Hippocampus 254 (mei-juni 2015)

Mechelen P 004152 – TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT (NELOS) Nr. 254 – mei/juni 2015

Kokerjuffer Onderwaterhockey

OPVALLEND DOOR TECHNIEK. UNIEK DOOR U.

De Mantis zit boordevol innovatieve kenmerken die u al van SCUBAPRO kent, plus

nieuw

één die u nergens anders vindt—uzelf. De Mantis is vanuit de Human Factor™gedachte ontworpen en analyseert voortdurend uw biometrie met als resultaat een duikprofiel waarmee u gegarandeerd bent van optimale veiligheid en maximale bodemtijd. Precies wat u mag verwachten van de leider in de duikmarkt—de meest unieke polscomputer ooit.

SCUBAPRO.COM

MANTIS POLS COMPUTER

Nr. 254 mei/juni 2015

Van de redactie DOOR IVO MADDER

Bondsnieuws

Als gevolg van diverse geplande en beloofde artikels die op het allerlaatste moment toch niet aangeleverd werden, is deze editie heel wat dunner dan je de laatste tijd gewoon bent.

Examen 3*I NELOS-CMAS............................... 5 nieuw bestuur BEFOS-FEBRAS.................. 6-7 Algemene vergadering en Academische zitting 2015............................................... 8-10 Winnaars 15e WK CMAS Onderwaterfotografie...........................12-15 Duiker-Redder.............................................16-17 Belgisch Kampioenschap OWH..............30-32 Onderwaterhockey nationaal team: Road 2 Stellenbosch............................34-37 De plezanste dag van het duikjaar........40-41 OVOS-proevendag.................................... 46-47 Wet Wheels 9x@Zilvermeer....................50-51 Afdaling van de Maas 2015.................... 62-64 Opleiding 1*Instructeur NELOS Instructeur B VTS: Module 2 Opleiding........................ 66-67

Desniettemin hebben we er toch een interessante uitgave van kunnen maken, met vooral een reeks biologische publicaties, zoals de eerste confrontatie met een kokerjuffer (schietmot), de warmbloedige koningsvis, de biomerker voor chronische stress bij vissen, het 'Monterey Bay Aquarium' en de zonering op dijkhellingen en rotsformaties.

Uiteraard presenteren we je het tweede deel van de 'Sharkroute' en brengen een pakkend reisverhaal over duiken tegen kanker op Tenerife. We duiken de geschiedenis in met een kort artikel over de piratenvlag en 'science fiction' wordt werkelijkheid met de sportwagen die op zeewater rijdt.

Als bondsnieuws brengen we verslag uit van de OVOS-proevendag in de Blaarmeersen, het nieuwe BEFOS-bestuur, de 'Afdaling van de Maas', de Academische Zitting, de nieuwe kandidaten 3*I en de Belgische competitie onderwaterhockey (OWH). We kondigen ook de volgende wedstrijd aan van ons nationaal team OWH en brengen wat info over de opleiding 1*Instructeur NELOS / Instructeur B VTS (Module 2) en belangrijke info over Duiker-Redder.

Misschien tot aan de waterkant of wie weet zien we elkaar wel op één van de volgende NELOS-activiteiten, zoals de Wet Wheels Duikdag of op de D-Dive Day en Openwatersportdag.

Ivo

Coverfoto: Kokerjuffer in de Put van Ekeren. Foto: Marc Vermeiren.

Vaste rubrieken Skubba & Fred.................................................. 18 25 jaar Safe Diving.................................... 20-21 Retro Hippo....................................................... 22

NELOS-stickeractie .........................................51 NELOS-cursus Theorie sportduiken...........49 Close-up (Marc Vermeiren).................... 72-73 NELOS-Boetiek & BEFOS-FEBRAS....... 74-75 Webdiving.......................................................... 76 Hippoëzie........................................................... 77 Hippo las voor u (heArt) .........................78-79 Lopende agenda............................................... 82

Reportages Het Monterey Bay Aquarium..................24-29 Warmbloedige vis ontdekt......................38-39 De eerste confrontatie met een kokerjuffer............................. 43-45 Biomerker voor chronische stress bij vissen ontdekt.................................48 Afgescheurde tweede kraan...................52-53 Zuid-Afrika: de ‘sharkroute’ (deel 2).... 54-59 Nieuwe sportwagen rijdt op zeewater........60 Zonering op dijkhellingen en rotsformaties...................................68-70 Jolly Roger vlag van terreur...................80-81

NELOS-Consulenten Sven Vandekerckhove

Ingrid Dekelver

duikonderricht@nelos.be

duikgeneeskunde@nelos.be

• Algemeen duikonderricht • Inschalingen

• Duikgeneeskundige problematiek

François Desmet

Willy van der Plas

duikmateriaal@nelos.be

erevoorzitter@nelos.be

• Duikmateriaal

• Verzekering

Glenn Tessens sdt@nelos.be

René Van Leeuwen reglementering@nelos.be

• Technisch Duiken

• Juridische kwesties in de duiksport • Duikreglementering

Jozef Van den Berghe

Elfrie van Poppelen

statuten@nelos.be

mental.coaching@nelos.be

• VZW-statuten en -kwesties

• Bijstand bij duikongevallen

Eric Vonk veiligheid@nelos.be

• Melden van duikincidenten en bijna-duikongevallen

Eddy Dielen ombudsman@nelos.be • Ombudsman

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: cursus@nelos.be Correcties i.v.m. met de NELOS-infomap: documenten@nelos.be

Ronny Margodt pr@nelos.be • Public Relations NELOS

Raadpleeg de brochure NELOS-structuur, voor meer info over wie wat doet binnen NELOS. Deze brochure kan je downloaden via de NELOS-downloadserver.

3

Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS).

Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie).

Erevoorzitters: Jozef Van den Berghe – statuten@nelos.be Willy van der Plas – erevoorzitter@nelos.be

Raad van Bestuur Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Vice-voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be Penningmeester: Dirk Saman Gsm 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be

Commissie Biologie

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

Voorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – biologie@nelos.be

Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – Gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be

Secretaris: Jean-Marie Reynaert Gsm 0475 81 43 59 – biologie.sec@nelos.be

Commissie Redactie Hippocampus Voorzitter: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 – redactie@nelos.be Secretaris: Luc Beets Tel. 03 325 07 36 – hippo.sec@nelos.be

Commissie Duikers met een Handicap

Boetiekverantwoordelijke: Karl Van der Auwera Gsm 0486 89 76 67 – boetiek@nelos.be

Voorzitter: Ann Tielen Gsm 0496 75 04 46 – cdmh@nelos.be

Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be

Secretaris: Yves Druyve Gsm 0486 68 33 51 – cdmh.sec@nelos.be

Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

Bestuurslid: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 – jeugdduiken@nelos.be

Commissies Commissie Duikonderricht Voorzitter: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be Verantw. der brevetten: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – brevetten@nelos.be Ereraad: Eric Sels Gsm 0475 36 88 23 – ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 – jeugdduiken@nelos.be Brevettencomité: John Maes Gsm 0495 66 56 19 – brevettencomite@nelos.be Sectie duiktechnieken: Glenn Tessens Gsm 0485 57 52 13 – sdt@nelos.be Sectie EDIT: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 – edit@nelos.be Veiligheidscomité: Eric Vonk Gsm 0475 44 55 29 – veiligheid@nelos.be

Geneeskundige Commissie Voorzitter: Ingrid Dekelver Gsm 0479 71 34 69 – duikgeneeskunde@nelos.be Mental Coaching: Elfrie van Poppelen Gsm 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Sportcommissie Voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – sportcommissie@nelos.be Secretaris: Free Duerinckx Herkenrodesingel 7d bus 2.2, 3500 Hasselt

Audiovisuele Commissie Voorzitter: Ludo Braeckman Gsm 0475 38 78 04 – audiovisueel@nelos.be Secretaris: Dirk Crutelle Gsm 0472 77 94 72 – maanvis@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie: Gery Beeckmans – owf@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwatervideografie: Erik De Groef Gsm 0478 25 09 21 – cursus.owv@nelos.be

4

Hippocampus mei/juni 2015

Commissie Solidariteitsfonds Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Ronny Margodt

NELOS-secretariaat Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be www.nelos.be – www.wiki.nelos.be CERTIFICATION INTERNATIONAL

Bestuurslid: Sven Vandekerckhove

ma. 9.30 u – 11.30 u, wo. 9.30 u – 11.30 u en 14.00 – 16.00 u, vr. 14.00 u – 16.00 u

Ongevalsaangiften Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOS-secretariaat, vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. Dit attest moet door de dokter worden afgeleverd binnen 3 dagen na het ongeval.Bij een dodelijk ongeval: binnen 2 dagen naar het NELOS-secretariaat en rechtstreeks naar Arena (eventueel telefonisch of per fax): t.a.v. de heer Eddy Van Den Bosch, Jozef II straat 36-38 – 1000 Brussel Tel. 02 512 03 04 – fax 02 512 70 94

Hulpdiensten UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur) HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382 ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts Ingrid Dekelver - Chrisje Demuynck - Bert Janssens - Ivo Madder - Katrijn Ools - John Remue - Monique Remue-Demoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van Doeselaer - Patrick Van Hoeserlande - Roland Wantens

Ambassadeur: Herwig Van Cotthem Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 publiciteit@nelos.be Pre-press & druk: Swinnen Printing Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade Tel. 015 45 02 78 - fax 015 45 02 79 info@swipri.be Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december.

Oplage: meer dan 10.000 exemplaren.

ISSN-nummer: 1782-8414

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-wiki, meer bepaald via: www.wiki.nelos.be/index.php/Hippo-archief

Of je kan door de recentere uitgaven bladeren via: http://issuu.com/ivomadder

Advertentietarieven www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus Zie 'Media Pack' bij 'Publiciteit'.

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen voor de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, gewijzigd door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzetting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, melden wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht.

Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Hippocampus komt tot stand met de steun van

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

AIG-ASSISTANCE Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: Policy number: ARENA 2.009.718/010 In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland.

Call Center: +32 3 253 69 16

www.facebook.com/hippocampusredactie

Adresveranderingen Uitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat:

secretariaat@nelos.be

Bondsnieuws

Foto: Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

Van de 6 kandidaten waren er 5 die slaagden voor hun verhandeling.

Examen 3*I NELOS-CMAS Op 17 januari 2015 vond het eerste luik van de opleiding tot 3*I plaats: examen theorie, waarna de geslaagden op 19 mei 2019 hun verhandeling mochten verdedigen als tweede luik. Het derde luik van deze opleiding en tevens de derde horde is de Zeestage te Boulouris.

T

raditioneel bestaat de opleiding tot 3*Instructeur uit 3 luiken, waarvan er 2 plaatsvinden in het Duikershuis en het laatste in Zuid-Frankrijk: • Het theoretisch examen: waar de kandidaten voor 4 verschillende jury's (Getijdenwaters, Organisatie, Geneeskunde en Algemeenheden) hun theoretische kunde en kennis moeten bewijzen.

• De verhandeling: hier moeten de kandidaten aantonen dat ze een specifiek aandachtspunt kunnen bestuderen, verwerken en uiteindelijk presenteren voor een jury van kritische specialisten. Dit jaar passeerden onder andere de nitrox-opleidingen, de opleiding Duiker-Hulpverlener, onze uitstraling overal ter wereld, een vergelijking tussen onze openwaterproeven en deze

van de VVW, alsook de integratie van kennis van fauna en flora de revue.

De informatie die tijdens deze verhandelingen wordt verzameld kan een uitdaging zijn of een bevestiging om ons dynamisch Duikonderricht op het goede pad te houden. De frisse kijk op deze punten wordt dus zeker gesmaakt.

• De Zeestage te Boulouris: hier worden de praktische vaardigheden van de kandidaten geëvalueerd in gevarieerde omstandigheden en dit gedurende 5 dagen en 8 duiken.

Begin januari hebben 8 kandidaten zich aangeboden voor het theoretisch examen 3*I, maar hiervan slaagden slechts de helft en een 5e kandidaat slaagde nog op het herexamen. Deze 5 kandidaten mochten

onlangs, samen met een niet geslaagde kandidaat van vorig jaar hun verhandeling verdedigen voor een jury van specialisten.

Hiervoor slaagden Karl Van der Auwera, Bruno Vanderbeken, Tinne Van Dessel, Hans Engels en Stijn Lambrechts.

Deze mogen zich samen met Lutgart Stals en Jan De Boever opmaken voor het derde en zo mogelijk zwaarste luik van deze opleiding: de Zeestages in Boulouris. We wensen hen alvast het allerbeste toe en hopen in een volgende Hippocampus dezelfde namen te mogen vermelden als geslaagd.  Sven Vandekerckhove Voorzitter Commissie Duikonderricht

ADVERTENTIE

www.waterproof.eu

Hippocampus mei/juni 2015

5

Bondsnieuws BEFOS

Maria del Pilar Ruiz Lopez, de nieuwe voorzitter van BEFOS.

Foto's: Douane Frankrijk.

De prachtige ademautomaat Aqualung-Mistral.

Ronny Margodt en Maria del Pilar Ruiz Lopez.

Ook een nieuw bestuur voor BEFOS-FEBRAS BEFOS-FEBRAS is onze opening naar de wereld. Via onze Belgische Federatie zijn wij immers ook lid van CMAS, EUF, CMAS Europe en het BOIC en zijn wij vertegenwoordigd in de NOB-Commissie Deltagebied.

D

e wijzigingen in de Raad van Bestuur van NELOS hebben ook hun consequenties voor het Bestuur van de koepel waaronder LIFRAS, VVW en NELOS functioneren. Ook bij LIFRAS is er een nieuwe voorzitter. Dit alles moest bekrachtigd worden op een Algemene Ver-

6

Hippocampus mei/juni 2015

gadering van BEFOS, die zoals gewoonlijk in het Duikershuis doorging.

De nieuwe voorzitters van LIFRAS en NELOS, respectievelijk Maria del Pilar Ruiz Lopez – gewoonweg Pilar genoemd – en Ronny Margodt, zijn van rechtswege voorzitter en co-voorzitter van de Fede-

ratie. Jean Rondia, de vorige voorzitter van LIFRAS en BEFOS, overhandigde aan Pilar de prachtige ademautomaat Aqua­ lung-Mistral, een geschenk van de Franse Federatie naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van BEFOS, in 2007. Deze moderne tweetrapsontspanner met zijn retrovoorkomen is het symbool geworden van het BEFOS-voorzitterschap. Telkens het alternerend voorzitterschap wisselt, verhuist ook de Aqualung-Mistral, verpakt in een mooie houten kist, waarop de voorzitters hun handtekening zetten.

Na het ontslag van de NELOS-bestuurders John Remue, Guy Bosmans en Ronny De Meersman, moesten zij ook vervangen worden in het BEFOS-bestuur. Ivo Hubert, Herwig Van Cotthem en Sven Vandekerckhove zorgden voor de vervanging.

Verder werd Dirk Saman verkozen als rekeningcommissaris en zal hij samen met Lucien Dandois de boekhouding controleren.

Deze korte Algemene Vergadering was toch ook weer een gelegenheid om de banden met de Franstalige zusterliga aan te halen bij het glas van de vriendschap.  Wim Van Doeselaer

BONAIRE, Divers Paradise Ontdek de wondere onderwaterwereld ABC Travel is dé Caribische duikspecialist voor de veeleisende duikliefhebber

Heerlijk genieten onder en boven water op BONAIRE, CURAÇAO en ARUBA

Drive & Dive-pakket:

Drive & Dive-pakket:

6 pers. 9 dg. v.a. € 1.245 /16 dg. v.a. € 1.835 2 pers. 9 dg. v.a. € 1.405 / 16 dg. v.a. € 2.155

4 pers. 9 dg. v.a. € 1.155 / 16 dg. v.a. € 1.655 2 pers. 9 dg. v.a. € 1.245 / 16 dg. v.a. € 1.835

Drive, Dive & Stay-pakket: 6 pers. 9 dg. v.a. € 1.165 / 16 dg. v.a. € 1.685 2 pers. 9 dg. v.a. € 1.555 / 16 dg. v.a. € 2.455

Alle duikpakketten zijn inclusief: Retourvlucht Amsterdam – Bonaire met Arkefly - (inclusief alle taxen en toeslagen) - 20 kg bagage - Transfers en hostess-service - 7 of 14 nachten verblijf Buddy Dive: appartement, Belmar: SuiteDeluxe of Grand Deluxe, Caribbean Club: Studio of Cottage - Dagelijks Amerikaans ontbijtbuffet (niet bij Belmar) 6 of 13 dagen ongelimiteerd kantduiken - 7 of 14 dagen autohuur

Bellen: +31 53 3030012 | Mailen: info@abctravel.nl | Bezoeken: De Klomp 120, 7511DJ Enschede

Informeer ook naar de aantrekkelijke aanbiedingen van duikreizen naar Curaçao en Aruba of bezoek onze website: abctravel.nl

Bondsnieuws

De Algemene Vergadering van de NELOS-Instructeurs & de Academische Zitting Op 22 maart 2015 vonden deze traditioneel plaats in Geel, meer bepaald in het centrum van de stad, in de stadszaal 'De Waai'. Vanuit gans Vlaanderen, per autobus, per auto of te voet, stroomden de instructeurs van de NELOS toe op deze jaarlijkse niet te missen happening!

D

e Algemene Vergadering is een informele vergadering voor en door NELOS-Instructeurs, maar ze is wel de moeder van alle vergaderingen qua beleving en re端nieplezier. Als actieve NELOS-足Instructeur is dit dus een niet te missen afspraak.

Algemene Vergadering Ook dit jaar waren ruim 400 Instructeurs aanwezig en ze aanhoorden geboeid de laatste ontwikkelingen binnen alle gele-

8

Hippocampus mei/juni 2015

deren van de NELOS Commissie Duikonderricht. De vergadering, voorgezeten door de nieuwe Voorzitter van de Commissie Duikonderricht, Sven Vandekerckhove, belichtte verschillende aspecten van het duikonderricht, maar lichtte ook enkele leuke weetjes toe zoals de mogelijkheid voor versnelde opleiding van NELOS-Instructeurs tot Duiker-Redders en de nieuwe samenstelling van het bestuur van onze liga, die vanaf heden geleid wordt door Voorzitter Ronny Margodt.

De Algemene Vergadering eindigde rond 16.00 uur, maar dit kon uiteraard niet zonder een staande ovatie voor 'onze Luce' die jaren de steun en toeverlaat was voor het Duikonderricht NELOS maar die nu mag genieten van een welverdiend pensioen.

Academische Zitting De Academische Zitting ging van start met de speech over de ethiek van de Instructeur, die voor het eerst niet werd gegeven door John Remue, maar John keek en zag

Foto's (13): Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

De nieuwe 1*Instructeurs tijdens de speech over de ethiek van de Instructeur.

Foto rechts: Dit jaar gaf Sven Vandekerckhove de speech.

De jaarlijkse titelhernieuwing.

dat het goed was.

Hierna werden de 25 nieuwe 1*Ins tr uc teur s één voor één naar voor geroepen om hun titel en CMAS-kaartje in ontvangst te nemen. Samen met deze proclamatie werd ook een Bloso Instructeur B geproclameerd, namelijk Joris Stevens, en

De NELOS-boetiek was ook aanwezig, met onder andere Tiny Heremans en de nieuwe boetiekverantwoordelijke Karl Van der Auwera.

Terwijl men binnen aandachtig naar de verslagen luisterde, was duikschool Yellow Diving volop bezig met de voorbereiding van de receptie.

twee Jeugdbegeleiders die door het behalen van hun titel van 1*I onmiddellijk de titel van Jeugdduikinstructeur erbij kregen, namelijk Mario Van Turtelboom en Els Lambrechts.

Een schitterende receptie, verzorgd door Yellow Diving School, rondde het feest helemaal af!  Sven Vandekerckhove, Voorzitter Commissie Duikonderricht

Foto's onderstaande collage: Vlnr: Inge Dekort roept de nieuwe 1*Instructeurs één voor één naar voor. Luc Vasseur ondertekent de gedragscode onder toeziend oog van Michel Declercq. Els Lambrechts krijgt haar Instructeursstempel van Ivo Hubert. Sven Vandekerckhove overhandigt het CMAS-kaartje van 1*Instructeur aan Frederik Carels. Domien Vermaut krijgt van René Van Leeuwen zijn Instructeursblaadje.

Hippocampus mei/juni 2015

9

Bondsnieuws

Foto's: Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

De nieuwe 1*Instructeurs, lichting 2015.

ADVERTENTIE

ENKELE VAN ONZE PARTNERS:

De 25 nieuwe 1*Instructeurs Joeri Auwerx (Poseidon) – Shinji Bauters (AD Dalton) – Frederik Carels (Salvanos) – Ann Cockx (Moby Dick) – Kris Couvreur (Thalassa) – Rafael De Backer (Moby Dick) – Nathalie De Bock (KGS Manta) – Nancy De Cock (Thalassa) – Bram De Roo (Profunda Diving) – Jan Dieu (Aquarius) – Els Lambrechts (LDL) – Leentje Loncke (Bilzer Duikclub Dolfijn) – Vincent Molenbroeck (Koraalduikers) – Robrecht Nollet (De Zeeroos) – Luc Schelkens (Neptunus) – Ivo Simons (Koraalduikers) – Joris Stevens (Nemo) – Kris Theys (Aronnax) – Daniel Van Dijck (Wilrijkse Duikschool) – Stefan Vangoidtsenhoven (VVDC) – Elfrie van Poppelen (Aquanauten) – Mario Van Turtelboom (BCOS) – Luc Vasseur (Profunda Diving) – Tony Verbeke (Profunda Diving) – Domien Vermaut (Nieuwpoortse Duikclub).

10

Hippocampus mei/juni 2015

SCUBAPRO SUB GEAR BARE SUUNTO UWATEC SHEARWATER METALSUB BIGBLUE RIFF GREEN FORCE MARES SEAC PROCEAN DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE

DUIKCOMPUTERS DUIKLAMPEN ADEMAUTOMATEN DROOGPAKKEN JACKETS, …….

SHOWROOM HOFEINDE 21 2350 VOSSELAAR BELGIE TEL: +32(0)14611260 EMAIL: HCV.BVBA@PANDORA.BE WWW.DUIKMATERIAAL.BE

WWW.DIVEANDTRAVEL.NL

MAGIC OCEANS DIVE RESORT BOHOL EILAND - FILIPPIJNEN

10 dagen / 7 nachten 2-pers. Superior Deluxe Cottage (Airco) o.b.v. Logies & Ontbijt incl. transfers.

Incl. 10 begeleide bootduiken.

VANAF: € 1651,- P.P.

E Z I L E B

e grootst a n n é é aaien / mde / beroe walvish d l e r e w Hole ... e u l rif ter B t a t de Gre duikspo

WALVIS EN ORKA ADVENTURE ANDENES - NOORWEGEN

10 dagen 7 nachten 2-pers kamer o.b.v. logies incl. diverse excursies. 5 boottrips naar de walvissen en orka’s inclusief snorkelen. Vertrek 14 of 21 januari 2016

VANAF: € 2.795,- P.P.

SOUTHERN AFRICA UNLOCKED ZUID-AFRIKA

18 dagen 17 nachten 2-pers standaard kamer of tent o.b.v. logies incl. al het vervoer gedurende de reis.

Incl. 12 duiken met eigen uitrusting & vele hoogtepunten.

18 oktober 2015 gegarandeerd vertrek

VANAF: € 2020,- P.P.

Bovenstaande prijzen zijn incl. retourvluchten en transfers v.v.

De duikpakketten zijn incl. fles/lucht/lood excl. duikmateriaal.

TIP! Ontdek ook de binnenlanden ...

Dat Belize een top duikbestemming is dat weet iedere duiker. Maar dat het binnenland net zo bijzonder is, dat weet niet iedereen. Oude Maya ruïnes, regenwouden vol tropische dieren, witte zandstranden, diverse boeiende culturen en meer..

op maat maken Laat jouw duikreis Belize via www.bontravel.nl/

Volg ons op Facebook en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

e duikreis adviezen en Kijk voor meer uitgebreid s aanbod op onze ing een compleet bestemm ANDTRAVEL.NL VE DI W. W website W

L .N L E V A R T D N A E IV .D WWW 15 94 TEL: 033 457

DMZ07_024_Dive_and_Travel.indd 1

ONTDEK DEZE EN ANDERE DUIKBESTEMMINGEN ONLINE OP WWW.BONTRAVEL.NL.

E-mail info@bontravel.nl

22-05-15 08:53

Tel. 0031-(0)355426071

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

1e plaats close-up zonder thema.

Foto: Damir Zurub.

Winnaars 15e WK CMAS

Onderwaterfotografie

Damir Zurub uit Kroatië is wereldkampioen onderwaterfotografie geworden.

