Angsten van toen, lessen voor nu - RSG de Borgen by HUMINT Solutions

ANGSTEN SEN VOORNU

Verhalen van senioren, over iets waar ze vroeger bang voor waren, maar nu niet meer, verzameld door leerlingen van RSG De Borgen.

STELJEVOOR...

je staat voor de klas, alle ogen op jou gericht Je hebt je presentatie eindeloos geoefend, de tekst ken je uit je hoofd En toch voel je je hart bonken in je borst Angst We kennen het allemaal Soms is het voor iets praktisch, zoals spinnen, het donker of een bezoek aan de tandarts. Vaak gaat het dieper, zoals de angst voor falen, het oordeel van anderen, of de dood

In de afgelopen weken hebben leerlingen van RSG De Borgen gesprekken gevoerd met ouderen over iets waar ze vroeger bang voor waren, maar nu niet meer. Waarom boezemde juist dat hen angst in, hoe zorgden ze ervoor dat het ze niet tegenhield om de dingen te doen die ze leuk vonden en belangrijker, (hoe) kwamen ze ervan af?

Deze gesprekken vormden het eerste deel van MDT Cultuur & Kunst Dit programma daagt jongeren uit om meer te leren van anderen dan ze verwachten Hiervoor gingen de studenten in gesprek met ouderen, die we 'vertellers' noemen, om verborgen kennis en verhalen te ontdekken.

In dit magazine vind je de verhalen die de leerlingen op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben tijdens de fotografieworkshop De verhalen zijn geschreven door de jongeren tijdens de schrijfworkshop en soms (naderhand) nog aangevuld door de vertellers.

Er staat nog meer te gebeuren. In het tweede deel van het programma maken de jongeren korte films op basis van de gevonden verhalen u al benieuwd naar het eindresultaat en zien uit naar de waar ook weer alle vertellers voor worden uitgenodigd

voordat het zover is... Angsten van toen, lessen voor nu!

MARIANGIEBELS

Eenvrouwzonderangst

Ze komt uit een klein dorpje, Linne in Limburg, en ze is nergens bang voor Ze schaamde zich later wel ergens voor, namelijk dat ze vroeger niet genoeg tijd spendeerde aan school en daardoor de Nederlandse taal minder goed beheerste

Ze deed vroeger niet aan sport, maar ze ging vroeger wel gewoon met vrienden en familie schaatsen, of andere hobby’s doen. Ze ging vroeger met vriendinnen om, uit het dorpje waar ze vandaan komt, die niet zo veel aan school deden, maar vooral leuke dingen deden, zoals kanoën en toneel. Ze werd daarin meegesleurd en besteedde weinig tot geen tijd aan school. En had dus minder verstand overal van, want ze kreeg niet zo veel mee van wat er om haar heen gebeurde en in de rest van de wereld. Toen ze 14 was, werd ze naar Antwerpen gestuurd om op te passen op een tweeling Ze ging dus op jonge leeftijd al ver weg van huis Daarna, toen ze ongeveer 15 jaar was, is ze bij een fotograaf gaan werken in de stad. Haar broer zat op de kweekschool en ze kreeg vrienden die op school zaten.

En toen kwam ze erachter dat ze de Nederlandse taal niet goed beheerste en foutjes maakte tijdens het praten tegen andere mensen en daar werd ze onzeker van.

Toen ze iets ouder was, besloot ze om te gaan reizen En toen ze in verschillende landen kwam, kwam ze erachter dat er meer was dan alleen het dorpje en de mensen waar ze vandaan kwam. Ze kwam veel informatie tegen, las veel boeken, ook over geschiedenis, en zag dat dit ook heel leuk was, maar wel anders dan waar ze vandaan kwam. Toen ze terugkwam is ze met foto's van de reizen op de kunstacademie aangenomen, maar toen ze bezig was met de opleiding kwam ze erachter dat ze het niet zo leuk vond, waar ze mee bezig was

Dus ze besloot een andere opleiding te doen, mode. Dit beviel haar wel en ze kwam erachter dat ze dat wel leuk vond en maakte daar haar beroep van en ging daar verder mee

Ze heeft geen plannen meer voor de toekomst, ze vindt het wel goed zo.

