Wodociąg Marecki 2023

MIASTA MARKI – ETAP III

Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu OchronyŚrodowiska Gospodarki Wodnej

Opracowanie pod kierunkiem:

Tadeusza Markiewicza – Dział Marketingu i Promocji, Wodociąg Marecki

Redakcja merytoryczna:

Anna Zmysłowska – dyrektor ds. inwestycji Wodociągu Mareckiego, zastępca pełnomocnika ds. realizacji projektu

Współpraca:

Anna Sołoninko – kierownik ds. marketingu promocji

Katarzyna Tymińska – specjalista ds. marketingu

Zdjęcia, archiwalia:

Katarzyna Tymińska, Anna Sołoninko, Tadeusz Markiewicz

Wodociąg Marecki Sp. z o.o.

Urząd Miasta Marki

Quixi Media Sp. z o.o.

Spis treści

Słowo wstępne Dyrektora Zarządu Wodociągu Mareckiego, pełnomocnika

Wydawca:

Quixi Media Sp. z o.o.

85-061 Bydgoszcz, ul. Matejki 1a www.quixi.pl redakcja@gmail.com

ISBN 978-83-61840-07-7

Nakład: 150 egz.

Egzemplarz bezpłatny

Publikacja podsumowująca realizację projektu „Budowa kanalizacji sanitarnej na obszarze aglomeracji miasta Marki – Etap III”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.

Siedziba Wodociągu Mareckiego na terenie Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Żeromskiego 30

A jednak się udało! Ogromny skok cywilizacyjny

Szanowni Państwo,

w 2024 r. nasza firma będzie obchodzić 25-lecie istnienia. Kiedy obejmowałem jej stery, marzyłem o tym, by doprowadzić do sytuacji, w której z krajobrazu naszego miasta znikną wozy asenizacyjne. Ćwierć wieku temu ktoś mógłby powiedzieć – to jest niewykonalne. I trudno byłoby się takiej osobie dziwić. Na początku

XXI w. długość sieci kanalizacyjnej wynosiła zaledwie kilka kilometrów, zaś nasza firma była malutka, z niewielkimi przychodami, którymi nie bylibyśmy w stanie pokryć nawet ułamka niezbędnych inwestycji.

A jednak udało się. Trzykrotnie pozyskaliśmy unijne dofinansowania, dzięki którym m.in. praktycznie od zera zbudowaliśmy sieć kanalizacji sanitarnej. Obecnie jej długość przekracza 220 km. Gdy popatrzymy na dynamikę jej rozwoju, jest wprost oszałamiająca i przekracza 2600% (to nie pomyłka – słownie: dwa tysiące sześćset procent!). Nie byłoby to możliwe, gdyby z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko nie wpłynęło do Marek łącznie 110 mln zł. To potężne wsparcie znakomicie ułatwiło realizację inwestycji, która w tak spektakularny sposób poprawiła komfort życia naszych mieszkańców.

W czerwcu 2023 r. zakończyliśmy trzeci etap unijnego projektu – w jego ramach zdobyliśmy ponad 22 mln zł w formie dotacji UE. Przeznaczyliśmy je oczywiście na kolejne przedsięwzięcia rozwojowe.

Wybudowaliśmy drugą Stację Uzdatniania Wody oraz Stację Obsługi Samochodu Specjalistycznego.

Rozbudowaliśmy sieć kanalizacji sanitarnej i wprowadziliśmy monitoring pompowni sieciowych. Wierzę, że te działania będą znakomicie służyć naszym mieszkańcom co najmniej przez kolejne ćwierćwiecze.

Podsumowanie projektu to także najlepsza chwila na podziękowania. Dlatego chciałbym wyrazić wdzięczność Mieszkańcom za ich cierpliwość, ponieważ niejednokrotnie musieli znosić niedogodności związane z realizacją inwestycji, a także Włodarzom Marek za ich nieustanną przychylność, wsparcie i kooperację. Pragnę podziękować Wykonawcom, którzy realizowali wszystkie zaplanowane inwestycje z trzeciego etapu, Przedstawicielom Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z którymi współpracowaliśmy przy wszystkich etapach projektu unijnego, jak również Pracownikom naszej firmy za ogromne zaangażowanie na każdym etapie prac.

Dobra robota! Dziękuję!

Kajetan Paweł Specjalski

Dyrektor Zarządu Wodociągu Mareckiego

Szanowni Państwo,

spróbujmy sobie wyobrazić Marki bez unijnego wsparcia. Miasto stoi w korku, bo nie ma obwodnicy. Rowerzyści przeciskają się między samochodami, bo nigdzie nie ma ścieżek rowerowych. Na światłach jeden za drugim stoją wozy asenizacyjne, bo miasto nie ma kanalizacji sanitarnej. W kranach spada ciśnienie, bo jedyna stacja uzdatniania wody nie nadąża za wzrostem zapotrzebowania.

Na szczęście mamy obwodnicę i budujemy kolejne kilometry ścieżek rowerowych. Uruchomiliśmy drugą Stację Uzdatniania Wody i niemal od zera stworzyliśmy sieć kanalizacji sanitarnej. To kamienie milowe w rozwoju naszego miasta.

Realizację potężnych inwestycji zawdzięczamy funduszom Unii Europejskiej oraz Wodociągowi Mareckiemu – spółce w 100% kontrolowanej przez samorząd Marek, która na początku tego stulecia podjęła wyzwanie zbudowania kanalizacji od podstaw. Realizacja zbiegła się w czasie z niezwykle intensywnym rozwojem zabudowy mieszkaniowej w naszym mieście. Obecnie ogromna większość nieruchomości znajduje się w zasięgu sieci kanalizacji sanitarnej. I to jest świetna wiadomość dla naszych mieszkańców, którzy nie muszą się martwić, ani czy wóz asenizacyjny dotrze na czas, ani o ciśnienie wody w kranach. Oddana w 2020 r. druga Stacja Uzdatniania Wody zabezpiecza dostawy Markowej Wody na kolejne dekady.

Z okazji zakończenia trzeciego etapu projektu unijnego składam Pracownikom i Zarządowi Wodociągu Mareckiego podziękowania. Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że w naszym powiecie jesteście jednym z najskuteczniejszych przedsiębiorstw w zdobywaniu unijnych dotacji. Kwota 110 mln zł, które uzyskaliście z Brukseli przez niecałe dwie dekady, sprawiła, że Marki wykonały ogromny skok cywilizacyjny.

Brawo Wy i…. czekamy na dalsze inicjatywy na rzecz rozwoju miasta!

Jacek Orych

Burmistrz Miasta Marki

Okiem naukowca

Inwestycje Wodociągu

Mareckiego umożliwiają dynamiczny rozwój miasta

Zgodnie z Traktatem Akcesyjnym Polski do Unii Europejskiej wymagania dotyczące kanalizacji i oczyszczania ścieków uregulowane są ustawą Prawo wodne i rozporządzeniami do tej ustawy. W traktacie zawarto wymagania związane z kanalizacją i oczyszczaniem ścieków, które wynikają z unijnej dyrektywy ściekowej i powinny być wdrożone do 15 grudnia 2015 r. Aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) powyżej 2 tys. muszą posiadać systemy zbiorcze dla ścieków komunalnych, zakończone punktem zrzutu lub oczyszczalnią ścieków. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie

ścieków jest zadaniem własnym gminy.

Marki – miasto leżące blisko Warszawy, któremu prawa miejskie nadano w 1967 r. – posiadały w 2008 r. ponad

8 km sieci kanalizacyjnej. W budowie sieci kanalizacji sanitarnej pomogły miastu, obok zaangażowanego kapitału spółki i aportów samorządu, dofinansowania unijne, otrzymane w ramach dwóch finansowych

perspektyw POIiŚ (2007-2014 oraz 2014-2020)

i preferencyjne pożyczki oraz dopłaty do kredytu komercyjnego, pozyskane z NFOŚiGW.

W ramach pierwszej perspektywy wybudowano

180 km sieci, a w drugiej nastąpiła dalsza rozbudowa

sieci kanalizacyjnej (obecnie wynosi 220 km) oraz

budowa drugiej Stacji Uzdatniania Wody (SUW-2).

Produkcja wody w 2022 r. wzrosła o 61% w stosunku do 2010 r. i obecnie wynosi 1,94 mln m3.

Od czasu otwarcia obwodnicy w 2017 r. i drogi do Białegostoku rozwój Marek dynamicznie przyspieszył. Miasto stało się atrakcyjnym miejscem do zamieszkania, a liczba ludności w czasie ostatnich 25 lat wzrosła z 16 tys. do ponad 50 tys. mieszkańców.

