daar aangetrokken, mede doordat de politiek stabieler is geworden en daarmee ook de Europese steun voor de economie. In 2025 verwachten we veel nieuwe projecten.”
Circular City House
Amsterdam
Woody Builders
Project uitgelicht
Ondernemingen
Hercuton | Nieuwkuijk
Woody Builders | Nieuwkuijk
PVVT | Nieuwkuijk
Remco International | Nieuwkuijk
Ocmer | Lódz, Polen
Duurzaamheid eigen bedrijfsvoering
Duurzaamheid blijft een belangrijk aspect, zowel richting onze opdrachtgevers als in relatie tot onze eigen bedrijfsvoering. Zo heeft al het materieel op de bouwplaats afgelopen jaar gedraaid op Topfuel HVO 100, een soort biodiesel, waarmee 192.895 kg CO2 is bespaard en draaiden al onze bouwplaatsen en ons eigen vastgoed op groene stroom. Verder hebben we het wagenpark voor personenvervoer verder geëlektrificeerd en is het aantal bouwketen met zonnepanelen op het dak verder uitgebreid.
We zien het marktaandeel van houtbouw steeds groter worden.
Duurzaamheidsconfigurator
Bedrijfshuisvesting zet bij alle klanten haar duurzaamheidsconfigurator in, een tool die aan het begin van een ontwikkeltraject de duurzaamheidsambities in kaart brengt en berekent wat de terugverdientijd is van verschillende maatregelen. “Veel bedrijven hebben wel de ambitie om duurzaam te zijn, maar vinden het moeilijk besluiten te nemen als er geen berekening achter zit”, zegt Ivo. “Door de terugverdientijden inzichtelijk te maken, wordt het veel meer een businesscase. Dankzij de configurator kunnen we ook laten zien dat op het moment dat je helemaal geen maatregelen neemt, de exploitatiekosten van een pand toenemen. Met inzicht in de CO2-uitstoot, de MPG-score én de bouwkosten kunnen onze klanten goed onderbouwde keuzes maken.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Conform de overtuiging van JAJO dat ondernemerschap samengaat met maatschappelijke verantwoordelijkheid, heeft Bedrijfshuisvesting zich ook in 2024 ingezet voor maatschappelijke organisaties. Ivo: “Onze onderhoudswerkzaamheden aan de stations van de Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij zijn net meeverhuisd met ServicebouwPlus naar OnderhoudPlus, vanuit Bedrijfshuisvesting hebben we dat afgelopen jaar helaas voor het laatst gedaan. We sponsoren daarnaast het Rode Kruis en veel lokale sportieve activiteiten. Zo steunen we de opleidingsploeg van Wielervereniging De Jonge Renner, voor jonge talenten die een stap richting een profcarrière willen zetten. En een leuk (duurzaam) weetje: we geven graag rondleidingen in Houtlab en voor elk geregistreerd bedrijf dat Houtlab heeft bezocht, planten we vervolgens via Trees for All een boom in een gecertificeerd productiebos. In 2024 waren dat 126 bomen!
Klanttevredenheid
We meten de klanttevredenheid op drie momenten gedurende het bouwproces. In 2024 behaalden we een overall score van een 8,2 en een NPS van +45. Een mooi compliment van onze opdrachtgevers! Tegelijkertijd proberen we actief eventuele verbeterpunten op te pakken.
Project uitgelicht
Moxba
Almelo
Hercuton
Thomas Hopman maakt vliegensvlug carrière binnen Hercuton; hij zit veel sneller dan verwacht op zijn droomplek.
Thomas startte direct na zijn opleiding – 2,5 jaar geleden – bij Hercuton. “Ik heb management, economie en rechten gestudeerd, met als specialisatie vastgoed en makelaardij”, zegt hij. “Het detacheringsbureau raadde mij de functie van plancoördinator bij Hercuton aan. Volgens hen een perfecte startfunctie om mij de vastgoedwereld eigen te maken. Wel een vrij technische functie, terwijl ik liever de commerciële kant op wilde. Ik sprak bij Hercuton meteen mijn ambitie uit om ontwikkelaar te worden. ‘Dat is mooi,’ zeiden ze, ‘maar je hebt nog geen ervaring. Het duurt een aantal jaren voor je op dat punt bent.’”
JAJO heeft mij de ruimte en het vertrouwen gegeven.
Maar Thomas begon al gauw buiten werktijd langs kavels te rijden en nieuwe gebieden te scannen. “Waarom doen we niet iets met dit of dat gebied, vroeg ik dan op de zaak. Na een tijdje besloten ze mij een tool toe te vertrouwen: Grondmaps. Daarmee worden mogelijke bedrijfslocaties door heel Nederland in kaart gebracht. Een superleuke uitdaging, waar ik al mijn creativiteit en ondernemerschap in kwijt kon. Mijn directeur zei vervolgens: ‘Ga jij naast het zoeken van locaties, deze zelf ook maar verder uitwerken en nieuwe bouwopdrachten binnenbrengen.” En zo werd Thomas per 1 januari 2024 benoemd tot junior commercieel manager, een speciaal voor hem gecreëerde functie. Het ging zo goed – er kwamen zo veel leads uit zijn activiteiten – dat na een half jaar het woord ‘junior’ van zijn functietitel werd geschrapt.
“Ik ben 28 jaar, dat is nog vrij jong voor een commercieel manager. Ik mis de senioriteit en het netwerk van mijn collega’s. Gelukkig leren zij mij de kneepjes van het vak. En mijn leeftijd werkt soms ook in mijn voordeel: ik kom vaak sneller aan tafel en kan wat makkelijker doorvragen op dingen. Ik zit overal achteraan. Als ik een kans voor woningen zie bijvoorbeeld, speel ik dat door naar een van onze zusterbedrijven.” Thomas vindt het geweldig dat Hercuton hem de ruimte en het vertrouwen heeft gegeven om zijn ondernemerschap te ontwikkelen. “Ik zit helemaal op mijn plek nu, en veel sneller dan ik had verwacht.”
Een samenwerking om door een ringetje te halen.
AFL Barendrecht, transporteur van groente en fruit, had een nieuwe bedrijfshal met meer opslagcapaciteit nodig. Toen alle wensen op papier stonden, vroeg directeur Eric Barendrecht aan Hercuton om het gebouw van 17.130 m 2 te realiseren. Voor de financiering zochten ze een externe investeerder en zo kwam GARBE Industrial Real Estate Netherlands aan boord.
“Eigenlijk is het best bijzonder hoe het is gelopen”, begint Eric. “Ik had het hele pand al op papier uitgetekend toen ik Hercuton benaderde. Zij zijn onder andere specialist in betonbouw en dat wilde ik, want beton heeft een hoog accumulerend vermogen; het houdt de kou goed binnen en de warmte buiten. Bij de eerste kennismaking met Hercuton wist ik meteen: met hen wil ik in zee. Ze dachten goed mee en hadden een no-nonsense manier van praten.”
De financiering was wel een dingetje. Eric: “Het plan was eerst dat Hercuton en ik samen eigenaar zouden worden, maar dat werd een te grote investering voor ons bedrijf. Ivo van der Mark van JAJO stelde voor een derde partij erbij te halen voor de financiering. Dat was GARBE. “GARBE heeft al vaker goed samengewerkt met Hercuton, voor nieuwbouw en revitalisatie van oude hallen.”, verklaart Liesbeth Rood, technical asset manager bij GARBE. “Dit pand voor AFL is ook goed uitgedacht. Het staat op een goede locatie en door de korte afstand van de dockboards naar de koelcellen kunnen ze de vrachtwagens snel laden en lossen. Het is bovendien een duurzaam gebouw, met een BREEAM Excellent-score en energielabel A++++, onder andere dankzij zonnepanelen en duurzame bouwmaterialen.”
Over de samenwerking tussen de drie partijen zijn Liesbeth en Eric dik tevreden. “Ik heb vaak gedacht: ging het overal maar zo”, zegt Liesbeth. “AFL is een prettige huurder. Hercuton had een goede planning gemaakt, alle onderdelen waren onder controle, het was helemaal duidelijk wat wel en niet kon, en op persoonlijk vlak klikten de mensen ook nog met elkaar.” Eric: “We hebben 12 maanden intensief samengewerkt aan de nieuwe hal. Ik moest eerlijk gezegd wel een traantje laten toen ze weer weggingen.”
Wonen
De zonnige voorspellingen voor 2024 zijn allemaal uitgekomen, constateert algemeen directeur Wonen Louis Camps. “Ik ben trots op onze prestaties, het was in alle opzichten een zeer succesvol jaar.”
Terugblik 2024
Wonen heeft niks te klagen over afgelopen jaar. Een groei van het percentage woningen met 10 procent, een keurig
netto rendement, de interne organisatie helemaal op orde inclusief een nieuwe vestiging in de regio MiddenWest, bedrijfsonderdeel OnderhoudPlus succesvol verzelfstandigd én een enorme werkvoorraad waarmee de bedrijven tot eind 2025 zoet zijn. “Het klinkt haast een beetje saai, maar alles loopt inderdaad op rolletjes”, constateert Louis tevreden.
Janssen de Jong Bouw NoordOost
Janssen de Jong Bouw heeft haar vestigingen in Noord en Oost afgelopen jaar samengevoegd tot één grote, stabiele vestiging. Deze boog zich over verschillende mooie projecten, waaronder het project Tonkensstraat voor woningcorporatie Nijestee in Groningen. Hier komt een woongebouw met een parkeergarage en 108 sociale huurwoningen. In Nijmegen is de bouw gestart van het groene en duurzame project Homestead in opdracht van gebiedsontwikkelaars VanWonen en BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling. Hier komen 55 grondgebonden woningen en 22 appartementen, waarvan de woningen naar verwachting medio 2025 worden opgeleverd.
“In de regio Noord-Oost wordt ons woningconcept ModuFair steeds populairder, met name voor de realisatie van huurwoningen voor woningcorporaties”, merkt Louis op. “Samen met zusterbedrijf Blink hebben we een heel grote tender binnengehaald in Almelo. Hier gaan we meer dan 100 ModuFair-woningen bouwen. Voor woningcorporatie De Woonplaats in Enschede hebben we afgelopen jaar zowel gestapelde bouw als grondgebonden ModuFair-woningen gerealiseerd. Leuk detail is dat we hierbij voor het eerst een nieuw prefabonderdeel hebben gebruikt: binnenwanden voorzien van isolatie die gemaakt is van oud, door ons zelf versnipperd isolatiemateriaal. Een heel circulair product dus, waarbij we afval weer tot waarde maken. Het is een volgende stap in de verduurzaming en verdere prefabricage van ModuFair.”
Janssen de Jong Bouw Zuid
Een belangrijke ambitie in het strategisch plan van Wonen is het vergroten van het aantal projectoverstijgende klanten. Een mooi voorbeeld daarvan is de samenwerking met Mooiland, een woningcorporatie waarmee we in 2022 een langdurig ketenpartnerschap zijn aangegaan. Zo kunnen we samen sneller, betaalbaarder en duurzamer bouwen. Een ander opvallend project is de transformatie van de voormalige Hudson’s Bay in het winkelhart van Maastricht. Louis: “Dit wordt een woonen winkelcomplex met de naam ‘Inde Lanscroon’ met drie winkels op de onderste bouwlagen en daarboven 50 hoogwaardige appartementen. Zusteronderneming Van der Vegt restaureert de stalen kozijnen van dit monumentale pand. Het project voeren we midden in de binnenstad uit, dus dat is een hele uitdaging qua logistiek en omgevingsmanagement. Maar we hebben al goede ervaring opgedaan met Amadeiro in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch.” De voltooiing van Geerpark in Vlijmen is een andere bijzondere mijlpaal die nadert. Eind vorig jaar werden de eerste woningen van de laatste fase opgeleverd. Hiermee is, na jaren voorbereiden en bouwen, de afronding van de gebiedsontwikkeling Geerpark in Vlijmen nabij. Ook werden er in Zuid Nederland volop ModuFair-projecten gebouwd, onder meer in Best en Erp.
Janssen de Jong Bouw MiddenWest
Vanuit de wens om dicht bij de klant te zitten, is Janssen de Jong Bouw uitgebreid met een nieuwe vestiging in Utrecht. Van hieruit richt het bedrijf zich op de noordelijke Randstad. “We zien een enorme markt in de Randstad,” zegt Louis, “waaruit tegelijkertijd verschillende bedrijven verdwijnen. Wij springen in dat gat en verstevigen zo ook onze positie als landelijke speler in de woningbouw.” De nieuwe vestiging heeft al twee tenders gewonnen voor projecten in Haarrijn en Medemblik. Verder start in maart 2025 de bouw van 189 woningen voor het Merwedeproject.
tduohrednO
tletsreH Oog
Geerpark
Vlijmen
Janssen de Jong Bouw, Blink en Elementem
Project uitgelicht
Alles loopt op rolletjes.
Janssen de Jong Bouw | Arnhem, Hardenberg, Hengelo, Son en Breugel en Utrecht
Van Zanten Bouw | Vlaardingen Elementem | Hardenberg Ondernemingen
Van Zanten Bouw
In het westen van het land is Van Zanten Bouw actief. Louis: “Daar springt het project Knoest in Pijnacker eruit: ons eerste houtbouwproject. Van deze 29 circulaire appartementen opgetrokken in CLT (cross laminated timber) krijgt iedereen een lach op het gezicht. Het is het neusje van de zalm qua duurzaamheid, ziet er anders uit dan standaard appartementen én het is betaalbaar omdat we het slim hebben kunnen bouwen. Ook gaat de bouw razendsnel: in vijf weken tijd hebben we het casco van vijf verdiepingen gebouwd.” Verder zijn de eerste woningen en sociale huurappartementen van Livingstone Park in Gouda en de twee appartementencomplexen van De Stede in Den Haag opgeleverd.
Elementem
Onze timmerfabriek, voorheen Prefab Hout Constructies Hardenberg, heeft een rebranding ondergaan en heet nu Elementem. “Met trots hebben we dit jaar onze nieuwe naam en look en feel gepresenteerd”, zegt Louis. “Waar we eerst vooral dakkappen maakten, verleggen we de focus nu naar houtskeletbouw. Zo heeft Elementem onder andere gevelelementen voor Inde Lanscroon in Maastricht gemaakt en de circulaire binnenwanden van de ModuFair woningen voor De Woonplaats in Enschede.”
Klanttevredenheid
De klanttevredenheid lag afgelopen jaar gemiddeld op een 7,7. “Een stijging ten opzichte van het vorig jaar, toen we een 7,3 scoorden”, zegt Louis. “Maar het is nog niet hoog genoeg. We mikken op een 8 of hoger. We werken hard aan een excellente klantervaring, zowel bij onze klanten als onze
We zijn goed op weg met onze duurzaamheidsambities.
Duurzaamheid
Wonen heeft de ambitie om in 2028 de meest impactvolle circulaire bouwer te zijn. Louis: “We zijn goed op weg met onze duurzaamheidsambities. Afgelopen jaar hebben we onze afvalstromen in kaart gebracht. Met onze afvalverwerker hebben we een project lopen om naar zero waste te gaan. Ook het energieverbruik in onze gebouwen hebben we gemeten. We weten nu waar we staan en waar we naartoe willen. Laaghangend fruit, zoals ledlicht, hebben we al uitgevoerd, en onze manager Duurzaamheid Judith Doorn helpt onze teams om de volgende stappen te zetten. We voldoen ook aan de ambitie om 25% beter dan de MPG-norm te bouwen. We zijn hard op weg om met ModuFair te voldoen aan Het Nieuwe Normaal (HNN), de nieuwe, gedragen standaard voor circulair bouwen. We merken steeds vaker bij tenders, met name van gemeenten en woningcorporaties, dat ze willen dat er wordt gebouwd volgens HNN. Ons product is al twee keer ongevraagd getoetst en vergeleken met andere landelijke producten, en springt daar iedere keer uit. Verder zijn we een ketensamenwerking aangegaan met Vivara, een partij die ons adviseert over natuurinclusief bouwen. Overigens blijven wij nestkasten voor vogels en vleermuizen gewoon in onze nieuwbouwprojecten verwerken, ook al voert de overheid die verplichting per 2025 niet door. Het is een kleine moeite en belangrijk om de biodiversiteit in Nederland te steunen.”
