Kοντά στόν Xριστό ΔIMHNIAIO ΦYΛΛAΔIO ΠAIΔIKΩN ENOPIAKΩN ΣYNAΞEΩN I E PA Σ M H T P O Π O Λ E Ω Σ I E PA Π Y T N H Σ K A I Σ H T E I A Σ TEYXOΣ 89 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ–ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015
Ὁ Ἅγιος Ὀνήσιμος ὁ Ἀπόστολος Ὁ Ἅγιος Ὀνήσιμος ἔζησε στά χρόνια τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Ἦταν δοῦλος στό σπίτι τοῦ πλουσίου Φιλήμονα, ὁ ὁποῖος ἦταν χριστιανός καί μέ τή χριστιανική οἰκογένειά του φερνόταν στοργικά στούς δούλους του. Ὁ Ὀνήσιμος ἦταν εἰδωλολάτρης καί ἤθελε νά ζήσει στή Ρώμη. Κλέβει τόν Φιλήμονα, γιά νά μπορέσει νά πληρώσει τά ἔξοδα γιά νά πάει στή Ρώμη, καί φεύγει κρυφά. Ὅταν ἔφθασε στόν προορισμό του, ἔψαξε γιά δουλειά ἀλλά δέν βρῆκε καί δέν εἶχε καμιά βοήθεια ἀπό πουθενά. Στενοχωρήθηκε πολύ καί ἀπογοητεύθηκε. Ὅμως, θυμήθηκε τό σπίτι τοῦ κυρίου του, τοῦ Φιλήμονα, καί τούς χριστιανούς, πού ἦταν πάντα φιλάνθρωποι, καί ἀποφάσισε νά πλησιάσει τή χριστιανική κοινότητα τῆς Ρώμης. Πράγματι, οἱ Χριστιανοί τῆς Ρώμης τόν βοήθησαν πολύ. Αὐτό τόν βοήθησε νά μετανοήσει γιά τήν πράξη τῆς κλοπῆς τοῦ Φιλήμονα, καί νά ἀλλάξει ἡ ζωή του. Μαθαίνει ὅτι βρίσκεται στή Ρώμη ὁ ὑπόδικος Ἀπόστολος Παῦλος, τόν ὁποῖο εἶχε γνωρίσει στό σπίτι τοῦ Φιλήμονα καί εἶχε ἐντυπωσιαστεῖ ἀπό τήν παρουσία του. Τόν ἐπισκέπτεται καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τοῦ δείχνει πολλή στοργή καί πατρική ἀγάπη. Ἔτσι, ὁ μέχρι τότε εἰδωλολάτρης Ὀνήσιμος αἰσθάνεται μία συνταρακτική ἐσωτερική με-
ταστροφή, ἀφοῦ γεννήθηκε μέσα του «πνεῦμα Θεοῦ» καί αἰθάνθηκε τήν ἀνάγκη νά γίνει χριστιανός. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συντάσσει τήν ἐπιστολή του πρός Φιλήμονα καί τοῦ ζητᾶ νά συγχωρέσει τόν Ὀνήσιμο, ἀφοῦ ἔχει ἤδη μετανοήσει καί ἔχει βαπτιστεῖ Χριστιανός. Στήν ἐπιστολή ἀναφέρει ὅτι: «Ἐγώ ὁ Παῦλος, ὁ ἡλικιωμένος, καί τώρα φυλακισμένος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, σέ παρακαλῶ γιά τό παιδί μου, τόν Ὀνήσιμο, ὁ ὁποῖος ἄλλοτε σοῦ ἦταν ἄχρηστος, τώρα ὅμως εἶναι χρήσιμος καί σέ ἐσένα καί σέ ἐμένα. Σοῦ τόν ἀποστέλλω πάλι καί σύ δέξου αὐτόν πού εἶναι ἡ καρδιά μου. Θά ἤθελα νά τόν κρατήσω κοντά μου, γιά νά μέ ὑπηρετεῖ, ἀντί ἐσένα, στή φυλακή πού εἶμαι χάριν τοῦ Εὐαγγελίου... Ἴσως γι᾿ αὐτό ἀποχωρίσθηκε προσωρινά ἀπό ἐσένα, γιά νά τόν ἔχεις παντοτινά, ὄχι πλέον ὡς δοῦλο, ἀλλά περισσότερο ἀπό δοῦλο, σάν ἀδελφό ἀγαπητό, ἰδιαίτερα γιά μένα, πόσο μᾶλλον γιά σένα καί σάν ἄνθρωπο καί σάν Χριστιανό. Ἐάν λοιπόν, μέ θεωρεῖς φίλο, δέξου τόν σάν νά ἦμουν ἐγώ». Ἔτσι, ὁ πρώην εἰδωλολάτρης Ὀνήσιμος ἔγινε Ἀπόστολος τῆς πίστεως καί χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος. Μετά γύρισε στή Ρώμη κοντά τόν Ἀπόστολο Παῦλο, τόν ὁποῖο ὑπη-