H

et tweejaarlijkse CMAS Wereldkampioenschap Onderwaterfotografie vond dit jaar plaats in Zeeland (Oosterschelde en Grevelingen) tussen 21 en 25 mei 2015. De organisatie was in handen van de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB). Desmond van Santen en Arieke van den Brink leidden deze 15e editie in goede banen. Veel lof werd trouwens gesproken over de puike organisatie door NOB. Er kwam heel wat bij kijken. Enkele voorbeelden: Leendert Verbiest, van het duikcenter en vakantiepark De Witte Boulevard, leverde de stapel nieuwe duikflessen die nodig waren om de deelnemers van het WK van lucht te voorzien. Er waren 135 stalen 12-liter duikflessen met dubbele kraan nodig. Daarnaast ook nog 1.200 kg lood en 100 duikkisten voor het transport van het duikmateriaal. Marloes Otten van Dolphins Dive Center verzorgde de briefing over de duiklocaties. Heel wat vrijwilligers staken de handen uit de mouwen. Verschillende bo-

12

Hippocampus mei/juni nov./dec.2015 2014

ten, waaronder ook enkele RIB's van NELOS-leden, werden ingezet om de duikers op de duikplaatsen te droppen. Na elke duik moesten de duikflessen gevuld worden, enz.

Bijna 40 internationale onderwaterfotografen, uit 20 landen, doken het water van de Oosterschelde en het Grevelingenmeer in om binnen vijf verschillende categorieën dé perfecte foto te maken.

Uiteraard stuurden ook Nederland en België hun kandidaten. Arco de Man met zijn vrouw Lilian de Man als assistent en Marco Heesbeen met assistent Corne Bolders, allen begeleid door Ron Offermans, waren het Nederlands team. Bij de Belgen was de fotograaf van het Vlaamse team Luc Rooman, met zijn assistent Filip Staes en de Franstaligen stuurden fotograaf Pierre-Bernard Demoulin met zijn assistent Jonathan Vannieuwenhuyze. Het Belgisch team werd begeleid door Ludo Braekman, voorzitter van de Audiovisuele Commissie NELOS.

De zevenkoppige jury was samengesteld uit Juergen Warnecke (voorzitter van de CMAS Visuele Commissie), Kurt Amsler (onderwaterfotograaf en bezieler van de organisatie 'SOS-Seaturtles'), Alex Mustard (onderwaterfotograaf en mariene bioloog), Jan Azier (Nederlandse onderwaterfotograaf), Geert Nies (onderwaterfotograaf en zaakvoerder van Marine Expedition Services), Fred Di Meglio (onderwaterfotograaf en NKO-arts) en Claudio Bertasini (officiële onderwaterfotograaf van 'Acquario di Genova').

Het was uniek dat het WK in Nederland plaatsvond. Het is eens heel wat anders dan helder warm water. Normaal zou dit in het voordeel zijn van de Belgische en Neder-

landse deelnemers, omdat ze gewoon zijn om in hun eigen water met minder goede zichtbaarheid te duiken. Ze weten de dieren als het ware zitten en kennen hun gewoonten. De Vlaamse deelnemers en de Nederlanders maakten prachtige kleurrijke foto's, maar de jury vond andere foto's beter. Smaken verschillen duidelijk. Hoewel heel wat sympathisanten de keuze van de jury niet terecht vonden, is omzeggens iedereen er mee eens dat Damir Zurub (uit Kroatië) de 'Overall' winnaar is van het CMAS Wereldkampioen Onderwaterfotografie. De jury vond zijn fotoreeks duidelijk de beste. De mooiste foto in die reeks vond ik de mooie close-up van de 'paarse geleikorst' (Botryllus schlosser), die ook wel eens de 'gesterde geleikorst'

genoemd wordt. Volgens Luc Rooman werd deze gemaakt met één 'snoot', waarbij twee foto's samengevoegd werden via de camera dubbelopname.

Zou een jury van meer dan zeven juryleden andere resultaten opleveren? Misschien wel. Als het minder juryleden zouden zijn wel. Maar statistisch gezien geeft een gemengde jury van zeven leden een objectief beeld, vergelijkbaar met een gemengd publiek van honderd mensen.

De wereldkampioen Damir ontving zijn prijs op het strand van Renesse uit handen van Juergen Warnecke, voorzitter van de Visuele Commissie van de CMAS. "Ik heb me hier

3e plaats breedhoek met model.

2e plaats close-up met thema kreeft.

2e plaats visportret.

Foto: Damir Zurub.

Foto: Damir Zurub.

Foto: Luc Rooman.

1e plaats close-up met thema kreeft.

Foto: Marco Heesbeen.

Hippocampus mei/juni 2015

13

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

Zoals je in de wedstrijduitslag kan vaststellen boekten de Nederlandse deelnemer Marco Heesbeen en zijn buddy Corné Bolders ook succes. Marco ging naar huis met een gouden medaille binnen de categorie close-up, met thema kreeft. "Fantastisch",

lacht Heesbeen, "uiteraard heb ik ervan gedroomd om overall kampioen te worden.

Toch voelt deze medaille ook geweldig, ik ben enorm trots!". De dagen na de prijsuitreiking was Marco nog aan het nagenieten van het weergaloos evenement! "Dikke complimenten voor Desmond van Santen en zijn team voor een perfecte organisatie.

Van de aankomst en openingsceremonie, via de strak geregelde wedstrijddagen, tot een super eindfeest op het strand van Renesse met een waanzinnig goede sfeer.

Grote waardering voor alle vrijwilligers die meer dan enthousiast aan het evenement hebben bijgedragen. De staande ovatie die jullie maandagmiddag ontvingen sprak boekdelen", formuleerde Marco via Facebook.

Ook de fotograaf die NELOS afvaardigde, Luc Rooman, viel in de prijzen. Hij behaalde zilver in de categorie visportret, met een

Het Belgisch team. Vlnr: Pierre-Bernard Demoulin, Jonathan Vannieuwenhuyze, Ludo Braeckman, Luc Rooman en Filip Staes.

Murene.

14

Damir Zurub (uit Kroatië) de 'Overall' winnaar is van het CMAS Wereldkampioen Onderwaterfotografie.

Hippocampus mei/juni 2015

zwarte grondel die een verbazende blik met open ronde bek toonde. Dat de jury het juist geen goud waard vond zal te maken hebben met het feit dat de winnaar een zwarte grondel in close-up gefotografeerd had met eitjes onder zijn bek. Mooi, maar de overdreven paarse kleur kon mij persoonlijk niet bekoren. Uiteraard was Luc tevreden met zijn zilveren medaille, maar hij had toch meer waardering verwacht van de jury voor zijn prachtige kleurrijke reeks foto's. Op Facebook schreef Luc: "Langs deze weg wil ik de mensen van de organisatie een dikke proficiat toewensen met het schitterende WK. Alles was tot in de puntjes geregeld. Soms was er wel eens eens een misverstand, maar dat hebben we dan maar met de mantel der liefde bedekt.

Ook een dikke proficiat aan alle vrijwilligers. Die mensen hebben werkelijk bergen werk verzet en steeds met de glimlach. Het was een ongelooflijk toffe sfeer en ik heb

Vlnr: Filip Staes, Luc Rooman, Marco Heesbeen en Corne Bolders.

De 'Overall'-winnaars.

Foto’s (4): Gery Beeckmans.

heel serieus op voorbereid en hard m'n best gedaan om de mooiste foto's te maken. De omstandigheden waren voor mij uitdagend, maar ik ben ontzettend blij met het resultaat", aldus de trotse winnaar. Naast de eer wint Damir ook een duikreis naar de Malediven. De zilveren 'Overall' medaille werd uitgereikt aan de Fransman Stephane Regnier. Jose Antonio Garcia Garcia uit Spanje eindigde op de derde plaats. Een gedeelde vierde plaats was voor Nederlander Marco Heesbeen. Naast de 'Overall'-titel zijn er ook categoriewinnaars aangewezen. Een overzicht van alle resultaten kun je elders in dit artikel vinden.

We brengen hier enkel sfeerbeelden van de wedstrijd. In de volgende Hippocampus plaatsen we van elke categorie telkens de drie winnaars.  Ivo Madder

OVERALL 1e plaats: Damir Zurub (CRO) 2e plaats: Stephane Regnier (F) 3e plaats: Jose Antonio Garcia Garcia (E)

CATEGORIE GROOTHOEK ZONDER MODEL 1: Stephane Regnier (F) 2: Jonna Bergstrom (S) 3: Athila Bertoncini (ARG)

CATEGORIE GROOTHOEK MET MODEL 1: Margit Sablowski (D) 2: Grega Verc (SLO) 3: Damir Zurub (CRO)

Ambrosia (duikplaats nabij Santa Maria - Azoren).

Jonathan Vannieuwenhuyze en Pierre-Bernard Demoulin , het Waalse team scoorden niet.

CATEGORIE VISPORTRET 1: Rui Bernado (P) 2: Luc Rooman (B) 3: Jose Antonio Garcia Garcia (E)

CATEGORIE MACRO 1: Damir Zurub (CRO) 2: Stephane Sandon (F) 3: Athila Bertoncini (BRA)

CATEGORIE THEMA KREEFT 1: Marco Heesbeen (NL) 2: Damir Zurub (CRO) 3: Danja Klink (CH)

Foto: Gery Beeckmans.

leuke mensen ontmoet. Ik kan alleen maar zeggen BEDANKT. Dit is werkelijk een voorbeeld voor andere organiserende landen en dat mag ook eens gezegd worden. Maar in alle wedstrijden ligt vreugde en verdriet nu eenmaal dicht bij elkaar en daar moeten we maar mee leren omgaan. Wij kunnen in ieder geval terugkijken op een geweldig en vooral gezellig WK, met veel respect van fotografen onderling. Ik ben trots op de beelden die we hebben gemaakt en sta daar ook voor 100% achter".

Jonathan Vannieuwenhuyze en Pierre-Bernard Demoulin, het Waalse team, behaalde de 5e plaats in de categorie macro.

Hippocampus mei/juni 2015

15

Bondsnieuws

Om de veiligheid te garanderen in de duiktank te Zwevegem, is de aanwezigheid van een Duiker-Redder verplicht.

Duiker-Redder:

dé veiligheid in het zwembad Bloso/VTS heeft – in samenspraak met NELOS en RedFed (federatie Reddend Zwemmen) – een overgangsmodule in het leven geroepen voor duikinstructeurs om Duiker-Redder te worden. De Instructeur die deze opleiding succesvol afrondt, bekomt een volwaardig diploma van Duiker-Redder van Bloso/VTS.

overgangsmodule Instructeur Duiken naar Duiker-Redder

D

e volledige opleiding in haar verkorte vorm omvat 16 uur. Een eerste cursus is al van start gegaan in de provincie West-Vlaanderen. Deze zal navolging krijgen in de andere provincies, op voorwaarde dat alle logistieke voorwaarden vervuld zijn. Hou hiervoor de volgende NELOS-Info's in de gaten.

16

Hippocampus mei/juni 2015

Het programma van deze overgangsmodule houdt in: 1. Verplichte infosessie.

2. Examen theorie.

3. Oefensessies (3-tal): deze zijn niet verplicht, maar wel sterk aanbevolen.

4. Examen praktijk: enkel diegenen die geslaagd zijn in theorie, mogen meedoen aan het examen praktijk.

Het examen praktijk bestaat uit twee delen: a. Praktijk op het droge (reanimatie en

EHBO-simulaties). b. Praktijk in het water (reddingsproef en reddingssimulaties).

Tip: Duikers kunnen – nog steeds – de opleiding tot Duiker-Redder volgen (42 uur).

Daarmee voldoen ze dan onmiddellijk aan één van de belangrijke toelatingsvoor-

Foto: Peter Ryngaert.

Duiker-Redder

waarden voor het niveau van Assistent-Instructeur. Informatie kan je vinden op de website van VTS en/of RedFed.

werkwijze assimilatie Hoger Redder naar Duiker-Redder Alle duikers (dus niet alleen instructeurs) die ook Hoger Redder zijn – met een geldig bijscholingsattest (dit wil zeggen: een bijscholingsattest <1 jaar) – kunnen zich laten inschalen tot Duiker-Redder. Deze inschaling kan je enkel rechtstreeks aanvragen bij VTS (niet bij RedFed en niet bij NELOS) via www.bloso.be/VlaamseTrainersschool/ BasisinformatieCursisten/Pages/Home. aspx.

Indien je specifieke vragen hebt, mag je hiervoor mailen naar bie.dillen@bloso.be.

Laat dit zeker duidelijk zijn: Alle Hoger Redders (en Duiker-Redders) kunnen nog steeds de veiligheid garanderen in het zwembad tijdens reguliere duikactiviteiten of trainingsmomenten. Maar door de bouw van de duiktank op de Transfo-site in Zwevegem zijn er rond de veiligheid vragen gerezen in verband met diepe zwembaden, want hier spreken we over een 'zwembad' met een diepte van 15 meter. En ook in het Limburgse Beringen is er een diep zwembad op komst.

De Vlarem-wetgeving laat toe dat een Hoger Redder de veiligheid in een zwembad kan garanderen. De uitbating van de duiktank in Zwevegem heeft echter beslist dat dit niet voldoende is, aangezien dat een Hoger Redder weinig notie heeft van duik­ ongevallen (zeker als hij geen duiker is).

Daarom is de aanwezigheid van een Dui-

Foto: Dennis Vandermeersch.

Waarom inschalen of de overgangsmodule volgen?

ker-Redder, in de Duiktank van Zwevegem, verplicht. Op die manier kan er gepast gereageerd worden op een mogelijk ongeval en is de veiligheid optimaal gegarandeerd.

Tip: Indien je als club de duiktank afhuurt en je brengt je eigen Duiker-Redder mee, dan krijgt de club een korting in de toegangsprijs.  Inge Dekort

V De

ADVERTENTIE

erboden

Dieptes:

Verboden-Dieptes.indd 1

Ik schreef een spannend boek waarin veel duiken zijn opgenomen.

Het verhaal is gebaseerd op waargebeurde feiten.

Waarom hebben wij die diepere duiken overleefd?

Tussendoor een beschrijving van wrakken in de Noordzee.

Een roman die elke duiker zal boeien en verbazen.

MC. Van Oudenhove. PreBB, Stationsstraat 9, 9620 Zottegem, 09 360 20 68.

26/03/2015 10:45:58

Hippocampus mei/juni 2015

17

Jeugdduikhoekje Skubba & Fred

Cartoon: Peter Bosteesls.

Sommigen hadden een beetje schrik voor het onbekende. Een meer is toch geen zwembad. Het water was niet zo helder en er zaten echte vissen is.

Maar eerst werd er een briefing gehouden.

Terwijl ze in een cirkel stonden, vertelde de duikschoolverantwoordelijke wat ze zouden doen, waarop ze moesten letten en met wie ze zouden gaan duiken. Skubba vond het leuk dat hij met Nella mocht duiken, want blijkbaar was zij niet de enige waarmee ze mochten duiken. De andere instructeurs zagen er vriendelijk uit, maar hij kende Nella het best.

Na de briefing haalden Skubba en Fred het duikmateriaal: de fles, de ademautomaat en de 'jacket'. Samen met Nella maakten ze zijn materiaal klaar. Na een laatste controle droegen ze het materiaal, zijn loodgordel en zijn vinnen, naar de waterkant. Daar werd alles mooi neergelegd. Daarna zei ze hem dat hij zijn duikpak mocht aantrekken en dat ze hem zou komen halen als ook zij klaar was.

De eerste openwaterduik Na alweer een leuk uurtje in het zwembad vertelde Nella dat het water nu warm genoeg was om te gaan duiken in open water.

W

aarom zeg je 'open water'?", vroeg Fred. "Bestaat er dan gesloten water?".

"Met open water bedoelen we een grote oppervlakte water die niet speciaal beschermd is. Dit kan een meer of een zee

18

Hippocampus mei/juni 2015

zijn. Een zwembad is lekker warm en met een dak erop, en is voor ons geen open water".

"We gaan dus buiten duiken!", besloot Skubba enthousiast.

Het was niet dat hij nog niet in een meer gedoken had, maar nu mocht hij dit doen met echt duikmateriaal. En als een volleerde duiker.

"Wanneer? Wanneer?", drong hij aan.

"Nu zaterdag", antwoordde Nella.

En zo werd het zaterdag. Skubba en Fred waren er niet alleen. Ook de andere jeugdduikers waren er en allemaal keken ze er naar uit. Eindelijk zouden ze gaan doen waar ze allemaal van gedroomd hadden.

Spannend! Skubba was zo zenuwachtig dat Fred moest helpen hem in zijn pak te hijsen. Ook het aantrekken van zijn handschoenen kon hij niet zonder hulp. Nella had hen tijdens de trainingen verteld dat duikers elkaar hielpen en – hoewel Fred niet echt dook – voelde hij zich, door zijn vriend te helpen, ook een duiker.

Skubba was amper klaar toen Nella volledig uitgerust naast hem stond.

"Klaar?", vroeg ze hem, terwijl ze alles grondig nakeek.

"Ja!", riep Skubba enthousiast.

"Dan gaan we naar de kant en daar meld je je maar aan bij de 'veiligheid aan de kant', die daar ergens op ons staat te wachten", zei Nella.

Skubba had goed opgelet tijdens de briefing, zodat hij wist wie de veiligheid was en waar hij stond. Hij vertelde hem zijn naam en die van Nella. Daarna stapte hij richting het water. Deed zijn materiaal aan. Controleerde het materiaal van Nella en zij keek zijn materiaal na. Alles was OK. Ze stapten samen het water verder in. Nog een snelle controle van de werking van het materiaal en weg waren ze … 

Patrick Van Hoeserlande

Zorgeloos Filmen & Fotograferen met de nieuwe Sealife MicroHD+ Géén deksels, Géén openingen, Géén o-ringen, Dus ook géén risico op waterschade. Dat is een zorg minder!

Je kan je nu volledig focussen op je duik en je opnamen.

Waar service het belangrijkste product blijft!

ELKE DAG TOT UW DIENST van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 18u zaterdag van 10u tot 18u Jubellaan4, 542800 | 2800Mechelen Mechelen Steenhoevestraat NIEUW ADRES

Tel.Tel. 015 01543 4301 0131 31 FaxFax 015 01543 4301 0135 35 info@dezeeman.be info@dezeeman.be www.dezeeman.com www.dezeeman.com

07/11/14 UW DUIKSPORTZAAK MET EEN PRIMA SERVICE

DZP_advertentie_85x128mm.indd 1

15:13

- Alle kwaliteitsmerken - Vulstation 300 bar - Eigen hersteldienst - Verhuur duikmateriaal

TE HUUR DEMONSTRATIE DUIKTANK - op wielen - L3m x B2m x H2m - met 5 vensters 80x100 cm - geleverd met filter en verwarmingssysteem

PAUL DE WEERDT Welleweg 72 - 9320 Erembodegem Tel: 0475/73 25 74 www.aqualand.be - info@aqualand.be Open: di-wo-do-vr: 18-21 u & ma-za: op afspraak

Hippocampus mei/juni 2015

19

Club in de kijker

25 jaar Foto: Roland Wantens.

Veilig Duiken

Het budget van Safe Diving voor 2014 hield rekening met een grote uitgave. De club bestond immers 25 jaar en het bestuur nodigde alle leden alsook een aantal vroegere bestuursleden, allen met hun partner, uit

V

oorzitter Pascal Van den Heuvel verwelkomde de gasten en bedankte uitvoerig allen die bijdroegen tot de goede werking van de club.

Pascal begon te duiken in 1987 bij Triton Kapellen, maar stopte in 1992 bij gebrek aan tijd. Hij vertelde: "Toen er in 2004 terug tijd kwam om er een hobby bij te nemen, moest ik dan ook niet lang nadenken over wat het zou gaan worden. Duiken natuurlijk: eens je gedoken hebt, heb je de microbe voor altijd. De beslissing om terug te gaan duiken was dan ook sneller genomen dan een club te vinden waarin ik paste of die bij mij paste. Nadat ik als toeschouwer een training had gevolgd bij Safe Diving, wist ik: dit is de mentaliteit die me aanstaat, dit is de manier van trainen die ik wil. Een kort gesprekje met Fab, die toen duikschoolverantwoordelijke was, was genoeg om me in te schrijven bij Safe Diving.

De manier waarop ik ontvangen werd, de manier waarop ik en anderen wer-

20

Hippocampus mei/juni 2015

den begeleid, de manier waarop we werden voorbereid op wat allemaal nog zou komen, vond ik zo geweldig dat dit de club werd waarvan ik zei, hier wil ik zijn, hier wil ik deel van uitmaken.

Nu, 10 jaar later en na aardig wat watertjes doorzwommen te hebben, kan ik jullie, als voorzitter, vertellen dat de fundamenten die ik toen bij Safe Diving vond nog steeds hoog in het vaandel worden gedragen: gelijkheid, samenhorigheid en veiligheid, zijn waarden waar Safe Diving voor staat.

Voorzitter zijn van Safe Diving is geen job, maar een plezier, en wat het zo plezierig maakt is het feit dat ik omringd word door geweldige bestuursleden."

Nadien kwam medestichter en penningmeester Roland Wantens aan het woord.

Hij legde uit hoe de club ontstaan was: "We waren niet meer akkoord met het beleid van de IADS-club waarvan we toen lid waren. We zouden bij Amphora blijven,

Foto's (3): Patrick Verheijen.

voor een gezellig samenzijn met een drankje en een hapje.

Boven: De genodigden tijdens onze speech.

Midden: Safe Diving kreeg een prachtig gedenkteken van AVOS. Onder: En dan was het tijd voor het lekkere eten.

waarvan we ook lid waren. Enkele anderen volgden ons, waaronder Pablo Poppe. Het probleem was echter dat hij slechts een IADS-brevet had en dus niet in een NELOS-club terecht kon. Bovendien was hij blind! Wij wilden Pablo niet aan de kant laten staan en daarom werd Safe Diving gesticht als IADS-club. Daarom ook deed ik het examen IADS-instructeur. Pablo werd onze eerste voorzitter.

Na enige tijd was ik echter ongelukkig met de leiding van die federatie die in Nederland gevestigd was. Men wilde immers "Alleen de vinger aan de pols houden. Jij weet wat je doet, je doet maar", was de stelling. Daarom ging ik spreken met François Desmet, die toen deel uitmaakte van de Raad van Bestuur van NELOS. We wilden ons bij NELOS aansluiten, maar wat met Pablo? Die werd ingeschaald als visueel gehandicapte – en dat vóór de Commissie Duiken met Gehandicapten bestond – en er moest altijd met drie gedoken worden. Zo sloten we ons aan bij NELOS." Pablo is niet meer, maar groot was het enthousiasme toen bij de aanvang van het duikschooljaar 2014/2015 zijn zoon Igor zich aansloot bij de club.

Na Pablo werden Walter Derbaix, Luc Vogels en Theo Hartmans voorzitter. Theo

haalde het meeste aantal brevetten in de club: van 1*D tot AI.

actieve club Roland ging verder: "Als we even de evolutie van onze club gedurende die 25 jaar bekijken, dan stellen we vast dat ons ledenaantal tussen de 50 en 60 varieert. We hebben geen eigen clubhuis en houden slechts zelden een feest, maar dat betekent niet dat we niet actief zijn. We hebben in die 25 jaar heel wat mensen opgeleid: niet minder dan 267 brevetten werden er gehomologeerd, dus meer dan 10 per jaar.

Dat waren 105 x 1*D, 65 x 2*D, 36 x 3*D, 3 x KDD, 16 x 4*D, 7 x AI, 19 x BND, 1 x GND, 9 x 1*I, 5 x 2*I, 1 x 3*I. Het is dan ook terecht dat ik hier alle monitoren dank die daaraan hebben meegewerkt. Spijtig genoeg hebben wij nogal een groot verloop van instructeurs. Wat daarvoor de reden is, is voor mij nog altijd een raadsel, maar ik ben ervan overtuigd dat die instructeurs nu in andere clubs de naam van Safe Diving hoog houden."

Roland besloot zijn betoog met iemand in het bijzonder te bedanken: "Toen ikzelf om persoonlijke redenen slechts zelden aanwezig kon zijn, nam Fab Michiels de taak van duikschoolverantwoordelijke op zich.

Bij mijn terugkeer zag ik dat ze dat heel goed deed en ik stelde daarom voor dat ze dat zou blijven doen. Om beroepsredenen, met als gevolg gereduceerde beschikbare tijd, moest ze die functie na enkele jaren aan iemand anders overlaten. Toch stond ze er weer, om die functie weer op te nemen toen dat nodig bleek. Fab van harte bedankt!"

het feest Oktober bleek in Merksem een zeer drukke maand te zijn, waardoor alle geschikte zalen voor een dergelijk gebeuren maanden voordien al bezet waren. Daarom moesten we uitwijken naar Brasschaat. Ook voor het NELOS-bestuur was het druk, want niemand werd afgevaardigd voor het feest.

Wel aanwezig waren de vertegenwoordigers van AVOS en van een aantal bevriende clubs. Safe Diving kreeg een prachtig gedenkteken uit handen van Rudi Baert – toenmalig voorzitter van AVOS. In zijn korte toespraak loofde Rudy de club: "Klein maar fijn, met een aantal mensen die ook regionaal en federaal goed werk leveren".

Voorzitter Pascal was toch danig onder de indruk van deze lof.  Roland Wantens

ADVERTENTIE

Uw eigen luxe woning op 50 meter van de Oosterschelde? . al vanaf 149.000,- v.o.n BTW ex.

Da’s pas Wem els!

