Javanese - The Book of Judges

hakim

BAB1

1SawiséYosuaséda,wongIsraèlbanjurpadhatakon marangPangéran,"Sapasingkudumajudhisiknglawan wongKanaan?"

2Pangéranbanjurngandika,"Yéhudabakalmunggah,lah, Akuwismasrahakénegaramarangtangané"

3YehudatumulingandikamarangSimeon,sadulure:“Sira meluakumenyangtanahku,supayapadhaperangnglawan wongKanaan;Lanakuugabakalmèlukowémenyang tanahmuMulanéSiméonmèlu

4Yehudabanjurmunggah;SangYehuwahngulungake wongKanaanlanwongFerismarangingtangane,temah padhadipatenianaingBezeksepuluhewu.

5Wong-wongmaubanjurnemoniAdoni-Bezekanaing Bezek,banjurpadhaperangnglawanwongKanaanlan wongFeris.

6NangingAdonibézekmlayu;nulidioyak-oyak,dicekel landikethokijempollansikile

7SangPrabuAdoni-Bezekbanjurngandika:“Pararatu sawidakdasa,kangpadhangethokjempollansikile,padha ngumpulakedhaharananaingsangisoremejaku PanjenenganébanjurdigawamenyangYérusalèm,banjur sédaanaingkana

8WongYehudapadhaperangnglawanYérusalèm; 9SawusemangkonowongYehudapadhanglurugperang nglawanwongKanaan,kangpadhamanggoning pagunungan,ingsisihkidullaninglebak 10YehudanulinempuhwongKanaankangmanggoning Hebron,kangbiyenjenengeHebronKiryat-Arba,banjur mateniSesai,AhimanlanTalmai

11Sakaingkonobanjurnglurugiwong-wongingDebir; 12Kalebnulingandika,"SapasingnggebagKiryat-Sefer lanngrebutkuthaiku,ikubakalSunparingiAkhsa,anakku wadon,dadigarwane."

13OtnièlanakéKénas,adhineKalèb,singngrebutkutha mau,banjurdiparingibojoAksa,anakéwadon.

14Barengwistekaningngarsané,wongwadonmau banjurmbudidayanyuwunpategalanmarangbapakné Kalebbanjurngandikamarangwongwadonmau,"Apa singkokkarepaké?"

15Wongwadonmaukandhamarangwongmau:“Aku wènèhanaberkah,awitkowéwismaringiakutanahing sisihkidul;Akuugamenehisumberbanyu.LanKaleb menehidhewekesumberndhuwurlansumberngisor

16ParaputranewongKeni,maratuwaneNabiMusa,padha metusakaingkuthawitkurmakarobaniYehudamenyang ingara-arasamunYehuda,ingsakiduleArad;banjurpadha lungalanmanggonanaingsatengahewongakeh.

17YehudabanjurtindakkaroSimeon,sadulure,lanmateni wongKanaankangmanggoningZefat,ngantitumpes kabeh.KuthamaudiaraniHorma.

18YehudaugangrebutGazasawewengkone,Askelon dalahwewengkone,lanEkrondalahwewengkone 19PangeranYehuwahnunggilkaroYehuda;lan nundhungiwonginggunung;nangingorabisanundhung wonginglebak,amargapadhaduwekretawesi

20HebronbanjurdiparingakemarangKaleb,kayakang dipangandikakakedeningNabiMusa;

21Wong-wongYebussingmanggoningYérusalèmora ditundhungdéningbaniBenyaminNangingwongYebus padhamanggonkarobaniBenyaminanaingYerusalem ngantisaprene

22LanturuneYusufugapadhanempuhBetel,lan PangeranYehuwahnunggilkarodheweke.

23LanturuneYusufutusannitipriksaBetel(Saikijeneng kuthakasebutsadurungeLuz)

24Telik-telikmauweruhanawongmetusakakutha,nuli padhakandhamarangwongmau:“Kawulamugikarsaa tuduhnalebetipunkuthapunika,supadoskawulasami paringwelasasihdhatengpanjenengan.”

25Barengdiparingidalanmlebumenyangkutha,kutha maudigebugiklawanlandhepingpedhang;Nangingwong maulankulawarganékabèhdiluwari.

26WongmaubanjurlumebuingtanahewongHet,banjur yasakutha,banjurdijenengiLus,ngantitekansepréné

27Manasyeoranundhungiwong-wongingBet-Seanlan kutha-kuthane,Taanakhlankutha-kuthane,lanwong-wong ingDorlankutha-kuthane,lanwong-wongingYibleam lankutha-kuthane,lanwong-wongingMegidolankuthakuthane,nangingwongKanaanoragelemmanggoning tanahkono.

28BarengwongIsraèlwiskuwat,wongKanaanpadha didadèkaképajeg,lanoraditundhungibabarpisan

29EfraimugaoranundhungwongKanaansingmanggon ingGezer;nangingwongKanaanpadhamanggonanaing Gezeringsatengahe

30WongZebulonoranundhungiwongKitronlanwong Nahalol;nangingwongKanaanpadhamanggonanaing satengahewong-wongmaulanpadhadadiwong-wong kangpadhadadibeya.

31AsyerugaoranundhungwongingAkho,ingSidon, Ahlab,Akhzib,Helba,AphiklanRehob

32NangingwongAsyerpadhamanggonanaingsatengahe wongKanaan,kangpadhamanggoningtanahkono, amargapadhaoranundhungi

33Naftaliugaoranundhungiwong-wongsingmanggon ingBèt-Semeslanwong-wongingBèt-Nat;nanging manggonanaingsatengahewongKanaan,wongingtanah kono,nangingwong-wongingBet-SemeslanBet-anat padhadadibeya

34WongAmoribanjurmeksawong-wongDhanmenyang inggunung,amargapadhaoranglilaniwong-wongmau mudhunmenyanglebak

35NangingwongAmoripadhaarepmanggonanaing pagununganHeresingAyalonlaningSaalbim; 36TapelwateséwongAmoriwiwitsakamunggah menyangAkrabim,wiwitsakainggunungparanglan munggah.

BAB2

1SawisémengkonoMalaékatéPangérantindaksaka GilgalmenyangBokimsartangandika:“Kowéwis DaktutakemetusakaMesirlanwisDakgawamenyang negarasingDakprasetyakakékarosupaosmarangpara leluhurmu;lanAkungandika,Akuorabakalbreak prajanjiankarokowé.

2Siraajapadhagawéprajanjiankarowongkangmanggon ingnagaraiki;misbyah-misbyahepadhasirajugrugana, nangingsirapadhaorangestokakedhawuhingSun.

3MulanéAkuugangandika:Akuorabakalnundhung wong-wongmausakaingngarepmu;nangingbakaldadi eriinglambungmu,lanallahebakaldadikalanetumrap kowe.

4BarengMalaékatéPangéranngandikamarangwong Israèlkabèh,bangsaIsraèlbanjurpadhanangis

5PanggonanmaubanjurdijenengiBokhim,lananaing konopadhanyaosakékurbanmarangPangéran.

6BarengYosuanglilaniwong-wongmaupadhalunga, wongIsraèlbanjurpadhabalimenyangtanah-pusakané kanggongejegitanahkono

7Wong-wongpadhangabektimarangPangéraning salawasésugengéYosualansalawaséumuréparapinituwa singumuréselawaséumuréYosua,singpadhanyumurupi sakehingpakaryanagungsingditindakakédéning PangéranmarangIsraèl.

8YosuabinNun,abdinéYéhuwah,séda,umurésatus sepuluhtaun

9PanjenenganébanjurdisarèkakéanaingtlatahétanahpusakanéingTimnatheres,ingpagununganEfraim,ing salorégunungGaas

10Sawiséikukabèhwongturun-tumurunpadha diklumpukakemarangparaleluhuré,lansawiséikuana turunanliyanékangorawanuhmarangPangéranlanora wanuhmarangPangéranlanapasingwisditindakaké kanggowongIsraèl

11WongIsraelpadhanglakoniapakangalaanaing paningalingSangYehuwahlanngabektimarangBaal.

12Wong-wongmaupadhaninggalPangéran,Allahépara leluhuré,singwisngiridwong-wongmaumetusakaing tanahMesir,banjurpadhamanutmarangallah-allahliyané, yaikuallahébangsa-bangsaingsakiwa-tengené,lan nyembahmarangwong-wongmaulangawédukané Pangéran.

13Wong-wongmaupadhaninggalYéhuwahlanngabekti marangBaallanAsytarot

14MulabebenduneSangYehuwahmulad-muladmarang wongIsrael,banjurdiulungakemarangtanganewongwongkangngrampas,lanpadhadiedolmarangingtangane mungsuheingsakubenge,ngantiorabisangadegmaneh anaingngarepemungsuhe

15Ingngendi-endipadhametu,astaneSangYehuwah nglawanwong-wongmaumargasakapiala,kayakangwus kadhawuhakedeningSangYehuwahlankayakangwus diprasetyakakedeningSangYehuwahmarangwong-wong mau,temahpadhanandhangsusahbanget.

16NangingSangYehuwahnjumenengakehakim-hakim kangngluwariwong-wongmausakaingtanganewongwongkangnjarah-rayah

17Nangingwong-wongmaupadhaorangrungokake marangparahakime,malahpadhanisthamarangallah liyanelannyembahmarangiku.nangingpadhaora nglakoni

18NalikaSangYehuwahngangkathakimmau,Sang Yehuwahnunggilkarohakimmaulanngluwariwongwongmausakaingtanganemengsah-mengsahing salawas-lawasejumenenghakim,amargaSangYehuwah mratobatmargasakapaseduluranmargasakawong-wong kangnindheslannganiaya

19Barenghakiméwisséda,wong-wongmaubanjurpadha balilanngrusakawakédhéwéngluwihiparaleluhuré, kanthingetutakéallahliyakanggongabektilansujud

marangwong-wongmaupadhaoralerensaka panggawenedhewe,utawasakalakunewangkal.

20MulanébebendunéPangéranmulad-muladmarang Israèl;pangandikane:“Amargabangsaikinerak prasetyaningSunkangwusSundhawuhakemarangpara leluhurelanorangrungokakemarangdhawuhingSun; 21Ingsunorabakalnundhungsiji-sijiasakaingngarepe bangsa-bangsasingditinggalYosuanalikaseda.

22Supayalumantarwong-wongmau,Ingsunbakal mbudidayawongIsrael,apapadhanetepidalaneSang Yehuwahlanlumaku,kayakangditindakakedeningpara leluhureutawaora

23MulanéYéhuwahnilarbangsa-bangsamau,tanpa nundhungiwong-wongmaulanoramasrahakémaranging tanganéYosua

BAB3

1Ikibangsa-bangsasingditinggaldéningPangérankanggo ngujibangsaIsraèl,yaikuwongIsraèlsingdurungngerti sakèhéperangingKanaan;

2MungsupayaturunewongIsraelpadhangertilanmulang perangmarangwong-wongiku,saora-oranewongkang sadurungeorangertiapa-apa;

3YaikupanggedhenewongFilistilima,lansakehewong Kanaan,wongSidonlanwongHewi,kangpadhamanggon ingpagununganLibanon,wiwitsakainggunungBaalHermonngantitekaninglurung-lurungingHamat.

4Wong-wongmaukudumbudidayawongIsraèl,supaya ngertiapabakalngestokakédhawuhéPangéran,sing didhawuhakédéningAllahmarangparaleluhurélumantar Musa

5WongIsraelpadhamanggonanaingsatengahewong Kanaan,wongHet,wongAmori,wongFeris,wongHewi lanwongYebus

6Lanpadhanjupukanakwadondadisomahe,lananakanakewadondiwenehikanggoanaklanang,lanpadha ngabektimarangallahe

7WongIsraelpadhanglakoniapakangalaanaing paningalingSangYehuwah,ngantilalimarangPangeran Yehuwah,GustiAllahe,lanngabektimarangBaallanpara brahala

8MulanébebendunéYéhuwahmulad-muladmarangwong Israèl,mulanéwong-wongmaudidolmarangKusanRisataim,ratuingMesopotamia,lanwongIsraèlngabdi marangKusan-Risataimwolungtaun.

9BarengwongIsraelpadhasesambatmarangSang Yehuwah,SangYehuwahparingpangluwaranmarang wongIsrael,kangmitulungi,yaikuOtnielbinKenas, adhineKaleb

10LanRohéPangérannulitumujumarangpanjenengané, lanpanjenenganéngadiliwongIsraèllanbanjurmetu peranglantanganéngalahakeKusan-risataim

11TanahikulerenpatangpuluhtaunLanOtnielbin Kenazseda

12WongIsraèlbanjurpadhanglakonialamanèhanaing paningalingéPangéran,lanYéhuwahnguwatkéEglon,ratu ingMoab,nglawanwongIsraèl,mergawong-wongkuwi nglakoniapasingalaanaingpaningalingéYéhuwah

13PanjenenganébanjurnglumpukakébaniAmonlan wongAmalekmenyangingngarsané,nulimangkat nyerangwongIsraèllanngejegikuthanéwitkurma

14WongIsraelbanjurpadhangabdimarangEglon,ratu ingMoab,wolulastaun.

15NangingbarengwongIsraelpadhasesambatmarang PangeranYehuwah,SangYehuwahbanjurparing pangluwaran,yaikuEhudbinGera,wongBenyamin,wong kiwa

16NangingÉhudgawékerissingdawanérongasta;lan banjurdisabetakeingsandhanganeingpuputengen.

17SawusemangkonoSangPrabubanjurngaturake pisungsungmarangSangPrabuEglon,ratuingMoab,dene Eglonikuwonglemubanget

18Sawisérampungnyaosaképisungsung,wong-wong kangpadhanggawapisungsungmaubanjurdidhawuhi lunga

19Nangingpanjenenganepiyambakbanjurbalisaka kuburankanganaingpinggirGilgallanmatur:“Dhuh SangPrabu,kawulabadhenyuwunpirsadhateng panjenengan”Lankabehsingngadegingsandhingepadha metusakaingngarsane.

20Ehudbanjurmaranipanjenengané;landheweke lungguhingkamarmangsapanas,kangkanggoawake dhewe.Ehudbanjurngandika,"Akuduwepesensaka GustiAllahmarangkowe"Panjenenganébanjurjumeneng sakaingpalenggahané

21Ehudbanjurngacungaketanganekiwa,njupukkeris sakapuputengene,banjurdiuncalakeingwetenge

22Langagangugamlebuingmburilading;langajihe nutupladinge,ngantiorabisanarikkerissakaingwetenge; lanreregetmetu

23Ehudbanjurmetusakaingserambilannutuplawanglawangekamarlandikunci.

