Corsican - The Book of Deuteronomy

Page 1


Deuteronomiu

CAPITOLU1

1QuessisòeparollechìMosèhàdettuàtuttuIsraeleda quìàuGhjordanuinudesertu,inapiaghjadifronteàu MariRossu,tràParan,Tophel,Laban,HazerothèDizahab.

2(CisòundicighjornidiviaghjudaHorebperastradadia muntagnadiSeiràKadeshbarnea)

3Èavveneinuquarantesimuannu,inl'undecisimumese, uprimughjornudiumese,chìMosèhàparlatuàifiglioli d'Israele,secondututtuciòchìl'Eternuliaviadatuin cumandamenti;

4Aprèsqu'ileuttuéSihon,roidesAmoréens,quihabitait àHesbon,etOg,roideBasan,quihabitaitàAstaroth,à Edréi:

5DaquìàuGhjurdanu,inupaesediMoab,Mosè cuminciòàdichjaràstalege,dicendu:

6L'Eternu,unostruDiu,cihàparlatuinHoreb,dicendu: Aveteabitatuabbastanzalongunantuàstamuntagna

7Turnate,èpigliateuvostruviaghju,èandateàa muntagnadil'Amore,èàtuttiilochivicinuàquestu,ina piaghja,inemuntagne,èinavalle,èàusudu,èàulatudi umare,àupaesediiCananeièàuLibanu,finuàugrande fiume,ufiumeEufrate.

8Eccu,aghjupusatuaterradavantiàvoi:entraèpussede aterrachìuSignorehàghjuratuàivostribabbi,Abraham, IsaacèGhjacobbu,didààellièàasodiscendenzadopuà elli

9Èviaghjuparlatuàquellutempu,dicendu:Ùnsòmicca capacidipurtàvoistessusolu:

10L'Eternu,uvostruDiu,vihàmultiplicatu,èeccu,sì oghjecum'èl'astridiuceluperamultitùdine

11(USignore,Diudiivostribabbi,virendemillevoltedi piùquant'ètùsì,ètibenedica,cum'ellut'hàprumessu!)

12Cumupossueiusoluàsuppurtàatocumbranza,èuto fardelu,èatodisputa?

13Pigliateomisàvii,èintelligenza,ècunnisciutitràe vostretribù,èlifaròcapidivoi.

14Voimirispondimièdissi:Acosach'èvoavetedettuhè bonapernoi

15Alloraaghjupigliatuicapidievostretribù,omisàviiè cunnisciuti,èliaghjufattucapidivoi,capitanidimillaie,è capitanidicentu,ècapitanidicinquanta,ècapitanidi decine,èufficialitràevostretribù

16Èaghjumandatuàivostrighjudiciinquellutempu, dicendu:Ascoltateecausetràivostrifratelli,èghjudicate bètràogniomuèusofratellu,èustranieruchìhècunellu 17Ùnrispetteretemiccaepersoneinughjudiziu;ma sentereteupicculucum'èugrande;ùnavetemiccapauradi afacciadil'omu;perchèughjudiziuhèdiDiu:èacausa chìhètroppudurapervoi,portalaàmè,èl'aghjuintesu

18Èviaghjuurdinatuàquellutempututtuciòchìduvete fà.

19Èquanduavemupartitudal'Horeb,avemupassatuper tuttuquelludesertugrandeèterribilichìavetevistunantuà astradadiamuntagnadil'Amorrei,cum'èuSignore,u nostruDiu,cihàurdinatu;èsimughjuntiàKadeshbarnea 20Èvidicu:Sòghjuntiàamuntagnadil'Amorrei,chìu Signore,unostruDiu,cidà.

21Eccu,uSignore,utoDiu,hàmessuaterradavantiàtè: saliteèpussedelu,cum'èuSignoreDiudiitobabbit'hà dettu;ùntememicca,nètiscoraggiate.

22Ognunudivoiviavvicinassiàmè,èdisse:Manderemu l'omidavantiànoi,èciscrutaranuupaese,ècifaranusapè daqualeviaavemudacullà,èinqualicitàavemudavene.

23Èaparollamipiaccòbè:èaghjupigliatudodiciomidi voi,unudiunatribù:

24Etilssetournèrentetmontèrentsurlamontagne,etils vinrentàlavalléed'Eshcol,etl'exploirent

25Piglionuufruttudiaterrainesomani,èupurtonuà noi,ècianupurtatuaparolla,èdicenu:Hèunabonaterra chìuSignore,unostruDiu,cidà

26Tuttavia,ùnvulitetemiccacullà,mavirivultatecontru àucumandamentudiuSignore,uvostruDiu.

27Èmurmurateinevostretende,èdite:PerchèuSignore cihàodiatu,cihàpurtatuforadiupaesed'Egittu,per metteciinmanudil'Amorrei,èperdistrughjini.

28Induveandemu?inostrifratellianuscuraggiatuu nostrucore,dicendu:Upopuluhèpiùgrandeèpiùaltuchè noi;ecitàsògrandièmurateàucelu;èinpiùavemuvistu ifigliolidil'Anakim

29Tanduvidicu:Ùnàbbiapaura,nèapauradielli.

30L'Eternu,uvostruDiu,chìvàdavantiàvoi,sibatterà pervoi,cum'ètuttuciòchìhàfattupervoiinEgittu davantiàivostriochji;

31Èinudesertu,induveavetevistucumuuSignore,uto Diu,t'hàpurtatu,cum'èunomuchìportausofigliolu,in tuttuucaminuch'èandatu,finuàch'ètùsiaghjuntuinstu locu

32MainquestacosaùnavetemiccacridutuàuSignore,u vostruDiu.

33Qualehèandatuinastradadavantiàvoi,percercàvoi unlocuperpiantàevostretende,inufocudinotte,per indicàperqualeviaduveteandà,èinunanuvoladi ghjornu.

34L'Eternuhàintesuavocedievostreparolle,ès'hè arrabbiatu,èghjurò,dicendu:

35Disicuru,nimudistiomidistagenerazionemaligna vedràquellabonaterrachìaghjughjuratudidààivostri babbi.

36SalvuCaleb,figlioludiJefunne;elluhàdavede,èàellu daraghjuaterrach'elluhàpisatu,èàisofiglioli,perchè elluhàseguitututtuuSignore.

37Ancul'Eternus'eraarrabbiatucunmèperviadivoi, dicendu:Ùnentrereteancuvoi

38MaisJosué,filsdeNun,quisetientdevanttoi,entrera là-bas:encourage-le,carilenferahéritieràIsraël

39Inpiù,ivostrifiglioli,chìavetedettuesseunapreda,èi vostrifiglioli,chìinquellughjornuùnavianumicca cunniscenzatràubèèumale,entreranuquì,èàellil'aghju dadaraghju,èl'averanupussede

40Mainquantuàvoi,vultate,èpigliateuvostruviaghju inudesertuperastradadiuMariRossu

41Alloravirispunniièmidissi:Avemupeccatucontr'àu Signore,andemuàluttà,secondututtuciòchìuSignore,u nostruDiu,cihàurdinatuÈquanduavetecintuàognunue soarmidiguerra,erateprontiàcullàinamuntagna

42L'Eternum'hàdettu:Diteàelli:Ùnandatemicca,nè cumbatte;perchèùnsòmiccatràvoi;perùnessebattutu davantiàivostrinemici

43Alloraviaghjuparlatu;èùnavetemiccaintesu,mavi rivultatecontruàucumandamentudiuSignore,èandate presuntuosamenteinamuntagna

44Èl'Amorrei,chìstavanuinquellamuntagna,sòghjunti contr'àvoi,èv'anucacciatu,cum'èl'api,èvianudistruttu inSeir,finuàHorma

45ÈvultatevièpienghjitedavantiàuSignore;ma l'Eternuùnhàmiccaascoltuatovoce,nèvidaràl'arechja.

46AllorastavateinKadeshparechjighjorni,seconduài ghjornich'èvostetequì

CAPITOLU2

1Alloraavemuvultatu,èandemuinviaghjuinudesertu perastradadiuMariRossu,cum'èuSignorem'hàdettu,è avemucircundatuamuntagnaSeirperparechjighjorni.

2ÈuSignorem'hàparlatu,dicendu:

3Avetecircundatustamuntagnaabbastanzalongu:vultate versuunordu.

4Ecumandaàupopulu,dicendu:Voiavetedapassàpera costadiivostrifratelli,ifigliolid'Esaù,chìabitanuinSeir; èaveràpauradivoi:fatedunquecuradivoistessi.

5Ùnviintruducemiccacunelli;perchèùnvidaraghju miccadiasoterra,nò,miccatantudilarghezzadipedi; perchèaghjudatuamuntagnadiSeiràEsaùperun pussessu

6Cumpràdaellicarnepersoldi,dapudèmanghjà;èancu cumpràl'acquadiellipersoldi,dapudèbeie.

7PerchèuSignore,utoDiu,t'hàbenedettuintuttel'opere diatomanu:cunnosciatocaminuinstugrandedesertu: inquestiquarant'anni,uSignore,utoDiu,hèstatucunvoi; ùntimancavanunda

8Èquanduavemupassatudainostrifratelli,ifiglioli d'Esaù,chìstavanuinSeir,perastradadiapiaghjada ElathèdaEziongaber,avemuvultatuèpassatuperastrada diudesertudiMoab

9L'Eternum'hàdettu:ÙnannunziatemiccaiMoabiti,èùn liteghjatemiccainabattaglia,perchèùntidaraghjumicca usopaeseinpussessu;perchèaghjudatuAràifigliolidi Lotperunpussessu.

10L'Emimiabitavanuind'itempipassati,unpopulugrande, assai,èaltu,cum'èl'Anakim; 11Chìeranuancucunsideratigiganti,cum'èl'Anakim;ma iMoabitilichjamanuEmims

12L'HorimianuabitatuancuinSeirprima;maifiglioli d'Esaùlisuccedivanu,quand'ellil'avianudistruttudavantià elli,èabitanuinusolocu;cum'èIsraelehàfattuàaterra diusopussessu,chìuSignorelihàdatu.

13Ora,alzati,dissi,èpassaperutorrenteZeredÈandemu soprautorrenteZered

14ÈuspaziuinuqualeeramuvenutidaKadeshbarnea, finuàch'ènoghjunghjemuutorrenteZered,eradi trentottuanni;finuàchìtuttaagenerazionedil'omidi guerrahèstatasparitadatràl'armata,cum'èuSignorelihà ghjuratu

15PerchèveramenteamanudiuSignoreeracontruàelli, perdistrughjellidamezuàl'armata,finuàch'ellieranu consumati

16Alloraavvenne,quandututtil'omidiguerraeranu consumatièmortitràupopulu, 17ChìuSignorem'hàparlatu,dicendu: 18PassareteoghjeperAr,acostadiMoab

19Èquanduviavvicinateàifigliolid'Ammon,ùnli angustiatemicca,èùnviintruducemiccacunelli,perchè ùnvidaraghjumiccadiupaesediifigliolid'Ammonnisun pussessu;perchèl'aghjudatuàifigliolidiLotperun pussessu.

20(Questueraancucunsideratuunpaesedigiganti:i gigantiabitavanuquìintempiantichi;èl'Ammonitili chjamanuZamzummimi;

21Unpopulugrande,assai,èaltucum'èl'Anakim;mau Signorelihàdistruttudavantiàelli;èlisuccedi,èabitanu inusolocu:

22Cum'elluhàfattuàifigliolid'Esaù,chìstavanuinSeir, quand'elluhàdistruttul'Horimidavantiàelli;èli succedivanu,èabitavanuinusolocufinuàoghje

23EtlesAvimsquihabitaientàHasérim,jusqu'àAzza,les Caphtorims,quiétaientsortisdeCaphtor,lesdétruisirent, etdemeurèrentàleurplace)

24Alzatevi,viaghjà,èpassateufiumuArnon:eccu,aghju datuinevostremaniSihonl'Amorreu,rèdiHesbon,èuso paese:cumminciateàpussedelu,ècumbattecunelluin battaglia

25Oghjecumminciaraghjuàmetteutimoreditèèu timoreditènantuàenazionichìsòsottuàtuttuucelu,chì senteranuavostranotizia,ètremaranu,èseranuinangustia perviaditè.

26ÈaghjumandatumessaggeridaudesertudiKedemoth àSihon,rèdiHesbon,cùparolledipace,dicendu:

27Lasciamipassàperutopaese:andaraghjuperastrada alta,ùnvulteraghjunèàdirittanèàmanca

28Mivenderetecarnepersoldi,perpudèmanghjà;èdà miacquapersoldi,ch'epossubeie:solupassaghjunantuà imopedi;

29(Cum'èifigliolid'EsaùchìabitanuinSeir,èiMoabiti chìabitanuinAr,m'hàfattu,finuàch'eaghjupassatuu GhjurdanuinupaesechìuSignore,unostruDiu,cidà 30MaSihon,rèdiHesbon,ùncihàmiccalasciatupassà daellu,perchèuSignore,utoDiu,hàendurcituuso spiritu,ès'obstinòusocore,perch'ellul'hàdatuineto mani,cum'èoghje

31L'Eternum'hàdettu:Eccu,aghjucuminciatuàdàSihon èasoterradavantiàtè:cumenciaàpussede,perpudè lasciàusopaese

32AlloraSihonhèghjuntucontruànoi,elluètuttuuso populu,percumbatteàJahaz

33ÈuSignore,unostruDiu,l'hàdatudavantiànoi;è avemubattutuellu,èisofiglioli,ètuttuusopopulu.

34Èavemupigliatututteesocitàinquellutempu,è distrughjemucumplettamentel'omi,edonneèizitellidi ognicità,ùnavemulasciatunimuperstà

35Soluubistiamechìavemupigliatuperunapredaper noi,èubottudiecitàchìavemupigliatu

36DaAroer,chìhèàarivadiufiumudil'Arnon,èdaa citàchìhèvicinuàufiumu,finuàGalaad,ùncieramicca unacitàtroppufortepernoi:uSignore,unostruDiu,hà datututtuànoi

37Soluinupaesediifigliolid'Ammonùnsitemicca ghjuntu,nèinognilocudiufiumuJabbok,nèinecitàin muntagna,nèintuttuciòchìuSignore,unostruDiu,cihà pruibitu

1Alloraavemuvultatu,èandemuinastradadiBasan;è Og,urèdiBasan,hèghjuntucontruànoi,elluètuttuuso populu,perbattizààEdrei.

2L'Eternum'hàdettu:Ùnàbbiapauradiellu,perchèellu, ètuttuusopòpulu,èasoterralidaraghjuinetomani;et tuferasàluicommetuasfaitàSihon,roidesAmoréens, quihabitaitàHesbon

3AllorauSignore,unostruDiu,hàdatuancuinenostre maniOg,urèdiBasan,ètuttuusopòpulu,èl'avemu battutufinuàch'elluùncifussipiù

4Èavemupigliatututteesocitàinquellutempu,ùnciera miccaunacitàchìùnavemumiccapigliatudaelli,sessanta cità,tuttaaregionediArgob,uregnudiOginBasan

5Tuttequestecitàeranuvallatecùmuraalte,porteè sbarre;accantuàecitàsenzamuragliaassai

6Èl'avemudistruttucumplettamente,cum'èavemufattuà Sihon,rèdiHesbon,distrughjenducumplettamentel'omi,e donneèizitellidiognicità

7Matuttuubestiame,èubottudiecità,avemupigliatu perunapredapernoi.

8Èavemupigliatuinquellutempudaamanudiiduirèdi l'AmorreiupaesechìeradistapartediuGhjurdanu,dau fiumudil'ArnonàamuntagnaHermon;

9(ChìHermon,iSidoniani,chjamanuSirion,èl'Amorreiu chjamanuShenir;)

10Tutteecitàdiapiaghja,ètuttuGalaadètuttuBasan, finuàSalchaèEdrei,citàdiuregnudiOginBasan

11PerchèsoluOg,rèdiBasan,restavadiurestudii giganti;eccu,usolettueraunlettudiferru;Ùnhèmicca inRabbathdiifigliolidiAmmon?Asolunghezzaera novecubiti,èasolarghezzadiquattrucubiti,dopuàu cubitudiunomu.

12Èstaterrachìavemuavutuinquellutempu,daAroer, chìhèvicinuàufiumeArnon,èamitàdiamuntagnadi Galaad,èesocità,aghjudatuàiRubenitièàiGaditi.

13UrestudiGalaad,ètuttuBasan,chìerauregnudiOg, aghjudatuàamezatribùdiManasse;tuttaaregionedi Argob,cùtuttuBasan,chìerachjamatuupaesediigiganti.

14Jair,figlioludiManasse,pigliòtuttuupaesed'Argob, sin'àicunfinidiGeshurièdiMaacathi;èlichjamòdauso propiunome,Bashanhavothjair,finuàoghje.

15EaghjudatuGalaadàMachir

16ÈàiRubenitièàiGaditi,aghjudatudaGalaadfinuàu fiumuArnonamitàdiavalle,èucunfinifinuàufiumu Jabbok,chìhèucunfinidiifigliolid'Ammon; 17Apiaghjaancu,èuGhjurdanu,èasocosta,da Chinnerethfinuàumarediapiaghja,finuàumaresalatu, sottuàAsdothpisgahàest 18Èinquellutempuviaghjuurdinatu,dicendu:U Signore,uvostruDiu,vihàdatustaterraperpussedelu: passeretearmatidavantiàivostrifratelli,ifigliolid'Israele, tuttiquellichìsòadattiàaguerra

19Maevostremòglie,èivostrifiglioli,èutobestiame, (perchèsòch'èvoaveteassaibestiame),stanuinevostre citàch'eaghjudatu; 20FinuàchìuSignorehàdaturiposuàivostrifratelli,è ancuàvoi,èfinuàch'ellianuancupussedeaterrachìu Signore,uvostruDiu,lihàdatualdilàdiuGhjordanu;

21InquellutempuaghjuurdinatuàGhjosuè,dicendu:Ito ochjianuvistututtuciòchìuSignore,utoDiu,hàfattuà stiduirè;

22Ùnlitemerete:perchèuSignore,uvostruDiu,si batteràpervoi.

23Àquellutempu,aghjupricatuuSignore,dicendu: 24OSignoreDdiu,avetecuminciatuàmustràuto servitoreatograndezza,èatomanuputente:perchèchì Diucihèinuceluoinaterra,chìpòfàseconduetoopere, èseconduatoforza?

25Tipregu,lasciamipassà,èvedeabonaterrachìhèoltre uGhjurdanu,quellabellamuntagnaèuLibanu

26MauSignores'erainfuriacunmèperviadivoi,èùn m'hàmiccaintesu;ùnmiparlatepiùdistamateria

27SaliteincimadiPisga,alzal'ochjiàpunente,ànordu,à umeziornuèàulivante,èfighjatecùivostriochji,perchè ùnpassàmiccastuGhjurdanu

28MaisordonneàJosué,encourage-leetfortifie-le,caril passeradevantcepeuple,etluiferahériterlepaysquetu verras

29Dunque,stamuinavalledifronteàBethpeor

CAPITOLU4

1Avàdunque,oIsraele,ascoltaistatutièighjudiziichìvi insegnu,perfàelli,perpudècampà,èandateèpussedea terrachìuSignoreDiudiivostribabbividà

2Ùnaghjustatemiccaaparollachìvimandu,èùnne diminuitemiccanunda,perpudèguardàicumandamentidi uSignore,uvostruDiu,chìvimandu

3IvostriochjianuvistuciòchìuSignorehàfattupervia diBaalpeor:pertuttil'omichìseguitanuBaalpeor,u Signore,utoDiu,lihàdistruttudatràvoi

4MavoichìviattaccààuSignore,uvostruDiu,sìtutti vivioghje

5Eccu,viaghjuinsignatustatutièghjudizii,cum'èl'Eternu, umoDiu,m'hàurdinatu,perfàcusìinupaeseinduve andateperpussedelu

6Mantenedunqueèfateli;perchèquestuhèatosaviezza èavostraintelligenzaàivistadienazioni,chìsentenu tuttiquestistatuti,èdicenu:Disicuru,stagrandenazione hèunpopulusàviuèintesu

7Perchèchìnazionehècusìgrande,chìhàDiucusìvicinu àelli,cum'èuSignore,unostruDiu,intutteecosechì l'invochemu?

8Èchìnazionecihècusìgrande,chìhàstatutièghjudizii cusìghjusticum'ètuttastalegech'eaghjupostudavantià voioghje?