Wzrost zapotrzebowania na wodę wymagał szybkiej budowy drugiej SUW, która została zrealizowana przez firmy Krevox ECE i Huzar, przy zastosowaniu nowoczesnej technologii uzdatniania wody, opartej m.in. o amerykańskie filtry Culligana.

W rozwoju każdego miasta bardzo istotne są

dwa aspekty związane z komunalną gospodarką

wodno-ściekową, a mianowicie zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków. Atrakcyjność Marek wiązana jest m.in. z: bliskością Warszawy, nowym ośrodkiem MCER, dobrą komunikacją, jak również ze zrealizowanym systemem wodociągowo-kanalizacyjnym. Dzięki uprzejmości Dyrektora Zarządu Wodociągu Mareckiego

– Kajetana Pawła Specjalskiego, pokazuję studentom na wykładach animację komputerową działania SUW-2 w Markach, aby zaprezentować nowoczesność tego rozwiązania i wskazać dalsze wyzwania.

XXI w. to czas wody, która jest źródłem życia. Nowa dyrektywa o jakości wody do picia, która weszła w życie w styczniu 2023 r., zwraca uwagę na nowe substancje niebezpieczne i inne zanieczyszczenia chorobotwórcze, takie jak wirusy i bakterie. Dlatego metody uzdatniania wody muszą się dalej rozwijać.

Pod względem oczyszczania ścieków miasto Marki jest w dobrej sytuacji, ponieważ, przesyłając nieczystości do nowoczesnej oczyszczalni „Czajka” w Warszawie, mogło

skoncentrować się na budowie systemu kanalizacyjnego. Większość małych aglomeracji w kraju ma z tym problem, a główną przyczyną są zapóźnienia historyczne w tej dziedzinie. W Polsce wybudowano już ponad 40 tys. km sieci kanalizacyjnej, ale nie kończy to jednak sprawy ochrony wód, bowiem pojawiają się następne wyzwania, związane ze zmianami klimatycznymi. Dzięki swoim kompleksowym rozwiązaniom Marki radzą sobie również z tym problemem. Podczas swoich wszystkich przedsięwzięć, biorą pod uwagę zmiany klimatyczne. Nierozwiązanym problemem w kraju jest również zagospodarowanie osadów ściekowych. W Markach

zrealizowano pionierskie rozwiązanie w postaci Stacji

Obsługi Samochodu Specjalistycznego do czyszczenia

kanalizacji, co winno zmniejszyć ilość zanieczyszczenia, a za tym osadów, powstających w „Czajce”. Unia

Europejska planuje wprowadzenie modyfikacji obecnej

dyrektywy ściekowej, dążącej do skanalizowania

aglomeracji mających 1 tys. równoważnych

mieszkańców. Zmiany mają dotyczyć zarówno usuwania

nowych substancji toksycznych i drobin plastiku, które zrzucane są do kanalizacji, jak też monitorowania wirusów i bakterii. Nowe wyzwania stoją przed całym krajem, bowiem charakter ścieków ulega zmianie, a niepokój wzbudzają bakterie lekoodporne, na które nie działają żadne antybiotyki.

Na końcu, pragnę pogratulować Burmistrzowi Miasta Marki, Dyrektorowi Zarządu i całej Załodze Wodociągu Mareckiego tego, co udało się do tej pory zrobić. Dziękuję NFOŚiGW za wsparcie tych działań, a Mieszkańcom Marek życzę dalszego rozwoju wodociągów i kanalizacji w mieście.

prof. dr hab. inż.

Marek Jerzy Gromiec

doradca, ekspert Komisji Środowiska Senatu RP, członek Państwowej Rady Gospodarki Wodnej

Miasto wielkiej metamorfozy

Zanim rozpoczęliśmy III etap…

Marki, miasto graniczące od północnego wschodu z Warszawą, przechodzą w XXI w. niesamowitą metamorfozę. Jednym z jej symboli jest błyskawiczny wzrost liczby mieszkańców, który determinował inwestycje Wodociągu Mareckiego w ostatnich dwóch dekadach.

– Gdy na początku tego stulecia rozpoczynaliśmy prace nad koncepcją budowy sieci kanalizacyjnej, liczba mieszkańców Marek wynosiła około 16 tys. Wówczas przewidywano, że miasto osiągnie pułap 40 tys. mieszkańców w 2030 r. Tymczasem na koniec 2022 r. zameldowanych było już ponad 37 tys. osób – mówi Kajetan Paweł Specjalski, dyrektor zarządu Wodociągu Mareckiego.

Tę gigantyczną zmianę widać również w zestawieniu przygotowanym przez prof. Pawła Swianiewicza dla pisma samorządu terytorialnego „Wspólnota”. W raporcie

„Rosną suburbia, tracą miasta” możemy przeczytać, że w ciągu 16 lat (od 2004 r. do 2020 r.) dynamika wzrostu liczby mieszkańców Marek wyniosła niemal

64%. Pod tym względem nasze miasto plasuje się na piątym miejscu w Polsce. Warto jednak pamiętać, że są to dane oficjalne.

– Uważamy, że liczba mieszkańców Marek jest znacznie wyższa niż 37 tys. zameldowanych. Szacujemy, że bez meldunku mieszka w naszym mieście 10-15 tys. osób –mówi Jacek Orych, burmistrz Marek. Skąd tak ogromny przyrost? Z wielu powodów.

Bliskość Warszawy i jej rynku pracy, dobre połączenia komunikacyjne, pierwsza strefa biletowa komunikacji publicznej, obwodnica Marek uwalniająca miasto od gigantycznych korków, tańsze niż w stolicy nieruchomości, a także potężne inwestycje lokalne w infrastrukturę oświatową.

I jest jeszcze jedna rzecz, bez której miasto nie dostałoby tak wielkiego impulsu rozwojowego. To budowa i rozbudowa infrastruktury wodno-kanalizacyjnej – w przypadku kanalizacji sanitarnej niemal od zera!

W 1999 r. samorząd Marek zdecydował o utworzeniu Wodociągu Mareckiego – przedsiębiorstwa, które zaledwie przez dwie dekady zrealizowało gigantyczne inwestycje, wsparte unijnymi dotacjami. Początkowo spółka, należąca w 100% do samorządu, była operatorem majątku użyczonego przez gminę. W 2002 r. miasto

przekazało Wodociągowi Mareckiemu stację uzdatniania wody przy ul. Żeromskiego wraz z czterema ujęciami. O ile w tym czasie sukcesywnie była rozbudowana przez gminę sieć wodociągowa, o tyle sieć kanalizacji sanitarnej istniała wyłączenie w embrionalnej formie. Liczyła bowiem zaledwie 8,6 km. W 2000 r. ruszyły przygotowawcze prace projektowe. Powstała wówczas koncepcja odprowadzania ścieków z terenu miasta, pełne ręce roboty mieli projektanci. W ramach koncepcji przewidziano wybudowanie kanalizacji sanitarnej, obejmującej:

Mareckie Centrum Edukacyjno-Rekreacyjne

Marecki Ośrodek Kultury im. Tadeusza Lużyńskiego

Urząd Miasta Marki

Marki z lotu ptaka – w tle wieżowce Warszawy

• połączenie z systemem kanalizacyjnym Warszawy

i transport ścieków do oczyszczalni „Czajka”

• kanalizację grawitacyjną z pośrednimi pompowniami

• kanalizację ciśnieniową z ciśnieniowym

odprowadzaniem ścieków z posesji

• kanalizację podciśnieniową z odprowadzaniem ścieków z posesji.

Oczywistym było, że bez unijnego dofinansowania, którym dysponował Narodowy Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Wodociąg

Marecki nie będzie w stanie udźwignąć tak potężnego

przedsięwzięcia. 24 maja 2010 r. podpisaliśmy

z NFOŚiGW umowę o dofinansowanie planowanych

inwestycji z dotacji unijnego Funduszu Spójności, co Komisja Europejska zatwierdziła 25 stycznia 2012 r.

Prace w ramach I etapu projektu UE ruszyły w kwietniu

2008 r. Wybudowaliśmy 155 km sieci, w tym kolektor w al. Piłsudskiego i ul. Radzymińskiej, który odprowadza

ścieki z Marek do warszawskiego systemu sanitarnego.

Na realizację tego ogromnego przedsięwzięcia wydaliśmy

120,9 mln zł netto (145 mln zł z VAT). Dotacja ze środków

UE wyniosła 76,6 mln zł. Warto zaznaczyć, że nie dysponowaliśmy własnym kapitałem na tzw. wkład własny, dlatego postaraliśmy się o finansowanie ze źródeł zewnętrznych: preferencyjną pożyczkę z Wojewódzkiego

Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz kredyt komercyjny, którego spłatę wspierał NFOŚiGW dopłacając do odsetek.