Natuurlijk geniet en aan de Oostersc helde én naar wens uit zicht op een uitsteke nd rendement

www.wemelsgevoel.nl

Hippocampus mei/juni 2015

21

Retro-Hippo Verzameld door Wim Van Doeselaer

45 jaar geleden Uit Hippocampe nr. 30

juni 1970

landstaligen vergemakkelijkt daar zij altijd de moed hebben gehad onze twee nationale talen te leren.

CMAS-brevetten Alle CMAS-brevetten zijn gelijkwaardig maar de aandacht van de leiders van een duik moet gevestigd worden op het feit dat de houders van deze internationale brevetten niet de nodige ondervinding hebben in onze koude, donkere en stromende waters.

Jos Hollenfeltz Voorzitter Brevettencommissie

Bendor Voor de eerste maal in de geschiedenis van onze federatie werden 7 nationale monitors benoemd te Bendor: Yves Bolen, Paul Darmont, Georges Frans, Walter Geebelen, Jean Hanon, Robert Henry, Tony Oudermans.

Na de pre-Stage William Xhignesse, voorzitter van de voorbije pre-Stage (nvdr: toen de benaming voor de huidige 2*Stage), vindt het gewenst dat de juryleden en de deelnemers aan de pre-Stage 1970 een 'duik-toelichtingsdag' bijwonen om inlichtingen te verschaffen aangaande de gebeurlijke vergissingen van de kandidaten.

35 jaar geleden

Nieuwe benaming De titel 'Hulpmonitor' wordt gewijzigd in 'Clubmonitor' (nvdr: nu 1*I).

Diepe duiken te Bendor De duiken op 60 m blijven als normaal beschouwd en de kandidaten moeten verwittigd worden dat te Bendor op 50 en 60 m gedoken wordt en zij zich hier dus moeten op voorbereiden.

Verkiezing Raad van Bestuur Georges Dib en Luc Sels stellen zich niet meer herkiesbaar. Monique Demoustier is ook uittredend maar wel herkiesbaar. Vermits er exact drie kandidaten waren, werden Monique Demoustier, John Remue en Jacques Bonami met handgeklap gekozen.

Georges Dib en Luc Sels werden gehuldigd en kregen een mooi geschenk.

Aspirine Bij de Hyperbare Centra te Oostende en te Lille is men gekant tegen het nog langer toedienen van Aspirine bij decompressieongevallen. Daarom is er ook niets meer over vermeld in de cursus.

Dr. Willy Wellens

15 jaar geleden uit Hippocampus nr. 179

juni 2000

Eentrapsontspanner Het gebruik van de eentrapsontspanner (rugontspanner) blijft verplicht voor de zwembadproeven voor Hoger Brevet.

25 jaar geleden uit Hippocampus nr. 129

juni 1990

uit Hippocampus nr. 79

Autonomie van de instructeur Door de autonomie van de NELOS-Instructeur in de verf te zetten, komt het NELOS-Duikonderricht niet alleen tegemoet aan een probleem dat gevormd werd door een veranderend maatschappijbeeld, maar benadrukt zij tevens het vertrouwen dat zij in haar instructeurs stelt.

juni 1980

Webdiving Redder-Duiker Taalgebruik tijdens de Stages Bloso heeft opmerkingen gemaakt dat de Franse taal opgedrongen werd aan Nederlandstalige kandidaten. Dit is onjuist.

RenĂŠ Crepin herinnert eraan dat alle kandidaten sinds vele jaren in de stages in hun eigen taal ondervraagd worden. Natuurlijk is te Bendor (Frankrijk) de Franse taal dominerend gedurende de algemene gesprekken en dit is steeds door de Neder-

22

Hippocampus mei/juni 2015

NELOS in samenwerking met de Vlaamse Redderscentrale en de Landelijke Commissie voor Kadervorming is bezig om een brevet 'Redder-Duiker' in het leven te roepen dat zou erkend worden door Bloso. Deze Redders-Duikers zouden ook de taak van veiligheid in het zwembad kunnen waarnemen.

Guy Segers

De razende vaart waarmee het 'World Wide Web' zich ontwikkelt, laat ook de duikwereld niet ongemoeid. Het leek de redactie van de Hippocampus dan ook tijd om dit fenomeen met duikersogen te bekijken en er mee te doen wat we zo graag doen: duiken.

Patrick Van Hoeserlande

BEFOS De foto- en videografen van NELOS en LIFRAS hebben een samenwerkingsverband aangegaan in de vorm van de Nationale Audiovisuele Raad.

Reportage Biologie

Het Monterey Bay Aquarium Een paar maanden geleden was ik voor een vergadering in Monterey Bay, USA. Als ik op reis ben – of het nu voor zaken of voor plezier is – probeer ik steeds om te gaan duiken. Minstens één duikje. Ik moet toegeven dat ik zelden slaag in deze persoonlijke opdracht. Natuurlijk, op een duiktrip kan ik de onderwaterwonderen zonder veel problemen aanschouwen. Dan neem ik, omdat ik als duiker om veiligheids- en comfortredenen mijn eigen uitrusting verkies, alle benodigde materieel zelf mee. Voor de andere type reizen zijn mijn duikcomputer en mijn ontspanner het absolute minimum dat ik steeds bij me heb.

24

Hippocampus mei/juni 2015

D

uiken tijdens een vliegreis gecombineerd met een kort verblijf heeft alle elementen om te mislukken. Nog nooit was ik succesvol in het combineren van een kort verblijf voor zaken met een goede duik. Alle soorten problemen weerhouden me van succes in mijn missie: geen duiken gepland op mijn 'vrije' dag, eerst een testduik (ik begrijp nog steeds niet waarom ze een testduik van mij verlangen, maar halsstarrig weigeren mij de opportuniteit te geven hún duikvaardigheid te evalueren; ik ben toch ook instructeur) waar-

na er geen tijd meer rest voor een echte duik, alleen een duik voor beginners – ben ik te kieskeurig? ...

Maar dat wil niet zeggen dat ik het opgeef. Op een dag zal ik slagen in het combineren van een korte trip met een interessante duik. Ooit lees je over dit succesverhaal!

Terug naar mijn verblijf in Monterey Bay. Deze keer waren alle elementen voor een succesverhaal aanwezig. Alles was goed voorbereid, al zeg ik het zelf. Een e-mail van een duikbasis – het kostte me 4 mails om 1 antwoord te krijgen – bevestigde de mogelijkheid. Mo-

Foto's (2): Foto: Randy Wilder - Monterey Bay Aquarium.

Voederen van de dieren.

Foto: Patrick Van Hoeserlande.

Het Monterey Bay Aquarium.

gelijkheid, omdat mijn vergadering op tijd moest beëindigd zijn om de duik met de vlucht terug te kunnen combineren. Er moet immers tenminste 24 uur verlopen tussen het einde van de duik en een vliegtuigreis. De week naderde haar einde; de vergadering volgde stipt de agenda. Mijn hoop groeide met het uur en om me ervan te verzekeren dat alles nog in orde was, controleerde ik over de middag telefonisch mijn duikarrangement. Alles was OK. Geweldig! Succes!?

Met hoge verwachtingen wandelde ik van mijn hotel naar de duikwinkel. Een leuke tocht langs het strand en de jachthaven.

Toen ik het duikcentrum naderde, deed

het zicht van een man die in een bak water duikuitrusting aan het uitspoelen was een intern alarm afgaan. Normaal gesproken wordt het spoelen van pakken gedaan nadat de duiken beëindigd zijn, maar misschien was dit het laagseizoen en werden er preventief gespoeld? Hadden we een afspraak? Nee, omdat hij de eigenaar van de winkel was, zou hij het toch moeten weten. Nee, er wordt vandaag niet meer gedoken. Wie had ik dan aan de andere kant van de lijn deze middag? Geen idee. Een mysterie dat nooit een antwoord zou krijgen. Een totale mislukking. Het enige wat me nog restte, was rond te dwalen.

Het zicht vanaf het strand toonde duide-

lijk alles wat ik gemist had. Helder water. Zichtbaarheid gemeten in meters. Zeeleeuwen en zeeotters die genieten van de activiteit die ik een uur geleden zelf hoopte te doen. Turend in het water, zag ik vissen zwemmen. Een beetje verder op het strand, wandelden twee duikers in het water met een gelukkige spanning door de verwachting van wat ze hoopten te ontdekken.

Tijdens mijn wandeling dwaalde ik – zonder het te beseffen – af richting het Monterey Bay Aquarium (montereybayaquarium.org). Waarom niet binnen stappen? Ik besefte dat een bezoek mijn frustratie door een gemiste duik alleen maar zou doen toenemen, maar aan de andere kant was

Hippocampus mei/juni 2015

25

Reportage Biologie

Foto's (4): Randy Wilder.

Een juveniele vrouwtjes witte haai.

Interactie met de bezoekers.

Tonijn.

The Je

26

llies E x

perien

ce..

Hippocampus mei/juni 2015

dit mijn enige kans om vissen te zien. Niet zo goed als het duiken, maar een waardig alternatief.

Het Monterey Bay Aquarium is niet het grootste aquarium, maar het heeft zijn plaats verdiend als één van de beste van de wereld. De inkom imponeerde me helemaal niet. Het zag er normaal uit. Maar zoals ik er op dat moment voor stond, zou ik zelfs tevreden geweest zijn met een klein aquarium.

Eenmaal binnen, onthulde de oude Cannery Row zijn verborgen schatten. Dit zag er veelbelovend uit. Als een enorme stofzuiger zoog het gebouw me binnen. Vanaf dat moment was ik op een reis van voortdurende verwondering. Geen

artikel kan recht doen aan de wonderen en sensaties die binnen verborgen zijn. Ik vergat bijna de oorzaak van mijn aanwezigheid.

Na het binnen komen, sloeg ik linksaf en ging voorbij aan het 'Kelp Forest', dat ik voor later liet. Ik passeerde kleine aquaria met een aantal fantastische zeedieren. Ik nam een beetje tijd om ze te bestuderen. Elk dier verdiende meer aandacht dan ik kon geven. Dit kon wel eens de enige keer zijn dat ik hier ben, dus ik wilde ik het allemaal zien.

Als duiker werd ik vooral aangetrokken tot de grote aquaria. Het bijna 30 meter lange Monterey Bay Habitat bevat meer dan een miljoen liter water. Het toont biotopen van zandige zeebodem, riffen

en havenpalen uit de plaatselijke baai. Kleine haaien, zalm en grote zeebaars bevolken dit enorme aquarium. Ik had nog nooit zo'n groot volume water gezien. Proberend om een kijkje ​​ vanuit alle mogelijke invalshoeken te hebben, begon ik me af te vragen hoe het zou zijn om daarin te duiken. Om één ​​ met de dieren te zijn. De zichtbaarheid is groot, dus als duiker moet je daarin echt het gevoel krijgen dat je vliegt. Een groep voorbijgangers rukte me uit mijn dagdroom, ik moest verder.

Volgende op mijn lijst was de volière. In eerste instantie was ik verrast om een ​​ tentoonstelling van vogels in een aquarium te ontdekken, maar een bord vertelde me dat ​​ deze

vogels gewond waren toen ze gevonden werden en dat dit de enige plek is waar ze kunnen overleven. Hoewel ik aan de kust geboren ben, was dit de eerste keer dat ik waadvogels bijna kon aanraken.

Ernaast bevonden zich de bakken waar je

Ik stond te midden van duizenden sardientjes.

dieren kon aanraken. Observeren en aanraken is normaal gedrag voor de verkenning van nieuwe dingen, dus je vindt dit soort bakken in elke openbaar aquarium.

Vrijwilligers verzorgen hun dieren, terwijl ze bezoekers uitnodigen om de levende

wezens aan te raken en uitleggen hoe deze dieren leven. Het was grappig om te zien hoe kinderen verbaasd reageerden als ze de dieren aanraakten. Met het geluid van rollende golven, liet ik de linkervleugel achter me en stak de brug over naar de rest

Zeeleeuwen aan het zonnebaden.

Hippocampus mei/juni 2015

27

Foto: Patrick Van Hoeserlande.

Foto's (2): Randy Wilder.

Een maanvis.

Reportage Biologie

Een karetschildpad.

van de meer dan 550 diersoorten in de bijna 200 exposities die te ontdekken vielen.

Eenmaal in de andere vleugel, stapte ik in het interieur van een grote vissenkom. Ik stond daar te midden van duizenden sardientjes die eeuwig rond mij heen cirkelden. Een grote school vissen in één tank. Ik had dat voordien nog nooit gezien. Dit was prachtig. Ik begon te geloven dat dit gebouw de thuisbasis is van meer dan 35.000 dieren; een aantal waarvan ik dacht dat het ferm overdreven was toen ik het in de brochure las. Voor het vertrek bemerkte ik een sardientje dat tegen de klok – waarom zwom de school met de klok mee? – aan het zwemmen was, tegen al de rest in. Zijn er bij de vissen ook individuen die tegendraads doen?

De daarop volgende duisternis verborg 'The Jelly Experience'. Vreemde, maar fascinerende dieren. Hier leerde ik meer over kwallen. Hun eenvoudige schoonheid is wat mij het meeste opviel. Ze deden gewoon wat ze moeten doen: bewegen door het water als 3 D ballerina's. Je moet niet

28

Hippocampus mei/juni 2015

van ze houden, maar toch moet je toegeven dat als je ze ziet dansen in open water dat ze er prachtig uitzien. De opzet van deze tentoonstelling toonde deze stille zwervers in hun volle glorie.

Toen ik de hoek omging, hoorde ik muziek die ik automatisch met één van mijn favoriete films 'Le Grand Bleu' in verband bracht. Ik stopte. Grote ogen. Voor mij een enorm raam uit plexiglas met daarachter 4 miljoen liter water: 'The Open Sea' tentoonstelling. In de Open Zee, vind je veel, veel vis, kleine en grote. De soort vis die je niet verwacht in grote aantallen in een aquarium. In de Open Zee tentoonstelling ontdek je hamerhaaien, zeeschildpadden, maanvis, enorme tonijnen, een school makreel, en als je geluk hebt een grote witte haai. Mijn superlatieven zijn niet overdreven! Ik pakte de linkerhoek om te gaan zitten en te ontspannen. Bijna onmiddellijk voelde het alsof ik er middenin zat. Ik en die wezens, in open water.

Een flits van een fototoestel bracht me terug tot het besef dat zij daar echt zwommen

en dat ik hier gewoon zat. Tijd om verder te gaan. Ik kon en wou blijven, maar ik deed het niet. Ik moest mijn ontdekkingstocht verder zetten en bewoog dus langzaam naar beneden.

Daar startte mijn reis naar de wereld van onderzeese tovenaars, meesters van vermomming en snelveranderende kunstenaars. De speciale tentoonstelling 'Tentacles: The Astounding Lives of Octopuses, Squid and Cuttlefishes' vergrootte mijn verbazing en begrip over deze wezens. Deze tentoonstelling toont twee dozijn soorten, van de gigantische 'Pacific octopus' tot de nautilus. Tijdens mijn duiken beschouw ik het als een uitdaging om ze te vinden en vervolgens om hun gedrag te observeren. Hun creativiteit in het oplossen van problemen oefent een aantrekkingskracht op me uit. De kinderen hier waren nog meer gefascineerd dan ik. Als ze meer over deze dieren te weten komen, kunnen ze beginnen om ze te waarderen. En misschien, op een dag, zullen deze jonge bezoekers inspanningen leveren om ze te beschermen.

Na het verlaten van de duisternis, ob-

Foto: Nikki Dinsmore.

Pijlinktvissen.

Een verzorger knuffelt de gigantische mannelijke 'Pacific octopus'.

Foto's (2): Randy Wilder.

Zeeotters in hun 'spa'.

De gigantische 'Pacific octopus'.

serveerde ik de zeeotters in hun speelse bui. Hun twee verdiepingen tellende tank liet bezoekers toe om ze te bekijken terwijl ze genoten van hun verblijf aan het oppervlak en onder water. Wanneer zullen we in staat zijn om ons onder water te verplaatsen zoals die sierlijke dieren het blijkbaar moeiteloos doen?

Vóór mijn bezoek aan de tentoonstelling die ik voor het laatst hield, riep een vrijwilliger mij in de bioscoop. Het scherm kondigde een documentaire over de grote, witte haai aan. Deze haai boezemt me niet de soort angst in die zo goed gesuggereerd wordt in de film 'Jaws'. Deze grote vissen fascineren me en krijgen mijn respect zoals ik heb voor alle dieren, zeker de grote. Hoewel ik niet kreeg wat ik verwacht had, verliet ik het theater met een zeer goed gevoel. In plaats van een vijftien minuten durende documentaire, kreeg ik een zeer interessante uiteenzetting geïllustreerd met foto's en korte films voorgeschoteld. Het volledig publiek verliet de kamer slimmer en met een respectvolle 'oh'.

Als laatste onderdeel van mijn bezoek

Foto: Tyson V. Rininger.

Foto: Tyson V. Rininger.

Foto: Randy Wilder.

Een nautilus.

stapte ik richting het 'Kelp Forest'. Dit aquarium zou me immers het beeld moeten geven dat ik tijdens mijn duik gezien zou hebben. Het is een aquarium dat bijna 10 meter hoog is en de gemeenschap van een kelpwoud huisvestigde. Eén blik en de volle betekenis van het 'woud' sloeg in. Kijkend naar al de mensen die er stonden ​​en observeerden, was het duidelijk dat ik niet de enige was die probeerde om de schilderachtige omgeving te absorberen. Ik vond een rustiger plekje op de trap om mezelf in een duikersstemming te brengen. Toen ik bijna één was met mijn nieuwe omgeving achter het glas voelde ik enige onrust. Instinctief keek ik naar het oppervlak en ontdekte de reden.

en de bezoekers. Ze benoemde alle vissen die in het aquarium rond haar zwommen en vertelde enkele bijzonderheden over het kelpwoud. Daarna begon ze de vissen te voeren. De vissencommotie trok ieders aandacht. Dit was show!

Het alarm van mijn 'smartphone' waarschuwde me dat ik het aquarium moest verlaten. Ik moest op tijd in mijn hotel terug zijn. Ik beloofde mezelf om terug te keren, maar dan een ganse dag. Tijdens het wandelen naar de deur, vroeg ik me af wat voor soort werk duikers doen in een openbaar aquarium. Zijn ze er alleen voor het voeden van de vissen tijdens een interactieve tentoonstelling? Of hebben ze nog meer werk? Iets voor een volgend artikel?

 Een paar vinnen kondigde de verschijning van een duiker in het aquarium aan. Een gids had reeds plaatsgenomen voor het glasraam en begon te praten met het publiek. Een korte tijd later stelde een tweede persoon zich voor. De duikster! Door middel van een tweewegscommunicatie in haar masker had ze contact met de gids

Patrick Van Hoeserlande

Hippocampus mei/juni 2015

29

Sportcommissie Onderwaterhockey

Belgisch Kampioenschap onderwaterhockey Het Olympisch Zwembad Wezenberg is een ideale locatie voor onderwaterhockeywedstrijden.

D

e competitie gaat al jaren door in het Olympisch Zwembad Wezenberg te Antwerpen sinds 2006. Het seizoen is opgedeeld in 4 speeldagen waar de ploegen het tegen elkaar opnemen

Foto: Andy Van Wesemael.

Vier speeldagen en één bekerfinale lang heeft het geduurd voordat het competitieseizoen voor de onderwaterhockey (OWH) in België erop zat.

voor de titel van landskampioen en los daarvan wordt er nog een 5e dag georganiseerd waar er voor de Belgische beker wordt gespeeld.

In België zijn er momenteel 7 clubs waar er Palamares Belgisch Kampioenschap OWH.

30

Hippocampus mei/juni 2015

Katrien nam de medailles voor Koraal Genk in ontvangst.

Foto: Yoeri Slegers.

In totaal werden die dag 42 wedstrijden gespeeld.

Foto: Yoeri Slegers.

De Brusselse ploeg BUWH 1 ontvangt de beker van België uit handen van Romain (links), LIFRAS-verantwoordelijke OWH.

Foto: Yoeri Slegers.

Ademen is optioneel...

EPO 3, één van de jongste ploegen, eindigde als laatste in het kampioenschap. En desondanks zij dit seizoen geen enkel doelpunt maakten, waren zij elke keer dapper aan de rand om te strijden. Ook dat verdient een beker.

actief en in competitieverband onderwaterhockey wordt gespeeld. De clubs schrijven meerdere ploegen in voor deelname aan de competitie. Zo is deze dit jaar uitgegroeid tot 14 ploegen uit 7 clubs.

• • • • • • •

Orca Bilzen (Holy Squid).

Koraal Genk.

Mantis Zwevegem.

Zuunse Karpers Sint-Pieters-Leeuw.

BUWH Brussel.

EPO Louvain La Neuve.

CVD Antwerpen.

De ploegen zijn gemengd, toch hebben we dit jaar ook weer een volledige

meisjesploeg. De competitie is opgedeeld in 2 poules, een A-poule en een B-poule.

Elke speeldag namen de ploegen in hun poule het op tegen elkaar. De wedstrijden duurden tweemaal acht minuten en in totaal speelde iedere ploeg 6 wedstrijden per speeldag.

Het Olympisch Zwembad Wezenberg is een ideale locatie voor het houden van zulke kampioenschappen, de centrale ligging, afmetingen (er kunnen maar liefst drie wedstrijdvelden worden gemaakt), gladde bodem,… Bovenop de reguliere Belgische competitie lijkt een internationaal toernooi organiseren in dit zwembad de volgende stap!

Foto's (3): Ivo Madder.

Foto: Ellen Palmers.

Klaar voor de volgende wedstrijd ...

Dit seizoen speelden volgende ploegen in de A-poule en was de uiteindelijke rangschikking: • BUWH 1 • Orca A • EPO A • Mantis • Zuunse • BUWH 2 • Orca B Na vier speeldagen kwam de Brusselse ploeg BUWH 1 als winnaar uit de bus. Zij volgen Orca A op als landskampioen.

En in de B-poule namen volgende ploegen het tegen elkaar op met als rangschikking op speeldag vier:

Hippocampus mei/juni 2015

31

Sportcommissie Onderwaterhockey

• • • • • • •

CVD BUWH 3 Koraal BUWH Women Orca C Epo B Epo C

Hier trok de Antwerpse club CVD aan het langste einde en zal promoveren naar de A-poule volgend seizoen.

Als afsluiter van het kampioenschap wordt er ook nog een beker georganiseerd, hier worden de eerste 8 ploegen van de competitie op uitgenodigd, dit geeft de kans aan andere ploegen om door de loting makkelijker in de finale te ge­ raken en de beker te winnen.

Deze competitie werd opgesteld door een loting en werkt met kwartfinales, halve finales en uiteindelijk finales.

Dit seizoen was het de Brusselse ploeg BUWH 1 die in de finale Orca B wist te verslaan.

De medaille-uitreiking vond plaats in het Duikershuis NELOS op zondag 29 maart 2015.

De competitie in België is nu afgelopen en zal terug hervatten in het najaar van 2015.

Toch trainen alle clubs rustig door en bereiden zich voor op het nieuwe seizoen. Voor sommige spelers er helemaal geen sprake van rust aangezien zij zich voluit voorbereiden voor het Wereldkampioenschap van 2016 in Zuid-Afrika, meer hierover kan je lezen in het artikel van 'Road 2 Stellenbosch'.

Heb je meer vragen over onderwaterhockey in België en de competitie? Stel je vragen aan Philippe Habay (philippe. habay@telenet.be) competitie­ verantwoordelijke onderwaterhockey België. 

Ploeg Epo A wist de bronzen medaille te bemachtigen in de A poule.

Andy, Niels en Yoeri ontvingen de zilveren medailles voor ORCA A, tweede in de competitie dit jaar.

Andy Van Wesemael

De ploeg van BUWH 1 ontvangt de gouden medailles, voor de eerste plaats in de competitie.

Romain Alderweireldt (LIFRAS-verantwoordelijke OWH), Herwig Van Cotthem (voorzitter Sportcommissie) en Philippe Habay (NELOS-verantwoordelijke OWH).

32

Hippocampus mei/juni 2015

Foto's (6): Ivo Madder.

CVD Antwerpen werd eerste in de B poule en promoveert volgend jaar naar A poule.

Cava na de medaille-uitreiking.

DIEPZEEDUIKMATERIAAL

verkoop , verhuur , onderhoud , hersteling

DUIKFLES OPVULLING lucht en nitrox

OPBLAASBARE BOTEN , SEMI-RIGIDE- EN SPORTBOTEN verkoop , verhuur , onderhoud , hersteling

WATERSKI EN WAKEBOARD ZWEMMEN

NIRuime EUWEGRATIS Locatie Winkel &

PARKING van 20 Plaatsen !

Openingsuren

van dinsdag tot vrijdag

10h00 - 12h30 / 13h30 - 19h00

op zaterdagen

10h00 - 18h00 (non-stop)

INFO @ www.

globemarine.be

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s : Pierre-Bernard Demoulin

Humaniteitslaan , 249 | 1620 Drogenbos | Tel : +32.2.376.33.46

Bondsnieuws Sportcommissie

Onderwaterhockey nationaal team: Road 2 Stellenbosch Ondanks het feit dat het onderwaterhockeyseizoen al achter de rug is, zal het voor een behoorlijk aantal spelers toch geen rustperiode worden. Zij blijven immers hard doortrainen om hun plaats te veroveren in het nationale team, met als doel het WK in Zuid-Afrika.

