Hardloophype
Waarom iedereen plots de marathon wil rennen
De haven van Amsterdam
Droomdebuut
Safae el Khannoussi over Oroppa
Kijk live mee op groot scherm of vanuit huis
8 t/m 18 mei Ontdek het hele programma op mahlerfestival.nl
CALEFAX - ROXANE VAN IPEREN
Naar de klassieker van Harry Mulisch
30 apr t/m 2 mei
Thomas Cammaert en Soy Kroon
3 & 4 mei
Naar de bestseller van Saskia Noort 14 t/m 16 mei
Toneelgroep Maastricht
17 & 18 mei
Ik geef het toe: ik ben eens op een cruise geweest. Bij die onthulling doemen meteen dreigende beelden op van monsterlijke, energieslurpende schepen vol hersenloze toeristen die aanmeren in kwetsbare steden als Venetië, en sinds de film Triangle of sadness (ga die zien!) is dat imago er niet beter op geworden. Maar ik moet mijn mening herzien. Dat zat zo: ik had beloofd op vakantie te gaan met mijn 89-jarige moeder en mijn 15-jarige zoon. Hoe combineer je dat in hemelsnaam? Welnu, op een cruise dus. In de folder van de 7-Day Norwegian Fjords-cruise zag ik rijen voldane ouderen aan de cocktails liggen rond het zwembad, terwijl jongeren op het sportcourt op het bovendek rondhingen. Mezelf zag ik zitten in de koffielounge met adembenemend uitzicht op de fjorden. We vertrokken vanaf de Cruise Terminal aan de Piet Heinkade, en alleen al de eerste twee uur aan boord waren een openbaring. Vanaf het bovenste dek zie je de stad zoals je die nog nooit gezien hebt. Langzaam voeren we richting de sluizen van IJmuiden en ik werd voorgoed gegrepen door de haven. Weinig Amsterdammers zullen hun stad als een havenstad zien. Dat is onterecht, lees je in het boeiende verhaal van Kim van der Meulen (pag. 10). De haven is niet alleen een prachtig gebied, maar ook een economische motor van deze stad. Tijdens de Zeehavendagen (13 t/m 15 juni) en Sail (20 t/m 24 augustus) kun je er uitgebreid kennis mee maken. Doe dat.
Bart van Oosterhout Hoofdredacteur redactie@iamsterdam.com
VOLG ONS: iamsterdam.nl facebook.com/iamsterdam.nl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/@uitinamsterdam
Coverfoto: Marjolein van Damme
Van theater en concert tot buurtwandeling en nieuwe eettent: dit wil je deze maand niet missen in de stad.
p
v
LIFESTYLE, UIT
ETEN, WINKELEN EN WANDELEN
MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR
Over kunstkijken, vogelspotten en 5 mei. En: een interview met Oroppa-schrijver Safae el Khannoussi. ‘Er werd thuis één boek gelezen en dat was de Koran.’
De marathon rennen is voor steeds meer mensen een ‘bucketlistdingetje’. Ook voor journalist Yasmine Esser, die een poging waagde – en erover schreef (pag. 34).
K
TOT SLOT
ODE AAN DE STAD
q
COVER VERHAAL
Wist je dat er ruim 70.000 mensen in onze haven werken? Dat het de grootste cacao-importeur van de wereld is? En dat alle Starbuckskoffie die in Europa wordt gedronken hier wordt gebrand? Wij ook niet. Tijd voor een duik in ons imposante havengebied dus.
AGENDA
Y
DE ONMISBARE CULTURELE
MAANDAGENDA
Met een expo én theaterstuk over Josephine Baker, het Aardbewoners Festival in Artis en nog veel meer.
Waarom was er vroeger zo veel dronken overlast bij de Schreierstoren? Je leest het op pag. 57. Ook in dit katern: de beste tips van acteur André Dongelmans.
Hoofdsponsors Maatschappelijke partners Officieel partner
partners Officieel partner
Maatschappelijke partners Officieel partner
Hoofdsponsors Maatschappelijke partners Officieel partner
Beleef 17 mei
Bekijk het programma met meer dan 50 gratis activiteiten
tekst Marijn Ruhaak
PLOF NEER
Op 18 mei is het Buurtbankjesdag, de jaarlijkse dag waarop buurtbewoners hun bankje op de stoep zetten om elkaar te ontmoeten. Iedereen kan een Buurtbankje voor zijn deur zetten. En meld je het aan via de website, dan krijg je een gratis vergroen-je-buurtpakket met zaadjes, tips en tools om samen met de buren je straat te laten opbloeien.
18 mei, de-buurt.nl/buurtbankjesdag
ECHT AMSTERDAMS
‘Onze mokken waren het bestverkocht op de homeafdeling van Selfridges.’
Anna de Lanoy Meijer van Anna+Nina vertelt in Het Parool over het moment dat ze beseften dat ze de oversteek naar Groot-Brittannië moesten wagen. In maart opende hun eerste eigen winkel in Londen.
RAKETJE VOOR DE STAD
Met het grootste ijsbedrijf ter wereld, The Magnum Ice Cream Company, als nieuwe partner van Amsterdam 750 én eventpartner van festival Op de Ring, kan het niet anders dan dat het verjaardagsfeest van onze stad wordt gevierd met een nieuw ijsje. En wel met de ‘Amsterdam Raket’, natuurlijk in rood (aardbei) met zwart (cola).
In de nieuwe podcast Echt Amsterdams bezoekt presentator Quinty Misiedjan zes verschillende buurten van de stad. Dit doet ze samen met een ambassadeur, die de buurt goed kent. Zo vertelt Sophie van IJken van de buurtkringloop over Oost en Nick Poldervaart van Café De Kroegtijger over de Zeedijk. De podcast is te beluisteren via alle grote platforms.
DAAAAR GA JE
De ANWB lanceert een 38 kilometer lange fietsroute langs markante plekken uit de geschiedenis van de stad. Hij voert vanaf Centraal Station via de tuindorpen in Noord naar de Nieuwmarktbuurt, en via de Zuidas naar het centrum met het Vondelpark en de grachtengordel. Liever een rondje wandelen? Vanaf 21 mei is er Ontdek Oosterdok, een interactieve wandeling van 90 minuten waarbij je via games en verhalen op je telefoon bijzondere plekken rond het Oosterdok leert kennen. anwb.nl, expeditieoosterdok.nl
tekst en foto Marjolein van Damme
Een kijkje achter de voordeur van een
Wie Els Bruinewoud
(bandpromotor en organisator van events, ook schildert ze en beheert ze een buurtbinnentuin)
Wat Een huurhuis van 40 m2 met tuin in de Vogelbuurt in Noord, volgens haar een van de leukste buurten van Amsterdam
Hoe Ingeloot door Woningnet
Sinds 8 jaar
Fijnste plek ‘In de ochtend in de keuken, bij de deur naar de tuin.’
‘Mijn papegaai Iggy is vernoemd naar Iggy Pop. Hij is 22 jaar en al vanaf 13 weken oud bij me. Ook deel ik een kat met een aantal buren. Elke dag neem ik Iggy een paar uur mee op pad, bijvoorbeeld om boodschappen te doen. Op mijn fiets heb ik een stangetje laten maken en mijn auto heeft een hanger waarop hij kan zitten. Vroeger, toen ik veel in Parijs was, ging hij ook mee in de Thalys.’
‘Toen ik werd ingeloot voor dit huis besloot ik van mijn laatste geld gereedschap te kopen. Van afvalhout maakte ik mijn eigen meubels, zoals een bed en de ronde boog in de muur. Eigenlijk koop ik nooit iets nieuw; ik werk met wat ik tegenkom. Ik deed ook een tijd lang klusjes in de buurt, maar dat werd te veel.’
‘Onder de naam Love for Loud organiseer ik concerten van alternatieve bands die op kleine en grote podia spelen en ik naar Amsterdam haal voor unieke optredens. Ze komen van over de hele wereld en verblijven dan bij mij in het tuinhuisje. Inmiddels heb ik elk weekend wel een band te logeren.’
‘Linksboven hangt het eerste schilderij dat ik ooit maakte. Ik schilderde toen al op leren jassen en maakte kleding –gewoon omdat ik die spullen in huis had. Iemand vroeg me of ik een Marilyn Monroe wilde maken voor een tentoonstelling en ik ben gewoon begonnen. Sindsdien maak ik geregeld surrealistisch werk voor exposities. De lijsten vind ik ook weer tweedehands.’
‘Ik ben heel actief in de buurt, iedereen kent me. Zo ben ik beheerder van de binnentuin hier om de hoek. Al vanaf de eerste keer dat ik er kwam, wilde ik er een eetbare bostuin van maken, waar vogels vrij kunnen nestelen. De buren vonden dat plan maar niks, maar nu het is uitgewerkt, genieten ze er elke dag van. Met mijn initiatief won ik ook een prijs bij Eigen Haard.’
‘Dit is een mannenwereld, maar het verandert’
MILEMBE MATEYO (54) IS RIJKSHAVENMEESTER VAN AMSTERDAM.
‘Ik ben eindverantwoordelijk voor de nautische veiligheid in een groot gebied: van twaalf mijl buiten de pieren in IJmuiden tot aan de Oranjesluizen in Amsterdam. Vanwege die omvang ben ik Rijkshavenmeester, en de enige vrouw in die functie. Dit is een mannenwereld, maar het verandert. Vooral bij de verkeersleiding en sluiswachters werken steeds meer vrouwen. Vijftien jaar geleden begon ik bij het Havenbedrijf, daarvoor was ik stedenbouwkundige bij gemeentes. Ik wilde leren leidinggeven en hier kreeg ik een uitstekende kans. Inmiddels geef ik leiding aan 180 mensen, heel leuk. Geen dag verloopt zoals verwacht. Ik heb veel overleggen, bezoek de haven in Amsterdam en IJmuiden en er zijn altijd wel kleine calamiteiten die om actie vragen. Mooie herinneringen heb ik aan mijn eerste loodsreis. De loods, die de kapitein adviseert, gaat dan aan boord om een schip veilig de haven in te begeleiden. Toen besefte ik hoe belangrijk samenwerking is in de haven. Natuurlijk is het ook gewoon stoer om op de brug van een schip te staan en in het donker door een sluis te varen waar je net doorheen past. Zoiets beleef je niet in een kantoorbaan.’
Bij
‘haven’ denken de meeste mensen aan Rotterdam, maar Amsterdam heeft een van de grootste zeehavens van Europa. Een levendig gebied, waar de hele wereld samenkomt. Wat gebeurt daar allemaal?
JVAREN TOT AAN DE DAM
acques Brel zong in 1964 al over het ruige zeemansbestaan in Amsterdam. Zijn chanson werd een klassieker, maar het beeld van Amsterdam als havenstad beklijfde niet. Veel Nederlanders denken dan eerder aan Rotterdam, en dat terwijl de haven van Amsterdam ooit de grootste van ons land was en nog steeds op de vierde plaats van Europa staat. Onze haven is zo groot als drieduizend voetbalvelden, biedt werk aan zeventigduizend mensen, is de grootste benzinehaven én de grootste importeur van cacaobonen ter wereld. Er wordt jaarlijks zo’n 63 miljoen ton aan goederen aan- en afgevoerd. En toch is dit bedrijvige, belangrijke deel van Amsterdam nog best onbekend, zelfs voor wie er in de buurt woont. Wat gebeurt er allemaal aan deze nautische kant van de stad?
‘De haven en Amsterdam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden’, zegt Carly Misset. Zij is historicus en redacteur van het boek De haven van Amsterdam: zeven eeuwen ontwikkeling. ‘Zolang Amsterdam bestaat, is er een haven: die ontstond in de middeleeuwen op het Damrak.’ Het is nu lastig voor te stellen, maar in de dertiende eeuw meerden hier zeeschepen aan. ‘Tot aan de Dam was er open water’, zegt Misset. De haven breidde zich snel uit: in 1500 lag er al een hele havenkade langs de IJ-zijde van de stad. Zei je haven, dan zei je Amsterdam. Dat veranderde eind negentiende eeuw, toen het Centraal Station werd gebouwd. ‘Het zicht op de haven verdween in één klap.’ Amsterdam had tot de tweede helft van de negentiende eeuw de grootste
‘Als je ziet hoe de haven functioneert, krijg je het gevoel: hier gebeurt het’
‘
Amsterdam had tot ver in de negentiende eeuw de grootste haven van het land
‘Ik werk hard en leer veel’
LUCAS KELTJENS (26) IS PROJECT ENGINEER
BIJ DAMEN SHIPREPAIR.
‘De Amsterdamse haven is een innovatieve plek, waar mensen uit de hele wereld en allerlei disciplines samenkomen. Dat merk ik ook bij Damen. Hier werken lassers, ijzerwerkers en bankwerkers met vakkennis aan het repareren, onderhouden en aanpassen van schepen. Dat begint met dokken, het droogleggen van schepen. We hebben vier grote dokken, elk met een eigen sluisdeur. Als een schip binnengevaren is, pompen we het water weg. Dan kunnen we het schoonmaken, inspecteren, verven, repareren en aanpassen. Momenteel werk ik aan een jack-upschip, een groot kraanschip dat wordt ingezet voor de aanleg van windmolenparken. Op het dek moeten accommodaties komen, daarvoor maak ik technische tekeningen. Samen met twee collega’s van de engineeringafdeling controleren we alles, maken we een plan en gaan we bouwen. Als alles verloopt zoals gepland, geeft dat echt voldoening. Ik werk hard en leer veel. Met mijn liefde voor techniek en scheepsbouw zit ik hier op mijn plek. Ik vind het inspirerend om te zien hoe vakmanschap van generatie tot generatie wordt overgebracht. Het behoud hiervan is essentieel voor de toekomst van de haven.’
haven, totdat Rotterdam dat stokje overnam. Die stad had een betere verbinding met het achterland – het Amsterdam-Rijnkanaal was er nog niet – en was dus een betere doorvoerplaats. ‘In de negentiende eeuw zat de haven nog in het Oostelijk Havengebied, maar vanwege ruimtegebrek verhuisde die in de twintigste eeuw naar de westkant.’ Voor Amsterdammers die niet in de
Houthavens of het Westelijk Havengebied wonen, is de haven nu grotendeels onzichtbaar.
De haven is uit het hart van de Amsterdammer weggevaren, zegt ook Kees Noorman. Hij is directeur van ondernemersvereniging ORAM, die onder meer de belangen van de haven behartigt. Zonde, want er is veel moois in het gebied: ‘Ik vind de haven een romantische plek, die een
zekere stoerheid en rauwheid heeft. Een plek van handel en ontmoeting. Schepen uit de hele wereld varen via het Noordzeekanaal de stad binnen, vol producten die we in Amsterdam en de rest van de wereld nodig hebben.’ Onze haven staat bekend om benzine en cacao: je vindt er veel brandstofproducenten en -opslagterminals, en bedrijven als Chocolatemakers en Dutch Cocoa, die cacaobonen uit Afrika en Zuid-Amerika verwerken tot
bijvoorbeeld chocola en cacaopoeder. Ook Starbucks heeft een grote ko ebranderij in de haven, de enige buiten Amerika. ‘Alle Starbucks-ko e die in Europa wordt gedronken, wordt hier gebrand.’
KOFFIE, CACAO EN BENZINE
Amsterdamse schippers brachten eeuwen geleden al tropische producten mee en exporteerden weer suiker en ko e. De export was kleinschaliger dan nu, uiteraard:
‘Alle Starbuckskoffie die in Europa wordt gedronken, wordt hier gebrand’
Vind elke dag iets leuks bij jou in de buurt.
iamsterdam.nl/750 Hoofdsponsors
‘Alles wat de VOC in twee eeuwen tijd heeft aangevoerd, zou nu in één bulkcarrier passen’, zegt Misset. Maar bedrijvigheid zit nog altijd in het DNA van de haven, waar zo’n zeshonderd bedrijven zijn gevestigd. Om een indruk te geven: afvalverwerker AEB maakt van stadsafval zo duurzaam en schoon mogelijk energie, Damen Shiprepair aan de Oranjewerf repareert en onderhoudt schepen en Hitachi op Westpoort maakt graafmachines. TMA Logistics in de Amerikahaven produceert onderdelen voor de bouw van windparken en Bunge, op industriegebied Hoogtij langs het Noordzeekanaal, vermaalt en verscheept sojabonen voor veevoerbedrijven. ‘Veel bedrijven maken hal abricaten (tot product bewerkte grondsto en), dus de gemiddelde Amsterdammer zal ze niet kennen’, zegt Noorman. ‘Maar bijna alles wat
je in de winkel koopt, is op enig moment verscheept. Zonder havens kan de wereld niet functioneren.’
SCHEPEN SPOTTEN
Er wordt 24 uur per dag gewerkt, ook tijdens grote evenementen
‘Het
mooiste moment is na een nachtdienst, als je de zon ziet opkomen’
STEPHAN BOTSCHUIVER (35) IS VLETTERMAN
BIJ BOOT- EN STUURLIEDEN C.V. DE KOPEREN PLOEG.
‘Een sloepje kun je zelf aan de kant vastmaken met een touw, maar zeeschepen hebben daar hulp bij nodig. Dat doen vlettermannen. We pakken de stalen of kunststof trossen van zeeschepen aan, positioneren de schepen in samenwerking met sleepboten en trekken de trossen binnen. Soms vanaf de kant, maar in negentig procent van de gevallen varen we erheen met wendbare bootjes. Een loods aan boord helpt met navigeren en zorgt voor de communicatie tussen het schip, de verkeersbegeleiding, de sleepboot en ons. Mijn werk is erg afwisselend: het ene moment sta je een klein coastertje (zeehandelsschip, red.) vast te maken of los te gooien, het volgende hang je aan een tanker. We voorzien schepen ook van proviand en helpen bij calamiteiten. Dit werk gaat 24/7 door, bij alle weersomstandigheden en op alle tijdstippen. Het mooiste moment vind ik het einde van een nachtdienst, als je de zon ziet opkomen. Soms zie ik roofvogels fladderen, tussen al die industrie. Prachtig. Eigenlijk wilde ik timmerman worden, maar toen ik hoorde over De Koperen Ploeg en er langsging, vond ik dit meteen gaaf. Avontuurlijk werk, buiten zijn, leuke collega’s: na zestien jaar zit ik hier nog steeds op mijn plek.’
Het Westelijk Havengebied is dan geen recreatieplaats, er zijn genoeg (voormalig) nautische plekken in de stad waar iets te beleven valt. In het Oostelijk Havengebied zitten het Scheepvaartmuseum en Pakhuis de Zwijger, in het Westpoortgebied vind je kunstenaarsdorp Ruigoord en tussen het Westelijk Havengebied en Halfweg ligt het groene Geuzenbos. Rond de NDSM-werf vind je veel horeca, zoals restaurant Helling 7 in een oude werfkantine aan het IJ. Bij Ferry (voorheen: Pont 13), aan de overkant in de Houthavens, kun je >
STORM MATROOS (26) IS BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER BIJ BD CONTAINERS.
‘Ik kom uit een familie die al generaties lang in de haven werkt, dus dit gebied was voor mij bekend terrein. De haven is een belangrijk deel van de stad, met veel activiteit en werkgelegenheid. Toch ben ik een van de weinigen uit mijn klas die na de HvA-opleiding logistiek voor zeevracht koos. Ik begon als stagiair bij BD Containers, dat zich richt op verkoop, verhuur en aanpassing van zeecontainers. Inmiddels houd ik me al vijf jaar bezig met het vinden van nieuwe markten. Er zijn veel containerhandelaren in Nederland, en in de haven is veel offshore-industrie. Op een schip kun je geen schuurtje plaatsen, dus een container kan bijvoorbeeld dienstdoen als werkplaats voor scheepsbouwbedrijven. We kunnen er zelfs controlekamers van maken. Het leuke aan mijn werk, en ook kenmerkend voor de haven van Amsterdam, is dat ik met allerlei soorten mensen te maken heb. Mijn klanten zijn particulieren, bouwbedrijven, non-profitorganisaties en offshore-gerelateerde bedrijven. Geen dag is hetzelfde, en elke dag wordt er gelachen. Het merendeel van de mensen die in de haven werkt is veertigplus, maar juist daarom voel ik veel waardering: mensen zijn blij dat er ook wat jongere mensen rondlopen. Ik word echt serieus genomen.’
eten in een omgebouwde veerpont. Maar het is ook leuk en rustgevend om naar voorbijvarende schepen te kijken. Rijkshavenmeester Milembe Mateyo (zie pag. 10) doet dat graag bij het westelijke uiteinde van het Noordzeekanaal, waar Amsterdam overgaat in Haarlemmermeer. ‘Aan de zuidkant van het kanaal ligt een uitkijkpunt, vlak bij een gemaal’, zegt Mateyo. Zij is eindverantwoordelijk voor de nautische veiligheid in het hele gebied. ‘Als je daar een stukje omhoog rijdt, kijk je prachtig uit over het water. Als je ziet hoe de haven functioneert, krijg je het gevoel: hier gebeurt het allemaal.’
Jaarlijks varen meer dan 40.000 binnenvaartschepen over het Noordzeekanaal en passeren ruim 7000 zeeschepen de sluizen bij IJmuiden. Ook legden vorig jaar 109 zeecruises aan bij de Passenger Terminal Amsterdam naast CS. ‘De haven is 24 uur per dag open’, zegt Mateyo. Alles vaart door, ook bij evenementen als de Zeehavendagen (13 t/m 15 juni) en Sail (20 t/m 24 augustus). Dat is een logistieke
‘Een klimaatneutrale haven in 2050 betekent ook het stoppen met fossiele brandstoffen’
‘Bij een kapitein denken mensen niet aan een meisje met blonde krullen’
DIEKE VLEER (20) IS STUDENT MARITIEM OFFICIER ALLE SCHEPEN.
uitdaging. ‘We zorgen ervoor dat de haven openblijft, begeleiden de binnenvaartschepen die achter het station langs willen en maken een extra verkeerspost in het Havengebouw’, zegt Mateyo. ‘Alleen tijdens de parades van Sail is het Noordzeekanaal een paar uur dicht.’
De haven is altijd in ontwikkeling. Zo bouwt de gemeente een deel van het haven- en industriegebied om tot Haven-Stad: een woon- en werkgebied dat pas over decennia klaar is. Ook de energietransitie zorgt voor grote veranderingen. ‘Een klimaatneutrale haven in 2050
betekent uiteindelijk ook het stoppen met fossiele brandsto en’, zegt Mateyo. Met belangrijke functies als afvalverbranding, energieopwekking, rioolwaterzuivering, bevoorrading en opslag zal de Amsterdamse haven altijd een economische motor van de stad zijn, zegt Mateyo. De havenindustrie draait op volle vaart.
‘Sleepboten vind ik helemaal het einde. Het zijn de Ferrari’s onder de boten, ze hebben zo veel power. Vrachtschepen varen op de autopilot, maar op een sleepboot ben je altijd bezig. Als we een schip van Amsterdam naar IJmuiden helpen, zijn we constant aan het manoeuvreren, afremmen of helpen draaien. In Denemarken, waar ik zes maanden stageliep, haalden we ook ankers op en legden we boeien. Dat ik de enige vrouw op de vloot ben, maakt me niet uit. Ik kan een tros beter opvangen dan ’m omhoog gooien, maar ik word niet anders behandeld. Als je maar met drie of vier bemanningsleden bent, moet je elkaar blind vertrouwen. Ons hechte, kleine team voelt als familie. Soms organiseren we een barbecue aan boord. Ik ben altijd een buitentype geweest, dus deze opleiding past bij me. Ik zit nu in mijn laatste jaar en heb vier dagen per week school, daarnaast vaar ik in IJmuiden. Hierna hoop ik de kapiteinsopleiding te gaan doen. Bij een kapitein denken veel mensen aan een man met een baard, niet aan een meisje van 1,60 meter met blonde krullen. Jonge aanwas kan de haven kleuriger maken.’
‘Van terminals en overslagbedrijven tot de verkeerstoren, vaartuigen en sluizen: mensen werken hier met hart en ziel voor de haven. Dat vind ik prachtig.’
‘Ik wist dat deze vraag zou komen!’
Safae el Khannoussi, die met Oroppa kansmaakt op de Libris Literatuurprijs, vertelt over opgroeien in de Rivierenbuurt, stereotypes en natuurlijk haar debuutroman (pag. 28).
Hij mocht de generale nog net meemaken, de in maart overleden Rob de Nijs. In de nieuwe musical Malle Babbe worden hoogte- en dieptepunten uit zijn rijke carrière aangestipt. De al oudere De Nijs stapt met zijn vrouw Jet in het ‘Circus van zijn Geheugen’. Het levert een avond vol ontmoetingen op en natuurlijk zijn grootste hits, gezongen door René van Kooten. Van Ritme van de regen tot Malle Babbe: ‘Malle Babbe, kom, Malle Babbe, kom hier. Lekker stuk, malle meid, lekker dier van plezier.’ 21 mei t/m 9 juni, DeLaMar
Voor Nachtresidentie, georganiseerd door het Amsterdams 4 en 5 mei comité, brachten zes kunstenaars de nacht door op plekken die in de oorlog van belang zijn geweest. ‘Ik voelde meteen: hier zijn erge dingen gebeurd.’
De zes nachtresidenten:
Joost van Bellen, Naaz, spoken word-artiest
Lev Avitan, creatief maker Sarah ben
Messaoud, cabaretier Freek de Jonge en dichter Babeth Fonchie Fotchind.
kunst & vermaak krant festival
Nachtresidentie
5 mei
4en5meiamsterdam.nl
De Balie was een beruchte gevangenis, in Hotel Arena werden tijdens razzia’s Joodse buurtbewoners opgepakt en weggevoerd, Desmet Studio’s was voor de sluiting in 1942 een theater voor ‘uitsluitend Joden’ en vanuit de Fruittuinen van West werden tijdens de oorlog levensmiddelen naar de stad gebracht. Het zijn maar een paar van de vele ‘gewone’ plekken in de stad die tijdens de Tweede Wereldoorlog een andere functie hadden. Voor de tweede Nachtresidentie brachten zes kunstenaars de nacht door op een van die locaties, om er op de Bevrijdingspodia en
tijdens de Vrijheidsmaaltijden op 5 mei op eigen manier verslag van te doen.