9Fighjatesoluàtèstessu,èguardaatoànima diligentemente,perùnscurdàdiecosechìitoochjianu vistu,èch'elliùnsialluntanassidautocoretuttiighjorni diatovita;

10InparticulareughjornuchìtùstassidavantiàuSignore, utoDiu,inHoreb,quanduuSignorem'hàdettu: Adunatemiupopulu,èlifaraghjusenteemoparolle,per ch'elliamparààtemeàmètuttiighjornich'ellicampanu nantuàaterra,èch'elliponuinsignààisofiglioli.

11Èv'avvicinati,èvistetesottuàamuntagna;èa muntagnabrusgiavacùufocufinuàmezuàucelu,cù bughjura,nuvoleèbughjuradensa.

12USignorevihàparlatudamezuàufocu:aveteintesua vocedieparolle,maùnavetevistunisunasimilitudine; soluvoiintesuunavoce

13Èvihàdichjaratuusopattuch'elluvihàurdinatudifà, ancudececumandamenti;èliscrissenantuàduietavuledi petra

14Èl'Eternum'hàurdinatuàquellutempudiinsignààvoi istatutièighjudizii,affinchìipudessifàinupaeseinduve andateperpussedelu

15Fighjatedunquebèàvoi;perchèùnavetevistunisuna similitudineughjornuchìuSignorevihàparlatuinHoreb damezuàufocu

16Perch'elluùnvicorrompessi,èùnvifaciteunafigura scolpita,asomiglianzadiqualsiasifigura,asomiglianzadi maschileofemina,

17Asumigliadiognibestiachìhènantuàaterra,a somiglianzadiqualsiasiuccellialatichìvolainl'aria, 18Asomiglianzadiognicosachìstriscianantuàaterra,a somiglianzadiqualsiasipescichìhèinl'acquisottuàa terra:

19Èch'èvoùnalzassil'ochjiàucelu,èquanduvivedeu sole,èaluna,èestelle,tuttal'armatadiucelu,ùnsia purtatuàaduràellièàserve,chìuSignore,utoDiu,hà spartutuàtutteenazionisottuàtuttuucelu

20MauSignorevihàpigliatu,èvihàpurtatuforadiu fornudiferru,ancudal'Eggittu,peresseperelluunpopulu dieredità,cum'èvoisiteoghje

21Inoltre,uSignores'eraarrabbiatucunmèperviadivoi, èhàghjuratuchìùnavissimiccapassàuGhjurdanu,èch'e ùnandaraghjuinquellabonaterrachìuSignore,utoDiu, vidàineredità.

22Maaghjudamoreinquestaterra,ùndevemiccapassàu Ghjordanu;mavoipassà,èpussedestabonaterra 23Fateattenteàvoi,perùnscurdàdil'alleanzadiu Signore,uvostruDiu,ch'elluhàfattucunvoi,èùnfate miccaunamaghjinaintagliata,oasomiglianzadiqualsiasi cosachìuSignore,utoDiu,t'hàpruibitu.

24PerchèuSignore,utoDiu,hèunfocuconsumante, ancuunDiughjilosu

25Quand'ètùparturitiifigliolièifigliolidiizitelli,è seretefermatilonguinupaese,èvicorromperete,èfate unamaghjinascolpita,ounasomiglianzadiqualcosa,è fateumaleàl'ochjidiuSignore,utoDiu,perpruvucàluà còllera

26Chjamuoghjeuceluèaterraàtistimunianzacontruà voi,chìprestuperisceràdaaterrainduveandateperu Ghjurdanuperpussedelu;Ùnprolongeretemiccaivostri ghjorninantuàquestu,masaretecompletamentedistrutti.

27USignorevisparghjerààmezuàenazioni,èvirestate pocuinnumerutràenazioni,induveuSignoreviguidà

28Èquìservireteàidii,utravagliudiemanidil'omi,di legnuèdipetra,chìùnvedenu,nèsentenu,nèmanghjanu, nèodoranu

29Mas'èdaquìcerchereteuSignore,utoDiu,utruverete, s'èvocircatecùtuttuutocoreècùtuttaatoànima

30Quandusiteintribulazione,ètuttessecosevisò ghjuntenantuàtè,ancuinl'ultimighjorni,s'èvovultateà uSignore,utoDiu,èubbiditeàasovoce;

31(PerchèuSignore,utoDiu,hèunDiumisericordioso;) ùntiabbandunarà,nètidistrughjerà,nèscurdaràdi l'allianzadiitobabbich'elluhàghjuratuàelli

32Perchèdumandateavàdiighjornichìsòpassati,chì eranudavantiàvoi,daughjornuchìDiuhàcreatul'omu nantuàaterra,èdumandatedaunapartediuceluàl'altru, s'ellucihèstatuqualcosacum'èstagrandecosa,ohèstata intesacusì?

33AghjentehàmaiintesuavocediDiuchìparlavada mezuàufocu,cum'ètùl'aveteintesu,ècampà?

34ODiuhàpruvatuàandààpigliàunanazionedamezuà un'altranazione,pertentazioni,persegni,èmeraviglie,è peraguerra,ècùunamanuputente,ècùunbracciu allungatu,èdagranditerrori,secondututtuciòchìu Signore,uvostruDiu,hàfattupervoiinEgittudavantiài vostriochji?

35Tihèstatumostratu,persapèchìuSignorehèDiu;ùn cihènimuàfiancuàellu

36Daucelut'hàfattusenteasovoce,perch'ellu t'instruissi;èaveteintesuesoparolledamezuàufocu

37Èperchèelluhàamatuitobabbi,perquessach'elluhà sceltuasosumentedopuàelli,èt'hàpurtatuforadi l'Egittuinusovisucùasoputenzaputente;

38Percacciàenazionidavantiàtèpiùgrandeèpiùputenti chètè,perfàtiintrinu,perdàasoterraineredità,cum'è oghje

39Sapetedunqueoghje,ècunsideràinuvostrucore,chìu SignorehèDiuinucelusopra,èsopraaterrasottu:ùnci hènimu

40Guardàdunqueisostatutièisocumandamentichìti manduoghje,affinchìtiandassibè,ècùitofigliolidopuà tè,èperpudèallargàivostrighjorninantuàaterrachìu Signore,utoDiu,vidàpersempre

41AlloraMosètagliòtrècitàdaquìàuGhjordanuversu l'alba;

42Perch'ellufughjissiquìl'assassinu,chìuccideriauso vicinuàl'improvvisu,èùnl'odiavamiccainitempipassati; èchìfughjenduinunadiquestecitàpuderiacampà:

43Valeàdì,Bezerinudesertu,inupianupianu,dii Rubeniti;èRamothinGalaad,diiGaditi;èGolanin Basan,diiManassiti

44ÈquestuhèalegechìMosèpusòdavantiàifiglioli d'Israele:

45Eccuitistimunianzi,èistatutièighjudiziichìMosèhà dettuàifigliolid'Israele,dopuch'ellisòsortid'Egittu

46Dececôté-cileJourdain,danslavalléefaceàBethPéor,danslepaysdeSihon,roidesAmoréens,quihabitait àHesbon,queMoïseetlesenfantsd'Israëlbattirentaprès leursortied'Égypte.

47Etilss'emparèrentdesonpays,etdupaysd'Og,roide Basan,deuxroisdesAmoréens,quiétaientdececôtédu Jourdainversleleverdusoleil;

48DaAroer,chìhènantuàarivadiufiumuArnon,finuà amuntagnaSion,chìhèHermon,

49ÈtuttaapiaghjadistapartediuGhjordanuversuu livante,finuàumarediapiaghja,sottuàesurgentidi Pisga

CAPITOLU5

1ÈMosèchjamòàtuttuIsraele,èlidisse:Ascolta,o Israele,istatutièighjudiziich'eaghjudettuoghjeàe vostreorecchie,chìl'amparà,èguardateèfà.

2USignore,unostruDiu,hàfattuunpattucunnoiin Horeb

3USignoreùnhàmiccafattustupattucùinostribabbi, macunnoi,ancunoi,chìsimututtiquìvivioghje.

4USignorehàparlatucunvoifacciaàfacciaina muntagna,foradiufocu,

5(InquellutempumistavatràuSignoreèvoi,perfàvi vedeaparolladiuSignore,perchèaveteavutuapauradiu focu,èùnsòmiccacullatiinamuntagna;)dicendu:

6Sòl'Eternu,utoDiu,chìt'hàpurtatuforadiupaese d'Egittu,daacasadischiavitù

7Ùnavetemiccaaltridiidavantiàmè

8Ùntifaraialcunamaghjinaintagliata,nèsumigliadi qualcosachìhèinucelusopra,ochìhèinterrasottu,ochì hèinl'acquesottuàaterra.

9Ùntiinchinaretemiccadavantiàelli,nèliserve:perchè eiu,uSignore,utoDiu,sòunDiugeloso,chìvisita l'iniquitàdiibabbinantuàifigliolifinuàaterzaèaquarta generazionediquellichìmiodianu

10Èfàmisericordiaàmillaiediquellichìmiamanuè guardanuimocumandamenti.

11ÙnpigliatemiccaunomediuSignore,utoDiu,in vanu,perchèuSignoreùnriteneràmiccainnocuàquellu chìpigliausonomeinvanu.

12Manteneusàbatupersantificàlu,cum'èuSignore,uto Diu,t'hàurdinatu

13Seighjornivitravaglià,èfàtuttuuvostrutravagliu.

14MausettimughjornuhèusàbatudiuSignore,utoDiu; inelluùnfarainisuntravagliu,nètù,nèutofigliolu,nèa tofigliola,nèutoservitore,nèatoserva,nèutoboe,nèu tosumere,nèalcunudiutobestiame,nèutostraneruchì hèinetoporte;chìutoservitoreèatoservasiriposu cum'ètè.

15Èricurdatechìeriunservitoreinupaesed'Egittu,èchì uSignore,utoDiu,t'hàpurtatuforadaquìcùunamanu putentièunbracciustesu;

16Onorautobabbuèatomamma,cum'èuSignore,uto Diu,t'hàurdinatu;affinchìitoghjorniponuesse prolungati,èchìvivanubèinaterrachìuSignore,uto Diu,vidà 17Ùntumberatemicca

18Nètùùncummetteadulteriu.

19Nèarrubbarete

20Ùndaretemancutistimunianzifalsicontruàutovicinu 21Ùnvulerànèamogliadiutovicinu,nèacasadiuto vicinu,nèusocampu,nèusoservitore,nèasoserva,nèu soboe,nèusosumere,nèciòchìhèdiutovicinu

22QuesteparollechìuSignorehàdettuàtuttaavostra assembleainamuntagna,àmezuàufocu,anuvolaèa bughjuradensa,cùunagranvoce,èùnaghjunghjiapiù.È liscriviainduitavuledipetra,èmelihàdatu

23Èavvenechì,quanduaveteintesuavocedamezuàa bughjura,(perchèamuntagnahàbrusgiatucùufocu),chì viavvicinassiàmè,ancututtiicapidievostretribù,èi vostrianziani;

24Èdite:Eccu,uSignore,unostruDiu,cihàmostratua sogloriaèasograndezza,èavemuintesuasovoceda mezuàufocu;

25Avàdunqueperchèduvemumore?perchèstugrande focuciconsumarà:s'ènosentimupiùavocediuSignore, unostruDiu,alloramureremu

26Qualehèquelludiognicarnechìhàintesuavocediu Diuvivuchìparlavadamezuàufocu,cum'ènoi,èhà campatu?

27Avvicinate,èsentetuttuciòchìuSignore,unostruDiu, hàdadì;èl'avemuàsente,èfà.

28ÈuSignorehàintesuavocedievostreparolle,quandu miparlate;èuSignorem'hàdettu:Aghjuintesuavocedi eparolledistupopulu,ch'ellit'anudettu;

29Oh,ch'ellucifussiuntalicoreinelli,ch'ellimi temevanu,èguardàtuttiimocumandamentisempre,per ch'ellusiabècunelliècùisofigliolipersempre!

30Andateàdìàelli:Fatetornainevostretende

31Mainquantuàtè,staiquìvicinuàmè,ètidicututtii cumandamenti,istatuti,èighjudiziich'ètùliinsegnerai, perch'elliponufàinaterrach'eaghjudatuàpussede

32Observeretedunquedifàcum'èl'Eternu,uvostruDiu, vihàurdinatu;

33AndereteintutteemanerechìuSignore,uvostruDiu, vihàurdinatu,perpudècampà,èperessebècunvoi,èper prolongàivostrighjorniinupaesechìduveretepussede

CAPITOLU6

1Eccuicumandamenti,istatuti,èighjudiziichìuSignore, uvostruDiu,hàurdinatudiinsignààvoi,perpudèmetteli inupaeseinduveandateperpussede

2PerpudètemeuSignore,utoDiu,perguardàtuttiiso statutièisocumandamentichìtimandu,tèèutofigliolu, èufiglioludiutofigliolu,tuttiighjornidiatovita;èchìi vostrighjorniponuesseprolungati

3Ascoltadunque,oIsraele,èguardaàfà;affinchìtisiabè, èch'ètùcresciassai,cum'èuSignoreDiudiitobabbit'hà prumessu,inupaesechìscorridilattièdimeli

4Ascolta,oIsraele:USignore,unostruDiu,hèunSignore: 5ÈamateuSignore,utoDiu,cùtuttuutocore,ècùtutta atoànima,ècùtutteetoforza

6Esteparollechìticumanduoghje,seranuinutocore: 7Èl'insegneretediligentementeàivostrifiglioli,ène parleretequandusiteàpusàinatocasa,èquanducaminate perastrada,èquandusisdraia,èquandusialza.

8Èliligateperunsegnunantuàatomanu,èseranucum'è frontletstràitoochji

9Èliscriveretenantuàipostidiatocasa,ènantuàeto porte

10Èserà,quanduuSignore,utoDiu,t'hàpurtatuinaterra ch'elluhàghjuratuàitobabbi,àAbràhamu,àIsaacèà Ghjacobbu,didààvoiecitàgrandièbellech'ùnavete miccacustruitu

11Ecasepieneditutteecosebonichìùnavetemicca piene,èpozziscavati,chìùnavetemiccascavatu,vigneè alivichìùnavetemiccapiantatu;quanduavetemanghjatu èsanusanu;

12TanduattentiàùnscurdàdiuSignore,chìt’hàfattu foradiupaesed’Egittu,daacasadiaschiavitù

13TemeraiuSignore,utoDiu,èuserve,èghjuràperuso nome

14Ùnandatemiccainseguituàaltridii,diidiidiu populuchìvisòintornu;

15(PerchèuSignore,utoDiu,hèunDiughjilosuàmezu àvoi)chìacòlleradiuSignore,utoDiu,ùnsiaccende contruàtè,ètidistruggedaafacciadiaterra

16ÙntentatemiccauSignore,uvostruDiu,cum'èl'avete tentatuinMassa.

17Observeretediligentementeicumandamentidiu

Signore,uvostruDiu,èisotistimunianzi,èisostatuti ch'ellut'hàurdinatu

18Èfateciòchìhèghjustuèbonuinusguardudiu

Signore,perchìvisiabè,èch'ètùentreàpussedeabona terrachìuSignorehàghjuratuàitobabbi

19Percacciàtuttiitonemicidavantiàtè,cum'èuSignore hàdettu.

20Èquanduutofigliolut'hàdumandatuinutempuàvene, dicendu:Chìsignificheghjanuitistimunianzi,èistatutièi ghjudiziichìuSignore,unostruDiu,t'hàurdinatu?

21Alloraditeàutofigliolu:EramuservitoridiFaraonein Egittu;èuSignorecihàpurtatuforadil'Eggittucùuna manuputente

22L'Eternuhàfattusegnièmaraviglie,grandièdolorosi, annantuàl'Eggittu,àFaraoneèàtuttaasocasadavantiài nostriochji

23Ècihàpurtatuforadiquì,perch'ellucifaciaintru,per dàaterrach'elluhàghjuratuàinostribabbi.

24ÈuSignorecihàurdinatudifàtuttiissistatuti,perteme uSignore,unostruDiu,perunostrubonusempre,per ch'ellucipermettedipriservàavita,cum'èoghje.

25Èseràanostraghjustizia,s'ènoguardamuàfàtuttiissi cumandamentidavantiàuSignore,unostruDiu,cum'ellu cihàurdinatu.

CAPITOLU7

1Quandul'Eternu,utoDiu,t'hàpurtatuinupaeseduv'ètù vaiàpussedelu,èhàcacciatuassainazionidavantiàtè, l'Hittiti,èiGirgashiti,èl'Amorrei,èiCananei,èiPeriziti, èl'HivitièiGhjebusei,settenazionipiùgrandeèpiù putentichètè;

2ÈquanduuSignore,utoDiu,lidaràdavantiàtè;li batterai,èlidistruggeraiintuttu;Ùnfaraimiccaallianza cunelli,nèfàmisericordiaperelli:

3Ùnviferànèmatrimoniucunelli;atofigliolaùndarà miccaàusofigliolu,nèasofigliolaùndareteàuto figliolu

4Perch'ellisviaranuutofiglioludiseguitààmè,perserve àaltridii;cusìarabbiadiuSignores'accenderàcontruàtè, ètidistruggeràsubbitu

5Macusìviaveràcunelli;Distrughjereteisoaltari, abbattereteesoimaghjini,abbattereteisoboschi,è brusgiatecùufocuisoimaghjiniscolpiti

6PerchèsìunpopulusantuàuSignore,utoDiu:u Signore,utoDiu,t'hàsceltuperesseunpopuluspeciale perellustessu,sopraàtuttiipopulichìsònantuàafaccia diaterra

7L'Eternuùnhàmiccafattuusoamorenantuàvoi,nèhà sceltupervoi,perchèeratepiùinnumerudituttiipopuli; perchèeriupiùpocuditutteepersone:

8Maperchèl'Eternut'hàamatu,èperchèelluavia guardatuughjuramentuch'elluaviaghjuratuàitobabbi,u Signorevihàpurtatuforacùunamanuputente,èvihà liberatudaacasadiiservitori,daamanudiFaraone,rè d'Egittu.

9SapetedunquechìuSignore,utoDiu,hèDiu,uDiu fideli,chìguardal'allianzaèamisericordiacùquellichì l'amanuèguardanuisocumandamentipermille generazioni;

10Èrimbursàinfacciaàquellichìuodianu,per distrughjelli;ùnseràmiccalentiàquelluchìuodia,li renderàinfaccia

11Tùdunqueguardàicumandamenti,èistatuti,èi ghjudiziichìtimanduoghje,difàelli.

12Perquessa,s'èvoavetedasenteàstighjudizii,è guardate,èifate,chìuSignore,utoDiu,hàdaguardààtè l'allianzaèamisericordiach'elluhàghjuratuàitobabbi.

13Èt'amerà,tibenedicarà,ètimultiplicà:benediràancuu fruttudiutoventre,èufruttudiatoterra,utogranu,èu tovinu,èutooliu,ucrescitudietovacche,èibandidie topecure,inaterrach'elluhàghjuratuàitobabbi

14Saretebenedettusopraàtuttiipopuli:ùncisarànè maschilenèfeminesteriletràvoi,nètràivostrivacchi

15L'Eternuticacciàtutteemalatie,èùntimetterànantuà emalatiemalignadil'Eggittu,chìtùcunnosci;malimette nantuàtuttiquellichìtiodianu

16ÈcunsumàtuttuupòpuluchìuSignore,utoDiu,ti libererà;utoochjuùnaveràpietàdielli,nèùnserviretei sodii;perchèchìseràunatrappulapertè

17S'ètùdiciinutocore:Stinazionisòpiùchèmè;cumu lipossudispostu?

18Ùnavetemiccapauradielli,maviricurdatebèciòchì uSignore,utoDiu,hàfattuàFaraoneèàtuttul'Eggittu; 19Egranditentazionichìitoochjianuvistu,èisegni,èe meraviglie,èamanuputenti,èubracciuallungatu,chìu Signore,utoDiu,t'hàpurtatufora;

20Inoltre,uSignore,utoDiu,mandaràucalabroneà mezuàelli,finuàchìquellichìsòrimasti,èsipiattanuda tè,saranudistrutti

21Ùnvispaventatemiccaperelli,perchèuSignore,uto Diu,hètràvoi,unDiuputenteèterribili

22L'Eternu,utoDiu,metteràdavantiàtèquellenazionià pocuàpocu;ùnlicunsumàmiccainunavolta,perchèe bestiediucampuaumentanunantuàtè

23MauSignore,utoDiu,lidarààtè,èlidistrughjeràcù unadistruzzioneputente,finuàch'ellisianudistrutti.

