India Digest Vol 26

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

INDIA DI-

THE OFFICIAL DIGEST OF EMBASSY OF INDIA IN PHNOM PENH

1

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

Celebrating

67

YEARS OF indenpence day

Indian flag being unfurled (left) and (below) address by H.E. Mr. Dinesh Patnaik, Ambassador of India, to Cambodia on August 15, 2013

2

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

from the AMBASSADOR’S desk

INDIA DIGEST INDIA DI-

issue of India Digest we shall focus, apart from our usual features, on the various areas in which India is working in Cambodia.”

“This

I am very happy that we are taking out a special edition of India Digest on the occasion of the 67th year of India’s independence. It will also be the first time that we are taking out a bilingual version of this magazine. Over the past many years, this magazine has become very popular and there was a strong demand from many Cambodian readers to have a bilingual version.

I have also personally completed one year as Ambassador of India to the Kingdom of Cambodia and it has been an amazing journey for me so far. I have been witness to a fascinating time in Cambodia where economic progress and the emergence of an aware and knowledgeable youth population is bringing about tremendous changes. The future of the country is in the hands of the youth, who make up more than 60% of the country’s population, and I am confident they have the wisdom and the capability to lead the country in the right direction.

What has not changed, however, is the strong bonds of friendship and cooperation between our two countries. Our historical linkages have continued and today, we have a multifaceted bilateral relationship. Last year, there were many high level and ministerial visits including that of Prime Minister Dr. Manmohan Singh who visited Cambodia in November 2012 and Prime Minister Hun Sen who visited India in December 2012. Apart from our strong political relations, our economic relations are also growing stronger with many Indian companies investing in Cambodia and our bilateral trade growing rapidly.

This issue of India Digest we shall focus, apart

India also continues its contribution to the from our usual features, on the various areas in socio-economic development of Cambodia through which India is working in Cambodia. I hope it will a programme of capacity building and also through make for both enjoyable and informative reading. provisions of Lines of Credit (LOCs) and grants to assist Cambodia in the field of irrigation, water development, electrical transmission, drinking water, IT, etc. Education and training of the youth is an important area of focus. India had already trained His Excellency Mr. Dinesh Patnaik more than 1000 Cambodians in various disciplines and annually more than 120 Cambodians go for Ambassador of India, to Cambodia specialized training in India. In addition, many Cambodian students go for higher studies in India with more than 15 scholarships provided annually.

3

november-2013 issue SEPTEMBER OCTOBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

ពីការ ិយាល័យស្ថានទូត ខ្ញុំមានសេចក្តីសោមនស្សរករាយដោយយ� ី ើងកំពុងតែចេញផ្សាយនូវអត្ថបទ ពសេ ឌា ស្តីអំពខ តី ណ្ ិ សមួយនៅក្នុងទស្សនាវដ្ឥ ី ួបទ៦ ី ៧នៃឯករាជ្យជាតរិ បស់ ប្រទេសឥណ្ ឌា ។ នេះក៏ជាល�ើកទី១ដែរដែលយ�ើងត្រូវចេះផ្សាយនូវអត្ថបទដែល មានពរី ភាសាក្នុងទស្សនាវដ្តីនេះ។ អស់រយៈពេលជាច្រន ើ ឆ្នាំកន្លងមកហ�យ ើ ដែលទស្សនាវដ្តីនេះមានការពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំងហ�ើយក្លា យទៅជាសេចក្តី ត្រូវការយ៉ាងពេញទំហង ឹ នូវអត្ថបទដែលមានពរី ភាសាពស ី ំណាក់អ្នកអានខ្មែរ។

ទន្ម ៏ នបំពេញតំណែងជាអង្គទូតឥណ្ ឌា ប្រចាំព្រះរាជា ទឹ នង ឹ នេះ ខ្លួនខ្ញុំកបា ណាចក្រកម្ពុជាបានរយៈពេល១ឆ្នាំហ�ើយដែរ ហ�ើយមកទល់ពេលនេះខ្ញុំ ក៏មានការឈានឡ�ង ិ អា ើ យ៉ាងចម្លែក។ ខ្ញុំបានឆ្លងកាត់នូវការជក់ចត្ត ិ ដត រម្មណ៍ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅក្នុងប្រទេសនេះការរកចំ កិច្ច និង ី រ�នផ្នែកសេដ្ឋ ើ

័ ការកក�ត ដង ឹ ើ ឡ�ង ើ នៃពលរដ្ឋវយក្មេងដែលពោរពេញទៅដោយការយល់ និងចំណេះដឹងបានធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់បតូ រគួ ្ រឲ្យកត់សំគាល់។ អនាគត នៃប្រទេសនេះស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់យុវជន ដែលមានចំនួនរហូតដល់ទៅ ៦០%នៃប្រជាពលរដ្ឋទូទាង ំ ប្រទេស ហ�ើយខ្ញុំជ�ឿជាក់ថាយុវជននៃប្រទេស

នេះមានភាពវៃឆ្លាត នង ឹ នាំប្រទេសក្នុងម៌ាគាដ៏ ិ មានសមត្ថភាពក្នុងការដក ត្រឹមត្រូវ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលពុំមានការប្រែប្រួលនោះគឺចំណងមត្ត ិ ភាពនិងកិច្ចសហការ

ដ៏រងមាំ រវាងប្រទេសយ�ង ឹ ើ ទាំងពរី ។ ទំនាក់ទំនងជាប្រវត្សា តិ ស្ត្ររបស់យ�ង ើ នៅតែបន្តទៅមុខ ហ�ើយយ�ើងមានទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគីល�ើវស័ ិ យជាច្រើន។ កាលពឆ្ ី នាំមុន មានទស្សនកច ិ ្ចថ្នា ក់ខ្ពស់ នង ិ ថ្នា ក់ក្រសួ ងនានាដែលមានជា អាទិ៍លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ានមោហានស៊ី ង ដែលបានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅ

ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងខែវច្ ិ កា ឆិ ឆ្នាំ២០១២ នង ិ នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុនសែន ដែល បានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសឥណ្ ឌា នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២។ក្រៅអំពីទំនាក់

ទំនងនយោបាយដ៏រងមាំ ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកច ឹ ិ ្ចរបស់យ�ង ើ ក៏កាន់តែ រងមាំ ឹ ខ្លាំងឡ�ើងដែរ ដោយសារមានក្រុមហ៊ុនឥណ្ ឌា ជាច្រើនធ្វើវន ិ ិយោគ នៅ

កម្ពុជា ហ�យ ៉ា ងឆាប់ ើ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគរី បស់ពួកយ�ង ើ មានការរកចំ ី រ�នយ ើ រហ័ស។

ៗគ្នា ហ�យ ើ ជារ�ៀងរាល់ឆ្នាំ ជនជាតខ្ ិ មែរជាង១២០នាក់ បានទៅចូលរួមវគ្គបណតុះប ្ ណ្ តា លជំនាញ នៅប្រទេស ឥណ្ ឌា ។ ម្យ៉ាងទ�ៀតដោយសារមានការផ្តល់អាហារូប

ករណ៍នូវចំនួនជាង១៥នាក់កនុ ង១ឆ្ ្ នាំ ទ�ើបនិស្សិតខ្មែរជា ច្រន ើ បាននាំគ្នាទៅក្រេបជញ្ជ ក់ការសិក្សាជាន់ខ្ពស់នៅប្រទេស ឥណ្ ឌា ។ក្រៅអំពីចំណុចអស់ទាង ំ នេះអត្ថបទដែលចុះផ្សាយ

នៅក្នុងទស្សនាវដ្ឥ ឌា គផ្តោតទ ៅល�ើវស័ តី ណ្ ិ យនានា ដែល ឺ ប្រទេសឥណ្ ឌា កំពុងធ្វើការនៅកម្ពុជា។ ខ្ញុំសង្ម ឃឹ ថានង ឹ មានការអានអត្ថបទយ៉ាងសប្បាយនង ិ ពោរពេញទៅដោយ ខ្លឹមសារ។

ប្រទេសឥណ្ ឌា ក៏នៅតែបន្ត ផ្តល់នូវវភាគទានផ្នែកអភ វិ ឌ្ឍន៍សង្គមសេដ្ឋកិច្ច ិ ដល់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរតាមរយៈកម្មវធ ិ ក ី សាងសមត្ថភាព នង ិ តាមរយៈ ការផ្តល់នូវប្រភពឥណទាន និងមូលនិធិដ�ើម្ជ ិ យ បី ួយ�ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងវស័

ស្រាចស្រប់ទក ឹ ការអភវិ ឌ្ឍន៍ធនធានទក ឹ ការរាយភ្លង ើ អគស ្គិ នី ទក ឹ ស្អាត ពត៌មានវទ្យា ។ល។ ការអប់រ ំ និងការបណតុះប ្ ណ្ តា លយុវជនគឺជាវស័ ិ ិ យ

ដ៏សំខាន់ដែលគេត្រូវធ្វកា ឌា បានធ្វកា ើ រយកចត្តទ ិ ុកដាក់។ ប្រទេសឥណ្ ើ រ បណតុះប ្ ណ្ តា លប្រជាជនខ្មែរចំនួនជាង១០០០នាក់កនុ ងប្រធានបទខុ ្ ស

4

His Excellency Mr. Dinesh Patnaik

Ambassador of India, to Cambodia

INDIA DIGEST INDIA DI-

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

TABLE OF CONTENTS Educational achievements in Cambodia throughIndian scholarship ភាពជោគជ័យល�ើផ្នែកអប់រ ំ​​​​​​នៅកម្ពុជា​​តាមរយៈ

North East India - Cambodia Partnership in Progress ភាពជាដៃគូរវាងឥណ្ ឌា និងកម្ពុជា Women help steer India’s growth in Science and Technology ស្រ្តីជួយ�ការដឹកនាំឲ្យមានការលូ តលាស់ ខាងវស័ ិ យវទ្យាសាស្ត្រ ន ិ ិងបច្ចេកទេស

6

អាហារូបករណ៍ប្រទេសឥណ្ ឌា

Indian-built Arihant nuclear submarine activated នាវាមុជទឹកដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ

7

ឥណ្ ឌា ដាក់នាវាផ្ទុកយន្តហោះដែលផលិត

9 11

ការធ្វើតេស្តសាកល្បងបាញ់ កាំជ្រួចផ្លោ ង Agni-V បានដំណ�ើរការប្រកបដោយជោគ ជ័យនៅម្តឆ្នេ ុំ រ អូឌីសា នៃកោះ វ�ៀលល័រ

Pali Splendour in Cambodian Life ភាពរុងរ�ឿងនៃភាសាបាលីនៅប្រទេសកម្ពុជា

Kampuchea - India Mitthapeap (Friendship) School

32

Mekong Ganga Textile Museum, Siem Reap

34

សាលាមត្ត ឌា (មត្ត ិ ភាពកម្ពុជា-ឥណ្ ិ ភាព)

នៅខេត្តស�ៀមរាប

Indian Literature: The Story of a Buffalo

36

ដំណ�ើររ�ឿងរបស់សត្វក្របី

ក្នុងប្រទេសដំបូងឲ្យដំណ�ើរការ

AGNI-V missile successfully test launched from wheeler island off Odisha coast

28

កច ឌា ិ ្ចប្រជុំរវាងឱសថស្ថានកម្ពុជា-ឥណ្

មេគង្គ ហ្គា ងហ្គា (MGC)

​ត្រូវបានដាក់ឲ្យដំណ�ើរការ

India launches first home-built aircraft carrier

22

Cambodia - India Pharma Business Meet

សារមន្រទី វាយនភណ្ឌ ប្រពៃណីអាស៊ាន

អារហាន់ ដែលផលិតដោយប្រទេសឥណ្ ឌា ី

19

13

Indian Literature:​ Chapter 15 ជំពូក ១៥ PANDAVAS

38

Sanchi:​ Preserving Indian culture សានជី៖ ការរក្សាវប្បធម៌ឥណ្ ឌា

40

ក្នុងរាជធានី ហាស្ទីណាភ

Upcoming events ព្រឹត្កា តិ រណ៍ថ្មីៗ

43 5

september november- OCTOBER 2013 2013 issue issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

ភាពជោគជ័យល�ើផ្នែ កអប់រ ំនៅកម្ជាតាម ពុ The Government of Indiaូបករណ៍ប្រទេសឥណ្ រយៈអាហារ ឌា

educational achievements in cambodia through indian scholarships

provides 100 slots of training courses everyរដ្ឋាyear the govភបា ឌា ផ្ដល់វគ្គបណ្ដុះបណ្ ដា លចំនួន ិ toលឥណ្ ernment officials of Cambodia ១០០ ឆ្នាំ ដល់មន្ត្រា in various fieldកន្លែងជារ�ៀងរាល់ of IT, Acរី ជរដ្ឋា ភបា ិ ល counts/Audit, Banking, Manកម្ពុជាក្នុងវស័ ិ យផ្សេងៗ មានដូចជាផ្នែក៖ agementរបស់ and Entrepreneurship under “Indian Technical and ព័ត៌មានវទ្យា គណន/ី សវនកម្ម ធនាគារការគ្រប់គ្រង ិ Economic Cooperation (ITEC) programme” and till now more នងសហគ្រិនភាព ស្ថិតក្រោមកម្មវធសហប្រតបត្ ិ

The Government of India provides 100 slots of training courses every year to the government officials of Cambodia in various field of IT, Accounts/Audit, Banking, Management and Entrepreneurship under “Indian Technical and Economic Cooperation (ITEC) programme” and till now more than 1000 civilian and defence officials have been trained in India. In addition to ITEC programme the Government of India also provides 15 slots of scholarships every year under “General Scholarship Scheme (GSS)” and “Mekong Ganga Scholarship Scheme (MGCSS)” to meritorious Cambodian students to study Bachelor, Master and Ph.D degrees in different Indian universities about 100 Cambodian students have already availed these scholarships.

6

ិ ី

ិ

តិ

ការបច្ចេកទេស នង ឌា ហ�យ ិ សេដ្ឋកច ិ ្ចឥណ្ ើ មកដល់ ពេលនេះមានមន្រ្ដីស៊ី វល ិ និងមន្រ្តីការពារជាតិជាង ១០០០ នាក់ត្រូវ បានបណ្ដុះបណ្ ដា លក្នុងប្រទេស ឥណ្ ឌា ។ បន្ថែមល�ើកម្មវធ ្ របច្ចេកទេស ិ ី សហប្រតិបតតិកា នង ឌា នេះ រដ្ឋា ភបា ឌា ក៏ផ្ដល់ ិ សេដ្ឋកច ិ ្ចឥណ្ ិ លឥណ្ អាហារូបករណ៍ចំនួន១៥ កន្លែងជារ�ៀងរាល់ឆ្នាំក្រោម “កម្មវធ ិ អា ិ អា ី ហារូបករណ៍ទូទៅ” នង ិ “កម្មវធ ី ហារូបករណ៍ ទន្លេមេគង្គ-ទន្លេគង្គា” ចំពោះនិស្សិតកម្ពុជា ដែលទទួល បានជ័យលាភដ� ើ ្ បីទៅសិក្សាថ្នា ក់ បរញ្ ី ម ិ ញា បត្រ អនុបណ្ឌិត បណ្ឌិតនៅក្នុងសាកលវទ្យាល័ យផ្សេងៗទ�ៀត ក្នុង ិ ប្រទេសឥណ្ ឌា ហ�យ ើ នស ិ ្សិតកម្ពុជាចំនួន ៩១ នាក់ បាន ទទួលអាហារូប-រូបករណ៍ទាំងនេះ។

INDIA DIGEST INDIA DI-

september november 2013 2013 issue issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

Indian-built Arihant nuclear submarine activated Courtesy: BBC ONLINE

India has activated last 10th August, 2013 the reactor on board the INS Arihant nuclear submarine, the first to be designed and built in India. The move means the submarine can now undergo sea trials.

Prime Minister Manmohan Singh hailed the “giant stride in… our indigenous technological capabilities”.

Experts say this is the first ballistic missile submarine known to have been built outside the five recognised nuclear powers.

Last year, India rejoined those countries – the US, UK, France, Russia and China – in being an operator of nuclear-powered submarines when it formally commissioned a Russian-built submarine into its navy.

Nuclear submarines will add a third dimension to India’s defence capability, as it has previously only been able to launch ballistic missiles from the air and from land.

Previously, only the established nuclear powers have operated ballistic missile-carrying nuclear submarines.

Israel too may have a limited sea-based deterrent capability.

The fact that this submarine, the nuclear reactor that powers it, and the ballistic missiles that it will fire are

all manufactured locally in India is a significant technological achievement.

Once operational, the Arihant will mark a strategic milestone as well. India’s deployment of a nuclear triad – the capacity to launch nuclear weapons from land, sea and air – will influence the strategic calculations of

7

september november- OCTOBER 2013 2013 issue issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DIother nuclear players in the region, Pakistan and certainly China.

Assuming its sea trials are completed successfully, India’s new nuclear-powered submarine could be operational within the next two years.

When it is eventually deployed, the Arihant will be able to carry a crew of

about 100 sailors on board.

It will be able to stay under បន្ទាប់ពីប្រតិបត្ដិការនាវាឈ្មោះអារហាន់ នឹ ងឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីព្រឹត្ដិការ ី water for long periods and thereby increase its chances ណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ដ ជាយុទ្ធសាស្រ្ដផងដែរ ។ ការពង្រាយសពា្វ វុធ of remaining undetected. នុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេសឥណ្ ឌា ដែលមានសមត្ថភាពក្នុងការវាយ

នាវាមុជទឹកដ�ើរដោយថាមពល

នុយក្លេអ៊ែរអារ ីហាន់ ដែលផលិត ដោយប្រទេសឥណ្ ឌា ត្រូវបាន ដាក់ឲ្យដំណ�ើរការ

ប្រហារអាវុធនុយក្លេអ៊ែរចេញពដ ី ក សមុទ្រ នង ី គោ ិ អាកាសដែល នឹង ជះឥទ្ធិពលល�ើការគណនាជាយុទ្ធសាស្រ្ដនៃប្រទេសដែលមានអា វុធនុយក្លេអ៊ែរផ្សេងទ�ៀតនៅក្នុងតំបន់ដូចជា និង​​​​​​​​ជាពិសេសប្រទេសចិនជាដ�ើម។

ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន

ការកំញ�ើញដែលមានមូលដ្ឋាននៅសមុទ្រឥណ្ ឌា នឹងបន្ថែមនូវទំហំ ថ្មីដែលមានសារសំខាន់ចំពោះការប្រកួតប្រជែងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងតំបន់។

ដោយម�ើ ល ឃ�ើ ញ ការសាកល្បងនាវាល�ើសមុទ្ររបស់ខ្លួនត្រូវបាន ប ញ្ច ប់ ដោ យ ជោគជ័យនាវាមុជទឹកដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ថ្មីរបស់ប្រទេសឥណ្ ឌា អាចនឹងដាក់ឲ្យប្រតិបត្ដិការក្នុងរយៈពេលពី

រឆ្នាំខាងមុខ នេះប�យោ ងទៅតាមរបាយការណ៍របស់ ចូណាថាន់ ើ ម៉ាខូស របស់សារព័ត៌មាន BBC។

ប្រទេសឥណ្ ឌា បានដាក់ឲ្យដំណ�ើរការម៉ាស៊ី នរេអាក់ទរ័ នៅល�ើនា ិ ្ដរុស្ស៊ី វាមុជទឹកដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែ អារហាន់ INS ជានាវាមុជ សម្ព័ន្ធមត ី ី ទឹកដំបូងដែលត្រូវបានឌីហ្សាញ និងផលិតក្នុងប្រទេសឥណ្ ឌា ។ ពេលនាវានេះត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅថ្ងៃណាមួយ នាវាអារហាន់ ១០០ នាក់។ នាវានេះ ក៏នង ិ ឹ អាចផ្ទុកនាវកប្រហែលជា ឹ អាច ដំណ�ើរការនេះមានន័យថា នាវាមុជទឹកមួយនេះអាចដាក់ដំណ�ើរ នង ការសាកល្បងនៅក្នុងសមុទ្របាន។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាន់មូហា ៉ ន់ ដាក់នៅក្នុងទឹកសម្រាប់រយៈពេលយូរ និងអាចបង្កើនសមត្ថភាព ស៊ី ង បានសាទរចំពោះ “ ដំណ�ើរការអភវិ ឌ្ឍន៍ដអ ៏ ស្ចា រ្យនៃសមត្ថ របស់ខ្លួនក្នុងការបំបាំងកាយ។ ភាពបច្ចេកវទ្យាក្ ិ នុ ងប្រទេសរបស់យ�ើង”។ ពួកអ្នកជំនាញ និយាយ ឌា បានជួលនាវាមុជទក ី នាំមុន ប្រទេសឥណ្ ឹ ដ�រើ ដោយថាម ថា នាវាមុជទឹកដែលបំពាក់កាំជ្រួចផ្លោ ងដំបូង ត្រូវបានគេដឹងថា កាលពឆ្ បានផលិតក្រៅពបី ្រទេសមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរទាំងប្រាំ។ កាល ពលនុយក្លេអ៊ែរដែលបានផលិតដោយរុស្ស៊ីប្រភេទ INS ចក្រក្រា

ពីឆ្នាំមុនប្រទេសឥណ្ ឌា បានចូលរួមសារជាថ្មីម្តងទ�ៀតជា សម្រាប់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំបន្ទាប់ដែលមានតម្លៃប្រហែលជា ១ មួយ ប្រទេសមួយចំនួនដូចជា សហរដ្ឋអាមេរក ិ ចក្រភពអង់គ្លេស ពាន់លានដុលា្លរ (៦៣០ លានផោន)។ រុស្ស៊ី ប្រទេសបារាំង និងប្រទេសចិន ក្នុងនាមជាប្រតិករនាវា ឌា បានប្រតិបត្ដិការនាវាមុជទឹកដ�ើរដោយថាមពល មុជទក ឹ ដ�រើ ដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ នៅពេលដែលខ្លួនបាន កាលពីមុន ឥណ្ ឌា និង បញ្ចូលនាវាមុជទឹកផលិតនៅប្រទេសរុស្ស៊ីបានសាកល្បងប្រើ នុយក្លេអ៊ែររបស់សូវ�ៀតរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩១។ប្រទេសឥណ្ ់ ្គង់ ៧០% នៃបច្ចេកវទ្យា ិ ិ ្ដយូរឆ្នាំ ហ�ើយរុស្ស៊ីផ្គតផ ប្រាស់ល�ើទឹកជាផ្លូវការ។ នាវាមុជទឹកដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លែអ៊ែរ នឹង រុស្ស៊ីគឺជាសម្ព័ន្ធមត

យោធាដល់ប្រទេសឥណ្ ឌា ។ រុស្ស៊ី ក៏ត្រូវបានរ ំពង ឹ ថានង ឹ ជួយ�បណ្ដុះ បន្ថែមទំហំបីបន្ថែម ទ�ៀតចំពោះសមត្ថភាពការពារជាតិរបស់ឥណ្ ឌា ដា លដល់នាវករបស់ នាវាអារហាន់ ប្រទេសឥណ្ ឌា ផងដែរ។ ិ ី ដោយសារពម ឌា ត្រឹមតែអាចផលិតកាំជ្រួចផ្លោ ង បណ្ ី ុនប្រទេសឥណ្ មានបទពិសោធនបណ្ដុះប ៍ ណ្ ដា លនៅក្នុង ិ នៅល�ើអាកាស និងដីតែប៉ុណ្ ណ ោះ។ កាលពីមុន ថាមពលនុយក្លេ ក្រុមនាវកចក្រក្រាធ្លាប់ ្ ីក្រុងអេសធ៏ ភតធ ិ ីសម្ងាត់កនុ ងទ ី ឺបឺក។ អ៊ែរទេត្រូវបានប្រើប្រាស់ដ�ើម្ បី ដំណ�ើរការនាវាមុជទឹករដែលដែល កម្មវធ បំពាក់កាំជ្រួចផ្លោ ង។ ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល មានសមត្ថភាពតិចតួច

ក្នុងការកំញ�ើញសត្រូវនៅល�ើផ្ទៃទក ឹ ។ ការពត ិ គថា ឺ នាវាមុជទក ឹ ដ�ើ រដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ និងកាំជ្រួច ដែលនឹងត្រូវបាញ់ សាក

ល្បងត្រូវបានផលិតក្នុងប្រទេសឥណ្ ឌា គឺជាសមទ ិ ្ ិ ្ធិផលបច្ចេកវទ យាដ៏សំខាន់។

8

september november 2013 2013 issue issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

India launches first home-built aircraft carrier

Courtesy: BBC ONLINE

India has launched its first domestically built aircraft carrier on the 12th of August 2013, joining the world’s military elite. It comes two days after the activation of India’s first nuclear submarine, a move hailed as a "giant stride in technological capabilities.”

