Hippocampus 253 (maart-april 2015)

Mechelen P 004152 - TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 253 – maart/april 2015

AV NELOS Duiker-Hulpverlener

Foto: Jarrad Rosson.

SCUBAPRO TESTDAGEN ZATERDAG 6 EN ZONDAG 7 JUNI 2015 ZILVERMEER - MOL - BELGIË START = 10:00 u - LAATSTE DUIK = 16:00 u Kom ook naar het Zilvermeer in Mol en test gratis de materialen van SCUBAPRO: Huis Cuylaerts en Watersportcentrale organiseren, in samenwerking met NELOS, de SCUBAPRO TESTDAGEN. Voor meer informatie: • www.d-centermol.be

• www.watersportcentrale.be

• www.duikmateriaal.be

• www.nelos.be

SCUBAPRO.COM

Nr. 253 maart/april 2015

Van de redactie DOOR IVO MADDER

Bondsnieuws

Vaste rubrieken

Om het gure weer

Misschien kan jij jeugdduikers opleiden?.... 5 Aflossing van de wacht................................ 6-7 De druppels van Willy van der Plas ......10-12 Gouden regels Oosterscheldeduiker.......... 13 Caisson Rijsel ............................................. 20-21 Zuurstof toedienen ......................................... 25 Gouden regels Basis-Nitrox-Duiken .......... 27 CMAS WK onderwaterfotografie .......... 42-44 Nieuwe downloads..........................................45 Vakantiesalon 2015 ................................. 48-49 AV NELOS .................................................. 50-54 Workshop glove making ........................ 60-62 Het examen Duiker- Hulpverlener .......76-77 Examenvragen DHV ................................ 78-80 AV College der 3*Instructeurs................82-83 Snelstartgids vrijduiken ........................ 84-87 Scubapro Testdagen ......................................88 Rudi Baert: 18 jaar AVOS-voorzitter ....90-91

Skubba & Fred.................................................. 22 Retro Hippo....................................................... 26 Hippoëzie...........................................................45 NELOS-stickeractie ........................................ 55 Close-up (Johny Bleys)............................92-93 NELOS-Boetiek & BEFOS-FEBRAS...... 94-95 Webdiving..........................................................96 Lopende agenda...............................................98

van de laatste tijd wat te vergeten, kan je misschien even wegdromen bij de artikels over de bestemmingen Palau, Cozumel of Zuid-Afrika. Bij de eerste kan je dansen met de manta's, bij de tweede genieten van de lichteffecten in de 'cenotes' en bij de laatste vol bewondering en respect haaien aanschouwen. In deze uitgave brengen we verslag uit over het College der 3*Instructeurs en de Algemene Vergadering NELOS. Je zal ontdekken dat we afscheid namen van enkele bestuursleden en er nieuwe verkozen werden. Met enkele artikels over levensreddende acties, zuurstof toedieningssystemen, de Caisson in Rijsel en de examenvragen over Duiker-Hulpverlener, mag het belang van CPR en kennis over duikgeneeskunde wel blijken. Zelf Skubba & Fred hebben het deze keer over EHBO. Ook in onze Retro

NELOS-Consulenten

Reportages Gedroogde zeepaardjes onderschept........... 8 Seks ontstond in een Schots meer.........14-15 Het nu van een opleiding hulpverlener..... 16 Opening Transfo Duiktank...................... 18-19 Gered dankzij CPR........................................... 24 Waar manta’s dansen (Palau)................28-33 Cozumel.......................................................34-39 180 lichtgevende vissoorten.........................40 Heil uit de zee............................................ 46-47 Nautilus Hasselt 1965-2015 ................. 56-58 Duiken tegen kanker ......................................58 Sharkroute deel 1 .................................... 64-68 Duiksportbeurzen .....................................70-75

­Hippo, dat al 25 jaar lang door Wim Van

Sven Vandekerckhove

Ingrid Dekelver

Doeselaer verzameld wordt, komt duikge-

duikonderricht@nelos.be

duikgeneeskunde@nelos.be

neeskunde aan bod.

• Algemeen duikonderricht • Inschalingen

• Duikgeneeskundige problematiek

François Desmet

Willy van der Plas

duikmateriaal@nelos.be

erevoorzitter@nelos.be

• Duikmateriaal

• Verzekering

Met 'Glove Making' en ' Snelstartgids vrijduiken' promoten we de minder bekende sporttakken binnen onze federatie. Uiteraard blijft NELOS ook de duiksport zelf promoten, bijv. tijdens het 'Vakantiesalon 2015' of onrechtstreeks zelfs via een cursus 'Jeugd­ duikers opleiden' of de tips over nitroxduiken. Daarom trekken we ook de kar tijdens de Scubapro Testdagen, waar je duikmateriaal kan uittesten. Tijdens de duiksport­beurzen

Glenn Tessens sdt@nelos.be

misschien, na aankoop, eens gaan testen in de 'Transfo Duiktank' te Zwevegem?

reglementering@nelos.be

• Technisch Duiken

• Juridische kwesties in de duiksport • Duikreglementering

Jozef Van den Berghe

Elfrie van Poppelen

statuten@nelos.be

mental.coaching@nelos.be

• VZW-statuten en -kwesties

• Bijstand bij duikongevallen

van de afgelopen maanden ontdekte de redactie heel wat nieuwe spullen. Die kan je

René Van Leeuwen

Veel leesgenot en misschien eens tot aan de waterkant of op onze facebookpagina 'hippocampus­redactie'.

Ivo

Eric Vonk veiligheid@nelos.be

• Melden van duikincidenten en bijna-duikongevallen

Eddy Dielen Coverfoto: Winnende foto voor de Hippo-

ombudsman@nelos.be

campus-prijs 'Beste coverfoto' tijdens het

• Ombudsman

OBK-festival: Een juveniele keizersvis (Pomacanthus imperator). Foto: Harry klerks.

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: cursus@nelos.be Correcties i.v.m. met de NELOS-infomap: documenten@nelos.be

Ronny Margodt pr@nelos.be • Public Relations NELOS

Raadpleeg de brochure NELOS-structuur, voor meer info over wie wat doet binnen NELOS. Deze brochure kan je downloaden via de NELOS-downloadserver.

3

Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS).

Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie).

Erevoorzitters: Jozef Van den Berghe – statuten@nelos.be Willy van der Plas – erevoorzitter@nelos.be

Raad van Bestuur Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Vice-voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be Penningmeester: Dirk Saman Gsm 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be

Commissie Biologie

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

Voorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – biologie@nelos.be

Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – Gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be

Secretaris: Jean-Marie Reynaert Gsm 0475 81 43 59 – biologie.sec@nelos.be

Commissie Redactie Hippocampus Voorzitter: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 – redactie@nelos.be Secretaris: Luc Beets Tel. 03 325 07 36 – hippo.sec@nelos.be

Commissie Duikers met een Handicap

Boetiekverantwoordelijke: Karl Van der Auwera Gsm 0486 89 76 67 – boetiek@nelos.be

Voorzitter: Ann Tielen Tel. 011 42 35 14 – cdmh@nelos.be

Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be

Secretaris: Yves Druyve Gsm 0486 68 33 51 – cdmh.sec@nelos.be

Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

Bestuurslid: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 – jeugdduiken@nelos.be

Commissies Commissie Duikonderricht Voorzitter: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be Verantw. der brevetten: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – brevetten@nelos.be Ereraad: Eric Sels Gsm 0475 36 88 23 – ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 – jeugdduiken@nelos.be Brevettencomité: John Maes Gsm 0495 66 56 19 – brevettencomite@nelos.be Sectie duiktechnieken: Glenn Tessens Gsm 0485 57 52 13 – sdt@nelos.be Sectie EDIT: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 – edit@nelos.be Veiligheidscomité: Eric Vonk Gsm 0475 44 55 29 – veiligheid@nelos.be

Geneeskundige Commissie Voorzitter: Ingrid Dekelver Gsm 0479 71 34 69 – duikgeneeskunde@nelos.be Mental Coaching: Elfrie van Poppelen Gsm 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Sportcommissie Voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – sportcommissie@nelos.be Secretaris: Free Duerinckx Herkenrodesingel 7d bus 2.2, 3500 Hasselt

Audiovisuele Commissie Voorzitter: Ludo Braeckman Gsm 0475 38 78 04 – audiovisueel@nelos.be Secretaris: Dirk Crutelle Gsm 0472 77 94 72 – maanvis@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie: Gery Beeckmans – owf@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwatervideografie: Erik De Groef Gsm 0478 25 09 21 – cursus.owv@nelos.be

4

Hippocampus maart/april 2015

Commissie Solidariteitsfonds Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Ronny Margodt

NELOS-secretariaat Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be www.nelos.be – www.wiki.nelos.be CERTIFICATION INTERNATIONAL

Bestuurslid: Sven Vandekerckhove

ma. 9.30 u – 11.30 u, wo. 9.30 u – 11.30 u en 14.00 – 16.00 u, vr. 14.00 u – 16.00 u

Ongevalsaangiften Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOS-secretariaat, vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. Dit attest moet door de dokter worden afgeleverd binnen 3 dagen na het ongeval.Bij een dodelijk ongeval: binnen 2 dagen naar het NELOS-secretariaat en rechtstreeks naar Arena (eventueel telefonisch of per fax): t.a.v. de heer Eddy Van Den Bosch, Jozef II straat 36-38 – 1000 Brussel Tel. 02 512 03 04 – fax 02 512 70 94

Hulpdiensten UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur) HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382 ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts Ingrid Dekelver - Chrisje Demuynck - Bert Janssens - Ivo Madder - Katrijn Ools - John Remue - Monique Remue-Demoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van Doeselaer - Patrick Van Hoeserlande - Roland Wantens

Ambassadeur: Herwig Van Cotthem Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 publiciteit@nelos.be Pre-press & druk: Swinnen Printing Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade Tel. 015 45 02 78 - fax 015 45 02 79 info@swipri.be Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december.

Oplage: meer dan 10.000 exemplaren.

ISSN-nummer: 1782-8414

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-wiki, meer bepaald via: www.wiki.nelos.be/index.php/Hippo-archief

Of je kan door de recentere uitgaven bladeren via: http://issuu.com/ivomadder

Advertentietarieven www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus Zie 'Media Pack' bij 'Publiciteit'.

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen voor de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, gewijzigd door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzetting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, melden wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht.

Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Hippocampus komt tot stand met de steun van

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

AIG-ASSISTANCE Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: Policy number: ARENA 2.009.718/010 In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland.

Call Center: +32 3 253 69 16

www.facebook.com/hippocampusredactie

Adresveranderingen Uitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat:

secretariaat@nelos.be

Bondsnieuws

Foto: Max Topchii - shutterstock.

Subcommissie Jeugdduiken

Misschien kan jij jeugdduikers opleiden?

Jeugdbegeleider, Jeugdinstructeur of Instructeur Jeugdduiken Open Water … misschien wel iets voor jou?

B

este vrienden van de duiksport, wist je dat je vanaf het brevet 3*Duiker met meer dan 200 duiken kan beginnen aan de opleiding jeugdbegeleider?

Deze opleiding bestaat uit een theoretische sessie die doorgaat in het Duikershuis te Mechelen in het najaar. Je krijgt er theorie over het jeugdduiken en praktische didactische leermethodes om aan onze duikende jeugd van 8 tot 14 jaar les te geven in zwembad en openwater. Ja, je leest het goed, je geeft les in zwembad en begeleidt kinderen in open water. De opleiding gaat dit jaar (2015) door op zaterdag 3/10, zaterdag 10/10 en zondag 18/10.

We kondigen deze cursus nu al aan, maar inschrijven kan pas vanaf de volgende Hippocampus.

Ben je Instructeur? Dan volg je dezelfde lessen en maak je dus hetzelfde traject mee.

Nadien volgt het meest boeiende aspect van gans de opleiding: je geeft les in het zwembad aan de kinderen in de jeugdduikschool.

Minimum vijf lessen onder begeleiding van een jeugdinstructeur moet je geven. Nadien word je geëvalueerd door twee Jeugdduikinstructeurs/Evaluators. Tot slot rest je twee oefenduiken te doen onder begeleiding van een Jeugdinstructeur met gebrevetteerde Jeugdduikers en dan ben je één van die mensen die onze kinderen de eerste stappen van het onderwaterduiken eigen kan maken.

Je bent Instructeur en je wilt wel met kinde-

ren in open water duiken, maar geen les geven in het zwembad, dan is het brevet BJOW (Begeleider Jeugdduiken Open Water) iets voor jou. Je volgt dan het eerste luik theorie en doet twee oefenduiken onder begeleiding van een Jeugdduikinstructeur.

Deze verworvenheden blijf je behouden.

Moest je ooit toch besluiten om les te geven, dan dien je alleen nog de didactiek te volgen (luik 2 en 3) en een proefles te geven in het zwembad.

Dit alles is beschreven in de NELOS-Infomap 2015, vanaf pagina 184. Indien je nog vragen hebt dan kan je deze altijd richten aan de Subcommissie Jeugdduiken (SCJD).  FORREZ FRANKLIN, 3*I, JEUGDDUIKINSTRUCTEUR/EVALUATOR, VOORZITTER SCJD

Foto’s (2): Jirka Degol.

Op de eerste zaterdag krijg je jeugdduikgeneeskunde, reglementering, materiaal en omgang met ouders en kinderen.

Op de tweede zaterdag gaat de aandacht vooral naar de specifieke didactiek over 'Hoe les te geven aan onze jeugdduikers'. Op zondag, tevens de afsluiter van de lessenreeks, gaan we de praktische uitgewerkte voorbeelden bespreken en ze tevens toepassen in het zwembad. We tonen ook een diashow van wat wel en niet kan in het zwembad.

Vanaf het brevet 3*Duiker (met meer dan 200 duiken) kan je de opleiding volgen.

Praktisch uitgewerkte voorbeelden worden in kleine groepjes besproken.

Hippocampus maart/april 2015

5

Bondsnieuws NELOS vzw

Aflossing van de wacht Op de Algemene Vergadering van 1 maart 2015 te Dendermonde stelden vier NELOS-bestuursleden een einde aan hun mandaat.

We zouden hen symbolisch de vier Heemskinderen kunnen noemen naar het unieke Dendermondse fenomeen, dat ook verwerkt is in het logo van de organiserende club ‘t Zeepaardje.

V

oorzitter Willy van der Plas sprak hen één voor één toe en drukte op het feit dat ze bijna een kwart eeuw hebben samengewerkt en dus een deel van hun leven en hun vrije tijd belangeloos hebben ingezet voor de goede werking van NELOS. De Liga is intussen uitgegroeid tot een bloeiende federatie.

John Remue leidde jarenlang de Commissie Duikonderricht en was ook NELOS-ondervoorzitter en Verantwoordelijke Uitgever van de Hippo. Willy van der Plas dankte John voor al die jaren intense en kameraadschappelijke samenwerking en voor zijn kritische kijk op de zaken. "Je was geen gemakkelijk iemand om mee samen te werken. Je had over veel problemen je eigen mening, maar je kon ook compromissen sluiten om dan een gezamenlijke koers te varen. Of zoals jij het steeds hebt gesteld: 'Wij verschillen wel in kleur maar niet in beleid'."

Willy vermeldde eveneens de zware taak die John op zich nam als eerste voorzitter van CMAS Europe.

6

Hippocampus maart/april 2015

Ronny De Meersman zorgde jarenlang op een discrete wijze voor het financieel beleid maar wel met een doortastende kijk op deze belangrijke zaak. Willy: "Het is dan ook dank zij jouw inzicht dat wij toentertijd ons duikershuis hebben kunnen bouwen zonder een beroep te moeten doen op bijkomende kredieten". Het nieuwe bestuur wordt dus niet met lege handen achtergelaten.

Guy Bosmans zorgde al jaren voor de organisatie van de boetiek in hechte samenwerking met de regionale verantwoordelijken.

Hij heeft er mede voor gezorgd dat NELOS een spaarpotje heeft vergaard door de verkoop van cursussen en kledij. Willy: "Je was eveneens steeds aanwezig op allerlei evenementen met je boetiek en kon de mensen die je bijstonden en je klanten op een geweldige manier motiveren". Na de nodige cursussen gevolgd te hebben is Guy ook een medewerker van het eerste uur geweest aan het noodzakelijke beleidsplan geëist door Bloso.

John Remue nam dan het woord om de persoon te huldigen die NELOS 24 jaar met vaste hand heeft geleid: Willy van der Plas! Willy vervoegde de Raad van bestuur in 1988 en volgde drie jaar later Jozef Van den Berghe op als voorzitter van NELOS en hij heeft deze taak tot op heden zonder onderbreking uitgevoerd. Het is een moeilijke opgave al zijn verwezenlijkingen op te noemen, daarom haalde John slechts enkele highlights aan, zoals de paritaire structuur van BEFOS en de bouw van ons eigen Duikershuis. John: "Hij was ook een van de eersten die overtuigd was van de commerciële waarde van de duikindustrie.

Maar die vier Heemskinderen waren eigenlijk met vijf … Het was namelijk niet toevallig dat Duikschool 't Zeepaardje de vergadering organiseerde in het gebouw dat vroeger een kraamkliniek was. NELOS-secretaresse Luce De Smet is er geboren! Bovendien is Luce enkele jaren lid geweest van 't Zeepaardje. Daarom dat de voorzitter van 't Zeepaardje, Stijn Lambrecht, Luce de medaille voor meer dan 30 jaar lidmaatschap schonk.

Maar ook Luce nam afscheid van onze Liga, want ze gaat met pensioen na een carrière van 33 jaar bij BEFOS en NELOS. Luce werd in 1982 aangeworven door de toenmalige BEFOS-voorzitter René Crepin en ze heeft dus drie voorzitters en twee duikershuizen meegemaakt. Willy: "Ze was de leading lady van onze liga met een organisatorisch talent zonder weerga en bemind door 10.000 NELOS-duikers". Tijdens de Stages in Frankrijk was ze de steun en toeverlaat van alle kandidaten. Die konden in een periode van spanning een bemoedigend woord krijgen waardoor er terug energie vrij kwam om verder te doen Luce dankte iedereen voor de jarenlange samenwerking. Velen van de NELOS-duikers kende ze al zovele jaren, sommigen zelfs de volle termijn van haar loopbaan. In de sollicitatiebrief die ze naar René Crepin verzond op 18 november 1982, had ze het volgende vermeld: "Ik kan u verzekeren dat, indien u mij aanvaardt, ik mijn uiterste best zal doen om de mij opgedragen taak tot een goed einde te brengen". Ze vervolgde: "Ik hoop dat ik daarin geslaagd ben. Ik was toen 32 en ben nu bijna 65 jaar. Ik heb gans mijn jongevrouwleven doorgebracht in jullie midden. Het werk heeft mij nooit verveeld en ik heb het altijd met veel enthousiasme gedaan, want dat heb je nodig om goed te kunnen werken. Nu neem ik afscheid van mijn geliefde job, en van jullie, maar wel met een enorme waaier aan mooie herinneringen".

Maar nog twee 'ouwe getrouwen' namen afscheid. Ook de rekeningcommissarissen Henri Van de Sijpe en Kurt Verduyn beëindigden hun zo noodzakelijke controlerende functie. Zij hebben jarenlang de boekhouding nagekeken. Hun fiat was een geruststelling voor het bestuur en de algemene vergadering dat alles in orde was. Jarenlang hebben zij de commissies onder hun veren gezeten voor meer transparantie in hun financies en dit doel is bereikt.

Zeven steunpilaren van NELOS geven hun taak over aan zeven nieuwe enthousiaste en geëngageerde functionarissen.

De aflossing van de wacht is verzekerd.  WIM VAN DOESELAER

Ronny Margodt had voor ieder van de gevierden een geestige visuele powerpointpresentatie gemaakt met een overzicht van hun NELOS-carrière.

Foto's (8): Roland Wantens.

De opvattingen over het strikt benevolaat en het sportidealisme was bij ons sterk ingeënt, maar tussentijds werd er wel door derden flink geld gemaakt met duikgerelateerd materiaal en duikreizen. Dankzij zijn inzichten en onderhandelingen hebben we uiteindelijk retour gekregen en werd sponsoring van onze projecten een vanzelfsprekend feit". Willy heeft ook zijn bijdrage geleverd tot de goede relatie met LIFRAS en betrokkenheid bij CMAS door zijn inzet voor de stichting van CMAS Europe.

De Raad van Bestuur bood hem het Erevoorzitterschap aan zodat hij toch nog actief gebonden blijft aan onze Liga.

De nieuwe Raad van Bestuur NELOS: vlnr. Ronny Margodt, Franklin Forrez, Dirk Saman, Sven Vandekerckhove, Karl Van der Auwera, Herwig Van Cotthem en Ivo Hubert.

Hippocampus maart/april 2015

7

Biologie Foto's: Douane Frankrijk.

Reportage

Gedroogde zeepaardjes onderschept De Franse douane heeft 18.688 gedroogde zeepaardjes onderschept.

T

ijdens de eerste week van februari 2015 heeft de Franse douane op de luchthaven Charles de Gaulle, bij Parijs, 18.688 gedroogde zeepaardjes in beslag genomen. De dieren kwamen van het eiland Madagaskar en zouden naar Hongkong worden vervoerd, zo meldde de krant Le Figaro maandag 9 februari 2015.

De waarde van de dieren wordt op ongeveer 200.000 euro geschat.

Zeepaardjes staan op de lijst van bedreigde diersoorten en mogen dus niet gevangen noch ingevoerd worden. Nochtans is het al de tweede vangst van gedroogde zeepaardjes dit jaar. In januari 2015 werden er 112 aangetroffen in de bagage van een stel dat van de Chinese stad Shanghai onderweg was naar Spanje. Het paar zei dat de dieren zouden worden gebruikt om er bouillon voor baby's van te trekken. De dieren werden in beslag genomen en de twee Chinezen kregen een forse boete. Ook in 2005 werden er op de luchthaven bij Parijs al eens 35.000 gedroogde zeepaardjes in beslag genomen. Die zaten in negen plastic

8

Hippocampus maart/april 2015

zakken en waren afkomstig uit de Guinese hoofdstad Conakry. De bestemming was de Chinese provincie Fujian.

Heel wat zeepaardjessoorten zijn met uitsterven bedreigd. Eén van de oorzaken zijn de stormen, waardoor ze wegdrijven van hun voedselgebieden en daardoor sterven door uitputting. Mensen vormen echter ook een grote bedreiging. Vissers die niet bewust vissen op zeepaardjes, maar hun netten hebben uithangen in een gebied waar ze zich voortplanten, vermoorden honderden zeepaardjes als die netten uit het water gehaald worden voor herstelling of winterstalling. Er verdwijnen ook heel veel zeepaardjes per ongeluk als bijvangst in visnetten. Erger is dat sommige vissers bewust zeepaardjes vangen, omdat er veel geld mee te verdienen valt. Zo krijg je in de Dominicaanse republiek voor een gevangen zeepaardje 100 dollar en in Azië worden zeepaardjes massaal gebruikt als geneesmiddel. Er wordt beweerd dat ze goed zijn tegen impotentie en astma. Ze worden

Boven: De Franse douane heeft 18.688 gedroogde zeepaardjes onderschept, geschatte waarde € 200.000.

Midden: Zeepaardjes staan op de lijst van bedreigde diersoorten en mogen dus niet gevangen noch ingevoerd worden.

Onder: Ook in 2005 werden er al eens 35.000 gedroogde zeepaardjes in beslag genomen.

ook als lekkernij in de keuken gebruikt.

Gevangen zeepaardjes worden levend gedroogd en vaak verkocht als souvenir.

Daarnaast worden ze gevangen voor aquaria. Maar zeepaardjes zijn absoluut niet geschikt om in een aquarium te houden.

Door de combinatie van dit alles is sprake van een enorme overbevissing. Maar daarnaast zorgt de mens voor vernietiging van zijn leefomgeving, waardoor sommige habitats van zeepaardjes verdwijnen. Als het allemaal zo door gaat houden we straks geen zeepaardje meer over!

Gelukkig zijn er organisaties – zoals Project Seahorse – die vissers proberen te sensibiliseren. Op de website http://seahorse.fisheries.ubc.ca vind je meer info, zoals hoe zeepaardjes leven, hoe ze te beschermen en hoe je persoonlijke waarnemingen van zeepaardje op je duikplaats via 'iSeahorse' kan melden.  IVO MADDER

WWW.DIVEANDTRAVEL.NL

ULYSSES APART HOTEL

MALTA / GOZO – XLENDY BAY 8 dagen 7 nachten 2-pers hotel kamer o.b.v. logies en ontbijt incl. transfers. Incl. 12 begeleide kantduiken fles/lucht/lood.

VANAF € 742,- P.P.

A C I N I DOM

g n i m m e t s e Nieuwe b

NEMO DIVE CLUB & HOTEL EGYPTE – SAFAGA

8 dagen 7 nachten 2-pers standaard kamer o.b.v. volpension incl. transfers. Incl. 5 dagen 2 bootduiken per dag fles/lucht/lood.

VANAF € 818,- P.P.

SOUTHERN AFRICA UNLOCKED ZUID-AFRIKA

18 dagen 17 nachten 2-pers standaard kamer of tent o.b.v. logies incl. al het vervoer gedurende de reis.

Incl. 12 duiken met eigen uitrusting & vele hoogtepunten.

VANAF € 2020,- P.P.

Bovenstaande prijzen zijn incl. retourvluchten en transfers v.v.

De duikpakketten zijn incl. fles/lucht/lood excl. duikmateriaal.

Verborgen Caribisch eiland, hiking in het regenwoud, vulkanisch, top duikbestemming, land of rivers, nature island, vriendelijke bevolking, eco-vriendelijk, vers fruit, natuurlijke wellness, walvis hotspot van de Caribbean en meer ...

Ontdek Dominica op inica www.bontravel.nl/dom

Volg ons op Facebook en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

e duikreis adviezen en Kijk voor meer uitgebreid s aanbod op onze ing een compleet bestemm ANDTRAVEL.NL VE DI W. W website W

L .N L E V A R T D N A E IV .D WWW 15 94 TEL: 033 457

DMZ05_024_Dive_and_Travel.indd 1

ONTDEK DEZE EN ANDERE DUIKBESTEMMINGEN ONLINE OP WWW.BONTRAVEL.NL.

E-mail info@bontravel.nl

Tel. 0031-(0)355426071

Hippocampus maart/april 2015

27-03-15 09:57

9

Bondsnieuws Interview

De druppels van Willy van der Plas "Een druppel holt een steen uit, niet door de kracht, maar door de bestendigheid". Dat was het motto van Willy.

G

een bruuske veranderingen, geen opdringen van meningen, geen voldongen feiten, maar geleidelijk ideeën laten rijpen, discussies erover aangaan, compromissen sluiten, mogelijke veranderingen van alle kanten bezien, geduldig te werk gaan …

Foto's (3): Ivo Madder.

Hippo: Je bent 24 jaar voorzitter en zetelt 27 jaar in de Raad van Bestuur. Nu komt het afscheid eraan. Wat doet dat met een mens?

Willy: Ik ben vooral blij dat de druk wegvalt. Onderschat dat niet. Met de loop der jaren werd het administratief gedeelte steeds zwaarder. Té zwaar met momenten.

Je doet het allemaal nog graag, maar toch voel je dat het niet meer zo vlot gaat. Er is het decreet, de subsidiëring, de evaluatie van het beleidsplan, de rapportering, de remediëring, enz. Natuurlijk zijn er medewerkers op het secretariaat, maar wanneer het fout gaat komt alles toch op het bord van de voorzitter. Ik heb het grote geluk gehad dat er weinig verloop was bij het personeel. Daardoor kon er op langere termijn worden gepland.

10

Hippocampus maart/april 2015

Hippo: Je was meestal twee keer in de week op het secretariaat.

Willy: Uiteraard ga ik de boel niet zomaar in de steek laten. Ik zal zeker een tijd assisteren om de opvolging te verzekeren, zonder in de rol van bazige schoonmoeder te vervallen. Er zijn immers de dagelijkse problemen en telefoontjes en e-mails.

Hippo: Je jarenlange vicevoorzitter John Remue verwoordde het zo op de laatste Algemene Vergadering: "Op federaal vlak heeft hij ook zijn bijdrage geleverd tot de goede relatie met LIFRAS en op internationaal gebied heeft hij BEFOS op de kaart gezet bij CMAS door de stichting van CMAS Europe".

Ook het personeel moet op een correcte wijze worden behandeld. Op hoeveel vakantiedagen hebben zij recht? Wat met ziekteverlof, enz.

Ik zal ook de Raad van Bestuur opvolgen want na 24 jaar blijf ik uiteraard betrokken met het reilen en zeilen van de NELOS. Ik ken als geen ander de achtergronden. Op langere termijn is stabiliteit in het bestuur en in het duikonderricht zeer belangrijk. In buitenlandse duikfederaties zien we bijna jaarlijks bestuurswissels. Dan zijn wij een baken van standvastigheid. Zo kan je een beleid opbouwen. Maar dit kan niet eeuwig blijven duren. Vernieuwing is noodzakelijk.

Zowel in de Raad van Bestuur als op het secretariaat zijn er nieuwe gezichten. In het begin zal het wat aanpassen worden, maar ik heb er alle vertrouwen in dat de opvolging vlot zal verlopen.

Willy: Ik voel me wel heel ongemakkelijk bij al die loftuigingen. Ik heb dat natuurlijk niet allemaal alleen gedaan. De verbeterde relaties met LIFRAS zijn ook het werk van toenmalig voorzitter Robert Henry, die dezelfde ideeën had over BEFOS. Thans is Jean Rondia voorzitter en blijft alles vlot verlopen. Ook op gebied van het duikonderricht is de samenwerking zeer goed.

Wat CMAS betreft moeten we vaststellen dat 2/3 van de CMAS-federaties zich voornamelijk met het onderwatersporten – hockey, vinzwemmen, jacht – bezig houden. Te weinig aandacht gaat naar het echte duiken. Maar daardoor is het ook hopeloos een statutenwijziging in die zin voor te stellen. Die heeft geen kans op de Algemene Vergadering. Ik ben wel enigszins fier dat ik door CMAS-voorzitter Achille Ferrero en secretaris-generaal Pierrot Dernier werd gevraagd me kandidaat te

Hippo: Hoe zijn de relaties met NOB? Willy: Die zijn al jarenlang zeer goed. Logisch ook, we duiken in dezelfde waters – in Zeeland – en hebben dezelfde belangen.

Zo zetelt John Maes in hun Commissie Deltagebied namens BEFOS. Vroeger was er op jaarbasis een contact met de Raad van Bestuur van de NOB, maar tegenwoordig is dat wat stilgevallen. In tegenstelling tot NELOS zijn er veel wijzigingen in het NOB-bestuur en kennen wij hen niet meer zo goed.

Hippo: Een grote verandering was ook het invoeren van het IDEAL-systeem.

Willy: Vroeger verdiende iedereen aan de duiksport behalve onze instructeurs, die tenslotte voor de opleiding van de duikers zorgden en er geld instaken. Denk maar aan de vele verplaatsingen. Ik vond dat zoiets niet langer kon en heb John Maes gevraagd om een systeem uit te werken. Aan het slagen van dat systeem heeft John veel

Foto: Guy Nekkebroek.

Foto: Roland Wantens.

stellen als voorzitter van het Technical Committee (het CMAS-Duikonderricht dus). Maar eigenlijk was ik ook wel blij dat ik nipt niet verkozen werd. Dan had ik NELOS en BEFOS grotendeels moeten loslaten. Maar thans is Jean Rondia voorzitter van het Technical Committee, zodat België er toch zijn plaats heeft.

CMAS Europe is hetzelfde verhaal. Robert Henry en ik hebben het initiatief daarvoor genomen, omdat de andere federaties daar wel jaarlijks over spraken maar niets concreets deden. CMAS Europe werd dan wel een Belgisch onderonsje: de werkgroep werd voorgezeten door Wim Van Doeselaer, de stichting gebeurde te Brussel en John Remue werd de eerste voorzitter. Spijtig genoeg is dat niet geworden wat wij er ons

van voorstelden. Er was weinig inzet van sommige federaties en de communicatie verliep ook zeer moeilijk. Dat alles kwam de zaak niet ten goede.

Omdat er geen respons van een groot deel van de belangrijkste CMAS-landen kwam, heeft John Remue na 4 jaar aan de kar trekken ontslag ingediend.

verdienste. In het begin kregen wij nochtans veel tegenwind, maar we hebben doorgezet en ik ben blij dat onze instructeurs tegenwoordig toch een kleine compensatie krijgen voor hun inzet.

Ook Mental Coaching is er gekomen en vergeet de oprichting van de Wet Wheels niet, iets dat ik samen met Jos Audenaerd heb opgericht. Later is dat de huidige commissie geworden.

Hippo: Sponsoring was ook een van je stokpaardjes.

Willy: Dank zij de goede relaties met Lucien D'Hondt en Guy Nekkebroek ontstond er een goede verstandhouding met Scubapro. Zo ligt de sponsoring voor de kledij voor de Zeestage terug vast. De organisatie van de Scubapro Days is zeker interessant voor een aantal winkeliers en voor Scubapro en onze leden kunnen er kennis maken met het nieuwste duikmateriaal. Met andere woorden, er is 'goodwill' langs beide kanten; geven en nemen.

Daardoor wordt er veel mogelijk. En er zijn er nog die goed meewerken. Green Force, Mares en Suunto, om er maar enkele te noemen, doen eveneens hun duit in het zakje samen met hoofdsponsor Scubapro.

Hippo: Maar Bloso blijft onze grote sponsor.

Willy: Dat is zo. In het begin, maar dat was voor mijn tijd, waren er nogal wat mensen tegen de samenwerking met Bloso. Inmiddels is dat gelukkig verleden tijd. Met één personeelslid zoals vroeger zouden we het niet meer aankunnen. We moeten wel voortdurend een grote administratieve inspanning leveren en ons door een ware papiermolen worstelen om telkens weer de subsidies te krijgen. Dat is trouwens één van de redenen dat ik wat afstand wil nemen.

Hippocampus maart/april 2015

11

Bondsnieuws Interview

ziele omdat er geen samenwerking kwam van de touroperators.

We zouden er ook moeten in slagen om de CMAS-kaarten zelf te mogen drukken. Nu kopen we die kaarten en personaliseren ze.

Daarvoor moeten we een prijs betalen aan de CMAS voor het gebruik van het logo.

Die kaarten zelf maken zou veel goedkoper zijn. Daarbij is BEFOS, samen met de Franse Federatie FFESSM, de bond die de meeste CMAS-kaarten afneemt. Bovendien zouden we sneller kunnen werken en met minder fouten.

Hippo: Wat brengt de toekomst?

Willy: Wanneer ik rond kijk, zie ik een druk bezet gebouw, een kantoor, een magazijn, geen schulden en een spaarpot. Ondanks de crisis tellen we 800 leden meer. Hoe de financiële toestand zal evolueren met de verminderde subsidies, daar kan ik onmo-

Foto: Guy Nekkebroek.

Hippo: Zijn er zaken die toch niet zo goed zijn verlopen als je zou gewild hebben?

Willy: Het zijn niet allemaal succesverhalen geweest. Wij blijven tenslotte begeesterde amateurs met heel veel goede bedoelingen en veel inzet. Toch blijft het moeilijk opboksen tegen organisaties die over veel meer financiële middelen kunnen beschikken. Wanneer je geld hebt, kan je voor publiciteit zorgen en aan marketing doen. Het stoot mij soms tegen de borst wanneer ik merk dat we enkel in de picture komen wanneer er een spijtig ongeval gebeurt. Dan weet iedereen ons te vinden, zelfs als het slachtoffer niet eens bij de NELOS is aangesloten. Maar anders hebben de media geen interesse. Zelfs de plaatselijke zenders negeren ons wanneer we een evenement willen aankondigen. We hebben ook getracht een reisorganisatie op poten te zetten, maar Scubatravel ging ter

gelijk op antwoorden. Ik ben er zeker van dat men de filosofie zal behouden en in dezelfde geest zal werken, met eigen mensen.