LIED GESCHREVEN
Het initiatief komt van het Amsterdams 4 en 5 mei comité dat, ‘nu onze kwetsbare vrijheid en democratische grondrechten steeds meer onder druk staan’, wil laten zien hoe belangrijk het is deze te beschermen. Twee van de nachtresidenten van dit jaar zijn singer-songwriter Naaz en dj Joost van Bellen. Naaz bracht eind maart al een nacht door in de Salon in de Balie: ‘Ik voelde meteen: hier zijn heel erge dingen gebeurd. Nog diezelfde
BEVRIJDINGSTHEATER
Dit jaar zijn er tijdens Theater Na de Dam op 4 mei zo’n 40 voorstellingen te zien in de stad. Zoals Duizend dochters in Carré, een verhaal over lef en de lessen die we trekken uit het verleden. Maar ook later in mei is er bevrijdingstheater. Bodil de la Parra maakte Brieven aan Bertje, over de Surinaamse weduwe Elisabeth ‘Betty’ Bergen die in de oorlog acht Joodse onderduikers had (5 en 6 mei in het Bijlmer Parktheater). En in Verzet! duikt Sahand Sahebdivani dieper in de vormen van verzet en vertelt ook zijn eigen vluchtverhaal (14 en 15 mei in Bellevue Theater).
nacht heb ik er een lied geschreven. Ik vond het ook verdrietig: mijn ouders zijn oorlogsslachtoffers, daardoor voelt het dichtbij.’ Op 5 mei laat zij haar lied voor het eerst horen.
Dj Joost van Bellen verdiepte zich flink in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en het fascisme, ook vanuit bezorgdheid over de ‘vreselijke dingen die nu aan de gang zijn in de wereld’, vertelt hij. ‘Ik heb overnacht in een huisje van leem en stro, ergens in de Fruittuinen van West. Het was destijds een afgegraven veengebied vol slootjes vanwaar je naar Haarlem en Amsterdam kon komen. In de oorlog werden vanaf deze plek levensmiddelen en vele illegale krantjes en pamfletten naar de stad gebracht.’ Hij gaat zelf een verzetskrantje maken. ‘Ik wil iets persoonlijks maken waarin ik zowel een proteststem laat horen als de vrijheid wil vieren; tenslotte is dansen in de nacht de ultieme verzoening met het leven. Het wordt ook een oproep tot empathie en saamhorigheid.’
EELKE KLEIJN
De Rotterdamse dj en producer Eelke Kleijn brengt 2 mei zijn vijfde album Connected uit. Hij werkte er jarenlang aan, samen met gastartiesten. ‘In die tijd ben ik beïnvloed door allerlei stijlen en geluiden’, zegt hij erover. ‘Niet alleen binnen de dancewereld, ook daarbuiten.’ Het album wordt op de releasedag gepresenteerd met een liveshow.
MAHLER FESTIVAL
2 mei, Paradiso
Het was razendsnel uitverkocht en da’s ook niet gek: alle symfonieën van Mahler in het Concertgebouw, uitgevoerd door de wereldtop. Gelukkig kunnen ter ere van Amsterdam 750 elke avond zo’n 2000 liefhebbers gratis meegenieten in het Mahler Paviljoen op het Museumplein, met drie tribunes en een overdekt plein. Een ledscherm van 10 meter en een ‘immersive audio-systeem’ maken het feest compleet.
LIEVE STAD 750
Speciaal voor de 750ste verjaardag van Amsterdam is Lieve stad dit jaar groter dan ooit, met ruim vijftig voorstellingen van tientallen makers. Het theaterfestival is vernoemd naar de woorden die oud-burgemeester Eberhard van der Laan gebruikte in zijn afscheidsbrief. Op Lieve stad zijn theater, muziek en andere kunstvormen uit de hele stad te bewonderen, met Amsterdam als inspiratiebron: welke verhalen verbinden ons?
8 t/m 18 mei, Concertgebouw en Mahler Paviljoen
1 t/ 31 mei, ITA, De Meervaart en meer
kunst & vermaak krant
In de tragikomische voorstelling Hotel Gouden Bergen zitten bijzondere gasten met elkaar opgescheept in één hotel. Veertien personages maar liefst, die elkaar in rap tempo afwisselen.
Een filmregisseur met een piepjonge minnaar, een gepensioneerde rockster die niet met pensioen wil, een nerveuze politicus en natuurlijk receptionist Hamlet, die gebrekkig Nederlands spreekt: in Hotel Gouden Bergen logeren een hoop kleurrijke types. De tragikomedie wordt gespeeld door drie spelers van De Theatertroep. Dit jaar heeft het gezelschap van zes een grote subsidie gekregen – ‘veel geld, enorm veel geld’, zoals de acteurs aan het begin van de voorstelling steeds weer benadrukken. Ze volgen de traditie van het oude variététheater, met korte, grappige scènes in
een hoog tempo. ‘We willen het publiek een leuke avond geven’, zegt schrijver Kyrian Esser, die zelf ook meedoet. ‘Mensen verwachten nog steeds vaak dat theater zwaar en ingewikkeld is. Wij laten zien dat het toegankelijk, vrolijk en inhoudelijk kan zijn.’ Liefst veertien rollen (!) spelen de acteurs met z’n drieën, waarbij ze razendsnel van personage wisselen. Hilarische en verdrietige ontmoetingen volgen elkaar op. In elke hotelkamer gebeurt iets anders: een geheim, een angst of een irritatie. Zoals De Theatertroep zelf al zegt: een hotel is een wereld in het klein.
7 t/m 9 mei, Theater de Richel
Iedereen
Voor vogelen hoef je de stad niet uit, er is genoeg moois te zien in de lucht en de bomen. Tijdens het Vogelfestival eind mei leer je goed kijken.
Het is volgens social media een typisch dertigersding: om als millennial ineens vogels te gaan ontdekken. Dat er vogels zijn in Amsterdam, en veel verschillende ook, zien inderdaad steeds meer mensen, zegt Tycho Fokkema van de Vogelwerkgroep Amsterdam. Tijdens corona steeg het ledenaantal van zo’n 400 naar bijna 700. De werkgroep vindt het nu – met het oog op Amsterdam 750 – tijd om de liefde voor vogels op álle Amsterdammers over te brengen. Het Vogelfestival, dat tijdens het Hemelvaartweekend plaatsvindt, heeft een vol programma. In het Amsterdamse Bos staat een infomarkt en er zijn workshops en lezingen. Zo luister je er naar
boswachter Pieter Rust en ecoloog Luc Hoogenstein, maar ook naar Arjan Dwarshuis van de Vogelspotcast. Ook zijn er workshops vogelhuisjes maken, veren herkennen, uilenballen pluizen en vogelvoer maken. De dertig excursies, samen met een vogelaar, voeren door heel Amsterdam: er zijn fiets- en wandelroutes door alle stadsdelen, inclusief Weesp. Er is ook een rolstoelexcursie en een Engelstalige wandeling. Wat je gaat zien? Heel veel soorten vogels vooral. Volgens de Vogelatlas Amsterdam komen hier ruim tweehonderd soorten voor, van gierzwaluwen en merels tot sperwers en ijsvogels. Je gaat het pas zien als je het doorhebt.
29 mei t/m 1 juni, vogelfestival-amsterdam.nl
AFLEVERING 31:
Op 21 juni wil ik in ieder geval hier zijn, want dan is dat festival op de Ring vanwege Amsterdam 750’, zei een van mijn vriendinnen toen we onze vakantieplannen bespraken. Ik heb voorlopig geen vakantieplannen, maar als ik ze wel had, zou ik geen rekening houden met een dergelijk evenement.
‘Is dat niet suf?’ vroeg ik, omdat ik nu eenmaal weinig talent heb voor enthousiasme.
‘Nee, is toch helemaal té leuk. Op de A10!’
Ik vroeg wie er zouden spelen, maar dat was nog niet bekend. Het is natuurlijk apart om op een snelweg te kunnen staan zonder overreden te worden, maar het programma leek me iets belangrijker dan de locatie. Er bestaan wel een paar Amsterdamse bands en cabaretiers waarvoor ik richting snelweg zou fietsen, maar het leek me sterk dat die kwamen optreden. Mijn smaak is niet echt gangbaar.
Wel is het zo dat de stad inderdaad 750 jaar bestaat en ik daar nog weinig aan had gedaan. Ja, ik was langs de trap naar het dak van de Nieuwe Kerk gelopen, maar ik kreeg al verlammende hoogtevrees toen ik ernaar keek. Ik leefde ook al toen de stad zevenhonderd jaar bestond maar daar herinner ik me niets van behalve de bekers, munten en andere merchandise.
Om de mijlpaal op mijn eigen manier te eerbiedigen, besloot ik naar het Grachtenmuseum te gaan. Ik ben tenslotte geboren en opgegroeid op Amsterdams water (op een woonboot aan de Jacob van Lennepkade) en ik woon thans aan een kade.
Het Grachtenmuseum zit in een statig grachtenpand (natuurlijk) en bestaat voornamelijk uit een audiotour met een heleboel vernuftige animaties. Er waren toeristen, maar eigenlijk denk ik dat het voor de incidentele bezoeker een beetje te veel informatie is, terwijl het voor de Amsterdammer interessant is om te leren over het ontstaan van onze stad. In een van de ruimtes was de vloer bedekt met zand en om me heen werden kleine grachtenpandjes gebouwd. ‘U bevindt zich nu tot uw middel in de Herengracht,’ zei het audioapparaat. Dat vond ik mooi. In een andere ruimte met een grote maquette van de grachtengordel sprak de vriendelijke mannenstem tegen mijn oor over de gruwelijke economische crisis van 1763. Dat kwam binnen, aangezien we nu natuurlijk ook een recessie in gejaagd worden. Na vijfenveertig minuten stond ik weer buiten in het felle zonlicht. De huidige stad is natuurlijk een teringzooi met zwerfvuil, schreeuwende gekken en drommen mensen, maar dat was – zo weet ik nu – in de afgelopen 750 jaar nooit anders.
Cindy Hoetmer (57) is schrijver. Ze is geboren en opgegroeid in Amsterdam en gaat hier nooit meer weg.
kunst & vermaak krant
Van veteranen in de wereld van moderne kunst tot newbies die net komen kijken: tijdens Amsterdam Art Week is er zes dagen lang voor iedereen véél te ontdekken. Verborgen galeries bijvoorbeeld, en een regenboog in de Oude Kerk.
Links en rechts: kunstgalerie Project Space in Noord. Midden: een bezoeker op AAW 2024.
De feestelijkste manier om kunst te beleven is deze maand in je eigen stad, want van 20 t/m 25 mei verandert Amsterdam in één grote spannende hedendaagse kunstscene. Een week lang komen kunstenaars, verzamelaars en liefhebbers van over de hele wereld samen. Of je nu een doorgewinterde kenner bent of maar net aan hedendaagse kunst durft te rúiken: deze week maakt kunst iedereen gelukkig. Meer dan zeventig kunstinstellingen doen mee, waaronder musea, creatieve hubs en natuurlijk galeries. Dat is veel, en dan ook nog verspreid door de week en de stad. Het feest begint in het Stedelijk met een preview en een symposium met prikkelende discussies bij de Brakke Grond. De dag erna is de echte publieksopening bij het hippe Capital C aan het Weesperplein en donderdag gaan de studio’s van de Rijksakademie aan de Sarphatistraat open voor publiek. Altijd verrassend en nieuw wat je daar aantreft, vers van de kunstenaar!
Ook leuk: één avond per jaar zijn alle galeries geopend, en dat is op donderdag 22 mei. Jong en oud loopt door elkaar tijdens deze Gallery Night, er zijn twee tours waarbij je kunt aansluiten en de ontvangst is feestelijk. En de galeries, doorgaans een beetje verborgen, zijn deze keer extra gemakkelijk te vinden door de speciale aanwijsborden.
Heb je kinderen die je al vroeg wilt laten kennismaken met kunst, neem ze dan mee naar de Family Sunday op 25 mei, met tours en workshops in galeries en op andere locaties. Tijdens Kids Buy Art kunnen ze hun eerste kunstaankoop doen (bijvoorbeeld een speciaal T-shirt) – meer dan vijftig euro gaat het niet kosten. De meeste galeries zitten in het centrum, maar niet allemaal. Vorig jaar was er extra aandacht voor Noord, nu voor West. Daar vind je goede galeries als No Man’s Art, die je het beste zaterdag ontdekt tijdens West Day &
Night. West blijkt sowieso goed voorzien in innovatieve kunstruimtes, leer je hier.
EVEN OP ADEM KOMEN
Heb je behoefte aan een rustpunt, ga dan naar de Oude kerk, want ook die is onderdeel van Amsterdam Art Week. De monumentale Oude Kerk is altijd een bijzondere plek in de binnenstad, maar vanaf 23 mei nog een beetje extra: je kunt er dan een indrukwekkende presentatie bezoeken van de Koreaanse Kimsooja, die het zonlicht in de kerk transformeert tot een zee van regenboogkleuren. Loop dan ook even binnen bij W139 in de Warmoesstraat of No Limits! Art Castle, om de hoek. Daar exposeren de meest uiteenlopende kunstenaars, van makers met het syndroom van Down tot sekswerkers en van (nog) onbekende queer schilders tot wereldberoemde artiesten.
FIBER MATTERS
Textielkunst heeft zijn oubollige imago helemaal afgeschud, met allerlei innovatieve materialen en veel meer belangstelling voor duurzaamheid. 21 kunstenaars laten zien wat hun inspiratiebron is: van grote, organische textielsculpturen tot computergestuurde doeken van heel fijne, industriële garens.
1 t/m 25 mei, NDSM Fuse
Bijna drie jaar lang werkte Bas Kosters aan zijn project over vreugde. Nu is dat in z’n geheel te zien in Artzaanstad, een oude fabriekshal waar zijn kleurrijke werken vol weelde, sensualiteit, zachtheid en overvloed alle ruimte krijgen. Het grootste stuk is een keramische wensput waarin je een muntje kunt gooien. 17 mei t/m 6 juli, Hembrugterrein, Zaanstad
FRIEDE AUF ERDEN
Grachtenpand Willet-Holthuysen was in de oorlog een schuilplaats voor onderduikers (op de foto: de vervalsing van identiteitsbewijzen in een van de zijkamers). Kunstenaarsduo Sander Breure en Witte van Hulzen brengt de herinneringen daaraan prachtig tot leven met een video- en geluidsinstallatie. t/m 9 november, Huis Willet-Holthuysen
Amsterdam zou Amsterdam niet zijn zonder haar geschiedenis van migratie, en dat geldt voor veel plekken in ons land. In Rotterdam opent nu Fenix: een nieuw kunstmuseum over migratie, in een voormalige loods van de Holland-Amerika Lijn. Het tripje waard.
Van de Portugese Joden in de zeventiende eeuw tot de Surinamers die na de onafhankelijkheid in 1975 op het vliegtuig naar Amsterdam stapten, en van buitenlandse expats tot binnenlandse ‘import’: onze hoofdstad is al eeuwenlang een plek waar migranten hun tweede thuis vinden. Wie meer wil weten en begrijpen over dit belangrijke thema, kan nu zelf (even) z’n biezen pakken naar havenstad Rotterdam, ook gevormd door migratie, waar deze maand het imposante Fenix opent. Aangezien het museum het nieuwe uithangbord wordt van de havenstad, moet de loods natuurlijk wel iets toevoegen aan de Rotterdamse skyline. Daarom is pal
op het dak de Tornado geplaatst, een architectonisch kunstwerk en uitkijkpunt in één. Via twee trappen kom je op een panoramadek met uitzicht over de stad en op de kades waar decennialang de mensen aankwamen of vertrokken – onder wie Albert Einstein, die er in 1921 op de boot stapte naar New York. Binnen draait alles om liefde en afscheid, thuiskomen en je thuis voelen, over identiteit en het zoeken naar geluk. Meer dan honderd kunstenaars van dichtbij en ver weg onderzoeken dat thema, ieder op hun eigen manier. ‘Fenix geeft podium aan ervaringen en verhalen van migranten uit de hele wereld. Het verhaal van Fenix is het verhaal van de wereld, en dus ook van jou’,
zegt directeur Anne Kremers. En een nieuw museum bouw je niet alleen, dus werd er een adviesraad van acht mensen opgericht: onder meer Sheila Sitalsing, Pete Wu en Khadija Arib adviseren Fenix over belangrijke thema’s.
Het museum opent met drie tentoonstellingen: Alle richtingen, The family of migrants en Het kofferdoolhof In de eerste zie je tastbare herinneringen aan de geschiedenis van migratie, zoals een stukje Berlijnse Muur en een van de eerste staatlozenpaspoorten. The family of migrants toont foto’s van mensen onderweg, van 1900 tot nu, en laat zien dat migratie van alle tijden is. In Het kofferdoolhof dwaal je tussen honderden koffers, terwijl je via een audiotour de verhalen hoort van hun eigenaars: verhalen over vluchten, verhuizingen en alles daartussenin. Wat neem je mee als je je hele leven in één koffer moet stoppen?
Geopend vanaf 16 mei, fenix.nl
Nfilm
a het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt Vidkun Quisling (gespeeld door Gard B. Eidsvold), de minister-president van Noorwegen, opgepakt en aangeklaagd vanwege oorlogsmisdaden. Tijdens zijn rechtszaak blijft hij volhouden dat hij niks verkeerd heeft gedaan. Sterker nog: door met Hitler en de nazi’s samen te werken heeft hij de Noorse burgers juist gered van de Russen! Misschien dat geestelijke Peder Olson (Anders Danielsen Lie) hem zijn fouten kan laten inzien? De biografische film Quisling – The final days is gebaseerd op de dagboeken van de echte Peder Olsen en geeft een verontrustend inkijkje in het hoofd van de Noorse oud-premier. Te zien is hoe hij compleet overtuigd is van zijn eigen gelijk en het idee dat hij het misschien bij het verkeerde eind heeft niet eens wil overwegen. Juist dat maakt dit historische portret zo eng – en actueel, in deze tijd van desinformatie en polarisatie.
Dit waargebeurde drama laat de laatste maanden van het leven van Vidkun Quisling (1887-1945) zien, die minister-president van Noorwegen én een groot bewonderaar van Hitler was.
Lekkere spionagethriller van de maker van Ocean eleven’s over een geheim agent (Michael Fassbender) die een spion moet uitschakelen. Probleempje: het gaat om zijn vrouw (Cate Blanchett). vanaf 1 mei
L’AMOUR OUF
De tienerliefde van Jackie en Clotaire wordt ruw verstoord wanneer Clotaire in de gevangenis belandt. Kan hun liefde dit aan? Dit rauwe romantische sprookje was een grote hit in Frankrijk. vanaf 8 mei
VLAM
Olivia (Sophie Lindner) en haar moeder Selma (Thekla Reuten) hebben een hechte band – misschien wel te hecht. Als Olivia in de noodopvang terechtkomt, ziet ze de dingen ineens scherp. vanaf 22 mei
Op 19 mei hoort Safae el Khannoussi (30) of ze met Oroppa, haar debuutroman over de onvertelde verhalen van migranten in Europa, de Libris Literatuurprijs wint. ‘Natuurlijk hoor ik bij het establishment. Maar je moet er wel tegen vechten, vind ik.’
Vanuit haar tijdelijke woonplek in een bos aan de Amerikaanse westkust probeert Safae el Khannoussi op dit moment haar proefschrift af te ronden, over de ontstaansgeschiedenis van gevangenissen in de Maghreb sinds de Franse overheersing. Daarin gaat ze dieper in op de criminalisering van armoede en van de gekoloniseerde bevolking.
Het schrijven van een proefschrift én een boek is minder onhandig dan het lijkt, is haar ervaring: ‘Grappen, verhalen en liedjes die ik hoorde, gebruikte ik als startpunt voor sommige passages in Oroppa. Vervolgens testte ik die fictie aan wat ik in de archieven vond. Fictie en wetenschap versterkten elkaar.’ Oroppa – het Arabische woord voor Europa – gaat niet over het vaak beschreven leven tussen twee culturen, maar over het onvertelde politieke verhaal achter de trek van Noord-Afrika naar Europa. In het boek is een hoofdrol weggelegd voor het fictieve 21e arrondissement, waar de verschoppelingen, avonturiers en ballingen van Europa vriendschappen met elkaar sluiten. Zelf verhuisde El Khannoussi als vierjarig kind van Tanger in Marokko naar de Rivierenbuurt in Amsterdam.
Hoe was het om hier op te groeien?
‘De Rivierenbuurt vond ik een mysterieuze plek. Levens waren er anoniem, de taal en alles eraan was vreemd voor me. Als tiener ontdekte
ik dat het ook een duistere plek is, waar tijdens de oorlog heel veel Joden zijn verraden. Het was een schokkende ontdekking dat op zo’n nietszeggende, burgerlijke plek de meest afschuwelijke kant van de mensheid tevoorschijn kan komen. Ik had sterk het gevoel dat de weggevaagde mensen er nog steeds waren. Ik voelde hun aanwezigheid.’
Je groeide op met de verhalen en de geschiedenis van je familie. Waar gingen die zoal over?
‘Er werd thuis één boek gelezen en dat was de Koran. Maar er werden wel verhalen verteld, vooral over de reizen die mijn ouders en mijn grootouders maakten. En over de trek van mijn voorouders van het platteland naar de grote stad en over de politieke chaos en het tumult tijdens de koloniale overheersing en erna. Maar het waren vaak ook sprookjes. Mijn vader vertelde verhalen waarin een mens soms ook een dier kon zijn. Ik wist niet wat ik meemaakte. Ik heb, denk ik, door hem ontdekt wat voor een wonder het is dat een mens zoiets als fictie kan creëren.’
Oroppa gaat over buitenstaanders. Waarom koos je voor dat thema?
‘De verhalen van gemarginaliseerde mensen worden in Nederlands doorgaans buiten de literaire verbeelding gehouden. Zolang deze <
• werd geboren in 1994 in Tanger, Marokko.
• verhuisde op haar vierde naar de Rivierenbuurt.
• studeerde politieke filosofie aan de Universiteit van Amsterdam.
• debuteerde in 2019 als schrijver met het korte verhaal De dobbelaar van Caïro in literair tijdschrift Degids onder het pseudoniem Safae el Shayeb.
• bracht in 2024 Oroppa uit, een boek waarin de levens van een aantal losjes met elkaar in contact staande migranten centraal staan.
Er is ook een serieuze ondertoon: zowel een slachtoffer van het geweld tijdens de dictatuur van de Marokkaanse koning Hassan II als een van haar beulen spelen een rol.
• ontving in maart de prestigieuze Vlaamse literatuurprijs Boon
• is nu bezig met de afronding van haar proefschrift over de ontstaansgeschiedenis van gevangenissen in de Maghreb.
• staat met Oroppa op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs, die op 19 mei in Felix Meritis wordt uitgereikt. De prijs bestaat uit een bronzen penning en een bedrag van vijftigduizend euro.
‘Het verbaast me soms hoe armoedig de verbeelding is van mensen uit hogere klassen’
verhalen worden gewist of tot een karikatuur worden gemaakt, hebben we een gebrek aan een soort historisch besef van wie deze mensen zijn en wie we zelf zijn als Europeanen. Want we missen iets, er is iets dat we niet doorhebben.’
Snackbarmedewerker
Hind past in Oroppa op een huis in de Rivierenbuurt omdat de kunstenares die er woont verdwenen is. Waarom vormde zij voor jou een logisch startpunt?
‘Hind is een ontzettende stoner, een loser zonder ambitie. Maar er is een contrast tussen wat we van haar zien en wat er in haar omgaat. Dat is namelijk heel veel. Ze verlangt naar bepaalde bars, parken en straathoeken waar ze gelijkstemden tegen denkt te komen: het 21e arrondissement.’
‘In de Rivierenbuurt zijn veel Joden verraden, ontdekte ik als tiener. Schokkend vond ik dat’
Heb je zelf een persoonlijke band met die gedroomde plek?
‘Het 21e arrondissement is verbonden met mijn geschiedenis. Het is verbonden met mijn identiteit als iemand uit de lagere klasse, oorspronkelijk uit een boerenfamilie, uit een land dat gekoloniseerd is geweest. En het is verbonden met mijn vrouw-zijn. Hier vind ik mensen die me begrijpen.’
Mensen bewegen zich in hun eigen bubbels. Denk je dat die scheiding gevolgen heeft voor het inlevingsvermogen van Amsterdammers?
‘Ja, want grenzen bestaan niet alleen tussen landen, maar ook binnen een stad. Er zijn bepaalde wijken waar bepaalde mensen niet komen. Zo vind je altijd specifieke mensen in De Pijp en dat geldt ook voor Bos en Lommer. Dat doet iets met onze verbeelding en het bepaalt wie we zien als mede-Amsterdammers, wie bij ons hoort en wie niet.’
Zijn er plekken in Europa waar die segregatie minder voelbaar is?
‘De wijk Belleville in Parijs is een plek waar de rijkdom en diversiteit van Gods schepping samenkomt. Ik vind het daar waanzinnig. De verhalen, de mensen, de talen, de kleuren. Er bestaat een collectief bewustzijn van de geschiedenis van de strijd van mensen die gekoloniseerd zijn. Mensen snappen in die wijk van elkaar hoe ze daar terecht zijn gekomen. Niet alles is er perfect natuurlijk, maar ik vond in Belleville wel wat ik in Amsterdam niet heb kunnen vinden.’
Dat samengevoel mis je hier?
‘Het verbaast me soms hoe armoedig de verbeelding is van mensen uit de hogere klassen. Als je een bepaalde afkomst hebt of als je vrouw bent, dan hoor je zus of zo te zijn. Ik word daar kriegelig van. Ik zeg niet dat die stereotypes niet bestaan binnen de lagere klassen, maar dat het onder hogere klassen heerst, heeft enorme politieke consequenties.’
Zoals?