The INS Vikrant will be launched at a reported cost of around $7.7 billion. The completion of the first stage of the 37,500-ton vessel’s construction marks India’s entry into the elite group of military superpowers capable of designing and building an aircraft carrier. The other nations are Britain, France, the US and Russia. "It's a remarkable milestone," Defence Minister A.K. Antony said as he stood in front of the giant grey hull of the ship at a ceremony in the southern city of Kochi. "It marks just a first step in a long journey but at the same time an important one." Following its first voyage the Vikrant will re-dock so that construction can be completed on the ship’s control systems and living quarters. Once building is finished the vessel will undergo rigorous trials in 2016 and is expected to enter active service in 2018.

The keel of the home-built Indian ship is almost completely constructed from high-quality, indigenously-produced steel.

The state of the art Vikrant has the capacity to hold 36 fighter planes, with the time interval between take-offs from the vessel as low as three minutes. This period can be reduced to less than two minutes, say Indian naval officials.

India has recently invested billions of dollars in upgrading its military and according to KPMG estimates, the country will shell out a further $112 billion on defense acquisitions between 2010 and 2016. On Sunday the government announced the

activation of the first nuclear-class submarine to be designed and built in India. Prime Minister Manmohan Singh called it a “giant stride” for the nation.

The addition of the vessel to India’s naval fleet will add a new facet to the country’s military capabilities as previously it was only able to launch missiles from land and from the air.

The INS Arihant (Destroyer of Enemies) is part of an Indian initiative to construct 5 vessels capable of launching nuclear-tipped missiles and torpedoes.

The Indian government aims to modernize its military hardware. At present India has one aircraft carrier.

The new additions to India’s arsenal will enforce its military presence in the region as China’s influence continues to grow.

9

september novembeR- OCTOBER 2013 2013 issue issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DIឥណ្ ឌា ដាក់នាវាផ្កយន្ត ទុ

ហោះដែលផលិតក្នុងប្រ ទេសដំបូងឲ្យដំណ�ើរការ

ប្រទេសឥណ្ ឌា បានដាក់នាវាផ្ទុកយន្តហោះ ដែលបានផលិតក្នុងស្រុកជាល�ើកដំបូងឲ្យ ដំណ�ើរការកាលពថ្ ័ លមានការចូល ី ងៃចន្ទដែ

រួមពីប្រទេសមហាអំណាចយោធានៅក្នុង

ពភ ិ ពលោក។ ការចូលរួមនេះមានរយៈពេល ពីរថ្ងៃបន្ទាបព ់ ីការដាក់ឲ្យដំណ�ើរការនៃនា វាមុជទក ឹ ដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ របស់ប្រទេសឥណ្ ឌា ជាល�ើកដំបូងបំផុត ដោយចំណាប់ការនេះត្រូវបានគេចាត់ទុក

ជាការ អភវិ ឌ្ឍដ៏អស្ចា រ្យខាងសមត្ថភាពប ច្ចេកវទ្យា។ ិ

នាវា INS Vikrant នឹងត្រូវបានដាក់ឱ្យ ដំណ�ើរការក្រោយការកំណត់ចំនួនពរី

ឆ្នាំនៅតម្លៃផលិតដែលបានរាយការណ៍

ប្រហែល ៧.៧ ពាន់លានដុល្លា រ។ ការ បញ្ច ប់ការផលិតនាវាដែលមានទម្ងន់

៣៧.៥០០ តោននៅដំណាក់ទម ួ ដ�ើម្ បី ី យ បង្ហាញអំពីកិត្យានុភាពរបស់ឥណ្ ឌា ក្នុង ការចូលរួមជាមួយប្រទេសមហាអំណាច ដែលមានសមត្ថភាពឌីហ្សាញនិងផលិតនា

វាផ្ទុកយន្តហោះ។ ប្រទេសផ្សេងទ�ៀត ដូចជា អង់គ្លេស បារាំង សហរដ្ឋអាមេរក ិ និងរុស្ស៊ី។ ការពន្យាពេលត្រូវបានរាយការណ៍ថា

បណ្ ដា លមកពប ហា ការទទួលដែកថែប ី ញ្

ពិសេសពីប្រទេសរុស្ស៊ី។ រដ្ឋមន្រ្តី ការពារ ជាតិ A.K Antony បានមានប្រសាសន៍

នៅពេលឈរពីមុខតួនាវាយក្សពណ៌ ប្រផេះ ក្នុងពធ ិ ស ី ម្ពោធនៅ​​​​​​​​​​​ភាគខាងត្បូងនៃទក្ ី រុង

Kochi“ ថាវាជាការ កា រ វ ិ វ ឌ្ឍ ដ៏គួរឲ្យកត់ សម្គា ល់”។ “វាគ្រាន់តែឆ្លុះបញ្ចាំងពជ ី ំហាន

ដំបូងក្នុងការធ្វើដំណ�ើរផ្លូវឆ្ងាយ ប៉ុន្តែស្រប ពេលនេះដែរវាជាជំហានដែលមានសារសំ ខាន់។“

10

បន្ទាប់ពធី ្វកា ើ រដំណ�ើរល�ើកដំបូងរបស់ខ្លួន

នាវា Vikrant នឹងចូលចតម្តងទ�ៀតដ�ើម្ បី

រដ្ឋា ភបា ឌា មានគោលដៅធ្វឲ ិ លឥណ្ ើ ្យទំន�ើ បនូវគ្រឿងចក្រធ្ងន់ៗយោធាសម័យសូ វ�ៀត

បញ្ ជា និងកន្លែងស្នា ក់នៅល�ើនាវា ។ នៅ

យន្តហោះចាស់មយ ួ ផលិតនៅក្រភពអង់គ ្

ឲ្យការសាងសង់អាចបញ្ច ប់ទៅតាមប្រព័ន្ធ ពេលការសាងសង់ត្រូវបានបញ្ច ប់រច ួ រាល់

នាវានឹងធ្វើការសាកល្បងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ហ�យ ើ គេរ ំពង ឹ ថានង ឹ ដាក់ឲ្យដំណ�ើរការជា

ផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។ បាតនាវាឥណ្ ឌា ដែលផលិតនៅក្នុងស្រុកប្រដែ ើ កថែបផលិត ក្នុងស្រុកដែលមានគុណភាពខ្ពស់។ មន្ត្រី កងទ័ពជ�ើងទក ឌា បាននយា ឹ ឥណ្ ិ យ ថា នាវាVikrant អាចផ្ទុកយន្តហោះប្រយុទ្ធ

បាន ៣៦ គ្រឿង ដោយនៅចន្លោះពេល ហោះឡ�ើងពីនាមានរយៈពេលតិចជាង

បនា ី ទ។ ី រយៈពេលនេះអាចត្រូវបានកាត់ បន្ថយឲ្យតិចជាងពីរនាទី។

របស់ខ្លួន។ បច្ចុប្បន្ន ឥណ្ ឌា មាននាវាផ្ទុក លេសដែលបានទទួលកាលពឆ្ ី នាំ១៩៧៨។ ការបន្ថែមថ្មីទៅល�ើឃ្លាំងសព្វា វុធរបស់ឥណ្ ឌា

នឹងជំរុញឲ្យមានវត្តមានយោធារបស់ខ្លួន នៅ ក្នុងតំបន់កនុ ងពេលដែលឥទ្ ្ ព រក ធិ លចនបន្ត ិ ី ដុះដាល។ អ្នកវភាគជាច្រ ិ ើននិយាយថា សមត្ថភាពយោធាប្រទេសឥណ្ ឌា ទាំងមូល ដ�ើរក្រោយប្រទេសចិនទេ។

C.UdayBhaskar

ជាមន្ត្រីទព ័ ជ�ើងទក ឹ ចូលនវិ ត្តន៍ នង ិ ជាអតី តនាយកមូលដ្ឋានដែនសមុទ្រជាតិនៅទីក្ង រុ

ថ្មីៗនេះ ឥណ្ ឌា បានវន ួ ិ ិយោគប្រាក់មយ

ញូដេលីបាននយា ិ យថានាវា នង ឹ បង្កើនការ ជ�ឿទុកចិត្តសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ ឌា ប៉ុន្តែខ្លួន

យោធារបស់ខ្លួន ហ�ើយយោងតាមការ

ប្រទេសចិនឡ�ើយ។

ពាន់លានដុល្លា រដ�ើម្ បីបង្ើន ក សមត្ថភាព

ប៉ាន់ស្មានរបស់ KPMG ប្រទេសនេះនង ឹ ចំណាយប្រាក់ ១១២ ពាន់លានដុល្លា រល�ើ ការវស័ ិ យការពារជាតនិ ៅចន្លោះឆ្នាំ ២០១០ ដល់ឆ្នាំ ២០១៦ ។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យរដ្ឋា ភបា ិ លបានប្រកាសថាដំណ�ើរការនៃនាវា

មុជទឹកដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរដំបូង

ត្រូវបានឌហ្ ី សាញ នង ិ ផលិតនៅក្នុងប្រទេស

ឥណ្ ឌា ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាន់មូហា ៉ ន់ ស៊ី ង ហៅថាជានាវា“យក្ស”សម្រាប់ប្រទេសឥណ្ ឌា ។

ការដាក់បន្ថែមនាវាកងទ័ពជ�ើងទក ឹ របស់ឥ

ណ្ ឌា នឹងបង្ហាញទិដ្ឋភាពថ្មីមយ ួ ចំពោះសម

ត្ថភាពយោធារបស់ប្រទេសនេះ ដែលធ្លាប់ តែមានសមត្ថភាពក្នុងការបាញ់ កាំជ្រួចចេញ

ពទ ំ ល�ើដី នង ី តា ី ង ិ ដែនអាកាស។ INS Arihant ( នាវាប្រយុទ្ធសត្រូវ ) ជាគំនិត

ផ្តួចផ្តើមមួយរបស់ឥណ្ ឌា ដ�ើម្ក បី សាងនាវា ចំនួន ៥ ដែលមានសមត្ថភាពបាញ់ កាំជ្រួច ក្បាលនុយក្លេអ៊ែរ នង ិ កាំជ្រួចបាញ់ ក្រោម ទឹក។

មន ិ គួរកែប្រែតុល្យភាពអំណាចជាមួយ

september 2013 issue INDIA DIGEST INDIA DI-

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

Agni-V missile successfully test launched from Wheeler Island off Odisha coast Courtesy: The Times Of India

​​​

BALASORE (ODISHA): India on September 15, 2013, conducted a second test flight of its indigenously developed nuclear- capable 'Agni-V' longr a n ge ballistic missile, which has a strike range of more than 5000 km, from the Wheeler Island off Odisha coast.

T h e three stage, solid p r o pellant missile was testfi r ed from a mobile launcher f r om the launch complex-4 o f the Integrated Test Range (ITR) at about 8:50am, defence sources said.

The surface-to-surface missile, which can carry a nuclear w a rhead of more than one t o nne, witnessed an 'auto launch'. Detailed results of the trial will be known after thoro u gh analyses of all data ret r ieved from different radars a n d network systems, they said.

“ The sleek missile, w i thin a few seconds of its b l ast-off from the Island l a unch pad, roared majestic a lly into a clear sunny sky l e aving behind a trail of thin o r ange and white column of s m oke and within seconds i t pierced into sky,” said an eye-witness to the launch.

T oday’s launch, conducted in the presence of def e nce scientists and experts, was the second developmental trial of the long range miss i le while the first test was c o nducted on 19 April, 2012 which was a total success.

T he indigenously develo p ed missile Agni-V is capable of striking a range of more than 5000 km. It is about 17 meter long and 2 metres wide with launch weight of around 50 tonnes.

U nlike other missiles of ind i genously built Agni series, the latest one 'AGNI-V' is the most adv a nced version having some new t e chnologies incorporated with it i n terms of navigation and guidance, warhead and engine.

M any new technologies developed indigenously were succ e ssfully tested in the first Agni-V trial. The redundant navigation systems, very high accuracy Ring Laser Gyro based Inertial Navigation Sys tem (RINS) and the most modern

and accurate Micro Navigation System (MINS) had ensured the missile r e ach the target point within few meters of accuracy.

T he high speed onboard c o mputer and fault tolerant software along with robust and reliable b u s guided the missile flawlessly, s a id a defence official.In the Agni s e ries, India at present has Agni1 with 700 km range, Agni-2 with 2000 km range, Agni-3 and Agni-4 w i th 2500 km to more than 3500 range.

After some more trials, Agni-V will b e inducted into the services, the sources said.

11

INDIA DIGEST INDIA DI-

september 2013 issue

ការធ្វើតេស្តសាកល្បងបាញ់កា ំ ។ នៅពេលការសាងសង់ត្រូវបានបញ្ច ប់

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

ឥទ្ព ធិ លចិនបន្តរកដុ ី ះដាល។ រួចរាល់ នាវានឹងធ្វើការសាកល្បងក្នុងឆ្នាំ អ្នកវភាគជាច្រ ិ ើននិយាយថា សមត្ថភាព ជ្រួចផ្លោង Agni-V បានដំណ�ើរ ២០១៦ហ�ើយគេរ ំពឹងថានឹងដាក់ឲ្យដំណ�ើ យោធាប្រទេសឥណ្ ឌា ទាំងមូលដ�ើរក្រោយ ប្រទេសចិនទេ។ ការប្រកបដោយជោគជ័យនៅ រការជាផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ បាតនាវាឥណ្ ឌា ដែលផលិតនៅក្នុងស្រុក ម្តុំឆ្នេរ អូឌីសា នៃកោះ វ�ៀលល័រ ប្រើដែកថែបផលិតក្នុងស្រុកដែលមានគុណ C.UdayBhaskar ភាពខ្ពស់។ ជាមន្ត្រីទព ័ ជ�ើងទឹកចូលនិវត្តន៍ និងជាអតីត ប្រទេសឥណ្ ឌា បានដាក់នាវាផ្ទុកយន្តហោះ នាយកមូលដ្ឋានដែនសមុទ្រជាតិនៅទីក្រុង ដែលបានផលិតក្នុងស្រុកជាល�ើកដំបូងឲ្យ មន្ត្រីកងទ័ពជ�ើងទឹកឥណ្ ឌា បាននិយាយថានាវា- ញូដេលីបាននិយាយថានាវានឹងបង្កន ើ ការ ដំណ�ើរការកាលពីថ្ងៃចន្ទដែ ័ លមានការចូល Vikrant អាចផ្ទុកយន្តហោះប្រយុទ្ធបាន ជ�ឿទុកចិត្តសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ ឌា ប៉ុន្តែខ្លួន រួមពីប្រទេសមហាអំណាចយោធានៅក្នុងពិ ៣៦គ្រឿង ដោយនៅចន្លោះពេលហោះ មន ិ គួរកែប្រែតុល្យភាពអំណាចជាមួយប្រ ភពលោក។ ការចូលរួមនេះមានរយៈពេល ឡ�ើងពីនាមានរយៈពេលតិចជាងបីនាទី។ ទេសចិនឡ�ើយ។ ពីរថ្ងៃបន្ទាបព ់ ីការដាក់ឲ្យដំណ�ើរការនៃនា រយៈពេលនេះអាចត្រូវបានកាត់បន្ថយឲ្យ វាមុជ ទឹកដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ រប តិចជាងពីរនាទី។ ស់ប្រទេសឥណ្ ឌា ជាល�ើកដំបូងបំផុតដោយ ចំណាប់ ការនេះត្រូវបានគេចាត់ទុកជាការ ថ្មីៗនេះ ឥណ្ ឌា បានវន ួ ិ ិយោគប្រាក់មយ អភវិ ឌ្ឍដ៏អស្ចា រ្យខាងសមត្ថភាពបច្ចេកវទ ក សមត្ថភាពយោ ិ ្ ពាន់លានដុល្លា រដ�ើម្ បីបង្ើន យា។ នាវា INSVikrant នឹងត្រូវបានដាក់ ធារបស់ខ្លួន ហ�ើយយោងតាមការប៉ាន់ ឱ្យដំណ�ើរការក្រោយការកំណត់ចំនួនពីរឆ្នាំ ស្មានរបស់KPMG ប្រទេសនេះ នឹងចំណាយ នៅតម្លៃផលិតដែលបានរាយការណ៍ ប្រាក់ ១១២ពាន់លានដុល្លា រល�ើការវស័ ិ យ ប្រហែល ៧.៧ពាន់លានដុល្លា រ។ ការ ការពារជាតិនៅចន្លោះឆ្នាំ ២០១០ ដល់ បញ្ច ប់ការផលិតនាវាដែលមានទម្ងន់ ឆ្នាំ ២០១៦ ។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យរដ្ឋា ភបា ិ ល ៣៧ .៥០០តោននៅដំណាក់ទីមយ ួ ដ�ើម្ បី បានប្រកាសថាដំណ�ើរការនៃនាវាមុជទឹក បង្ហាញអំពីកិត្យានុភាពរបស់ឥណ្ ឌា ក្នុងការ ដ�ើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរដំបូងត្រូវ ចូលរួមជាមួយប្រទេសមហាអំណាចដែល បានឌីហ្សាញ និងផលិតនៅក្នុងប្រទេស មានសមត្ថភាពឌីហ្សាញ និងផលិតនាវា ឥណ្ ឌា ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ាន់មូហា ៉ ន់ ស៊ី ង ផ្ទុកយន្តហោះ។ ប្រទេសផ្សេងទ�ៀត ដូចជា ហៅថាជានាវា“យក្ស”សម្រាប់ប្រទេសឥណ្ ឌា ។ អង់គ្លេស បារាំង សហរដ្ឋអាមេរក ិ និងរុស្ស៊ី។ ការដាក់បន្ថែមនាវាកងទ័ពជ�ើងទឹករបស់ឥ ការពន្យាពេលត្រូវបានរាយការណ៍ថា ណ្ ឌា នឹងបង្ហាញទិដ្ឋភាពថ្មីមយ ួ ចំពោះសម បណ្ ដា លមកពីបញ្ ហា ការទទួលដែកថែប ត្ថភាពយោធារបស់ប្រទេសនេះ ដែលធ្លា ប់ ពិសេសពីប្រទេសរុស្ស៊ី។ រដ្ឋមន្រ្តីការពារ តែមានសមត្ថភាពក្នុងការបាញ់ កាំជ្រួចចេញ ជាតិA.K Antonyបានមានប្រសាសន៍នៅ ពីទីតាង ំ ល�ើដីនិងដែនអាកាស។ INS ពេលឈរពីមុខតួនាវាយក្សពណ៌ ប្រផេះ Arihant( នាវាប្រយុទ្ធសត្រូវ ) ជាគំនិតផតួ ច ្ ក្នុងពិធីសម្ពោធនៅភាគខាងត្បូងនៃទីក្រុង ផ្តើមមួយរបស់ឥណ្ ឌា ដ�ើម្ក បី សាងនាវា Kochi“ ថាវាជាការការវវឌ្ឍដ៏ គួរឲ្យកត់ស ចំនួន៥ ដែលមានសមត្ថភាពបាញ់ កាំជ្រួច ិ ម្គា ល់”។ “វាគ្រាន់តែឆ្លុះបញ្ ចាំងពីជំហាន ក្បាលនុយក្លេអ៊ែរនិងកាំជ្រួចបាញ់ ក្រោម ដំបូងក្នុងការធ្វើដំណ�ើរផ្លូវឆ្ងាយ ប៉ុន្តែស្រ ទឹក។ បពេលនេះដែរវាជាជំហានដែលមានសារ រដ្ឋា ភបា ឌា មានគោលដៅធ្វើឲ្យទំន�ើ ិ លឥណ្ សំខាន់។“ បនូវគ្រឿងចក្រធ្ងន់ៗយោធាសម័យសូ វ�ៀ តរបស់ខ្លួន។ បច្ចុប្បន្ន ឥណ្ ឌា មាននាវាផ្ទុក បន្ទាប់ពីធ្វើការដំណ�ើរល�ើកដំបូងរបស់ យន្តហោះចាស់មយ ួ ផលិតនៅក្រភពអង់គ ្ ខ្លួននាវា Vikrant នឹងចូលចតម្តងទ�ៀ លេសដែលបានទទួលកាលពីឆ្នាំ១៩៧៨។ តដ�ើម្ឲ បី ្យការសាងសង់អាចបញ្ច ប់ទៅតា មប្រព័ន្ធបញ្ជា និងកន្លែងស្នា ក់នៅល�ើនាវា ការបន្ថែមថ្មីទៅល�ើឃ្លាំងសព្វា វុធរបស់ ឥណ្ ឌា នឹងជំរុញឲ្យមានវត្តមានយោធា របស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់កនុ ងពេលដែល ្

12

INDIA DIGEST INDIA DI-

september november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

PALI SPLENDOUR IN

compile the original teachings of the Master. In course of time, the term pariyaya that stands for teachings of the Buddha, however was truncated and assumed the popular nomenclature ‘Pali’ (viz.