Ze zegt: ‘Het was vroeger heel erg anders dan nu’ Ze wil meegeven aan ons en de andere mensen: ‘Blijf geïnteresseerd in andere mensen en oordeel niet te snel over andere mensen en blijf geïnteresseerd in andere meningen Wees niet bang als je je onzeker voelt, zet je hakken niet in het zand Wees eerlijk, dat maakt alles een stuk makkelijker!’

Ze vond het leuk om dit interview te houden, want ze heeft zelf geen kinderen en het was vroeger heel anders dan het nu is

DOOR:NIELS, BASTIAAN&STANR.

NICOHERWIG

Leefinhetnu

Wij hebben Nico Herwig geïnterviewd; hij is geboren in Den Haag, op 7 juni 1946 Hij woont sinds 1982 met zijn vrouw in Bedum.

Zij hebben een zoon, Vincent, dochter, Melisse, en 3 kleinkinderen

Zijn werk was verhalen vertellen Momenteel is hij oprichter van improvisatietheater gezelschap ‘Uit het niets’. Ook is hij buurtbemiddelaar, trainingsacteur, medeorganisator van het project:

New Skool/Old skool en mentor in de zorg Hij was bang voor de dood, hoge gebouwen en de tandarts

Toen hij nog maar 11 was, was hij bang voor de dood. Hij was een padvinder en stond bij tramlijn 11 naast een vrouw en zij vroeg: ‘Heb je het niet koud met die korte broek welpje?’ Ze was 66 jaar oud en droeg een dikke bontjas. Hij was bang, omdat hij niet wist wat er met je gebeurt na de dood. Deze gedachtes kwamen doordat hij aan de vrouw vroeg: ‘Hoe oud bent u?’

Hij is er nu niet meer bang voor, omdat hij een uitvaartspeech ging houden bij de begrafenis van zijn moeder en hij mocht zijn moeder in de kist nog zien.

Als je vroeger te overlijden kwam, mocht je niet kiezen waar je terechtkwam Nu mag je zelf kiezen hoe je dood wilt. Als je heel ziek bent en niet meer kan genezen, of als je mentaal niet goed bent.

Je mag nu bepalen waar je terechtkomt, in een doodskist, of dat je gecremeerd wilt worden

Hij was ook bang voor de tandarts, omdat het er vroeger hard aan toe ging Je moest bijvoorbeeld verplicht 2x per jaar naar de tandarts, anders had je een probleem Als ze vonden dat ze moesten boren of trekken, deden ze dat meteen zonder een afspraak te maken De tandarts noemde niet eens zijn voornaam, maar wees alleen maar op de behandelstoel. Nu is hij daar niet meer bang voor, omdat er nu hoogopgeleide tandartsen werken Ze zijn aardiger en persoonlijker en dat voelt vertrouwder

DOOR:METTE,

REACTIESVAN LEERLINGEN

“Leukeninteressant! Eennieuweervaring.”

“Hetginggoed,wehebben ookeenbeetjegekletsten wehebbeneenfijninterview gehadmetdelieve verteller.”

“Ikhadniet verwachtdatde vertellerineenfilm hadgespeeld.”

“Eenquotedieik meeneemuithet gesprekis:Houhet simpel.”

“Ikneemmeeuit dezeervaringdat hetinteressantis ommeerteleren overmensen.”

MARIANKRAMERS

Vaneenbangmeisjenaareendapperevrouw

Marian, 73 jaar, heeft een leuke

jeugd gehad Ze vertelde vrolijk over haar vakanties naar Frankrijk

Toen ze jong was logeerde ze in Frankrijk, bij een vrouw met vijf kinderen Ook vertelde ze over haar schaatstochten, die ze vroeger maakte en hoe ze vroeger zeilde

Een zorgeloze jeugd, maar dat is niet altijd zo geweest.