We hebben gelukkig fenomenaal veel vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten.

Je moet die mensen daarin appreciëren.

Inmiddels is Luce binnengekomen om de koffie bij te vullen en op enkele vragen te antwoorden waarvan Willy zich bepaalde details niet meer juist kan herinneren.

Willy: Oh ja, nog iets! Luce zal ik missen.

Zij is als het ware mijn geheugen en mijn archief, mijn harde schijf. Al die jaren werkten we samen en niemand kent beter de geschiedenis en het reilen en zeilen van de NELOS dan Luce. Ook hier in het Duikershuis zal ze zeker gemist worden, want zij kent bijna alle duikers persoonlijk. Daarbij moet ik ook de inzet van al ons personeel vermelden. Ik dank hen omdat ze, ieder op hun terrein, enthousiast aan onze Liga hebben meegebouwd.

In het begin zal ik zeker bezigheid genoeg hebben. Ik heb me zelfs voorgenomen om nog eens een goed boek te lezen, iets waarvoor ik al die jaren geen tijd had. En dan is er nog mijn mobilhome. Je zal mij in de toekomst zeker tegenkomen op de Europese wegen.

Inmiddels zijn de wijzigingen in de Raad van Bestuur een feit en zijn de namen van de nieuwe bestuursleden bekend. Hiermee is de opvolging verzekerd en kan NELOS de toekomst met volle vertrouwen tegemoetzien. Bedankt Willy om hiervoor een stevige basis te hebben gelegd. Dat bestendig druppelen van jou heeft zijn effect niet gemist!  LUC BEETS EN WIM VAN DOESELAER

ADVERTENTIE

V De

erboden

Dieptes:

Verboden-Dieptes.indd 1

Ik schreef een spannend boek waarin veel duiken zijn opgenomen.

Het verhaal is gebaseerd op waargebeurde feiten.

Waarom hebben wij die diepere duiken overleefd?

Tussendoor een beschrijving van wrakken in de Noordzee.

Een roman die elke duiker zal boeien en verbazen.

MC. Van Oudenhove. PreBB, Stationsstraat 9, 9620 Zottegem, 09 360 20 68.

26/03/2015 10:45:58

www.waterproof.eu

12

Hippocampus maart/april 2015

BONDSNIEUWS Duikplaats

Foto: Raymond Wennekes.

De 10 gouden regels van de Oosterscheldeduiker 1. De nollen of strekdammen zijn duikplaatsen waar sterke stroming veelvuldig voorkomt. Voorbeelden van deze duikplaatsen zijn: Gorishoek: 'De vuurtoren' of 'De punt'; Hoek van Ouwerkerk, de nol van Zierikzee, dijkversterking noordwest van Sas van Goes.

2. Springtij (enkele dagen na volle en nieuwe maan) zal die stroming nog versterken. Hetzelfde geldt bij hevige wind: vanaf een windsterkte van 5 à 6 Beaufort is het opletten geblazen! Alles hangt af van de tijd gedurende dewelke de wind zijn invloed op het watervlak heeft doen gelden en van de windrichting. Aanhoudende harde wind uit dezelfde hoek kan aan de lijzijde van de dijk plaatselijk toch een vlak wateroppervlak creëren, maar veroorzaakt altijd onberekenbare stromingen.

3. Duiken bij hoogwater is op deze duikplaatsen af te raden. Je kan ver meegesleept worden.

4. Informeer bij duikers met ervaring op elke duikplaats wat het ideale moment is om te water te gaan.

5. Slechts twee duikers verbonden met één lijn, de zogenaamde 'buddy line', aan de polsen of armen.

6. Bij 100 bar flessendruk keer je met behulp van het kompas langs de bodem terug naar de oever. Bij te voorzien luchtgebrek verlaat je de bodem en stijg je verticaal op aan de voorgeschreven snelheid en zwem je op geringe diepte op kompas in de richting van de oever.

7. Boeien bij de duikplaats wijzen op netten of fuiken. Houd er rekening mee. Eerbiedig deze netten en fuiken. Zij zijn de legale broodwinning van vissers.

8. Verstoor geen dieren, raak ze niet aan en voed ze niet. Leer het onderwaterleven kennen en respecteren. Vermijd elke vernieling.

9. Houd de duikplaatsen schoon. Duik zoals je schaduw … laat geen enkel spoor na.

10. Moedig je duikbuddy's aan deze regels te volgen.

ADVERTENTIE

Uw eigen luxe woning op 50 meter van de Oosterschelde? . al vanaf 149.000,- v.o.n BTW ex.

Da’s pas Wem els!

Natuurlijk geniet en aan de Oostersc helde én naar wens uit zicht op een uitsteke nd rendement

www.wemelsgevoel.nl

Hippocampus maart/april 2015

13

Reportage Biologie

Foto: krzych-34.

Seks ontstond in Schots meer Wetenschappers hebben de eerste daad van copulatie teruggevoerd tot vissen die 385 miljoen jaar geleden in Schotland leefden.

H

"We hebben het punt in de evolutie vastgesteld waar de oorsprong van interne bevruchting bij alle dieren is begonnen", verklaarde professor John Long van de Australische LongFlinders-universiteit tijdens een persbijeenkomst in oktober 2014.

"We merkten bij de mannelijke beenvissen lichamelijke kenmerken op die erop wijzen dat ze sperma in hun vrouwelijke partner konden inbrengen. De vrouwelijke vis had dan weer een klein gaatje waarlangs het

14

Hippocampus maart/april 2015

Microbrachius dicki tijdens de copulatie.

mannelijke geslachtsorgaan naar binnen kon dringen. Allemaal nog heel prehistorisch want praktisch lijkt dat mannelijke orgaan ons niet, maar hier zou het dus begonnen zijn".

Tekening: Gogosardina.

eb je je ooit afgevraagd waar en wanneer twee wezens op deze planeet het voor het eerst met elkaar gedaan hebben? Waarschijnlijk niet, maar toch hebben wetenschappers de oorsprong van seks ontdekt. We moeten hiervoor naar een oud meer in Schotland, waar een prehistorische vis zich voor het eerst heeft voortgeplant door eens flink van bil te gaan, waarschijnlijk zo'n 385 miljoen jaar geleden.

Volgens een internationaal team van wetenschappers zou de primitieve beenvissoort Microbrachius dicki (de ironie van dat tweede woordje mag je niet ontgaan), die tot de Placodermen (de eerste gewervelde voorouders van de mens) behoort, het eerst gekende dier zijn dat zich voortplantte door middel van copulatie.

Voordien plantten de vissen zich enkel voort door middel van paaien, wat betekent dat ze bij elkaar komen om hom en kuit af te scheiden.

Uit fossielen leidden de onderzoekers af dat de vroege geslachtsgemeenschap nogal omslachtig was. Ze bemerkten dat de soort een vreemd L-vormig aanhangsel had. Het bleek om mannelijke genitaliĂŤn te gaan. De

Foto: fossilmall.com.

vrouwelijke vis had een beenderstructuur om het mannelijke geslachtsorgaan vast te zetten. Wellicht moesten ze daarom zij aan zij met elkaar paren. Met hun armachtige vinnen, die als een soort velcro in elkaar klikten, hielden ze elkaar vast om perfect in positie te blijven. Vanaf dat ogenblik begon de voorplanting dus plezant te worden.

Microbrachius dicki-fossielen komen vrij algemeen voor in Schotland, maar niemand merkte de geslachtsorganen eerder op.

"De missionarishouding konden ze dus niet doen", aldus John. "De eerste daad van copulatie is zijdelings gedaan. Het leek meer op squaredansen dan op seks". Niet alleen de seks, maar ook het 'lepeltje' is dus door deze Schotse pioniers uitgevonden.

Volgens John Long is de ontdekking 'een belangrijke stap in de kennis van onze ei-

Aangepaste figuur uit 'Nature', waarop de paring van Microbrachius dicki voorgesteld wordt.

gen evolutie'. De nieuwe bevindingen tonen immers aan dat ze ons ook de 'intieme daad van geslachtsgemeenschap hebben gegeven'.

Vreemd genoeg heeft dit uniek stukje evolutie helemaal niet zo lang geduurd. Volgens de onderzoekers zijn de vissen zich na een tijd weer gewoon op de oude manier gaan voortplanten: door te paaien. Daarbij is dus geen seks nodig, aangezien de eitjes en het sperma gewoon in het water worden geloosd. Pas miljoenen jaren later zou ge-

slachtsgemeenschap in het water aan een 'comeback' beginnen. Het waren onder andere de voorouders van de haaien en de roggen die weer aan seks gingen doen. Met dank aan de prehistorische beenvissen, denk daar vanavond maar eens aan.  IVO MADDER

ADVERTENTIE

D U I KSPO R T DE ZEVEN ZEEEN 

 

Verkoop van alle gekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

OPENINGSUREN: Wo-Do-Vr 16.30-19.00 u.

Za. 10.00-12.00 u. & 13.00-17.00 u.

e-mail: zevenzeeen@telenet.be

ANTWERPSESTRAAT 258 - 2850 BOOM - TEL 03/888.43.34 Hippocampus maart/april 2015

15

Reportage

Het nut van een opleiding hulpverlener Een opleiding Duiker-Hulpverlener of Duiker-­ Redder kan iemand het leven redden, zelfs op een skipiste.

O

p 28 januari 2015 gebeurde er een ongeval tijdens een steile afdaling op een skipiste te Corvara (Italië).

Voor mij lag opeens een Duitse man op de grond. Onmiddellijk stopte er een andere skiër (een Slowaak) om te kijken wat er aan de hand was. Uit de mond, het oor en de neus kwam bloed gelopen en de man was in shock. Gelukkig had de Slowaak de politie al gebeld en deze waren vrij snel ter plaatse met een ski­scooter.

De politie heeft blijkbaar geen lessen gekregen in elementaire 'hulpverlening', want ze wisten niet wat te doen. De communicatie verliep ook niet zo vlot. De Slowaak kende maar een paar woorden Engels, maar de Italiaanse politie verstond geen woord Engels. Duits spraken ze wel. De Duitser kon echter niet meer praten want zijn gezicht was bovendien langs één kant opengereten.

Ik zag onmiddellijk dat de man dreigde te stikken in zijn bloed en dus legde ik hem op zijn zijkant in een stabiele zijligging,

Het slachtoffer in stabiele zijligging.

zodat het bloed weg kon lopen.

Daarna deed ik ook nog een controle van zijn hartslag. Ik sprak hem toe, in het Duits, om hem te kalmeren.

Zijn hartslag was onregelmaDe hulpdiensten in actie. tig en ik ben bij hem gebleven opleiding Duiker-Redder een onbekend tot de helikopter landde met een arts. De iemand kon helpen en wellicht zijn leven politie dankte mij uitvoerig voor de hulpgered heb. verlening aan deze man en de vertaling Dus bij deze mijn oproep om nog meer van het Engels naar Duits en omgekeerd, duikers tot Duiker-Hulpverleners en/of tussen de Slowaak en de politie.

Duiker-Redders te bewegen. Volg zeker de Door het lange tijdsverlies waren de skiliflessen die jaarlijks georganiseerd worden.  ten ondertussen gestopt (het was al 17.00 uur). Dus daarna heb ik lang mogen wachGEORGES DRAPPIER ten om naar het hotel terug te geraken.

Maar ik was voldaan en blij dat ik door mijn ADVERTENTIE

16

Hippocampus maart/april 2015

Foto's (2): Georges Drapier.

Duikgeneeskunde

Een diep zwembad zoals dat van Zwevegem is ideaal om bepaalde vaardigheden, zoals het oplaten van een OSB aan een haspel, te oefenen.

Reportage

Foto: Peter Ryngaert.

Duikplaats

Opening Transfo Duiktank te Zwevegem Via enkele ramen kan je kijken naar de duikers in de duiktank.

In Hippo 241 (nov./dec. 2012) kondigde R ­ onny Margodt, ondertussen onze kersverse N ­ ELOSvoorzitter, het door Europa goedgekeurde en prestigieuze Project 'Grenzeloos Duiken' aan.

Het bevatte een internationaal grensoverschrijdend initiatief tussen de provincies West-Vlaanderen en het Nederlandse Zeeland voor enerzijds de inrichting van een Belgische duiktank in Zwevegem en anderzijds de creatie van extra mogelijkheden voor sportduikers, die de Zeeuwse duikstekken tussen Kattendijke en Wemeldinge willen bezoeken.

Op de vroegere elektriciteitscentrale, thans industrieel erfgoed en genaamd Transfo-site, in het West-Vlaamse Zwevegem, bevonden er zich onder andere drie grote opslagtanks voor brandstof. Eén ervan, met een diameter van 28 m en een diepte van 15 m, werd nu omgetoverd tot een heuse duiktank met bijhorende lokalen, zoals een cafetaria, onthaal, kleedkamers, technische ruimtes, enz.

De werken op deze site, die herbestemd werd voor recreatie met onder andere avonturen- en watersport, gingen in september 2013 van start, waarbij de uiteindelijk vernieuwde tank werd gevuld met 4,7 miljoen liter water door het Vlaams Waterbedrijf. De totale kostprijs van de tank kwam uiteindelijk op 4,3 miljoen euro, waarbij de Provincie West-Vlaanderen, de Nationale Loterij, de Vlaamse Regering, het Eliafonds en Europa voor de noodzakelijke subsidies zorgden.

Foto: Peter Ryngaert.

Ter gelegenheid van de opening van de duiktank werden er zes kunstwerken van Willy Calis (www.willycalis.be) op de bodem geplaatst door Franklin Forrez en zijn zoon Viktor. De beelden van deze West-Vlaamse kunstenaar waren al eerder te bezichtingen in het Provinciaal domein De Gravers en kunnen nu door duikers bewonderd worden tot eind september 2015.

18

Hippocampus maart/april 2015

Foto: Franky Cardoen.

Foto: Franky Cardoen.

Ter gelegenheid van de opening werden er enkele kunstwerken op de bodem geplaatst.

Op vrijdag 20 maart 2015 werd deze nieuwe prachtige duiksite officieel geopend. Peter Van Asbroeck, een bekende tv-persoonlijkheid, heeft de duiktank officieel ingedoken. Daarna volgde een plechtigheid door de Provincie West-Vlaanderen en andere nationale en lokale overheidsnotabelen, waarbij Peter Van Asbroeck de presentator was. Uiteraard was Hippocampus alsdan voor jou erbij, waarbij wij opgevangen werden door Mevrouw Paulette Loosveldt van de Dienst Cultuur van de gemeente Zwevegem, die zorgde voor een persmap met gepaste uitleg en een aangename rondleiding.

De B.V.B.A. Oenanthe staat in voor de uitbating van de duiktank, met bijstand van NELOS. De watertemperatuur zou op 14 à 18°C gehouden worden, waarbij er gedoken wordt met eigen duikmateriaal, dat uiteraard wel in propere staat moet zijn. De duiktank is te gebruiken door sportduikers, duikscholen van alle federaties en beroepsduikers van diverse overheden.

Voor meer info en reservatie kan je terecht op: www.duiktank.be. Je kan hen ook contacteren via info@duiktank.be, voor vragen en/of beschikbaarheden tijdens privé-uren.  BERT JANSSENS Op deze wijze communiceerden de duikers met de uitgenodigde prominenten.

Tijdens de publieke uren kan elke duiker vanaf 14 jaar met buddy of in groep komen duiken conform de algemeen geldende reglementering van de eigen duikorganisatie (bijv. 5-sterren-regel van NELOS). Hiervoor wordt per duiker een individueel tarief aangerekend.

De duiktank voorziet voor deze sessies zonder meerkost een gebrevetteerd Duiker-Redder om het toezicht en de veiligheid te garanderen op en rond het duikplatform.

Foto: Peter Ryngaert.

Locatie: Transfostraat 5, 8550 Zwevegem, België.

Parking centrum 'De Brug': Otegemstraat 238, 8550 Zwevegem, België.

Peter Van Asbroeck heeft de duiktank officieel ingedoken.

Foto: Peter Ryngaert.

Peter Van Asbroeck maakt zich klaar voor de duik.

Bondsnieuws

Een delegatie NELOS, WEVOS, LIFRAS en 40 Sqdn SAR bezocht de caisson van Lille/Rijsel.

De meerplaatsherdrukkamer is ondergebracht in het 'Hôpital Roger Salengro'.

Caisson Rijsel In 2012 werd de nieuwe caisson in het 'Centre Régional d'Oxygénothérapie Hyperbare (CROHB) – Roger Salengro' te Lille/Rijsel (Noord-Frankrijk) operationeel. Een delegatie van NELOS kreeg er een rondleiding.

Er zijn drie herdrukkamers waarin men ongeveer 33 zittende personen gelijktijdig kan herdrukken.

D

at deze caisson met drie herdrukkamers – die 150 ton weegt en ongeveer 33 (zittende) personen tegelijkertijd kan herdrukken – de nieuwste caisson alsook de grootste ter wereld is, wordt maar graag herhaald door M. Leriche, afdelingsverantwoordelijke en onze gids voor dit bezoek.

Deze caisson die twee jaar geleden een oudere caisson moest vervangen wordt operationeel geleid door vier 'Caisson Masters' of 'Chefs des Opérations Hyperbares'; dit zijn voormalige duikers-ontmijners van de 'Marine Nationale'. Concreet betekent dit dat er heel wat duikexpertise aanwezig is in deze meerplaatsherdrukkamer. Zo zijn de nodige interfaces aanwezig om zowat alle duikcomputers uit te lezen en worden duikers, indien nodig, herdrukt volgens de

20

Hippocampus maart/april 2015

COMEX-algoritmen CX 12, CX 18 C (kort), CX 18 L (lang) en CX 30.

Dit is trouwens ook het enige opleidingscentrum voor 'hyperbaristen' in Frankrijk; juist omwille van de in huis aanwezig expertise. Hier kan het bijzondere certificaat afgeleverd worden: 'Certificat d'aptitude au travail en milieu hyperbare en ce qui concerne le personnel civil'.

Maar alhoewel alles aanwezig is om duikers te behandelen, werden de voorbije jaren slechts 7 à 8 duikers per jaar behandeld tegen 10 à 12.000 druksessies (1 sessie = 1 persoon die wordt herdrukt). M.a.w. de caisson wendt zijn expertise hoofdzake­lijk aan om niet-duikers te behandelen. Dit is ook zichtbaar wanneer we de drie herdrukkamers en de bijhorende sassen bezoeken. Dit zijn geen halve duikboten waar

M. Leriche, afdelingsverantwoordelijke en onze gids.

we moeten inkruipen, maar volwaardig uitgeruste ziekenhuiskamers waar de patiënten op hun ziekenhuisbedden kunnen worden ingereden. Dit klinkt vrij eenvou-

Foto's: Katie Vandenbroucke.

Duikgeneeskunde

dig, maar dat is het niet, gezien alles wat in een ziekenhuiskamer aanwezig is, tot en met de lavabo om de handen te wassen, moet kunnen weerstaan aan de druk in de caisson. Denk maar aan alle elektronica die moet bestand zijn tegen deze drukken, het vet aan de ziekenhuisbedden dat moet bestand zijn tegen hogere zuurstofdrukken of de luchtgeveerde matrassen van de ziekenhuisbedden die problemen kunnen geven onder druk.

De installatie die standaard herdrukkingen tot 4 bar/30 m toepast, kan ook gebruikt worden om duikers te herdrukken tot ongeveer 60 m om gastoxiciteit (stikstofnarcose) te bepalen.

Maar dit gebeurt nu vrij weinig gezien de focus ligt op niet-duikgerelateerde hyperbare zuurstoftherapie.

Dat de caisson een unicum is, hadden we al gehoord, maar we waren nog meer onder de indruk toen we vast​s telden dat deze caisson voorzien is van: DD 2 lagedrukcompressoren (RENNER: 12 m³/min) die 8 reservoirs van 4.000 liter voeden, wat een capaciteit geeft van 320.000 liter op middendruk (12 bar); DD 2 hogedrukcompressoren (Bauer: 45 m³/h op 200 bar) die een rack van 20 flessen van 80 liter voeden, wat een capaciteit geeft van 640.000 liter op hogedruk.

Deze capaciteit is normaliter voldoende om de drie verschillende behandelingskamers con​tinu te voeden volgens de zwaarste decompressiealgoritmen die gebruikt worden, zonder dat de compressoren gebruikt moeten worden.

En uiteraard is er ook de 'state of the art' technologie zoals continue camerabewaking, opslag van herdrukkingscurves, een volledig automatische schuimblussing alsook een dodemansbeveiliging (die om de 4 minuten moet worden ingedrukt) om het geheel af te werken. Neem je er nog bij dat deze caisson op 15 min rijden staat van de gekende steengroeve Barges en dat zelfs de nieuwe NH90 van het 40e Smaldeel net om de hoek kan landen, dan is dit zeker een meerwaarde voor duikend Vlaanderen.

Volwaardig uitgeruste ziekenhuiskamers waar de patiënten op hun ziekenhuisbedden kunnen worden ingereden.

De caisson zelf heeft geen permanentie, maar het ziekenhuis 'CROHB - Roger Salengro', gelegen in de Rue Emile Laine te 89037 Lille (Frankrijk), dat deel uit maakt van de 'reanimatie unit', heeft dit wel. De ingang van de caisson is bij het brandwondencentrum, op het gelijkvloers, met op de eerste verdieping de drukkamers. Telefonisch kan contact worden opgenomen via: DD CHRU de Lille: +33 3 20 44 59 62; DD Centre Hyperbare: +33 3 20 44 55 50 (Hors urgences).

Zelfs een lavabo om de handen te wassen is aanwezig.

Adres: DD Bld de Professeur Leclercq, Lille – Frankrijk; DD GPS: 50° 36' 27,8" N – 03° 02' 13,3"O. Bij een duikongeval kan je best zo snel mogelijk bellen, zodat de caisson in gereedheid wordt gebracht alsook dat de duikarts en afdelingsverantwoordelijke Prof. Dr. D. Mathieu wordt verwittigd; dit is immers standaard procedure bij duikongevallen.

De delegatie NELOS, WEVOS, LIFRAS en 40 Sqdn SAR was alvast onder de indruk van het bezoek! 

SVEN VANDEKERCKHOVE

Foto midden: Al het materiaal in de caisson dient te weerstaan aan de druk en moet zuurstofbestendig zijn.

Foto onder: de controlekamer.

Hippocampus maart/april 2015

21

Jeugdduikhoekje

Skubba & Fred

Cartoon: Peter Bosteesls.

ze hoe ze de veiligheid aan de kant moesten verwittigen als er iets verkeerd zou gaan.

Daarna leerden ze enkele kneepjes zoals een snijwonde verzorgen, wat te doen als er een fles op je teen valt, ‌ Skubba had nooit aan die dingen gedacht, maar nu hij er over leerde, vond hij het wel interessant.

Na een half uurtje haalde Nella een duikfles boven.

"Aha, we gaan duiken", zei Skubba.

"Nee, dit is geen luchtfles, maar een zuurstoffles", legde Nella uit. En inderdaad, nu viel hem de verschillen op. Die fles zag er anders uit dan diegene die hij in het zwembad gebruikte. Nella legde uit dat zuurstof voor een heleboel dingen goed is. Zeker voor duikers. Het was dus belangrijk dat ze wisten wat een zuurstoffles was en hoe ze er mee moesten omgaan. Ze mochten allemaal een paar keer ademen aan de fles.

EHBO Alles onder de knie? Ze mochten dan wel goede duikers zijn, ze hadden zeker nog niet alles gezien.

Volgende week zouden ze 'EHBO' leren.

H

et woord EHBO leek nergens op.

Had Nella zich niet vergist? Of had het geen betekenis? Zo hadden ze een paar maanden geleden hun hoofd gebroken over 'ABC-materiaal'. Alle combinaties hadden ze bedacht. Geen enkele was juist, want 'ABC' bleken niet de beginletters van woorden te zijn. Nee, 'ABC-materiaal' stond voor het basismateriaal duikbril, loodgordel, snorkel en zwemvinnen. Hoe dom!

22

Hippocampus maart/april 2015

EHBO bleek echter wel een betekenis te hebben. Zoals gewoonlijk had Fred het antwoord gevonden. EHBO stond volgens Fred voor 'Eerste Hulp Bij Ongevallen'. Was duiken dan gevaarlijk? Skubba geloofde niet dat duiken gevaarlijk was en als dat zo was, ze waren toch goed getraind! Fred had het deze keer verkeerd voor. Het moest iets anders betekenen. Maar ze vonden niets anders. Raar.

Skubba was verbaasd als de week erop Nella bevestigde dat EHBO inderdaad iets met ongevallen te maken had. En ja, ze waren goed getraind, maar er kon altijd iets gebeuren en dan kon je maar beter weten wat je moest doen.

Ze leerden eerst hoe ze hulp moesten halen en een ziekenwagen moesten bellen. Iemand kunnen helpen is goed, maar professionele hulp inroepen is beter. Ook leerden

"Dat smaakt als gewone lucht", verklaarde Fred.

"Inderdaad, het smaakt hetzelfde als lucht, maar het is geen gewone lucht", vertelde Nella hen. "Je mag hier niet mee duiken en je moet er voorzichtig mee omgaan".

Toen legde Nella hen uit dat zuurstof goed was om bepaalde dingen te voorkomen, maar dat het gas ook zeer gevaarlijk kan zijn. Zuurstof is niet brandbaar, maar bevordert brand van andere stoffen. Zo kunnen olie of vet tot zelfontbranding komen als ze in contact komen met zuivere zuurstof. Er moest altijd een volwassene bij je zijn als je zuurstof gebruikte. Iedere duiker was immers opgeleid om zuurstof veilig te gebruiken.

Als laatste toonde Nella hoe ze iemand die flauwgevallen was, moesten onderzoeken en eventueel reanimeren. Reanimeren was een moeilijk woord dat Nella gebruikte om te zeggen 'iemand terug levend maken'.

Niet omdat je een dode terug kon doen leven, dat konden alleen tovenaars. Nee, je kon hierdoor verhinderen dat er iemand dood ging. Daarna mochten ze het allemaal eens proberen op een pop met de naam 'Little Ann'. Een rare naam, want die pop was toch niet zo klein. Niet dat ze als jeugdduiker moesten kunnen reanimeren, maar gewoon omdat het leuk was om het eens te doen. Het belangrijkste was dat ze een volwassene konden bijstaan indien die een reanimatie aan het uitvoeren was.  PATRICK VAN HOESERLANDE

Zorgeloos Filmen & Fotograferen met de nieuwe Sealife MicroHD+ Géén deksels, Géén openingen, Géén o-ringen, Dus ook géén risico op waterschade. Dat is een zorg minder!

Je kan je nu volledig focussen op je duik en je opnamen.

Waar service het belangrijkste product blijft!

ELKE DAG TOT UW DIENST van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 18u zaterdag van 10u tot 18u Jubellaan4, 542800 | 2800Mechelen Mechelen Steenhoevestraat NIEUW ADRES

Tel.Tel. 015 01543 4301 0131 31 FaxFax 015 01543 4301 0135 35 info@dezeeman.be info@dezeeman.be www.dezeeman.com www.dezeeman.com

07/11/14 UW DUIKSPORTZAAK MET EEN PRIMA SERVICE

DZP_advertentie_85x128mm.indd 1

15:13

- Alle kwaliteitsmerken - Vulstation 300 bar - Eigen hersteldienst - Verhuur duikmateriaal

TE HUUR DEMONSTRATIE DUIKTANK - op wielen - L3m x B2m x H2m - met 5 vensters 80x100 cm - geleverd met filter en verwarmingssysteem

PAUL DE WEERDT Welleweg 72 - 9320 Erembodegem Tel: 0475/73 25 74 www.aqualand.be - info@aqualand.be Open: di-wo-do-vr: 18-21 u & ma-za: op afspraak

Hippocampus maart/april 2015

23

Reportage Duikgeneeskunde

Foto' (2): archief Michel Hoedemakers.

Gered dankzij CPR Op 3 februari 2015 ging ik met mijn goede vriend Marc Timmerman (2*Instructeur) een dagje langlaufen in de Ardennen, Baraque Michel. 's Avonds heb ik, Michel Hoedemakers, 3*Duiker bij BCD, in het restaurant een hartstilstand gekregen.

D

ankzij Marc Timmermans' kennis van de CPR-technieken, aangeleerd tijdens de cursus Duiker-Hulpverlener, heeft zijn zeer kordate optreden mijn leven gered, niet meer en niet minder. Ik zal hem daar eeuwig dankbaar voor zijn.

Door de intense en professionele hartmassage van Marc is er een minieme aanvoer van bloed gebleven. Dit heeft ervoor gezorgd dat ik ook geen enkele vorm van hersenschade heb opgelopen, iets waarvan de hele medische staf van onder de indruk is. Na 16 dagen hospitalisatie heb ik het ziekenhuis op 19 februari mogen verlaten. Ik zit hier thuis nu, redelijk gezond en wel, dankzij mijn vriend die ooit de moeite heeft gedaan om CPR tijdens de cursus Duiker-Hulpverlener te volgen. Ik laat hem graag zelf aan het woord.

MICHEL HOEDEMAKERS

het relaas van een onaangekondigde wederopstanding Dinsdag 3 februari 2015 zou een memorabele dag worden. Michel en ik gingen langlaufen zoals we bijna ieder jaar proberen te doen. We volgen de 25 km piste volgens schema en nuttigen onze zelfge-

24

Hippocampus maart/april 2015

maakte lunch op een bankje in de sneeuw.

Ondertussen vertelt Michel me voor de tweede maal dat het leven toch zo kort is en dat we het er moeten van nemen, wat we ook doen uiteraard. Hij heeft immers onlangs nog een kennis op de jeugdige leeftijd van 57 jaar plots verloren …

Normaal gezien eet Marc altijd mooi zijn boterhammetjes op, maar nu, waarom weet hij nog altijd niet, laat hij twee boterhammetjes over; voor later misschien?

Omstreeks 16.30 uur beginnen we aan de beklimming van de laatste 2 km, en ja, zoals altijd wegen de laatste loodjes het zwaarst.

Michel, met een beetje pijn in de rechterschouder/rechterthorax en enkele hoestbuien, krijgt het wat moeilijk. Maar ja, lachen we, 't zal de leeftijd zijn. Omstreeks 17.30 uur, na een prettige dag langlaufen, bereiken we terug onze wagen en gaan we er eentje drinken. De warmte doet Michel terug hoesten, nu toch wel wat erger. Michel gaat naar de toiletten, keert terug aan tafel, zet zich neer en ik zie direct dat het écht niet gaat …". Marc, het gaat écht niet", prevelt Michel nog net en alhoewel ik onmiddellijk reageer, kan ik niet verhinderen dat hij als een blok 'dood' op de grond valt. Ik roep onmiddellijk de 112 dringend te bellen terwijl we Michel in stabiele zijhouding leggen… maar het gaat écht niet.

We moeten starten met hartmassage en dit gedurende 20 minuten, tot de ambulance aankomt. Gedurende 45 minuten, schat ik, proberen ze met zes personen Michels hart terug op dreef te krijgen dat na iedere defibrillatie onherroepelijk terug 'stilvalt'.

Ik hoef geen commentaar om te weten dat het hier fataal begint te worden. Pas na de vijfde zware elektrische shock kan Michel uiteindelijk langzaam aan 'gestabiliseerd' worden. Michel wordt weggevoerd en ik blijf verweesd achter.

Ik had indertijd toen Michel op pensioen ging, toch wel met enige aandrang (maar ook om hem te plagen uiteraard), gezegd

dat hij wel eens een feestje zou mogen geven. "Ja", zei hij toen , "ik geef een feestje als ik 59 jaar wordt". Michel wordt binnen enkele weken inderdaad 59 jaar. Zou het dan toch waar zijn dat hij liever doodviel dan een feestje te moeten geven? Maar dat was uiteraard zonder zijn beste vriend gerekend.  MARC TIMMERMAN

Wat hebben we geleerd?

• Dat hartmassage blijkbaar toch wel helpt.

• Dat er geen uniforme aanwijzingen zijn wanneer een hartinfarct op komst is.

• Blijkbaar is maagpijn buiten de klassieke symptomen (pijn in het mediastinum met uitstraling tot in de linkerpink), ook wel een redelijk beschreven symptoom van een nakend hartinfarct. En inderdaad Michel klaagde ook wel van serieuze last aan zijn maag met een beetje braakneigingen gedurende de laatste km dat we op de latten stonden, maar hij schreef dit toe aan de sandwichkes van 's middags die hem toch niet zo goed bekomen waren.

• Dat er nog mensen zijn (van het café van Baraque Michel) waarop we kunnen rekenen.

• Dat die ambulanciers absoluut puik en levensreddend werk hebben geleverd.

• Dat het feit dat men ieder jaar een EKG onder belasting laat doen bij de cardioloog en de cholesterol al 4 jaar onder controle is – wat het geval was bij Michel – geen garantie biedt.

• Dat men maar eenmaal leeft.

• En nog zoveel meer …

Bondsnieuws

Geneeskundige Commissie

Zuurstof toedienen

Iedere duiker zou zuurstof moeten kunnen toedienen aan

een geaccidenteerde duiker. Belangrijk is dus te weten welk systeem van zuurstof wanneer ingezet kan worden.

Het best kan je regelmatig een opfrissingscursus volgen in je duikschool of tijdens de bijscholing of praktische lessen Duiker-Hulpverlener. Het demonstreren van de werking van de aanwezige zuurstoffles tijdens een clubduik is zeker ook geen slecht idee.  Foto: Ivo Madder.

N

iet elk systeem is geschikt om een bewusteloze duiker van zuurstof te voorzien. Nog erger is het als het slachtoffer niet ademt. Sommige systemen zijn dan helemaal niet geschikt om zuurstof in de longen van het slachtoffer te krijgen. Belangrijk is ook dat duikers met al de verschillende voorhanden zijnde systemen kunnen werken.

INGRID DEKELVER & IVO MADDER

% O2 dat de duiker krijgt

Geschikt voor bewusteloze duiker

Geschikt voor duiker die niet ademt

16%

JA

JA

30-40%

JA

JA

Mondbeademing via Pocket Mask

16%

JA

JA

Mondbeademing via Pocket Mask met O2-toevoer

60%

JA

JA

O2-toevoer via een eenvoudig zuurstofmasker zonder kleppen, zonder ballon

30%

JA

NEE

O2-toevoer via een eenvoudig zuurstofmasker met kleppen, zonder ballon (Non Rebreather Mask)

60%

JA

NEE

O2-toevoer via een eenvoudig zuurstofmasker met kleppen, met ballon

65-70%

JA

SOMS

O2-toevoer via een eenvoudig zuurstofmasker met kleppen, met ballon en O2-toevoer in overdebiet

70-75%

JA

SOMS

Beademingsballon

21%

JA

JA

Beademingsballon met O2-toevoer

95%

JA

JA

O2-toevoer via vraagautomaat (On-demand)

100%

NEE

NEE

O2-toevoer via vraagautomaat met een gecontroleerde purgeerknop (Manual Triggered Ventilator)

100%

JA

JA

Zuurstofrebreather (bijv. Wenoll)

95%

JA

(afhankelijk van welk stuk aan de Wenoll verboden is)

Wijze van toedienen Mond-op-mondbeademing Mond-op-mondbeademing met toevoer van O2 via een slangetje langs de mondhoek

SOMS

Hippocampus maart/april 2015

25

Retro-Hippo Verzameld door Wim Van Doeselaer

45 jaar geleden Uit Hippocampe nr. 29

maart 1970

Onderzoekscommissie bij duikongevallen Op vraag van Leo Ceulemans op de Algemene Vergadering van NELOS gaat de Beheerraad akkoord om een commissie samen te stellen bestaande uit een Nationale Monitor en een Duikdokter uit de omgeving van de geaccidenteerde en eventueel een neutraal persoon of een 'wijze'. Zij zouden dan een dossier samenstellen, wat evenwel niet gemakkelijk zal zijn, daar om de waarheid te weten te komen, verschillende belemmeringen kunnen opduiken.