24Barengwismetu,paraabdinépadhateka;Barengpadha weruh,lahlawang-lawangpamondhokanpadhakakunci, banjurpadhangucap,"Satemenedhewekenutupisikileana ingkamarmangsapanas"

25Wong-wongmaupadhanginepngantipadhaisin Mulanéwong-wongmaupadhanjupukkuncilanmbukak kunciné,lahbendaranétibaingbumi

26Ehudtumulioncatsajronepadhanginep,nglangkungi watu-watu,lanngungsimenyangSeirat.

27Barengwistekan,banjurngunèkakékalasangkaanaing pagununganÉfraim,wongIsraèlbanjurpadhamudhun sakaingpagunungan,lanPanjenenganéndhisiki.

28Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau: “Padhamèluaaku,awitPangéranwisngulungaké mungsuhmu,wongMoabmarangtanganmu.Wong-wong maubanjurmandhapngetutaképanjenengané,lanpadha nyabrangingbengawanYardenmenyangMoab,lanora nglilaniwongsiji-sijianyabrang

29IngnalikasamanawongMoabpadhadipatenikira-kira sepuluhewu,kabehwonggagahprakosalanwonggagah prakosa;lanoraanawongsiji-sijiakangoncat.

30IngdinaikuMoabditelukakédéningwongIsraèl Tanahmaubanjurlerenwolungpuluhtaun

31SawiséikuSamgarbinAnat,kangmatèniwongFilisti nematusnganggopenthungsapi,lanugangluwariwong Israèl.

BAB4

1NalikaEhudseda,wongIsraelpadhanindakakeapakang alamanehanaingpaningalingSangYehuwah

2SangYehuwahbanjurngedolwong-wongmaumarang tanganeYabin,ratuingKanaan,kangngastapaprentahan ingHazor;panggedheningwadya-balaikuSisera,kang manggoningHaroset,bangsa-bangsaliya.

3WongIsraèlbanjurpadhasesambatmarangPangéran, amargadhèwèkéduwékrétawesisangangatus;lanrong puluhtaunPanjenenganénganiayawongIsraèl

4Debora,nabiwadon,garwaneLapidot,dadihakiming Israelnalikasemana

5DhewekemanggoningsangisorewitkurmaDebora,ing antaraneRamalanBetelingpagununganEfraim,lanwong Israelpadhanemonidhewekekanggopangadilan

6WongwadonmaubanjurutusannimbaliBarakbin AbinoamsakaingKedesnaftalilanmatur:“ApaPangeran Yehuwah,GustiAllaheIsrael,dududhawuh,mangkene: LungaamenyangingpagununganTaborlanajakasepuluh ewuwongsakabaniNaftalilanbaniZebulon?

7IngsunbakalngiridSiseramenyangingkaliKison, panggedheningwadya-balaYabin,dalahkreta-kretanelan wadya-balane;lanbakalSunpasrahkemarangtanganira

8Barakbanjurngandikamarangwongwadonmau,"Yèn kowéarepndhèrèkaku,akubakallunga,nangingyèn kowéoramèluaku,akuorabakallunga"

9Aturwangsulane:“Akumesthibakalmelukoweamarga SangYehuwahbakalngedolSiseramarangtanganewong wadonDeborabanjurjumenenglantindakkaroBarak menyangKedesy

10BarakbanjurnimbaliZebulonlanNaftalimenyang Kedesy;Deborabanjurmunggahkarowongsepuluhewu 11Heber,wongKeni,turuneHobab,maratuwaneNabi Musa,wispisahkarowongKenilanmasangtarubnganti tekaninglebakZaanaim,ingsacedhakeKedesy 12Wong-wongmaupadhangandhaniSiserayènBarakbin AbinoamwismunggahinggunungTabor.

13Siserabanjurnglumpukakésakehingkrétané,yaiku krétawesisangangatus,lansakehebalakangndhèrèkaké, sakaHarosèt,bangsa-bangsaliyangantitekaningKali Kison

14DhéborabanjurngandikamarangBarak:“Ngadega! AmargaikidinaneSangYehuwahngulungakeSisera marangtanganmuBarakbanjurmudhunsakainggunung Tabor,lanwongsepuluhewumèlu

15SangYehuwahbanjurnggegirisiSiseradalahsakehe kretanelanwadya-balanekabehkalawanlandheping pedhanganaingngarepeBarak;temahSiseramandhap sakakrétanélanmlayulumayu.

16NangingBarakngoyakkréta-krétalanwadya-balané ngantitekaningHaroset,bangsa-bangsaliya,lanwadyabalanéSiserakabèhpadhatiwasinglandhepingpedhang; lanoraanawongsiji-sijiakangkari

17NangingSiseralumayulumayumenyangingtarube Yael,garwaneHeber,wongKeni,amargaanatentremrahayuantaraneYabin,ratuingHazor,lankulawargane Heber,wongKeni

18YaelbanjurmetunemoniSiseralankandhamarang Sisera:“Dhuhgusti,kulaaturimrana!ajawediLannalika dhewekemlebumenyangingtarub,dhewekeditutupi nganggojubah

19Wongwadonmaubanjurngandikamarangwong wadonmau:“Akuwènèhanabanyusathithik;awitaku ngelakWongwadonmaubanjurmbukakgendulisisusu, diwènèhingombé,banjurditutupi

20Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Ngadegainglawangingkémah,lanmanawaana wongsowanlantakonmarangkowé:Apaanawonging kéné?"supayakowekandha,Ora.

21Yael,garwaneHeber,banjurnjupukpakuingtarublan njupukpaluingtangane,lanalon-alonmaraniYael,lan pakuingpelipiselanditancepakeinglemah,amarga dheweketurulankesel.Dadidhewekeseda.

22BarengBarakngoyak-oyakSisera,Yaèlmetu methukakéwongélanngandikamarangpanjenengané, "Ayo,akubakalnduduhkémarangkowéwongsing kokgoleki"Barengwislumebuingkémahé,lahSisera gumlethakmati,lanpakunéanaingpelipisé.

23IngdinaikuGustiAllahnulungiYabin,ratuingKanaan, anaingngarepewongIsrael

24NangingtanganéwongIsraèlterusmajulanngungkuli Yabin,ratuingKanaan,ngantitumpesYabin,ratuing Kanaan

BAB5

1IngdinaikuDèboralanBarakbinAbinoampadha ngrungokakékidung:

2PadhasaosapujimarangSangYehuwah,margasaka piwaleseIsrael,nalikawong-wongikupadharelanyaosake awakedhewe

3Hepararaja,rungokna!padhangrungokna,hepara pangeran;Ingsun,iyaIngsun,bakalngidungakeasmane SangYehuwah;Akuarepngidungakémasmurkonjuk marangPangéran,AllahéIsraèl

4DhuhYehuwah,nalikaPadukatindaksakingSeir,nalika PadukatindaksakingpategalaningEdom,bumigonjangganjing,langitsumungkem,mega-meganetesakentoya

5Gunung-gunungpadhaleyeh-leyehanaingngarsane SangYehuwah,iyaikuSinaisakaingngarsaneSang Yehuwah,GustiAllaheIsrael

6IngjamaneSamgarbinAnat,ingjamaneYael,dalandalangedheoradienggoni,lanwong-wongsingpadha lelunganpadhaliwatingdalan-dalan

7Wong-wongingdesa-desapadhaleren,padhalerenana ingIsrael,ngantiIngsunDeborajumenenglanjumeneng ibuingIsrael

8Padhamilihallahanyar;banjuranaperanginggapura: apaanatamengutawatumbakkatoningantaranepatang puluhewuingIsrael?

9ManahkawulatumujumarangparapanggedheningIsrael, kangpadharelanyaosakeawakedheweanaingsatengahe rakyat.PujiaPangeranYehuwah.

10Padhangomonga,héparawongkangnunggangkuldi putih,kanglungguhingpangadilanlanlumakuanaing dalan

11Wong-wongkangpadhakaluwaransakaswaraning pamanahanaingpanggonan-panggonannimbabanyu,ana ingkonobakalpadhanyritakakepakaryaneSangYehuwah kangadil,yaikutumindakkangbenertumrapwong-wong ingdesa-desaneingIsrael;

12Tangia,tangi,dhuhDebora,tangia,tangia,ngucapna kidung!

13Wong-wongkangisihkarididadèkakénguwasanipara panggedhéingantaranéparabangsa,dénéSangYehuwah ndadekakeakunguwasaniparapangwasa

14SakaingEfraimanaoyodkangnglawanwongAmalek; sawusekowe,dhuhBenyamin,anaingantaranebangsamu; sakaingMakhirtumurunparagubernur,lansakaing Zebulonwong-wongsingnyekelpulpenpanulis.

15ParapanggedheneIsakharpadhakaroDebora;Isakhar lanBarakugadikongkonmlakumenyanglebakKanggo golonganRubenanapikirangedheingati

16Yagenekowededalemanaingkandhang-kandhang wedhus,ngrungokakeswaranewedhus-wedhuse?Tumrap golonganeRubenanapanguwasaningati

17GiléadmanggoningsabrangéKaliYardèn,lanyagene Dhantetepanaingkapal?Asyertetepingpinggirsegara, lanmanggoningjurang.

18ZebulonlanNaftaliikubangsasingngorbanake nyawanengantimatianaingtengger-tenggerpangurbanan ingara-ara.

19Pararatupadhatekalanperang,banjurperangkaropara ratuingKanaananaingTaanakingpinggirkaliMegido; padhaoranjupukdhuwit.

20Padhaperangsakaswarga;lintang-lintangingdalane perangnglawanSisera

21BengawanKisonnyirnakakewong-wongmau,yaiku bengawanKisonDhuhnyawakawula,Padukasampun ngidak-idakkekuwatan

22Sawiséikukukujaranpadharemuksranajroning pransing,pransingpransingparapransing

23Ipat-ipatéMeroz,pangandikanéMalaékatéPangéran! amargapadhaoratekanulungiSangYehuwah,mitulungi SangYehuwahnglawanparaprawira

24RahayungluwihiwongwadonYael,garwaneHeber, wongKeni,bakaldiberkahingluwihiwongwadoning tarub

25Dhewekenjalukbanyu,landhewekediwenehisusu; dhewekenggawabutteringsajianlordly.

26Tanganenempelakepaku,lantanganetengenmarang palutukang;Siseradigebugnganggopalu,lansirahe dipenggal,nalikadhewekenjojohlannjeblugingpethine.

27Ingsampéyanétumungkul,ambruk,ambruk;

28IbuneSiseranulinyawangingcendhelalannguwuhuwuhanaingkisi-kisi:Yagenekretanetekanengantisuwe? kengingmenapakemawonrodhaningkretanipun?

29Parawongwadonkangwicaksanapadhamangsuli,iya padhamangsulimarangawakedhewe,

30Apawong-wongmauorakesusu?apapadhaoradibagi mangsa;kanggosabenwongwadonutawaloro;kanggo Siseraminangkamangsasingmawarni-warni,mangsane mawarni-warni,manekawarnawarniingsisihkiwatengenipun,ngetutakegulunepararampasan?

31Mangkonougasakehemungsuhmu,dhuhYehuwah, mugikarsaatumpes,nangingtiyangingkangnresnani Padukamugikarsaakadossrengéngé,ingkangsumedya sumedya.Lantanahlerenpatangpuluhtaun.

BAB6

1WongIsraelpadhanglakoniapakangalaanaing paningalingSangYehuwah,temahpadhadiulungake deningSangYehuwahmarangingtanganewongMidian pitungtaunlawase

2WongMidianbanjurngalahakéwongIsraèl,mulané wongIsraèlpadhagawéguwa-guwalanguwa-guwalan beteng-betenganaingpagunungan

3BarengwongIsraèlnyebar,wongMidianlanwong Amalèklanwong-wongingsisihwétanpadhanglurugi.

4Wong-wongmaupadhangepungkémahnglawanwongwongmaulannumpespametunébumingantitekaning Gaza,lanoraanapangankanggoIsraèl,wedhusgèmbèl, sapilankuldi

5Wong-wongmaupadhamunggahkaroraja-kayalan tarub-tarubipun,sartakathahipunkadoswalang.awit wong-wongmaulanunta-untanéoraanawilangan,lan padhalumebuingtanahkonoarepnyirnakaké

6WongIsraelpadhamlaratbangetmargasakawong Midian;lanwongIsraelpadhasesambatmarangSang Yehuwah.

7BarengwongIsraelpadhasesambatmarangSang YehuwahmargasakawongMidian,

8IdaSangHyangWidiWasangutusnabimanggihin bangsaIsraele,sarwingandikasapuniki:“IdaSangHyang WidiWasa,WidinIsraele:IdaSangHyangWidiWasa,Ida SangHyangWidiWasa,WidinIsraele,sapuniki:“Ida SangHyangWidiWasa,WidinIdaSangHyangWidi WasasampunngutussemetonsakingMesir,turngintunang semetonsakingpawulan.

9IngsunngluwarisirasakaingtanganewongMesirlan sakaingtanganesakehewongkangnindhesmarangsira, sartapadhaSuntundhungsakaingngarepiralantanahe padhaSunparingimarangsira;

10Akubanjurngandikamarangkowé:AkuikiPangéran Allahmu;AjawedimarangallahewongAmori,kang tanahekowepadhamanggon,nangingkowepadhaora ngestokakedhawuhingSun

11AnaMalaékatéPangéranrawuhlanlenggahanaing sangisoréwitoakingOfra,kagunganéYoas,wongAbièzer 12MalaékatéPangérannulingatingalmarang panjenenganésartangandika:“PangeranYehuwahnunggil karokowé,heprawirakanggagahprakosa

13GidéonnulimaturmarangGidéon,"DhuhGusti, manawiPangérannunggilkaliyankula,punapadenekula samikedadosanpunika?Laningngendikabehkaelokankaelokane,kangdicritakakedeningparaleluhurkita, mangkene:ApaPangeranYehuwahorangiridkitasakaing tanahMesir?nangingsaikiSangYehuwahwusnilarkita lanmasrahakekitamarangtanganewongMidian 14PangeranYehuwahtumulimirsaniwongmausarta ngandika:“Siralungaanganggokekuwatanmuiki,lansira bakalngluwariIsraelsakaingtanganewongMidian 15Wangsulane:“DhuhGusti,punapakawulabadhe nylametakenIsrael?”Lah,kulawargakumiskining Manasye,lanakuikicilikingomahebapakku.

16PangandikanéPangéran,"SatemenéIngsunbakal nunggilkarokowé,lankowébakalmatèniwongMidian kayawongsiji"

17Pangandikanéwongmau,"Yènsaikiakuolehsihrahmatanaingngarsamu,tuduhnatandha-tandhayènkowé lagigunemankaroaku"

18Ajalungasakakene,ngantiakunemonikowelan nggawapisungsungkulanngaturakemarangkowe Wangsulane,"Akubakalnginepngantikowetekamaneh."