Toen Marian ouder werd, ongeveer onze leeftijd, had ze veel angsten

Zo vertelde ze dat ze bang was voor slangen, voor het donker en hoe mensen over haar dachten

De angst voor slangen heeft ze overwonnen door de confrontatie aan te gaan, door een tijd te kijken naar filmbeelden van slangen

Als kind was ze al bang voor grote mensen, vooral voor onbekenden

Ze was bang dat grote mensen kinderen vervelend vonden, dat ze grote mensen tot last waren.

In de liefde was ze erg onzeker

Ze wist niet of ze wel een vriendje kon vinden en of ze haar wel leuk zouden vinden. Gelukkig is dit goed gekomen, want later is ze gelukkig getrouwd Ze heeft er altijd voor gewaakt om geen ‘zielloze huisvrouw’ te worden Marian vroeg aan ons of communicatie tussen jongeren nu beter is dan vroeger, nu er sociale media is. Het is nu beter vinden wij, je hoeft niet af te spreken, je hoeft niet overal naartoe Het is makkelijker

We vonden het een leuk gesprek en vinden het dapper dat ze over haar angsten heen is gekomen en dat ze nu zelf andere mensen kan helpen als therapeut

MARESLIEDRECHT

Ikwasvroegerbangvoor...

Het verhaal gaat over het hele leven van de vrouw Mare

Mare Sliedrecht is 80 jaar.

Haar beroep was docent. Het vak waar ze in lesgaf was managementvaardigheden; dat betekent dat je lesgeeft in sociale vaardigheden, zoals presenteren, onderhandelen en hoe je met conflicten om moet gaan.

Mare is later naar de kunstacademie gegaan en maakte veel grote schilderijen en ook installaties

Ze vindt het heel leuk om met vuur te spelen; bijvoorbeeld vuurtje stoken in de achtertuin en de houtkachel aansteken, voor de gezelligheid.

Als kind was Mare vroeger bang voor spoken in de slaapkamer en enge dromen Een terugkerende nachtmerrie was dat ze in haar kamer zat en opeens de ruimte in werd geschoten; zo ver weg van de aarde dat ze niet meer kon terug keren.

Ze had als scholier ook faalangst en stond dan te stuntelen voor de klas

Maar door docent te worden is ze niet meer zo bang om te falen.

Maar wel heb je dan een soort van spanning nodig bij lesgeven; dat noem je positieve faalangst

Soms heeft ze nog wel angsten dat ze faalt, maar ze laat dat haar niet stoppen om te presenteren

Haar plannen voor de toekomst zijn: ergens tentoonstellen en werken aan een zeilboot

Haar advies voor de jeugd? ‘Doe dingen waar je je goed bij voelt!’

DOOR:STEIJN,SAM,KEVIN, DANIEL,NAZAR,ZAKARIA, JAIDEN&MATHIJS

JOHANWANNINGEN

Johandepadvinder

Wij hebben Johan Wanningen geïnterviewd, hij is 66 jaar oud en woont in Assen Zijn hobby was de natuur belopen en hij is zelf een natuurgids. Johan is inmiddels gepensioneerd, waardoor hij meer tijd heeft en niet meer vroeg op hoeft te staan Hij was vroeger bang om te spreken in een groep

Johan was erg creatief en was veel in de natuur. Hij houdt erg van wandelen, uitslapen en hij is ook natuurgids Vroeger als kind was hij ook padvinder Ook werkte hij vroeger bij de detailhandel en was hij daar manager.

Hij deed vroeger aan theater, wat hij nog steeds doet Theater hielp hem vroeger om van zijn angst af te komen om in een groep te praten en zijn hand op te steken en dingen te vragen. Theater hielp hem over zijn angst heen te komen, doordat hij dingen zei van zijn rol en het niet zelf zei

DOOR:FINN,ROWAN &NIELS

ok vond hij dat je meer aan mensen moet vragen die ergens verstand van hebben, in plaats van altijd op het internet te gaan kijken.