Sportduiker Duikersvlag CMAS betreurt dat de IMCO (Inter-Governmental Maritime Consultative Organiza­ tion) slechts in 1969 besloot tot het aanvaarden van een duikersvlag, de vlag 'A', daarbij werd geen rekening gehouden met de situatie die al jaren bestond. CMAS constateert dat men sedert 10 jaar, wegens gebrek aan een vlag van de IMCO in vele landen een rode vlag met een St.-Andreaskruis gebruikt. CMAS stelt vast dat de vlag 'A' de slechts gekozen keuze is kwestie zichtbaarheid door zijn tekening en zijn kleur. In afwachting van een definitieve beslissing raadt CMAS, naast de gewone duikersvlag, ook de vlag 'A' van de internationale code aan.

François Blom stelt voor de benaming van onze sporters te veranderen in 'sportduiker', zodat men niet meer zou spreken van 'diepzeeduikers' of erger 'onderwaterzwemmers', zoals Bloso ons noemt.

25 jaar geleden

stond; misschien een citaat of een fragment hernemen dat waard is in de herinnering te nemen omdat het interessant, eigenaardig of eenvoudig grappig is. Dikwijls zullen we merken dat er soms eigenlijk niet zoveel veranderd is en dat veel gegroeid is met vallen en opstaan. Voor de nieuwere leden van onze duikfamilie is het misschien even 'terugblikken in verwondering'. Zij zullen daardoor beseffen dat alles niet als bij toverslag gekomen is, maar dat er hard (en gratis) labeur van vele pioniers is nodig geweest. Voor deze mensen van het eerste uur is het tegelijk een eresaluut en een (laattijdige) bedanking.

Wim Van Doeselaer

15 jaar geleden uit Hippocampus nr. 178

april 2000

uit Hippocampus nr. 128

april 1990

CMAS-problemen CMAS lokte tijdens de laatste Algemene Vergadering te Monaco een bijeenkomst uit van de Commissie voor het duiken in zoet water. Noch de voorzitter, noch de secretaris, beiden leden van BEFOS, werden daarvan in kennis gesteld. Men maakte van hun afwezigheid gebruik om hen zonder enige uitleg te vervangen. Daarom bleef BEFOS afwezig op de Algemene Vergadering van CMAS te Barcelona.

35 jaar geleden uit Hippocampus nr. 78

april 1980

Autonomie Duikonderricht Op de vergadering van 4 februari 1990 hebben de Nationale Monitors een punt gezet achter meer dan 30 jaar unitair duikonderricht. Vanaf nu krijgen de Commissies Duikonderricht van de beide Liga's verregaande autonomie. Waarschijnlijk is deze autonomie de logische consequentie van de steeds verder doorgevoerde federalisering van België; zoals ook het ontstaan der liga's 12 jaar geleden daar een gevolg van was. Deze beslissing is niet in een hoerastemming genomen. Iedereen besefte dat een mooie periode definitief afgesloten was. Maar het is ook geen drama.

Onze energie hoeft nu niet meer besteed te worden aan steriel communautair getwist.

Alle aandacht kan nu terug gericht worden op duiken en een efficiënt duikonderricht.

Retro Hippo In deze rubriek willen we voortaan even overlopen wat er in die vroegere Hippo's

26

Hippocampus maart/april 2015

Nieuw Handboek Duikgeneeskunde Vele maanden van herwerken van bestaande teksten, opstellen van teksten met hernieuwde inzichten in de duikgeneeskunde en typ- en zetwerk, resulteerden in een goed ogend en overzichtelijk handboek. Deze handleiding moet op alle niveaus het inzicht in de medische problemen verhogen.

Dr. Wim Wellens

Een monument voor de sportduikers gesloopt De gekende gele caisson van het Centrum voor Hyperbare Geneeskunde op de Marinebasis te Oostende werd gesloopt. Hij werd in 1969 in gebruik genomen en heeft 406 duikongevallen met succes behandeld.

Een nieuwe caisson werd geïnstalleerd in het Hyperbaar Centrum te Zeebrugge.

BONDSNIEUWS Commissie Duikonderricht Sectie EDIT

De 10 gouden regels van de Basis-Nitrox-Duiker Ben je nog geen Basis-Nitrox-Duiker (BND)? Vraag dan aan minstens een Assistent-Instructeur (AI) om je die ene theorieles te geven en maak twee nitroxduiken met minstens een AI met een nitroxbrevet. De opleiding voor BND kan je al starten vanaf de eerste duik. Ben je al wel BND, hanteer dan volgende 10 gouden regels.

1. De BND mag met alle nitroxmengsels tussen 21% O2 en 40% O2 duiken. Hij mag echter nooit duiken met een mengsel met meer dan 40% O2.

2. Hij mag decompressieduiken met een nitroxmengsel uitvoeren (in de mate dat dit toegelaten is door zijn luchtbrevet) mits correcte instelling van zijn nitrox­ duikcomputer of mits het gebruik van een luchtcomputer.

3. Elk

mengsel moet vóór de duik geanaly­ seerd worden.

4. Elke fles wordt duidelijk gemarkeerd (% zuurstof; maximale operationele diepte (MOD); datum van ana­ lyse).

5. Voor

nitroxduiken bedraagt de maximaal toegelaten partiële zuurstofdruk 1,4 bar. Deze waar­ de bepaalt meteen de maximum toegelaten diepte. Ook de diepte­ beperkingen vanwege zijn luchtbre­ vet dienen gerespecteerd te worden.

6. De stijgsnelheid bedraagt 10 m/min.

7. Het principe van de veiligheidstrap (5 min op 5 m) blijft behouden.

8. De

duikplanning en de de­ compressie worden op voorhand uitgewerkt met behulp van de nitroxcom­ puter of een ander ade­ quaat planningsmiddel.

9. Tijdens

elke nitroxduik dient de BND zich ten laatste na 1 uur duiktijd op een diepte van 12 m of minder te bevinden.

10. Een BND dient tussen twee duiken minstens 1,5 uur aan de oppervlakte te verblijven. De principes van het successief duiken worden op dezelfde manier benaderd als bij het pers­ luchtduiken. Dit betekent dat meerdere successieve duiken per dag zijn toegelaten. De decompressiemiddelen (allicht nitroxduikcomputers) moeten steeds adequaat (geschikt zijn voor de duik die men wenst uit te voeren) en compa­ tibel blijven met eventuele andere decompressiemidde­ len. De reglementering inzake decompressietechnieken luchtduiken is hier dus onverminderd van toepassing.

De theorie voor Basis-Nitrox-Duiken vind je terug in het cursusboek 'Opleiding 1*Duiker' (te koop in de NELOS-boetiek) en ook op de PowerPointpresentatie BND, welke via de NELOS-downloadserver gedownload kan worden.  IVO MADDER, SECTIE EDIT

Van BND naar GND, een kleinere stap dan je denkt!

Als je Basis-Nitrox-Duiker (BND) bent en al wat langer duikt, kan je verder gaan voor Gevorderde Nitrox-Duiker (GND). Het heeft voordelen en is minder moeilijk dan je denkt. Als GND mag je immers met eender welk nitroxmengsel duiken. Naast een bodemmengsel mag je ook één decompressiemengsel meenemen. Je mag decompresseren met zuivere zuurstof op 4 m en je mag bovendien in beperkte mate versneld decompresseren.

Meer info over de opleiding GND vind je in de NELOS-Infomap of je kan het ook vragen aan één van de NELOS-nitroxinstructeurs.

De theorie voor GND vind je terug in het cursusboek Gevorderde Nitrox-Duiker. Er zijn ook PowerPointpresentaties beschikbaar, welke trouwens recent geüpdatet werden.

Hippocampus maart/april 2015

27

Reportage Reisverhaal

Waar manta's

dansen Palau stond reeds een hele tijd op mijn verlanglijstje. Toen ik zag dat Kurt Amsler er een workshop onderwaterfotografie organiseerde, kon ik aan de verleiding niet weerstaan. Als ik een dergelijke verre reis onderneem, wil ik zeker zijn dat ik het belangrijkste heb gezien en dat zou met Kurt zeker het geval zijn.

28

Hippocampus maart/april 2015

A

lles ging door op de 'Ocean Hunter III' van 'Fish 'n Fins', een organisatie die behalve een duikcentrum, ook een paar liveaboards, een reisagentschap en een helicopterbedrijf uitbaat.

Na een dag Koror wat verkend te hebben, gingen we op vrijdagmorgen aan boord van de prachtigste liveaboard die ik ooit gezien heb. Het schip overtrof al onze verwachtingen. Een ruime kajuit met een overvloed aan stopcontacten van zowel 110 V als 220 V; onder het zonnedek een geschikte ruimte om de camera's op te bergen en de flitsers te laden; een ruime spoelbak voor de camera's en drie douchegelegenheden op het achterdek; een uitstekende keuken en een gezellige lounge, waar een laptop ter beschikking staat om de opnamen te

De Ocean Hunter III aan de kaai bij Fish ‘n Fins.

Foto's (3): Roland Wantens.

Foto: Goedele Lauwers.

Patrouillerende haaien.

downloaden en een HD-TV waarop Kurt 's avonds de foto's van de deelnemers besprak en de briefing voor de volgende dag gaf. De bemanning stond bij wijze van spreken dag en nacht ter beschikking: problemen met het materiaal, camera's aangeven, iets anders eten? Niets was hen te veel.

Toen ik voor één duik forfait moest geven door rugpijn, was de warme jacuzzi op het zonnedek een welgekomen therapie.

opdrachten

De cameraruimte aan boord.

Voor elke dag kregen de deelnemers een opdracht. De eerste was haaien fotograferen. Meteen wisten we waarom we bij aankomst een rifhaak hadden moeten aankopen (als we er zelf geen bij hadden).

Blue Corner is bekend om de vele haaien die er dagelijks rondhangen. Om zich van

(zuurstofrijk) water te voorzien moet een haai ofwel zwemmen ofwel in de stroming hangen en stroming is er op die duikplaats meer dan genoeg ...

Er werd duidelijk afgesproken dat we de rifhaak op de rand van het rif zouden vastmaken, zodat we naast elkaar hingen. Dan kwamen de haaien mooi langs ons heen gezwommen. Als iemand te ver naar voor zou hangen, zouden de haaien zich omdraaien en zouden de volgende fotografen ze niet kunnen fotograferen.

Het was even wennen om de juiste houding te vinden tussen de stroming die van rechts kwam, terwijl de haaien tegen de stroom in van links aankwamen maar na een tijdje lukte het toch om mooie beelden van deze prachtige dieren te maken.

Hippocampus maart/april 2015

29

Reportage Reisverhaal

Behalve van de haaien kregen we ook het bezoek van doktersvissen (waarvan er één op zoek was naar iets dat rond mijn hoofd hing), enorme napoleonvissen, een school barracuda's, trekkersvissen, ...

Kurt wilde ons terugbrengen naar de oorspronkelijke betekenis van fotografie (= tekenen met licht). Daarvoor deden we een duik bij 'Blue Holes', waar hij een deel van ons vroeg zich in groep in de diepte te laten zakken, met alle lampen aangeschakeld, terwijl een andere ploeg fotografen op de bodem opnamen van ons maakte. Na die oefening was het onze beurt om opnamen te maken van de eersten die terug naar de oppervlakte gegaan waren en zich nu in de diepte lieten zakken.

Voor een andere duik waren we in 'Cavern', waar hij een aantal sterke lampen had aangebracht die door een generator op een boot werden gevoed, waardoor we de speling van het licht in het grotwater in beeld konden brengen.

Voor de laatste duik van de week, laat in de namiddag, had hij die lampen aange-

bracht op en rond het wrak van een Japans watervliegtuig. Een van de duikgidsen hing boven het wrak en om beurt mochten de fotografen, langs verschillende kanten van het wrak, daarvan opnamen maken. De zichtbaarheid was niet optimaal maar de atmosfeer, die door die lichten gecreëerd werd in de valavond, was zeker bijzonder.

de manta's Kurt bepaalde de volgorde van de duiken in samenspraak met kapitein Kenneth in functie van het weer, het beschikbaar licht en de onderwerpen die we moesten fotograferen. Toen 'German Channel' op het programma stond, waren we in onze nopjes want daar zouden we manta's zien. Gedurende de briefing werd uitgelegd dat de vissen daar boven een poetsstation komen zwemmen en dat ze dan te fotograferen zijn. De manta's waren inderdaad op de afspraak, maar het poetsstation was betrekkelijk klein. Bovendien waren nog andere operators die dag op hetzelfde idee gekomen. Er werd van overal gefotografeerd en de dieren waren dan ook zeer schichtig.

Een groep duikers daalt af in Blue Holes.

30

Hippocampus maart/april 2015

Bovendien zat er nog een buslading beginnende duikers met gele handschoenen (om zich aan het rif vast te houden!) op de bodem. Ik kon geen deftige opname maken en was behoorlijk ontgoocheld. Hadden we daarvoor zoveel geld uitgegeven?

Na de middag zouden we terug naar 'German Channel' gaan. Ik had mijn twijfels of ik nog wel terugwou. Maar gedurende de briefing werd uitgelegd dat we nu vlak onder de oppervlakte zouden blijven, waar de manta's rondzwemmen om te eten. Vóór ons vertrek had ik van Ivo, onze hoofdredacteur, gehoord dat hij daar goede herinneringen aan had en ik liet me overhalen om toch mee te gaan.

De manta's waren er en tot onze vreugde in grote getallen. Ze draaiden door elkaar en om ons heen, terwijl ze met wijdopen muil het krill vingen. Het is inderdaad zoals in de aankondigingen te lezen is: daar dansen de manta's. Het contact met deze dieren zorgde voor een onvergetelijke ervaring!

We wisten niet hoe ons te draaien om telkens weer opnames te maken. Dat was

Extra lampen waren aangebracht in Cavern.

De stoomturbine van de 'SMS Lutzow'.

Wrak van een Japans watervliegtuig.

echter niet eenvoudig. Het water was tamelijk troebel door de enorme hoeveelheid voedsel die erin ronddreef en door het voortdurende veranderen van richting van de camera, veranderden ook de lichtcondities telkens.

Krill-filterende manta.

Groepsfoto van de fotografen onder leiding van Kurt Amsler.

We hadden ook over dit fenomeen reeds gehoord en waren dan ook benieuwd wat dat bezoek zou brengen. Er zijn een paar dergelijke meren te vinden in de eilandengroep, maar slechts ĂŠĂŠn wordt bezocht door toeristen. Na een korte maar boeiende tocht tussen de eilanden met de bijboot en een korte klim tussen de bomen aan de rand van het meer, waren we er klaar voor.

Het meer bevat zeewater dat door het gesteente kan doorsijpelen, maar ook zoet water dat als regen erin terecht komt. Het gaat dus om brak water.

De kwallen die erin voorkomen, zijn helemaal niet giftig. Ze lijken erg op de bij ons gekende 'zeepaddenstoelkwal', maar zijn oranje gekleurd. 's Morgens komen ze uit de diepte naar de oppervlakte.

De algen die in symbiose op hun lichaam leven, hebben immers licht nodig om door fotosynthese voor voedsel voor de kwallen te zorgen. Gedurende de dag zwemmen ze naar de plaatsen in het meer waar het meeste zonlicht voorkomt. 's Avonds laten de kwallen zich terug naar de bodem van het meer zakken.

Foto's (4): Roland Wantens.

Jellyfish Lake

Reportage Reisverhaal

Kwallen in brak water.

Jelly Fish Lake vanuit de lucht.

Duiken met perslucht is niet toegelaten in dit meer. De bellen van de duikers zouden immers onder de kwallen terecht kunnen komen en hen naar de oppervlakte duwen.

Dus moesten we snorkelen en in apneu naar de diepte gaan. Het is werkelijk een belevenis om naast die pulserende kwallen te zwemmen en ze te fotograferen en filmen.

andere duiken Palau is ook bekend om de wrakken die er verspreid liggen.

Het gebied werd immers gedurende de laatste wereldoorlog door de Amerikanen

32

Hippocampus maart/april 2015

aangezien als de laatste stop vóór Japan. Bovendien hadden de Japanners er een basis voor watervliegtuigen waarmee ze Amerikaanse schepen bestookten. Daarom ook werd er een ware zeeslag geleverd waarbij heel wat Japanse schepen gekelderd werden. Op die wrakken werd een paar keer gedoken.

Bij 'Turtles Cave' zagen we niet minder dan zes keer schildpadden gedurende onze duik en op het einde een prachtige school snappers die van het zonlicht hing te genieten. Een nachtduik in 'German Channel' deed ik gewoon mee uit nieuwsgierigheid.

Ik had zelfs mijn macro-objectief niet gemonteerd. Toch zag ik een prachtig krabbetje tussen het hoornkoraal en wat verder toonde duikgids Eddy me een kleine bid-

sprinkhaankreeft. Ze zat echter verborgen in het zand en het was pas later toen ik de opname in vergroting bekeek dat ik er de soort in herkende.

Langs 'Drop off' deden we een driftduik, waar we opnamen maakten van de zachte koralen en de gorgonen die langs de steile wand leven.

een mooie afsluiter In het programma was ook een vlucht van ongeveer 30 minuten met een helicopter voorzien. Dat deden we de laatste dag van ons verblijf daar. Vanuit de lucht lijken de verschillende eilanden nog exotischer en uiteraard wilden we 'Jelly Fisch Lake' ook vanuit de lucht eens zien. Kurt gaf een korte briefing met de vereiste camerainstellingen: sluitertijd 1/500ste van een sekonde of sneller. Gedurende de vlucht konden we een dugong (zeekoe) met kalf spotten.

 ROLAND WANTENS

Foto's (5): Roland Wantens.

Duik bij Drop off.

Eén van zeeschildpadden bij Turtles Cave.

Praktisch DD De Republiek van Palau, Micronesië is een archipel die bestaat uit meer dan 300 eilanden, waarvan er echter slechts 9 bewoond zijn. Ze zijn gelegen ten noorden van Australië en ten oosten van de Fili-­ pijnen. Palau kan je bereiken via Manilla.

United Airlines vliegt er echter slechts twee keer per week naartoe, onderweg naar Guam. Bovendien komen die vluchten er toe op een onhebbelijk uur (4 uur 's nachts).

DD Men rijdt er rechts, maar omdat de meeste wagens uit het nabijgelegen Australië komen, staat het stuur rechts. Toch wel een vreemd zicht en een aanpassing als je een wagen huurt.

DD Euro's worden er niet aanvaard, maar je kan meestal met kredietkaart betalen of cash afhalen uit de geldautomaat.

DD Tijdsverschil met België: het is er 8 uur later.

Ook heel wat wrakken vind je rond Palau.

Zorg voor voldoende tussentijd Omdat Emirates besloten had vast op Zaventem te vliegen, vlogen we met hen via Dubai naar Manilla.

Onze terugvlucht vanuit Manilla was voorzien 1.20 uur na aankomst van onze vlucht uit Koror, vanaf dezelfde terminal. We kwamen op tijd aan, maar daar stelden we vast dat Emirates ondertussen besloten had om van een andere terminal te vertrekken. Wij zagen de shuttlebus nog juist vertrekken en moesten daarom een taxi nemen. Het verkeer op de publieke weg was echter zo druk dat we onze vlucht naar Dubai misten.

De volgende vlucht was 8 uur later.

In Dubai hadden we daarenboven een tussentijd van 18.45 uur in plaats van de voorziene 2.30 uur. Als je een week praktisch op de evenaar hebt doorgebracht en daarom de truien in de

registreerde bagage hebt verpakt, is het behoorlijk fris in een terminal in een tropisch land, waar de airconditioning op volle toeren draait! Toen we eindelijk thuis kwamen, waren we 48 uur te been sinds we de Ocean Explorer hadden verlaten.

Emirates stelde een herboekingskost van 600,00 US$ per persoon voor, terwijl de ganse vlucht van Brussel naar Manilla en terug slechts 708,00 EUR per persoon had gekost! We waren daar uiteraard niet mee akkoord en kregen uiteindelijke een voorstel van 308,00 EUR per persoon. We hadden geen andere keus dan die te betalen. Daarom een kleine tip: als je via Manilla vliegt, boek je best een vlucht na een overnachting ter plaatse.

Hippocampus maart/april 2015

33

Reportage

Een poetsgarnaal tussen de tentakels van een zeeanemoon.

Een wierslak, maar welke?

Cozumel: topper in de Caraïben M AKO Diving uit Deurne trok voor de jaarlijkse clubreis naar

Cozumel. Voor de meeste dui-

kers is dit eilandje voor de kust van Yucatan een daguitstapje tijdens een duikvakantie in Playa Del Carmen, wellicht de bekendste duikplaats in Mexico. Maar eigenlijk zou het omgekeerd moeten zijn: Cozumel blijkt een bestemming waar verwende duikers als wij zich minstens een week kunnen uitleven…

34

Hippocampus maart/april 2015

annen! Mannen! Dit gaan jullie nooit geloven!”. We zijn bijna allemaal terug op de boot, alleen onze voorzitter en zijn buddy steken net hun hoofd boven water. Met de nodige decibels! Nog voor ze aan boord zijn, kennen we de oorzaak van hun euforie: terwijl de rest van de groep rustig aan het decompresseren was na de duik op Paseo El Cedral, hadden zij een intieme ontmoeting met een knuffelgrage verpleegsterhaai die hen tien minuten lang volgde. En er is nog fotografisch bewijs van ook!

Geluk moet je altijd hebben als duiker, maar zelfs op de voorlaatste duikdag wist het onderwaterleven van Cozumel ons nog te verrassen. We zijn hier een week, vijf duikdagen dus, en dat is net genoeg om de

bekendste duikplaatsen rond het eiland één keer te verkennen. We zouden liegen als we beweren dat Cozumel een avontuurlijke duikbestemming is: er zijn hogere golven op het Zilvermeer, alle duiken gaan vanaf een boot – dus geen geploeter tegen de stroming in – en zelfs de verst gelegen duikplaatsen bereik je al na een uurtje varen. Ideaal voor een clubreis dus. Na het ontbijt vertrekken we voor twee duiken, dan weer aan land voor lunch met zicht op zee, en vervolgens weg voor de laatste duik van de dag. De titel ‘salonduiker’ dragen we deze week met plezier.

riffen Voor groot wild of walvishaaien moet je hier niet echt zijn, de nummer één attractie van Cozumel zijn de wereldberoemde riffen

Foto: Serge Ego.

De cenote als decor voor huwelijksfoto's .

Foto: Philippe Beinaerts.

Reisverhaal

van Palancar en Santa Rosa. De koraalformaties rond Cozumel vormen het grootste rifsysteem ter wereld, na het Great Barrier Reef, en ze stellen niet teleur. De schipper dropt ons meestal boven een zandplaat waar we stekelroggen, verpleegsterhaaien en grote tandbaarzen signaleren. Rond 8 meter begint de afdaling over enorme pilaren van koraal, weelderig begroeid, met tunnels, doorgangen en kloven. Daarna starten de echte drop-offs, tot een diepte van 60 tot 70 meter. Wat een landschap! We zijn verwend, maar toch komen we boven water met een grote glimlach.

Wat zie je hier dat je ergens anders niet ziet? De ‘splendid toadfish’ bijvoorbeeld – schitterende padvis, letterlijk vertaald.

Als iemand de correcte Nederlandse naam

Foto: Patsy Wouters.

Foto: Philippe Beinaerts.

De imposante voorsteven van de C-53.

Riffen met tunnels en kloven.

vindt, laat het vooral weten. Dit beestje komt alleen in deze contreien voor en hij verstopt zich in de kleinste kieren en gaten.

Grote schaaldieren hebben het hier ook goed naar hun zin. Bijna elke duik zien we langoesten van 40 cm en meer. Eén keer vinden we er acht naast elkaar onder dezelfde rots. Grote koningskrabben vinden genoeg schuilplaatsen door het vele reliëf in de formaties, en niemand in onze groep kan zich herinneren ooit zo’n grote heremietkreeft te hebben gezien. Verder zijn karetschildpadden, verschillende soorten keizersvissen en octopussen ons vaste gezelschap. We worden ook getrakteerd op de grote adelaarsroggenshow: twee adelaarsroggen van 1,5 meter breed die rakelings langs ons heen scheren. Keer op keer verdwijnen ze in het blauw… om op-

nieuw op te duiken. Adembenemend, zonder meer.

dieptevrees Zelf maak ik graag van de gelegenheid gebruik om een aantal duiken naar 40 meter in mijn logboekje te krijgen, voor mijn volgende brevet. Iets comfortabeler in tropisch water dan in de Oosterschelde, nietwaar… Maar dat is aanvankelijk buiten onze ‘divemasters’ van Paradise Divers gerekend. Die hebben een simpele oplossing om decompressie-ongevallen te vermijden: iedereen maximum 20 meter.

Misschien zien ze hier te veel Amerikaanse duikers? Pas nadat de bemanning doorheeft dat we geen cowboys zijn, krijgen we wat meer vrijheid. Gelukkig, want met een strenge dieptebeperking mis je hier wel

Hippocampus maart/april 2015

35

Reportage

- REISVERHAAL

Een wierslak, maar welke?

Kristalheldere cenotes.

cenotes wat: de meeste riffen beginnen pas vanaf 10 meter, en de drop-offs zijn ook op grotere diepte nog prachtig begroeid en bevolkt. Decompresseren doe je hier meestal zwevend, meters boven het zand. Er is wel degelijk een volledig uitgeruste caisson op Cozumel – mag ook wel, met 1.500 duikers per dag – maar het pleit voor onze gidsen dat ze veiligheid voorop plaatsen. Duiken met nitrox kan hier, maar dan wel voor 10 dollar per fles… Daar bedanken we dus voor.

Op de stralendste dag van de week kruipen we onder de grond. Op het vasteland, een uurtje rijden van Playa Del Carmen, verkennen we één van de vele ondergrondse rivieren – cenotes – in Yucatan. Ook hier is het veiligheid eerst: de gidsen duiken met dubbele flessen om indien nodig een duiker met 'buddy breathing' naar de uitgang te kunnen brengen. Gemiddeld gaan we maar 7 meter diep en er hangt een

volgtouw, dat je weer naar de uitgang leidt.

Wanneer we wat rondschijnen met onze lamp begrijpen we waarom… Achter kleine spleetjes zitten gigantische kamers verborgen en een kilometers lang netwerk van gangen, met maar enkele plaatsen waar je je hoofd boven water kan steken. We zien hier duidelijk maar een topje van de ijsberg. Wie meer wil zien, kan een expeditieduik boeken, maar alleen ervaren grotduikers met de juiste brevetten komen in aanmerking.

ADVERTENTIE

G KORTIN G R O EP S S R E IK U VOOR D

Nemo Dive Club & Hotel & Safari’s Bert en Sofie Red Sea Egypt -Safaga

PROMOTIE! WINTER/ZOMER TWEEDE DUIKER GRATIS! Tel.: 00 20 (0) 100/36 48 708 en 00 20 (0) 100/11 37 707 - info@nemodive.com -

36

Hippocampus maart/april 2015

www.nemodive.com

Foto: Annabel Prins.

Reportage

Reisverhaal

Foto: Philippe Beinaerts.

Keizersvissen in alle soorten en kleuren. De gekroonde keizersvis (Holacanthus ciliaris).

Foto: Serge Ego.

De Franse keizersvis (Pomacanthus paru).

Foto: Philippe Beinaerts.

Zoek de vis (een gele hengelaarsvis).

De huisbaas van de C-53.

We worden rondgeleid tussen puntgave rotsformaties – stalagmieten en stalagtieten, zo komen die lessen aardrijkskunde nog van pas – en grotere kamers waarin we even ons hoofd boven water steken tussen de vleermuizen. Het water is zo helder dat alleen de luchtbellen eraan herinneren dat we hier geen grottenwandeling aan het maken zijn. Spannend… De cenote Dos Ojos is prima geschikt voor clubreizen en duikers van alle niveaus: een 3 mm-pak

volstaat en er zijn veilige trappen om comfortabel in en uit het water te gaan.

Een pasgetrouwd koppeltje gebruikt de ingang van de cenote als decor voor hun huwelijksfoto's. Tijdens onze eerste duik poseren ze nog met de voeten in het water, na de tweede duik zien we haar trouwkleed en zijn nette broek al onder water. Het water staat de arme bruidegom bijna aan de lippen, en dat nog voor het einde van zijn trouwdag…

mijnenveger met huisbaas We zijn het wrak van de C-53 net binnengezwommen. We dalen af in de kleine compartimentjes in het ruim en in een donker hoekje staan we plots oog in oog met de huisbaas: een groene murene van dik 2 meter lang. Voor extra dreigend effect zwenkt hij af en toe eens met z'n kop onze kant uit. "Betreden op eigen risico" lijkt de boodschap. Gelukkig valt dat nogal mee…

ADVERTENTIE

Xpl re Diving .be

www.

Duikcentrum

“Net dat tikkeltje meer”

Hippocampus maart/april 2015

37

Reportage Reisverhaal

Schildpadden tijdens bijna elke duik.

Foto: Serge Ego.

Foto: Godelieve Schouwaerts.

Een wel heel vriendelijke verpleegsterhaai.

De C-53 was oorspronkelijk een Amerikaanse mijnenveger uit WOII, van 56 meter lang en 10 meter breed. Hij staat perfect rechtop op de zandbodem – blijkbaar vonden de Mexicanen dat Cozumel nog een wrak nodig had, en daar zijn we blij om. De buitenkant van het schip is mooi begroeid, en binnenin zijn veel details nog relatief intact. Schooltjes kleine vissen hebben hier blijkbaar vrede gesloten met de huisbaas.

Zoals alle duiken rond Cozumel is ook deze prachtig maar tegelijk comfortabel. Het wrak ligt op 22 meter diepte en het dek bevindt zich op 12 meter, dus we kunnen onze

tijd nemen. De route door het ruim is aangeduid met een volgtouw en echt benauwd wordt het nooit. Decompresseren kan gewoon aan de boeilijn. De C-53 is afgezonken op de goeie plaats, want hier staat veel minder stroming dan langs de koraalriffen die verderop liggen.

boven water Is er ook boven water iets te zien op Cozumel? Een aantal ruïnes uit het Mayatijdperk en een tequilabrouwerij zijn de belangrijkste attracties. Op het vasteland van Yucatan is de bekende Mayapiramide

ADVERTENTIE

38

Hippocampus maart/april 2015

van Chichen-Itza een topper. Maar dit is toch in de eerste plaats een duikbestemming: onder water is het hier wereldklasse, het eiland zelf heb je in één dag wel gezien.

Het Amerikaanse cruisetoerisme heeft Cozumel al langer ontdekt. Op weg naar de duikplaatsen passeren we de ene gigant na de andere. Dat heeft wel vreemde neveneffecten, die de algemene sfeer op het eiland niet echt ten goede komen. Zo leren we bijvoorbeeld dat je in de plaatselijke winkels pas kan afdingen op de prijs na half vier 's namiddags… wanneer de Amerikanen terug op hun cruiseschip moeten zijn. Een

Foto: Serge Ego.

De grote adelaarsroggenshow.

Foto: Philippe Beinaerts.

adapter voor DIN naar INT-kranen kost bij de lokale duikshop 70 dollar. Vooral de cruisetoeristen dienen hier echt als wandelende geldautomaten, als duiker heb je daar iets minder last van. Wanneer we de vliegtickets en duiken aftrekken van de totale reissom, blijkt dat we in het laagseizoen zo goed als niets betalen voor het all in-verblijf in een redelijk hotel. All-in, dat wil zeggen inclusief onbeperkt gratis cocktails… na het duiken uiteraard! 

In de cenotes vergeet je bijna dat je onder water zit.

PHILIPPE BEINAERTS

Verpleegsterhaaien zijn hier de meest voorkomende haaiensoort.

Foto: François Matthyssen.

Hoe geraak je er? Jetair vliegt vanop Zaventem naar Cancun, met shuttle van Cancun naar Playa Del Carmen, vandaar met ferry naar Cozumel.

Hotel: Hotel Cozumel.

Duikschool: Paradise Divers (verbonden met de lobby van Hotel Cozumel via een tunnel onder de hoofdstraat) Budget: 1.200 – 1.600 euro per persoon voor 1 week volpension, all-in + 15 duiken, in laagseizoen.

ADVERTENTIE

Hippocampus maart/april 2015

39

Reportage Biologie

Onderzoekers ontdekten een rijke diversiteit van fluorescerende kleuren en patronen in de mariene vissen, zoals hier geïllustreerd. A) Kettingkathaai (Scyliorhinus retifer).; B) Steenvis (Synanceia verrucosa); C) Valse murene (Kaupichthys brachychirus) D) Grondel (Eviota sp.); E) Hagedisvis (Saurida gracilis); F) Gele pijlstaartrog (Urobatis jamaicensis); G) Tropische tong (Soleichthys heterorhinos); H) Doktersvis (Acanthurus coeruleus, juveniel). Foto's: PLoS ONE.

D

G

E A

H

F

B C

Wetenschappers ontdekken 180 lichtgevende vissoorten Sommige dieren, zoals koralen en kwallen, hebben de mogelijkheid om licht te absorberen en die in een

David ontdekte dat meer dieren dan gedacht dat blauwig licht opnemen en nadien terug uitstralen in fluorescent neongroen, -oranje en -rood.

andere kleur terug uit te stralen.

Dat fenomeen heet biofluorescentie.

Wetenschappers

ontdekten

eind 2013 dat het meer voorkomt dan eerst gedacht. Ook op grote diepte. Dit maakten ze begin 2014 bekend, maar ze publiceerden hun onderzoeksresultaten pas tijdens de zomer van 2014 in PLoS ONE.

D

avid Gruber, bioloog aan het Ba­ ruch College en het Amerikaanse Museum voor Natuurgeschiedenis (American Museum of Natural History), leidde het onderzoeksteam. Dat er op geringe dieptes (tot daar waar de koralen groeien) biofluorescentie bij sommige koralen, kwallen, vissen en andere dieren voorkomt, was al langer geweten. Ook op land komt het voor bij onder andere vlinders en papegaaien. Maar blijkbaar komt het fenomeen ook in de dieptes van de oceanen voor, daar waar het meeste licht door bovenliggende waterlagen geabsorbeerd is en waar enkel een blauwige waas overblijft.

40

Hippocampus maart/april 2015

Wat is biofluorescentie?

Wanneer welbepaalde eiwitten in een levend organisme worden geprikkeld door (licht)fotonen van een hoogenergetische golflengte, gaan elektronen in deze eiwitmoleculen over naar een hoger energieniveau. Dit is een uiterst instabiele situatie voor een molecule en de elektronen vallen heel snel (een kwestie van nanoseconden) terug naar hun oorspronkelijk energieniveau (de grondtoestand). Bij het terugvallen komt de energie van de fotonen vrij, wat kan waargenomen worden als fluorescerend licht.

In het geval van de mariene organismen kan het 'prikkelende' licht variëren tussen het onzichtbare UV-licht tot het zichtbare blauwe licht ('blacklight'). Het uitgezonden fluorescerende licht varieert van blauw over groen, van oranje tot rood, afhankelijk van het specifieke eiwit dat in het organisme aanwezig is.

Deze eiwitten worden fluorescentie-eiwitten of FP's (fluorescence proteins) genoemd.

Om de lichtgevende dieren te vinden, moesten de wetenschappers wel speciale camera's gebruiken. Het fluorescerende licht is namelijk niet zichtbaar voor de mens. Daarom gebruikten ze in hun zoektocht blauwe lampen en camera's met geelfilters die het blauw licht blokkeren. Wat ze vervolgens ontdekten, overtrof al hun verwachtingen.

Het eerste rapport dat de wetenschappers uitbrachten gaat over de wijdverbreide biofluorescence bij mariene vissen. Ze identificeerde in de wateren rond de Bahama's en de Kaaimaneilanden meer dan 180 vissoorten, die alle een brede waaier van fluokleuren en -patronen toonden bij blauw licht.