19Gidheonbanjurlumebulannyawisakeanakwedhus beroklanrotitanparagisakaglepungsijiefa;

20MalaékatéAllahtumulingandikamarangwongmau, "Daginglanrotitanparagiikujupuken,lanleboknaing watuiki,landuduhédiwutahake"Laniyamangkono

21MalaékatéPangérantumulingacungaképucukingteken singanaingtangané,ndemekdagingélanrotitanparagi; banjuranagenimetusakaingparang,numpesdaginglan rotitanparagi.MalaékatéPangéranbanjurlungasakaing ngarsané.

22BarengGidéonngertiyèndhèwèkékuwiMalaékaté Pangéran,Gidéonbanjurmatur:“DhuhPangéran,Gusti Allah!awitakuwisweruhMalaékatéPangéranadhepadhepan

23Pangéranbanjurngandikamarangdhèwèké,"Tentrem rahayuanaaingkowé!ajawedi:kowéorabakalmati 24GidheonbanjuryasamisbyahkonjukmarangSang Yehuwahanaingkono,landijenengakeYahweh-Salom; ngantisapreneikuisihanaingOfra,wongAbiezer 25IngbengiikuugaGustiAllahngandikamarang panjenengane:“Sirajupuknasapilanangnom-noman bapakmu,yaikusapilanangsingnomerloro,umurpitung taun,lanmisbyahBaalkagunganebapakmu,jugrugana,lan brahalakanganaingsandhingeikunugelna.

26BanjurgaweamisbyahkonjukmarangPangeran Yehuwah,GustiAllahmu,anaingsadhuwuregunung parangiki,kanthiurut-urutan,lansapilanangsingnomer loronjupukalankurbanobarannganggokayuAsyerkang bakalkoktegor

27Gidéonbanjurnjupukwongsepuluhsakaabdiné,lan nindakakekayasingdidhawuhakédéningPangéran marangpanjenengané,lanmergawedimarangbrayaté bapaknélanwong-wongingkutha,mulanéorabisa nindakakéingwayahawan,mulanéingwayahbengi

28Barengwongingkuthakonopadhatangiesuk,mesbèhé Baaldibubrahaké,lanbrahalakanganaingsandhingé kabongkar,lansapilanangsingnomerlorodisaosakéana ingmisbyahkangkabangun

29Wong-wongpadatakonmarangsakpada-pada:“Sapa singnindakkékuwi?Barengpadhatakon-tinakon,banjur padhamatur:“GideonbinYoasingkangnindakaken prakawispunika.

30Wong-wongingkuthabanjurpadhamaturmarangYoas: “Anakmugawanenmetu,supayapejah,amargawis mbubrahmisbyahBaallanwisnegorbrahalakanganaing sandhinge

31Yoasbanjurngandikamarangsakehingwongkang padhangadegnglawanpanjenengane:“Apakowepadha gugatmarangBaal?Apakowebakalngluwaridheweke?

Singsapaarepgugat,kududipatèninalikaisihésuk:yèn dhèwèkéikuallah,ikukarebènkanggoawakedhewe, amargaanawongsingmbubrahmisbyahé

32MulanéingdinaikuwongmaudijenengakéYérubaal, pangucapé:“KarebènBaalnglawandhèwèké,merga misbyahéwisdirubuhaké”

33WongMidianlanwongAmaleklanwongwetankabeh padhanglumpuk,nyabranglanlerenanainglebakYizreel.

34NangingRohéPangérantumujumarangGidéon,lan banjurngunèkakékalasangkalanAbiezernglumpuk ngetutakedheweke

35Panjenenganébanjurngutusutusanmenyangsatanah Manasyekabèh;kangugapadhanglumpukngetutake dheweke,banjurutusanmarangAsyer,ZebulonlanNaftali; lanpadhatekamethukake

36GidéonbanjurmaturmarangGustiAllah:“Menawi PadukabadhénylametakenIsraèllumantarkawula,kados ingkangPadukadhawuhaken

37Lah,Ingsunbakalnglebokakéwuluwuluingjogan; Denemanawaebunemunganaingwulu,laningsakiwa tengenebumigaring,Ingsunbakalsumurup,manawasira bakalmitulungiwongIsraellumantarIngsun,kayakang wuskokpangandikakake.

38Esukéwongétangiésuk,wulunédicemplungké,lan wulunédiwènèhiebun,isinémangkokisibanyu

39GidéonbanjurmaturmarangGustiAllah:“Dhuh,mugi Padukasampunngantosdukadhatengkula,kulabadhe maturnamungsapisanpunikakarebenwulunemung garing,laningsalumahingbumikebakebun

40LaningbengiikuGustiAllahnindakakémangkono, amargamungwulunémunggaring,lansalumahingbumi anaebun

BAB7

1SawusemangkonoYerubaal,yaikuGidheonlansakehe wadya-balakangndherekpanjenengane,esuk-esukwungu lannginepingsacedhakesumurHarod;

2PangeranYehuwahtumulingandikamarangGidheon: “Wongkangpadhamelukoweikuakehbanget,nganti IngsunmasrahakewongMidianmarangingtangane, supayawongIsraelajangantigumunggungnglawan marangIngsun,kandhane:Tangankudhewekang mitulungiaku

3Mulanésaiki,undhang-undhangnaingkupingéwong akèh,mangkene:Sapasingwedilanwedi,mulihalan mangkatésuksakaingpagununganGiléadBanjurana wongrongpuluhloroewubali;lanisihanasepuluhewu

4PangéranbanjurngandikamarangGidéon:"Wongwongéisihakèhbanget;Wong-wongmaudigawamudhun menyangbanyu,lanakubakalnyobakanggosampeyan anaingkono:lanbakalkelakon,singbakaldakkandhani marangkowe:Ikibakalmèlukowe,iyabakalmèlukowé; Lansapawaésingtakomongkémarangkowé:Ikiora bakalmèlukowé,yaorabakallunga.

5Wong-wongmaubanjurdiiridmudhunmenyangbanyu, lanGustiAllahngandikamarangGidéon:"Sabenwong singnguyuhbanyunganggoilatkayaasu,ikukudusira aturakepiyambak;mangkonougasabenwongkang tumungkulngombé

6Cacahewongkangpadhangiyup,nulingempettangane ingcangkeme,anatelungatus,nangingwong-wongliyane kabehpadhasujudnyembahngombebanyu

7PangeranYehuwahbanjurngandikamarangGidheon: “Sranawongtelungatuskangpadhangiyup,Ingsunbakal nylametakesiralanwongMidianikuSunulungakemarang ingtanganira

8Wong-wongmautumulipadhanggawatetedhanlan kalasangkane,lanwongIsraelkekarenekabehpadha dikongkonmulihmenyangingtarubedhewe-dhewe,lan wongtelungatusikudicekel,denewadya-balaMidianana ingngisoreinglebak

9IngbengiikuugaGustiAllahngandikamarang panjenengane:“Ngadega,mudhunamenyangingwadyabala;awitIngsunpasrahakemarangingtanganira.

10Nangingmanawasirawedimudhun,sirameluabdinira Phuramenyangingperang

11Kowébakalkrunguapasingdiomongké;lansawuse mangkonotanganmubakaldikuwat-kuwatiarepmandhap menyangingbalaneSawusemangkonopanjenengane

banjurmandhapkaroabdinePhuramenyanging sajabaningwadya-balakangpadhagegaman.

12WongMidianlanwongAmaleklansakehewongwetan padhagumlethakanainglebakkayawalangkangakeh banget;unta-untanéakèhbanget,kayawedhiingpinggir sagara

13BarengGidéonwistekan,lahanawongkangnyritakaké impènmarangkancané,pangucapé:“Lah,akungimpi,lah, anarotisairkecemplungingwadya-balaMidian,tekaning kémahé,kémahéambruk,kémahédigulingké

14Nangingkancanemangsuli,"Ikioraliyakajaba pedhangeGidheonbinYoas,wongIsrael,amargaGusti AllahwisngulungakewongMidianlanwadya-balakabeh marangingtangane"

15BarengGidéonmidhangetpirsaimpènlantegesé, banjurnyembah,banjurbalimenyangbalanéIsraèllan kandha,"Ngadega!amargaSangYehuwahwus ngulungakewadya-balaMidianmarangtanganmu 16Wongteluatusmaubanjurdipérangdaditelung golongan,lansabenwongpadhadiparingitrompèt,kendhi kosonglandiyaningjerokendhi

17Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Titènanaakulantumindakakayangono,lansamangsa akuwistekaningsajabaningpalereban,kowébakalpadha nglakonikayasingdaktindakaké."

18Manawaakungunekakekalasangka,akulansakehe wongkangpadhamelu,banjurpadhangunekake kalasangkaanaingsakubengepakemahankabehlan ngucapa:PedhangeSangYehuwahlanSangGidheon

19SangGidéonlanwongsatuskangndhèrèkaképadha tekaingsajabaningkémahingwiwitaningjaga-jagatengah; lanwong-wongsinglagiwaengadegakejaga,banjur ngunekakekalasangkalannyuwilkendhisinganaing tangane.

20Golongantelumaubanjurngunekakekalasangka, nyuwil-nyuwilkendhi,dicekelingtangankiwa,lan kalasangkaanaingtangantengenkanggongunekake.

21Wong-wongmaupadhangadegingpanggonanédhéwédhéwéingsakubengékémah,lanwadya-balanékabèh padhamlayulannguwuh-uwuhlanmlayu.

22Wongtelungatusmaubanjurngunekakekalasangka, temahSangYehuwahndhatengakepedhangemarang kanca-kancane,anaingwadya-balanekabeh,lanwadyabalanepadhangungsimenyangBetsitaingZereratlan menyangtapelwateseAbelmeholangantitekaningTabat 23Wong-wongIsraèlbanjurpadhanglumpuksakaNaftali, sakaAsyèrlansakakabèhManasyèlanngoyakwong Midian.

24Gidéonbanjurngutusutusanmenyangingpagunungan Éfraimkabèh,preludhawuhmengkéné:“Padhamudhuna nempuhwongMidianlanrebutabanyunéngantitekanBètbaralanYarden.SakehewongEfraimbanjurpadha nglumpuklannjupukbanyunengantitekanBet-baralan Yarden

25BanjurpadhanyekelpanggedhenewongMidianloro, yaikuOreblanZeeb;Orebpadhadipatenianainggunung parangOreb,lanZeebdipatenianaingpamipitananggur Zeeb,dioyak-oyakwongMidian,lansiraheOreblanZeeb digawamenyangingGidheoningsabrangebengawan Yarden.

1Wong-wongingEfraimbanjurpadhamaturmarang panjenengane:“Yagenekowenindakakemangkono marangaku,denekoweoranimbaliakunalikakowe perangkarowongMidian?Lanwong-wongmaupadha ngolok-olokkarodheweke

2Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apasingdaktindakakésaikidibandhingakekarokowé?" AnggonenglumpukakewohangguringEfraimapaora luwihbeciktinimbangpanenaneAbiezer?

3GustiAllahwusngulungakeparapanggedheingMidian marangtanganmu,yaikuOreblanZeeb;Banjurnepsuné wong-wongmaupadhasudamarangPanjenengané,nalika Panjenenganéngandikamangkono

4GidéontekaningYardenlannyabrang,karowongtelung atussingndhèrèkaké,padhakesel,nangingpadhangoyakoyak

5PanjenenganébanjurngandikamarangwongSukot: “Kulanyuwunpandongadhatengtiyangingkangndhèrèk kulaamargapadhasemaput,lanakungoyakZebahlan Salmuna,pararatuingMidian.

6ParapanggedheingSukotbanjurpadhamatur:“Apa tanganeZebahlanSalmunasaikiwisanaingtanganmu, mulaakukudumenehirotimarangwadya-balanmu?

7Gidéonbanjurngandika,"MulanésamangsaYéhuwah ngulungakéZébahlanSalmunaingtanganku,awaké dhéwébakalDakcuwèknganggoeriara-arasamunlaneri."

8SawusemangkonopanjenenganetindakmenyangPnuel, sartangandikamangkonomarangwong-wongmau;

9PanjenenganébanjurngandikamarangwongPnuèl, mengkéné,"Manawaakubalikanthislamet,menaraiki bakaldakrubuhaké"

10NalikaZebahlanSalmunapadhaanaingKarkordalah wadya-balane,kira-kiralimalasewu,kabehkekarenesaka sakehingwadya-balanewongwetan;

11Gidéonbanjurtindakliwatdalanéwong-wongsing padhamanggoningkémahingsawétanéNobahlan Yogbéha,lannyerangtentarané,mergawadya-balakuwi aman.

12NalikaZebahlanSalmunamlayu,banjurdioyaklan nyekelratuMidianloro,yaikuZebahlanSalmuna,lan gawegegerwadya-balakabeh.

13LanGidéonbinYoaskondursakaperangsadurunge srengengemunggah

14LannyekelwongenomsakawongSukot,lantakon marangdheweke,landhewekenerangakemarangpara panggedheneSukotlanparapinituwane,yaikuwong pitungpuluhpitu

15NulimaraniwongSukotlanmatur:“LahZebahlan Salmuna,kangpadhanyenyamahaku,pangucape:Apa ZebahlanSalmunasaikianaingtanganmu,mulaakukudu menehirotimarangwong-wongmusingkesel?

16Banjurnjupukparapinituwakuthalaneriingara-ara samunlanrerumput,banjurmulangwongSukot

17MenaraPnuèldirusaklandipatèniwongingkutha

18PanjenenganébanjurngandikamarangZebahlan Salmuna:“Wong-wongapasingkokpatènianaingTabor? Wong-wongmaupadhamangsuli,"Kayakowe,iyakaya mangkono;siji-sijinepadhakaroputraneratu.

19Aturwangsulane:“Wong-wongikusedulur-sedulurku, anakéibuku

20PanjenenganébanjurngandikamarangYèter,putra pambajengé,"Tangia,patènana!"Nangingwonganomiku orangunuspedhange,amargawedi,amargaisihenom

21ZebahlanSalmunabanjurkandha,"Kowéngadegalan nempuhaku,amargakayamanungsa,iyakekuwatané." GidheonbanjurjumenenglanmateniZebahlanSalmuna, sartabarang-barangkanganaingguluuntanepadha disingkirake.

22Wong-wongIsraèlbanjurpadhamaturmarangGidéon: “Sirangerehkawulasadaya,panjenengandalahanak panjenengandalahanak-anakpanjenengan,awit panjenengansampunngluwarikawulasakingtanganipun tiyangMidian.

23Gidéonbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Aku orabakalngwasanikowé,lananakkuorabakalngerèh kowé.

24Gidéonbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Aku njalukpanjalukmarangkowé,supayakowépadhamènèhi anting-antingmangsané."(Amargapadhaduweantingantingemas,amargapadhawongIsmael)

25Wangsulanéwong-wongmau,"Kawulabadhémaringi" Wong-wongmaubanjurnjembarakejubah,lansabenwong dilebokakeanting-antingmangsane

26Bobotanting-antingemaskangdijalukmauikusewu pitungatussekel;kajawiornamen,kerah,lansandhangan wunguingkangdipunginakakendeningpararatuing Midian,sahaingsandhingipunranteingkangwontening guluuntanipun.

27Gidéonbanjurgawéefodlandilebokakéanaing kuthané,ingOfra,lanwongIsraèlkabèhbanjurpadhalaku jinakakémarangGidéonlankulawargané.

28DadinéwongMidianditelukakéanaingngarepéwong Israèl,temahoranduwésirahmanèhIngjamanéGidéon, negaramaudadiayempatangpuluhtaun.

29YérubaalbinYoasbanjurtindaklanmanggoning omahédhéwé

30Gidéonduwéanaklanangpitungpuluh,mergabojoné akèh

31LangarwanekanganaingSikhemikuuganglairake anaklanang,kangdijenengakeAbimelekh.

32GidheonbinYoasseda,nalikasepuhbanget,banjur kasarekakeingkuburaneYoas,ramane,ingOfra,wong Abiezer.

33BarengGidéonwusséda,wongIsraèlpadhabalilaku jinangetutakéBaal,lanBaal-Beritdadidéwané

34WongIsraelpadhaoraelingmarangPangeranYehuwah, GustiAllahe,kangwusngluwariwong-wongmausakaing tanganesakehingmungsuheingsakubenge.

35Wong-wongmauugaoranduduhkékabecikanmarang kulawarganéYérubaal,yaikuGidéon,miturutsakèhé kabecikansingditindakkémarangwongIsraèl

BAB9

1SangAbimelekhbinYerubaalbanjurtindakmenyang Sikhemnemoniparasadherekeibunelanrembugankaro wong-wongmaulankarosakulawarganebapakneibune, pangucape:

2Kawulamugikarsaamunjukaingkupingipunsakehing tiyangingSikhem:Punapaingkanglangkungprayogi tumrappanjenengan,punapasakehingbaniYerubaal, ingkangcacahipunpitungdasa,dadosratupanjenengan,

hakim punapaingkangdadosratuingpanjenengan?elingauga yenAkuikibalunglandagingmu.

3Sadulur-saduluréibunébanjurpadhanyritakakébab panjenenganéingkupingékabèhwongingSikèm.amarga padhakandha,"Dhewekesadulurkita."

4Wong-wongmaubanjurmènèhidhuwitselakapitung puluhsakaomahéBaal-Berit,singdigawadéning Abimelékhkanggonyéwawong-wongtanpagunalanmèlu.

5SangPrabubanjurtindakmenyangingomahebapakne ingOfralanmateniparasadhereke,yaikuparaputrane SangYerubaal,cacahepitungpuluh,anaingwatusiji, nangingYotambinYerubaalkangwuragilisihkari amargadhewekendhelik.

6Wong-wongingSikèmlankabèhwongingSikèmbanjur padhanglumpuk,banjurpadhamangkatlanngangkat Abimèlèhdadiratuingsacedhakélebaktugukanganaing Sikèm

7BarengdicritakakemarangYotam,Yotambanjurtindak lanngadeganaingpucakinggunungGerizimlannguwuhuwuhlannguwuh-uwuh:“He,parawongingSikhem, rungoknaaku,supayaGustiAllahmiyarsakakekowe

8Wit-witanpadhalumakuarepnjebadiratudadiraja;nuli padhamaturmarangwitjaitun:“Sirangratonikawula”

9Nangingwitjaitunmaunulimaturmarangwong-wong mau:Apaakukuduninggallemuku,kangmargasakaaku anggonkupadhangluhurakeGustiAllahlanmanungsa,lan lungamenyangingdhuwurewit-witan?

10Wit-witanmaunulipadhamaturmarangwitanjir:Ayo, ratunaaku

11Nangingwitanjirmaukandhamarangwong-wongmau: Apaakukuduninggalrasamaniskulanwoh-wohankusing apik-apik,lanlungamenyangwit-witan?

12Wit-witanmaunulipadhamaturmarangwitanggur: Ayo,ratunaaku.

13Wangsulanewitanggurmarangwong-wongmau:Apa akukuduninggalanggurku,singgawebungaheGusti Allahlanmanungsa,lanlungamenyangdhuwurewitwitan?

14Sakehingwit-witanmaubanjurpadhamaturmarangeri iku:“Padukamugikarsaangratonikawula.”

15Witdurinulimaturmarangwit-witane:“Yenpancen kowenjebadiakudadiratunekowe,padhamranalan kumandelaingayang-ayangku.

16Mulané,manawakowéwisnglakonikanthitemenlan tulus,kowéwisngangkatAbimèlèhdadiratu,lanyèn kowéwistumindakbecikmarangYérubaallan kulawargané,lankowéwisnindakakéapasingkudu koktindakakémarangpanjenengané;

17(Amargabapakkuperangkanggokowé,lanngumbara uripéadoh,lanngluwarikowésakatanganéwongMidian 18Ingdinaikikowépadhanglawankulawarganébapakku lanmatènianak-anakélanangsawidaksepuluhingwatu siji,lankowéwisnjumenengakéAbimelekh,anakébaturé wadon,dadiratuingwongingSikèm,amargaiku sedulurmu;)

19Manawaingdinaikikowepadhatumindaktemenlan tulusmarangYerubaallanmarangkulawargane,banjur padhabungah-bungahamargasakaAbimelekh,lankareben padhabungah-bungahmargasakakowe 20Nangingmanawaora,keparengaanagenimetusakaing Abimelekh,numpeswongingSikhemlanomaheMilo;lan

supayagenimetusakawongingSikèmlansakaomahé Milo,lanmangsaAbimelekh.

21YotambanjurmlayulanmlayumenyangBererlan manggoningkono,mergawedimarangAbimelekh, seduluré.

22NalikaAbimelekhjumenengratuingIsraeltelungtaun, 23GustiAllahbanjurngutusrohjahatanaingantarane AbimelekhlanwongingSikhem;lanwongingSikèm padhacidramarangAbimelekh

24Supayapanganiayakangkatindakakemarangpara putraneSangYerubaalsawidakdasaiku,sartagetihe katumpamarangAbimelekh,sadulurekangmateniwongwongmau;lanmarangwong-wongingSikèm,singpadha nulungidhèwèkékanggomatèniparaseduluré

25Wong-wongingSikèmbanjurpadhangedegakéwongwongmauanaingpucakingpagunungan,lanwong-wong maupadhangrampogsakehingwongkangliwatingkono, banjurdikabarimarangAbimelekh

26BanjurGaalbinEbedkaroparasadulurepadha nyabrangmenyangSikhem,lanwong-wongingSikhem padhapercayamarangPanjenengane

27Banjurpadhametumenyangingpategalan, nglumpukakepakebonananggurlanngidak-idakwohe, banjurpadhasurak-suraklanlumebuingpadalemane allahe,manganlanngombesartangipat-ipatiAbimelekh. 28GaalbinEbedngandika:“SapataAbimelekhlan Sikhemiku,denekitakudupadhangawulamarang Panjenengane?ikududuputraneYerubaal?lanZebul perwira?ngabdimarangwongHemor,leluhureSikhem 29Muga-mugabangsaikikawengkuingtanganku!banjur AbimelekhbakalSunsirnakake.Banjurngandikamarang Abimelekh:

30BarengZebul,panggedheningkutha,krungu pangandikaneGaalbinEbed,muladukane.

31SangPrabubanjurngutusutusanmenyangingngarsane SangAbimelekhkanthidiam-diam,matur:“LahGaalbin EbeddalahparasadherekesamirawuhingSikhem.lan,lah, kuthaikupadhambentengimarangkowe

32Mulanésaikikowélanwong-wongsingndhèrèkaké kowé,tangiaingwayahbengi,lanpadhandhelikanaing ara-ara

33Ingwayahésuk,barengsrengéngéwiswungu,kowé tangilannjeblugkutha,lannèkdhèwèkélanwong-wong singndhèrèkdhèwèkémetunglawankowé,kowékudu nglakoniapasingmbokomong

34IngwayahbengiAbimelekhlanwong-wongsingpadha ndhèrèkakékabèhpadhatangi,lanpadhangentèniSikèm cacahépapat.

35GaalbinEbedbanjurmetulanngadeganaingngarepe gapurakutha;

36BarengGaalweruhwong-wongmau,banjurngandika marangZebul:“Lah,anawongkangpadhamudhunsaka ingpucakinggunungJawa1994:Sebulbanjurngandika marangpanjenengané,"Kowéweruhwewayangané gunung-gunungkayamanungsa"

37Gaalbanjurngandikamaneh:“Lah,anawong-wong padhamudhuningtengah-tengahetanahkono,dene rombonganliyanepadhatekaingsacedhakelebak Meonenim

38Zebulbanjurngandikamarangwongmau,"Saiki ngendicangkemmu,singkokkandhakake:Sapata Abimelekh,mulaakukudungladenidheweke?"Apaiki

dudubangsasingkokanggepremeh?lungaa,akundedonga saiki,lanperangkarowong-wongmau.

39GaalbanjurmetuanaingngarepewongSikhemlan perangnglawanAbimelekh.

40SangAbimelekhtumulidioyak-oyak,ngantilumayu anaingngarepe,temahakehkangpadhakatumpeslantatu ngantitekaninggapura

41AbimelekhbanjurmanggoningAruma,lanZebul nundhungGaallanparasadulure,supayaoramanggoning Sikhem

42Esukewong-wongpadhametumenyangara-ara;banjur padhamaturmarangAbimelekh

43Wong-wongmaubanjurdipérangdaditelungkelompok, lanpadhandhelikanaingara-ara,lanndeleng,lahwongwongpadhametusakakutha;nulijumenengnglawan wong-wongmaulandigebugi.

44SangAbimelekhlanwadya-balanekangndherek panjenenganepadhalumayumajulanpadhangadegana inggapuraningkutha;

45SedinamuputAbimèlèhperangnglawankuthakono; Kuthamaudirebut,wong-wongsinganaingkonodipatèni, kuthanédigempurlanditaburuyah.

46BarengkabèhwongingmenaraSikèmkrungubabiku, banjurpadhalumebuingpadalemaningallahéBerit

47BarengAbimelekhdikabariyènkabèhwongingmenara Sikèmpadhanglumpuk

48SangPrabuAbimelekhbanjurmunggahinggunung Zalmon,dalahsakehewongkangndherekake;Sang Abimelekhtumulinyandhakkapak,nulinugelipang-pang ingwit-witan,tumulidisengkuyungingpundhake,sarta dipangandikanimarangwong-wongkangpadhandherek dheweke:“Apakangwuspadhasiradeleng,padhaenggalenggaltindaknakayakangwusdaktindakake

49Wong-wongkabèhugapadhanegorpang-pangélan mèluAbimèlèh,dilebokakéingkémahlandiobongi;temah sakehewongingmenaraSikhemiyapadhamati,lanang lanwadonwatarasewu.

50AbimelekhbanjurtindakmenyangTebeslanngepung Tebeslandirebut

51Nangingingjerokuthaanamenarasingkuwat,lan wong-wonglananglanwongwadonlanwong-wongsing anaingkuthakonopadhamlayumenyangkono,banjur ditutuplanmunggahingpucukingmenara.

52SangAbimelekhtumulitekaningmenara,banjur nglawanmenarakasebut,lannyedhakilawangingmenara kanggongobonggeni.

53Banjuranawongwadonnjeblugwatupanggilinganing sirahéAbimèlèh,temahangulunengantiremuk.

54Banjurenggal-enggalnimbaliwonganom,singnggawa gegaman,sartangandikamarangwongmau:Unen pedhangmu,lanpateniaku,supayawong-wongora ngomongbabaganaku:Wongwadonsingmatenidheweke. Lanwongnom-nomanénulakwongmau,lanmati

55BarengwongIsraèlweruhyènAbimelekhwisséda, banjurpadhamulihmenyangpanggonanédhéwé-dhéwé

56MangkonougaGustiAllahndhawahakepialaneSang Abimelekhmarangkangrama,yaikuanggonemateni sadulurepitungpuluh

57LansakèhépialanéwongingSikèmikuditindakaké déningAllahmarangsirahéwong-wongmau,lanwongwongmaukenaipat-ipatYotambinYerubaal

BAB10

1SawiséAbimelekhanawongIsraèlkangjumeneng mbelaTolabinPuabinDodo,wongsakaIsakhar;lan manggoningSamiringpagununganEfraim.

2PanjenenganéngadiliwongIsraèllawasételulikurtaun, banjursédalandisarèkakéingSamir

3SawuseikuYair,wongGilead,jumenengdadihakime wongIsraelrongpuluhlorotaun

4Anadeneanaklanangtelungpuluhkangnunggangkuldi kulditelungpuluh,lanpadhaduwekuthatelungpuluh, kangngantisaprenediaraniHawot-Yair,kanganaing tanahGilead.

5YairbanjursedalankasarekakeingKamon

6WongIsraèlbanjurpadhatumindakalamanèhanaing paningalingéPangéran,lanpadhangabektimarangBaal, Asytarot,allahingSiria,allahingSidon,allahingMoab, allahebaniAmonlanallahewongFilisti,lannyingkur marangSangYehuwahlanorangabektimarang Panjenengane

7MulanébebendunéYéhuwahmulad-muladmarangwong Israèl,muladiedolmarangwongFilistinlaningtangané wongAmon

8IngtaunikuugapadhanganiayalannindheswongIsrael, ngantiwolulastaun,kabehwongIsraelingsabrange Yarden,ingtanahewongAmori,ingGilead

9WongAmonugapadhanyabrangingYardenlan nglawanwongYehuda,BenyaminlanbaniEfraim.temah wongIsraèlnandhangsusah

10WongIsraeltumulipadhasesambatmarangSang Yehuwah,pangucape:“Kawulasampunsamidameldosa dhatengPaduka,awitkawulasaminilarGustiAllah kawulasahangabektidhatengBaal”

11PangéranbanjurngandikamarangwongIsraèl:“Apa kowéwisDakluwarisakawongMesir,wongAmori,wong AmonlanwongFilistin?