34

Hippocampus mei/juni 2015

S

inds 2005 was BelgiĂŤ vertegenwoordigd tijdens ieder Europees of wereldkampioenschap, en dit met wisselend succes. Dit werd vooral veroorzaakt door de korte voorbereidingstijd die er soms tussen de verschillende toernooien zit. Van-

Foto' (3): Ivo Madder - NELOS vzw

Foto: Yoeri Slegers.

Foto: Mathieu Bauwens.

Foto: Magali Vaes.

Er werd ook een kleine beker uitgereikt aan de ploeg die ondanks pech toch tot het einde bleef meespelen.

Klaar voor de volgende wedstrijd ...

daar dat het management van de nationale ploeg nu de beslissing genomen heeft zich volop te focussen op resultaat door niet deel te nemen aan het Europees kampioenschap in Istanbul dit jaar, maar vooruit te kijken naar het Wereldkampioenschap in maart volgend jaar in Zuid-Afrika. Het is de kwaliteit die primeert.

"De voorbije jaren hebben verschillende andere sporten reeds bewezen welk enorm positief effect een succesvol nationaal team kan hebben", zegt Frederique Pirenne, Communicatie Manager van de nationale onderwaterhockeyploeg. "Kijk

Foto: Mathieu Bauwens.

Foto: Magali Vaes.

Foto:Ellen Magali Vaes.

Foto: Yoeri Slegers.

Foto: Palmers.

Enkele sfeerbeelden van de medaille-uitreiking.

bijvoorbeeld maar naar het succes van veldhockey, maar ook het volleybal en natuurlijk onze Rode Duivels".

Buiten een groeiende media-aandacht voor de sporten, leidt een succesvolle nationale ploeg meestal ook tot een groeiend ledenaantal, maar vooral ook tot een beter spelniveau doorheen alle lagen van de sport.

De deelnemers van de wereldkampioenschappen nemen immers een hoop bagage mee naar huis die ze bij hun clubs doorgeven aan de andere spelers. Deze worden vaak op hun beurt gestimuleerd om harder te trainen om op een dag het ook te kunnen opnemen tegen de beste in de wereld.

"De laatste jaren kende onderwaterhockey een gestage groei. Het aantal teams verdubbelde haast, er werd een tweede divisie opgericht en de meeste clubs beginnen ook wat jongere spelers aan te trekken. Toch blijft het algemeen niveau in BelgiĂŤ een stuk beneden dat van onze buurlanden, en daar moet nu dus verandering in komen. En die verandering moet beginnen bij de top", gaat Frederique verder.

Het management van de nationale ploeg begon dadelijk met het opbouwen van een professioneler kader om de spelers op alle mogelijke vlakken te begeleiden. De eerste actie was dan ook het aantrekken van een gepaste coach en met de Fransman Jacques

Hippocampus mei/juni 2015

35

Bondsnieuws

Foto: Magali Vaes.

Sportcommissie

BrĂŠchaire werd een topcoach binnengehaald. Buiten zelfs meerdere Europese en wereldtitels heeft Jacques in het verleden ook al de Franse nationale heren- en damesploegen naar de overwinning geleid.

Daarnaast zullen de spelers ook meer onderricht krijgen in hun voorbereiding met opvolging omtrent voeding en fysiotherapie. Dit om ervoor te zorgen dat iedereen in topvorm is en om blessureleed te voorkomen. Deelname aan een wereldkampioenschap met gemiddeld twee wedstrijden per dag is dan ook letterlijk 'survival of the fittest'.

Ook naast het sportieve gedeelte, wordt er meer aandacht besteed aan een goede omkadering van onze jongens en meisjes, door een betere verdeling van administratieve taken, maar ook door het zoeken naar mensen met een diepere kennis van

36

Hippocampus mei/juni 2015

bepaalde taken.

"Onze spelers zijn natuurlijk geen professionele atleten en moeten zelf ook mee opdraaien voor een behoorlijk deel van de kosten, en de daarbij horende activiteiten zoals het zoeken van sponsors, opzetten van geldinzamelacties, enz. Het management van de nationale ploeg wil dit zoveel mogelijk uit hun handen nemen zodat zij zich kunnen focussen op wat echt telt en dat is het trainen. De nodige trainingsuren combineren met hun werk of studies is immers al zwaar genoeg voor de meesten", verklaart Philippe Habay, manager van de nationale ploeg en onderwaterhockey verantwoordelijke binnen de NELOS-Sportcommissie.

EĂŠn van deze taken is communicatie, wat

ervoor moet zorgen dat de evolutie van de nationale ploeg en zijn verwachte successen gaat leiden tot een grotere aandacht voor de sport. Met de komst van sociale media en verbeterde technologie is het dan ook heel gemakkelijk geworden om een tot voor kort zeer 'toeschouwer onvriendelijke' sport op een simpele manier in beeld te brengen. Zo zijn de wedstrijden van EK's en WK's reeds jaren lang live te volgen op het internet. Dit zorgt voor een toename in media-aandacht en fans, wat dan op zijn beurt weer een groter draagvlak creĂŤert voor sponsoring "Communicatie is een topprioriteit", legt Frederique verder uit, "en dat begint natuurlijk ook intern. De steun van het

NELOS-bestuur is er altijd geweest, nu zouden we ook de volle steun van alle 10.000 NELOS-leden willen krijgen. Door sociale media is immers iedereen een bee tje journalist geworden. Stel je voor dat 10.000 mensen onze jongens en meisjes actief aanmoedigen via die sociale mediakanalen, dan steek je hen niet enkel een hart onder de riem, maar maak je ook de sport weer wat bekender bij zovele andere mensen".

je meemaken hoe het is om te spelen tegen de beste spelers van de wereld, maar dan op een aangepast niveau.

Heb je meer vragen over de nationale ploeg, wil je een demo of wil je zelf actief meehelpen om onze ploegen te ondersteunen, laat het dan gerust weten door te mailen naar frederique.pirenne@gmail.com.

De spelers van de nationale ploegen zijn ook zelf actief op sociale media, maar daar stopt het natuurlijk niet. Ze komen ook met plezier meer uitleg geven over de sport in jouw club door het geven van demonstraties. Op die manier kan je zelf ook een beet-

en Andy Van Wesenmael

ď&#x20AC;ź Frederique Pirenne

We hebben beslist ons team de 'Red Piranhas' te noemen. Je kan ons volgen via onderstaande sociale media: Facebookpagina Nationaal Team: www.facebook.com/belgium.uwh Twitter: @Red_Piranhas Instagram: red_piranhas Hashtags: #road2stellenbosch #uwhworlds #thisisbelgium #uwhbnt

ADVERTENTIE

VOOR AL JE DUIK- EN SNORKELMATERIAAL www.desportduiker.be

Uw advertentie hier? publiciteit@nelos.be Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/hippocampus

Poseidon Diving Team Grootste online shop van BelgiĂŤ

Verdeler van alle grote merken tegen de laagste prijs

poseidondivingteam.com Tel. +32 (0) 54/32 62 82 Hellestraat 63 - 9400 Appelterre (Ninove)

Hippocampus mei/juni 2015

37

Reportage

De opah of koningsvis ('moonfish' in het Engels).

Foto: Ralph Pace - swfsc.noaa.gov.

Biologie

Warmbloedige vis ontdekt Wetenschappers hebben de eerste vis ontdekt die zijn gehele lichaam kan warm houden, net als zoogdieren en vogels. De opah of koningsvis ('moonfish' in het Engels) woont in het diepe, koude water, maar het genereert warmte van zijn enorme borstspieren en behoudt die warmte dankzij lichaamsvet en de bijzondere structuur van de bloedvaten in de kieuwen.

D

e solitair levende koningsvis (Lampris guttatus) is een veelkleurige zeevis met een gemiddelde lengte van 1,2 meter tot maximum 2 meter, bij een gewicht van 270 kg. De vis heeft een donkerblauwe rug, groenachtige flanken, een zilverkleurige buik en rode vinnen.

Over het hele lichaam zijn er ronde, lichte vlekken. De vinnen zijn sikkelvormig en de kieuwdeksels zijn relatief groot. Het

is geen uitzondering dat hij meezwemt met tonijnen. Zijn voedsel bestaat uit pijlinktvissen, blauwe wijting en haring.

Hij wordt bejaagd door grote haaiensoorten zoals de witte haai en de kortvinmakreelhaai.

De koningsvis komt voor in de Atlantische Oceaan, de Mid-

dellandse Zee, de gematigde zone van de Indische Oceaan en het oosten van de Grote Oceaan van Alaska tot zuid Californië. De koningsvis leeft in de open oceanen meestal op een diepte tussen de 50 en 400 meter, waar het water kouder dan 10°C is.

In de Noordzee en zeker langs de kusten van België en Nederland is de koningsvis zeer zeldzaam.

Soms spoelt er wel eens een exemplaar aan.

Water onttrekt warmte uit de wezens die er in rondzwemmen. Daarom dat vissen dezelfde lichaams­ temperatuur hebben als het water waar ze in zwemmen. Vissen zijn dus koudbloedige dieren. Als ze in kouder water zwemmen, beperkt dat hun biologische functies, vooral hun cardiovasculair uithoudingsvermogen. Er zijn enkele uitzonderingen: tonijn, zwaardvis en enkele haaien kunnen tijdelijk de temperatuur van hun lichaamsspieren verhogen terwijl ze jagen, maar na een tijdje moeten ze terugkeren naar warmer, ondieper water om hun kerntemperatuur terug naar normaal te brengen. Sinds mei 2015 weten we dat er minstens één warmbloedige vissoort bestaat.

ADVERTENTIE

G KORTIN G R O EP S S R E UIK VOOR D

Nemo Dive Club & Hotel & Safari’s Bert en Sofie Red Sea Egypt -Safaga

PROMOTIE! WINTER/ZOMER TWEEDE DUIKER GRATIS! Tel.: 00 20 (0) 100/36 48 708 en 00 20 (0) 100/11 37 707 - info@nemodive.com -

38

Hippocampus mei/juni 2015

www.nemodive.com

Boven: Een temperatuurbewaking wordt ingevoegd in de borstspieren van een koningsvis.

Midden: Opah gelabeld met een intramusculaire datalogger, klaar om teruggezet te worden.

Onder: Een keizersvis uitgerust met een satelliet-tag wordt uitgezet vanuit een SWFSC-onderzoeksschip in Zuid-Californië.

NMFS-biologen laten water door de kieuwen stromen van een koningsvis die getagd werd in Zuid-Californië.

Onderzoek wees uit dat de koningsvis warmbloedig is (dit werd voor het eerst gemeld in 'Biology, Plants & Animals' en in 'Science' van mei 2015). Wegner Snodgrass en zijn collega's besloten de temperatuur van de koningsvis op zee te meten. Na het inhalen van de vis aan boord (gevangen op dieptes variërend van 45 tot 305 meter) vonden zij dat de gemiddelde lichaamstemperatuur 5°C warmer was dan het water waaruit ze werden gevangen. De wetenschappers registreerden ook de temperatuur van het spierweefsel van een rondzwemmende koningsvis. Om dit te doen, ving men er één met behulp van een vislijn en plantte een temperatuursbewaking in de borstspieren, waarna ze hem een paar uur lieten rondzwemmen, terwijl hij nog aan het vistuig verbonden zat. Zelfs nadat de vis dook naar een diepte waar de watertemperatuur maar 4°C bedroeg, bleef de spiertemperatuur ongeveer 13° tot 14°C. Hiermee bewezen ze dat

Foto's (4): NOAA Fisheries West Coast.

koude bloedvaten, voordat de lichaamswarmte via de kieuwen verloren gaat door contact met het koude zeewater. De door de borstspieren opgewekte lichaamswarmte wordt door een dikke vetlaag tussen hart en kieuwen tegen afkoeling beschermd.

ze te maken hadden met de eerste vissoort die zijn ganse lichaam warm houdt. Dit in tegenstelling tot andere vissoorten, zoals bijvoorbeeld de tonijn, die gedurende korte tijd hun ogen, hersenen of zwemspieren opwarmen tijdens de jacht naar voedsel.

Vissen hebben normaal slechts een paar grote bloedvaten die het bloed naar en van de kieuwen brengen. In de kieuwen splitsen die grote bloedvaten in kleine haarvaten, die zuurstof uit het water halen. Maar tijdens de dissectie van enkele exemplaren koningsvissen ontdekte men een uitgebreid netwerk van kleine rode en blauwe bloedvaten in de kieuwen, waarbij slagaders in dicht opeengepakte rijen naast de aderen liggen en overdekt zijn door een dikke isolerende vetlaag. Die wirwar van dicht tegen elkaar paarsgewijs liggende aders en slagaders fungeert als een warmtewisselaar.

Warme bloedvaten staan zo warmte af aan

In 2009 rapporteerden andere onderzoekers al dat de hersenen en de ogen van de koningsvis warmer waren dan de rest van het lichaam, dit dankzij een tegenstroomwarmtewisselaar aan de basis van de schedel. Het bloed dat naar de ogen stroomt wordt opgewarmd door gespecialiseerde oogspieren die warmte opwekken zonder samen te trekken, een functie die men enkel bij vissen waargenomen heeft.

De hogere lichaamstemperatuur biedt een aantal voordelen, waaronder krachtiger zwemmen, een betere uithouding dankzij het warme hart en door te flapperen met zijn borstvinnen kan de koningsvis grote afstanden (duizenden kilometers) afleggen en wendbare prooien zoals inktvissen bejagen.

Peilingen via satelliet wezen uit, dat de gevolgde exemplaren zelden naar de oppervlakte kwamen en zich meestal op een diepte tussen 45 en 396 m ophielden. Over de jachttechnieken van deze warmbloedige vis is niet veel bekend. Hij ziet er niet uit als een woeste rover, maar de wetenschappers vermoeden omwille van het warm hart en hersenen, dat het toch een krachtig roofdier is. Verder onderzoek is zeker nodig om meer over deze unieke vis te weten te komen.  Ivo Madder

Taxonomische indeling Rijk: Animalia (Dieren).

Stam: Chordata (Chordadieren).

Klasse: Actinopterygii (Straalvinnigen).

Superorde: Lamprioporpha.

Orde: Lampriformes (Koningsvissen).

Familie: Lampridae (Koningsvissen).

Geslacht: Lampris.

Soort: Lampris guttatus (Brünnich, 1788).

ADVERTENTIE

Xpl re Diving .be

www.

Duikcentrum

“Net dat tikkeltje meer”

Hippocampus mei/juni 2015

39

Bondsnieuws Sport

De plezantste dag

van het duikjaar?

De plezantste dag van het duikjaar is in 2015 op zaterdag 12 september! Er staat dan heel wat op het programma.

D-Dive Day Plezier! Uitdaging! Teamspirit! Prijzenpot!

LOL! Dat is allemaal wat je te wachten staat als je meedoet aan onze D-Dive Day. Een spel zonder grenzen in, aan en op het water. In groepjes van 4 streef je naar zo veel (of was het zo weinig?) mogelijk punten.

onze jeugdduikers te evenaren: de Daltons, octopussen, ...

Junior D-Dive Day: speciaal voor jeugdduikers!

Het 'fun'-element staat centraal die dag.

Daarom wordt de meest originele, plezantste of zotste 'outfit' bekroond met een extra prijs. En je zal moeite moeten doen om

Meer informatie bij Inge: sport@nelos.be.

Het goede weer is alvast besteld! Alle informatie vind je op onze website: www.nelos.be. Neem zeker een kijkje.

Wat is er leuker dan plezante spelletjes te doen in, aan en op het water? Met 4 vorm je een ploegje. Als je een tof aandenken krijgt en een prachtige prijs, dan wil je dit

40

Hippocampus mei/juni 2015

Van 12.00 - 13.00 u kan je snorkelen met Okeanos.

Fietsen – huifkar – springkasteel – zoektocht Bekijk je alles liever van op een gezellig terras? Dat kan! En voor de kleintjes staat alvast een springkasteel klaar.

Met de huifkar kan je het hele traject rond de Spuikom doen, of ga je naar de volgende activiteitenplaats. Of wil je het liever wat actiever houden? Er staan gratis fietsen klaar die je kan lenen!

Voor de ontdekkers onder ons is er een zoektocht uitgestippeld, waarvan 's avonds een prijsuitreiking zal plaats vinden.

Diner (paëlla)

Foto's: Dirk Van Geerdeghom.

Om de dag smakelijk te eindigen, zal er in reuzepannen de lekkerste paëlla klaargemaakt worden. Hiervoor kan je inschrijven voor € 18,00 per persoon (kinderen onder de 12 jaar: € 9,00) bij Inge: sport@nelos.be.

een bezoek aan Explorado! Het concept is anders dan de voorgaande jaren. Eén ding is zeker, het staat nog steeds in het teken van duiken en het onderwaterleven. De jeugdduikers nemen deel aan duikgerelateerde proefjes en brengen een bezoekje aan Explorado. Niets zal nog geheimen hebben voor onze jeugdduikers. Meer informatie en/of inschrijven, kan bij Hannelore: evenementen@nelos. be. Hou alvast de website www.nelos.be in het oog voor de laatste nieuwtjes.

Openwatersportdag

toch niet missen, hé! En denk eraan: de tofste, zotste of meest originele kledij verdient een extra prijs! Meer informatie bij Inge:

De nationale Jeugdduikdag!

De Jeugdduikers brengen dit jaar

Familie en vrienden genieten mee van de festiviteiten want op dezelfde dag vindt de Openwatersportdag plaats op dezelfde locatie. Meer info vind je op: www.openwatersportdag.be.

Er is voor elk wat wils: probeer je zelf graag iets?

Bijvoorbeeld: 'stand up paddle board', surfen, kajak, zeilen? Dat kan allemaal gedurende de hele dag.

Van 10.00 - 11.00 u is er een vinzwemproef voor duikers voorzien (500 m – 1000 m – 1500 m).

Van 11.00 - 13.00 u is er een zwem-loopwedstrijd.

Afsluitconcert door The Cave!

Gratis en met veel sfeer krijg je 's avonds een rockoptreden van the Cave (www. mjoeziek.be), een plaatselijke, fantastische rockgroep! Diegenen die er vorige keer bij waren, weten waarover ik spreek!

Je leest het goed!

Vele redenen dus om af te zakken naar de Spuikom in Oostende/Bredene op zaterdag 12 september!

P.S.: Een overnachting kan je zelf regelen in één van de plaatselijke hotelletjes. Ofwel kan je avontuurlijker overnachten in een sportchalet aan de Spuikom. Met een mobilhome ben je ook welkom, maar dit geef je best vooraf door aan Inge, zodat er een plaatsje kan gereserveerd worden.

Kortom, zoek je een overnachtingsplaats, laat het aan Inge (inge@nelos.be) weten en ze zal je enkele oplossingen geven. 

Inge Dekort

Hippocampus mei/juni 2015

41

Opruiming einde reeks

nat en droogpakken

Watersportcentrale Genk - België +32 (0) 89 30 38 89

244_Watersportcentrale.indd 1

29/05/2015 14:10:20

D U I KSPO R T DE ZEVEN ZEEEN 

 

Verkoop van alle gekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

OPENINGSUREN: Wo-Do-Vr 16.30-19.00 u.

Za. 10.00-12.00 u. & 13.00-17.00 u.

e-mail: zevenzeeen@telenet.be

ANTWERPSESTRAAT 258 - 2850 BOOM - TEL 03/888.43.34

Reportage Biologie

Een kokerjuffer in de Put Van Ekeren.

Een kokerjuffer in het Zilvermeer.

De eerste confrontatie

met een kokerjuffer

Foto's (2): Ivo Madder.

Foto: Marc Vermeiren.

De Franse entomoloog en schrijver Jean-Henri Fabre noemde de trichoptera­larve zichzelf aankledende insecten.

In bijna elke zoetwaterplas tref je ze aan, maar toch zijn er heel wat duikers die ze nog nooit gezien hebben, laat staan dat ze weet hebben dat de kokerjuffer bestaat.

M

en zegt altijd: "Ochtendstond heeft goud in de mond", dus werd er in de vroege ochtend een zoveelste duikje gepland in de Put van Ekeren (Recreatiedomein Muisbroek). Ter voorbereiding van het Open Vlaams Kampioenschap Onderwaterfotografie wilde ik voor de categorie Macro me wat gaan amuseren. Daar ik het extreem kleine 'groot' in beeld wilde gaan brengen, ging ik dus gewapend met mijn onderwatercamera in de super-macro set-up te water (voor de techneuten onder ons: een Nikon D800 uitgerust met een Nikkor 105 mm in een

Hugyfot behuizing en een Nauticam SMC1 natte voorzetlens aan de buitenkant). Ik wou aan de rechterkant van het ponton op geringe diepte in de wieren gaan neuzen op zoek naar poelslakjes of met wat geluk zelfs larven van een libelle. Bij het oversteken van de zandplaat zag ik plots een klein takje over de grond bewegen. In eerste instantie viel het me niet meteen op maar toen ik merkte dat het bleef bewegen, vond ik het best wel vreemd. Het leek wel te lopen of staat er toch stroming in de Put van Ekeren?

Dit moest ik eens van heel dichtbij bekijken, vermits het wel eens in aanmerking zou kunnen komen voor een super macro.

Door de lens van mijn camera kon ik duidelijk zien dat er in dit takje een zeer bedrijvig diertje leefde. Uiteindelijk bleek het een moeilijk te fotograferen onderwerp te zijn, de totale lengte van het kokertje was slechts 1 Ă 1,5 centimeter 'groot' en met een diameter van amper 5 millimeter. Op zich was de 'grootte' niet zo'n probleem, echter dat 'kreng' zat geen seconde stil. Ik ben ruim 90 minuten zoet geweest om het in beeld te krijgen zoals ik het wou. Toen ik

Hippocampus mei/juni 2015

43

Reportage Biologie

Een volwassen schietmot.

Het kokertje dient vooral ter bescherming van hun lichaam tegen natuurlijke vijanden.

Schietmot

Kokerjuffer

44

Hippocampus mei/juni 2015

Foto: Daan Delbare.

De kop van de kokerjuffer lijkt op die van een wesp die uit een kokertje steekt.

Illustratie: Anne Lamers.

Foto: Eddie Evenhuis.

Foto: Gerrit van Wijk.

Foto: Marc Vermeiren.

Een kokerjuffer die half uit haar kokertje hangt.

Maar wat is nu eigenlijk een kokerjuffer?

Een kokerjuffer is de larve van de schietmot. De wetenschappelijke benaming is Trichoptera en komt uit het Grieks, letterlijk vertaald geeft dat 'haarvleugeligen'.

De schietmotten leven meestal vlak bij zoetwaterplassen, meren of kleine riviertjes waar het water in perfecte staat is, zo niet kunnen hun navolgingen – die in het water worden afgezet – niet overleven omdat ze zeer gevoelig zijn voor verontreiniging.

Het paringsritueel van de schietmot gebeurt 's nachts. De eitjes worden door het vrouwtje meestal afgezet op de planten langs de oever die over het water hangen.

Eens de larven uit de eitjes komen, begint voor de meeste soorten de reis naar beneden richting water. Heel vaak laten ze zich gewoon in het water vallen waar het leven van de kokerjuffer start. De kokerbouwende larven zijn in het water zichtbaar als 'kruipende takjes'. Het eerste levensjaar leeft de kokerjuffer onder water, daarna begint de volgende reis... naar de oppervlakte waar ze uiteindelijk het water zal verlaten om door te evolueren tot een volwaardige schietmot om zo verder door het leven te gaan. Waarna de cirkel rond is en de hele levenscyclus opnieuw begint.

Schietmotten (Trichoptera) zijn een orde van gevleugelde insecten die behoren tot de zich verpoppende insecten (Endopterygota). Ze hebben een onopvallende kleur en lijken wat betreft lichaamsbouw op nachtvlinders. De vleugels zijn echter niet geschubd zoals bij vlinders, maar behaard. Alle soorten schietmotten vouwen hun vleugels in rust achterwaarts dakvormig over het achterlijf. Hun lichaamslengte varieert, afhankelijk van de soort, van enkele millimeters tot een centimeter en de grootste soorten worden zelfs iets meer dan twee centimeter lang. Van de ruim 13.570 bekende soorten schietmotten komen er 1271 in Europa voor, waarvan ongeveer 230 in de Benelux.

Maar laat me even dieper ingaan op het onderwaterleven van de kokerjuffer. De meeste larven beginnen al een kokertje te bouwen in het prille begin als ze onder water zijn. Het kokertje waarin ze uiteindelijk zullen gaan leven, zal niet alleen dienen als woning maar vooral ter bescherming van hun lichaam tegen natuurlijke vijanden. Het kokertje dat ze bouwen is een zeer vernuftige constructie, welke wordt gebouwd naar gelang de gevonden materialen en dit kan gaan van stukjes hout, bladstengels, bladresten tot zelfs zandkorrels.

In de Put van Ekeren worden er meestal resten van bladeren (die ze netjes oprollen) of zelfs stukken stengels gebruikt. Dit alles wordt aan elkaar gelijmd door een kleverig spinsel dat door de kopklieren wordt geproduceerd.