Haaien, roggen, palingen, hagedisvissen, … allemaal bleken ze de mogelijkheid tot bio­ fluorescentie te bezitten. De wetenschappers vermoeden dat de dieren licht uitstoten om met elkaar te communiceren, elkaar te lokken voor het paaien of zelfs als camouflage, zodat ze minder gemakkelijk een prooi vormen voor hun natuurlijke vijanden. Het verslag opent de deur voor de ontdekking van nieuwe fluorescerende eiwitten die kunnen worden gebruikt bij biomedisch onderzoek.  IVO MADDER

DIEPZEEDUIKMATERIAAL

verkoop , verhuur , onderhoud , hersteling

DUIKFLES OPVULLING lucht en nitrox

OPBLAASBARE BOTEN , SEMI-RIGIDE- EN SPORTBOTEN verkoop , verhuur , onderhoud , hersteling

WATERSKI EN WAKEBOARD ZWEMMEN

NIRuime EUWEGRATIS Locatie Winkel &

PARKING van 20 Plaatsen !

Openingsuren

van maandag tot vrijdag

10h00 - 12h30 / 13h30 - 19h00

op zaterdagen

10h00 - 18h00 (non-stop)

INFO @ www.

globemarine.be

Foto’s : Pierre-Bernard Demoulin

Humaniteitslaan , 249 | 1620 Drogenbos | Tel : +32.2.376.33.46

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

CMAS WK Onderwaterfotografie

Grote wrakken bieden goede schuilplaatsen voor grote kabeljauw.

Tijdens het CMAS Wereldkampioenschap onderwaterfotografie worden er presentaties gegeven door de befaamde onderwaterfotografen Alex Mustard en Kurt Amsler.

V

an 21 t.e.m. 25 mei 2015 komen 's werelds beste onderwaterfotografen naar Zeeland om de allermooiste foto's te maken voor het Wereldkampioenschap (WK) onderwaterfotografie.

De Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) organiseert naast dit WK ook allerlei 'side-events' voor jou als sportduiker.

Zo komen onder andere Alex Mustard en Kurt Amsler in het pinksterweekend naar Zeeland om een presentatie te geven.

Ook kun je aan boord stappen van marineschip 'Argus' voor een presentatie van Cor Kuyvenhoven over wrakduiken op de Noordzee. Wil je nieuwe duikmaterialen testen? Ga dan op zondag 24 mei 2015 naar Den Osse, Nieuwe Kerkweg, voor de 'Try & Dive'. Kortom: er is héél veel te doen tijdens het WK-weekend in Zeeland!

42

Hippocampus maart/april 2015

Alex Mustard

Try & Dive

Op zondag 24 mei geeft internationaal topfotograaf Alex Mustard een presentatie in restaurant de Vierbannen in Ouwerkerk.

Met meer dan dertig jaar ervaring in de onderwaterfotografie én als winnaar van een aantal grote prijzen vertelt hij over zijn werk in de onderwaterfotografie. De presentatie begint om 10.30 uur en is inclusief met lunch bij de Vierbannen. Kosten voor deze presentatie zijn €16,00 (NOB-leden betalen €8,00).

Wil je nieuw duikmateriaal of fotoapparatuur uitproberen? Kom dan op zondag 24 mei naar de 'Try & Dive' bij duikplaats Den Osse, Nieuwe Kerkweg! Experts van Mares, Bare, Olympus en Onderwaterhuis. nl staan daar voor je klaar om je uitleg te geven over het nieuwste duikmateriaal en fotoapparatuur. Je kunt er zelfs mee het water in! Hier probeer je dat nieuwe Bare droogpak of die comfortabele Mares vinnen. Wil je een camera van Olympus uitproberen? Om 10.00 uur en 13.30 uur start een workshop, waarbij je na een uitgebreide instructie zelf aan de slag gaat met de apparatuur. Na je duik zie je je foto direct op een groot scherm, krijg je feedback van de experts en kun je je foto's uitprinten en mee naar huis nemen.

Kurt Amsler Ook topfotograaf Kurt Amsler reist voor het WK af naar Zeeland en vertelt op zondag 24 mei om 20.30 uur over de spectaculaire geboorte van een potvis. Eind vorig jaar filmde hij deze geboorte bij de Azoren.

Tijdens zijn presentatie van ongeveer een uur laat hij je deze gebeurtenis meebeleven via film en foto's.

Foto: GetImage.

Foto: archief Kurt Amsler.

Foto: Cor Kuyvenhoven.

Alex Mustard.

WK Photo Experience

relaties onder de waterspiegel

Het WK van heel dichtbij meemaken? Geef je dan op voor de WK Photo Experience!

Van zaterdag 23 mei t.e.m. maandag 25 mei 2015 verblijf je in hetzelfde hotel als de deelnemers aan het WK en 's avonds drink jij jouw drankje aan dezelfde bar. De gastvrouw en gastheer voor deze WK Photo Experience zijn Karin Brussaard en Edwin van der Sande. 'Special guest' is niemand minder dan internationale topfotograaf Alex Mustard. Exclusief voor de deelnemers van de 'WK Photo Experience' zal hij de zaterdagavond vullen met een boeiende lezing.

Wil je meer weten over de voedselrelaties, gastheerrelaties en relaties tussen de geslachten onder de waterspiegel? Ga dan op vrijdag 22 mei om 19.30 uur naar de presentatie van Marco Faasse en Brendan Oonk, beiden lid van de Biologische Werkgroep van de NOB. Aan de hand van hun eigen ervaringen en uitgebreide kennis over het bijzondere Zeeuwse onderwaterleven vertellen zij vol enthousiasme over de specifieke onderwaterwereld.

Duik op vrijdagavond 22 mei mee in de Noordzee met onderwaterfotograaf Cor Kuyvenhoven en laat je betoveren door de wonderschone onderwaterwereld. Op de bodem van de Noordzee liggen veel wrakken, waar Cor prachtige foto's van heeft kunnen maken. Die avond zal hij deze tonen. Extra bijzonder is dat deze presentatie wordt gehouden op het duikvaartuig Argus van de Koninklijke Marine. De bemanning van het schip legt dan eveneens de functie uit van het schip.

Foto: Ann Ignoul.

Foto: René Weterings.

Een overzicht van de activiteiten

Duiker bij een mosselhangcultuur.

Cor Kuyvenhoven op een marineschip

Marco Faasse vertelt je meer over relaties onder de zeespiegel.

'Kom dichterbij' door René Weterings René Weterings, één van onze vaste krachten bij Onderwatersport, laat op zondag 24 mei vanaf 13.00 uur in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk aan de hand van de slogan van het WK, 'Kom dichterbij', een selectie van zijn foto's zien. Na de presentatie van René bezoek je onder leiding van een gids het indrukwekkende Watersnoodmuseum (kosten: € 6,75 – voor NOB-leden: € 3,00). Wil je ook de presentatie van Alex Mustard volgen? Dan is dat met deze presentatie te combineren.

Donderdag 21 mei 2015 • WK Parade | 14.30 uur | De Nieuwe Kerk, Zierikzee.

• Openingsceremonie | 15.15 uur | De Nieuwe Kerk, Zierikzee.

Vrijdag 22 mei 2015 • Relaties onder de waterspiegel | 19.30 uur | locatie wordt nog bekend.

• Wrakduiken op de Noordzee | 20.30 uur | Zierikzee, aan boord van duikvaartuig. Argus van de Marine.

Zaterdag 23 mei 2015 • Start WK Photo Experience | in de ochtend | Burgh-Haamstede.

• Oosterschelde boven water | 14.00 uur | De Nieuwe Kerk, Zierikzee.

Zondag 24 mei 2015 • Alex Mustard + lunch | 10.30 uur | Ouwerkerk.

• René Weterings + rondleiding Watersnoodmuseum | 13.00 uur | Ouwerkerk.

• Kurt Amsler | 20.30 uur | Hotel 'Grand ter Duin', Burgh-Haamstede.

Maandag 25 mei 2015 • Vliegerfestijn | 11.00 uur | Strand Renesse.

• Huldiging kampioen en sluitingsceremonie | 18.00 uur | Strand Renesse.

Let op: op het moment dat deze Hippocampus naar de drukker werd gestuurd, waren nog niet alle side-events bekend.

Een compleet overzicht vind je op www.duikweek.nl/Side-events.

Hippocampus maart/april 2015

43

Foto: Ireen Loots.

Programma voor de deelnemers

Topfotograaf Luc Rooman (rechts) werd geselecteerd om NELOS te vertegenwoordigen tijdens de fotowedstrijd. Als model en assistent, eveneens een topfotograaf, neemt hij Filip Staes (links) mee.

de Oosterschelde boven water Naast dat er veel activiteiten voor sportduikers worden georganiseerd, laat de Biologische Werkgroep van de NOB ook graag aan de Zeeuwse inwoners en toeristen zien wat er in de Oosterschelde leeft. Daarom staat de Biologische Werkgroep op zaterdag 23 mei van 14.00 tot 16.00 uur op het Kerkplein in Zierikzee, met bakken met daarin onderwaterleven.

Een spannend moment: de bekendmaking!

Wie wordt de nieuwe wereldkampioen? Dat is natuurlijk de hamvraag van het hele weekend. Op het strand van Renesse wordt bekendgemaakt wie de wereldkampioen zal worden. Je bent van harte welkom om hierbij aanwezig te zijn! Vanaf 11.00 uur zijn er bovendien enorm grote vliegers op het strand van Renesse, in de vorm van allerlei zeedieren. Leuk om even langs te komen dus!  MADELON SCHEPERS, NOB,

Donderdag 21 mei 2015 • WK-parade.

• Openingsceremonie.

• Technical Meeting.

Vrijdag 22 mei 2015 • Oefendag waarin twee duiken worden gemaakt.

Zaterdag 23 mei 2015 • Eerste wedstrijddag: twee duiken.

Zondag 24 mei 2015 • Tweede wedstrijddag: twee duiken.

• Vijf mooiste foto's selecteren en inleveren.

Maandag 25 mei 2015 • Excursie.

• Jurering.

• Huldiging kampioen.

• Sluitingsceremonie.

Aanmelden?

Wil je je aanmelden voor één van deze activiteiten?

Ga dan naar www.duikweek.nl/Side-events. Hier vind je meer informatie over de activiteiten én lees je hoe je je kunt inschrijven. Voor een aantal presentaties en workshops zijn er beperkte plaatsen, vol=vol!

COMMUNICATIEMEDEWERKER

ADVERTENTIE

veRkOOp vaN TOpmeRkeN aDvIes vaN pROfessIONaLs OffICIëLe HeRsTeLDIeNsT maaTweRk OpLeIDINgeN

HaaL HeT maXImaLe UIT Je ONDeRwaTeRCameRa www.mes-bvba.be 44

Hippocampus maart/april 2015

Hippoëzie

Zeeklacht Het water van de zee is altijd zout, Hoe men de suikerpot ook mag hanteren, Geagiteerd over het strand marcheren, Terwijl de wind de brandingkoppen krauwt; Een borstbeeld hakken uit scheepstimmerhout, Des nachts, in droom, met meerminnen verkeren, Tarbot fileren of Neptunus vereren: Het water van de zee is altijd zout.

Foto: Ivo M adder.

Daar helpt geen moederlief, geen vaderstout, Geen bokken, dokken, knokken of gekscheren, Geen brein van boterkoek, geen hart van goud: Of men voor dames voelt of meer voor heren, Het water van de zee blijft altijd zout.

Cees Buddingh

Bondsnieuws Commissie Duikonderricht Sectie EDIT

Nieuwe downloads

Er zijn via de NELOS-downloadserver, welke onder andere via de NELOS-wiki bereikbaar is, enkele nieuwe formulieren, PowerPointpresentaties en een brochure ter beschikking.

Eind 2014 werd het formulier Duikorganisatie Zeeland onder handen genomen zodat de pdf nu invulbaar is via pc. Ook werden de gegevens over de meerplaatsherdrukkamers aangepast. Er is tevens een nieuw formulier 'Ongevalsverklaring-VC' downloadbaar. Op dit formulier kan je na een duikongeval extra informatie noteren, welke bestemd is voor het Veiligheidscomité.

Zodoende kan men de ongevallen beter in kaart brengen en gepaste veiligheidsprocedures uitwerken of nuttige 'Tips van het Veiligheidscomité' publiceren. De info die je via dat formulier meldt, wordt niet doorgegeven aan de verzekering.

Sinds begin 2015 zijn er nieuwe homologatieformulieren Blender, OC en CCR beschikbaar. Ondertussen is er ook een nieuwe versie van het opleidingsformulier Gevorderde Nitrox-Duiker (GND). Er is eveneens een

nieuwe PowerPointpresentatie (PPT) over duikmateriaal voor GND ter beschikking.

Die van GND fysica werd vorig jaar al geüpdatet. Tegen eind april 2015 zullen ook de andere PPT's van GND aangepast zijn.

In navolging van de werkboekjes duikgeneeskunde, die je al een tijdje kan downloaden, zijn weldra ook de werkboekjes fysica ook klaar. Waarschijnlijk zal je ze eind april kunnen downloaden. Ook de PPT fysica vanaf het niveau 2*Duiker zal tegen dan geüpdatet zijn, conform met de inhoud die in de nieuwe NELOS-cursus Theorie sportduiken zal komen te staan.

Er is een nieuwe editie beschikbaar van de brochure NELOS-structuur. In deze brochure, die enkel gedownload kan worden, vind je terug wie wat doet binnen NELOS vzw.

In de NELOS-Infomap 2015 vind je onder paragraaf 12.5.2 het begrip 'mechanische ongevallen'. Dit is een verouderde term voor barotraumata of barotrauma's. Het was een rechtstreekse vertaling van het Franse 'Accident Mécanique' en duidt op mechanische beschadigingen van de duiker zelf (door scheuren, opzwellen van weefsels, onder- of overdruk in lichaamsholten).

Ook in sommige PPT's en werkboekjes staat die term vermeld. In de nieuwe cursusboeken vinden we het echter niet meer terug.

Daarom zal 'mechanische ongevallen' tegen eind 2015 overal vervangen worden de term 'barotrauma's of barotraumata'. Wel zullen we in de nieuwe NELOS-cursusboek bij het hoofdstuk medische woordenlijst een verklaring toevoegen.  IVO MADDER

Hippocampus maart/april 2015

45

Reportage Geschiedenis

Heil uit de zee Als we aan de waterkant staan, staren we keer op keer naar de wateroppervlakte. We hoeven geen duikers te zijn om te weten dat deze watermassa heel wat schoonheid te verbergen heeft.

Als we ons op of onder water begeven, weten we nooit wat ons te wachten staat. Dat maakt dat de zee zelfs nu nog ondoorgrondelijk is. Niet moeilijk dat er in de loop der eeuwen verhalen en mythologieën over de zeemeermin zijn ontstaan. De staart van een vis, het naakte lichaam en hoofd van een vrouw met lang blond haar dat meestal zedig de borsten bedekt. Geen wezen dat zo tot de verbeelding spreekt als de zeemeermin. Ontsproten uit de fantasie van de zeevarenden over heel de wereld, vind je deze eeuwenoude dame terug in heel wat culturen.

W

ie de geschiedenis induikt, merkt al snel op dat heel wat culturen watergoden kenden die men kon aanbidden of vrezen. De watergoden staan dan ook symbool voor de oceaan of de rivier. De oudste watergod Oannes of door de Babyloniërs Ea genoemd, was één van de belangrijkste goden circa 5.000 jaar vóór Christus in Mesopotamië (het huidige Irak). Hij was niet alleen de god van de wijsheid, maar tevens ook van de afgrond of diepte en zo dus ook van het diepe water. Op de oudste afbeeldingen draagt hij als mens een vismantel. Later evolueert dit naar een half-vis, half-mens en wordt Oannes die de mensheid de kunsten en de

46

Hippocampus maart/april 2015

wetenschap schonk, beschreven door de Babylonische schrijver Berossus (3e eeuw v.C.) als zijnde de 'zeemeerman'. Was de zeemeer'man' als eerste gecreëerd, ook in deze mythische wereld?

de zeemeermin duikt overal op De Syrische maangodin Atagartis was de eerste officiële 'zeemeermin'. Zoals we weten heeft de maan invloed op de getijden.

Daarom is het niet zo verwonderlijk dat een maangodin als zeemeermin werd afgebeeld. In Chinese graftombes zijn de afbeeldingen van de oudste zeemensen, Fuxi en zijn vrouw Nu Guang, terug te vinden.

In Japan kent men Ningyo, een vis met een

menselijk hoofd, in India de watergod Trita en eveneens de god Matsya die vaak wordt afgebeeld als een zeemeerman. Zelfs de Eskimo's hebben de godin Sedna en op de Filipijnen wordt ze Dyesebel genoemd. Een aantal jaren geleden werd daar een Australische blonde drenkelinge uit het water gehaald en omdat het geloof daar nog zo sterk is, dachten de vissers dat ze een zeemeermin hadden gevangen. In Zuid-Amerika wordt de zeemeermin Yemanja genoemd en in Afrika heet ze Mami Wata.

Daar luidt het verhaal dat deze werd ingevoerd vanuit Europa vanwaar de slavenschepen vertrokken, schepen met een zeemeermin als boegbeeld. Zelfs op het vorige WK voetbal in Zuid-Afrika was Mami Wata nog aanwezig. De Afrikaanse zeemeermin zou het doel beschermen en alle doeltrappen naar de goal doet afwijken. Door het oude Griekenland is de zeemeermin als Aphrodite, de vruchtbaarheidsgodin en geboren uit het schuim, de bekendste verschijning in Europa. Ook na de middeleeuwen is de zeemeermin niet meer weg te denken uit de Europese volksverhalen.

het epische dichtwerk van Homerus Het was Homerus, de Griekse dichter en zanger die het eerste sirenes, zeemeerminachtige wezens, beschreef in zijn epos

De zeemeermin van Wemeldinge, een creatie van kunstenaar Léon Vermunt. "In een soort dialoog met de zee, het strand en het zonlicht is het idee geboren om een zeemeermin te maken".

In het Spaanse stadje Tarragona is de allereerste school voor zeemeerminnen en -mannen gevestigd (www.sirenasmediterraneanacademy.com).

Aan weerszijden van het wapenschild van Oostende een schildhouder: rechts (voor de kijker links) een meerman en aan de andere kant een meermin.

Foto: Chris Demuynck.

Foto’s (2): Sirenas Mediterranean Academy.

de Odyssee (rond 800 v. C.). Wie nog een traditionele opleiding Latijn of Grieks heeft genoten, kan zich het verhaal zeker nog herinneren. Het boek Odyssee vertelt het verhaal van de listige held Odysseus die na afloop van de Trojaanse Oorlog een hele zwerftocht ondergaat om zijn thuishaven, het eiland Ithaka, te bereiken. Odysseus en zijn crew worden door de beeldschone sirenes met hun zachte gezang aangetrokken.

Deze sensuele dames hebben de kwaadaardige gewoonte om zeelui zo naar gevaarlijke kliffen te lokken. Mits Odysseus al veel watertjes doorzwommen had, wist hij ook hier raad mee. Hij beval de matrozen hun oren dicht te smeren met was en hem vast te binden aan de mast van het schip want hij wou dit gezang zo graag aanhoren. Homerus blijft zeer suggestief bij de beschrijving van deze sirenes. We weten enkel dat de sirenes bloedmooi, verleidelijk en gevaarlijk zijn, ze prachtig kunnen zingen en zeemannen in het ongeluk voeren.

relatie met het Christendom Dit verhaal werd in de middeleeuwen door de kerk gebruikt om mensen te waarschuwen voor het kwaad van de verleiding, de 'luxuria'. In die tijd vond je dan ook in veel kerken, kloosters en kathedralen afbeeldingen van zeemeerminnen. Merkwaardig is ook dat de zeemeermin voorkomt in het

Foto: Chris Demuynck.

Christendom als zijnde Maria, de moeder van Jezus. Haar naam zou stammen uit de Hebreeuwse naam Miryam dat is afgeleid van 'Mar' (zout, bitter) en 'yam' (zee). Met wat fantasie zie je bij het bekijken van de lange blauwe en witte gewaden van het 'Lourdes' Mariabeeld, de kleur van de zee en het schuim van de branding. Ook het parelsnoer rond haar handen heeft banden met de zee. En vanwaar zou de christelijke traditie ontstaan zijn om te dopen waarbij we overgoten worden door wijwater?

moderne tijd Ook vandaag is de zeemeermin nog steeds een metafoor voor verlokking. Ze vond haar weg in de kunst en in de heraldiek (wapenschild van Oostende). Ze duikt vaak op in allerlei reclameboodschappen en in films.

Als men er nuchter over denkt, hebben zeelui op wereldtrektocht waarschijnlijk zoogdieren uit tropische wateren gezien, zoals de zeekoe of de lamantijn waarvan de vrouwtjes ook tepels hebben. Waarom verbaast het me niet dat mannen na weken enkel hun collega's en water te hebben gezien een dergelijke vergissing gemakkelijk konden maken ...  CHRISJE DEMUYNCK

Wist je dat?

• Zeemeerminnen zeven keer meer voorkomen in de kunst en mythologie dan zeemeermannen?

• Sirenomelie een zeer zeldzame aandoening is, waarbij de benen aan elkaar gegroeid zijn?

• De kiezelstenen op het strand van het Schotse eiland Iona 'meerminnentranen' worden genoemd, naar de tranen van een meermin die ongelukkig verliefd was op een onvermurwbare monnik.

• Dat er in het Spaanse stadje Tarragona de allereerste school voor zeemeerminnen en -mannen gevestigd is (www.sirenasmediterraneanacademy. com). Het doel van de opleiding bij de 'Sirenas Mediterranean Academy' is om deelnemers te laten voelen hoe het is om als vis of dolfijn door het leven te gaan. Volgens de academie een droom van heel wat mensen. Bovendien zou een sessie als zeemeermin ook goed zijn voor je lichaam: zwemmen als zeemeermin helpt je buik- en beenspieren te trainen. Naast een duik in de zee krijgen de deelnemers ook een fotosessie in gepaste zeemeerminnenoutfit aangeboden.

Hippocampus maart/april 2015

47

Bondsnieuws NELOS/LIFRAS

Vakantiesalon 2015 Van 5 tot 9 februari 2015 vond de succesvolle 57e editie van het Vakantiesalon in de Brusselse Expo plaats met als themaroutes fietsen, familievakanties en outdoor.

Foto's: NELOS-archief.

Meer dan 97.500 bezoekers kwamen zich informeren, boeken en vooral ook de beleving opsnuiven van de verschillende vakantiebestemmingen tijdens de talloze animaties, optredens en degustaties. De prijs voor de inkom van het Vakantie­salon was dit jaar bewust verhoogd met de bedoeling om echt geïnteresseerde bezoekers een aangenaam beursbezoek te bieden en meer tijd te gunnen bij de exposanten.

Door deze strategische keuze werd een daling in het bezoekersaantal verwacht, maar uiteindelijk bleven de aantallen redelijk stabiel en werd het erg kwalitatieve bezoekersprofiel heel goed gesmaakt door de exposanten.

Om zoveel mogelijk bezoekers naar onze stand te lokken, sloten we dit jaar opnieuw een deal met de organisatie om de duiktank te mogen plaatsen en initiaties te begeleiden. Aangezien de duiktank op een goede en ruime plek was opgesteld, hadden de bezoekers de opportuniteit om even Info over waar je kan leren duiken bij NELOS en LIFRAS werd verstrekt.

De duiktank.

48

Hippocampus maart/april 2015

Wij gaan een duikje in de duiktank doen.

stil te staan en de sfeer op te snuiven, wat uiteraard in ons voordeel speelde. Hierdoor konden onze vrijwilligers de mensen ook gemakkelijker aanspreken en hen wat voorzien van algemene informatie omtrent de duiksport. Onze stand en duiktank stonden ook vlakbij de sfeermakers van Midden- en Zuid-Amerika. Zij bezorgden de bezoekers heerlijke cocktails en leuke dansmuziek. Dit bracht iedereen in een leuke stemming en vooral in vakantiesfeer!

om de duiksport en de aangesloten clubs zo goed mogelijk te promoten. Het waren voornamelijk zij, die de bezoekers aanzetten om zich in te schrijven voor een initiatie in de duiktank. Ongeacht de moedertaal, elke dag heerste er een leuke en gezellige sfeer tussen de verschillende medewerkers. Ook de organisatie zelf was uiterst tevreden over de samenwerking met ons, wat uiteraard mogelijkheden schept voor de toekomst

Met de 40 duikinitiaties per dag kunnen we, net zoals vorig jaar, spreken van een groot succes. Het waren opnieuw vooral de jongeren die geïnteresseerd waren om een duik in het water te nemen, toch konden we ook verscheidene volwassen bezoekers plezieren met een initiatie.

Deze goede samenwerking vertaalde zich in het aantal bezoekers die vol interesse aan onze infobalie informatie kwamen vragen. Met de clubbrochure en het overige promotiemateriaal wisten we deze mensen snel en eenvoudig wegwijs te maken naar een club in hun buurt.

Dit hele gebeuren kon uiteraard niet gerealiseerd worden zonder de medewerking en steun van onze gemotiveerde vrijwilligers.

Zowel Franstalige als Nederlandstalige vrijwilligers – van LIFRAS en NELOS – boden zich spontaan aan, om gedurende die vijf dagen mee een handje te komen helpen. Zij hebben hun uiterste best gedaan

We merkten op dat diegenen, die het niet gepast vonden of de tijd niet hadden om een duikinitiatie ter plaatse te doen, zeer tevreden waren met de gratis duikinitiatie die door de clubs aangeboden wordt in de clubbrochure. Wat deze gratis duikinitiatie betreft, werd aan de geïnteresseerde bezoekers telkens duidelijk meegedeeld dat

Een selfie van mijn initiatieduik, met mijn vrouw op de achtergrond.

Tof zo'n initiatieduik.

Duiken, echt wel leuk.

De duiktank.

Ik zie mijn spiegel­ beeld in het venster.

ze eerst contact dienen op te nemen met de club zelf zodat er zeker tijd voor hen vrijgemaakt kan worden.

Zowel de Hippocampus als de brochure 'Start-to-Dive' werden voornamelijk gebruikt om de bezoekers, die nog in twijfel waren, een duwtje in de rug te geven om de stap naar het duiken te zetten. Er werd ook publiciteit verworven in kranten, televisie en andere media. De foto's die op het vakantiesalon gemaakt zijn, staan reeds ter beschikking op de website van NELOS. Na deze vijf dagen op het vakantiesalon kunnen we kortom spreken van een groot succes ter promotie van de duiksport en aangesloten clubs. Aan al onze medewerkers, zowel vóór als achter de schermen, een hartelijke dank! Samen is het een prachtig evenement geworden. 

En vlak over de NELOS/LIFRAS-stand kon je informatie inwinnen over duikreizen.

Initiatieduik op het vakantiesalon.

Bedankt ook aan alle sponsors ❱ Dive Factory: voor het vullen van de flessen, het beschikbaar stellen van de duikuitrustingen en de duikmannequins.

Was de duik niet leuk? Toch wel.

❱ Philippe Vanderheeren: voor het beschikbaar stellen verlichtingsinstallatie. ❱ Mares: voor het leveren van gadgets voor de duikinitiaties en het aanleveren van een duikmannequin.

MARGAUX MONTRIEUX

❱ Rescue & Diving Team: voor het beschikbaar stellen van de duiktank.

Margaux Montrieux gefotografeerd vanuit de duiktank.

Hippocampus maart/april 2015

49

Bondsnieuws NELOS vzw

Statutaire Algemene Vergadering van 1 maart 2015 In de Hippo brengen wij een verkort verslag. Het volledig verslag kan bij je clubsecretariaat ingezien worden. Tijdens de vergadering werden de notulen genoteerd door Luce De Smet en Margaux Montrieux.

Voorzitter Willy van der Plas

coรถrdinator voor: Margaux Montrieux.

De vergadering had een speciaal karakter omdat verschillende persoonlijkheden ermee stoppen en er nieuwe bestuursleden moesten verkozen worden. Willy dankte voor het jarenlange vertrouwen en de goede samenwerking.

BEFOS en CMAS John Remue

Willy van der Plas

Voorzitter Willy van der Plas verwelkomde erevoorzitter Jozef Van den Berghe en BEFOS- en LIFRAS-bestuurslid Robert Henry. Hij dankte de organiserende club 't Zeepaardje voor de perfecte organisatie.

Hij stelde tevens de nieuwe administratieve

50

Hippocampus maart/april 2015

John Remue stelde dat wij via onze koepel BEFOS/FEBRAS lid zijn van CMAS, CMAS Europe, EUF en BOIC. Wij hebben wel bij CMAS moeten protesteren omdat onze CMAS-kaarten besteld waren in november 2013 en de levering pas einde maart 2014 gebeurde.

Het niet-stemgerechtigd lid, VVW, beantwoordde ook aan de minimumnormen van CMAS, dus niets verhindert een verdere samenwerking.

John betreurde de vernietiging van het onderwatermilieu in de Oosterschelde door het storten van staalslakken. De gecoรถrdineerde bezwaarschriften van de NOB, de Commissie Deltagebied en NELOS/LIFRAS

naar Rijkswaterstaat hebben weinig uitgehaald. Tijdens een gerechtelijke eerste aanlegprocedure werden onze claims in kortgeding verworpen. Hij hoopt het beste voor het Wereldkampioenschap Onderwaterfotografie in Zeeland.

Dank zij het project Grenzeloos Duiken zijn de infrastructuren nabij de parking Wemeldinge nu volop in gebruik.

John Remue

Foto's: Roland Wantens.

NELOS deed zijn ronde in de stad van Dendermonde

Public Relations Ronny Margodt

nog een leuke vakantie te bieden. Verder kondigde hij de openwatersportdag te Bredene aan met een leuke D-Dive-Day, die zal plaatsvinden in september 2015.

Ronny vraagt ook de medewerking van de clubs om de ledenbevraging te promoten voor de realisatie van ons Bloso-beleidsplan, maar ook om het bestuur een idee geven van de prioriteiten die er moeten gelegd worden.

Hij dankte dan nog de vele NELOS-sponsors en in het bijzonder Bloso, Mares, Scubapro en Green Force.

NELOS-boetiek Guy Bosmans Ronny Margodt

Ronny Margodt besprak de PR-activiteiten van NELOS. Er zijn een aantal Federale, Nationale en Internationale activiteiten waarbij een beroep gedaan wordt op het personeel, de regio's en vrijwilligers om NELOS en zijn activiteiten te promoten.

Daarnaast ondersteunt NELOS jaarlijks diverse initiatieven van de Regio's, dit kan zowel logistiek als door het inzetten van een personeelslid. Ook de clubs kunnen steeds rekenen op de logistieke steun.

BEFOS en dus ook NELOS was aanwezig op het Vakantiesalon te Brussel onder grote interesse van het publiek. In de duiktank werden ruim 200 duikinitiaties verricht.

Voor de eerste keer verleende NELOS zijn medewerking aan de Scubapro Testdagen.

Iedereen was tevreden met het bereikte resultaat en logischerwijs zal deze samenwerking worden verder gezet.

BEFOS is ook een samenwerking aangegaan met Thomas Cook en Neckermann.

Hierbij is het de bedoeling dat deze touroperators promotie voeren voor onze duik­ opleidingen en dat hun klanten bij hun terugkeer in België, gemakkelijk in één van onze clubs terecht kunnen.

In het kader van het Europese project Grenzeloos Duiken nadert de openingsdatum van de duiktank te Zwevegem. Binnen hetzelfde project loopt de actie Eco Diver onverminderd verder.

Ronny dankte Danny Vanparys die weer mee de actie Knuffelduik organiseerde. De opbrengst komt ten goede van een initiatief om jonge terminale kankerpatiënten

Bloso – Guy Bosmans Guy Bosmans vervolgde met het agendapunt Bloso. De Raad van Bestuur en de Commissies zijn volop bezig om het beleidsplan 2013-2016 te realiseren. Zoals ieder jaar is er in 2014 ook weer een rapportering geweest over het werkingsjaar 2013. Hiervoor heeft de Raad van Bestuur een actieplan opgesteld om te controleren welke doelstellingen al gerealiseerd en welke niet en hoe er geremedieerd moet worden.

Naast de vijf basisopdrachten heeft NELOS gekozen om verder te werken met de Opdracht Jeugdsport via het project 'Duik Erin'. Het project telde reeds 22 deelnemende clubs.

Financieel verslag Ronny De Meersman

Guy Bosmans

Dan was het de beurt aan Guy Bosmans met het verslag over de werking van de NELOS-boetiek. Het boekjaar werd afgesloten met € 79.804,00 aan bruto inkomsten. Er is ook nog een stock aan goederen ter waarde van € 74.919,00. Een deel van de gemaakte winst werd onder meer terug uitgekeerd aan alle 1*Instructeurs en de nieuwe lichting 3*Instructeurs. Een gedeelte werd ook gebruikt voor de stickeractie in Hippocampus en voor de Infomap 2014. Ook de Audiovisuele Commissie, de Subcommissie Jeugdduiken, de Sportcommissie en de Commissie Biologie werden gesponsord in hun activiteiten. Ondanks de stijging der aankoopprijzen, werd deze verhoging niet doorgerekend aan onze leden. Guy Bosmans beëindigt zijn functie en dankte al zijn medewerkers van de voorbije 24 jaar.

Ronny De Meersman

Daarna besprak penningmeester Ronny De Meersman de financies en dit voor de 26e en laatste keer, want ook hij stopt ermee.

Ronny verklaarde dat NELOS een solide federatie is en financieel sterk staat, daarbij bezitten we het Duikershuis dat een grote waarde heeft.

Ondanks verminderde Bloso-subsidies is er toch nog een batig saldo. Wat de budgetten betreft staan er een paar uitdagingen in voor de nieuwe Raad van Bestuur. Er moet dringend een nieuwe website komen en voor bestellingen via internet moet er een programma aangekocht worden.

De rekeningen en budgetten werden met handgeklap goedgekeurd.

Hippocampus maart/april 2015

51

Bondsnieuws NELOS vzw

Commissarissen der rekeningen Henri Van de Sijpe

Henri Van de Sijpe

Henri Van de Sijpe bracht het verslag van de commissarissen der rekeningen mede namens Kurt Verduyn. Zij konden bevestigen dat journaal en grootboek overeenstemmen met de werkelijkheid en dat de balans een waarheidsgetrouwe weerspiegeling is van het bezit van de vzw. Henri was bijzonder verheugd dat de commissies allemaal vier sterren verdienen bij de presentatie van hun inkomsten en uitgaven.

Maar ook de beide commissarissen nemen ontslag. Mark BultĂŠ en Ronny De Meersman nemen hun functies over.

De ontheffing van de Raad van Bestuur werd ook bij handgeklap goedgekeurd.

Commissie Duikgeneeskunde & Mental Coaching Ingrid Dekelver

Ingrid Dekelver

Ingrid Dekelver bedankte namens de Geneeskundige Commissie ontslagnemend voorzitter, Roland Vanden Eede, voor zijn

52

Hippocampus maart/april 2015

jarenlange inzet. Zij verklaarde dat de hoofdbrok van de Geneeskundige Commissie de opleiding tot Duiker-Hulpverlener blijft. In 2014 waren er weer 210 nieuwe DHV-kandidaten in de verschillende provincies voor de theorielessen.

Ingrid besprak dan het Vlaams decreet 'Medisch verantwoord sporten'. In die optiek wil de Geneeskundige Commissie graag een herziening van de duikkeuringen voorstellen, zodat de keuring gebeurt door 'duikerartsen'. Er zijn verschillende vragen en opmerkingen uit de vergadering. Voorzitter Willy van der Plas vroeg het voorstel nog verder uit te werken en na bespreking met de Raad van Bestuur dan een beslissing te laten nemen op de volgende Algemene Vergadering.

Zij vernoemde ook de Subcommissie Mental Coaching, die weer goed werk heeft geleverd om onze duikers en hun familie goed bij te staan bij incidenten en accidenten.

Commissie Duikonderricht Sven Vandekerckhove

mologatie van 97 Bronzen Dolfijnen, 51 Zilveren Dolfijnen alsook 34 Gouden Dolfijnen. Maar ook nog 20 Begeleiders Jeugdduiken, 7 Jeugdduikinstructeurs en voor het eerst 6 Jeugd-Openwaterbegeleiders.