12WongSidon,wongAmaleklanwongMaonugapadha nindheskowe;lankowépadhasesambatmarangAku,Aku ngluwarikowésakatangané

13NangingkowépadhaninggalAkulanngabektimarang allahliyané,mulanékowéorabakalDakluwarimanèh

14Lungaalansesambatmarangallah-allahsingwispadha kokpilih;karebenpadhangluwarikowéingmangsa kasangsaranmu

15WongIsraèlnulipadhamaturmarangPangéran:“Kula sampunsamidameldosa.mugikarsaangluwarikawulaing dintenpunika

16Wong-wongmaupadhanyingkirakeallah-allahliya sakaingantaranélanpadhangabektimarangPangéran, temahatinesedhihmargasakakasangsaranéIsraèl

17WongAmonnulipadhanglumpuklanpadhanginep anaingGilead.WongIsraelbanjurpadhanglumpuklan lerenanaingMizpa

18Wong-wonglanparapanggedhéningGiléadbanjur padharerasanan:“Sapatakangbakalmiwitiperang nglawanbaniAmon?ikubakaldadikepalaingsakehe wongingGilead.

BAB11

1AnadeneYefta,wongGilead,ikuprawirakanggagah prakosa,putranewanitatunasusila;GileadpeputraYefta

2LangarwaneGileadduweanaklanang;Jawa1994: Anak-anakégarwanéwistuwa,banjurnundhungYéftalan maturmarangpanjenengané,"Kowéorabakaltampa warisananaingomahébapakku;awitkowékuwianaké wongwadonmanca.

3Yéftabanjurmlayusakasedulur-sedulurélanmanggon ingtanahTob

4SawusemangkonowongAmonbanjurperangnglawan wongIsrael

5NalikawongAmonperangnglawanwongIsraèl,para tuwa-tuwanéGiléadpadhalunganimbaliYéftasakaing tanahTob

6Wong-wongmaunulipadhamaturmarangYéfta:“Ayo, dadiakomandhankita,supayakitapadhaperangkarobani

Amon

7YéftabanjurngandikamarangparapinituwaingGiléad: “Apakowéorasengitmarangakulanngusirakumetusaka omahébapakku?Yagenekowepadhasowaning ngarsaningSunsamangsakowepadhanandhangkasusahan?

8Paratuwa-tuwanéGileadpadhamaturmarangYéfta: “Mulané,saikiakupadhabalimréné,supayakowémèlu perangnglawanbaniAmonlandadikepalaningwonging Gileadkabèh

9Yéftabanjurngandikamarangparatuwa-tuwanéGiléad: “Menawikulapanjenengandalemwangsulmalihperang nglawanbaniAmon,lajengdipunulungakendéning Pangérandhatengkula,punapakuladadoskepala panjenengan?

10Paratuwa-tuwaingGiléadbanjurmaturmarangYéfta: “PangeranYehuwahkangdadiseksianaingantarakita, manawaakuoranindakakéapasingkokkarepaké.

11YéftabanjurtindakkaroparapinituwaingGiléad,lan rakyatnjumenengaképanjenenganédadikepalalandadi komandhané.

12Yéftabanjurkongkonanutusanmarangratunébani Amon,matur:“Apaurusanmukaroaku,dénékowéteka nglawanakuanaingtanahku?

13NangingratunébaniAmontumulingandikamarang utusanéYéfta:“MergawongIsraèlngrebuttanahku,nalika padhametusakaingtanahMesir,wiwitsakaArnonnganti tekaningYaboklantekaningYarden,mulanésapunika tanah-tanahpunikawangsulanakanthitentrem 14YéftabanjurutusanmaraniratunébaniAmon.

15Panjenenganébanjurngandikamarangpanjenengané, "MangkenepangandikaneYéfta:WongIsraèlorangrebut tanahMoablantanahébaniAmon.

16NangingnalikawongIsraèlbudhalsakaingtanahMesir lanngliwatiara-arasamunngantitekanSegaraTeberaulan tekaningKadesy;

17WongIsraèlbanjurngirimutusanmarangratunéÉdom, matur:“Kulakeparengandhèrèknagaripanjenengan, nangingratuingÉdombotenmidhangetaken.Mangkono ugapadhautusanmarangratuingMoab,nangingora karsaa,wongIsraelpadhalerebanaingKadesy

18Banjurpadhangliwatiara-arasamunlanngubengitanah EdomlantanahMoab,nulitekaningsisihwetantanah Moab,banjurlerenanaingsabrangingArnon,nangingora mlebuingwilayaheMoab,amargaArnonikuwilayahe Moab

19WongIsraelbanjurutusanmarangSihon,ratunewong Amori,ratuingHesybon;Jawa1994:LanwongIsraèl banjurngandikamarangpanjenengané,"Kawulamugi

karsaanglangkunginagaripanjenengandhatengpapan kula."

20NangingSihonorangandelmarangwongIsraelsupaya bisangliwatiwilayahe,nangingSihonnglumpukake rakyatekabehlanlerenanaingYahaslanperangnglawan wongIsrael

21PangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael,ngulungake SihonlansakeheumatemarangingtanganewongIsrael, temahpadhadigebugi,temahwongIsraelngejegisakehing tanahewongAmori,kangmanggoningnagarakono 22SakehingtlatahewongAmori,wiwitsakaArnonnganti tekanYaboklansakaara-arasamunngantitekanYarden 23Mulané,Pangéran,AllahéIsraèl,wisnundhungibangsa AmorisakaingngarepumatéIsraèl,apakowékudu nduwènitanahkuwi?

24Apakowéorabakalndarbeniapasingdiparingaké déningKamos,allahmu,marangkowé?Dadisapawaésing ditundhungdéningPangéran,GustiAllahkitasakaing ngarepkita,ikubakalkitadarbeni.

25Lansaiki,apasampeyanluwihapiktinimbangBalak binZipor,ratuingMoab?Punapapanjenenganipunnate nglawanIsrael,punapapanjenenganipunnatenglawan bangsaIsrael,

26NalikawongIsraelmanggonanaingHesybonlaning kutha-kuthane,laningAroerlaningkutha-kuthanelaning sakehekuthaingsakiwa-tengenétlatahArnon,lawasé telungatustaun?Yagenekoweorabisambalekakeing wektuiku?

27Mulanéakuoragawédosamarangkowé,nangingkowé nggawésalahmarangaku,yakuwiperangnglawanaku 28NangingratunébaniAmonoranggugumarang pangandikanéYéfta

29SangYeftabanjurkatedhakanRoheSangYehuwah, nulinyabrangingGileadlanManasye,nyabrangingMizpa ingGilead,lansakaingMizpaingGileadbanjurnyabrang menyangingbaniAmon

30YéftabanjurnglairakesupaosmarangPangéran, pangandikané:“YènkowémesthimasrahakébaniAmon marangtanganku,

31Sapawaésingmetusakalawangéomahkukanggo nemoniaku,nalikaakubalikanthislametsakaingantarané baniAmon,ikudadikagunganéAllah,lanikubakal Daksaosakékanggokurbanobaran.

32YéftabanjurnyabrangwongAmonkanggonglawan wong-wongmau;lanSangYehuwahmasrahakewongwongmaumarangtangane.

33IdaSangHyangWidiWasatumulinyirnayangbangsabangsasakingAroerdumugiingMinit,inggihpunikakota kalihdasa,miwahringLebak-lebakpakebonan-kebon anggur,samalihapanyembelihpisanMangkonougabani AmonpadhatelukanaingngarepewongIsrael

34BarengYéftatekaningMizpa,anaingomahé,anaké wadonmetumethukaképanjenenganénganggorebanalan jogèdingsandhingedhewekeoraduweanaklanangutawa wadon

35Barengweruhwongwadonmau,banjurnyuweknyuwekpangagemanélanmatur:“Adhuhanakku!Paduka sampunngasorakenkawulasanget,lanpanjenenganpunika kalebettiyangingkangngganggukawula;

36Wongwadonmaukandhamarangbapaké:“Bapak, manawipanjenenganmaturdhatengPangéran,mugikarsaa tindaknamanutpunapaingkangkapangandikakakensaking

hakim cangkempanjenengan;awitdeneSangYehuwahwusmales piwalesmarangmungsuhira,yaikubaniAmon.

37Aturwangsulanemarangbapakne:“Kawulamugi karsaanglajengakenbabpunika,mugikarsaakarsaa mlampahkalihsasi,supadoskulasagedmuduning pagunungansahanangisiprawankula,kulalankancakancakula

38Panjenenganébanjurngandika,"Lungaa!"Sawuse mangkonobanjurdidhawuhilungasuwenerongsasi

39Barengwisrongsasi,wongwadonmaubanjurbali menyangingngarsanébapakné,lanbanjurnindakaké nadarkangdijanjèkakédéningbapaknéLanikudadiadat ingIsrael, 40Wong-wongwadonIsraèlsabentaunpadhamèlu nangisiputrinéYéfta,wongGiléadpatangdinasabentaun BAB12

1Wong-wongEfraimbanjurpadhanglumpuktumujuing sisihlorsartamaturmarangSangYefta:“Yagenekowe nyabrangperangnglawanbaniAmonlanorangajakaku melukowe?Akubakalngobongomahmumarangkowé nganggogeni

2Yéftabanjurngandikamarangwong-wongmau,"Aku lanbangsakupadhaperangbangetkarobaniAmon;lan nalikaAkunimbalikowé,kowéorangluwariAkusaka tangané

3Barengakuweruhmanawakowepadhaorangluwariaku, akubanjurnyerahakenyawakuingtangankulannyabrang baniAmon,lanSangYehuwahngulungakewong-wong mauanaingtanganku.

4YéftabanjurnglumpukakékabèhwongingGiléadlan perangnglawanÉfraim,lanwong-wongGiléadnggempur Éfraim,mergawong-wongmaupadhangucap:"He,wongwongGiléadpadhangungsisakaEfraimingantaranéwong EfraimlanwongManasèt"

5Wong-wongGiléadbanjurngrebuttlatahbengawan YardeningngarepéwongÉfraim,lanwong-wongEfraim singpadhaoncatmaupadhangucap:“Akunyabrang; Wong-wongingGileadpadhamaturmarangpanjenengane: “ApakowewongEfraim?Yenngandika,Ora; 6Wong-wongmaunulipadhamaturmarangdheweke: "SirangomongaShiboleth!"Banjurdicekellandipateni anaingsabrangingbengawanYarden,laningwektuiku wongEfraimpadhatiwaspatangpuluhloroewu 7YéftangadiliwongIsraèlnemtaun.Jawa1994:Yéfta, wongGilead,séda,disarèkakéingsalahsijikuthaing Giléad.

8SawuseikuIbzan,wongingBetlehem,ngadiliwong Israel

9Dhèwèkéduwéanaklanangtelungpuluhlananaké wadontelungpuluh,singdikongkonmenyangmancalan njupukanakwadontelungpuluhsakaluarnegerikanggo anak-anakéPanjenenganéngadiliIsraèlpitungtaun 10IbzanbanjursedalankasarekakeingBetlehem 11SawuseikuElon,wongZebulon,ngadiliwongIsrael; lanngadiliIsraelsepuluhtaun.

12ElonwongZebulonbanjursedalankasarekakeing AyaloningtanahZebulon

13SawuseikuAbdonbinHilel,wongPiraton,ngadili wongIsrael

14Anaklanangpatangpuluhlanponakanlanangtelung puluh,singnitihkuldipitungpuluh,lanngadiliwongIsrael wolungtaun

15AbdonbinHilel,wongPiratonsedalankasarekakeing PiratoningtanahEfraim,ingpagununganwongAmalek.

BAB13

1WongIsraelbanjurpadhanglakoniapakangalamaneh anaingpaningalingSangYehuwah;lanSangYehuwah ngulungakewong-wongmaumarangingtanganewong Filistipatangpuluhtaun

2AnasawijiningwongsakaZora,turunebaniDhan, jenengeManoah;langarwanegabuglanoraduweanak

3MalaékatéPangérannulingatingalmarangwongwadon maulanngandikamarangwongwadonmau,"Lahkowé gabuglanoranglairakeanak

4Mulané,kowéajapadangombéanggurutawaombènombènsingmendem,lanajamanganbarangsingnajis.

5Amarga,lah,kowébakalngandheglannglairakeanak lanang;lansiraheorakenasilet,amargabocahikubakal dadinazirmarangGustiAllahwiwitingguwa-garba,lan bakalmiwitingluwariwongIsraelsakaingtanganewong Filisti

6Wongwadonmaunulisowanlanmaturmarangbojone, mangkene:“AnaabdiningAllahkangsowaningngarsaku, rupanekayamalaekateGustiAllah,nggegirisibanget, nangingakuoratakonasalesakangendi,lanoranyritakake jenenge

7Nangingpangandikanemarangaku:Lah,kowebakal ngandheglanduweanaklanang;Lansaikiajangombe anggurutawaomben-ombensingmendem,lanajamangan barang-barangsingnajis,amargabocahkasebutbakaldadi NasirkanggoGustiAllahwiwitguwa-garbangantitumeka ingdinaseda

8ManoahbanjurnyuwunmarangPangéran,pangandikané, "DhuhGusti,mugi-mugiabdiningAllahingkangPaduka utusrawuhmalihdhatengkawula,sahaparingpiwulang babpunapaingkangkedahkawulatindakakendhatengbayi ingkangbadhémiyos."

9GustiAllahbanjurmiyarsakaképangandikanéManoah; MalaékatéAllahmaraniwongwadonmaunalikalagi linggihanaingara-ara,nangingManoa,bojoné,oraana ingkono

10Wongwadonmaubanjurenggal-enggallumayulan maturmarangbojone,"Lah,wonglanangikuwisngatingal marangaku,kangtekaingdinakepungkur"

11Manoahbanjurjumenengngetutakégarwanélanmarani wonglanangmaulanmatur:"Punapapanjenengantiyang ingkangngandikadhatengtiyangèstripunika?"Lan ngandika,Aku

12Manoahbanjurngandika,"Saikikayektènana tembungmu"Piyécaranéawakédéwéarepngekèkipitutur marangbocahkuwi,lanpiyécaranéawakédéwékudu nglakoni?

13MalaékatéPangérantumulingandikamarangManoah, "SakèhésingDakdhawuhakémarangwongwadoniku, kududigatèkaké"

14Ajamanganapa-apasingasalésakawitanggur,lanaja ngombéanggurutawaomben-ombensingmendem,lanaja manganbarangsingnajis;

15ManoahtumulingandikamarangMalaékatéPangéran: “KawulamugiPadukakeparenganahanpanjenengan, ngantoskulanyawisakenanakkambingkagem panjenengan.”

16MalaékatéPangérantumulingandikamarangManoah: “SanajankowényepengAku,Akuorabakalmangan rotimuMergaManoahorangertinèkdhèwèkékuwi malaékatéYéhuwah.