Schietmotten ontwikkelen zich vrijwel altijd in het water. De meeste soorten leven daarin als larve en maken een kokertje, waarin ze schuilen tegen vijanden. Sommige leven als larve in een kokertje op het land (familie Limnephilidae). Andere maken een vangweb onder water, zoals die uit de familie Hydropsychidae en weer andere leven vrij in het water. De larven leven vaak een jaar in het water. Een aantal soorten kent een meerjarig larvestadium. Binnen de orde van de schietmotten bestaan er carnivoren (vleeseters), detrivoren (afvaleters), herbivoren (planteneters) en omnivoren (alleseters).

men en hebben meestal resten van planten gebruikt als hoofdmateriaal voor hun koker. Precies door de keuze van de juiste materialen wordt de koker ook moeilijker opgemerkt omdat deze bijna perfect is gecamoufleerd.

De kokerjuffer heeft me zeer gecharmeerd en sinds ik het beestje wat beter ken, zoek ik er elke keer wanneer ik een super-macro wil gaan maken. Het blijft steeds een uitdaging om het mooi in beeld te brengen.

Niet makkelijk, maar het geeft je wel voldoening als je achteraf de foto's bekijkt of zelfs op deze Hippocampus cover.  Marc Vermeiren

ADVERTENTIE

Foto: Patrick Decaluwé.

na de duik aan Daan Delbare vroeg wat dit diertje was, wist hij me te vertellen dat het een kokerjuffer was.

cm lang en 5 milliMet een koker van ongeveer 1,5 rs amper op. meter breed , vallen de kokerjuffe

De vormgeving is meestal rond en langwerpig, maar als niet de juiste materialen beschikbaar zijn, kan deze alle vormen aannemen, als ze maar beschermd zijn.

De meeste exemplaren die ik al gezien heb, zijn verzwaard met kleine steentjes of zandkorrels zodat ze makkelijker op de boden kunnen blijven. Ze zijn dan nog intelligent ook, die kleine monsters. Het overgrote deel van de kokerjuffers die in de Put van Ekeren zitten, eten kleine organisHippocampus mei/juni 2015

45

Bondsnieuws

Regionale werking â&#x20AC;&#x201C; OVOS

Klaar voor de aanvang van de zwemproef met vinnen.

Ook 'gewone' duikleidingen werden afgenomen.

46

Hippocampus mei/juni 2015

De reddingen met CPR konden afgelegd worden.

Er werd kader voorzien voor doop- en opleidingsduiken, nitroxduiken en gewone duiken.

Een kort verslag over de succesvolle OVOS-proevendag in de Blaarmeersen op 26 april 2015.

E

en oproep van Frank Mangelschots tijdens de Algemene Ledenvergadering van OVOS in 2014 om diverse werkgroepen in het leven te roepen, viel niet in dovemansoren. Zoals bij andere (V)OSSEN wou het bestuur méér het duiken an sich promoten voor alle Oost-Vlaamse clubs. De werkgroepen die de kop opstaken waren drie bootduikorganisaties (Grevelingen – Oosterschelde – Noordzee), steengroevenduiken en een dag voor ondiepe proeven in de Blaarmeersen. We vergeten daarbij niet dat ook het jaarlijkse Scharendijkeweekend van het OVOS-bestuur als blijver een lange traditie heeft en als voorbeeld voor ons event kon dienen.

De werkgroep Blaarmeersen werd boven de doopvont gehouden en de 5 leden maakten naarstig plannen om de Blaarmeersen te updaten als interessante, centraal gelegen duiklocatie in Oost-Vlaanderen. De werkgroep boog zich over een aantal Blaarmeersen gerelateerde items

zoals: accommodatie (boven en onder water), fauna en flora, abonnementen, …

De leden van de werkgroep Blaarmeersen zijn: Frank Mangelschots (Splash), John Pauwels (ADE), Robert Fauconnier (Thalassa), Jan Van Hove (Thalassa) en Peter Spooren (Gentse Dolfijnen).

Een ideale dag voor doopduiken.

Foto's: Jan Van Hove.

Op naar een volgende ster in de Gentse Blaarmeersen!

Gezien de zone 15 sedert de strandwerken van 2008 slechts zeer moeilijk te vinden is, hebben we ons toegespitst op alle proeven in de zone 10 of ondieper. We voorzagen duikkader voor: DD doop- en opleidingsduiken, nitroxduiken en gewone duiken; DD zwemproeven met vinnen B1, C1 en D1; DD de reddingen B3 en C3; DD 'gewone' duikleidingen.

Er werd naarstig online ingeschreven door zowel kandidaten (15 clubs) als kader (11 clubs) zodat de werkgroep al snel een goed zicht kreeg over de te verwachten respons.

38 kandidaten legden in totaal 59 proeven af onder het alziend oog en puike begeleiding van 28 AI's, Instructeurs en een duikerarts van de Geneeskundige Commissie.

Ook voor de kandidaten die niet slaagden (13,5%) werd het tenslotte een leerrijke dag.

Inzake accommodatie is er alvast een belofte van de Blaarmeersenbeheerder dat de stad, waar mogelijk, ook in deze tijd van financiële krapte, haar steun zal geven.

Praktische, materiële realisaties nemen steeds veel tijd in beslag maar we hebben hoop voor de toekomst. Wellicht kunnen er enkele plannen nog in 2015 uitgevoerd worden.

De letterlijke kers op de taart kwam van de catering door de Actieve Duikschool Eeklo waarvoor een warme dank. Ter gelegenheid van dit duikevent werd ook een speciale duikstempel gemaakt die dan ook druk gebruikt werd door de aanwezige duikers. Op naar een volgende editie? 

Wat wel in onze handen lag, was de eerste OVOS-proevendag in de Blaarmeersen.

namens de OVOS-werkgroep

Peter Spooren, Blaarmeersen

Hippocampus mei/juni 2015

47

Reportage Biologie

stress bij vissen ontdekt

Johan Aerts (ILVO/UGent – johan.aerts@UGent.be) heeft onder supervisie van Prof. Dr. Sarah De Saeger (Universiteit Gent) de lang gezochte biomerker voor chronische stress in vissen ontdekt. Met name glucocorticoïden (en voornamelijk cortisol) in de schub van een vis geven een volledig en betrouwbaar beeld van de stresshistoriek van een vis.

Het tijdschrift PLosOne publiceerde de resultaten op 29 april 2015.

A

ls vissen stress krijgen reageren ze daarop met een zogenaamde endocriene stressrespons, waarbij het 'stresshormoon' cortisol vrijkomt in het bloed. Voor chronische stress is deze plasma-cortisol (cortisol gemeten in het bloedplasma) geen goede biomerker omdat hij enkel een momentopname weergeeft van de stressreactie op één bepaald ogenblik. Als je daarentegen in een schub van een vis de glucocorticoïden kwantificeert krijg je wel een reconstructie van de ernst en de tijdstippen van de stress zoals het dier die meemaakte.

Tal van toepassingen liggen nu binnen bereik: • De gevonden biomerker maakt het mogelijk om opeenvolgende of aanhoudende stress bij vissen te gaan relateren met (veelal nefaste) effecten op gezondheid, groei en reproductie.

• De biomerker zal bijdragen tot het monitoren van de algemene gezondheidsstatus van vissen in het wild.

• Hij zal naar verwachting een cruciale rol spelen in de ontwikkeling van een duurzamere aquacultuur, in het verzekeren van de performantie van vissen in

In de schubben vind je de stresshistoriek van de vis terug.

publieke aquaria alsook in het wetenschappelijk onderzoek.

• Ten slotte wordt meer diepgaand stress­ f ysiologisch en botfysiologisch onderzoek mogelijk.

Johan Aerts: "Op 8 vissoorten hebben we hetzelfde terugkerende fenomeen vastgesteld in onze analyses en stressexperimenten, nl. dat de vissen in hun schubben glucocorticoïden (voornamelijk cortisol) incorporeren doorheen de tijd. Meer bepaald zijn er analyses gebeurd op voor aquacultuur zeer relevante vissoorten zoals de karper (Cyprinus carpio), goudbrasem (Sparus aurata), zeebaars (Dicentrarchus labrax), Mozambique tilapia (Oreochromis mossambicus), Atlantische zalm (Salmo salar), regenboogforel (Oncorhynchus mykiss) en snoekbaars (Stizostedion lucioperca), en verder ook op vissen die vaak gebruikt worden in experimentele studies zoals de zebravis (Danio rerio)".  Johan Aerts en Greet Riebbels

Procedure om de hoeveelheid 'stresshormoon' cortisol te bepalen.

48

Hippocampus mei/juni 2015

Foto: ILVO.

Biomerker voor chronische

Bondsnieuws NELOS-stickeractie

NELOS-stickeractie Trouw wordt beloond De stickeractie waarbij de duiker met een NELOS-zelfklever op zijn auto beloond werd met een cadeaubon, werd sinds Hippocampus van jan./feb. 2015 vervangen door een stickeractie op de duikfles. Voor meer informatie zie blz. 90 in Hippo nr. 252.

Voor deze editie hebben we geen enkele duiker gespot met een NELOS-sticker op de duikfles.  Karl Van der Auwera, verantwoordelijke NELOS-boetiek

Bondsnieuws Sectie EDIT

NELOS-cursus Theorie sportduiken In 2014 werd aangekondigd dat er in 2015 een nieuwe NELOS-cursus Theorie sportduiken van de pers zou rollen. De deadline werd echter niet gehaald.

Verwacht wordt dat hij pas half 2016 verkrijgbaar zal zijn. Intussen is de huidige tweedelige cursus uiteraard nog steeds het cursusdocument bij uitstek

binnen NELOS. Te koop via de NELOS-boetiek.

 Ivo Madder

ADVERTENTIE

Ontdek ons volledige aanbod op

www.travelandjoy.be 140 TCTS adv Merksem.indd 1

15/05/15 11:34

Hippocampus mei/juni 2015

49

Bondsnieuws

Foto's (6): Elvire Verlinden.

Commissie Duikers met een Handicap

Wet Wheels 9x@Zilvermeer

Op zaterdag 5 september 2015 gaat voor de 9e maal op rij de Wet Wheels Duikdag door in Mol...

Ik hoor het je al zeggen: "Dat is niks voor mij... Ik heb niets met Wet Wheelers... Ik kan daar niets gaan doen... Dit is een duikdag enkel en alleen voor de gehandicapte duiker... "

50

Hippocampus mei/juni 2015

W

el, je hebt het mis voor! Je bent meer dan welkom om eens te komen kijken naar de bedrijvigheid in en om het water. Of... om een duikje te doen met of zonder een Wet Wheeler.

Laat je snel ter plaatse uitleggen of jij als 3*Duiker met een Wet Wheeler niveau A mag duiken! Ben je 2*Duiker? Ook dan ben je meer dan welkom! Je kan mee in een ploeg met een 3*Duiker en een Niveau B duiker! Klinkt je dit allemaal Chinees in de oren? Dat kan... Het lijkt een ver-vanmijn-bed-show maar soms overkomt je een handicap sneller en onverwachter dan je denkt.

Vol bewondering kijken we allemaal naar Marieke Vervoort, alias Wielemie, als zij als een bezetene vol geestdrift en kracht op haar wielen slaat, in een poging om goud te halen op de Paralympics! Vol respect luisteren wij naar haar verhalen en vergeten soms dat zij in een rolstoel zit! Marc Herremans is vermoedelijk de meest gekende rolstoelatleet en iedereen hoopt op meer

beelden op tv wanneer deze mensen hun energie tentoonstellen op zoek naar een medaille.

Maar wie kent onze eigen Wet Wheelers?

Wie weet hoeveel plezier zij beleven aan hun duikavonturen? Wie weet hoe hard zij moeten trainen om eigenhandig bepaalde duiktechnische vaardigheden onder de knie te krijgen? Wie vermoedt dat achter deze personen met een handicap een heel verhaal zit? Door hun wekelijkse training en doorzettingsvermogen doen zij aan sport en verleggen zo hun grenzen! Zij beleven dezelfde mooie en spannende momenten onder water als iedere valide duiker onder ons en zij genieten op dezelfde manier van al het moois dat we zien. Daarnaast is duiken niet-competitief en dat maakt het inclusief sporten (dat zowel validen als personen met een handicap 'samen' aan dezelfde sport doen) zo makkelijk.

wil alleen maar genieten van de ambiance en een stevig pintje op het buitenterras...

Geen nood, ook dat kan! Je bent meer dan welkom aan het Zilvermeer op 5 september 2015! Noteer alvast deze datum in je agenda en verleg ook jouw grenzen!

Meer info: wet-wheels.be/WW-duikdag.

Wij starten om 9.30 uur met koffie en cake, gevolgd door de veiligheidsbriefing om 10.00 uur. Naderhand kan je genieten van een heerlijke hap in goed gezelschap (inschrijven voor de maaltijd kan tot één week voor het evenement via Luc.dupas@ imac.be). Kandidaat-begeleiders zijn uiteraard ook meer dan welkom! Zij kunnen de daad bij het woord voegen en hun opleidingskaart afwerken. Dus: 'place to be' op zaterdag 5 september 2015: Zilvermeer, Mol. 

Ann Tielen,

Stel dat je alleen maar een 'gewoon' duikje wil doen met je vertrouwde buddy of je

Voorzitter Commissie Duikers met een Handicap

Hippocampus mei/juni 2015

51

Reportage

Foto's: Carol Jane Poe.

Duikmateriaal

Afgescheurde tweede kraan Bij duikshop 'Bubble and Dive' hebben ze veel geluk gehad. Tijdens het vullen van een duikfles scheurde de verbinding naar de tweede kraan door.

Z

aterdag 23 mei 2015 waren ze bij 'Bubble and Dive' duikflessen aan het vullen. Carol Jane Poe stond zoals gewoonlijk naast de duikfles die ze aan het vullen was, maar besliste om iets weg te gaan zetten in de vitrinekast achter de hoek. Opeens weerklonk er een enorme knal en dan het geluid van snel uitstromende lucht. Gelukkig was ook Rico niet in de buurt, want die stond met een klant aan het pashokje. Ze keken voorzichtig om de hoek en zagen dat twee flessen scheef hingen aan de slangen van het vulstation.

Bovendien hing er een grote stofwolk in

52

Hippocampus mei/juni 2015

de lucht. Er ontsnapte lucht uit een van die flessen. Rico had de goede reflex om de noodstoppen van de compressoren in te drukken en toen werd het eindelijk stil.

Na het bekomen van de schrik beseften ze wat er gebeurd was. De tweede uitgang van de kraan was er letterlijk van afgescheurd en weggevlogen â&#x20AC;Ś naar de plaats welke Carol juist verlaten had. Door de harde schok van het afscheuren van de tweede kraanuitgang, is de fles tegen de grond geknald. Hierbij is de plastic dop van de hoofduitgang in stukken ontploft en werd het binnenwerk van die kraan beschadigd.

Stukken plastic hebben ze gevonden tot 7 meter van de fles. Gelukkig was het op dat moment rustig in de winkel en stond er niemand naast de fles. Je mag er niet aan denken wat er zou gebeurd zijn als iemand de fles na het vullen had opgetild en de kraan er dan afgescheurd was.

Hoe kan zoiets gebeuren?

Een constructiefout zou kunnen, maar in dit geval blijkt dat niet van toepassing te zijn. Mogelijks werd de schroefverbin-

Is deze fles ooit met haar kraan tegen de grond gevallen, waardoor er een haarscheurtje ontstaan is?

Aan de breuk zijn er geen sporen van corrosie zichtbaar.

ding van de tweede kraan op de aftakking van de hoofdkraan te vast aangedraaid, waardoor er haarscheurtjes ontstonden. Maar dat was hier niet het geval, want de kraan werd nog recent correct gemonteerd door een erkende dealer. Vermits het al om een iets oudere fles ging, zou de kraan in het verleden wel eens te hard zijn aangeschroefd. Van de afsluitdoppen met vijf kanten, die in het verleden gebruikt werden om een aftakking naar een niet gemonteerde tweede kraan af te sluiten, is geweten dat deze konden scheuren als men ze er te vast opschroefde. Vandaar dat er enkel nog ronde afsluitdoppen gebruikt mogen worden.

Ook een val van de duikfles tegen de grond kan de oorzaak geweest zijn dat er een klein haarscheurtje in het metaal is gekomen. De combinatie van een gevallen fles op haar kraan die in het verleden al schade opgelopen had door te vast aan te draaien, is ook denkbeeldig. Wat de juiste oorzaak geweest is, zal waarschijnlijk niet te achterhalen zijn.

Toch enkele tips: DD Laat het demonteren en monteren van kranen over aan een vakman.

Het binnenwerk van de hoofduitgangkraan werd vervormd.

DD Verdraai zeker geen kraankoppeling die onder druk staat, iets wat wel eens voorgevallen is omdat men vond dat de kraan niet recht genoeg stond of juist een beetje gekanteld moest zijn.

DD Laat je duikfles nooit onbemand rechtop staan, om omvallen te vermijden.

De stukken plastic van de kraan DD Valt je fles om één of andere van de hoofduitgang. reden om op de kraan, laat ze dan grondig nakijken. Maar zelf dan weet je nooit echt zeker dat er geen klein onzichtbaar scheurtje ontstaan is, dat op termijn voor het afscheuren van een kraan onder druk kan zorgen.

DD Wees voorzichtig met tweedehandsmateriaal, je weet nooit wat de voorgeschiedenis ervan is.  Ivo Madder

Hippocampus mei/juni 2015

53

De witte haai (Carcharodon carcharias).

Reportage Reisverhaal

'sharkroute'

Foto: Morne Hardenberg.

Zuid-Afrika: de

(deel 2)

vlak onder de imposante rots van Kaap de Goede Hoop.

Ook even tijd voor een groepsfoto's met de Kaap op de achtergrond. Nooit gedacht tijdens een verre vroegere humaniora aardrijkskundeles dat ik ooit deze beruchte en gevreesde 'landmark' op onze aardbol met eigen ogen zou mogen aanschouwen, laat staan van onderen wild dobberend vanuit een piepklein notendopje.

H

Hier eindigde de baai en begon de open oceaan. Vasco da Gama, Magelhaes, Cook en zovele andere ontdekkingsreizigers

et vermaarde standaardwerk van Jack Jackson, 'Duikatlas van de Wereld', vermeldt in zijn hoofdstuk over Zuid Afrika op bladzijde 41 het volgende: "Het duiken met grote witte haaien vormt de topattractie, maar het duiken met blauwe en makohaaien, 50 km voor de kust van Seal Island, is voor de puristen".

echt geen deugd was voor een iets oudere rug, liet Stephen ons even op adem komen

Episode 3: duiken met blauwe haaien en makohaaien De wekker liep opnieuw om 06.00 uur af.

Het vertrek was opnieuw om 06.45 uur gepland maar dan voor een lange vaart van bijna 3 uur lang. De zee was woelig en na 45 minuten tegen de golven inbeuken, wat

54

Hippocampus mei/juni 2015

Een blauwe haai (Prionace glauca).

Foto: Morne Hardenberg.

Bert Janssens, ons redactieleid, trok naar Zuid-Afrika om er de befaamde haaienroute te beleven. Het verslag is opgedeeld in vier episodes, die we publiceren in twee delen. In de vorige Hippo lieten we je meeduiken met de voorhistorische 7 gillshaaien en kathaaien (episode 1) en in episode 2 met de grote witte haai (zie foto hierboven). Nu duiken we onder met de blauwe haaien en de makohaaien (episode 3) en op het einde (episode 4) duiken we tussen oceanische zwarttiphaaien, virtuele stierkophaaien en tijgerhaaien.

Helderblauw water van 22°C, het leefgebied van de blauwe haai.

60 en 80 kg aan de haak. Het gevecht om hem boven te krijgen, zou exact 43 minuten duren, een enorme kolos. Een tweede werd met een harpoen gespietst. Het duikcentrum had deze vissen nodig voor hun excursies naar de grote witte haai, onder aftrok van de lekkere stukken, die dienden voor eigen consumptie en de afscheidsbraai op het eind van de week. Toch bleef het een akelig aangrijpend zicht, wetende dat de tonijn wereldwijd aan het uitsterven is door overbevissing. Het bloed droop langs alle kanten van de boot. "Gentlemen, I repeat: Welcome to our World' (Heren, ik zeg het nog eens; Welkom in onze wereld),

zegde Stephen op een lugubere toon.

Vervolgens gaf Morne een snelle maar korte briefing, want de haaien kwamen er volgens hem aan. Eerst zouden we hen snorkelend gaan verkennen. Het betrof drie blauwe haaien en iets verder net onder de waterlijn zwom een mako. Mako's zijn iets schuwer, had Morne ons verteld, zodat ze meer afstand houden in tegenstelling tot de niet-timide en speelse blauwe haaien.

Toch was het ons eerste contact met zulke prachtige oceaancreaturen, waarvan we totaal niet wisten in hoeverre deze agressief konden geraken. Zodoende waren we

Foto: Morne Hardenberg.

Stoïcijns zegde Stephen: "Gentlemen, next stop from here is: Antarctica!" (Heren, de volgende halte is Antartica). Vervolgens gaf hij volle gas voor nog een dolle rit van ongeveer 2 uur. We maakten de bedenking dat de oversteek van Calais naar Dover in ons eigenste Kanaal nog korter was. We moesten immers hier uit het koude groen/ blauwe water geraken dat alsdan 2 uur verder zou veranderen naar helder blauw met de aangename temperatuur van 22°C: het leefgebied van de blauwe haaien en makohaaien (makreelhaaien). Na 45 km varen, kwamen we ter plaatse. Ernest begon onmiddellijk met zijn ambachtelijk culinaire bereiding van de 'chum des huizes' (het vermengen van allerlei tot moes getrapt stinkend visafval met zeewater om alzo een krachtig geurspoor aan te leggen). Na amper 10 minuten 'chummen' had Stephen al een geelvintonijn van tussen de

Foto: Morne Hardenberg.

hadden deze eeuwen geleden met succes weten te omzeilen. Anderen, duizenden onbekenden, konden niet slagen in deze historisch beroemde heldendaad en rustten thans tragisch en al even lang hier op de zeebodem. Zelfs die goede oude Thistlegorm is hier tijdens WOII met succes gepasseerd, weliswaar op weg naar haar fatale lot in de Straat van Gubal vlak voor de ingang van het Suez Kanaal.

De kortvinmakohaai of kortvinmakreelhaai (Isurus oxyrinchus) heeft een scherpe neus.

Hippocampus mei/juni 2015

55

Reportage Reisverhaal

niet allemaal op ons gemak in het water.

Zonnelipcrème Smartie en ikzelf botsen zonder te weten met onze hoofden tegen elkaar, wat een wederzijdse schreeuw van schrikken gaf. Oef, het was hem maar.

Iedereen was nu terug aan boord en we moesten ons van Morne direct klaarmaken voor de duik. Het systeem was makkelijk: een doorgeprikte plastic 'jerrycan' werd gevuld met visafval en aan een boei gehangen waarvan de lijn eindigde op 6 meter diepte. Deze boei dreef dan mee met de stroming, waarna wij te water gingen om op 6 meter diepte positie in te nemen rond de 'jerrycan'. Morne zijn briefing was zeer kort geweest in die zin. We moesten enkel op twee zaken letten: 1. Niet dieper dan 8 meter zakken.

2. Als de blauwe haaien aan je arm komen snuffelen dan was het tijd om hen onmiddellijk weg te duwen want dan gingen ze je arm testen door middel van een vriendelijke maar vlijmscherpe beet. Voor de rest mocht je met hen zo veel spelen als je maar wilde.

De schuwe mako zou spijtig genoeg snel het theater verlaten. Een prachtdier dat gerekend wordt onder de snelste van alle

Een doorgeprikt plastic vat met visafval, is het lokmiddel voor haaien en heel wat remora's.

haaien, die snelheden kan halen tot 50 km/h en wel 9 meter hoog uit het water kan springen. Eigenlijk is het een miniatuurversie van grote witte haai maar met een kleine lengte van nog geen 2 meter.

Vervolgens brak de speeltijd aan: de blauwe haaien zwommen constant van de ene naar de andere duiker. Ze lieten zich met plezier strelen. Het waren guitige kleine wezens van amper 1,5 meter bedekt met een prachtig opvallend helblauwe kleur en met een kenmerkende zeer lange spitse snuit.

ADVERTENTIE

56

Hippocampus mei/juni 2015

Foto's (2): François Huysmans.

Ik hing tegen Steven aan de boot om er terug in te stijgen. Vriendelijk vroeg ik hem niet zo te willen stompen. "Dat ben ik niet", antwoordde hij. Verbaasd keken we in elkaars ogen waarna we onmiddellijk en gezamenlijk het ook uitschreeuwden.

Ik hing vlak naast Marc zodat ik de aankomende tragedie van dichtbij ging meemaken: een blauwe haai begon aan zijn arm te snuffelen en Marc liet hem doen ondanks de waarschuwing tijdens de briefing! Vanuit de verte bemerkte ook Morne de situatie en zag ik zijn ogen opentrekken terwijl hij pijlsnel naar Marc schoot, hetgeen ik automatisch dan ook deed. Te laat evenwel. We zagen Marc ineenkrimpen van de pijn. De haai had hem gebeten en vloekend duwde hij hem los en weg. Er was een scheur van 10 cm in zijn neopreenpak maar er kwam

vermits blijkbaar geen enkele ader geraakt was.

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s (2): Bert Janssens.