‘Als je je eigen geschiedenis niet kent en de vele verhalen die hebben geleid tot wie jij bent of de samenleving waartoe je behoort, dan bepaalt dat ook de manier waarop je de toekomst ziet. Met wie verbind je je? Op wie word je verliefd?
Op wie stem je, wie zie je als vijand? De verbeelding speelt hierin een centrale rol. Als mensen altijd vreemde geesten blijven zonder gezicht, zonder naam, zonder geschiedenis en maar spookachtig door je stad blijven lopen, doet dat iets met hoe je je het leven voorstelt.’
Amsterdam wordt duurder. Wat betekent dat voor de inwoners en vrienden van ons eigen 21e arrondissement?
‘Mensen met minder geld vinden altijd een manier om leven te creëren. Het kapitalistische
systeem sluit mensen uit, maar de wilskracht om te overleven en je te verzetten is groter.’
Je brengt een groot deel van je tijd in het buitenland door. Hou je van reizen?
‘Enorm. Ik verdeel mijn jaar tussen Amsterdam en een andere plek en dat heb ik sinds mijn tweeëntwintigste gedaan, toen ik begon met het schrijven van Oroppa. Ik heb tijd doorgebracht in Caïro, Tunis, Rabat en Parijs. Amsterdam verlaten en er weer naar terugkeren is iets dat me ontzettend inspireert, omdat nieuwe plekken dat gevoel van vervreemding en verbeelding versterken, die me tot schrijven aanzetten.’
Je staat op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs. Wat betekent dat voor jou?
‘Het is natuurlijk een enorme eer, deze erkenning. Het is ook krankzinnig, omdat Oroppa mijn eerste boek is.’
Als je wint, ga je misschien wel tot het establishment behoren.
‘Ik wist dat deze vraag zou komen. Ik heb een boek geschreven en ik heb gestudeerd aan een universiteit. Ik ga niet pretenderen alsof ik er níet bij hoor. Natuurlijk is dat wel zo. Ik ben onderdeel van een soort cultureel establishment en profiteer daarvan. Maar daar moet je wel tegen vechten, vind ik.’
Vanaf het moment dat politiek schrijver
Gabriel García Márquez prijzen won, ging hij uit eten met de dictators die hij eerder bekritiseerde, zei de Chileense schrijver Roberto Bolaño ooit verontwaardigd.
‘Dat is wat er gebeurt. Voor mij is het een mysterie waarom mensen dat doen. Ik hoop dat ik niet hetzelfde lot tegemoet ga, dat ik straks plotseling met Ye�ilgöz op de foto sta.’
Tot slot: mensen lezen de Uitkrant omdat ze er graag op uitgaan. Op welke plekken in Amsterdam kunnen ze zelf het 21e arrondissement gaan beleven?
‘Dat ga ik niet delen, want het is een geheim en bovendien dient het 21e arrondissement zich niet op commando aan. Maar Amsterdam heeft oneindig veel kroegen en elk café heeft de potentie om verrassend te zijn. Ik hou van de Figurantenbar. Ook het Stadsarchief vind ik fantastisch. En bij de Marokkaanse bakker Balans kun je fenomenaal ontbijten. Maar nu niet allemaal daarnaartoe gaan.’
Negen grote culturele instellingen tippen de talenten van nu. Amsterdam Art Week tipt kunstenaar Emre Özakat.
Emre groeide op in Istanbul, waar ruim vijftien miljoen mensen dicht op elkaar leven. Daardoor had hij het gevoel dat hij in een soort bubbel zat. ‘Ik ben opgegroeid met drie vrienden en die zie ik nog steeds. Er heerste grote politieke onrust, waardoor je nooit wist wat er de volgende dag zou gebeuren. Dat heeft mij als kunstenaar enorm beïnvloed.’
Zijn hele leven schilderde Emre al, maar aan de Gerrit Rietveld Academie richtte hij zich op videokunst (‘Ik wist niet meer hoe ik schilderijen relevant kon maken’). Tijdens de coronapandemie, na zijn afstuderen, pakte hij het
schilderen weer op – en bedacht hij iets nieuws: wat als ik digitale kunst ga schilderen? Hij projecteerde vervormde, digitale beelden op lege doeken en overschilderde ze met olieverf. ‘Het contrast tussen het snelle van digitaal en het trage van olieverf vind ik interessant. Ik hou enorm van figuratieve beelden, die trekken vaak meteen de aandacht. Nadat ik ze heb vervormd, moet je nadenken over wat je ziet. Daardoor kijken mensen er langer naar.’ Voor Emre is schilderen uiteindelijk een manier om zijn emoties te uiten. ‘In de schilderijen zie je mijn innerlijke wereld.’
Meer weten over Emre Özakat?
Scan de QR-code met je smartphone en leer hem beter kennen.
Al tien jaar lang is Restaurant The White Room een baken van culinaire uitmuntendheid in het hart van Amsterdam, onderscheiden met een Michelinster. Om een decennium van samenwerking in gastronomie te herdenken, nodigen wij u van harte uit voor het eerste sterrenfestival van de stad. Op een speciale avond, 26 mei 2025, zullen meer dan 16 gevierde Michelin-sterrenchefs uit heel Europa de historische Wintertuin en Grand Ballroom vullen met de verleidelijke aroma’s van hun kenmerkende creaties. Ontdek een verscheidenheid aan stands in marktstijl, maak contact met andere gasten en geniet van voortreffelijke gerechten bereidt door ‘s werelds meest getalenteerde chefs. Vier dit bijzondere jubileum samen met ons mee.
Ontdek de lijst met deelnemende chefs hier
alleen nog huilen. Wáárom doe ik dit?’
Journalist Yasmine Esser besloot de marathon te lopen – zoals steeds meer Amsterdammers. Leuk idee of nóóit meer? (pag. 34)
De Vrijheidssoep op 5 mei is een echte traditie aan het worden. Op veel plekken in de stad kun je aansluiten voor de Vrijheidsmaaltijd en op nog meer plekken (bijvoorbeeld in de I amsterdam Store op Centraal Station) kun je een blik soep voor thuis ophalen. Het soeprecept van dit jaar komt van tv-kok Jet van Nieuwkerk. Samen met haar oma maakte zij een minestronesoep met boerenkool en witte bonen: ‘Mede door de gesprekken met oma realiseer ik me dat vrijheid iets is om elke dag opnieuw te koesteren, te beschermen en te vieren.’ Toch liever zelf koken? Het recept én alle deelnemende locaties vind je op 4en5mei.nl (zoek op ‘vrijheidsmaaltijden’).
In parken struikel je over de rengroepen en een startbewijs voor de TCS Amsterdam Marathon (19 oktober) was nog nooit zo moeilijk te krijgen. Ook journalist Yasmine Esser (36) werd van de ene op de andere dag fanatiek hardloper.
Nu gaat het waarschijnlijk niet meer lukken om de marathon te lopen’, zegt een vriendin. Het is half mei 2024. Ik ben gevallen met de ets. Correctie: het was een botsing met een andere etser omdat ik weer eens te laat van huis was gegaan en als een soort maniak richting het NDSMpontje etste. De boot miste ik. En als ik de mensen om me heen mag geloven, de marathon ook. In de spiegel zie ik twee blauwe ogen en een inke bult. Maar zo snel ga ik me toch niet gewonnen geven?
idee. Helaas waren er alleen nog startbewijzen over voor de hele marathon. In plaats van te balen begon zich een plan te vormen in mijn hoofd. Ik had nog best wat tijd, zou het niet haalbaar zijn om gewoon de volle 42,195 kilometer te rennen?
Best leuk om van je bucketlist te kunnen strepen. Mijn vrienden verklaarden me voor gek, maar ik werd enthousiaster: ik ga dit doen!
SNEL PARCOURS
Het plan om in oktober de marathon te rennen – ja, de hele – was begin april tamelijk spontaan ontstaan. Hardlopen voelt voor mij bijna meditatief, maar zonder doel kom ik niet in actie en blijft het bij vijf kilometer door het Noorderpark op zondagmiddag. De halve marathon van Amsterdam leek me een goed
Zo gek blijk ik nou ook weer niet, want hardlopen – en speci ek marathons rennen – is populair. De TCS Amsterdam Marathon verkocht dit jaar bijvoorbeeld in recordtempo uit; binnen drie maanden waren alle kaarten vergeven. In Rotterdam was het helemaal gekkenhuis, daar waren de zeventienduizend startbewijzen voor de marathon binnen drie úúr
‘Mensen vinden het fijn om ergens naartoe te werken, een doel te hebben’
SLUIT JE AAN
Sunday Run Club is de grootste hardloopgroep van Amsterdam. Elke zondag is er een social run in het Vondelpark, op dinsdag intervaltraining en om de week een langere afstand op zaterdag. Aanmelden via Strava.
Untitled Run Club verzamelt elke zaterdag om 09.45 uur bij de ingang van het Oosterpark voor een rondje van vijf kilometer. Na afloop kun je samen koffiedrinken. Meedoen via Instagram: @untitled.runclub.
Patta Running Team is ontstaan vanuit label Patta. Elke donderdag rennen ze op een andere plek, het tempo is altijd 6:30 min/km (ruim 9 km/u). Locaties en tijden op Instagram: @pattarunningteam.
weg. ‘Hardlopen is al jarenlang de op een na populairste sport in Nederland, na tness’, zegt Paul Hover van het Mulier Instituut, een wetenschappelijk onderzoeksbureau gericht op sport en bewegen. ‘Wat de sport aantrekkelijk maakt, is de laagdrempeligheid. Iedereen heeft het weleens gedaan. Het kan alleen, in een groep, vrijwel overal, op elk tijdstip en het hoeft niet veel te kosten.’ Maar waarom willen mensen meedoen aan een hardloopwedstrijd? ‘Het is voor prestatiegerichte lopers het moment om zich te meten met anderen of een persoonlijk record aan te scherpen. Mensen vinden het jn om ergens naartoe te werken, een doel te hebben. En het is gezellig, je ontmoet gelijkgestemden. Sommige marathons zijn populair vanwege de fantastische route die ze hebben, andere vanwege een snel parcours. Of mensen doen mee omdat het nou eenmaal dichtbij is.’
De populariteit van loopwedstrijden brengt gezondheidswinst met zich mee, zegt Hover. Grappig, want in mijn omgeving willen mensen me vooral ontmoedigen. Vrienden zeggen: dat kan toch niet gezond zijn, zo ver rennen? ‘Het is wel een blessuregevoelige sport. Zorg dus dat je het rustig opbouwt en niet te hard van stapel loopt, ook als je al een goede conditie hebt. Hardlopen vraagt een heel andere belasting van je spieren dan bijvoorbeeld wielrennen.’
DUS NIET GOEDKOOP
zijn? Ik ren 9 kilometer en ben blij als ik mag stoppen. Ik moet er niet aan denken dat ik straks nóg 33 kilometer moet...
Mijn benen stoppen uit
zichzelf. Aan het einde wil ik alleen nog maar huilen
Tja, daarover gesproken. Het is intussen juni. Blessures heb ik niet, maar dat komt misschien omdat ik drie weken niet heb gerend. Eerst was er dat stomme etsongeluk, toen een reisje naar Albanië en daarna griep. Zou de marathon nog haalbaar
Wel kan ik steeds meer genieten van de ochtenden dat ik naar ’t Twiske ren. Onderweg knikken, zwaaien en groeten mensen me en ik krijg zelfs een high ve van een willekeurige passant. Nadeel is dat hardlopen helemaal niet zo goedkoop is als vaak wordt beweerd. Nieuwe schoenen (van levensbelang als je geen blessures wilt) zijn nodig, net als een smartwatch (handig om je hartslag te zien), een vestje (voor je water en telefoon onderweg) en kleding niet te vergeten, anders blijf je wassen. Om over het startbewijs voor de marathon zelf nog maar te zwijgen (dit jaar 140 euro). Maar, bedenk ik opgetogen als ik op een
Vrienden zeggen: dat kan toch niet gezond zijn, zo ver rennen?
ochtend door de stad ets: ik heb ook geld bespaard, want ik heb geen e-bike meer nodig. Mijn conditie is inmiddels zo goed dat ik niet meer bezweet aankom op werkafspraken als het een beetje waait.
Begin september heb ik een inzinking. Er staat een run van twee uur en veertig minuten op het trainingsschema, en het is de hél. Het is warm, ik drink te weinig, ik heb honger. Mijn benen stoppen uit zichzelf. Tot vier keer toe. Op het eind wil ik alleen nog maar huilen. Ik moet nog tien minuten naar huis lopen, maar mijn vriend haalt me op met de ets. Wáárom wil ik dit?
Misschien helpt het als ik me aanmeld voor een rengroepje?
Vooral in het Vondelpark stikt het ervan. De trend is overgewaaid uit steden als Londen en New York. Een van de grootste running clubs
in onze stad is Sunday Run Club (28.000 volgers op Instagram, bijna 6500 op Strava), opgericht door Sophie Nordenhed. ‘We organiseren meerdere runs per week in het Vondelpark en in de lente en zomer komen er tussen de 70 en 150 mensen op af’, vertelt ze. ‘Ik begon met de renclub omdat het me leuk leek met anderen hard te lopen in plaats van alleen.’ Ze gelooft dat de clubs zo populair zijn omdat het een leuke manier is om o ine mensen te ontmoeten. ‘Het is gratis en we rennen op verschillende tempo’s, dus het is toegankelijk voor iedereen. Daarnaast kan een groep je helpen om gemotiveerd te blijven.’
Eindelijk is het 20 oktober, de dag van de marathon. In het startvak moet ik mijn best doen niet emotioneel te worden. Dit is het dan. Na maandenlang trainen en al die
momenten van afzien, met zo veel mensen om me heen die hetzelfde gaan doen. Ondertussen stromen de berichtjes met succeswensen binnen; ik voel me een soort van jarig. De eerste tien kilometer gaan zo voorbij, wat een gezelligheid overal. De route langs de Amstel voelt wel oneindig, wanneer komt de brug nou? En net als ik rond een kilometer of 26 een dipje hebt, staan daar twee vriendinnen te juichen. Verderop, bij 37 kilometer, houden een paar bekende supporters me opnieuw op de been. En dan komt het Olympisch stadion in zicht. Ik pers er nog een sprintje uit en... Eindtijd: 4,25 uur. Het is gelukt! Ik ben moe, maar euforisch. Wat wás dit leuk. En eh, een eenmalig bucketlistding? Dit jaar sta ik natuurlijk weer aan de start, want ik denk dat ik het ook wel onder de vier uur kan... Pas dus op als je overweegt te gaan hardlopen. Voor je het weet kun je niet meer stoppen.
Remote werken: klinkt mooi, maar het betekent vaak ook dat je aan je niet zo arbo-proof eettafel zit te vereenzamen. Er ís een beter alternatief. En wel in het lab van de oude kauwgomballenfabriek.
Achter de muren van de iconische kauwgomballenfabriek, die in 2003 z’n deuren sloot, vind je nu flexwerkplekken van alle gemakken voorzien, vergaderruimtes en plaats voor evenementen – eigenlijk alles wat je in een kantoor zoekt. Maar dit is niet zomaar een kantoor. Bij Social Impact Factory word je binnen niet begroet door cubicles en
kunstplanten, maar door een
interieur bomvol kleur, sapjesbar, airhockeytafel en zelfs kauwgomballenmachines die knipogen naar het verleden van het pand. Bij Social Impact Factory kom je natuurlijk om te werken, maar vooral ook om
geïnspireerd te raken en te verbinden met andere (creatieve) ondernemers en wereldverbeteraars. Mensen met wie je ervaringen kunt uitwisselen of samen tot duurzame oplossingen kunt komen voor sociale kwesties. Het doel van SIF? Van social
impact het nieuwe normaal maken. Of je nu zzp’er bent of voor een organisatie werkt: iedereen met hart voor maatschappelijke verandering vindt hier dus een plek. Dat kan met een abonnement, maar ook vrijblijvend: een werk- of vergaderplek boek je zo via de site. Kijk vooral ook goed om je heen, want overal zie je producten van impactmakers die hier werken. Wie weet ontmoet je de makers ervan bij de koffiemachine of beter: bij de gezamenlijke lunch. Of de borrels. Of de masterclasses, workshops of gewoon op het dakterras, want dat wordt hier geregeld. En die koffie is niet alleen duurzaam, hij smaakt ook goed. Wat wil je nog meer? Willem Fenengastraat 2, socialimpactfactory.com
Je begint met een biertje, proeft Miljuschka’s cheesecake(s), geniet van natuurwijn en een sterrenmaaltijd en eindigt met dumplings. Oftewel: foodfestivalmaand mei is geopend!
1. FREEDOM FOOD FESTIVAL
Vier de vrijheid tijdens dit grote foodfestival op het Museumplein. Met smaken van over de hele wereld, terrasjes om lekker te zitten, dansoptredens en workshops. 5 mei, Museumplein, gratis
2. TAPT FESTIVAL
Nog niet uitgefeest na Bevrijdingsdag? Dan is dit de perfecte afsluiting van je (korte) week. Dit jaar viert borrelfestival Tapt haar tienjarig jubileum en de bieren, wijnen en cocktails vloeien zoals altijd rijkelijk. Met foodtrucks, muziek, spelletjes en hopelijk mooi weer zit je helemaal goed in het Flevopark. 9 & 10 mei, Flevopark, v.a. € 15,90
3. DISCODIP
Van bao buns tot cheesecake en van livemuziek tot een reuzenrad. Tijdens het culinaire festival DiscoDip, georganiseerd door Miljuschka Witzenhausen (van haar kookprogramma’s, site en magazine), kun je niet alleen lekker eten maar je ook tot in de late uurtjes vermaken. 23 t/m 25 mei, Land van Bosse, Amstelveen, v.a. € 25
4. VI.NO.SO NATUURWIJNFESTIVAL
De een zweert erbij, de ander begrijpt er niets van: natuurwijn. Tijdens VI.NO.SO kun je je in elk geval helemaal onderdompelen in het bubbelige goedje (niet letterlijk!), met ruim zestig boeren
uit Europa en Argentinië die hun beste wijnen meenemen. Er zijn ook warme en koude hapjes, die uiteraard perfect pairen.
25 & 26 mei, Hotel de Goudfazant + FC Hyena, v.a. € 23,50
5. MICHELIN FESTIVAL
Amsterdams allereerste Michelin Festival! Zestien sterrenchefs uit Europa koken eind mei in het Anantara Grand Hotel Krasnapolsky. Ze maken hun signatuurgerechten en speciale creaties à la minute, in kleine porties, zodat je alles kunt proeven.
26 mei, Wintertuin & de Grand Ballroom van Anantara Grand Hotel Krasnapolsky, v.a. € 235
6. ROLLENDE KEUKENS
Vaste prik: tijdens het hemelvaartweekend staat Rollende Keukens op het Westergasterrein. Meer dan honderd keukens op wielen, uit eigen land én van over de grens, met livemuziek op meerdere podia.
28 mei t /m 1 juni, Westergasterrein, gratis
7.
Dumplings, fried rice, bao buns, sushi, loempia’s, noodles. De Aziatische keuken is al om van te watertanden, maar aan de IJpromenade waan je je helemaal in de smalle straatjes van Vietnam of op het strand van Bali. Naast lekker eten zijn er ook workshops, optredens en een (food)markt. 30 mei, IJpromenade, gratis
Na mei gaat het nog even door met de foodfestivals: zo kun je naar Bacchus wijnfestival, Trek, het Amsterdamse Terrassenfestival en iets verder weg naar Haarlem Culinair. Scan de QR-code voor alle foodfestivaltips deze zomer.
nieuw in de stad
Elke maand lichten we de nieuwste eetzaken en shoptips uit. Zoals
Trattoria Boretti en funky kledingzaak
tekst Amber Brandenburg en Britt Dittner (shoppen), One’sy en Tewa Muller (eten)
Ze ging van Vinted naar een eigen kraam op festivals en markten, toen pop-up stores en uiteindelijk een eigen winkel. Sarah van Wijnen (26) maakte van haar hobby haar werk en besmette vriend Stef Vonk (32) ook met het vintagevirus. Ze zeiden allebei hun kantoorbaan in de sales op en runnen nu Rips Vintage. Stef: ‘De beste keuze die we ooit gemaakt hebben. Het is zó leuk om mensen blij te maken met onze vondsten.’ En die vondsten komen samen in een funky interieur, gemaakt door goede vriend en gra ti-artiest Phylos Donkertino.
Alle kleding die na een maand nog in de winkel hangt, gaat naar de vestiging in Tilburg of wordt gedoneerd aan De Regenboog Groep, een organisatie die zich inzet voor kwetsbare Amsterdammers. ‘Het is jn iets terug te doen voor mensen uit de buurt die het nodig hebben.’ Er zijn
UNWIND JEWELRY
Toe aan wat nieuwe accessoires? Bij Unwind Jewelry liggen de hipste en toch betaalbare sieraden voor je uitgestald, allemaal ontworpen door Lisa Romee. Je vindt al dat moois ook iedere zaterdag en maandag op de Noordermarkt. Runstraat 29, unwindjewelry.com 2
ook regelmatig evenementen, zoals een private shopping night. Maar ook de ‘fill a bag’-avonden zijn in trek. Niet gek, want je scoort er al voor twee tientjes een volle tas. ‘Binnenkort organiseren we ook een één-plus-éénactie. Houd onze socials in de gaten.’ Ferdinand Bolstraat 112, ripsvintage.com 1
JOE’S HOT-SHOP
Prikkel je smaakpapillen met de hete sauzen van Joe’s Hot-Shop, de eerste hetesauzenwinkel van Nederland. In het stadscentrum vind je álle scherpe sauzen die je kunt bedenken, van crispy chili oil (lichte loopneus) tot Carolina Reaper-olijfolie (rollend over de grond). Maar stap vooral ook binnen voor workshops en proeverijen. Haarlemmerstraat 46, joeshotshop.com 3
WAGAYA JAPAN ONIGIRI
Wagaya Japan zit een beetje verstopt in metrostation Wibautstraat, maar voor de elf verschillende soorten onigiri wil je een (tussen)stop maken. De rijstballen met zeewier zijn er in smaken als tonijnmayonaise, rundvlees met kaas en teriyaki-kip. Wibautstraat Metrostation, wagaya.nl
In de Staatsliedenbuurt kent iedereen snackbar
De Buurman. Die zit nu ook in Nieuw-West, onder de naam De Buurman Farouk. Al hebben ze er geen patat of de razendpopulaire falafel, maar wel koffie, zoet en focaccia’s uit eigen oven.
Postjesweg 143, debuurman-farouk.nl
Na vestigingen in Mechelen en Antwerpen is ‘urban Italiaans restaurant’ Trattoria Boretti nu ook neergestreken aan de Amstel. Witte muren met groene geglazuurde tegels, een groot terras in de zon en gasten aan de limoncello-spritz: het is bijna alsof je op Sicilië zit. De menukaart is ook wat je van een Italiaans restaurant verwacht, met primi als burrata en pinsa’s (een soort kruising tussen een pizza en een focaccia), veel soorten pasta’s en risotto’s en natuurlijk tiramisu en sgroppino. We beginnen met de bruschetta, geserveerd met parmaham, burrata en verse tomaat. De burrata is heerlijk zacht, al had het brood wat ons betreft iets minder krokant gekund. Daarna kiezen we voor de pasta alla ragù, een gerecht met een rijke saus van rundvlees die acht uur lang heeft gesudderd. De saus is prima, maar was nog lekkerder geweest als-ie wat smeuïger was. Na laten we de citroenmeringuetaart aan ons voorbijgaan en nemen we de tiramisu, die ons wordt aanbevolen door de vriendelijke en attente bediening. Het dessert is niet zo vol en romig als we hem kennen, maar de portie is dan wel weer royaal: ruim genoeg om te delen. Al met al is Trattoria Boretti een zomerse aanwinst voor de stad, zeker met dat grote terras aan het water. Weesperzijde 147, trattoriaboretti.com 4
Om de hoek van hun koffietent Gentle Place openden de eigenaren in maart broodjeszaak Fridays. Daar beleggen ze verse broodjes met oesterzwammen, kip of jackfruit (altijd één vegan optie). Afhalen kan, of neem plaats aan de bar. Asterweg 171, @fridaysamsterdam
Jeneverstad, porseleinpionier en bakermat van de chocola: Weesp kent een rijke arbeidersgeschiedenis. Maar ook op het gebied van cultuur én natuur heeft het stadje genoeg te bieden, ontdek je op 17 mei zelf tijdens 24 uur Weesp.
tekst Nathalie van den Berg illustratie Barbara van den Berg
Met de Vecht die erdoorheen stroomt, molens aan de horizon, grazend vee in de weilanden en forten als herinnering aan het vestingverleden, oogt Weesp als een oudhollands stadje. Maar er is veel veranderd. Waar ooit soldaten paraat lagen en werkers de pakhuizen vulden, vind je tegenwoordig kunstenaars, kaasboeren en cultuur. Neem het oude stadhuis, van architect Jacob Otten Husly: tot 1811 werd daar rechtgesproken, nu is het een gemeentemuseum vol Hollands porselein. Weesp kreeg een eigen theater en vervallen huizen werden in volle glorie hersteld. Volgens Dick Spel, geboren en getogen Weesper, zette de transformatie zo’n vijftig jaar geleden pas echt in. En sinds de jaren negentig kwam er steeds meer tot bloei. ‘Kunstenaars kraakten toen het militaire terrein Het Domijn.’ Sinds 2022 hoort Weesp o cieel bij Amsterdam, een transitie waar zeker niet elke inwoner blij mee is. Ook Dick, oud-wethouder, had het liever anders gezien. Nu is het volgens hem belangrijk dat er meer oog komt voor Weesp binnen het Amsterdamse
DICK SPEL (63)
Als rasechte
Weesper heeft Dick de stad aardig zien veranderen – en daar vaak ook zelf aan bijgedragen.
Als oud-wethouder en nog altijd actieve vrijwilliger, vertelt hij graag over zijn Weesp.
bestuur. ‘Het is onomkeerbaar Amsterdam geworden, dus we moeten nu vooruitkijken en zorgen dat het karakter van Weesp behouden blijft.’ En waar dat karakter goed naar voren komt, weet Dick als geen ander.