17ManoahbanjurngandikamarangMalaékatéPangéran, "Sapajenengmu,supayamanawapangandikanmukelakon kelakon,akubisangluhurakékowé?"

18MalaékatéPangérantumulingandikamarangwongmau, "YagénékowékoktakonmarangasmaningSun,merga jenengkuikurahasia?"

19Manoahbanjurnjupukanakwedhuslanangkarokurban dhaharanlandisaosakeanainggunungparangkonjuk marangPangeranYehuwahManoahlangarwanepadha nyawang

20Barenggenisakaingmisbyahmumbulmunggah menyanglangit,MalaékatéPangéranminggahingmurub ingmisbyahManoahlangarwanendelengiku,banjur sumungkemingbumi.

21NangingMalaékatéPangéranorangatingalmanèh marangManoahlanbojonéManoahbanjurngertinèk dhèwèkékuwimalaékatéYéhuwah.

22Manoahbanjurmaturmaranggarwane:“Kitamesthi bakalmati,amargakitawisndelengGustiAllah”

23Nanginggarwanetumulimaturmarangpanjenengane: “ManawaPangeranYehuwahkeparengnyedanikita, mesthiPanjenenganeorabakalnampanikurbanobaranlan kurbandhaharansakatangankita,lanorabakalnyritakake samubarangkabehikimarangkita,lanorabakalnyritakake bab-babkangkayamangkonoikumarangkita

24Wongwadonmaunglairakeanaklananglandijenengi

Simson

25AnaingpakemahaneDhan,ingantaraneZoralan Esytaol,RoheSangYehuwahwiwitnggegirisi.

BAB14

1SangSimsontumulimandhapmenyangTimnatlan weruhanawongwadoningTimnat,anakwadonFilisti

2SangPrabubanjurmaranibapaknelankangbiyunge, pangandikane:“AkuwusweruhwongwadoningTimnat, sakaingantaraneparaputrinewongFilisti

3Bapaklanibunébanjurmaturmarangpanjenengané, "Apaoraanawongwadoningantaranésedulur-sedulurmu laningantaranébangsakukabèh,ngantikowéareprabi karowongFilistinsingoratetak?Simsontumulingandika marangkangrama:"Jenengnakanggokula;amarga dhewekesenengkaroaku

4Nangingbapaklanibunéorangertinèkkuwisangka GustiAllah,mulanédhèwèkéngupayaperangnglawan wongFilistin,mergawektukuwiwongFilistinnguwasani Israèl

5SangSimsonlanbapaknelanbiyungebanjurmudhun menyangTimnatlantekaningpakebonanangguring Timnat

6RohéPangérantumulinguwasanidhèwèké,mula dhèwèkényuwek-nyuwekkayaarepnyuwek-nyuwekanak lanang,nangingoraanaapa-apaingtangané

7Panjenenganébanjurmudhunlanrembugankarowong wadonmau;landhewekesenengbangetkaroSimson. 8Oraletsuwé,dhèwèkébalinjupukwongwadonmau 9Sawusemangkonobanjurdicaosidhahar,nulisowaning ngarsanebapaklanibune,banjurdiparingi,lanpadha dipangan,nangingorakandhayenmadumaudijupuksaka ingbathangsinga

10RamaSimsonbanjurmaraniwongwadonmau.kanggo wongenomkanggonindakake

11BarengpadhandelengPanjenengané,banjurpadha nggawakancanételungpuluhkanggomèluPanjenengané 12SangSimsontumulingandikamarangwong-wongmau, "Saikiakubakalnekakakecangkrimanmarangkowe,yen kowebisanyritakakebabikumarangakusajronepitung dinariyayalanbisangerti,akubakalmenehikowetelung puluhlembarlanklambitelungpuluhganti.

13Nangingmanawakoweorabisanyritakakebabiku marangaku,kowekudumenehikulatelungpuluhlembar lansandhangantelungpuluhgenti.Wong-wongmaupadha maturmarangPanjenengané,"Cukupcangkrimanmu, supayaakupadhakrungu"

14Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sakasingmanganmetupanganan,lansakasingkuwat metusingmanis"Lantelungdinapadhaorabisa nerangakecangkriman.

15Ingdinakapituwong-wongmaupadhamaturmarang garwanéSimson:“Bojomubojomu,supayapadha nyritakakécangkrimanmarangaku,supayakowélan omahébapakmuajangantidiobongorangono?

16GarwaneSimsonbanjurnangisanaingngarsane, pangucape:“Kowemungsengitmarangakulanoratresna marangakuLanngandikamarangdheweke,Lah,akuora ngandhanibapakkulanibuku,lanapaakubakalngandhani sampeyan?

17Sajronériyayanéwongwadonmauterusnangisanaing ngarsané,ingdinakapituwongwadonmaubanjur nyritakaké,mergawongwadonmaularabanget,nuli nyritakakécangkrimanmarangwong-wongbangsané 18Ingdinakapitusadurungesrengengesurup,wong-wong ingkuthapadhamaturmarangpanjenengane:“Apakang luwihmanistinimbangmadu?lanapasingluwihkuwat tinimbangsinga?Panjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmau,"Yènkowéoranglukukarosapiku,kowé mesthiorabisanemucangkrimanku"

19BanjurRohéPangérannulimaranipanjenengané, banjurtindakmenyangAskelonlanmatèniwongtelung puluh,landijarah-rayahlandiwènèhisandhanganganti marangwong-wongsingmbabarcangkrimanmau. Satemahnepsunipunsamimurub,lajengtindakdhateng inggriyanipuningkangrama

20NanginggarwaneSimsondipasrahakemarangkancane, kangwusdadimitrane.

BAB15

1Oraletsuwé,nalikamangsapanèngandum,Simson nilikibojonénggawaanakkambing;banjurngandika, "Akubakalpindhahmenyangbojokumenyangkamar" Nangingbapakeoranglilanidhewekemlebu

2Aturwangsulanebapakne:“Satemen-temeneakungira yenkowesengitbangetmarangdheweke;mulaneaku masrahakemarangkancamu:apaadhineluwihayu

hakim tinimbangdheweke?muga-mugadhewekenjupuk dheweketinimbangdheweke.

3SangSimsonbanjurngandikababwong-wongmau, "Saikiakubakaldadiluwihtanpacacadtinimbangwong Filisti,sanadyanakunganiayawong-wongmau."

4SangSimsontumulimangkatnyekelasuasutelungatus, njupukobor,buntutesiji-sijinedilebokakeingantarane buntuteloro.

5Barengdiobongiobor-obonganmau,banjurdiulungake menyanggandumewongFilistikangisihana,lan gumpalan-gumpalangandumelangandumepadhadiobong, dalahpakebonananggurlanwitjaitun

6WongFilistibanjurpadhamatur:“Sapakangnindakake mangkono?Jawa1994:Wangsulanéwong-wongmau:"Si Simson,mantunéwongTimnat,mergawisngrebutbojoné landiwènèhakémarangkancané."WongFilistibanjur padhamajulanngobongwongwadonmaulanbapakne

7Simsonbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sanadyankowépadhanglakonimangkono,nangingaku bakalmalesmarangkowé,lansawiséikuakubakal mandheg"

8Wong-wongmaubanjurdigebugibangkekanlanpupune ngantipatinggemahripahlohjinawi

9WongFilistibanjurpadhamangkatlanmasangkémah anaingYéhudalannyebaringLehi.

10WongYehudabanjurpadhamatur:“Yagenekowe padhanempuhaku?Wong-wongmaupadhamangsuli, "KawulasamimaraniSimson,supadosnindakakenkados ingkangsampundipuntindakakendhatengkula"

11WongYehudatelungewubanjurpadhamunggah menyangpucakinggunungparangEtamlanmaturmarang Simson:“ApakoweorangertiyenwongFilistipadha nguwasanikita?PunapaingkangsampunPaduka tindakakendhatengkawulasadaya?Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Kayasingwis ditindakakemarangaku,iyaugasingdaktindakakemarang dheweke."

12Wong-wongmaupadhamaturmarangpanjenengané, "Kulasamimandhappunikabadhénalènipanjenengan, supadospanjenengansagedkulapasrahakendhateng tanganipuntiyangFilisti"Simsontumulingandikamarang wong-wongmau,"Sumpahamarangaku,manawakowe orabakalnempuhaku."

13Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Ora;Nangingkowebakaldaktalenilandakpasrahake marangtanganewong-wongmau,nangingakuorabakal matenikowePanjenenganébanjurditaleninganggotali anyarloro,banjurdigawamunggahsakaingparang.

14BarengwistekaningLehi,wongFilistipadhabengokbengoknglawanpanjenengane,temahRoheSang Yehuwahnulinguwasanipanjenengane,lantalikangana ingtanganedadikayaramikangkaobonginggeni,lan talineuculsakaingtangane

15Banjurnemubalungrahangkuldisinganyar,banjur ngacungaketangane,dicekellandipatenisewuwong 16Simsontumulingandika:“Kranabalungrahangipun kuldi,tumpuk-tumpuk,kawulamatenisèwutiyangkanthi rahangipunkuldi

17Sawisérampunganggonéngandika,balungrahangé dibuwangsakatangané,panggonankonodiaraniRamatlehi. 18Banjurngelakbanget,banjursesambatmarang PangeranYehuwah,pangandikane:“Padukasampun

maringikawilujenganingkangagengpunikadhateng tanganingabdiPaduka.

19NangingGustiAllahmbengkongakebolonganing rahang,banjurmetubanyu;Barengwisngombé,rohébali lanuripmanèh;

20PanjenenganéngadiliwongIsraèlingjamanéwong Filistinrongpuluhtaun

BAB16

1SangSimsontumulitindakmenyangGazalannemoni wongwadontuna-susilaanaingkono

2WongGazibanjurdikabarimangkene:“SiSimsonwis tekamreneWong-wongmaubanjurngubengilanngepung dhewekeinggapurakuthaingwayahbengi,laningwayah bengipadhameneng,pangucape:"Esuk,yenawan, dhewekebakaldipateni"

3SangSimsontumulilerenngantitengahwengi,laning wayahtengahwengitangi,banjurnjupukgapuraningkutha lancagakloro,nulimangkatbebarengankarowong-wong mau,barlankabeh,padhadiselehakeingpundhakelan digawamunggahingpucukinggunungingsacedhake Hebron

4Sakwisékuwi,dhèwèkénresnaniwongwédoksing jenengéDelilaingLebakSorék.

5ParapanggedhenewongFilistipadhasowanmaranging ngarsanelankandhamarangdheweke:“Padhambujuk wongiku,landelengensakaendikakuwatanekanggedhe iku,lanapadayanebisadakkalahake,supayabisaditaleni supayaditindhes

6DelilabanjurngandikamarangSimson:“Kawulamugi karsaaparingwangsulan,pundikekiyatanpanjenengan ingkangageng,sahapundianggenpanjenengansaged nandhangsangsara.

7Simsontumulingandikamarangwongwadonmau: “Manawaakuditaleninganggotaliijopitusingdurungtau garing,akumesthibakalringkihlandadikayawongliya.

8ParapanggedhenewongFilistitumulinggawataliijo pitukangdurunggaringmarangdheweke,nuliditaleni

9Ingkamarkonoanawonglanangsingpadhandheliklan nginepkarodhewekeWangsulanewongwadonmau: “Simson,wongFilistipadhanempuhkoweLandheweke ngethoktaline,kayabenangnggeretyenkenageni.Mula kekuwataneoradingerteni

10DelilabanjurngandikamarangSimson:“Lah,kowéwis moyokiakulanngapusiaku.

11Banjurngandikamarangwongwadonmau,"Yènaku diikatnganggotalianyarsingdurungtaudienggo,aku bakallemeslankayawongliya"

12Delilabanjurnjupuktalianyarlanditalikarodheweke, lanngandikamarangSimson:Lananawong-wongsing padhangenteniingkamar.Wong-wongmaubanjurdicopot sakatanganekayabenang

13DelilabanjurngandikamarangSimson:“Sampeyan ngantisaikikowéwismoyokiakulanngapusiaku Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadonmau, "Yènkowénenunrambutkupitukarojaring."

14Sawusemangkonobanjurdicanthelakenganggo pancinglankandhamarangSimson:“Simson,wongFilisti bakalnempuhkowe!”Banjurtangisakaturu,lanlunga nganggopinbaloklanjaring

15Wongwadonmaubanjurngandikamarangwongmau: “Kadospundideneanggenpanjenenganmatur:Akutresna marangsira,mangkaatimuoranunggalkaroaku?sampun pingteluanggonmumoyokiaku,lanoramratelakake pundikekiyatanmukanggedhe.

16Sadina-dinasadina-dinawongwadonmaumeksawong wadonmaunganggotembung-tembunge,landhesekdhesek,temahjiwanesedhihngantimati.

17Wongwadonmaubanjurnyritakakemarangwong wadonmaukanthigumolongingatine,sartakandha marangdheweke:“Durunganasiletingsirahku;Awitaku wisdadiNasirmarangGustiAllahwiwitguwa-garbané ibuku,yènakudicukur,kekuwatankubakalilangsakaaku, lanakubakaldadiringkihlankayawongliya

18BarengDelilamirsa,yèndhèwèkéwisnyritakaké sakabèhingatiné,banjurutusannimbalipara panggedhéningwongFilistin,pangandikané:“Padha munggahasapisaniki,mergadhèwèkéwisnyritakaké marangakukabèh.ParapanggedhenewongFilistibanjur padhasowanmarangingngarsanelannggawadhuwiting tangane

19Wongwadonmaubanjurdikonturuingdhengkul; banjurnimbaliwonglanang,banjurnyukurrambutepitu; landhewekewiwitnandhangsangsara,lankekuwatane ilangsakadheweke.