Ondertussen waren we al tot 20 meter diepte gezakt zodat Morne ons allen naar boven joeg. Wat hadden we allen weer een adrenalineboost gekregen. Wie had ooit gedacht dat we in het echt een haaienbeet op een mens mee zouden mogen maken?!

Na 70 minuten met de haaien gespeeld te hebben waarbij zich De oceanische zwartpuntrifhaai op het laatst nog een (Carcharhinus limbatus). afgedwaalde zeerob was komen vervoegen, tot onze verbazing geen bloed uit. Marc gaf werd het tijd om deze het OK-teken en maakte het gebaar dat hij prachtduik te beĂŤindigen. het water niet uit wou vermits hij zijn duik toch zou kunnen verder zetten. Morne onTerug aan dek was Marc uiteraard het derzocht Marc grondig en beaamde zulks, middelpunt van de belangstelling, te meer daar thans zijn arm met het contact aan de lucht wel wat begon te bloeden. Hij had De blauwe plek op Berts linkerborst, toegebracht door een slag van een grote witte volgens zijn zeggen de waarschuwing van haai (zie sharkroute deel 1).

Morne wel duidelijk gehoord maar had deze gewoon eens willen controleren. Zijn bovenarm vertoonde nu een duidelijk haak van 2 cm groot. Meer schade was er gelukkig niet en al de rest was nog intact. Hij kon van dan af zeggen dat hij een haaienbeet had overleefd: wat hem de terechte titel van 'Marc the Shark' opleverde. Wel vroegen we ons bang af of hij bij de volgende volle maan in een woeste 'weerhaai' zou gaan veranderen.

De arm van Marc, na een beet van een blauwe haai.

Tijd om voldaan en uiterst tevreden terug te keren, we waren nu inderdaad echte puristen geworden. Zodoende konden we geheel voldaan het eerste hoofdstuk van onze Sharkroute afsluiten. We hadden gezien wat we moesten zien. Als inleiding tot onze eerste 'Bonte Avond' boden de Shark Explorers en Wild Water ons in de prestigieuze Yachtclub van Simon's Town een Zuid-Afrikaanse braai (bbq) aan met onder andere twee immense stukken van de zelf gevangen geelvintonijn. Iedereen was euforisch over al hetgeen we hadden meegemaakt en mochten bewonderen.

Het Castle bier raakte snel uitgeput zodat we mee moesten overschakelen op de vaste lokale drank van het duikcenter: cola/

brandy. Ingevolge de afwezigheid van mijn andere vaste duikbuddy/reisgenoot, Jan Baeckens, miste ik even de blik in zijn ogen samen, met zijn Schots moment. Op dat ogenblik wist Jan op zijn beurt evenwel nog niet welk fenomenaal fabelachtig avontuur hij gemist had door ons niet vergezeld te hebben. Spijtig. Heel spijtig.

Episode 4: duiken met oceanische zwarttiphaaien, virtuele stierkophaaien en tijgerhaaien Alvorens het tweede hoofdstuk van onze 'sharkroute' aan te vangen, laste Wild Water een 'haaienbreak' van twee dagen in om op adem te komen. We verlieten Simon's Town met pijn in het hart. Het afscheid met Shark Explorers en Linda Ferwerda was intens geweest, de gps stond nu richting Stellenbosch voor enkele 'wijnduiken' bij diverse 'wine estates' (een uur rijden van Kaapstad). Gedurende twee nachten werden we gekazerneerd op het wijndomein 'Mooi Bly', bij de lieve Antwerpse familie Erik en Liesbeth Schouteden-Wouters, die meer dan 12 jaar geleden in Antwerpen de kaassector had verlaten om naar ginds te emigreren ten einde eigen wijn (7 soorten!) te kunnen cultiveren. Zij verhuren tevens op hun 'estate' een vijftal vakantiehuisjes voor toeristen, wijn- en paardenliefhebbers, inclusief met een lekkere rondleiding en uiteraard wijnproeverij.

Na deze tussenstop verlieten we met het vliegtuig Kaapstad richting oost, naar Durban (KwaZulu-Natal) om aldaar in de warme Indische Oceaan ons laatste 'sharktarget' te kunnen ontmoeten: de tijgerhaai (Galeocerdo cuvieri), de laatste en tiende gegarandeerde haaiensoort op ons reismenu, welke ook al gedurende jaren enorm tot onze verbeelding sprak zodat deze de laatste van vele kersen op de taart van onze duikvakantie ging vormen.

Op een goed uur rijden ten zuiden van Durban bevindt zich Umkomaas, een klein stadje dat redelijk wat duikcenters/resorts kent omdat op ongeveer 5 km uit de kust het bekende mariene reservaat Aliwal Shoal zich situeert, op zichzelf een 4 km lange versteende onderwater zandduin met een breedte van 300 meter en waar de diepte varieert van 5 tot 35 meter. We werden gestationeerd bij het duikcentrum/ Hippocampus mei/juni 2015

57

Reportage Reisverhaal

resort van Scuba Addicts Diving Adventure, vlak tegen het strand gelegen met een tiental sobere kamers met zeezicht, een klein tropisch park met een even klein zwembad en maaltijden op bestelling.

Hoewel de tropische temperatuur aangenaam koel was (± 25°C), zat de meteo ons de komende dagen absoluut niet mee: grijs, veel wind en bakken regen waren de uitkomende voorspellingen. En in de tropen kan het inderdaad enorm fel en lang regenen.

Na het ontbijt moesten we ons ter plaatse in het duikcentrum aantuigen, alwaar twee grote tweemotorige RIB's ook in gereedheid werden gebracht samen met 10-liter stalen duikflessen en de rest van ons duikmateriaal. Van daaruit vertrokken we dan in kolonne voor een korte camionrit van 10 minuten naar het strand bij de monding van de Mkomazirivier.

Aldaar moesten we ons met 'lifejackets' voorbereiden voor een spannende en dolle 'Aqualibirit' door de enorm hevige branding van de oceaan, wat me onmiddellijk deed terugdenken aan mijn prachtige Mozambique duikreis, 6 jaar eerder, die soortgelijke felle en hoge golven kende. De schipper moest inderdaad een man met stalen zenuwen zijn, waarbij de duikers zich met de voeten dienden te fixeren in de voetriemen om zich vervolgens met de overblijvende handen ook nog extra goed vast te houden.

Bovendien was de rivier uiterst ondiep, wat niet bevorderlijk was voor de zwaar met duikers en hun materiaal beladen RIB's.

Amper een week tevoren was er immers nog een RIB los over kop gegaan, waarbij een duiker was omgekomen.

Alvorens volle gas te geven van op de rivier bestudeerde de schipper lang de golven, hij moest een juiste corridor weten te vinden tussen al dat inkomend geweld. Eén foutieve inschatting kon de RIB in een hulpeloze situatie brengen, waardoor de controle verloren werd. Het vaartuig zou dan een speelbal van de golven worden. Dan liet hij alle power (2x150 pk) als duivels los, alsof je in een Porsche zat. Eerst gingen we dwars over enkele uitgedeinde golven, vervolgens zigzaggend tussen de grootste.

Wat een heuse waterhel, terwijl onze ruggen gemarteld werden om de slagen van de RIB op te vangen. Uiteindelijk geraakten we door deze woeste branding en kon de trip iets comfortabeler voortgezet worden naar Cathedral.

met enorm veel puntige scherpe tanden, hoewel zij vrij timide zijn van karakter. Het contrast was enorm met een schitterende video, op dezelfde plaats opgenomen door een ploeg van Duitse duikers enkele maanden tevoren, die we 's avonds in het duikcenter te zien hadden gekregen: een explosie van alle mogelijke soorten en grote scholen van sub- en tropische vissen van allerlei pluimage zoals onder andere koraalvlinders en keizersvissen. De enige grote verscheidenheid die wij nu aantroffen waren enkel rode algen en wat ongewervelden zoals sponzen, zakpijpen, veersterren en quasi geen vis. Het water vertoonde nochtans de uitstekende temperatuur van 24°C, maar al de rest aan moois gaf eveneens verstek.

Craig had ons voor deze plaats laten kiezen omdat boven al onze verwachtingen aldaar de laatste tijd regelmatig stierkophaaien (Carcharhinus leucas) gespot werden.

Nochtans vroeg hij ons hem niet te willen fusilleren als ze verstek zouden laten, waarvoor we uiteraard alle begrip hadden.

Ik kon mijn ogen niet geloven dat we ons klaarmaakten voor een heuse 'bullsharkduik', het extremere werk dus voor iets exceptioneels in onze sport. Om zeker te zijn dat ik niet droomde, kneep ik in mijn arm.

Craig haalde uit zijn trimvest een plastic fles, waarin hij een weinig lucht blies. Vervolgens nam hij deze horizontaal in beide handen en begon hij ze op een erg krakende wijze rond te draaien: het lokmiddel bij uitstek voor 'bullsharks'! Enkele maanden ervoor had ik op 'YouTube' immers een filmpje van twee duikers gezien ergens in Indonesië op 53 m diepte, die hetzelfde procedé uitvoerden waar na enkele minuten in een flits een enorme bullshark rakelings voorbij hen schoot, dermate dat de tweede duiker zelfs zijn camera uit zijn hand verloor! Ik dacht aan mijn bezorgde schoonfamilie, die mij nu helemaal zot zou verklaren. Die gedachte gaf nog een extra adrenalinestoot tijdens het wachten. Tevergeefs evenwel, want gedurende een 15tal minuten gebeurde er niets, zodat Craig besloot om de duik verder te zetten. We wisten dat dit nulresultaat erin zat, hoewel deze duik toch nog mooi opgefrist werd met een mega 'patato' tandbaars en een grote adelaarsrog, wat zeker niet slecht was voor een 'checkdive'.

Ondertussen was de lucht helemaal terug grijs dichtgetrokken met weinige regendruppels, wat het duikcenter evenwel niet weerhield om de volle oceaan op te zoeken voor de gekende tijgerhaaiduik. Het procedé was heel eenvoudig: aan een boei een koord hangen met op 8 m diepte een geperforeerde plastic 'jerrycan' met visafval voor de 'Oceanic Blacktip sharks' en op 13 m een tweede met een ander soort van visafval, speciaal voor de 'tijgers'. Vervolgens gingen we te water om ons samen met deze boei te laten afdrijven terwijl de RIB ons boven bleef volgen.

Met een 'negative entry' (met een volledig ledige trimvest) vielen we naast de rand van het rif op 29 m diepte. Tot mijn verbazing was er bitter weinig leven, ook in de richels en typische grotten waar tussen juni en september vele schattige 'raggey's' oftewel zandtijgerhaaien vertoeven, die weliswaar een woeste uitdrukking hebben

Foto: Jeffrey L. Rotman/Corbis.

Tevergeefs keken we uit naar de verschijning van een tijgerhaai (Galeocerdo cuvieri).

58

Hippocampus mei/juni 2015

Ook de stierhaai (Carcharhinus leucas) kregen we niet te zien.

Ik viel onmiddellijk tussen een school van ongeveer 15 'Oceanic Blacktip sharks' (oceanische zwartpuntrifhaai), die geëxciteerd aan de bovenste 'jerrycan' constant kwamen snuffelen. Het waren prachtdieren met de typisch klassieke haaienvorm, welke leek op hun kozijnen, de grijze rifhaaien maar dan wel nog eens voor een derde groter dan hen, rond de 3 meter. Deze haaien waren totaal niet speels met de duikers maar ook zij hadden ten aanzien van hen geen enkele vijandige bedoeling. Zij passeerden ons rakelings en wanneer ze te nieuwsgierig werden, moest je gewoon met je hand achter hun kieuwen geplaatst hen eenvoudig zeer zachtjes wegduwen.

In tegenstelling tot de oceanische zwarttippen van Galapagos bleken de Zuid-Afrikaanse zeer lichte dwarsstrepen te vertonen. Opvallend was hoe al deze haaien bijna overbelast waren door diverse zuigvissen (remora's). Dit laatste fenomeen had ik toevallig enkele maanden tevoren met mijn hoofdredacteur Ivo Madder al eens besproken. Vroeger zag men nooit zovele zuigvissen tegelijk op één haai. Kwam dit nu door de overbevissing op de haaien zodat al die vele overblijvende zuigvissen hun toevlucht moesten zoeken op de schaarsere resterende haaien met deze overbevolking tot gevolg? Of is zulke waarneming/ conclusie totale wetenschappelijke nonsens? In ieder geval was het andermaal een pracht van een mariene vertoning tot euforie van gans de ploeg, wat weer heel wat fantastisch beeldmateriaal opleverde voor François Huysmans en Sven Vinck.

Wat een opwarming, zelfs een spetterend

Foto: A Cotton Photo - shutterstock.

hem een tiental keer volle gas geven om dan na de eerste golf onmiddellijk zijn traject af te blazen en terug te keren. Gefrustreerd moest hij uiteindelijk na diverse pogingen afdruipen. Wijselijk koos hij immers voor ieders veiligheid.

voorprogramma, in afwachting van de topact het verschijnen van de lokale Koning der Zee aldaar: de tijgerhaai. Ons ene oog hielden we op al het gestoei rond de bovenste boei en ons ander op de eenzame onderste boei, in de hoop dat deze toppredator vanuit de donkergrijze achter- of ondergrond zou verschijnen. Tevergeefs evenwel vermits we na 90 minuten de duik genoodzaakt zonder hem moesten afbreken. Hij had immers zijn kat gestuurd.

Ondanks het feit dat we op een week tijd nu juist met een negende haaiensoort hadden gedoken, kwamen we een weinig teleurgesteld boven vermits de quasi gegarandeerde en zeer vermaarde tiende soort toch verstek had laten gaan. De duikgids was eveneens ontgoocheld, vermits zulks volgens hem niet veel gebeurde tijdens dit seizoen. Ondanks alles kon de sfeer niet kapot vermits we optimistisch en gerust konden blijven uitkijken naar de volgende duikdag.

De branding mee voerde ons wel veel makkelijker terug aan land.

Toch maakte de avond ons ongerust ingevolge andermaal veel wind en regen. Craig was bovendien zeer sceptisch of de RIB's nog wel zouden kunnen uitvaren. 's Morgens werden we evenwel gewekt door een stralende zon met staalblauwe lucht zodat we allemaal van plezier in onze handen wreven, wat Craig evenwel niet deed tot onze verbazing. Op het strand aangekomen, kwam zijn vrees uit: de hoge golven kwamen ditmaal veel te kort achtereen zodat mogelijke corridors quasi onmogelijk veilig konden bereikt worden. Eén schipper was al met een ploeg duikers gedurende minstens een kwartier bezig. We zagen

Een tiental schippers hielden conclaaf.

Acht ervan haakten af. Twee waaghalzen zouden het na veel moeite en ontbering toch halen, ondanks het dodelijk ongeval van de week tevoren. Onze schipper stelde ons de eenvoudige vraag of wij vrouwen en kinderen hadden en zo ja, of het de moeite was om voor één domme duik zoveel risico te nemen? Ons antwoord was heel snel en unaniem ontkennend, waarop hij ons feliciteerde voor ons collectief gezond verstand.

Gedaan met duiken! De duikvakantie zat er plots onverwacht op! Om 9.00 uur 's morgens zaten we noodgedwongen al op café gefrustreerd onze eerste Castle bier van de dag te drinken. Er zouden binnen de komende uren nog vele volgen. Voor eenmaal had de traditionele 'Bonte Avond', met iedereen veilig terug aan de kant, een foutief woordbegrip: het was beter gezegd een 'Bonte Morgend' geworden, die evenwel ook laat zou eindigen! Gelukkig had deze expeditie nochtans duidelijk niet gefaald: 9 van de 10 nieuwe haaiensoorten werden effectief gespot. Bij het vertrek had niemand van onze groep zijn hand voor zulk hoog slagingspercentage (90%!) in het vuur willen steken. Dit bracht mijn aantal waargenomen haaiensoorten voorlopig op 22! De muur van François zijn cabinet op ons vredegerecht zou te klein worden om 22 van zijn imposante posterfoto's op te vangen.

Op al mijn duikreizen was het nu wel de tweede keer op rij zelfs dat een bepaalde 'encounter' (ontmoeting) er niet van was gekomen: in Cabo Verde de citroenhaaien en hier de tijgerhaaien. Met veel plezier en verkneukeling hoorde ik daarom Wild Water al een nieuwe bestelbon voor mij uitschrijven met bestemming Bahama's, waar het toevallig een paradijs zou zijn voor deze twee soorten tegelijk.

De Zuid-Afrikaanse Sharkroute is qua spektakel zeker een waardige ploeggenoot van de 'Sardine Run', om zodoende tot een mooi globaal nationaal onderwaterbeeld te komen, waarbij ik dan zelfs nog niet gesproken heb over Sodwana Bay of de Protea Banks...  Bert Janssens

Hippocampus mei/juni 2015

59

Reportage Foto: Arturo La Vecchia.

Wetenschap

Nieuwe sportwagen rijdt op zeewater

De sportwagen kreeg ondertussen een homologatie voor het rijden op de Europese wegen.

De 'Quant e- Sportlimousine' kan 600 kilometer rijden op zeewater. Een redelijk unieke wagen dus.

E

De kostprijs van de auto wordt geschat op meer dan een miljoen euro, maar het gaat dan wel om een procedé dat effectief werkt.

De motor werd oorspronkelijk in 1976 ont-

wikkeld door de Amerikaanse ruimtevaart­ organisatie NASA. De sportwagen kreeg ondertussen een homologatie voor het rijden op de Europese wegen. In maart 2015 werden tijdens de 'Motor Show' in Genève al twee opvolgers voorgesteld: de 'QUANT F' en de 'QUANTiNO'. Op www.nanoflowcell.com kan je terecht voor info, promotiefilmpjes en foto's van zowel dit prototype als zijn twee opvolgers.

Als je me binnenkort ziet voorbijflitsen in de buurt van de Oosterschelde, ben ik misschien wel juist terug van een duik en een tankbeurt zeewater?  Ivo Madder

Foto: Richard Walch / Quant.

en sportwagen die niet rijdt op diesel of benzine, maar wel op zeewater.

Dat is wat het bedrijf 'Nanoflowcell AG' uit Liechtenstein heeft ontwikkeld. De aandrijving van de 'Quant e-Sportlimousine' – die in voorjaar van 2014 tentoongesteld werd tijdens de 'Motor Show' in Genève – werkt met een batterijsysteem dat energie opwekt uit zeewater. Twee watertanks van elk 200 liter laten je 600 kilometer ver rijden, een actieradius die veel hoger ligt dan de gemiddelde elektrische wagen.

Deze opmerkelijke futuristische coupé met vleugeldeuren is uitgerust met de zogenaamde 'nanoFLOWcell technologie'. Deze zet zeewater om in energie, die vervolgens gebruikt wordt om de motors van de sportwagen aan te drijven. De wagen is uitgerust met vier elektrische driefaseninductiemotors, één voor elk wiel, ook wel gekend als vierwielaandrijving. Ze bieden een gecombineerd vermogen van 925 pk en een koppel van een brutale 11.600 Nm, die de Quant e-Sportlimousine (ondertussen gewoonweg 'QUANT E' genoemd) in 2,8 seconden van 0 tot 100 km/h brengt en zorgt voor een topsnelheid van 380 km/h.

De 'Quant e-Sportlimousine' werd in 2014 tentoongesteld tijdens de 'Motor Show' in Genève.

60

Hippocampus mei/juni 2015

De zogenaamde 'nanoFLOWcell technologie' zet zeewater om in energie.

ICON HD BLACK EDITION

CENTER OF iNTElligENCE. EDGE OF PERFORMANCE. • New display lay-out for maximum readability • Night mode option • Underwater menu allows to configure certain settings during the dive • Decompression dive planner Be intelligent. Take the edge of performance.

mares.com

Bondsnieuws

Foto's: Leon Fonke.

Sportcommissie

Afdaling van

de Maas 2015 Klaarmaken voor de start.

Op weg naar de plaats van vertrek.

62

Hippocampus mei/juni 2015

Wachten op het startsein.

De vinzwemmers in actie.

SAMANTHA Maaseik - Uitslag

Afdaling van de Maas

Sportcommissie

Vinzwemmen

De 15e editie van de 'Afdaling van de Maas' was een succes.

H

et weerbericht beloofde niet veel op Palmzondag. Veel wind en regen werden voorspeld bij een maximum temperatuur van 10°C. Geen ideale omstandigheden voor de toeschouwers tijdens de Afdaling van de Maas. Toch verbaasde het me niet om weer lachende gezichten te zien bij de inschrijvingspost.

Voor de zwemmers spelen de weersomstandigheden niet zo'n grote rol. Het is enkel van belang om te weten met welk pak er gezwommen zal worden. Maar zwemmen bij mooi weer, maakt het natuurlijk veel aangenamer.

Het is de tweede wedstijd van het seizoen, en hoewel het allemaal tegenstanders zijn, is men toch blij mekaar weer te ontmoeten.

Om 14.00 uur, toen de bus met zwemmers naar de startplaats vertrok, begon de spanning te stijgen. Sinds enkele jaren is er de mogelijkheid om 3 km of 6 km te zwemmen. Enkel de lange afstand telt mee voor de Beker van België. Dit jaar deden er een aantal nieuwe competitiezwemmers mee.

Ze hebben het bijzonder goed gedaan. Dat belooft voor de toekomst!

De deelnemers aan de 3 km hebben ook dit jaar weer strijd geleverd om als eerste de aankomstboei te bereiken. Ook voor hen stond de glühwein klaar bij de aankomst.

De aankomst.

Afdaling van de Maas: 29 maart 2015 ALGEMENE UITSLAG WEDSTRIJDZWEMMERS 6000 m Tijd Nr Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

0:39:10 0:40:04 0:41:41 0:41:45 0:43:43 0:44:51 0:45:14 0:45:37 0:46:22 0:46:24 0:46:32 0:47:33 0:47:40 0:48:03 0:48:08 0:48:11 0:48:40 0:51:32 0:51:54 0:52:02 0:52:21 0:56:06 0:56:08 0:56:08 0:58:11

9 49 1 13 39 25 3 45 15 41 27 7 37 23 33 31 29 43 11 5 47 21 17 19 35

DUERINCKX FREE HENDRICKX NIELS GELYNS SHARONA BERTELS JELLE MAES STIJN MEEUWISSEN RIK COOLEN JAAK BAETEN DORIEN LEURS HANNELORE PAULY CHIARA RAYMAEKERS RONNY KRAEWINKELS MATHIEU HOSTE KAROLIEN HERMANS KOEN LEEMANS JOS CARIS BART KLERKX SVEN MONFORTS JACK LANTIN ANNEMIE COOLEN BERT BOMANS MARTIJN VERMIER DIRK MERCKAERT PIET BOUCNEAU MICHEL FONKE JONNCK

ALGEMENE UITSLAG RECREANTEN 3000 m UITSLAG TijdPER CATEGORIE Nr Naam JUNIOR MAN 26 ROSIERS SERGE 1 0:52:02 COOLEN BERT 12 45 STRACKX ROGER 0:58:11 35 FONKE JONNCK 8 ULENAERS PETER 23 4 12 5 2 6 SENIOR VROUW 30 7 28 0:41:41 1 1 8 6 0:45:37 45 2 9 10 0:46:22 15 3 10 32 11 34 12 14 13 20 14 16 15 18 16 24 17 22

EMMERS MARC BEX MIEKE BOMANS GUIDO HERMANS ANN GELYNS SHARONA VERNHOUT FLEUR BAETEN DORIEN WUYTENS ERIK LEURS HANNELORE CORSTJENS JOHAN SLEVEN HELGA MARTENS BERT SLENDERS JUDITH SCHROOTEN MARIET LINDEN GRETA MERGAERTS GREET FRENSSEN JOS

Wie weet zullen ook zij de smaak te pakken krijgen en de stap wagen om aan andere wedstrijden deel te nemen.

m/v

Geb j

M M V M M M M V V V M M V M M M M M V M M M M M M

79 89 88 85 92 61 66 89 90 78 63 63 79 79 45 78 83 72 64 98 97 59 64 66 98

m/v M M M M M M V M VV V V M V M V M V V V V M

Geb j 68 98 51 98 67 68 77 65 61 88 80 89 49 90 67 34 86 76 54 63 74 50

Nat B B B B B B B B B B B B B B B B B NL B B B B B B NL

Nat B BB NL B B B B BB NL B B B B B B B B B B B

Wed

Cat

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

VA SEN SEN SEN SEN VB VB SEN SEN VA VB VB VA VA VD VA VA VA VB JUN SEN VC VB VB JUN

Club SAMANTHA X JUN ATLANTA X JUN ATLANTA ATLANTA ATLANTA SAMANTHA SAMANTHA X SEN SAMANTHA X SEN ATLANTA X SEN SAMANTHA SAMANTHA ORCA BREE ORCA BREE ORCA BREE ORCA BREE ORCA BREE ORCA BREE

Na afloop kon iedere deelnemer genieten van een heerlijke kop soep met een belegd broodje.

3/3

Hippocampus mei/juni 2015

63

Voor meer informatie over deze boeiende sport kan je terecht op onze website www. samantha-maaseik.be en op de website www.vinzwemmen.be.  Annemie Lantin

Moet er nog gedouchte worden met al die regen?

Foto's: Leon Fonke.