Johan heeft zijn angst overwonnen door op toneel te gaan; daardoor leerde hij voor anderen durven te spreken Daar kreeg hij meer zelfvertrouwen door. Zijn advies is:

‘Ga in gesprek met mensen en niet met je telefoon. Toneel, of iets in groepsverband doen, kan daarbij helpen’

''GAINGESPREKMET GAINGESPREKMET MENSENENNIETMET MENSENENNIETMET JETELEFOON. JETELEFOON. TONEEL,OFIETSIN TONEEL,OFIETSIN GROEPSVERBAND GROEPSVERBAND DOEN,KANDAARBIJ DOEN,KANDAARBIJ HELPEN.' HELPEN.'

JOHANWANNINGEN JOHANWANNINGEN

ASTRID EFFEREN VAN

Slechteband

Wij hebben Astrid van Efferen geïnterviewd Ze vindt het leuk om in contact te komen en om naar de sportschool te gaan. Ze woont in Assen en heeft daar een reden voor

Astrid woont in Assen omdat ze geen goede band heeft met haar moeder en liever niet in de buurt wil wonen van haar moeder. Ze vindt Rusland erg eng. Voor de rest is Astrid niet echt ergens bang voor Ze vindt het leven erg duur geworden en houdt van op vakantie gaan

Als vrijwilligerswerk werkt ze op een middelbare school in Assen in de kantine Ze heeft ons ook verteld dat ze heeft gewerkt bij de gevangenisadministratie

Het was een leuk interview en we hebben over heel veel verschillende dingen gepraat Astrid haar advies aan ons was: ‘Leef met de dag’

DOOR:KOEN,JASPER &SEM

ALIEWOUTERSE

Alieenhaarangstvoordemaan

Haar grootste angst was de maan

Dat kwam door haar zus Durft ze nu nog wel naar buiten als de maan schijnt?

Alie Wouterse, 66 jaar oud, is geboren op het Leekstermeer ‘Dat is de mooiste plek waar ik in mijn leven heb gewoond’ Ze is altijd huisvrouw geweest en heeft gewerkt in een wasknijperfabriek. Maar nu is ze met pensioen.

‘Ik woonde in een huisje achter het meer, zonder stroom en gas

Voor onze melk moesten we naar onze eigen koeien en geiten om ze te melken. Maar gelukkig hoefde dat niet elke keer, omdat ik meerdere broers en zussen had. ’

Eén van haar zussen is verantwoordelijk voor haar grootse angst. ‘Hier heb ik een lange tijd last van gehad, maar gelukkig ben ik hier ooit overheen gekomen.’

Vroeger, toen Alie en haar zus jong waren, had haar zus haar verteld dat de maan een spook was en zodra ze de maan kon zien, moest ze zo snel mogelijk zorgen dat ze wegkwam. En dat geloofde ze

‘Op een avond vroeg mijn vader of ik kon helpen met de auto repareren, maar ik durfde niet.

Ik vertelde hem dat ik bang was voor de maan, maar mijn vader zei:

‘De maan is juist een lampje die je helpt om wat te zien in het donker’’ En toen heeft ze haar angst overwonnen Ze vraagt zich nu zelfs af waarom ze vroeger zo bang was. En ze durft gewoon in het donker naar buiten.

Heeft u nog plannen voor de toekomst? ‘Net zo goed met de jeugd omgaan als nu’. En wat is uw advies voor de jeugd? ‘Heb respect en luister naar andere mensen!’

MARIANNEVINK

MarianneVinkisonvergetelijk!!

Marianne is 64 jaar oud en heeft veel voor mensen betekend

Ze heeft veel mensen geholpen met talen, vooral mensen die uit het buitenland kwamen en die naar

Nederland gingen Ze was vriendelijk tegen iedereen en iedereen was aardig tegen haar

Maar vroeger was het anders

Toen Marianne nog jong was, had ze een hoog niveau. Ze was 1 van de beste uit de klas en daarvoor haalde ze als niveau VVO Ze had altijd goede cijfers en dat deed haar goed Maar de leerlingen om haar heen waren niet altijd goed.