Maatschappelijke betrokkenheid
“Een hoogtepunt afgelopen jaar was het sponsoren van de theatervoorstelling ‘INGEPAKT’ van mensen met een verstandelijke beperking. Een inclusieve voorstelling over plasticsoep en duurzaamheid. We stelden een steiger beschikbaar en stuurden een van onze timmermannen om een dag te helpen bij het opbouwen. Daarnaast zijn we gemotiveerd om hier meer focus op te leggen” zegt Louis. “Daarom hebben we een nieuw beleid ontwikkeld: bij elk bouwproject steunen we voortaan een lokaal doel. Ook blijven we onze medewerkers ondersteunen bij het aandragen van eigen goede doelen, zoals het beklimmen van de Alpes d’huez, hun eigen toneelvereniging of sportclub.”
We ontwikkelen ModuFair door tot Het Nieuwe Normaal.
Vooruitzichten 2025
Louis: “De orderportefeuille voor 2025 is al volledig gevuld, dat heb ik nooit eerder meegemaakt. Verschillende projecten waarmee we in 2024 druk waren, lopen door in het nieuwe jaar. Een mooi nieuw project is Park Langendijk in Breda. Deze voormalige ziekenhuislocatie transformeert in een nieuwe, gezonde stadsbuurt met aandacht voor groen, circulariteit en duurzaamheid. Wij gaan hier 62 appartementen en 16 grondgebonden woningen bouwen.” In Den Haag start in de tweede helft van 2025 de bouw van Corner Lofts: een negen verdiepingen hoog gebouw aan station Hollands Spoor met verschillende soorten koopappartementen. In navolging van Knoest heeft Wonen inmiddels ook meerdere projecten in circulaire houtbouw in voorbereiding.
Louis is tevreden over de balans in de portefeuille tussen grote en kleine projecten. “We willen een goede verdeling tussen ModuFair- en maatwerkprojecten en utilitaire woningbouw. Dat is gelukt en daar ben ik trots op. Ook ben ik trots op de vliegende start van onze nieuwe vestiging in Utrecht. Met het enthousiasme uit de regio aan onze zijde, hebben we veel zin om deze vestiging uit te bouwen. En verder blijven we met zijn allen aan operational excellence werken: we zorgen dat we volledig voorspelbare werkprocessen hebben met minder faalkosten en een nog hoger rendement.”
Project uitgelicht
Koninklijk Theater Carré
Amsterdam
Koninklijke Woudenberg
Ondernemingen
Koninklijke Woudenberg | Ameide, Maastricht
Meesters In | Tienhoven
Van der Vegt | Bleskensgraaf
Restauratie & Renovatie
Koninklijke Woudenberg, Meesters In en Van der Vegt timmeren flink aan de weg om hun groeiambities waar te maken. “Via groei kunnen we onze competenties en ons vakmanschap nog verder uitbreiden”, zegt algemeen directeur André Köster.
Partnerships met klanten
De nieuwe koers is helder voor Restauratie & Renovatie: echte partnerships met klanten aangaan, waarbij je niet meer achteraan het proces erbij wordt geroepen, maar juist vooraan in het proces zit. “Als wij eerder worden betrokken bij een project, kunnen we de kosten en de tijdlijn beter bewaken, waarmee het project zowel voor de klant als voor ons beter voorspelbaar wordt”, legt André uit. “Bovendien kunnen we onze kennis op het gebied van restauratie inzetten, waardoor er in de uitvoeringsfase veel minder verrassingen naar voren komen. Ook brengen we graag onze expertise op het gebied van circulariteit en duurzaamheid in. Klanten beamen het ook: als je ons eerder inschakelt, levert dat veel toegevoegde waarde op.”
Jubilea en prijs
Op Nationale Monumentendag, 14 september, startte Koninklijke Woudenberg met de viering van haar 225-jarig bestaan. André: “Om een indicatie te geven van hoe lang dat is: in ons oprichtingsjaar 1799 was Napoleon bezig met zijn opmars door Europa …” Het bedrijf viert het jubileum een jaar lang, met onder andere een nieuwe website en evenementen voor de klanten. Ook smeed- en constructiebedrijf Van der Vegt vierde afgelopen jaar een jubileum: het bedrijf bestaat inmiddels 115 jaar en bracht ter ere daarvan onder meer een jubileumboek uit. André: “In het afgelopen jaar hebben we wat wijzigingen doorgevoerd waardoor Van der Vegt klaar is voor de toekomst. En natuurlijk zijn we heel trots op onze smid Marc ten Bosch die in 2024 winnaar werd van de Monumententalentprijs! Een prachtige bekroning van zijn passie en vakmanschap. Het winnen van deze prijs onderstreept het belang dat we hechten aan gedegen vakmanschap. Het helpt ook om (jonge) mensen hiervoor te interesseren.”
Terugblik 2024
Ook afgelopen jaar heeft Restauratie & Renovatie weer mogen bijdragen aan het herstel van verschillende iconische gebouwen. André: “Zoals het tramhuisje in Rotterdam, dat we hebben ontmanteld en momenteel aan het restaureren zijn in de werkplaats van Van der Vegt. Komend jaar wordt het weer teruggeplaatst op zijn plek. De verduurzaming van de voorgevel van Koninklijk Theater Carré in Amsterdam is in 2024 uitgevoerd en heel mooi geworden. In Maastricht heeft Van der Vegt de stalen kozijnen gerestaureerd van het voormalig Hudson Bay-gebouw. De aanpak van dat gebouw is een samenwerking met onze zusteronderneming Janssen de Jong Bouw.”
In Maastricht is ook een ander, bijzonder project gestart: de restauratie van rondeel Vief Köp bij het stadspark. André: “Een deel van de historische walmuur is een aantal jaar geleden ingestort. Koninklijke Woudenberg voert het herstel hiervan uit, samen met partner Laudy Bouw & Ontwikkeling. Elke steen uit de muur labelen we met een eigen QR-code. Meesters In herstelt de stenen ter plekke en op de eigen werf, waarna ze weer op precies dezelfde plek in de muur terugkomen. Echt een bijzonder project, met veel publiciteit eromheen.” Meesters In is bij nog een ander bijzonder project betrokken: herstel van het praalgraf van zeeheld Piet Hein in de Oude Kerk in Delft. “Een graf van groot historisch belang.”
Vakatelier opgericht
De samenwerking tussen Koninklijke Woudenberg, Meesters In en Van der Vegt levert een unieke combinatie van vakmanschap op. André: “Wij kunnen alle materialen herstellen, van historisch beton, natuursteen en historisch timmerwerk tot staal. Om dit vakmanschap goed te borgen in onze bedrijven, hebben we een vakatelier opgericht. Zo kunnen we onze kennis beter behouden en uitbreiden en nieuwe mensen opleiden. Er lopen veel jonge leerlingen bij ons rond en ook zij-instromers bieden we een plek. Om deze mensen nog beter op te leiden, willen we op termijn ook een fysieke vakschool opzetten.”
Klanttevredenheid
Afgelopen jaar heeft Restauratie & Renovatie een eigen meettool ontwikkeld om de klanttevredenheid in kaart te brengen. André: “In 2025 gaan we daar structureel mee aan de slag. Elk kwartaal zullen de cijfers binnenkomen en krijgen we een beeld van wat goed ging en wat beter kan. Onze ambitie is om in 2028 een 9 gemiddeld te scoren voor zowel klanttevredenheid als medewerkerstevredenheid.”
Wij kunnen alle materialen herstellen, van historisch beton, natuursteen en historisch timmerwerk tot staal.
Om dit
vakmanschap goed
te borgen, hebben we een vakatelier opgericht.
Duurzaamheid
De DuMo-scan wordt goed ingezet. Met deze app kunnen de bedrijven van Restauratie & Renovatie advies op maat aan de klant leveren en inzichtelijk maken wat de impact is van een geadviseerde maatregel op het energieverbruik van een gebouw. “We verduurzamen momenteel het JAJO-hoofdkantoor in ’s-Hertogenbosch aan de hand van de DuMo-scan”, zegt André. “Ook bij museum het Huis van het boek in Den Haag passen we de scan voor verduurzaming toe.” Een mooi voorbeeld van circulariteit is het project The Bank in Amsterdam. Bij de renovatie van dit kantorencomplex worden verschillende materialen behouden die zowel voor The Bank als voor andere projecten opnieuw worden gebruikt.
Vooruitzichten 2025
De orderportefeuille voor het nieuwe jaar is al grotendeels gevuld. André verwacht dan ook verdere groei van Restauratie & Renovatie. “We gaan in ieder geval starten met de restauratie/renovatie van Het Klooster in Nuenen, de Gashouder op het Westergasfabriekterrein in Amsterdam en het Haags Historisch Museum. We starten in 2025 ook met de onderzoeksfase van het gebouw van Algemene Zaken en het Torentje aan het Binnenhof. Een project waar ik ook heel blij van word, is het Westfries Museum in Hoorn. Dit project verloopt al via onze nieuwe werkwijze: we zijn vanaf het begin betrokken en denken samen met de architect het hele project uit. Echt waar we goed in zijn!”
Urban Mining
New Horizon, de koploper in het nastreven van een circulaire economie, zet een volgende stap om blijvende impact te maken. Onder leiding van algemeen directeur
André Köster stelt het bedrijf haar opgedane kennis en kunde ten dienste van de markt. Zo kan New Horizon een breed scala aan klanten helpen om (her)bouwplannen optimaal circulair en duurzaam te realiseren.
Nieuwe koers
In de eerste fase van haar bestaan heeft New Horizon een grote verandering in de bouwsector teweeggebracht. Met het oogsten in plaats van slopen van gebouwen zette het bedrijf de standaard in de sloopmarkt. Elk sloopbedrijf oogst nu materialen, iets waar New Horizon erg trots op is. André: “Voor ons als koploper in de markt is het tijd voor een volgende stap. Het circulaire denken willen we naar een hoger niveau tillen. Het fysieke oogsten van gebouwen laten we aan andere partijen over. Wij gaan verder met waar we goed in zijn: marktveranderingen creëren en impact maken voor onze klanten. Dat betekent dat we meer vooraan in het proces bij klanten aan tafel gaan zitten en laten zien wat de mogelijkheden van een gebouw zijn. Daar zit onze kracht, onze toegevoegde waarde.”
Strategisch hoger niveau
New Horizon helpt gebouweigenaren om met een duurzame blik naar hun eigendom te kijken en het maximale uit een gebouw te halen. André: “Wat is de meest circulaire mogelijkheid? Dat kan het ontmantelen van een gebouw zijn en het hergebruiken van de materialen. Maar het is bijvoorbeeld ook mogelijk dat je een deel van het gebouw laat staan en renoveert. Wij kijken verder dan ‘dit materiaal kun je hergebruiken en met dat andere materiaal kan dat niet’. We kijken op een strategisch hoger niveau naar de waarde die een gebouw nog voor een klant heeft.”
CSRD-doelstellingen
Die duurzame blik helpt ook om de CO 2-uitstoot te verminderen en zoveel als mogelijk materiaal te hergebruiken. André: “En dat is weer belangrijk voor onze opdrachtgevers voor het behalen van hun CSRD-doelstellingen, MPG-normen en eventuele duurzaamheidscertificeringen. We merken dat veel opdrachtgevers daarmee worstelen. Met onze kennis en kunde laten wij zien hoe ze invulling kunnen geven aan die doelstellingen en er mogelijk hoog op kunnen scoren. ”
Bredere doelgroep
Met de nieuwe koers is de doelgroep van New Horizon ook een stuk breder geworden:
Gebouweigenaren en vastgoedbeheerders
Projectontwikkelaars die bestaande gebouwen en locaties willen herontwikkelen
Woningcorporaties
Woningbeleggers
Architecten en ontwerpers (die meer met circulaire materialen en uitgangspunten kunnen ontwerpen)
Overheidsinstanties en gemeenten
Preferred suppliers
Overigens biedt New Horizon veel meer dan vrijblijvende adviezen. André: “Onze kracht is juist dat wij midden in de praktijk staan en contact leggen met uitvoerende partijen die aan New Horizon verbonden zijn. Wij waren initiatiefnemer van het Urban Mining Collective, met als doel de markt te veranderen en samen te werken aan de transitie richting een circulaire bouweconomie. Afgelopen jaren hebben de UMC-partners gezamenlijk het grootste assortiment aan circulaire bouwmaterialen geleverd die vrijkomen uit urban mining. Samen gaan we nog meer impact maken door groepsbreed voor de dochterondernemingen van JAJO preferred supplierships met elkaar aan te gaan. Dit helpt alle partijen en opgaven bij het nastreven van hun duurzaamheidsambities, waaronder het verminderen van de CO2-uitstoot.”
Terugblik 2024: mooie projecten
Afgelopen jaar stond in het teken van de kanteling van New Horizon naar haar nieuwe rol als circulair expert. “Lopende projecten op het gebied van het oogsten van gebouwen hebben we naar volle tevredenheid afgerond”, zegt André. “Voor woningcorporatie Woonforte hebben we een voormalig GGZ-gebouw geoogst en ontmanteld. Speciaal voor de medewerkers van Woonforte, de gemeente Alphen aan den Rijn, de wethouder, architecten en installateurs organiseerden we een urban mining game. Na een lezing over circulaire economie in het gebouw gingen alle deelnemers op zoek naar de herbruikbare
tduohrednO
tletsreH Oog
Het is tijd voor een volgende stap in het circulaire denken.
materialen.” New Horizon heeft alle deuren, deurklinken, deurdrangers, raamkozijnen, sloten en zelfs ventilatie-units geoogst voor hergebruik. Ook de keukenblokken hebben een nieuwe bestemming gekregen: ze zijn naar een firma gegaan die er weer nieuwe keukens van maakt. Na de ontmanteling van het gebouw is Woonforte eind 2024 gestart met de bouw van 173 huurwoningen.
De jongere generatie wordt echt grootgebracht met circulair denken.
Een ander mooi project is Dunoveste in Doorwerth. Delen van dit voormalig kantoorgebouw krijgen een nieuwe bestemming. New Horizon oogst materialen hiervan in opdracht van zusteronderneming Blink. André: “Samen dragen we op deze manier bij aan een enorme CO₂-besparing. Bij het oogsten van de materialen komt het gebouw niet in brokken bij het afval terecht, maar gebruiken we onderdelen en grondstoffen zo veel mogelijk opnieuw in andere bouwprojecten.”
Vooruitzichten
André ziet in 2025 volop kansen voor de herziene positionering van New Horizon. “We werken aan een nieuwe marketingstrategie om te zorgen dat klanten ons weten te vinden als dé circulaire partner. De tools van New Horizon ontwikkelen we verder door, naar een scan die onze klanten heel breed kunnen gebruiken bij hun duurzaamheidsdoelstellingen. Overigens willen we – vanuit onze maatschappelijke inborst – op termijn ook een rol spelen bij architectuur- en ontwerpopleidingen. De jongere generatie wordt echt grootgebracht met het circulaire denken. Voor hen is het een vanzelfsprekend gegeven, los van nieuwe wetgeving waaraan je moet voldoen. Circulair ontwerpen, bouwen en renoveren is dan ook een onomkeerbaar proces. Wij zien een belangrijke rol voor New Horizon in dit proces. Een rol die precies past bij onze strategie: Closing the circle, together.”
Project uitgelicht
The Morgan Resort & Spa
Sint-Maarten
Windward Roads & Construction
170 m 3 beton gestort
850 m 2 zwembadvloer verwijderd
10 weken bouwtijd
Caribbean
De ondernemingen van Janssen de Jong Caribbean hebben een goed jaar gedraaid in 2024. “Op alle eilanden hebben we het heel druk gehad”, zegt algemeen directeur Caribbean Kurt Verbist. “Als marktleider in de regio combineren we een sterke focus op circulariteit en duurzaamheid met hoogwaardige producten en diensten in infrastructuur, productie, bouw en projectontwikkeling.”
Curaçao & Bonaire
Janssen de Jong Caribbean is onderverdeeld in Productie, Infrastructuur en Projectontwikkeling & Bouw. Door nauwe samenwerking tussen deze drie divisies krijgt de klant een one-stop-shop.