24Èelludaràisorèinetomani,ètudistrughjeraiuso nomedasottuàucelu;nimuùnpuderàstàdavantiàtè, finuàchìtùl'avetedistruttu.

25L'imaghjiniscolpitidiisodiibrusgiatecùufocu:ùn vuletemiccal'argentuol'oruchìsònantuàelli,nèpigliate àtè,perùnessemiccaingannatu,perchèhèuna abominazioneàuSignore,utoDiu

26Ùnportamiccainatocasaunaabominazione,perùn esseunacosamaledettacum'èella;perchèhèunacosa maledetta

CAPITOLU8

1Tuttiicumandamentich'evimagnuoghje,virispetterete difà,perpudècampà,èmultiplicate,èandateèpussedeu paesechìuSignorehàghjuratuàivostribabbi

2RicurdatevidituttuucaminuchìuSignore,utoDiu,t'hà purtatuquestiquarant'anniinudesertu,perumiliàti,èper pruvàti,persapèciòchìerainutocore,s'elluguardàiso cumandamenti,onò.

3Èt'hàumiliatu,èt'hàpermessudifàafame,èt'hà alimentatudimanna,chìtùùncunnoscimicca,nèito babbil'anucunnisciutu;perch'ellutifacisapèchìl'omu ùncampamiccasoludipane,madiogniparollachìesce daaboccadiuSignore,l'omuvive

4Itovistimentiùnsòmiccavechjatinantuàtè,nèuto pedes'hègonfiatuinquestiquarant'anni.

5Cunsiderateancuinuvostrucorechì,cum'èl'omu castigausofigliolu,cusìuSignore,utoDiu,vicastighja.

6Perquessa,guardàicumandamentidiuSignore,utoDiu, percamminàinisocamini,èpertemeellu

7PerchèuSignore,utoDiu,t’hàpurtatuinunaterrabona, unaterradiruscellid’acqua,difuntanièdiprufunditàchì nascenudavallièmuntagne;

8Unpaesedigranu,diorzu,diviti,difichièdigranadi; unaterrad'oliud'alivaèdimeli;

9Unpaeseduv’ètùmanghjareteupanesenzascarsezza, ùnvimancanunda;unaterrachìesopetresòferru,èdae somuntagnepudetescavàbronzu

10Quanduavetemanghjatuèsanusanu,allorabenediteu Signore,utoDiu,perabonaterrach'ellut'hàdatu.

11AttentichìùnviscurdatemiccadiuSignore,utoDiu, perùnguardàisocumandamenti,èisoghjudizii,èiso statutichìtimanduoghje.

12Perùnavèmanghjatuèsanusanu,èavetecustruitu bellecase,èviabitateind'è;

13Èquanduitobughjoneèitopecurisimultiplicanu,èu toargentuèutoorusimultiplicanu,ètuttuciòchìt’avete hèmultiplicatu;

14Allorautocores'alza,ètiscurdatediuSignore,uto Diu,chìt'hàpurtatuforadiupaesed'Egittu,daacasadi schiavitù;

15Chìt'hàpurtatuàtraversuquelludesertugrandeè terribili,induveeranuserpentidifocu,scorpioni,èsiccità, induveùncieraacqua;chìt'hàpurtatul'acquadaaroccia disilex;

16Chìt'hàalimentatuinudesertucùamanna,chìito babbiùncunniscianumicca,perpudèumiliàèch'elluti pruvassi,perfàubèàatofine;

17Èditeinutocore:Umoputereèaforzadiamomanu m'hàfattustaricchezza

18MaviricurdatediuSignore,utoDiu,perchèhèquellu chìtidàuputerediottenericchezza,perstabilisceuso pattuch'elluhàghjuratuàitobabbi,cum'èoghje 19Èserà,s'ètùtiscurdatediuSignore,utoDiu,èandate dopuàaltridii,èliserveèliadurà,titistimuniaraghju oghjecontruàvoichìcertamentiperiscerete

20Cum'èenazionichìuSignoredistrughjedavantiàa vostrafaccia,cusìperiscerete;perchèùnavetemiccaesse ubbidientiàavocediuSignore,uvostruDiu

CAPITOLU9

1Ascolta,ÔIsraele:tupasseràoghjeuGhjordanu,per andààpussedenazionipiùgrandeèpiùputentichètè,cità grandièvallatefinuàucelu, 2Unpopulugrandeèaltu,ifigliolidil'Anakim,chìtù cunnosci,èdiqualeaveteintesudì:Qualepòstàdavantià ifigliolid'Anak?

3SapetedunqueoghjechìuSignore,utoDiu,hèquellu chìpassadavantiàtè;Cum'èunfocuconsumante,li distrughjerà,èliferàfalàdavantiàatofaccia;cusìli scacciarete,èlidistrughjiteprestu,cum'èuSignorevihà dettu

4Ùnparlatemiccainuvostrucore,dopuchìuSignore,u toDiu,lihàcacciatudadavantiàtè,dicendu:Perviadia moghjustizia,uSignorem'hàpurtatuàpussedestaterra;

maperamalvagitàdiquestenazioni,uSignoreliscaccia dadavantiàtè.

5Miccaperatoghjustizia,operadrittadiutocore, andateàpussedeasoterra,maperamalvagitàdiqueste nazioni,uSignore,utoDiu,liscacciadadavantiàtè,è ch'ellupòfàaparollachìuSignorehàghjuratuàitobabbi, Abraham,IsaacèGhjacobbu

6SapetedunquechìuSignore,utoDiu,ùnvidàmiccasta bonaterraperpussedelaperavostraghjustizia;perchèsì unpopuludicolluduru

7Ricurdatevi,èùnviscurdatemicca,cumuavete pruvucatuàl'EternuutoDiuàl'irainudesertu:dau ghjornuchìpartitedaupaesed'Egittu,finuàchìsite ghjuntuinquestulocu,sìstatiribellicontruàuSignore

8AncuinHorebavetepruvucatuuSignoreàl'ira,cusìchì uSignores'eraarrabbiatucunvoiperavèdistruttu.

9Quandueracullucatunantuàamuntagnaperricevee tavuledipetra,ancuetavuledil'allianzachìuSignorehà fattucunvoi,tanduaghjustatuinamuntagnaquaranta ghjornièquarantanotti,ùnaghjunèmanghjatupanenè beiuacqua

10ÈuSignorem'hàdatuduietavuledipetrascrittecùu dettudiDiu;ènantuàellierascrittusecondututtee parollechìuSignorehàdettucunvoiinamuntagna,fora diufocuinughjornudil'assemblea.

11Àafinediquarantaghjornièquarantanotte,uSignore m'hàdatueduietavuledipetra,etavuledil'allianza

12USignorem'hàdettu:Alzati,scendiprestudaquì! perchèutopòpuluchìavetepurtatuforadil'Eggittus'hè corrottu;sòprestusviatidaastradach'eaghjuurdinatu;li anufattuunamaghjinafusa.

13Inoltre,uSignorem'hàparlatu,dicendu:Aghjuvistu stupopulu,èeccu,hèunpopuludicolluduru

14Lasciamiinpace,perch'epossudistrughjilli,è sguassateusonomedasottuàucelu,ètifaraghjuuna nazionepiùputenteèpiùgrandechèelli

15Alloraaghjuvultatuèfalatudaamuntagna,èa muntagnabrusgiavacùufocu,èeduietavuledil'allianza eranuinemoduiemani

16Èaghjuvistu,èeccu,avetepeccatucontruàuSignore, uvostruDiu,èv'aviatefattuunvitelludifusione;

17Èaghjupigliatueduietavule,èliscacciòdaemoduie mani,èlirumpiudavantiàivostriochji.

18ÈaghjucascatudavantiàuSignore,cum'èàuprimu, quarantaghjornièquarantanotti:ùnaghjunèmanghjatu pane,nèbeieacqua,perviadituttiivostripiccatichìavete fattupeccatu,perfàumaledavantiàuSignore,per pruvucàluàcòllera.

19Perchèaghjuavutuapauradiarabbiaèdiadispiacere ardentechìuSignoreerainfuriacontruàvoiper distrughjeviMauSignorem'hàascoltatuancuàquellu tempu.

20ÈuSignoreeraassaiarrabbiatucunAaronperavè distruttulu;èaghjupricatuancuperAaronuinustessu tempu

21Èaghjupigliatuuvostrupeccatu,uvitelluchìavete fattu,èl'aghjubrusgiatucùufocu,èl'aghjustampatu,è l'aghjuchjapputuassaichjucu,finuàch'elluerachjucu cum'èapolvera;

22ÈinTabera,èinMassaèinKibroth-Hattaava,avete pruvucatuàl'iradiuSignore

23Cum'èl'EternuvihàmandatudaKadeshbarnea, dicendu:Andateèpussedeupaesechìviaghjudatu; AlloravirivultatecontruàucumandamentudiuSignore, uvostruDiu,èùnavetemiccacridutuinellu,nèascoltatu asovoce.

24Sòstatiribellicontr'àuSignoredaughjornuchìvi cunnoscu

25CusìaghjucascatudavantiàuSignorequarantaghjorni èquarantanotti,cum'èch'eaghjucascatuàaprima; perchèuSignoreaviadettuch'elluvidistrughjia

26AghjupricatudunqueàuSignore,èaghjudettu:O SignoreDIO,ùndistrughjitemiccautopòpuluèato eredità,chìaveteriscattatuperviadiavostragrandezza, chìavetepurtatuforadil'Eggittucùunamanuputente

27Ricurdatividiitoservitori,Abraham,Isaacè Ghjacobbu;Ùnfighjatemiccaàl'ostinazionedistupopulu, nèàasogattivezza,nèàusopeccatu:

28Apettuchìaterrad'onducihàpurtatuforadicia: PerchèuSignoreùnhàmiccapussutupurtàliinupaese ch'elluliaviaprumessu,èperchèliodiava,lihàpurtatu forapertumbàinudesertu

29Masòutopòpuluèatoeredità,ch'ètùfaciaforacùa toputenzaputenteèutobracciustesu

CAPITOLU10

1Àquellutempu,uSignorem'hàdettu:Tagliateduie tavuledipetracum'èeprime,èsaliteversumènantuàa muntagna,èfateunarcadilegnu

2Èscriveraghjunantuàetavuleeparollechìeranuini primitavulinich’ètùrumpiti,èimetteinl’arca.

3Èaghjufattuun'arcadilegnudiacacia,èaghjutagliatu duietavuledipetracum'èeprime,èaghjucullatuina muntagna,avèeduietavuleinmanu.

4Èhàscrittuannantuàetavule,seconduaprimascrittura, idececumandamentichìuSignorevihàdettuina muntagna,damezuàufocu,inughjornudil'assemblea,è uSignoremilihàdatu

5Eiumivultòèfalòdaamuntagna,èaghjumessuetavule inl'arcach'eaghjufattu;èquìsò,cum'èuSignorem'hà urdinatu

6Èifigliolid'IsraelepartianuusoviaghjudaBeerothdii figliolidiJaakanàMosera;quìAaronhèmortu,èquìhè statuintarratu;èEleazar,usofigliolu,hàservituin l'uffiziudiupreteinusolocu

7DaquìsisòandatiinGudgoda;èdaGudgodaàJotbath, unaterradifiumidiacque

8Àquellutempu,l'EternuhàseparatuatribudiLevi,per portàl'archedil'allianzadiuSignore,perstàdavantià l'Eternu,peruservitoreèperbenedireinusonome,finuà oghje

9PerquessaLeviùnhàmiccapartenèereditàcùiso fratelli;USignorehèasoeredità,cum'èuSignoreuto Diulihàprumessu

10Èaghjustatuinamuntagna,seconduaprimavolta, quarantaghjornièquarantanotti;èl'Eternum'ascoltaancu inquellutempu,èuSignoreùntihàmiccadistruttu.

11L'Eternum'hàdettu:Arghjitevi,pigliateuvostru viaghjudavantiàupòpulu,perch'ellientrenuàpussedeu paesechìaghjughjuratuàisobabbididààelli.

12Èavà,Israele,ciòchìuSignore,utoDiu,esigeditè, maditemeàuSignore,utoDiu,dimarchjàintuttiiso

camini,èdiamàellu,èdiserveàuSignore,utoDiu,cù tuttuutocoreècùtuttaatoànima.

13PerguardàicumandamentidiuSignore,èisostatuti, chìvimanduoghjeperuvostrubè?

14Eccu,uceluèuceludiicelihèdiutoDiudiuSignore, ancuaterra,cùtuttuciòchìcihè

15SoluuSignorehàavutupiacèinitobabbiperamàelli, èelluhàsceltuasosumentedopuàelli,ancuvoisopraà tuttiipopuli,cum'èoghje

16Circuncidedunqueuprepuziodiutocore,èùnsiapiù dicollu

17PerchèuSignore,uvostruDiu,hèuDiudiidii,èu Signorediisignori,unDiugrande,putenteèterribili,chì ùncunsidereghjamiccaepersone,nèpigliaricumpensa

18Ilexécutelejugementdel'orphelinetdelaveuve,etil aimel'étranger,enluidonnantdelanourritureetdes vêtements

19Amatedunqueustraneru,perchèeratestranieriinu paesed'Egittu.

20TùtemeuSignore,utoDiu;àellutiserve,èàelluti attaccherete,èghjuràperusonome

21Hèatolode,èelluhèutoDiu,chìhàfattupertèste cosegrandièterribilichìitoochjianuvistu

22ItobabbisòfalatiinEgittucùsessantadecepersone;è avàuSignoreutoDiutihàfattucum'èstellediuceluper amultitùdine

CAPITOLU11

1Perquessa,ameraiuSignore,utoDiu,èguardàsempre usomandatu,èisostatuti,èisoghjudiziièiso cumandamenti

2Ècunnoscioghje,perchèùnparlumiccacùivostri figliolichìùnanumiccacunnisciutu,èchìùnanumicca vistuucastigodiuSignore,uvostruDiu,asograndezza,a somanuputenteèusobracciustesu

3Èisomiraculi,èisoattich'elluhàfattuinmezuà l'EgittuàFaraone,rèd'Egittu,èàtuttuusopaese;

4Èciòchìhàfattuàl'armatadil'Eggittu,àisocavallièài socarri;cumuhàfattul'acquadiuMariRossupersopraà ellimentrech'elliperseguivanudopuàvoi,ècumuu Signorelihàdistruttufinuàoghje;

5Èciòch'elluhàfattupervoiinudesertu,finuàch'ètùsì ghjuntuinstulocu;

6ÈciòchìhàfattuàDatanèAbiram,ifigliolid'Eliab,u figlioludiRuben,cumuaterrahàapertuasobocca,èl'hà inghiottitu,èesofamiglie,èesotende,ètuttuciòchìera inusopussessu,àmezuàtuttuIsraele.

7MaivostriochjianuvistututtiigrandiattidiuSignore chìhàfattu

8Perquessa,viguardàtuttiicumandamentich'evimagnu oghje,perpudèesseforti,èandateèpussedeupaese induveandateperpussedelu;

9Èch'èvopudeteallargàivostrighjorniinupaesechìu Signorehàghjuratuàivostribabbididààellièàaso sumente,unpaesechìscorridilattièdimeli

10Perchèaterra,duv'ètùentreperpussede,ùnhèmicca cum'èaterrad'Egittu,dainduvesitesurtitu,induveavete suminatuatosumente,èl'aveteirrigatucùutopede,cum'è ungiardinud'erbe.

11Maupaese,induveandateperpussede,hèunpaesedi muntagneèvalli,èbeiel'acquadiapioggiadiucelu

12UnaterrachìuSignore,utoDiu,cura:l'ochjidiu Signore,utoDiu,sòsemprenantuàellu,dauprincipiudi l'annufinuàafinedil'annu

13Èaveràdaesse,s'èvositeattentuàimocumandamenti ch'evimagnuoghje,peramàuSignore,uvostruDiu,èper servelucùtuttuuvostrucoreècùtuttaavostraànima

14Chìvidaraghjuapiovadiavostraterrainusotempu,a primapiovaèl'ultimapiova,perpudèriunisceutogranu, utovinuèutooliu

15Manderaghjuerbainitocampagnipèitobestiame,chì tùmanghjassièsanu

16Fateattentiàvoi,chìuvostrucoreùnsiamicca ingannatu,èchìvivultate,èserveàaltridii,èliadurà;

17Alloral'iradiuSignores'accendecontruàvoi,èchjude ucelu,perch'elluùncisiachjesa,èchìaterraùndàuso fruttu;èch'ùnperissiprestudaabonaterrachìuSignore vidà

18Perquessa,metteretesteparollemioinuvostrucoreè inavostraànima,èliateperunsegnunantuàatomanu, peressecum'èfrontletstràitoochji

19Èliinsegnereteàivostrifiglioli,parlendud'elliquandu siteàpusàinatocasa,èquanducaminateperastrada, quanduvistendete,èquanduvialzate

20Èliscriveretenant'àipalidiaportadiatocasa,ènantu àetoporte.

21Chìivostrighjorniponuessemultiplicati,èighjornidi ivostrifiglioli,inaterrachìuSignorehàghjuratuài vostribabbididàli,cum'èighjornidiucelunantuàa terra

22Perchès'èvoguardatediligentementetuttiissi cumandamentich'evimandu,perfàelli,peramàuSignore, uvostruDiu,permarchjàintuttiisocamini,èperattaccà àellu;

23AllorauSignorescacciaràtuttequestenazionidavantià voi,èvoipussederetenazionipiùgrandeèpiùputentichè voi

24Ognilocuinduveapiantadiivostripediseràuvostru: daudesertuèuLibanu,daufiume,ufiumeEufrate,finuà umareultimu,seràavostracosta

25Nimuùnpuderàstàdavantiàvoi,perchèuSignore,u vostruDiu,metteràutimoredivoièutimoredivoinantu àtuttuupaesechìcalcherete,cum'elluvihàdettu

26Eccu,aghjughjuntuoghjedavantiàvoiuna benedizzioneèunamaledizione;

27Unabenedizzione,s'èvoubbiditeàicumandamentidiu Signore,uvostruDiu,chìvimagnuoghje:

28Èunamalidizzione,s'èvoùnubbidìàicumandamenti diuSignore,uvostruDiu,masialluntanassidaastrada ch'evicumandaoghje,perandàdopuàaltridiichìùn avetemiccacunnisciutu

29È,quanduuSignore,utoDiu,t'hàpurtatuinupaese duv'ètùvaiàpussede,ch'ètùmettiteabenedizzionenantu àamuntagnaGarizim,èamalidizzionenantuàa muntagnaEbal

30Ùnsòmiccadal'altrapartediuGhjordanu,àastrada induveusolesitramonta,inupaesediiCanaaniti,chì abitanuinaChampagna,difronteàGuilgal,vicinuàe pianurediMoreh?

31PerchèpassereteuGhjordanuperandààpussedeaterra chìuSignore,uvostruDiu,vidà;

32Èviguardààfàtuttiistatutièighjudiziich’eaghju datudavantiàvoioghje

CAPITOLU12

1Quessisòistatutièighjudizii,chìavetedaesseosservati perfàinaterrachìuSignore,Diudiivostribabbi,vidà perpussede,tuttiighjornichìvivinantuàaterra.

2Distrughjeretetuttiilochiinduveenazionichì pussedereteserveisodii,nantuàemuntagnealte,ènantu àemuntagne,èsottuàogniarburuverde.

3Abbattereteisoaltari,rompereteisopilastri,èbrusgiate isoboschicùufocu;èscavatel'imaghjiniscolpitediiso dii,èdistrughjiteinomidiquellulocu

4ÙnfatemiccacusìàuSignore,uvostruDiu

5MainulocuchìuSignore,uvostruDiu,sceglieràtrà tutteevostretribù,permettequìusonome,cercherete ancuàasoabitazione,èquìsarete

6Èquìvipurtereteivostriolocausti,èivostrisacrifizi,èi vostridecimi,èl'offerazionidievostremani,èivostrivoti, èivostrioparazionilibere,èipriminatidiivostriboièdi ivostripecuri.