Hier bakken ze volgens Dick de beste weespermoppen, het bekende amandelkoekje. Gemaakt van lokale ingrediënten, zoals meel van korenmolen De Vriendschap, melk van De Groene Gri oen en appels van boomgaard Drogenbroek. Nieuwstad 64, bakkerij-muhl.nl
24 UUR WEESP: ga hem zelf proeven bij bakkerij Cor Mühl, die enige, echte weespermop.
2
Weesp is een vestingstad binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam – gebouwd om de vijand tegen te houden. Door ruimtegebrek verrezen er houten huizen op de vuurlinie, zodat ze snel in brand gestoken konden worden als het nodig was. ‘Het ontwerp is zo iconisch dat je zelfs in een ‘vuurlinie-
huisje’ kunt varen.’ Stap aan boord van De Vuurlinie bij Café ’t Helletje. Utrechtseweg & Stationsweg 13
3 MOLEN ’T HAANTJE
In 1663 werd in Amsterdam molen De Stamper gebouwd, niet ver van het Rijksmuseum. De kap ervan verhuisde in 1820 naar Weesp en kwam op de onderbouw te staan van wat nu molen ’t Haantje is. Het is een van de twee overgebleven wipstellingmolens van Nederland. Dick: ‘Tijdens Open Monumentendag kun je binnen kijken, maar ook vanbuiten is het een plaatje.’ Korte Stammerdijk 17, molenhethaantje.nl
DE GROENE GRIFFIOEN
Verse eieren kopen, melk tappen, varkens voeren en je eigen groente plukken? Het kan allemaal bij deze biologische boerderij. Dick: ‘Vroeger kende ik het buitengebied nauwelijks. Nu ik er vlakbij woon, voelt het alsof ik altijd op vakantie ben, van alle gemakken voorzien.’
Lange Muiderweg 18a, degroenegriffioen.nl 24 UUR WEESP: maak hier je eigen bijenwasdoek: een handig en duurzaam alternatief voor plastic.
HET DOMIJN
Aan de rand van een industrieterrein, op een voormalig militair complex, vind je een broedplaats voor creativiteit: van theater tot beeldende kunst, literatuur, decorbouw en meer. Dick: ‘Ik kan me nog goed herinneren dat die gekraakt werd door kunstenaars die in Amsterdam niet meer terecht konden. Nu ga ik er elk jaar met veel plezier naartoe tijdens een festival of open dag.’ Bloemendalerweg 51, hetdomijn.nl
24 UUR WEESP: volg de routes in het zand en kom langs verschillende workshops, voorstellingen en tentoonstellingen.
24 UUR WEESP
Op zaterdag 17 mei vindt 24 uur Weesp plaats: een dag vol sportieve, kunstzinnige en culturele activiteiten voor jong en oud, zoals workshops, lekker eten en zelfs trouwen voor een dag! Kijk op de site voor alle activiteiten en adressen. iamsterdam.nl/24uur
t.w.v. €21,99 aanbieding
3x twee tickets voor de voorstelling op 24 mei t.w.v. € 28 p.p.
In de meeslepende muziektheatervoorstelling Queen of Disco, A Mighty Real Story wordt ‘disco music’ verbeeld door het leven van disco-icoon en flamboyante LGBTQ-activist Sylvester. Een verhaal over identiteit, emancipatie, activisme en de impact van de aidspandemie. Maar ook over hoe de dansvloer door disco een arena is geworden voor vernieuwing.
Je kunt t/m 19 mei meedoen aan deze winactie
Wat als je familieleden verraders blijken te zijn? Blijf je zwijgen?
Of doorbreek je de stilte en ga je graven naar de waarheid?
In Het verraad van de Jordaan vertelt Stephanie Biesheuvel het verhaal van haar omstreden familie. Ze sprak met familieleden en tijdgenoten, om zo de waarheid boven tafel te krijgen.
Dit is het verzwegen verleden van een Amsterdams NSB-gezin en hun jarenlange zwijgen wordt nu eindelijk doorbroken. Op=op!
Ga naar iamsterdam.nl/acties
3x tickets voor MINIVROG trampoline jump (ouder + kind) sessie van 45 min, incl. tramposokken, t.w.v. € 15 p.p. Bij VROG op het Waterlooplein kunnen kinderen van 2 t/m 5 jaar jumpen met mama, papa of verzorger. Trampolinespringen is geweldig voor de balans en motoriek. Hier kun je vrij en veilig springen en spelen. Geldig op woensdag, zaterdag of zondag, 10.30 uur.
Je kunt t/m 26 mei meedoen aan deze winactie
MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES? iamsterdam.nl/agenda
‘Zat ik weer in de bus richting Buitenveldert, dronken met mijn tong tegen de ruit’
Acteur (en tegenwoordig ook buschauffeur) André Dongelmans over ‘zijn’ Amsterdam (pag. 58).
Stel je de aarde voor als een toren van Jenga-blokken. Elk blokje staat voor een onderdeel van het ecosysteem, van bijen en bomen tot bodems en bacteriën. Hoe meer blokjes verdwijnen, hoe instabieler de toren wordt. Maar gelukkig: die toren kun je weer verstevigen. Zelfs kleine acties maken verschil. Het Aardbewoners Festival draait om dat idee van planetary health. Tijdens het festival zijn er familieworkshops, bezoek je gratis de musea van ARTIS (met expo Onderstebodem) en leer je alles over ecosystemen van de dierverzorgers. Een vierdaagse die viert dat alles en iedereen op deze planeet verbonden is. 29 mei t/m 1 juni, ARTIS artis.nl/aardbewonersfestival
POP
CASSIA
Het Britse trio Cassia combineert de opgewekte indiepop van bands als Foals en Vampire Weekend met de jazz-afrobeats van Fela Kuti en Ebo Taylor, aangevuld met Amerikaanse folk-invloeden, tot een uniek en aanstekelijk geluid. do 01 mei 20:30, Tolhuistuin, € 23,70
JENNIE LENA & THE FREE SOULS
Jennie Lena's muzikale roots liggen in een divers palet van stijlen waaronder soul, blues en rock 'n soul. In 2025 verschijnt haar nieuwe plaat, die Jennie samen met producer Marlon Pichel schreef, met thema’s als leven en dood, eenzaamheid, eigenwaarde en de onophoudelijke strijd tussen pijn en hoop. vr 02 mei 20:30, Q-Factory, € 31,50
GEEF MIJ MAAR AMSTERDAM Voor de tweede keer wordt AFAS Live omgetoverd tot Jordanees café. Een gezellige avond met onder anderen Yves Berendse, Wesly Bronkhorst, Quincy, Peter Beense, Robert Leroy én met Sven Versteeg als gastheer.
02 t/m 03 mei 20:00, AFAS Live, € 55,-
VIVE LA FÊTE
Vive la Fête, de Belgische electro-kitsch popband is terug met nieuwe muziek. De eerste single ‘Sauvage’ blijft trouw aan de sound waar de band om bekend staat en zet de toon voor de onlangs verschenen EP ‘Les Sauvages’. za 03 mei 19:30, Melkweg, € 25,90
WAJDI RIAHI TRIO
Deze aanstormende band uit Brussel mengt weelderig pianospel met trance-opwekkende Stambeli-ritmes. De drie musici vormen al vijf jaar een hechte eenheid in de Belgische jazz. De jonge pianist Wajdi treedt op met contrabassist Basile Rahola en drummer Pierre Hurty. zo 04 mei 21:00, Bimhuis, € 16,JOEBOY
Joeboy is een van de grootste namen in Afrobeats. Hij heeft samengewerkt met bekende artiesten zoals Diplo, CKay en Mr Eazi. Zijn nummers bevatten invloeden uit Afrikaanse en Caribische muziek. De Nigeriaanse zanger en songwriter scoorde een enorme hit met ‘Sip (Alcohol)’. wo 07 mei 19:00, Melkweg, € 32,20
SVEN RATZKE
WE COULD BE HEROES
Rasentertainer Sven Ratzke duikt voor een laatste keer in het magische Bowie-universum met 'We could be heroes!' Als geen ander weet Ratzke op authentieke en virtuoze wijze de nalatenschap van de groten der aarde te vertolken. Gewapend met nieuwe zinderende arrangementen en een fenomenale band neemt hij het publiek mee op een muzikale
ZIE JE DIT SYMBOOL?
reis die ontroert en raakt.
07 t/m 09 mei 20:30, DeLaMar, € 19,50
ARRECIFE
Arrecife is een singer-songwriter duo gevormd door Daniel Schneck en Lena López uit Buenos Aires, Argentinië. Ze spelen eigen nummers en zijn beïnvloed door traditionele Argentijnse folklore en tango, maar ook door genres als folk, rock, pop en meer. do 08 mei 20:30, Café De Roode Remise, gratis
DECLAN WELSH & THE DECADENT WEST
Declan Welsh & The Decadent West is een Schotse postpunk en indierockband met scherpe, maatschappelijk geladen teksten. Hun muziek combineert rauwe energie met meeslepende melodieën en dansbare ritmes, en zweeft hiermee in het midden tussen de woede van Idles en de poëtische finesse van Arctic Monkeys. vr 09 mei 20:30, Tolhuistuin, € 17,50
SOPHIE STRAAT'S PROTESTFEST 3
De opbrengst van Sophie Straat's Protestfest 3, wat plaatsvindt in alle zalen van Paradiso, wordt volledig gedoneerd aan een goed doel. Protestfest III omvat niet alleen haar eigen optreden, maar ook bijdragen van verschillende gastsprekers en artiesten waaronder Devon Rexi, Ploegendienst, Sef en Nilab Ahmadi. za 10 mei 18:30, Paradiso, € 25,70
JOHN ENGELS 90
John Engels is al decennialang één van de swingendste jazzdrummers in Nederland. Hij deelde het podium met Chet Baker, Stan Getz, Ray Brown, Hank Jones en vele anderen. Voor dit verjaardagsconcert vormt hij een trio met trompettist Jan van Duikeren en contrabassist Tobias Nijboer met meerdere speciale gasten, onder wie vocalist Francien van Tuinen en pianist Juraj Stanik.
zo 11 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-
THE SWELL SEASON
Markéta Irglová en Glen Hansard speelden in 2007 samen in de film 'Once' en schreven samen de soundtrack 'Falling Slowly'. Sinds het succes van 'Once' heeft Irglová drie studioalbums uitgebracht. Hansard heeft vijf studioalbums uitgebracht, waarvan de meest recente 'All That Was East Is West Of Me Now'. Het duo zet hun muziekproject voort onder de naam The Swell Season bekend van het album 'Strict Joy'. di 13 mei 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 50,40
AMSTERDAMS ANDALUSISCH
ORKEST - DE STEM DIE
DOORKLINKT
Het Amsterdams Andalusisch
Dan krijg je met de Stadspas korting. Met de Stadspas kun je gratis of met korting naar culturele activiteiten. Kijk op amsterdam.nl/stadspas
Orkest viert de erfenis van Umm Kulthum, icoon van de Arabische cultuur. Het programma verbindt verleden met heden en laat zien hoe de legendarische diva nog altijd hedendaagse musici inspireert. Zo wordt haar werk telkens weer op nieuwe, frisse manieren geïnterpreteerd. Een ode aan de zanglegende en haar invloed op andere sterren. vr 16 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 35,-
METROPOLE ORKEST & JASPER BLOM - METROPOLARITY
Mandingo-volk te combineren met Arabische muziek en Amerikaanse blues. Met prachtige, ontroerende liedjes als resultaat. di 20 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-
Samen met het Metropole Orkest en zijn kwartet, bestaande uit gitarist Jesse van Ruller, drummer Martijn Vink en bassist Frans van der Hoeven, lanceert tenorsaxofonist en bandleider Jasper Blom het nieuwe album Metropolarity. Volgens Boy Edgar Prijswinnaar Blom is het een droom die uitkomt: zijn muziek tot leven te horen komen in grootse, kathedrale soundscapes, uitgevoerd door vijftig fantastische musici.
MUZIEKGEBOUW AAN ‘T IJ, 28 MEI
DIVORCE
Divorce veroverde de indiescene met hun explosieve debuut EP Get Mean. Al snel volgde het breder georienteerde Heady Metal. Het viertal uit Nottingham haalt inspiratie uit acts als Mitski, Big Thief en Tom Waits en combineert diverse stijlen waaronder country, indie en americana in hun muziek. Onlangs verscheen hun debuutalbum Drive to Goldenhammer. Een band om in de gaten te houden.
BITTERZOET, 15 MEI
ROOS REBERGEN & SUNSUNSUN ORCHESTRA
Vorig jaar verscheen het titelloze debuutalbum van Roos Rebergen met het SunSunSun Orchestra waarin vertrouwde Roosbeef nummers in de unieke arrangementen van Tim Vandenbergh een compleet nieuwe dimensie kregen. Het strijkensemble heeft een typerend eigen geluid met een focus op klankkleur, groove en ritmiek. za 17 mei 20:30, Het Zonnehuis, € 28,70
TYPHOON - LIVE AT AMSTERDAMSE BOS Met diepgaande teksten en een veelzijdige muzikale stijl weet de Nederlandse hiphopmuzikant Typhoon grote thema’s als liefde, geloof, keuzes en slavernij op een persoonlijke en verbindende manier over te brengen. Zijn muziek is een viering van het leven, met de boodschap dat we genoeg zijn zoals we zijn. za 17 mei 18:00, Amsterdamse Bostheater, € 51,70 t/m € 56,20
COAST CONTRA
De hiphopgroep Coast Contra uit Los Angeles bestaat uit vier unieke mc's. Ras Austin, een stijlvolle rapper met tonnen charisma en vernieuwende flows, Taj Austin, een scherpe tekstschrijver met een talent voor woordspelingen, RioLoz, met zijn herkenbare stem en onorthodoxe flows, en Eric Jamal, een storyteller met eindeloze punchlines en energieke performances. Een frisse wind in de hiphopscene. MELKWEG, 13 MEI
MUSA
Met 'Pour Choeur et Orgue' presenteert het kamerkoor Musa, onder leiding van Peter Dijkstra, een Frans programma waarbij de hoofdmoot gevormd wordt door werken van Pierre Villette, die studeerde bij de Franse organist en componist Maurice Duruflé. zo 18 mei 14:15, Orgelpark, € 17,50 t/m € 25,-
LAEL NEALE
Lael Neale maakt minimalistische dronepop met poëtische diepgang en een rauwe, intieme sfeer. De Amerikaanse combineert invloeden van Dionne Warwick tot Spacemen 3, met haar kenmerkende Omnichord als kloppend hart van haar dromerige sound. In mei presenteert ze haar nieuwe album, 'Altogether Stranger'. ma 19 mei 20:00, Doka, € 16,50
BOUBACAR TRAORÉ
De legendarische 83-jarige Malinese bluesmuzikant Boubacar Traoré maakte begin jaren zestig furore door als eerste de West-Afrikaanse muziek van zijn
DAVID VOS, JOERI DE GRAAF, DJOEKE KLIJZING, REMCO SIETSEMA - ’N PIKKETANISSIE
Zanger David Vos, gitarist Joeri de Graaf, cellist Djoeke Klijzing, en met de onnavolgbare zanger en accordeonist Remco Sietsema als speciale gast, brengen repertoire uit de voorstelling '‘n Pikketanissie' uit 2006. Met klassiekers als 'Aan de voet van die mooie Wester' en 'de Dievenwagen', maar ook het relatief onbekende 'Jordaan Epos' van Louis Davids. wo 21 mei 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 20,-
OTOMO YOSHIHIDE’S NEW JAZZ QUINTET
Otomo Yoshihide’s New Jazz Quintet is een Japanse experimentele band onder leiding van gitarist, turntablist, producer en componist Otomo Yoshihide. Wat John Zorn deed in New York, deed Otomo Yoshihide in Japan: een radicale, bevrijdende ommezwaai geven aan de jazz door voortdurend nieuwe samenwerkingen aan te gaan met de meest uiteenlopende musici en geluidskunstenaars. do 22 mei 20:30, Bimhuis, € 19,SUGARHILL GANG & FURIOUS 5 Nederlandse hiphopfans kunnen zich opmaken voor een historische avond. Tijdens deze avond sluiten ook hiphoppioniers Grandmaster Melle Mell en Scorpio van Furious 5 zich aan bij Sugarhill Gang, bekend om zijn baanbrekende muziek en de hit 'Rapper's Delight'. vr 23 mei 20:30, Q-Factory, € 63,50 EZGI KÖROĞLU - TRIBUTE TO SEZEN AKSU
Zangeres Ezgi Köro˘glu en het reART Ensemble spelen hits als 'Kaybolan Yıllar', ‘Seni Yerler’, ‘ Istanbul Istanbul olalı', ‘Rakkas’ en ‘Sen A˘glama’ in een ode aan Sezen Aksu, de grootste diva van de Turkse muziek. za 24 mei 20:30, Podium Mozaïek, € 27,-
ENJI
Zangeres Enji kan zich meten met de besten, maar aan het begin van haar doorbraakalbum 'Ulaan' maakt ze meteen duidelijk waar ze vandaan komt: uit Mongolië, wat haar uniek maakt in de vocale jazz. Zeker ook omdat ze zingt in haar moedertaal, die ze op vanzelfsprekende wijze laat samenvloeien met melodieuze, soulvolle jazz. za 24 mei 20:30, Bimhuis, € 18,-
ALABASTER DEPLUME
Alabaster DePlume, de artiestennaam van Gus Fairbairn uit Manchester, is een muzikant, componist en dichter die bekend staat om zijn bijzondere mix van jazz, folk en spoken word. Zijn muziek heeft een warme, rustgevende sfeer, opgebouwd uit eenvoudige, herhalende melodieën met een magische sfeer za 24 mei 20:30, Het Zonnehuis, € 24,70
MEETSYSTEEM
Meetsysteem presenteert zijn nieuwe album 'Gekleed In Het
Donker, Ze Vroegen Niks': een multidisciplinaire avond waarin muziek, poëzie en performance samenkomen. Het project vervaagt de grenzen tussen pop, electronica en poëzie, en nodigt het publiek uit op een zintuiglijke reis door taal en betekenis. zo 25 mei 20:00, Paradiso, € 14,-
FIDDLER'S GREEN
Ierse Speedfolk: met dit muziekgenre heeft Fiddler’s Green een reputatie opgebouwd als een van de beste live-acts in Duitsland. Met in het voorprogramma Mourning Wood, een gloednieuwe folkmetalband uit Nederland zo 25 mei 20:30, Q-Factory, € 25,-
I'M WITH HER
I’m With Her bestaat uit Sarah Jarosz, Aoife O’Donovan en Sara Watkins. Drie gevierde songwriters die hun strepen in de americana en folkmuziek meer dan hebben verdiend. De liedjes blinken uit in muzikaal vakmanschap en betoverende harmonieën. ma 26 mei 20:30, Paradiso, € 31,30
SALIF KEITA
Salif Keita, ‘the Golden Voice of Africa', kondigde zijn afscheid aan in 2018. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en nu is deze pionier van de Afropop terug met een fenomenaal akoestisch album, 'So Kono'. di 27 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-
BODINE MONET
De Nederlands-Canadese singersongwriter Bodine Monet raakt luisteraars met eerlijke, warmhartige folkpop en persoonlijke verhalen. In de drukte vindt ze rust in muziek en natuur. Na het succes van ‘tears Like Rain', werkt ze nu aan de release van haar debuut EP.
di 27 mei 20:00, Melkweg, € 13,80
DONNY BENÉT - LIVE AT AMSTERDAMSE BOS
De Australische muzikant en producer heeft een voorliefde voor analoge synths, strakke baslijnen en een sound die ergens tussen Italo disco, yacht rock en funk balanceert. Met albums als ‘the Don’ en ‘Mr. Experience’ groeide Benét uit tot een cultfenomeen. Zijn muziek knipoogt naar de jaren ’80, maar is meer dan nostalgie: het is oprecht, eigenzinnig en vooral onweerstaanbaar dansbaar.
za 31 mei 18:00, Amsterdamse Bostheater, € 45,95 t/m € 50,45 HET AMSTERDAMS SMARTLAPPEN KOOR Lachen, zingen en huilen met Het Amsterdams Smartlappen Koor. Stilletjes luisteren en huiveren bij ‘De schooier en zijn hond’, ‘De dievenwagen’ en ‘Een vrouw die niet deugt’. Van harte en uit volle borst meezingen met ’De afgekeurde woning’, ‘Ach vaderlief toe drink niet meer’, ‘De smokkelaar’ en ‘Geef mij maar Amsterdam’ en liedjes van Tante Leen.
za 31 mei 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 15,CLUBBING
THEATER VAN DEYSSEL FESTIVALDJ MAMAKIL
Dj MamaKil is een artiest die de ervaring van queer vluchtelingen uit de Swana- en Mena-regio vertaalt. Een experimentele dj met een focus op rurale trance,
VOLTAGE CONTROL
AMSTERDAM & ELEKTRIK CAFÉ PRESENT: TAMIX, MONO-POLY & 0 0 0
DJRUM EN OBJEKT
HIGH ELEMENTS: 360° DJ
BOOTH
DJ JP, vroeger vaak in de Melkweg te horen tijdens de HQ avonden, brengt een ode aan de muziek uit zijn hoogtijdagen door een selectie trance- en hardhouse dj’s midden op de dansvloer te plaatsen, in een zogenaamde 360° Booth. Met onder anderen Part Time Killer, Vizionn, Aishia en natuurlijk JP zelf.
MELKWEG, 16 MEI
Noord-Afrikaanse beats en traditionele sounds.
01 t/m 02 mei 22:00, Frascati, gratis
EELKE KLEIJN LIVE PRESENTS CONNECTED ALBUM RELEASE
De Nederlandse dj Eelke Kleijn draait al 20 jaar zijn melodische techno-producties over de hele wereld. Zijn nieuwe album ‘Connected’ is een album die voor hem voelt als een vergrenzing van zijn muzikale grenzen, met een nieuwe focus op downtempo grooves en doordachte vocalen. ‘Connected’ is tegelijkertijd een van de grond opgebouwde live show, die gepresenteerd wordt in een clubnacht met dj’s Corren Cavini en Mitch de Klein. vr 02 mei 23.59, Paradiso, € 31,80
MARSH Marsh is een van de sterren van de melodieuze house-scene. Sinds zijn opkomst heeft hij een onderscheidende warme, emotionele sound gecreëerd. Geïnspireerd door zijn tienerliefde voor de emotioneel rijke trance uit de vroege jaren 2000 en de muzikale invloeden van crossover drum
Toch bijzonder: Djrum en Objekt, twee spectaculaire dj’s met een neusje voor vernieuwende clubmuziek, staan ogenschijnlijk achteloos naast elkaar op deze line-up. Er zijn weinig dj’s die zo technisch zijn en toch met zoveel gevoel draaien als Djrum. De sound van Objekt is net zo diep, maar wat helderder en strakker. Een gouden combinatie, deze geniale Britten samen op één avond. RAUM, 2 MEI
TIJDREIS
Hou je van Nederlandstalige hiphop en was je al op leeftijd toen Ronnie Flex doorbrak? Dan ga je je op deze avond zeker thuisvoelen in Paradiso, waar nederhopgrootheden als Brainpower, Lange Frans en Jayh met alle liefde nog één keer hun hits voor je uit het vet zullen halen.
PARADISO, 30 MEI
& bass acts zoals Pendulum, heeft hij deze uiteenlopende invloeden samengebracht in een meeslepende en soulvolle eigen stijl. zo 4 mei 19:30, Melkweg, € 18,40
¥ØU$UK€ ¥UK1MAT$U De Japanse ¥ØU$UKU€ ¥UK1MAT$U wordt niet voor niets als favoriete dj van velen beschouwd vanwege zijn absurde beheersing van de decks. In zijn sets verbindt hij naadloos elk denkbaar genre met elkaar. ma 05 mei 19:00, Paradiso, € 26,20
RIVAL CONSOLES
Rival Consoles is het project van de Britse producer Ryan Lee West, die bekend staat om zijn unieke mix van ambient, techno en IDM. Zijn werk combineert warme synths, complexe ritmes en subtiele melodieën. Rival Consoles staat voor een artistieke en experimentele benadering van elektronische muziek, zowel in de studio als live. vr 16 mei 19:30, Melkweg, € 26,45
Voltage Control Amsterdam gaat op reis door het universum van modulaire synthesizers. Ze breken met hun gebruikelijke zondagavondconcept, want tamiX komt helemaal uit China. Ze is bekend van sociale media en heeft opgetreden op Superbooth, Boiler Room, KnobCon, Buchla & Friends en meer.
di 20 mei 19:30, Paradiso, € 15,-
FREE YOUR MIND X HOLY PRIEST
Free Your Mind, een van de langstlopende technofestivals in Nederland, landt in Paradiso voor een speciale clubavond. Ze verwelkomen niemand minder dan Holy Priest, een snelgroeiende kracht in de technoscene, bekend om zijn spirituele geluid en intense energie.
vr 23 mei 23:59, Paradiso, € 24,20
WASSERETTE
Al acht jaar is Wasserette een fenomeen in het Amsterdamse nachtleven en ver daarbuiten.