Bij het Technisch Duiken werden er ook 28 brevetten gehomologeerd voor Extended Range, Trimix- en/of Rebreatherduiken en dan kwamen er 86 nieuwe Trimix Blenders en 10 nieuwe Blender Instructeurs bij.

Het instructeurskader werd opnieuw significant uitgebreid met 30 nieuwe 1*Instructeurs. Ook de Zeestages te Boulouris brachten ons 12 nieuwe 2*Instructeurs en 3 nieuwe 3*Instructeurs. Sven dankte dan de Regionale Organisaties, de Duikscholen en alle Instructeurs en Assistent-Instructeurs voor hun inzet het voorbije jaar. Zonder hen zouden we geen nieuwe duikers en nieuwe kaderleden kunnen opleiden.

Commissie Redactieteam Hippocampus – Ivo Madder

Ivo Madder Sven Vandekerckhov e

Via Technisch Directeur Sven Vandekerckhove kwam de Commissie Duikonderricht aan bod. NELOS onderging een screening door Bloso om de opleiding Assistent-Instructeur te laten erkennen als beroepskwalificatie 'Initiator Sportduiken'.

Sven stelde dat Duikonderricht weer een indrukwekkend palmares kon voorleggen: 787 1*Duikers, 415 2*Duikers en 221 3*Duikers werden gehomologeerd, samen met 43 Kwalificaties Diep Duiken, 349 Basis-Nitrox-Duikers, 37 Gevorderde Nitrox-Duikers, 9 Nitrox-Instructeurs, 171 Duiker-Hulpverleners en 44 Assistent-Instructeurs. Daar moeten ook nog 210-tal inschalingen bij gerekend worden.

Het jeugdduiken verheugde zich op de ho-

Dan was het de beurt aan Ivo Madder namens de Commissie Redactieteam Hippocampus.

Hij gaf een overzicht van de vijf publicaties die nu aan de NELOS-huisstijl zijn aangepast. Bijzonder veel aandacht werd besteed aan het jubileumnummer, de 250e Hippo.

In juni 2014 bracht een delegatie van ons redactieteam een bezoek aan drukkerij Van der Poorten, waar ons bondsblad gedrukt wordt. Ivo meldde ook dat de Facebookpagina van Hippocampus online (www. facebook.com/hippocampusredactie) werd geplaatst.

Ivo verzekerde de vergadering dat de redactie verder zal werken om ook weer 5 uit de kluiten gewassen Hippo's met telkens heel wat interessante artikels te laten verschijnen, waarvan er vele door onze lezers

worden aangeleverd. Dit hebben we te danken aan de inzet van een goed werkend redactieteam. Ivo dankte ook Swinnen Printing voor de goede ondersteuning bij al ons drukwerk.

Audiovisuele Commissie Ludo Braeckman

Sportcommissie Herwig Van Cotthem

Ludo Braeckman

Herwig Van Cotthem

Herwig Van Cotthem bracht het verslag van de Sportcommissie. Hij dankte alle medewerkers voor het indrukwekkend competitief palmares dat de Commissie behaald heeft. Er werden 9 wedstrijden vinzwemmen samen met LIFRAS en 15 wedstrijden onderwaterhockey georganiseerd. Op dit ogenblik spelen er 14 ploegen, voornamelijk van NELOS-clubs in de nationale competitie. Wat het vrijduiken betreft, is de opleiding helemaal afgestemd op de nieuwe CMAS 2014 normen. Bij deze opleiding hoort ook een mooi en uitgebreid cursusboek. Dit is het meest uitgebreide boek rond vrijduiken dat er vandaag bestaat.

Ook voor 2015 stelde Herwig een ambitieus programma voor voor de drie onderdelen van de Sportcommissie.

NELOS Service Club Willy van der Plas

Namens de Audiovisuele Commissie sprak Ludo Braeckman. Vorig jaar had de Commissie een eerste Open Belgisch Kampioenschap georganiseerd in samenwerking met Guylian Seahorses of the World. In 2015 is het OBK enkel een shoot-out-wedstrijd. In 2016 opnieuw een OBK met geïntegreerd festival. De commissie gaat ook verder met de opleidingen. Video is nog in volle ontwikkeling. Belangrijk voor de commissie is het Wereldkampioenschap van CMAS in 'onze' wateren in Zeeland. Ludo verwacht veel van onze sterke BEFOS-afvaardiging.

De prestaties van de NELOS-afvaardiging binnen de Belgische ploeg in het Wereldkampioenschap Onderwatervideografie waren ook bijzonder goed. Tot besluit toonde Ludo de 'Volcano Island' van de steeds meer bekende videograaf Johan De Smedt en zijn assistent Gery Beeckmans.

Commissie Biologie Tiny Heremans Tiny Heremans presenteerde het jaarverslag van de Commissie Biologie. Ze besprak de voornaamste activiteiten, zoals de

De NELOS Service-club werd opgericht voor mensen die geen lid meer willen zijn van een club maar nog wel verzekerd willen zijn en de Hippocampus willen ontvangen. Het financieel bezit is 21.000 euro.

Willy van der Plas herhaalde dat dit bedrag ter beschikking is van de clubs die een duikmanifestatie willen organiseren en hiervoor subsidies wensen te krijgen.

Tiny Heremans

lezing door Francis Kerckhof, marien bioloog, over 'Noordzee - Moordzee?', waarin hij dramatische wijziging van de biodiversiteit aanhaalde. Op de Themaduik te Wemeldinge handelde de voordracht van Karl Van Ginderdeuren, een medewerker van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek, over 'Zoöplankton en diens rol in de Noordzee en in de voedselwebben'.

Brendan Ook sprak over 'de Ecologie van de dieren in de Oosterschelde' te Stavenisse. De commissie organiseerde ook een voordrachtavond te Leuven over de Invasie van de zwartbekgrondel door Hugo Verreycken. In 2014 werd één specialisatiecursus onderwaterbiologie met 18 kandidaten georganiseerd voor Antwerpen en Vlaams Brabant. 8 NELOS-leden hebben de cursus voleindigd en behaalden het brevet.

Commissie Duikers met een handicap – Ann Tielen

Ann Tielen

Het verslag van de Commissie Duikers met een Handicap werd gebracht door Ann Tielen, die fier kon aankondigen dat aansluitend op de nieuwe Specialty Onderwaternavigatie het vervolmakingsbrevet 'Kwalificatie Duikleiding' werd ingevoerd voor Wetwheelers Niveau A. De proeven zijn conform de protocollen en verwachtingen van de valide duikers en de voorwaarden zijn die van een echte 'autonome duiker', d.w.z. EN-14153-2. Ann meldde ook dat in 2014 er weer een goed geslaagde Wet Wheels duikdag was en dat opnieuw de theoretische module werd georganiseerd.

Ook in 2015 staan beide weer op het programma. Ze bedankte de commissieleden, in het bijzonder Charles Engels en Yves Druyve, die beiden de Commissie verlaten hebben. Zij rekende verder op een even goede samenwerking met de nieuwe Raad van Bestuur als met de vorige.

Hippocampus maart/april 2015

53

Bondsnieuws NELOS vzw

de (V)OSSEN Ivo Hubert

Viering en verkiezing Ivo Hubert

Ivo Hubert verduidelijkte nog waarom de regionale organisaties voor hun werking gegevens, die in het bezit van NELOS zijn, nodig hebben over de leden van de aangesloten clubs. Om een en ander in overeenstemming te brengen met de vigerende wetgeving werden de clubs verzocht een verklaring te ondertekenen, waarin de club daarvoor toelating verleent.

Vlnr: Dirk Saman, Sven Vandekerckhove, Karl Van der Auwera en Franklin Forrez.

Een grootse viering werd dan op touw gezet om de afscheidnemende bestuursleden, Willy, John, Ronny, Guy en secretaresse Luce te vieren. Maar meer daarover in het artikel 'Aflossing van de wacht'.

Het was al vrij laat toen de verkiezing van de vier nieuwe bestuursleden kon beginnen. Dirk Saman, Sven Vandekerckhove, Karl Van der Auwera en Franklin Forrez vullen de vacante plaatsen op in de Raad van Bestuur.  VERKORT VERSLAG OPGESTELD DOOR WIM VAN DOESELAER

ADVERTENTIE

Uw advertentie hier? publiciteit@nelos.be Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/hippocampus

54

Hippocampus maart/april 2015

Bondsnieuws NELOS-stickeractie

NELOS-stickeractie Trouw wordt beloond Sticker-NE

LOS-A7.in

dd 1

13/01/2015

De stickeractie waarbij de duiker met een NELOS-zelfklever op zijn auto beloond werd met een cadeaubon, werd sinds Hippocampus van jan./feb. 2015 vervangen door een stickeractie op de duikfles. Voor meer informatie zie blz. 90 in Hippo nr. 252.

Herken je de sticker op je duikfles? Stuur dan als bewijs een foto van je duikfles terug naar het NELOS-secretariaat t.a.v. Katrijn Ools (publiciteit@nelos.be).  KARL VAN DER AUWERA,

Foto's (3): Guy Bosma

ns.

VERANTWOORDELIJKE NELOS-BOETIEK

ADVERTENTIE

Ontdek ons volledige aanbod op

www.travelandjoy.be 124 TC_adv Merksem Hippocampus.indd 1

19/02/15 13:09

Hippocampus maart/april 2015

55

13:28:47

Club in de kijker

Nautilus Hasselt, 1965-2015 Duikschool Nautilus vindt zijn oorsprong terug in de vriendschap van enkele avonturiers die reeds in de beginjaren '60 de Middellandse Zee gingen verkennen. Opleiding hadden ze niet genoten. Het was vooral John Sarlée die de basisbeginselen haalde uit het boek 'La Plongée' van de Franse Marine Nationale. Als ze niet in Frankrijk waren, dan oefenden ze hun sport uit in de kuil van Lummen of in de zandgroeves van Mol. In 1965 beslissen de drie vrienden waarmee alles begon, Sarlée, Ramaeckers en Castermans, samen met Govaerts en Mellot om de vereniging V.Z.W. Nautilus Hasselt op te richten. De pioniers wisten toen wellicht niet dat ze daarmee het startschot gaven om honderden en honderden mensen naar de duiksport te loodsen.

Foto: archief Nauti

lus Hasselt.

Foto: archief Nautilus Hasselt.

Castern Sarlée, Etienne (1966): (vlnr.) Joh erg Sarlée, elb ky ng Jac Do ul, n lko va e , Jef Save In de steengroev m, Marcel Kemp lens. sset, Willy Defer Spaas, Robby No Ma m, ert fer De Alb ns, nry He ma

Als Hasseltse club had Nautilus wel een probleem. Enkele maanden voordien was in Hasselt duikschool COWOL opgericht en dhr. Storms, toenmalig schepen van Sport, stelde dat er maar plaats was voor één club in Hasselt. Hij zei aan John Sarlée: 'Zolang ik het voor het zeggen heb hier in Hasselt komt gij niet in het zwembad', waarop John laconiek antwoordde: 'Geen probleem, we wachten wel!'. Maar er kwam hulp uit onverwachte hoek. Op een BEFOS-vergadering en op advies van René Crepin bracht Nationaal Monitor Fernand Vansteenbeeck twee jonge clubs samen. We werden in contact gebracht met Joseph André en zo kreeg Nautilus de mogelijkheid om wekelijks te trainen bij D.D. Tienen.

Ondanks deze start in mineur was de groei van de club niet te stuiten. Harry Deferme werd verantwoordelijk voor de opleiding elementaire brevetten, Willy Deferme werd materiaalmees-

56

Hippocampus maart/april 2015

Zilvermeer Mol (1968): Vlarem II bestond nog niet.

ter, Jef Orens kwam bij de club en werd secretaris en later penningmeester, Albert Masset kreeg de leiding over de hogere brevetten. Opmerkelijk was de vlotte Nautilusloopbaan van Gerard Jonkmans. Als lid vanaf het eerste jaar, klom snel omhoog door zijn kunde en bleek de aangewezen persoon te zijn om duikverantwoordelijke van de club te worden. Pittige anekdote is wel dat Gerard zijn eerste brevet kon behalen doordat John Sarlée erin slaagde de instructeur, die moest jureren, zodanig af te leiden dat deze niet opmerkte dat Gerard, weliswaar begenadigd duiker, op dat ogenblik niet kon zwemmen. Tot op heden is hij nog steeds voorzitter van Nautilus en viert hij zijn 70e verjaardag in dit jubileumjaar. Albert Masset viert zijn 80e verjaardag en is nog steeds elke zondag in Mol op post. De kranige tachtiger heeft zich vorig jaar nog een nieuw (nat) duikpak aangeschaft.

Begin jaren '70 had Hasselt burgemeester

Links Jacques-Yves Cousteau, rechts Gerard Jonkmans.

Meyers een onderhoud met voorzitter Castermans en dankzij de steun van schepen Demal kreeg Nautilus eindelijk toegang tot het stedelijk zwembad. Onder leiding van Leon Pauly en Ria Auwerx bekwam Nautilus aanvullend een afdeling vinzwemmers. Deze groeide uit tot een van de beste clubs van België en won reeds talrijke wedstrijden zowel in binnen- als buitenland.

De eerste duikreizen gingen steevast naar Frankrijk: La Ciotat, Bec de l'Aigle, Ile d'Or, Saint-Raphaël, Boulouris, enz. Ook camping Kon Tiki vlakbij Saint-Tropez, in de achtertuin van Brigitte Bardot, met scheepswrakken binnen duikbereik. De wildste verhalen doen hierover de ronde.

Blijkbaar was men in België niet echt op de hoogte dat amforen niet zomaar konden opgedoken worden. Uit die tijd hebben we nog een krantenartikel in ons bezit met de titel 'Zes Limburgers zochten schat'.

Het ging over een groep duikers die voor de kust van Zadar een galjoen uit de zestiende eeuw aan het lichter maken was.

Ze werden veroordeeld en mochten drie jaar Kroatië niet meer betreden. Dat waren echter geen leden van Nautilus. De Nautilussers doken ook schatten op maar lieten zich blijkbaar niet vangen of kenden de reglementeringen omtrent 'potten' iets beter. Later gingen de reizen naar Spanje, Kroatië, Egypte, Venezuela en Costa Rica.

Kortom, geen bestemming was te ver voor de Nautilus-duikers.

actief inzetten voor de werking van de duikschool. Zo is er onder andere een gemotiveerd feestcomité dat instaat voor het vlot verloop van de duikweekends in Zeeland.

Genodigden uit andere duikscholen kijken vaak met verbazing naar de uitgebreide organisatie.

gemotiveerd kader dat deze beginnende duikers begeleidt in hun duikcarrière.

Dit jubileumjaar heeft Nautilus meer dan 50 activiteiten op de duikkalender staan met voor ieder wat wils. Duiken in Mol, Grevelingen, Noordzee, Oosterschelde, Esneux Onze container op weg voor een weekend Zeeland.

We hebben verschillende instructeurs in onze club, maar leuk om weten is dat onze eerste instructeur Gerard Jonkmans is. Zijn zoon, David, is de laatste instructeur die onze club enkele jaren geleden rijker werd.

We hopen uiteraard dat anderen hun voorbeeld ooit zullen volgen.

Vandaag, anno 2015, is Nautilus een bloeiende vereniging, met fantastische vrijwilligers die zich dagelijks inzetten, met jaarlijks nieuwe enthousiaste leden en met een

Foto: Wilfried Paesmans.

Groepsfoto bij openingsreceptie feestjaar 5 januari 2015.

De club groeide bijzonder snel. Op haar hoogtepunt telt de vereniging meer dan 130 leden. Zo'n grote vereniging steunt op een sterke kern van vrijwilligers die zich

Foto: Xavier Nickmans.

Geen inspanningen na de duik!

Foto: Jan Lynen, bewerkt in Photoshop.

Foto: Lieve Claes.

Hippocampus maart/april 2015

57

Club in de kijker Jonkmans David, de laatste instruc teur bij Nautilus Hasselt, en Gerard Jonkmans, de eerste instruc teur bij Nautilus Hasselt.

Albert Masset, 80 jaar en nog steeds een actief clublid. rvoorzitter van de Raad van Herwig Van Cotthem, onde n aan Gerard Jonkmans. enke aand een t geef S, Bestuur NELO Foto’s (4): Ivo Madder.

en nog veel meer plekken. Voor diegenen die eens willen proeven van die Nautilussfeer, neem even een kijk op de website: www.sites.google.com/ site/duikclubnautilus/duikschool-informatie.

Tijdens ons jubileumfeest, op zaterdag 21 maart 2015, mochten we fier vermelden dat onze club vanaf nu de titel 'Koninklijk' vòòr haar naam mag plaatsen. Onder de gasten waren de erevoorzitter van het Duikonderricht NELOS (John Remue), de ondervoorzitter van de Raad van Bestuur NELOS (Herwig Van Cotthem), de voorzitter van LIMOS (Stefan Paas), de beste vinzwemmer van onze regio (Free Duerinckx) en de hoofdredacteur van ons bondsblad (Ivo Madder). Het was een schitterend feest met luxe bbq.  JAN LYNEN

Gerard Jonkmans, voorzitter Nautilus Hasselt, krijgt van Stefan Paas, voorzitter LIMOS, een aandenken.

Persbericht

Duiken tegen kanker Op zaterdag 28 maart 2015 werd tijdens de opendeurdag van Scuba Service Store de door kunstenares Denise Kruithof prachtig beschilderde duikfles definitief geveild. Ze bracht maar liefst 1.600,00 euro op.

58

Hippocampus maart/april 2015

zag Marc ze online op Facebook en vroeg haar of ze eventueel interesse had om dit project voor haar rekening te nemen.

Haar antwoord: 'Wanneer breng je die duikfles?'. Dus dan maar op zoek naar een duikfles. Toen ik aan Peggy en Ronny van Scuba Service Store vroeg of zij een nieuwe fles wilde schenken om dit project te steunen, twijfelde Peggy geen seconde, het project kon starten.

Ondertussen is de beschilderde fles, een kunstwerk waar je ook echt mee kan duiken, geveild. De hoogste bieder kon Foto: Ivo Madder.

Marc Vermeiren, de organisator van 'Duiken tegen kanker' in België/Nederland, was meteen verkocht toen hij het 'Paint the Thank' project van de Australiër Mark Toser, de grote bezieler en geestelijke va­ der van 'Dive for Cancer' in Australië, zag.

Marc vroeg zich af of hij zulk een duikfles ook bij ons voor 'Duiken tegen kanker' zou kunnen verwezenlijken. Misschien dat Denise Kruithof zo'n duikfles zou willen beschilderen?

Denise is binnen de duikwereld een zeer gekende en vooral gewaardeerde kunstenares. Zou ze het willen doen? Dat was natuurlijk wel de grote vraag. Op een avond

spijtig genoeg niet zelf aanwezig zijn. De opbrengst van het kunstwerk – 1.600,00 euro – gaat naar ‘Duiken Tegen Kanker’ (www.duikentegenkanker.be).

Noteer alvast het grote slotevent van 'Duiken tegen Kanker' in je agenda. Dat zal doorgaan op zaterdag 12 september 2015.

Locatie: Battenbroek, Mechelen. Dit is het allerlaatste event en dan valt het doek erover. Het slotevent zal te vergelijken zijn met eerste event aan de Put van Ekeren in 2014.  IVO MADDER

Marc Vermeiren en Denise Kruithof, toe n een journalist van de Gaz et van Ant werpen een foto van de beschilderde duikfles maakte.

Complete duikreizen Buddy Dive 6 pers. 9 dg. V.a. € 1160 / 16 dg. V.a. € 1656 2 pers. 9 dg. V.a. € 1219 / 16 dg. V.a. € 1774 Drive & Dive is inclusief: Retourvlucht Amsterdam - Bonaire v.v. met KLM. Tranfers, 7 of 14 nachten verblijf in een 3 slaapkamerappartement (7 personen) , of hotelkamer (2 personen), roomtax en 5% NAOB, dagelijks Amerikaans ontbijtbuffet, 6 of 13 dagen ongelimiteerd duiken, 7 of 14 dagen autoverhuur.

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn inclusief.

Combinatie duikreis Bonaire en Curaçao 16 dg. O.b.v. 4 pers. v.a. € 1878 16 dg. O.b.v. 2 pers. v.a. € 1870 Het arrangement is inclusief: Retourvlucht met KLM, binnenlandse vlucht, transfers, 7 nachten verblijf incl. ontbijt bij Buddy Dive, 7 nachten verblijf incl. ontbijt bij Lions Dive Curaçao, 7 dagen autoverhuur op Bonaire, 6 dagen ongelimiteerd duiken op Curaçao.

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

Bonaire Dive Challenge 2011 Geef u op voor een van de 2 voorrondes van de Bonaire Dive Challenge in België of Nederland en win tickets en een verblijf voor 2 personen naar Bonaire.

Daar wordt van 11 t/m 18 november 2011 de Bonaire Dive Challenge 2011 gehouden.

U verblijft bij de beste resorts van Bonaire en bezoekt de mooiste (duik)plekken om de verschillende onderdelen van wedstrijd te spelen.

Er is een veelzijdig en afwisselend programma ontwikkeld met voldoende tijd en ruimte om zelf invulling te geven aan de mooiste en relaxte (duik)vakantie van je leven.

Kijk voor meer informatie op: www.abctravel.nl

Ontspannen kantduiken op Bonaire: Caribbean Club: € 1153 Buddy Dive: € 1219 Bel Mar: € 1094 (6 pers.) € 1488 (2 pers.)

inclusief.

Inclusief: • KLM vlucht Amsterdam - Bonaire v.v.

• Transfer • 7 nachten accommodatie o.b.v. 2 pers. tenzij anders vermeld • 6 dagen ongelimiteerd duiken • 7 dagen huurauto (pick up) Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn inclusief.

ABC Travel | De Klomp 120 | 7511DJ Enschede NL | tel: +31 (0)53 3030012 | info@abctravel.nl

www.abctravel.nl

Bondsnieuws Sportcommissie Onderwaterhockey

Foto: Free Duerinckx.

Workshop

glove making Interessant artikel voor de liefhebbers van onderwater-

benodigdheden

hockey (OWH). Op zaterdagavond 31 januari 2015 organiseerden de sporters van de onderwaterhockeyclub 'Holy

De katoenen handschoen waar de silicone op aangebracht wordt.

Squid' een 'workshop glove making' (hoe handschoenen voor OWH maken) voor hun leden, andere OWH'ers en allen die geĂŻnteresseerd waren.

Z

elf hoor ik bij de laatste categorie. Op uitzondering van een initiatie OWH als alternatieve, laatste training op het einde van het jaar, speel ik eigenlijk nooit OWH. Maar vermits ik al elk jaar mijn kneukels heb opengehaald, leek het mij nuttig om een eigen handschoen te maken.

Anderzijds plannen we in het najaar een onderwatersportdag; een samenwerking tussen de OWH'ers van 'Koraal Genk', de OWH'ers van 'Holy Squid' en de vinzwemmers van 'Nautilus Hasselt' ter promotie van de onderwatersporten. Hiervoor zijn oefenhandschoenen nodig en tijdens deze 'workshop' zal de eerste handschoen een oefenhandschoen voor 'Holy Squid' worden. Het leek me gepast om ons gemeenschappelijk doel te steunen.

60

Hippocampus maart/april 2015

Foto: Yoeri Slegers.

• Katoenen 'grond' handschoen. Op deze handschoen zal de silicone gesmeerd worden. Het is dus evident dat ze goed past, maar waarom katoen? Het is zeer belangrijk dat de siliconen goed hecht aan de vezels van de handschoen zodat de handschoen langer mee gaat.

Tijdens het productieproces heb je drie latex handschoenen nodig.

ke, stroperige pasta uit te smeren. Een spuitzak kan dienen om tijdens het aanbrengen van de tweede laag de vingers beter te coaten.

Ook nodig: een klein kommetje met water en een beetje zeep.

Foto: Yoeri Slegers.

• Drie plastic of latex werkhandschoenen.

Eentje voor de hand waarmee je gaat werken en twee voor de hand waarvoor je de OWH-handschoen maakt, de speelhand, zodat je de handschoen na het besmeren met silicone makkelijker uitkrijgt. Later in de beschrijving van de werkstappen zullen de details duidelijk worden.

Dit heb je nodig om de spuitbus leeg te drukken.

Foto: Yoeri Slegers.

• Een klein kommetje met water. Een paar druppels water zorgen er voor dat de toegevoegde kleurstof makkelijker mengt met de siliconen.

• Een beetje zeep (afwasproduct) zal in het proces aangebracht worden op de hand om de siliconen glad te strijken zonder dat deze hierbij plakt. Het zal er ook voor zorgen dat de vingers van de handschoen niet meer aan elkaar plakken tijdens het verdere drogen.

Foto: Yoeri Slegers.

• Een spuitbus doorzichtige, sanitaire silicone en een siliconespuit. Sanitaire silicone is beter bestand tegen water en schimmel dus vermoed ik dat deze keuze geen verdere uitleg nodig heeft.

Doorzichtige of transparante silicone heeft de voorkeur. De kleuren blijven helderder, tenzij je een handschoen in pasteltinten wil. Een volledig witte handschoenen mag niet. De sticks zijn namelijk al wit en er moet een onderscheid zijn.

Foto: Seppe Thompson.

• Spatels waarmee verf opgeroerd wordt volstaan. Ook spatels waarmee klei bewerkt wordt, kunnen gebruikt worden.

Zelfs een oud keukenmes is bruikbaar.

Als het maar mogelijk is om een dik-

Stap 1: Zet alle benodigdheden klaar binnen handbereik. Zorg ervoor dat je ze kan gebruiken met één hand. Test het desnoods eerst even uit voor je begint. Je gaat werken met je niet-voorkeurshand.

Hou hiermee rekening wanneer je uitprobeert of je de benodigdheden kan gebruiken met één hand en een helpende elleboog. Als het de eerste keer is dat je een handschoen probeert te maken dan is het aangeraden om te zorgen dat iemand in de buurt is, die je te hulp kan roepen in geval van nood.

Stap 2: Doe twee plastic handschoenen over elkaar aan, aan de hand waarmee je speelt. Doe één handschoen aan de hand waarmee je gaat werken. Voor rechtshandigen: twee handschoenen aan de rechterhand en één aan de linkerhand.

Stap 3: Doe de katoenen hand aan je speelhand. De handschoen moet goed aansluiten.

Stap 4: Spuit een halve bus siliconen leeg op het deksel van de verfpot. Doe hierop een paar druppels water. Steek je spatel in het kommetje water en schud hem af boven de uitgespoten siliconen en herhaal dat twee keer. Doe een druppel (de grootte van een kersenpit) verfstof op de siliconen. Roer tot de kleurstof goed gemengd is met de siliconen. Vanaf hier kan je maar met één hand meer werken.

Spatels om de verf mee op te roeren.

Foto: Yoeri Slegers.

werkwijze

• Acrylverf om de handschoen een mooie kleur te geven. Hier is maar heel weinig van nodig. Een druppel de grootte van een kersenpit volstaat per laag. Er worden twee lagen aangebracht dus je kan twee kleuren kiezen. Vermits er zo weinig verf nodig is, kan je in de verfwinkel evengoed om een paar staaltjes vragen.

• Een schoon gemaakte deksel van een grote verfpot doet dienst als werkblad.

Stap 5: Smeer de siliconen met de spatel uit over de hele katoenen handschoen die je aan je speelhand hebt. Hou eerst de vingers gesloten maar de duim los en smeer boven en onderkant in. Daarna ga je tussen de vingers en over de vingertoppen. Zorg dat de katoenen handschoen overal bedekt is met een laag siliconen. Smeer stevig in zodat de siliconen in de vezels van de katoenen handschoen zit om een goede hechting te bekomen.

Er wordt nog een tweede laag aangebracht maar zorg nu al dat de kwetsbare delen van je hand met een dikke laag siliconen bedekt zijn.

Hippocampus maart/april 2015

61

Stap 10: Doe de handschoen

Foto: Free Duerinckx.

Het schema van Yoeri Slegers, waarop aangeduid staat waar de bescherming moet komen.

Stap 6: Doe wat zeep op de hand waarmee je aan het werken bent (dit is niet je speelhand). Wrijf met één hand de zeep over de hele werkhand. Dop desnoods een vinger in het kommetje water zodat dit makkelijk gaat. Daarna kan je de silicone glad strijken. Voor de eerste laag hoeft dat nog niet zo glad te zijn. Een wat ruwer oppervlak zorgt voor een betere hechting met de tweede laag.

Stap 7: Breng inkepingen aan om het bewegen van de hand niet te moeilijk te maken. Doop de spatel in het kommetje water waar nu wat zeep in zit (zie vorige stap). Duw met de spatel lichte inkepingen in de siliconen. Hoewel het logisch lijkt om dit boven op de kneukels te doe, doe dit zeker niet! Daar wil je juist de meeste bescherming. Doe het tussen de kneukels in.

Stap 8: Wacht. Hou je vingers uit elkaar en gekromd. Wacht in die houding ongeveer 15 minuten tot de siliconen goed uitgehard is. Voor de mensen met weinig geduld kan een haardroger redding brengen.

Stap 9: Spoel de handschoen af met water.

Er moet nog een tweede laag op en die zal niet hechten als er nog zeepresten op de handschoen aanwezig zijn.

uit en leg hem te drogen op een blad papier. Blaas tussen de twee plastic handschoenen in zodat de handschoen makkelijk van je hand schuift. Let goed op om de handschoen niet binnenste buiten te keren. Een beetje licht schudden met de hand wil ook wel helpen. Eens de handschoen uit is, leg je hem te drogen op een blad papier. Leg de vingers in een gekromde houding en laat nog eens 15 minuten drogen.

Stap 11: Breng een tweede laag aan op de kwetsbare delen van je hand. Herhaal stappen 4 tem 10. Deze keer kan je in stap 4 kan je kiezen voor een andere kleur. In stap 6 kan je ervoor kiezen om het oppervlak iets gladder te wrijven. Let op dat je daarbij niet te veel druk zet en de tweede laag siliconen eraf wrijft.

62

Hippocampus maart/april 2015

• Als de siliconen uithardt komt er een irriterende azijnlucht vrij, dus zorg voor een beetje verluchting.

Maar ik ben ervan overtuigd dat iedereen die een beetje handig is na het volgen van zo'n workshop en met de nodige oefening degelijk handschoenen kan maken. Op een handigheidsschaal van 1 t.e.m. 10 waarbij 1 een nagel in een plank slaan is, 5 een Ikeakast in elkaar zetten is en 10 een volledig huis zonder hulp construeren, is een handigheidsniveau van 6 voldoende.

FREE DUERINCKX

• Siliconen hardt sneller uit dan je denkt dus zorg dat alles klaar staat en dat je goed doorwerkt.

• Als je de plastic handschoenen van elkaar blaast om de siliconen handschoen uit te doen, let dan op als je eens diep wilt inademen alvorens te blazen. Doe het niet met de handschoen vlak voor je mond want het is verre van aangenaam om de irriterende azijnlucht diep in je longen te jagen.

Foto: Seppe Thompson.

Wie een 'workshop' wil volgen in clubverband kan contact opnemen met de sporters van 'Holy Squid' via e-mail: info@owh.be.

Foto: Seppe Thompson.

Foto: Seppe Thompson.

Het was een zeer leerrijke en plezante avond. Ik heb geprobeerd om zo goed mogelijk te beschrijven wat ik geleerd heb. Het kan natuurlijk zijn dat ik iets vergeten ben of dat je op het internet andere technieken vindt. Na verloop van tijd ontwikkelt iedereen toch zijn eigen manier van werken die gebaseerd is op voorgaande ervaringen.

Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat het maken van mijn tweede handschoen alvast vlotter verliep. 

extra tips

Spoel de zeepresten eraf en laat drogen alvorens de tweede laag aan te brengen.

Het drogen waarbij de vingers gekromd staan, is belangrijk.

besluit

V.U. Jan Dekeyser p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW BE 0412.677.887, RPR Gent, Lic (A)1067

Een duikdiploma behalen op vakantie ?

Of je duikbagage aan verlaagd tarief ?

Ontdek ons duikaanbod in Egypte - JordaniĂŤ Malta & Gozo - Cabo Verde - Canarische Eilanden Bali - Malediven - Mexico Meer info op www.thomascook.be/duikvakanties of bij je Thomas Cook reisagent.

TCS advertentie duikvakanties.indd 1

27/02/15 11:00

Kom ons Ontdekken!

Gouverneur Verwilgehnsingel 2A 3500 Hasselt +32(0)11/241.145 www.prodiving.be info@prodiving.be

Hippocampus maart/april 2015

63

Toch prachtig om deze dieren van dichtbij te kunnen bewonderen.

Reportage

Zuid-Afrika: de

‘sharkroute’ Ons redactielid Bert Janssens trok naar Zuid-Afrika om er de befaamde haaienroute te beleven. Het verslag is opgedeeld in vier episodes. Gespreid over twee Hippocampussen brengen we telkens episodes. In deze editie laten we je meeduiken met de voorhistorische 7 gillshaaien en kathaaien (episode 1) en de grote witte haai (episode 2). In volgende Hippocampus duiken we onder met de blauwe haaien en de makohaaien (episode 3) en in het laatste deel (episode 4) duiken we tussen oceanische zwarttiphaaien, virtuele stierkophaaien en tijgerhaaien.

Om evenwel een vollediger beeld te bekomen over de Zuid-Afrikaanse onderwaterwereld en vooral haaienwereld, is het absoluut noodzakelijk om naar ginds terug te keren ten einde er de fameuze 'Sharkroute' te kunnen volgen. Het land leent er zich

64

Hippocampus maart/april 2015

immers geografisch schitterend toe, gelegen pal op de grens tussen twee oceanen, de Atlantische en Indische Oceaan, de ene met fris zeewater, de andere met tropische temperaturen.

Zulks zorgt voor een ongelooflijke diversiteit, in die mate dat gedurende een trip van twee weken ontmoetingen mogelijk zijn met een 15-tal verschillende haaiensoorten, met name o.a. vier verschillende kathaaien, de '7 gills (7 kieuwen) haai', de blauwe haai, de mako, de grote witte, gitaarhaaien, zandtijgers, de hamerhaai, de koperhaai, de oceanische zwartpunthaai, de stierkophaai, de tijgerhaai en zelfs de walvishaai. Van deze 15 soorten konden er zelfs 10 quasi gegarandeerd worden zodat de 'Once-in-a-Lifetime-Experience-2013-Duikexpeditie' van Wild Water snel vastgelegd was.

Ochtendglorenzicht op het robbeneiland.

Foto: Morne Hardenberg.

O

ver het duiken in Zuid-Afrika had ik sinds 2009 één van mijn meest onvergetelijke en bevoorrechte herinneringen overgehouden van al mijn duikreizen, toen ik aldaar deelnam aan de wereldbefaamde 'Sardine Run', zijnde de jaarlijkse onderwater-Serengeti-trektocht van miljarden sardienen welke – gelijkaardig als bij hun landlotgenoten – daar opgewacht worden door tienduizenden hongerige en grote maar dan wel zeepredatoren.

(deel 1)

Foto: Morne Hardenberg.

Reisverhaal

Een bezoek aan 'Robbeneiland' en zijn lugubere gevangenis, waar Nelson Mandela tientallen jaren had verbleven, alsmede een beklimming van de 'Tafelberg' stonden op het programma, terwijl middenin de haven het toeristische 'Waterfront' aan een lekkere culinaire controle werd onderworpen. Vanop het terras van de Antwerpse bistro 'Den Anker' kwamen de zeerobben vanuit de havendokken ons zelfs al begroeten. We waren vervolgens klaar om te vertrekken naar 'False Bay' en het pittoreske 'Simon's Town', welke op een goed uur rijden ten zuiden van 'Kaapstad' ligt vlakbij 'Kaap de Goede Hoop'. Naast een haaienstad is 'Simon's Town', met zijn rijhuisjes in oud koloniale stijl, ook bekend omwille van zijn marinelegerbasis/haven en 'Boulders Beach', waar een broedkolonie voor enkele duizenden kleine Afrikaanse zwartvoetpinguïns te vinden is.