20Wangsulane:“Simson,wongFilistibakalnempuhkowe! Banjurtangisakaturu,lanngandika,Akubakalmetukaya sadurunge,langoyang-goyangawakku.Nangingdheweke orangertiyenPangeranYehuwahwusnilardheweke 21NangingwongFilistidicekelwongFilisti,mripate dicolong,digawamenyangGazalandiikatnganggo belantaratembagalannggilingingpakunjaran

22Nangingsakwisédicukurrambutéwiwitthukulmanèh

23ParapanggedhenewongFilistibanjurpadhanglumpuk arepnyaosakekurbansembelehangedhemarangDagon, allahe,lanpadhasurak-surak,amargapadhangucap: “DhuhSangSimsonsampunmasrahakenmungsuhkita dhatengtangankita”

24Barengwong-wongpadhaweruhPanjenengané,banjur padhangluhurakéallahé,amargapadhangucap:“Allah kitawisngulungakémungsuhkitamarangtangankita,lan ngrusaknegarakita,kangpadhamatèniakèhwong 25Barengatinepadhabungah,banjurpadhangucap: “Simsonnimbali,supayapadhangladenikita”Banjur padhangundangSimsonmetusakapakunjaran;Wongwongmaudidadèkakéolah-olahan;

26Simsontumulingandikamarangbocahkangnyekeli tangane:“Siramuga-mugaakubisangrasakaketugu-tugu kanganaingomahmau,supayaakubisanyenderake”

27Saikiomahékebakwonglananglanwadon;lankabeh panggedhenewongFilistipadhaanaingkono;laning payonanakira-kiratelungewuwonglananglanwadon, padhandelengnalikaSimsonpadhaguyon

28SimsontumulinyebutmarangSangYehuwah,ature: “DhuhYehuwah,Padukamugikarsaangenget-enget kawula,sahamugikarsaangiyatakenkawula,dhuhAllah, sapisanpunika,dhuhAllah,supadoskawulaenggal-enggal malespiwalesdhatengtiyangFilistitumrapmripatkawula kekalih

29SangSimsontumulinyekelcagaklorokanganaing tengahingpadalemanmau,kangsijinganggotangan tengenlansijinekiwane

30Simsonnulimatur:“Kulakeparengapejahkaliyan tiyangFilisti.”Lantumungkultumungkulsakehingdaya; omahmaubanjurditibakakemarangparapanggedhelan sakehewongkanganaingkono.Dadiwongmatising dipateninalikasedaluwihakehtinimbangsingdipateni nalikaurip

31Sasampunepunikaparasadherekemiwahsakancan kulawargandanenerarismabaos,tumulingambildane miwahmiwahsakancanidane,turkasareangringtengahtengaheZoramiwahEstaol,ringkuburaneManoah, ramanePanjenenganéngadiliIsraèlrongpuluhtaun

BAB17

1AnawongsakapagununganEfraim,jenengéMikha 2Panjenenganébanjurngandikamarangkangibu: “Dhuwitselakasatussatussingdijupuksakakowé,sing kokipat-ipatlankokomong-omongananaingkupingku, lahslakakuwianaingaku;Akunjupuk.Ibunébanjur matur:"PujiaPaduka,anakku"

3Barengibunebanjurmbalekakedhuwitselakasewelas atusmarangibune,ibunebanjurngandika:“Slakaikuwus daksucekakemarangPangeranYehuwah,sakatanganku kanggoanakku,kanggogawerecaukirlanrecacor-coran 4Nangingdhuwitedibalekakemarangibune;kangibu mundhutdhuwitrongatussekel,diparingakemarangkang ngedegake,kangdigawerecaukirlanrecacoran,lanpadha manggoningomahéMikha.

5WongMikhaikukagunganpadalemaningallah,banjur gaweefodlanterafim,sartanucekakesalahsijisaka putrane,kangdadiimam.

6NalikasamanaingIsraeloraanaratune,nangingsaben wongnindakakeapakangbenermiturutpamawasedhewe 7IngkonoanawonganomsakaBètléhèm-Yéhuda,turuné Yéhuda,wongLèwi,lanmanggoningkana

8WongmaubanjurbudhalsakaingkuthaBètléhèmYéhuda,arepmanggoningpanggonansingbisadigolèki.

9Mikhabanjurngandikamarangdheweke,"Kowesaka ngendi?"Aturwangsulane:“KulapunikatiyangLèwi sakingBètléhèm-Yéhuda,kulabadhémanggenwontening pundikemawon

10MikhanulingandikamarangMikha:"Delengenkaro akulandadiabapaklanimamkanggoaku,lansabentaun akubakalmenehidhuwitsepuluhsekel,lansandhangan lanpanganmu"WongLèwibanjurmlebu

11WongLèwimaubanjurgelemmanggonkarowong maulanwongenomikukanggowongminangkasalahsiji sakaanaké.

12LanMikhanucekakewongLewi;lanwongenomdadi imam,lanmanggoningomahéMikha

13Mikhabanjurkandha,"SaikiakungertiyènPangéran bakalparingkabecikanmarangaku,mergaakuduwéwong Lèwidadiimamku"

BAB18

1NalikasamanaoraanaratuingIsrael,laningnalikaiku talerDhanpadhagolektanah-pusakakanggodienggoni; Amargangantisaprenekabehtanah-pusakaneoraanaing antaranetalerIsrael.

2Wong-wongDhanbanjurkongkonanwonglimasakaing wilayahe,sakaingwilayahe,wongkanggagahprakosa,

sakaingZoralansakaEsytaol,kanggoneliklanniti-priksa nagaraiku;nulipadhadipangandikani:“Padhanggolèki nagaraiku!

3BarengwistekaningomaheMikha,padhangerti swaranewonganom,wongLewiiku,banjurpadhamrana lanmatur:“Sapakangngiridkowemrene?lanapasing kokgaweingpanggonaniki?lanapasingsampeyanduwe kene?

4Panjenenganénulingandikamarangwong-wongmau, "MikalanikitumindakéMikhamarangaku,lanakuwis nyéwaaku,lanakudadiimamé"

5Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "NyuwunpirsamarangGustiAllah,supayaakubisangerti apadalansingbakaldaklakonibakalslamet"

6Imambanjurngandikamarangwong-wongmau: "Lungaakanthislamet!

7WonglimamaubanjurpadhamangkatmenyangLaislan weruhwong-wongsinganaingkonopadhauriptanpaati, kayawongSidon,ayemlantentrem;lanoraanahakiming negara,singbisagawewirangingsamubarang;lanpadha adohsakawongSidon,lanoraanaurusankarosapa-sapa

8BanjurpadhatekaningZoralanEsytaolmarangpara sadulure;

9Wangsulanewong-wongmau:“Padhatangia,kitapadha nglawanwong-wongiku,awitakuwuspadhandeleng tanahiku,lahikuapikbanget,nangingkowepadha menengwae?ajakesedkanggolunga,lanmlebukanggo ndarbenitanah.

10Manawakowepadhalunga,kowebakalnekanibangsa kangtentremlaningtanahkangjembar,amargaikuwus dipasrahakedeningGustiAllahmarangtanganmu; panggonansingoraanakekuranganapa-apasinganaing bumi

11SakaingkonoanabaniDhan,sakaingZoralansaka Esytaol,nematuswongkangpadhasikepgegamaning perang

12BanjurpadhamangkatlanlerenanaingKiryat-Yearim, ingtanahYehuda,mulanepanggonanikudiarani Mahanedanngantisaprene

13SakakonobanjurpadhangliwatipagununganEfraim lantekaningomaheMikha

14Wonglimakangpadhalunganelik-neliktanahLais banjurpadhamaturmarangparasadulure:“Apakowe padhasumurup,yeningomah-omahikianaefod,terafim, recaukirlanrecacor-coran?mulanesaikipadhaelingaapa kangkudusiralakoni.

15Wong-wongmaubanjurmranalantekaningomahe wonganom,wongLewiiku,ingomaheMikha,lanngucap salammarangdheweke

16Wongnematus,kangpadhakarogegamaningperang, yaikubaniDhan,padhangadeganaingngarepegapura

17Wonglimakangpadhamangkatnelik-neliknagaraiku padhamunggahlanlumebuingkono,njupukrecaukir, efod,terafimlanrecacor-coran,lanimamngadeganaing ngarepegapurakarowongnematuskangpadhasikep gegamaningperang

18Wong-wongmaupadhalumebuingomaheMikhalan njupukrecaukir,efod,terafimlanrecacoranImambanjur ngandikamarangwong-wongmau:Apasingkoklakoni?

19Wong-wongmaunulipadhamaturmarang panjenengane:“Menenga,cangkemmututupentanganmu

lantindakakaroakukabeh,landadiaramalanimam tumrapakukabeh.

20Atineimambanjurbungah,banjurnjupukefod,terafim lanrecaukir-ukiran,nulitindakanaingsatengahewong akeh.

21Wong-wongmaubanjurpadhamangkat,bocah-bocah lansapi-sapilankreta-kartapadhadidhawuhianaing ngarepe.

22BarengwisadohsakaomaheMikha,wong-wongkang anaingsacedhakeomaheMikhapadhanglumpuklan nyusulbaniDhan

23BanjurpadhasesambatmarangbaniDhanWong-wong maubanjurpadhamadhepmarangMikhalanmatur marangMikha:“Punapadenepanjenengandalemrawuh kaliyantiyangkathahpunika?

24Wangsulane:“Dewa-dewakulanimam-imammuwis padhadakjupuk,nangingkowepadhalungaLanapasing kokkandhakakemarangaku:Apasingdadikeprigelanmu?

25WangsulanebaniDhanmarangpanjenengane: “Swaramuajangantikeprunguanaingantaraku,supaya koweajangantianawongkangnepsunemahikowe,nganti kowekelangannyawamudalahbrayatmu.”

26Wong-wongDhanbanjurpadhalunga,lanMikha weruhyènwong-wongkuwikuwatbangetkanggo dhèwèké,banjurbalimenyangomahé.

27Wong-wongmaubanjurpadhanjupukbarang-barang singdigawèkakédéningMikhalanimamé,nulipadha tekaningLais,menyangpanggonanébangsasingayemlan tentrem;

28Lanoraanasingngluwari,amargaadohsakaSidon,lan oraanaurusankarosapa-sapa;lanikuanainglebaksing dumunungingBet-rehobBanjurpadhambangunkutha, lanmanggoningkono

29KuthamaubanjurdijenengiDhan,miturutjenengé Dhan,bapakné,singlairingIsraèl,nangingkuthamau jenengéLais

30ParabaniDhanbanjurpadhangadegakerecamau,lan YonatanbinGersombinManasyelanparaputranepadha dadiimamtumraptalerDhanngantitumekaingdinane wong-wongmaupadhakabuwang.

31SawiséPedalemanéAllahanaingSilo,padha ngadegakérecaukiréMikha

BAB19

1NalikasamanaingIsraeloraanaratune,anawongLewi kangmanggoningsacedhakepagununganEfraim,kang njupukgarwanesakaingBetlehemYehuda.

2Selirébanjurnindakakélakujinalanninggaldhèwèké menyangomahébapaknéingBètléhèm-Yéhuda,lanana ingkonopatangsasilawasé

3Lanbojonebanjurtangilanngoyakdheweke,supaya bisangomongkarodheweke,lannggawadhewekebali, karobaturelankuldiloro,banjurdigawamenyangomahe bapakne

4Lanmaratuwane,bapaknebocahwadonmau,ditahan; Sawusemangkonoanggonelerebanaingkonotelungdina, banjurpadhamanganlanngombesartanginepanaing kono

5Ingdinakapingpapat,nalikapadhatangiesuk,dheweke tangiarepmangkat

6Wongloromaubanjurpadhalinggih,manganlan ngombé,amargabapaknébocahwadonmauwiskandha marangwonglanangmau,"Mugi-mugipanjenengankersa nginepsadinten-dinten,lanatimubungah."

7Barengwongmauwistangiareplunga,maratuwane banjurndesek,mulanebanjurnginepingkonomaneh

8Esuk-esukingdinakapinglimanéwongwadonmau tangiarepmangkat,bapaknébocahwadonmaubanjur ngandika:Lanpadhalerenngantisore,lanpadhamangan loro

9Barengwongmauwistangiarepmangkat,wongwadon maudalahselirlanbature,maratuwane,bapaknebocah wadonmau,nulimaturmarangwongmau:“Lah,dinaiki wissurup,muga-mugakowepadhanginepingwayah bengilansesukbudhalesuk,supayamulih

10Nangingwongmauoragelemnginepingbengikuwi, nangingbanjurtangilanmangkat,lannyabrangYébus, yaikuYérusalèmlankarodhewekeanakuldilorosing dilencengake,langarwaneugakarodheweke.

11BarengwistekaningkuthaYébus,dinawissurupabdi maubanjurmaturmarangbendarane:Ayo,payopadha mlebumenyangkuthanewongYebusikilannginepana ingkono

12Nangingbendaranetumulingandikamarang panjenengane:“Kitaorabakalnyabrangmrenemenyang ingkuthanewongmanca,kangduduwongIsrael;kita bakalnyabrangmenyangGibea

13Panjenenganébanjurngandikamarangbaturé,"Ayo padhanyedhakmenyangsalahsijipanggonanikikanggo nginepsewengi,ingGibéautawaingRama"

14Wong-wongmaunulipadhalumaku;srengéngéwis surup,nalikalagianaingGibéa,wilayahéBènyamin 15Wong-wongmaupadhanyabrangmrana,arepnginep ingGibéa.

16Ingwayahsoreanawongtuwatekasakapategalan, sakapagununganEfraim;lanwongnenekaanaingGibea, nangingwong-wongingkonoikuwongBenyamin.

17Barengwongmaubanjurtumenga,weruhanawong kanglagilelungananainglurung-lurungingkutha,wong tuwamaubanjurmatur:"Kowétindakmenyangngendi?" lansakangendikoweteka?

18Panjenenganébanjurngandikamarangpanjenengané, "SakaBètléhèm-Yéhuda,kitapadhalungamenyangsisih pegununganÉfraim;sakaingkonoaku:lanakulunga menyangBètléhèm-Yéhuda,nangingsaikiakuarep menyangPedalemanéAllah;lanoraanawongsing nampaniAkumenyangomah

19Nanginganajeramilanpakankanggokuldikita;Lan anarotilananggurugakanggoakulankanggoabdidalem lankanggowongenomsingpadhakaroparaabdinira,ora anakekuranganapa-apa

20Wongtuwamaukandha,"Tentremrahayu!"ewadene mugikarsaakawogandhatengkawula;mungnginepora ingdalan

21Wongmaubanjurdigawamenyangomahé,kuldi-kuldi padhadiwènèhipakan,banjurwisuhsikilé,manganlan ngombé.

22Nalikalagipadhabungah-bungaha,lah,wong-wonging kuthaiku,wong-wongdurjanasawatara,padhangepung omahingsakubengé,nggebuglawang,sartamaturmarang kangduwéomah,wongtuwamau,mangkene:Wongsing

mlebuingomahmukuwigawanenmetu,supayaakubisa ngerti.