7ÈquìmanghjaretedavantiàuSignore,uvostruDiu,èvi rallegrareteintuttuciòchìmetteavostramanu,voièe vostrefamiglie,induveuSignore,utoDiu,t'hàbenedettu.

8Ùnfatemiccadopuàtutteecosechìfacemuquìoghje, ogniomuciòchìhèghjustuinisoochji

9Perchèùnsiteancughjuntuàurestuèàl'ereditàchìu Signore,uvostruDiu,vidà

10Maquand'èvopassateuGhjurdanu,èabitateinupaese chìuSignore,uvostruDiu,vidàineredità,èquand'elluvi daràriposudatuttiivostrinemiciintornu,cusìch'ètù campateinsalvezza;

11TanducisaràunlocuchìuSignore,utoDiu,sceglierà perfàabitàquìusonome;quìvipurteretetuttuciòchìvi cumandaraghju;ivostriolocausti,èivostrisacrifici,i vostridecimi,èl'offertadiavostramanu,ètuttiivostri votisceltichìfateàuSignore:

12ÈvirallegraretedavantiàuSignore,uvostruDiu,voi, èivostrifiglioli,èevostrefigliole,èivostriservitori,èe vostreserva,èuLevituchìhèinevostreporte;perchèùn hàmiccapartenèereditàcunvoi

13Fateattenzioneàùnoffremiccaivostriolocaustiin ognilocuchìvede:

14MainulocuchìuSignorehàdasceglieinunadieto tribù,vipruponel'olocaustu,èquìvifaràtuttuciòch'evi mandu

15Purtantu,pudetetumbàèmanghjacarneintutteeto porte,tuttuciòchìatoànimabrama,secondua benedizzionediuSignore,utoDiu,ch’ellut’hàdatu: l’impurièipurinemanghjanu,cum’èucaprioluèucervu.

16Soluùnmanghjaretemiccausangue;aversaretenantu àaterracum'èl'acqua

17Ùnpudetemiccamanghjàinevostreporteadecimadi utogranu,odiutovinu,odiutooliu,odiipriminatidii tomandriodiitogreggi,nèalcunudiivostrivotichìvo fate,nèevostreoffertelibere,nèl'offertadiatomanu 18MaduvetemanghjallidavantiàuSignore,utoDiu,inu locuchìuSignore,utoDiu,hàdasceglie,tè,èutofigliolu, èatofigliola,èutoservitore,èatoserva,èuLevituchì hèinetoporte;

19FateattenzioneàùnabbandunàmiccauLevitu,finuà chìvivinantuàaterra.

20Quandul'Eternu,utoDiu,allargaràutocunfini, cum'ellut'hàprumessu,ètùdici:Manghjeraghjucarne,

perchèatoànimabramadimanghjàcarne;pudete manghjàcarne,tuttuciòchìatoànimabrama.

21S'èulocuchìuSignore,utoDiu,hàsceltupermetteu sonome,hètroppuluntanudatè,alloratuammazzeretedi utoghjacciuèdiutopecu,chìuSignoret'hàdatu,cum'è t'aghjuurdinatu,èmanghjareteàetoporteciòchìato ànimabrama

22Cum'èucaprioluèucervusimanghja,cusìi manghjate:l'impurièipurinemanghjaranuuguali

23Assicuratevisoludiùnmanghjàmiccausangue: perchèusanguehèavita;èùnpudetemiccamanghjàa vitacùacarne

24Ùnmanghjaretemicca;tuliversarènantuàaterra cum'èl'acqua

25Ùnmanghjaretemicca;affinchìvivàbècùvoièi vostrifigliolidopuàtè,quandufateciòchìhèghjustu davantiàuSignore

26Pigliatesoluevostrecosesantechìavete,èivostrivoti, èandateàulocuchìuSignorehàdasceglie.

27Offrereteivostriolocausti,acarneèusangue,nantuà l'altarediuSignore,utoDiu,èusanguediivostrisacrifizi seràversatunantuàl'altarediuSignore,utoDiu,è manghjareteacarne

28Fighjateèsentetuttesteparollechìticumandimu,chìti andaràbècùtèècùitofigliolidopuàtèpersempre, quandufaciciòchìhèbonuèghjustuinvistadiuSignore, utoDiu

29Quandul'Eternu,utoDiu,taglieràenazionididavantià tè,induveandateperpussedeelli,èlisuccedi,èabitateinu sopaese;

30Fighjateàvoi,ch'ùnsiatemiccaingannatuàseguituà elli,dopuch'ellisaranudistruttidavantiàtè;èch'ùn dumandassimiccaàisodii,dicendu:Cumuservesti nazioniàisodii?ancucusìfaraghjulistessa.

31ÙnfatemiccacusìàuSignore,utoDiu,perchèogni abominazioneàuSignore,ch'elluodia,anufattuàisodii; perchèancuisofigliolièesofiglioleanubrusgiatuinu focuàisodii

32Qualunquecosavimandu,osservateperfà:ùn l'aghjustàmicca,nènediminuite.

CAPITOLU13

1S'ellus'arrizzaàmezuàvoiunprufeta,ounsugnudi sonnii,ètidàunsegnuounamaraviglia, 2Èavveneusegnuoamaravigliachìt'hàdettu,dicendu: Andemudopuàaltridiichìtùùncunnoscimicca,è servemu;

3Ùndaretemiccaàsenteeparollediquelluprufeta,odi quellusugnudisonnii,perchèuSignore,uvostruDiu,vi prova,persapès'elluamateuSignore,uvostruDiu,cù tuttuuvostrucoreècùtuttaavostraànima.

4SeguireteuSignore,uvostruDiu,ètemerete,èguardate isocumandamenti,èubbiditeàasovoce,èuservirete,è viattachereteàellu

5Èquelluprufeta,oquelluchìsunnieghjadisonnii,serà messiàmorte;perchèelluhàparlatudialluntanassidau Signore,utoDiu,chìt'hàpurtatuforadiupaesed'Egittu,è tihàliberatudaacasadischiavitù,percacciàtidaastrada chìuSignore,utoDiu,t'hàurdinatudimarchjà.

6Sìutofratellu,ufiglioludiatomamma,outofigliolu,o atofigliola,oamogliadiutopettu,outoamicu,chìhè

cum'èatoànima,t'induceinsicretu,dicendu:Andemuè serveàaltridii,chìtùùncunnoscimicca,nèitobabbi; 7Valeàdì,diidiidiupopuluchìsòintornuàvoi,vicinu àtè,oluntanudatè,daunaestremitàdiaterrafinuàl'altra estremitàdiaterra;

8Ùnliaccunsentirete,nèl’ascolterete;nèutoochjuùn averàpietàdiellu,nètirisparmiarà,nèl'ammucciarete:

9Matùl'avetedatumbà;atomanuseràprimanantuàellu perfalluàmorte,èdopuamanudituttuupopulu

10Èlilapidaretecùpetri,ch'ellumori;perchèelluhà cercatudialluntanassidauSignore,utoDiu,chìt'hà purtatuforadiupaesed'Egittu,daacasadischiavitù

11ÈtuttuIsraelesenterà,temerà,èùnfaràpiùnundadi malecum'èquestuhètràvoi

12Sèvosentidìinunadietocità,chìuSignore,utoDiu, t'hàdatuperabitàquì,dicendu:

13Certiomi,ifigliolidiBelial,sòsurtitidamezuàvoi,è anualluntanatul'abitantidiasocità,dicendu:Andemuè serveàaltridiichìùnavetemiccacunnisciutu;

14Allorat’inquieterai,ecercate,èdumandate diligentemente;è,eccu,s'elluhèaverità,èacosacerta, chìunataleabominazionehèfattatràvoi;

15Disicuru,uccideretel'abitantidiquellacitàcùufiludi aspada,distrughjendulacompletamente,ètuttuciòchìci hè,èusobestiame,cùufiludiaspada.

16Èriunitetuttuubottinuinmezuàastrada,èbrusgiate cùufocuacità,ètuttuubottinu,peruSignore,utoDiu; ùnseràmiccacustruitudinovu.

17Èùntiattacherànundadiamaledettaàatomanu:chì uSignoresivultàdal'ardorediasocòllera,tifassi misericòrdia,averàcompassioneditè,ètimultiplicà, cum'ellul'hàghjuratuàitobabbi;

18QuanduavetedasenteàavocediuSignore,utoDiu, perguardàtuttiisocumandamentichìtimanduoghje,per fàciòchìhèghjustuàl'ochjidiuSignore,utoDiu

CAPITOLU14

1VoisìifigliolidiuSignoreuvostruDiu:ùnviferite miccataglià,nèfatecalvizzatràivostriochjiperimorti.

2PerchèsìunpopulusantuàuSignore,utoDiu,èu Signoret'hàsceltuperesseunpopulupropiuperellustessu, sopraàtutteenazionichìsònantuàaterra.

3Ùnmanghjaretenundaabominable

4Quessisòl'animalich'èvovimanghjà:uboe,apecuraè acapra,

5Ucervu,èucapriolu,èudaini,èucaprettusalvaticu,èu pigargu,èubuesalvaticuèucamoscu.

6Èognibestiachìparteuzocculu,èfeceafessuraindui unghie,èmasticàaruminatatràebestie,damanghjà

7Tuttavia,ùnlimanghjaretemiccadiquellichìruminanu, odiquellichìdividenul'uccellifessu;cum'èucammellu, èalepre,èucugnu:perchèrumineghjanu,maùndividenu miccauzoccu;dunquesòimpuripervoi

8Èuporcu,perchèdivideuzoccu,maùnruminamicca, hèimpurupervoi:ùnmanghjaretemiccadiasocarne,nè tuccateasocarcassamorta.

9Quessimanghjeretedituttiquellichìsòinl'acqua:tutti quellichìanupinneèsquamevimanghjà:

10Ètuttuciòchìùnhàpinneèsquameùnpudetemicca manghjà;hèimpurupervoi 11Dituttil'acellipurimanghjarete

12Maquestisòquellichìùnavetemiccamanghjà:l'acula, èl'ossifrage,èl'ospray, 13Èuglede,èumilu,èuvulturuseconduasorazza, 14Èognicorbuseconduasorazza, 15Èacivetta,èufalcunotturnu,èucucu,èufalcu seconduasospecie, 16Acivetta,èacivettamaiò,èucignu, 17Etlepélican,l'aiglegéantetlecormoran, 18Èacicogna,èl'aironeseconduasorazza,èa pavoncellaèupipistrelu

19Èognistrisciantechìvolahèimpurupervoi:ùnsi manghjamicca

20Madituttil'acellipuripudetemanghjà.

21Ùnmanghjaretemiccadiqualcosachìmoripersè stessu:dareteàustranieruchìhèinevostreporte,per ch'elluamanghja;opudetevendeàunstraneru:perchèsì unpopulusantuàuSignore,utoDiuÙnvulitemiccaun caprettuinulattediasomamma

22Veramentedecimatetuttuucrescitadiatosumente,chì ucampupruduceannuperannu

23ManghjaretedavantiàuSignore,utoDiu,inulocu ch'elluhàdascegliepermettequìusonome,adecimadiu togranu,diutovinuèdiutooliu,èiprimifigliolidiito boièdiitopecuri;perpudèamparààtemesempreu Signore,utoDiu.

24Ès'èucaminuhètroppulongupervoi,tantuch'ètùùn pòpurtarilu;os'èulocuhètroppuluntanudatè,chìu Signore,utoDiu,sceglieràpermettequìusonome, quanduuSignore,utoDiu,t'hàbenedettu

25Tanduliturnaràinsoldi,èligàisoldiinatomanu,è andarààulocuch'elluhàdasceglieuSignore,utoDiu.

26Èdaretequellusoldipertuttuciòchìatoànimabrama, periboi,operpecure,opervinu,operbevandeforti,o pertuttuciòchìatoànimabramarà;

27ÈuLevituchìhèinetoporte;ùnl'abbandunatemicca; perchèùnhàmiccapartenèereditàcunvoi

28Àafineditrèanni,daràforatuttaadecimadiuto crescitainustessuannu,èametteinetoporte

29ÈuLevitu(perchèùnhàmiccapartenèereditàcunvoi), èustranieru,èl'orfane,èavedova,chìsòind'atoporte, veneranu,èmanghjaranuèsisazianu;chìuSignoreuto Diutibenedicaintuttuutravagliudiatomanuchìfate

CAPITOLU15

1Àafinediognisetteanni,fateunaliberazione.

2Èquestuhèumodudialiberazione:Ognicreditorechì prestaqualcosaàusovicinu,liliberarà;ùnl'esigeràmicca dausovicinu,nèdausofratellu;perchèhèchjamatu liberazionediuSignore

3Diustranieru,pudeteesigilludinovu;maquelluchìhè uvostrucùutofratellu,atomanuvilascià; 4Salvàquanduùncisaràmiccapovirutràvoi;perchèu SignoretibenedicaassaiinaterrachìuSignore,utoDiu, tidàinereditàperpussede

5Solus'ètùascoltiattentamenteavocediuSignore,uto Diu,perosservààfàtuttiissicumandamentich'evimandu oghje

6PerchèuSignore,utoDiu,tibenedica,cum'ellut'hà prumessu;eturegnerainant'àparechjenazioni,maùn regnaranumiccanantuàtè

7S'ellucihèàmezuàvoiunomupovirudiunudiivostri fratelli,ind'unadievostreporteinuvostrupaesechìu Signore,utoDiu,tidà,ùnduràmiccautocore,nèchjude atomanudautofratellupoviru.

8Matuliapriràatomanularga,ècertamentiliprestarai abbastanzaperisobisogni,inciòch'elluvole

9Attentichìùncisiaunpensamentuinutocoregattivu, dicendu:Usettimuannu,l'annudiliberazione,hèvicinu; èutoochjusiamalecontruàutopoverufratellu,èùnlidà nunda;ècriaàuSignorecontr'àtè,èhèupeccatupertè 10Tulidaraidisicuru,èutocoreùnsaràmiccaafflittu quandul'avetedatu,perchèperquessa,uSignore,utoDiu, tibenedicaintutteetoopere,èintuttuciòchìmetteato manu

11Perchèupoviruùncesseràmaidiupaese;perquessa, timandu,dicendu:Aperteatomanulargaàutofratellu,à itopoverièàitomiseriainutopaese

12Ès'èutofratellu,unomuebreu,ounadonnaebrea,ti hèvindutuètiserveseianni;poiusettimuannuulascià andàliberudatè

13Èquanduumandateforadatè,ùnulasciatemiccaandà viotu;

14Lidareteliberamentedautogregnu,èdautopianu,è dautovinu;diciòchìuSignore,utoDiu,t'hàbenedettu, lidarete.

15Èviricurdatechìtùeraschiavuinupaesed'Egittu,è chìuSignore,utoDiu,t'hàriscattatu;

16Èserà,s'elluvidicia:ùnandaraghjudatè;perchèellu tipiaceèatocasa,perchèhèbècunvoi;

17Allorapigliateunaul,èl'infilareteperl'arechjafinuàa porta,èelluseràutoservitorepersempre.Èancuàato serva,fatecusì

18Ùnvipareràmiccaduru,quanduumandatedatèliberu; perchèelluhàvaletuunservitoredoppiuingaghjatupertè, inuservutuseianni,èuSignore,utoDiu,tibenedicain tuttuciòchìfaci

19Tuttiiprimimascichìvenenudiutomandriuèdiuto pecu,santificareteàuSignore,utoDiu;ùnfàmicca travagliucùuprimufiglioludiutotoru,nètosàuprimu figlioludietopecure.

20AmanghjaretedavantiàuSignore,utoDiu,annuper annu,inulocuchìuSignoresceglierà,tèèatocasa

21Ès'ellucihèqualchìdifettu,cum'ès'elluhèzoppu,o cecu,os'elluhàqualchìdifettu,ùnl'avetemiccasacrificatu àuSignore,utoDiu

22Amanghjareteind’atoporte:uimpuruèupurua manghjaràcum’èucaprioluèucervu

23Soluùnmanghjaretemiccausosangue;tulaverserete interracum'èacqua

CAPITOLU16

1OsservàumesediAbib,ècelebrateaPasquaàuSignore, utoDiu,perchèinumesediAbib,uSignore,utoDiu,t'hà purtatuforadil'Eggittudinotte

2SapetedunqueapasquaàuSignore,utoDiu,diupecuè diubughjone,inulocuchìuSignorescegliepermettequì usonome

3Ùnmanghjaretemiccapanelievitatucunellu;sette ghjorni,manghjaretepanesenzalevatucùquestu,ancuu panedil'afflizione;perchètùescitidaaterrad'Egittuin

fretta,chìtiricurdatediughjornuquandusitesurtitudaa terrad'Egittututtiighjornidiatovita.

4Èùnsivedamiccapanelevitucuntèintuttuutolitorale persetteghjorni;nènundadiacarne,chìavetesacrificatu uprimughjornuàasera,restatuttaanottefinuàamatina.

5ÙnpudetemiccasacrificàaPasquainalcunadievostre porte,chìuSignore,utoDiu,vidà

6MainulocuchìuSignore,utoDiu,hàsceltupermette usonome,cisacrificheraiaPasquaàasera,àutramontu diusole,àastaghjonich'ètùsiasurtitudal'Egittu

7Èl'arrustireteèumanghjateinulocuchìuSignore,uto Diu,hàdasceglie;

8Seighjornimanghjatepanisenzalevatu,èusettimu ghjornuseràunaassembleasolenneàuSignore,utoDiu; 9Settesimaneticuntarà:cumenciaàcuntàesette settimanedaquanduprincipiaàmetteafalceàugranu.

10ÈteneteafestadiesettimaneàuSignore,utoDiu,cù untributud'offertaliberadiatomanu,chìdareteàu Signore,utoDiu,cum'èuSignore,utoDiu,t'hàbenedettu.

11EtirallegraràdavantiàuSignore,utoDiu,àtè,èuto figliolu,èatofigliola,utoservitore,atoserva,èuLevitu chìhèinetoporte,èustranieru,èl'orfane,èavedovachì sòàmezuàvoi,inulocuchìuSignore,utoDiu,hàsceltu permetteusonome

12Èviricurdatevich'ètùeraschiavuinEgittu;èt'avete osservatuèfàstistatuti

13Osservàafestadiitabernaculisetteghjorni,dopuavè riunituutogranuèutovinu.

14Èvirallegrareteinatofesta,tè,èutofigliolu,èato figliola,èutoservitore,èatoserva,èuLevitu,ustranieru, èl'orfane,èavedova,chìsòinetoporte.

15Setteghjorni,fateunafestasolenneàuSignore,uto Diu,inulocuchìuSignorehàdasceglie:perchèu Signore,utoDiu,tibenedicaintuttuuvostrucrescita,èin tuttel'operedievostremani;

16Trèvolteinl'annu,tuttiitomasciapparisceranudavanti àuSignore,utoDiu,inulocuch'elluhàdasceglie;ina festadiipanisenzalevatu,èinafestadiesettimane,èina festadiitabernaculi,èùnsiprisentanumiccadavantiàu Signoreviotu.

17Ogniomudaràcum'elluhèpussibule,secondua benedizzionediuSignore,utoDiu,ch'ellut'hàdatu

18Tifaraighjudicièufficialiintutteetoporte,chìu Signore,utoDiu,tidà,inetotribù,èghjudicheranuu populucùghjustizia

19Ùnavariatemiccaughjudiziu;Ùnavetemiccarispettu diepersone,nèpigliàunrigalu:perchèunrigaluceca l'ochjidiisavièpervertisceeparollediighjusti.

20Ciòchìhètuttughjustu,seguiterete,perpudècampàè erediteaterrachìuSignore,utoDiu,vidà 21Ùnvipiantàmiccaunarburetud'arburuvicinuàl'altare diuSignore,utoDiu,chìtùtifarà.

22Nèt'hàdafàunamaghjina;chìuSignoreutoDiuodia

CAPITOLU17

1ÙnsacrificatemiccaàuSignore,utoDiu,nètoru,nè pecure,invecididifettu,nèalcunadisgrazia,perchèhèuna abominazioneàuSignore,utoDiu

2S'ellusitrovaàmezuàvoi,ind'unadievostreportechìu Signore,utoDiu,tidà,omuodonna,chìhàfattua

malvagitàdavantiàuSignore,utoDiu,trasgredenduuso pattu,

3Ès'hèandatuèsirvutuàaltridii,èliadurà,siausole,sia aluna,siaqualcunudil'armatadiucelu,chìùnaghju miccaurdinatu;

4Èvisaràdettu,èl'aveteintesuparlà,èavetedumandatu diligentemente,èeccu,hèvera,èacosacerta,chìunatale abominazionehèfattainIsraele.