Dhammapada Pali); and by and by, also applied to the language of the original Buddhist precepts. Those who follow the compilation of the precepts recorded by the approval

The word ‘Phchoumbe’ when read phonetically in the Cambodian mula becomes ‘bhjum-pinda’ and carries similar nuance like that of the Brahmanical pinda-dana, a practice, which is still quite prevalent in India.

Further, many Cambodians are fascinated with the non-Buddhist yantras and almanacs and keep those in their houses and transports for auspicious invocations.

Buddhism reached Cambodia (often called Suvannabhumi or the Golden Land along with its other neighbouring territories) in 238 B.C. when the two Asokan emissaries from India, namely, Sona and Uttara had arrived

Mahakasspa is flanked with Thera Upali and Thera Ananda and Upali in the first Buddhist Council, Rajgir 483 B.C.

Sona and Uttara being sent to Cambodia as Asokan emissaries

Cambodian culture has been its magnanimity and non-conservative attitude to absorb and assimilate the good elements from all cultures.

This assimilative character of the Cambodian culture is well projected in their life-style, art, architecture and literature as well. By and large, the Cambodians are practising Theravadin Buddhists.

They treat Pali as their most sacred language and subscribe to the view that their religious texts are most authentic and original as being the official compilation of the Buddha’s precepts or pariyaya which is accorded the official approval since the first Buddhist Council that was convened in Rajgir in 483 B.C. after the demise of the Buddha. In the said council five hundred select theras (Senior monks) had assembled and

there. It then enjoyed the royal patonage under the Funan dynasty; and on advice of the Funan king Kaundinya Jayavarman (478-514 A.D.) had sent a missionary to China headed by an Indian Buddhist monk Nagasena. It is also recorded that two Cambodian monks, namely, Thera Sanghapala and Thera Mantra also went to China to teach Buddhism in the sixth century. In fact, the first noteworthy Cambodian-Pali composition is ascribed to Thera Sanghapala, who is accredited with the redaction of the famous Pali text called the Vimuttimagga, originally written by Upatissa with the help of the Chinese sources.

Cambodia also has the pride of preserving the relics of the sixth century scholar Buddhaghosa,

CAMBODIAN LIFE Professor C.B.Varma Chair, Indian Council of Cultural Relations

The cultural bond between India and Cambodia is not a recent phenomenon. In fact, the earliest literary information on the cultural linkages between the two countries goes back to ancient Indian history, most vividly, with the advent of Buddhism in Cambodia as early as the third century B.C. This may be well acknowledged that one of the greatest characteristics of the

of those five hundred theras are called ‘Theravadins’ in the annals of Buddhism; and they often take pride in their assertion that their precepts are the most authentic and ‘original’.

This may also be pointed out that the well known distinguished scholar, to whom the Buddhist Law Book, namely, the Vinaya Pitaka is ascribed since the first Buddhist council, is none other than thera Upali, who is reckoned as a shudra in the Brahmanical scale. This is why the Theravadin Cambodian society has evolved into a nondiscriminatory non-casteist social order, despite its fine blending of some Brahmanical practices as well.

For example, Cambodia’s most important festival the Phchoumben, which is a 14-day festival of ancestral worship, bears close semblance with Brahmanism.

13

november- OCTOBER 2013 september 2013 issue issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

The inscription on the Buddhagosa relic, Wat Buddhagosa, Phnom Penh

who is indisputably reckoned as the best known Pali scholar of all times.

Oxford and Harvard universities, too, have published the English renditions of his magnum opus the Visuddhimagga. Buddhaghosa’s relic is enshrined in Wat Ghosachar in Phnom Penh and the date inscribed therein is 639 A.D.; Buddha Sakaraja 1183 B.C.

After the death of king Jayavarman VII in 1220 A.D. Theravada emerged as the most dominant religion of Cambodia and by and by, 95% of the Cambodians,

14

today, are the practising Theravadin Buddhists.

The influence of Pali on the Cambodian life and culture is apparently quite pronounced.

It is held that the modern Khmer vocabulary has at least 38% borrowings from Pali. For example, the words like pañña for ‘wisdom’; paccupanna for ‘present’ are purely Pali, and are still used in common parlance with the same spellings.

These words, however, are not used in India because there they were dropped many centuries ago. This may also be noted that many Pali words have been adapted in Khmer

with little orthographical changes.

The months occurring in the Khmer calendar are borrowed from the zodiac signs of the Pali cosmological literature e.g., Makara for January, Kumbha for February, Meena for March, Mesa for April; Usabha for May; Siha for August, Kaμμ¡ for September, Tula for October, Bicchika for November and Dhanu for December. (One may notice that these words are not borrowed from Sanskrit because, in that case, the words like Usabha, Kañña, and bicchika would become Vrishabh, Kanya and Vrischika, respectively.)

Further, the Khmer names for the days of the week, namely, Chn, Angkear, Pouth, Prohasbat, Sok, Saw, Aeatit, prefixed with ‘Thngai’ for ‘day’ in the Cambodian mula phonetics become Chand, Angaar, Budh, Brahaspatti, Sukra, Sora, Aaditya to testify their Pali origin.

The script for writing Khmer is directly derived from the Cambodian mula script which was adopted for writing Pali. The mula script in turn is derived from the Pallava and Vattuluttu scripts from India. The role of the Cambodian scripts has been significant in the history of Cambodia and makes bold assertions of its national and cultural identity. In the context, one may well recall that the Cambodian people under the leadership of late Supreme Patriarch of Cambodia Rev. Samdech Sangha Raja Jhotañano Chuon Nath (1883–1969) had launched a vigorous movement when the French Protectorate over Cambodia had the design to replace Khmer script by the Latinbased script (as is noticeable in the case of Vietnam). The Cambodian people, however, then asserted their distinct cultural identity by highlighting the influence of Pali and Sanskrit languages on their culture. Eventually the people’s popular movement succeeded; and their aspirations triumphed. The

INDIA DIGEST INDIA DI-

november 2013 september 2013 issue issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013 may well recall that the Cambodian people under the leadership of late Supreme Patriarch of Cambodia Rev. Samdech Sangha Raja Jhotañano Chuon Nath (1883–1969) had launched a vigorous movement when the French Protectorate over Cambodia had the design to replace Khmer script by the Latinbased script (as is noticeable in the case of Vietnam). The Cambodian people, however, then asserted their distinct cultural identity by highlighting the influence of Pali and Sanskrit languages on their culture. Eventually the people’s popular movement succeeded; and their aspirations triumphed. The people’s aspirations are now well reflected in the Royal Constitution of Cambodia, viz., • The motto of the kingdom of Cambodia is : ‘Nation, Religion and King’ (Article 4).

• The official language and script of Cambodia are Khmer. (Article 5) • [With due respect to the freedom of belief of all Khmer citizens … ], “Buddhism shall be

without any allusion to the Pol Pot regime in the Cambodian context.

This is because the aforementioned glorious tradition of the Pali learning, particularly based on the hand written Pali manuscripts, that once throbbed and pulsated in the Khmer cultural life for over thousand years, ever since the days of Thera Sanghpala, was then suddenly throttled by the blood stained hands of the despotic Pol Pot regime: when the monasteries turned into prison houses; manuscripts were burnt or dispersed; and monk scholars were slain. According to one survey it is reported that 98% of the Pali manuscripts were destroyed. Surprisingly, the number of the extant manuscripts is still so vast that as of now, not a single comprehensive inventory of those manuscripts could be prepared to cover all the pagodas or repositories of a single province of Cambodia that may have the pride of housing that treasury.

Also, it is sad to note that the current strong global trends are corroborative to the erosion of

ភាពរ ុងរ�ឿងនៃភាសាបាលី នៅប្រទេសកម្ជា ពុ ដោយ សាស្ត្រា ចារ្យ C.B.Varma

មកពក្ ី រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនង វប្បធម៌ប្រទេសឥណ្ ឌា ចំណងវប្បធម៌រវាងប្រទេសឥណ្ ឌា និងប្រ

ទេសកម្ពុជាគម ជាបាតុភូតថ្មីទេ។ ឺ នមែន ិ ជាការពិត ព័ត៌មានផ្នែកអក្សរសាស្ត្រថ្មីៗ

នេះស្ដីពកា ី រផ្សារភ្ជាប់វប្បធម៌រវាងប្រទេស ទាំងពីរកំពុងត្រលប់ទៅប្រវត្តិសាស្ត្រឥណ្ ឌា បុរាណយ៉ាងឆាប់រហ័សជាមួយនង ឹ ការហូរ

ចូលព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

ជាល�ើកដំបូងមុនគ្រិស្ដសករាជទប ី ី។ គេបានដឹងច្បាស់ថា សាសនាព្រះពុទ្ធគឺជា សាសនាមួយក្នុងចំណោមសាសនាដែល

មានលក្ខណៈសម្បត្ដិល្អជាងគេនៃវប្បធម៌ របស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលបានតំណាងឲ្យ

ចិត្តសប្បុរស និងអាកប្បកិរយាដែលម ន ិ ិ

អភរិ ក្សនយ ិ ម ដ�ើម្ទា បី ញយក នង ិ ប្រៀប ធ�ៀបនូវចំណុចល្អពីវប្បធម៌ទាង ំ អស់។

ការប្រៀបធ�ៀបចរតលក្ខ ណៈនៃវប្បធម៌ ិ

Pali manuscript in a European Collection

the state religion’. (Article 43).

• “The state is committed to disseminate and develop the Pali schools and the Buddhist Institutes (article 68).

In summation, no account of Pali tradition can be complete

the glorious monastic institutions.

Yet, the signature of Pali on the Cambodian life and culture is still so strong that it is not likely to be corroded so easily for generations; and the splendour of Pali shall not wane in the near future.

កម្ពុជាបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់នូវជីវភាព រស់នៅសិល្បៈ ស្ថាបត្យកម្ម នង ិ អក្សរសាស្ត្រ របស់ពួកគេផងដែរ។ ជាទូទៅប្រជាជន កម្ពុជាកាន់សាសនាព្រះ ពុទ្ធថេរវាទ។ ពួកគេប្រភា ើ សាបាលីជាភាសា

15

INDIA DIGEST INDIA DI-

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

ក្នុងសាសនាច្រើនបំផុត របស់ពួកគេ ពាក្យថា ‘ភ្ជប ុំ ិណ្ឌ ’ នៅពេលអានសំឡេង ដ�ើមដោយយូប៉ាទីសាដោយមានជំនួយពី នង ុំ ណ្ឌដា ’ ហ�យ ប្រភពនៅប្រទេសចន ិ មានជំន�ឿថាគម្រពី សាសនារបស់ពួកគេ ជាភាសាខ្មែរវាក្លា យជា ‘ភ្ជប ិ ើ ិ ។ គឺត្រឹមត្រូវបំផុត និងមានច្បាប់ដ�ើមដែលជា មានន័យស្រដ�ៀងគ្នា ដូចដែលការប្រើពាក្យ ការបកស្រាយផ្លូវការនៃឱវាទរបស់ព្រះពុទ្ធ pinda-dana របស់ព្រាហ្មណ៍សាសនា ដែល

ប្រទេសកម្ពុជាមានមោទនភាពចំពោះការ ឬ បរយាយ ដែលបានព្រមព្រៀងក្នុងការ នៅតែមានប្រើពាសពេញប្រទេសឥណ្ ឌា ។ ិ ័ ទ្ធសាសនា រក្សាទុកវត្ថុបុរាណរបស់បញ្ញាវន្តពុ អនុមត ័ ជាផ្លូវការ តាំងពកា ី រប្រជុំសន្បា និ ត បន្ថែមពនេ ី ះទ�ៀត ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រន ើ សតវត្សទប្រាំ ី មួយដែលត្រូវបានចាត់ទុកជា ល�ើកទីមយ ួ ដែលបានប្រជុំនៅ Rajgir ឆ្នាំ ចាប់អារម្មណ៍ចំពោះយានត្រាមនមែន ពុទ្ធ ិ ភាសាបាលីដែលល្ បីល្បាញបំផុតគ្របស ់ ម័យ 483 មុនគ្រិស្តសករាជ។ បន្ទាប់ពព្រះ ពុទ្ធ សាសនា នង ី ិ មហាសង្ក្រាន ហ�យ ើ រក្សា កាល។ សាកលវទ្យាល័ យ Oxford នង ិ ិ បានចូលបរន ំ នោះនៅក្នុងផ្ទះ និងនាំមកនូវការ ិ ិព្វាន។ នៅក្នុងសន្និបាត របស់ទាង Harvard ក៏បានបោះពុម្ពផ្សាយការបកប្រែ Theras 500 អង្គដែលបានជ្រស បួងសួ ងជោគល្អ។ ើ រ�ស ើ ទៅជាភាសាអង់គ្លេសនៃស្នាដៃសំខាន់របស់ (ព្រះសង្ឃជាន់ខ្ពស់) បានប្រជុំ និងចងក្រង គាត់ផងដែរ ដែលហៅថាផ្លូវបរសុ ិ ទ្ធ។ រក ិ ពាក្យប្រដៅទូន្មានរបស់ព្រះពុទ្ធ។ ប្រទេសកម្ពុជាបានកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធជា ធាតុរបស់ព្រះពុទ្ធត្រូវបានតម្កល់នៅក្នុងវត្ត រ�ឿយៗហៅថា ទឹកដីសុវណ្ណ ភូមិ ឬទឹកដី គោសច្ចា នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ហ�ើយបច្ចុ នៅពេលពាក្យថា បរយាយ តំណាងឲ្យ មាស រួមជាមួយប្រទេសជតខា ងខ្លួន) ក្នុង ិ ិ ប្បន្នបានឧទ្ស ទិ នៅទនោ ី ះក្នុងគ្រិស្តសករា ការបង្រៀនរបស់ព្រះពុទ្ធប៉ុន្តែត្រូវបានហៅ ឆ្នាំ 238 មុនគ្រិស្តសករាជ។ នៅពេលបេសក ជឆ្នាំ 639 ពុទ្ធសករាជឆ្នាំ 1138។ កាត់ នង ី ពេញនយ ិ សន្មតថានាមលវដ៏ ិ ម ជនរបស់ព្រះព្រះបាទអសោកពរី នាក់មក ‘បាលី’ (និយាយថា Dhammapada Pali) ពីប្រទេសឥណ្ ឌា ដោយមានឈ្មោះថា សូ បន្ទាប់ពីព្រះបាទជ័យវរ ្មនទ ័ ី 7 សោយទីវ ហ�យ ើ មន ិ យូរប៉ុន្មាន ក៏បានប្រជា ើ ភាសា ណា នង ិ អុតតារ៉ា បានមកដល់ប្រទេស ង្គតន់ ៅគ្រិស្តសករាជឆ្នាំ 1220។ ទេវតា ឱវាទពុទ្ធសាសនាដ�ើម។ អ្នកដែលគោរព កម្ពុជា។ ពេលនោះ ពួកគាត់ពេញចិត្តនឹង បានលេចឡ�ើងជាសាសនាសំខាន់បំផុត តាមឱវាទបានកត់ត្រាដោយមានការអនុមត ័ ការការពាររបស់រាជវង្សដែលស្ថិតក្នុងសម័យ របស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់ បច្ចុប្បន្ន នៃថេរៈប្រាំរយត្រូវបានហៅថា ‘ថេរ៉ា វ៉ាឌីន’ ហ្វូណន ហ�ើយ តបតាមការណែនាំ របស់ នេះប្រជាជនកម្ពុជា 95% កំពុងតែកាន់ នៅក្នុងវស្សប្បវត្ព ជ័យវរ ្មន ័ (478តិ ុទ្ធសាសនា ហ�យ ើ ពួក ព្រះបាទគុណ ឌយោ ី សាសនាព្រះពុទ្ធ។ គេតែមានមោទនភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ 514 A.D.) បាន បញ្ចូនបេសកជនម្នា ក់ អំពឱ ល បានដក ឹ នាំដោយព្រះ ី វាទពុទ្ធសាសនារបស់ពួកគេគជា ឺ ច្បាប់ ទៅប្រទេសចនដែ ិ ឥទ្ព រ នង ិ ធិ លបាលីល�ើជវី តប្រជាជនខ្មែ ិ វប្ប ដ�ើម និង ‘សំណៅដ�ើម’ បំផុត។ ឱវាទនេះ សង្ឃពុទ្ធសាសនាឥណ្ ឌា មួយអង្គព្រះនាម ធម្មគឺជាការបញ្ចេ ញសំឡេងច្បាស់។ វាអះ ក៏អាចបង្ហាញប្រាប់ថាអ្នកប្រាជ្ញល្ បីឈ្មោះ ណាហ្គា ស៊ី ណា។ គេក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរ អាងថាពាក្យខែ្មរទំន�ប ើ មានយ៉ាងតច ិ 38% នៅក្នុងស�ៀវភៅច្បាប់ពុទ្ធសាសនា មាន ថាមានព្រះខ្មែរពីរ អង្គ ព្រះនាម ព្រះថេរៈ កម្ចីពីបាលី។ ឧទាហរណ៍ ដូចជាពាក្យ ឈ្មោះថា ព្រះវន័ ិ យបដ ិ ក ត្រូវបានសន្មត សាងហ្គា ផាឡា នង ិ ព្រះថេរៈ ម៉ាន់ត្រាក៏ pañña មានន័យថាប្រាជ្ញា paccupanna ចាប់តាង ំ ពីអ្នកផ្តល់ឱវាទពុទ្ធសាសនាដំបូង បាននិមន្តទៅប្រទេសចិនដ�ើម្ បីបង្រៀន គគ្មាន អ្នកណាក្រៅពី ថេរ៉ា យូបាលី ដែល ធម៌ព្រះពុទ្ធក្នុងទស្សវត្យ ទប្រាំ ឺ ី មួយ។ ជា បានចាត់ទុកជា សូ ត្រា នៅក្នុងថ្នា ក់ព្រាហ្មណ៍ ការពិតការ ចងក្រង សាសនាផងដែរ។ នេះជាមូលហេតុដែល ភាសាបាលីខ្មែរដំបូង សង្គមកម្ពុជាថេរ៉ា វ៉ាឌីនបានវវទៅជាលំដាប់ ដែលគួរឲ្យកត់សម្គា ល់ ិ សង្គមគ្មានវណ្ណៈ នង ង ិ គ្មានការរ�សអ� ើ ើ ទោះ ដំបូងជាស្នាដៃរបស់ បីជាការបញ្ចូលដ៏ល្អរបស់ខ្លួននៃការអនុវត្ត ធារ៉ា សាងហ្គាផាឡា

ព្រាហ្មហ៍សាសនាក៏ដោយ។ ឧទាហរណ៍ ដោយបានត្រួតពន ិ ត ិ ្យ

បុណ្យភ្ជប ុំ ិណ្ឌ ដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេស ជាមួយអត្ថបទបាលី កម្ពុជា ដែលវធ ិ ប ី ុណ្យមានរយៈពេល 14 ដ៏ល្ បីល្បាយ របស់ ថ្ងៃកនុ ងការគោរពបូ ្ ជាបុព្វបុរស ដែលធ្វើប្រ ចនឈ្មោះ វមូ ី ទីម៉ាហ្គា ិ ហាក់ប្រហែលនង ដែលនព ឹ ព្រាហ្មណ៍សាសនា។ ិ ន្ធតាមលំ នាំ

16

novembeR 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DIពីប្រទេសឥណ្ ឌា ។

អក្សរខ្មែរមានតួនាទយ ្ ី ៉ា ងសំខាន់កនុ ងប្រវត្ តិ

សាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជា និងជាការអះអាង យ៉ាងមុតមាំពអ ី ត្តសញ្ញាណជាតន ិ ង ឹ វប្បធម៌ របស់ខ្លួន។ ក្នុងបរបទ អាចនិយាយបាន ិ

ថាប្រជាជនកម្ពុជាក្រោមការដក ឹ នាំបដវិ ដ្ត ប្រទេសកម្ពុជាចុងក្រោយរបស់ស្តេច សង្ឃ សម្តេចសង្ឃរាជ្យ ជួន ណាត (1883 – 1969)បានចាប់ផ្តើម ចលនាយ៉ាងខ្លាំង

ក្លានៅពេលអាណាព្យាបាលបារាំងនៅល�ើ

ស្រុកខ្មែរបានរ�ៀបចំបង្កើតអក្សរផ្អែកល�ើ ភាសាឡាតាំងដ�ម ើ ្ជ បី ំនួសអក្សរខ្មែរ (ដូច បច្ចុប្បន្នមានន័យថាឥឡូវនេះ នង ិ នៅតែ សុ ក្រ សៅរ ៍ អាទិត្យ ថែមជាមួយពាក្យ “ថ្ងៃ” ប្រើប្រាស់ភាសាធម្មតាជាមួយការប្រកប សម្រាប់ “ថ្ងៃ” ក្នុងការបញ្ចេ ញសម្លេង តាម ដូចគ្នាដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ពាក្យទាំង បែបមូឡាអានថា ច័ន្ទ អង្គារ ពុធ ព្រហស្បត្តិ៍ សុ ក្រ សៅរ ៍ អាទត ិ ្យ ដ�ើម្ បីបង្ហាញប្រភព នេះមនត្ រូវបានប្រើប្រាស់កនុ ងប្រទេសឥណ្ ្ ឌា ិ ទេ ព្រោះពាក្យទាំងនេះត្រូវបានបោះបង់ បាលីរបស់ពួកគេ។