Aldaar werden we hartelijk ontvangen door het sympathieke team van 'Shark Explorers' onder leiding van de twee befaamde Zuid-Afrikaanse haaienexperten: Morne Hardenberg en Stephen Swanson. Ook Nederland bleek vertegenwoordigd te zijn door de uiterst charmante Linda Ferwerda van 'Duikeninbeeld.tv'.

We werden gestationeerd in het zeer aangename en sfeervolle 'Quayside Hotel', met prachtig zicht op zee en gelegen middenin

Ons programma oogde spectaculair: twee duikdagen op 'catsharks' en de prehistorische '7gills cowsharks', twee kooidagen op de grote witte haaien en één oceaandag op blauwe haaien en de mako. Enkel de mako of makreelhaai kon niet 100% gegarandeerd worden, maar de rest eigenlijk wel!

Op amper 15 minuten varen, lag vlak tegen de kust, 'Kelpforest'. Slechts 11 meter diep, maar volledig tot aan de oppervlakte begroeid met het beruchte kelp. De biotoop voor vier verschillende 'catsharks' (kathaaien) en de prehistorische '7 gills cowshark' (7-kieuwige koehaai), de enige haai met zeven kieuwen in plaats van de klassieke vijf.

De briefing van Morne was heel simpel: volg mij en kijk goed uit naar de kleine kathaaien verstopt tussen de rotsspleten en raak vooral de 1,5 tot 2 meter lange '7 gillshaaien' niet aan. Zij zijn heel vredelievend maar ondanks hun grote klare ogen kunnen zij absoluut niet goed zien. Wanneer je ze zou aanraken, zouden ze hevig schrikken en beginnen bijten naar alles wat zich in hun buurt bevindt in de hoop dat het voedsel is. Nog vragen? Ja, wat eventueel met de grote witte haaien hier? Geen nood, dit is hun route niet en het water is hier nu iets te koud voor hen (13°C) ... Plons!

Brrr! Inderdaad Oosterscheldetoestanden, gelukkig deed die 7 mm ons goed. Ook het zicht was licht troebel maar met toch nog diverse meters redelijk in orde. Langs de kelpstengels daalden we naar beneden af. Toch zat je met dat 'spooky' gevoel vanuit de Jawsfilms met hun vermaarde kelpscenes, waarbij de bekende beangstigende muziek onvermijdelijk door je hoofd begon te spelen.

Morne viel recht op een pofadderkathaai van amper 30 cm groot. De tekening op zijn hoofd deed inderdaad denken aan een slang. De bodem was bezaaid met rotsen, spleten en grote keien. Het krioelde er van rode anemonen en kleurrijke sponsachtigen.

Tijdens de briefing had ik Morne en Ste­ phen even stomverbaasd gekregen daar ik hen voor de grap heel ernstig geïnteresseerd gevraagd had naar naaktslakjes, vermits ik zogezegd uitsluitend en speciaal

De prehistorische '7 gills cowshark' (7-kieuwige koehaai).

Foto: Morne Hardenberg.

Steven Vandevoorde, van Wild Water, zou dit onderwateravontuur indelen in twee spetterende hoofdstukken: het Atlantisch gedeelte rond Kaapstad (False Bay, Simon's Town) en het Indisch gedeelte rond Durban (Aliwal Shoal, Umkomaas).

Volgens hem was de maand maart ook de beste periode om zoveel mogelijk van deze verschillende haaiensoorten samen te kunnen combineren. Onder zijn leiding vertrok een team van acht duikers vanuit Zaventem via Londen naar Kaapstad. Daar zouden we drie auto's huren en eerst twee dagen ter plaatse gewoon acclimatiseren.

In plaats dat een prille lente haar gewone werk deed, woedde er medio maart 2013 nog altijd een uiterst strenge winter in België, terwijl ginds zich net een zwoele herfst met temperaturen rond de 25° à 27°C had ingezet, wat de aankomst nog aangenamer en enthousiaster maakte.

de jachthaven vlakbij de oude pier, waar een tweemotorige duikboot beladen met 10-liter stalen luchtflessen ons steeds zou komen oppikken.

Een 7 gillshaai passeert Bert rakelings.

Foto: François Huysmans.

Episode 1: duiken met voorhistorische 7 gillshaaien en kathaaien

Foto: Morne Hardenberg.

Een voorbijzwemmende kathaai.

voor hen naar Zuid-Afrika was gekomen...

Ook zij bleken evenwel op het appel aanwezig te zijn! Diverse grote en gekleurde prachtexemplaren zelfs.

En toen verschenen ze plots één voor één van tussen het kelp: de '7 gillshaaien'. IJzingwekkend traag zwommen ze rakelings op een sierlijke, haast majestueuze wijze vlak naast en boven ons, evenwel totaal ongeïnteresseerd in de duikers. Het bleek een school van een 15-tal te zijn. Onwaarschijnlijk mooi. Volledig grijs met een werkelijke prehistorische kop in de stijl van een 'basketshark'. Cineast Sven Vinck en fotograaf François Huysmans konden hun lusten vrijuit botvieren met hun camerawerk.

We mochten ons geprivilegieerd voelen vermits deze onderwaterdinosaurussen vrij zeldzaam bleken te zijn en slechts op enkele andere plaatsen ter wereld kunnen gespot worden.

De duik werd voortgezet waarbij vrij spoedig een pyjamahaai ten tonele verscheen, helemaal dwarsgestreept met blauwe en grijze strepen zoals bij een klassieke pyjaHippocampus maart/april 2015

65

Reportage Reisverhaal

De duikboot, met een haaienkooi achteraan, ligt op ons te wachten in de haven.

ma. Deze kleine robuuste haai van om en bij de 40 cm was zeer speels en nieuwsgierig met een zeer vriendelijk uiterlijk en guitige oogjes. Ondertussen kruisten we herhaaldelijk de school met de '7 gills'. Als laatste in rij merkte ik tussen de keien nog een andere kleine kathaai met veel blauw en zwarte stippen. Ook diverse octopussen bleken aanwezig te zijn. Wat een pracht van een checkdive in dat heuse oerwoud van mysterieuze kelp, waarna iedereen uiterst enthousiast uit het water kwam! Voor haaien moet je dus niet altijd in Hurghada zijn, was een oud groepsgrapje welk nu dus aan de omstandigheden werd aangepast.

Na deze ondiepe duik werden we vrij snel een weinig verder gedropt bij een kleine uitstekende rots, die dicht bevolkt bleek te zijn met zeerobben. Net ervoor kwam op enkele tientallen meter van onze boot een grote brutuswalvis even uit het water lucht happen. Onder water gingen we op 11 meter diepte op de bodem zitten, waarna diverse zeerobben met ons kwamen spelen

Foto: Bert Janssens.

Foto: Morne Hardenberg.

Zeerobben kwamen met ons spelen.

gedurende 25 minuten want toen dreef de koude ons echt terug aan boord.

Twee dagen later zouden we opnieuw naar 'Kelpforest' komen waar de zichtbaarheid nog beter was geworden. Het was ook heel zonnig en de temperatuur van het water was plots met 6째 gestegen (tot 19째C). Opvallend toen was de aanwezigheid van heel wat prachtige maar voor mij onbekende vissoorten van subtropische, haast mediterrane aard, die al redelijk wat kleuren vertoonden. Schitterend.

Ook de school '7 gillshaaien' bleef aanwezig. Te onthouden viel dat ik plots langs achter een por voelde, die ongetwijfeld van mijn duikbuddy Smartie afkomstig moest ADVERTENTIE

66

Hippocampus maart/april 2015

zijn om mij te laten schrikken, waarbij ik voor alle zekerheid langs links toch maar even achterwaarts keek, weliswaar recht in de bek van een '7 gills', die mij juist rakelings ging voorbijsteken. Een betere timing had Smartie niet gekozen terwijl zijn duikbril met tranen volliep van het lachen omwille van mijn onmiddellijke schrikreactie op die onverwachte haai.

Martijn, de andere duikgids, zou mij nog twee black 'shy sharks' tonen van amper een hand groot.

Onverwacht kregen we voor de tweede duik nog een verrassing door te gaan duiken tussen diverse reuzen grote stekelroggen op 'Midas Point'. Het betrof een lang strand

De witte haaie pakte even de plastic 'decoy' vast.

ties niet geweten waren: vriendschappelijk dan wel vijandig?

waar op de middag tientallen kleine vissersboten op het land werden getrokken.

Alvorens dit te doen, lagen deze bootjes eerst voor anker om al de vangst te kuisen, waarbij alle viskoppen en ander visafval over boord werden gekieperd, wat telkens een waar feest creëerde voor deze roggen op ongeveer 5 meter diepte. Het was echt impressionant om met deze uiterst vriendelijke zwarte 'eettafels-voor-8-personen-groot-zonder-poten' en een lange staart van dichtbij gedurende 50 minuten te kunnen duiken.

Maar het werd tijd nu voor de grote witte haaien.

Episode 2: duiken met de grote witte haai De wekker liep af om 06.00 uur. Drie kwartier later vertrok bij zonsopgang aan de pier onze duikboot, beladen met een heuse stalen kooi richting 'Seal Island'. De zee was bijna een spiegel en de vaart duurde amper 20 minuten. De hemel bleek andermaal staalblauw te zijn met geen zuchtje wind. Er hing een speelse zenuwachtigheid aan boord: iedereen besefte nu – na jaren duiken maar vooral dromen en fantaseren – dat voor ons het ware moment was aangebroken, een verre droom, die velen van ons nooit voor waar hadden genomen, werd nu toch werkelijkheid: duiken met de gereputeerdste en grootste predator van alle oceanen een Carcharodon carcharias oftewel de grote witte haai! We voelden ons zowat als gespannen ambassadeurs op vredesmissie naar een groot en onbekend buitenaards wezen, waarvan de inten-

Alvorens te ankeren, trachtte Stephen eerst te 'breachen', met name aan de hand van een 'decoy' (plastic nagemaakte zeerob) en een 50 meter lange lijn een bepaalde sector te doorkruisen om de haaien de pop te laten aanvallen, waarbij ze als een razende uit het water wel 3 meter in de lucht kunnen springen, wat niet zo evident is voor dieren die een gewicht kunnen hebben tussen de 500 en 1.000 kg. Iedereen hield tevergeefs gedurende 15 minuten zijn camera gespannen vast voor zulk uniek moment, tevergeefs evenwel. Onze tweede duikdag was wel succesvoller. De haai sprong weliswaar niet uit het water, maar stak zijn kop boven en pakte even de 'decoy' vast.

Tijdens het ankeren begon Ernest onmiddellijk met het 'chummen': het vermengen van allerlei tot moes getrapt stinkend visafval met zeewater om alzo een krachtig geurspoor aan te leggen. De kooi ging te water met uitzondering van het bovenste gedeelte, welk vrij en open bleef zo een 15 cm boven de waterrand ten einde de duikers toe te laten steeds in- en uit te stappen.

Vervolgens zou Morne een platte zwart plastic 'decoy', eveneens in de vorm van een rob, op een 10 meter voor de kooi laten drijven.

Een weinig ernaast smeet Stephen zijn 'bait', een dikke lijn met daaraan vastgemaakt een kop of een stuk staart van een tonijn. De watertem-

Foto: Morne Hardenberg.

Foto: Morne Hardenberg.

'Seal Island' is een lange smalle rots van een paar honderd meter lang, die bevolkt wordt door een kolonie van ongeveer 60.000 zeerobben, welke er dicht op elkaar leven zonder elementaire hygiëne of latrines. De stank die van het eiland overwaaide was dan ook bijna ondraaglijk, werkelijk om te kokhalzen.

peratuur bedroeg 18°C en het zicht was absoluut niet denderend, amper 3 meter.

En dan moesten we drie kwartier wachten.

Een andere boot had eerder al prijs. Bij ons betrof het een kleiner exemplaar van rond de 3 meter. Vanop de boot was hij pal onder de waterlijn zeer goed waarneembaar. Indrukwekkend, zijn enorme kop, met spitse neus en de gitzwarte 'Ogen des Doods', de lijn tussen zijn grijze bovenkant en witte onderkant, het kalme maar krachtige en sierlijk zwaaiend staartgedeelte.

Een onvoorstelbare 'power' moet zo'n dier hebben. Zeker als je vergelijkt dat wij als duikers zelfs niet tegen wat gewone stroming in kunnen zwemmen, terwijl dit voor haaien iets is wat zij amper of zelfs niet gewaar worden en ze er gewoon door zoeven, ook als de stroming sterk staat.

Volgens Stephen heb je van op de boot soms een betere show dan onder in de kooi.

Normaal zijn ze heel schuw maar deze bleef rond de boot cirkelen zodat de eerste ploeg van drie zich klaar mocht maken voor de kooi. Er waren geen duikflessen, alles gebeurde in apneu. Het systeem was eenvoudig. Morne stond het hoogst boven op de stuurhut van de boot met het beste overzicht en lokte de haai tot bij de 'decoy', dan zegde hij aan Stephen, die beneden pal achter de kooi postvatte, wat er allemaal gebeurde. Met zijn 'decoy' bracht Morne de haai dan tot bij de 'bait'. Vervolgens bracht Stephen met zeer duidelijke en luide woorden de duikers in de kooi op de hoogte: "Get ready Cage! He's going to the decoy.

Steady... Steady... Now to the bait!". Waarna Stephen, net voor de haai kon bijten in de 'bait', deze recht tot voor de kooi trok en op dat moment riep: "Dive Cage! Dive!!!!".

Op dat ogenblik nam je in de kooi een flinke teug lucht in de longen en ging je onder water om de haai tot op amper 50 cm duidelijk

Toch een 'spooky' gevoel, die haaien tussen het kelp.

Hippocampus maart/april 2015

67

Reportage Reisverhaal

De tweede dag op Seal Island was minder.

In het begin was er wel wat activiteit: een stuk of zes werden gespot maar ze kwamen praktisch niet naar de boot. Lange tijd gebeurde er niets. Wel kwam er een 'mega giant stingray' voorbij alsook in de verte een school van enkele honderden dolfijnen.

Toch ging ik met Steven nog optimistisch de kooi in, je kon immers nooit weten. Meer dan een uur dobberden we in dat water en er gebeurde helemaal niets. De omstandigheden waren wel uiterst benard, je stond tot je kin in het koude water, in de stinkende reuk van het eiland, terwijl er allerlei schuim en anders van o.a. in ver ontbonden staat van zeerobbenuitwerpselen kwam voorbij gedreven alsook een dode zeehond. Ondertussen wierp Ernest constant vlak boven je hoofd 'chum' in het water, waarvan de spetters en soms wat meer recht op je hoofd vlogen wanneer hij al eens miste...

Een weinig verder ging een witte haai wat met de dode zeehond spelen. Hij kwam er verschillende keren mee boven water. Uiteindelijk kondigde de finale hap zich aan en plots kleurde het omliggende water fel karmijnrood. Dit was echt geen filmtrucage maar wel bittere realiteit. Verder gebeurde er evenwel niets. Om de moraal van Steven en mezelf op te krikken, zette Stephen muziek op: allemaal swingende Tamla Motown-nummers! De sfeer zat er onmid-

68

Hippocampus maart/april 2015

Eerst wilde hij wel nog voor wat privé spektakel zorgen, speciaal voor Steven en mij.

Sterk gespierd als Stephen was, trok hij als een reus het touw met daaraan de spartelende grote witte haai van wel 450 kg tot vlak tegen de kooi! "Dive!!!! Dive!!!", waren zijn laatste woorden die ik hoorde: onder de waterlijn bengelde het monster woest vlak voor mijn neus tegen de smalle kooi, die stevig gans dooreen werd geschud. Ik vloog onder water met de ribben aan mijn linkerzij krachtig tegen een stalen tralie.

Vervolgens bevonden Steven en ik ons in een heus schuimend onderwaterinferno.

De haai kon zich wel omdraaien en zat onophoudelijk met zijn enorme staart tegen de kooi in te beuken. Uiteindelijk liet hij los en maakte zich onmiddellijk uit de voeten.

Happend naar lucht en vol met adrenaline schoten Steven en ik met onze hoofden uit het water. Wat voor ongelooflijks hadden wij net meegemaakt? Wij krijsten het uit van vreugde. Ook onze duikploeg aan boord was uitbundig met dit net beleefde onwaarschijnlijke filmspektakel. Vervolgens begonnen ze met ons te lachen, waarbij we te horen kregen dat we gelukkig met onze hoofden onder water zaten want dat de enorme staart van de haai enkele malen rakelings uit het water over de kooi was gescheerd. Onnodig om hierbij een tekening te maken: "Wat als onze hoofden alsdan boven water hadden gestoken?". 's Avonds trok ik mijn T-shirt uit en voelde een accidentele pijn aan mijn linkerborst.

In de spiegel bemerkte ik een enorme blauwe bloeduitstorting, de grote witte haai had dus bij mij duidelijk zijn handtekening achtergelaten. Tijd om de avond gepast met Castle bier, de uitstekende Zuid-Afrikaanse pils, in te zetten in de lokale pub tussen de 'locals', ten einde te bekomen

Foto: Morne Hardenberg.

Een grote witte haai komt naderbij.

Een 2 meter lange '7 gillshaai' dook op tussen het kelp.

Foto: Morne Hardenberg.

Toch werd het bijna 11.30 uur en Stephen kondigde teleurstellend aan dat we zouden moeten afbreken en binnen 5 minuten de kooi moesten verlaten. Potverdorie! Gans die enduro voor niets. Op dat ogenblik hield hij even de 'bait' niet in het oog, waarbij Morne hem ook te laat waarschuwde: hap! Een grote witte haai met een kleine gespleten rugvin hing vast aan de 'bait'. Ik hoorde Stephen in het Engels vloeken want hoe moest hij nu die haai, welke nooit zou loslaten, eraf krijgen zonder het dier of de boot in gevaar te brengen?

Een pofadderkathaai.

Foto: Morne Hardenberg.

Wij hadden de mooiste 'take' van de dag: een tweede witte haai – bijna 4 meter groot en uiterst snel en agressief – kwam met volledig opengesperde bek op amper 50 cm van ons voorbijgeraasd. Ik kon de verschillende rijen van zijn vlijmscherpe tanden gedetailleerd waarnemen tot diep in zijn keel, helemaal achteraan zelfs tot bij zijn amandelen. Ik stak mijn hand uit zodat ik even – maar veilig – het achterste van zijn staartgedeelte kon strelen. Wauw!

Ik had een witte haai aangeraakt, wat dus mijn stoutste dromen had overtroffen! Zo werd 19 maart 2013 een enorme mijlpaal in mijn leven en duikgeschiedenis. In totaal zouden we die dag vier grote witte haaien van ver of dichtbij spotten.

dellijk terug in, met als hoogtepunt James Brown. We dansten in onze 'DiscoCage'!

Een pyjamahaai.

Foto: François Huysmans.

en in zijn geheel te zien voorbijzwemmen, jagend op de vluchtende 'bait'. Onwaarschijnlijk irreëel, surreëel en ongelooflijk.

Was dit echt of toch maar een droom, die je al zo vaak op tv in één of andere 'wildlife'-documentaire had mogen meemaken?

van al onze opgedane emoties om ze dan definitief goed door te spoelen.

De volgende dag zou een totaal ander spektakel meebrengen maar minstens van een even hoog niveau: de oceaan met blauwe haaien en makohaaien. Maar dat verhaal lezen jullie in de volgende Hippocampus.  BERT JANSSENS

CONQUER NEW TERRITORY

SUUNTO D4i THE GREAT ALL-ROUND DIVE COMPUTER The redesigned Suunto D4i comes in a range of fresh colors and with a soft, comfortable silicone strap for that perfect fit. It’s got everything you need – wherever your diving may take you.

Check out the new pink and gray editions and find your Suunto D4i at www.suunto.com!

Reportage

Duikmateriaal – verzameld door Ivo Madder

Duiksportbeurzen Tijdens de eerste drie maanden van het jaar worden er in onze contreien verschillende duiksportbeurzen georganiseerd. Hippocampus trok er op uit en bracht een bezoekje aan 'Le Salon de la Plongée' te Parijs (Frankrijk), 'Duikvaker' te Houten (Nederland), 'boot Düsseldorf' (Duitsland) en de 'Belgische Duiksportbeurs' te Antwerpen.

D

e duiksportbeurs van Parijs krijgt de laatste jaren steeds meer naambekendheid in ons land. Het is een niet te grote, maar heel gezellige beurs, met opmerkelijk heel wat standjes over duikreisbestemmingen. Ik ontmoette er ook Stéphane Barre van Euro Plongée op zijn stand. Zeker geen onbekende voor hen die naar de Zeestage gaan. Uiteraard ook standen met duikmateriaal en wat opviel: er werd redelijk wat nieuw materiaal voorgesteld. In de leuk ingerichte beurshal kwamen we heel wat Belgen tegen.

Natuurlijk de alom bekende Belgische

70

Hippocampus maart/april 2015

vertegenwoordigers van Green Force, Hugyfot, Santi, … maar ook een twintigtal gewone duikende landgenoten.

Duikvaker had dit jaar terug de uitstraling van enkele jaren geleden en dan niet de traditionele verkoopbeurs zoals een tiental jaren geleden, maar een beurs met een gezellige drukte waar je terecht kan voor heel wat informatie over duikmateriaal, reisbestemmingen, onderwaterfotografie, Noordzeeduiken en onderwaterfauna en -flora. Daarnaast is het er best leuk vertoeven, want je komt er heel wat bekende en minder bekende duikers tegen. Ook de

voordrachten die er gegeven worden zijn best interessant.

Naar boot Düsseldorf moet je zeker gaan als je interesse hebt voor boten. Maar deze beurs heeft heel wat meer te bieden. Het is een totaalbeleving van alle watersporten.

Op één dag geraak je zeker niet rond. Of het moest zijn dat je enkel komt voor alles wat met de duiksport te maken heeft, maar dan nog heb je tijd te kort om alles te bekijken over duikmateriaal, duikreisbestemmingen en onderwaterfotografie. Als je daarnaast de vele nevenactiviteiten, zoals tips

voor onderwaterfotografie of de mooiste duikbestemmingen, wilt volgen, dan moet je er toch twee dagen voor uittrekken.

Op de Belgische duiksportbeurs, de vroegere Antwerpse duiksportbeurs, kom je vreemd genoeg precies meer Nederlanders dan Belgen tegen. Omdat het de laatste beurs is die tijdens het voorjaar gehouden wordt, is het aanbod van nog niet eerder getoond nieuw duikmateriaal heel wat minder. Toch niet als je al de voorgaande beurzen bezocht hebt. De locatie (Kinepolis Antwerpen) is goed, de catering is eveneens in orde, maar het aanbod aan diverse standen mag in de toekomst toch wel wat uitgebreid worden. Opmerkelijk was het dat heel wat bezoekers niet gezien hebben wie er in de verste linkse donkere verloren uithoek stond. Die zou toch wat beter uitgelicht mogen worden. Volgens de standhouders mag er tevens wel meer publiciteit voor deze beurs gemaakt worden.

ken. Naast een ingebouwde flits zitten er rond de lens zes led-lampjes voor belichting bij macrofotografie (tot 1 cm van je onderwerp) of bij zelfportretten. Op de achterzijde bevindt zich een 2,7 inch 'wide screen LCD monitor' met een antireflectielaag. De RICOH 'WG-30W' is bovendien voorzien van gps, wifi- en smartphonefuncties.

Verkrijgbaar in de kleuren gevlamd oranje, carbon grijs, vermiljoen rood, eboniet zwart, zwart met rode accenten of zwart met blauwe accenten. Kostprijs: 223,00 euro en 249,00 euro voor de wifi-versie. www.ricoh-imaging.eu

Swarovski Optik

Voor wie niet naar één van deze beurzen geweest is of zijn ogen niet goed opengehouden heeft, brengen we hier een beperkt overzicht van enkele nieuwigheden op de duikmarkt.

Pentax

Een robuuste onderwatercamera voor de Jeugdduikers, die een val van een hoogte van 1,5 meter overleeft. Pentax introduceerde in december 2014 twee geavanceerde lichtgewicht digitale camera's voor onderwaterfotografie, die waterdicht zijn tot een diepte van twaalf meter. De 'RICOH WG-30' en de 'RICOH WG-30W' maakt mooie onderwaterfoto's dankzij zijn hooggevoeligheid (f/2.0 lens, ISO 125 tot ISO 6400 en een effectieve resolutie van 16 megapixels. De 28 mm breedhoeklens kan tot 5x optisch inzoomen, wat overeen komt met een 140 mm telelens in het 35 mm formaat.

Je kan er ook video's in HD-kwaliteit (1920 x 1080 pixels, 16:9 beeldformaat) mee ma-

Of je nu op duikreis bent of eropuit trekt voor een wandeling, een excursie of 'sightseeing', de nieuwe compacte verrekijker 'CL Pocket 8x25' of de 'CL Pocket 10x25' uit de Swarovski Optik CL-productfamilie biedt veel gebruiksmogelijkheden. Hij gaat overal met je mee – wat je ook doet. Hij laat je meer zien en meer beleven, zoals bijv. dolfijnen op zee en planten tijdens een natuurwandeling, die je anders niet zou hebben opgemerkt. Details van gebouwen of monumenten, die anders verborgen zouden blijven, vallen plots op. Op zee kan je inzoomen op de naam van een boot of wat dacht je van veiligheid aan de kant om je duikers die bovenkomen beter te zien. Bij een openluchtevenement kan je het podium in één keer overzien of tot aan de overkant van een dal kijken. Zo wordt elk ogenblik een onvergetelijke ervaring.

Wordt geleverd incl. tas, draagriem en reinigingsdoekje. Adviesprijs: 670,00 euro voor de 'CL Pocket 8x25' en 720,00 voor de 'CL Pocket 10x25'. www.swarovskioptik.com

Green Force

De Green Force verlichtingssystemen staan er om bekend dat je een combinatie kan samenstellen naargelang de behoeften van de duik Dit komt doordat alle aansluitingen – een Green Force TOS-verbinding, die door een draaibeweging de lamp aan- of uitschakelt – op de batterijpacks en lampkoppen zijn identiek zijn. Alle onderdelen zijn dus uitwisselbaar en men heeft de keuze tussen 5 accu's en 11 lampkoppen, welke allemaal compatibel en modulair zijn. Maar omdat sommige duikers het bos tussen de bomen niet meer zagen en bang waren om een foutieve combinatie samen te stellen, biedt Green Force nu combinaties aan in een KIT-versie. Er zijn op dit moment 5 kits in het assortiment: de '3 in 1 Hybrid KIT' (550,00 euro), de '3 in 1 Flexi KIT' (900,00 euro), '3 in 1 Flexi KIT DPM' (950,00 euro), de 'Cave KIT' (850,00 euro) en de 'Video KIT' (1.350,00 euro). Deze kits, die al heel compleet zijn, kan je later nog steeds uitbreiden met verschillende Green Force accessoires. Voor meer info hierover verwijzen we je naar hun website.

In de '3 in 1 Flexi KIT DPM' zit de 'Heptastar 2000 DPM' lampkop (449,00 euro), welke uitgerust is met 7 led's en een verHippocampus maart/april 2015

71

Reportage

Duikmateriaal – verzameld door Ivo Madder

mogen heeft van 2.000 lumen. Lange brandtijden zijn gegarandeerd want het stroomverbruik is slechts 21 watt. Zoals alle led-lampkoppen is de Heptastar – in 'stealth' groen geanodiseerd aluminium – zeer stevig en bijna onverwoestbaar.

Hij is voorzien van DPM-elektronica, wat staat voor 'Dynamic Power Management', welke automatisch het niveau van verlichting aanpast naargelang de positie van de lampkop bij het aanschakelen. Dit geeft tot 6 keer brandduur. De lampkop werkt op batterijen, variërend van 6-18 volt. www.green-force.com

Olympus PEN

De robuuste aluminium behuizing is waterdicht tot 100 meter en maakt het mogelijk om meerdere 'accu packs' te gebruiken waardoor de camera i.p.v. 40 minuten tot wel 6 uur is te gebruiken! Er is ook een monitorbehuizing los verkrijgbaar, welk met een kabel van maximaal 3 meter verbonden kan worden met de behuizing van de camera. Ook de aansluiting van een externe onderwatermicrofoon is mogelijk.

veer 60 minuten en met een 20 Ah ongeveer 120 minuten. Er zit een beveiliging op tegen oververhitting. In beide benen bevindt zich een P-valve. Adviesprijs zonder batterij: 539,00 euro.

Een 55 watt 'Heating System Warming Vest' zonder mouwen is misschien al voldoende voor jou om je warm te houden in je onderpak? De maximum temperatuur is eveneens 45°C en met een 10 Ah batterij kan dit gedurende 2 tot 2,5 uur. Met een 20 Ah 4 tot 5 uur. Adviesprijs zonder batterij: 189,95 euro.

www.hugyfot.com

Santi

Het 'Heating System Warming Vest' kan perfect gecombineerd worden met verwarmde handschoenen, dus mee aangesloten zijn op hetzelfde batterijpack.

Koude handen in een droogpak met droge handschoenen behoort dus tot het verleden dankzij de 'Heating System Gloves' (30 watt). Adviesprijs zonder batterij 299,95 tot 399,95 euro. De handschoenen leveren een temperatuur van maximum 40°C en dit gedurende ongeveer 4 uur met een 10 Ah batterij (599,95 euro) en ongeveer 8 uur met een 20 Ah batterij (949,95 euro).

De 'AOI DLP-04 Acrylic Semi Dome Port' is speciaal ontwikkeld voor de Olympus PEN-serie onderwaterhuizen en stelt je in staat deze geweldige set verder uit te breiden met een domepoort voor nog meer groothoek en met een betere optische kwaliteit. Onscherpte aan de randen en vervorming behoren met deze domepoort tot de verleden tijd. Ook verkrijgbaar in glas. Compatibel met een groot aantal micro 4/3 lenzen zoals de 14-42, 9-18 en 12-50 lens. Geschikt voor alle bestaande en nieuwe Olympus PEN PT-EPXX onderwaterhuizen. Ook geschikt voor de OM-D doormiddel van de optioneel verkrijgbare AD-LP01 adapter. Richtprijs 315,00. Wordt standaard geleverd met neopreen frontcover en kunststof achterkap. Meer informatie op de website van Onderwaterhuis.nl.

www.santidiving.com

Light & Motion

www.onderwaterhuis.nl

Hugyfot Hugyfot had al eerder een onderwaterbehuizing voor de 'GoPro3'. Goed om weten is dat het 'Hugyfot GoPro BASE onderwaterhuis' (499,00 euro) ook geschikt is voor de nieuwe 'GoPro HERO4'.

72

Hippocampus maart/april 2015

Santi heeft een ganse reeks nieuwe verwarmingselementen voor de droogpakduiker. Het 'Extreme BZ400 Heated' 120 watt onderpak houdt je warm met een temperatuur tot maximum 45°C. De verwarmingstijd met een 10 Ah batterij bedraagt onge-

De 'Sola' videolampen van 'Light & Motion' zijn de meest compacte en helderste, krachtigste

en lichtste in hun klasse en daarom erg geliefd bij de duikende foto- en videoliefhebbers. De 'Sola Video 2500 Flood' is het meest krachtige reisvriendelijke videolicht in hun gamma. Met maar liefst 2500 lumen bij een lichtbundel van 90 graden, kan je je onderwerpen zeker goed uitlichten.

Naargelang de gekozen stand (High, Medium, Low) heb je 60, 80 tot 160 minuten licht. Richtprijs: 699,00 euro. Er is ook nog de 'Sola Video 3000 Flood', met 2500 lumen, die 799,00 kost.

zeer hoge thermische isolatie. Merino™ is exothermisch en droogt snel, en heeft antibacteriële eigenschappen waardoor deze geen geuren vasthoudt. Het neopreen is van het type Elastiprene™ en wordt in 7, 5 of 3 mm uitgevoerd. Daar komt nog een binnenlaag van 2 mm Merino™ isolatie.

Er zijn 16 heren- en 11 vrouwenmaten beschikbaar. Meer info op hun website. www.pinnacleaquatics.com www.divetechnics.be

zijde gewoon nat met het water waarin je duikt, zonder eerst te spuwen in je duikbril.

Ook geen sprays of shampoo gebruiken. Op optische glazen, die altijd een beetje bol staan, houdt 'FogCity' niet. Kostprijs: 12,99 euro (in de verpakking zitten twee sets). www.fogcitypro.com

Scubapro

Fogcity Heb je last van een aandampende duikbril en helpt er niet tegen die mist? Dan zijn 'FogCity Dive lenses' misschien iets voor jou. De 'FogCity' is een mist resistente lens, een soort transparante film met een coatinglaag, die je binnenin op het zuiver gemaakte glas van je duikbril aanbrengt.

Iets minder krachtig, maar beter geschikt om schitterend uitgelichte opnamen te maken met je GoPro of een andere compact camera, is de nieuwe 'Sola Video 2000 Fluid'. De uitmuntend presterende U3 led's geven een perfect gladde lichtstraal, onder een hoek van 60 graden. Dat is breder dan je bij de concurrenten zal vinden in deze prijscategorie. Naargelang de gekozen stand (High, Medium, Low) heb je 45, 90 tot 180 minuten licht. Richtprijs voor een videokit met één lamp 449,00 euro en 899,00 euro met twee lampen. www.lightandmotion.com www.mes-bvba.be

Pinnacle De neopreen duikpakken 'Tempo XT', 'Tempo' en 'Siren' van het merk Pinnacle bieden 35% meer isolatie dan standaardduikpakken omdat ze binnenin gevoerd zijn met merinowol, afkomstig van het merinoschaap uit Nieuw-Zeeland. Deze wol heeft een zeer fijne structuur en heeft hierdoor een

Er zijn, naargelang het formaat van je duikbril drie formaten verkrijgbaar.

Zijn ze te groot? Dan kan je ze met een schaar bijsnijden. Ik heb ze uitgetest op een duikbril die – welk product je ook gebruikt ¬– bijna onmiddellijk terug mistig zicht geeft. Het resultaat was schitterend. Maar in het chloorwater van een zwembad, waar je tijdens de training regelmatig je bril klaart als oefening, is de werking van de coating al na 10 zwembadsessies afgelopen. Een nieuwe film aangebracht en uitgetest in het zout water. Tot nog toe blijf ik een anti-mist zicht hebben. Gewoonweg schitterend. Volgens de fabrikant verliest de coating haar werking na 20 à 60 duiken, afhankelijk van de watertemperatuur. Opgelet: als je de duikbril met 'FogCity' gebruikt, maak je vòòr de duik de binnen-

De nieuwe 'Lite Hawk' lichtgewicht trimvest van Scubapro is perfect voor duikreizen. Deze trimvest van maar 2,36 kg heeft alle voordelen van een wing in een ultralichte uitvoering. Het neemt bovendien weinig volume van je duiktas in beslag. Elastische 'straps' zorgen voor de juiste stroomlijning wanneer een luchtcel niet volledig is opgeblazen. Vervaardigd van 1000 Denier slijtvast nylon voor lange levensduur. Aanpasbare buikband met nylon lichtgewicht clip. Uitgevoerd met een 'Balanced Power Inflator'. Richtprijs: 359,00 euro. Optionele 'quick-release' loodpockets zijn verkrijgbaar. www.scubapro.com

Subgear Voor de vrijduiker heeft Subgear het 'Steel comp apnea' masker uitgebracht. Deze duikbril met een zeer laag volume wordt erg gewaardeerd door vrijduiker. De platte 'Ultra Clear' antikrasglazen garanderen een helder, onvervalst zicht en een lange Hippocampus maart/april 2015

73

Reportage

Duikmateriaal – verzameld door Ivo Madder

levensduur. Het 'Frameless design' en een zachte maskerrand ('skirt') combineren een universele pasvorm en slank aangezicht, wat mede door de meedraaiende 'buckles' met een zachte, flexibele micro-instelbare hoofdband, zorgt voor een perfecte pasvorm.