Po zakończeniu I etapu nasze przedsiębiorstwo nie zasypiało gruszek w popiele i ponownie aplikowało o wsparcie UE. 14 stycznia 2014 r. w siedzibie Narodowego

Funduszu Ochrony Środowiska władze naszej spółki podpisały umowę na dofinansowanie projektu pod nazwą

„Budowa kanalizacji sanitarnej na obszarze aglomeracji

Miasta Marki – Etap II”. W jego ramach przeprowadziliśmy

rozbudowę sieci o ponad 28 km, a także modernizację

starej sieci kanalizacyjnej (1,5 km) oraz wodociągowej (2,6 km). Ponadto za unijne pieniądze kupiliśmy specjalistyczny samochód do eksploatacji i konserwacji sieci. Koszty II etapu zamknęły się kwotą 23,45 mln zł (28,84 mln z VAT). Dofinansowanie unijne sięgnęło 10,8 mln zł, a preferencyjna pożyczka z NFOŚiGW przekroczyła 10,5 mln zł.

– Ostatnim elementem układanki było osiągnięcie celu ekologicznego, czyli namówienie odpowiednio dużej liczby mieszkańców do przyłączania się do nowej sieci. Mieliśmy przekonywujące argumenty w ręku. Skorzystaliśmy z programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dofinansowującego podłączenia

budynków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego.

Mieszkaniec mógł uzyskać 45% dotacji oraz 45% pożyczki preferencyjnej do kosztu budowy przyłącza kanalizacyjnego – mówi Anna Zmysłowska, dyrektor ds. inwestycji Wodociągu Mareckiego. Efekty były imponujące. W latach 2012-2016 na terenie nieruchomości prywatnych i miejskich

powstało ponad 4,4 tys. podłączeń dla 16,5 tys. mieszkańców. Odzwierciedlenie widać w danych o ilości odprowadzonych ścieków. W 2012 r. do Czajki popłynęło prawie 375 tys. m3 ścieków, w 2016 r. – już 1,26 mln m3. Zakończenie pierwszego i drugiego etapu projektu UE nie oznaczało jednak końca projektów inwestycyjnych. W tym czasie Marki wchodziły w fazę potężnych inwestycji mieszkaniowych… A to dla władz spółki i miasta oznaczało jedno – konieczność dalszej rozbudowy systemu wodno-kanalizacyjnego…

Zabytkowa lokomotywa

Park Wolontariuszy z widoczną po lewej stronie fontanną – obiektem promocyjnym Wodociągu Mareckiego

Przedszkole Miejskie nr 2 przy ul. Dużej

Marki z lotu ptaka – na pierwszym planie rzeka Długa

Podstawowe cele przedsięwzięcia:

1. Zwiększenie zasięgu zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej na obszarach o gęstej zabudowie.

2. Zwiększenie stopnia ochrony środowiska naturalnego poprzez:

• wyeliminowanie zbiorników bezodpływowych (tzw. szamb), co ograniczyło zanieczyszczenie ściekami gleby i wód podziemnych

• wyeliminowanie konieczności wywozu ścieków taborem asenizacyjnym, co ograniczyło obciążenie dróg i zanieczyszczenie powietrza spalinami.

3. Zwiększenie stopnia wykorzystania sieci kanalizacji sanitarnej oraz ograniczenie obciążenia oczyszczalni ścieków „Czajka” częściami mineralnymi poprzez poprawę eksploatacji sieci (wdrożenie prawidłowej gospodarki osadami ściekowymi z czyszczenia kanalizacji).

4. Ograniczenie zagrożenia epidemiologicznego poprzez rozdzielenie zgrupowanych dotąd w obiektach przy Żeromskiego funkcji związanych z uzdatnianiem wody od tych związanych z eksploatacją sieci kanalizacyjnej.

5. Zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz dostępności wody o odpowiednich parametrach dla mieszkańców północnej części miasta.

6. Optymalizacja zużycia energii elektrycznej potrzebnej do wtłaczania wody do sieci.

Główne inwestycje zaplanowane w ramach III etapu projektu UE:

• rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej o 14,2 km

• budowa drugiej Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Spacerowej

• budowa Stacji Obsługi Samochodu Specjalistycznego przy ul. Kresowej

• zwiększenie niezawodności działania sieciowych przepompowni ścieków przez wprowadzenie systemu monitoringu ich pracy.

7. Wsparcie rozwoju gospodarczego miasta i wzrost jego atrakcyjności poprzez rozwój infrastruktury komunalnej.

Zespół wodnych atrakcji w Parku Wolontariuszy

Historyczna chwila

Wtorek, 20 marca 2018 r.

Siedziba Narodowego

Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej

w Warszawie.

Podpisujemy umowę o dofinansowanie projektu

„Budowa kanalizacji sanitarnej na obszarze aglomeracji miasta Marki – Etap III”.

Mamy zielone światło do realizacji kolejnych inwestycji wodno-kanalizacyjnych, wspieranych przez fundusze Unii Europejskiej!

Uczestnicy spotkania, od lewej:

Ewa Kamieńska

dyrektor Departamentu Ochrony Wód NFOŚiGW

Adam Zakrzewski

koordynator projektu z ramienia NFOŚiGW

Kajetan Paweł Specjalski

dyrektor zarządu Wodociągu Mareckiego

Jacek Orych

burmistrz Marek

Druga Stacja

Uzdatniania Wody (SUW-2) Z północy i z południa

19 czerwca 2021 r. Upalna sobota, w czasie której zapotrzebowanie na wodę z Marek sięgnęło rekordowego poziomu. Obie Stacje Uzdatniania Wody: nr 1 przy ul. Żeromskiego oraz nr 2 przy ul. Spacerowej, wtłoczyły do sieci w ciągu doby 7407 m3 wody. Poprzedni rekord pochodził z jednej z czerwcowych sobót 2019 r., kiedy to do sieci trafiło 7284 m3 wody. Różnica była jednak taka, że w 2019 r. mieszkańcy narzekali na spadek ciśnienia, a w 2021 r. nie było już tego problemu. Dlaczego?

Cofnijmy się do roku 1999. Przy ul. Żeromskiego ruszyła Stacja Uzdatniania Wody (SUW-1). Przez wiele lat jej możliwości produkcyjne były wystarczające, jednak widać było stale rosnące zapotrzebowanie na wodę, adekwatne do zwiększającej się zabudowy mieszkaniowej. Sytuację tę najlepiej przedstawiają liczby: w 1999 r. Wodociąg Marecki wtłoczył do sieci 0,3 mln m3 wody, w 2011 r. –1,27 mln m3, a w 2022 r. – 1,94 mln m3.

Pod koniec drugiej dekady XXI w. pompy SUW-1 z ledwością nadążały z zaspokojeniem popytu na wodę (szczególnie w okresie upałów). Przewidując taką sytuację rozpoczęliśmy przygotowania do budowy drugiej Stacji Uzdatniania Wody (SUW-2). Pod taką inwestycję władze miasta udostępniły nam grunt (na drugim krańcu miasta w stosunku do SUW-1) przy ul. Spacerowej 160.

Można powiedzieć, że w ten sposób nasze przedsiębiorstwo upiekło dwie pieczenie na jednym ogniu. Zaspokoiło rosnący popyt na marecką kranówkę na kolejne dekady oraz przygotowało grunt pod II etap rozbudowy SUW-2, zapewniający bezpieczeństwo nieprzerwanych dostaw w razie awarii jednej z SUW.

Naszym celem było również zapewnienie bardziej efektywnej pracy sieci wodociągowej. Marki posiadają specyficzny typ zabudowy mieszkaniowej.

To pas o szerokości 800-1000 m i długości prawie 7,5 km, rozciągający się po obu stronach głównej osi komunikacyjnej miasta, czyli al. Marszałka J. Piłsudskiego. Układ dwóch stacji wodociągowych, położonych na południu i północy, pozwala na tańszą i sprawniejszą pracę całej sieci poprzez np. zmniejszenie na stacjach ciśnienia wody wtłaczanej do sieci, co wiąże się ograniczeniem zużycia energii elektrycznej.

Projekt inwestycji SUW-2 przygotowała spółka cywilna Nentech. Na początku 2018 r. rozstrzygnęliśmy przetarg na realizację inwestycji. Wygrało konsorcjum

firm: Husar Budownictwo Inżynieryjne S.A. oraz Krevox

Europejskie Centrum Ekologiczne Sp. z o.o. Koszt robót (wraz z budową połączenia SUW-2 z miejską siecią wodociągową) wyniósł 13,2 mln zł. Inwestycja została oczywiście wsparta przez Unię Europejską.