Op 24 mei vieren ze hun achtste verjaardag met de lekkerste dancehall, afro, reggaeton, r&b en hiphop. Voor de gelegenheid pakken ze groots uit met de beste dj’s uit het Amsterdamse nachtleven, spectaculaire acts en special guests.
za 24 mei 23:59, Paradiso, € 12,50
JENNY HVAL - IRIS SILVER MIST
Op vooruitstrevende festivals als Rewire en Le Guess Who? trok Jenny Hval volle zalen met haar mix van experimentele popsongs, spoken word, elektronica en soundscapes. De Noorse popavant-gardist presenteert haar nieuwe album 'Iris Silver Mist' (4AD).
vr 30 mei 20:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 28,-
HARD ATTACK X BARBAAR
Hard Attack is een ode aan gabber, early hardcore en 90s ravecultuur. Deze clubnacht is ontstaan vanuit een pure liefde en toewijding aan hardcore in zijn puurste vorm en is opgericht door de Amsterdamse dj's Akemio Grey (Dreamphase) en Gysèle (Lang Zal Je Raven). vr 30 mei 23:59, Melkweg, € 11,50
THIS IS NOT ROCKET SCIENCECLUBSYNTH
Een clubnacht vol live muziek en visuals. Op verschillende modulaire synthesizer systemen worden de beats gemaakt; vijf artiesten spelen op synthesizers & decks lo-fi dub, club house, bass en tech. za 31 mei 21:00, Ruigoord, € 20,-
RICCIOTTI ENSEMBLE EN KARIN STROBOS
Mezzosopraan Karin Strobos nodigt het Ricciotti Ensemble uit om in hun jaarlijkse tournee Amsterdam aan te doen. Op straat, in het asielzoekerscentrum, in verzorgen verpleeghuizen, in het vliegtuig of de gevangenis, maar ook in het buitenland. Het Ricciotti ensemble speelt overal en voor iedereen symfonische muziek. za 03 mei 14:00, Noorderkerk, gratis
DE NATIONALE OPERA -
DIE FRAU OHNE SCHATTEN
Met 'Die Frau ohne Schatten'
creëerden componist Richard Strauss en librettist Hugo von Hofmannsthal een gelaagd sprookje over twee koppels op zoek naar betekenisgeving en nieuw leven in een kille en onvruchtbare wereld. Sopraan Aušrin e Stundyt e maakt als De Verfster haar huis- en roldebuut. Haar echtgenoot Barak wordt gezongen door bas-bariton Josef Wagner. De rollen van het keizerskoppel worden vertolkt door sopraan Sara Jakubiak en tenor AJ Glueckert. En met mezzosopraan Michaela Schuster als De Voedster.
za 03 mei 19:00, di 06 mei 19:00, za 10 mei 19:00, Nationale Opera & Ballet, € 25,- t/m € 170,-
YUKIKO HASEGAWA & INTERCONTINENTAL ENSEMBLEKLAVIERLIEFDE
Pianist Yukiko Hasegawa en het Intercontinental Ensemble presenteren 'Klavierliefde', een bijzonder programma met drie pianoconcerten. Op het programma staan zowel de beide pianoconcerten van Clara en Robert Schumann en een nieuw werk van componist Bianca Bongers.
vr 02 mei 20:00, De Waalse Kerk, € 15,- t/m € 25,-
FRANCIS HOLLAND SCHOOLSONGS OF THE EARTH
Het koor van de Francis Holland School uit London onder leiding van Elliot Mercer en begeleid door Helen Vickery brengt een programma dat reflecteert op de schoonheid van de planeet en de dreiging van klimaatverandering. za 03 mei 13:00, De Engelse Kerk, gratis
NEDERLANDSE REISOPERAL'INCORONAZIONE DI POPPEA Onder het bloedige bewind van de jonge keizer Nerone kan niets en niemand de opkomst van de mooie en immorele Poppea tegenhouden. De kroning van Poppea combineert het beste en het slechtste in de mens via een scala van ambivalente hoofdrolspelers en kleurrijke bijfiguren, gecombineerd met de aangrijpende muziek van Monteverdi. Regisseur Ted Huffman creëerde een rollenspel dat de mechanismen van de menselijke samenleving aan het licht brengt als een eeuwige komedie van macht en verleiding.
za 03 mei 19:30, Koninklijk Theater Carré, vanaf € 26,50
ISABELLE VAN KEULENMOZART & MENDELSSOHNS ‘ITALIAANSE’ Violist en Maestro-jurylid Isabelle van Keulen speelt Mozarts 'Derde vioolconcert', waarin gracieuze verfijning, expressieve schoonheid en levendig enthousiasme hand in hand gaan. Mendelssohns ‘Italiaanse’ symfonie sluit met zijn zonnige uitstraling naadloos op Mozart aan. zo 04 mei 11:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 21,-
SYMFONIEORKEST BELLITONI
O.L.V. JURJEN HEMPELBRUCKNER 8
Bruckners 'Symfonie nr. 8' is een machtig bouwwerk en een enerverende reis van het donker naar het licht. De wereld van de 'Achtste symfonie' is beurtelings complex, lieflijk, vredig en turbulent. zo 04 mei 14:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 24,- t/m € 30,-
4 MEI CONCERT
Een prachtig herdenkingsconcert, uitgevoerd door een keur aan Splendormusici, met op het programma 'Aubade' van Marius Flothuis, geschreven in Kamp Vught, en 'Who knows where the time goes' van Sandy Denny. Daarnaast muziek van Marin Marais, Bach, en meer. zo 04 mei 21:00, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 15,-
PAUL LEWIS - SONATA 'Sonata' luidt de even zakelijke als eenvoudige titel van het nieuwe pianosolowerk van Thomas Larcher. Maar eenvoudig of zakelijk is Larchers muziek nooit, zeker niet wanneer ze vertolkt wordt door de Britse meesterpianist en Beethoven-specialist Paul Lewis. vr 09 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 47,-
ANNA PROHASKA + ERIC SCHNEIDER - BEHIND THE LINES Soms lijkt er meer oorlog dan vrede te zijn. De Oostenrijks-Britse sopraan Anna Prohaska speelt op dat tragische gegeven in. Vijfentwintig liederen over oorlog, soldaten, terechtgestelden en het front; een bewogen concert. za 10 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 51,-
PSALMEN VAN ZEELANDIA 'Psalmen van Zeelandia, 17e eeuwse muziek uit Nederland op het eiland Formosa: Sweelinck, Van Noordt en Vallet' Mezzosopraan Iris Bouman, Alice Sheu op orgel en David van Ooijen op luit én als verteller, nemen het publiek mee naar de Nederlandse Gouden Eeuw, een tijd van institutioneel, koloniaal geweld, raciale onderdrukking en slavernij. Maar er waren ook verhalen van naastenliefde waaronder het verhaal over Arnoldus Winsemius, dominee op Formosa. zo 11 mei 16:00, Geelvinck Salon / Luther Museum, € 15,-
BUDAPEST FESTIVAL ORCHESTRA EN IVÁN FISCHERMAHLERS SYMFONIE NR. 5
Als onderdeel van het Mahler Festival brengt Het Budapest Festival Orchestra, onder leiding van Iván Fischer, Mahlers 'Vijfde symfonie'. Krachtig en intens, inclusief een ode aan de liefde. di 13 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 65,-
HET COLLECTIEFTRANSFIGURATIES
Het Collectief voorziet Schönbergs muziek in dit avontuurlijke programma van context met werken van twee andere leerlingen van hem, Alban Berg en Hanns Eisler. Schönberg en zijn leerlingen aan de vooravond van de atonaliteit. do 15 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 41,-
KAMERKOOR PA'DAM & HET NICOLAAS CONSORTBACH & MENDELSSOHN
Kamerkoor PA’dam presenteren in de serie 'Bach op Vrijdag' enkele van Bach's mooiste cantates. Met live muzikale voorbeelden en toelichting door een expert komt de muziek tot leven. vr 16 mei 20:15, De Waalse Kerk, € 10,- t/m € 27,-
DUODEKTET - ZINGEN OP ZIJN ITALIAANS Vocaal ensemble Duodektet brengt 'Zingen op zijn Italiaans'
meest recente cd 'Labyrinth' met werken van Satie, Bach, Schubert, Chopin en meer. zo 25 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-
DEBASHISH BHATTACHARYA + AMBI SUBRAMANIAM - TWEE
INDIASE MEESTERS
THEATER NA DE DAM: NATIONALE OPERA - FRIEDA BELINFANTE Frieda Belinfante (1904 – 1995) is verzetsheld, cellist, queer, maar vooral de eerste vrouw ooit die haar eigen symfonieorkest dirigeerde. Actrice en zangeres Esther Lindenbergh neemt het publiek mee door Frieda’s levensloop, begeleid door het Chekhov Trio: van haar jeugd in Amsterdam, haar ontluikende geaardheid, de oorlogsjaren, tot en met haar nieuwe leven in Amerika. Een muziektheatervoorstelling ontwikkeld door schrijver Sietse Remmers, componist Frank Irving, regisseur Sytske van der Ster en Esther zelf. DE NATIONALE OPERA, 3 T/M 11 MEI, DIVERSE DATA
concert waarin oude en nieuwe muziek, in combinatie met hedendaagse teksten samenkomen in een visueel kostuumspektakel. Onder leiding van Krijn Koetsveld (muziek) en Kiki Jaski (regie) geven sopranen Jennifer van der Hart, Wendy Roobol en Janneke Stoute, samen met gambiste Cassandra Luckhardt, een stem aan vrouwen door de eeuwen heen. Wat begint als het verhaal van Tre Donne di Ferrara, groeit uit tot een bredere zoektocht naar vrouwelijke stemmen in de muziekgeschiedenis.
wo 21 mei 20:15, De Waalse Kerk, € 19,50 t/m € 25,-
NEDERLANDS KAMERKOOR + MUZIEKTHEATER TRANSPARANTBETWEEN TWO LIGHTS
Zijn spel heeft de onmiskenbare serene klankrijkdom van de klassieke Indiase muziek. Toch speelt hij een instrument uit een heel andere cultuur: de slidegitaar. Pandit (‘geleerde’) Debashish Bhattacharya werd geprezen door zowel sitarspeler Ravi Shankar als gitaargoeroe John McLaughlin. Nu deelt hij het podium met Ambi Subramaniam, ‘de nieuwe koning van de Indiase klassieke viool’. zo 25 mei 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 35,-
PHOTONEN - AMORE & ADDIO
ANDREAS OTTENSAMER & JOSÉ GALLARDO
De zingende klarinettoon van de Oostenrijkse Andreas Ottensamer (foto), soloklarinettist van de Berliner Philharmoniker, en de tedere pianobegeleiding van de Argentijnse José Gallardo.
De goede vrienden delen het podium al vele jaren. De klarinettist en pianist doen dat op deze avond in intiem samenspel met muziek van onder anderen Mendelssohn, Schumann en Gershwins Drie preludes, en Jeux d'Eau en de Eerste ballade van Chopin. CONCERTGEBOUW, 23 MEI
in het kader van de tentoonstelling 'Zing!', en werpt een heel ander licht op het thema: hoe zingen mensen samenbrengt. vr 16 mei 20:00, Luther Museum, € 8,-
CASTELLO CONSORT EN PIANIST RIK KUPPENMUSICA RICERCATA
De explosieve ricercata’s van Ligeti en Frescobaldi worden door het oude muziekensemble Castello Consort en pianist Rik Kuppen gecombineerd in een spannend programma van oude en nieuwe muziek.
za 17 mei 14:00, Noorderkerk, € 9,50 t/m € 20,-
RIAS KAMMERCHOR - MOLITVA, GEBED VOOR DE VREDE Het wereldberoemde RIAS Kammerchor noemt zijn concert 'Molitva, gebed voor de vrede' naar het gelijknamige stuk dat de Oekraïense Galina Grigorjeva in 2005 schreef. Ook in de andere werken klinkt iets pacifistisch door. Religieuze muziek met een belangrijke missie.
zo 18 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 45,-
ALMA QUARTET - 10 JAAR! Het Alma Quartet viert dit jaar zijn 10-jarig jubileum met een feestelijk recital. De vier musici vormen samen een ensemble met een onmiskenbare chemie. Het kwartet schuwt echter ook het avontuur niet. Naast twee klassieke strijkkwartetten, Beethovens Strijkkwartet nr. 13, en Strijkkwartet nr. 2, ‘Intieme brieven’, van Janáček, wordt er ook gloednieuw werk, Commission, gespeeld van de jonge Amerikaanse componist Samuel Adams, de zoon van John Adams. DE WAALSE KERK, 24 MEI
HET HOOFDSTADKOORLENTE - LIEFDE - LEVEN
Geïnspireerd door de lente, gedragen door liefde, met eerbied voor het leven. Het Hoofdstadkoor zingt liederen van componisten van nu. zo 18 mei 15:00, Dominicuskerk, € 16,- t/m € 32,-
SCOTTISH CHAMBER
ORCHESTRA + VILDE FRANGGROETEN UIT LINZ
Hij is jong en aansprekend en heeft een uitstekende chemie met de musici. Dankzij dirigent Maxim Emelyanychev maakt het Scottish Chamber Orchestra (SCO) een duidelijke bloeiperiode door. Een heel levendig werk is Mozarts Linzer symfonie. Daarnaast de Nederlandse première van ‘the Origin of Colour'. De jonge Schot Jay Capperauld componeerde het stuk voor de Schotse kroning van koning Charles. wo 21 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 47,-
LE NUOVE MUSICHE -
TRE DONNE
‘Tre Donne' is een theatraal
Met het muziektheatrale 'Between Two Lights' brengen het Nederlands Kamerkoor en Muziektheater Transparant een wereldpremière van de belangwekkende Chinees-Amerikaanse componist Huang Ruo. Hij verenigt in zijn werk elementen uit de Aziatische en westerse cultuur en slaat met zijn nieuwe muziekstijl een brug tussen deze twee op het oog totaal verschillende werelden.
do 22 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 43,-
CHRISTIAAN RICHTER
De Nederlandse componist Christiaan Richter (1990) geldt als een van de interessantste stemmen van zijn generatie. In dit portret klinken werken voor en met orgel uit diverse fases van zijn compositorische leven, waaronder de première van een nieuw werk voor orgel en ensemble.
vr 23 mei 20:15, Orgelpark, € 17,50 t/m € 25,-
SARAH JEFFERYMY FAVOURITE MELODIES
'My Favourite Melodies: alto' is het nieuwste boek van blokfluitist Sarah Jeffery. Veertien klassiekers van oude muziek tot splinternieuwe stukken, van Iers volk tot Capetown jazz. Sarah speelt het programma samen met haar collega’s op piano, clavecimbel, en gitaar, en verteld waarom zij deze composities heeft gekozen.
vr 23 mei 20:00, Splendor Amsterdam, € 9,50 t/m € 16,50
RADIO FILHARMONISCH
ORKEST / KARINA CANELLAKIS / CÉDRIC TIBERGHIENTAWFIQ, RAVEL EN BARTÓK: KLEURRIJKE KLANKMAGIËRS
Bela Bartók schreef de balletmuziek bij het sprookje van 'De houten prins' voor een gigantisch orkest. Hij noemde het zelf geen ballet, maar een ‘symfonisch gedicht waarop gedanst wordt’. Ook de Nederlandse componist Hawar Tawfiq, geboren in het Koerdische noorden van Irak, is een bedreven klankmagiër die graag het volledige orkestpalet benut. Van hem speelt het Radio Filharmonisch Orkest de wereldpremière van een nieuw stuk. za 24 mei 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 41,-
GROTE PIANISTEN:
KHATIA BUNIATISHVILI
Een combinatie van extravert en introvert, zo omschrijft de gevierde Georgische pianist Khatia Buniatishvili haar stijl. Ze heeft een divers programma samengesteld naar aanleiding van haar
Photonen Vocaal Ensemble zingt, onder leiding van Jeroen Spitteler en met cellist Marien van Staalen, oude en hedendaagse koormuziek waarin diverse aspecten van de liefde aan bod komen, van vurige verliefdheid, overgave, melancholie en verlies, tot liefde voor het hogere. Met werk van Monteverdi, Palestrina, Gombert, Tavener, Górecki, Kleppe en Wantenaar. zo 25 mei 15:15, Dominicuskerk, € 17,-
DUO SERAPHIM
Duo Seraphim bestaat uit zangeres Mariela Flores en Punto Bawono op tokkelinstrumenten. Zij delen een passie voor het Italiaanse en Spaanstalige barok repertoire. Deze nummers uit de barok hebben pakkende melodieën en gaan vaak over het meest universele thema van aller tijden: de liefde. zo 25 mei 16:00, Café De Roode Remise, gratis
LAURENS DE MAN - HET AUTOMATISCHE ORGEL VAN MOZART Driedubbeltrillers, onmogelijke pedaalloopjes en te kleine handen: wie Mozarts virtuoze orgelminiaturen wil uitvoeren, staat voor onoplosbare problemen. Mozart schreef ze ook niet voor mensenhanden, maar voor het Flötenuhr, een zelfspelend orgeltje dat populair was in welgestelde Weense huishoudens. Het Fokker-orgel kan de magische ervaring van het Flötenuhr laten herbeleven dankzij MIDI-techniek. zo 25 mei 11:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 17,50
ISIDORE STRING QUARTETDVOŘÁK, MOZART EN CHILDS Het strijkkwartet als speelterrein om anderen te inspireren: zo omschrijven de musici van het piepjonge Isidore String Quartet hun muzikale missie. Het New Yorkse viertal speelt muziek van Dvo˘rák, Mozart en Childs. wo 28 mei 19:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-
JOSEPH PUGLIA - VOICES OF THE VIOLIN In zijn zoektocht naar een nieuwe viool leerde Joseph Puglia meer over de relatie tussen de viool en zijn bespeler. Hij vroeg dertien componisten de persoonlijkheid van de viool naar buiten te brengen in nieuwe werken. Dat resulteerde in een caleidoscoop van ongehoorde klanken en technieken waarmee zijn
LAURA VAN DOLRON FESTIVAL
Van Helend ritueel voor klimaatstrijders tot het spiksplinternieuwe Niks Nieuws en van het hartverscheurende Geen Verhaal tot het hartverwarmende De Uitnodiging: van vrijdag tot en met zondag bezet Laura van Dolron Podium Mozaïek met haar festival. Een liefdevolle marathon als voorstel voor hoe we met deze wereld om kunnen gaan. En een oproep om het vuren te staken op alle fronten en om beter voor onze aarde te zorgen, en voor onszelf.
PODIUM MOZAÏEK, 30 MEI T/M 1 JUNI
THEATER HUTSEPOT -
ZOEMKWAAKKRIEBELTJES (3+)
'Zoemkwaakkriebeltjes' is een visuele en muzikale reis vol bijzondere dieren en magische ontdekkingen in een groot, zacht bos. Een verrassende muzikale voorstelling. Zal de jongen zijn bal terugvinden?
vr 02 mei 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-
TONEELHUIS / BENJAMIN
ABEL MEIRHAEGHE - MANTIKE
BLOOM BOOM
'Mantike Bloom Boom' pleit voor een veelvoud aan perspectieven en bindt de strijd aan met gelatenheid. Auteur Louise van den Eede schrijft de tekst voor de voorstelling. Geen doemdenken, geen conspiracy, maar bloeiende ideeën voor een nieuwe toekomst.
za 03 mei 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, vanaf € 10,-
FIEN DE SMET / LUCA BÖTZEL - BAKERMATJE
Langs de oevers van de Nijl overdenkt een ongewenst zwangere westerse vrouw de offers die ze moet gaan brengen. Wanhopig zoekt ze in iedereen een moederfiguur. De verwekker laat het afweten. Luca Bötzel probeert deze vrouw te belichamen en zoekt via haar pijn naar zijn eigen rol als man in een genderongelijke wereld. Fien de Smet schrijft ritmisch en eerlijk, op zoek naar de waarheid in haar fictie.
BELLEVUE, 28 MEI T/M 8 JUNI
Anselmo Bellosio uit 1785, eigendom van de Karel Appel Estate, zich officieel voorstelt.
do 29 mei 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 35,-
JAMES OESI EN OLGA PASHCHENKO - BEETHOVENS CELLOSONATES
James Oesi en Olga Pashchenko staan bekend om hun expressieve spel. Het duo brengt met de bijzondere, fascinerende combinatie van fortepiano en contrabas, een nieuwe diepte en dynamiek in Beethovens cellosonates.
za 31 mei 14:00, Noorderkerk, €9,50 t/m € 20,-
KIMBERLEY AGYARKOABROAD
Nu podcaster Abena bijna dertig wordt, worstelt ze met een aantal grote levensvragen. Ze besluit om terug te reizen naar haar geboorteland Ghana om haar moeder op te zoeken die ze vijftien jaar niet heeft gezien. Voor ze vertrekt moet ze deze keuze met haar va-
JOSEPHINE B. - EEN LEVEN IN REVUE
Josephine B. vertelt het verhaal van ’s werelds bekendste revuester: Josephine Baker. Wie kent de dans in het pikante bananenrokje niet, dé grote doorbraak in Parijs voor de van origine Amerikaanse. Haar inspirerende verhaal komt tot leven in deze unieke revue vol muziek, humor en emotie want Josephine Baker, gespeeld door Channah Hewitt, blijkt meer, zoveel meer te zijn dan een zangeresje gehuld in veren.
CARRÉ, 29 MEI
der delen, de man die haar al die jaren alleen heeft opgevoed.
01 t/m 25 mei diverse data en tijden, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 21,75
THEATER VAN DEYSSEL
FESTIVAL: TG.AAADE KEOS VAN KEES
Voel jij ook wel eens heel veel? Van alles tegelijk? Heb je dan het gevoel dat je kan ontploffen? En als je dan ontploft wil je dan verdwijnen? En als je verdwijnt, waar ga je dan naar toe? Zijn je emoties dan weg? En hoe kom je daarna weer tevoorschijn? De voorstelling 'De Keos van Kees' laat zien wat er gebeurt als je emoties in perspectief plaatst.
01 t/m 02 mei 16:00, Frascati, gratis
LEENDERT DE RIDDER, HENRIËTTE
TOL E.A. - DE AANSLAG
De veelgeprezen toneelbewerking van de bestseller 'De Aanslag' van schrijver Harry Mulisch is ook 80 jaar na de bevrijding een mustsee. Een indringend en spannend verhaal over schuld, verantwoordelijkheid en de impact van oorlogsherinneringen.
01 t/m 02 mei 20:30, DeLaMar, € 19,50
THOMAS CAMMAERT EN SOY KROON - TROMPETTIST IN AUSCHWITZ
De voorstelling ‘trompettist in Auschwitz' is een indrukwekkend verhaal over je vastklampen aan het kleinste sprankje schoonheid in een verder compleet duistere wereld. Deze veelgeprezen voorstelling vertelt het waargebeurde verhaal van Lex van Weren, die vanwege zijn rol als trompettist vernietigingskamp Auschwitz wist te overleven.
za 03 mei 20:30, zo 04 mei 14:30, DeLaMar, € 19,50
SOWHAT FAMILIECONCERTSIMSALABIM!
Een voorstelling voor kinderen van 1 tot 92 over een geheimzinnig bos, een gemene heks en een heerlijk kopje trollensnot. Geheimzinnige klanken zijn overal en iedereen doet lekker mee! zo 04 mei 11:00, Het Zonnehuis, € 5,- t/m € 7,50
JEROEN SPITZENBERGER, RIAN GERRITSEN, JOB GREUTER E.A.CYRANO
Wat krijg je als je een briljante dichter met een groot hart en een nog grotere neus, een onweerstaanbare vrouw en een knappe man zonder woorden bij elkaar zet? Precies: een spectaculair, hilarisch muziektheateravontuur vol passie, humor en meeslepende muziek. Een muzikale komedie over liefde, lef en een neus om nooit te vergeten.
zo 04 mei 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 39,-
DANIIL ALEKSIN EN BERT
WAGENAAR VAN KREVELDGESCHIEDENIS NU, EEN ODE
AAN DE VREDE
Bert Wagenaar van Kreveld vertelt over zijn opa, Arnold van Kreveld, geboren op 4 mei 1910. Vóór de Tweede Wereldoorlog groeide Arnold op in Amsterdam met zestig van zijn neven en nichten, waarvan er na 1945 nog maar drie over waren. Hij was een wetenschapper en een van de medeoprichters van het Humanistisch verbond. Bert zal het verhaal over zijn grootvader omlijsten met een paar gedichten over vrede.
zo 04 mei 21:00, Theater De Richel, € 15,-
DE ZILVEREN BEKER
'De Zilveren Beker' is een muzikale en theatrale vertelling over familie, herinnering en liefde,
EVERY ACT OF STRUGGLE:
INTRUSION AND ASSEMBLY
Locatie: de Appel, Schipluiden- laan 12, 1062 HE Amsterdam Periode: 24 april t/m 24 mei
In deze tentoonstelling onderzoeken kunstenaars hoe Nederlandse culturele instellingen omgaan met historische onrechtvaardigheid. Door middel van archiefonderzoek, discussies en kunstwerken wordt het publiek uitgenodigd na te denken over de relatie tussen kunst en sociale rechtvaardigheid.
SHIFTING REALITIES –JAEHUN PARK
Locatie: Bradwolff & Partners, Lijnbaansgracht 314, 1017 WZ Amsterdam Periode: 9 mei t/m 13 juni
Jaehun Park laat in deze solotentoonstelling zien hoe fysieke en digitale werelden in elkaar overlopen. Zijn werk combineert realiteit en simulatie en onderzoekt de invloed van technologie op onze waarneming. De tentoonstelling toont onder andere de 3D-simulatievideo Stone and Flower en nieuwe 3D-geprinte sculpturen.
EXPOSITIE: PAST DISQUIET
Locatie: Framer Framed, Oranje-Vrijstaatkade 71, 1093 KS Amsterdam Periode: 27 februari t/m 25 mei
Een tentoonstelling gebaseerd op tien jaar onderzoek door curatoren Kristine Khouri en Rasha Salti naar internationale solidariteitsbewegingen. De expositie belicht vergeten 'musea van solidariteit' die politieke strijd ondersteunden, zoals de bevrijdingsstrijd van het Palestijnse volk en de anti-apartheidsbeweging in Zuid-Afrika.
SOLOTENTOONSTELLING: HELEN VERHOEVEN
Locatie: Annet Gelink Gallery, Laurierstraat 187, 1016 PL Amsterdam
Periode: 22 mei t/m 28 juni 2025
De Nederlands-Amerikaanse kunstenaar Helen Verhoeven, woonachtig in Berlijn, staat bekend om haar schilderijen, vaak gecombineerd met keramiek, glas-in-lood, drukwerk, film of installaties. Haar werk varieert van klein tot monumentaal en onderzoekt thema's als groepsdynamiek en sociale structuren.
Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city Amsterdam Art bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com
‘Ik wil mensen inspireren om hun dromen na te jagen'
NAAM: Sjoerd ‘Stepper’ Poldermans SPORT: breakdance
Sjoerd ‘Stepper’ Poldermans danst met de groep The Ruggeds. Hij danste in de videoclip van Justin Bieber, produceerde theatershows, was manager van een dansschool en deed mee aan de Amerikaanse TV-show World Of Dance. Het leukste vindt hij om dagelijks hard te trainen, om zo de beste prestaties bij battles te leveren. Hierbij wordt hij ondersteund door Topsport Amsterdam. Sjoerd zijn droom is om meerdere keren individueel wereldkampioen te worden. Naast dat hij twee keer individueel Nederlands kampioen en drie keer wereldkampioen met The Ruggeds is geworden, is hij ook een zeer gepassioneerd breaking leraar.
TOPSPORTEVENEMENTEN MEI
16-18 MEI
VANAF 5 EURO
gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Wim Frankenberg over een 11-jarig Joods jongetje dat moet onderduiken.
ma 05 mei 16:00, Splendor, € 7,50 t/m € 15,-
BODIL DE LA PARRABRIEVEN AAN BERTJE
Het verhaal van de Surinaamse verzetsheldin Elisabeth Betty Bergen. In 'Brieven aan Bertje' brengt theatermaker Bodil de la Parra, zelf half Surinaams, een ode aan deze bijzondere vrouw. Wat waren haar beweegredenen?
Hoe was het om als vrouw van kleur tijdens WO2 te leven in het land van de kolonisator?
05 t/m 06 mei diverse tijden, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-
DE THEATERTROEPHOTEL GOUDEN BERGEN
In Hotel Gouden Bergen hebben de muren oren, is geen geheim meer veilig en wordt de schijnbare anonimiteit van de hotelkamer definitief opgeheven wat zorgt voor hilarische dan weer tragische ontmoetingen. Een tragikomische voorstelling met scherpe, snelle dialogen en tal van dubbelrollen.
07 t/m 9 mei 20:00, Theater De Richel, € 18,-
DE HOE - DE SITCOM
'De Sitcom' is een schizofrene tragikomedie waarin acteurs met een tragisch leven datzelfde leven moeten spelen, maar dan als grap. Met altijd de hoop op een happy ending.
07 t/m 10 mei 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 13,- t/m € 18,-
BO TARENSKEENTEGEN DE WET
In deze nieuwe voorstelling van Bo Tarenskeen wordt Carl Schmitt, een geniale rechtsgeleerde die met juridische middelen hielp in 1933 de Duitse democratie om zeep te helpen, in een afgeladen theater geïnterviewd door een jonge en ambitieuze mensenrechtenadvocaat.
Voor de oude filosoof, die in 1945 een beroepsverbod kreeg, is dit gesprek de laatste kans op eerherstel.
wo 07 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,-
YOUNGGANGSTERSOWN THIS SHIT
De krakers zijn terug! Rechtstreeks uit de jaren tachtig. Met hanenkammen, kleren vol veiligheidsspelden en punkmuziek. Het protest van toen in een timewrap naar nu. Een anarchistische protestvoorstelling over de kloof tussen de ‘haves’ en de ‘havenots’ waarin de scheurende songs van punkband Linea Rektum, de ideologische discussies en de pamfletten je om de oren vliegen.
07 t/m 11 mei 20:00, 14 t/m 18 mei 20:00, Treehouse NDSM, € 20,- t/m € 27,50
ARIANE SCHLUTER/TOEACSTIEKEM HOOGLIED
‘Ik ga er niet vanuit dat wij samen gelukkig kunnen worden. Maar als ik dan toch ongelukkig moet zijn met iemand, dan het liefst met jou.’ Stomtoevallig komen hij en zij tegenover elkaar te zitten op de veerboot naar Noorwegen. Tijdens de nachtelijke overtocht observeren ze de ander vanuit hun ooghoeken. 'Een prachtig nachtelijk gesprek tus-
PEPIJN SCHONEVELDWELKOM DAT JE LUISTERT
NEO MUYANGA / MAARTEN VAN HINTE / KENZA KOUTCHOUKALI / SHAILESH BAHORAN - ANANSI 'Een spetterend totaalkunstwerk' en 'wervelend en fantasievol muziektheater', zo werd de nieuwe dansopera Hoe Anansi the stories of the world bevrijdde bij de wereldpremière in 2021 ontvangen. Het Nationale Ballet en De Nationale Opera brengen daarom dit seizoen het verhaal over de vindingrijke fabelspin Anansi opnieuw met veel passie, schwung en humor voor het voetlicht. NATIONALE OPERA & BALLET, 16 T/M 25 MEI, DIVERSE DATA
Het is tijd om te doen wat hij al zo lang zou willen; de mensen liedjes laten horen waarvan hij vindt dat iedereen ze horen moet. Met teksten van onder anderen Maarten van Roozendaal, Jurrian van Dongen, Tom van Kalmthout, Peter van Rooijen en Bram Vermeulen. De één net iets levender dan de andere. Een show met kleinkunstliederen onder begeleiding van pianist Charlie Bo Meijering. di 13 mei 20:00, Bellevue, € 12,50
SAHAND SAHEBDIVANIVERZET!
DANSTHEATER AYALOEV (8+)
Loev is een dansvoorstelling van choreograaf Ryan Djojokarso, met livemuziek van Maat Saxophone Quartet, over liefde en verbinding. Over iemand zo tof vinden dat je niet meer stil kunt blijven staan. Over vriendschap en erbij willen horen. Deze speelse voorstelling met vier dansers en vier musici laat zien dat liefde in alle vormen sterker is dan haat. Een oefening in medemenselijkheid, in empathie en in liefde. BIJLMER PARKTHEATER, 2 MEI
sen twee verloren zielen,' aldus de Theaterkrant.
08 t/m 10 mei 20:30, Bellevue, € 12,50
THEATER UTRECHT / FLOOR HOUWINK TEN CATEBATTLEFIELD OF DREAMS
Door de ogen van een diverse groep artiesten, vrouwen, mannen en non-binaire personen van verschillende leeftijden en achtergronden, wordt een stem gegeven aan de vaak onzichtbare en ongehoorde verhalen rondom het thema voortplanting.
09 t/m 10 mei 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 15,-
HET ZUIDELIJK TONEEL / SILKE
VAN KAMP - F*CK LOLITA
Met 'F*ck Lolita' keert regisseur Silke van Kamp de schandaalroman van Vladimir Nabokov radicaal binnenstebuiten en maakt ze de man monddood. Met tekst van Annet Bremen ontstaat er een grillig, zinnig, en complex duet tussen Lolita en Humbert Humbert. Lolita claimt haar kunstwerk terug: over zichzelf, als zichzelf. 09 t/m 10 mei 20:30, Frascati, € 13,t/m € 19,-
In 'Verzet!' onderzoekt Sahand Sahebdivani hoe het is om te leven met de verhalen van de Tweede Wereldoorlog, de Iraanse revolutie en de oude Perzische mythen over goed en kwaad, terwijl het nieuws van vandaag die oude oorlogsverhalen lijkt in te halen. Een mix van storytelling, spoken word, archiefbeelden en livemuziek van jazzdrummer Henning Luther. 14 t/m 15 mei 20:30, Theater Bellevue, € 9,50 t/m € 27,50
NEDERLANDS DANS THEATER I - INTO THE HAIRY Into the Hairy zoekt de grenzen van de moderne dans op door klassieke dans te verbinden met de underground clubcultuur. Een sterk, eigenzinnig werk over de kracht die ontstaat uit kwetsbaarheid. De bewegingstaal is hypnotiserend, ritmisch en ongrijpbaar, het resultaat van geïmproviseerde bewegingen die zijn gevangen en samengevoegd in een uiterst zintuiglijke en virtuoze vorm.
INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM, 20 T/M 24 MEI
NORA AKACHAR - TAMGHART
In deze komische voorstelling verkent Nora de vraag: Hoe word je een Tamghart? De Marokkaans-Nederlandse actrice, theatermaker en presentatrice daagt de westerse opvattingen over 'krachtige vrouwen' uit en biedt een vernieuwend perspectief op vrouwelijke kracht en identiteit. za 10 mei 20:30, Meervaart, € 12,50
HET HOUTEN HUIS / PLAN D- / CLUB GUY & RONI - ALS HET ANDERS LOOPT (9+)
De prijswinnende productie 'Als het anders loopt' gaat over een wachtkamer waar niemand wil zijn. Waar de muren bewegen, mensen wankelen en toch overeind blijven. Acteurs en dansers met en zonder een beperking, verbeelden samen met live muzikanten een wereld vol tegenslag en kracht in muziektheater vol beeldende poëzie en dans.
zo 11 mei 19:00, Internationaal Theater Amsterdam, vanaf € 10,-
JAN KOOIJMAN, EDWIN JONKER, SHANNA SLAAP EN NYNCKE BEEKHUYZENNIEUWE BUREN
Na een zware periode betrekken Eva en Peter zonder veel enthousiasme hun pas opgeleverde villa in een nieuwbouwwijk. Tijdens een buurtborrel leren ze hun nieuwe buren kennen: het vrijgevochten stel Steef en Rebecca. Beide echtparen lijken het perfecte leven en een gelukkig huwelijk te hebben, maar schijn bedriegt. Er ontstaan liefdesaffaires, geheimen worden onthuld en de levens van de personages raken steeds meer verstrengeld. En dan is er geen weg meer terug… 14 t/m 16 mei 20:30, DeLaMar, € 19,50
RAYMI SAMBO MAAKTANTON DE KOM, MIJN VADER Hoe ver reikt de invloed van familie? En kun je zelf kiezen wie je familie is? 'Anton de Kom, mijn vader' is een ontroerende en inspirerende voorstelling met actrice Urmie Plein, over strijd en verbondenheid vanuit de vraag: 'Bij wie ben je thuis?' do 15 mei 20:30, Podium Mozaïek, € 18,-
ZID THEATER - ZUURSTOF Terwijl de bomen verdwijnen, raakt de wereld langzaam haar adem kwijt. Door een combinatie van fysiek theater, visuele beelden en muziek wordt het publiek meegenomen in een verhaal over verlies, veerkracht en de strijd om te blijven ademen. Een meeslepende, beeldende locatietheatervoorstelling over de onzichtbare kracht van zuurstof, geregisseerd door Karolina Spai´c. vr 16 mei 19:00, za 17 mei 15:00 en 19:00, Van Eesteren Museum en zo 25 mei 14:00 en 17:00 Erasmuspark, gratis
MICHA WERTHEIM FESTIVAL: HOUSE OF FEMMES - EY MEISJE! Een speciale comedyshow voor alleen vrouwen door Hanina Ajarai en Fahima Ettaher. Wees niet verlegen en laat je verleiden door Rachid tot een unieke theaterervaring. Als je ingaat op zijn avances wacht je een avond
vol sketches, stand-up comedy en storytelling. Hij belooft geen ring, wel herkenning, zelfspot en gezelligheid. De perfecte ingredienten om te (trauma)bonden. za 17 mei 19:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-
ASHTON BROTHERS - BROTHERS
Met hun veelgeprezen show Brothers brengen de Ashton Brothers een ode aan elkaar, aan de ‘tribe’ die ze samen vormen. Aan de hand van grandioos entertainment nemen ze het publiek mee in hun oneindige universum. Een eigen kosmos van magie en muzikaliteit, met spectaculaire en hilarische halsbrekende toeren.
17 t/m 18 mei diverse tijden, DeLaMar, € 19,50
ONDER HET BURO & TG GRIOT40 ROVERS (7+)
Ontmoet Morgiana, de slimme en moedige heldin in het tijdloze verhaal van Ali Baba en de 40 rovers. Wanneer Ali Baba per ongeluk de schuilplaats van de beruchte rovers ontdekt, roept hij Morgiana's hulp in. Het verhaal van Morgiana is een tijdloze herinnering aan de kracht van moed en intelligentie, waarbij ze bewijst dat helden niet altijd degenen zijn die het meest op de voorgrond staan.
zo 18 mei 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,50
AMSTERDAMS ALLOOIHET BEEN VAN MANKE NELIS, EN ANDERE VERHALEN...
Het Rembrandtplein en omgeving. Bekend als uitgaansgebied, minder bekend als bakermat van de revue én hedendaags cabaret en kleinkunst. Amsterdams Allooi schetst een beeld dat verrast, amuseert, ontroert en boeit. zo 18 mei 15:00, Theater De Richel, € 19,50
TONEELGROEP MAASTRICHT -
BV VASTGOED
Op makelaarskantoor BV Vastgoed worden de medewerkers door de directie onderworpen aan een verkoopwedstrijd. De twee beste verkopers krijgen een bonus, de rest wordt ontslagen. Dit zorgt ervoor dat er een strijd ontstaat waarin alleen de sterkste overleeft. BV Vastgoed is een hilarisch en droefgeestig portret van mensen die vastzitten in een wereld die ze zelf hebben helpen creëren. 17 en 18 mei diverse tijden, DeLaMar, € 19,50
ELVIS DE LAUNAY - COWBOY OCH MEISJE
'Cowboy och Meisje' is een talige voorstelling over Cowboys met een grote letter C, Meisjes met een grote letter M, de Dood met een grote letter D, de Liefde met een grote letter L, Angst met een grote letter A, Ronnie Flex, Cher, cola light, zielige Zweedse kinderen, strings, Vaslav Nijinsky, Orpheus, verdwijntrucs en Bambi. 20 t/m 21 mei 20:00, Frascati, € 11,t/m € 15,-
CIRCUS TREURDIERWENDY PAN
Verkeerde opmerking gemaakt? Geen cadeautje gekocht? Uw oude moedertje al maanden niet gebeld? Met een stalen gezicht langs een bedelaar gewandeld? Lekker vliegreisje geboekt? Geef nou toe: u voelt zich toch ook de hele dag schuldig? De theatermakers van Circus Treurdier komen met een nieuw geschreven
SARAH MILLICAN - LATE BLOOMER
De Britse comedian Sarah Millican durft alle onderwerpen te bespreken en spaart daarbij niemand, zeker zichzelf niet. In haar jeugd was ze een stil meisje zonder vrienden die bang was voor ganzen, en op haar 16e nog geen borsten had. Dat is nu wel anders: genoeg vrienden, ganzen moeten voor haar vrezen en ze heeft een volle boezem. Late Bloomer is een show met prikkelende, herkenbare en soms schunnige humor in typische Sarah Millican onderwerpen, van diners tot tuinen voor dames. KONINKLIJK THEATER CARRÉ, 16 EN 17 MEI
FINN VISSER - UURTJE FINN
Twee jaar geleden besloot Finn zijn ouders teleur te stellen en zonder enige financiële beloftes het te gaan maken als fulltime comedian. Een echte doorzetter. Dus Finn heeft weer een nieuw uur met allemaal geintjes, grolletjes en wat morele overdenkingen. Misschien een snufje improv en het publiek mag waarschijnlijk een keer een duif nadoen. Met in het voorprogramma comedian Davine Perik, bekend van haar virale TikTok-hit Laura BELLEVUE, 23 MEI
muziektheatervoorstelling over een knagend, maar verslavend schuldgevoel. Vol wanhopige verontschuldigingen, aanstellerige klaagliederen en zweterige gitaarmuziek. En af en toe een goed pak slaag.
20 t/m 31 mei diverse data en tijden, Bellevue, € 12,50
HOTEL MODERN EN ABDELKADER BENALIDE VAL VAN GRANADA
Hotel Modern en Abdelkader Benali brengen de wereld van Granada tot leven. De ontroerende verhalen, de dansen, het pijnlijke verlies en de onafwendbare climax van de Val, in een historische voorstelling vol meeslepende vertelkunst, schimmenspel en muziek.
do 22 mei 20:30, CC Amstel, € 17,50 t/m € 20,50
HÉLÈNE VRIJDAG - MY SWEET
NASTY LUNACY
'my sweet nasty lunacy' is een solo van Hélène Vrijdag: een live EP gezongen vanuit haar alter ego Woman Folly. Het concert is een
28 t/m 31 mei diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,00
IRIS BAKKER, DANIËLLE
DEDDENS, MAX LAROS EN LUCAS SCHILPEROORTDE NEEHOORN (7+)
Een brutale en stoere musical voor kinderen die durven te dromen, maar ook een feest der herkenning voor (groot)ouders met een kleine eigenwijze NEEhoorn thuis. za 31 mei 16:00, DeLaMar, € 19,50
MAN || CO - HEARTCORE
KANTOOR
In 'Heartcore Kantoor' manoeuvreren 4 vrouwelijke collega's routineus door hun dagtaken. Binnen een absurde macho kantoorcultuur zoeken ze speels naar meer bewegingsvrijheid. Een visueel verbluffende en energieke dansvoorstelling, maar ook een reflectie op maatschappelijke normen en individualiteit.
met een brede dansachtergrond in o.a. hiphop, klassiek ballet, Turkse volksdans en moderne dans.
20 t/m 21 mei diverse tijden, Nationale Opera & Ballet, € 17,- t/m € 19,-
ELISA ZUPPINIDISAMBIGUATION
'Disambiguation' onderzoekt de ondoordringbaarheid van sensuele drift en de zintuiglijke overload van het nachtleven in zijn meest verleidelijke, raadselachtige, en schaduwrijke vorm. 20 t/m 21 mei 20:30, Frascati, € 11,t/m € 15,-
TAPPIN-IT COLLECTIVEGAMBIT
LOVELLA TELESFORD - WE
GAAN KWIJT
vr 02 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75
INTRODANS - ICOON
Hoor jij er ook al bij? Bij haar familie? Zo noemt Lovella haar volgers. En daar heeft ze er nogal wat van. Lovella Telesford is een regelrechte internetsensatie. De Amsterdamse moeder met de Surinaamse roots die serieuze onderwerpen in een komische jas hijst. Herkenbare situaties over familie en kinderen, moederschap en daten, ruzies en andere dagelijkse dingen. In We gaan kwijt neemt ze geen blad voor de mond. DE KLEINE KOMEDIE, 5 MEI
verzameling hyperpop bangers als ode aan de hysterische femme. In een arena van bewegend licht en popconcert conventies zingt Woman Folly haar soft setlist from sweet sweet hell.
22 t/m 23 mei 21:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-
DOOD PAARD - LEAR
In een tijd waarin oude machthebbers, CEO's, presidenten en dictators hun greep op de wereld willen behouden en verstevigen, werpt Dood Paard in een razend actuele en haarscherpe bewerking en met een anti-patriarchale blik een nieuw licht op ‘King Lear’.
za 24 mei 20:30, Meervaart, € 13,50 t/m € 18,50
VOLGENDE HALTE
Stap bij Annie in de tram, een vrolijke conductrice gespeeld door Alexandra Alphenaar, met een grote mond en een nog groter hart. Terwijl de tramhaltes voorbij komen, vertelt ze het publiek met een grote dosis Amsterdamse humor haar levensverhaal.
Choreografe Lucinda Childs, icoon van de minimalistische dans, wordt in 2025 85 jaar. Introdans viert dit met 'Icoon', een eerbetoon aan haar unieke stijl. De avond voert het publiek langs 'Interior Drama' (1977, voor het eerst in Nederland), bekende stukken als 'Kilar', 'Petricor' en 'Concerto', en eindigt met de wereldpremière van 'Notes of Longing'.
06 t/m 07 mei 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 13,-
ICK DANS AMSTERDAM / SHAILESH BAHORAN - MYSTIC Voortbouwend op zijn eerdere werken, zoals 'Shakti' en 'Aghori', waarin Indiase levensbeschouwing en Hindoestaanse cultuur de uitgangspunten vormen, zoekt Shailesh Bahoran in 'Mystic' naar de universaliteit van het mystieke. Hoe kan iets in verschillende culturen, in verschillende tijden, op verschillende plekken, en bij allerlei verschillende mensen eenzelfde ervaring teweegbrengen?
do 08 mei 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 17,50
INGRID BERGER MYHRENO DREAMS, NO GOLD Wanneer wordt moedig amateurisme naïeve moed? Kan de belofte van vertrouwen een aanmoediging zijn om vol vertrouwen te falen? Lasse Passage is componist en muzikant. Ingrid Berger Myhre is choreograaf en danseres. Met warmte en humor onderzoeken ze de conventies in de podiumkunsten om meer te leren over wat een choreografische taal kan bevatten.
vr 16 mei 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75
KALPANA RAGHURAMAN / RUTKAY ÖZPINAR - KALPANA
EN RUTKAY
Eén avond, twee unieke dansstijlen. Ontdek de creatieve werelden van Kalpana Raghuraman en Rutkay Özpinar. Kalpana Raghuraman is choreograaf, danseres, antropoloog en artistiek leider van Kalpanarts. Door Indiase dansvormen te combineren met urban en hedendaagse dans heeft ze een unieke danstaal ontwikkeld. Rutkay Özpinar is een Turks-Nederlandse choreograaf
Rappende aliens, schaken in de Matrix en dansen met je alter-ego. 'Gambit' is een ritmisch en futuristisch tapdance pas de deux tussen twee extreme tegenpolen die elkaar ontmoeten op een zwartwit geblokte dansvloer. Als twee aliens van verschillende planeten proberen ze elkaar te begrijpen en zetten ze strategische stapjes naar elkaar toe. Een ontdekkingsreis met beweging, spel, tap, percussie en stem. 23 t/m 24 mei 20:00, Theater De Richel, € 17,50
HOGE OGEN: THE SOUL OF DOMINIQUE / AND THEN IID company presenteert het platform W.I.P LAB. Ontdek de makers van morgen in 'Hoge Ogen', waar nieuwe talenten en grensverleggende ideeën centraal staan, met ‘the Soul of Dominique', gepresenteerd als double bill en daarnaast een duet: 'And then', uitgevoerd door Remy Tilburg & Robin Kroes. zo 25 mei 15:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-
HET BALLETORKEST I.S.M. ISH DANCE COLLECTIVE - THOR (8+) ‘thor' is een epische vertelling in klassieke muziek, hiphop dans en spoken word, gebaseerd op de verhalen uit de Edda, de Noordse mythologie. Spannend muziektheater over macht, bedrog en vriendschap met live 43-koppig orkest.
zo 25 mei 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 12,50
STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians.
elke vr, za 20:30 Comedy Café € 18,50
IMPROV COMEDY SHOWS
Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago, diverse prijzen
COMEDYTRAIN
Comedytrain is een verrassingspakket: je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het comedytrain col-
MÉÉR
VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?
iamsterdam.nl/agenda
lectief betreft.
elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 13,50
ZEER - DE OORLOG
DIE GEWEEST IS De Koninklijke Wachtkamer CS opent haar deuren voor theater na de Dam. Een muzikale en scherpe blik in cabaret na oorlog en bezetting met medewerking van Rob van de Meeberg, Erik Brey, Jenny Arean, Gerrie van der Klei, Wilma Bakker, Henk van Gelder, Maarten Eilander en Rein Heije. De muzikale begeleiding is in handen van pianist Jan Robijns. 02 t/m 05 mei diverse tijden, Koninklijke Wachtkamer, € 27,50 t/m € 28,29
SJOERD JANSSENONDANKS ALLES
Verwacht een avond vol scherpe grappen en eerlijke verhalen. Comedy zo wereldvreemd dat het herkenbaar wordt.
03 mei 21:00, Theater De Richel, € 15,-
ROSALIE CUSTERS - DE MAT
Met klare taal, zachte woorden, mooie muziek en gezellige humor belicht Rosalie alle kanten van dat wat ze eigenlijk stiekem liever niet, of misschien juist wél, wil laten zien en horen. do 08 mei t/m do 15 mei diverse data en tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-
JASPER VAN DER VEENOP SCHERP
Jasper staat op scherp. Hij baant zich een weg door een wirwar van liefde, woede, angst en verwondering. Met sterke grappen, scherpe bespiegelingen en hilarische verhalen.
za 10 mei 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-
KLAAS VAN DER EERDENBLIJVEN DRIJVEN
Hij is terug in het theater. Na tien jaar! Met een comedyshow waar de energie vanaf spat. Ouderwets vol sketches, typetjes en muziek. Het is alsof hij nooit is weggeweest.
12 t/m 14 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,-
YENTL EN DE BOERREKHALZEN
Yentl en de Boer gaan in hun gloednieuwe muzikale cabaretvoorstelling 'Rekhalzen' op zoek naar hun vermogen om te dromen, in een tijd die op zijn minst onvoorspelbaar te noemen valt. Met prachtige en grappige liedjes, waar ze zo geliefd om zijn. wo 14 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 27,50
NESIM EL AHMADIJE VERZINT HET NIET
Maak je op voor de nodige interactie. Voor het aanwakkeren van je gevoel. 'Je verzint het niet' is zijn tweede cabaretprogramma. Waarin Nesim het publiek meeneemt naar zijn roots. Naar
ZIE JE DIT SYMBOOL?
Dan krijg je met de Stadspas korting. Met de Stadspas kun je gratis of met korting naar culturele activiteiten. Kijk op amsterdam.nl/stadspas
zijn opvoeding, zijn relatie en het papa worden. Naar vreemde werkplekken en nog veel meer. do 15 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-
JANNEKE DE BIJLPLUK EVENTUEEL DE DAG
Janneke vindt het leven objectief gezien een slecht concept. In feite zit je toch opgesloten in een lichaam dat op weg is naar de afgrond. Ze heeft dan ook een hoop suggesties ter verbetering. In 'Pluk eventueel de dag' is De Bijl weer flink op dreef met scherpe stand-up, persoonlijke ontboezemingen en herkenbare observaties.
15 t/m 17 mei 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,75
XAVIER MOLIJN - MEER IN MIJN MARS
In 'Meer in m’n Mars' neemt Xavier het publiek mee in zijn verhaal over zijn komst naar Nederland, zijn leven in Suriname en de reis die hij heeft bewandeld om de man te worden die hij nu is.
vr 16 mei 20:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-
FABIAN FRANCISCUSLOSKOMEN
Loskomen. Dat moest hij. Van zijn psycholoog. Los van zijn dagelijkse stramien. Fabian Franciscus zat namelijk nogal vast. Vast aan angst, vast aan vrees. Hij verloor vaak meer tijd aan stoornissen die het leven verstoorden dan aan het leven zelf. Loskomen hielp. Toen. En ook nu wil hij dat weer. Misschien ken je hem wel niet. Geeft niks. Vanaf daar wil Fabian je graag verder helpen.
ma 19 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-
BAKKER EN BAKKERBEN JE BEZOPEN?