ជាច្រើនសត្សវត្សកន្លងមក ហ�ើយ។ នេះ នេះគឺការកត់សម្គា ល់ថារហូតដល់សត ក៏អាចត្រូវបានកត់ត្រាទុកផងដែរថា ពាក្យ វត្សទដ ួ មែរមូឡាគជា ី ប់ប្រាំបនខ្ ឺ អក្សរ បាលីជាច្រើនត្រូវបានអនុមតន ័ ៅក្នុងភាសា ពេញនិយមសម្រាប់ការចងក្រងភាសា ខ្មែរជាមួយនង ឹ ការផ្លាស់ប្ដូ រអក្ខរាវរុិ ទ្ធ តច ិ បាលីកនុ ងប្រទេសអាស៊ ្ ី អាគ្នេយ៍ជាពសេ ិ ស តួច។ ចំនួនខែយកទៅតាមប្រតិទិនខ្មែរ ប្រទេសថៃ ហ�ើយភាសារនិយាយនៅ ដែលបានខព ញា រាសីចក្រនៃអក្សរ ្ចី ស ី ញ្ តែត្រូវបានប្រើសម្រាប់អក្សរធំ។ សាត្រា សាស្រ្ដលោកធាតុវទ្យាបាល ិ ី ស្លឹករតអក្សរបាល ឹ ី ត្រូវបានចងក្រង ក្នុង ឧទាហរណ៍ ខែមករា សម្រាប់ខែមួយ អក្សរខ្មែរមូឡាត្រូវបានទុកមនត្រឹ មតែ ិ ខែកុម្ភៈសម្រាប់ខែពីរ ខែមនា ី សម្រាប់ខែបី នៅប្រទេសថៃទេ ហ�យ ើ ថែមទាំងនៅ ខែមេសាសម្រាប់ខែបន ួ ក្នុងប្រទេសឡាវ និងវ�ៀតណាម ផងដែរ ។ ខែឧសភាសម្រាប់ខែប្រាំ ប្រទេសភូមាសម្បូរកម្រងសាត្រាស្លឹករត ឹ ខែសីហាសម្រាប់ខែប្រាំបី ទាំងនោះ។ ល�ើសពីនេះទៅទ�ៀត ខែកញ្ញាសម្រាប់ខែប្រាំបន ួ រតនសម្បត្តិដែលមានរ�ៀបរាប់ខាងល�ើ ខែតុលាសម្រាប់ខែដប់ ក៏ត្រូវបានទុកនៅក្នុងបណ្ ណា ល័យ India ខែវច្ ួ ិ ឆិកាសម្រាប់ខែដប់មយ Office Library ទក្ ី រុង London Bibliothèque នង ិ ខែធ្នូសម្រាប់ខែដប់ពរី ។ Nationale ទីក្រុង Paris សារមន្ទីរ (អ្នកអាចសម្គា ល់ថា ពាក្យទាំងនេះមន ិ Royal Museum នង ិ Koben Haven ។ល។ ត្រូវបានខព ភា សាសំ ស ្រ្កឹត ព្រោះក្ ងករណ ្ចី ី ី អក្សរសម្រាប់សរសេរភាសាខ្មែរត្រូវបាន នុ នេះ មានដូចជាពាក្យខ្លះក្លា យជា ឧសភា យកចេញដោយផ្ទាល់ពអក្សរខ្មែរមូឡា ី កញ្ ញា នង វ ច្ កា ផ្សេងៗទ�ៀត។) បន្ថែម ិ ិ ឆិ ដែលត្រូវបានទទួលយកសម្រាប់ការសរ ពនេ ី ះ ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរសម្រាប់ហៅ ថ្ងៃ សេរបាលី។ អក្សរមូឡាត្រូវបានដកស្រ ក្នុងសប្តាហ៍ ឈ្មោះ ច័ន្ទ អង្គារ ពុធ ព្រហស្បតិ៍ ង់ចេញពីអក្សរ Pallava និង Vattuluttu

ជាករណីប្រទេសវ�ៀតណាម)។ ប៉ុន្តែប្រ ជាជនកម្ពុជាបានបញ្ចូលអត្តសញ្ញាណវប្ប ធម៌ដោយឡែករបស់ពួកគេដោយការ

បញ្ ជា ក់ពភា ី សាបាលី នង ិ សំ ស្រ្កឹតល�ើវប្ប ធម៌របស់ពួកគេ។ នៅទីបំផុតចលនាប្រជា ជនត្រូវបានស្នងយ�ង ើ បានសម្រេច​គោល

ដៅរបស់ពួកគេ។ បច្ចុប្បន្ននេះគោលដៅ

របស់ប្រជាជនត្រូវបានឆ្លុះបញ្ ចាំងក្នុងរាជា ធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។

• បាវចនារបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គ៖ ឺ “ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ” (មា ត្រាទី 4)។

• ភាសា នង ិ អក្សរផ្លូវការរបស់កម្ពុជាគឺ ខ្មែរ ។ (មាត្រាទី 5)

• [ដោយយោងតាមសេរភាពក្ ី នុ ងការមាន ជំន�ឿរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប...] “ព្រះ ពុទ្ធសាសនាគជា ឺ សាសនារបស់រដ្ឋ”។ (មា ត្រាទី 43)

• “រដ្ឋត្រូវប្តេជ្ញា ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ នង ិ អភវិ ឌ្ឍ សាលាបាលី វទ្យាស្ថាន ព្រះពុទ្ធ ិ សាសនា” (មាត្រាទី 68)។

សរុបសេចកម ្ដី ក មន ិ មានដំណ�ើររ�ឿងនៃទំ

ន�ៀមទំលាប់បាលីណាអាចបញ្ច ប់ទៅបាន

ដោយគ្មានការនយា ិ យទៅដល់របបប៉ុល ពតនៅក្នុងបរបទខ្មែ រឡ�ើយ។ នេះក៏ព្រោះ ិ

តែទំន�ៀមទំលាប់ដរ៏ ុងរ�ឿងនៃការសិក្សា

17

INDIA DIGEST INDIA DI-

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

បាលីដូចដែលបានល�ើកឡ�ង ើ ើ ពខា ី ងដ�ម ដោយផ្អែកល�ើបាលីសាត្រាស្លឹករតដែល ឹ

អោយសោកស្តា យណាស់ថានន្នា ិ ការពិ ភពលោកដ៏ខ្លាំងក្លា ក្នុងពេលថ្មីៗនេះគឺ

នៅក្នុងជីវតវប្បធម៌ខ្មែ រអស់រយៈពេលរាប់ ិ ពាន់ឆ្នាំ ចាប់តាង ំ ពស ី ម័យរបស់ ព្រះថេរ សង្ឃ ពល ដែលក្រោយមកត្រូវ ដោយបាន

នៃបាលីនៅតែមានភាពរស់រវ�កមកល� ើ ើ ជីវត ិ និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែល

ចារដោយដៃ ដែលមានការបង្កជំលោះស្ថិត

បំបាត់ដៃប្រឡាក់ឈាមនៃរបបប៉ុលពតដ៏ ឃោរឃៅ៖ នៅពេលដែល វត្តអារាមត្រូវ

បានផ្លាស់ប្ដូ រទៅជាមន្រទី ឃុំឃាំង ហ�យ ើ សាត្រាស្លឹករតត្រូ វបានដុតបំផ្លាញ ឬបែក ឹ ខ្ញែករប៉ាត់រប៉ាយ រឯអ្ន ី កប្រាជ្ញខាងព្រះពុទ្ធ សាសនាក៏ត្រូវបានគេសម្លាប់។ ប�ើយោង

ទៅតាមការស្ទាបស្ទងម ់ យ ួ បានរាយការណ៍

មកថា មានបាលីសាត្រាស្លឹករកចំនួ ន 98% ឹ

ត្រូវបានគេបំផ្លាញ។ អ្វីដែលភ្ញា ក់ផ្អល ើ នោះ គឺចំនួនសាត្រាស្លឹករតនៅតែសេសសល់ កនុ ង ្ ឹ

ចំនួនមួយដ៏ច្រន ើ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន មន ិ មានទីតម្កល់ធំទូលាយណាមួយសម្រាប់ សាត្រាស្លឹករតទាំ ងនោះអាចត្រូវបានរ�ៀប ឹ ចំទុកដាក់សម្រាប់ទីវត្តអារាម ឬឃ្លាំងទាំង

អស់កនុ ងខេត្តមួ ្ យនៃប្រទេសកម្ពុជាដែល

អាចនឹងមោទនភាពក្នុងការតម្កល់ទុកនូវ រតនាគារនោះទេ។ ដូចគ្នានេះដែរ វាគួរ

18

ជាភស្តុតាងបញ្ ជា ក់ពកា ី រសឹករចរ ិ លនៃ ិ ស្ថាប័នវត្តអារាមដ៏រុងរ�ឿង។ ប៉ុន្តែចំណារ

មនទំន ងជាអាចនង យវនាស ិ ិ ឹ ធ្វអោ ើ ដោយស្រួលៗពីមយ ួ ជំនាន់ទៅមួយ

ជំនាន់នោះទេ ហ�យ ើ ភាពរុងរ�ឿងនៃបាលី នឹងមន ិ សាបរលាបក្នុងពេលអានាគតដ៏ ខ្លីខាងមុខនោះឡ�យ ើ ។

INDIA DIGEST INDIA DI-

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

INDIAN CHAMBER OF COMMERCE IN PHNOM PENH

The Indian Chambers of Commerce Calcutta, in partnership with the Indian Embassy in Cambodia and the Indian Chamber of Commerce of Cambodia, has organized, North East India-Cambodia Business Conclave, Business to Business Meeting in Phnom Penh, Cambodia.

A 40-member business delegation from the North Eastern state in India visited Cambodia Including Central Ministers from India and also State Ministers from the North Eastern States of India, for establishing closer Bilateral cooperation and islooking for opportunities in Business for selling India Products or buying of Cambodian Products, Joint ventures or strategic alliance. They also looked to learn from each other about the ways of doing Business and running of Enterprises.

ICC Calcutta has been largely successful in spreading awareness about the great economic potential of the North-East at national and International level, looking for economic co-operation and between the North East and South East Asia, with more emphasis on Cambodia because of Indian Cambodia relationship which spans Centuries.

Speaking at the Seminar, Dr. Rajeev Singh, Director General of ICC Kolkata said, “more business to Business networking event will bolster Trade and bring in much needed investment into Cambodia. Indian Businessmen have the means and quality Products and services to offer to Cambodia. With the partnership with the Embassy of India and ICC Cambodia we will be organizing more Investment conferences in the future.

Industry Minister from Assam, H.E Shri Prodyut Bardoloi that India has been very keen to establish a productive and fruitful bilateral trade relationship with Cambodia as reflected with the number of Indian delegates dedicated to bring Indian investment opportunities in Cambodia. This was also reflected as a main point of the Indian Chamber of Commerce in Cambodia stating that Indian entrepreneurs are strongly encouraged to go global.

Spoken at the conclave, H.E Paban Singh Ghatowar stated that India’s huge investment potential would benefit these two countries.

He also highlighted the

geographical significance of North East India in attracting investment for economic stability.

IndiaCambodia relationship has a greater scope when it comes to trading and investment, which spans from pharmaceutical, transportation, information technology, agriculture and infrastructure. He believed that North East India will be a business hub connecting India and Asian countries.

As such, Cambodia will be a key partner for small and medium enterprises.

Speaking at the B-B meeting, the Ambassador of India to Cambodia His Excellency Mr. Dinesh Patnaik said that more high-level visits from the Indian government would increase the bilateral relationship and also increase investment and trade from Indian to Cambodia as well as from Cambodia to India. The Indian business delegates have to take this opportunity to forge JV and to establish Manufacturing units and take advantage of Cambodian low cost labor and LDC status to export more out of Cambodia.” More Seminars, Events, Exhibitions and trade fairs are being planned by the Chambers of Commerce and other Apex bodies from India, for this year 2013, which will further strengthen and promote Trade

19

INDIA DIGEST INDIA DIRelations between the Republic of India and the Kingdom of Cambodia.”

Chief Guest at the B-B Meeting H.E Mr. Ith Prang, Deputy Secretary of State Ministry of Industry Mines and Energy said that more Investment can come from India in building manufacturing units in Cambodia, and they can then do back ward integration of SME in agricultural sector, garment manufacturing units, Steel, food processing, we welcome and encourage Indian Investment in the Garment sector.”

Cambodia is fast emerging as an alternative investment destination for China & Japan, very soon it will be for India as well, with its political stability, Rapidly Growing economic system, and young workforce. This seminar effectively contributed to the better understanding of Investment climate and trading opportunity in Cambodia as well as provide practical information and know–how on investing in Cambodia for the visiting Indian Delegation.

In the afternoon, visiting Indian business people had an individual one to one networking event with Cambodian delegates to discuss points of interest in Textile & Garment, Trade and investment.

កិច្ចប្រជុំរវាងឱសថស្ថានកម្ជា-ឥណ្ ឌា ពុ កាលពថ្ ឋា គារ ី ងៃទី ១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៣ នៅសណ្ Intercontinental នៅទីក្រុងភ្នំពេញប្រទេសកម្ពុជាសភាពាណិជ្ជ កម្មកាលកូតា នៃប្រទេសឥណ្ ឌា ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយស្ថាន

ទូតឥណ្ ឌា ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងសភាពាណិជ្ជកម្ម ឥណ្ ឌា ប្រចាំ

នៅប្រទេសកម្ពុជាបានរ�ៀបចំសន្ស ឌា -កម្ពុជា និ ី ទអាជវី កម្មឥណ្ ដោយមានការពិភាក្សាគ្នា រវាងអាជីវកម្មនឹងអាជីវកម្ម។គណៈប្រ តភ ិ ៤០ នាក់មកពរី ដ្ឋទស ិ ូអាជវី កម្មដែលមានសមាជក ិ ឦសាន

september novembeR- OCTOBER 2013 2013 issue issue SEPTEMBER 2013 អាស៊ី អាគ្នេយ៍ ហ�ើយបានផ្តោតសំខាន់មកល�ើប្រទេសកម្ពុជាដោយ

សារតែមត្ត ឌា -កម្ពុជាដែលមានរយៈពេលជាច្រន ិ ភាពឥណ្ ើ សតវត្ស មកហ�ើយ។ ការថ្លែងក្នុងសន្ស និ ី ទនោះ បណ្ឌិតរ៉ា ចេ ស៊ី ង អគ្គនាយករបស់សភា កាលកូតាបាននិយាយថា “ការមានបណ្ ដា ញអាជីវកម្មជាមួយអា ជវី កម្មកាន់តែច្រនន ើ ង ឹ ជំរុញឲ្យពាណិជ្ជកម្មកាន់តែជ�ឿនល�ឿនទៅ

មុខ ហ�ើយនាំឲ្យមានអ្នកវន ិ ិយោគកាន់តែច្រើនមកប្រទេសកម្ពុជា

។ អាជវី ករឥណ្ ឌា មានមធ្យោបាយនង ិ ផលិតផលដែលមានគុណ

ភាព ព្រមទាំងសេវាកម្មនានាសម្រាប់ផ្តល់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុង ភាពជាដៃគូជាមួយស្ថានទូតឥណ្ ឌា នង ិ សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា យ�ើងរ�ៀបចំសន្និសីទស្តីពីការវន ិ ិយោគឲ្យកាន់តែច្រើន។”

ឯកឧត្តមស្រ៊ី ប្រូយុធ បាដូឡូយ រដ្ឋមន្រ្តី នៃក្រសួ ង ឧស្សាហកម្ម

មកពតំបន អា ់ សាន បានសង្កត់ធ្ងនថា ់ ឥណ្ ឌា បានបន្ដបង្តទំ ើក នាក់ ី ទំនងអាជីវកម្មពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីប្រកបដោយលទ្ធផលនិងផ្លែផ្កា ល្អជាមួយប្រទេសកម្ពុជាដែលបានឆ្លុះបញ្ចាំងពច ី ំនួនគណៈប្រតភ ិ ូ ឥណ្ ឌា ដែលខិតខំប្រឹងប្រែងដ�ើម្នា ំ កឱកាសវន ឌា ម ិ ិយោគឥណ្ បី យ

កប្រទេសកម្ពុជា។ ចំណុចនេះត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងជាចំណុចចម្បង នៃសភាពាណិជ្ជកម្មឥណ្ ឌា ប្រចាំកម្ពុជាដែលនិយាយថាសហគ្រិន ឥណ្ ឌា ត្រូវបានល�ើកទក ឹ ចត្ត ិ យ៉ាងខ្លាំងឲ្យឆ្ពោះទៅរកសកលលោក។

ថ្លែងនៅក្នុងសន្ស និ ី ទនោះ ឯកឧត្តមផាបាន ស៊ី ង កាថូវ៉ា បាន មាន ប្រសាសន៍ថា សក្តានុពលភាពនៃការវន ិ ិយោគដ៏ធំនឹងផ្តល់នូវផល ប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសទាំងពរី នេះ។ លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងនអ ់ ំពី

សារសំខាន់នៃទីតាង ំ ភូមសា ឌា ឦសានក្នុង ិ ស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចរបស់ឥណ្

ការទាក់ទាញការវន គសម្រាប់ស្ថេរភាពសេដ្ឋកច ិ យោ ិ ិ ្ច។ ទំនាក់

ទំនងឥណ្ ឌា កម្ពុជាកាន់តែមានវសាលភាពធំនៅពេលមានពាណ ិ ិ ជ្ជកម្ម នង គក�តឡ ិ យោ ឹ ជញ្ជូន ិ ការវន ិ ើ �ង ើ ដូចជាផ្នែកឱសថ ការដក

នៃប្រទេសឥណ្ ឌា មកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ

បច្ចេកវទ្យាព័ ត៌មានវទ្យា កសិកម្ម និងហេដ្ឋា រចនាសម្ព័ន្ធ។ លោក ិ ិ

ទិសឦសាននៃប្រទេសឥណ្ ឌា ដ�ើម្ បីបង្ើត ក ឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិ

ប់ប្រទេសឥណ្ ឌា និងប្រទេសអាស៊ាន។ ហេតុនេះ កម្ពុជានឹងក្លា យ

ឬសម្ព័ន្ធមត ិ ្ដជាយុទ្ធសាស្រ្ត។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានស្វែង

ថ្លែងនៅឯកច ឌា ប្រចាំកម្ពុជា ឯកឧត្តម ិ ្ចប្រជុំនេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតឥណ្ ឌិនីស្ហ ប៉ាតណែក បានមានប្រសាសន៍ថា ទស្សនកិច្ចជាន់ខ្ពស់ថែម

រួមមានរដ្ឋមន្ត្ម ឌា នង រី កពបី ្រទេសឥណ្ ិ ទេសរដ្ឋមន្រ្ម តី កពរី ដ្ឋ

ជ�ឿថាឥណ្ ឌា ឥសាននង ឹ ក្លា យជាមជ្ឈមណ្ឌ លអាជវី កម្មដែលផ្សាភ្ជា

បត្កា ិ ស្និទ្ធ នង តិ រទ្វេភាគឲ ី ្យកាន់តែជត ិ ស្វែងរកឱកាសអាជវី កម្ម លក់ផលិតផលឥណ្ ឌា ឬទិញផលិតផលកម្ពុជា សម្ព័ន្ធអាជីវកម្ម

ជាដៃគូសំខាន់សម្រាប់សហគ្រាសខ្នាតតូច នង ិ មធ្យមផងដែរ។

យល់ពីគ្នាទៅវញទៅមកអំ ពីរប�ៀបធ្វើអាជីកម្ម និងប�ើកសហ ិ គ្រាសថ្មី។ សភានេះ បានបង្កើនសន្ទុះនិងថាមពលថ្មីមយ ួ ក្នុងរយៈពេល ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហ�យ ើ បានទទួលភាពជោគជ័យយ៉ាធំ

ធេងក្នុងការផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងអំពីសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច ដ៏ សំខាន់នៃភាគទស ិ ឦសាននៅថ្នា ក់ជាតិ នង ិ អន្តរជាតដែ ិ ល ស្វែងរកសហប្រតិបតតិកា ្ រសេដ្ឋកិច្ច និងរវាងទិសឦសាន និង

20

ទ�ៀតរបស់រដ្ឋា ភបា ឌា នង ើ នាក់ទំនងទ្វេភាគី ហ�យ ិ លឥណ្ ឹ បង្កនទំ ើ បង្កើនការវន ឌា ។ ិ ិយោគនិង ពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសកម្ពុជានិងឥណ្

គណៈប្រតភ ឌា បានយកឱកាសនេះដ�ម ើ ្ បីបង្ត ើក ស ិ ូពាណ្ជិ កម្មឥណ្ ម្ព័ន្ធអាជីវកម្ម និងបង្កើតអង្គភាពផលិត និងទាញយកអត្ថប្រយោជ

ន៍ពកា ី រចំណាយល�ើកម្លាំងពលកម្មទាបពក ី ម្ពុជា នង ិ ស្ថានភាពអភិ វឌ្ឍតិចតួចនៃកម្ពុជា។ សិក្ខា សាលា ព្រឹត្តិការណ៍ ការតាំងពិពរ័ ណ៍ នង ៀត ិ ការធ្វពាណ ើ ិ ជ្ជកម្មស្មើភាពគ្នា ជាច្រនទ� ើ

ត្រូវបានគ្រោង

september november 2013 2013 issue issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

ធ្វឡើ �ង ឌា ើ ដោយសភាពាណិជ្ជកម្ម នង ិ ស្ថាប័ន Apex មកពឥ ី ណ្ សម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៣ នេះ ដែលនឹងពង្រឹងព្រមទាំងល�ើកកម្ពស់ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម នង គបន្ថែមទ�ៀតរវាង ិ យោ ិ ការវន ិ សាធារណរដ្ឋឥណ្ ឌា និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

ឯកឧត្តម អ៊ិត ប្រាង អនុរដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួ ងឧស្សាហកម្មរ៉ែ នង គកាន់តែច្រន ិ យោ ិ ថាមពល បានមានប្រសាសន៍ថាការវន ិ ើ

អាចមកពីប្រទេសឥណ្ ឌា ក្នុងការបង្កើតអង្គភាពផលិតក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ហ�យ ួ គ្នាធ្វស ើ ពួកគេអាចត្រលប់មកធ្វរើ ម ើ ហគ្រាសខ្នាត តូច និង មធ្យម ល�ើវស័ ិ យកសិកម្ម រោងចក្រ កាត់ដេរ ដែក ការ

កែច្នៃម្ហូបអាហារ។ យ�ង ើ សូ មស្វា គមន៍ នង ិ ល�ើកទក ឹ ចត្ត ិ ដល់ការវ ិ និយោគរបស់ឥណ្ ឌា ល�ើវស័ ិ យកាត់ដេរ។” សេចក្តីបញ្ជាក់ផ្សេងៗស្តីពស ឌា ៖ សូ មទូរស័ព្ទ ី ភាពាណិជ្ជកម្មឥណ្ ឬល�ើកជាសំណួរតាមរយៈអ៊ីមែល៖

21

november- OCTOBER 2013 september 2013 issue issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

WOMEN Coustesy: INDO-ASIAN NEWS SERVICE

help steer India’s growth in Science and Technology "Science is not for girls."

that.