ρέτησε μέ ἀφοσίωση. Μετά τό μαρτύριο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου συνελήφθη ἀπό τόν Ἔπαρχο Ρώμης Τέρτυλο καί ἐξορίσθηκε στούς Ποτιόλους τῆς Ἰταλίας. Ὅμως, ὁ Ἀπόστολος Ὀνήσιμος συνέχισε μέ ζῆλο νά κηρύττει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὁ ἔπαρχος Τέρτυλος ἐπισκέφθηκε τόν τόπο ἐξορίας του καί πληροφορήθηκε τή δράση του, διέταξε νά συλληφθεῖ καί νά βασανισθεῖ. Τόν κτύπησαν ἀλύπητα καί τοῦ ἔσπασαν τά σκέλη. Στό τέλος, μετά ἀπό φρικτά βασανιστήρια, ὁ Ἅγιος Ὀνήσιμος μαρτύρησε καί ἔτσι ἔλαβε τό στεφάνι τοῦ μαρτυρίου. Τό τίμιο λείψανό
του παρέλαβε καί ἐνταφίασε μιά πλούσια ἀλλά εὐσεβής Ρωμαία Χριστιανή. Ὁ Ἅγιος Ὀνήσιμος, ὡς μαθητής τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί ἕνας ἀπό τούς ἑβδομήκοντα Ἀποστόλους, εἶναι ὁ προστάτης τῶν φυλακισμένων καί ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 15 Φεβρουαρίου. Μᾶς διδάσκει ὅτι ὅσα λάθη καί ὅσες παρανομίες κι ἄν διαπράξει κάθε ἄνθρωπος ἔχει τήν εὐκαιρία σωτηρίας καί τήν ἐλπίδα τῆς συγχώρεσης ἀπό τό Θεό, ἀρκεῖ νά μετανοήσει καί νά θελήσει νά ἀλλάξει πορεία στή ζωή του. Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Ἐπάνω Χωρίου
Ὁ Ὅσιος Πορφύριος καί ὁ παπαγάλος! Προσευχή εἶναι νά πλησιάζεις τό κάθε πλάσμα τοῦ Θεοῦ μέ ἀγάπη καί νά ζεῖς μέ ὅλα, καί μέ τά ἄγρια ἀκόμη, σέ ἁρμονία. Αὐτό ἐπιθυμῶ καί προσπαθῶ νά τό ἐφαρμόζω. Κάποιος, πρίν ἀπό καιρό, μοῦ χάρισε ἕναν παπαγάλο. Τίς πρῶτες μέρες ἦταν πολύ ἀτίθασος καί ἄγριος. Δέν μποροῦσες νά τόν πλησιάσεις, ἦταν ἕτοιμος μέ τό ράμφος του νά σοῦ κόψει τό χέρι. Θέλησα, λοιπόν, νά τόν ἡμερέψω μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί μέ τήν εὐχή. Ἔλεγα τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με» ἀπό μέσα μου ἤ καί ἀπέξω μέ μιά βεργίτσα ἀκούμπουσα πάνω στή ράχη του, ἐνῶ ὁ παπαγάλος βρισκόταν μές στό κλουβί. Αὐτή τήν κίνηση τήν ἔκανα τρεῖς φορές καί μέ προσοχή. Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας ἐπανέλαβα τό ἴδιο. Τήν ἄλλη μέρα ἐπίσης τό ἴδιο. Μετά ἀπό λίγες μέρες ἀκουμποῦσα τή βέργα πάνω ἀπ᾿ τό κεφάλι του ἁπαλά, λέγοντας πάλι τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με». Πάντα μέ προσοχή, μή θυμώσει τό πουλί. Αὐτή τήν κίνηση δέν τήν ἔκανα
πολλή ὥρα. Μετά πάλι ἀπό λίγες μέρες τόν ἀκουμποῦσα ἀπό πάνω ἀπ᾿ τό κεφάλι, συνέχιζα στή ράχη καί τόν ἔφτανα μέχρι τήν οὐρά. Ἀφοῦ δέν ἔβλεπα καμία ἀντίδραση, ἄρχισα νά βάζω τή βέργα κάτω ἀπ᾿ τό λαιμό του σ᾿ ὅλο τό στῆθος μέχρι κάτω, μ᾿ ἕναν τρόπο ἁπαλό, γιά νά μήν τό ἐκνευρίσω, καί λέγοντας πάντα τήν εὐχή. Μετά πῆρα θάρρος, ἄφησα τή βέργα, πῆρα ἕνα μολύβι κι ἔκανα τίς ἴδιες κινήσεις. Τέλος, ἄφησα τό μολύβι κι ἄρχισα νά χρησιμοποιῶ τό χέρι μου. Εἶχε ἐπέλθει πλέον ἡ ἐξοικείωση, ὁπότε τόν ἔβγαλα ἔξω ἀπ᾿ τό κλουβί κι ἀνέβαινε πάνω στόν ὦμο μου. Κάναμε περίπατο μαζί στό διάδρομο. Ἀλλά κι ὅταν καθόμουνα νά φάω, ἐρχότανε καί τρώγαμε μαζί. Τοῦ ἔδινα λίγο μῆλο κι ἐρχότανε δίπλα μου καί τό ἔτρωγε. Τώρα θέλω νά ἐξημερώσω κι ἕναν ἀετό. Ἀπό τό βιβλίο «Σταλαγματιές τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ - Οἱ Ἅγιοι καί τό περιβάλλον», ἔκδοση Ἱ. Μονῆς Χρυσοπηγῆς, Χανιά 2007.