PRODUKCJA WODY przez Wodociąg Marecki (w tys. m3)

W 2020 r. SUW-2 zaczęła tłoczyć wodę do miejskiej sieci. Jest to jedna z najnowocześniejszych i najmłodszych w kraju stacji uzdatniania wody. Jej praca jest całkowicie zautomatyzowana. Nie wymaga stałej obsługi, a jedynie dozoru. Sterowanie odbywa się z szafy sterowniczej.

Obecnie SUW-2, produkując 150 m3/godz. wody uzdatnionej, zaspokaja około 1/3 zapotrzebowania miasta na wodę pitną. W związku z dynamicznymi inwestycjami mieszkaniowymi przewidujemy rozbudowę obiektu. Planujemy uruchomić drugą studnię oraz wybudować drugi zbiornik retencyjny o pojemności 1000 m3. Zakładając kolejne inwestycje, pozostawiliśmy w hali SUW-2 miejsce pod montaż czterech filtrów ciśnieniowych: dwóch do usuwania związków żelaza oraz dwóch do usuwania związków manganu. Jest jeszcze jeden ważny cel – musimy zbudować magistralę wodociągową, która wprowadzi tę docelową ilość wody (300 m3/godz.) do centrum miasta.

ZWODOCIĄGOWANYCH gospodarstw

Podpisanie umowy na budowę SUW-2

Jak uzdatniamy wodę w SUW-2?

Proces technologiczny został tak dobrany, aby poprawić parametry wody podziemnej (głębokość studni 60 m) do wartości wymaganych rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sposób jak najbardziej naturalny. Zaczynamy od intensywnego napowietrzania na kaskadach wspomaganych wentylatorami. Po nim w zbiorniku wody surowej rozpoczynają się: odgazowanie lotnych związków tj. siarkowodór i dwutlenek węgla oraz utlenianie związków żelaza i manganu, które przekształcają się w postać nierozpuszczalną. Następnie woda ze zbiornika wody surowej trafia do procesu dwustopniowej filtracji. Tam usuwane są związki

żelaza i manganu. Przefiltrowana woda jest stale lub okresowo (zgodnie z zaleceniami Sanepidu) dezynfekowana roztworem NaOCl, uzyskanym w procesie elektrolizy soli kuchennej z urządzenia zamontowanego na stacji.

Zachęcamy do obejrzenia krótkiego filmu, który w przystępny sposób pokazuje proces uzdatniania wody. Prosimy o wykorzystanie kodu QR lub wpisanie do przeglądarki adresu tiny.pl/wvthz

Centrum zarządzania SUW-2

Aeratory

Filtry SUW-2

Urządzenia do wytwarzania podchlorynu sodu Pomieszczenie pomp w SUW-2

Rozbudowa systemu kanalizacji sanitarnej

Mieszkańcu! Włącz się do sieci!

„Pomimo intensywnych działań skupionych na rozwoju i utrzymaniu właściwego stanu technicznego systemu kanalizacyjnego, miasto Marki posiada niedostateczny stopień skanalizowania niektórych osiedli i ulic, co często związane jest z dynamicznym rozwojem budownictwa mieszkaniowego” – to zdanie, które pojawiło się w studium wykonalności dla III etapu projektu unijnego, idealnie odzwierciedlało stojące przed naszym przedsiębiorstwem wyzwanie.

Żeby nie być gołosłownym: w 2016 r. serwis internetowy rynekpierwotny.pl oszacował, ile mieszkań powstało w poszczególnych miastach naszego kraju

w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców. Okazało się, że pierwsze miejsce w Polsce zajęły właśnie… Marki, wyprzedzając Kobyłkę i Rzeszów.

„W tej małej podwarszawskiej miejscowości buduje się więcej niż w kilkukrotnie większej Zielonej Górze, Olsztynie czy Koszalinie” – tak o Markach pisali autorzy rankingu, który, co warto podkreślić, powstał po zakończeniu pierwszych dwóch etapów projektu unijnego.

Mimo że nasza podziemna infrastruktura już wówczas liczyła niemal 200 km sieci kanalizacji sanitarnej, na której pracowało niemal 60 sieciowych pompowni ścieków, trzeba było w szybkim tempie ją powiększyć!

Jak? Oczywiście z pomocą unijną!

Inwestycje były realizowane w różnych częściach miasta. Gdy tylko to było możliwe, wpisywały się w drogowe przedsięwzięcia prowadzone przez samorząd Marek. Udało się również włączyć do sieci tak dużych odbiorców jak m.in. Przedszkole Miejskie nr 3

czy Zgromadzenie św. Michała Archanioła, co wiązało się z wykonaniem bezwykopowego połączenia pod główną ulicą miasta – al. Marsz. Józefa Piłsudskiego.

Podsumowując, w ramach III etapu projektu unijnego zrealizowaliśmy 14,2 km kanalizacji sanitarnej

W październiku 2022 r. otrzymaliśmy ostatnie pozwolenie na użytkowanie. Ostatni krok należy teraz do mieszkańców naszego miasta.

– Te nieruchomości, które znalazły się w zasięgu nowo wybudowanej sieci kanalizacyjnej, powinny się do niej teraz podłączyć. Taką decyzję podjęło już ponad 75% właścicieli domów, zlokalizowanych przy kanałach zrealizowanych w III etapie projektu UE. Chętnie Państwu w tym pomożemy, bezpłatnie przygotowując projekt przyłącza – podkreśla Anna Zmysłowska, dyrektor ds. inwestycji Wodociągu Mareckiego.

Zapraszamy więc do biura Wodociągu Mareckiego przy ul. Żeromskiego 30 gdzie uzyskacie Państwo niezbędne informacje.

Lista ulic, przy których realizowaliśmy inwestycje związane z rozbudową sieci kanalizacji sanitarnej:

• al. Marsz. J. Piłsudskiego (sięgacz do posesji nr 109 i 111)

• al. Marsz. J. Piłsudskiego 246 i 248/252 (podłączenie Przedszkola Miejskiego „Bajkowy Świat” oraz budynków Zgromadzenia św. Michała Archanioła)

• Akacjowa (od ul. Błękitnej do dz. nr 75/10)

• Baczyńskiego (na odcinku od ul. Makuszyńskiego do posesji nr 12)

• Bandurskiego (sięgacz do posesji nr 65A-65N oraz do nr 67A-67H)

• Bandurskiego (sięgacz do posesji nr 69)

• Butrymów

• Bilewiczów

• Błękitna (na odcinku od ul. Podleśnej do wysokości posesji nr 53, 53a)

• Błękitna (na odcinku od ul. Błękitnej 1 do skrętu w ul. Jarzębinową)

• Błękitna (od ul. Wierzbowej do ul. Akacjowej)

• Budowlana

• Długosza (na odcinku od ul. Sobieskiego do ul. Granicznej)

• Dziennikarska

• Fabryczna 93D

• Grunwaldzka (na odcinku od ul. Okólnej do ul. Kraszewskiego)

• Grunwaldzka (sięgacz do posesji nr 42÷42J)

• Grunwaldzka (sięgacz do posesji nr 46÷46M)

• Jasińskiego (odcinek od ul. Dobrej do nr 20)

• Jasińskiego (odcinek od ul. Wilczej do nr 7, 7A)

• Kamieniecka

• Kordeckiego

• Kościuszki (sięgacz do posesji nr 38a÷38j)

• Kozacka

• Kujawska

• Kurcewiczów

• Legionowa (sięgacz do posesji nr 42A÷42I i 44, 44A)

• Mała (na odcinku od ul. Piaskowej do ul. Ceramicznej)

• Modrzewiowa (na odcinku od ul. Błękitnej do ul. Zielonej)

• Nauczycielska

• Okólna

• Parkowa

• Płońska (od ul. Poznańskiej)

• Podkomorzego

• Podolska

• Pogodna (na odcinku od posesji nr 5 do posesji nr 7)

• Skłodowskiej-Curie

• Spacerowa (na odcinku od posesji nr 84 do 108)

• Spacerowa (na północ od Dębowej)

• Środkowa (sięgacz do posesji nr 3÷3f i 5÷5f)

• Tatarska

• Tęczowa (na odcinku od ul. Źródlanej do ul. Akacjowej),

• Wąska 6 (sięgacz od ul. Królowej Marysieńki)

• Wesoła (sięgacz do posesji nr 95B)

• Wilgi (sięgacz od ul. Pogodnej)

• Wiśniowieckiego

• Zagłoby

• Zamkowa

• Zielona (na odcinku od ul. Modrzewiowej do ul. Akacjowej)

• Zygmuntowska

Koszt inwestycji związanych z budową kanalizacji sanitarnej

w III etapie projektu UE zamknął

się kwotą 16,8 mln zł netto.

Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Budowlanej

Budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy Kordeckiego

Kanalizacja ciśnieniowa wraz z pompowniami

przydomowymi na nieruchomościach

prywatnych w ulicach:

• al. Marsz. J. Piłsudskiego 107A÷107C

• Fabryczna 93H,

• Klucznikowska (z pompowniami przydomowymi na nieruchomościach

prywatnych nr 11, 11A, 11B, 17, 19, 29, 31, 33, 28, 24, 20, 18)

• Lisa Kuli (sięgacz od nr 103G)

• Mickiewicza 14B

• Niecała 25, 25A, 27, 27A

• Obrońców 8

• Piotra Skargi 37

• Pogodna 3B

• Wilcza 30A

• Wojskiego nr 1G/1 i 1G/2

Mniej szambiarek, mniej spalin

Jak w prosty sposób zobrazować efekt ekologiczny naszych inwestycji? Przeliczmy, ile od 2011 r. kursów musiałyby wykonać wozy asenizacyjne, by wywieźć ścieki z Marek, gdyby nie było kanalizacji sanitarnej.

Przez ostatnich 12 lat do warszawskiej „Czajki” odprowadziliśmy naszym systemem ponad 13 mln m3 nieczystości płynnych. Przyjmijmy, że wóz asenizacyjny jednorazowo zabiera 10 m3. To oznacza, że do obsługi wywozu ścieków potrzeba aż 1,3 mln kursów (czyli ponad 108 tys. rocznie).

Ta liczba robi wrażenie, prawda? Na szczęście ogromna większość miasta jest skanalizowana. Dlatego na ulicach jest mniej szambiarek, mniej spalin i mniej nieuchronnego brzydkiego zapachu.

I o to właśnie nam chodziło!

Zbiornik Meksyk, obok niego dwie pompownie: jedna dla ścieków sanitarnych, druga dla wód opadowych

ILOŚĆ ŚCIEKÓW odprowadzona przez Wodociąg Marecki

odprowadzone ścieki (tys.

udział procentowy ścieków odprowadzonych systemem zbiorczym w ilości ścieków wytworzonych

Liczba SKANALIZOWANYCH gospodarstw

kanalizacji sanitarnej w ulicy Parkowej

Pompownia P4 przy rondzie Sosnowa-Kościuszki-Okólna

Ekipa specjalistycznego samochodu do obsługi sieci sanitarnej w akcji

Pompownia P40 przy ul. Grunwaldzkiej

Stacja Obsługi Samochodu Specjalistycznego

Bezpiecznie i ekologicznie

Najnowszą inwestycją zrealizowaną w ramach trzeciego etapu projektu unijnego jest, odebrana od wykonawcy w styczniu 2023 r., Stacja Obsługi Samochodu Specjalistycznego (SOSS). Obiekt został zlokalizowany w przemysłowej części Marek przy ul. Kresowej

w bezpośrednim sąsiedztwie dużego kompleksu logistycznego. Inwestycję w formule „zaprojektuj

i zbuduj” wykonał zwycięzca przetargu – firma Instal Warszawa S.A.

Za sprawą SOSS eksploatacja sieci kanalizacyjnej, liczącej już ponad 220 km, będzie sprawniejsza i bezpieczniejsza. Realizując tę inwestycje przyświecały nam dwa główne cele:

• uzyskanie możliwości przeróbki osadów pochodzących z czyszczenia sieci kanalizacyjnej –tak, aby uzyskać odpad, który może być utylizowany zgodnie z obowiązującymi przepisami

• odseparowanie załogi eksploatacji sieci kanalizacyjnej od zespołu eksploatacji sieci wodociągowej z uwagi na bezpieczeństwo epidemiologicznie.

Pracownicy działu eksploatacji sieci sanitarnej

Stacja Obsługi Samochodu Specjalistycznego z lotu ptaka

Niemal połowa dróg w Markach ma charakter gruntowy. A to oznacza, że jeszcze przez wiele lat do sieci kanalizacyjnej będą dostawać się różnego typu zanieczyszczenia, przede wszystkim piasek. Osadza się on w studzienkach, a potem trafia do pompowni ścieków. Ten osad należy regularnie usuwać, aby zachować niezakłóconą ciągłość transportu ścieków. Do tego właśnie potrzebny jest specjalistyczny samochód, który zakupiliśmy w ramach II etapu projektu unijnego. Niestety, zanieczyszczenia osadów, których ilość szacujemy na około 600 ton rocznie (zbierane przez ten pojazd), często uniemożliwiają ich bezpośredni wywóz na składowisko. Charakteryzują się bowiem zbyt wysokim udziałem węgla organicznego. Uruchomienie specjalistycznej instalacji w SOSS rozwiąże ten problem. Osady z czyszczenia kanałów i pompowni będą poddane separacji na miejscu. Zostaną rozdzielone na część mineralną i organiczną. Wypłukana część mineralna i większe odpady trafią na składowisko, natomiast odmyta frakcja organiczna popłynie siecią kanalizacyjną do warszawskiej oczyszczalni „Czajka”.

Ekipa specjalistycznego samochodu będzie mieć też więcej czasu na pracę nad eksploatacją systemu kanalizacyjnego. Do niedawna nasz pojazd musiał regularnie jeździć na składowisko (ponad 30 km w obie strony). Teraz pozostawi osady w specjalnej instalacji na terenie SOSS.

Zwiedzanie budynku technologicznego SOSS

Tabor samochodowy spółki z charakterystycznym motywem miasta na karoserii

Budowa SOSS

Samochód Specjalistyczny do obsługi sieci kanalizacji sanitarnej

Fragment zaplecza technicznego SOSS

Proces obróbki osadów w żaden sposób nie będzie uciążliwy dla otoczenia.

Ewentualne uciążliwe zapachy nie będą dostawały się do atmosfery, ponieważ na miejscu będą czyszczone przez stację filtracji powietrza o bardzo wysokiej skuteczności.

– Mało kto w kraju może pochwalić się taką instalacją do oczyszczania osadów z kanalizacji – zauważa Adam Zakrzewski, doradca z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Drugim powodem realizacji inwestycji jest konieczność rozdzielenia dwóch działów eksploatacyjnych naszej firmy – kanalizacyjnego oraz wodociągowego. Do niedawna oba korzystały z tego samego budynku przy ul. Żeromskiego. Trzeba było dmuchać na zimne –aby wykluczyć jakiekolwiek zagrożenie epidemiologiczne dział eksploatacji kanalizacji przeniósł się do nowego budynku technicznego przy ul. Kresowej.

„Odległość terenu SOSS przy ul. Kresowego od SUW1 przy ul. Żeromskiego 30 w Markach (w linii prostej ok. 1,8 km), a co za tym idzie brak bezpośredniego kontaktu z obiektami uzdatniania wody daje gwarancję eliminacji ryzyka zainfekowania wody pitnej bądź złoża filtracyjnego zanieczyszczeniami pochodzącymi ze ścieków komunalnych bądź osadów ściekowych, wydobywanych z sieci kanalizacji sanitarnej samochodem specjalnym do czyszczenia kanalizacji” –czytamy w studium wykonalności III etapu.

Ponadto na terenie SOSS zlokalizowaliśmy wszystkie funkcje związane z eksploatacją sieci kanalizacji sanitarnej. To tutaj możemy dokonywać czyszczenia i drobnych napraw pomp czy zasuw kanałowych, a także garażować tabor samochodowy.

Koszt inwestycji SOSS wyniósł

11,04 mln zł.

Deszczówka w SOSS-ie

Polska jest krajem o stosunkowo niskich zasobach wody pitnej.

Przygotowując koncepcję SOSS staraliśmy się uwzględnić ten fakt. Zdecydowaliśmy, by w procesie obróbki osadów w jak największym stopniu korzystać z wody opadowej i roztopowej. Wody opadowe z dachów oraz terenów utwardzonych – po podczyszczeniu

– trafiają do dwukomorowego podziemnego zbiornika o pojemności 100 m 3. Stamtąd –poprzez zespoły hydroforowo-pompowe

– płyn ą do budynku technologicznego i są wykorzystywane w procesach związanych z przyjmowaniem i odmywaniem osadów z czyszczenia kanalizacji. Woda ta może też być wykorzystywana do podlewania terenów zielonych.