Ze werd veel gepest en had niet veel vrienden. Ze werd gepest omdat ze rode haren had en school leuk vond Ze snapte niet waarom anderen haar pestten, ze was toch zelf altijd aardig tegen iedereen?

Ze is vaak verhuisd. Haar jeugd bracht ze grotendeels door in Voorburg, bij Den Haag Daarna is ze naar Frankrijk verhuisd

En vervolgens naar Assen

Ze was vroeger, ongeveer als twintigjarige, bang om een kind met een handicap te krijgen Ze was bang dat de pil misschien niet werkte, dat was nooit een zekerheid Ze kreeg uiteindelijk 2 kinderen en allebei met een handicap Daardoor ging ze er anders over denken Het was altijd best wel zwaar, maar ze houdt ontzettend veel van ze. Helaas is een van haar kinderen overleden een tijdje geleden Ze hielp altijd mensen en dat zullen wij nooit vergeten!!!

Marianne zouden wij graag

bedanken voor het gesprek, we hebben er veel van geleerd

Wij vonden het interessant dat ze

zorgt voor andere mensen en dat ze met zo’n verleden nog steeds mensen aan het helpen is

DOOR:MARK, IAN&SANDER

REACTIESVAN LEERLINGEN

“Ikvondheteenheelleuk gesprek,jammerdathet nietlangerkonduren...”

“Ikneemmeedat hetleukisom vrijwilligerswerkte doenlater.”

“Jeverwachtnietvaniemand diejezomaartegenkomtwat erallemaalachterdemenszit, jekomtallemaalnieuwe informatietegen.”

“Dezequoteblijftmijbij: Gahetvooralproberen, misschienishet makkelijkerdanjedenkt.”

“Hetwaserg gezelligeigenlijk.”

GEERTRITSEMA

Angst

Wij hebben Geert Ritsema geïnterviewd, hij is 78 jaar oud Zijn hobby’s zijn voetballen en tekenen met zijn vrouw.

Vroeger stond hij op de markt als marktkoopman; hij verkocht groenten en fruit op de Vismarkt en Westerhaven Nu heeft hij een erg relaxt leven. Hij zet elke dag een kopje koffie en maakt ontbijt enzovoort. Hij woont op een recreatiecentrum, Schipborg, vlakbij Zuidlaren

Meneer Ritsema was vroeger erg bang voor het verlies van zijn (klein)kinderen, angst om ze kwijt te raken. Om het te lossen, praatte hij veel met zijn vrouw en had hij daar fijne gesprekken mee In het verleden ging zijn dochter met een man uit Zuid-Duitsland en die heeft ze ontmoet op vakantie in Hongarije.

Na de vakantie, toen ze weer in Nederland waren, stond de man gelijk op de stoep Uiteindelijk is ze zwanger geworden en hadden ze samen een zoontje.

‘Mijn kleinzoon is in Duitsland geboren, waar onze dochter woonde met de vader van mijn kleinzoon.

Toen onze kleinzoon precies één jaar oud was, is hij met zijn moeder teruggegaan naar Nederland Zijn Duitse vader kwam een paar keer per jaar naar Nederland om hem op te zoeken. Toen onze dochter een nieuwe relatie kreeg, heeft mijn kleinzoon zijn vader heel lang niet meer gezien Vorig jaar heeft mijn kleinzoon zijn Duitse vader weer ontmoet’

Hij heeft nog steeds wel een angst, maar minder dan eerst Hij vindt dat hij het moet accepteren De angst is dus verminderd, maar er blijft altijd nog iets in hem dat hij het eng vindt. Hij denkt dat jongeren van nu ongeveer dezelfde angst hebben en hij geeft aan dat de jongeren gewoon moeten gaan praten over wat er in het leven gebeurt

Hij heeft altijd nog wel plannen voor zijn toekomst, maar hij weet niet hoe lang hij nog leeft Als advies voor de jongeren zou hij meegeven om altijd een hobby of een sport te doen waar zij zich thuis bij voelen, zodat ze alles kunnen vergeten