Λύσεις κρητικῆς διαλέκτου: 1γ´, 2στ´, 3ε´, 4η´, 5ια´, 6ιγ´, 7ι´, 8ιδ´, 9β´, 10ζ´, 11δ´, 12θ´, 13ιβ´, 14α´. Λύσεις ἀκροστιχίδας τῆς Ὑπαπαντῆς: ΥΠΝΟΣ, ΠΡΑΟΤΗΤΑ, ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗΣ, ΑΖΩΚΕΡΑΜΟΥ, ΝΑΜΑ, ΤΡΙΩΔΙΟ, ΗΡΩΔΙΑΔΑ. Ἕνωση λέξεων: ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ, ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ, ΠΡΑΟΤΗΤΑ, ΥΠΟΜΟΝΗ, ΧΡΗΣΤΟΤΗΤΑ, ΑΝΑΣΤΑΣΗ, ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ, ΠΡΩΤΟΠΛΑΣΤΟΙ, ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΙ, ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ.Λύσεις ἀκροστιχίδας τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν: ΤΙΜΟΘΕΟΣ, ΡΩΜΗ, ΕΝΟΡΙΑ, ΙΩΑΝΝΗΣ, ΣΙΜΩΝ, ΙΩΒ, ΕΞΑΠΤΕΡΥΓΑ, ΡΟΒΟΑΜ, ΑΡΧΕΣ, ΡΕΠΡΟΒΟΣ, ΧΡΙΣΜΑ, ΕΞΩΚΛΗΣΙ, ΣΑΟΥΛ. Λύσεις δοκιμασίας γνώσεων: 1β, 2γ, 3β, 4β, 5α, 6β, 7γ, 8β, 9γ, 10α, 11β, 12α, 13β, 14α, 15γ. Λύσεις αἰνιγμάτων: 1. παπούτσι, 2. νοῦς, 3. καρέκλα, 4. σκούπα, 5. τράπουλα, 6. σκιά, 7. ἁλάτι, 8. δρόμος. Λύσεις ἀπροσδόκητων αἰνιγμάτων: 1. πόρτα, 2. ἠχώ, 3. ἀκρωτήρι, 4. Ἄγκυρα, 5. φύλλα, 6. κρίνος, 7. μῆλα, 8. 6 (ἕξι), 9. σταθμοί, 10. μητέρα, 11. μέτωπο, 12. δείκτης, 13. γλύπτης, 14. Ρόδος. Λύσεις σταυρόλεξου: Ὁριζόντια: 1. ΘΕΡΟΣ, 2. ΙΑΤΡΙΚΗ, 3. ΑΜΦΙΑ, 4. ΕΜΜΕΛΕΙΑ, 5. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 6. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, 7. ΜΕΓΑΣ, 8. ΜΑΤΘΑΙΟΣ, Κάθετα: 1. ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ, 2. ΝΑΜΑ, 3. ΚΡΙΑΡΙ, 4. ΑΘΗΝΑ, 5. ΚΑΙΣΑΡΕΙΑ, 6. ΘΕΟΛΟΓΟΣ, 7. ΜΑΞΙΜΙΑΝΟΣ, 8. ΠΙΣΤΗ. Λύση κρυπτόλεξου τῶν Δικαίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: ΕΝΩΧ, ΕΣΡΩΜ, ΖΑΒΟΥΛΩΝ, ΘΑΡΡΑ, ΙΑΚΩΒ, ΙΑΦΕΘ, ΙΕΣΣΑΙ, ΛΑΜΕΧ, ΛΩΤ, ΜΑΘΟΥΣΑΛΑΣ, ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ, ΡΕΒΕΚΚΑ, ΡΟΒΟΑΜ, ΣΑΜΟΥΗΛ.