That was the stern admonition many women scientists heard before they charted successful careers in a rapidly changing India, steering the country's defence programme, working industriously in laboratories to help achieve breakthroughs or spending years in furthering the cause of academic research.

There is no paradox, asserts Tessy Thomas, who has been working on the development of strategic weapons and nuclearcapable ballistic missiles for the last two decades.

Thomas, 50, who guided the team behind Agni-V, India's indigenously developed, 5,000-km range, nuclear-capable ballistic

In the decades past, women missile, says there is no gender fought outright rejection from discrimination in science. society and institutions and familial disapproval to pursue careers "There is no gender in pure science, technology and discrimination in science because related sectors to become role science does not know who is models for many thousands. working for it. When I reach there for work I am no more a woman. I

The efforts paid off. And the am only the scientist," Tessy, who growing tribe of women scientists credits her mother for her dizzying and technologists is evidence of climb as a defence scientist, had told IANS in an earlier interview.

22

A rare woman in a male bastion, the scientist at the Defence Research and Development Organisation (DRDO) recalled that women were two to three percent of the scientific community at DRDO in the past. "Now they are 12 to 15 percent."

The Indian government has also worked hard, initiating various schemes and scholarships, to encourage young women to take up science as a career.

"Women constitute 50 percent of our population, but the number is not equally represented in the field of science. However, things are improving and several schemes are being run to encourage women in science," said Vinita Sharma, head of the Science for Equity, Empowerment and Development (SEED) division, Depart-

novembeR 2013 september 2013 issue issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

ment of Science and Technology.

Acknowledging that women often take a career break due to motherhood and family responsibilities and find it difficult to get back, the government has stepped in with the Women Scientists Scheme (WOS). It is aimed at scientists and technologists between the ages of 30-50 years who want to return to mainstream science and work as bench-level scientists.

Through this endeavor, a concerted effort is being made to give women a strong foothold, help them to not just re-enter the mainstream but also provide a launch pad for further forays.

Under this scheme, women scientists are being encouraged to pursue research in frontier areas of science and engineering on

INDIA DIGEST INDIA DI-

issues of societal relevance and to The book tells the myriad take up science and technology- stories of difficulties faced by these based internships followed by self- women - inspirations all - and how employment. they conquered them to pursue

Disha (direction in Hindi) their science dream. is one such scheme. It has got an overwhelming response Among the pioneers was from women, raring to return to Rajinder Jeet Hans-Gill, who retired mainstream research. The number of applicants seeking scholarship as mathematics professor from has more than doubled in last few Panjab University. She had to dress years. up as a boy by tying a turban and wearing shorts so she could join

The government has also school, as there was nothing for girls been making efforts to attract talent at the school and college back in the 1950s in Nawanshahr district in north India's Punjab state. levels.

One such initiative 'to catch Finally, she graduated in them young' is the "The Balancing mathematics from a boy's college.

Act", a book that contains the stories of 21 women who pioneered science in the 1960s when the field was male-dominated.

23

september november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI Then there was Rama Govindaraj, an Indian Institute of Technology (IIT) alumnus, who was not allowed to enter the premises of a chemical company for a training programme as she was a woman.

"I was told that a certificate would be given to me and there was no need to attend the training as I was the only woman among so many men and was given an excuse that I don't have appropriate clothes. I asserted and told them that I could handle and wear whatever was appropriate and wore the only pair of jeans I have throughout the month-long training," Govindaraj has said.

Manju Ray, an enzymologist at the Indian Association for the Cultivation of Science, Kolkata, had to struggle to educate herself while living in a small village in what is now Bangladesh.

During her Class 10 examination, Ray, a Hindu, had to stay with a Muslim family to avoid eight-nine hours of travel to school.

She and her family were rejected by C.S. Lakshmi. the community for this.

The book, a detailed retelling about the struggle, perseverance, courage and success of the 21 women, has been written

by SPARROW - a trust set up in 1988 in Mumbai to build national archives for women with print, oral history and pictorial material.

"The book is for young people eager to know who their foremothers in science are in India. There have been many extraordinary women scientists in India from early 20th century onwards," said SPARROW director

24

The book is for those young girls who want to break stereotype images and knock at the doors of science with determination and courage.

"It is a path less travelled but nevertheless, a path already laid out by several others," Lakshmi said.

Hans-Gill, Ray and Govindaraj and the challenges they faced are the building blocks on which have rested the careers of so many women scientists. Their increasing numbers recall the words of India's first Prime Minister Jawaharlal Nehru: "The future belongs to science and those who

make friends with science".

INDIA DIGEST INDIA DI-

september november 2013 2013 issue issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

ស្រ្តីជួយដឹកនា ំឲ្យមានការលូតលាស់ខាងវិសយ ័ វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកវិទ្យារបស់ឥណ្ ឌា

“វទ្យាសាស្រ្តគ សម្រាប់ ផ្លោ ងដែលមានសម្ថភាពផ្ទុកនុយក្លេអ៊ែរដែ ិ ឺមនមែន ិ

ស្រ្តីនោះទេ” លអាចបាញ់ បាន ៥.០០០ គឡ ី ូម៉ែតដែល នោះគឺបានក្រើន រ ំលឹកយ៉ាង ផលិតនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ ឌា និយាយថា មន ិ ម៉ង មានការរ�សអ� ង ិ ិ យវទ្យា ិ ឺ ម៉ាត់ដល់ស្រ្តីជាអ្នកវទ្យា ើ ើ យេនឌ័រក្នុងវស័ សាស្រ្តជាច្រើនរូបឲ្យបានយល់ សាស្រ្តឡ�ើយ។ មុនពេលពួកគេចាប់យកអាជព ី

គ្នា មួយកំពុងត្រូវបានធ្វឡើ �ង ើ ដ�ើម្ បីផ្តល់ជំ

ហររងមាំ សម្រាប់ស្ត្រី ដោយផែនការនេះមន ឹ ិ គ្រាន់ជំរុញស្រ្តីឲ្យវលទៅរកផ្នែកវ ទ្យុឡ� ង ិ ិ ើ

វញប៉ុ ណ្ ណ ោះទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងផ្តល់ចំណេះ ិ ដឹងអំពល ី ំហអាកាសបន្ថែមទ�ៀតផងដែរ។

ជោគជ័យ ក្នុងប្រទេសឥណ្ ឌា “មន ភាគរយនៃសហគមន៍វទ្យាសាស្រ្តនៅ DR ិ យវទ្យា ិ ិ មានការរ�សអ� ើ ើងយេនឌ័រក្នុងវស័ ិ ដែលមានការផ្លាស់បតូ រ្ យ៉ាង សាស្រ្តទេ ពព្រោះ វទ្យាសាស្រ្តម ន ណ ោះ។ “បច្ចុប្បន្ន ស្រី្តក�ើនឡ�ើងពី ិ ឹ ថា DOប៉ុណ្ ី ិ ដង ឆាប់រហ័សដោយដឹងនាំកម្មវធ ិ ី អ្នកកំពុងធ្វើការជាស្រី ឬប្រុសឡ�ើយ។

១២ ដល់ ១៥ ភាគរយ។” នៅពេលខ្ញុំ ចូល

ការពារប្រទេសដោយ ធ្វកា ធ្វើការនៅទីនោះ ខ្ញុំគឺជាស្រ្តីតែម្នា ក់គត់។ ើ រ ងារយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងបន្ទប់ ជាស្ត្រីកម្រមា្នក់ដែលធ្វើខ្លួនជាបុរស បាន ខ្ញុំគជា ក់ប៉ុណ្ ណ ោះ” ិ ឺ អ្នកវទ្យាសាស្ត្រតែម្នា ពសោធន ដ� ៍ ម ភាពស្រា តេសស៊ី កោតសរស�ើរម្តា យនាងដែលរក ើ ្ បី ជួយ�សម្រេច កា្លយជាអ្នកវទ្យាសាស្ត្រនៅអង្គ ិ ិ ី បាន នូវសមទ្ធផ ិ លថ្មីៗ ឬ ចំ វជ្រាវការពារ និងការអភវិ ឌ្ឍន៍ (DRDO) ចម្រន ើ យ៉ាងឆាប់រហ័សធ្វជា ើ អ្នកការពារ ណាយពេលជាច្រន ដែលបានប្រាប់ទៅ IANS ក្នុង ើ ឆ្នាំបន្ថែម បានរ ំលឹកថាកាលពម ី ុនមានស្រ្តីតែ ២ ទៅ ៣ វទ្យាសាស្រ្ត ិ ទ�ៀតចំពោះមូលហេតុនៃការ រដ្ឋា ភបា ឌា ក៏ខំប្រឹងធ្វើការយ៉ាងលំ បាក ការសម្ភា សន៍មុននេះ។ ិ លឥណ្ ស្រាវជ្រាវផ្នែកអប់រ ំ។

បង្កតផែន ការផ្សេងៗ នង ើ ិ អាហារូបករណ៍ ័ ដ�ើម្ បីល�ើ កទឹកចិត្តស្ត្រីវយក្មេងៗក្ នុ ងការចាប់

ដោយដឹកនាំកម្មវិធីការពារប្រទេស

ដោយធ្វើការងារយ៉ាងសកម្មនៅក្ង នុ កាលពទ ន ី ផ្នែកវទ្យាសាស្ត្រ។វ ិ ិ តា ី សវត្សរមុ៍ ន ​ស្រ្តីបាន យកអាជព ី សាម៉ា ់ ិសោធន៍ដ�ើម្បីជ ួយសម្រេចបាន ប្រឆាំងបដិសេធ ​​ ទាំងស្រុង នាយកផ្នែកវទ្យាសាស្ត្រសម្រាប់ សមភាព បន្ទបព ិ

ចំពោះសង្គមស្ថាប័ន នង ិ ការ ការផ្តល់អំណាច នង ិ ការអភវិ ឌ្ឍ នៅក្នុង ន ូវសមិទផ ្ធ លថ្មីៗ មន និងបច្ចេកវទ្យា ិ ិ ិ យល់ព្រមរបស់គ្រួសារក្នុង នាយកដ្ឋាន វទ្យាសាស្ត្រ

ឬចំណាយពេល

ជាច្រើនឆ្នាំបន្ថែមទ�ៀតចំពោះម ូល

ការស្វែងរកការងារក្នុងវស័ ិ យ បាននយា ិ យថា “ស្ត្រីមានចំនួន ៥០ ភាគរយ ហេតុនៃការស្រាវជ្រាវផ្នែកអប់រំ។ វទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស និង វស័ ិ ិ យដែល ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុប ប៉ុនែ្ត ចំនួន ពាក់ពន្ធដ� ័ ម ួ រូបសម្រាប់ ស្ត្រីដែលសិក្សាផ្នែកវទ្យាសាស្រ្តម នស្ម ើ ្ បីធ្ជា ិ ើវ តួនាទគ ី ំរូមយ ិ ើ គ្នា ស្រ្តីរាប់ពាននា ់ ក់។ ទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាអ្វីទាង ំ អស់កំពុងតែ កិច្ចប្រឹងប្រែងតស៊ូប្រឆាំង។ និងសម្ព័ន្ធស្រ្តី

ជាអ្នកវទ្យាសាស្រ្ត នង ិ ិ ជាអ្នកបច្ចេកទេស ដែលបានបង្កើតគឺជាភស្តុតាងនៃកិច្ចខិតខំ ប្រឹងប្រែងនោះ។

ប្រស�ើរឡ�ង ើ ហ�យ ើ ផែនការកំពុងត្រូវបាន ដំណ�ើរដ�ើម្ បីល�ើ កទឹកចិត្តស្រ្តីខាងវទ្យាសាស្ត្រ។” ិ

ដោយយល់ថាស្រី្តមានភារកិច្ចជាម្តា យនិង

ការទទួលខុសត្រូវក្នុងគ្រួសារ ហ�យ ើ យល់ ថាវាពិបាកក្នុងការត្រលប់មកធ្វើការវញ ិ ដូ

តេសស៊ី ថូម៉ាស ជាអ្នកធ្វកា ការអ្នកវទ្យា ើ ិ ើ រខាងផ្នែក ច្នេះរដ្ឋា ភបា ិ លបានបង្កតផែន បង្កើតអាវុធយុទ្ធសាស្រ្ត និងកំាជ្រួចផ្លោ ង សាស្ត្រស្រី្ត (WOS)។ ផែនការនេះសំដៅ ដែលមានសម្ថភាពផ្ទុកនុយក្លេអ៊ែរសម្រាប់ រយៈពេលពីរទសវត្សរមុ៍ ន បានអះអាងថា

ទៅល�ើអ្នកវទ្យាសាស្ត្រ នង ិ ិ ិ អ្នកបច្ចេកវទ្យា ដែលមានអាយុចន្លោះពី ៣០ ដល់ ៥០ ឆ្នាំ

មានអាយុ ៥០ ឆ្នាំបានដឹកនាំនៅពីក្រោយ

ងារជាអ្នកវទ្យាសាស្រ្ត។ ិ

មន ិ មានលក្ខណៈខុសគ្នានោះទេ។ថូម៉ាស

ដែលចង់ត្រលប់មករកវទ្យាសាស្ត្រ នង ិ ិ ការ

Agni-V នង យការបង្កត ើ កាំជ្រួច តាមរយៈការខ្នះខ្នែងនេះ កច ិ នៅពក្រោ ី ិ ្ចប្រឹងប្រែងរួម

25

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DIស្ថិតនៅក្រោមផែនការនេះ អ្នកវទ្យាសាស្ត្រ ិ ស្រ្តីកំពុងបានជុំរុញទឹកចិត្តបន្តស្រាវជ្រាវ ព្រំដែននៃវស័ នង ិ យវទ្យាសាស្ដ្រ ិ ិ កម្ម ិ វស្វ ល�ើបញ្ ហា ដែលទាក់ទងសង្គម ហ�ើយដ�ើរ វទ្យាសាស្ត្រ នង ិ ិ ទៅតាមជំនាញ ិ បច្ចេកវទ្យា ការងាររបស់ខ្លួន។

ឌីហ្សា (ការណែនាំជាភាសាហិណ្ឌូ ) គឺផែន

ការមួយ។ វាមានការឆ្លយ ើ តបយ៉ាងពបា ិ ក ពីស្ត្រី ដោយកម្រនឹងត្រលប់មកផ្នែកស្រាវ

ជ្រាវ។ ចំនួនបេក្ខជនដែលកំពុងស្វែងរក

ជាអតតន ទ្យាឥណ្ ឌា ស�ៀវភៅដែលមានដំណ�ើររ�ឿងស្រី្តចំនួន ិ ិ ី ស ិ ្សិត វទ្យាស្ថានបច្ចេកវ ដែលមនត្ រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលក្នុងក្រុម ២១ នាក់ដែលធ្វើជាអ្នកត្រួសត្រាសផ្លូវផ្នែក ិ ហ៊ុនឪសថមួយសម្រាប់កម្មវធិ បណ ្ បណ្ តា ល វទ្យាសាស្រ្តនៅទសវត្សរ ឆ្ ៍ នាំ ១៩៦០ នៅពេល ិ ី តុះ

ដោយសារមូលហេតុ ការមនទទ ួលយកស្រ្តី។ ដែលវស័ ិ យនេះ ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ ិ បុរស។

ហ្គូវនដារាច និយាយថា“ ខ្ញុំបាននិយាយ ិ ប្រាប់ដោយការគួរសមថា ខ្ញុំនង ឹ ទទួលបាន នៅពេលខ្ញុំចូលធ្វកា ើ រនៅទនោ ី ះ ខ្ញុំគជា ឺ សញ្ ញា បត្រដោយពុំចាបា ំ ច់ចូលរួមក្នុងការ ស្រ្តីតែម្នា ក់គត់។ ខ្ញុំគឺជាអ្នកវទ្យាសាស្ត្រតែ ិ បណតុះប ្ ណ្ តា ល ដោយសារថាមានតែខ្ញុំ ម្នា ក់ប៉ុណ្ ណ ោះ”តេសស៊ី កោតសរស�ើរម្តា យ ជាស្រ្តីតែម្នា ក់កនុ ងចំណោមបុ ្ រសជាច្រើន ហ�ើយ នាងដែលរកចម្រ ន ី ើ យ៉ាងឆាប់រហ័សធ្វើជា អ្នកការពារវទ្យាសាស្រ្ត ដែលបានប្រាប់ទៅ ិ

ស�ៀវភៅនេះនយា ិ យប្រាប់ពរី �ឿងជាច្រន ើ ដែលស្រ្តីទាង ំ អស់នេះប្រឈមនឹងការលំ បាក

មុនជូ រ៉េយ៍ ជាអ្នកជំនាញអង់ហ្ស៊ីមនៅ IANS ក្នុងការសម្ភា សន៍មុននេះ។ សមាគមអភវិ ឌ្ឍន៍វទ្យាសាស្ត្រឥណ្ ឌា កុល ិ ិ ីការពារប្រទេស ដោយ កាតា ត្រូវខិតខំរ�ៀនដោយខ្លួននាងក្នុងពេល ដោយដឹងនាំកម្មវធ ធ្វកា ៍ ើ រងារយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងបន្ទប់ពសោធន ិ រស់នៅក្នុងភូមត ិ ូចមួយដែលឥលូ វត្រូវគេ ដ�ើម្ជ បី ួយ�សម្រេចបាននូវ សមទ្ធផ ិ លថ្មីៗ ហៅថា បង់ក្លាដេស ។ ឬចំណាយពេលជាច្រន ើ ឆ្នាំបន្ថែមទ�ៀតចំ ក្នុងពេលការប្រលងថ្នា ក់ទី ១០ របស់នាង ពោះមូលហេតុនៃការស្រាវជ្រាវផ្នែកអប់រ ំ។ រ៉េយ៍ ជាអ្នកកាន់សាសនាហណ្ឌូ ប៉ុន្តែនាង ិ ត្រូវស្នា ក់នៅជាមួយគ្រួសារកាន់សាសនា

ពួកគេដ�ើម្ស បី ម្រេចការស្រមោលស្រមៃចំ

ចំណាយពេល ៨ ទៅ ៩ ម៉ោ ងទៅសាលា។

អាហារូបករណ៍មានច្រើនជាងពីរដងនៅក្នុង រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។

រដ្ឋា ភបា ិ លក៏បានកំពុងប្រឹងប្រែងក្នុងការ ទាក់ទាញអ្នកមានទេពកោសល្យនៅតាម សាលា នង យ។ ិ ិ មហាវទ្យាល័

រាល់ការបំផុសបំផុល នង ិ ការតស៊ូជំនះរបស់ ពោះវទ្យាសាស្ត្រ។ ិ

រ៉ា ជន ិ ដឺ ជត ី ហានស៍-ហ្គិល ជាសាស្ត្រា ចា រ្យផ្នែកគណិតវទ្យាដែលបានចូ លនិវត្តន៍ និង ិ ឈានមុខគេម្នា ក់នៅសាកលវទ្យាល័ យ ិ

ប៉ានចាប ។ កាលនៅរ�ៀន អ្នកស្រីត្រូវស្លៀក ពាក់ជាក្មេងប្រុសដោយមានពាក់ឈនួត ្ ពី

ល�ើក្បាល និងស្លៀកខោខ្លី ធ្វើដូច្នេះ ទ�ើប អ្នកស្រីអាចចូលរ�ៀនបាន ដោយសារការពុំ

ឥស្លា មដ�ម ើ ្ បីច�ៀសវាងការធ្វដ ើ ំណ�ើរដែល

នាង និងគ្រួសាររបស់នាងត្រូវបានបដិ

សេធដោយសហគមន៍ចំពោះបញ្ហានេះ។

ខ្ញុំមានស្លៀកពាក់ពុំបានសមរម្យ។ ខ្ញុំបាន អះអាង ហ�យ ើ នយា ិ យប្រាប់ពួកគេថា ខ្ញុំ អាចប្រឈមមុខបាន ហ�ើយស្លៀកពាក់ដែ លសមរម្យនង ៅប៊យតែមួយនេះ ឹ ខ្ញុំគខោខ ឺ ដែលខ្ញុំមាន។”

ទទួលយកមនុស្សស្រីឲ្យចូលរ�ៀននៅ ទសវត្ស

ស្ពា រូដែ ៉ លការបង្កើតជំន�ឿនៅឆ្នាំ ១៩៨៨

ខាងជ�ើងរដ្ឋ ពុនចាប ប្រទេសឥណ្ ឌា ។

សម្រាប់ស្ត្រីដោយមានការបោះពុម្ព ការ

ឆ្នាំ ១៩៥០ ក្នុងស្រុក ណាវ៉ាន់ស្សារ ភាគ

ជាចុងក្រោយ អ្នកស្រីបានទទួលសញ្ញាបត្រ គណិតវទ្យាព សា យដែលអនុ ិ ិ ី កលវទ្យាល័ ញ្ញាតឲ្យចូលរ�ៀនបានតែក្មេងប្រុស។