DOOR:JENNIFER, JOLÉ&LISANNE

BART BOS

VANDEN

BartvandenBosheeftzijnangestenoverwonnen

Wij hebben Bart van den Bos geïnterviewd Hij is een vrolijke man van 77 jaar Vroeger werkte hij bij de politie. Het lijkt dus alsof hij nergens bang voor is, maar zo moedig als hij nu voor ons zit, voelde hij zich als kind niet altijd

We gingen met Bart in gesprek over iets waar hij vroeger bang voor was maar nu niet meer. Hij vertelde ons dat hij altijd bang was om voor de klas te staan Toch gaf hij twintig jaar later een toppresentatie voor een zaal van wel honderd

politiemannen Hij weet nog wel hoe bang hij vroeger was als hij een spreekbeurt moest geven op school. Hij dacht er de hele tijd aan.

Ook als hij goed was voorbereid, voelde hij de vervelende spanning De avond van tevoren sliep hij slecht. Hij kreeg zelfs buikpijn van het idee, zo spannend vond hij het.

Toch durfde hij op een gegeven moment wél voor een groep te spreken, een groep van wel honderd man We vroegen ons af hoe hij dat voor elkaar kreeg

Wat was er veranderd?

Het lukte Bart zijn angsten te overwinnen Zelf zegt hij erover:

‘Het is gewoon een kwestie van opgroeien.’ Hij is dus over zijn angst heen gegroeid en zelfverzekerder geworden, maar dat is niet het enige wat hij heeft gedaan ‘Je moet het gewoon doen en zoveel mogelijk oefenen Dan wordt het vanzelf minder spannend.’

Natuurlijk zijn er nu kinderen die dezelfde problemen hebben en ook buikpijn krijgen als ze een presentatie moeten geven Misschien denken ze dat ze er niet meer van af komen Barts advies voor de mensen die het ook spannend vinden om voor de klas te staan is: ‘Je moet er gewoon met mensen over gaan praten’

Bart heeft al veel bereikt en overwonnen We vroegen hem of hij nog wensen voor de toekomst heeft. Hij sport veel en wil daar mee door gaan. Zijn reden: ‘Ik wil graag gezond en fit blijven Ik heb toch genoeg tijd, dus sporten is ook nog een leuke manier om die door te brengen’

‘‘JEMOETHET JEMOETHET

GEWOONDOENEN GEWOONDOENEN ZOVEELMOGELIJK ZOVEELMOGELIJK OEFENEN.DAN OEFENEN.DAN WORDTHETVANZELF WORDTHETVANZELF MINDERSPANNEND.’ MINDERSPANNEND.’

BARTVANDENBOS BARTVANDENBOS

ALBERTWEEMSTRA

AlbertWeemstrazijnangsten

Meneer Weemstra, 74 jaar, was een kerkelijk werker Hij houdt ervan om een keer vrijwilligerswerk te doen

Eerst was hij kruidenier. Hij is ook nog voor een tijdje docent geweest en nog 40 jaar kerkelijk werker

Zijn hobby’s zijn lopen door heel het land, met zijn vrouw, en musea bezoeken vindt hij ook heel leuk om te doen. Het liefst doet hij een borrel met zijn vrienden. De mooiste plek waar hij heeft gewoond is Odoorn.

Vroeger was hij bang voor de politie, omdat hij wel eens kattenkwaad uithaalde, zoals nummerbordjes verwisselen met andere huizen. Toen hij de politie zag, kwamen er zenuwen naar boven, omdat hij bang was om meegenomen te worden Maar nu is hij zijn wilde haren kwijt en is hij niet meer bang voor de politie. Wat hij nu belangrijk vind is dat je positief moet blijven in elke situatie en dat je moet doen wat je wil doen

Meneer is dus 74 jaar en was bang voor de politie, maar nu niet meer, omdat hij nu wat ouder is We hebben het interview afgesloten met een goede stevige hand en een mooie foto van ons allemaal

Bericht van de organisatie: Enkele weken na dit interview kregen wij de boodschap dat de heer Weemstra is overleden Wij wensen zijn familie sterkte met dit verlies en zijn dankbaar dat hij zijn verhaal nog met de studenten heeft willen delen