Terugblik 2024
“Voor Curaçao is het opnieuw een goed jaar geweest”, begint Kurt. “Echt booming. We hebben behoorlijk wat asfalt neergelegd voor overheidswerken en mede daardoor heeft de Curaçaose Wegenbouw Maatschappij boven budget gedraaid. Door het groeiende toerisme is er bovendien heel veel werk op het eiland. We hebben verschillende stukken verkavelde grond als bouwperceel verkocht en Betonindustrie Brievengat heeft een topjaar gehad met leveringen voor de bouw van grote hotels en luxe appartemententorens. Bij het project Flor Tropikal van Eigen WoningPlan – de bouw van 149 middenklassewoningen met een hoge kwaliteit tegen een betaalbare prijs – hebben we fase 2 met 25 woningen afgerond. In 2025 starten we met fase 3.”
Afgeronde projecten
Kurt: “Een mooi project vond ik persoonlijk een windmolenproject waarvoor we de betonnen funderingen hebben gestort. We hebben nog nooit zoveel beton in één keer gestort, dat was voor ons een record! Verder hebben we het prestigieuze West End-project in Willemstad afgerond; dit iconische art deco-gebouw is echt prachtig geworden.”
Veel export
Op Bonaire zijn de resultaten iets minder goed dan op Curaçao, doordat de opdrachten vanuit de overheid voor de wegenbouw daar later op gang komen dan verwacht. Kurt: “De nieuwe asfaltcentrale die we op Bonaire hebben geïnstalleerd, draait wel optimaal. En verder hebben onze productiebedrijven heel veel geëxporteerd, onder meer naar Aruba, Bonaire, Guyana en Suriname. Dus op dat gebied zijn we dik tevreden.”
Klanttevredenheid en -focus
Kurt: “Voor sommige bedrijven meten we de klanttevredenheid en scoren we gemiddeld een 8. Voor andere bedrijven meten we niet met cijfers maar voeren we wel evaluatiegesprekken. Onze evaluatieformulieren worden namelijk vaak niet teruggestuurd, omdat we mensen persoonlijk spreken – we werken op kleine eilanden. 80% van onze klanten is terugkerend, we hebben een goede reputatie en een groot netwerk.
Als een klant een klacht heeft, pakken we die direct persoonlijk op.”
Een verbeterpunt noemt Kurt de planning van projecten. “Omdat het zo druk is, lopen we achter op de planning. We moeten leren om wat vaker ‘nee’ te verkopen en tegen de klant te zeggen: ‘We kunnen je nu niet helpen, maar wel over vier weken. Want we willen goede service en kwaliteit leveren.’ Klanten sputteren dan soms een beetje, maar uiteindelijk begrijpen ze het.”
Young professionals
Een andere aanpassing is meer focus op young professionals. “De huidige eilandbevolking vergrijst, tegelijkertijd keren veel jonge mensen terug naar het eiland. Young professionals zijn een heel interessante en groeiende doelgroep voor ons. We willen ze actiever benaderen en bedienen, daarom kijken we ook naar alternatieve producten en bouwmethodes. Het 3D-printen van gebouwen zijn we meer aan het promoten bijvoorbeeld. ”
Onze cement verpakkingscentrale draait nu al volledig
Duurzaamheid
“Ook wij voldoen straks aan de rapportage volgens de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) over duurzaamheid”, zegt Kurt. “We hebben afgelopen jaar weer een aantal stappen gezet qua duurzaamheid.
Zo hebben we een aantal elektrische auto’s aangeschaft. Dat is best een gok voor ons, want er zijn geen dealers van elektrische auto’s op de eilanden. Maar we willen deze stap graag zetten. We hebben bij ons hoofdkantoor een carport met zonnepanelen laten plaatsen. En bij de Mijnmaatschappij Curaçao hebben we een zonnepanelenpark geplaatst van 550 kW, met een mogelijkheid tot uitbreiding. Onze cement verpakkingscentrale draait nu al volledig op zonneenergie.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Naast innovatie en samenwerking is maatschappelijke verantwoordelijkheid een belangrijk ingrediënt bij de activiteiten van de JAJO-bedrijven. Met Stichting Signaal Sosial draagt Janssen de Jong Caribbean op sociaal gebied structureel bij aan de samenleving. Kurt: “Jaarlijks lopen er wel veertig verschillende projecten via de stichting, vooral gericht op armoedebestrijding onder de jeugd op de eilanden. Dat is een schrijnend probleem voor duizenden kinderen. We helpen ook de scholen, onder meer met de sponsoring van schoolmaaltijden. Zo proberen we kansarme jeugd een betere toekomst te bieden.”
Ondernemingen
Mijnmaatschappij Curaçao | Curaçao
Betondindustrie Brievengat | Curaçao
A&M Cement Company | Curaçao
Curaçao Calcium | Curaçao
Albo Caribbean | Curaçao
Smart Development | Curaçao
Eigen Woning Plan | Curaçao
CWM Infrastructure | Curaçao
BWM Infrastructure | Bonaire
3D Concrete | Curaçao
Asfalt Centrale | Curaçao
Ondernemingen
Albo
Aruba | Aruba AWM infrastructure | Aruba
Aruba
Algemeen Bouwbedrijf Albo Aruba en Arubaanse Wegenbouw Maatschappij (AWM) hebben in 2024 de eerste fase afgerond van het grote project op de internationale luchthaven Koningin Beatrix. Daarmee is de luchthaven klaar voor de tweede fase die in 2025 start.
Terugblik 2024
“We hebben afgelopen jaar veel infrastructurele werken gedaan”, zegt Kurt. “Zoals de riolering en waterafvoer van een aantal highrise hotels, reconstructie van wegen en verbetering van de waterafvoer van bepaalde wijken. Voor de utiliteitsbedrijven hebben we ook verschillende projecten gedaan, onder andere voor de waterleiding. Een mooi project was de nieuwe atletiekbaan die we hebben gemaakt voor het Guillermo Trinidad stadion. En verder liep het project voor de Hilton Shore Club door, een meerjarig project van aanbouw en onderhoud.”
Maar het grootste project op Aruba is nog steeds het Gateway 2030-project, een project van meerdere jaren om de luchthaven van Aruba te renoveren, met onder meer uitbreiding van de vertrekhal en een nieuw gebouw voor de bagage-afhandeling. “Fase 1 is klaar. Het werk voor de tweede fase hebben we afgelopen jaar aangenomen en daar gaan we in 2025 mee beginnen.”
Klanttevredenheid
Klanttevredenheid wordt op Aruba besproken in persoonlijke gesprekken. Kurt: “Onze klanten zijn vrijwel allemaal vaste klanten, met wie we meestal in bouwteams
Kurt Verbist, algemeen directeur Caribbean
‘Ons
ultieme doel
is een blijvende positieve impact maken in de regio.’
samenwerken. Dus we zijn van het begin tot het eind van een project met elkaar verweven en kennen elkaar goed. Als iemand ergens mee zit, bellen ze de directeur van Albo Aruba, AWM of mij. Dan gaan we samen zitten en komen we eruit. Gelukkig horen we overwegend tevreden geluiden.”
Duurzaamheid en mvo
Janssen de Jong Caribbean bouwt aan een wereld waar ondernemerschap en duurzaamheid hand in hand gaan, met als ultiem doel een blijvende positieve impact in de regio. Afgelopen jaar is er geïnvesteerd in elektrische auto’s en is opnieuw bouwpuin gerecycled tot aggregaat voor de wegenbouw. Beide bedrijven op Aruba doen ook aan afvalscheiding en hergebruik van zoveel mogelijk materialen. In 2025 komen er zonnepanelen op het hoofdkantoor.
Vanuit sociaal oogpunt sponsoren Albo Aruba en AWM verschillende stichtingen en buurtcentra voor ouderen, jeugd en sport. Bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van materialen voor sportevenementen of bouwhekken tijdens fundraising evenementen.
Vooruitzichten 2025
Kurt: “We starten met de tweede fase van het airportproject: uitbreiding van de terminal. We verwachten ook nieuw werk in de wegenbouw, daarom investeren we in een nieuwe asfaltcentrale op Aruba. Het bouwbedrijf heeft de opdracht gekregen voor de renovatie en uitbreiding van het Statengebouw van de Arubaanse overheid. En we hebben werkzaamheden aan het gebouw van het Kabinet van de Gouverneur. Dus ik zie het jaar met vertrouwen tegemoet.”
Bovenwindse eilanden
De Bovenwindse eilanden – Anguilla, Saba, Sint-Eustatius en Sint-Maarten – hebben een stabiel en positief jaar gedraaid. “We hebben een mooi team dat goed samenwerkt”, zegt algemeen directeur Caribbean Kurt Verbist. “Daarmee ligt er een stevig fundament voor de verdere uitbouw van onze activiteiten.”
Terugblik 2024
2024 was een jaar van herstel voor de Bovenwindse eilanden, met groei, innovatie en samenwerking. “Een financieel stabiel jaar ook,” zegt Kurt, “ondanks zware marktomstandigheden. De Wereldbank heeft op Sint-Maarten een aantal heel grote werken gegund aan buitenlandse partijen, iets wat veel commotie heeft veroorzaakt. Het heeft onze positie in de markt onder druk gezet. Gelukkig hebben we desondanks veel mooie projecten kunnen doen. Highlights op Sint-Maarten zijn het asfaltwerk aan de weg en de parkeerplaats bij Indigo Bay, en verschillende asfaltwerkzaamheden op de luchthaven. We hebben ook kadeversterkingen gerealiseerd voor de kustwacht. Verder liepen verschillende onderhoudscontracten door.”
Uitdagingen waren er ook genoeg voor de Bovenwindse eilanden, zoals vertraagde levering van materialen. Kurt: “Alles moet worden geïmporteerd op deze eilanden, de wereldwijde problematiek met transport speelt hier altijd extra sterk. Ook het aantrekken van voldoende medewerkers blijft een flinke klus. En verder hebben we veel last gehad van hevige regens, waardoor het werk regelmatig stil kwam te liggen.”
Princess Juliana Airport
Sint-Maarten
Windward Roads & Construction
Project uitgelicht
Ondernemingen
Central Mix Concrete | Sint-Maarten
Statia Roads & Construction | Sint Eustatius
Anguilla Roads & Construction | Anguilla
Saba Roads & Construction | Saba
Windward Roads & Construction | Sint-Maarten
Klanttevredenheid
Kurt: “We scoren gemiddeld een 8, een mooi cijfer voor de klanttevredenheid. Dat danken we aan onze goede reputatie in de markt en een leuk, enthousiast team.”
Duurzaamheid en mvo
Op het hoofdgebouw zijn extra zonnepanelen geïnstalleerd, het elektrisch wagenpark is verder uitgebreid en in meerdere projecten zijn recyclebare materialen gebruikt.
“Op maatschappelijk gebied hebben we geholpen bij de renovatie van verschillende scholen. Verder sponsoren we lokale initiatieven voor de jeugd en doen onze medewerkers vrijwilligerswerk voor milieuorganisaties die de eilanden schoon houden en de natuur beschermen.”
Vooruitzichten 2025
“We hebben een goedgevulde orderportefeuille voor 2025”, zegt Kurt. “Er gaat een wegenonderhoudsprogramma lopen en op de luchthaven gaan we de runway en taxiway opnieuw asfalteren. Voor nieuwe resorts die worden gebouwd, gaan wij de infrastructurele werkzaamheden verzorgen. Bovendien leveren we betonen prefab-elementen voor uitbreiding van de haven op Saba. Voor het werk op Sint-Maarten moeten we wel altijd een slag om de arm houden. Het eiland heeft door de ligging veel last van extreem weer, met regelmatig een orkaan. Door die weersonzekerheid nemen mensen beslissingen ook anders.”
Bedragen in duizenden Euro’s, tenzij anders vermeld
Financiële gang van zaken
Omzet en EBITDA
JAJO realiseerde in 2024 een omzet van € 529 miljoen, een stijging van 6,7% ten opzichte van 2023. Het bedrijfsresultaat steeg in 2024 van €11,3 miljoen naar € 22,9 miljoen, een stijging van 103%. De nettowinst van 2024 kwam uit op € 21,3 miljoen, ten opzichte van een nettowinst van € 10,1 miljoen in 2023. Het netto resultaat steeg daarmee met circa 110%. De nettowinst van 2023 is significant negatief beïnvloed door pensioenindexatie en ook een eenmalige bijzondere waardevermindering van immaterieel vast actief ad € 6,3 miljoen. Zonder deze bijzondere waardevermindering zou de nettowinst van 2023 op € 16,4 miljoen uitgekomen zijn.
Netto-omzet
Projectontwikkeling
Wonen
Restauratie & Renovatie
Bedrijfshuisvesting
Urban
Caribbean
Onderhoud Intercompany
1) Retrospectieve aanpassing ‘Netto-omzet’ Het vergelijkende cijfer 2023 voor de ‘netto-omzet’ is met € 9.902k naar beneden bijgesteld, om de presentatie van deze posten in lijn te brengen met de presentatie voor 2024. De aanpassing heeft geen invloed op het eigen vermogen, de resultaten of kasstromen.
* Onderhoud was in 2023 nog onderdeel van Cluster Wonen. Voor de vergelijkbaarheid is de 2023 omzet van Onderhoud heringedeeld van Wonen naar Onderhoud.
EBITDA
Financieringsstructuur en balansverhoudingen
De verkorte balans per 31 december 2024 op basis van geïnvesteerd vermogen is als volgt weer te geven:
Verkorte balans
Vaste activa
Werkkapitaal
Geïnvesteerd vermogen
Eigen vermogen
Voorzieningen
Netto rentedragende schulden
De solvabiliteit stijgt van 40,4% naar 44,1%.
Bedragen in duizenden Euro’s, tenzij anders vermeld
Werkkapitaal
Strategische grondpositities
Overige voorraden
Onderhanden projecten
Handels- en overige kortlopende vorderingen
Handels- en overige schulden
Totaal
1) Retrospectieve aanpassing ‘Werkkapitaal’ De vergelijkende 2023 opstelling van ‘werkkapitaal’ is bijgesteld, om de presentatie van deze opstelling in lijn te brengen met de presentatie voor 2024. De aanpassing heeft geen invloed op het eigen vermogen, de resultaten of kasstromen.
De totale liquiditeitspositie bedroeg per 31 december 2024 € 37,9 miljoen, hetgeen ten opzichte van 2023 een mutatie is van +/+ € 6,7 miljoen. Er is geen gebruik gemaakt van de diverse kredietfaciliteiten op 31 december 2024.
Vooruitzichten 2025
De totale orderportefeuille is goed gevuld. Voor 2025 verwacht de Raad van Bestuur een (lichte) omzetstijging ten opzichte van 2024. Wel zal de omzetmix op groepsniveau naar verwachting wijzigen, als gevolg van verschil in omstandigheden in de diverse markten. Dit zal naar verwachting kunnen leiden tot een lagere winstgevendheid van de totale groep.
* Retrospectieve aanpassing ‘netto-omzet’ en ‘kosten uitbesteed werk en andere externe kosten’ De vergelijkende cijfers 2023 voor de ‘netto-omzet’ en ‘kosten uitbesteed werk en andere externe kosten’ zijn met € 9.902k naar beneden bijgesteld, om de presentatie van deze posten in lijn te brengen met de presentatie voor 2024. De aanpassing heeft geen invloed op het eigen vermogen, de resultaten of kasstromen.
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Kasstroom uit operationele activiteiten
Resultaat na belastingen
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa incl. waarderingsaanpassingen
Betaalde / ontvangen rente
Betaalde winstbelastingen
Aanpassingen tot netto-kasstroom
Mutatie voorzieningen
Werkkapitaal (excl. liquide middelen en bankschulden) en overige mutaties
Janssen de Jong Groep B.V. (hierna JAJO) is statutair en feitelijk gevestigd te ‘s-Hertogenbosch, Julianaplein 10 (KvK 17094991). JAJO is een bouwgroep en actief middels een zevental clusters: Projectontwikkeling, Wonen, Restauratie & Renovatie, Bedrijfshuisvesting, Onderhoud, Urban Mining en Caribbean. Overzicht van de gehouden belangen is opgenomen onder het hoofdstuk ‘Overzicht deelnemingen’. JAJO maakt deel uit van Uranus 1952 B.V. te ‘s-Hertogenbosch. Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
Consolidatie
In de geconsolideerde jaarrekening worden, overeenkomstig uniforme grondslagen, integraal opgenomen de financiële gegevens van JAJO en haar dochterondernemingen. Onderlinge activa en passiva, baten en lasten alsmede op balansdatum ongerealiseerde winsten die het gevolg zijn van onderlinge activiteiten van dochterondernemingen worden geëlimineerd.