បន្ទាប់ពីនេះ យ�ើងឃ�ើញមាន រ៉ា ម៉ា ហ្គូវនដារាច ិ

26

នៅ ម៉ុមបៃ ដ�ម ើ ្ បីស្ថាបនាសមទ ិ ្ធិផលជាតិ

សិក្សាពបី ្រវត្សា ិ ត្រ តិ ស្រ្ត នង ិ សម្ភា រវច ិ កម្ម ជាដ�ើម។ ខ្ញុំមានស្លៀកពាក់ពុំបានសមរម្យ។ ខ្ញុំបានអះអាង ហ�យ ើ នយា ិ យប្រាប់ពួកគេ ថា ខ្ញុំអាចប្រឈមមុខបាន ហ�ើយស្លៀកពា ក់ដែលសមរម្យនង ៅប៊យតែមួយ ឹ ខ្ញុំគខោខ ឺ នេះដែលខ្ញុំមាន។”

INDIA DIGEST INDIA DI-

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013 ស�ៀវភៅ នទា ៉ា ងលម្អិតអំពី ហានហ្គីលរ៉េយន ៍ ង ៉ា ជជួបនូវ ិ ិ ិ នឡ�ង ើ វញយ ិ ហ្គោ វនដារ ការរ�បម្រះ ព្យាយាមតស៊ូ សេចក្តីក្លា ហាន បញ្ហាប្រឈមដែលជាប្លុកអាគារដែលបាន ើ

នង ី ដល់ស្រ្តីដែលជាអ្នកវទ្យាសាស្រ្ត ិ ិ ជ័យរបស់ស្ត្រីចំនួន ២១ ត្រូវបាននព ិ ន្ធ ផ្ដល់អាជព ឡ�ើងដោយនាយក ស៊ី អេស ល័ក្ម្សីលោក

ជាច្រើន។ ចំនួនក�ើនឡ�ើងរបស់ពួកគេបាន

័ មនុស្សវយក្មេងដែលចង់ ដឹងថានរណាជា

ប្រទេសឥណ្ ឌា លោក ចាវ៉ាហាឡាល នេហរុ

ស្ពា រូ ៉ បាននយា ិ យថា “ស�ៀវភៅនេះសម្រាប់ បុព្វស្ត្រីផ្នែកវទ្យាសាស្រ្តរបស់ ពួកគេនៅប្រ ិ ទេសឥណ្ ឌា ។ មានអ្នកវទ្យាសាស្រ្តជាស្រ្ ិ តី

ដែលអស្ចា រ្យជាច្រនន ឌា ើ ៅក្នុងប្រទេសឥណ្ ចាប់ពីដ�ើមសតវត្សទី ២០ រហូតមក” ស�ៀវ

រ ំលឹកពស ី ំ ដរី បស់នាយករដ្ឋមន្ត្ដ រី ំបូងនៃ ៖ “អនាគតស្ថិតក្នុងដៃវទ្យាសាស្រ្ត នង ិ ិ អ្នក ដែលជាមត្តន ិ ិ ឹងវទ្យាសាស្រ្ត”។

័ ភៅនេះសម្រាប់ស្រ្តីវយក្មេងដែលចង់ លុប បំបាត់រូបភាពនៃផ្នត់គំនិតដែលមនត្រឹ មត្រូវ ិ ហ�យ ិ ើ ប�ក ើ ទ្វា រវទ្យាសាស្រ្តដោយមានការ ប្ដេជ្ញា ចិត្ត និងសេចក្ដីក្លា ហាន។

ល័ក្ម្សីបាននិយាយថា “វាជាផ្លូវដែលមន ិ សូ វ ជាមានអ្នកដ�រើ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ផ្លូវនោះបានត្រួសត្រាយដោយអ្នកដទៃមួយ ចំនួនជាច្រនទ� ៀតរួចមកហ�យ ើ ើ ”។

27

INDIA DIGEST INDIA DI-

The Embassy of India , The Indian Chamber of Commerce in Cambodia and its Pharma Committee along with the support of the Ministry of Health conducted a seminar on Aug 24th 2013 at Hotel Intercontinental from 09:00 am to 12:00 pm.

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

Mr. Ravi Seth the Chair-Person of the Pharma Committee of the Indian chamber of Commerce in Cambodia said that Indian Pharmaceuticals Industry has a Global presence and that Indian pharmaceuticals companies’ exported to 220 countries of the world and out of which 20% export to USA and 16% to Europe and

This event was aimed at Indian Pharma business United Kingdom and total 55% exports to regulated owner, Cambodian Distributors, Retailers, distributing markets.

Indian Pharma Products and also for those who are interested in discovering how they can harness Indian Furthermore Indian Pharmaceutical industry is Pharma trading opportunity to create true ‘business a highly knowledge based industry which is growing advantage’. Officials and representatives of the Ministry steadily and playing a major role in the Indian economy. of Health of Cambodia were also invited.

India has a large vendor base for supplying quality generics/API/ contract manufacturing with state of

On the day, delegates listened to the the art facilities. Indian pharmaceutical companies presentations of the guest speakers and learned about have huge manufacturing built in capacities and some of the intricacies of the new system/solutions and hence are able to meet time schedules. India has how these might be applied to their business. Among proven international quality standard capabilities as the topics were the challenges, strategies and future measured by number of ANDA approvals, DMF filings, of Pharma Trading and Investment opportunities in USFDA/UK MHRA approved manufacturing facilities/ Cambodia bio equivalence centers, which are considered as key indicators for assessing the capabilities of any national

28

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013 pharma sector. This fact is further firmly demonstrated by the trends in the number of product approvals received from various major regulatory authorities of the world.

Mr. Deep Johari the General Secretary, gave a presentation on the ‘ Pharma Sector in Cambodia’ . He highlighted the presence of Indian companies and distributors of Indian origin in Cambodia. The low entry barriers in Cambodia were highly appreciated.

He focussed on the high quality medications of Indian origin and the low price benefits they offer to the general population. It was envisioned that in a future scenario the Indian medicines will continue to increase not only in volume but will climb up the value chain too.

Mr . Sandeep Majumdar, the Vice-President of Indian Chamber of Commerce India, while welcoming the delegates from MOH as well as the ICC-PCC Members said ” Cambodia is and will plan to shift the country from relying on agriculture, garment manufacturing and tourism to a medium and high value-added economy, with health care being a key sector, Indian Pharma Companies can contribute a lot in terms of bringing affordable medicines and health care into the country as well imparting Medical help in terms of setting up hospitals with expertise of Indian Doctors in various field of medicines, The exports form India to the world in Generic medicine today is at Rs. 40,000 Crore, which is US$ 16 Billion which captures 20% of the worlds Generic medicine. Cambodia’s Pharmaceutical Market was calculated to be worth KHR 711 Billion which is US$ 172 Million in 2009 , it is forecasted to touch KHR 232 Billion which is US$302 Million, in 2014, which is an annual growth of 15%, with Indian Companies are contributing to the imports to Cambodia.”

Chief Guest for the Event was from the Ministry of Health, Director of Drug and Food registration department, DR. Heang Bun Kiet who gave an overview of how Pharma businesses can integrate this practice into their operation and about the latest rules and regulations that Pharma companies have to abide by, he informed about Cambodia’s vision to streamline the regulatory requirements as Cambodia is now following common ASEAN regulatory guide lines.

He spoke of steps taken by MOH for insuring regular supplies of quality medicines to Cambodian people at affordable price and challenges faced by MOH related to regulatory practices .

INDIA DIGEST INDIA DI Ambassador of India, H.E. Dinesh Patnaik spoke of the need of developing countries to have access to high quality medicines at reasonable cost. He spoke appreciatively of the Cambodian Pharma market and of the strong Indian presence. He emphasized the issue of quality and said that he will personally act against any Indian company which sells low quality products.

He also requested the government of Cambodia to be fair and transparent in its application of the rules and procedure and to ensure that Indian companies are not discriminated against. He said that the Indian Embassy will support the government of Cambodia in penalizing any Indian company which sells bad quality drugs and pharmaceuticals. He also requested the Ministry of Health not to penalize all Indian companies because of the mistakes of a few.

The seminar closed with the business networking lunch where delegates, corporate decision makers, and the Ministry of Health officials, press and delegates had the opportunity to meet together.

The seminar presented information and case studies to provide an overview of the Pharma Industry in Cambodia and India to assist companies and individual in Cambodia.

The event was a success with around 90 participants gathered from Cambodia and India, to discuss the way forward for the Indian Pharma Sector in Cambodia, its challenges, strategy and Future.

This event was held in the Hotel Intercontinental Phnom Penh and was open to the public with seating on a first-come, first-served basis. The seminar was covered by the local media—from print publications to television networks.

29

INDIA DIGEST INDIA DI-

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

កិច្ចប្រជុំរវាងឱសថស្ថានកម្ជា-ឥណ្ ឌា ពុ

ស្ថានទូតឥណ្ ឌា សភាពាណិជ្ជកម្មឥណ្ ឌា ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា

ដែលអនុមត ័ ឲ្យមានកន្លែងផលិត/ មជ្ឈមណ្ឌ លជីវសមាសភាព

សុ ខាភបា ិ លបានធ្វើសិក្ខា សាលាមួយនៅថ្ងៃទី ២៤ ខែសីហានៅ

សមត្ថភាពនៃវស័ ិ យឱសថស្ថានជាតិណាមួយ។ វស័ ិ យឱសថស្ថាន

ម៉ោ ង ១២:០០ ថ្ងៃត្រង់។

ផលិតផលដែលបានទទួលពីការអនុញ្ ញា តបញ្ញត្តិសំខាន់ៗផ្សេង ទ�ៀតនៃពភ ិ ពលោក។

នង ិ គណៈកម្មាធកា ិ រឱសថរបស់ខ្លួនដោយមានការគាំទ្រពក្រ ី សួ ង សណ្ ឋា គាអ៊នធ ី ក ឺ ុងទណ ី ង់ តាល់ចាប់ពម៉ោ ី ង ០៩:០០ ព្រឹកដល់

ព្រឹត្តការណ៍នេះសំដៅល�ើម្ចា ស់អាជីវកម្មឱសថស្ថានឥណ្ ឌា អ្នកចែក

ដែលត្រូវបានចាត់ទុកជាសូ ចនាករដ៏សំខាន់សម្រាប់ការវាយតម្លៃ

នេះត្រូវបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ដោយនន្នា ័ ិ ការនៃចំនួនការអនុមត

ចាយកម្ពុជា អ្នកលក់រាយ ការចែកចាយផលិតផលឱសថឥណ្ ឌា លោក ឌប ង្ហាញពី ‘វស័ ិ យ ី ចូហារ ី អគ្គលេខាធកា ិ រទូទៅបានធ្វបទប ើ ហ�ើយក៏សម្រាប់អ្នកដែលមានការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការស្វែងយល់ ឱសថនៅប្រទេសកម្ពុជា’ គាត់បានបង្ហាញពីវត្តមានរបស់ក្រុមហ៊ុន អំពរី ប�ៀបដែលពួកគេអាចបង្កត ឌា ើ ឱកាសធ្វពាណ ើ ិ ជ្ជកម្មឱសថឥណ្

ឥណ្ ឌា នង ឌា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ិ អ្នកចែកចាយដំបូងរបស់ឥណ្

តំណាងក្រសួ ងសុ ខាភបា ិ លកម្ពុជាក៏បានចូលរួមផងដែរ។

គាំទ្រយ៉ាងខ្ពស់។ គាត់បានផ្ដោតល�ើឱសថដែលមានគុណភាពខ្ពស់

ដ�ើម្ បីបង្ើត ក ’អត្ថប្រយោជន៍អាជីវកម្ម’ ពិតប្រាកដ។ មន្ត្រីនិងអ្នក

នៅថ្ងៃនោះ ប្រតភ ិ ូបានស្តាប់បទបង្ហាញរបស់វាគ្មិន នង ិ បានសិក្សា អំពីភាពស្មុគស្មា ញនៃប្រព័ន្ធ/ដំណោះស្រាយថ្មីៗមួយចំនួន និង រប�ៀបដែលវាគ្មិនទាំងនោះអនុវត្តអាជវី កម្មរបស់ពួកគេ។ ក្នុងចំណោម

។ ឧបសគ្គដែលចូលមកប្រទេសកម្ពុជាមានកម្រិតទាបត្រូវបាន ដំបូងរបស់ឥណ្ ឌា និងគុណប្រយោជន៍តម្លៃទាប ពួកគាត់ផ្ដល់ឱសថ

ទាំងនោះដល់ប្រជាជនទូទៅ។ ពួកគាត់មានគម្រោងសម្រាប់អនាគត រួចទៅហ�ើយអំពីឱសថរបស់ឥណ្ ឌា នឹងមនត្រឹ មតែបន្តឲ្យកាន់តែ ិ

ប្រធានបទដែលផ្តល់ឲ្យគឺមានការប្រកួតប្រជែង យុទ្ធសាស្រ្ត និង

ក�នឡ ចង្វាក់តម្លៃផងដែរ។ ើ ើ �ង ើ នោះទេ ប៉ុន្តែព្រមទាំងបង្កនខ្សែ លោក សានឌីប ម៉ាចូមដា អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មឥណ្ ឌា

កម្ពុជា។

ដោយមានប្រសាសន៍ថា“ប្រទេសកម្ពុជានឹងមានគម្រោងផ្លាស់

ឱកាសធ្វពាណ គឱសថនាពេលអនាគនៅក្នុងប្រទេស ើ ិ ជ្ជកម្ម នង ិ វនិ យោ ិ

លោក រ៉ា វ ី សេត ជាប្រធានគណៈកម្មាធិការឱសថស្ថាននៃសភា ពាណិជ្ជកម្មឥណ្ ឌា ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ”( ឧស្សាហកម្មឱសថស្ថានឥណ្ ឌា មានវត្តមាននៅទូទាង ំ សកលលោក ហ�យ ឌា បាននាំចេញទៅកាន់ ២២០ ើ ក្រុមហ៊ុនឱសថស្ថានឥណ្

បានស្វា គមន៍ប្រតភ ិ ICC-PCC ិ ូមកពី MOH ព្រមទាំងសមាជក

ប្ដូរប្រទេសពកា ិ យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម នង ី រពង ឹ ផ្អែកល�ើវស័ ិ ទេស ចរណ៍ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចកណ្ ដា ល និងសេដ្ឋកិច្ចដែលបានបន្ថែម តម្លៃ

ខ្ពស់ដែលនង ឹ មានការថែទាំសុខភាពជាកត្តា ចាំបាច់បំផុត ក្រុមហ៊ុន ឱសថរបស់ឥណ្ ឌា អាចចែកចាយឱសថយ៉ាងច្រើនពាក់ពន្ធទ ័ ៅនឹង ឱសថដែលអាចព្យាបាលបាន នង ិ ការថែទាំសុខភាពនៅក្នុងប្រទេស

ប្រទេសនៅទូទាង ំ ពិភពលោក ហ�ើយ ២០% នាំចេញទៅកាន់ប្រទេស ព្រមទាំងចែកចាយឱសថពាក់ពន្ធន ័ ឹងការជួយ�មន្ទីពេទ្យដែលមាន

អាមេរក ឌា ជំនាញៗដែលមានជំនាញព្យាបាលខុសៗ គ្នា ិ នង ិ ១៦% ទៅអរឺ ុប៉ នង ិ ចក្រភពអង់គ្លេស នង ិ ការនាំ វេជ្ជបណ្ឌិតឥណ្ ចេញសរុប ៥៥% ទៅកាន់ទីផ្សារដែលប្រតិបតតិកា ្ រតាមបទបញ្ញតិ្ត។ បច្ចុប្បន្នការនាំចេញឱសថទូទៅពីប្រទេសឥណ្ ឌា ទៅកាន់ពិភពលោក មន ណ ោះ ឧស្សាហកម្មឱសថស្ថានរបស់ឥណ្ ឌា មានការទទួល ិ តែប៉ុណ្ ស្គា ល់ខ្ពស់ដោយអាស្រ័យទៅល�ើឧស្សាហកម្មដែលកំពុងតែលូ ត លាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស នង ្ កច ិ កំពុងតែដ�រើ តួរយ៉ាងសំខាន់កនុ ងសេដ្ឋ ិ ្ច

ឥណ្ ឌា ។ ឥណ្ ឌា មានអ្នកលក់ដធំ ៏ សម្រាប់ការផ្គតផ ់ ្គងថ្នាំទ ់ ូទៅដែល

មានតម្លៃ Rs. ៤០.០០០ Crore ដែលស្មើនង ឹ ១៦.០០០ លាន

ដុល្លា រ ស្មើនឹងចំនួនមនុស្ស ២ នាក់នៃឱសថទូទៅល�ើពិភពល លោក។ ទផ្ ី សារឱសថស្ថានរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគណនា មានតម្លៃ ៧១១ ពាន់លានរ�ៀលដែលស្មើនឹង ១៧២ លានដុល្លា រ

មានគុណភាពខ្ពស់/API/កច ិ ្ចសន្យាសម្រាប់ការផលិតដោយប្រើ អាមេរក ិ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ទផ្ ី សារឱសថត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយមាន សំណង់អគារដ៏ទំន�ើប។ ក្រុមហ៊ុនឱសថស្ថានឥណ្ ឌា មានការផលិត តម្លៃ ២៣២ ពាន់លានរ�ៀលដែលស្មើនឹង៣០២ លានដុល្លា អា ដ៏ធំដែលបានបង្កន ើ សមត្ថភាពដូច្នេះអាចកំណត់បានតាមពេល មេរកនៅក្ ិ ើ �ង ើ ជាប្រចាំឆ្នាំចំនួន ១៥% នុ ងឆ្នាំ ២០១៤ ដែលក�នឡ វេលា។ ឥណ្ ឌា បានបង្ហាញសមត្ថភាពស្ដងដា ់ គុណភាពជា ហ�ើយក្រុមហ៊ុនឥណ្ ឌា កំពុងតែចែកចាយការនាំចូលមកកាន់ប្រទេ លក្ខណៈអន្តរជាតដែ ិ លបានវាស់ស្ទងដ់ ោយចំនួននៃការអ នុមត ័ របស់ ANDA ឯកសារ DMF USFDA/UK MHRA

30

សកម្ពុជា។ ”ភ្ញៀវកត ្តិ សសម្រាប់ព្រឹត្កា ិ យ តិ្ក រណ៍មកពបី ្រធាន នាយកដ្ឋានចុះបញ្ជី ឱសថ និងចំណីអាហារនៃក្រសួ ងសុ ខាភបា ិ ល

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013 លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហ�ៀង ប៊ុនគ�ៀត បានពិនិត្យអាជីវកម្មឱសថដែល អាចដាក់បញ្ចូលក្នុងការអនុវត្តនេះក្នុងការប្រតបត ិ កា តិ្ ររបស់ពួកគាត់

ហ�ើយច្បាប់ និងបទបញ្ញតិ្តចុងក្រោយបំផុតដែលក្រុមហ៊ុនឱសថ

INDIA DIGEST INDIA DIព្វផ្សាយដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុក រាប់តាង ំ ពីការបោះពុម្ព ផ្សាយទៅបណ្ ដា ញទូរទស្សន៍នានា។

ត្រូវតែគោរពតាម (នង ិ យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ិ ប្រាប់អំពទ ី ស្សនវស័

ដ�ើម្ព បី ន្លឿនតម្រូវការបទបញ្ញត្តិដែលកម្ពុជា ពេលនេះកម្ពុជាកំពុង តែគោរពតាមគោលការណ៍ណែនាំនៃបទបញ្ញត្តិ ASEAN រួមហ�យ ើ ចាត់វធានការដោយ MOH សម្រាប់ការធានាការផ្គតផ ់ ្គងទ� ់ ៀងទាត់ ិ

នៃឱសថដែលមានគុណភាពដល់ប្រជាជនកម្ពុជាល�ើតម្លៃ នង ិ បញ្ហាប្រឈមដែលសមរម្យដែលប្រឈមមុខចំពោះ MOH ដែល ទាក់ទងនង ឹ បទបញ្ញត្។ តិ

ឯកអគ្គរាជទូតឥណ្ ឌា ឯកឧត្ដម ឌន ិ ស ី ្ហ ប៉ាតណែក បានមាន ប្រសាសន៍ពីតម្រូវការរបស់ប្រទេសកំពុងអភវិ ឌ្ឍដ�ើម្ បីទទួលបាន ឱសថដែលមានគុណភាពខ្ពស់កនុ ងតម្លៃសមរម្យ។ ្ គាត់សរស�ើរពី ទីផ្សារឱសថរបស់កម្ពុជា និងវត្តមាននៃប្រទេសឥណ្ ឌា ដ៏រងមាំ ។ ឹ

គាត់បានបញ្ជាក់ពប ី ញ្ហាគុណភាព ហ�យ ើ មានប្រសាសន៍ថា ខ្លូន

គាត់ផ្ទាល់នឹងប្រឆាំងក្រុមហ៊ុនឥណ្ ឌា ណាមួយដែលលក់ផលិតផល

មានគុណភាពទាប។ គាត់កបា ៏ នស្នើឲ្យរដ្ឋា ភបា ិ លកម្ពុជាប្រកាន់ យុត្តិធម៌ និងតម្លា ភាពក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ និងនិតិវធ ិ ីផងដែរ ដ�ើម្ បី ធានាថាក្រុមហ៊ុនឥណ្ ឌា មនត្ រូវបានរ�សអ� ង ិ ើ ើ ទេ។ គាត់មាន

ប្រសាសន៍ថា ស្ថានទូតឥណ្ ឌា នឹងគាំទ្ររដ្ឋា ភបា ិ លកម្ពុជាក្នុងការ ដាក់ទោសក្រុមហ៊ុនឥណ្ ឌា ណាមួយដែលលក់ឱសថ នង ិ ឱសថ ស្ថានគុណភាពអន់ ។ គាត់កបា ៏ នស្នើសុំឲ្យក្រសួ ងសុ ខាភបា ិ លមន ិ

ឲ្យដាក់ទោសចំពោះក្រុមហ៊ុនឥណ្ ឌា ទាំងអស់ដោយសារតែកំហុស ក្រុមហ៊ុនពីរបីផងដែរ។

សិក្ខា សាលាបានបិទដោយមានការពិសារអាហាររួមគ្នាដ�ើម្ព បី ង្រឹង បណ្ ដា ញអាជវី កម្មដែលអ្នកធ្វស ងចែកព័ត៌មាន ជា ើ ម្រេចចត្តបែ ិ

មួយគ្នា និង សហការគ្នា ហ�ើយមន្រ្តីក្រសួ ងសុ ខាភបា ិ លមានឱកាស ជួបគ្នា ។ សិក្ខា សាលាបង្ហាញពព ័ មាននង ើ ្ បី ី ត៌ ិ ការសិក្សាករណីដ�ម

ផ្ដល់ការពិនិត្យឧស្សាហកម្មឱសថនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានិងឥណ្ ឌា ដ�ម � រុមហ៊ុន នង ើ ្ជ បី ួយក្ ិ បុគ្គលម្នា ក់ៗនៅកម្ពុជា។ព្រឹត្កា តិ រណ៍គឺ ជោគជ័យដែលមានអ្នកចូលរួមប្រហែលជា ៩០ នាក់ មកពីប្រទេស កម្ពុជា នង ឌា ដ�ម ៅកាន់វស័ ឌា ើ ្ព ិ យឱសថឥណ្ ិ ឥណ្ បី ភា ិ ក្សាអំពវី ធិ ឆ្ពោះទ ី នៅកម្ពុជា ការប្រកួតប្រជែង យុទ្ធសាស្រ្តអនាគតរបស់ខ្លួន។

ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានធ្វើឡ�ើងនៅសណ្ ឋា គា អ៊ីនធឺកុងទីណង់តាល់

នៅទក្ ី រុងភ្នំពេញ ហ�យ ើ ត្រូវបានប�ក ើ ចំហជាសាធារណៈដោយ ភ្ញៀវដែលមកដល់មុនទទួលបានការបម្រម ើ ុន ភ្ញៀវដែលមកក្រោ យទទួលការបម្រក្រោ យ។ ក្រោយមក សិក្ខា សាលាត្រូវបានផ្ស ើ

31

INDIA DIGEST INDIA DI-

november- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013 EMBASSY OF INDIA IN PHNOM PENH

In a remote village named Khum Khanasor in District – Srok Srey Sentho Kampong Cham province, approximately 50 kms. from Phnom Penh, the Trea Sar Primary School was established in 1979 and started with only one building, which was donated by the local community. Later in 1990, the then Cambodian National Defence Minister, Mr. Kay Buntha, donated another adjacent building with additional four rooms. Subsequently, in 1991, PM Hun Sen along with Mr. Kay Buntha and Embassy of India, Phnom Penh officials visited the village and gifted 200 tonnes of rice.