Een doseerprobleem, een slecht rempedaal, een gelegenheidsgebruiker of een feestbeest: eufemismen over verslaving zijn er genoeg… In deze avondvullende voorstelling verkennen vader en zoon verslaving in al haar gedaanten. Zonder franje, open en eerlijk en niemand ontziend. Vooral zichzelf niet. En vooral elkaar niet. Liever een harde grap die raak is dan een ritueel dansje om de hete brei. Dat hebben ze nou wel lang genoeg gedaan. 20 t/m 21 mei 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,75
FARIDA LAANZAKKENWASSERS
Farida woont in een straat vol zakkenwassers. Wie klopt er aan de deur? En met welke geheime hartstocht? Een grootstedelijke patatbakker, een op drift geraakte kapster, een klein alcoholistisch konijn, de leegte? Goedgebekt en flexibel voert Farida het publiek mee in een magischabsurdistisch universum. vr 23 mei 20:00, Theater De Richel, € 18,-
PAUL HAENEN & DAMMIE VAN GEESTOPTIMISME KUN JE LEREN
in deze hectische wereld is. zo 25 mei 14:30, Meervaart, € 17,50
JAKE LAMBERTTHE SUNSHINE KID
De veelgeprezen Britse ‘joke machine’ Jake Lambert maakt zijn internationale debuut met ‘the Sunshine Kid'. Hierin verkent hij met humor de complexiteiten van het dagelijks leven, zijn angst voor conformiteit, en de komische obsessie die velen hebben om volslagen vreemden te vragen naar de ras van hun hond. zo 25 mei 20:00, DeLaMar, € 34,50
SJAMADRIAAN - ADRIAAN TER BRAACK - 'GOEROE' VAN HET
GEZOND VERSTAND
Adriaan neemt als ‘goeroe’ van het gezond verstand zowel de pseudowetenschap onder de loep als de onthutsende businessmodellen die schuilgaan achter de gezondheidsclaims op social media. Hoe bescherm je je tegen dit soort onzin? Hoe herken je het, hoe weerleg je het en hoe overtuig je anderen?
zo 25 mei 15:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75
BOLDER & VAN SANTENNOEM HET EEN HUWELIJK
Audrey Bolder (voorheen van Bolder & Plante) en Noël van Santen (ooit bij Schudden) vormen een kakelvers cabaretkoppel. Gepokt. Gemazeld. En toch nieuw. 'Noem het een huwelijk', zo heet hun duodebuut. Samen zitten ze, met bergen spullen en nul dromen, in een overvol huis. Waaruit ontsnappen niet meer mogelijk lijkt. Alles is al gezegd, alles is al beleefd. Een lange liefde is verzand in luxe ellende. En dan?
ma 26 mei 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,-
GUIDO WEIJERS - MOMENTUM
De zesde theatershow van Guido Wijers is pure, rauwe stand-up. Eén man, één microfoon en kakelverse verhalen en grappen. Tijdens 'Momentum' neemt de populaire cabaretier het publiek mee in een reis door de tijd. Laat je overrompelen door een tornado van humor en filosofie. wo 28 mei 20:30, DeLaMar, € 19,50
JUDY LIJDSMAN - YOU'RE TOO
CUTE TO BE AN ASTRONAUT
Gebaseerd op gedegen onderzoek en met originele geluidsopnamen van NASA speelt Judy Lijdsman een stand-up biography die je de ruimtevaart laat ervaren als nooit tevoren. Een verhaal over ambitie en de schoonheid en risico’s van bemenste ruimtevaart. En tussen de regels door een urgent pleidooi voor gelijkheid. wo 28 t/m 29 mei 20:00, Bellevue, € 12,50
RONALD SNIJDERS & PIETER JOUKE - DE STAAT
kers, performers en bewoners die een directe connectie met Theater van Deyssel in Nieuw-West hebben, hun unieke energie naar het centrum van Amsterdam. Verwacht een gevarieerd programma met een voorstelling van Amina Meliani, een kindervoorstelling van TG.AAA, een expositie, diverse performances uit Nieuw-West, en een diner met de Vrouwen Zonder Mannen Club.
1 t/m 2 mei diverse tijden, Frascati, diverse prijzen
EXPLOREZ FESTIVAL
Een inspirerend programma vol voorstellingen, workshops, artist talks en meer. Onder het thema 'Natuur & Mens: NU', over onze huidige, en toekomstige, relatie met de natuur, en met elkaar.
16 t/m 25 mei diverse tijden, locaties en prijzen
SOUK - AMSTERDAM ARABIC FESTIVAL FEAT. CAROLE SAMAHA, NASEER SHAMMA & MORE 20 jaar Souk – Amsterdam Arabic Festival. Het Concertgebouw wordt weer helemaal omgetoverd tot een souk vol muziek, verhalen, poëzie en dans. Zes uur lang, in de Grote Zaal én foyers, wordt de rijke Arabische cultuur van toen en nu gevierd en een brug geslagen tussen de Arabische en de westerse cultuur. 30 en 31 mei 18:30, Het Concertgebouw Amsterdam, vanaf € 29,FESTIFEST 2025
Festifest is een jaarlijks zomerfestival voor liefhebbers van disco, italo en house met onder anderen Cormac, Dam Swindle, Ditte, Elias Mazian, Esa & Suze Ijó en meer.
za 31 mei 13:00, NDSM-werf, € 56,50 t/m € 61,50
BLACK HERITAGE FESTIVAL UNTOLD
De openingsavond van de 5e editie van het Black Heritage Festival van Untold vindt plaats in aanloop naar Keti Koti. Tijdens het festival komen kunst, cultuur, geschiedenis en erfgoed in de hele maand juni samen. za 31 mei 20:00, Bijlmer Parktheater, € 18,50
DIVERS
EMPATHIEMARATHON
De allereerste Empathiemarathon belooft een bijzondere bijeenkomst te worden waarin persoonlijke verhalen, geschiedenis en kunst samenkomen. Een middag met diepgaande gesprekken, meeslepende muziek en verrassende verhalen, die uitnodigt tot vertraging, verdieping en écht luisteren. zo 04 mei 13:30, Podium Mozaïek, gratis
4 MEI HERDENKINGSDAGNACHT NA DE DAM Tijdens Nacht Na de Dam komen publiek en theatermakers uit alle hoeken van de stad samen om elkaar te ontmoeten en na te praten over de herdenking en de voorstellingen. zo 4 mei 22:30, Bookshop Internationaal Theater Amsterdam, gratis
SCHERPDENKERS: DAMIAAN DENYS & CAMERATA RCOMAHLER & FREUD Scherpdenkers: verhalen en muziek die tot nadenken stemmen. Deze editie met filosoof en psychiater Damiaan Denys en Camerata RCO. Wat was de relatie tussen Gustav Mahler en Sigmund Freud, die begin vorige eeuw samen een wandeling maakten in Leiden? Een boeiende lezing in beweging waarin de paden van psychologie en muziek elkaar kruisen. di 6 mei 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, vanaf € 29,-
PLEIN PUBLIEK: IVO VAN DE WIJDEVEN
In deze editie van Plein Publiek gaat Yoeri Albrecht in gesprek met historicus Ivo van de Wijdeven en duiken ze samen in het Europese verleden om het heden beter te begrijpen. Zijn nieuwste boek 'Alle rafelranden van Europa' is een volledig herziene versie van Van de Wijdevens eerdere boeken 'De rafelranden van Europa' en 'De nieuwe rafelrand van Europa', waarin hij de roerige geschiedenis van Europa en zijn buren belicht. vr 9 mei 17:30, De Balie, € 10,750 MENSEN, ÉÉN STAD De tentoonstelling behorende bij het koffietafelboek '750 mensen, één stad' is te zien in de tuin van De Nederlandsche Bank. Het boek bevat 1.500 portretten van Amsterdammers, van onbekend tot beroemd, van arm tot rijk, volledig inclusief en divers. vanaf vr 9 mei 09:00 tot 17:00 ma t/m vrij, De Nederlandsche Bank, gratis
KUNSTMARKT DIEMEN
Op zo’n 30 kramen is het werk te zien van goudsmeden, beeldhouwers, fotografen en schilders. Zij tonen hun schilderijen, foto's en beeldhouwwerken langs de Weespertrekvaart. za 10 mei 11:00, Diemen, gratis
AANKOMEN IN AMSTERDAM IN TIEN VERHALEN (6+) Al honderden jaren komen mensen aan in de stad Amsterdam. Al 750 jaar lang! Kom naar de workshop in OBA Oosterdok en ontdek hoe het is om voor het eerst in Amsterdam aan te komen. zo 11 mei 15:00, OBA Oosterdok, gratis
Onder het motto ‘optimisme kun je leren’ zullen Margreet Dolman, dokter Valentijn en dominee Gremdaat zich van hun meest optimistische kant laten zien. Een heerlijke voorstelling die door de vriendelijke interactie met het publiek een rustpunt
VAN VERWARRING Een theatershow, bekend van het roemruchte VPRO televisieprogramma, met De AlfabetBeter, absurde filmpjes, spraakverwarring en een paar interessante gasten uit Voorburg voor een interview.
za 31 mei 20:03, Theater De Richel, € 24,50
FESTIVAL
THEATER VAN DEYSSEL
FESTIVAL
Twee dagen lang brengen ma-
THEATER NA DE DAMTOCH KENNEN DROMEN OOK GEVOEL VOOR TIJD Theater Na de Dam houdt de verhalen en herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog levend. Op verschillende locaties zijn er aansluitend op de Nationale Herdenking elk jaar op 4 mei evenementen in theaters, musea of concertzalen. Met onder meer: Het Feest der Poëzie presenteert gedichten van Duits verzetsstrijder Albrecht Haushofer met voordracht en muziek. zo 04 mei 21:00, Geelvinck Pianola Museum, € 17,50
GEERT MAK - WISSELWACHTER Schrijver en historicus Geert Mak vertelt het verhaal achter zijn langverwachte nieuwe boek. zo 18 mei 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,50
AMSTERDAM ART WEEK
Dit jaarlijkse evenement brengt meer dan 70 galeries, musea, residencies, projectruimtes, creatieve hubs, privécollecties en kunstacademies samen om de beste hedendaagse kunst te tonen. Een week lang komen kunstenaars, curatoren, verzamelaars en kunstliefhebbers van
over de hele wereld samen in de stad om een inspirerende mix van tentoonstellingen, speciale evenementen en exclusieve ervaringen mee te maken. 20 t/m 25 mei, diverse locaties
HOE SPECIAAL MAG JE ZIJN IN HET REGULIERE ONDERWIJS?
Op deze avond wordt het reguliere en het bijzonder onderwijs onderzocht. Hoe belandt een leerling in het een of in het ander? En leert dat iets over onszelf? do 22 mei 20:15, De Balie, € 16,-
EXPO DAPHNE GLASMACHER & BRITTA MÖLLER
Daphne Glasmacher en Britta Möller werken in A Lab en presenteren hun werk in de gemeenschappelijke ruimte van hun eigen broedplaats. Daphne Glasmacher speelt met geometrie, optische illusies en beweging in haar kleurrijke kinetische kunstwerken. Britta Möller verkent de expressieve kracht van kleur en textuur in abstracte composities. Samen creëren ze een spanningsveld tussen dynamiek en verstilling.
24 en 25 mei 11:00 - 18:00, A Lab, gratis
ROLLENDE KEUKENS
Elk voorjaar keren de Rollende Keukens terug in het Amsterdamse Westerpark. Een mobiel eetfestijn voor smulpapen. Dit jaar wordt het terrein in het Westerpark weer omgetoverd tot het grootste openluchtrestaurant van Europa. Meer dan 110 hand geselecteerde Rollende Keukens komen weer op stoom.
28 mei t/m 1 juni 13:00 - 23:00, Westerpark, gratis
REUZEN VAN NOORD
Maak kennis met de oudste bewoners van Amsterdam Noord: de bomen. Tijdens een bijzondere wandeling door de buurt luister je naar hun verhalen, van grappig tot ontroerend, en ontdek je hoe deze reuzen van Noord de veranderingen in hun stad ervaren.
t/m 31 mei, tussen 09:00 en 22:00, Het Leeshuis, gratis
DE AMSTERDAMSE GEVEL
Stadsherstel Amsterdam organiseert een tentoonstelling van de mooiste Amsterdamse gevels in de Amstelkerk, en toont de verschillende Amsterdamse gevels die de stad rijk is.
t/m 20 juni, 09:00 tot 17:00, Amstelkerk, gratis
ANIMAL THERAPY - DE MENS
EN DIERLIJKE MUZE
De expositie toont een exclusieve verzameling kunstwerken waarin de bijzondere relatie tussen mens en dier centraal staat. Voor het eerst wordt werk van de populaire Britse illustrator Louis Wain in Nederland tentoongesteld. Zijn iconische kattenschilderijen maakten hem wereldberoemd.
t/m 23 augustus, Museum van de Geest | Outsider Art in H’ART Museum, € 10,00 t/m € 17,50
ALLARD PIERSON
Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.
Het Kamertoneel van Baron van Slingelandt t/m 31 augustus Amsterdam eet. Een geschiedenis in gerechten
In de tentoonstelling 'Amsterdam Eet' worden de bezoekers meegenomen door de rijke geschiedenis van de eetcultuur in Amsterdam. Kookboeken, menukaarten, archeologische vondsten, handschriften en andere bronnen geven inzicht in de culinaire tradities van de stad tot aan de dag van vandaag.
t/m 7 september
Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl
AMSTERDAM MUSEUM
De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.
Amsterdam Museum aan de Amstel mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.
Panorama Amsterdam
In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd.
doorlopend
Collecting the City #5 (T)huisloos in de stad
Verhalen van de straat
Hoewel de groep dak- en thuislozen al jaren toeneemt, blijft het een groep mensen waar snel overheen wordt gekeken en waarvan de verhalen vaak onbekend blijven. Met
Collecting the City #5: (T)huisloos in de stad – Verhalen van de straat vertelt het Amsterdam Museum persoonlijke verhalen van mensen die dak- of thuisloosheid ervaren, over wat zij hebben meegemaakt en hoe we in de stad omgaan met deze groep Amsterdammers.
t/m 1 juni
Vrouwen van Amsterdam - een ode
In de tentoonstelling worden meer dan 50 vrouwen waarover een ode is gemaakt middels een object uit de collectie van het Amsterdam Museum of een persoonlijk voorwerp in bruikleen in de spotlights gezet.
t/m 1 juni
Mini-expo: Girls On Top Een ode aan jonge makers Voor de tentoonstelling Vrouwen van Amsterdam - een ode, verkennen jonge Amsterdamse makers vanuit verschillende perspectieven rollen rond gender, identiteit en feminisme. Onder de naam Girls On Top laten zij hun werk zien in pop-up tentoonstellingen op Studio Panorama. t/m 1 juni
Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl
AMSTERDAM PIPE MUSEUM
Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl
BEZOEKERSCENTRUM
AMSTERDAMSE BOS
Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl
ANNE FRANK HUIS
De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org
DE APPEL ARTS CENTRE
Kunstencentrum
De Appel gehost door Tempel, een cultureel centrum in de Amsterdamse Diamantbuurt. Every Act of Struggle: Intrusion and Assembly
Met behulp van een methodologie
OP 27 OKTOBER 2025 BESTAAT AMSTERDAM 750 JAAR. DAT VIERT DE STAD GROOTS MET KLEINE BUURTACTIVITEITEN EN GROTE CULTURELE EVENEMENTEN. WAT STAAT ER IN MEI OP HET PROGRAMMA? WE TIPPEN DE LEUKSTE EVENTS OM NAAR UIT TE KIJKEN!
1. EÉN CLUB, ÉÉN STAD, AJAX
AMSTERDAM
Dubbel feest in de stad: in het jubileumjaar van Amsterdam bestaat Ajax 125 jaar! Stadsarchief Amsterdam en Supportersvereniging Ajax vieren dat met de expositie Eén club, één stad, Ajax Amsterdam. Je ziet foto’s, video’s, documenten en persoonlijke verhalen van spelers en fans. t/m 31 augustus, Stadsarchief Amsterdam, ma-vr: 10.00-17.00 uur, za-zo: 12:00-17:00, gratis
2. VROUWEN VAN DE STILLE GENERATIE
Voor tentoonstelling Vrouwen van de stille generatie fotografeerden Dominique Panhuysen en Danielle van Vree foto’s vijfentwintig Amsterdamse vrouwen uit vijf stadsdelen. In OBA Mercatorplein zie je vrouwen uit West die zijn geboren tussen 1928 en 1945. Ze vertellen over hun jeugd tijdens de oorlog en over liefde, kinderen en werk. t/m 31 mei, OBA Mercatorplein, ma-vr: 09:00-17:30, za: 11:00-17:00, gratis
3. CRUYFF STREET LEAGUE
Een bal, een straat, een veldje. Meer heb je niet nodig om te voetballen. De afgelopen maanden vonden de voorrondes van dit grootste straatvoetbaltoernooi van de stad plaats. De winnaars nemen het nu tegen elkaar op tijdens de stadsdeelfinales. Welke teams gaan naar de grote finale op 5 juni op de Dam?
7 mei t/m 15 juni, verschillende data, locaties & tijden
Weten wat er nog meer op de Amsterdam 750-agenda staat? Kijk op iamsterdam.nl/amsterdam750 of scan de QR-code.
4. FIETSEN IN AMSTERDAM
Op 15 mei is het nationale Fiets naar je Werk Dag. Fiets na je werk dan nog even door naar Eye, want daar draaien twee bijzondere voorstellingen over rijwielen in de stad. Op het programma staan De fietser (2018) en Fietsen (1965) van fotograaf en filmer Ed van der Elsen. Ook zijn er gasten die alles weten over fietsstad Amsterdam. 15 mei, Eye Filmmuseum, 19:15-20:45, vanaf € 12,50
5. ARTZUID
Een feestelijke editie van de Amsterdam Sculptuur Biënnale Artzuid in Berlages Plan Zuid op de Apollolaan, Minervalaan en Churchilllaan. De lanen van Zuid staan weer vol kunst. 21 mei t/m 21 september, 10:00-20:00, in het weekend tot 18:30
6. OPEN STAGE AMSTERDAM
Heb je altijd al een eigen nummer willen opvoeren? Of heb je de energie om een dansbattle uit te voeren? Of misschien ben je eindelijk klaar om je gedichten op het podium te delen. Dan heb je geluk! Open Stage Amsterdam staat open voor alle vormen van performancekunst. Muziek, poëzie, verhalen, jongleren, dansen en meer. Alles kan. Meld je aan, of ga gewoon gezellig langs. 24 mei, Stayokay Amsterdam Oost, 20:00-23:00, gratis
van School of Intrusions hebben de kunstenaars in deze tentoonstelling elkaar ontmoet in verschillende archieven en op andere locaties in Amsterdam, waar ze onderzoeksmateriaal doornamen en verschillende acties van kunstenaarsbewegingen, anti-apartheidscampagnes en de institutionele reacties die daarop volgden bespraken. Voor de presentatie in de Appel zullen relevante kunstwerken van de kunstenaars Noor Abed, Simnikiwe Buhlungu, Chad Cordeiro en Pieter Paul Pothoven worden tentoongesteld. Tolstraat 160 tel. 625 56 51, www .deappel.nl
ARCAM
Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Palazzo’s aan het IJ – een nieuwe blik op woonvormen t/m 29 juni
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
In aanloop naar de feestelijke uitreiking van de Amsterdamse Architectuurprijs 2025 licht Arcam alle 10 nominaties uit in een tentoonstelling met fotografie en voelobjecten. Maak kennis met de 10 projecten die kans maken op de titel ‘beste gebouw van Amsterdam’ t/m 31 augustus Bouwen op woongeschiedenis: van verzet tot vernieuwing
De tentoonstelling toont de invloed van woonprotest en woonbeleid op historische en hedendaagse stedelijke vernieuwing in Amsterdam Noord, Zuidoost en Nieuw-West.
t/m 31 december 2025
Modelstad Haven-Stad
Multimediale maquette over de grootste stadsuitbreiding van Nederland.
t/m 31 december 2028
Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030
Voelmaquette Arcamgebouw en Oosterdok
t/m 30 april 2030
Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl
ARTIS
De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen en nog veel meer.
ARTIS-Groote Museum
Het Groote Museum gaat over de verbinding van de mens met al het leven op aarde, over de samenhang tussen mens, dier, plant, microbe en de aarde zelf. Doel van het interactieve museum is de bezoeker met andere ogen naar zijn omgeving en de wereld te laten kijken.
Onderstebodem
In de tentoonstelling 'Onderstebodem; de bodem van Amsterdam' ontdek je de fascinerende lagen onder onze voeten. Een tentoonstelling die het onderste letterlijk naar boven haalt en onze relatie met de bodem grondig onderzoekt.
t/m 7 september
Uitvergroot
Ontdek microscopen op een manier die je nog nooit hebt ervaren. Stap in de wereld van lenzen en licht en zie hoe vergroting en resolutie bepalen wat zichtbaar wordt. Word verrast door de evolutie van microscopen en bewonder zeldzame instrumenten die ooit hebben bijgedragen aan baanbrekende ontdekkingen.
t/m 30 september
Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl
APPIE BAANTJER MUSEUM
In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.
Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl
DE BAZEL
Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com
BIJZONDERE COLLECTIES
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.
De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.
Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl
MUSEUM COBRA
De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.
Open depot - Kunst uit de collectie t/m 24 augustus
Dora Tuynman — Parijs, New York, Amsterdam
Een retrospectief en eerbetoon aan één van de meest onderbelichte Nederlandse kunstenaars uit de 20e eeuw. De tentoonstelling toont haar artistieke ontwikkeling vanaf haar vroege figuratieve landschappen tot aan haar latere abstracte werken en bevat veel schilderijen en tekeningen die nog nooit eerder aan het publiek zijn gepresenteerd. t/m 15 juni
Wolvecamp 100 x Sam Samiee
Ter gelegenheid van de 100e geboortedag van Theo Wolvecamp wordt het werk van deze invloedrijke, maar bescheiden Cobra-kunstenaar, in deze feestelijke tentoonstelling, verbonden met dat van de Iraans-Nederlandse kunstenaar en gastcurator Sam Samiee. t/m 15 juni
Lucebert X it is part of an ensemble Tussen uilen, vleermuizen en blinde vlekken. vanaf 4 april Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl
DIAMANTMUSEUM
Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl
VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.
In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer. Mien Ruys en de moderne tuin Mien Ruys (1904-1999) is een van de bekendste Nederlandse tuinarchitecten van de twintigste eeuw. Haar werk, waarin ze een totaal nieuwe, strakke vormentaal combineerde met weelderige beplanting, was revolutionair in de Nederlandse en internationale tuinarchitectuur. De tentoonstelling richt zich op de tuinen in Amsterdam, en met name op de naoorlogse uitbreidingsgebieden die vanaf de jaren ‘50 werden gebouwd
t/m 15 juni
Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl
KIMSOOJA: TO BREATHE – MOKUM Kimsooja transformeert het zonlicht in de Oude Kerk tot een zee van regenboogkleuren. Verspreid over de kerkvloer plaatst ze haar bottari, Koreaanse wikkeldoeken waarin mensen hun meest dierbare bezittingen meenemen op reis. Amsterdamse migrantengemeenschappen doneerden kleding en textiel voor deze bottari. Zo viert haar tentoonstelling de rijke migratiegeschiedenis van Amsterdam. Een stad die al eeuwen geldt als één van de meest diverse steden ter wereld. OUDE KERK, VANAF 24 MEI
JOSEPHINE BAKER.
EEN LEVEN VOL VERZET. In 2025 is het vijftig jaar geleden dat Josephine Baker overleed. Ze was danseres, zangeres en een van de eerste zwarte filmsterren. Ze ontvluchtte de racistische Verenigde Staten en werd in Parijs een wereldster. Baker was haar tijd vooruit als activiste voor gelijke rechten. Ook was ze actief in het verzet tegen nazi-Duitsland en werkte ze als spion voor de geallieerde. Een leven vol verzet.
VERZETSMUSEUM, VANAF 18 APRIL
EYE FILMMUSEUM
Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.
Nuri Bilge Ceylan - Inner Landscapes De eerste Nederlandse tentoonstelling van de Turkse filmmaker Nuri Bilge Ceylan, de meest gelauwerde Turkse regisseur van de afgelopen twintig jaar.
t/m 1 juni
IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl
FABRIQUE DES LUMIERES
In Fabrique des Lumières wordt kunst tot leven gewekt: het werk van de grootste artiesten uit de geschiedenis, gegoten in een digitale ode van beeld en geluid. Daarbij wordt gebruik gemaakt van state-of-the-art technologie die volledig tot z’n recht komt in de grote ruimtes van de Westergasfabriek in Amsterdam.
Het Rijk der Farao's - Een immersieve reis door het oude Egypte
Franse oriëntalistische schildersIngres, Delacroix, Gérôme
In de 19e eeuw gaat er een nieuwe wereld open voor westerse kunstenaars; ‘de Oriënt’. Het prikkelt hun fantasie en het oriëntalisme is het gevolg: een kunststroming waarin het
t/m 14 mei
Diana Markosian - Father 'Father' volgt de reis van Markosian om opnieuw in contact te komen met haar vervreemde vader door middel van documentairefotografie, familiefoto’s en archiefmateriaal. t/m 28 mei
Foam 3h: Finn Maätita and Jerrold Saija - Tones of the Ecotone
De tentoonstelling vormt een speels en intiem audiovisueel landschap om in op te gaan. Door fotografie, assemblage en de nieuwste mediatechnologieën te combineren, geven de kunstenaars uitdrukking aan de relatie en overlap tussen mens, natuur en voorouderlijke inzichten. t/m 11 juni
Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org
VAN GOGH MUSEUM
De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. De kracht van kleur
Door de uitvinding van synthetische pigmenten in de 19de eeuw werd het voor kunstenaars mogelijk om snel en eenvoudig tekeningen in kleur te maken. Deze kleinschalige tentoonstelling toont een selectie van die tekeningen van kunstenaars als Van Gogh, Redon en Gauguin. t/m 18 mei
WHAT CANNOT BE HELD
Een blik in de collectie van het museum Mu.ZEE in Oostende, met hedendaagse stemmen uit de Belgische kunst. Curator en directeur van Museum Cobra, Suzanne Wallinga, creëert een groepstentoonstelling die draait om de kwetsbare positie van de mens in een steeds veranderende wereld. Met werk van onder anderen Marie-Jo Lafontaine, Katja Mater (foto), Danai Anesiadou, Lili Dujourie en Anne-Mie Van Kerckhoven. DE BRAKKE GROND, 17 MEI T/M 13 JULI
Oosten op een geromantiseerde, stereotiepe manier wordt verbeeld, omgeven door verlangen en mystiek.