5Allorapurtereteàevostreportequelluomuoquella donna,chìhàfattuagattiva,èl'hàlapidatucùpetri,finuà ch'ellimori

6Àaboccadiduitistimoni,oditrètistimoni,quelluchì hèdegnudimorteseràmessiàmorte;madaaboccadiun tistimoneùnsaràmiccamesseàmorte

7Emanidiitistimunianziseranuprimanantuàellu,per falluàmorte,èdopuemanidituttuupopulu.Allora cacciàumaledamezuàvoi

8S'ellucihèunamateriatroppudurapertèinughjudiziu, tràsangueèsangue,tràpreghjudiziuèpreghjudiziu,ètrà colpuècolpu,essenduaffaridicuntruversiainetoporte: allorat'alzati,èticullateinulocuchìuSignore,utoDiu, sceglie;

9Ettuviensverslesprêtres,lesLévites,etverslejugequi seraencesjours-là,etl'interrogeras;èvimustraranua sentenzadighjudiziu:

10Èfateseconduasentenzachìvimustraràquellidi quellulocuchìuSignorehàsceltu;èviosservatedifà secondututtuciòch'elliviinformanu:

11Siconduasentenzadialegech'ellit'insegneranu,è seconduughjudiziuch'ellitidicianu,duveretefà:ùn declinatemiccaàamanudiritta,nèàmanca,daasentenza ch'ellivimustraranu

12Etl'hommequiagiraavecprésomption,etqui n'écouterapointleprêtrequisetientlàpourservirdevant l'Eternel,tonDieu,oulejuge,cethommemourra:ettu éloigneraslemald'Israël

13Ètuttuupopulusenterà,temerà,èùnfaràpiù presuntuosamente

14QuandusareteghjuntuinupaesechìuSignore,uto Diu,vidà,èapussederete,èabitareteinellu,èdicerete: Puderaghjuunrènantuàmè,cum'ètutteenazionichìsò intornuàmè;

15Inognimodu,dareteurènantuàtè,chìuSignore,uto Diu,hàdasceglie:unudiitofratelli,daràunrènantuàtè; 16Maùnmultiplicàmiccaicavalliperellustessu,nèfà chìupopuluvultàinEgittu,perch'elluhàdamultiplicài cavalli,postuchìuSignorevihàdettu:Ùnvultatepiùda quellastrada.

17Ùnsimultiplicheràmiccaemoglieperellustessu,chìu socoreùnsisviaràmicca;

18È,quand'ellus'assiederànantuàutronudiusoregnu,li scriveràunacopiadistalegeinunlibrudaquelluchìhè davantiàisacrificadori,iLeviti

19Èseràcunellu,èelluleghjeinquestututtiighjornidia sovita,peramparààtemeàuSignore,usoDiu,àguardà tutteeparolledistalegeèdististatuti,permetteinpratica

20Chìusocoreùnsiaalzatusopraàisofratelli,èch'ellu ùnsialluntanassidaucumandamentu,àamanudiritta,oà amanca,àafinech'ellupòallargàisoghjorniinuso regnu,elluèisofiglioli,àmezuàIsraele.

CAPITOLU18

1Isacrificadori,iLeviti,ètuttaatribudiLevi,ùnanu miccapartenèereditàcùIsraele:manghjaranul'offertedi l'Eternufattidaufocu,èusoeredi.

2Perquessach'elliùnanumiccaereditàtràisofratelli:u Signorehèasoeredità,cum'ellulihàdettu

3Etceseralemériteduprêtredelapartdupeuple,de ceuxquioffrentunsacrifice,qu'ils'agissed'unboeufou d'unebrebis;etilsdonnerontauprêtrel'épaule,lesdeux jouesetlagueule

4Lidareteancuiprimifruttidiutogranu,diutovinuèdi utooliu,èuprimufruttudiutopecure.

5Perchèl'Eternu,utoDiu,l'hàsceltudatutteetotribù, perstàperserveinunomediuSignore,elluèisofiglioli persempre.

6Ès'elluveneunLevitudaqualcunudievostreportedi tuttuIsraele,induveellustava,èvenecùtuttuudesideriu diasomenteàulocuchìuSignorehàsceltu;

7AlloraserviràinunomediuSignore,usoDiu,cum'è tuttiisofratelli,iLeviti,chìstanuquìdavantiàuSignore 8Avianuastessaporzionedamanghjà,inpiùdiciòchì venedaavenditadiusopatrimoniu

9QuandusareteghjuntuinupaesechìuSignore,utoDiu, vidà,ùnamparàmiccaàfàdopuàl'abominazionidiquelle nazioni

10Ùnsitroveràtràvoinimuchìfaciapassàusofiglioluo asofigliolaperufocu,ochìfaciadivinazione,oun osservatorediitempi,ounincantatore,ounastrega, 11Ounincantatore,ouncunsultorecùspiritifamiliari,o unmago,ounnigromante.

12Perchètuttiquellichìfacenussecosesòuna abominazioneperuSignore,èperviadiqueste abominazioni,uSignore,utoDiu,licacciaforadidavanti àtè

13SereteperfettucùuSignore,utoDiu

14Perchèstinazioni,ch'ètùpussede,anuascoltuà l'osservatoridiitempièàl'invintori;

15USignore,utoDiu,visusciteràunprufetadimezuàtè, diivostrifratelli,cum'èmè;àelluviascolterete;

16SicondututtuciòchìvuliaàuSignore,utoDiu,in Horebinughjornudil'assemblea,dicendu:Ùnlasciate miccasentepiùavocediuSignore,umoDiu,èùnmi lasciatepiùvedestugrandefocu,chìùnmimorimicca

17ÈuSignorem'hàdettu:Anubèdettuciòch'ellianu dettu.

18Lisusciteraghjuunprufetatràisofratelli,cum'ètè,èli metteraghjuemoparolleinbocca;èlidiràtuttuciòchìli cumandaraghju

19Èaveràdaessechìquelluchìùnvolemiccaàsenteàe moparollech'elludiceinumonome,l'aghjudadumandà 20Mauprufeta,chìhàpresumitudidìunaparollainumo nome,chìùnl'aghjumiccaurdinatudiparlà,ochìparlerà innomed'altridii,ancuquelluprufetamorirà

21Ès'ètùdiciinutocore:Cumusapemuaparollachìu Signoreùnhàmiccadettu?

22QuanduunprufetaparlainunomediuSignore,s'ellu ùnhèmiccasuccessu,nèavvene,hèciòchìuSignoreùn hàmiccadettu,mauprufetal'hàdettaperpresuntu:ùn avetemiccapauradiellu.

CAPITOLU19

1QuanduuSignore,utoDiu,hàtagliatuenazioni,chìu Signore,utoDiu,tidàaterra,ètùlisuccede,èabitateine socitàèinesocase;

2Separàpertètrècitàinmezuàutopaese,chìuSignore, utoDiu,vidààpussede

3Tipreparareteunastrada,èdividiteecostediutopaese, chìuSignore,utoDiu,tidàineredità,intrèparti,chìogni assassinupòfughjequì

4Èquestuhèucasudiuslayer,chìfughjeràquì,per ch'ellupòcampà:Quelluchìuccideusovicinuignorante, chìùnhàmiccaodiatuinupassatu;

5Cum'èquanduunomuentrainuboscucùusovicinuper chjappàulegnu,èchìasomanupigliauncolpucùl'ascia perabbassàl'arburu,èatestasfiladal'arbulu,èlampeghja nantuàusovicinu,èch'ellumore;fughjeràinunadi questecità,ècamparà:

6Perchìuvindicatorediusangueperseguiteuslayer, mentreusocorehècaldu,èùnl'aghjunghje,perchèa stradahèlonga,èl'ammazza;invecech'elluùneramicca degnudimorte,inquantuùnl'odiavamiccainutempu passatu

7Perquessa,timandu,dicendu:Separàpertètrècità

8Ès'èuSignore,utoDiu,allargaatocosta,cum'elluhà ghjuratuàitobabbi,ètidàtuttuupaesech'elluhà prumessudidààitobabbi;

9S'ètùguardàtuttiissicumandamentiperfàelli,ch'eti manduoghje,d'amàuSignore,utoDiu,èdimarchjà sempreinisocamini;Tanduviaghjunghjetrècitàpiùper voi,inpiùdiquestitrè:

10Chìusangueinnocenteùnsiamiccaversatuinatoterra, chìuSignore,utoDiu,vidàineredità,ècusìusanguesia nantuàtè.

11Maissiquelqu'unhaitsonprochain,ets'ill'empêche, s'ils'élèvecontreluietlefrappeàmort,etqu'ilmeurt,et s'enfuitdansl'unedecesvilles:

12Alloral'anzianidiasocitàumandaranuàpigliàdaquì, èumetteranuinmanuàuvindicatudiusangue,perch'ellu mori.

13Utoochjuùnhàmiccapietàdiellu,macacciàaculpa diusangueinnocented'Israele,affinchìtivassibè

14Ùnsguassatemiccaupuntudiriferimentudiutovicinu, ch'ellianumessuinatoereditàdiitempiantichi,ch'ètù l'erediteinaterrachìuSignore,utoDiu,t'hàdatuper pussede.

15Untistimoneùnsisuscitaràcontr'àunomuperalcuna iniquità,operqualsiasipeccatu,inognipeccatuch'ellu commette:daaboccadiduitistimoni,odaaboccaditrè tistimoni,l'affareseràstabilitu

16Sèunfalsutistimunianzas'alzacontruàqualcunuper tistimuniàcontruàelluciòchìhèsbagliatu;

17Alorslesdeuxhommesquiserontenlitigese présenterontdevantl'Eternel,devantlesprêtresetlesjuges quiserontencesjours-là;

18Èighjudicifacenuunainquisizionediligente;èeccu, s'elluhèuntistimonefalsu,èhàtestimoniufalsamente contruàusofratellu;

19Alloraviferàcunellu,cum'elluaviapensatudifààuso fratellu;

20Èquellichìrestanusenteranu,temeranu,èdaquìin avantiùnneferanupiùunmaletalitràvoi

21Èutoochjuùnhàmiccapietà;maavitaandràpera vita,ochjuperochju,denteperdente,manupermanu, pedeperpede

CAPITOLU20

1Quandusurtiteàabattagliacontr'àivostrinemici,èvede cavaddi,ècarri,èunpopulupiùditè,ùnabbitepauradi elli,perchèuSignore,utoDiu,hècuntè,chìt'hàpurtatu foradiupaesed'Egittu

2È,quanduviavvicinassiàabattaglia,upretes'avvicinarà èparlerààupopulu

3Èlidicerà:Ascoltate,oIsraele,viavvicinateoghjeàa battagliacontr'àivostrinemici:ùnlasciatemiccaivostri corisguassati,ùntememicca,èùntremetemicca,nèsiate spavintatiperelli;

4PerchèuSignore,uvostruDiu,hèquelluchìvàcunvoi, perluttàpervoicontr'àivostrinemici,persalvà

5Èl'ufficialiparranuàupopulu,dicendu:Qualehèquellu chìhàcustruituunacasanova,èùnl'hàmiccadedicata? ch'elluvadaèvultàinasocasa,perùnmoreinabattaglia, èunaltruomuadedicà.

6Èchìomuhèquelluchìhàpiantatuunavignaèùnnehà ancumanghjatu?ch'ellusiaancuandatuèvultàincasa soia,perch'elluùnmoreinabattaglia,èunaltruomune manghja

7Qualehèomuchìs'hèfidanzatucùunamoglia,èùnl'hà miccapigliatu?ch'elluvadaèvultàincasasoia,perch'ellu ùnmoreinabattaglia,èunaltruomuapiglia

8Èl'ufficialiparranupiùàupopulu,èdicenu:Qualehè omuchìhèspavintatuèdebule?ch'ellusinevadaèvultà incasasoia,chìucorediisofratelliùnsguassatecum'èu socore

9Èserà,quandul'ufficialianufinitudiparlààupopulu, ch'ellifacenucapitanidil'armateperguidàupopulu

10Quanduviavvicinassiàunacitàperluttàcontr'àella, proclamateapace.

11Èserà,s'ellut'hàdarispondedipace,ès'hèapertuàtè, tanduseràchìtuttuupopuluchìsitrovainelluvisarà tributarii,èviserve.

12Ès'elluùnfaràmiccapacecunvoi,mavifaràaguerra, alloral'assediate

13ÈquanduuSignore,utoDiu,l'hàdatuinetomani, chjappàognimasciucùufiludiaspada

14Maedonne,èizitelli,èubestiame,ètuttuciòchìhèin acità,ancututtuuspogliu,piglieretepervoi;è manghjareteubottudiivostrinemici,chìuSignore,uto Diu,t'hàdatu.

15Cusìfateàtutteecitàchìsòassailuntanudatè,chìùn sòmiccadiecitàdistinazioni

16Madiecitàdistupòpulu,chìuSignore,utoDiu,vidà ineredità,ùnlasciaretemiccaavitaànundachìrespira.

17Matulidistrughjeraiintuttu;valeàdìl'Hittiti,è l'Amorrei,iCananei,èiPeriziti,l'HivitièiGhjebusei; cum'èuSignoreutoDiut'hàurdinatu:

18Ch'ellit'insegnanumiccaàfàdopuàtutteeso abominazionich'ellianufattuàisodii;accussìduvete peccatucontruàuSignoreuvostruDiu

19Quanduassediateunacitàperunbellupezzu,perfàa guerracontruàellaperpiglià,ùndistrughjitemicca l'arburetidiellaforzendul'asciacontruàelli,perchèpudete

manghjàdielli,èùnlitagliatemicca(perchèl'arburudiu campuhèavitadil'omu)perimpiegààl'assediu.

20Solul'arburichìsapetech'elliùnsòmiccaarburipera carne,idistrughjiteèitagghiate;etucustruiscimura contraacitàchìtifaguerra,finuàch'ellasiasottumessa.

CAPITOLU21

1S'ellusitrovaunumortuinupaesechìl'Eternu,utoDiu, t'hàdatuperpussedeellu,chjinatuinucampu,èùnsisà qualel'hàtombu:

2Alloraitoanzianièitoghjudicisorteranu,èsimisuranu àecitàchìsòintornuàquelluchìhèuccisu.

3Èseràchìacitàchìhèvicinuàl'omuuccisu,ancu l'anzianidiquellacitàpiglianuunavacca,chìùnhèmicca statafatta,èchìùnhàmiccatiratuinujugu;

4Etlesanciensdecettevilleferontdescendrelagénisse dansunevalléeescarpée,quin'estniépicéenisemée,etlà, danslavallée,illuicouperalecou.

5Èipreti,ifigliolidiLevi,s'avvicinaranu;perelli,u Signore,utoDiu,hàsceltuperserveàellu,èperbenedire inunomediuSignore;èdaasoparollaognicuntruversia èognicolpuseràpruvatu:

6Ètuttil'anzianidiquellacità,chìsòvicinuàl'omuuccisu, silaveranuemaninantuàagiovencachìhèstata decapitatainavalle

7Rispondiranuèdicenu:Inostrimaniùnanumicca versatustusangue,nèinostriochjiùnanuvistu.

8Siipietà,oSignore,àutopòpulud'Israele,chìtùl'ai redimutu,èùnmettemiccasangueinnocenteàutopòpulu d'Israele.Èlisaràpardunatuusangue.

9Alloracacciàaculpadiusangueinnocentetràdivoi, quandufaciciòchìhèghjustudavantiàuSignore

10Quandusurtiteinguerracontr'àitonemici,èuSignore, utoDiu,l'hàdatuinetomani,èl'avetepurtatuprigiuneri 11Èvedetràiprigiuneriunabelladonna,èaveteun desideriuperella,chìl'avetedaatomoglia;

12Alloraapurtereteincasatoia;èsirasaràusocapu,è sgrossaràisounghie;

13Èch'ellahàdacacciàivistimentidiasoprigionia,è fermaràinatocasa,èpiangeràusobabbuèasomamma perunmesesanu;

14Èserà,s'elluùnavetemiccapiacèinella,alloraalascià andàduv'elluvole;maùnavenderetemiccapersoldi,ùn fatemiccamercaderiad'ella,perchèl'aveteumiliata

15Siunomuhàduiemòglie,unaamata,èl'altraodiata,è l'anunatufiglioli,sial'amatasial'odiata;ès'elluhèuso figlioluprimunatuchìeraodiatu:

16Tanduserà,quanduelluhàdafàinereditààisofiglioli ciòch'elluhà,ch'elluùnpòmiccafàufiglioludil'amati primadiufiglioludil'odiatu,chìhèveramenteuprimunatu.

17Maelluricunnosceufiglioludil'odiatuperuprimu natu,danduluunapartedoppiadituttuciòch'elluhà: perchèelluhèuprincipiudiasoforza;udirittudiuprimu natuhèuso

18Sìunomuhàunfigliolutestaruèribellu,chìùn ubbidiscemiccaàavocediusobabbu,oàavocediaso mamma,èchì,quandul'anuchjosu,ùnliascolteràmicca

19Allorausobabbuèasomammal'amparanu,èu purteranuforaàl'anzianidiasocità,èàaportadiuso locu;

20Èdiceranuàl'anzianidiasocità:Stunostrufiglioluhè testaruèribellu,ùnubbidiràmiccaàanostravoce;hèun glutton,èunubriacu

21Ètuttil'omidiasocitàlilapidaranucùpetre,èch'ellu mori;ètuttuIsraelesenterà,èteme.

22Ès'èunomuhàfattuunpeccatudegnudimorte,è ch'elludeveessemessiàmorte,èupenduàunarbre: 23Usocorpuùnrestamiccatuttaanottenantuàl'arburu, matul'aveteintarratuquellughjornu;(perchèquelluchì hèimpiccatuhèmaleditudaDiu;)chìatoterraùnsia miccaimpurtata,chìuSignore,utoDiu,tidàineredità

CAPITOLU22

1Ùnvedraimiccauboidiutofratellu,nèesopecure sviate,èùntipiattàdaelli;inognicasu,liriportereteàu tofratellu

2Ès'èutofratelluùnhèmiccavicinuàtè,os'elluùnu cunnoscimicca,alloraupurtereteàatocasa,èsaràcun voi,finuàchìutofratellul'hàdacircà,èlirestituite

3Inulistessumodufatecùusosumere;ècusìfatecùaso robba;ècùtuttuciòchìhèpersudiutofratellu,ch'elluhà persu,èchìavetetrovu,fatelistessamanera:ùnpudete miccaammuccià

4Ùnvedraimiccal'asinadiutofratellu,nèusoboicascà perastrada,ètipiattàdaelli:l'aiuteràdisicuruàrialzàli

5Adonnaùnportamiccaciòchìapparteneàunomu,nè unomuùnmettemiccaunvestitudidonna,perchètutti quellichìfacenucusìsòabominazioneàuSignore,uto Diu

6Sèunnidud'acelluachanced'essedavantiàtèinastrada inogniarbulu,ointerra,siach'ellisòghjovani,oova,èa digapusatanantuàighjovani,onantuàl'ova,ùnpigliate miccaadigacùighjovani:

7Ma,inognimodu,lasciàadiga,èpigliateàtèighjovani; perch'ellasiabècunvoi,èperprolongàivostrighjorni

8Quanducustruisciunacasanova,fateunmuruperuto tettu,perùnportamiccasanguenantuàatocasa,s'ellu cadequalcunudaquì

9Ùnsuminatemiccaatovignacùdiversisementi,perùn esseimpurtatuufruttudiatosumentechìavetesuminatu, èufruttudiatovigna

10Ùnlararetemiccacùunboeèunsumereinseme.

11Ùnpurtaretemiccaunvestitudidiversitipi,cum'èdi lanaèdilinuinseme

12Tifaraifrangenantuàiquattruquartidiatoveste,cù qualeticopre

13S'èqualcunupigghiaunamòglia,èvààella,èl'odia, 14Èdàl'occasionidiparlàcontr'àella,èpurtateunnome malenantuàella,èdite:Aghjupigliatustadonna,è quandusòghjuntuàella,ùnl'aghjutrovumiccaunaserva: 15Alloraubabbudiafanciulla,èasomamma,pigliaranu èpurteranuisegnidiavirginitàdiazitellaàl'anzianidia citàinaporta

16Èubabbudiazitelladiciaàl'anziani:Aghjudatuamo figliolaàst'omu,èl'odia;

17È,eccu,hàdatul'occasionidiparlàcontruàella, dicendu:Ùnaghjutrovuatofigliolaserva;eppuruquesti sòisegnidiavirginitàdiamofigliolaÈsparghjeranua teladavantiàl'anzianidiacità.