Wij hebben voor onze KC-opdracht iemand moeten interviewen om er vervolgens een verslag van te maken. Wij hebben Marlies Pasman geïnterviewd. Ze is weduwe met een zoon en dochter, die ondertussen ook alweer kinderen hebben Ze heeft 4 kleinkinderen

Ze doet vrijwilligerswerk bij een winkeltje; ze doet geen echt werk meer. Ze houdt van schilderen op nummer en lezen uit boeken of tijdschriften Ze vindt het leuk als haar dochter of zoon langskomt met de kleinkinderen en verder vindt ze het ook prettig om aan de tuin te werken. Ze heeft ook een nieuw vriendje, Bart, waarmee ze leuke dingen doet

Zelf vindt ze dat de mooiste plek waar ze gewoond heeft, Assen was. Daarna verhuisde ze naar het zuiden van Nederland, Heerlen, voor haar mans werk Ze vond het daar niet prettig en was opgelucht toen ze eindelijk weer naar Assen verhuisden, na een paar jaar

Ze hadden een redelijk oud huis, uit 1956, maar dat hadden ze opgeknapt en hun eigen plekje van gemaakt

MARLIESPASMAN

Ze was bang voor een klein meertje met donker water, waar ze nu niet meer bang voor is, maar ze vindt grotere wateren niet fijn. Ze wist niet waarom ze toen er bang voor was, maar het kon ermee te maken hebben dat een buurjongen daar verdronk En elke keer dat ze over de brug moest, die over het water ging, zei zij tegen haar moeder dat ze haar ogen dicht ging doen.

Ze hoopt voor de toekomst leuke dingen te doen met haar vriend: naar concerten gaan, naar de camping en van elkaar houden.

Haar advies voor de jeugd is: ‘Word iets dat je daadwerkelijk leuk vindt, geef niet op en ga met zin naar je werk’

Ze vroeg ons ook nog wat we later wilden worden.

Zelf vonden we het onderwerp moeilijk ’Wat is je angst, tja, wat antwoord je daarop?’

Tot slot vond ze dat alles goed ging. We vonden elkaar erg aardig.

''WORDIETSDATJE WORDIETSDATJE DAADWERKELIJK DAADWERKELIJK LEUKVINDT,GEEF LEUKVINDT,GEEF NIETOPENGAMET NIETOPENGAMET ZINNAARJEWERK.' ZINNAARJEWERK.'

MARLIESPASMAN MARLIESPASMAN

DAVID KELLEN

VANDER

Vanpleeggezinnaarpleeggezin

David had geen goede band met zijn ouders en woonde in een pleeggezin Hij was bang en had veel angsten.

David woonde in een huis naast een katholieke school Hij had een vader, moeder en een jonger broertje en zusje David was niet gewend dat er bezoek kwam bij hem thuis, want er kwam bijna nooit iemand. Als er bezoek kwam, zat hij samen met zijn broertje en zusje onder de tafel Hij was het nooit eens met zijn ouders Zijn vader was vaak boos op hem en sloeg hem Hij was daardoor heel bang geworden. Als hij naar zijn school wilde moest hij lopen naar de andere kant van de wijk Vaak met een groepje, anders werden ze in elkaar geslagen door de katholieke kinderen die naar hun school moesten, in de straat waar David woonde. Hij praatte thuis nooit over zijn gevoelens en vond het daarom vroeger eng om erover te praten

Op zijn 12e werd David uit huis geplaatst, door de vele conflicten met zijn vader.

Hij werd in een pleeggezin gezet als enig kind Hij was daar vaak alleen

Zijn pleegmoeder moest vaak naar het ziekenhuis. Daarom werd hij

naar een ander pleeggezin gestuurd waar heel veel kinderen waren Ze waren met zijn vijven

Dat was een heel groot verschil en daar moest hij heel erg aan wennen. Hij heeft een opleiding als spirituele helper gedaan. En hij heeft gewerkt als stedenbouwkundige en directeur

Gemeentewerken Zijn broertje heeft zichzelf om het leven gebracht op 24-jarige leeftijd

Dit vond David heel erg.