Dit twee-glazenmasker comprimeert wanneer de waterdruk toeneemt, zodat er minder vaak geklaard hoeft te worden. Het gezichtsveld kan even verstoord worden ten gevolge van de lichte vervorming wanneer het masker comprimeert, totdat de ogen dit weer compenseren tijdens het vrijduiken. Door de flexibele, siliconen rand kan het masker compleet opgevouwen worden en opgeborgen in een kleine 'pocket'. Voor het gewone duiken is dit masker minder geschikt omdat bij langdurig gebruik duizeligheid zou kunnen optreden. Richtprijs: 59,00 euro.

te vervoeren! Volgens Mares een 'must' voor al je duiktrips! Maar als je weet dat de lege tas al 5,9 kg weegt dan kan het toch zijn dat je voor heel wat duikreizen – omwille van de gewichtsbeperkingen van de bagage bij vliegtuigreizen – deze handige tas liever thuis laat. Op ht tps://youtu.be / puhMEv4c39U kan je in een gedetailleerde video de ongelooflijke mogelijkheden van deze tas ontdekken. www.mares.com

www.divesystem.com

DiveSystem DiveSystem brengt weldra de 'iX3M Series' uit, een reeks van drie uitmuntende innovatieve duikcomputers met een groot TFT-kleurscherm (vergelijkbaar met de 'Shearwater Research Petrel'), met oplaadbare batterijen (via USB) en bruikbaar tot een diepte van 300 meter.

www.subgear.com

Mares Mares introduceerde dit jaar het 'Cruise System', hun oplossing voor de opslag van je complete d u i k u i tr u s t in g .

H e t 'Cruise S y s t e m ' zijn drie tassen in één, die je toelaten om al je apparatuur netjes op te bergen en gemakkelijk

74

Hippocampus maart/april 2015

tische microbellendrempel (R0).

Het ingebouwde kompas heeft een resolutie van 1° en een afwijking van max. +/- 1°, bruikbaar onder een kantelhoek tot 85°. De reeks heeft heel wat ingebouwde app's en er volgen er weldra nog meer tijdens de gratis update. De app's: barometer, luxmeter, hoogtemeter, weersvoorspelling, magnetometer, thermometer, chronometer, maankalender, 'Pitch & Roll' en in optie aankoopbaar een gasmengsel analyser (zuurstof en helium). De drie modellen in de reeks zijn: 'iX3M Deep', voor lucht, nitrox en trimix (normoxic); de 'iX3M Tech+', voor lucht, nitrox, trimix en CCR; de 'iX3M Reb', voor lucht, nitrox, trimix en CCR (met waterbestendige conrectoren voor de sensors).

Bovendien is wat er op het scherm verschijnt volledig aanpasbaar aan de behoeftes van de duiker. De helderheid van het scherm wordt automatisch aangepast aan het omgevingslicht en het scherm is zelfs onder een hoek van 150° nog steeds goed af te lezen. GPS is geïntegreerd in deze reeks. Alle courante GPS-systemen kunnen gebruikt worden. Uiteraard werkt dit enkel boven water. Stel de coördinaten in van een wrak en de duikcomputer geeft de vaarrichting aan. Je kan ook je huidig positie opslaan of – ten behoeve van de hulpdiensten – je positie, snelheid en koers traceren. Als algoritme kan men kiezen uit 'Bühlmann ZHL 16-B' of 'VPM-B', met instelbare 'gradiënt factoren' en een kri-

Tecline Tecline, een Pools merk, biedt in zijn gamma wings, harnassen, ademautomaten, onderpakken, duiklampen en nog zoveel meer. Dit materiaal is meer gericht op de technische duiker, maar kan zowel de beginnende duiker bekoren alsook de meest veeleisende TEC-duiker tevreden stellen en dit alles aan een concurrerende prijs.

De 'Tecline R5 Ice' ademautomaat is geschikt voor nitrox tot 40%. Dankzij de 300 bar gebalanceerde diafragma eerste trap met droge kamer en een extra koudwaterkit is deze ademautomaat uitermate geschikt om te duiken in koud water. Hij is voorzien van 4 middendrukpoorten en 2 hogedrukpoorten.

De tweede trap is gemaakt van polyamide en 'downstream' gebalanceerd. Met het geïntegreerde verstelbare 'venturi freeflow' controlesysteem kan de ademweerstand geregeld worden. De 'Tecline R5 Ice' levert hoge prestaties tegen een zeer redelijke prijs van 226,80 euro. www.teclinebelgium.be

Duikersgids Tijdens Duikvaker werd de Duikersgids 11 gepresenteerd. In deze nieuwe editie staat in het voorwoord "De Duikersgids heeft naast de app en website nog altijd een unieke functie. Duik je graag in nieuwe stekken? Ben je beginnend duiker of duikinstructeur? In de Duikersgids vind je een perfecte veldgids met toplocaties en nieuw ontdekte stekken! Bovendien krijg je bij een abonnement op de Duikersgids toegang tot de 'Premium Content' op de website en in de app!". Maar wordt deze belofte uit het voorwoord ook waargemaakt?

In de gedrukte versie van Duikersgids 11 vind je in totaal 87 duikplaatsen, waarvan 33 nieuwe, die overzichtelijk beschreven worden. De duikplaatsen in Nederland worden ingedeeld per provincie. Er worden ook enkele duikplaatsen beschreven in België, Spanje, Tarifa, Gozo, Malta, Comino en Bonaire. Over elke duikplaats krijg je een globale omschrijving, een opsomming van het onderwaterleven, een foto en een detailkaartje met daarop de bezienswaardigheden grafisch op aangeduid. Met een

pictogram wordt aangeduid of een duikplaats eveneens geschikt is voor duikers met een handicap. De duikplaatsen in Zeeland die geselecteerd werden voor het CMAS Wereldkampioenschap Onderwaterfotografie, zijn gemarkeerd met een logo.

In de app en op de website vind je actuele logberichten over de huidige toestand van de duikplaats (de watertemperatuur, de zichtbaarheid, het onderwaterleven, …) en de getijdeninformatie voor je duiken in de Oosterschelde. Abonnees krijgen ook toegang tot het premiumdeel met updates, meer duikplaatsen en 2D- of 3D-animaties van bekende duikwrakken.

zijn twee modellen beschikbaar: de 29 kg lichtgewicht 'Seabob F5' (9.335,55 euro) en de 35 kg zware 'Seabob F5 S' (met grotere autonomie van de batterij, 12.828,20 euro).

Afhankelijk van de waterconditie kan je met de 'Seabob F5' boven water een snelheid halen van 15 km/h en onder water 11 km/h. Met de 'Seabob F5 S' is dat respectievelijk 20 km/h en 15 km/h. De actieradius is respectievelijk 50 en 60 minuten, maar bij normale snelheden kan je tot ongeveer 1,5 uur varen. Het laden van de batterij duurt 8 uur of 1,5 uur met de optionele snellader.

Verkrijgbaar in drie standaardkleuren, limoengroen, lichtgeel en zeno rood. Mits een opleg van 565,25 euro zijn er nog negen speciale kleuren waar men uit kan kiezen, waaronder vier metalliekkleuren. www.seabob.com

 www.duikersgids.nl

ADVERTENTIE

Seabob De 'Seabob' is een Duits ontwerp van waterscooter. Je zit er niet op, maar hangt er aan. Je kan er zelfs mee onderduiken tot een diepte van 40 meter. Om verrassingen te voorkomen kan je de maximum diepte instellen van 2,5 tot 40 meter, waarbij het aandrijfsysteem 'E-Jet Power System' stopt als je te dieper zou gaan. De snelheid is regelbaar van 0 tot 100% in 4 tot 6 stappen, naargelang het model. Sturen doe je door het gewicht van je lichaam te verplaatsen naar links, rechts, boven of onder. Op de het TFT-kleurendisplay van het instrumentenbord kan je de watertemperatuur, de diepte, de snelheid en de restcapaciteit van de batterij aflezen. Er

Hippocampus maart/april 2015

75

Bondsnieuws

Geneeskundige Commissie & Commissie Duikonderricht

Foto: Ivo Madder.

Het examen

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

De jury noteerde hun bevindingen op een evaluatieformulier.

DuikerHulpverlener 2015

De lessenreeks DHV blijft door de jaren heen haar aantrekkingskracht behouden. 193 deelnemers daagden op in Leuven of Gent voor het theoretisch examen, waarvan 181 slaagden. 149 daarvan mogen zich na het praktisch examen te Heist-opden-Berg Duiker-hulpverlener noemen. De nietgeslaagden krijgen een tweede kans in september 2015. Onder de deelnemers vinden we zoals ieder jaar ook enkele niet-duikers terug.

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

Inschrijven voor deelname aan het examen.

itKan jij de hulpdiensten verw een tigen? Kom terug en breng zuurstoffles mee.

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

Luisteren en voelen of het slachtoffer nog ademt.

D

e cursus is deels een herhaling en verdieping van de duikgeneeskunde zoals die voor de verschillende brevetten gegeven wordt (barotrauma's, gasintoxicaties, decompressie-ongevallen). Daar komen nog bij: verdrinking, onderkoeling, shock, zwembadsyncope alsook de basisbeginselen van de psychologische ondersteuning bij ernstige duikongevallen (Mental Coaching). Het theoretisch examen blijft van het type meerkeuzevragen met giscorrectie. Het praktisch examen evolueerde dit jaar verder naar nog meer objectiviteit. Een tiental scenario's waren op voorhand uitgeschreven. Iedere kandidaat kreeg er één voorgeschoteld. De jury's hanteerden uniforme en gevalideerde richtlijnen, dit alles om iedereen zoveel mogelijk gelijke kansen te geven.

Op het einde van 2015 zullen de nieuwe Europese CPR richtlijnen verschijnen. De richtlijnen worden om de 5 jaar aangepast aan de laatste wetenschappelijke stand van zaken. Wat de veranderingen zullen zijn is nog niet geweten, maar de tendens van de laatste jaren is een toenemend belang van de hartmassage versus de beademing.

Een andere tendens is het meer en meer beschikbaar worden van de AED (Automatische Externe Defibrillator). Deze toestellen kunnen een hartfibrillatie (belangrijkste oorzaak van plotse dood bij volwassenen) stoppen door het toedienen van een elektrische schok. Het is een techniek die moet aangeleerd worden, en we gaan dit in de komende jaren toevoegen aan de cursus DHV.  FILIP GALLANT, LID VAN DE GENEESKUNDIGE COMMISSIE

76

Hippocampus maart/april 2015

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

149 nieuwe DuikerHulpverleners

Foto: Ivo Madder - NEL

OS vzw.

Hartmassage: let op de juiste positie van de handen.

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

ft Hoofd in hyperstrekking, kinli van teug adem one gew een en een halve liter licht inblazen.

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

Zuurstof toedienen.

Foto: Ivo Madder - NELOS vzw.

Het slachtoffer in stabiele zijlig leggen.

Tijdens het examen CPR zorgde het team van duikschool Calypso voor de catering.

Erika Adriaenssens (WDS) – Paul Annys (Rescue & Diving Team) – Dirk Audenaert (KTWV) – Tim Baert (RDK) – Willem Bastiaens (Atlantis Lier) – Stefanie Bastiaens (Jaws) – Nele Belmans (IJseduikers) – David Bens (YDS) – Erik Bierman (Samantha) – Sigrid Bodges (Aquanauten) – Dirk Bogaert (KGS Manta) – Nick Bollein (PDK) – Wendy Bosteels (Moby-Dick) – Andy Boudolf (AD Pacific) – Charline Bruwiere (The Sharks) – Sepp Bruynseels (Atlantis Lier) – Maarten Callebert (KGS Manta) – Geert Carpentier (Rescue & Diving Team) – Gianni Claes (Brabo) – Benny Claeys (Nautic) – Katrien Coene (Actieve Duikschool Eeklo) – Salvator Cogge (Coudy’s) – Jo Cornelissens (Aquarius) – Geert Crombez (Nautic) – Herlinde Dael (KGS Manta) – Ben De Backer (The SeaMasters) – Matysacker De Backer (Aeginor) – Ives De Baere (Orka) – Camille De Bandt (The SeaMasters) – Heidi De Coster (Belgium Diving) – Linda De Groof (All Stars Duikclub) – Jo De Laet (Aronnax) – Sven De Laet (Aronnax) – Kim De Leeuw (‘t Zeepaardje) – Bianca De Mulder (Thalassa) – Adriaan De Pooter (DDT) – Lies De Smedt (niet-duiker) – Filip De Waele (Splash) – Tim Debeuf (De Nereiden) – John Debtaeve (niet-duiker) – Jelle Deceuninck (RDK) – Lana Deconninck (Nautic) – Jens Deconynck (Maanvis) – Hans Decubber (Atlantic Diving Club) – Tom Dedroog (DDT) – Nico Demeyere (RDK) – Kenneth Devos (Duikernikkers) – Geert Devriese (Rescue & Diving Team) – Jean-Marc Dewilde (Odyssee) – Mirella Dingens (Aronnax) – Pascal Dooms (Profunda Diving) – Dirk DupontT (Atlantic Diving Club) – Steven Erkens (IJseduikers) – Peter Eykens (De Zeester) – Thomas Festjens (Odyssee) – Diederik Flo (Nautic) – Kris Ghekiere (Blue Lagoon) – Peter Goossens (KTWV) – Robin Goris (Calypso Team) – Luc Govaerts (All Stars Duikclub) – Wim Hanson (Nautic) – Maarten Haspellagh (De Waterman) – Mike Hillebrandt (Nieuwpoortse Duikclub) – Jonathan Hoozee (Tarpoenduikers) – Hans Huygens (Aquarius) – Walter Kerremans (Aronnax) – Otto Koentges (Coudy’s) – Yves Lahaye (Coral) – Didier Lagtkowski (Tarpoenduikers) – Laurent Libeert (KDK) – Romina Loisen (DDT) – Niki Lydou (Actieve Duikschool Eeklo) – Claude Maertens (IJseduikers) – Jeroen Marstboom (2 Dive 4) – Francois Matthysen (AKO) – Lynze Meesters (Atlantis Lier) – Katrien Meulemans (Odyssee) – Jean Pierre Meynen (De Otters) – Yves Meyssen (Atlantis Lier) – Hendrik Mistler (Orka) – Kevin Nezic (Atlantis Lier) – Petra Nieskens (niet-duiker) – Katleen Nuyts (Aquarius) – Jan Op de Beeck (De Otters) – Johan Papeleu (Belgium Diving) – Bart Perelle (IJseduikers) – Bram Philips (KGS Manta) – Bart Pieters (Narwal) – Charlotte Plunkett-Cole (KDK) – Steven Potums (Odyssee) – Tim Rammelaere (Coudy’s) – Nicolas Roggen (Thalassa) – Elke Roosen (Nautilus) – Els Rutten (Gentse Dolfijnen) – Christophe Ryckaert (Actieve Duikschool Eeklo) – Nico Schaevers (Nuclea) – Lode Schuerman (Mistral) – Emiel Simons (Lagoondivers) – Kaat Smets (Odyssee) – Benny Sophie (Odyssee) – Carl Swinnen (Salvanos) – Jurgen Symynck (Thalassa) – Ruben Taillieu (Rescue & Diving Team) – Seçil Tarhan (Barracuda) – Paul Telen (Amykos) – Erik Van Bouwel (Sub Aqua Club) – Christophe Van Cleven (MDK) – Linde Van Craenendonck (De Zeester) – Tim Van de Velde (Actieve Duikschool Eeklo) – Davy Van de Walle (KGS Manta) – David Van der Eecken (Thalassa) – Kenny Van der Jeugt (Medusa) – Kristof Van der Schoot (Atlantis Lier) – Rebekka Van Doninck (Aquarius) – Koen Van Eysendeyk (Handi Divers Wet Wheels) – Kristien Van Horebeek (Neptunus) – Luc Van Itterbeeck (Nemo) – Julie Van Nieuwenhoven (Odyssee) – Tom Van Rie (KGS Manta) – Paul Van Roey (Odyssee) – Jessica Van Vlierberghe (nietduiker) – Jan Van Winkel (Amphora) – Ilse Vanderbeke (Nautic) – Benjamin Vanderhoeven (De Zeeduivels) – Shana Vandevoorde (Aronnax) – Anja Vandoninck (Nuclea) – Sven Vanduynslager (Orka) – Ines Vanhauwaert (Blue Lagoon) – Maxim Vanhockerhout (Duikernikkers) – Marie Vannesche (RDK) – Leen Vannut (Atlantis Lier) – Willy Vanseveren (Nieuwpoortse Duikclub) – Benedikte Vansteenkiste (Odysee) – Mickaël Verbeke (Rescue & Diving Team) – Dirk Verbraeken (Fire Divers Zandhoven) – Nicolas Verbraken (Atlantis Lier) – Tom Verbruggen (Neptunus) – Patrick Verheijen (Safe Diving) – Joris Verheyde (Nuclea) – Dries Verlinde (RDK) – Bart Vermeire (Actieve Duikschool Eeklo) – Sven Verschaeren (Poseidon) – Bart Vertommen (Calypso Team) – Leentje Vervoort (The SeaMasters) – Joeri Walraed (‘t Zeepaardje) – Ariane Wastyn (Stingrays) – Benno Wauman (KTWV) – Bert Willaert (KGS Manta) – Rania Zahed (Triton).

Hippocampus maart/april 2015

77

Foto's (7): Ivo Madder.

Bondsnieuws

Geneeskundige Commissie & Commissie Duikonderricht

Examenvragen DHV 2015 Lees aandachtig de vragen en antwoorden. Elk woord is van belang! Per vraag is er minstens één antwoord correct.

1 Pijn ter hoogte van de borststreek juist na een duik: a) wijst op een doorgemaakte stikstofnarcose; b) wordt soms veroorzaakt door luchtembolie; c) wordt soms veroorzaakt door chokes; d) kan wijzen op een hartprobleem.

2 Het ademhalingscentrum wordt geprikkeld door: a) CO2 in de longen; b) O2 in het bloed; c) CO2 in het bloed; d) CO2 in de omgevende lucht.

3 Longoverdruk: a) is het meest dodelijke duikongeval; b) vereist steeds een herdrukking in een caisson; c) geeft steeds luchtbellen onder de nekhuid; d) leidt soms tot shock.

4 Een gehoorsdaling binnen de 24 uur na een duik: a) is van weinig betekenis; b) verbiedt het duiken vooraleer een NKO-arts (Neus-Keel-Oor) werd geraadpleegd; c) kan men zelf behandelen met oordruppels; d) moet niet herdrukt worden.

5 Welke beweringen met betrekking tot decompressieziekte zijn juist? a) De symptomen treden meestal op binnen het uur na de duik. b) Symptomen die optreden meer dan 6 uur na de duik zijn waarschijnlijk niet te wijten aan decompressieziekte. c) Kan optreden ondanks respecteren van stijgsnelheid en (eventuele) trappen. d) Vereist altijd deskundig advies.

6 Een beetje bloed in het masker na de duik, zonder andere symptomen: a) is waarschijnlijk een lichte decompressieziekte; b) is waarschijnlijk het gevolg van een barotrauma van de sinussen; c) is waarschijnlijk het gevolg van een scheur van de buis van Eustachius; d) verbiedt absoluut een successieve duik.

7 Surfactant: a) is de eiwitlaag die zich vormt rond stikstofbellen bij decompressieziekte; b) wordt aangetast door roken; c) is de detergensachtige stof die de alveolen openhoudt; d) is de vloeistoflaag die zich in het slakkenhuis bevindt.

8 Hersenbeschadiging door zuurstoftekort kan bij een lichaamstemperatuur van 37 °C al optreden na: (1 antwoord) a) 3 seconden; b) 30 seconden; c) 3 minuten; d) 30 minuten.

9 Welke ziektetekenen kunnen je doen denken aan een barotrauma van het binnenoor? a) Bloed dat uit het oor loopt. b) Vertigo (draaiduizeligheid). c) Gehoorverlies. d) Oorsuizen (tinnitus).

10 Duidelijke symptomen van shock zijn: a) veel urineren; b) versnelde en verzwakte pols; c) bleke, klamme huid; d) versterkte en vertraagde pols.

11 Welke raad geef je aan een duikster die zwanger is? a) Best niet dieper duiken dan 10 meter. b) Best geen successieve duiken. c) Best niet duiken. d) Best duiken met nitrox.

12 Welke factoren bevorderen het optreden van decompressieziekte? a) Duiken met nitrox. b) Open foramen ovale van het hart. c) Teveel water drinken voor de duik. d) Grote inspanning tijdens de duik.

13 Een longoverdruk kan optreden: a) tijdens een oefening met flessen in het zwembad; b) bij een vrijduik naar 4 meter diepte; c) bij onbehandelde astma; d) bij glottisspasme door aspiratie van water.

14 Een duiker heeft soms bij het opstijgen een korte periode van draainissen (vertigo) en een gevoel van volheid van een oor. De meest waarschijnlijke diagnose is: a) barotrauma van het binnenoor; b) decompressieziekte van het binnenoor; c) alternobar vertigo; d) dronkenschap der diepte.

15 Op een duikcruise in tropisch water was er gisterenavond een feestje. Je buddy staat deze morgen op met hoofdpijn.

De eerste duik is een wrakduik naar 35 meter diepte. Welke raad geef je? a) Een pijnstiller nemen en de duik uitvoeren. b) Water drinken en de duik uitvoeren. c) Water drinken en de duik niet uitvoeren. d) Koffie drinken en de duik uitvoeren.

16 Bij het te water gaan glijdt een duiker van de dijk. Hij heeft hevige pijn aan de rechter enkel. Wat kan je doen? a) Een lichte pijnstiller geven (bijv.: Dafalgan of paracetamol). b) Lokaal afkoelen. c) Licht compressief verband. d) Hoogstand.

17 Welke ziektetekenen moeten je doen denken aan decompressieziekte? a) Pijn. b) Jeuk. c) Paresthesieën. d) Paraplegie.

18 Op duikreis krijgt één van je buddy's oorpijn na enkele dagen duiken. Het kan gaan om: a) barotrauma van het middenoor; b) ontsteking van de huid van de uitwendige gehoorgang; c) hersenvliesontsteking; d) ontsteking van het middenoor.

19 Een duiker gaat voor het eerst naar 40 m met gewone lucht. Hij komt je nadien vertellen dat hij zich 'raar' voelde en het er op leek dat zijn gezichtsveld beperkt was. Dit moet doen denken aan: (één antwoord) a) een hijgtoestand; b) een stikstofnarcose; c) een hyperventilatie; d) een zuurstofvergiftiging.

20 Het toedienen van 100% zuurstof bij decompressieziekte heeft als doel: a) de stikstofuitwas te bevorderen; b) weefselhypoxie tegen te gaan; c) recompressie in een caisson overbodig te maken; d) het ademhalingscentrum te stimuleren.

21 Je zoontje van 10 jaar vergat op de zwembadtraining zijn snorkel. Je geeft hem een reservesnorkel van een volwassene. Welke bewering(en) is (zijn) juist? a) Dit kan aanleiding geven tot hypercapnie. b) Dit is geen probleem op voorwaarde dat het mondstuk past. c) Dit kan de dode ruimte doen toenemen. d) Dit vormt nooit een probleem.

Hippocampus maart/april 2015

79

22 Decompressieziekte wordt veroorzaakt door: a) stikstofbellen; b) luchtbellen; c) CO2-bellen; d) zuurstofbellen.

23 Welke symptomen kunnen behoren bij longoverdruk? a) Plotse doofheid. b) Schapen en vlooien. c) Mediastinaal emfyseem. d) Verlamming van een lichaamshelft.

24 Een slachtoffer dat gered wordt na een bijna-verdrinking, terug bewust is en goed ademt: a) laat je naar huis gaan op voorwaarde dat het bij de minste verslechtering naar een dokter belt; b) stuur je steeds naar een spoedgevallendienst; c) hou je nog een uur onder controle en laat je dan naar huis gaan; d) stuur je steeds naar een recompressiecentrum.

25 Behandeling van shock: a) 100 % zuurstof laten ademen; b) stabiele zijligging; c) het bewusteloze slachtoffer laten drinken (ongeveer 1 liter) ; d) herdrukken in een meerplaatscaisson.

26 Zwembadsyncope is het gevolg van: a) een combinatie van hypercapnie en hypoxie; b) een overdreven hyperventilatie voor de apneu; c) een combinatie van hypocapnie en hypoxie; d) een combinatie van hypercapnie en hyperoxie.

27 Hoofdpijn na een duik kan ontstaan door: a) skip-breathing; b) zuurstofvergiftiging; c) CO2-retentie. d) te spannende duikkap of duikbril.

28 Een duiker wordt aan de kant gebracht en kan niet meer op zijn benen staan. Wat zijn je taken als DuikerHulpverlener? a) Even op adem laten komen. b) De hulpdiensten activeren. c) De vitale functies controleren. d) Zuurstof toedienen.

80

Hippocampus maart/april 2015

29 Hypothermie of onderkoeling in het water: a) wordt verholpen door intensieve bewegingen in het water; b) treedt trager op bij volwassenen dan bij kinderen; c) vereist stevig warmwrijven van het slachtoffer; d) treedt enkel op als de watertemperatuur lager is dan 15 째C.

31 Je buddy vertoont onmiddellijk na het bovenkomen pijn bij het ademen en bloederig schuim op de lippen. Wat ga je doen? a) Je belt de hulpdiensten. b) Je start mond-op-mond beademing. c) Je plaatst hem in halfzittende houding en geeft 100% normobare zuurstof. d) Je brengt hem zo snel mogelijk naar een caisson.

30 Het 'Patent (=open) Foramen Ovale' (PFO): a) is hetzelfde als fistel van het ovale venster; b) is een openingetje tussen linker- en rechterkamer; c) kan opengaan na Valsalva; d) kan een 'onverklaard' decompressieongeval veroorzaken.

32 Barotrauma's. Wat is juist? a) Het te krachtig klaren van de oren kan een barotrauma van het binnenoor veroorzaken. b) Het te krachtig klaren van de oren kan een barotrauma van het middenoor veroorzaken. c) Pijn ter hoogte van het voorhoofd bij het dalen is geen barotrauma. d) Een maskersqueeze treedt nagenoeg steeds op tijdens het stijgen.

Oplossingen examen theorie DHV 2015 vraag antwoorden

vraag antwoorden

1 b c d 2 c 3 a d 4 b 5 a c d 6 b 7 b c 8 c 9 b c d 10 b c 11 c 12 b d 13 a c d 14 c 15 c 16 a b c d

17 a b c d 18 a b d 19 b 20 a b 21 a c 22 a 23 c d 24 b 25 a 26 b c 27 a c d 28 b c d 29 b 30 c d 31 a c 32 a b

DUIKEN 26E JAARGANG NR.4 - APRIL 2015

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWE

SHARKLAB MALTA

€ 5,99

KIES JE CADEAU

RELD | WWW.DUIKEN.NL

WALVISHAAIEN FOTOGRAFEREN

EEN TWEEDE KANS

EEN ONMOGELIJKE OPGAVE?

IBIZA

DUBBEL FEEST

WATER BORN FREEDIVING OP ZIJN MOOIST

rces SpecialkikFo vorsman opleiding

NS VAN DE PITVIS HYPE | UNIEKE BEELDEN: PARINGSDA UG SIDEMOUNTDUIKEN: VOORBIJ DE GOED | CHECK WK-DUIKSTEK: DE ZEELANDBR ALDABRA-ATOL: UNESCO WERELDERF

12 x Duiken + 12 x Digitaal + Cadeau naar keuze *

01504

8 711273 991903

KEUZE

KEUZE

1

KEUZE

2

€ 35 BIJBETALING

Scubapro Porter Bag t.w.v. € 159,50

3

€ 25 BIJBETALING

Scubapro Nova 700 duiklamp t.w.v. € 119

GEEN BIJBETALING

Scubapro Mesh Sack t.w.v. € 50

ZO NEEM OF GEEF JE EEN ABONNEMENT Surf naar duiken.mijntijdschrift.net/hippo2015

Foto: Mark Sebrechts.

Bondsnieuws Commissie Duikonderricht

De jubilarissen van 2015. Vlnr: Ivo Madder, Koen Van Dyck, Roel Paessens, Sven Vandekerckhove, Rudi Baert, Guy Bosmans, John Remue, Walter Geebelen en Jos Hollenfeltz. Kurt Verduyn, Frans Geeraerts en Antoine De Deene waren verontschuldigd.

Algemene Vergadering van het College der 3*Instructeurs Op 15 maart 2015 kwamen negenenzestig 3*Instructeurs samen naar het duikershuis in Mechelen voor de Collegevergadering.

Tijdens de eerste Collegevergadering van het jaar 2015 mochten we traditioneel enkele nieuwe collega's verwelkomen: Dave Hulpiau, Dirk Saman en Stefan Paas.

82

Hippocampus maart/april 2015

De klassieke punten: Veiligheidscomité, Brevettencomité, EDIT, Jeugdduiken, Duiktechnieken en Bloso passeerden de revue, maar er werd ook even stilgestaan bij de veranderingen in de opleiding Duiker-Redder.

Naar aanleiding van de opening van de duiktank Transfo in Zwevegem, waar steeds een Duiker-Redder moet aan de kant staan, werd overleg gepleegd met RedFed en Bloso. Hieruit kwamen twee belangrijke aandachtspunten:

Foto: Ivo Madder.

De 3*Instructeurs die minstens 10 jaar als 3*I actief zijn geweest in het Duikonderricht mochten een medaille in ontvangst nemen. Dit jaar telden we maar liefst elf jubilarissen: • 10 jaar: Ivo Madder; • 10 jaar: Koen Van Dyck; • 15 jaar: Sven Vandekerckhove; • 15 jaar: Roel Paessens; • 20 jaar: Kurt Verduyn; • 35 jaar: John Remue; • 35 jaar: Guy Bosmans; • 35 jaar: Rudi Baert; • 35 jaar: Frans Geeraerts; • 45 jaar: Walter Geebelen; • 50 jaar: Jos Hollenfeltz; • 50 jaar: Antoine De Deene.

• Instructeurs zullen een verkorte opleiding tot Duiker-Redder kunnen volgen waarbij het haalbaar moet zijn om op korte tijd dit brevet te bekomen. Dit jaar zullen twee dergelijke opleidingen worden georganiseerd ter evaluatie van deze opleiding.

• Instructeurs die ook Hoger Redder zijn en zich jaarlijks laten bijscholen door RedFed zullen hun assimilatie tot Redder-Duiker kunnen aanvragen.

De beide voorstellen zullen nog geconcretiseerd worden via NELOS-Info's.

Jos Hollenfeltz, 50 jaar 3*Instructeur.

Foto’s (5): Ivo Madder.

Walter Geebelen, 45 jaar 3*Instructeur.

Tony Devolder is verkozen als lid van de Ereraad.

verkiezing Ereraad

John Remue, 35 jaar 3*Instructeur.

Ronny Margodt, die al sinds jaar en dag lid is van de Ereraad en destijds het Voorzitterschap overnam van Eric Sels besliste naar aanleiding van zijn aanstelling als Voorzitter van NELOS deze taak neer te leggen. Ronny hervormde de Ereraad tijdens zijn mandaat tot een modern en georganiseerd orgaan dat zijn vernieuwd reglement gebruikt om duikers/instructeurs te confronteren met hun mogelijke zonden.

Door het ontslag van Ronny kwam een plaats vrij en deze werd na verkiezing ingevuld door Tony Devolder. Deze zal dus vanaf heden lid uitmaken van de Ereraad en Eric Sels zal het voorzitterschap dat hij destijds overliet aan Ronny terug opnemen. We wensen de Ereraad alvast weinig werk toe!

Rudi Baert, 35 jaar 3*Instructeur.

Tijdens deze Collegevergadering moesten we helaas ook afscheid nemen van onze vaste waarde in het secretariaat en rots in de branding, namelijk Luce.

Luce heeft jarenlang trouw voor NELOS gewerkt, maar heeft het nu verdiend om met pensioen te gaan. Luce, bedankt voor alles en we zullen je missen! Na de Collegevergadering was er een overheerlijke bbq, aangeboden door de nieuwe 3*I's. We konden dit alles doorspoelen met Duvel, gesponsord door Brouwerij Duvel Moortgat en cava, aangeboden door Ronny Margodt.  SVEN VANDEKERCKHOVE

Guy Bosmans, 35 jaar 3*Instructeur.

Hippocampus maart/april 2015

83

Bondsnieuws

Foto: Dudarev Mikhail - shutterstock.

Sportcommissie

Vrijduiken

Snelstartgids voor duikers Als je wat duikervaring hebt denk je vaak ook dat je een expert geworden bent rond vrijduiken en snorkelen. Je doet immers veel oefeningen met enkel bril, snorkel en vinnen in het zwembad en je bent ervan overtuigd dat het in open water ook wel probleemloos kan. Dus ga je na de duik graag nog wat snorkelen met je vrienden.

I

n de meeste gevallen hebben we echter niet enkel ons duikpak achtergelaten, maar ook de basisprincipes van veilig duiken want ook snorkelen en vrijduiken moet je op een veilige manier doen.

84

Hippocampus maart/april 2015

Wat is het verschil tussen snorkelen en vrijduiken?

Het snorkelen is in de eerste plaats een groepsgebeuren. Je gaat met een groep te water en legt samen een parkoers af. Je kan zo gaan

snorkelen op een wrak of gewoon van aan de oppervlakte het onderwaterleven observeren. In veel gevallen wordt bij snorkelen geen afstand onder water afgelegd, maar blijft de snorkelaar gewoon aan de oppervlakte. Vrijduiken daarentegen gebeurt aan een boei met een daallijn. De vrijduiker vertrekt aan de oppervlakte en daalt af naar een vooraf bepaalde diepte. Hoewel sommige vrijduikers extreme dieptes halen blijven de meeste vrij足 duikers toch in de 30 meterzone omdat men dan het residueel volume van de longen bereikt, wat maakt dat het oren klaren moeilijk wordt en het risico op long- en keelsqueeze sterk toeneemt als men dieper zou gaan.

Veilig snorkelen hoe doe je dat?

Veel duikers gebruiken haast nooit een snorkel, laat staan dat ze veel snorkelen. Dikwijls gaat men ook voorbij aan de gevaren van snorkelen omdat men ervan uitgaat dat er toch niets kan mislopen.

Nochtans zijn de gevaren gelijkaardig als bij duiken. Je kan immers afdrijven door de stroming, bewusteloos vallen ten gevolge van het lang on-

Klaren op grote diepte: 'Diepte falen' Als je je oren wil klaren dan heb je lucht nodig in je longen. Maar als je tijdens het vrijduiken dieper duikt, zal het volume van je longen afnemen als gevolg van de verhoogde druk. Op een bepaalde diepte zullen je longen volledig leeg zijn want het volume van je longen is zo samengedrukt dat het gelijk is aan het Residueel Volume (RV). Je zal dus geen lucht meer uit je longen kunnen gebruiken om te klaren. Op dit punt moet je stoppen met duiken (dus niet dieper duiken) of je loopt een groot risico op barotrauma's.

Je zal dit in de eerste plaats merken omdat je je oren niet meer kan klaren. De term die we hiervoor gebruiken is 'Diepte falen'.

Voor mannen is het Residueel volume (RV) gemiddeld 1,2 l en de totale long capaciteit (TLC) 6 liter, bij vrouwen is het RV 1,1 liter en de TLC 4 liter.

Man

Vrouw

Diepte

Druk

TLC 6 l/RV 1.2 l

TLC 4 l/ RV 1.1 l

10 m 20 m 25 m 30 m 35 m 40 m 45 m

2,0 bar 3,0 bar 3,5 bar 4,0 bar 4,5 bar 5,0 bar 5,5 bar

3,0 l 2,0 l 1,7 l 1,5 l 1,3 l 1,2 l Falen

2,0 l 1,3 l 1,1 l Falen

Het 'Diepte falen' kan dus sterk verschillen afhankelijk van de duiker. Het is verder ook zo dat duikers met een volledig verschillend longvolume toch dezelfde diepte limiet kunnen hebben, zoals onderstaande tabel toont.