18Èl'anzianidiquellacitàpigliaranuquelluomuèu punirà;

19Èl'amparanuincentusiclid'argentu,èlidaranuàu babbudiafanciulla,perchèelluhàpurtatuunnomemale nantuàunavergined'Israele:èellaseràasomoglia;ùn pòmiccametteasotuttiisoghjorni.

20Mas'elluhèveru,èùnsitrovanuisignidiavirginità perazitella:

21Allorapurtaranuazitellaàaportadiacasadiuso babbu,èl'omidiasocitàalapidaranucùpetri,ch'ella morse,perchèhàfattuunafolliainIsraele,perghjucààa prostitutainacasadiusobabbu;

22S'ellusitrovaunomuchjinatucùunadonnamaritatacù unmaritu,mourranutramindui,sial'omuchìstendecùa donna,siaadonna:cusìcacciàumaled'Israele.

23S'èunafanciullachìhèvergines'hèfidanzatacùun maritu,èunomuatrovainacitàèsimettecunella;

24Alloraipurteretetuttiduiàaportadiquellacità,èli lapidaretecùpetre,ch'ellimorinu;azitella,perchèùn pienghjemicca,essenduincità;èl'omu,perchèhàumiliatu amogliadiusovicinu;

25Mas'èunomutrovaunaghjovanafidanzatainucampu, èl'omul'hàforzatu,èsistendecunella;

26Maàazitellaùnfatenunda;Ùncihèmiccapeccatu degnudimorteinaragazza:perchècum'èquanduunomu silevacontruàusovicinu,èuuccide,cusìhèquestu:

27Perchèl'hàtrovuinucampu,èazitellasposagridava,è ùncieranimupersalvà

28Siunomutrovaunazitellachìhèunavergine,chìùnhè miccafidanzata,èsistende,èsistendecunella,èsi trovanu;

29Alloral'omuchìsimettecunelladarààubabbudia zitellacinquantasiclid'argentu,èellaseràasomoglia; perchèch'ellul'hàumiliata,ùnpòmiccalasciàforatuttii soghjorni

30Unomuùnpigliaràamogliadiubabbu,nèscoprea gonnadiubabbu

CAPITOLU23

1Quelluchìhèferituinepetre,ochìhàusomembru privatutagliatu,ùnentreràmiccainacungregazionediu Signore

2UnbastarduùnentreràinacungregazionediuSignore; Ancuàasodecimagenerazioneùnentreràina cungregazionediuSignore

3UnAmmoniteoMoabiteùnentreràmiccaina cungregazionediuSignore;Ancuàasodecima generazioneùnentreranumiccainacongregazionediu Signorepersempre.

4Perchèùnvianuscuntratucùupaneèl'acquainastrada, quandusitesurtitudal'Eggittu;èperchèanuassuciatu contruàtèBalaam,ufiglioludiBeor,diPethordi Mesopotamia,permaledicàti.

5MauSignore,utoDiu,ùnhàmiccavulsutuàsente Balaam;mauSignore,utoDiu,hàcambiatua malidizzioneinunabenedizzionepertè,perchèuSignore, utoDiu,t'hàamatu

6Ùncercheretemiccaasopacenèasoprusperitàtuttii vostrighjornipersempre

7Ùnaborràmiccal'Edomita;perchèelluhèutofratellu: ùndetetemiccaunEgizianu;perchèeristraneruinaso terra

8Ifigliolichìsònatidaellientreranuinacungregazione diuSignoreinasoterzagenerazione.

9Quandul'esercituescecontr'àitonemici,alloraguardati daognimale.

10S'ellucihèàmezuàvoiunomuchìùnhèmiccapuri perviadil'impuritàchìl'accadiràdinotte,alloras'erafora diucampu,ùnentreràmiccainucampu

11Masarà,quanduasera,silavaràcùl'acqua,èquanduu solescenderà,tornainucampu

12Avereteancuunlocuforadil'accampamentu,induve andarèfora

13Èt’hàunapalanantuàatoarma;èseràchì,quanduvi rilassateàl'esternu,scavàcunellu,èturnaràindaretuè copreciòchìvenedatè

14PerchèuSignore,utoDiu,camminainmezuàuto campu,perliberàti,èdàitonemichidavantiàtè;dunque utocampusaràsantu:ch'elluùnvedanundadiimpuruin tè,èsialluntanassidatè

15Ùndaretemiccaàusomaestruuservitorechìhè scappatudausopadroneàtè

16Abitaràcunvoi,ancuàmezuàvoi,inquellulocu ch’ellusceglieinunadievostreporte,induveellulipiace più:ùnl’opprimeretemicca

17Ùncisaràmiccaprostitutadiefiglioled'Israele,nè sodomitadiifigliolid'Israele.

18Ùnpurteretemiccausalariudiunaputtana,nèuprezzu diuncane,inacasadiuSignore,utoDiu,perognivotu, perchèancuquestiduisòabominazioneàuSignore,uto Diu

19Ùndaretemiccainusuraàutofratellu;usuradisoldi, usuradivittorie,usuradituttuciòchìhèprestatuàusura: 20Àunstranierupudeteprestàinusura;maàutofratellu ùnprestatemiccainusura,affinchìuSignore,utoDiu,ti benedicaintuttuciòchìmettiatomanuinupaeseduv'ètù vaiàpussede

21QuanduavetefattuunvotuàuSignore,utoDiu,ùnti ritardiàpagà,perchèuSignore,utoDiu,certamenti,ti esigerà;èsariapeccatuintè

22Mas'ètùtismettidiprumessu,ùnseràmiccapeccatuin tè.

23Ciòchìhèsurtitudaetolabbre,l'aveteguardatuèfà; ancuunaoffertadivuluntà,seconduchìaveteprumessuàu SignoreutoDiu,chìaveteprumessucùatobocca.

24Quanduviveneinavignadiutovicinu,tandupudete manghjàl'uvachìutosazi,àuvostrupiacè;maùn metteretenimuinuvostruvasu.

25Quandughjunghjiteàugranudiutovicinu,pudete chjappàl'arechjecùatomanu;maùnmoveretemiccauna falceàugranudiutovicinu

CAPITOLU24

1Quanduunomuhàpigliatuunamòglia,èl'hàsposata,è chìellaùntrovamiccagraziaàisoochji,perchèelluhà trovuinellaunacertaimpurità;allorach'elluliscriviuna cartadidivorziu,èlideteinmanu,èamandòforadiaso casa.

2Èquand'ellahèpartutudaasocasa,pòandàèessea mogliadiunaltruomu

3Ès'èl'ultimumaritul'odia,èliscriviunafatturadi divorziu,èlidàinmanu,èamandòforadiasocasa;ose l'ultimumaritumori,chìapigliòperesseasomoglia;

4Usoanzianumaritu,chìl'hàmandatavia,ùnpòmicca ripigliàasomoglia,dopuch'ellahèimpurtata;perchè questuhèabominazionedavantiàuSignore,èùnfate miccapeccatuaterrachìuSignore,utoDiu,tidàin eredità.

5Quanduunomuhàpigliatuunanovamoglia,ùnesce miccaàaguerra,èùnsaràmiccaincaricatudialcuna affari;maseràliberuincasaunannu,èrallegraràamoglia ch'elluhàpigliatu

6Nimuùnpiglieràamacinadiumulinudiufonduodia cimaperprumessu,perchèpigliaavitadil'omuper prumessu

7S'ellusitrovaunomuchìarrubbaqualcunudiisofratelli diifigliolid'Israele,èsifaciunamercaderiadiellu,ou vende;tanduulatrumorirà;ècacciàumaledamezuàvoi 8Fateattenteàapestadilebbra,chìviosservate diligentemente,èfateciòchìisacrificadori,iLeviti,vi insegneranu;

9RicurdatividiciòchìuSignore,utoDiu,hàfattuà Miriaminastrada,dopuchìsiteescedal'Eggittu

10Quanduavetedaprestatequalcosaàutofratellu,ùn entreretemiccaincasasoiaperpigliàusopegnu.

11Staretefora,èl'omuàqualeprestitevipurteràupegnu foradivoi

12Ès'èl'omuhèpoviru,ùndormemiccacùusopegnu:

13Inognicasu,lirestituiteupegnudinovuquanduusole tramonta,perch'elludormainisovestiti,ètibenedica;è tisaràghjustiziadavantiàuSignore,utoDiu.

14Ùnopprimemiccaumercenariuchìhèpoviruèbisognu, ch'ellusiadiivostrifratelli,odiivostristranierichìsòin utopaese,àetoporte.

15Àusoghjornu,lidareteusosalariu,èusoleùnsi tramonterà;perchèch'elluhèpoviru,èmetteusocore nantuàquestu,perùncriàcontruàtèàl'Eternu,èùnsiau peccatupertè

16Ibabbiùnsaranumiccamessiàmorteperizitelli,nèi figlioliùnsaranumiccamessiàmorteperibabbi:ogni omuseràuccisuperusopiccatu

17Ùnpervertiretemiccaughjudiziudiustranieru,nèdi l'orfane;nèpigliateunvestitudiveduvaperprumessu:

18MaviricurdatevichìerischiavuinEgittu,èchìu Signore,utoDiu,t’hàriacquistudaquì;

19Quandutagliàatoracoltainutocampu,ètiscurdatedi uncaprettuinucampu,ùntorneretepiùàpiglià:seràperu stranieru,perl'orfaneèperavedova:chìuSignore,uto Diu,tibenedicaintuttuutravagliudietomani.

20Quandubatteteutooliud'alivu,ùnandaràpiùnantuài rami:seràperustranieru,perl'orfaneèperavedova.

21Quanducuglierail'uvadiatovigna,ùnl'avetemicca raccoltadopu:seràperustranieru,perl'orfaneèpera vedova

22Èviricurdatevich'ètùeraschiavuinupaesed'Egittu: dunquetimandudifàstacosa

CAPITOLU25

1S'ellucihèunadisputatràl'omi,èch'ellivenenuàu ghjudiziu,chìighjudiciponughjudicà;alloraghjustificài ghjusti,ècundannanuigattivi

2Èserà,s'elluhèdigned'essebattuugattivu,chìu ghjudicel'hàdafàchjappà,èdaessebattutudavantiàaso faccia,seconduasoculpa,dauncertunumaru

3Pòdassiquarantabatti,èmiccapiù,perchèchì,s'elluùn superava,èubattevasopraàquesticùparechjebatti,allora utofratelluviparessivili

4Ùnmetteràmiccamuseluuboiquand’ellucalpestau granu.

5Sìifratelliabitanuinseme,èunud'ellimori,èùnanu miccafigliolu,amògliadiumortuùnsimaritaràmicca foracùunstranieru:ufratelludiusomarituentrerà ind'ella,èapigliaràdaelluinmoglie,èaveràdafàu duverediufratelludiumaritu

6Èseràchìuprimunatuch'ellahàdaparturitusuccederàà unomediusofratelluchìhèmortu,chìusonomeùnsia miccacacciatudaIsraele.

7Ès'elluùnvolemiccapigliàamogliadiusofratellu, allorachìamogliadiusofratellucullààaportaversu l'anziani,èdicenu:Ufratelludiumomarituricusadi suscitaràunnomeàusofratelluinIsraele,ùnhàdafàu duverediufratelludiumomaritu

8Alloral'anzianidiasocitàuchjamaranu,èliparranu;è s'ellusifermadavantiàellu,èdice:ùnmipiacemiccaà piglià;

9Alloraamogliadiusofratellughjunghjerààelluina presenzadil'anziani,sguasseràasoscarpadausopede,li sputaràinfaccia,èrispunderàèdicerà:Cusìseràfattuà quelluomuchìùnhàmiccacustruìacasadiusofratellu.

10ÈusonomeseràchjamatuinIsraele:Acasadiquellu chìhàasoscarpa

11Quandul'omisiliteghjanul'unàl'altru,èamogliadi quelluchìs'avvicinaperliberàusomaritudaamanudi quelluchìubatte,èstendeasomanu,èupigliaperi sicreti:

12Alloratagliàasomanu,utoochjuùnaveràpietà 13Ùnaveretemiccainutosaccudiversipesi,ungrandeè unpicculu.

14Ùnaveretemiccainatocasadiversemisure,una grandeèunapiccula

15Mat'aveteunpesuperfettuèghjustu,unamisura perfettaèghjustu,chìivostrighjorniponuesseallungatiin aterrachìuSignore,utoDiu,vidà

16Perchètuttiquellichìfacenutalicose,ètuttiquellichì facenuinghjustizia,sòunaabominazioneàuSignore,uto Diu

17RicurdatevidiciòchìvihàfattuAmalekperviadia strada,quandueratesurtitudal'Eggittu;

18Cumet'hàscontruinstrada,èhàbattutul'ultimiditè, ancututtiquellichìeranudebulidaretuàtè,quandueri stancuèstancu;èùnhàmiccapauradiDiu

19Perquessa,quanduuSignore,utoDiu,t'hàdaturiposu datuttiitonemiciintornu,inupaesechìuSignore,uto Diu,t'hàdatuinereditàperpussedeellu,sguassateu ricordudiAmalekdasottuàucelu;ùntiscurdatemicca

CAPITOLU26

1Èserà,quandusareteghjuntiinaterrachìuSignore,uto Diu,vidàineredità,èapussede,èabitainellu; 2Pigliatediuprimudituttiifruttidiaterra,chìvi purteretediatoterrachìuSignore,utoDiu,vidà,èa metteinunacestera,èandarààulocuchìuSignore,uto Diu,hàsceltupermettequìusonome.

3Èandaiàupretechìseràinquellighjorni,èlidite:I prufessioghjeàuSignore,utoDiu,chìsòghjuntuinu paesechìuSignorehàghjuratuàinostribabbiperdànoi 4Èupretetipigliaràacesteradaatomanu,èamette davantiàl'altarediuSignore,utoDiu.

5ÈparrareteèdìdavantiàuSignore,utoDiu:UnSirianu prontuàperisceeraumobabbu,èfalòinEgittu,èsine stavainEgittu,èsinestavacununipochi,èdiventòquì unanazionegrande,putenteèpupulata

6Èl'Egizianiciimploravanumale,ciaffligìanu,èci imponevanuduraschiavitù

7ÈquanduavemucriatuàuSignore,Diudiinostribabbi, uSignorehàintesuanostravoce,èhàvistuanostra afflizione,unostrutravagliuèanostraoppressione

8ÈuSignorecihàsappiutuforadil'Eggittucùunamanu putenti,ècùunbracciuallargatu,ècungrandeterribili,è cùsegnièmaraviglie

9Ècihàpurtatuinstulocu,ècihàdatustaterra,ancuuna terrachìscorridilattièmeli.

10Èavà,eccu,aghjupurtatuiprimifruttidiupaese,chìtù, oEternu,m’haidatuÈamettedavantiàuSignore,uto Diu,èaduràdavantiàuSignore,utoDiu.

11ÈvirallegrareteinognicosabonachìuSignore,uto Diu,hàdatuàtèèàatocasa,àtè,àuLevituèàu strangeruchìhètràvoi.

12Quanduavetefinitudiadecima,tutteedecimedia vostracrescitadiuterzuannu,chìhèl'annudiadecima,è l'avetedatuàuLevitu,ustranieru,l'orfaneèavedova,per manghjàind'àetoporte,èessesaziate;

13AlloradiretedavantiàuSignore,utoDiu:Aghju purtatuecosesacredaamocasa,èl'aghjudatuancuàu Levitu,èàustranieru,àl'orfaneèàavedova,secondututti itocumandamentich'ètùm'aiurdinatu:Ùnaghjumicca trasgredituitocumandamenti,nèl'aghjuscurdatu.

14Ùnl'aghjumanghjatuinumodolu,nèneaghjutoltu perunusuimpuru,nèneaghjudatuperimorti;maaghju ascoltatuavocediuSignore,umoDiu,èaghjufattututtu ciòchìm'hàurdinatu

15Fighjatedaatosantaabitazione,daucelu,èbenediteu topòpuluIsraele,èaterrachìciavetedatu,cum’èavete ghjuratuàinostribabbi,unaterrachìscorridilatteèdi meli

16OghjiuSignore,utoDiu,t'hàurdinatudifàquesti statutièghjudizii:dunque,iguardàèifacicùtuttuuto coreècùtuttaatoànima

17AveteprupostuoghjeàuSignorediesseutoDiu,èdi marchjàinisocamini,èdiguardàisostatuti,èiso cumandamenti,èisoghjudizii,èdistààsenteasovoce.

18Èl'Eternut'hàprumessuoghjeperesseusopopulu propiu,cum'ellut'hàprumessu,èch'ètùdeviguardàtuttii socumandamenti;

19Èperfàtialtusopraàtutteenazionich'elluhàfattu,in lode,èinnomeèinonore;èperesseunpopulusantuàu Signore,utoDiu,cum'elluhàdettu

CAPITOLU27

1ÈMosècùl'anzianid'Israelehàurdinatuàupopulu, dicendu:Guardatuttiicumandamentichìvimagnuoghje 2ÈughjornuchìpassereteuGhjordanuversuupaesechì uSignore,utoDiu,vidà,ch'ètùtirialzeràpetregrandi,è licalaràcùstuccatu

3Èscrivitenantuàellitutteeparolledistalege,quandu saretepassati,perandàinupaesechìuSignore,utoDiu, vidà,unpaesechìscorridilattièdimeli;cum'èuSignore Diudiitobabbit'hàprumessu.

4Perquessa,quandusaretepassatiinuGhjurdanu,mettite stepetrechìvicumanduoghje,inumonteEbal,èli stuccaretedistuccatu

5ÈcustruitequìunaltareàuSignore,utoDiu,unaltaredi petre;ùnalzàmiccaunstrumentudiferrunantuàelli

6Custruiscil'altarediuSignore,utoDiu,cùepetreintere, èoffrenantuàelluolocaustuàuSignore,utoDiu

7Offreràoffertedipace,manghjaretequì,èvirallegrate davantiàuSignore,utoDiu.

8Èscriveretenantuàepetretutteeparolledistalegeassai chjaramente

9MoïseetlesprêtresLévitesparlèrentàtoutIsraël,et dirent:«Faitesattentionetécoutez,Israël!oghjesì diventatuupopuludiuSignore,utoDiu

10Dunque,ubbiditeàavocediuSignore,utoDiu,è metteinpraticaisocumandamentièisostatutichìti manduoghje

11ÈMosèhàmandatuàupopuluustessughjornu, dicendu:

12QuessistaranunantuàamuntagnaGarizim,per benedizzionediupopulu,quandusareteghjuntinantuàu Ghjurdanu;Simeone,Levi,Ghjuda,Issacar,Ghjiseppuè Beniaminu

13ÈquestisistaranunantuàamuntagnaEbalper maledicà;Ruben,Gad,Aser,Zabulun,DanèNeftali

14ÈiLevitiparranu,èdiranuàtuttil'omid'Israeleàalta voce:

15Mauditsial'omuchìfaciunafiguratagliuzzatao fonduta,unaabominazioneàuSignore,utravagliudie manidil'artighjanu,èametteinunlocusecretu.Ètuttuu populurisponderàèdicerà:Amen

16Maledettosiaquelluchìmetteinluceàubabbuoàaso mamma.Ètuttuupopuludicerà:Amen.

17Maledettosiaquelluchìsguassateamarcadiuso vicinuÈtuttuupopuludicerà:Amen

18Maledettosiaquelluchìfasviàucecuforadiastrada. Ètuttuupopuludicerà:Amen

19Maledettosiaquelluchìpervertiughjudiziudiu stranieru,dil'orfanuèdiavedova.Ètuttuupopuludicerà: Amen

20Maledettosiaquelluchìgiacecùamogliadiubabbu; perchèscopreagonnadiubabbu.Ètuttuupopuludicerà: Amen

21Maledettosiaquelluchìgiacecùqualcunutipudibestia. Ètuttuupopuludicerà:Amen

22Maledettosiaquelluchìgiacecùasosurella,afigliola diusobabbu,oafiglioladiasomammaÈtuttuupopulu dicerà:Amen.