PM Hun Sen announced 1 million Riel to the school, while the Embassy of India, Phnom Penh contributed US $ 200 and the school was renamed as Kampuchea – India Mithapheap (Friendship) School by PM Hun Sen. in 2002, Chief Monk of the local pagoda donated an additional building to the school. In January 2010, Embassy officials and Indian Association Cambodia (IAC) Executive Committee members visited the school and distributed the gifts to the school children and teachers. Embassy and IAC also mobilized funds for donating a tube-well and playing equipments in the school premises. Embassy officials again visited school in March 2010 along with IAC members and conducted a cultural event and tree plantation in the school premises.

This Primary School is having 239 students (110 girls and 129 boys) studying from Kindergarten to sixth grade under the supervision of 7 teachers. The school does not have electricity, drinking water facilities and also lacks toilet and other basic facilities. Most of the students and teachers come from poor background and the school authorities have no resources to reconstruct the infrastructure and provide basic facilities to the students.

The President of India during her visit to Cambodia announced on 15th Sept. 2010 an amount of $ 2,46,000 for up-gradation of infrastructure and facilities in the school.

KAMPUCHE

MITTHAP

(FRIENDSH SCHOOL សាលាមិត្តភាពកម្ជា-ឥណ្ ឌា ពុ នៅក្នុងភូមដា ិ ច់ស្រយាលមួយដែលមាន ឈ្មោះ ឃុំ ​ ខ្នាសរ ក្នុងស្រុកស្រីសន្ធរ

ខេត្តកំពង់ចាមដែលមានចម្ងា យប្រហែលជា ៥០ គឡ ី ូម៉ែត្រពរា ី ជធានភ ី ្នំពេញ មានសាលា

បឋមសិក្សា មួយឈ្មោះ ទ្រា សរ ដែលបាន បង្កតឡ ើ �ង ើ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ មានតែអគារ មួយខ្នងប៉ុណ្ ណ ោះ ដែលអគារនោះត្រូវបាន ផ្តល់មូលនធ ិ ដិ ោយសហគមន៍ក្នងស្រុក។

ក្រោយមកនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួ ងការ ពារជាតិ ឯកឧត្ដម ខាយ ប៊ុនថា បានជួយ�ឧបត្ថម្ភ

សាងសង់អគារមួយខ្នងមានបួនបន្ទាបន់ ៅក្បែរ

នោះ។ ក្រោយមកនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១ សម្ដេចនា យករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន រួមជាមួយឯកឧត្តម ខាយ ប៊ុនថា និងមន្រ្តីស្ថានទូតឥណ្ ឌា ប្រចាំនៅក្នុងទីក្រុង

ភ្នំពេញបានចុះទៅសួ រសុ ខទុក្ខប្រជាជននៅក្នុងភូមិ ហ�ើយផ្តល់អំណោយជាអង្ករចំនួន ២០០ តោន។ សម្តេច នាយករដ្ឋមន្រី្ត ហ៊ុន សែន បានប្រកាស ចំនួនទក ឹ ប្រាក់ឧបត្ថម្ភជូនសាលារ�ៀននេះចំនួន

32

november 2013 issue SEPTEMBER - OCTOBER 2013

EA - INDIA

PEAP

HIP)

១ លានរ�ៀល រឯស្ថានទូ តឥណ្ ឌា ប្រចាំនៅក្នុងរាជធានភ ី ី ្នំពេញ

បានចូលរួមចំណែកជាទឹកប្រាក់ចំនួន ២០០ ដុល្លា រអាមេរក ិ

ហ�យ ើ សម្តេច នាយករដ្ឋមន្រី ហ៊ុន សែន បានប្តូរឈ្មោះសាលា

INDIA DIGEST INDIA DIរបស់សមាគមកម្ពុជាឥណ្ ឌា បានចុះត្រួតពន ិ ត ិ ្យសាលានោះម្តងទ�ៀត

ហ�ើយបានរ�ៀបចំព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ និង ដាំដ�ើមឈ�នើ ៅក្នុងបរវេណ ិ សាលាផងដែរ។សាលាបឋមសិក្សានេះមានសិស្ស ចំនួន ២៣៩ នាក់ (ស្រី ១១០ នាក់ និងប្រុស ១២៩ នាក់) មានចាប់ពីថ្នា ក់ មត្តេយ្យ រហូតដល់ថ្នា ក់ទប្រាំ ី មួយ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយលោកគ្រូ អ្នកគ្រូចំនួន ៧ នាក់។ សាលារ�ៀននេះមន ិ មានអគ្គិសនី និងសម្ភា រ: ចម្រោះទក ឹ ស្អាតទេ ហ�យ ើ ព្រមទាំងខ្វះខាតបង្គន់ នង ិ សម្ភា រជាមូល ដ្ឋានផ្សេងទ�ៀតផងដែរ។ លោកគ្រូអ្នកគ្រូ និងសិស្សនុសិស្សភាគ

ច្រន ើ សុ ទ្ធតែជាអ្នកក្រីក្រ ហ�យ ើ អាជ្ញាធរនៅសាលាមន ិ មានធនធាន ដ�ើម្ក វហេដ្ឋា រចនាសម្ព័ន្ធ ព្រមទាំងផ្តល់សម្ភា រ ិ បី សាងឡ�ើងវញនូ ជាមូលដ្ឋានសម្រាប់សិស្សានុសិស្សទេ។ ប្រធានាធបត ឌា អំ ិ ឥ ី ណ្

ឡុងពេលធ្វើដំណ�ើរទស្សនៈកិច្ចរបស់លោកបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១០ ថាចំនួនទក ឹ ប្រាក់ ២៤៦.០០០ ដុល្លា រ សម្រាប់ការកែលម្អហេដ្ឋា រចនាសម្ព័ន្ធ និងសម្ភា រនៅក្នុងសាលា។

នោះទៅជាសាលាមត្ត ឌា វញ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ិ ិ ភាពកម្ពុជា-ឥណ្ ២០០២ ព្រះចៅអធកា ិ រគង់នៅវត្តក្នុងស្រុកបានជួយ�ឧបត្ថម្ភ កសាងនូវសាលាមួយខ្នងបន្ថែមទ�ៀត។ នៅខែមករា ឆ្នាំ ២០១០ សមាជិកនៃគណៈកម្មាធកា ឌា ិ រប្រតបត ិ រតិ្ បស់សមាគមកម្ពុជាឥណ្ និងមន្រ្តីស្ថានទូតឥណ្ ឌា បានចុះត្រួតពិនិត្យសាលានោះ ហ�ើយ

បានចែកអំណោយដល់លោកគ្រូអ្នកគ្រូ នង ិ សិស្សានុសិស្ស នៅក្នុងសាលានោះ។ ស្ថានទូតឥណ្ ឌា និងសមាជិកនៃគណៈ កម្មាធកា ឌា ក៏បានប្រមូល ិ រប្រតបត ិ រតិ្ បស់សមាគមកម្ពុជាឥណ្ និធិសម្រាប់កសាងអណតូ ្ ងទឹក និងសម្ភា រសម្រាប់ក្មេងលេង នៅក្នុងបរវេណសាលាផងដែរ។ នៅក្នុងខែមនា ិ ី ឆ្នាំ ២០១០ មន្ត្រីស្ថានទូតឥណ្ ឌា និងសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការប្រតិបតតិ្

33

november- OCTOBER 2013 issue september SEPTEMBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

MEKONG Ganga textile Museum, Siem Reap

India is setting up an ASEAN Traditional Textile Museum (ATTM) at Siem Riep. This project was announced during the visit of the then Indian Prime Minister Shri Atal Bihari Vajpayee to Cambodia. The project is in its final stage of completion.

The Cambodian Government has allotted 1 hectare of land in a prime location in Siem Riep for this project.

Construction of the museum premises was completed in December 2011 at a cost of US$ 1.8 million.

This museum will have exhibits on textiles along with the interactive facilities. It will also have training centre and workshop in textiles for Cambodians and other visitors; a fashion design and development centre using traditional ethnic designs; and various children activities in the centre.

The Indian Council of Cultural Relations (ICCR) is the nodal agency for

34

implementing the project and is doing it in collaboration with APSARA Authority, which is the nodal body on behalf of the Government of Cambodia. All work is being coordinated by the Embassy of India in Phnom Penh.

A Director from India has already been appointed to start the musuem. The museum is in the process of being set up and it is hoped that inauguration of museum will be done in December 2013.

INDIA DIGEST INDIA DI-

november 2013 issue september SEPTEMBER - OCTOBER 2013

សារមន្ទីរវាយនភ័ណ្ឌមេគង្គគង្គា ខេត្តស�ៀមរាប ប្រទេសឥណ្ ឌា កំពុងរ�ៀបចំសារមន្ទីរវាយនភ័ណ្ឌ

ទ�ៀតផង។ នៅសារមន្ទីរនោះក៏មានផងដែរ មកពីប្រទេសឥណ្ ឌា ដ�ើម្ចា បី ប់ដំណ�ើរការ នូវមជ្ឈមណ្ឌ លបណតុះប ្ ណ្ តា ល នង ិ សិក្ខា សារមន្រទី ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់

ធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឥណ្ ឌា ឈ្មោះ ស្រ៊ីអាតាល់បហា ៊ី រវ ី ៉ា ប៉ាយី

ការរចនាម៉ូត និងមណ្ឌ លអភវិ ឌ្ឍន៍ដែល នៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខនេះ។ មានការរចនាបែបបុរាណជាលក្ខណៈប្រពៃណី

បែបប្រពៃណីមួយសំ រាប់សមាគមអាស៊ាន នៅខេត្តស�ៀមរាប។ គេបានធ្វើសេចក្តីជូន សាលាផ្នែកវាយនភ័ណ្ឌ សំ រាប់ប្រជាជន កាលនៃការរ�ៀបចំនៅឡ�ើយ ហ�ើយគេរ ំពឹង ដំណឹងអំពគ ី ំរោងនេះក្នុងអំឡុងពេលនៃការ កម្ពុជានង ិ ភ្ញៀវទេសចរផ្សេងៗទ�ៀត។ មាន ថាពធ ិ ស ី ម្ពោធសារមន្រទី នេះនង ឹ ប្រព្រឹត្តិទៅ

នៅកម្ពុជា។ គំរោងនេះកំពុងឈានទៅដល់ ព្រមទាំងសកម្មភាពក្មេងៗជាច្រើននៅក្នុង ទប ី ញ្ច ប់ហ�យ ើ ។ រដ្ឋា ភបា ិ លនៃប្រទេសកម្ពុជា មណ្ឌ លនោះ។ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងវប្ប បានរួមចំណែកជាដីទំហំ១ហិកតាសំ រាប់ ធម៌ឥណ្ ឌា គឺជាភ្នា ក់ងារទំនាក់ទំនងសំ រាប់ គំរោងនេះ។ ការសាងសង់អាគារសារមន្រទី អនុវត្តគំរោង នង ិ រ�ៀបចំគំរោងដោយធ្វក ើ ច ិ ្ច នេះបានចប់សព្វគ្រប់កនុ ងខែធ្ ្ នូ ឆ្នាំ២០១១

សហប្រតិបតតិកា ្ រជាមួយអាជ្ញាធរអប្សារា ដោយចំណាយអស់ប្រាក់ចំនួន១.៨លាន ដែលជាអង្គភាពទំនាក់ទំនងជួសមុខឲ្យ ដុល្លា អាមេរក។ សារមន្ទីរនេះនឹងមានរ�ៀប រដ្ឋា ភបា ឌា នៅភ្នំ ិ ិ លកម្ពុជា។ ស្ថានទូតឥណ្ ចំការដាក់តាង ំ ពព ួ នូវរាល់កច ិ រ័ ជាវាយនភ័ណ្ឌព្រមទាំង ពេញកំពុងសំ របសំ រល ិ ្ចការទាំង

បរក្ខាដែលមានឧបករណ ៍ សំ រាប់ចុចបញ្ ជា អស់នេះ។ គេបានចាត់តាង ំ នាយកមួយរូប ិ

35

INDIA DIGEST INDIA DI-

OCTOBER-2013 issue SEPTEMBER OCTOBER 2013

INDIAN THE LITERATURE STORY OF A BUFFALO Yet, he added that one day the monkey would have his lesson; but then he would be saved from the guilt of inflicting any pain on the other.

Once, the Bodhisatta was born as a buffalo in Himava. He was dark and dirty-looking. Though born in the animal-state he believed righteousness; and exerted his best to uphold the value of a good conduct. In the same forest there lived a wicked monkey, who used to tease and bully him. Sometimes he would leap upon the back of the sleeping buffalo. Sometimes he would obstruct him from grazing the grass. Sometimes he would climb on his head by holding his tail. Sometimes he would mount on his back with a brandishing stick to counterfeit Yamaraja-the lord of death. [It may be noted that in the Indian mythologies buffalo is said to be the vehicle of Yamaraja]. The gentle animal bore all the unbecoming behavior of the monkey to practice the virtue of forbearance.

In the same region there lived a yaksa, as a spirit of a tree.

He resented the monkey’s acts.

So, one day he advised the buffalo to punish the monkey by using his greater strength. The gentle buffalo declined to do so by saying, Inflicting grief on others – To overcome one’s own discomfort is no virtue: As the result of such acts Shall not bear the fruits of true happiness.

36

Indeed, a few days later, when the gentle buffalo was away, a savage buffalo came and stood on the same spot. The wicked monkey thinking him to be the same buffalo jumped on his back and tried the same games. The buffalo in no time shook him off on the ground and pierced the horns straight into his heart and trampled him with his hoofs.

The monkey was thus killed in no time.

INDIA DIGEST INDIA DI-

OCTOBER- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

ដំណ�ើររ�ឿងរបស់សត្វក្របី បន្ទាប់ពីព្រះ ពោធិសាត់ បានចាប់កំណ�ើត

សត្វស្វានេះបានហាមទ្រង់មនសោ យស្មៅ ិ

ជាសត្វក្របនី ៅ។ មានសម្បុរខ្មៅ នង ិ មាន ឡ�យ ើ ។ ជួនកាលស្វា កំហូចនេះបានឡ�ង ើ រូបរាងអាក្រក់។ ទោះជាចាប់កំណ�ើតមក ល�ើព្រះកេសទ្រង់ដោយតោងកន្ទុយរបស់ ជាសត្វក៏ដោយក៏ព្រះអង្គបានជ�ឿល�ើគុណ ទ្រង់។ ជួនកាលវាឡ�ង ើ ជិះល�ើខ្នងរបស់ ធម៌និងបានខិតខំប្រតិបតតិតម្លៃក្រ ្ មសីល ទ្រង់ហ�ើយគ្រវរី ំពាត់ធ្វើដូចជាព្រះ យមរាជ ធម៌បានយ៉ាងល្អបំផុតរបស់ព្រះអង្គ។ នៅ អញ្ចឹ ង។ [នៅក្នុងរ�ឿងព្រេងបុរាណឥណ្ ឌា

គិតថាក្របីនេះជាក្របីតែមួយក៏លោតតោង

ល�ើខ្នងរបស់សត្វក្របី ព្យាយាមលេងស�ើច ដូចសព្វមយ ួ ដង។ពេលនោះក្របីបានអង្រួន សត្វស្វាធ្លា ក់ល�ើដី នង ិ បានវាត់ស្នែងស្រួច ចំបេះដូងរបស់ស្វាព្រមទាំងបានជាន់ជ្រំនឹង ជ�ើងវាល�ើសត្វស្វា ។ ដូច្នេះសត្វស្វា ក៏បាន

ក្នុងព្រៃដូចគ្នានេះដែរមានសត្វស្វា កំហូច សត្វក្របីត្រូវបានចាត់ទុកថាជាយានរបស់ ស្លាប់នៅពេលនោះទៅ។ មួយក្បាលរស់នៅ ដែលធ្លាប់តែឆាឆៅ នង ព្រះយមរាជ។ សត្វពាហនៈស្លូតបូតមួយ ិ ធ្វើបាបព្រះអង្គ។ ជួនកាលសត្វស្វានេះលោត ក្បាលនេះបានទ្រាំនូវគ្រប់អាកប្បកិរយាឆ្ គាំឆ្គង ិ ជិះល�ើខ្នងក្របដែ ើ ្បបី ្រតបត ី លកំពុងដេក។ ជួនកាល របស់សត្វស្វាដ�ម ិ គ តិ្ ុណធម៌នៃការ អត់ធ្មត។ ់ នៅតំបន់ដូចគ្នានេះ ដែរមានយក្សមួយរូបរស់នៅជា

ព្រលឹងដ�ើមឈ�។ ើ យក្សមន ិ ចូលចត្ត ិ អំព�រើ បស់សត្វស្វានេះ ឡ�ើយ។ដូច្នេះ ថ្ងៃមយ ួ យក្សបាន បង្គាប់សត្វក្របឱ ី ្យដាក់ទោស

សត្វស្វាដោយប្រើកម្លាំងដ៏អស្ចា រ្យ របស់ខ្លួន។ ភាពស្លូតបូតគជា ឺ កម្លាំងដ៏អស្ចា រ្យរបស់ក្របី។ សត្វ ក្របបា ី នបដិសេធមនធ ិ ្វតា ើ ម ការបង្គាប់ការបង្កអន្តរាយដល់ អ្នកដទៃដ�ើម្ជ បី ំនះសេចកស្ដី ៅ

ហ្មងរបស់អ្នកណាម្នា ក់ដែលមន ិ មានគុណធម៌៖ជាលទ្ធផលនៃ អំព�ើទាង ំ នោះនឹងមន ិ មានផ្លែផ្កា ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គបានល�ើកឡ�ង ើ ថា នៅថ្ងៃណាមួយស្វា កំហូច នឹង ទទួលបានមេរ�ៀនដែលខ្លួនបាន

ធ្វើប៉ុន្តែសត្វស្វានោះនឹងត្រូវបាន ប្រោសចំពោះកំហុសដែលបង្ក ឱ្យអ្នកដទៃឈចា ឺ ប់។ ស្វា ជិះ ល�ើខ្នងក្របស ី ្លូតបូតជាការពត ិ ណាស់ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមកទ�ៀត

េលក្របស ី ្លូតបានចាកចេញទៅ ក្របីកាចសាហាវមួយក្បាលបាន

មកដល់ ហ�យ ើ បានឈរនៅ កន្លែងតែមួយ។ សត្វស្វា កំហូច

37

OCTOBER-2013 issue SEPTEMBER OCTOBER 2013

INDIA DIGEST INDIA DI-

Chapter 15 THE PANDAVAS IN HASTINAPUR

INDIAN LITERATURE

When asked to explain the story of the boon, Lord Krishna told Kunti how Draupadi had meditated harrd in previouis life to obtain a boon for getting a husband who should posses five different qualities. But she could only get a boon that she would marry five men at a time each with one of five different qualities.

As already mentioned, Dhrishtadyumma had secretly followed the Pandavas ans his sister . He had also heard the conversation between Kunti and her sons as well as that between Krishna and Kunti . So, he had come to know that his sister had become a bride of the royal house of Hastinapur. His joy knew no bounds and he rushed back to the palace to convey the delightful news to his father .

Reaching the palace, he said to his father, “There is good news for us all, dear father, The young man who has won my sister as his bride is none else but Arjuna, the prince of Hastinapur.”

“But, the Pandavas had been burnt alive by wicked Duryodhana in the lac-palace. How is it possible, after all ?” argued the king.

“No, father ! The Pandavas had escaped the death-trap in time through a tunnel dug from the lacpalace to the bank of the Ganga.

They had been living in disguise since then. During this period of hiding, Bhima killed two ferocious demons-Hidimba and Bakasura.

Then they came to our capital to take part in the swayamvara. They

38

are staying in a potter’s house.”