Οἱ ἀπορίες μας... -Γιατί ὀνομάζεται ἀντίδωρο τό κομμάτι ἀπό τό πρόσφορο πού μοιράζει ὁ Ἱερέας στό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας; -Ἀντίδωρο εἶναι ὁ ἁγιασμένος ἄρτος (ψωμί) σέ μικρά κομμάτια, πού παίρνουμε ἀπό τό χέρι τοῦ Ἱερέως. Ὀνομάζεται Ἀντίδωρο γιατί τό μοιράζει ὁ Ἱερέας στό τέλος τῆς Θ. Λειτουργίας ἀντί τοῦ Δώρου τῆς Θείας Κοινωνίας σέ ὅσους δέν κοινώνησαν. Προέρχεται ἀπό τήν προσφορά πού ὕψωσε ὁ λειτουργός Ἱερέας στήν ἁγία Πρόθεση καί ἀπό τήν ὁποία ἔβγαλε τόν «Ἀμνό» κατά τήν «Προσκομιδή», πού μεταφέρεται κατά τή Μεγάλη Εἴσοδο στήν ἁγία Τράπεζα γιά νά μεταβληθεῖ σέ Σῶμα Χριστοῦ. Ἐπίσης, ὅταν ὑπάρχει πολύ ἐκκλησίασμα, τό Ἀντίδωρο βγαίνει καί ἀπό τά ὑπόλοιπα πρόσφορα, πού προσκόμισαν καί προσέφεραν οἱ πιστοί, προκειμένου νά τελεσθεῖ ἡ Θ. Λειτουργία. Τό πρόσφορο γίνεται ἀπό τό σιτάρι (σέ ἀντίθεση μέ τούς Ρωμαιοκαθολικόύς πού χρησιμοποιοῦν ἄζυμο ἄρτο), γιατί ὅπως οἱ κόκκοι τοῦ σίτου ἀλέσθηκαν καί ἔγιναν ὅλοι μαζί ἀλεύρι, μέ τό ὁποῖο στή συνέχεια ζυμώθηκε τό πρόσφορο, ἔτσι καί ἕνας - ἕνας, ὅλοι ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί, συγκεντρωμένοι κατά τή θεία Λειτουργία καί κοινωνώντας τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ γινόμαστε ἕνα μαζί Του. Μέ τό πρόσφορο δίνουμε νά διαβασθοῦν ὀνόματα ζώντων καί κεκοιμημένων, γιά τούς ὁποίους ἐξάγονται μερίδες ἀπό ἄλλα τμήματα τοῦ προσφόρου. Αὐτές τοποθετοῦνται ἐμπρός ἀπό τόν «Ἀμνό» καί κατά τή «συστολή» (ἕνωση) Σώματος καί Αἵματος ὁ Ἱερεύς τίς ρίχνει στό ἅγιο Δισκοπότηρο. Ἀμέσως μετά τόν Καθαγιασμό τῶν Τιμίων Δώρων, ὅπου τό τμῆμα ἀπό τό πρόσφορο πού προσκομίσθηκε ἔγινε Σῶμα Χριστοῦ καί τό κρασί Αἷμα Χριστοῦ, ὁ Ἱερέας παίρνει τά πανέρια μέ τό Ἀντίδωρο ἕνα-ἕνα καί τά ὑψώνει ἐμπρός ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα λέγοντας «Μέγα τό Ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος». Στό τέλος τῆς Θ. Λειτουργίας, μέσα σέ ἡσυχία καί τάξη, μοιράζει τό Ἀντίδωρο. Γιά νά φᾶμε Ἀντίδωρο πρέπει νά εἴμαστε νηστικοί. Τό παίρνουμε πάντα ἀπό τό χέρι τοῦ Ἱερέα, τοποθετώντας τό δεξί μας χέρι πάνω στό ἀριστερό καί μέ ἀνοιχτή τήν παλάμη, καί τό καταναλώσουμε ὅλο. Ἀντίδωρο παίρνουν, ὡς ἐπιπλέον δῶρο καί εὐλογία, καί ὅσοι κοινώνησαν, γι’ αὐτό συνηθίζεται νά ὑπάρχει μικρό πανέρι μέ Ἀντίδωρο κοντά σέ ὅσους κοινωνοῦν, ὥστε ἀμέσως μετά τή Θ. Μετάληψη νά λαμβάνουν ἕνα κομμάτι καί νά σπογγίζουν τά χείλη καί τό στόμα τους. Ὁ Ἅγιος Συμεών, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, γράφει ὅτι τό Ἀντίδωρο εἶναι «μεταδοτικό ἁγιασμοῦ καί παροχος τῆς θείας δωρεᾶς», ἐνῶ καί ὁ Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας ἐξηγεῖ ὅτι: «Ὁ ἄρτος πού διανέμεται ὡς Ἀντίδωρο, ἔχει ἀπό πρίν ἁγιασθεῖ, ἐπειδή προσφέρθηκε στόν Θεό. Ὅλοι οἱ ἐκκλησιαζόμενοι χριστιανοί τόν δέχονται μέ εὐλάβεια μέσα στή δεξιά κυρτή τους παλάμη καί ἀσπάζονται τό δεξί χέρι τοῦ Ἱερέως πού πρίν ἀπό λίγο ἀκούμπησε καί κομμάτιασε τό πανάγιο Σῶμα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Ἐπειδή ἁγιάσθηκε ὁλόκληρο, γι’ αὐτό πιστεύεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ὅτι τό χέρι τοῦ λειτουργοῦ μεταδίδει αὐτόν τόν ἁγιασμό σέ ὅσους τό ἀγγίζουν καί τό ἀσπάζονται».