SOSS jest położona w przemysłowej części Marek

Sterowanie instalacją do obróbki osadów

System monitoringu pompowni sieciowych

Z ręką na pulsie

Transport ścieków sanitarnych w naszym mieście przypomina system komunikacji miejskiej. Żeby dotrzeć autobusem z Marek na warszawską Białołękę trzeba kilkukrotnie się przesiadać. Podobnie jest z nieczystościami płynnymi. Żeby dotarły do warszawskiej oczyszczalni ścieków „Czajka”, płyną przez niemal 90 kolejnych mareckich pompowni, które transportują ścieki do kolektora prowadzącego do warszawskiego systemu kanalizacyjnego. Jeśli wypadnie z trasy planowy autobus, nie dotrzemy na czas. Jeśli nie będzie działać sieciowa pompownia, a szczególnie ta o kluczowej funkcji przesyłu – ścieki zostaną w Markach, gdzie nie ma możliwości ich magazynowania. Dlatego tak ważna jest bezawaryjna praca całego systemu pompowni.

Jak to kontrolować, jeśli wszystkie pompy znajdują się pod ziemią i są rozrzucone po całym mieście?

Trzymamy rękę na pulsie, bo w ramach III etapu unijnego projektu zainstalowaliśmy system monitoringu pompowni sieciowych. Z jednego miejsca, na ekranie komputera czy mobilnego tabletu, możemy obserwować co się dzieje we wszystkich lokalizacjach –czy to w Pustelniku, czy na Strudze czy też na Zieleńcu. Ba, nie trzeba siedzieć i cały czas wpatrywać się w ekran. Gdy tylko coś złego się dzieje, operator systemu otrzymuje SMS-a z informacją. Dzieje się to niemal „na żywo”, bo pompownie przesyłają aktualne dane co trzy minuty. Po otrzymaniu sygnału operator loguje się

do systemu i z dużą dozą prawdopodobieństwa może ocenić, co się w danej lokalizacji wydarzyło.

Przy pomocy systemu monitoringu pompowni możemy m.in.:

• podglądać parametry obiektu

• awaryjnie zdalnie sterować napędami (pompami)

• optymalizować parametry sterowania pomp

• podglądać stan ich pracy

• rejestrować informacje o pojawiających się aktualnie stanach, nieprawidłowościach i awariach oraz mieć dostęp do historii ich występowania z określeniem dokładnej daty i godziny

• generować raporty dotyczące pracy poszczególnych pompowni oraz całego systemu. W przypadku awarii paleta środków zaradczych jest dość szeroka. Jeśli jest zbyt dużo ścieków w danej pompowni, można zwiększyć moc jej pomp i przyśpieszyć transport lub zmniejszyć dopływ do niej nieczystości z innych pompowni. To wszystko można zrobić za pomocą panelu sterowania –bez konieczności wyjazdu w teren. Są oczywiście sytuacje, gdzie mamy do czynienia z oczywistą awarią. Wówczas na miejsce jest wysyłany zespół działu eksploatacji sieci kanalizacyjnej, który usuwa usterki. Szczególnym przypadkiem były potężne wyłączenia prądu w powiecie wołomińskim w lutym 2022 r. Dzięki systemowi monitoringu, mogliśmy na bieżąco reagować i dostarczać zasilanie awaryjne agregatami prądotwórczymi do tych pompowni, gdzie było to w danym momencie najbardziej potrzebne.

Z dzisiejszej perspektywy możemy stwierdzić, że jest to bardzo duże ułatwienie w pracy dla naszych ekip. Czasem zastanawiamy się, jak dawaliśmy sobie radę z utrzymaniem sprawności systemu przed wprowadzeniem monitoringu!

Koszt inwestycji wyniósł 0,6 mln zł.

Bijące serce systemu monitoringu pompowni Wnętrze pompowni P69 tuż przed końcowymi odbiorami

Promocja i edukacja

Dotrzeć z informacją do jak najszerszego grona

W Unii Europejskiej obowiązuje zasada informowania

opinii publicznej, uczestników i odbiorców projektu, o tym, że dane przedsięwzięcie było możliwe do zrealizowania dzięki unijnej pomocy finansowej.

Ma to na celu zwiększenie świadomości na temat wydawania publicznych pieniędzy. Beneficjenci, także

Wodociąg Marecki, wybierają takie działania informacyjne, które są zgodne z celem projektu i jego skalą.

Najważniejsze cele informacyjno-promocyjne to:

• informowanie o postępach i realizacji projektu

• zwiększenie świadomości społeczeństwa o roli Unii Europejskiej w realizacji projektu w Markach

• stworzenie pozytywnego i właściwego wizerunku projektu w oczach mieszkańców miasta.

Projekt pod nazwą „Budowa kanalizacji sanitarnej na obszarze aglomeracji miasta Marki – Etap III” to kontynuacja jego zasadniczej części, jaką był pierwszy etap. Od początku przedsięwzięcia prowadziliśmy zadania informacyjno-promujące. W ramach realizacji obowiązkowego zakresu, mieszkańcy mogli zauważyć w różnych częściach miasta tablice informacyjne czy pamiątkowe, które nie tylko zawierają odpowiednie oznakowanie i dane na temat wydatków, ale także i informacje dotyczące samego programu, z jakiego przyznawane były środki.

Wodociąg Marecki, w ramach trzech etapów projektu, organizował wiele działań, by dotrzeć do każdej grupy odbiorców. Konferencje prasowe, artykuły na stronie internetowej spółki, konkursy plastyczne promujące ekologię i zwiększające świadomość na temat projektu wśród dzieci i młodzieży, akcje edukacyjne – to tylko niektóre z nich. Każde działanie promuje projekt, a można je podzielić na dwa wiodące obszary: informacyjne i edukacyjne, które doskonale się uzupełniają.

Informujemy o III etapie

Strona internetowa spółki www.wodociagmarecki.pl jest głównym kanałem komunikacyjnym z mieszkańcami i pozostałymi odbiorcami. Ma ona wyodrębniony dział, który dotyczy przedsięwzięcia, a znajdziemy go pod nazwą Projekty UE. Czytelnik zapozna się z bieżącymi komunikatami na temat realizacji inwestycji, zobaczy materiały filmowe, dokumentację fotograficzną, otrzyma informacje dotyczące podłączenia się do kanalizacji, a także prześledzi relacje z działań edukacyjnych. Wodociąg Marecki cały czas poszerza grono odbiorców, dlatego m.in. stworzył blog www.ekranwm.pl, mający również w swojej strukturze pakiet ciekawostek, tematów np. o kanalizacji. Spółka posiada także oficjalne profile na różnych platformach w mediach społecznościowych, gdzie na bieżąco informuje o projekcie. Stworzyliśmy także specjalną animację o SUW-2. Prezentowana jest na seminariach, konferencjach branżowych, a nawet uczelniach. Można obejrzeć ją naszej stronie internetowej. Organizujemy konferencje prasowe, by przedstawić konkretne dane, czego efektem są późniejsze publikacje w lokalnych mediach. Dziennikarze otrzymują odpowiedzi na nurtujące ich pytania bezpośrednio u źródła, a tym samym mogą poinformować opinię publiczną o naszych działaniach. Konferencje są elementem szerszego planu komunikacyjnego, powiązanego z konkretnymi wydarzeniami, jak rozpoczęcie inwestycji czy podsumowanie doczasowych działań. Dają one równy i profesjonalny dostęp do informacji.

Dni Otwarte Funduszy Europejskich (DOFE) są organizowane w ramach Funduszu Spójności, a my regularnie w nich uczestniczymy. Proponujemy mieszkańcom m.in. zwiedzanie Stacji Uzdatniania

dowiadują się, że bez unijnego wsparcia nie powstałoby w sumie ponad 220 km kanalizacji sanitarnej, a druga stacja wody pomogła w zaspokojeniu popytu na marecką, czyli Markową Wodę. W trakcie zwiedzania przeprowadzamy quiz dotyczący Unii Europejskiej, a zwycięzców nagradzamy upominkami. Nasze pytania są dostosowane do różnych grup wiekowych, podobnie jak samo zwiedzanie: przychodzą do nas rodziny, dzieci czy młodzież z różnych placówek edukacyjnych. Przygotowane upominki to często materiały promujące przedsięwzięcie w postaci gry lub kalendarza. DOFE na terenie SUW-2 cieszą się tak dużą popularnością, że często szkoły, przedszkola czy instytucje kulturalne, działające na terenie Marek, zgłaszają się do nas z prośbami o możliwość zwiedzania w innych dogodnych terminach.

Publikacja, którą Państwo trzymacie w swoich rękach, jest tego najlepszym przykładem!