Foreign Nature
In 'Foreign Nature' creëert Julius Horsthuis met behulp van computergegenereerde fractals een universum waarin wiskunde en kunst samensmelten, het alledaagse en het spirituele samenkomen en de grenzen tussen het organische en het kunstmatige, het macro en het micro, vervagen. Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com
FOAM AMSTERDAM
Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.
Metaphormaxxing: A Mapping Game t/m 11 mei
Sakir Khader - Yawm al-Firak
In 'Yawm al-Firak' geeft Sakir Khader een stem aan zeven Palestijnse jongemannen die met geweld van het leven zijn beroofd, en aan hun moeders die hen hebben moeten verliezen. Via hun verhalen en ervaringen reflecteert hij op afscheid nemen in tijden van bezetting, conflict, oorlog en ontheemding.
Anselm Kiefer - Sag mir wo die Blumen sind
Voor het eerst in hun geschiedenis bundelen het Van Gogh Museum en het Stedelijk Museum Amsterdam hun krachten voor één grote tentoonstelling van een van de belangrijkste kunstenaars van onze tijd:
Anselm Kiefer. in het Van Gogh Museum worden bekende werken van Vincent van Gogh gecombineerd met dat van Kiefer. t/m 9 juni
Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl
HET GRACHTENMUSEUM
17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Janneke Viegers - Amsterdam in vogelvlucht
In deze nieuwe tentoonstelling met werk van beeldend kunstenaar Janneke Viegers, winnaar van de Tim Killiam Prijs 2025, zie je verschillende Amsterdamse plekken vanuit een nieuw perspectief. t/m 6 juli
Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum
H'ART MUSEUM
Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners. Van Rembrandt tot Vermeer, meesterwerken van The Leiden Collection Een uniek en intiem inkijkje in het Amsterdam van de 17de eeuw, door de ogen van de grote Hollandse meesters. t/m 24 augustus Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hartmuseum.nl
HOLLANDSCHE SCHOUWBURG
Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.
Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl
DE HORTUS
Een van de oudste (1682) botanische tuinen.
Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl
HORTUS BOTANICUS
In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.
Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl
HUIS MARSEILLE
Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.
Revoir Paris
Parijs door de lens van de gebroeders Séeberger (1900-1907)
De tentoonstelling toont een selectie van 72 originele afdrukken op groot formaat van de succesvolle Franse amateurfotografen de gebroeders Séeberger (Séeberger frères).
t/m 22 juni
Ilona Plaum - Presence
In 'Presence' laat Plaum de bezoeker afdalen in haar poëtisch universum, waarin ze onze waarneming op losse schroeven zet.
t/m 22 juni
Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl
INTERNATIONAAL INSTITUUT
VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS
Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.
Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl
JOODS MUSEUM
Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.
Sex: Jewish Positions - Perspectieven op seksualiteit in de Joodse cultuur
'Sex: Jewish Positions' toont de veelzijdige, verrassende en vaak tegenstrijdige betekenissen van seksualiteit in de Joodse traditie en cultuur. De tentoonstelling verkent diverse perspectieven, van Joodse geleerden uit vroegere tijden tot hedendaagse kunstenaars en instagrammers, van religieus tot seculier, en van hetero tot lhbtqi+Joden.
t/m 25 mei 2025
Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl
KATTENKABINET
Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl
LUTHER MUSEUM
Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Amsterdam Art Week: Apple Tree De beeldententoonstelling, in samenwerking met m.simons gallery, is een dialoog tussen mythe, architectuur en transformatie. De expositie wordt samengesteld door en toont werken van Hadrien Gérenton en Tim Mathijsen, aangevuld met sculpturen van vier internationale kunstenaars die elk een link hebben met Amsterdam: Victor Santamarina, Brianna Leatherbury, Danai Anestiadou en Loup Sarion. van 22 mei t/m 22 juni Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl
MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl
MUSEUM VAN LOON
Grachtenhuis uit de 17e eeuw met
HET KLEINE THEATER - RAPUNZEL (3+)
Rapunzel zit haar hele leven lang opgesloten in een toren. Ze heeft nog nooit een mens gezien, behalve Petemoei, die haar heeft opgesloten maar met veel liefde voor haar zorgt. Op een dag echter, ontdekt Rapunzel dat er een deurtje in haar toren zit. Ze verzamelt al haar moed en gaat de grote onbekende wereld in. Met alle gevolgen van dien. Een ontroerend verhaal over liefhebben en loslaten. THEATER DE RICHEL, 11 MEI
HET MOOIE
KINDERBOEKENFESTIVAL
Op dit vrolijke festival kunnen kinderen van 4 tot en met 10 jaar zich onderdompelen in de fantasiewerelden uit elf mooie kinderboeken door middel van theater, muziek, workshops, buitenspelen, knutselen en nog veel meer. Er zijn ook schrijvers en illustratoren aanwezig, waaronder Sara de Monchy en Najiba Abdellaoui.
TOLHUISTUIN, 25 MEI
familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl
MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl
MAX EUWE CENTRUM
Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.
Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl
MICROPIA
De onzichtbare wereld
Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde
De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer. doorlopende tentoonstelling
Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl
MULTATULI MUSEUM
Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl
MUSEUM JAN
25 JAAR ISH DANCE
COLLECTIVE
ISH Dance Collective presenteert een spectaculair jubileumweekend met allerlei activiteiten. Het weekend bestaat uit een ISH Gala met een compilatie van oude en nieuwe voorstellingen, workshops van de ISH Academy, het battle event Masters of Movement, een rollerdisco & een clubavond en meer.
MEERVAART, 16 EN 17 MEI
Museum voor moderne kunst.
Moderne Meesters
Met hun wereldwijde impact hebben
Moco Moderne Meesters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen. Banksy - Laugh Now
The 'Laugh Now' exhibition is not authorised by Banksy nor it is curated by the artist. Moco Museum features a diverse selection of original works throughout Banksy's noteworthy career. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com
MOLEN VAN SLOTEN
Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.
Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl
Boris de Beijer - Artefactum 3000 De Oudheid vormt voor De Beijer een belangrijke inspiratiebron. In Artefactum 3000 creëert hij een wereld waarin elementen uit een oude Romeinse stad herkenbaar zijn met een knipoog naar een verre toekomst. t/m 11 mei Koen Vermeule - Poetry Suite 'Poetry Suite' toont een brede selectie werken van Koen Vermeule (Goes, 1965). Schilderijen en gouaches, waarvan vele nooit eerder getoond, die zijn wereld, zijn waarneming, zijn kijk op de omgeving en de mensen daarin verbeelden. De beelden vinden hun oorsprong in het onspectaculaire, alledaagse leven. De stadslandschappen zijn vaak puntige observaties van onze eigen tijd en hedendaags menselijk gedrag, terwijl zijn landschappen worden gekenmerkt door stilte en tijdloosheid. t/m 5 oktober Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl
MUSEUMHAVEN
Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl
MUSEUMTRAMLIJN
Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org
MUSEUM REMBRANDTHUIS
Ervaar in de enige plek ter wereld hoe Rembrandt ooit leefde en raak in de huiselijke setting van het museum geïnspireerd door zijn werk en de verhalen van zijn leven. De illusionist. Samuel van Hoogstraten Samuel van Hoogstraten (1627-1678) leerde en werkte bij Rembrandt. Op het gebied van illusionisme was hij een pionier: de 3D-kunstenaar van zijn tijd. t/m 4 mei Rembrandt & Amsterdam In deze zomertentoonstelling kijk je naar de stad door Rembrandts ogen. Hij woonde het grootste deel van zijn leven in Amsterdam en heeft de stad en haar inwoners vaak vastgelegd op zijn prenten. Hij maakte portretten van Amsterdammers en observeerde het reilen en zeilen in de stad. Van straatverkopers tot het stadsbestuur, Amsterdam leeft in Rembrandts prenten. vanaf 23 mei
Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl
MUSEUM HET SCHIP
Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
De tentoonstelling toont de internationale ontwikkeling van de tuinstadgedachte, van de utopisten uit de negentiende eeuw, tot de tuinsteden van Ebenezer Howard en de bouw van naoorlogse New Towns. t/m 27 juli
Sharon Houkema - Solide
Herinneringen
Sharon Houkema maakt kunst over
sociale en ecologische thema's. Ze verbindt geschiedenis met actuele ervaringen en geeft vertrouwde vormen nieuwe betekenissen. Ook nodigt ze anderen uit om hun ideeën toe te voegen aan haar projecten. t/m 25 mei
Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl
LOCATIE DE DAGERAAD
In het volkswoningbouw-complex De Dageraad is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Baksteenexpressie
In deze tentoonstelling wordt het verhaal van de baksteen gevolgd: van klei tot kunstwerk.
t/m 29 juni
Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl
NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM
Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.
In het Nationaal Holocaustmuseum staat de Jodenvervolging in Nederland centraal.
Between You and Me
De tentoonstelling 'Between You and Me' bestaat uit één kunstwerk: Memory Boxes. Deze installatie van beeldend kunstenaar Amos van Gelder en componist Amit Gur, samengesteld door gastconservator Birgitta van Blitterswijk, laat de verscheidenheid aan verhalen en perspectieven rond de Sjoa binnen één familie of omgeving zien.
t/m 24 augustus
Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl
NEMO SCIENCE MUSEUM
Centrum vol wetenschap en technologie
Technium - Ontrafel de techniek om je heen
De nieuwste game, onze kleding, de fiets, trein of tram die ons van A naar B brengt… Alles om ons heen dat door mensen is gemaakt, is techniek. Het is zo vanzelfsprekend, dat we het bijna niet meer zien. Maar hoe komt een fiets eigenlijk in beweging? Wat is er allemaal nodig om t-shirts duurzaam te produceren? Welke technologische ontwikkelingen zitten er verstopt in je smartphone? Ontdek het in de nieuwe familietentoonstelling.
Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl
DE NIEUWE KERK
De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Het dak van de stad
Speciaal voor de restauratie van de vieringtoren midden op het dak van De Nieuwe Kerk wordt een groot platform op het dak geplaatst. Het publiek krijgt de unieke kans het dak van de kerk te beklimmen voor een onvergetelijk uitzicht over de hoofdstad.
t/m 2 november
Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl
MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES? iamsterdam.nl/agenda
MUSEUM
AMSTERDAM NOORD
Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.
MUSEUM ONS’ LIEVE
HEER OP SOLDER
Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.
Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. Mirakel van Amsterdam
Vijftien maart in het jaar 1345 gonsde het door middeleeuws Amsterdam: er is een wonder gebeurd! Het is een mirakel! Een hostie is ongeschonden in de vlammen van een brandende haard gevonden: een teken van God. Een tentoonstelling over het herinneren van het verleden én de toekomst.
t/m 7 september
O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl
NXT MUSEUM
Museum voor nieuwe mediakunst Still Processing De tentoonstelling onderzoekt de evolutie van beeldverwerking, zowel door machines als door mensen. Hoe nemen we beelden waar en hoe produceren we ze? Hoe beïnvloeden machine-algoritmen onze waarneming? Wat gaat er verloren in het proces?
t/m 5 oktober
Asterweg 22 www.nxtmuseum.com
OUDE KERK
Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.
Windows Reframed: Ramen van de Mariakapel De langverwachte terugkeer van twee iconische gebrandschilderde glas-inlood ramen. Sta oog in oog met deze metershoge ramen. Terwijl ze worden teruggeplaatst zijn ze voor één keer op ooghoogte te bekijken, waardoor hun indrukwekkende details en verhalen tot leven komen. Twee ramen, gescheiden door eeuwen, verenigd in één verhaal. Het ene raam ontstond in de katholieke tijd, het andere in de protestantse periode. Ondanks hun verschillende oorsprong delen ze nu een gezamenlijke toekomst.
t/m 7 mei
Kimsooja: To Breathe – Mokum vanaf 24 mei
Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl
KONINKLIJK PALEIS / OPEN
Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken
en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl
PIANOLA MUSEUM
Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.
Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl
RIJKSMUSEUM
Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen. Nieuw in de 20ste eeuw
Ieder half jaar zijn er in het Rijksmuseum nieuwe presentaties te zien in de afdeling 20ste eeuw. In deze editie worden enkele recente aanwinsten voor het voetlicht gebracht. t/m 11 mei Isamu Noguchi in de Rijksmuseumtuinen
De Amerikaans-Japanse kunstenaar Isamu Noguchi (1904) geldt als een van de belangrijke modernistische beeldhouwers van de twintigste eeuw en heeft met zijn innovatieve benadering van beeldhouwkunst een onuitwisbare stempel gedrukt op de kunstwereld. vanaf 28 mei
American Photography
Met meer dan 200 werken belicht de tentoonstelling de rijke en veelzijdige geschiedenis van de fotografie in de Verenigde Staten. t/m 9 juni
Carrie Mae Weems - Painting the Town
Dit is de eerste tentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf in Nederland. Haar foto’s doen op het eerste gezicht denken aan abstracte schilderijen. t/m 9 juni Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl
HET SCHEEPVAARTMUSEUM
Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Schaduwen op de Atlantische Oceaan
De tentoonstelling laat zien hoe de geschiedenis van de scheepvaart en koloniaal geweld onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. En welke impact dit had, en nog steeds heeft, op onze levens en samenlevingen. Atlantisch Venster Atlantisch Venster III: Sarojini Lewis Soerdie was de eerste vrouwelijke ‘contractarbeider’, die vanuit India naar Suriname werd verscheept. In het derde Atlantisch Venster is te zien hoe kunstenaar en onderzoeker Sarojini Lewis in de huid van Soerdie kruipt.
Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl
STADSARCHIEF AMSTERDAM
‘s Werelds grootste stadsarchief. Phantasmopolis: Spookbeelden van het Amsterdamse verleden
Mi Oso Es Mi Kas - Claim Your Space Archiefvormers krijgen de kans om hún verhaal tentoon te stellen in de Schatkamer van het Stadsarchief.
t/m 15 juni
De geboorte van de stad. Op zoek naar middeleeuws Amsterdam t/m 6 juli
Eén club, Eén stad, Ajax Amsterdam Niet alleen Amsterdam jubileert in 2025, ook AFC Ajax viert dan zijn 125-jarige bestaan. In samenwerking met de supportersvereniging van Ajax is er een tentoonstelling over SV Ajax te zien in de hal van het Stadsarchief.
t/m 31 augustus Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief
STEDELIJK MUSEUM
Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.
Pamela Rosenkranz - Liquid Body 'Liquid Body' is de eerste solotentoonstelling in Nederland van de Zwitserse multimediakunstenaar Pamela Rosenkranz. Ze staat bekend om haar immersieve installaties die de zintuigen prikkelen en de veranderende verhouding tussen mens, natuur en technologie grondig verkennen. vanaf 21 mei
Anselm Kiefer - Sag mir wo die Blumen sind
In het Stedelijk zijn voor het eerst alle Kiefers uit de collectie van het Stedelijk bij elkaar te zien, waaronder het geliefde Innenraum. Daarnaast zal nieuw, nog nooit getoond werk van de kunstenaar te zien zijn. t/m 9 juni
Formafantasma - Oltre Terra 'Oltre Terra' is een lopend onderzoek en reizende tentoonstelling van designstudio Formafantasma. Door te kijken naar de ontwikkeling van de wolproductie ontrafelt 'Oltre Terra' de complexiteit van de symbiose tussen dieren, mensen en het milieu. t/m 13 juli
Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl
STRAAT MUSEUM
Museum voor graffiti en street art Graffitecture: Typographic Blueprints Een tentoonstelling die de samensmelting van graffiti en architectuur belicht.
t/m 18 mei
NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com
THEO THIJSSEN MUSEUM
De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de
roman Jongensdagen. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl
MUSEUM TOT ZOVER
Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Eten bij afscheid en rouw Eten en drinken tijdens afscheid en rouw zijn heel belangrijk. In deze tentoonstelling is het eetthema verwoven in de vaste museumpresentatie, met werk van afscheidsfotografen, vormgevers en filmmakers. t/m 20 mei
Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl
VERZETSMUSEUM
Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Wereldoorlog en de voormalige Nederlandse koloniën
De tentoonstelling, deels gebaseerd op nieuw historisch onderzoek, biedt door het vertellen van meer dan dertig persoonlijke verhalen een nieuwe, completere kijk op de koloniale geschiedenis. t/m 30 december 2025 Verzetsmuseum Junior Reis met de tijdmachine naar Nederland in de oorlog en leef mee met vier kinderen. doorlopend Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org
WERELDERFGOED PODIUM
Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed
WERELDMUSEUM
AMSTERDAM
Museum over wereldculturen Onvoltooid verleden: teruggeven, houden, of…?
Steeds vaker wordt de vraag gesteld of musea collecties moeten teruggeven aan de landen waar ze vandaan komen. In deze nieuwe tentoonstelling stap je in het midden van dit actuele debat over restitutie. Ontdek de verschillende perspectieven, dilemma’s en verhalen achter de objecten. Duik in herkomstonderzoeken en onderzoek zelf hoe complex de vragen rondom eigenaarschap en waarde kunnen zijn. vanaf 9 mei
Poetry of the People - Stemmen uit West-Azië en Noord-Afrika Poëzie speelt een grote rol in samenlevingen in West-Azië en Noord-Afrika. In deze nieuwe tentoonstelling worden invloedrijke gedichten uit deze regio's in de schijnwerpers gezet. t/m 24 augustus
Martial Arts
De tentoonstelling Martial Arts laat zien waarom mensen aan vechtspor-
ten doen, met een combinatie van persoonlijke verhalen en maatschappelijke thema’s.
t/m 31 augustus
Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 amsterdam.wereldmuseum.nl
WERELDMUSEUM AMSTERDAM
JUNIOR
Raad van de Raaf - Doe-tentoonstelling voor klimaathelden!
In de nieuwe kindertentoonstelling zijn heel veel activiteiten voor kinderen. Test je balans in de kajak van jager Lars, stap op de hondenslee van de Groenlandse Malik, luister naar het geluid van de smeltende ijskappen en verzamel samen ideeën voor een betere wereld. Voor iedereen vanaf 6 jaar.
Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 amsterdam.wereldmuseum.nl
HUIS WILLET-HOLTHUYSEN
Volledig ingericht grachtenpand. Grachtenhuis vol stijlkamers en verhalen
Sander Breure en Witte van Hulzen'Friede auf Erden'
In deze tentoonstelling, ter gelegenheid van 80 jaar vrijheid, brengt het kunstenaarsduo Sander Breure en Witte van Hulzen het verborgen oorlogsverleden van Huis WilletHolthuysen tot leven met een nieuwe video-installatie, aangevuld met foto's, tekeningen en schilderijen. Daarnaast toont de tentoonstelling een diapresentatie van de invloedrijke fotograaf Cas Oorthuys (1908–1975), werk van tekenaar Chris Beekman (1887–1964) en een selectie tekeningen van Aat Breur-Hibma (1913–2002). t/m 9 november
Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl
WOONBOOTMUSEUM
Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm.
Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl
Hoofdredacteur
Bart van Oosterhout
Adjunct-hoofdredacteur
Karin Thybaut
Vormgeving Het Zomerpaleis:
Saskia Franken, Martijn Blokland
Ontwerp Loes Koomen
Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)
Aan dit nummer werkten mee
Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Amber Brandenburg, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Britt Dittner, Yasmine Esser, Cindy
Hoetmer, Olivier Kemme, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Pierre Oitmann, Margriet Prinssen, Nienke van Rijn/Topsport Amsterdam, Marijn Ruhaak, Irene Schoenmacker, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Joke van der Weij, Joanna van der Werf/Amsterdam Art, Chris de Wit
Aanleveren agendagegevens zomernummer: 26 mei septembernummer: 28 juli amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80
partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners Mt. Lincolnweg 38-40, 1033 SN Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland
Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl Jaarabonnement € 35,25 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk
en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 50.000 exemplaren.
ZIE JE DIT SYMBOOL?
Dan krijg je met de Stadspas korting. Met de Stadspas kun je gratis of met korting naar culturele activiteiten. Kijk op amsterdam.nl/stadspas
Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen.
© 2025 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.
Het juninummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 26 mei, de abonnees krijgen de krant de zaterdag ervoor.
tekst Erik Schmitz foto Dienst Ruimtelijke Ordening/Stadsarchief Amsterdam
Amsterdam is in het verleden zelden door vijanden veroverd. Dat is vooral te danken aan de gunstige ligging in een drassige omgeving. Het stadsbestuur probeerde ervoor te zorgen dat het land buiten de stadsgracht niet te veel werd opgehoogd en dat er lichte bouwsels stonden, die bij een dreigende aanval zo konden worden gesloopt. Vanaf de jaren 1480 werd de aarden stadswal vervangen door een stenen muur. Op regelmatige afstanden lagen torens, die dienstdeden als wachthuizen, zoals de
nu nog bestaande Schreierstoren aan de Prins Hendrikkade. De ingangen van de stad werden bewaakt door poorten. De Waag op de Nieuwmarkt is oorspronkelijk zo’n poort. De muur en de IJ-oever waren verdeeld in zeventien delen, hoefslagen genaamd. Zeventien wijken van de stad waakten elk over een hoefslag, de achttiende wijk waakte over het stadhuis. De Amsterdamse mannen moesten als er gevaar dreigde regelmatig ’s nachts de muur bezetten. Bij acuut gevaar, zoals in de jaren 1527-1528, toen de Geldersen
Schreierstoren, maart 1943.
onder veldheer Maarten van Rossum de stad bedreigden, waakten de Amsterdammers elke achtste nacht. Op papier was de verdediging zo goed geregeld. Al nam niet iedereen deze dienstplicht even serieus. Zo stuurde een zekere Jacob, schoenmaker in de Sint Jansstraat, steeds een buitenlandse knecht in zijn plaats. Toen de kapitein van zijn hoefslag hem kwam ophalen, werd hij boos. Maar er was een andere, veel gevaarlijkere vijand van de Amsterdamse defensie: verveling. Voor sommige burgers was een nacht lang waken een zware beproeving. Gelukkig bestond er een effectieve verdediging tegen verveling: drank. Zo was de Schreierstoren – toen ‘Screyhoeck’ genoemd – op 12 juni 1528 het toneel van een drankgelag door zes wakers. Op andere nachten verlieten wachters hun post om de gezelligheid van een herberg op te zoeken. Helemaal bont maakte kapitein van de wacht Michiel Vetgen het in 1527. Hij had zich tijdens de wacht zo ‘vol gedroncken’ dat hij de stad in ging en daar later werd teruggevonden, liggend ‘als een droncke verken (varken) op der strate te slapen’.
De echte Amsterdammer
Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar favorieten. Deze keer: acteur André Dongelmans (37), momenteel te zien in de Netflix-serie Haantjes en te horen in podcast De tegenpolen.
Je kunt André Dongelmans kennen als acteur uit series als Straatcoaches en Haantjes en films als Scotoe of Happy single, of van zijn podcast De tegenpolen, die hij maakt met beste vriend en collega-acteur Alkan Çöklü. Maar ook uit het echte leven, want tussen de bedrijven door schoolde hij zich bij als buschauffeur en rijdt hij rond in Zaandam.
TROTSE AMSTERDAMMER?
‘Dat durf ik niet te zeggen, omdat ik bang ben dat echte Amsterdammers dan zeggen: ‘Jij bent import.’ Maar als Ajax kampioen is, word ik daar wel heel blij van. Ik ben hier komen wonen in 2009, in de Indische Buurt. Kort daarna heb ik weer even bij mijn ouders gewoond in Bergen omdat ik mijn appartement uit moest, maar in 2013 ben ik teruggekomen, naar Buitenveldert. Daar woon ik nu nog.’
BESTE RESTAURANT?
‘Ik hou van vlees en bij Cannibale Royale serveren ze nog grote hompen. Laatst at ik er ‘Le Exceptionnel’, een grote côte de boeuf met knoflookbroccoli on the side. Héérlijk.’
MEEST MARKANTE AMSTERDAMMER?
‘Ik zag Marco van Basten laatst op een première en ik was starstruck. Hij liep langs en ik bleef heel ongemakkelijk staan, als een soort eenpersoons-erehaag, mezelf moed insprekend om iets te zeggen. Heb ik
niet gedaan. Als ik het had gedurfd, had ik gezegd dat ik hem een baas vind, en ook een selfie willen maken.’
VERBORGEN PAREL?
‘Bij parkeergarage APCOA, tussen de Prins- en Keizersgracht, kun je als je na zessen inrijdt de hele nacht staan voor vijftien euro. Er is ook altijd plek. Ik moet dit eigenlijk helemaal niet delen, bedenk ik me nu.’
SNELLE SNACKPLEK?
‘Haringhandel Johan in Diemen, voor de beste haring van het land – en de wereld. Het is bijna sashimi, het smelt op je tong. Johan is zelf ook te gek, hij was ooit ballenjongen bij Ajax.’
BESTE BUSROUTE?
‘Ik heb het vaakst op het nachtnet richting Buitenveldert gezeten, dronken met mijn tong tegen de ruit. Als buschauffeur vind ik de 391 het leukst. Die gaat naar Centraal Station en het blijft leuk om daar de busbaan op te rijden – dat het gewoon mag.’
4 MEI 2025 Loop mee met de Stille Tocht START: 17.45 MUSEUMPLEIN