Duiker 1

Duiker 2

Diepte

Druk

TLC 5 l/RV 1,25 l

TLC 7 l/ RV 1.75 l

10 m 20 m 25 m 30 m 35 m

2,0 bar 3,0 bar 3,5 bar 4,0 bar 4,5 bar

2,5 l 1,66 l 1,42 l 1,25 l Falen

3,5 l 2,33 l 2, l 1,74 l Falen

der blijven of jezelf ernstig kwetsen aan een gevaarlijk zeedier. Een goede voorbereiding van een leuke snorkelpartij is dus zeker nodig. Je vindt op de NELOS-website een voorbeeld van een veiligheidsplan voor snorkelen en vrijduiken. Vul dit in voor je gaat snorkelen, zodat je zeker bent dat je aan alles gedacht hebt. We geven de belangrijkste elementen graag even mee: Wel doen!

• Snorkel nooit alleen, maar wel altijd samen met een buddy die ook ervaring heeft.

• Zorg voor een veiligheid aan de kant die je in het Veiligheids Plan oog houdt (in vrijduiktermen: een basisstation).

• Zorg dat je neutraal uitgelood bent op de grootste diepte.

• We vertellen tijdens elke debriefing dat je 12 uur niet mag vrijduiken na het duiken, dus respecteer de tussentijd, want als je pas gedoken hebt, blijf je aan de oppervlakte.

• Zorg dat je terug aan boord kan als je van een boot gaat snorkelen.

• Zorg ervoor dat je gezien Diver Below wordt (fluo hesje, duikboei, …).

• Wees steeds alert voor wind en stroming, want voor je het weet ben je veel te ver weg.

• Telkens je onder gaat maak je een duikafspraak Plan your dive met je buddy zodat hij/zij your Plan weet wat je gaat doen.

• Geef een korte briefing met je buddy en met de veiligheid zodat iedereen weet wat jullie gaan doen.

• Zorg ervoor dat iemand je kan komen

•

•

• •

•

halen mocht je afdrijven door wind of stroming (veiligheidsboot).

Spreek duidelijke tekens af, zodat ook de veiligheid aan de kant je kan terugroepen als er gevaar is.

Zorg dat je veiligheid en je buddy weten wat er moet gebeuren als er iets mis loopt (zuurstof, ziekenhuis, telefoon, …).

Let op voor netten en visdraad, neem eventueel je duikmes mee.

Oefen samen met je buddy een redding en een sleep naar de kant bij het begin van het snorkelen.

Zorg voor een goede signalisatie van je vertrekpunt, als er 10 boten liggen is het niet altijd evident om de jouwe terug te vinden.

Niet doen!

• Ga niet dieper dan 10 meter en blijf maximaal 1 minuut onder water.

Respect your

LIMITS

Hippocampus maart/april 2015

85

Bondsnieuws

Foto: Ivo Madder.

Sportcommissie

• Hyperventileer niet want Hyperhet is levensgevaarlijk bij ventilatie het snorkelen.

• Je buddy is je veiligheid.

Ga nooit samen onder. Als jij ondergaat observeert je buddy je aan de oppervlakte en omgekeerd.

• Ga niet te ver en zorg dat je steeds weet hoe je terug moet en terug kan (let op met wind en stroming).

• Blaas niet uit onder water, want hierdoor verlies je vlotbaarheid en lucht in de longen.

• Alcohol en snorkelen gaan echt niet samen.

Snorkelen gebeurt soms met een grote groep mensen. In dat geval zorg je dat er een duikleider en een hekkensluiter is. Iedereen van de groep moet dan tussen de duikleider en de hekkensluiter blijven, net zoals dat gebeurt als we onder water in groep duiken.

langer, dieper, verder Voor het sportduiken oefenen we regelmatig in het zwembad, zowel op stilstaande apneu als op een bepaalde afstand onder water. De tijden en de afstanden die je zo haalt zijn merkelijk minder dan de afstand en tijd van een vrijduiker. Daar waar voor een vrijduiker 2 minuten statische apneu eerder een opwarming is, lijkt dat voor de meeste duikers een hele uitdaging.

Dit heeft veel te maken met de voorbereiding van de vrijduik en de manier van uitvoeren. Het is belangrijk dat je inziet dat onze duikopleiding helemaal niet bedoeld

86

Hippocampus maart/april 2015

is om te oefenen op lange apneus en verre afstanden onder water. De technieken die aangeleerd worden zijn dan ook helemaal niet geschikt voor lange apneus. Er worden flink wat oefeningen gegeven als 'conditietraining', die ervan uitgaan dat je moet trainen om lange apneus te kunnen doen.

Niets is echter minder waar want op bewusteloosheid kan je niet trainen. Je valt namelijk altijd bewusteloos als je zuurstofniveau in je bloed te laag zakt, met of zonder training.

Als je echt graag lange of verre apneus wil doen volg dan een opleiding zodat je het veilig kan doen. Nochtans zijn er wel wat belangrijke zaken die je kan doen om ook tijdens de training je apneutijd en afstand merkelijk te zien verbeteren:

Het allerbelangrijkste is van niet te hyperventileren, want je wilt absoluut je ademprikkel voelen voor je bewusteloos wordt, daarenboven verkort hyperventileren je apneu omdat je spanning opbouwt in je lichaam.

• Adem 2 keer langzaam volledig uit en volledig in voor je vertrekt, en zorg daarbij dat je uitademing 2 keer zo lang duurt als je inademhaling (bijv. 5 seconden in, 10 seconden uit).

• Adem volledig in voor je ondergaat, je vertrekt dus met volle longen, je zal dus allicht te weinig lood bij hebben, want de meeste duikers zijn uitgelood met halve longen.

• Als je ondergaat denk dan aan iets leuks, een fijne herinnering is veel aangenamer dan seconden tellen.

• Blaas niet uit onder water, want je wilt

zoveel mogelijk lucht bijhouden.

• Als je je ademprikkel voelt blijf dan nog een 10-tal seconden onder maar niet langer.

• Zorg voor je veiligheid, zorg dat er steeds iemand boven water jullie veiligheid waarborgt, want als je samen onder gaat is de kans zeer reëel dat je samen flauw valt.

• Blijf rustig, hoe minder inspanning je doet voor en tijdens je vrijduik hoe vlotter het gaat.

Merk op dat een vrijduiker nooit zal uitblazen onder water. Als je dus gaat snorkelen dan mag je ook niet uitblazen onder water.

De reden is eenvoudig: als je uitblaast onder water verlies je vlotbaarheid (omdat je volume afneemt door het uitblazen) en je zal dus meer inspanning moeten doen om terug naar de oppervlakte te komen. Ook je uitloding is belangrijk want vrijduiken met volle longen is niet hetzelfde als duiken met een fles, want uiteraard heb je een groter volume. Als je dus op een wrak gaat snorkelen dan moet je neutraal uitgelood zijn op de diepte van het wrak zodat je comfortabel beneden kan blijven.

Ben ik verzekerd als ik ga snorkelen?

Je bent inderdaad verzekerd als snorkelaar als je lid bent van NELOS, en dit geldt zowel voor de zwemmers als voor de duikers.

Het is wel zo dat voor de zwemmers er geen reisbijstand verzekering (repatriëring) inbegrepen is in de polis, die is er wel voor duikers. Je moet natuurlijk wel de reglementering volgen voor snorkelaars, dit wil dus onder andere zeggen dat je niet alleen mag gaan snorkelen.

Om verzekerd te zijn moet je: • Steeds met een buddy snorkelen.

• Zorgen voor veiligheid aan de kant die kan ingrijpen bij problemen en die je in het oog houdt (en maak goede afspraken o.a. rond terugkeersignaal, noodprocedures, ...) .

• Je moet wel beiden ofwel een duikbrevet ofwel een snorkel- of vrijduikbrevet hebben als je (of één van jullie) ook effectief onder water wil gaan (snorkelen aan de oppervlakte mag natuurlijk iedereen want dat is gewoon zwemmen met vinnen) .

• Een veiligheidsplan maken voor de duik (zuurstof, EHBO, noodnummers, telefoon, …).

• Een korte briefing geven van de duik (hoe in/uit het water, parcours, begrenzingen, buddies, tekens, …).

Uiteraard mag dit in een zeer korte vorm en moet dit geen formeel en uitgebreid ritueel zijn. 'Vrijduiken is fun', en dat begint

best met een enthousiasmerend verhaal om samen met een brede glimlach veilig te snorkelen.

Verbaas jezelf en doe dingen die je nooit voor mogelijk achtte. Ideaal om nog meer te genieten van de snorkelpartij.

nieuwe opleiding vrijduiken

'deep blue' stage

Dit jaar (2015) zijn we gestart met een nieuwe opleiding voor snorkelen en vrijduiken.

Deze opleiding is toegankelijk voor iedereen (dus ook voor niet-leden). Je kan de opleiding organiseren binnen je eigen club of ze volgen op één van onze specifieke vrij­ duiksessies.

We leren je op een veilige manier langer, dieper en verder onder water te gaan op één ademteug.

Vanaf dit jaar kan je ook meedoen aan onze jaarlijkse 'deep blue' stage in Kroatië waar we gedurende 7 dagen een eiland afhuren, zodat we je helemaal onderdompelen in 'Le grand bleu' stijl en je kan versmelten met de diepte.

Voor extra informatie over het vrijduiken, de opleidingen en de inschrijvingen kan je contact op te nemen met de sportcommissie via vrijduiken@nelos.be.  HERWIG VAN COTTHEM, VOORZITTER SPORTCOMMISSIE, 3*INSTRUCTEUR

ADVERTENTIE

VOOR AL JE DUIK- EN SNORKELMATERIAAL www.desportduiker.be

Uw advertentie hier? publiciteit@nelos.be Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/hippocampus

Poseidon Diving Team Grootste online shop van België

Verdeler van alle grote merken tegen de laagste prijs

poseidondivingteam.com Tel. +32 (0) 54/32 62 82 Hellestraat 63 - 9400 Appelterre (Ninove)

Hippocampus maart/april 2015

87

Bondsnieuws Duikmateriaal

Foto: Jarrad Rosson.

Scubapro Testdagen

Test en duik voor het goede doel!

Ben je een beginnende duiker? Ben je toe aan een nieuw trimvest, een ademautomaat of vinnen?

Wil je wel eens een droogpak uitproberen? Dan Foto: Katrijn Ools.

nodigt NELOS jou uit op 6 en 7 juni 2015 om het materiaal van Scubapro te komen proberen tijdens de Scubapro Testdagen, in het Zilvermeer te Mol. Je kan er het recente duikmateriaal van Scubapro gratis uittesten, zonder aankoopverplichting. Ter plaatse krijg je ook meer informatie over het materiaal dat je al dan niet wenst uit te testen. Vergeet wel niet je eigen duikmateriaal! Enkel ademautomaten, trimvesten ('jackets' en 'wings') en vinnen zijn aanwezig als testmateriaal. Wil je een droogpak testen? Dat kan ook, maar breng zeker een onderpak of gemakkelijke kledij mee om onder het droogpak te dragen.

Naast het aanbod van het te testen materiaal zijn er ook diverse randactiviteiten. Zo worden er op regelmatige basis prijzen uitgereikt en zal er een Wet Wheels 'dive evenement' plaatsvinden.

Test eens een 'wing' of een duikpak van Scubapro.

Je duikt niet enkel voor jezelf, maar tevens voor het goede doel.

Meer hierover verneem je binnenkort via de Facebookpagina van NELOS en www.d-centermol.be.

Bij de Scubapro Testdagen moet je gewoon bij zijn: op zaterdag 6 en zondag 7 juni 2015, van 10.00 tot 16.00 uur. De eerste testende duiker kan in het water vanaf 10.00 uur, de laatste start zijn/haar duik om 16.00 uur.

Tot dan! IVO MADDER

88

Hippocampus maart/april 2015

Foto: Ingrid Dekelver.

Bondsnieuws AVOS

Rudi kreeg bootkledij (jas en broek) als afscheidsgeschenk.

Rudi Baert: 18 jaar AVOS-voorzitter In 1996 verkeerde AVOS in een crisissituatie. AVOS bestond dan wel al 25 jaar, maar de enige activiteiten waren het AVOS-bal en de Noordzeerally. Die waren zeker succesrijk, maar het eigenlijke duiken en de duikopleiding kwamen bijna niet aan bod.

W

illy van der Plas, Jacques Limpens, Herwig Van Cotthem en Rudi Baert namen het initiatief om aan AVOS een nieuw elan te geven met nieuwe statuten en een nieuw bestuur en … een nieuwe voorzitter: Rudi Baert. Het zogenaamde 'nouveau régime' trad aan.

Jacques Limpens is jarenlang dé AVOS-secretaris geweest en heeft dus intens met Rudi samengewerkt. Jacques is de ideale ooggetuige en hij vertolkte het zo: "Onder het beleid van Rudi en zijn ploeg groeide AVOS uit tot wat het nu is: een verstandhouding van 47 duikclubs, de grootste regionale organisatie binnen de schoot van NELOS. Met taaie volharding streefde hij naar officiële erkenning binnen de structuur van de NELOS. Dat doel werd in 2014 bereikt.

Hij liet de neuzen resoluut richten naar het sportduiken en gaf de aanzet tot de uitbouw van een coherent en efficiënt duikonderricht ten bate van de aangesloten club, de kandidaten en loyaal ten opzichte van NELOS. Van in den beginne realiseerde hij zich de mogelijkheden die de put van Ekeren kon bieden aan de duikgemeenschap. Door slim onderhandelen en kennis van het Antwerps politiek wereldje kon hij tot een overeen-

90

Hippocampus maart/april 2015

komst komen met het stadsbestuur. In 1997 ondertekende hij de exclusieve gebruiksovereenkomst van de put. Het begin van de successtory Muisbroek. Heden ten dage een duikstek voor duizenden duikers uit België en zelfs buurlanden. Een waterplas waar velen hun eerste onderwaterervaring komen beleven.

Niet alles liep steeds van een leien dakje.

Een bom uit de tweede wereldoorlog werd tot ontploffing gebracht in de put van Ekeren met toestemming van het stadsbestuur.

Rudi dwong een onderhoud af met de bur-

Foto: Ivo Madder.

gemeester van Antwerpen. Na zijn krachtig protest volgde een officiële verontschuldiging voor de toegebrachte schade aan het milieu en de belofte dat het niet meer zal gebeuren."

Het enige conflict tussen Rudi en Jacques ging erover of Rudi nu 18 jaar of 19 jaar voorzitter is geweest.

18 jaar later heeft Rudi beslist zijn mandaat stop te zetten. Pogingen om met allerlei argumenten hem te laten aanblijven,

De steiger aan de Put van Ekeren kwam er na jaren overleg met de Stad Antwerpen.

Nu nog een kleedkamer en een toilet voor onze duikers.

Rudi Baert, voormalig voorzitter van AVOS.

Tijl Ooms, de nieuwe voorzitter van AVOS.

mislukten. Bij zijn laatste Algemene Vergadering werd Rudi dan ook gevierd door de AVOS-gemeenschap. Jacques Limpens bracht zijn carrière in herinnering: "Rudi werd van in zijn prille jeugd aangetrokken door de onderwaterwereld. Een duikersdroom die hij reeds zeer vroeg realiseerde. Gedreven, leergierig en ambitieus beklom hij de ganse trap brevetten in de duiksport om in 1980 de top te bereiken met het verwerven van de titel nationaal monitor, nu gelijk aan 3*I. Als 23-jarige was hij toen de jongste nationale monitor in onze duikfederatie. Hij werd duikschoolleider in zijn club CVD, taak die hij vele jaren enthousiast zou waarnemen.

Jarenlang zetelde Rudi in het Brevettencomité onder het voorzitterschap van Swa Desmet en in het Bureau van de Commissie Duikonderricht."

Koen Van Dyck ging – zoals verwacht werd – de ludieke toer op in zijn huldiging van Rudi. Tijl Ooms, de nieuwe voorzitter, bracht eveneens hulde aan Rudi. Professionele bootkledij (jas en broek) werd hem aangeboden en Catherine kreeg de traditionele bloemruiker.

Rudi bedankte iedereen en voornamelijk de vele bestuursleden die aan zijn zijde stonden en dit alles mee verwezenlijkt hebben. Want zelf vond hij dat hij nog het minste van alles had gedaan. Echt helemaal stoppen doet hij nu ook weer niet. Hij blijft het 'Dossier kleedkamer' in het domein Muisbroek koesteren en hardnekkig opvolgen.

Zelf verwoordde hij het zo: "In 1997 begon ik er aan voor 3 jaar, misschien 6. Het zijn er 18 geworden. Hoewel mijn vertrek een eigen keuze is, heb ik geen moeite om gemengde gevoelens toe te geven. Ik kijk terug op die 18 jaar met een tevreden gevoel. In 1996 was AVOS virtueel failliet en had ze geen enkele geloofwaardigheid meer. Nu staat AVOS er financieel rooskleurig voor, verzamelen wij 47 clubs en zijn wij intens bezig met de NELOS-kadervorming. Het teamwork binnen de Raad van Bestuur is voor mij altijd een bron van energie en tegelijk een focus geweest. Natuurlijk waren er soms wat problemen maar door openheid en eerlijkheid is dat altijd opgelost. Ik laat AVOS los in de overtuiging dat ze in goede handen is. Aan mijn opvolger wil ik enkel meegeven: wees vooral jezelf. Niemand verwacht dat je wat dan ook kopieert. Werk vanuit je eigen sterktes."

AVOS bood dan een fijne receptie aan en vele herinneringen werden opgehaald … 

wrakduiken € 525 • • • • • •

5 dagen - 5 nachten in vol pension 10 duiken: voor groepen.

Minimum 3*Duikers Verzorgde keuken Comfortabel hotel Volledig pension Vullen van de flessen in het duikcentrum Gans het jaar door (behalve juli en augustus)

CLUB INTERNATIONAL DE PLONGEE DU LAVANDOU SUR LE PORT - 83980 LE LAVANDOU - FRANCE Tél: +33-4-94-71-54-57 Fax: +33-4-94-15-13-09 www.cip-lavandou.fr info@cip-lavandou.fr

WIM VAN DOESELAER

Hippocampus maart/april 2015

91

Close-up NELOS-fotograaf In de kijker

Een levende ka

urischelp.

Een pijlinktvis.

Een snotolfmannetje.

Een sponskrab

.

Een koppeltje mu

92

Hippocampus maart/april 2015

renen.

Een bladvis.

Naam Johny Bleys Brevet/titel

3*Duiker

Fotografiebrevet Club

Niveau 1

The SeaMasters

Duikt sedert

28/03/1971

Aantal duiken

Meer dan 800

Aantal fotoduiken Duikplaatsen

195

Bonaire, IndonesiĂŤ, Filipijnen, Egypte, Zeeland, Spanje, Frankrijk, ItaliĂŤ.

Camera Behuizing Symbiose heremietkreeft.

Olympus XZ-1 Olympus PT-50

Lenzen

Inon Close-up lens

Flitsen

2x Sea & Sea YS-01

Snapper. al.

Een harlekijngarna

Een juveniele

sepia tussen he

t zeegras.

Een kleurrijke zeenaaktslak.

Hippocampus maart/april 2015

93

NELOS-boetiek

Alle artikelen kunnen besteld worden bij de regionale verantwoordelijken of kunnen rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak).

Badge Assistent-Instructeur € 5,00 – Badges CMAS 1*I, 2*I of 3*Instructeur € 3,00 – Badge Duiker-Hulpverlener € 3,00 – Badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 – Balpen Jeugdduiken € 2,00 – BEFOS geborduurde badge € 10,00 – BEFOS zelfklever € 2,00 – Boek 'Fauna en Flora' € 29,50 – Boek 'Fauna en Flora' + kaart 'Fauna en Flora' € 31,00 – Kaart 'Fauna en Flora' € 5,00 – Boek 'Onderwaterfotografie' € 19,50 – Boek 'Specialisatie Onderwaterbiologie' € 20,00 – Brevetkaart 2*D € 3,00 – Brevetkaart 3*D € 3,00 – Brevetkaart AI € 3,00 – Cursus Gas Blender € 12,00 – Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00 – Documentenmap 260

TROUW

WORDT BELOOND Nieuwe NELOS-stickeractie

mm hoog op 210 mm breed € 22,00 – Documententas € 7,00 – Documententas 1*D (gevuld) € 40,00 – Dossier Oriëntatie onder water € 8,00 – Dossier Uitloding en loodreflex € 6,00 – Dossier Droogpakduiken € 10,00 – Duikboek € 20,00 – Duikboek jeugd 'Het blauwe paspoort' € 6,00 – Logboek Jeugdduiken € 6,00 – Medische fiche volwassene € 3,00 – Medische fiche jongen € 3,00 – Medische fiche meisje € 3,00 – NELOS-cursus Theorie sportduiken (2-delig) € 40,00 – NELOS-cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00 – NELOS-cursus 1*D 'Duiksport ook voor jou!' € 15,00 – NELOS-cursus biologie € 10,00 – NELOS-cursus OW-Videografie € 25,00 – NELOS-Infomap € 10,00 – NELOS-Infomap Technisch Duiken € 10,00 – NELOS-muts blauw € 12,00 – NELOS-straps (sleutelhanger) € 2,50 – NELOS-pull met korte zip donkerblauw € 30,00 – NELOS-strandlaken € 20,00 – NELOS-vest zwart € 80,00 – NELOS-zelfklever € 1,00 – NELOS-pet € 12,00 – Polo vrouw blauw € 25,00 – Polo man rood € 25,00 – Polo donkerblauw man/vrouw € 25,00 – Zwarte sweater met kap unisex € 30,00.

94

Hippocampus maart/april 2015

De stickeractie waarbij de duiker met een NELOS-zelfklever op zijn auto beloond werd met een cadeaubon, werd sinds Hippocampus van jan./feb. 2015 vervangen door een stickeractie op de duikfles.

Voor meer informatie zie blz. 90 in Hippo nr. 252.

De winnaars van deze periodiek vind je elders in deze Hippo. 

BEFOS

NELOS-boetiek

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 – bo16@skynet.be

Algemeen verantwoordelijke Karl Van der Auwera Lintsesteenweg 176 - 2570 Duffel Gsm 0486 89 76 67 boetiek@nelos.be Rekening boetiek: KB 401-6513621-89

OOST-VLAANDEREN: Mark BULTE Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 boetiek.ovl@nelos.be (afhalingen na telefonische afspraak)

Regionale verantwoordelijken

WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCK Odiel Spruyttestraat 22 - 8870 Izegem Gsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u) boetiek.wvl@nelos.be

Bestuursleden:

LIMBURG Voor de regio Limburg is er op dit moment geen verantwoordelijke.

Voor bestellingen en afhalingen: Duikershuis NELOS. secretariaat@nelos.be

Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 – 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 – tresorier@lifras.be

ANTWERPEN: NELOS Duikershuis Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be (afhalingen na telefonische afspraak) BRABANT: Tiny HEREMANS Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 boetiek.vbr@nelos.be (afhalingen na telefonische afspraak)

Mede-Voorzitter: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 – henry.robert@skynet.be

Vincent Leroy Kievitlaan 214 – 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 – vince.cas@skynet.be Ivo Hubert Stijn Streuvelslaan 24 – 2630 Aartselaar Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Herwig Van Cotthem Serigiersstraat 24 – 2020 Antwerpen Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be

Interessante lectuur

Sven Vandekerckhove Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

voor in de boekenkast.

BEFOS-secretariaat: Margaux Montrieux Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be

En je geld is goed gespendeerd.

Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00

LIFRAS

r s

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Sous-Marines asbl Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Président: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 – bo16@skynet.be Vice-président: Jean Moiny Rue Marexhe 23 a – 4530 Villers Le Boullet Gsm 085 21 36 28 – moiny.jean@skynet.be

Trésorier: Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 – 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 – tresorier@lifras.be Administrateurs: Albert Bastin Rue André Renard 25 – 4020 Montegnée Tel. 071 43 54 91 – a.bastin.lifras@gmail.com Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 – henry.robert@skynet.be Marc Hiernaux Rue des Alliés – 1190 Forest Gsm 0477 22 78 96 – marc.hiernaux@skynet.be Vincent Leroy Kievitlaan 214 – 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 – vince.cas@skynet.be Marc Lycops Rue Puccini 104 – 1070 Anderlecht Tel. 02 523 60 57 – 12958@lifras.be

Cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00

Secretariaat: Katia Van De Veegaete Muriel Van Blommen Jules Broerenstraat 38 – 1070 Brussel Tel. 02 521 70 21 – fax 02 522 30 72 katia@lifras.be – muriel@lifras.be

Dossier Droogpakduiken € 10,00

Hippocampus maart/april 2015

95

Webdiving

Zeemeermin Zeemeerminnen spreken tot de ver-

heb het zelf nog niet gezien, maar naar het schijnt wordt ze zo druk bezocht, waardoor het niet meevalt om een geslaagde foto van haar te maken. Jammer genoeg mag ik die fototrip niet te lang uitstellen, want het beeldje wordt continu belaagd door allerlei vandalen en zal op een dag verdwenen zijn (www.visitcopenhagen.com/copenhagen/ the-little-mermaid-gdk586951).

beelding, hoewel 'zingen' misschien geschikter lijkt. Deze halfvrouw/ halfvis-wezens staan in de mythologie en in de vele fantasieverhalen zowel aan de kant van het kwade als van het goede. Ze duiken op om de

nietsvermoedende

zeelieden

te waarschuwen voor een komend gevaar, maar soms lokken ze schepen naar een gevaarlijke plaats.

Eenvoudig gesteld, ze werden als verklaring gebruikt voor fenomenen die onze voorouders op zee niet konden verklaren.

Toch is het blijkbaar niet allemaal fantasie.

Eén van de bekendste meldingen van zeemeerminnen werd in 1493 genoteerd door Columbus. Toch niet zo maar een zeevaarder. Na zijn lange reis naar een onzekere bestemming, kunnen we hem de verwarring tussen een zeemeermin en een manatee (of zeekoe) moeilijk kwalijk nemen.

Het grote verschil tussen een logge zeekoe en een slanke, verleidelijke meermin moet na maanden op zee verwaarloosbaar klein geworden zijn. Ook zijn er meer recente waarnemingen van dode en levende exemplaren. Of ze betrouwbaar zijn, moet je zelf uitmaken (www.youtube.com/ watch?v=2e7ESOD2_K0). Toch was het pas in 2012 dat de Amerikaanse regering in een ongewone verklaring het bestaan van dit zeevolk formeel ontkende (http://oceanservice.noaa.gov/ facts/mermaids.html). Dit was nodig nadat een aantal mensen de docufictie 'Mermaids: The Body Found' (www.imdb.com/ title/tt1816585) op Discovery Channel voor waar hadden aangenomen. Gelukkig zonder de negatieve gevolgen zoals na het

96

Hippocampus maart/april 2015

in 1938 uitgezonden hoorspel 'The War of the Worlds'. Maar toch genoeg om een officieel communiqué uit te lokken.

Dat Amerikanen iets met zeemeerminnen hebben, blijkt o.a. uit het logo van hun keten van koffiehuizen die Europa beetje bij beetje overspoelt. Het logo van Starbucks is een zeemeermin met twee staarten en werd gemodelleerd naar een houtsnede van de Vikingen uit de 16e eeuw. In de oorspronkelijke versie had de sirene een ontbloot bovenlijf en was het onderlichaam volledig zichtbaar, maar door de jaren heen werd de zeemeermin zedelijker afgebeeld, om te voorkomen dat ze aanstoot zou geven, tot wat ze in 2011 geworden is (www.starbucks.com/blog/so-who-isthe-siren).

Ook Norfolk, de stad waar ik werk, heeft een zeemeermin als mascotte. Je komt haar overal en in allerlei kleuren tegen (www. norfolk.gov/index.aspx?NID=1952). Je kan ze moeilijk missen tijdens een wandeling door de stad. Dit in tegenstelling tot de kleine zeemeermin van Kopenhagen. Hoewel het beeldje uit 1836 over de ganse wereld bekend is, meet het slechts 125 cm. Ik

Als duikers hebben we een speciale band met deze zwemmende dames, over de mannelijke exemplaren is er weinig te vinden. Deze relatie vinden we terug in het CMAS-logo. De visdame, ook met twee staarten – zoals die van de koffie – versiert sinds 1959 ons embleem. Het is een beetje eigenaardig, maar in feite stond een afbeelding van een meerman model voor ons CMAS-logo (http://history.cmas.org/ logo).

Of ze nu bestaan of niet, ik vraag me af hoe ze zich voortplanten. Zijn het levendbarende zoogdieren? Iets voor de cursus onderwaterbiologie? Misschien moet ik een beetje verder zoeken op het web om het antwoord te vinden. Hoewel, moet ik me zorgen maken over deze vraag? Moet ik dit niet pas beginnen te doen op het moment dat hun bestaan bevestigd wordt.

Oh ja, volgens de Amerikaanse overheid bestaan ze niet, dus over naar een ander onderwerp: het internet. Het je interessante nieuwtjes, stuur ze dan naar: patrick.van.hoeserlande@advalvas.be.  PATRICK VAN HOESERLANDE

ENKELE VAN ONZE PARTNERS: SCUBAPRO SUB GEAR BARE SUUNTO UWATEC SHEARWATER METALSUB BIGBLUE RIFF GREEN FORCE MARES SEAC PROCEAN DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE

DUIKCOMPUTERS DUIKLAMPEN ADEMAUTOMATEN DROOGPAKKEN JACKETS, …….

SHOWROOM HOFEINDE 21 2350 VOSSELAAR BELGIE TEL: +32(0)14611260 EMAIL: HCV.BVBA@PANDORA.BE WWW.DUIKMATERIAAL.BE

Hippocampus maart/april 2015

97

Lopende Agenda

Zie ook: http://bit.ly/NELOS-agenda

Mei 2015 10 Themaduik biologie Thema: zeenaaktslakken

Oktober 2015

Info: www.avos.be

01 Cursus OW-fotografie Niv. 1 (theorie)

14 BRAVOS-proevendag 'Alle brevetten'

Gastspreker: Peter van Bragt

Locatie: Vodelée

Locatie: Klein Stelle, Wemeldinge – 10.00 u

Info: www.bravos-vzw.be

Inschrijven: Jean-Marie Reynaert jmreynaert@skynet.be

10 LIMOS-proevendag Locatie: Zilvermeer Mol

11 Herexamen theorie 2*I 12 Instructeursvergadering BRAVOS Info: Tiny Heremans – tiny@poseidon.be

18 Cursus OW-fotografie Niveau 2 Info: http://users.telenet.be/peterryngaert

27 AVOS Verbroederingsduik Info: www.avos.be

28 36e Noordzeechallenge Info: famnortier@zeelandnet.nl

Voordracht 3*I

Augustus 2015

Locatie: Duikershuis NELOS

09 ACAVOS Thema fotoduikdag

19-20

20 Limiet inschrijving Advanced Trimix 22 Limiet inschrijving Zeestage 3*I & 2*I

Onderwaterjacht Locatie: duikplaats Strijenham – 09.30 u

Bij de inschrijving voor de Stage moeten de

Info en inschrijving: yteughels@skynet.be

vereiste duiken voldaan zijn. De logboekjes

0479 43 68 66

moeten nagekeken zijn vóór het theoretisch examen 2*I.

21-25 15e CMAS WK Onderwaterfotografie Locatie: Zeeland (Nederland) Info: www.netherlands2015.com

September 2015 05 Herexamen Duiker-Hulpverlener Locatie: Duikershuis

05 9e Wet Wheels Duikdag

Locatie: Zwembad 'De Kupe', Diksmuide Info en inschrijving: 0496 98 05 98 stijn.boussemaere@telenet.be

03-04 OVOS-proevenweekend Locatie: Scharendijke Info: www.ovos.be

04 BRAVOS-proevendag 'Alle brevetten' Locatie: Barrage l'Eau d'Heure Info: www.bravos-vzw.be

04 Beker van het Zilvermeer (Mol) Info: www.vinzwemmen.be Contact: karel.jordens@telenet.be

06 OVOS-Noordzeeduik Info: www.ovos.be

06 Cursus OW-fotografie Niv. 1 (praktijk) Locatie: Zwembad 'De Kupe', Diksmuide Info en inschrijving: 0496 98 05 98 stijn.boussemaere@telenet.be

11 AV College 3*I Locatie: Duikershuis

24 Workshop Licht in de OW-fotografie Organisatie: ACAVOS

Do. 21 mei: openingsceremonie

Locatie: Zilvermeer Mol – 09.00 u

Info en inschrijving: yteughels@skynet.be

Vr. 22 mei: testduiken

Info: www.wet-wheels.be/WW-duikdag

0479 43 68 66

Za. 23 mei: wedstrijdduiken

05-06

Zo. 24 mei: wedstrijdduiken

LIMOS-botenweekend

Ma. 25 mei: prijsuitreiking en slotgala

Locatie: Colijnsplaat

30-31 LIMOS-proevenweekend Locatie: Plate Taille

Juni 2015 03-07 MIMA'15 Underwater Festival Medes Image and Environment Locatie: L'Estartit Info: www.mima-medes.org

06-07 Scubapro Testdagen 2015 Locatie: Zilvermeer Mol

07 OVOS Opleidingsbootduik Grevelingen Locatie: Port Zeelande Info: www.ovos.be

07 Interclubduik Organisatie: BRAVOS Info: www.bravos-vzw.be

13 OVOS Oosterschelde bootduik

98

Locatie: Wemeldinge – 10.00 u

14 AVOS Oosterschelde bootduik

06 OVOS-Noordzeeduik Info: www.ovos.be

07 Limiet inschrijving 1*I/Instructeur B (Module 2)

12 De Openwatersportdag en de Junior D-Dive Day 2015

01-05 Zeestage te Boulouris

05 Cursus OW-fotografie Niveau 2 Organisatie: ACAVOS Info en inschrijving: yteughels@skynet.be 0479 43 68 66

Locatie: Spuikom, Oostende/Bredene Info: inge@nelos.be

13 Doortocht Albertkanaal (Hasselt) Info: www.vinzwemmen.be

20 Doortocht van het Schulensmeer

De volledige agenda van alle vinzwem­ wedstrijden vind je op: www.vinzwemmen.be/?page_id=8

(Lummen) Info: www.vinzwemmen.be Contact: leemans.jos@scarlet.be

20 Themaduik biologie

Opleiding nitrox, extended range, trimix, CCR Info via het menu 'Sectie DuikTechnieken (SDT)' op www.wiki.nelos.be

Gastspreker: Rob Leeuwis Locatie: Stavenisse

23 Instructeursvergadering BRAVOS Info: Tiny Heremans – tiny@poseidon.be

27 Pre-pre-Zeestage Locatie: Haven Bruinisse Info: www.ovos.be

27 Bijscholing Duiker-Redder en Hoger

Locatie: Wemeldinge – 09.00 u

Redder

Info: www.ovos.be

Info: www.bravos-vzw.be

Hippocampus maart/april 2015

November 2015

Controleer even of het evenement inderdaad doorgaat. De zetduivel speelt ons meer dan eens parten!

Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen worden, plaats de gegevens dan in de Lopende Agenda op de NELOS-wiki of bezorg ze aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

Foto: Bruno Van Saen

Hugyfot Pro+ behuizing

voor GoPro Hero 3/3+/4 Net zoals de Hero 3 en de 3+ is de GoPro Hero 4 een bijzondere camera. Net daarom ontwikkelde Hugyfot voor de GoPro Hero 4 een bijzondere behuizing:     



compatibel met de GoPro Hero 3, 3+ en 4. voorzien van extra batterij voor 6 uur filmen i.p.v.

40 minuten; drukvast tot 200m; voorzien van een groot 4.3” LCD scherm in een waterdichte behuizing; een extra video uitgang te gebruiken met een kabel tot 100m voor oppervlakte monitoring (optioneel); wordt standaard geleverd met roodfilter.

Since 1953 www.hugyfot.com

ER

mares.com

gy

o W PO NT ol I O IN Hn g P Ec TW NIN r T UR aTo E T ul TH rEg in

E H T F

W E N

IO S U

2 5 N

N E B

M H C

K R A

X