Het werd een gezellig onderonsje tussen de clubleden onderling en er werden weer nieuwe contacten gelegd. Naar jaarlijkse gewoonte kreeg ook iedere zwemmer een leuke attentie mee naar huis.

Ondanks de barre weersomstandigheden hebben maar liefst 42 deelnemers, onder het toeziend oog van 5 veiligheidsboten, deze zwemwedstrijd tot een goed einde gebracht. Ik hoop dan ook iedereen weer terug te zien op de volgende Afdaling van de Maas, die zal doorgaan op Palmzondag 20 maart 2016!

ADVERTENTIE

veRkOOp vaN TOpmeRkeN aDvIes vaN pROfessIONaLs OffICIëLe HeRsTeLDIeNsT maaTweRk OpLeIDINgeN

HaaL HeT maXImaLe UIT Je ONDeRwaTeRCameRa www.mes-bvba.be 64

Hippocampus mei/juni 2015

DUIKEN 26E JAARGANG NR.4 - APRIL 2015

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWE

SHARKLAB MALTA

€ 5,99

KIES JE CADEAU

RELD | WWW.DUIKEN.NL

WALVISHAAIEN FOTOGRAFEREN

EEN TWEEDE KANS

EEN ONMOGELIJKE OPGAVE?

IBIZA

DUBBEL FEEST

WATER BORN FREEDIVING OP ZIJN MOOIST

rces SpecialkikFo vorsman opleiding

NS VAN DE PITVIS HYPE | UNIEKE BEELDEN: PARINGSDA UG SIDEMOUNTDUIKEN: VOORBIJ DE GOED | CHECK WK-DUIKSTEK: DE ZEELANDBR ALDABRA-ATOL: UNESCO WERELDERF

12 x Duiken + 12 x Digitaal + Cadeau naar keuze *

01504

8 711273 991903

KEUZE

KEUZE

1

KEUZE

2

€ 35 BIJBETALING

Scubapro Porter Bag t.w.v. € 159,50

3

€ 25 BIJBETALING

Scubapro Nova 700 duiklamp t.w.v. € 119

GEEN BIJBETALING

Scubapro Mesh Sack t.w.v. € 50

ZO NEEM OF GEEF JE EEN ABONNEMENT Surf naar duiken.mijntijdschrift.net/hippo2015

Bondsnieuws

Foto's (3): Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

Het geven van een didactische theorieles.

Opleiding 1*Instructeur NELOS Instructeur B VTS: Module 2 Wat is er nodig om instructeur te worden?

Hoe word ik NELOS-instructeur?

H

eel wat duikers geraken tijdens hun duikloopbaan onder de indruk van de kwaliteiten van ons opleidingskader en dromen er van om ooit ook eens aan de andere kant te mogen staan (de leuke of goede kant zoals sommigen schertsend bewe-

66

Hippocampus mei/juni 2015

ren). Dit is echter niet evident en bestaat meestal uit het doorlopen van een lange weg naar de begeerde instructeurstitel. Slechts weinigen staan er bij stil dat dit al gebeurt vanaf het niveau 2*Duiker.

Inderdaad wordt er in de theoreti-

sche lessen op het niveau van 2*Duiker en 3*Duiker al kennis bijgebracht die later als instructeur als parate kennis moet kunnen opgeroepen worden. Ook vaardigheden worden er op deze niveaus aangeleerd en geĂŤxamineerd zodat het pad langzaam maar zeker geĂŤffend wordt naar het instructeursschap. Het verwerven van deze begeerde instructeurstitel is zo uitgebreid dat het noodzakelijk bleek om een tussenniveau in te lassen; dat van 'Assistent-Instructeur/ Initiator'. Het terdege verwerven van deze competenties is effectief tijdrovend, energievretend en veeleisend omdat het NELOS-Duikonderricht garant wenst te staan voor de kwaliteit ervan. Maar toch, eens 'Assistent-Instructeur' of 'Initiator', dan heeft men over het algemeen de smaak te pakken en dan lonkt de eerste instructeurstitel.

Maar wat houdt dit in? Wat moet je ervoor doen? Hoe begin je er aan?

Uiteraard staat alles uitgelegd in de NELOS-Infomap maar bij deze geven we ook graag een overzicht via ons topcommunicatiekanaal: de Hippocampus.

Hier volgt een bondig overzicht: DD Module 1: 'Algemeen Gedeelte' voor 'Instructeur B'.

Dit is een VTS/Bloso-module, georganiseerd door de Vlaamse Trainersschool en strikt noodzakelijk om 'Instructeur B' te worden. Voor het behalen van de NELOS-titel van 1*Instructeur is deze module facultatief.

DD Module 2: Wellicht voor de meesten de eerste stap in hun opleiding tot 1*Instructeur. Wordt hier en nu aangekondigd en gaat typisch van start in september. Het betreft de theorie sportduiken op het niveau van 1*Instructeur.

DD Module 3: Het opbouwen van een portfolio van het geven van didactische lessen. Dit gebeurt meestal in de club of in de regio. Het is de voorbereiding van 'Module 4'.

DD Module 4: De examens didactiek zwembad en theorie. Dit is een federaal examen en is tevens het eindexamen voor 1*Instructeur.

Om goed van start te kunnen gaan met Module 2 heeft het NELOS-secretariaat heel systematisch uitgeschreven wat er dient te gebeuren. Dit geheel omvat de praktische afspraken voor 'Module 2'. Deze overzichtelijke afspraken kan je bekomen door een eenvoudig mailtje te sturen naar inge@nelos.be. Toch geven we hier nu al de data van de theoretische lessen mee.

Dinsdag 15/09/2015: 19.30 - 23.00 u Woensdag 23/09/2015: 20.00 - 23.00 u Donderdag 01/10/2015: 20.00- 23.00 u Maandag 05/10/2015: 20.00 - 23.00 u Dinsdag 13/10/2015: 20.00 - 23.00 u Woensdag 21/10/2015: 20.00 - 23.00 u Donderdag 29/11/2015: 20.00 - 23.00 u Alle lessen gaan door in het Duikershuis in Mechelen.

Het examen gaat door op zondag 22/11/2015 vanaf 9.00 uur in zaal 'Den Horinck' in Zellik (onder voorbehoud).

Het herexamen is voorzien op donderdag 03/12/2015 en gaat door in het Duikershuis in Mechelen.

opmerking

Demo tussen de flessen, tijdens

de didactische praktijkles.

Het NELOS-Duikonderricht heeft het niveau van Initiator/ Assistent-Instructeur NELOS laten screenen door VTS. We zijn met verve geslaagd.

NELOS mag op dit niveau op dezelfde manier haar opleiding verder zetten en kan zonder meer het diploma van Initiator verder blijven uitreiken.

De vraag wordt actueel gesteld om ook het niveau van Mondeling examen theorie 1*Instructeur.

Instructeur B (1*Instructeur NELOS) te screenen. We zijn meer dan overtuigd dat dit geen enkel probleem zal opleveren op het niveau van de modules 2, 3 en 4. Echter, op dat moment zullen we verplicht ook 'Module 1' (het Algemeen Gedeelte) moeten inrichten. Dit maakt de belasting voor onze kandidaten onrealistisch hoog en heeft niet de meerwaarde die deze module heeft bij andere sporten. Mogelijk gaat NELOS op een andere manier op dit niveau samenwerken met VTS. Dit is volop in onderzoek.

Dit alles betekent echter wel dat de kans erg groot is dat vanaf volgend jaar het niveau 'Instructeur B Sportduiken' niet meer zal ingericht worden.

Stef Teuwen, Directeur sportkaderopleiding sportduiken

succes Het NELOS-Duikonderricht wenst alle kandidaten veel succes met hun opleiding tot 1*Instructeur. Het wordt enorm gewaardeerd indien duikers hun kunde in het lesgeven willen aanwenden om toekomstige duikers op te leiden. ď&#x20AC;ź

ADVERTENTIE

Hippocampus mei/juni 2015

67

Reportage

Zonering op dijkhellingen en rotsformaties Op dijkhellingen en rotsformaties zijn vaak duidelijke horizontale zones te zien, elk met een andere wierbegroeiing. Deze zonering is niet willekeurig en ontstaat onder andere doordat elke wiersoort in verschillende mate bestand is tegen uitdroging. Ook de kleursamenstelling van het licht dat doordringt tot op bepaalde dieptes heeft invloed op de zonering van de wieren.

L

kunnen blauw en groen licht gebruiken, en dat licht dringt verder door. Hierdoor kunnen bruin- en roodwieren dieper in het water voorkomen. De laag voorkomende wiersoorten zijn over het algemeen niet zo goed bestand tegen uitdroging als de hoger op de dijk groeiende wieren.

De zonering zal dus bepaald worden door verschillen in lichtbehoefte en weerstand

Foto: Ivo Madder.

icht is opgebouwd uit verschillende kleuren (rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet) en niet elke kleur dringt even diep door in het water.

Rood licht dringt bijvoorbeeld het minst diep door. Groenwieren hebben rood licht nodig. Aangezien dit slecht doordringt zal men groenwieren enkel op geringe diepte aantreffen. Bruin- en roodwieren

Hoorntjeswier (Ceramium rubrum) is een lekker roodwier.

68

Hippocampus mei/juni 2015

tegen uitdroging bij de verschillende wiersoorten. Hoewel die zonering dikwijls heel duidelijk is, zijn er soms afwijkingen. Iers mos bijvoorbeeld is een roodwier dat goed bestand is tegen droogvallen. Door middel van een slijmlaag beschermt het zich tegen uitdrogen door de zon. Ook kan Iers mos tegen weinig licht, dus komt het ook op diepere plaatsen voor. We komen Iers mos dus zowel onder de laagwaterlijn (de waterstand bij laag water) als net onder de vloedlijn (de waterstand bij hoog water) tegen.

Het soort substraat is ook bepalend voor de hoeveelheid en variatie aan wieren en korstmossen. Op oude dijken, vooral deze waar granietblokken aan elkaar gehecht werden met cement (een dijkbeschoeiing die afstamt uit de vorige eeuw), vind je een grote variatie aan wieren. Ze hebben onderling een evenwichtssituatie gevonden en hebben dus een bijna standvastige plek op de dijk gevonden. Spijtig genoeg â&#x2C6;&#x2019; maar noodzakelijk als bescherming tegen overstromingen â&#x2C6;&#x2019; worden oude dijken met een rijke variatie aan wieren, die bekleed zijn met natuursteen en waar van oudsher veel bijzondere korstmossen op voorkomen, vernieuwd en verhoogd.

Foto: Ivo Madder.

Biologie

zoneringen zeewier volgens het waterniveau

Tekening: Peter Bosteels.

De wieren die in de getijdenzone voorkomen worden bij opkomend en afgaand tij blootgesteld aan een grote variatie van ecofysiologische factoren: temperatuur, saliniteit, branding, belichting en uitdroging. Deze dagelijkse getijdenwerking (per dag 2x hoog en 2x laag) resulteert in een zonering van de wiervegetatie die vaak evenwijdig loopt met de ganse kustlijn.

komt ongeveer overeen met de spatzone.

Onderaan de korstmossenzone, tot in de eigenlijke getijdenzone is het zwart korstmos soms moeilijk te onderscheiden van de hier ook voorkomende blauwwieren.

Verrucaria maura is echter viltachtiger en wat dikker dan de blauwwieren.

In de supralitorale franje (het onderste deel van de supralitorale zone, die alleen met springtijen onderloopt) vinden we draadvormige groenwieren (zoals Ulothrix sp. en Urospora sp.) en enkele andere groenwieren, zoals klein darmwier (Blindingia minima) met af en toe wat navelwier (Porphyra umbilicalis), een roodwier, en op beschutte plaatsen zelfs groefwier (Pelvetia canaliculata), wat dan weer een bruinwier is.

Geel korstmos (Xanthoria parietina).

Iets lager, in de supralitorale zone of spatwaterzone (de zone boven het bereik van de hoogste gemiddelde springvloed, waar alleen spat- en stuifwater hun invloed doen gelden), vinden we – op rotskusten – enkel een kaal gebied zonder wieren, maar wel met bijzondere soorten korstmossen – zoals geel korstmos (Xanthoria parietina) en gelobde zeecitroenkorst (Caloplaca marina). Deze zijn bestand tegen opspattend zeewater. In het waddengebied is dit de zone van de kweldervegetatie, die alleen bij stormvloeden onder water komt te staan.

Onderaan de supralitorale zone is een zwartachtige zone te zien. Het betreft de zwarte zeestippelkorst (Verrucaria maura), ook gewoonweg zwart korstmos genoemd, en blauwwieren die zich op en in de stenen gehecht hebben. De zone kan op sommige dijken en rotskusten ('de zwarte rotsen') heel breed en opvallend zijn en

Foto: Ivo Madder.

Onderaan de vernieuwde dijken brengt men een laag steenbekleding aan, bestaande uit natuursteen of breuksteen (grote brokken natuursteen), waar soms asfalt overheen gegoten wordt. Om het milieu zoveel mogelijk te sparen, wordt veel materiaal hergebruikt. Op sommige plekken worden oude betonblokken opnieuw gebruikt, bijvoorbeeld door blokken op hun kant te plaatsen. Zo vormen blokken die liggend twintig centimeter dik zijn, in staande toestand een steenbedekking van bijvoorbeeld vijftig centimeter dik.

In de adlitorale zone (het gebied dat normaal gezien nooit door zeewater overstroomd wordt, maar wel blootgesteld is aan de invloed van opstuivend zeewater) vinden we korstmossen en enkel zoutminnende planten als het substraat zanderig is.

Foto: Ivo Madder.

Wieren hechten zich soms moeilijk aan de nieuwe gebruikte materialen en van soortenrijkdom is er de eerste decennia niet veel te merken. Voor de korstmossen is het nog erger! Sommige van deze korstmossen, zoals het zeer zeldzame gewone kusttakmos (Ramalina siliquosa), komen voor op de 'Rode Lijst' van beschermde planten. Wanneer bij dijkverzwaring de steenbekleding van natuursteen wordt vervangen door betonklinkers, verdwijnen deze korstmossen.

Men heeft vastgesteld dat veel van deze soorten de dijkversteviging overleven wanneer het natuursteen van het bovenste gedeelte van de dijk, met de hierop aanwezige korstmossen, wordt hergebruikt.

Verschillende soorten darmwier.

In de eulitorale, mediolitorale of middenlitorale zone (de zone tussen het hoogste gemiddelde springtij bij vloed en het laagste gemiddelde springtij bij eb) vinden we een aantal zones, welke van boven naar beneden een toenemend aantal uren per etmaal onder water staan. De overvloeiingsduur heeft grote invloed op de soorten organismen die hier kunnen leven. Men vindt dan van boven naar beneden een aantal duidelijk te onderscheiden zones van verschillende soortensamenstellingen aan wieren en dieren. Deze verscheidenheid is sterk afhankelijk van de positionering van de rots- of dijkformatie ten opzicht van de zon en vooral ook van de kracht van de branding. De allerbovenste zone, het hoog mediolitoraal, kan bij doodtij dagenlang geheel droog vallen. We vinden er bruinwieren zoals kleine zee-eik (Fucus spiralis), blaaswier (Fucus vesiculosus) en knotswier (Ascophyllum nodosum).

Ook tref je hier roodwieren zoals Iers mos (Chondrus crispus) en wijnrood korstwier (Hildenbrandia rubra) aan, in de beschutting van de bruinwieren. Op plaatsen met een sterke branding treffen we vooral klein Hippocampus mei/juni 2015

69

Reportage

Foto: Ivo Madder.

Tekening: Peter Bosteels.

Biologie

Foto: Mart Karremans.

Foto: Ivo Madder.

Knotswier (Ascophyllum nodosum) en zeesla (Ulva sp.).

Gezaagde zee-eik (Fucus serratus).

Tekening: Peter Bosteels.

Tekening: Peter Bosteels.

De alleronderste zone van de eulitorale zone, het laag mediolitoraal, valt bij doodtij geheel niet droog. Hier komen gezaagde zee-eik (Fucus serratus), Iers mos (Chondrus crispus) en rood hoorntjeswier (Ceramium rubrum) voor.

darmwier (Blindingia minima) aan. Op met zand bedekt hard substraat worden de Fucus-soorten verdrongen door plat darmwier (Enteromorpha compressa) en navelwier (Porphyra umbilicalis).

Het middelste gedeelte van de eulitorale zone, het midden mediolitoraal, komt maar een beperkte periode droog te staan

70

Hippocampus mei/juni 2015

zodat de wieren niet echt uitdrogen. Hier komt men vooral groenwieren zoals klein darmwier (Blidingia minima), echt darmwier (Enteromorpha intestinalis), breed darmwier (Enteromorpha linza) en zeesla (Ulva lactuca) tegen. Ook blaaswier (Fucus vesiculosus) en knotswier (Ascophyllum nodosum) kunnen we aantreffen.

De sublitorale zone (de zone onder de laagwaterlijn, het kustgedeelte dat steeds onder water blijft, ook bij de laagste springtij-eb) is dikwijls een heel soortenrijke zone. Bovenaan in deze zone vindt men weer andere soorten dan dieper in zee, wat vooral samenhangt met de afname van de lichtsterkte. We vinden er onder andere suikerwier (Laminaria saccharina) en vingerwier (Laminaria digitata). Deze grote bruinwieren van het geslacht Laminaria kunnen enorme wiervelden vormen, de zogeheten kelpwouden. Tussen de bruinwieren groeien er vele fraaie soorten roodwieren. In BelgiĂŤ en Nederland komt deze prachtige wierflora in de sublitorale zone zelden voor, omdat de dijkvoeten (de steenbeschoeiingen) zich meestal niet zo erg diep beneden de laagwaterlijn uitstrekken en ze bovendien dikwijls met zand of slib bedekt zijn. Toch zijn er in onze contreien wel enkele voorbeelden te vinden. In de Oosterschelde, bij Vlissingen, Westkapelle, Den Helder, Texel en Terschelling komt het voor. In Duitsland, bij Helgoland, zijn er een paar kleinere kelpwouden te vinden. ď&#x20AC;ź Ivo Madder

V.U. Jan Dekeyser p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW BE 0412.677.887, RPR Gent, Lic (A)1067

Een duikdiploma behalen op vakantie ?

Of gewoon op zoek naar een frisse duik ?

Ontdek ons duikaanbod in Egypte - JordaniĂŤ Malta & Gozo - Cabo Verde - Canarische Eilanden Bali - Malediven - Mexico Vakantie al geboekt ?

Geen probleem, voeg de duikcursus gewoon toe aan je Thomas Cook vakantie !

Meer info op www.thomascook.be/duikvakanties of bij je Thomas Cook Reisagent 137 TCS adv duikvakanties.indd 1

05/05/15 09:49

Kom ons Ontdekken!

Gouverneur Verwilgehnsingel 2A 3500 Hasselt +32(0)11/241.145 www.prodiving.be info@prodiving.be

Close-up NELOS-fotograaf In de kijker

Een wand met paars hoornkoraal.

Een oorkwal.

Een duiker tussen een school vissen.

Een zwarte gr

72

ondel bewaak

t zijn eitjes.

Hippocampus mei/juni 2015

Slanke waaierslak.

Botervisje.

Naam Marc Vermeiren Brevet/titel

3*Duiker

Fotografiebrevet Club

Niveau 2

AD Pacific

Duikt sedert

1991

Aantal duiken

Meer dan 1250

Aantal fotoduiken Duikplaatsen

Meer dan 500

Costa Brava, Egypte, Tenerife, Zwitserland en uiteraard Zeeland (O-Schelde, Grevelingen).

Camera Behuizing

Groene wierslak op parapluwier.

Nikon D800 Hugyfot

Lenzen

Nikkor 60 mm & Nikkor 105 mm (macro) / 16 mm Nikkor (fisheye) / Nauticam SMC-1 met bijhorende Multiplier

Flitsen

2x Inon Z240 en 2x Ikelite Ds160

Website

www.updm.be

n.r. oope Snap Gele korstanem

Zeepaddensto

el.

Gehoornde slijmvis.

Hippocampus mei/juni 2015

73

NELOS-boetiek

Alle artikelen kunnen besteld worden bij de regionale verantwoordelijken of kunnen rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak).

Badge Assistent-Instructeur € 5,00 – Badges CMAS 1*I, 2*I of 3*Instructeur € 3,00 – Badge Duiker-Hulpverlener € 3,00 – Badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 – Balpen Jeugdduiken € 2,00 – BEFOS geborduurde badge € 10,00 – BEFOS zelfklever € 2,00 – Boek 'Fauna en Flora' € 29,50 – Boek 'Fauna en Flora' + kaart 'Fauna en Flora' € 31,00 – Kaart 'Fauna en Flora' € 5,00 – Boek 'Onderwaterfotografie' € 19,50 – Boek 'Specialisatie Onderwaterbiologie' € 20,00 – Brevetkaart 2*D € 3,00 – Brevetkaart 3*D € 3,00 – Brevetkaart AI € 3,00 – Cursus Gas Blender € 12,00 – Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00 – Documentenmap 260

TROUW

WORDT BELOOND Nieuwe NELOS-stickeractie

mm hoog op 210 mm breed € 22,00 – Documententas € 7,00 – Documententas 1*D (gevuld) € 40,00 – Dossier Oriëntatie onder water € 8,00 – Dossier Uitloding en loodreflex € 6,00 – Dossier Droogpakduiken € 10,00 – Duikboek € 20,00 – Duikboek jeugd 'Het blauwe paspoort' € 6,00 – Logboek Jeugdduiken € 6,00 – Medische fiche volwassene € 3,00 – Medische fiche jongen € 3,00 – Medische fiche meisje € 3,00 – NELOS-cursus Theorie sportduiken (2-delig) € 40,00 – NELOS-cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00 – NELOS-cursus 1*D 'Duiksport ook voor jou!' € 15,00 – NELOS-cursus biologie € 10,00 – NELOS-cursus OW-Videografie € 25,00 – NELOS-Infomap € 10,00 – NELOS-Infomap Technisch Duiken € 10,00 – NELOS-muts blauw € 12,00 – NELOS-straps (sleutelhanger) € 2,50 – NELOS-pull met korte zip donkerblauw € 30,00 – NELOS-strandlaken € 20,00 – NELOS-vest zwart € 80,00 – NELOS-zelfklever € 1,00 – NELOS-pet € 12,00 – Polo vrouw blauw € 25,00 – Polo man rood € 25,00 – Polo donkerblauw man/vrouw € 25,00 – Zwarte sweater met kap unisex € 30,00.

74

Hippocampus mei/juni 2015

De stickeractie waarbij de duiker met een NELOS-zelfklever op zijn auto beloond werd met een cadeaubon, werd sinds Hippocampus van jan./feb. 2015 vervangen door een stickeractie op de duikfles.

Voor meer informatie zie blz. 90 in Hippo nr. 252.

De winnaars van deze periodiek vind je elders in deze Hippo. 

BEFOS

NELOS-boetiek Algemeen verantwoordelijke Karl Van der Auwera Lintsesteenweg 176 - 2570 Duffel Gsm 0486 89 76 67 (afhalingen na telefonische afspraak) boetiek@nelos.be Rekening boetiek: KB 401-6513621-89 Regionale verantwoordelijken ANTWERPEN: NELOS Duikershuis Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be ANTWERPEN: Frederik RAUSENBERGER Brandheide 2 - 2880 Bornem Gsm 0492 97 65 64 boetiekantwerpen@gmail.com

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

BRABANT: Tiny HEREMANS Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 boetiek.vbr@nelos.be OOST-VLAANDEREN: Mark BULTE Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 boetiek.ovl@nelos.be WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCK Odiel Spruyttestraat 22 - 8870 Izegem Gsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u) boetiek.wvl@nelos.be LIMBURG: Stefan PAAS Slakweidestraat 20 3630 Maasmechelen Gsm: 0475 76 10 11

Voorzitter: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 – bo16@skynet.be Mede-Voorzitter: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Bestuursleden: Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 – henry.robert@skynet.be Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 – 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 – tresorier@lifras.be Vincent Leroy Kievitlaan 214 – 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 – vince.cas@skynet.be Ivo Hubert Stijn Streuvelslaan 24 – 2630 Aartselaar Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Herwig Van Cotthem Serigiersstraat 24 – 2020 Antwerpen Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be

Interessante lectuur

Sven Vandekerckhove Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

voor in de boekenkast.

BEFOS-secretariaat: Margaux Montrieux Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be

En je geld is goed gespendeerd.

Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00

LIFRAS

r s

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Sous-Marines asbl Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Président: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 – bo16@skynet.be Vice-président: Jean Moiny Rue Marexhe 23 a – 4530 Villers Le Boullet Gsm 085 21 36 28 – moiny.jean@skynet.be

Trésorier: Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 – 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 – tresorier@lifras.be Administrateurs: Albert Bastin Rue André Renard 25 – 4020 Montegnée Tel. 071 43 54 91 – a.bastin.lifras@gmail.com Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 – henry.robert@skynet.be Marc Hiernaux Rue des Alliés – 1190 Forest Gsm 0477 22 78 96 – marc.hiernaux@skynet.be Vincent Leroy Kievitlaan 214 – 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 – vince.cas@skynet.be Marc Lycops Rue Puccini 104 – 1070 Anderlecht Tel. 02 523 60 57 – 12958@lifras.be

Cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00

Secretariaat: Katia Van De Veegaete Muriel Van Blommen Jules Broerenstraat 38 – 1070 Brussel Tel. 02 521 70 21 – fax 02 522 30 72 katia@lifras.be – muriel@lifras.be

Dossier Droogpakduiken € 10,00

Hippocampus mei/juni 2015

75

Webdiving

Paniek!