Kρητική Διάλεκτος Βρεῖτε τί σημαίνουν οἱ λέξεις τῆς κρητικῆς διαλέκτου: Ἐπιμέλεια: Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Kάτω Χωριοῦ Ἱερ/τρας
1. ἅφτω 2. ἀθιβολή 3. βαρεμένη 4. ταγή 5. παρασθιά 6. κριγιός 7. κοῦμος
α) πρωί β) καθαρίζω γ) ἀνάβω δ) βγαίνω ε) ἔγκυος στ) κουβέντα ζ) χτύπησα
8. ἐμπασά 9. διαρμίζομαι 10. βάρηκα 11. πορίζω 12. ντουνιάς 13. τάχατες 14. ταχινή
η) βρώμη θ) κόσμος ι) κοτέτσι ια) τζάκι ιβ) δῆθεν ιγ) κριάρι ιδ) εἴσοδος
Ἡ ἀκροστιχίδα τῆς Ὑπαπαντῆς Υ____ Π_______ Α_______ Π__________ Α_________ Ν___ Τ______ Η_______
Εἶναι γιά τούς χριστιανούς ὁ θάνατος. Ἕνα ἀπό τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μέγας…, ὁ «καθηγητής τῆς ἐρήμου». Ὁ Ἅγιος Ἰσίδωρος ὁ … Ὁ Ἅγιος Ἰωσήφ ὁ ἐξ ... εἶναι κρητικός ἅγιος. Ἀλλιῶς τό κρασί πού χρησιμοποιεῖται στή θεία Κοινωνία. Ξεκινᾶ τήν Κυριακή του Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου. Εὐθύνεται γιά τόν ἀποκεφαλισμό τοῦ Τιμίου Προδρόμου.
Ἀντιστοίχηση Ὁ τελευταῖος αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Κόρη τοῦ Μίνωα καί γυναίκα τοῦ Θησέα Βῆμα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου Ἀρχαῖος Ἕλληνας μυθοποιός Καππαδόκες Πατέρες Γνωστός Ἕλληνας λαϊκός ζωγράφος Ἡ πρώτη χριστιανική Ἐκκλησία Ὑμνογράφος καί Μοναχή Θεία Λειτουργία Αἷμα Χριστοῦ Ἥρωας τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821 Ἐπωνυμία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου
Κασσιανή Οὐρανοφάντωρ Αἴσωπος Κων/νος Παλαιολόγος Φίλιπποι Ἀντίδωρο Γεώργιος Καραϊσκάκης Μέγας Βασίλειος Κρασί Φαίδρα Βέροια Θεόφιλος
Ἡ ἀκροστιχίδα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν Τ_______ Ρ___ Ε_____ Ι_ _ _ _ _ _ Σ____
Ἔγραψε ἐπιστολή ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πρός αὐτόν. Ἐκεῖ μαρτύρησε ὁ Ἀπόστολος Πέτρος. Ὅλοι μας ἀνήκουμε σέ μιά … μέ κέντρο τόν ναό. Ἕνας ἀπό τούς τέσσερις Εὐαγγελιστές. Ἔτσι ὀνομαζόταν πρίν ὁ Ἀπόστολος Πέτρος.
Ι__ Ε_________ Ρ_____ Α_ _ _ _ Ρ_______ Χ_____ Ε_______ Σ____
Πολύπαθος Προφήτης. Τά κρατοῦν τά «παπαδάκια» στήν ἐκκλησία. Γιός καί διάδοχος τοῦ βασιλιᾶ Σολομώντα. Ἕνα ἀπό τά ἐννέα τάγματα τῶν Ἀγγέλων. Τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου Χριστοφόρου πρίν βαπτιστεῖ. Ἕνα ἀπό τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐκκλησάκι στό βουνό, στήν ἐξοχή ἤ τήν παραλία. Ἔτσι ὀνομαζόταν ὁ Ἀπ. Παῦλος πρίν τή μεταστροφή του.