Nieuwe dochterondernemingen worden in de consolidatie opgenomen vanaf het moment dat JAJO beslissende invloed uitoefent op het beleid. Indien JAJO geen beslissende invloed meer heeft op het beleid, worden dochterondernemingen niet langer in de consolidatie opgenomen. Indien bij verwerving van nieuwe dochterondernemingen de (verschuldigde) verkrijgingsprijs van de deelneming hoger is dan het aandeel in het eigen vermogen op basis van waarderingsgrondslagen van JAJO en op basis van de reële waarden van de activa en passiva op overnamedatum, wordt het verschil (goodwill) geactiveerd en naar gelang de economische levensduur afgeschreven. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is opgesteld met toepassing van artikel 402, titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
Minderheidsbelang derden
De dochterondernemingen van JAJO zijn integraal geconsolideerd, waarbij het minderheidsbelang van derden afzonderlijk tot uitdrukking is gebracht binnen het groepsvermogen. Het minderheidsbelang derden wordt gewaardeerd op het proportionele deel van derden in de nettowaarde van de activa en verplichtingen, bepaald volgens de waarderingsgrondslagen van de onderneming. Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappij overtreffen, dan wordt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van de meerderheidsaandeelhouder gebracht, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor zijn rekening te nemen. Het aandeel van derden in het resultaat wordt afzonderlijk als laatste post in de geconsolideerde winst-enverliesrekening in aftrek op het groepsresultaat gebracht.
Vreemde valuta
Activa en passiva van dochterondernemingen in niet-eurolanden worden omgerekend tegen de per balansdatum geldende koersen. De koersverschillen die voortvloeien uit de omrekening van het aan deze ondernemingen ter beschikking gestelde vermogen, worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. De posten van de winst-en-verliesrekening van deze ondernemingen worden omgerekend tegen de gemiddelde koers in het verslagjaar. In- en verkooptransacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de op het moment van de transacties geldende koersen. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van deze transacties en uit de omrekening van monetaire posten worden in het resultaat verwerkt.
Koersverschillen welke ontstaan ten gevolge van vreemde valutatransacties, die zijn aangegaan ter afdekking van het risico van koersfluctuaties over de netto investering in de buitenlandse deelnemingen, worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht.
Verbonden partijen
Partijen die gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kunnen uitoefenen, alle dochterondernemingen, deelnemingen en sleutelfunctionarissen worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties met verbonden partijen vonden ”at arms’ length” plaats. Transacties tussen dochterondernemingen worden in de consolidatie geëlimineerd.
Pensioenen
De Nederlandse bedrijven binnen JAJO nemen deel in de pensioenregeling van bpfBouw en PMT. Deze zijn aan te merken als een uitkeringsovereenkomst. Voor brutolonen hoger dan het fiscaal maximum zijn excedentverzekeringen afgesloten. De Caribische bedrijven hebben hun pensioenregeling ondergebracht bij Guardian Group, Vida Nova Bank en Ennia. De premies worden verantwoord als pensioenlast zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.
Leasing
De onderneming kan financiële en operationele leasecontracten afsluiten. Een leaseovereenkomst waarbij de voor en nadelen verbonden aan het eigendom van het leaseobject geheel of nagenoeg geheel door de lessee worden gedragen, wordt aangemerkt als een financiële lease. Alle andere leaseovereenkomsten classificeren als operationele leases. Bij de leaseclassificatie is de economische realiteit van de transactie bepalend en niet zozeer de juridische vorm. Classificatie van de lease vindt plaats op het tijdstip van het aangaan van de betreffende leaseovereenkomst. Als de onderneming optreedt als lessee in een operationele lease, wordt het leaseobject niet geactiveerd. Vergoedingen die worden ontvangen als stimulering voor het afsluiten van een overeenkomst, worden verwerkt als een vermindering van de leasekosten over de leaseperiode. Leasebetalingen en vergoedingen inzake operationele leases worden lineair over de leaseperiode ten laste respectievelijk ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht, tenzij een andere toerekeningsystematiek meer representatief is voor het patroon van de met het leaseobject te verkrijgen voordelen.
Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden lineair over de leaseperiode in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Activa die zijn verkregen als gevolg van financiële leasecontracten zijn gewaardeerd tegen reële waarde of lagere contante waarde van de minimale leasetermijnen verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De verplichtingen die samenhangen met financiële leasecontracten, zijn opgenomen onder langlopende en kortlopende schulden.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een gemiddelde koers. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Ontvangsten uit hoofde van ontvangen dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten.
Betaalde dividenden en geldmiddelen begrepen in de aan- of verkoopprijs van dochterondernemingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, zoals financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De individuele posten van het kasstroomoverzicht zijn niet noodzakelijkerwijs af te leiden uit de mutaties tussen de individuele balanssaldi, voornamelijk als gevolg van valuta-omrekeningsverschillen en eliminatieposten.
Bijzondere waardeverminderingen
Voor materiele en immateriële vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat deze activa onderhevig zijn aan bijzondere waardeverminderingen. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat. De realiseerbare waarde is de hoogste van de bedrijfswaarde en de opbrengstwaarde. Als het niet mogelijk is de realiseerbare waarde te schatten voor een individueel actief, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort.
Wanneer de boekwaarde van een actief (of een kasstroomgenererende eenheid) hoger is dan de realiseerbare waarde, wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Indien sprake is van een bijzonder waardeverminderingsverlies van een kasstroomgenererende eenheid, wordt het verlies allereerst toegerekend aan goodwill die is toegerekend aan de kasstroomgenererende
eenheid. Een eventueel restant verlies wordt toegerekend aan de andere activa van de eenheid naar rato van hun boekwaarden. Verder wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er enige indicatie is dat een in eerdere jaren verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indicatie aanwezig is, wordt de realiseerbare waarde van het betreffende actief (of kasstroomgenererende eenheid) geschat. Terugneming van een eerder verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies vindt alleen plaats als sprake is van een wijziging van de gehanteerde schattingen bij het bepalen van de realiseerbare waarde sinds de verantwoording van het laatste bijzonder waardeverminderingsverlies. In dat geval wordt de boekwaarde van het actief (of kasstroomgenererende eenheid) opgehoogd tot de geschatte realiseerbare waarde, maar niet hoger dan de boekwaarde die bepaald zou zijn (na afschrijvingen) als in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief (of kasstroomgenererende eenheid) zou zijn verantwoord.
Een bijzonder waardeverminderingsverlies voor goodwill wordt niet teruggenomen in een volgende periode. Gedurende het boekjaar is geen sprake geweest van bijzondere waardeverminderingen van (im)materiele vaste activa. Hiervoor wordt verwezen naar de afzonderlijke toelichting in noot 1.
Algemene grondslag fusies en overnames
Een overname is een transactie waarbij JAJO de beschikkingsmacht verkrijgt over het vermogen (activa en passiva) en de activiteiten van een overgenomen partij. Overnames worden verwerkt op basis van de ‘purchase accounting’-methode op de datum waarop de zeggenschap overgaat naar JAJO (de overnamedatum). De verkrijgingsprijs wordt daarbij gesteld op het overeengekomen geldbedrag of equivalent voor de verkrijging van de overgenomen partij, dan wel de reële waarde van de op overnamedatum verstrekte tegenprestaties. De verkrijgingsprijs wordt vermeerderd met de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de overname. Bij uitgestelde betaling van de koopsom wordt de verkrijgingsprijs gesteld op de contante waarde van de koopsom.
De identificeerbare activa en passiva van de overgenomen partij verwerkt JAJO op de overnamedatum. Deze activa en passiva worden afzonderlijk verwerkt tegen hun reële waarden, mits het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen naar JAJO zullen vloeien (activa) dan wel de afwikkeling zal resulteren in een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen (passiva), en de kostprijs of reële waarde ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Zie de grondslag in de paragraaf ‘Immateriële vaste activa’ voor de verwerking van eventuele positieve of negatieve goodwill die ontstaat bij de overname.
Een overeengekomen mogelijke aanpassing van de verkrijgingsprijs die afhankelijk is gesteld van toekomstige gebeurtenissen wordt opgenomen in de verkrijgingsprijs zodra de aanpassing waarschijnlijk is en het bedrag ervan betrouwbaar kan worden bepaald. Ook is het mogelijk dat een eerdere schatting van de aanpassing van de verkrijgingsprijs moet worden herzien. Dergelijke aanpassingen van de verkrijgingsprijs, die worden verwerkt als schattingswijzigingen, resulteren ook in aanpassingen van de bepaalde (positieve of negatieve) goodwill. De aangepaste goodwill wordt prospectief afgeschreven vanaf het moment van de wijziging van de verkrijgingsprijs. Vergelijkende cijfers worden niet aangepast.
Algemene grondslag financiële instrumenten
Financiële instrumenten die op grond van de juridische realiteit worden aangemerkt als eigenvermogensinstrumenten, worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebracht na aftrek van eventueel hiermee verband houdend voordeel uit hoofde van belasting naar de winst.
Financiële instrumenten die op grond van de juridische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividenden, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord als kosten of opbrengsten. Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als de onderneming beschikt over een deugdelijk juridisch instrument om het financiële actief en de financiële verplichting gesaldeerd af te wikkelen en de onderneming het stellige voornemen heeft om het saldo als zodanig netto of simultaan af te wikkelen.
Schattingen
Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat het bestuur van JAJO zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat het bestuur schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
Continuïteit
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
Grondslagen voor de balans
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winsten-verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen, waarmee wordt verwezen naar de toelichting. De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar.
Financiële instrumenten
Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten zoals vorderingen, effecten en schulden, als financiële derivaten verstaan. Alle aan- en verkopen volgens standaard marktconventies van financiële activa worden opgenomen per transactiedatum, dat wil zeggen de datum waarop JAJO de bindende overeenkomst aangaat. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Voor de waardering en verwerking van derivaten wordt verwezen naar toelichting (15) Risicobeheer en financiële instrumenten.
Immateriële vaste activa
Goodwill ontstaan bij de verwerving van deelnemingen wordt bepaald als het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de reële waarden van de identificeerbare activa en passiva van de deelneming bepaald naar het moment van verwerving. Hierbij wordt tevens in acht genomen de niet op de balans van de overgenomen partij voorkomende activa en passiva. Goodwill van verworven deelnemingen wordt geactiveerd en lineair afgeschreven over de verwachte economische levensduur. Aan het einde van het boekjaar vindt een beoordeling plaats van de boekwaarde. Indien en voor zover een waardedaling is opgetreden, wordt deze ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreedt. Immateriële vaste activa worden in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige voordelen die dat actief in zich bergt, zullen toekomen aan de onderneming en de kosten van dat actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld.
Materiële vaste activa
Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, onder aftrek van over deze waarde berekende lineaire afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische gebruiksduur. Met waardeverminderingen wordt rekening gehouden. In dat geval vindt afwaardering naar lagere bedrijfswaarde of directe opbrengstwaarde plaats. Waardeverminderingen worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreden.
Materiële vaste activa worden in de balans verwerkt indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige prestatie-eenheden met betrekking tot dat actief zullen toekomen aan de onderneming en de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. De kostprijs van de genoemde activa bestaat uit de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en overige kosten om de activa op hun plaats en in de staat te krijgen noodzakelijk voor het beoogde gebruik. Onderhoudsuitgaven
worden slechts geactiveerd als zij de gebruiksduur van het object verlengen en/of leiden tot toekomstige prestatieeenheden met betrekking tot het object. Ter zake van verwachte kosten van periodiek groot onderhoud aan gebouwen, installaties e.d. wordt geen voorziening gevormd, maar deze worden gekapitaliseerd bij het investeren.
Financiële vaste activa
Deelnemingen in dochterondernemingen worden in beginsel gewaardeerd op basis van een evenredig deel van de nettovermogenswaarde. Dochterondernemingen maken gebruik van dezelfde rondslagen als gehanteerd bij de moedermaatschappij. Minderheidsbelangen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde, tenzij invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijk en financieel beleid van de deelneming; in dat geval vindt waardering plaats tegen nettovermogenswaarde. Met waardeverminderingen wordt rekening gehouden. In dat geval vindt afwaardering naar lagere bedrijfswaarde of directe opbrengstwaarde plaats. Waardeverminderingen worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreden. Vorderingen worden initieel op reële waarde gewaardeerd en daarna op geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met een voorziening voor oninbaarheid. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere realiseerbare waarde. Indien sprake is van een stellig voornemen tot afstoting, vindt waardering plaats tegen de eventuele lagere verwachte verkoopwaarde. Indien de onderneming een actief of passief overdraagt aan een deelneming die wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs of actuele waarde, wordt de winst of het verlies voortvloeiend uit deze overdracht direct en volledig in de geconsolideerde verlies- en winstrekening verwerkt, tenzij de winst op de overdracht in wezen niet is gerealiseerd.
Joint ventures
Deelnemingen waarin de onderneming de zeggenschap gezamenlijk met andere deelnemers uitoefent (joint ventures), worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Bij inbreng in of verkoop van activa door de vennootschap aan een joint venture, verantwoordt de vennootschap dat deel van het resultaat in de winst-en-verliesrekening dat correspondeert met het relatieve belang van de andere deelnemers in de joint venture. Er wordt geen resultaat verantwoord als de door de deelnemers ingebrachte niet-monetaire activa ongeveer aan elkaar gelijk zijn wat betreft aard, gebruik (in dezelfde bedrijfsactiviteit) en reële waarde. Eventuele niet verantwoorde resultaten worden in mindering gebracht op de nettovermogenswaarde van de joint venture. Eventuele verliezen op vlottende activa of bijzondere waardeverminderingen van vaste activa verantwoordt de onderneming daarentegen direct en volledig.
Bij verkoop van activa door de joint venture aan de vennootschap, verantwoordt de vennootschap het aandeel in de winst of verlies van de joint venture op die verkoop pas in de winst-en-verliesrekening als het betreffende actief is (door) verkocht aan een derde. Als echter sprake is van een verlies op vlottende activa of een bijzondere waardevermindering van vaste activa, neemt de vennootschap zijn aandeel in dit verlies direct.
Latente belastingen
De post latente belastingen heeft betrekking op de nominale waarde van de toekomstige belastingvorderingen met een verdisconteringsvoet van 4% voor de tijdswaarde van deze latentie, die voortvloeit uit verschillen tussen bedrijfseconomische en fiscale waarderingsgrondslagen, berekend tegen de geldende nominale tarieven.
Vastgoedbeleggingen
Vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd tegen kostprijs. Met duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden. In dat geval vindt afwaardering naar lagere bedrijfswaarde of directe opbrengstwaarde plaats. Waardeverminderingen worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreden. Over vastgoedbeleggingen die op termijn in een herontwikkelingsproject zullen worden ingebracht, zien wij de restwaarde gelijk aan de kostprijs. Over deze vastgoedbeleggingen wordt dan ook niet (meer) afgeschreven.
De eerste waardering van vastgoedbeleggingen is tegen de verkrijgingsprijs. De verkrijgingsprijs omvat de koopsom en alle direct toe te rekenen uitgaven zoals juridische advieskosten, overdrachtsbelasting en andere transactiekosten. Als sprake is van een uitgestelde betaling van de koopsom, wordt de verkrijgingsprijs gesteld op de contante waarde daarvan. De verkrijgingsprijs van zelf vervaardigde vastgoedbeleggingen is het bedrag van de kosten tot en met het moment dat de vervaardiging of ontwikkeling gereed is.
Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten en/of waardestijgingen te realiseren, en niet voor: (i) gebruik in de productie of de levering van goederen of diensten of voor bestuurlijke
doeleinden in het kader van de gewone bedrijfsuitoefening; of (ii) verkoop als onderdeel van de gewone bedrijfsuitoefening. De uitgaven na eerste verwerking van een vastgoedbelegging worden geactiveerd als het waarschijnlijk is dat de uitgaven zullen leiden tot een toename van de verwachte toekomstige economische voordelen. Alle overige uitgaven worden verantwoord als kosten in de winst-en-verliesrekening in de periode dat ze zich voordoen. Een vastgoedbelegging wordt niet langer geactiveerd in geval van afstoting of permanente buitengebruikstelling, en bij buitengebruikstelling indien geen toekomstige economische voordelen meer worden verwacht. Winsten of verliezen bij afstoting of buitengebruikstelling van een vastgoedbelegging worden bepaald als het verschil tussen de netto opbrengt en de boekwaarde van het actief en worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening. De te ontvangen vergoedingen bij afstoting van een vastgoedbelegging worden verwerkt tegen de reële waarde. Het verschil tussen het nominale bedrag van de vergoeding en de reële waarde wordt verwerkt als rentebate op een tijdsevenredige basis, waarbij rekening wordt gehouden met het effectieve rendement op vergelijkbare vorderingen. Eventuele verplichtingen die de onderneming behoudt na vervreemding van een vastgoedbelegging, worden verwerkt zoals toegelicht onder het hoofd voorzieningen.
Voorraden
De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen of lagere opbrengstwaarde. Gronden hulpstoffen worden gewaardeerd tegen aanschafprijs op basis van de ‘first-in, first-out’ (FIFO)-methode of lagere opbrengstwaarde. De waardering van de voorraad grondposities vindt plaats tegen verwervingsprijs, vermeerderd met eventuele belastingen en bijkomende kosten, exclusief rentekosten. Indien binnen een gestelde termijn na verwerving van onroerend goed, bestemd voor projectontwikkeling, geen noemenswaardige ontwikkelingsactiviteiten zijn gestart, worden systematisch voorzieningen getroffen ten laste van het resultaat. De voorziening zal maximaal bedragen het verschil tussen het geïnvesteerde bedrag en de geschatte lagere directe opbrengstwaarde van het onroerend goed. Voor eigen rekening en risico ontwikkeld onroerend goed, bestemd voor de verkoop, wordt gewaardeerd tegen bestede kosten (exclusief rentekosten) of geschatte lagere directe opbrengstwaarde.
De voorraden gereed product en handelsgoederen worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaardiging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het bedrijfsbureau, onderhoudsafdeling en interne logistiek.
De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden.
Onderhanden projecten
Onderhanden projecten betreffen projecten in opdracht van derden. Deze worden gewaardeerd tegen kostprijs plus tot dan toe opgenomen winst, naar rato van de voortgang van het project, verminderd met verwachte verliezen en verminderd met gefactureerde termijnen. In geval verliezen op projecten worden verwacht, wordt het totale verwachte verlies op het project direct als last in de betreffende periode verantwoord. De kostprijs omvat alle uitgaven die rechtstreeks verband houden met de projecten en een toerekening van de direct toerekenbare indirecte kosten. Opbrengsten als gevolg van meerwerk worden betrokken in de totale contractopbrengsten als het bedrag op enigerlei wijze door de opdrachtgever is geaccepteerd. Claims en incentives worden gewaardeerd in de onderhanden projecten als het nagenoeg zeker is dat deze geaccepteerd respectievelijk behaald zullen worden. De geactiveerde winst op onderhanden projecten is gebaseerd op het verwachte eindresultaat, rekening houdend met het voortgangspercentage. Het voortgangspercentage bestaat uit de verhouding geboekte kosten ten opzichte van de totale verwachte kosten, te bezien per project afzonderlijk. De post onderhanden projecten bestaat uit het saldo van gerealiseerde projectkosten, toegerekende winst, en indien van toepassing, verwerkte verliezen en reeds gedeclareerde termijnen. Onderhanden projecten worden afzonderlijk in de balans onder vlottende activa gepresenteerd. Indien het een creditstand vertoont, worden deze gepresenteerd onder de kortlopende schulden. Uitgaven voor projectkosten voor nog niet verrichte prestaties worden opgenomen onder de voorraden. Het resultaat van een aannemingscontract kan betrouwbaar worden ingeschat als de totale projectopbrengsten, de vereiste projectkosten om het project af te maken en de mate waarin het onderhanden project is voltooid, voldoende kunnen worden vastgesteld, en als het waarschijnlijk is dat de economische voordelen naar de vennootschap zullen toevloeien en als de aan het onderhanden project toe te rekenen projectkosten duidelijk te onderscheiden zijn en op betrouwbare wijze te bepalen zijn.
1.008 24 03
Indien het resultaat van een onderhanden project niet betrouwbaar kan worden ingeschat, worden de projectopbrengsten slechts verwerkt in de winst-en-verliesrekening tot het bedrag van de gemaakte projectkosten dat waarschijnlijk kan worden verhaald. De projectkosten worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening in de periode waarin ze zijn gemaakt. Onder projectopbrengsten wordt verstaan de in het contract overeengekomen opbrengsten vermeerderd met eventuele opbrengsten op grond van meer- of minderwerk, claims en vergoedingen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat de opbrengsten zullen worden gerealiseerd en betrouwbaar kunnen worden bepaald. De projectopbrengsten worden bepaald op de reële waarde van de tegenprestaties die is of zal worden ontvangen.
Vorderingen
De vorderingen worden gewaardeerd bij eerste verwerking tegen reële waarde. Na de eerste verwerking worden de vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarop een voorziening voor mogelijke oninbaarheid in mindering is gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van individuele beoordeling van uitstaande vorderingen. De vlottende activa hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar.
Liquide middelen
Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.
Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Belastingen
Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen, behalve voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.
Eigen vermogen
Indien de vennootschap eigen aandelen inkoopt, wordt de verkrijgingsprijs van de ingekochte aandelen in mindering gebracht op de overige reserves, totdat deze aandelen worden ingetrokken of worden verkocht. Indien ingekochte aandelen worden verkocht, komt de opbrengst uit verkoop ten gunste van de overige reserves.
Kosten direct samenhangend met de inkoop, verkoop en/of uitgifte van nieuwe aandelen worden rechtstreeks ten laste gebracht van het eigen vermogen, onder verrekening van relevante winstbelastingeffecten. Overige rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen worden eveneens verwerkt onder verrekening van relevante winstbelastingeffecten.
In de wettelijke reserve worden omrekeningsverschillen verantwoord die het gevolg zijn van de omrekening van de functionele valuta van bedrijfsuitoefeningen in het buitenland naar de presentatievaluta van de moedermaatschappij. Bij verkoop van een deelneming worden de op deze deelneming betrekking hebbende cumulatieve omrekeningsverschillen overgeboekt naar de overige reserves. De wettelijke reserve omrekeningsverschillen heeft betrekking op deelnemingen van het Cluster Caribbean en Polen.
Voorzieningen
Algemeen
Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden, tenzij anders vermeld, gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.
Pensioenen
De voorziening voor pensioenen betreft de toeslagverlening per 1 januari 2022, 1 juli 2022 en 1 januari 2023.
De daarvoor gebruikte percentages zijn gelijk aan de percentages die gehanteerd worden door bpfBouw (Stichting
Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid).
Jubileumuitkeringen
De voorziening voor jubileumuitkeringen betreft de contante waarde van de uitkeringen aan de medewerkers inzake jubilea.
Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met een vertrekkans van de medewerkers.
Voorziening voor latente belastingen
De voorziening voor latente belastingen heeft betrekking op toekomstige belastingverplichtingen, die voortvloeien uit verschillen tussen bedrijfseconomische en fiscale waarderingsgrondslagen, berekend tegen de geldende nominale tarieven. De hieruit voortvloeiende voorziening is tegen nominale waarde opgenomen.
Voorziening voor garantieverplichtingen
Een voorziening uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen wordt gevormd indien het waarschijnlijk is dat de onderneming in een procedure zal worden veroordeeld. De voorziening betreft de beste schatting van het bedrag waarvoor de verplichting kan worden afgewikkeld, en omvat tevens de proceskosten.
Voorziening voor claims, geschillen en rechtsgedingen
Een voorziening uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen wordt gevormd indien het waarschijnlijk is dat de onderneming in een procedure zal worden veroordeeld. De voorziening betreft de beste schatting van het bedrag waarvoor de verplichting kan worden afgewikkeld, en omvat tevens de proceskosten.
Overige voorzieningen
De voorziening voor opruiming van aanwezige milieuvervuiling wordt gevormd indien de wetgeving, in het land waar de milieuvervuiling zich voordoet, daartoe verplicht. De voorziening betreft het verwachte bedrag voor de opruiming vanaf het moment dat het vrijwel zeker is dat een dergelijke wetgeving van kracht zal worden. Voor kosten van herstel die het gevolg zijn van het uitoefenen van de activiteiten, wordt een voorziening opgebouwd naarmate de activiteiten plaatsvinden.
Dotaties aan de voorziening worden ten laste gebracht van de winst-en-verliesrekening. Het bedrag is de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichting af te wikkelen.
Langlopende schulden
Rentedragende en niet-rentedragende langlopende schulden zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs vermeerderd met de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. De rentelasten worden verantwoord in de perioden waarop ze betrekking hebben.
Handelscrediteuren en overige schulden
1.008 24
Bij de eerste opname van kortlopende schulden worden deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met (in geval van een financiële verplichting die niet tegen reële waarde, met verwerking van waardeveranderingen in de winst-enverliesrekening, is opgenomen) de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. De overige kortlopende schulden worden na de eerste waardering gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Winst of verlies worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces. De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar.
03
Grondslagen voor resultaatbepaling
Baten worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten worden verantwoord indien alle belangrijke risico’s zijn overgedragen aan de koper.
Bedrijfsopbrengsten
De overeengekomen opbrengsten en lasten met betrekking tot onderhanden projecten worden in de winst-enverliesrekening verwerkt naar rato van het stadium van voltooiing van het project. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van de verhouding geboekte kosten ten opzichte van de totale te verwachten kosten. Verwachte verliezen op projecten worden onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Opbrengsten als gevolg van meerwerk worden betrokken in de totale contractopbrengsten als het bedrag door de opdrachtgever is geaccepteerd. Claims en incentives worden gewaardeerd in de onderhanden projecten als het nagenoeg zeker is dat deze geaccepteerd respectievelijk behaald zullen worden. Andere opbrengsten worden opgenomen tegen de gefactureerde waarden. De netto-omzet wordt verantwoord onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen.
Kosten van grond- en hulpstoffen
Hieronder zijn begrepen de ten behoeve van de bedrijfsopbrengsten gemaakte kosten ten aanzien van grond- en hulpstoffen.
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
Hieronder zijn begrepen de ten behoeve van de bedrijfsopbrengsten gemaakte kosten.
Personeelsbeloningen
De kosten voortvloeiend uit personeelsbeloningen zoals lonen, salarissen, pensioenpremie en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Voor de beloningen met opbouw van rechten, winstdelingen en bonussen worden de verwachte lasten gedurende het dienstverband in aanmerking genomen. Toevoegingen aan en vrijval van verplichtingen worden ten laste respectievelijk ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Indien een beloning wordt betaald, waarbij geen rechten worden opgebouwd (bijvoorbeeld doorbetaling in geval van ziekte of arbeidsongeschiktheid), worden de verwachte lasten verantwoord in de periode waarover deze beloning is verschuldigd. Ten laste van de resultatenrekening zijn uitsluitend de betaalde en nog over de verslagperiode te betalen pensioenpremies gebracht. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Indien op basis van de uitvoeringsovereenkomst met betrekking tot een bedrijfstakpensioenregeling per balansdatum een verplichting bestaat, wordt een voorziening gevormd als het waarschijnlijk is dat de aanwending van een maatregelenpakket, dat nodig is voor het herstel van de per balansdatum bestaande dekkingsgraad, zal leiden tot een uitstroom van middelen en de omvang daarvan betrouwbaar kan worden geschat.
Pensioenen
Pensioenregelingen die vergelijkbaar ingericht zijn en functioneren op de wijze waarop het Nederlandse pensioenstelsel is ingericht en functioneert, met een strikte scheiding tussen de verantwoordelijkheden van en een risicodeling tussen de betrokken partijen (onderneming, fonds en deelnemers), worden verwerkt en gewaardeerd conform Nederlandse pensioenregelingen. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies.
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa
Immateriële vaste activa inclusief goodwill en materiele vaste activa worden vanaf het moment van gereedheid voor ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging van de toekomstige gebruiksduur plaatsvindt, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop van materiele vaste activa zijn begrepen onder overige bedrijfskosten.
Overige bedrijfskosten
De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
Verwerking koersverschillen
Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling van monetaire posten, dan wel bij de omrekening van monetaire posten in vreemde valuta, worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening in die periode.
Financiële baten en lasten
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling of omrekening van monetaire posten worden in de winst-en-verliesrekening verwerkt in de periode dat zij zich voordoen.
Resultaat deelnemingen
Als resultaat deelnemingen wordt verantwoord het aandeel in het resultaat na belastingen van de deelnemingen, die tegen nettovermogenswaarde worden gewaardeerd alsmede het dividend uit (minderheids-) deelnemingen, die tegen verkrijgingsprijs worden gewaardeerd. De resultaten van deelnemingen die gedurende het boekjaar zijn verworven of zijn afgestoten, worden vanaf het verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van afstoting verwerkt in het resultaat van JAJO.
Belastingen
Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen, behalve voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt, of op overnames. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.
Indien de boekwaardes van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving afwijken van hun fiscale boekwaardes, is sprake van tijdelijke verschillen. Voor belastbare tijdelijke verschillen wordt een voorziening latente belastingverplichtingen getroffen.
Voor verrekenbare tijdelijke verschillen, beschikbare voorwaartse verliescompensatie en nog niet gebruikte fiscale verrekeningsmogelijkheden wordt een latente belastingvordering opgenomen, maar uitsluitend voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening respectievelijk compensatie. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd.
Toelichting op de afzonderlijke posten van de balans
1. Immateriële vaste activa
Stand begin boekjaar:
Cumulatieve aanschafwaarde
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde begin boekjaar
Mutaties in het boekjaar:
Aankoop
Herrubricering
Afschrijvingen
Bijzondere waardeverminderingen
Saldo mutaties
Stand einde boekjaar:
Cumulatieve aanschafwaarde
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde einde boekjaar
* Retrospectieve aanpassing. De vergelijkende 2023 opstelling van ‘goodwill’ is bijgesteld, om de presentatie van deze opstelling in lijn te brengen met de presentatie van 2024.
2. Materiële vaste activa
Stand begin boekjaar:
Aanschafwaarde
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde begin boekjaar
Mutaties in boekjaar: Investeringen
Desinvesteringen
Afschrijvingen
Valuta-omrekeningsverschillen
Overige mutaties
Saldo mutaties
Stand einde boekjaar:
Aanschafwaarde
Cumulatieve afschrijvingen
Bedrijfsgebouwen en -terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Boekwaarde einde boekjaar
De geschatte gemiddelde gebruiksduur is als volgt: bedrijfsgebouwen 10-40 jaar, machines en installaties 5-10 jaar en andere vaste bedrijfsmiddelen tussen 3 en 7 jaar. De cumulatieve standen worden beïnvloed door de post valuta-omrekeningsverschillen.
3. Financiële vaste activa
Stand begin boekjaar:
Investeringen deelnemingen
Desinvestering deelnemingen
Verstrekte leningen
Ontvangen aflossingen
Dividend deelnemingen
Verrekening met dividend aandeelhouder
Resultaat deelnemingen
Overige mutaties
Stand einde boekjaar
Onder deelnemingen zijn opgenomen ondernemingen waarin de aandelenparticipatie minder bedraagt dan 50% en/of waarin JAJO geen beslissende invloed heeft op het beleid.
Ten aanzien van de langlopende vorderingen op deelnemingen is geen concrete datum van terugbetaling bepaald.
Deze zijn overwegend langlopend en hangen samen met nog te ontwikkelen projecten.