23Wongsingnduwéomahterusmetulankandhamarang wong-wongmau:“Ora,sedulur-sedulurku,ajanganti tumindakala.Sarehnewongikilumebuingomahku,aja ngantitumindakbodhoiki

24Lah,ikianakkuwadon,lanselir;Wong-wongmau bakalDakgawametusaiki,lansiraasornalantumindaka marangwong-wongmauapakangkokanggepbecik, nangingwongikiajangantitumindaknistha

25Nangingwong-wongmauoragelemngrungokké omongané,mulanéwonglanangkuwinjupukselirélan digawametu.Wong-wongmaupadhawanuhmarang dheweke,banjurdianiayasawengingantitumekaesuk; 26Barengwayahésukwongwadonmautekalantibaing ngareplawangomahéwonglanang,panggonanébendarané, ngantipadhang

27Esukébendaranéwungu,mbukaklawangéomahlan metuarepmangkat,lah,seliréwadonmautibaingngarep lawang,tanganéanainglawangé

28Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Ngadega,ayopadhalunga."Nangingoraanasing mangsuliWonglanangmaubanjurnunggangikuldi,wong maubanjurtangilanmulihmenyangpanggonane

29Barengwistekaningomahé,nulinjupuklading,dicekel garwané,dipérangdadirolasbalung,landikirimmenyang wilayahIsraèlkabèh

30Lankabehwongsingndelengikupadhamuni,"Oraana tumindakkayamengkonolanorakatonwiwitnalikawong IsraelmetusakaingtanahMesirngantidinaiki

BAB20

1SawusemangkonowongIsraelkabehpadhametu,lan pasamuwanpadhanglumpukkayawongsiji,wiwitsaka DhanngantitekaningBersyebakarotanahGilead,sowan ingngarsaneSangYehuwahanaingMizpa.

2Parapanggedheningrakyatkabeh,yaikusakehetaler Israel,padhangadeganaingpasamuwaneumateGusti Allah,yaikuprajuritpatangatusewukangpadhamlakulan sikeppedhang

3(Barengwong-wongBenyaminpadhakrungu,yenwong IsraelpadhamunggahmenyangMizpa.)WongIsrael banjurpadhamatur:“Kawulamugikarsaandhawuhaken, kadospundikadadosandurakapunika?

4WongLèwi,bojonéwongwadonsingdipatènimau, mangsuli,"AkulanselirkuarepnginepingGibéa, wilayahéBènyamin."

5Wong-wongingGibéabanjurpadhanempuhakulan ngepungomahkuingwayahbengi,lanpadhangiraarep matèniaku,nangingselirkudipeksangantimati

6Selirkubanjurdakcekellandakkirimmenyanging satanahtanahpusakaneIsrael,amargapadhanindakake nisthalannisthaanaingIsrael

7LahkowékabèhkuwiwongIsraèl;wenehipituturlan pituturingkene

8Wongkabèhbanjurpadhangadegkayawongsiji,sarta munjuk:"Kitaorabakalpadhamangkatmenyangkémahé, lanoraanasingpadhabalimenyangomahé"

9Nangingsaiki,ikisingbakalkitatindakakekanggo Gibea;kitabakalmunggahkaroundhinglawaniku;

10IngsabentalerIsrael,kitabakalnjupuksepuluhwong sakasatus,lansatusewulansewusakasepuluhewu, kanggonjupukpangankanggowong-wongmau,supaya padhanindakakeingGibeaBenyamin,miturutsakehing kabodhoansingpadhaditindakakeingIsrael.

11WongIsraèlkabèhbanjurpadhanglumpuknglumpuk nglawankuthakono,kayawongsiji

12Taler-talerIsraèlbanjurkongkonanngubengitaler Bènyaminkabèh,munjuk:“Kadospundipiawoningkang katindakakenwonteningtengah-tengahpanjenengan punika?

13Mulané,saikiwong-wongkuwiwong-wongjahatsing anaingGibéa,padhapasrahnamarangakukabèh,supaya padhadipatènilannyingkiraképialasakaIsraèlNanging wong-wongBenyaminpadhaoragelemngrungokake pangandikaneparasadulure,yaikuwongIsrael.

14Nangingwong-wongBenyaminpadhanglumpuksaka ingkutha-kuthamenyangGibea,arepperangnglawan wongIsrael.

15NalikasamanabaniBenyaminpadhakacacahakesaka kutha-kuthaanarongpuluhnemewu,kangpadhaamuk pedhang,kajabapendhudhukGibea,kangcacahepitung atuswongpilihan

16Ingantaranewong-wongikianawongkiwapitungatus kangpinilih;sabenwongbisaslempangwatuingambane rambute,lanorakantun

17Wong-wongIsraèl,kajabaBenyamin,cacahépatang atusèwu,singpadhaamuk-amuk;

18WongIsraèlbanjurpadhamangkatmenyang PedalemanéAllahlannyuwunpitedahmarangGustiAllah, "Sapaingantarakitasingbakalmajuperangnglawanbani Benyamin?"PangandikanéPangéran,"Yéhudandhisiki" 19IngwayahésukwongIsraèlpadhatangilanmasang kémahingGibéa.

20WongIsraèlbanjurpadhametuperangnglawan Benyamin;WongIsraèlbanjurpadhatata-tataarep nglawanwong-wongmauanaingGibéa.

21IngdinaikuwongBenyaminpadhametusakaGibea lannumpeswongIsraelrongpuluhloroewu

22Wong-wongIsraèlbanjurpadhanyantosakakésarirané dhéwé,lanpadhanatapabarisanperangmanèhanaing papanpabarisaningdinakapisan

23(WongIsraèlbanjurpadhatangilannangisanaing ngarsanéAllahngantisurup,lannyuwunpitedahmarang Pangéran,pangucapé:“Apaakubakalmangkatperang menèhnglawanbaniBènyaminsadulurku?

24IngdinakapindhowongIsraèltekanglawanbani Benyamin.

25IngdinakapindhowongBenyaminmetusakaGibea nglawanwong-wongmaulannumpeswongIsraèlwolung welasewumanèhkabehmaupadhangunuspedhang

26WongIsraèlkabèhlansabangsakabèhbanjurpadha mangkatmenyangPedalemanéAllahlannangislan lenggahanaingngarsanéPangéran,ingdinaikupadha pasangantisoré,sartapadhanyaosakékurbanobaranlan kurbanslametananaingngarsanéAllah

27WongIsraelbanjurpadhanyuwunpirsamarangSang Yehuwah,(amargaingwektuikupethiprasetyaneAllah anaingkono

28NalikasamanaPinehasbinEleazarbinHarunjumeneng anaingngarepe,lanmatur:“Apaakuarepperangmaneh nglawanbaniBenyaminsadulurku,apaakukudumandheg?

PangeranYehuwahbanjurngandika:"Munggaha;awit sesukbakalSunulungakemarangtanganmu.

29WongIsraèlbanjurndhelikingsakubengéGibéa 30IngdinakatelunéwongIsraèlnglurugiwongBenyamin lanpadhabaris-barisnglawanGibéakayabiyèn.

31Wong-wongBenyaminbanjurpadhametunglawan rakyate,banjurketariksakaingkutha;Wong-wongmau padhawiwitmatèniwong-wongmau,kayabiyèn-biyèn anaingdalan-dalan,kangsijimunggahmenyang PedalemanéAllah,sijinémenyangGibéaingara-ara,kirakiratelungpuluhwongIsraèl

32Wong-wongBènyaminpadhamatur:“Wong-wong kuwiwispadhakatumpesanaingngarepkitakayabiyèn. NangingwongIsraelpadhamatur:“Ayopadhalumayulan narikwong-wongmausakaingkuthamenyangingdalan gedhe.

33WongIsraèlkabèhbanjurpadhabudhalsaka panggonané,lanpadhapabarisananaingBaaltamar

34Wong-wongIsraèlkabèhpadhanglurugiGibéa,cacahé sepuluhewu,lanperangésayanggegirisi

35SangYehuwahbanjurnggebagBenyaminanaing ngarepewongIsrael,laningdinaikuwongIsraelnumpes wongBenyaminrongpuluhlimaewusatus

36BarengwongBenyaminpadhaweruh,yenpadha digebugi,wongIsraelpadhangluwariwongBenyamin, amargapadhangendelakewong-wongkangpadhandhelik ingsacedhakeGibea

37Wong-wongsingpadhandhelikbanjurenggal-enggal ngebutmenyangGibea;lanwong-wongsingpadhandhelik padhamajulannggebugisakehekuthaklawanlandheping pedhang.

38IngantaranéwongIsraèllanwong-wongsingpadha ndhelikwisanapratandha,yaikusupayangobongkumelun sakaingkutha.

39BarengwongIsraèlpadhamunduringpaprangan, BenyaminwiwitmatènilanmatèniwongIsraèlkira-kira telungpuluhwong,mergapadhangucap:“Satemene wong-wongikupadhakatumpesanaingngarepkitakaya perangkangkapisan

40Nangingnalikageniwiwitmumbulsakaingkutha kanthitugukebul,wongBenyaminpadhamandenging mburine,lah,geninekuthamaumunggahinglangit

41BarengwongIsraèlbali,wongBenyaminpadhakagèt, mergapadhaweruhyènwong-wongmaupadhaditindhes

42Mulanéwong-wongIsraèlbanjurpadhamundur menyangingara-arasamun.nangingpapranganpadha kecekel;lanwong-wongsingmetusakakutha-kuthapadha ditumpesanaingsatengahe.

43MangkonougawongBenyaminpadhangepung mubenglanngoyakwong-wongmaulandiidak-idak kanthigampang,ingngarepeGibea,ingsisihsrengenge

44WongBenyaminpadhamatiwolulasewu;kabehmau padhagagahprakosa

45Banjurpadhamlayumenyangara-arasamunmenyang inggunungparangRimonWong-wongmaupadhadioyakoyakngantitekaningGidomlandipateniwongloroewu

46DadinéwongBènyaminsingtiwasingdinakuwiana 25000wongsingnyekelpedhang;kabehmaupadhagagah prakosa

47Nangingwongnematuspadhamlayumenyangara-ara samunmenyanggunungparangRimon,lanmanggonana inggunungparangRimonpatangsasi

48Wong-wongIsraèlbanjurbalinglawanbaniBenyamin landipatèniklawanlandhepingpedhang,ugawong-wong ingsabenkutha,kewankewanlansakèhéwongsing nyerang.

BAB21

1Wong-wongIsraèlwispadhasupaosanaingMizpa, pangucapé:“Oraanawongsijiwaéingantarakitaora bakalmasrahakéanakéwadonmarangBènyamindadi bojoné

2Wong-wongmaunulipadhasowaningpadalemaning Allahlanpadhalerebanaingkonongantisontenanaing ngarsaneGustiAllah,sartapadhanangisserubanget

3Lanmatur:“DhuhPangéran,AllahipunIsraèl,menapa denekedadosanpunikawonteningIsraèl,deneingdinten punikawontentalerIsraèlingkangkirangsatunggal?

4Esukewong-wongpadhatangiesuklanpadhangedegake misbyahanaingkonolannyaosakekurbanobaranlan kurbanslametan

5WongIsraèlbanjurpadhamatur:“Sapaingantarané taler-talerIsraèlsingoramèlupasamuwansowaning ngarsanéPangéran?Amargawong-wongmauwissupaos babwongsingorasowaningngarsanéPangéraningMizpa, pangucapé,"Dhewekemesthidipatèni."

6WongIsraelpadhakeduwungmarangsadulure Benyamin,pangucape:Ingdinaikianatalersijikang katumpessakaingIsrael.

7Kadospundianggenkitanglampahisomahdhateng tiyang-tiyangingkangkekajenganpunika,denekita sampunsupaosatasasmanipunSangYehuwah,bilihboten badhemaringakenanak-anakkitadadosgarwa?

8Wong-wongmaupadhamatur:“TalerIsraèlpunapa ingkangbotensowandhatengPangéraningMizpa?Lah, oraanawongsiji-sijiasakaYabesy-Gileadtekamenyang pakemahan

9Amargawong-wongpadhakaetang,lahingYabesyGileadoraanasiji-sijia

10Wong-wongmaubanjurkongkonanwongrolasewu, wongsinggagahprakosa,lanpadhadidhawuhimangkene: “PadhalungaalanpatènanawongingYabesy-Giléad klawanlandhepingpedhang,dalahwongwadonlanbocahbocah.

11Mangkeneprekara-prekarasingkudukoklakoni:Saben wonglananglanwongwadonpadhatumpesbabarpisan

12Ingantaranéwong-wongingYabès-Giléadpadha ketemuprawanpatangatus,kangoratauwanuhkarowong lanang,banjurpadhadigawamenyangkémahingSilo,ing tanahKanaan

13Wongsapasamuwankabèhbanjurpadhakongkonan maturmarangwongBènyaminkanganainggunung parangRimon,supayapadhanguwuhrukun.

14IngnalikaikuBenyaminbalimaneh;Wongwadon Yabesy-Giléadpadhadiwènèhigarwa,kangpadha dislametaké,nangingoranyukupi

15Wong-wongmaunulipadhamratobatmarang Benyamin,mergaSangYehuwahwusngrusaktaler-taler Israel

16Parapinituwaningpasamuwantumulipadhamatur: “Kadospundianggenkitasaminindakakensomahdhateng tiyang-tiyangingkangkekajenganpunika,denetiyang Benyaminsampunsamikatumpes?

17Wong-wongmaupadhakandha,"Wong-wongsing padhaoncatsakaBènyaminkudunduwèniwarisan,supaya wongIsraèloratumpessijitaler"

18Nangingkitaorakenadiparingigarwasakaanak-anak kita,amargawongIsraelwissupaos:Kenaainglaknat wongkangmenehibojomarangBenyamin

19Banjurpadhangucap:“Lah,sabentaunanariyaya kagemSangYehuwahingSilo,ingsisihlorBetel,ingsisih wetandalangedhesakaBetelmenyangSikhemlaning sisihkidulLebona

20Mulanéwong-wongBènyaminpadhadidhawuhi mangkene:“Sirapadhalungaalanndhelikanaingkebon anggur.

21Landelengen,manawaparaputriingSilopadhametu jogèd,banjurpadhametusakaingpakebonananggur,lan padhanyekelbojonéwongwadoningSilo,lanmenyang ingtanahBenyamin

22Lanmanawabapak-bapakutawasadulur-sadulure padhasowaningngarsaningsun,padhadakkandhani mangkene:Padhatulung-tinulungamargasakaaku, amargasabenwongpadhaoranyimpenbojonedhewedheweingperang,awitsaikikowepadhaoramaringi marangwong-wongmau,supayakowepadhakaluputan 23Wong-wongBenyaminbanjurpadhanglakoni mangkono,lanpadhanjupukgarwa,miturutcacahe,saka wong-wongkangpadhanjoget,kangpadhakecekel,banjur padhabalimenyangtanah-pusakanelanmbangunkuthakuthanelanmanggonanaingkono.

24NalikasamanawongIsraelpadhabudhalsakaingkono, menyangtalerlankulawarganedhewe-dhewe

25NalikasamanaoraanaratuingIsrael,sabenwong padhanindakakeapakangbenermiturutpanemunedhewe