Δοκιμασία γνώσεων 1. Ὁ Χριστός γεννήθηκε: α. Στή Ναζαρέτ. β. Στή Βηθλεέμ. γ. Στήν Ἱερουσαλήμ. πππ 2. Οἱ πρῶτοι πού συνάντησαν τόν Χριστό: α. Ἦταν οἱ Μάγοι. β. Ἦταν οἱ στρατιῶτες. γ. Ἦταν οἱ βοσκοί. πππ 3. Ὁ μικρός Χριστός γεννήθηκε: α. Σέ μιά κλινική. β. Σέ ἕνα σπήλαιο. γ. Σέ ἕνα σπίτι. πππ 4. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἔτρωγε στήν ἔρημο: α. Ἄγρια ζῶα. β. Ἄγριο μέλι και ἀκρίδες, δηλ. τρυφερές ἄκρες τῶν φυτῶν. γ. Χόρτα καί ψάρια. πππ 5. Θεοφάνεια σημαίνει: α. Φανέρωση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. β. Φώτιση τοῦ Θεοῦ. γ. Βάπτισμα πππ 6. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος βάπτιζε στόν ποταμό: α. Νεῖλο. β. Ἰορδάνη. γ. Ἁλιάκμονα. πππ 7. Οἱ γονεῖς τοῦ Τιμίου Προδρόμου ἦταν: α. Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὕα. β. Ὁ Ἰωακείμ καί ἡ Ἄννα. γ. Ὁ Ζαχαρίας καί ἡ Ἐλισάβετ. πππ 8. Τό μήνυμα μετέφερε στόν Ζαχαρία: α. Ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαήλ. β. Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ. γ. Ὁ Ἀρχάγγελος Ραφαήλ. πππ
9. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ζοῦσε στήν ἔρημο: α. Τοῦ Νείλου, β. Τῆς Σαχάρας, γ. Τοῦ Ἰορδάνη. πππ 10. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος εἶπε στόν Χριστό πού τοῦ ζήτησε νά τόν βαπτίσει: α. «Πῶς φωτίσει ὁ λύχνος τό Φῶς; πῶς χειροθετήσει δοῦλος τόν Δεσπότην;». β. «Νίπτω τάς χεῖρας μου». γ. «Οὐκ εἰμί ἄξιος». πππ 11. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος πίστευε πώς ἦταν: α. Ὁ Μεσσίας. β. Ἡ φωνή στήν ἔρημο. γ. Ὁ ἐκλεκτός. πππ 12. Ὑπαπαντή σημαίνει: α. Προϋπάντηση-ὑποδοχή. β. Συνάντηση. γ. Συνομιλία. πππ 13. Ὁ γέροντας Ἱερέας πού ὑποδέχθηκε τόν Χριστό, σαράντα μέρες μετά τή γέννησή Του, ἦταν ὁ Ἅγιος: α. Γεδεών, β. Συμεών, γ. Ζαχαρίας. πππ 14. Ὅταν ὁ Ἰωσήφ καί ἡ Παναγία ἐπέστρεφαν ἀπό τά Ἱεροσύλυμα καί κατάλαβαν ὅτι ὁ Χριστός δέν ἦταν μαζί τους: α. Γύρισαν πίσω στά Ἱεροσόλυμα νά τόν ψάξουν. β. Σκέφθηκαν πώς ὁ Ἰησοῦς μποροῦσε νά βρεῖ τό δρόμο μόνος Του. γ. Ζήτησαν βοήθεια ἀπό τούς συνταξιδιῶτες τους. πππ 15. Ὁ Ἰωσήφ καί ἡ Παναγία βρῆκαν τόν δωδεκάχρονο Ἰησοῦ στά Ἱεροσόλυμα νά: α. Παίζει στό προαύλιο τοῦ ναοῦ. β. Προσπαθεῖ νά βρεῖ τό ὑπόλοιπο καραβάνι. γ. Συζητᾶ μέ τούς νομοδιδασκάλους.