Bij de post vorderingen op deelnemingen wordt gemiddeld 4% rente vergoed. Bij de overige vorderingen 8% op een lening u/g van € 3,6 miljoen. Op de andere vorderingen worden rentes van 3 -5% ontvangen. De vorderingen op deelnemingen hebben een looptijd van onbepaalde tijd. De lening u/g heeft een looptijd van 3 jaren en eindigt in boekjaar 2027.
De vordering op de aandeelhouder heeft een kortlopend karakter. Hierop wordt een rente à 3% ontvangen.
4. Vastgoedbeleggingen
Boekwaarde begin boekjaar:
Mutaties in boekjaar:
Desinvesteringen
Afschrijvingen
Herrubricering
Saldo mutaties
Stand einde boekjaar
De post vastgoedbeleggingen betreft panden die tijdelijk zijn verhuurd. Verder worden enkele bedrijfsunits langjarig verhuurd.
De reële waarde is per saldo gelijk aan de huidige boekwaarde. De reële waarde van de vastgoedbeleggingen is niet gebaseerd op een waardering door een onafhankelijke en ter zake kundige taxateur, maar aan de hand van een interne waarderingssystematiek op basis van de kostprijs van deze activa en waarde waartegen deze bij eventuele toekomstige (her)ontwikkeling zullen worden ingebracht in eigen projecten.
Huurinkomsten vastgoedbeleggingen
5. Voorraden
De waarde van de voorraad bedraagt € 49,6 miljoen. Hierin is onderstaande voorziening verwerkt.
Stand begin boekjaar voorziening voorraad:
Dotatie ten laste van het resultaat
Overige mutaties
Stand einde boekjaar voorziening voorraad
6. Onderhanden projecten (vorderingen)
Geboekte kosten projecten derden
Verliesvoorziening onderhanden projecten
Geboekte winst onderhanden projecten
Gedeclareerde termijnen
Totaal
6. Onderhanden projecten (kortlopende schulden)
Geboekte kosten projecten derden
Verliesvoorziening onderhanden projecten
Geboekte winst onderhanden projecten
Gedeclareerde termijnen
Totaal
Er zijn geen uitgaven geactiveerd voor nog niet verrichte prestaties. Er zijn geen aanpassingen gedaan als gevolg van inhoudingen bij formele ingebrekestelling.
7. Debiteuren en overige vorderingen
Op de post handelsdebiteuren (ad € 44,030k) is een voorziening van circa € 4 miljoen (2023: 3,3 miljoen) in mindering gebracht.
Overige vorderingen
Te declareren termijnen op afgesloten werken
Vorderingen op derden
Vorderingen op gelieerde ondernemingen
Personeelsvoorschot
Overige
8. Liquide middelen
Direct opeisbare tegoeden G-rekeningen
In verband met financieringsfaciliteiten op groepsniveau vindt dagelijks cashpooling plaats. Over de direct opeisbare tegoeden kan vrij worden beschikt. Schulden aan kredietinstellingen waarbij tevens tegoeden worden aangehouden, worden in mindering gebracht op deze tegoeden, voor zover deze rekeningen voor saldering in aanmerking komen. Voor een nadere toelichting betreffende zekerheden en andere kredietvoorwaarden wordt verwezen naar de toelichting bij de post Kredietinstellingen (12).
9. Eigen vermogen
2023
en opgevraagd kapitaal
Stand begin boekjaar
Verdeelde winst vorig boekjaar
Valuta-omrekeningsverschillen
Onverdeelde winst dit boekjaar
Stand einde boekjaar
Wettelijke reserve omrekeningsverschillen
2024
Gestort en opgevraagd kapitaal
Wettelijke reserve omrekeningsverschillen
reserves
Niet verdeelde
Stand begin boekjaar
Verdeelde winst vorig boekjaar
Uitgekeerd dividend
Valuta-omrekeningsverschillen
Onverdeelde winst dit boekjaar
Stand einde boekjaar
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt per einde boekjaar € 5.800.000, verdeeld in 58.000 gewone aandelen van nominaal € 100 elk. Het geplaatst, gestort en opgevraagd kapitaal per einde boekjaar bedraagt € 1.449.800, zijnde 14.498 gewone aandelen.
10a. Voorzieningen voor pensioenen en jubileumuitkeringen
Stand begin boekjaar:
Dotatie ten laste van het resultaat
Onttrekkingen
Vrijval ten gunste van het resultaat
Overige mutaties
Deze voorziening heeft betrekking op kosten verbandhoudend met pensioenen en jubilea.
De gehanteerde disconteringsvoet bij de jubileum voorziening bedraagt 2%.
10b. Overige voorzieningen
Voorziening voor herstructurering
Stand begin boekjaar:
Dotatie ten laste van het resultaat
Vrijval ten gunste van het resultaat
Overige mutaties
Deze voorziening heeft betrekking op kosten verbandhoudend met afwikkeling van gesaneerde of beëindigde activiteiten en afvloeiingen.
Voorziening voor garantieverplichtingen
Stand begin boekjaar:
Dotatie ten laste van het resultaat
Onttrekkingen
Vrijval ten gunste van het resultaat
Valuta-omrekeningsverschillen
Overige mutaties
Diverse voorzieningen
Stand begin boekjaar:
Dotatie ten laste van het resultaat
Onttrekkingen
Vrijval ten gunste van het resultaat
Valuta-omrekeningsverschillen
Overige mutaties
einde boekjaar
De diverse voorzieningen hebben onder andere betrekking op risico’s en kosten in het kader van Antilliaanse cessantiaverplichtingen (€ 4,4 miljoen), milieu (€ 1,0 miljoen), diverse procedures en claims (€ 1,8 miljoen) en onderhoud (€ 1,5 miljoen). Onder Cessantia wordt verstaan de eenmalige uitkering in geld die de werkgever moet betalen aan werknemers wanneer het dienstverband eindigt.
De disconteringsvoet bedraagt 6%.
Recapitulatie overige voorzieningen
Herstructurering
De overige voorzieningen kunnen voor circa € 18,2 miljoen (vorig boekjaar: circa € 14,1 miljoen) als langlopend worden beschouwd. Een langlopend karakter hebben de diverse voorzieningen waaronder procedures, onderhoud en een substantieel deel van de garantieverplichtingen.
De voorziening uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen heeft betrekking op geschillen waarbij de onderneming en/of dochterondernemingen betrokken zijn. Hoewel de afloop van deze geschillen niet met zekerheid kan worden voorspeld, wordt mede op grond van ingewonnen juridisch advies verwacht dat de geschillen waarschijnlijk een nadelige invloed zullen hebben op de geconsolideerde financiële positie.
11. Langlopende schulden
Stand begin boekjaar:
Opname
Aflossing
Overige
Stand einde boekjaar
Totaal langlopende schuld
Waarvan langer dan 5 jaar
Langlopende leningen:
Geen onderpand
Onderpand
Subtotaal
Af: kortlopend gedeelte
Totaal langlopend gedeelte
De rente welke in rekening wordt gebracht is 3% - 5,6%.
12. Kredietinstellingen (kortlopend)
De vennootschap heeft ten behoeve van de financiering van JAJO, multi-purpose - i.c. werkkapitaal - faciliteiten bij kredietinstellingen van € 32 miljoen. De rekening-courant faciliteit heeft een opslag van 1,95 boven op de 1 maands Euribor. Tevens is er een bereidstellingsprovisie betaald over het niet gebruikte deel van de faciliteit van circa 0,35%. Er wordt gebruik gemaakt van saldo- en rentecompensatie. Ten behoeve van de betrokken kredietinstellingen zijn zekerheden verleend. Deze zekerheden betreffen het verstrekken van een substantieel deel van de activa als zekerheid, waaronder het verpanden van de bedrijfsuitrusting, voorraden en vorderingen.
Tevens is een recht van hypotheek verstrekt op onroerend goed van de materiële vennootschappen. Voorts hebben de materiële vennootschappen zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor elkaars verplichtingen jegens de kredietinstellingen. De leningen en faciliteit overeenkomsten schrijven bepaalde financiële ratio’s en verplichte aflossingen voor.
In het Caribisch gebied beschikken een aantal vennootschappen over een eigen beperkte kredietfaciliteit.
13.
Lonen en salarissen
Te ontvangen facturen
Waarborgsommen
Schulden inzake pensioen
Samenwerkingsovereenkomsten
Verplichtingen derden / overheid
Overige
14. Overlopende passiva
Te betalen kosten afgesloten werken
Te betalen rente en bankkosten
Accountants- en advieskosten Overige
15. Risicobeheer en financiële instrumenten
Afgeleide financiële instrumenten
Om het risico van fluctuaties in valutakoersen en rentetarieven af te dekken, kan gebruik gemaakt worden van afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’). De waardeveranderingen van deze derivaten worden dan verantwoord in de periode waarin ook de financiële gevolgen van de afgedekte posities worden verantwoord (toepassing kostprijs hedge accounting). Per jaareinde houdt de onderneming geen afgeleide financiële instrumenten.
Valutarisicobeheer
Teneinde JAJO zoveel mogelijk te beschermen tegen de risico’s van wisselende koersen van vreemde valuta, voornamelijk de US-dollar, kan in beperkte mate gebruik worden gemaakt van
afgeleide financiële instrumenten, hoofdzakelijk in de vorm van valuta-termijntransacties. Per ultimo 2024 zijn er geen lopende valuta-termijncontracten. Een eventuele stijging of daling van de dollarkoers met 1% zal geen materieel effect hebben op de resultaten.
Markt- en kredietrisicobeheer
JAJO kent individueel en in groepsverband procedures, richtlijnen en interne afspraken ter beheersing van markt- en kredietrisico’s. Regelmatig wordt onderzoek naar de kredietwaardigheid van partijen gedaan. In voorkomende gevallen worden kredietrisico’s afgedekt of worden zekerheden gevraagd.
Overige schulden (kortlopend)
16. Niet in de balans opgenomen verplichtigingen
Bedragen in duizenden Euro’s, tenzij anders vermeld Ten behoeve van opdrachtgevers en derden zijn door financiële instellingen per 31 december 2024 garanties en borgtochten afgegeven van in totaal circa € 33,7 miljoen (vorig boekjaar: circa € 26,8 miljoen). Deze betreffen in hoofdzaak verplichtingen uit hoofde van aannemingscontracten.
Instelling/verstrekker
ABN
ING
Nationale Borg Zurich
Tryg (in miljoenen euro’s)
Verstrekte garanties 31-12-2024
Ten behoeve van aannemingscontracten pensioenverplichting aannemingscontracten aannemingscontracten aannemingscontracten Faciliteit
0,61 4,78 19,28 8,90 0,09 33,7
Er is een eerste pandrecht op (vorderings-)rechten uit de overeenkomst van geldlening tussen Steenbergen Boon B.V. en JAJO.
JAJO heeft enkele operationele lease-overeenkomsten afgesloten die voornamelijk betrekking hebben op rollend materieel en vervoermiddelen, met een looptijd van één tot circa vijf jaar. De hieruit voortvloeiende verplichtingen bedragen op balansdatum circa € 7,2 miljoen (2023 € 8,5 miljoen).
Leasekosten (in miljoenen euro’s) 2025 2,3
Tussen 1 en 2 jaar 1,5 > 5 jaar 0
Tussen 2 en 5 jaar 3,4
De verplichtingen uit huurovereenkomsten van JAJO bedragen per jaareinde circa € 6,1 miljoen (vorig boekjaar: circa € 2,5 miljoen). Verder is JAJO onvoorwaardelijke grondaankoopverplichtingen aangegaan voor in totaal ruim € 2,6 miljoen in 2024. Daarnaast zijn in 2024 voorwaardelijke grondaankoopverplichtingen aangegaan voor in totaal circa € 20,3 miljoen. Deze verplichtingen strekken zich uit over de komende 10 jaar. Dit met het oog op de ontwikkeling van deze gronden door het Cluster Projectontwikkeling.
Alle in het ‘Overzicht deelnemingen’ genoemde Nederlandse vennootschappen waarin JAJO een 100% belang heeft, zijn opgenomen in de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting uitgezonderd de navolgende deelnemingen; Pijnacker de Scheg, Merwede Vijf, Menu Utrecht, Utrecht projecten I, Kop van Alphen West, AFL Property en de buitenlandse entiteiten.
Alle in het ‘Overzicht deelnemingen’ genoemde Nederlandse vennootschappen waarin JAJO een 100% belang heeft, zijn opgenomen in de fiscale eenheid voor de omzetbelasting uitgezonderd de navolgende deelnemingen; ISA, JAJO participaties I, Merwede vijf, Menu Utrecht, Kop Alphen West, Property IV, V, VI , VII, IX, XX, XXI, AFL Property, S&B Global, Participations Western, Participations Eastern, alle entiteiten van het cluster Urban Mining en de buitenlandse entiteiten.
De vennootschapsbelasting is in elk van de vennootschappen opgenomen voor dat deel dat de desbetreffende vennootschap als zelfstandig belastingplichtige verschuldigd zou zijn, zonder rekening te houden met de toerekening van de voordelen van de fiscale eenheid aan de verschillende maatschappijen. De verantwoorde latente belastingen zijn latente vorderingen op respectievelijk latente verplichtigen aan het hoofd van de fiscale eenheid, Uranus 1952 B.V.
Toelichting op de afzonderlijke posten van de winst-en-verliesrekening
17. Netto-omzet
Verdeling per cluster:
Projectontwikkeling
Wonen
Restauratie & Renovatie
Bedrijfshuisvesting
Urban Mining
Geografische verdeling:
Nederland
1) Retrospectieve aanpassing ‘Netto-omzet’ Het vergelijkende cijfer 2023 voor de ‘netto-omzet’ is met € 9.902k naar beneden bijgesteld, om de presentatie van deze posten in lijn te brengen met de presentatie voor 2024. De aanpassing heeft geen invloed op het eigen vermogen, de resultaten of kasstromen.
*Onderhoud was in 2023 nog onderdeel van cluster Wonen. Voor de vergelijkbaarheid is de 2023 omzet van Onderhoud heringedeeld van Wonen naar Onderhoud.
Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de vennootschap en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door BDO Audit & Assurance B.V. zoals bedoeld in art 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het gehele netwerk waartoe de accountantsorganisatie behoort. De vermelde accountantshonoraria betreffen de bedragen die gedurende het boekjaar ten laste van JAJO zijn gebracht.
21. Koersverschillen
De in de resultatenrekening verwerkte koersverschillen zijn nihil.
22. Resultaat deelnemingen
Hieronder is het aandeel in de resultaten van de op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen.
Andere deelnemingen
Totaal
23. Belastingen over het resultaat
Hieronder is opgenomen de te betalen belasting over de in Nederland en het buitenland behaalde resultaten. Tevens is hieronder begrepen de mutatie in de voorziening voor latente belastingen.
Het toepasselijke belastingtarief in Nederland bedraagt dit boekjaar 25,8% (vorig boekjaar 25,8%).
De tarieven voor Aruba, Curaçao en Sint Maarten bedragen respectievelijk 25% (idem vorig boekjaar), 22% (idem vorig boekjaar) en 34,5% (idem vorig boekjaar).
Het effectieve belastingpercentage voor JAJO bedraagt dit boekjaar 26% (vorig boekjaar 35%)
De afwijking met het nominale belastingpercentage wordt veroorzaakt door aansluiting op de definitieve aanslagen en daarnaast is er sprake van enkele belastingvrijstellingen.
Resultaat voor belastingen
Nominaal tarief
Belastinglast tegen nominaal tarief
Fiscaal vrijgestelde resultaten
Niet-aftrekbare kosten goodwill
Overige fiscaal / commerciële verschillen
Totaal fiscaal / commerciële verschillen
Werkelijke belastinglast
24. Bezoldiging (gewezen) bestuurders en commissarissen
Aan de leden van de Raad van Bestuur werd ten laste van het resultaat een totaal bedrag aan bezoldiging (inclusief pensioenlasten en onder meer long term incentive) uitgekeerd van € 1.840.000 (vorig boekjaar: € 1.232.000). Aan de leden van de Raad van Commissarissen werd ten laste van het resultaat een totaal bedrag aan bezoldiging uitgekeerd van € 182.500 (vorig boekjaar € 140.000).
Bezoldiging commissarissen 2024
H.N.J. Smits
A.E. Frings
J.B.J. Stegmann
R. van den Broek
25. Gebeurtenissen na balansdatum
Tot de datum van ondertekening hebben zich geen significante gebeurtenissen voorgedaan die van invloed zouden zijn op deze jaarrekening.