Inmiddels is hij 78 jaar. En het gaat goed met hem Door levenservaring is hij minder bang geworden en durft hij over gevoelens te praten

Hij woont nu samen met zijn vriendin, waar hij al 50 jaar mee samenwoont. Hij heeft ervoor gekozen om geen kinderen te nemen, omdat zijn eigen jeugd niet leuk was

David heeft een motor en rijdt daar regelmatig op.

Hij houdt heel erg van de natuur en vogels en is ook vrijwillig boswachter Hij heeft een moestuin, dat vindt hij heel leuk. Met zijn zus van 75 heeft hij een goede band. Hij wil graag tegen de jeugd van nu zeggen dat als zij geen leuke jeugd of iets dergelijks hebben, dat ze erover moeten praten, want dat helpt.

REACTIESVAN LEERLINGEN

“Hetgesprekginggoeden bestvloeiend,alsofheteen gewoongesprekwas.”

“Ikvondhet interessantomdingen tewetentekomen overanderemensen.”

“Ikhebgeleerddatjeniet moetnadenkenoverhoe anderenoverjedenken, gewoondoen!Hetisnietzo engalshetlijkt.”

“Ditblijftmijbij:Je bentnooitteoudom jedromente volgen.”

“Ikbenzelfnietzoheel sociaal,maardevertellerwas heelaardig,dusvergatikal hetslechteinmijnhoofden steldeikallerleivragen.”

ANNEKE DUIN

Nietmeerbangomdingenteuiten

Wij hebben Anneke van Duin geïnterviewd Ze is 84 jaar en vroeger was ze bang om uit de kast te komen en zichzelf te zijn, nu niet meer. Al 32 jaar lang zet ze zich in voor organisaties voor kinderen die seksueel misbruikt zijn Ook zingt ze in een koor

In haar vrije tijd vindt ze het leuk om na het ontbijt de krant te lezen en zorgt ze voor haar zieke partner, die hersenschade heeft opgelopen Ze houdt van op vakantie gaan, maar door haar zieke partner gaat dat niet zo makkelijk

Ze woonde vroeger in Duitsland en ze had een vriendin die ze leuk vond, maar ze was bang om niet meer bij de dominante groep te horen Ze was bang voor de mening van de buitenwereld en wist niet hoe ze zich moest gedragen. Haar onzekerheid was dat mense haar zouden afwijzen, of dat ze n voor vol werd aangezien Er ware geen mensen die wisten van haa angst en daardoor maakte ze oo geen contact meer met mensen

Ze heeft nu haar angst overwonnen en is uit de kast gekomen en ze zit in een gelukkige relatie, waarin ze dingen goed kan bespreken en ze voelen elkaar goed aan.

Mevrouw wil zich graag nog bezig houden met de strijd tegen seksueel misbruik van kinderen

Ook wil ze graag nog een klein reisje maken. Haar advies voor de jeugd is: niet bang zijn om dingen te uiten En een doel hebben om je energie in te steken

DOOR:ELIEVE, SARAH&TALA

''NIETBANGZIJNOM NIETBANGZIJNOM DINGENTEUITEN.EN

DINGENTEUITEN.EN EENDOELHEBBEN EENDOELHEBBEN OMJEENERGIEINTE OMJEENERGIEINTE STEKEN.' STEKEN.' ANNEKEVANDUIN ANNEKEVANDUIN

MARYRITSEMA

Er is geen verhaal ingeleverd door de leerlingen, maar ze maakten wel deze mooie foto's na afloop van het gesprek met de verteller

ANGSTENVANTOEN, LESSENVOORNU

is een publicatie van MDT Cultuur & Kunst Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van RSG de Borgen hebben gevoerd met vertellers, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma

Ontwerp, redactie en lay-out: HUMINT Solutions

Met dank aan:

Alle vertellers voor het delen van hun verhalen en docent Bettie voor de leuke samenwerking.

Meer weten?

Ga naar wwwmdtcultuurenkunstnl