Αἰνίγματα 1. Ὅλη μέρα εἶναι γεμάτο καί κινεῖται κι ὅλη τή νύχτα ἄδειο καί ἀκίνητο. Τί εἶναι; 2. Εἶμαι τό γρηγορότερο πράγμα στόν κόσμο. Τί εἶμαι; 3. Μέσα στά σπίτια κάθομαι, τέσσερα πόδια ἔχω, ὅλους ἐγώ σᾶς σέ βαστῶ κι ἀνάπαυση σᾶς σέ παρέχω. Τί εἶμαι; 4. Γύρω-γύρω γυρίζει, στή γωνιά πάει καί κάθεται. Τί εἶναι; 5. Ποιό πράμα βάζουμε καμιά φορά στό τραπέζι καί λέμε «κόψε» ἀλλά δέ τρώγεται καί πού κάνει τόν ἄνθρωπο μιά πλούσιο καί μιά φτωχό. Τί εἶναι; 6. Ἀκολουθεῖ τόν ἄνθρωπο ὅπου κι ἄν πάει κι ὅμως τίποτα δέν τρώει. Τί εἶναι; 7. Ποιό εἶναι τό ἄσπαρτο, τ’ ἀφύτευτο τοῦ κόσμου τό βοτάνι. Τί εἶναι; 8. Ἀπό πίσω μου μακραίνει κι ἀπό μπροστά μου, μοῦ κονταίνει. Τί εἶναι; Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Ἱ. Ναοῦ Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου πόλεως Σητείας
Ἀπροσδόκητα αἰνίγματα 1. Τί πάει καί ἔρχεται ἀλλά δέν ἀλλάζει 9. Τί κοινό ὑπάρχει μεταξύ τῆς ἱστορίας θέση; καί τῶν σιδηροδρόμων; 2. Τί εἶναι αὐτό πού μιλάει ὅλες τίς 10. Ἄν ἡ ἀδερφή τοῦ θείου σας δέν εἶναι γλῶσσες χωρίς νά ξέρει καμία; θεία σας, τί εἶναι; 3. Πῶς λέγεται ἡ ἄκρη τοῦ τυριοῦ; 11. Σέ ποιό μέρος τοῦ προσώπου μας 4. Ποιά πόλη βρίσκεται σέ ὅλα σχεδόν τά ὑπάρχει στρατός; πλοῖα; 12. Ποιό ἐξάρτημα τοῦ ρολογιοῦ εἶναι 5. Σέ τί μοιάζουν τά βιβλία μέ τά δένδρα; ἕνα ἀπό τά δάχτυλά μας; 6. Μέ ποιό λουλούδι ἀσχολοῦνται πάντα 13. Ποιός σκαλίζει ἀλλά δέν καλλιεργεῖ οἱ δικαστές; ποτέ; 7. Ποιά φροῦτα μᾶς παρακινοῦν στή φλυα14. Ποιό νησί τοῦ Αἰγαίου μᾶς θυμίζει ρία; τριαντάφυλλα; 8. Ποιό εἶναι τό ἀνάποδο τοῦ 9; Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Ἱ. Ναοῦ Τιμίου Σταυροῦ Ἱεράπετρας
Τό χιούμορ εἶναι...ζωή! Διάλογος συμμαθητῶν στό διάλειμμα: -Γιατί ἡ Θεσσαλονίκη ὀνομάζεται ἔτσι; -Διότι κάποτε οἱ κάτοικοί της ἦταν πολύ πλούσιοι κι ὅταν πήγαινε ὁ ἰδιοκτήτης νά τούς ζητήσει νοίκι, τόν ρωτοῦσαν: «Θές ἄλλο νοίκι;». *** Ὁ δάσκαλος στό μάθημα τῆς Γλώσσας ἀπευθυνόμενος στούς μαθητές λέει: -Πλένομαι, πλένεσαι, πλένεται. Τί εἶναι; Κι ὅλοι οἱ μαθητές ἀπαντοῦν μαζί: -Κυριακή, κύριε! *** Ἡ μικρή Κική κάθεται στά γόνατα τοῦ θείου της. -Θεῖε μου, ἐπιτρέπεται νά μετρήσω τίς τρίχες τοῦ κεφαλιοῦ σας; -Μοῦ φαίνεται, παιδί μου, πώς δέ θά μπορέσεις νά τά καταφέρεις. -Οὔ, ξέρω νά μετράω ὥς τά δέκα! *** Ὁ δάσκαλος τῆς Α΄ Δημοτικοῦ ρωτᾶ τόν
Τάκη στά Μαθηματικά: -Ἄν σοῦ δώσω δύο γατάκια κι ἄλλα τρία σοῦ δώσει ὁ διευθυντής, πόσα γατάκια θά ἔχεις; -Ὀκτώ. -Πρόσεχε, παιδί μου, γιατί ὀκτώ; -Γιατί ἔχω ἄλλα τρία γατάκια στό σπίτι μου, κύριε. *** Ἕνας κύριος ρωτάει τό Λάκη: -Ποῦ πᾶς τόν κόκορα; -Τόν πηγαίνω στό ρολογά, γιατί πάει μιά ὥρα μπροστά! *** Ὁ πατέρας στό γιό του: -Βασίλη, ἐπειδή μοῦ ἔφερες τόσο καλό ἔλεγχο, θά σοῦ κάνω ὅποια χάρη μοῦ γυρέψεις. Λέγε, τί θέλεις; -Νά μήν ξαναπάω σχολεῖο! Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Ἁγίας Φωτεινῆς Ἱεραπέτρας