Wody SUW-2, która jest efektem trzeciego etapu projektu realizowanego z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Ci, co nas odwiedzają,

Radosne zwiedzania obiektów Wodociągu Mareckiego

Dni Otwarte Funduszy Europejskich w SUW-2

Akcje informacyjne są ważnym elementem naszej komunikacji i podkreślają, jak duży wpływ na przebieg inwestycji mają środki unijne. Mamy nowoczesny, zbudowany system kanalizacyjny, dlatego istotne jest jego poprawne użytkowanie. Wbrew obiegowej opinii, ścieki nie spływają samodzielnie (grawitacyjnie) do warszawskiej „Czajki”. Są bowiem transportowane za pomocą pompowni, powstałych też w ramach projektu. Każda z nich przekazuje ścieki do kolejnej pompowni. Jeśli dojdzie do awarii chociaż jednego elementu, to cały system może zostać zablokowany. Akcje typu „Dobry zwyczaj, nie zatykaj” mają na celu zwrócenie uwagi, czego nie należy wrzucać do toalety, gdyż z pewnością nie jest ona koszem na śmieci. Dlatego też stworzyliśmy ulotki z podstawowymi informacjami na ten temat.

Stawiamy na edukację

Naszą liczną grupą odbiorców są nie tylko dorośli, ale i dzieci oraz młodzież, dlatego uczestniczymy w wydarzeniach społeczno-kulturalnych w mieście. Mamy stoisko promocyjne Wodociągu Mareckiego, na którym przeprowadzamy warsztaty ekologiczne związane m.in. z promowaniem picia wody z kranu oraz z umiejętnym korzystaniem z systemu kanalizacji. Dużą atrakcją jest saturator, który przenosi odwiedzających w czasy PRL. Mieszkańców częstujemy gazowaną wodą z kranu i zapraszamy do udziału w naszych zabawach edukacyjnych. Na stoisku informujemy o naszych konkursach, które przeprowadzamy w ramach promocji unijnej, a uroczyste wręczanie nagród odbywa się na scenie przed publicznością. To wszystko wpływa na pozytywny odbiór projektu w oczach mieszkańców.

– Kiedy w 2011 roku organizowaliśmy pierwszą edycję konkursu plastycznego „Wodociąg Marecki i Unia Europejska w trosce o czystą wodę i środowisko” nie spodziewaliśmy się, że stanie się on naszą wizytówką.

Z pracami laureatów wydane zostały kalendarze, które przekazaliśmy do szkół, a także placówek kulturalnych i samorządowych w Markach. Każdego roku ogłaszamy inny temat, a wiele edycji poświęcone było właśnie projektowi unijnemu, w tym też trzeciemu etapowi –podkreśla Anna Sołoninko z Wodociągu Mareckiego.

„Bijące źródła” i „Wodny detektyw na tropie” koncentrowały się wokół inwestycji dofinansowanych ze środków unijnych. Dzieci przedstawiały na papierze wizualizację robót, które usprawniają odprowadzanie ścieków lub podejmowały próbę odpowiedzi na pytanie, skąd się bierze woda w Markach? Na uroczystym rozdaniu nagród na mareckiej scenie zwycięzcy jako pierwsi otrzymywali nie tylko dyplomy, ale i kalendarze przywiezione prosto z drukarni. Te działania to promocja trzeciego etapu, ale każdego roku organizujemy konkurs plastyczny, z którego powstaje kalendarz. Ważne jest to, że pierwsza unijna edycja rozpoczęła wieloletnią tradycję, która trwa do dziś.

Możemy pochwalić się również tym, że łączymy pokolenia Robimy to w ramach projektu, zgodnie z hasłem „edukacja przez zabawę”. Mieszkańców zaprosiliśmy do udziału w konkursie „Odkrywcy Wody”, polegającym na stworzeniu gry o wymiarze edukacyjnym. Na podstawie pomysłu międzypokoleniowego duetu: pani Barbary Sas oraz Gabriela Laskowskiego powstała gra planszowa EkoMarki. Warto podkreślić, że jest przyjazna dla środowiska, ponieważ nie jest zapakowana w plastik, posiada drewniane pionki, a karty do gry zabezpieczone są papierem ekologicznym. Odpowiadając na pytania, przechodząc przez poszczególne etapy, gracz jest w stanie podłączyć się do wody, wybudować kanalizację sanitarną, a nawet gromadzić deszczówkę, która idealnie sprawdza się przy pracach porządkowych w ogrodzie. Masa przydatnych informacji przekazana jest w formie gry, a na planszy zobrazowane zostały inwestycje unijne z trzeciego etapu. Mamy też ekoparkingi, ekoświrka, ekoszansę i wspaniałe rysunki. Nie będziemy jednak więcej ujawniać, ponieważ warto śledzić naszą stronę internetową oraz brać udział w naszych zabawach edukacyjnych, aby taką grę otrzymać. Gry trafiły również do szkolnych świetlic i kulturalnych placówek w Markach. Oczywiście w edukacji nie powiedzieliśmy jeszcze ostatniego słowa, dlatego nawet po skończeniu projektu będziemy działać dalej i przez edukację bawić oraz informować o projekcie, który odegrał wielką rolę w rozwoju miasta.

Plakat konkursu „Odkrywcy Wody”, promującego unijny projekt

Gra planszowa, która powstała w ramach konkursu „Odkrywcy wody”

Saturator Wodociągu Mareckiego przypomina, że Markową Wodę można pić z kranu

Przywitanie grupy dziecięcej udającej się na zwiedzanie

Stoisko Wodociągu Mareckiego w trakcie jednego z miejskich wydarzeń

Dni Otwarte Unii Europejskiej w SUW-2

Dziecięca wycieczka poznaje tajniki uzdatniania wody

Kalendarz, który powstał na podstawie dziecięcych prac plastycznych

Poczęstunek Markową Wodą zaraz po jej uzdatnieniu

"Zadanie 3 - Budowa stacji obsługi samochodu specjalistycznego do czyszczenia kanalizacji w Markach" (SOSS)

-

Konsorcjum: Husar Budownictwo Inżynieryjne S.A. oraz

Podstawowe liczby

51 751 105,92 zł brutto (42,8 mln zł netto)

Całkowity koszt III etapu projektu UE

22 114 728,60 zł

Maksymalna wysokość unijnego wsparcia

19 867 218,32 brutto (10,9 mln zł netto)

Wysokość środków własnych

zaangażowanych

w III etap projektu UE

9 769 159 zł

Maksymalna wysokość pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Struktura finansowania III etapu

wsparcie

unijne

42,7% 38,4% 18,9%

środki własne pożyczka z NFOŚiGW

Konferencja podsumowująca projekt

Dla mieszkańców, dla środowiska

Finis coronat opus, czyli koniec wieńczy dzieło. Symbolicznym zwieńczeniem realizacji III etapu projektu unijnego była konferencja, zorganizowana 27 kwietnia 2023 r. w siedzibie Wodociągu Mareckiego. Tego dnia przy ul. Żeromskiego 30 spotkali się przedstawiciele władz spółki, władz samorządowych miasta, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wykonawcy inwestycji oraz oczywiście media.

Gospodarzem wydarzenia był Kajetan Paweł Specjalski, dyrektor zarządu Wodociągu Mareckiego. W krótkiej prezentacji przedstawił III etap projektu unijnego i jego efekty w liczbach.

Oto dwa przykłady. Przed rozpoczęciem III etapu projektu unijnego, w 2017 r. roczna produkcja wody przez

Wodociąg Marecki wynosiła 1,5 mln m3, w 2022 r. – prawie 2 mln m3. Podobnie jest ze ściekami. W 2017 r. spółka przetransportowała do warszawskiej „Czajki” 1,44 mln m3 nieczystości płynnych, w ubiegłym roku – już 1,86 mln m3. – Nigdy nie mieliśmy problemu z osiągnięciem tzw. efektu ekologicznego, czyli dołączeniem do sieci kanalizacji sanitarnej odpowiedniej liczby użytkowników. W III etapie unijnego projektu, aby do tego zachęcić mieszkańców, wykonujemy na nasz koszt projekt przyłącza – podkreśla Kajetan Paweł Specjalski.

W tym miejscu warto pokazać, jak zmieniła się liczba gospodarstw domowych podłączonych do kanalizacji.

Na koniec 2017 r. do sieci włączonych było 10,8 tys. gospodarstw, a w 2022 r. – już 15,5 tys. To wzrost o ponad 40%.

Burmistrz Jacek Orych podkreślił ogromną rolę środków zewnętrznych przy realizacji inwestycji.

Wybiegając w przyszłość wyraził nadzieję, że to źródło nie wyschnie.

– Ten potok pieniędzy jest nam niezbędny. Bez niego możemy tylko marzyć o wielu inwestycjach – podkreślił samorządowiec.

Na szczęście w ostatnich latach Unia Europejska

hojnie dofinansowała mareckie przedsięwzięcia. Mogli

się o tym przekonać na własne oczy goście konferencji.