Paniek? Een simpele mail met een deadline, uitgedrukt in dagen. Nog geen idee welk trefwoord ik kan exploiteren tot een bladzijde over

Uit dezelfde archiefdoos is episode 418 van de serie met 'Captain Kirk' over een ongeval tijdens grotduiken (www.youtube. com/watch?v=V3xFsxbrjGo). Kijken en leren. Wat zou jij gedaan hebben?

duiken en internet. Gelukkig zit er

te schrijven. Kortfilmpjes onder de rubriek 'Real diving accident caught on camera' met een titel zoals 'Emergency ascent from 18 m' (www.youtube.com/watch?v=XujePQIafRM) zullen binnenkort schering en inslag op het internet zijn.

6 uur tijdsverschil tussen hier en de Europese kant van de oceaan. 6 uur extra tijd om de oorzaak van de paniek weg te werken. En als je tijd hebt, dan wordt de stress iets minder en ebt paniek weg. De mail verbannen naar de folder 'Verwijderd' helpt niet. Het artikel schrijven wel. Actie!

Paniek en duiken: een dodelijk combinatie.

Hopelijk hoef je het nooit mee te maken, maar dat betekent niet dat je er niet over moet leren. Op YouTube vind je tal van filmpjes die op z'n minst instructief genoemd kunnen worden. Je botst daarbij snel op de gevaren van grotduiken. De film 'A deceptively easy way to die' (www.youtube.com/ watch?v=PVmqK5YZuxM) grijpt je naar de keel. Je denkt direct 'hoe kunnen ze zo dom zijn', maar geloof me stapje-bij-stapje verleg je soms op een domme manier je grenzen te ver. Jammer genoeg, is de kwaliteit een beetje minder want deze upload is uit de oude doos.

Natuurlijk gebeuren duikongevallen niet alleen tijdens grotduiken. Wrakduiken houden inherent gelijkaardige risico's in, maar ook 'gewone' duiken zijn niet zonder risico. Gevaarlijk situaties kunnen zich voordoen tijdens een duik en dat zal ook in de toekomst zo blijven. Voorbereid zijn is de beste remedie tegen het verlammend effect van paniek en dat kan je bereiken door de verhalen van anderen te lezen, te begrijpen en te verwerken. Je kan daarbij surfen naar de websites van duikfederaties of naar persoonlijke sites zoals www.michaelmcfadyenscuba.info/viewpage.php?page_id=523. Een andere mogelijkheid is het doorbladeren van virtuele duikmagazines zoals www.scubadiving.com/training/ basic-skills/4-reasons-divers-die. Klik onderaan even door voor de verhalen over duikongevallen.

Door de stijgende populariteit van onderwatercamera's van het type GoPro zullen we in de toekomst meer 'live opnames' van (bijna) incidenten op het net vinden. Het is immers eenvoudiger je beelden met een video-editor een beetje te bewerken en die dan op YouTube (die ook eenvoudige bewerkingen toelaat) los te laten dan je een paar uren te isoleren en een eerlijk verslag

76

Hippocampus mei/juni 2015

Filmpjes bekijken doen we niet uit sensatiezucht, maar om te leren uit andermans fouten. Toets je lessen even aan die van professionals of tips die je kan vinden op sites met psychologische insteek zoals http://albertsonnevelt.nl/paniekaanvallen-voorkomen-tips of www.healthyminds.nl/paniekaanvallen-tips. Ook de paniekpagina op de site van Johan Bolckmans geeft je meer inzicht in dit dodelijk monster (www.bolckmans.net/duiken/ paniek.html).

Onder water is tijd een kostbaar want zeer beperkt goed. Ja, je kan een beetje tijd kopen door je ademhaling te beheersen, maar beheersing en paniek liggen niet in dezelfde wieg. Alleen door een grondige training, een goede fysieke conditie en het bewaren van je kalmte kan je uit de versmachtende greep van een opkomende paniekaanval blijven en je adembeheersing omzetten in extra actietijd. Ik, spartelend op het droge, kan profiteren van mijn 6 uur achterstand door het schrijven in een andere tijdszone.

Geen reden tot paniek. patrick.van.hoeserlande@advalvas.be. ď&#x20AC;ź Patrick Van Hoeserlande

Hippoëzie Aan zee Zonne stervend zonk in zee, en een wijde wade spreidde op de brede kimme neer 't wolkenheer.

Eenzaam ruist de duist're zee, langs der duinen ruige kruinen, als met droeve dodenklacht zucht de nacht.

Eenzaam, eenzaam ruist de zee slaat de kuste zonder ruste; moeder aarde ligt alom doods en stom.

Op het woelend vlak der zee, wiss'lend dansen kille glansen.

Starre lach der dode maan

wrakduiken

staart mij aan.

Dreigend, dreigend druist de zee! 'k Zie een grijzen nevel rijzen komt uit 't grote zonnegraf op mij af!

Red mij, red mij van de zee!

Red mij aarde, die mij baarde!

Vaalgewiekte oneindigheid.

Foto: Mel-nik - shutterstock.

F. van Eeden

€ 525 • • • • • •

5 dagen - 5 nachten in vol pension 10 duiken: voor groepen.

Minimum 3*Duikers Verzorgde keuken Comfortabel hotel Volledig pension Vullen van de flessen in het duikcentrum Gans het jaar door (behalve juli en augustus)

CLUB INTERNATIONAL DE PLONGEE DU LAVANDOU SUR LE PORT - 83980 LE LAVANDOU - FRANCE Tél: +33-4-94-71-54-57 Fax: +33-4-94-15-13-09 www.cip-lavandou.fr info@cip-lavandou.fr Hippocampus mei/juni 2015

77

Hippo las voor u

Een boek ten voordele van orgaandonatie ...

Het verrassende boek 'heArt' focust op een bijzonder thema: orgaandonatie.

V

oor veel mensen is transplantatie de laatste kans op verder leven.

Helaas is de vraag naar organen op dit ogenblik nog steeds groter dan het aanbod. 'heArt' wil op een kunstzinnige en ludieke wijze de aandacht vestigen op dit probleem. Het boek wil orgaandonatie op een positieve manier benaderen en een belangrijke bijdrage leveren om de huidige maatschappelijke terughoudendheid

terug om te buigen naar een algemeen aanvaard gegeven. Dankzij de steun van de Franklin Sleuyter Foundation, kwam dit project tot stand.

Liefst 61 bekende Vlamingen met het hart op de juiste plaats hebben met veel enthousiasme aan dit boek meegewerkt. In hun eigen specifieke stijl poseerden ze elk met een symbolisch kunsthart voor de lens van fotograaf Pieter Clicteur.

De Franklin Sleuyter Foundation Verschillende ondernemers uit Oostende willen orgaandonatie beter bekend en bespreekbaar maken. Initiatiefnemer is Franklin Sleuyter van de gelijknamige bouwgroep. Zijn Franklin Sleuyter Foundation wil de mensen vooral sensibiliseren en aanzetten om donor te worden.

De Belgische wetgeving is duidelijk én goed: iedereen is orgaandonor, behalve als je laat registreren van niet. Maar na een overlijden polsen de artsen altijd eerst nog bij de familie. En op zo’n moeilijk moment weigert de familie soms om de organen af te staan.

Daarom kun je ook op het gemeentehuis laten registreren dat je na je dood absoluut je organen wil afstaan. Dan is geen discussie mogelijk.

De Franklin Sleuyter Foundation wil

78

Hippocampus mei/juni 2015

daartoe oproepen via sensibiliseringscampagnes, zoals dit boek. 'heArt' geeft immers exact weer wat de Stichting beoogt: het taboe rond orgaandonatie doorbreken en mensen informeren en sensibiliseren om zich als donor te registreren. De Franklin Sleuyter Foundation verleent daarom met veel enthousiasme en van harte zijn medewerking aan dit bijzondere boek. In 'heArt' schenken bekende Vlamingen als broze, kwetsbare mensen hun hart. Een groot en genereus gebaar. Niet alleen is het hart de motor van ons lichaam, de symboliek van het hart geeft de foto's een extra dimensie en diepere betekenis.

Dit boek zet orgaandonatie en de Franklin Sleuyter Foundation op een unieke manier in de kijker.

Een mooi staaltje kunstfotografie van een buitengewoon concept: nooit eerder werden zoveel bekende Vlamingen onder water geportretteerd én werd orgaandonatie op dergelijke originele manier onder de aandacht gebracht.

fotograaf en bedenker Pieter Clicteur (info@pieterclicteur) is full time beroepsfotograaf. Na een carrière van 10 jaar in de informaticasector, besloot hij in 2009 zijn leven een nieuwe wending te geven: hij maakte van zijn passie zijn be-

Foto’s: Pieter Clicteur.

Een mooi staaltje kunstfotografie van een buitengewoon concept: nooit eerder werden zoveel bekende Vlamingen onder water geportretteerd én werd orgaandonatie op dergelijke originele manier onder de aandacht gebracht.

roep en begon als freelance fotograaf.

Pieter werkt vandaag voor diverse bedrijven en particulieren in binnen- en buitenland. Hij was bovendien de afgelopen 6 jaar huisfotograaf voor Filmfestival Oostende waarvoor hij ook al 4 keer het affichebeeld maakte.

Het was tijdens het uitwerken van het concept voor de affiche van FFO13, met Johan Heldenbergh als master, dat het maken van onderwaterportretten ter sprake kwam. Sinds die affiche, heeft Pieter diverse malen zijn camera in zijn behuizing geborgen en onder het wateroppervlak gedoken om verschillende mensen op creatieve wijze te fotograferen.

Een aparte tak van de fotografie die hij zich ondertussen goed meester heeft gemaakt.

Algemene info Het boek is sinds 27 mei 2015 verkrijgbaar in de standaard boekhandel.

Prijs : 29,95 € Formaat: 240 x 170 mm Aantal bladzijden: 128 - 61 foto’s Afwerking: hardcover ISBN: 978-90-5856-523-5 Eindredactie: Karel Puype en Katrien Van Moerbeke Lay-out : Group Van Damme Druk: PurePrint Uitgave van Stichting kunstboek bvba Peter Clicteur, de fot

ograaf.

Naast onderwaterportretten maken conceptueel uitgewerkte portretfotografie, reisfotografie en diverse andere takken van dit beroep deel uit van zijn werkterrein.

Op www.pieterclicteur.be vind je meer info over zijn werk.

mede-bedenker Inge Deley is coördinator van een Belgisch event en heeft een hart voor kunst.

Zij had het idee om orgaandonatie, en meer bepaald de Franklin Sleuyter Foundation, op een kunstzinnige wijze in de spotlights te zetten. Samen met fotograaf Pieter Clicteur kneedde ze het concept tot het uiteindelijke resultaat: dat je in je handen hebt: een bundel bijzondere beelden gecombineerd met ondubbelzinnige oneliners, harde feiten en aangrijpende verhalen uit het leven gegrepen.  Ivo Madder

Websites www.he-a-rt.be www.pieterclicteur.be www.fs-foundation.be www.stichtingkunstboek.com Facebook: www.facebook.com/ PieterClicteurPhotography

De 61 geportretteerde BV’s Aagje Vanthomme – Aimé Anthoni - An Swartenbroekx – Ann Van Elsen – Annelies Törös – Barbara Sarafian – Bart Van Avermaet – Bas Bulteel – Brigitta Callens – Brik Van Dijck – Christel Van Dyck – Don Ken – Dorothée Van Den Berghe – Dries Vanhegen – Els De Schepper – Els Dottermans – Evelien Bosmans – Gilda De Bal – Gilles Coulier – Gilles De Schryver – Guga Baul – Hilde Heijnen – Iwein Segers – Jan Duthoy – Jan Kriekels – Jan Verheyen – Jappe Claes – Johannes Verschaeve – Karlijn Sileghem – Kimke Desart – Kirsten Janssens – Koen Van Impe – Line Pillet – Luk Wyns – Maaike Neuville – Marc Coessens – Marieke Dilles – Marijke Pinoy – Mathijs Scheepers – Matteo Simoni – Maurice Engelen – Mich Walschaerts – Peter Bulckaen – Peter Van de Veire – Piet De Praitere – Robby Cleiren – Robrecht Vanden Thoren – Roos Van Acker – Sam Louwyck – Tania Van der Sanden – Tine Embrechts – Tom Audenaert – Tom Van Landuyt – Twiggy Bossuyt – Vic De Wachter – Wannes Destoop – Ward Bogaert – Wim Opbrouck – Wim Willaert – Wouter Bouvijn – Yves Velter

Hippocampus mei/juni 2015

79

Reportage

Afbeeldingen: Archief Hippocampus.

Geschiedenis

Jolly Roger vlag van terreur

Wie een piratenvlag ziet wapperen, herkent deze meteen aan de witte doodskop met daaronder de gekruiste beenderen en dit op een zwarte achtergrond. Door de invloed van de filmwereld roept deze tegenwoordig avontuur en uitdaging op, maar dit was ooit anders.

Z

oals bij de meeste volksverhalen is ook de geschiedenis van deze vlag en naam moeilijk te achterhalen. De grootste populariteit van dit design dateert uit de 17e en 18e eeuw waar ook in die periode de eerste voetstappen van de naam 'Jolly Roger' kunnen teruggevonden worden. Wat wel duidelijk is, is dat de vlag oorspronkelijk aan land werd gebruikt. De vlag werd aan de kerktoren gehangen om aan te geven dat in dit dorp of stad de pest heerste.

van genade. Hierdoor werden piratenschepen veel meer gevreesd dan andere vijandige schepen omdat bij vijandige schepen men zich nog kon overgeven tijdens het gevecht en men nog genade toonde.

Van de eerste piratenvlaggen van de boekaniers wordt beweerd dat ze effen rood of zwart waren.

de eerste 'Jolly Roger' Een piraat is iemand die de zeeĂŤn bevaart en schepen aanvalt om deze buit te maken of te plunderen en de opvarenden te beroven of te gijzelen voor losgeld.

de vlag Een boot die niet onder een nationale vlag voer, werd aanschouwd als een piratenschip. Alvorens een schip te veroveren, lieten piraten de zwarte vlag zien. Hierdoor had de kapitein de kans om zijn schip met bemanning en lading zonder enig bloedvergieten over te geven. Deed hij dit niet tijdig, dan werd de rode vlag gehesen en werd het schip ingenomen zonder enige vorm

80

Hippocampus mei/juni 2015

Het was de Franse piraat Emanuel Wynne die begin 1700 een vlag hees in de CaraĂŻben met daarop een zandloper, om zijn prooi te tonen dat hun tijd voorbij was. Volgens de geschiedenis was hij het die als eerste de 'Joli Rouge' gebruikte.

Andere bronnen beweren dan weer dat het de piraat Richard Worley was die voor het eerst een 'Jolly Roger' met een doodshoofd en gekruiste witte botten erachter gebruikte.

Elke piraat gebruikte een 'Jolly Roger', maar niet elke 'Jolly Roger' zag er hetzelfde uit. Zo werden ook zwaarden of dolken gebruikt om hun vechtlust aan te geven.

De piraat Edward England plaatste bij zijn piratenvlag de botten onder de schedel.

invloed van de vlag Piratenschepen vielen zelden aan wanneer ze dachten dat ze zelf geen of weinig kans maakten om te winnen. Dit betekende dus dat als een piratenschip aanviel, je je best meteen kon overgeven.

In 1720 voer de bekende piraat Bartholomew Roberts naar de haven van Trepassey (Newfoundland) met een wapperende zwarte vlag. Alle bemanningsleden van de aanwezige schepen in de haven panikeerden en verlieten hun schip. Samen zouden ze dit piratenschip wel aankunnen, enkel de angst werd uitgelokt door het zien van de vlag waardoor ze vluchtten zonder enig verzet.

de naam De naam 'Jolly Roger' was een verzamelnaam voor alle piratenvlaggen, van zwarte – al dan niet bedrukt met schedel of een andere symbool – tot verschillende tinten rood. De vlag was het handelsmerk van de piraten. Hoe beangstigender de vlag en de reputatie, hoe gemakkelijker het was een overgave af te dwingen.

Zo had de piraat John Quelch een vlag met daarop de duivel ('Old Roger'), die in de ene hand een zandloper hield en in de andere hand een speer waarmee hij een hart doorboorde.

Thomas Tew liet met zijn vlag duidelijk verstaan dat hij met zijn zwaard duchtig in het rond zou hakken.

Er wordt beweerd dat de naam 'Jolly Roger' afkomstig is van 'Joli Rouge' (mooi rood), een vervorming van de Franse beschrijving van de bloederige vlag die gebruikt werd door de kapers.

In 1600 gebruikten de Oost-Indische zeelui de term 'Ali Raju' wat 'Koning van de zee' betekende. Er wordt gespeculeerd dat de Engelse piraten de uitspraak vervormden naar 'Olly Roger', wat snel resulteerde in 'Jolly Roger'. Sommigen geloofden dat de naam geïnspireerd was op de bijnaam van de duivel: 'Old Roger'.

De oorsprong van de naam van de vlag mag dan wel vaag zijn, maar de echte betekenis was dat ze meteen angst opriep bij iedereen die ze tegenkwam. Tot op heden is er nog steeds piraterij. Alleen worden nu speedboten en zware artillerie gebruikt. Ik vraag me wel af hoe hun vlag er nu uitziet.

 Chrisje Demuynck

Bij de vlag van Jack Rackham werden de botten vervangen door zwaarden.

Op deze vlag inspireerde de piraat Edward Teach (Blackbeard) zich. Zijn vlag toonde een skelet van de duivel dat een hart doorboort met een speer, terwijl hij toostte op zichzelf.

De 'Jolly Roger' werd de vlag van terreur op het moment dat piraten (vooral in de Atlantische en Indische Oceaan) deze gebruikten om angst te zaaien bij de zeelui tijdens hun tochten op zee.

De 'Sea Shepherd Conservation Society', een non-profitorganisatie, gebruikt ook een 'Jolly Roger'. Hun vlag is geinspireerd op de 'Jolly Roger' van Edward England, doch niet met botten maar met Neptunus' harpoen en een herdersstaf. Hiermee wordt verwezen naar de aard van de organisatie en hun werkwijzen. Ook staan er een dolfijn en een walvis op het voorhoofd van de schedel. Ze maken hiermee duidelijk onderscheid tussen henzelf en 'gewone' piraten: de boten van de Sea Shepherd vallen immers enkel aan ter bescherming van het zeeleven en niet om te plunderen.

Hippocampus mei/juni 2015

81

Lopende Agenda

Zie ook: http://bit.ly/NELOS-agenda

Juli 2015 05 Cursus OW-fotografie Niv. 3 (theorie) Locatie: Westende

27 Bijscholing Duiker-Redder en Hoger Redder Info: www.bravos-vzw.be

Info en inschrijven via: 0496 98 05 98

Oktober 2015

stijn.boussemaere@telenet.be

01 Cursus OW-fotografie Niv. 1 (theorie)

Lesgever: Harry klerks

Augustus 2015 09 ACAVOS Thema fotoduikdag

Locatie: Zwembad 'De Kupe', Diksmuide Info en inschrijving: 0496 98 05 98 stijn.boussemaere@telenet.be

03-04 Shoot-out NELOSAC-fotowedstrijd

Onderwaterjacht

Locatie: Put van Ekeren

Locatie: duikplaats Strijenham – 09.30 u

Info en inschrijving: comp@nelos.be

Info en inschrijving: yteughels@skynet.be 0479 43 68 66

22-23 Shoot-out NELOSAC-fotowedstrijd Locatie: Vodelée Info en inschrijving: comp@nelos.be

September 2015 05 Herexamen Duiker-Hulpverlener Locatie: Duikershuis

05 9e Wet Wheels Duikdag Locatie: Zilvermeer Mol – 09.00 u Info: www.wet-wheels.be/WW-duikdag

05-06 LIMOS-botenweekend

03-04 OVOS-proevenweekend Locatie: Scharendijke Info: www.ovos.be

04 BRAVOS-proevendag 'Alle brevetten' Locatie: Barrage l'Eau d'Heure Info: www.bravos-vzw.be

04 Beker van het Zilvermeer (Mol) Info: www.vinzwemmen.be Contact: karel.jordens@telenet.be

06 Cursus OW-fotografie Niv. 1 (praktijk) Locatie: Zwembad 'De Kupe', Diksmuide Info en inschrijving: 0496 98 05 98 stijn.boussemaere@telenet.be

11 AV College 3*I

Locatie: Colijnsplaat

(gewijzigde datum)

06 OVOS-Noordzeeduik

Locatie: Duikershuis

(Minimum 3*Duiker) Info: www.ovos.be

07 Limiet inschrijving 1*I/Instructeur B (Module 2) 12 De Openwatersportdag en de Junior D-Dive Day 2015

Verantwoordelijke: Tiny Heremans Info: www.bravos-vzw.be

22 Examen 1*I/Instructeur B (Module 2) 22 Post-Zeestage 28 Prijsuitreiking OBK-fotowedstrijd Info: comp@nelos.be

December 2015 03 Herexamen 1*I/ Instructeur B (Module 2)

06 Fysieke fitheidsproeven 1*I/ Instr. B Locatie: Zwembad 't Strop, Stropstraat 31, 9000 Gent – van 13.00 - 17.00 u

10 Vergadering afspraken 1*I/ Instr. B (Module 3 en 4)

12 Mythe 2*Instructeursstage ontsluierd Info: www.bravos-vzw.be

13 Kerstduik Manta – OVOS Van 12.30 tot 18.00 u Inschrijven: dorine.neirynck@telenet.be

Januari 2016 23-31 boot Düsseldorf Info: www.boat-duesseldorf.com

(gewijzigde datum)

90° 2016 Februari

Locatie: Duikershuis

06-07 Duikvaker (24e editie)

11 Pre-Zeestage

24 Workshop Licht in de OW-fotografie Organisatie: ACAVOS - prijs: 10,00 euro

Info: www.duikvaker.nl

Start om 11.00 u: theorie en voorbereiding,

Maart 2015

Info: inge@nelos.be

gevolgd door een zwembadsessie met

06 AV NELOS

(broodje, zwembad en flessen inbegrepen)

oefeningen en ondersteuning

Info: www.vinzwemmen.be

Ook voor niet-NELOS-leden

Contact: karel.jordens@telenet.be

Info en inschrijving: yteughels@skynet.be

20 Doortocht van het Schulensmeer (Lummen) Info: www.vinzwemmen.be Contact: leemans.jos@scarlet.be

20 Themaduik biologie Thema: nog te bepalen

0479 43 68 66

November 2015 01-05 Zeestage te Boulouris 05 Cursus OW-fotografie Niveau 2

Gastspreker: Rob Leeuwis

Organisatie: ACAVOS

Locatie: Stavenisse

Info en inschrijving: yteughels@skynet.be

Info en inschrijven: jmreynaert@skynet.be

0479 43 68 66

of bij Tiny Heremans – tiny@poseidon.be

23 Instructeursvergadering BRAVOS Locatie: GC De Zeyp, 1083 Ganshoren Info: Tiny Heremans – tiny@poseidon.be

27 Pre-pre-Zeestage

12 Instructeursvergadering BRAVOS Locatie: Herberg 't Huis, Provinciebaan 18, 3110 Rotselaar Info: Tiny Heremans – tiny@poseidon.be

14-15 TekDive15

Locatie: Haven Bruinisse

Locatie: Ter Elst Congrescenter, Edegem

Info: www.ovos.be

Info: www.tekdive-europe.com

Hippocampus mei/juni 2015

0°

Locatie: Blaarmeersen, Gent

Locatie: Spuikom, Oostende/Bredene

13 Doortocht Albertkanaal (Hasselt)

82

16 Limiet inschrijving examen 3*I 17 Schijnexamen 1*Instructeur

90°

De volledige agenda van alle vinzwem­ wedstrijden vind je op: www.vinzwemmen.be/?page_id=8

Opleiding nitrox, extended range, trimix, CCR Info via het menu 'Sectie DuikTechnieken (SDT)' op www.wiki.nelos.be

Controleer even of het evenement inderdaad doorgaat. De zetduivel speelt ons meer dan eens parten!

Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen worden, plaats de gegevens dan in de Lopende Agenda op de NELOS-wiki of bezorg ze aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

Het beste van 2 werelden

Heptastar 3000

ot

Dynamic Beam m

Flo

od

ati

c

Sp

0째

t au

o

Specificaties

Heptastar Dynamic Beam Spot

Flood

1500 lumen 9째 beam 5400K >75 Ra

1500 lumen 120째 beam 4500K >85 Ra

MADE IN

BELGIUM

info@green-force.com

www.green-force.com

CONQUER NEW TERRITORY

SUUNTO EON STEEL

EXPLORE MORE - FULL CUSTOMIZATION Suunto introduces its next generation dive computer.

The intuitive Suunto EON Steel combines advanced technology with customizable features and display to show clearly what you need.

With heavy-duty housing, a stainless steel bezel, and user updatable software, Suunto EON Steel will dive with you for years to come. www.suunto.com - www.amilcosports.nl