Σ Υ Ν Τ Α Γ Η : Πί τ σ α μ έ σ π α ν ά κ ι
ΥλιΚα για τη Ζύμη: P 500 γρ. (2 & ½ κούπας) ἀλεύριO 290 γρ. (1 & 1/5 κούπας) χλιαρό νερόπ 35 γρ. (2 & ½ κουταλιές) ἐλαιόλαδο ΥλιΚα για τη γεμιση:Q 500 γρ. (5 κοῦπες) σπανάκι ψιλοκομμένο O 200 γρ. (1 κούπα) τριμμένο ἀνθότυρο P 200 γρ. (1 κούπα) μυζήθρα O 2 φρέσκα κρεμμύδια P 1 ματσάκι (1 κούπα) μάραθο ψιλοκομμένο π 10 τεμάχια λιαστές ντομάτες Q 1 κουταλάκι (5 γρ.) ἁλάτι O ½ κουταλάκι (2,5 γρ.) πιπέρι P 1 & 1/3 κούπας (200 γρ.) τυρί τριμμένο. Ἐκτέ λεση: Ζυμώνουμε τά ὑλικά γιά τή βάση τῆς πίτσας μέχρι ἡ ζύμη μας νά γίνει ἁπαλή καί ἐλαστική. Ἔπειτα, ἀφήνουμε τή ζύμη νά ξεκουραστεῖ γιά 30 λεπτά καί στή συνέχεια τήν τοποθετοῦμε σέ ταψί καί ψήνουμε γιά 5-6 λεπτά στούς 180οC μέχρι νά σταθεῖ. Στό μεταξύ, ἀνακατεύουμε σέ ἕνα μπώλ ὅλα τά ὑλικά γιά τή γέμιση, ἐκτός ἀπό τή μυζήθρα καί τό τυρί. Βάζουμε πάνω στή βάση τῆς πίτσας λίγο ἐλαιόλαδο, λίγη μυζήθρα καί τό μίγμα μέ τό σπανάκι. Στή συνέχεια βάζουμε καί τήν ὑπόλοιπη μυζήθρα καί τό τριμμένο τυρί. Τέλος, ψήνουμε στούς 180οC γιά 20 λεπτά περίπου. Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Παλαικάστρου Σητείας
Xρωματίσετε τήν εἰκόνα, πού εἰκονίζει τόν Χριστό καί τούς Ἀποστόλους μέ τή μορφή τῆς Ἀμπέλου καί τῶν Κλημάτων.
Σταυρόλεξο
Ὁριζόντια: 1. Ἀλλιῶς τό καλοκαίρι. 2. Ἐπιστήμη πού σπούδασε ὁ Μέγας Βασίλειος στήν Ἀθήνα. 3. Ἱερατικά ἐνδύματα. 4. Ἡ μητέρα τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. 5. Ἡ πόλη πού ἔχει πολιοῦχο της τόν Ἅγιο Δημήτριο. 6. Ἕνας ἀπό τούς Τρεῖς Ἱεράρχες. 7. Ἦταν καί ὁ Ὁσιος Ἀντώνιος. 8. Ἕνας ἀπό τούς τέσσερις Εὐαγγελιστές. Κάθετα: 1. Μετάνοια ἤ ...: Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μας. 2. Χωρίς αὐτό δέ γίνεται Θεία Κοινωνία. 3. Αὐτό θυσίασε τελικά ὁ Ἀβραάμ στή θέση τοῦ Ἰσαάκ. 4. Ἡ πόλη πού εἶχε πρῶτο Ἐπίσκοπό της τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη. 5. Ἐκεῖ γεννήθηκε ὁ Μέγας Βασίλειος. 6. Ἐπωνυμία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ. 7. Εἰδωλολάτρης αὐτοκράτορας τῆς Δυτικῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. 8. Αὐτή ὁδήγησε ἀναρίθμητους Ἁγίους στό μαρτύριο. Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Παλαικάστρου Σητείας
Βρές 14 Δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης Μ Α Θ Ο Υ Σ Α Λ Α Σ Η Ι Ι Ε
Ε Ρ Α Χ Υ Α Α Α Α Ν Θ Η Α Ζ
Λ Α Ρ Α Ν Μ Η Μ Γ Ρ Κ Ε Φ Α
Χ Κ Ρ Ε Α Ο Ο Ε Ο Γ Ο Ι Ε Β
Ι Τ Α Λ Σ Υ Μ Χ Α Ι Σ Σ Θ Ο
Σ Ι Α Α Η Η Ο Ο Α Α Τ Ε Ι Υ
Ε Ξ Ο Υ Σ Λ Ω Τ Η Σ Ν Δ Ε Λ
Δ Ι Α Ι Ι Υ Α Α Ι Ω Σ Ι Σ Ω
Ε Σ Ρ Ω Μ Μ Ε Φ Χ Ε Ι Α Σ Ν
Κ Ι Α Ρ Ο Β Ο Α Μ Κ Α Ι Α Ι
Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Μιχαήλ Ἀρχαγγέλου Ἱεράπετρας
Ο Α Γ Ι Α Κ Ω Β Η Η Ι Ν Ι Μ
Σ Ε Ρ Ε Β Ε Κ Κ Α Π Η Γ Η Σ