De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn opgenomen in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening, waar eenvoudshalve naar wordt verwezen.
(a) Immateriële vaste activa
Stand begin boekjaar:
Cumulatieve aanschaffingswaarde
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde 31-12-2024
Mutaties in het boekjaar:
Afschrijvingen
Bijzondere waardeverminderingen
Aankoop deelnemingen
Herrubricering
Stand einde boekjaar:
Cumulatieve aanschaffingswaarde
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde
De geactiveerde goodwill wordt in 10 of 20 jaar afgeschreven, afhankelijk van de geschatte economische levensduur.
(b) Financiële vaste activa
Stand begin boekjaar:
Dividend
Verrekening met divided aandeelhouder
Verstrekte leningen
Ontvangen aflossingen
Verkochte deelneming
Valuta omrekeningsverschillen
Resultaat deelnemingen
Overige mutaties
Stand einde boekjaar
Op de vordering op de aandeelhouder wordt een rente vergoed à 3%. De negatieve vermogenswaarden van NHUM, Janssen de Jong Bouw Oost, Janssen de Jong Bouw Midden-West, OnderhoudPlus en Zandstaete Beheer zijn op de vorderingen in mindering gebracht.
(c) Voorzieningen
Pensioenen en jubileumuitkeringen
(d) Resultaat deelnemingen
Hieronder is het aandeel in de resultaten van de op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen opgenomen.
(e) Gemiddeld aantal medewerk(st)ers
Het gemiddeld aantal werknemers gedurende het jaar, omgerekend naar voltijdse equivalenten, bedroeg 11 (2023: 10).
(f) Resultaat deelnemingen na belastingen
Door de vennootschap kunnen algemene beheerskosten aan dochterondernemingen in rekening worden gebracht. Eveneens vindt verrekening van rente plaats over vorderingen en schulden in rekening-courant met de desbetreffende JAJO dochterondernemingen. De ten laste van dochterondernemingen gebrachte vennootschapsbelasting is berekend op basis van de bedrijfseconomische winst van deze vennootschappen, verhoogd met de fiscaal niet aftrekbare kosten en met de eliminatie van posten waarover geen vennootschapsbelasting is verschuldigd.
(g) Niet in de balans opgenomen verplichtingen
De vennootschap staat ten behoeve van de financiering van een aantal dochterondernemingen jegens kredietinstellingen borg voor de nakoming van de uit deze financiering voortvloeiende verplichtingen. Overigens wordt verwezen naar de toelichting op deze post bij de geconsolideerde balans.
(h) Gebeurtenissen na balansdatum
Tot de datum van ondertekening hebben zich geen significante gebeurtenissen voorgedaan die van invloed zouden zijn op deze jaarrekening.
Winstbestemming boekjaar 2023
De jaarrekening 2023 is vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden op 14 mei 2024.
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het voorstel van het bestuur; dividend over 2023 nihil en het resterende bedrag toe te voegen aan de overige reserves.
Winstbestemming boekjaar 2024
De winst over het boekjaar 2024 ad € 21.267.000 staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Aangezien de jaarrekening is opgemaakt vóór resultaatverdeling is het resultaat 2024 volledig opgenomen onder het eigen vermogen als onverdeeld resultaat.
‘s-Hertogenbosch, 17 april 2025
Raad van Commissarissen Raad van Bestuur
H.N.J. Smits (voorzitter)
A.E. Frings
J.B.J. Stegmann
R. van den Broek
Overige gegevens
I.M.H. van der Mark
P. Booij
Statutaire bepalingen inzake de winstbestemming en winstverdeling
In artikel 25 van de statuten zijn bepalingen opgenomen inzake de bestemming en verdeling van de winst.
De belangrijkste bepalingen luiden als volgt:
Artikel 25
lid 1. De algemene vergadering is bevoegd tot bestemming van de winst die door de vaststelling van de jaarrekening is bepaald en tot vaststelling van uitkeringen, met inachtneming van de beperkingen volgens de wet.
Lid 2. De bevoegdheid van de algemene vergadering tot vaststelling van uitkeringen geldt zowel voor uitkeringen ten laste van nog niet gereserveerde winst als voor uitkeringen ten laste van enige reserye, en zowel voor uitkeringen ter gelegenheid van de vaststelling van de jaarrekening als voor tussentijdse uitkeringen.
Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is.
Controleaanpak continuïteit
Zoals geconcludeerd in het onderdeel ‘Continuïteit’ op pagina 111 van de jaarrekening en nader toegelicht in de vooruitblik ‘Op zoek naar uitbreiding’ in het verslag van de raad van bestuur, alsmede in het onderdeel ‘Vooruitzichten 2025’ per Cluster in het bestuursverslag heeft het bestuur zijn continuïteitsbeoordeling voor de periode van twaalf maanden vanaf de datum van opmaken van de jaarrekening uitgevoerd en geen gebeurtenissen of omstandigheden geïdentificeerd die gerede twijfel kunnen doen ontstaan over de mogelijkheid van de entiteit om haar continuïteit te handhaven (hierna: continuïteitsrisico's).
Onze werkzaamheden om de continuïteitsbeoordeling van het bestuur te evalueren omvatten onder andere:
overwegen of de continuïteitsbeoordeling van het bestuur alle relevante informatie bevat waarvan wij als gevolg van onze controle kennis hebben door het bestuur te bevragen over de belangrijkste veronderstellingen en uitgangspunten. Het bestuur heeft hierbij onder andere aandacht gehad voor de orderportefeuille, de fluctuerende inkoopprijzen, het behalen van de bankconvenanten en de ontwikkeling van de EBITDA;
evalueren van de begrote operationele resultaten en daaraan gerelateerde kasstromen voor de periode van twaalf maanden vanaf de datum van opmaken van de jaarrekening rekening houdend met de ontwikkelingen in de branche zoals fluctuerende inkoopprijzen en onze kennis uit de controle;
analyseren of de huidige en de benodigde financiering voor het kunnen continueren van het geheel van de bedrijfsactiviteiten is gewaarborgd, inclusief het voldoen aan relevante convenanten;
inwinnen van inlichtingen bij het bestuur over zijn kennis van continuïteitsrisico's na de periode van de door het bestuur verrichte continuïteitsbeoordeling.
Uit onze werkzaamheden blijkt dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is en er geen continuïteitsrisico's zijn geïdentificeerd.
Controleaanpak frauderisico’s
Wij hebben risico’s geïdentificeerd en ingeschat op een afwijking van materieel belang op de jaarrekening die het gevolg is van fraude en het niet naleven van wet- en regelgeving. Wij hebben tijdens onze controle inzicht verkregen in de entiteit en haar omgeving, de componenten van het interne beheersingssysteem, waaronder het risico-inschattingsproces en de wijze waarop het bestuur inspeelt op frauderisico’s en het interne beheersingssysteem monitort en de wijze waarop de raad van commissarissen toezicht uitoefent, alsmede de uitkomsten daarvan. Wij verwijzen naar het bestuursverslag, waarin het bestuur zijn frauderisicoanalyse heeft opgenomen.
Wij hebben de opzet en de relevante aspecten van het interne beheersingssysteem en in het bijzonder de frauderisicoanalyse geëvalueerd, alsook bijvoorbeeld de gedragscode. Wij hebben de opzet en het bestaan geëvalueerd, en voor zover wij noodzakelijk achten, de werking getoetst van interne beheersmaatregelen gericht op het mitigeren van frauderisico’s. Significante tekortkomingen inzake de interne beheersing hebben wij schriftelijk gecommuniceerd met het bestuur en de raad van commissarissen.
Als onderdeel van ons proces voor het identificeren van risico’s op een afwijking van materieel belang in de jaarrekening die het gevolg is van fraude, hebben wij frauderisicofactoren overwogen met betrekking tot frauduleuze financiële verslaggeving, oneigenlijke toe-eigening van activa en omkoping en corruptie. Wij hebben geëvalueerd of deze factoren een indicatie vormden voor de aanwezigheid van het risico op afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude.
De door ons geïdentificeerde frauderisico’s en uitgevoerde specifieke werkzaamheden zijn als volgt:
HET RISICO DAT HET BESTUUR MAATREGELEN VAN INTERNE BEHEERSING DOORBREEKT
Beschrijving: Het bestuur bevindt zich in een unieke positie om fraude te plegen, omdat het in staat is de administratieve vastleggingen te manipuleren en frauduleuze financiële overzichten op te stellen door interne beheersingsmaatregelen te doorbreken die anderszins effectief lijken te werken.
Daarom besteden wij aandacht aan het risico van het doorbreken van maatregelen van interne beheersing door het bestuur bij:
Journaalposten en andere aanpassingen die tijdens het opstellen van de jaarrekening zijn gemaakt;
Schattingen en schattingsprocessen;
Significante transacties buiten het kader van de normale bedrijfsuitoefening.
Onze controlewerkzaamheden en waarnemingen:
Wij hebben:
de opzet en het bestaan geëvalueerd van de maatregelen van interne beheersing in de processen voor het genereren en verwerken van journaalposten en het maken van schattingen, uitgaande van een risico op doorbreking van dat proces. We hebben ook het proces rondom de totstandkoming van financiële verslaggeving beoordeeld;
specifieke aandacht gegeven aan de toegangsbeveiligingen in het IT-systeem en de mogelijkheid dat hierin functiescheiding kan worden doorbroken;
journaalposten geselecteerd op basis van risicocriteria, zoals memoriaalboekingen ten aanzien van de projecten en in de omzetverantwoording. Hierop zijn controlewerkzaamheden verricht, waarbij wij tevens aandacht hebben besteed aan significante transacties buiten de normale bedrijfsuitoefening. Daarnaast hebben wij controlewerkzaamheden verricht ten aanzien van belangrijke schattingen van het bestuur, waaronder de waardering van de onderhanden projecten;
inlichtingen ingewonnen bij de raad van commissarissen alsmede de vertrouwenspersonen over mogelijke misstanden door of namens het bestuur die van invloed kunnen zijn op de jaarrekening.
Onze werkzaamheden hebben niet geleid tot specifieke aanwijzingen voor fraude of vermoedens van fraude ten aanzien van het doorbreken van de interne beheersing door het bestuur.
HET RISICO VAN FRAUDULEUZE FINANCIËLE VERSLAGGEVING TEN GEVOLGE VAN TE HOGE OMZETVERANTWOORDING
Beschrijving: De JAJO Groep heeft diverse projecten onderhanden, waarvan sommige naar verwachting winstgevend zijn en andere verlieslatend. De directies van de lokale entiteiten worden gestimuleerd om de door deze directies ingediende begroting minimaal te realiseren. Dit zou tot een specifieke tendens kunnen leiden van resultaatsturing door lokale directies als het niet of ruimschoots realiseren van het budget een reële mogelijkheid wordt. Er is geen sprake van beloningen voor personeel of directie die in belangrijke mate afhankelijk is van het resultaat of de omzet. Derhalve onderkennen wij het frauderisico op de juistheid van de opbrengstverantwoording ten aanzien van onderhanden projecten.
Onze controlewerkzaamheden en waarnemingen:
Wij hebben de opzet en het bestaan geëvalueerd van de maatregelen van interne beheersing in de processen rondom:
de toerekening van kosten en omzet aan projecten; het evalueren van de oordeelsvorming en veronderstellingen van het management bij het maken van schattingen, zoals de waardering van grondposities, projectrisico’s en de voortgang van projecten en daarmee samenhangende winst (of verlies) toerekening.
Om het risico van frauduleuze financiële verslaggeving rondom projectwaarderingen af te dekken hebben wij een gedetailleerde analyse van journaalposten tussen de projecten gemaakt. Wij hebben gegevensgerichte werkzaamheden uitgevoerd op specifieke (op basis van fraudekarakteristieken) boekingen. Hierbij lag nadruk op de memoriaalboekingen rondom de onderhanden projecten. Tevens hebben wij getoetst of kosten op de juiste projecten worden geboekt.
Wij hebben werkzaamheden verricht op de mogelijk tendenties bij de inschatting van het management van de nog te maken kosten. Wij hebben een analyse uitgevoerd door de laatste projectprognoses te vergelijken met de projectbegrotingen, de inschattingen uit de vorige perioden en de gemaakte kosten tot aan de opmaakdatum van de jaarrekening.
Projecten met uitkomsten die afwijken van de verwachting hebben wij diepgaand onderzocht en besproken met projectleiders. Wij hebben een toetsing uitgevoerd op de kwaliteit van de schattingen uit voorgaande jaren door het management door de resultaten op de afgeronde projecten in het boekjaar te vergelijken met de inschattingen uit de vorige perioden.
HET RISICO VAN ONRECHTMATIGE ONTTREKKINGEN VAN LIQUIDE MIDDELEN
Beschrijving: Bij een aantal entiteiten binnen de JAJO Groep zijn de gewenste administratieve organisatie en interne beheersing maatregelen in de betaalomgeving niet op alle onderdelen effectief geïmplementeerd. Hierdoor is een risico aanwezig op het onrechtmatig onttrekken van middelen via de bankapplicatie of het onrechtmatig muteren van crediteurenstamgegevens. Om die reden hebben wij aan dit risico significante aandacht besteed.
Onze controlewerkzaamheden en waarnemingen:
Als gevolg van de tekortkomingen in de interne beheersing rondom de betalingsorganisatie, in samenhang met het risico op muteren van crediteurenstamgegevens, konden wij niet op de interne beheersing steunen. Onze bevindingen rondom de administratieve organisatie en interne beheersing hebben wij schriftelijk aan het management gerapporteerd en zijn in de loop van het boekjaar 2024 en na constatering in 2025 direct opgevolgd. Wij hebben vastgesteld dat de tekortkoming in de interne beheersing rondom de betalingsorganisatie adequaat zijn opgevolgd.
Om het risico op onrechtmatige onttrekkingen (tot aan de datum van) opvolging te ondervangen hebben wij de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
Wij hebben aan de hand van een overzicht van betalingsrechten van de bank vastgesteld dat de bevoegdheid voor het doen zelfstandige betalingen beperkt is tot kernfunctionaris(sen).
Wij hebben met een deelwaarneming vastgesteld of aan de betalingen een intern geautoriseerde factuur of opdracht ten grondslag ligt.
Wij hebben een download van de banktransacties (CAMT053-bestand) geanalyseerd op betalingen die kunnen worden gerelateerd aan kernfunctionarissen alsmede op betalingen naar meerdere bankrekeningnummers van dezelfde leverancier. Daar waar sprake is van een overeenkomst hebben wij de transacties met deze crediteur(en) nader (in detail) gecontroleerd op mogelijke onregelmatigheden
Ten aanzien van de crediteurenstamgegevens hebben wij de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
Aan de hand van de logging van het administratief pakket hebben wij geïdentificeerd voor welke crediteuren één of meerdere stamgegevens zijn gewijzigd.
Van de crediteuren waarvan de stamgegevens in het boekjaar zijn gewijzigd, hebben wij de relevante wijzigingen gecontroleerd aan de hand van onderliggende documentatie.
Onze werkzaamheden hebben niet geleid tot specifieke aanwijzingen voor frauduleuze onttrekkingen of vermoedens daarvan.
HET RISICO VAN STEEKPENNINGEN EN CORRUPTIE
Beschrijving: De JAJO Groep is actief in onder andere infra. De activiteiten vinden gedeeltelijk plaats in landen waar het risico op het betalen van steekpenningen bestaat. Omdat steekpenningen niet zijn toegestaan in Nederland en worden beschouwd als corruptie, besteden wij significante aandacht aan dit risico.
Onze controlewerkzaamheden en waarnemingen:
Wij hebben inzicht verkregen in de activiteiten van de JAJO Groep en hebben journaalposten gecontroleerd om te identificeren of er steekpenningen zijn betaald aan overheidspersoneel, politieke partijen of politieke individuen.
De directie heeft beleid geïmplementeerd om geen betalingen aan overheidspersoneel, politieke partijen of politieke individuen te doen. Wij hebben hierop specifieke werkzaamheden verricht.