Po zakończeniu spotkania w biurze przy ul. Żeromskiego

odwiedzili dwie inwestycje zrealizowane z Programu

Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: Stację

Obsługi Samochodu Specjalistycznego przy ul. Kresowej

oraz Stację Uzdatniania Wody przy ul. Spacerowej.

– Najważniejszym efektem mareckich inwestycji jest

to, że coraz większa liczba mieszkańców Marek korzysta

z wody dostarczanej przez Wodociąg Marecki oraz nie

zanieczyszcza środowiska, przyłączając się do sieci kanalizacji sanitarnej – mówił podczas konferencji

Adam Zakrzewski z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

I niech to będzie najlepsze podsumowanie tego, co udało nam się zrobić…

Spotkanie z mediami i ekspertami w siedzibie Wodociągu Mareckiego

Jacek Orych

burmistrz Marek

Kajetan Paweł

Specjalski

Czasem wystarczy wyjechać poza granice Marek, by się przekonać jak wiele w zakresie budowy kanalizacji sanitarnej zrobiliśmy. Wciąż niedaleko nas są miejscowości, gdzie widok wozu asenizacyjnego i związany z jego pracą przykry zapach wciąż są codziennością. My tego praktycznie już nie doświadczamy. I za to dziękuję, gratuluję i… proszę o kolejne inwestycje, bo wraz z rozwojem miasta pojawiają się nowe potrzeby.

dyrektor zarządu Wodociągu Mareckiego

W Markach nie udałoby nam się tak wiele zrobić, gdyby nie dobra współpraca na linii samorząd –spółka. Owszem, czasem się spieraliśmy, ale zawsze dochodziliśmy do porozumienia, a ostatecznym beneficjentem naszych działań są mieszkańcy. Pozwolę sobie na osobistą dygresję. Pracuję tu od prawie ćwierćwiecza i gdy kiedyś odejdę na emeryturę, będę powtarzał, że warto tu było zostawić kawałek zawodowego życia.

Anna Zmysłowska

dyrektor ds. inwestycji

Wodociągu Mareckiego

Dziękuję współpracownikom – kolegom z Wodociągu Mareckiego, przedstawicielom Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz –co szczególnie pragnę podkreślić – wykonawcom inwestycji. Bez nich nie udałoby się tak wiele zrobić podczas realizacji unijnego projektu.

W tej chwili kładziemy największy nacisk na to, aby jak najwięcej osób, nawet tych opornych, podłączało się do sieci kanalizacyjnej. To ważnie nie tylko z powodów środowiskowych. Jest rzeczą oczywistą, że im więcej mieszkańców przyłączy się do sieci, tym bardziej rosną szanse na stabilizację taryf za wodę i ścieki.

Adam Zakrzewski

doradca Narodowego

Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej

Dziękuje za ciepłe słowa, które skierowaliście Państwo podczas konferencji w kierunku NFOŚiGW. My również gratulujemy znakomitego zespołu, który zrealizował tak ogromne zadania.

Mam nadzieję, że to nie jest nasze ostatnie spotkanie. Pojawiają się kolejne fundusze unijne, co prawda nie tak obfite jak obecnie i trudniejsze w dostępie, ale tak doskonały zespół na pewno sobie z tym poradzi.

Uczestnicy konferencji zwiedzają obiekty wybudowane w ramach III etapu projektu unijnego: SOSS i SUW-2

Ekipa Markowej Wody

Przed Państwem większość zespołu Wodociągu Mareckiego.

Są tu przedstawiciele wszystkich działów naszej firmy – m.in.: obu pionów eksploatacji, projektanci, inżynierowie nadzoru, osoby zaangażowane w realizację projektu unijnego, przedstawiciele administracji i zarządu przedsiębiorstwa.

Razem zbudowaliśmy sprawnie działający organizm, który czuwa nad tym, aby obie sieci – wodociągowa i kanalizacyjna –bezawaryjnie pracowały 24 godziny na dobę.

Każdy z nas w pojedynkę może zrobić niewiele, razem – możemy tak dużo.

Streszczenie

I po co była Markom ta Unia, czyli wielkie inwestycje

małej spółki

W 1999 r. w podwarszawskich Markach powstał

Wodociąg Marecki – należący w 100% do samorządu miasta. Początkowo spółka zajmowała się przede wszystkim zarządzaniem aktywami wodociągowymi.

Jej właściciel – Gmina Miasto Marki – postawił przed nią zadanie wybudowania sieci kanalizacji sanitarnej. Na początku XXI w. jej długość liczyła zaledwie 8,6 km. Niedużej firmie udało się trzykrotnie zdobyć unijne dofinansowanie. Z Funduszu Spójności łącznie uzyskała około 110 mln zł. Te pieniądze pozwoliły m.in. na stworzenie sieci kanalizacji sanitarnej oplatającej niemal całe miasto.

Obecnie (czerwiec 2023 r.) spółka kończy III etap projektu unijnego, w ramach którego:

• rozbudowała sieć kanalizacji sanitarnej o 14,2 km (sumarycznie mamy ponad 220 km)

• wprowadziła monitoring pracujących 86 szt. sieciowych pompowni ścieków, w tym pięciu obiektów powstałych w ramach III etapu

• uruchomiła drugą Stację Uzdatniania Wody

• wybudowała Stację Obsługi Samochodu Specjalistycznego, stwarzając warunki lepszej eksploatacji sieci kanalizacji sanitarnej.

Niech liczby świadczą o efektach inwestycji

finansowanych przez Unię Europejską oraz Narodowy

Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki. W 2012 r.

spółka odprowadzała do warszawskiej oczyszczalni

ścieków 374 tys. m3 ścieków, a w 2022 r. – prawie

1,86 mln m3. W tym okresie liczba skanalizowanych

gospodarstw domowych wzrosła z prawie

3,4 tys. do niemal 15,5 tys. Miasto zwiększyło też

bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę pitną poprzez wzrost wydajności jej źródeł o niemal 50%.

– Z okazji zakończenia III etapu projektu unijnego składam pracownikom i zarządowi Wodociągu Mareckiego podziękowania. Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że w naszym powiecie jesteście jednym z najskuteczniejszych przedsiębiorstw w zdobywaniu unijnych dotacji. Kwota 110 mln zł, które uzyskaliście z Brukseli przez niecałe dwie dekady, sprawiła, że Marki wykonały ogromny skok cywilizacyjny – mówi Jacek Orych, burmistrz Marek.

Czy to już koniec? Na razie tak, musimy spłacić zobowiązania kredytowe. Ale jeśli tylko pojawi się na horyzoncie perspektywa uzyskania kolejnych środków bezzwrotnych, z pewnością z niej skorzystamy i dalej będziemy rozwijać infrastrukturę wodno-kanalizacyjną w Markach.

Summary

What was this Union for Marki for, that is: large investments of a small company

In 1999, in Marki near Warsaw, the Marecki Waterworks was established - 100% owned by the city government. Initially, the company dealt primarily with the management of water supply assets. Its owner, the Municipality of Marki, set a task for it to build a sanitary sewage system. At the beginning of the 21st century, its length was only 8.6 km. A small company managed to obtain EU funding three times. It got a total of approximately PLN 110 million from the Cohesion Fund. This money allowed for the creation of a sanitary sewage network covering almost the entire city.

Currently (June 2023), the company is completing the third stage of the EU project, under which it:

• expanded the sanitary sewage system by 14.2 km (we have over 220 km in total)

• introduced monitoring of 86 operating network sewage pumping stations, including five facilities built as part of the third stage

• launched a second Water Treatment Plant

• built a Specialist Car Service Station, enabling better sewerage network operation.

Let the numbers show the effects of investments financed by the European Union and the National Fund for Environmental Protection and Water Management. In 2012, the company discharged 374,000 m3 of sewage to the Warsaw treatment plant, and in 2022 - almost 1.86 million m3. During this period, the number of households connected to the sewage system

increased from almost 3.4 thousand to almost 15.5 thousand. The city also increased the security of supply of drinking water by increasing the efficiency of its sources by almost 50%.

– On the occasion of the completion of the third stage of the EU project, I would like to thank the employees and the management of the Marecki Waterworks. According to all indications you are one of the most effective companies in obtaining EU subsidies in our district. The amount of PLN 110 million, which you received from Brussels in less than two decades, made Marki take a huge civilizational leap –says Jacek Orych, the Mayor of Marki.

Is this the end? For now, yes, we have to pay off credit obligations. But as soon as the prospect of obtaining further non-repayable funds appears on the horizon, we will certainly take advantage of it and continue to develop the water and sewage infrastructure in Marki.

Siedziba Wodociągu Mareckiego przy ul. Żeromskiego