23MaledettosiaquelluchìgiacecùasosuoceraÈtuttuu populudicerà:Amen

24MaledettosiaquelluchìbatteinsecretuusovicinuÈ tuttuupopuludicerà:Amen

25Maledettosiaquelluchìpigliaaricumpensapertumbà uninnocenteÈtuttuupopuludicerà:Amen

26Maledettosiaquelluchìùncunfirmàmiccatuttee parolledistalegeperfàli.Ètuttuupopuludicerà:Amen.

CAPITOLU28

1Èaccaderà,s'ètùascoltediligentementeavocediu Signore,utoDiu,perosservàèperfàtuttiiso cumandamentichìtimanduoghje,chìuSignore,utoDiu, vimetteràinaltusopraàtutteenazionidiaterra 2Ètuttestebenedizionivenenunantuàtè,èti ghjunghjeranu,sèvositeàsenteavocediuSignore,uto Diu

3Benedettusaraiinacità,èbenedettusaraiinucampu 4Benedettuseràufruttudiutocorpu,èufruttudiato terra,èufruttudiutobestiame,l'aumentudietovacche,è ipecuridietopecure.

5Benedettuseràatocesteraèatotenda

6Benedettusaraiquand'ètùentre,èbenedettusarai quand'ètùesci.

7L'Eternufaràchjappàdavantiàtèitonemichichì s'arrizzanucontruàtè:esceranucontruàtèperunmodu,è fughjeranudavantiàtèpersettestrade.

8L'Eternuviurdineràabenedizzioneinivostrimagazzini, èintuttuciòchìvimetteamanu;ètibenedicaràinaterra chìuSignore,utoDiu,vidà.

9L'Eternut'hàstabilituunpopulusantuperellustessu, cum'ellut'hàghjuratu,s'ètùguardàicumandamentidiu Signore,utoDiu,ècamminainisocamini.

10Ètuttiipopulidiaterravederanuchìtùsìchjamatuda unomediuSignore;ètitemeranu

11ÈuSignorevifaràabbundanteinbè,inufruttudiuto corpu,èinufruttudiutobestiame,èinufruttudiato terra,inaterrachìuSignorehàghjuratuàitobabbichìti dà.

12USignoreviapriràusobonutesoru,ucelu,perdàa piovaàavostraterrainasostagione,èperbenedizzionedi tuttuutravagliudiatomanu;

13ÈuSignoretifaràucapu,èmiccaacoda;ètùsarè soprasolu,ètùùnessesottu;s'ètùascoltiicumandamenti diuSignore,utoDiu,chìticumandimuoghje,perosservà èperfàli:

14Èùntilasciàmiccaàamanudiritta,nèàamanca,da alcunadieparollechìticumandimuoghje,perandàdopu àl'altridiiperserve

15Maaccaderà,s'ètùùnascoltiavocediuSignore,uto Diu,perguardààfàtuttiisocumandamentièisostatuti ch'evimanduoghje;chìtuttequestemaledizionivenenu nantuàtè,ètighjunghjeranu:

16Maledettosaraiinacità,èmaledettosaraiinucampu.

17Maledettasaràatocisternaèatotenda

18Maledettisaràufruttudiutocorpu,èufruttudiato terra,ucrescitudietovacche,èigreggidietopecure

19Maledettosaraiquand'ètùentri,èmaledettosarai quand'ètùesci

20L'Eternuvimanderàmaledizioni,vessazioniè rimproveri,intuttuciòchìvimetteamanuperfà,finuà chìtùsiadistruttu,èfinuàch'ètùperisciprestu;perviadi agattivezzadievostreopere,perviadiqualem'hà abbandunatu

21L'Eternufaràapestilenzaaderisceàtè,finuàch'ellu t'aveteconsumatudaaterra,induvetùvaiàpussede

22L'Eternutiferàdicunsumu,èdifebbre,è d'infiammazione,èd'unardoreestremu,ècùaspada,ècù fulminazione,ècunmildiu;ètiperseguiranufinuàchìtu perisci

23Èutoceluchìhèsopraàutocapuseràdibronzu,èa terrachìhèsottuàtèseràdiferru.

24L'Eternufaràapioggiadiatoterrapolveraèpolvara: dauceluscenderànantuàtè,finuàchìtùsiadistruttu.

25L'Eternutiferàsbattàdavantiàitonemici:tiesceda unastradacontr'àelli,èfughjitepersettestradedavantià elli,èsaretespustatuintuttiiregnidiaterra

26Èatocarcassaseràcarnepertuttil'acellidil'ariaèper l'animalidiaterra,ènimuùnlisfrattarà

27L'Eternutiferàcùl'infezzionedil'Eggittu,ècùl'emerdi, ècùascabbia,ècùupruritu,chìùnpòmiccaesseguaritu

28L'Eternutibatteràdipazzia,dicecitàèdimaravigliadi ucore.

29Etut'appressuàmeziornu,cum'èucecugropethina bughjura,èùnavetemiccaprusperuinitomodi; 30Tùtifidanzaraicùunamòglia,èunaltruomustenderà cunella;custruiraiunacasa,èùnabitaretemiccainella: pianteraiunavigna,èùnnecoglierail’uva

31Utoboeseràimmolatudavantiàitoochji,èùnne manghjaretemicca;utosumeresaràsguassatudaato faccia,èùntisaràmiccarestituitu;etopecureseràdatuài tonemichi,èùnaverànimuchìlisalverà.

32Itofigliolièetofiglioleseranudatuàunaltrupòpulu, èitoochjifighjanu,èmancanudibramosuperellituttuu ghjornu,èùncisaràforzainatomanu.

33Ufruttudiatoterra,ètuttiivostritravagli,manghjarà unanazionech’ùncunnosci;ètùsaraisoluoppressatuè sfracicatusempre:

34Perch'ètùsiapazziaperavistadiitoochjichìvivede

35L'Eternutichjappààighjinochjièàigammi,daa piantadiutopedefinuàacimadiatesta.

36L'Eternuvipurterààtè,èàutorèchìvimettenantuà voi,àunanazionechìnètùnèitobabbil'avete cunnisciutu;èciservireteàaltridii,legnuèpetra.

37Èdiventeraiunamaraviglia,unpruverbiu,èunaparola, tràtutteenazioniinduveuSignoretiguidà

38Purteraiassaisumenteforainucampu,ècuglieraipocu; perchèalocustalaconsumerà

39Pianteraivigneti,etaglierai,maùnnebeiedivinu,nè cuglierail'uva;perchèivermilimanghjaranu.

40Averetealiviintutteevostrecoste,maùnviungerete miccacùl'oliu;perchèutoalivighjittaràusofruttu

41Parraretefigliolièfigliole,maùnligodirete;perchè andaranuincattività

42Tuttiitoarburièufruttudiatoterra,alocusta cunsumerà.

43Ustranieruchìhèintès'alzaràsopraàtèassaialtu;etu descenderaiassaibassu.

44T'hàdaprestitu,ètùùnlipristarà:elluseràucapu,ètù saraiacoda

45Inoltre,tuttequestemaledizioniviveneranunantuàtè, èviperseguiranuèvighjunghjeranu,finuàch'ètùsia distruttu;perchèùnavetemiccaascoltatuavocediu Signore,utoDiu,perguardàisocumandamentièiso statutich'ellut'hàurdinatu

46Èseranunantuàtèperunsegnuèperunamaraviglia,è nantuàatosumentepersempre.

47PerchèùnavetemiccaservituuSignore,utoDiu,cun gioiaècungioiadicore,perl'abbundanzaditutteecose;

48Perquessa,viserveàivostrinemicichìuSignore mandaràcontruàtè,inafame,èinasete,èinanuditàèin

mancanzaditutteecose;èvimetteràunjugudiferru nantuàutocollu,finuàch'ellut'hàdistruttu.

49USignorevipurteràunanazionedaluntanu,da l'estremitàdiaterra,velocecum'èl'aculavola;una nazionechìalinguaùncapiscemicca;

50Unanazionediaspettuferoce,chìùncunsidereghja miccaapersonadiivechji,nèfàgraziaàighjovani:

51Manghjeràufruttudiutobestiame,èufruttudiato terra,finuàchìtùsiadistruttu,chìùntilasciarànègranu, nèvinu,nèoliu,nèl'incrementudietovacche,nèdieto pecure,finuàch'ellut'hàdistruttu

52Èt'assediàintutteetoporte,finuàchìitomuraaltiè chjusi,inqualet'avetecunfidatu,intuttuutopaese;è t'assediàintutteetoporteintuttuutopaese,chìuSignore, utoDiu,t'hàdatu

53Èmanghjareteufruttudiuvostrupropiucorpu,acarne diitofigliolièdietofigliole,chìuSignore,utoDiu,t'hà datu,inl'assediuèinastrettezzachìitonemichiti affligeranu.

54Perchìl'omuchìhètenerutràvoi,èassaidelicatu,uso ochjuseràmaleversuusofratellu,èversuamogliadiuso pettu,èversuurestudiisofigliolichìlascià.

55Perch'elluùndaràànimudiacarnediisofiglioli ch'elluhàdamanghjà,perchèùnl'hàlasciatunundain l'assediuèinastrettezzachìitonemichitiaffligeranuin tutteetoporte

56Adonnateneraèdilicatatràvoi,chìùnhàmicca avventuradimetteapiantadiusopedenantuàaterraper dilicatezzaètenerezza,usoochjuseràmaleversuumaritu diusopettu,èversuusofigliolu,èversuasofigliola 57Èversuasopicciottachìescedatràisopedi,èversui sofigliolich'ellahàdaparturià:perchèellalimanghjarà permancanzadituttuinsegretuinl'assediuèastrettezza, chìutonemicut'affacciaràinetoporte.

58S'èvoùnviosservààfàtutteeparolledistalegechìsò scritteinstulibru,ch'ètùtipaurastunomugloriosuè paura,USIGNORETUDIO;

59AllorauSignorefaràmaraviglioseevostrepesti,èe pestidiatosumente,ancugrandipesti,èdilongadurata,è malatiedolorose,èdilongadurata.

60Inpiùch'ellupurterànantuàtètutteemalatiedi l'Eggittu,ch'ètùaviapaura;èsiattaccheranuàtè

61Ancuognimalatie,èognipesta,chìùnhèmiccascrittu inulibrudistalege,uSignorevipurterànantuàtè,finuà chìtùsiadistruttu

62Èviresteretepocuinnumeru,mentrieratecum'èl'astri diuceluperamultitùdine;perchèùnavetemiccaubbiditu àavocediuSignore,utoDiu.

63Èaccaderàchì,cum'èuSignores'hèrallegratupervoi, perfàvibèèpermultiplicàvoi;cusìuSignoresi rallegraràpervoiperdistrughjevi,èperpurtassiinnulla;è visaretestrappatidaaterrainduveandateàpussede.

64ÈuSignoretisparghjerààmezuàtuttiipopuli,dauna estremitàdiaterrafinuàl'altru;èciservireteàaltridii, chìnètùnèitobabbianucunnisciutu,ancudilegnuèdi petra

65Ètràstinazioniùntruveretemiccacunfortu,nèapianta diutopedeùnaverebberiposu;mauSignorevidaràquì uncoretremulu,èunamancanzad'ochji,èunduloredi mente.

66Èatovitapenderàindubbitudavantiàtè;ètipauradi ghjornuèdinotte,èùnaveretemiccaassicurazionediato vita:

67Àamatinadite:"VogliuDiu!èàseradirete:"Vogliu Diuchìeramatina!"perutimorediutocorecùqualeti teme,èperavistadiitoochjichìvivede

68ÈuSignorevipurteràinEgittudinovucùnavi,pera stradadiqualeviaghjudettu:Ùnvivedepiùpiù;

CAPITOLU29

1Eccuiparolledil'allianzachìl'Eternuhàurdinatuà Moisedifàcùifigliolid'IsraeleinupaesediMoab,inpiù dil'allianzach'elluhàfattucunelliinHoreb

2ÈMosèchjamòàtuttuIsraele,èlidisse:Avetevistu tuttuciòchìuSignorehàfattudavantiàivostriochjiinu paesed'EgittuàFaraone,èàtuttiisoservitorièàtuttuuso paese;

3Egranditentazionichìitoochjianuvistu,isegnièquelli grandimiraculi:

4MauSignoreùnvihàmiccadatuuncorepervede,è ochjipervede,èarechjepersente,finuàoghje.

5Èt'aghjupurtatuquarant'anniinudesertu:itovestitiùn sòmiccavechjinantuàtè,èitoscarpiùnsòmiccavechji nantuàitopedi.

6Ùnavetemiccamanghjatupani,nèbeievinuobevanda forte:persapèchìeiusòuSignoreuvostruDiu

7Èquandusiteghjuntuinquestulocu,Sihon,urèdi Hesbon,èOg,urèdiBasan,sòghjunticontruànoiàa battaglia,èlibattemu

8Èavemupigliatuasoterra,èl'avemudatuinereditàài Rubeniti,èàiGaditi,èàamitàdiatribùdiManasse 9Mantenedunqueeparolledistupattu,èfateli,perpudè riesceintuttuciòchìfate.

10VoisteteoghjetuttidavantiàuSignore,uvostruDiu;i vostricapidievostretribù,ivostrianziani,èivostri ufficiali,cùtuttil'omid'Israele, 11Ivostrifiglioli,evostremòglie,èutostraneruchìhèin utocampu,dautagliatorediutolegnufinuàutocavaddu dil'acqua.

12Ch'ètùentreinallianzacùuSignore,utoDiu,èinuso ghjuramentuchìuSignore,utoDiu,facioghjecunvoi

13Perch'ellut'hàstabilituoghjecum'èunpopuluperellu stessu,èch'ellusiapertèunDiu,cum'ellut'hàdettu,è cum'elluhàghjuratuàitobabbi,àAbraham,àIsaacèà Ghjacobbu.

14Mancucùvoisoluùnaghjufattustupattuèstu ghjuramentu;

15Macùquelluchìhèquìcunnoioghje,davantiàu Signore,unostruDiu,èancucùquelluchìùnhèmiccaquì cunnoioghje

16(Perchèsapetecumuavemuabitatuinupaesed'Egittu, ècumuavemupassatupermezudienazionich'èvo passate;

17Èavetevistuesoabominazioni,èisoidoli,legnuè petra,argentuèoru,chìeranutràelli:)

18Perùnessetràvoiomu,odonna,ofamiglia,otribù,chì ucoresialluntanaoghjedauSignore,unostruDiu,per andààserveàidiidistinazioni;perùnessetràvoiuna radicachìportafieleèassenzio;

19Èavvene,quand'ellusenteeparolledistamalidizzione, sibenedicainusocore,dicendu:Averaghjuapace,ancu

s'ellucamminainl'imaginazionediumocore,per aghjunghjel'ubriachezzaàasete.

20L'Eternuùnl'épargnerà,maalloraacòlleradil'Eternuè asoghjilosias'allumettenucontruàquelluomu,ètuttee maledizionichìsòscritteinstulibrugiaceranunantuàellu, èuSignoresguasseràusonomedasottuàucelu

21L'Eternuusepararààumaleditutteetribùd'Israele, secondututteemaledizionidil'allianzachìsòscritteinstu librudialege

22Perquessa,agenerazionechìvenediivostrifigliolichì suscitaràdopuàvoi,èustranieruchìvenedaunpaese luntanu,dicerà,quand'ellivedenuepestidiquellupaese,è emalatiechìuSignorehàmessunantuàellu;

23Èchìtuttuusopaesehèzolfo,èsali,èardenti,chìùn hèmiccaseminatu,nèporta,nèerbacicresce,cum'è l'abbattimentudiSodoma,èGomorra,AdmaèZeboim,chì uSignorehàabbattutuinasocòlleraèinasocòllera

24Ancututteenazionidiceranu:PerchèuSignorehà fattucusìàstupaese?chìsignificaucaloredistagrande rabbia?

25Alloral'omidiceranu:Perchèanuabbandunatul'allianza diuSignore,Diudiisobabbi,ch'elluhàfattucunelli quand'ellulifeceforadiupaesed'Egittu

26Carilss'enallèrentetservaientd'autresdieux,etles prosternèrent,desdieuxqu'ilsneconnaissaientpas,etqu'il neleuravaitpasdonnés

27ÈacòlleradiuSignores'hèaccesacontr'àstupaese,per fàcacciànantuàellututteemaledizionichìsòscritteinstu libru

28Èl'Eternuliarradicòdausopaeseinfuria,infuriaèin grandeindignazione,èliscacciòinunaltrupaese,cum'è oghje

29EcosesicreteappartenenuàuSignore,unostruDiu; maecosechìsòrevelateappartenenuànoièàinostri figliolipersempre,chìpudemufàtutteeparolledistalege

CAPITOLU30

1Èaccaderà,quandututtessecoseviveneranunantuàtè, abenedizzioneèamalidizzione,ch'eaghjumessudavanti àtè,èch'etiricorderaiàmezuàtutteenazioni,induveu Signore,utoDiu,t'hàcacciatu

2ÈturnarààuSignore,utoDiu,èubbidirààasovoce, secondututtuciòchìticumandimuoghje,tèèitofiglioli, cùtuttuutocoreècùtuttaatoànima;

3AllorauSignore,utoDiu,turnaràatoprigionia,èaverà compassioneditè,èviturneràèviriuniràdatuttee nazioni,induveuSignore,utoDiu,t’hàspargugliatu.

4Sequalcunudiitoihècacciatuàl'estremitàdiucelu,da quìuSignore,utoDiu,viriuniscerà,èdaquìvipigliarà

5ÈuSignore,utoDiu,tipurteràinupaesechìitobabbi pussedevanu,ètùapussederete;ètifaràbè,ètimultiplicà sopraàitobabbi

6ÈuSignore,utoDiu,circoncideràutocoreèucoredia tosumente,peramàuSignore,utoDiu,cùtuttuutocore, ècùtuttaatoànima,perpudècampà

7ÈuSignore,utoDiu,metteràtuttequestemaledizioni annantuàitonemicièàquellichìtiodianu,chìt'anu perseguitatu

8ÈturnareteèubbidìàavocediuSignore,èfàtuttiiso cumandamentich'evimanduoghje

9ÈuSignore,utoDiu,tifaràabbundanteinognitravagliu diatomanu,inufruttudiutocorpu,èinufruttudiuto bestiame,èinufruttudiatoterra,perubonu,perchèu Signoresirallegraràpervoiperubè,cum'ellusirallegrava perivostribabbi.

10S'ètùascoltiavocediuSignore,utoDiu,perguardài socumandamentièisostatutichìsòscrittiinstulibrudia lege,èsivultateàuSignore,utoDiu,cùtuttuutocoreè cùtuttaatoànima

11Perquestucumandamentuch'evimanduoghje,ùnhè miccaoculatudavoi,nèhèluntanu

12Ùnhèmiccainucelu,chìtùdicia:Qualehèchìcullà pernoiinucelu,èupurteràànoi,perpudèsenteèfà?

13Èùnhèmiccadilàdiumare,chìtùdicia:Qualesarà pernoiumare,èupurteràànoi,perchìl'avemuintesuè fà?

14Maaparollahèassaivicinuàtè,inatoboccaèinuto core,perpudèfà

15Vede,aghjumessudavantiàtèoghjeavitaèubonu,è amorteèumale;

16Perquessach'eticumandimuoghjed'amàuSignore,u toDiu,dimarchjàinisocamini,èdiguardàiso cumandamenti,isostatutièisoghjudizii,perch'ètù campessièsimultiplicassi;

17Mas'èutocores'hèalluntanatu,dimanerach'ètùùn l'ascolti,masisaràattiratu,èaduràaltridii,èliserve;

18Vidicunuoghje,ch’ètùperissidisicuru,èch’ùn prolongeratemiccaivostrighjorninantuàaterra,duv’ètù passateuGhjurdanuperandààpussedelu

19Chjamuuceluèaterraperregistràoghjecontruàvoi, ch'eaghjumessudavantiàvoiavitaèamorte,a benedizzioneèamaledizzione:perquessa,scegliteavita, chìtùèatosumentecampate

20Perch'ètùamuàuSignore,utoDiu,èch'ètùubbidisti àasovoce,èch'ellutiappiccicassiàellu,perchèelluhèa tovita,èaduratadiitoghjorni,perch'ètùpossiinaterra chìuSignorehàghjuratuàitobabbi,àAbràhamu,àIsaac èàGhjacobbu,didàli

CAPITOLU31

1ÈMosèandòèdissestiparolleàtuttuIsraele

2Èlidisse:Aghjucentuvintiannioghje;Ùnpossupiù esceèentrà;ancuuSignorem'hàdettu:Ùnpassàmiccastu Ghjurdanu

3L'Eternu,utoDiu,passeràdavantiàtè,èdistrughjerà questenazionidadavantiàtè,ètul'avetedapussede;è Ghjosuè,ellupassàdavantiàtè,cum'èuSignorehàdettu.