Hearing this, King Drupada was beside himself in joy. He ordered that stately reception be arranged for the Pandavas and their mother Kunti.

So, the palace was bedecked with flowers, perfumes, bunting and with other decorative items. It was also decently illuminated at night. The Pandavas were invited so that the marriage of Panchali be performed duly according to the religious rites.

Just at that moment, saint Vyasa reached the Panchala capital. Drpada touched his feet and he blessed the king a lot. Then the king requested the saint to explain the secret of five husbands for his daughter as it was just

against the social code. Saint Vyasa consoled the king saying that it was destined to happen because of the boon granted.

INDIA DIGEST INDIA DI-

OCTOBER- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

ជំពូក ១៥ PANDAVAS ក្នុងរាជធានី ហសន ្តិ បុរ: ព្រះអង្គបានជំទាស់ថា ប៉ុន្តែបាណ្ឌន:បាន ទទួលបានពរជ័យពី ព្រះសេវៈ។ ឥសី ធឫត្តត្យុម្មបានយកតម្រាប់តាមក្សត្របាណ្ឌ រ: ដុតទាំងរស់ដោយ ទូរយោធ នៅឌឹឡេស បានរ�ៀបរាប់ប្រាបព្រះ ់ អង្គនូវអ្វីដែលក�ើត ដូចដែលបានល�ើកឡ�ង ើ រួចហ�យ ើ ពខា ី ងដ�ម ើ

ដែលជាម្ចា ស់បងរបស់ទ្រង់។ ទ្រង់បានឮ ផាលេស។ ត�រើ �ឿងនេះអាចក�តឡ ើ �ង ើ ដោយ ឡ�ង ើ សម្រាប់ជាតម ិ ុនរបស់ បាណ្ឌន: នង ិ ការសន្ទនារវាង កុន្ថី និង ម្ចា ស់ប្អូនរបស់ រប�ៀបណា? ទេ ព្រះបិតា! ព្រះអង្គបណ្ ណា រៈ ទិដ្ឋភាពដែលគាត់បានទាមទារម្តងហ�ើយ

ទ្រង់ព្រមទាំងការសន្ទនារវាង គ្រីស្នា នង បានរត់គេចខ្លួនពអ ិ ី ន្ទា ក់មរណៈនៅក្នុងពេល ម្តងទ�ៀតចំពោះការរកព្រះសា្វមប្រាំ ី ដង។ គន្ធី ផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះ ទ�ើបទ្រង់បាន នោះតាមរូងដែលបានជីកពីឡេស ផាលេស ហេតុដូច្នេះ ព្រះអង្គកលែ ៏ ងសង្ស័យ ហ�ើយ ដង ឹ ថាម្ចា ស់បងរបស់ទ្រង់បានក្លា យទៅជា

ទៅច្រាំងទន្លេហ្រ្គាំងហ្គា ។ ពួកគេបានរស់ ការរ�ៀបអភសេ ិ ករបស់ដ្រូបាទត្ ី រូវបាន កូនក្រមុរំ បស់គ្រួសាររាជវង្សនៅរាជធានី នៅក្នុងជីវតលាក់ ខ្លួន។ក្នុងអំឡុងពេលលាក់ ប្រារព្ធជាមួយនឹង បាណ្ឌន: ទាំងប្រាំអង្គ។ ិ ហាស្ទីណាភ។ ឺ ទ្រង់បានប្រញាប់ត្រឡប់ ខ្លួន ភម ី បានសម្លាប់មនុស្ស កំណាច ំ ដ�ើម្ បីផ្តល់ដំណឹងដ៏រ ំភ�ប ទៅព្រះបរមរាជវាង ពីរនាក់គឺ ហ៊ីឌិមបា និង បាកាស៊ូរ៉ា។ បន្ទាប់ ើ នេះទៅព្រះបតា ិ របស់ទ្រង់។

មកគាត់បានមករាជធានដ� ើ ្ច ី ម បី ូលរួមពធ ិ ី

បុណ្យ ស្វា យ៉ាមវ៉ារ៉ា។ពួកគាត់កំពុងស្នា ក់ ំ នៅពេលយាងដល់ព្រះបរមរាជវាងទ្រង់បាន នៅក្ងផ្ទះអ្នកធ្វខ ើ ្អមឆ្នាំង។នៅពេលបាន នុ មានព្រះបន្ទូលប្រាប់ព្រះបតា ិ ថា បតា ិ ជាទី ទទួលដំណឹង ព្រះអង្គ ដ្រូបាដាមានព្រះរាជ ស្រឡាញ់ មានដំណឹងល្អមយ ួ សម្រាប់យ�ើង ហឬទ័យរ ំភ�ប ើ ក្នុងចត្ត ិ ។ ព្រះអង្គបានចេញ ទាំងអស់គ្នា គឺ ព្រះរាជបុត្រនៅរាជធានី ព្រះរាជបញ្ជាឲ្យរ�ៀបចំធ្វើពិធីទទួលព្រះអង្គ ហស្តិនបុរ: បានទទួលម្ចា ស់ប្អូនរបស់ខញ ុំ្ បណ្ ណា រៈ នង ិ ព្រះមាតារបស់ទ្រង់ គន្។ ធី ជាកូនក្រមុរំ បស់ទ្រង់គ្មានអ្នកផ្សេងទ�ៀត ហេតុដូច្នេះព្រះបរមរាជវាង ំ ត្រូវបានតុបតែង ក្រៅពី អជុន ទេ។ លំ អរដោយផ្កាភ្ងី ទក ឹ អប់ ក្រណាត់តុបតែង និងគ្រឿងតុបតែងផ្សេងៗទ�ៀត។

នៅពេលយប់មានការរ�ៀបចំភ្លង ើ

ចម្រុះពណ៌ ភ្លឺព្រោងព្រាត។បាណ្ឌន:

ត្រូវបានអញ្ច ើ ញឱ្យចូលរួមដ�ម ើ ្ បី ឲ្យការរ�ៀបអភសេ ិ ករបស់បានចាល

ត្រូវបានប្រារព្ធទៅតាមក្បួនសានា។ នៅពេលនោះ សង្ក័យក្សា បាន

ទៅដល់រាជធានី ផាន់ចាឡា។ ដ្រា ដាបានស្ទាបជ�ើងរបស់ទ្រង់ ហ�ើយ

បួងសួ ងឲ្យព្រះទានពរ។​​​​​​ពេលនោះ

ស្តេចបានស្នើឲ្យសង្ក័ ពន្យល់ពី ភាពអាថ៌កំបាង ំ របស់ប្ដីទាំងប្រាំ របស់បុត្រីទ្រង់ ដោយសារបញ្ ហា នោះផ្ទុយទៅនង ឹ ក្រមនៃសង្គម។ ឥសីវ្យាស: បានពន្យល់ស្តេចដោយ

នយា ិ យថាវាជាការរ�ៀបចំឲ្យក�ត ើ ឡ�ើងរបស់ព្រះដោយសារតែទ្រោបទី

39

INDIA DIGEST INDIA DI-

OCTOBER-2013 issue SEPTEMBER OCTOBER 2013

SANCHI

preserving Indian culture EMBASSY OF INDIA IN PHNOM PENH

India is home to some of the greatest world heritage sites in the world, particularly through some of its magnificient temples and monuments which have preserved its religious and cultural heritage.

One historic place in India that transcend people’s expectations on structural importance is the Sanchi. Stupa Sanchi is a small village in Raisen District of the state of Madhya Pradesh, which is known for its “Stupas.” Stupas are mound-like or semi-hemispherical structures that contain Buddhist relics, typically the ashes of Buddhist monks, used by Buddhists as a place of meditation.

The “Great Stupa” at Sanchi is the oldest stone structure in India that was originally commissioned by emperor Ashoka the Great in the 3rd century BCE. Built over the relics of the Buddha, its core was a simple hemispherical brick structure. The stupa was crowned by the chatra, which was intended to glorify and preserve the relics.

Ashoka, the Great had used the site also as his wedding spot. By the next two centuries, a balustrade

40

was added and four carved ornamental gateways had adorned the monument.

Aside from the ‘Great Stupa,’ there are also othe monuments built all over the Sanchi village.

Presently, academes and writers in literature have used the numbering assignment of the main monuments. Sir Alexander Cunningham, founder of the Archaeological Survey of India, who led excavations at Sanchi in 1854, did the designation of numbers.

The foremost monuments are as follows: •

• • • •

The main terrace: Stupa 1 (Great Stupa), Stupa 3, Pillar 10 (Asoka Pillar), Temple 18 (Mauryan apsidal) and Temple 17 (Gupta).

Eastern Area: Temple 45 (10th century CE).

Southern Area: Temple 40 The western slope: Monastery 51 and Stupa 2.

Chetiyagiri Vihara: Modern temple built in the 1960s (for the 2500th celebration of Buddha's Parinirvana) housing the remains of Sariputta and Mogglayan.

Some periods in Indian history have different names for Sanchi. In Mahavamsa, the sites were referred to as Chetiyagiri.

Some early inscriptions also refer to the place as Kakanaya. In the Gupta period it was coined as KakanadaBota, and in the 17th century was Bots-Shri-Parvat. The term ‘Sanchi’ might have originated from Sanskrit and Pali word Sanch meaning ‘To Measure’ while in Hindi it means Moulds of Stones.

An account of Sanchi’s history dates to the Maurya Period where the Great Stupa was commissioned. A pillar of finely polished sandstone was also erected. During the later rule of the Sunga, it was expanded with stone slabs to almost twice its original size and the second and third stupas was built but was not highly decorated compared to the Great Stupa. By the Satavahana period, the gateways and balustrade were added. Further Stupas were erected leading to the 12th century CE. Temple 17 is probably one of the earliest Buddhist temples as it dates to the early Gupta period.

INDIA DIGEST INDIA DI-

OCTOBER- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

សានជី៖ ការរក្សាវប្បធម៌ឥណ្ ឌា “មហាចេតិយ” នៅសានជី គឺជា សំណង់ • តំបន់ខាងក�ើត៖ ប្រាសាទ៤៥ (សតវត្ស ថ្មចំណាស់បំផុត ក្នុងប្រទេសឥណ្ ឌា ដាក់ឲ្យ ទ1 ី 0CE) ។ ប្រើដោយផ្ទាល់ពីមហាអធិរាជ អសោក • តំបន់ខាងត្បូង៖ ប្រាសាទ៤០

ជីវប្រវត្តិវប្បធម៌ និងសាសនារបស់ពួកគេ។

ក្នុងសតវត្សទប ី ី មុនគ្រិស្តសករាជ។ មហា • ជម្រាលខាងលិច៖ វត្ត៥១ នង ិ ចេតយ ិ ២ ចេតិយបានសាងសង់រ ំលងល�ើ ព្រះសាររី • ជេត្យគិរ ី វហារ:វត្តអារាមបែបទំន� ិ ើបដែល ធាតុព្រះពុទ្ធ ស្នូលកណ្ តា លរបស់វាគជា បានសាងសង់ឡ�ង ៍ នាំ១៩៦០ ឺ ើ នៅទសវត្សរឆ្ សំណង់រាងអឌ្ឍគោល ធ្វើពីឥដ្ឋធម្មតា។ (សម្រាប់ការប្រារព្ធពិធីល�ើកទី ២៥០០ នៃ ចេតយ របស់ព្រះពុទ្ធ ដែលជាទី ិ ត្រូវបានស្រោបក្រៅពី ‘មហាចេតយ ិ ’ ការចូលបរពា្វន ិ មានបូជនីយដ្ឋានផ្សេងទ�ៀត ដែលបាន តម្កល់ ព្រះសាររធាតុ របស់ សារបុ ី ី ត្ត​ នង ិ សាងសង់នៅភូមិ សានជី ទាំងមូល។ បច្ចុប្បន្ន មោគ្គល្លាន។

អ្នកសិក្សា និងអ្នកនិពន្ធផ្នែកអក្សរសាស្រ្ត បានប្រប្រា ដោយចាត្រាក្នុងបំណងល�ើកតម្កង ើ ស់ចំនួននៃការរ�ៀបចំបូជនយ ី ើ នង ិ ដ្ឋានដ៏សំខាន់នេះ។ Sir Alexander Cunni រក្សាសាររធាតុ ។ មហាអធិរាជ អសោក ី ngham ជាស្ថាបនក ់ ង បានប្រទ ំ នេះជាកន្លែងរ�ៀបអាពាហ៍ ិ នៃការស្ទាបស្ទងខា ើ តា ី ង បុរាណវត្ថុវទ្យារបស់ ឥណ្ ឌា ដែលបានដឹក ពិពាហ៍។ ពីរសតវត្សក្រោយមក បង្កាន់ដៃ ិ

នាំការរុករកនៅសានជីកនុ ងឆ្ ្ នាំ ១៨៥៤ បាន ត្រូវបានសង់បន្ថែម នង ិ ច្រកចូលបូជនយ ី ធ្វើការរ�ៀបចំនៃចំនួនទាំងនោះ។ បូជនីយដ្ឋាន ដ្ឋានបួនទ�ៀតបានរចនាដោយការឆ្លាក់លម្អ។ ដែលសំខាន់បំផុតមានដូចខាងក្រោម៖ ទលាន ី

UNESCO ប្រទេសឥណ្ឌាបានបង្ហាញចំណុច

សំខាន់៖ ចេតិយ ១ (ចេតិយ ដ៏អស្ចា រ្យ) សំខាន់ នៃវប្បធម៌ដ៏ ពិ សេសរបស់ពួកគេ ចេតយ ិ ៣ សសរទ្រូង១០ (សសរស្តម្ភ Asoka) តាមរយៈប្រាសាទ និងបូជនីយដ្ឋាន មួយ

ប្រាសាទ១៨ (Mauryan apsidal) និង ចំនួន។ ដោយមានការចូលរួមរបស់ពួកគេ ប្រាសាទ១៧ (ចេតយ សំណង់ទាំង នេះមាន គោល បំណងរក្សា ិ )។

41

september 2013issue issue OCTOBER-2013 SEPTEMBER OCTOBER 2013

INDIA DIINDIA DIGEST

នៅក្នុងសម័យកាលមួយចំនួនក្នុងប្រវត្សា បានសាងសង់ដែរ។ ក្នុងអំឡុងពេលក្រោយ ត្រូវបានសង់បន្ថែមនង តិ ិ ច្រកចូលបូជនយ ី ស្ត្រីឥណ្ ឌា បានរ�ៀបរាប់ពីការផ្ដល់នាមអោយ មកនៃ ការគ្រប់គ្រង សាន់កា វាត្រូវបានគេ ដ្ឋានបួនទ�ៀតបានរចនាដោយការឆ្លាក់លម្អ។ សានជី។ នៅក្នុង មហាវាមសាតំបន់ដែល ពង្រីកបន្ថែមដោយផ្ទាំងថ្ម ដែលមានទំហំ

SCOប្រទេសឥណ្ ឌា បានបង្ហាញចំណុចសំ

ក្នុងសម័យកាលរបស់ គុបតា វាត្រូវបានគេ ចេតយ ិ នោះទេ។ នៅក្នុងសម័យ សាតាវ៉ា ហៅថា កាកាណាដា-ប៉ូតា ហ�ើយក្នុងសតវត្ស ហាណា គេបានសង់ផ្លូ វចូល និងបង្កាន់ដៃ

ទាំងនេះមានគោលបំណងរក្សាជីវប្រវត្វតិ ប ្

បានសំដៅនោះគឺ ជេទីយ៉ាហ្គា រ។ ៏ ិសេសរបស់ពួកគេតាមរ ី នៅក្នុង ស្ទើតែធំជាងថ្មមុនដល់ ទៅពីរដង ហ�ើយ ខាន់នៃវប្បធម៌ដព សិលាចារកមួ ឹ យចំនួនក្នុងពេលថ្មីៗក៏សំដៅ ចេតយ ិ ទព ី រី នង ិ ទប ី ត្ ី រូវបានសង់ឡ�ង ើ ប៉ុន្តែ យៈប្រាសាទ នង ិ បូជនយ ី ដ្ឋានមួយចំនួន។ ទៅល�ើទីកន្លែងហៅថា កាកាណាយ៉ា។ នៅ មនត្ រូវបានរចនាអោយបានល្អដូចមហា ដោយ មានការចូលរួមរបស់ពួកគេ សំណង់ ិ

ទ១ ី ៧ ត្រូវបានហៅថា បុត្រ ស្រី-ប៉ាវ៉ាត។

ពាក្យថា “សានជី” ប្រហែលជាអាចមកពី ពាក្យសំ ស្រ្កឹត នង ិ បាលី ថា សាន សំដៅ

ល�ើ “រង្វាស់”ក្នុងពេលដែល ហ៊ីឌី សំដៅ ល�ើ ពុម្ពធ្វព ើ ថ ី ្ម។ ការរ�ៀបរាប់ពបី ្រវត្សា តិ ស្រ្តរបស់សានជី ដែលជារយៈពេលនៃការសាងសង់មហា

បន្ថែម។ ល�ើសពនេ ី ះចេតយ ិ ក្រោយៗ មក

ទ�ៀតត្រូវបានសាងសង់ឡ�ើងបន្តបន្ទាប់ រហូតមកដល់សតវត្សទី ១២។ ប្រាសាទ

ទី១៧ ប្រហែល ជាប្រាសាទមួយក្នុងចំណោម ប្រាសាទចុងក្រោយរបស់ព្រះពុទ្ធ ដែលមាន រយៈពេល មកដល់ដ�ើមសម័យ គុបតា។

ដោយចាត្រាក្នុងបំណងល�ើកតម្កង ើ នង ិ រក្សាសាររធាតុ ។ មហាអធិរាជ Asokha ី

ចេតយ ំ នេះជាកន្លែងរ�ៀបអាពាហ៍ ិ មកដល់សម័យមោរ្យនទ្ស។ សរសរថ្ម បានប្រទ ើ តា ី ង ភក់ដែលបានដុសខាត់បានយ៉ាងល្អកត្ ៏ រូវ ពិពាហ៍។ ពរី សតវត្សក្រោយមក បង្កាន់ដៃ

42

បធម៌ និងសាសនារបស់ពួកគេ។

INDIA DIINDIA DIGEST

september 2013issue issue OCTOBER- OCTOBER 2013 SEPTEMBER 2013

G N I M O C P U EVENTS 1ST CAMBODIA-INDIA PHARMA SEMINAR MEET November 1, 2013 Hotel Nagaworld, Phnom Penh

The Embassy of India in Phnom Penh, along with Indian Chamber of Commerce in Cambodia (ICC), will be jointly organizing Cambodia – India Pharma Seminar Meet on November 1, 2013 at Hotel Nagaworld, Phnom Penh.

This event will showcase the wide range of Indian Pharmaceutical products and its effect on Health Care efficiency due to its affordability as well its quality. The event will also present the manufacturing abilities and factory profiles and offer opportunities for increased pharmaceutical trading between both countries. Opportunities for establishing factories for production of Pharmaceuticals in Cambodia will also be discussed.”

INDIA Food and dance festival 30 October - 9 November 2013 Pangea Fusion Restaurant, Naga World Hotel, Phnom Penh The Embassy of India, Cambodia along with India Tourism, Singapore, India Tourism Development Corporation, is organizing the Indian Food & Dance Festival in coordination with Naga World at Pangea Fusion Restaurant, Naga World Hotel, Phnom Penh, Cambodia with active support from Indian Chamber

food

.

textile

.

of Commerce (ICC) and Indian Association Cambodia (IAC) from October 30 to November 9, 2013.

During this festival fun-filled evenings of entertainment for the family includes delicious Indian food from all over the corners of India and Indian dances including Bollywood numbers by renowned Dancers from Mumbai, India.

film

.

tical pharmaceu

8th One Province One Product Exhibition 15-18 December 2013 Diamond Island, Phnom Penh

Synthetic & Rayon Textiles Export Promotion Council, India with 20 textile companies would participate in the 8th One Province One Product Exhibition at Koh Pich Convention & Exhibition Center from December

Some world-renowned Indian 15-18, 2013 to exhibit Indian textile, food such as th Murgh Chaat, Corn cotton, yarn, rayon.

Chaatn (A chaat with corn kernels), Laal Pyaz (Onion rings with red chilly The event will be adorned powder), Kosambri (Lentil based salad with Indian textiles and it would tempered with Mustard Seeds), Carrot be participated by delegates form Thayir Pacchadi (Sautéed grated the Indian commerce sector and carrots mixed in curd and flavored Cambodian business groups. with asafetida) will be served.

The event will be graced by no less than Mr. SANJAY B. DASARI, Executive Sous Chef at The Ashok Hotel in New Delhi, India. Chef Dasari had the honor of doing catering arrangements for the banquet functions in the hotel. He is also responsible for functions hosted by the Honourable Prime Minister of India at Hyderabad House for the visiting Heads of State and other dignitaries.

Among his great achievments are leading the Indian Kitchen Team at the National Games 2007 in Assam and an honorary appreciation shield received from the Chaine Des Rotisseurs, oldest Food and Wine Organization in the World.

Aside from Chef Dasari, Mr. MADHAV CHANDRA PAL, Sr. Chef de Parties of the same hotel where Chef Dasari works, will also be present in the festival. A valuable member of the team that organized the Indian Food Festival in Amsterdam, Holland in 1986, Chef Pal will be working hand in hand with Chef Dasari in arranging and preparing the best Indian food for this momentous occassion.

India Film Festival Date: TBC Chaktmouk Theatre, Phnom Penh

Embassy of India in coordination with Ministry of Culture, Bophana Audiovisual Resource Centre and Indian Chamber of Commerce in Cambodia and Indian Association in Cambodia is in process of organizing India Film Festival shortly at Chaktmouk Theatre in Phnom Penh.

Popular and the critically acclaimed Indian movies in different Indian languages including, Dil se, Kabhi Han kabhi Na, Mr India, Hum Saath Saath Hain , Antareen, Do Aankhen Barah haath, Sarfarosh, Maine Pyaar Kiya, Hum Tumhare hain Sanam, Baghban , Hum would be screened amongst others during this Film Festival.

43

september- OCTOBER 2013 issue SEPTEMBER 2013

INDIA DI-

Sankram in Andhra Pradesh, India ​​​​​​​ ប្រាសាទ សានក្រាម នៅខេត្ត អាន់ដ្រា ប្រាដេស ប្រទេសឥណ្ ឌា

44