Vervolgens hebben wij een specificatie van de op-boekingen op de debiteuren en crediteuren in het boekjaar verkregen ter identificatie van gevoelige partijen.
Ter bevestiging hebben wij een review uitgevoerd van de meldingen bij de compliance officer.
Onze werkzaamheden hebben niet geleid tot vermoedens van materiele fraude als gevolg van het betalen van steekpenningen, of indicaties van corruptie of andere onregelmatigheden
In onze controle bouwen wij een element in van onvoorspelbaarheid. Ook hebben wij de uitkomst van andere controlewerkzaamheden beoordeeld en overwogen of er bevindingen zijn die aanwijzing geven voor fraude of het niet-naleven van wet- en regelgeving.
Wij hebben kennis genomen van de beschikbare informatie en om inlichtingen gevraagd bij leden van het bestuur. Uit onze werkzaamheden volgden geen signalen of vermoedens van fraude die kunnen leiden tot een afwijking van materieel belang.
Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie
Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:
Bericht van de Raad van Commissarissen;
Verslag van de Raad van Bestuur;
Kerncijfers;
Closing the circle, together;
Corporate Governance;
CSRD;
De zeven Clusters;
Financiële gang van zaken;
overige gegevens;
Besturingsstructuur; en
Overzicht deelnemingen.
Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist voor het bestuursverslag en de overige gegevens.
Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.
Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.
Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening
Verantwoordelijkheden van het bestuur en de raad van commissarissen voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.
De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap.
Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening
Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.
Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude en fouten ontdekken.
Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.
Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:
het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing;
het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne;
het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan;
het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven;
het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en
het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.
Wij zijn verantwoordelijk voor het plannen en uitvoeren van de groepscontrole om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen met betrekking tot de financiële informatie van de entiteiten of bedrijfsonderdelen binnen de groep als basis voor het vormen van een oordeel over de jaarrekening. Tevens zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de beoordeling van de controlewerkzaamheden die in het kader van de groepscontrole zijn uitgevoerd. Wij dragen de volledige verantwoordelijkheid voor onze controleverklaring.
Wij communiceren met de met governance belaste personen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.
Rotterdam, 17 april 2025
BDO Audit & Assurance B.V. namens deze,
B. van der Heide MSc RA
Assurance-rapport van de onafhankelijke accountant
Assurance-rapport van de onafhankelijke accountant
Aan: het bestuur van Janssen de Jong Groep B.V.
RA4073
Aan: het bestuur van Janssen de Jong Groep B.V.
RA4073 Onze conclusie
Onze conclusie
Wij hebben enkele specifiek geselecteerde datapunten in het jaarverslag 2024 van Janssen de Jong Groep B.V. te ‘s Hertogenbosch (hierna: “de ESG-datapunten”) onderzocht.
Wij hebben enkele specifiek geselecteerde datapunten in het jaarverslag 2024 van Janssen de Jong Groep B.V. te ‘s Hertogenbosch (hierna: “de ESG-datapunten”) onderzocht.
Op basis van de uitgevoerde werkzaamheden en de verkregen assurance-informatie hebben wij geen reden om te veronderstellen dat de ESG-datapunten van Janssen de Jong Groep B.V. niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, zijn opgesteld in overeenstemming met de van toepassing zijnde criteria.
Op basis van de uitgevoerde werkzaamheden en de verkregen assurance-informatie hebben wij geen reden om te veronderstellen dat de ESG-datapunten van Janssen de Jong Groep B.V. niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, zijn opgesteld in overeenstemming met de van toepassing zijnde criteria.
De ESG-datapunten (inclusief verwijzing naar het relevante ESRS datapunt) bestaan uit de volgende selectie:
De ESG-datapunten (inclusief verwijzing naar het relevante ESRS datapunt) bestaan uit de volgende selectie:
Ten aanzien van CO2-uitstoot:
Scope 1 (E1-6, par. 48a en b)
Ten aanzien van CO2-uitstoot:
Scope 2 (E1-6, par. 49a en b en par. 52 a en b)
Scope 1 (E1-6, par. 48a en b)
JAJO EU & Scope 1 & 2 tCO2/EURm (E1-6, eigen indicator)
Scope 2 (E1-6, par. 49a en b en par. 52 a en b)
Totaal verbruikte elektriciteit (onderdeel van E1-5, par. 37)
JAJO EU & Scope 1 & 2 tCO2/EURm (E1-6, eigen indicator)
Totaal verbruikte elektriciteit (onderdeel van E1-5, par. 37)
Ten aanzien van de medewerker gegevens:
Aantal medewerkers (S1-6, par. 50a)
Ten aanzien van de medewerker gegevens:
Aantal leerlingen, stagiairs en vakantiekrachten (S1-6, par. 50a)
Aantal medewerkers (S1-6, par. 50a)
Aantal medewerkers met vast of tijdelijk contract (S1-6, par. 50b)
Aantal leerlingen, stagiairs en vakantiekrachten (S1-6, par. 50a)
Personeelsverloop (S1-6, par. 50c)
Aantal medewerkers met vast of tijdelijk contract (S1-6, par. 50b)
Aantal ingeleenden (S1-7, par. 55a)
Personeelsverloop (S1-6, par. 50c)
Verdeling man/vrouw op managementniveau in aantallen (S1-9, par. 66a)
Aantal ingeleenden (S1-7, par. 55a)
Aantal medewerkers per leeftijdsgroep (S1-9, par. 66b1)
Verdeling man/vrouw op managementniveau in aantallen (S1-9, par. 66a)
Aantal medewerkers naar geslacht (S1-9, par. 66b2)
Aantal medewerkers per leeftijdsgroep (S1-9, par. 66b1)
Percentage ziekteverzuim (S1-14 – eigen indicator)
Aantal medewerkers naar geslacht (S1-9, par. 66b2)
Aantal keren verzuim (S1-14 – eigen indicator)
Percentage ziekteverzuim (S1-14 – eigen indicator)
Aantal personen langdurig ziek (S1-14 – eigen indicator)
Aantal keren verzuim (S1-14 – eigen indicator)
De basis voor onze conclusie
Aantal personen langdurig ziek (S1-14 – eigen indicator)
De basis voor onze conclusie
Wij hebben ons onderzoek uitgevoerd volgens Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 3000A ’Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle of beoordeling van historische financiële informatie (attest-opdrachten)’. Deze opdracht is gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor het onderzoek over de ESGdatapunten’.
Wij hebben ons onderzoek uitgevoerd volgens Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 3000A ’Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle of beoordeling van historische financiële informatie (attest-opdrachten)’. Deze opdracht is gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor het onderzoek over de ESGdatapunten’. Wij zijn onafhankelijk van Janssen de Jong Groep B.V. zoals vereist in de ‘Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten’ (ViO) en andere relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Daarnaast hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).
Wij vinden dat de door ons verkregen assurance-informatie voldoende en geschikt is als basis voor onze conclusie.
Van toepassing zijnde criteria
Voor deze opdracht gelden de criteria zoals opgenomen in de ESRS, voor zover relevant aangevuld met eigen (invulling van) definities die niet expliciet worden beschreven in de ESRS. De definities van de ESG-datapunten zijn opgenomen op pagina 58 en 59 van het jaarverslag.
Verantwoordelijkheden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen voor de ESG-datapunten
De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de ESG-datapunten in overeenstemming met de van toepassing zijnde criteria. De Raad van Bestuur is ook verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opstellen, meten of evalueren van de ESG-datapunten mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van verslaggeving van de ESG-datapunten van de vennootschap.
ESG-datapunten
De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de ESG-datapunten in overeenstemming met de van toepassing zijnde criteria. De Raad van Bestuur is ook verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opstellen, meten of evalueren van de ESG-datapunten mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude
De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van verslaggeving van de ESG-datapunten van de vennootschap.
Onze verantwoordelijkheden voor het onderzoek over de ESG-datapunten
Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van ons onderzoek dat wij daarmee voldoende en geschikte assurance-informatie verkrijgen voor de door ons af te geven conclusie.
De in dat kader uitgevoerde werkzaamheden zijn verschillend van aard en timing, alsmede geringer in omvang dan voor assurance-opdrachten gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid De mate van zekerheid die wordt verkregen bij assurance-opdrachten gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid is daarom ook aanzienlijk lager dan de zekerheid die wordt verkregen bij assurance-opdrachten gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid.
Wij passen de ‘Nadere voorschriften kwaliteitsmanagement’ (NVKM) toe. Op grond daarvan beschikken wij over een samenhangend stelsel van kwaliteitsmanagement inclusief vastgelegde richtlijnen en procedures inzake de naleving van ethische voorschriften, professionele standaarden en andere relevante wet- en regelgeving.
Ons onderzoek bestond onder andere uit:
het identificeren van gebieden in de ESG-datapunten waar waarschijnlijk een afwijking van materieel belang als gevolg van fouten of fraude zich zal voordoen, het bepalen en uitvoeren van assurance-werkzaamheden om in te spelen op deze gebieden en het verkrijgen van assurance-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor onze conclusie;
het in overweging nemen van de interne beheersing die relevant is voor het onderzoek met als doel assurance-werkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze overweging heeft niet als doel om een conclusie uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit;
Deze overweging heeft niet als doel om een conclusie uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit;
het evalueren van de geschiktheid van de gehanteerde verslaggevingscriteria en juiste toepassing van de hierin opgenomen definities;
het evalueren van de geschiktheid van de gehanteerde verslaggevingscriteria en juiste toepassing van de hierin opgenomen definities;
het op basis van beperkte deelwaarnemingen analyseren van relevante interne en externe documentatie die voor de vennootschap beschikbaar is om te bepalen of de ESGdatapunten adequaat zijn onderbouwd. Voorbeelden hiervan zijn facturen van brandstofen energieleveranciers voor onze toetsing van de CO2-uitstoot en de stamgegevens uit uw HR-systemen voor de medewerker gegevens;
het op basis van beperkte deelwaarnemingen analyseren van relevante interne en externe documentatie die voor de vennootschap beschikbaar is om te bepalen of de ESGdatapunten adequaat zijn onderbouwd. Voorbeelden hiervan zijn facturen van brandstofen energieleveranciers voor onze toetsing van de CO2-uitstoot en de stamgegevens uit uw HR-systemen voor de medewerker gegevens;
het beoordelen van de redelijkheid van de emissiefactoren (op basis van openbare bronnen) die wordt gebruikt voor het omzetten van het verbruik in CO2-equivalenten;
het beoordelen van de redelijkheid van de emissiefactoren (op basis van openbare bronnen) die wordt gebruikt voor het omzetten van het verbruik in CO2-equivalenten;
het aansluiten van de groepsmaatschappijen in de onderliggende specificatie van de ESGdatapunten met de relevante informatie in de jaarrekening 2024 van Janssen de Jong Groep B.V.
het aansluiten van de groepsmaatschappijen in de onderliggende specificatie van de ESGdatapunten met de relevante informatie in de jaarrekening 2024 van Janssen de Jong Groep B.V.
het op basis van beperkte werkzaamheden nagaan van de betrouwbaarheid van de brongegevens die worden gebruikt voor het toetsen van de ESG-datapunten; en
het op basis van beperkte werkzaamheden nagaan van de betrouwbaarheid van de brongegevens die worden gebruikt voor het toetsen van de ESG-datapunten; en
het afnemen van interviews met relevante medewerkers verantwoordelijk voor het aanleveren van informatie voor, het uitvoeren van interne beheersingsmaatregelen op, en de consolidatie van gegevens in de duurzaamheidsinformatie van de ESG-datapunten.
het afnemen van interviews met relevante medewerkers verantwoordelijk voor het aanleveren van informatie voor, het uitvoeren van interne beheersingsmaatregelen op, en de consolidatie van gegevens in de duurzaamheidsinformatie van de ESG-datapunten.
Rotterdam, 17 april 2025
Rotterdam, 17 april 2025
BDO Audit & Assurance B.V.
BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, G.A. Bruijnes RA MSc
G.A. Bruijnes RA MSc
V.l.n.r.: J. Stegmann, R. van den Broek, I. van der Mark, P. Booij, I. Frings en H. Smits.
Besturingsstructuur
Ir. drs. H.N.J. Smits
1950
Voorzitter Raad van Commissarissen
Drs. A.E. Frings
1969
Lid Raad van Commissarissen
Directielid Simac Techniek, lid Raad van Advies Bex, lid Raad van Toezicht Eindhoven Citymarketing en lid Raad van Toezicht GLOW
Ir. R. van den Broek
1962
Lid Raad van Commissarissen
Voorzitter Raad van Bestuur Batenburg Techniek N.V. en bestuurslid Techniek Nederland
Ing. I.M.H. van der Mark
1980
Voorzitter Raad van Bestuur, CEO, Algemeen directeur a.i. Hercuton, Woody Builders, PVVT, ServicebouwPlus en Remco International
Drs. P. Booij
1973
Raad van Bestuur, CFO
Mr. J.B.J. Stegmann
1960
Lid Raad van Commissarissen
Voorzitter Raad van Commissarissen bij MN Services N.V., Voorzitter Raad van Toezicht Stichting tot Beheer Museum Boijmans van Beuningen
Mr. M.J.Z. Stijnders
1962
Group Legal Counsel
Commissaris Curaçao Airport Partners
A.J.F. Halsema BSc.
1969
Group Controller
Ing. G. Beijer
1975
Algemeen directeur OnderhoudPlus
Ing. A. Köster
1964
Algemeen directeur Koninklijke Woudenberg, Meesters In, Smeed- en constructiebedrijf Van der Vegt en per 03-10-2024 algemeen directeur New Horizon Urban Mining
J.G.J. Hettinga
1971
Group HR Manager
G.H. Veerbeek
1962
IT Director
S.H.J. van der Geld
1975
Group Marcom Manager
Ing. L.G.P.M. Camps
1968
Algemeen directeur Janssen de Jong Bouw, Elementem en Van Zanten
Ing. I.M.H. van der Mark
1980
Algemeen directeur a.i. Hercuton, Woody Builders, PVVT, Remco International en tot 31-12-2024 ServicebouwPlus
Ing. P.W.A. Heuvelink
1974
Algemeen directeur Blink en Revolve Concepts
Ing. K.E. Verbist
1978
Algemeen directeur Betonindustrie Brievengat, Mijnmaatschappij, Eigen Woning Plan, Albo Caribbean, Smart Development en 3D Concrete
Olympuskwartier
Project uitgelicht
Arnhem
Blink
Ing. M.E.G. Beijen
1971
Directeur Arubaanse Wegenbouw Maatschappij
Ing. J.L.J. Engels
1985
Financieel directeur Wonen per 01-01-2025
Ing. R.J. Mellema
1975
Directeur Janssen de Jong Bouw Noord-Oost
Drs. ing. P.A.M. Renkens
1965
Directeur OnderhoudPlus Zuid
Drs. ing. S. Donker
1992
Directeur Janssen de Jong Bouw Zuid
S.H.M. Jaeqx MSc. RA
1983
Area Controller Caribbean, Directeur Janssen de Jong Caribbean
Ing. P.G.J. Montesant
1970
Directeur Curaçaose Wegenbouw Maatschappij en Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij
G.C. Rijkers
1973
Directeur Algemeen Bouwbedrijf Albo Aruba
Ir. R. Dressel
1969
Directeur Janssen de Jong Bouw Midden-West
Ing. W. van der Jagt
1971
Technisch directeur Koninklijke Woudenberg
C.A. de Niet
1988
Directeur Van Zanten Bouw
G.L. Rompelberg
1965
Financieel directeur Blink
R. Westland
1968
Directeur Ocmer
M. Witteveen
1974
Directeur Windward Roads, Central Mix Concrete, Sancoro, Saba Roads & Construction, Statia Roads Construction en Anguilla Roads & Construction
Overzicht deelnemingen
De aandelen van Janssen de Jong Groep B.V. worden gehouden door Uranus 1952 B.V. In onderstaand overzicht zijn de deelnemingen weergegeven. Het rechtstreekse en/of middellijke aandeel in het geplaatste kapitaal bedraagt 100%, tenzij anders vermeld.
Janssen de Jong Groep B.V.
JAJO Participaties I B.V. - ‘s-Hertogenbosch
Zandstaete Beheer B.V. (30% - niet geconsolideerde deelneming) - ‘s-Hertogenbosch