4Etl'ÉternelleurferacommeilafaitàSihonetàOg,rois desAmoréens,etàleurpaysqu'iladétruit

5Èl'Eternulidaràdavantiàatofàccia,perch'ètùli facissiincunfurmitàcùtuttiicumandamentich'eaghju urdinatu

6Siateforteècuraggiu,ùntememicca,nèapauradielli: perchèuSignore,utoDiu,hèquelluchìvàcuntè;ùnti mancarà,nètiabbandunà

7ÈMosèchjamòàGhjosu,èlidisseinvistadituttu Israele:Siateforteècuraggiu,perchèavetedaandàcun stupopuluinupaesechìuSignorehàghjuratuàisobabbi didàli.èlifaraiineredità.

8ÈuSignore,hèquelluchìvàdavantiàtè;elluseràcun tè,ùntimancarà,nètiabbandunarà:ùntememicca,nèti spavintate

9EtMoïseécrivitcetteloi,etladonnaauxprêtres,filsde Lévi,quiportaientl'archedel'alliancedel'Eternel,età touslesanciensd'Israël

10Mosèliurdinò,dicendu:Àafinediognisetteanni,ina solennitàdil'annudiliberazione,inafestadiitabernaculi.

11QuandututtuIsraelehèghjuntuàvededavantiàu Signore,utoDiu,inulocuch'elluhàdasceglie,leghjite stalegedavantiàtuttuIsraeleàusosente

12Riuniteupopulu,omièdonne,èzitelli,èutostraneru chìhèinetoporte,dapudèsente,èch'elliamparanu,è temenuuSignore,utoDiu,èosservààfàtutteeparolledi stalege

13Èchìisofiglioli,chìùnsapianununda,sentenu,è amparààtemeàuSignore,uvostruDiu,finuàch'èvo campateinupaeseinduveandateinuGhjurdanuper pussedelu.

14L'EternudisseàMosè:Eccu,ivostrighjorni s'avvicinanuch'ètùdevimori:chjamaGhjosu,è presentateviinutabernaculudiacungregazione,perch'e aghjuincaricatuEtMoïseetJosuéallèrent,etse présentèrentdansletabernacled'assemblée

15USignoreapparsuinutabernaculuinunacolonnadi nuvola,èacolonnadianuvolastavasopraàaportadiu tabernaculu

16L'EternudisseàMosè:Eccu,dormecùitobabbi;èstu pòpulus'alzarà,èsiprostituiràdopuàidiidiistranieridiu paese,induvevanuperessetràelli,èmiabbandunarà,è romperàumopattuchìaghjufattucunelli.

17Alloraamocòlleras'accenderàcontruàelliinquellu ghjornu,èl'abbandunaraghju,èammucciaraghjuamo facciadaelli,èseranudivurati,èliaccaderanuassaimaliè guai;cusìch'ellidiceranuinquellughjornu:Ùnsòmicca stimalivenenunantuànoi,perchèunostruDiuùnhè miccatrànoi?

18Èdisicuruammucciaraghjuamofacciainquellu ghjornupertuttiimalich'ellianufattu,chìsisòturnatià altridii.

19Avàdunquescrivitestacanzonapervoi,èinsegnilaài figliolid'Israele:mettelainbocca,perch'ellasia tistimunianzapermècontruàifigliolid'Israele.

20Perquandul'aghjupurtatuinupaesechìaghjughjuratu àisobabbi,chìscorridilattièdimeli;èanumanghjatuè sisazianu,ès'eranugrassu;tandusiturnaranuàaltridii,è liservenu,èmiprovocaranu,èromperanuumopattu

21Èaccaderà,quanduparechjimalièguailisaranu accaduti,chìstacanzonatistimuniaràcontruàellicum'è tistimone;perchèùnseràmiccascurdatudaaboccadiaso sumente:perchècunnoscuasoimaginazionechìviaghjanu, ancuavà,primachìl'aghjupurtatuinaterrachìaghju ghjuratu

22AlloraMosèhàscrittustucantuustessughjornu,èl'hà amparatuàifigliolid'Israele

23IldonnaàJosuè,figlioludiNun,unmandatu,èdisse: Siateforteècuraggiu,perchèpurtereteifigliolid'Israelein upaesechìliaghjughjuratu,èseraghjucuntè

24Èavvenechì,quanduMosèaviafinitudiscrivee parolledistalegeinunlibru,finuàch'ellieranufiniti.

25MoïsedonnacetordreauxLévitesquiportaientl'arche del'alliancedel'Eternel,endisant:

26Pigliatestulibrudialege,èmetteluàulatudil'arcadi l'allianzadiuSignore,utoDiu,peressequìper tistimunianzacontruàtè

27Perchècunnoscuatoribellione,èutocollurigidu: eccu,mentrech'esòancuvivucunvoioghje,visòstati ribellicontr'àuSignore;èquantupiùdopuamomorte?

28Riuniteàmètuttil'anzianidievostretribù,èivostri ufficiali,chìpossudìquesteparolleàl'arechje,èchjamàu celuèaterraperregistràcontruàelli

29Perchèsòchì,dopuàamomorte,vicorromperete completamente,èvisviatedaaviach'eaghjuurdinatu;èu maleviaccadiràinl'ultimighjorni;perchèfareteumalein vistadiuSignore,perpruvucàluincòlleraperutravagliu dievostremani

30ÈMosèhàdettuàl'arechjedituttaacungregazione d'Israeleeparolledistacanzona,finuàch'ellieranufiniti.

CAPITOLU32

1Fatel'arechja,oceli,èparleraghju;èsente,oterra,e parollediamobocca

2Amoduttrinacaderàcum'èapioggia,umodiscorsusi distillaràcum'èarugiada,cum'èapicculapioggianantuà l'erbatenera,ècum'èepioggenantuàl'erba:

3PerchèpublicheraghjuunomediuSignore:attribuitea grandezzaàunostruDiu

4HèaRoccia,usotravagliuhèperfettu,perchètuttiiso modisòghjudiziu:unDiudiveritàèsenzainiquità, ghjustuèghjustu

5Sisòcurrutti,usopostuùnhèmiccaulocudiiso figlioli:sòunagenerazioneperversaètortu.

6VoidunquericusateuSignore,opopuluscemuèsàviu? Ùnhèmiccautobabbuchìt'hàcompru?Ùnt'hàmicca fattu,èt'hàstabilitu?

7Ricurdatividiighjornidil'antica,cunsidereghjal'annidi parechjegenerazioni:dumandateàutobabbu,èvi mustrarà;itoanziani,èvidiciaranu.

8QuanduuAltìssimuhàspartutuàenazioniasoeredità, quand'elluhàseparatuifigliolid'Adam,hàstabilituilimiti diupopuluseconduunumerudiifigliolid'Israele.

9PerchèapartediuSignorehèusopopulu;Ghjacobbu hèulottudiasoeredità

10Utruvòinunaterradeserta,èinudesertudesertuchì urlava;l'hàpurtatu,l'hàstruitu,l'hàtenutucum'èapupadi l'ochju

11Cum'èl'aculasuscitausonidu,svolazzanantuàiso figlioli,stendeesoali,lipiglia,liportanantuàesoali:

12Alloral'Eternusoluuguidò,èùncieramiccaundiu stranucunellu

13Lifececavalcànantuàl'altilochidiaterra,per manghjàacrescitadiicampi;èlifecesucchiàumelidaa roccia,èl'oliudaarocciasiletica;

14Burrudivacca,èlattidipecure,cùgrassud'agnelli,è arietidiarazzadiBasan,ècapre,cùgrassudirinidi granu;èbeieusanguepurudil'uva

15MaGhjeshuruningrassava,ècalciava:sìgrassu,sì ingrossu,ècupertudigrassu;tanduabbandunòuDiuchì l'hàfattu,èhàstimatuarocciadiasosalvezza

16L'anupruvucatuàaghjilosacùdiistranieri,cù abominazionil'anususcitatuinfuria.

17Anusacrificatuàidimònii,miccaàDiu;àidiich'elli ùnanumiccacunnisciutu,àidiinovichìsòghjuntidi novu,chìivostribabbiùntemevanumicca

18DiaRoccachìt'hànatu,tiscurdatediDiuchìt'hà furmatu.

19ÈquanduuSignorel'hàvistu,liaboria,perviadi l'irritazionediisofigliolièdiesofigliole

20Èlidisse:Ammucciaraghjuamofacciadaelli, vederaghjuqualesaràasofine:perchèsòunagenerazione assaiperversa,figlioliinqualeùncihèfede

21M'anumossuàagelosiadiciòchìùnhèmiccaDiu; m'hanupruvucatuàcòlleracùesovanità:èlimuteraghjuà agelosiacùquellichìùnsòmiccaunpopulu;I pruvucaraghjuinfuriacùunanazionestupida

22Perchèunfocus'accendeinamocòllera,èbrusgiarà finuàl'infernupiùbassu,ècunsumeràaterracùaso crescita,èincendiaràifundamentidiemuntagne

23Accumularaghjuimali;Passaraghjuemiofreccenantu àelli.

24Seranubrusgiatidaafame,èdivuratucùucalore ardente,ècùadistruzzioneamara:Manderaghjuancui dentidiebestie,cùuvelenudiiserpentidiapolvara.

25L'épéedehors,etlaterreuràl'intérieur,détruirontàla foislejeunehommeetlavierge,l'allaitementaussiavec l'hommeauxcheveuxgris.

26Aghjudettu:Isparghjeriainicantoni,Ifariacessàu ricordudiellitràl'omi:

27S'elluùntemessil'iradiunemicu,chìisoavversariùn sicumportanustranamente,èch'elliùndicenu:Anostra manuhèalta,èuSignoreùnhàmiccafattututtuciò

28Perchèsòunanazionesenzacunsiglii,èùncihènunda d'intelligenzainelli

29Och'ellifussinusàvii,ch'ellicapiscenuquestu,ch'elli cunsidereghjanuasofine!

30Commentl'unpourra-t-ilpoursuivremille,etdeux mettreenfuitedixmille,àmoinsqueleurRochernelesait vendus,etquel'Eternellesaitfermés?

31Perchèasorocciaùnhèmiccacum'èanostraRoccia, ancuinostrinemicisòstessighjudici

32PerchèasovignahèdiavignadiSodoma,èdiicampi diGomorra:asouvahèuvadifiele,isograppolisò amari:

33Usovinuhèuvelenudiidragoni,èuvelenucrudeledi l'aspidi

34Ùnhèmiccaquestucullucatucunmè,èsigillatutrài motesori?

35Amèhèavindettaèaricumpensa;usopedescenderà inutempudebitu:perchèughjornudiasocalamitàhè vicinu,èecosechìvenenunantuàellisiprecipitanu

36Perchèl'Eternughjudicheràusopòpulu,èsirepentirà perisoservitori,quand'elluvedechìasoputenzahè andata,èùncihènimuchjusu,nèlasciatu.

37Èelludicia:Induvesòisodii,asorocciainqualesi fiavanu?

38Quiamangélagraissedeleurssacrifices,etquiabule vindeleurslibations?ch'ellisialzàèaiutanu,èessea vostraprutezzione.

39Vedeavàchìeiu,ancueiu,sòellu,èùncihèmiccaun diucunmè:ammazzu,èdàavita;Iferite,èguarì:nèùn cihènimuchìpòliberàdaamomanu.

40Perchèalzuamanuàucelu,èdicu:Vivupersempre

41S'èaghjuaffucatuamospadascintillante,èamomanu pigliaughjudiziu;Faraivindettaàimonemici,è premiaraghjuquellichìmiodianu

42Fararaghjuimofreccedisangue,èamospadadivorerà acarne;èchìcùusanguediiuccisièdiiprigiuneri,dau principiudiavendettanantuàunimicu

43Rallegrate,onazioni,cùusopòpulu,perchèvindicàu sanguediisoservitori,èvinderàisoavversari,èserà misericordiosoàasoterraèàusopopulu

44ÈMosèghjunseèpronòtutteeparolledistucantuà l'arechjediupopulu,elluèOshea,figlioludiNun

45ÈMosèhàfinitudidìtuttequesteparolleàtuttuIsraele:

46Èlidisse:"Fateuvostrucoreàtutteeparollech'e aghjutistimuniatuàmezuàvoioghje,chìavetedaurdinàà ivostrifigliolidiguardààfà,tutteeparolledistalege

47Perchèùnhèmiccaunacosavanapervoi;perchèhèa vostravita:èperquestucosaviprolongateivostrighjorni inupaese,induveandateinuGhjurdanuperpussedelu

48USignorehàparlatuàMosèquellughjornustessu, dicendu:

49SalitenantuàstamuntagnaAbarim,àamuntagnaNebo, chìhèinupaesediMoab,chìhèdifronteàGhjericu;è eccuupaesediCanaan,ch'eaghjudatuàifigliolid'Israele perpussessu:

50Èmorinantuàamuntagnaduv'ètùsali,èriuniteàuto pòpulu;cum'èAaron,utofratellu,hèmortuinamuntagna diHor,èfùriunituàusopopulu

51Perviach'èvoavetetrascuratuàmètràifiglioli d'Israeleàl'acquediMeriba-Kades,inudesertudiZin; perchèùnmisantificatemiccaàmezuàifigliolid'Israele

52Matuvedraiaterradavantiàtè;maùnandarèind’èa terrach’aghjudatuàifigliolid’Israele

CAPITOLU33

1ÈquestuhèabenedizzionechìMosè,l'omudiDiu,hà benedettuifigliolid'Israeleprimadiasomorte.

2Èdisse:L'EternuhèvinutudaSinai,ès'hèalzatuda Seir;splendevadaumonteParan,èghjunsecùdece millaiedisanti:daasomanudirittapartiaunalegeardente perelli

3Iè,hàamatuupopulu;tuttiisosantisòinatomanu:èsi pusonuàitopedi;ognunuriceveràdietoparolle.

4Mosècihàurdinatuunalege,ancul'ereditàdia cungregazionediGhjacobbu

5ÈerarèinJeshurun,quanduicapidiupopuluèetribù d'Israeleeranuriuniti

6LasciatechìRubencampà,èùnmori;èchìisoomiùn sianupocu

7ÈquestuhèabenedizzionediGhjuda;èelludisse: Ascolta,oSignore,avocediGhjuda,èportaluàuso pòpulu;ch'ellulisomanibastassi;èsiateunaiutuperellu daisonemici

8ÈdiLevidisse:ChìutoThummimèutoUrimsiacùu tosantu,chìavetepruvucatuinMassa,ècunqualeavete litigatuàl'acquediMeriba;

9Chìdisseàusobabbuèàasomamma:Ùnl’aghju miccavistu;nèricunnosceisofratelli,nècunnosceiso figlioli,perchèanuosservatuatoparolla,èguardatuuto pattu.

10InsegneranuàGhjacobbuitoghjudizii,èàIsraeleato lege:vimetteranul'incensudavantiàtè,ètuttuusacrifiziu brusgiatunantuàutoaltare

11Benedite,Eternu,asoricchezza,èaccettal'operadieso mani:chjappàilombidiquellichìs'arrizzanucontruàellu, èdiquellichìuodianu,ch'elliùnsirisuscitanumicca

12ÈdiBenjamindisse:L'amatidil'Eternuabitaràin salvezzavicinuàellu;èl'Eternuucopreràtuttuughjornu, èch'elluabiteràtràesospalle

13ÈdiGhjiseppudisse:BenedettudauSignoreasoterra, perecosepreziosediucelu,perarugiadaèperl'abissuchì sistendesottu

14Èperipreziosifruttichìportausole,èperipreziosi pruduttidialuna, 15Èperecoseprincipalidiemuntagneantiche,èpere cosepreziosediemuntagnedurevuli,

16Èperecosepreziosediaterraèapienezza,èpera bonavuluntàdiquelluchìabitavainamachja:chìa benedizzionevenenantuàucapudiGhjiseppu,ènantuàa cimadiatestadiquelluchìeraseparatudaisofratelli

17Asogloriahècum'èuprimufiglioludiusotoru,èeso cornesòcum'èecornedilicorni;cunelli,hàdasbattàu populuinsemeàl'estremitàdiaterra;èsòidecemiladi Efraim,èsòimillaiediManasse

18ÈdiZabulundisse:Rallegrate,Zabulun,inuvostru esce;è,Issacar,inetotende

19Chjamanuupopuluàamuntagna;cioffrenusacrifici dighjustizia,perchèsughjeranudil'abbundanzadiimariè diitesoriammucciatiinarena

20ÈdiGaddisse:BenedettusiaquelluchìallargaGad; stàcum'èunleone,èstrappaubracciucùacoronadia testa

21Èhàfattuaprimaparteperellustessu,perchèquì,in unapartediulegislatore,erapusatu;èghjunsecùicapidi upopulu,hàeseguituaghjustiziadiuSignore,èiso ghjudiziicùIsraele

22ÈdiDanhàdettu:Danhèunzitelludileone:saltarà daBasan

23ÈdiNephtalidisse:ONephtali,satudigrazia,èpienu diabenedizzionediuSignore:pussedeupunenteèusudu.

24ÈdiAserdisse:ChìAsersiabenedettucùizitelli! ch'ellusiaaggradèvuleàisofratelli,èch'elluimmergeu sopedeinl'oliu.

25Itoscarpiseranuferruèbronzu;ècum'èitoghjorni, cusìsaràatoforza

26Ùncihènimucum'èuDiudiJeshurun,chìcavalca nantuàuceluinuvostruaiutu,èinasoeccellenzainu celu.

27UDiueternuhèutorifughju,èsottusòl'armieterni;è dicerà:Distrughjilli

28AlloraIsraeleabitaràinsalvezzasolu:afontanadi Ghjacobbuserànantuàunaterradigranuèdivinu;ancui socelicascanuarugiada

29Felicesì,oIsraele:qualehècum'ètè,opopulusalvatu dauSignore,uscududiutoaiutu,èqualehèaspadadia toeccellenza!èitonemichisaranutrovatibugiardiàtè;è tucalpesterainantuàisoaltilochi.

1ÈMosècullàdaepianurediMoabàamuntagnadiNebo, àacimadiPisga,chìhèdifronteàGhjericu.ÈuSignoreli fecevedetuttuupaesediGalaad,finuàDan,

2ÈtuttuNephtali,èupaesed'Efraim,èManasse,ètuttuu paesediGhjuda,finuàumareultimu

3Èusudu,èapiaghjadiavallediGhjericu,acitàdie palme,finuàZoar

4USignorelidisse:«Questuhèupaesechìaghju ghjuratuàAbràhamu,àIsaacèàGhjacobbu,dicendu:U daraghjuàatodiscendenza;t’aghjufattuvedecùitoochji, matùùnandarèquì.

5AlloraMosè,uservitorediuSignore,morsequìinu paesediMoab,seconduaparolladiuSignore

6Etill'enterradansunevalléedanslepaysdeMoab,face àBeth-Péor,maispersonnen'aconnusonsépulcrejusqu'à cejour

7ÈMosèaviacentuvint'anniquand'elluhèmortu:uso ochjuùneramiccasbulicatu,nèasoforzanaturalesi calava

8Èifigliolid'IsraelepienghjenuperMosèinipiaghjidi Moabtrentaghjorni;

9Josuè,figlioludiNun,erapienudispiritudisaviezza; carMoïsel'avaitposélesmainssurlui,etlesenfants d'Israëll'écoutèrent,etfirentcommel'Eternell'avait ordonnéàMoïse

10Etilnes'élevaplusunprophèteenIsraëlcommeMoïse, quel'Eternelavaitconnufaceàface,

11IntuttiisegnièemeravigliechìuSignorehàmandatu àfàinupaesed'EgittuàFaraone,èàtuttiisoservitorièà tuttuusopaese,

12Èintuttaquellamanuputente,èintuttuugrande terrorechìMosèhàmostratuinvistadituttuIsraele.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.