OLIMP-prelom 23ok
7/1/07
19:32
Page 48
©PORTSKA TERMINOLOGIJA
Veslanje - jedno od najstarijih natjecanja organiziranih posada Naziv rimen veslanje je kombinacija hrvatske rijeËi veslanje i germanizma rimen koji, meu ostalim, znaËi i veslo i dolazi od latinske rijeËi remus, πto takoer znaËi veslo. Stoga bi se naziv rimen veslanje mogao u hrvatskome pretvoriti i u veslanje veslom, ali dok se ne pronae neko bolje rjeπenje, u nas nema pogodnijeg naziva za ovaj tip veslanja Piπe Darija OmrËen eÊ u drevnom Egiptu i Rimu odræavala su se natjecanja izmeu galija (Dizikes, 1993. - 1999.). Veslanje je kao olimpijski πport prihvaÊeno 1900. godine, a formalno je ukljuËeno u program Olimpijskih igara 1908. Taj se πport dijeli na dva tipa (u ovu podjelu nisu ukljuËeni veslanje u kanuu i veslanje u kajaku) - u prvome tipu svaki veslaË u Ëamcu ima jedno veslo (koje je priËvrπÊeno za Ëamac) i vuËe ga s dvije ruke, a u drugome tipu svaki veslaË u Ëamcu ima dva vesla. RijeË veslo dolazi od praslavenskog *veslò, odnosno indoeuropskog *we˜h-slóm, a od korijena * we˜h-, πto je vesti, voziti (Gluhak, 1993., 667).
V
Rimen veslanje Za prvi se tip najËeπÊe kaæe da je rijeË o rimen veslanju. Natjecanja su za dvojac s kormilarom, dvojac bez kormilara, Ëetverac s kormilarom, Ëetverac bez kormilara te osmerac i to s kormilarom (disciplina osmerac bez 48
kormilara ne postoji). Naziv rimen veslanje je kombinacija hrvatske rijeËi veslanje i posuenice rimen. Rimen je germanizam u hrvatskome jeziku. U njemaËkome jeziku ta rijeË, meu ostalim, znaËi i veslo i dolazi od latinske rijeËi remus, πto takoer znaËi veslo (Wahrig, 1991., 1069). Stoga bi se naziv rimen veslanje mogao u hrvatskome pretvoriti i u veslanje veslom. Meutim, taj se naziv ne Ëini najboljim izborom i ne bi bio prikladan. Zasad, stoga, dok se ne pronae neko bolje rjeπenje, u hrvatskome jeziku nema pogodnijeg naziva za ovaj tip veslanja. U engleskome se jeziku taj tip veslanja naziva oar-boat racing, crew racing, sweep rowing ili sweep-oar racing. RijeË racing u svim nazivima znaËi utrka. ©to znaËe ostale rijeËi? RijeË sweep oznaËava zamah ili savijajuÊi pokret rukom ili nekim predmetom, primjerice, veslom (Random House Webster’s Unabridged Dictionary, 1999.). Nazivi u kojima je, dakle, rijeË sweep u biti opisuju pokret
veslom kojega izvodi veslaË - zaveslaj se moæe tretirati kao zamah, a pri tome veslaË savija ruke, ali i izvrÊe veslo koje u vodu ulazi tako da je lopatica okomita na povrπinu vode, dok je u fazi oporavka, odnosno povlaËenja vesla iznad povrπine vode do ponovnog ulaska lopatice u vodu, lopatica vesla postavljena vodoravno i usporedno s povrπinom vode. RijeË oar je rijeË koja u engleskome znaËi veslo i nema neke druge posebnosti vezane uz znaËenje. U njemaËkome jeziku veslo se naziva Ruder, πto je sliËno engleskome rudder, odnosno kormilo.
Veslanje na pariÊe Kod drugoga tipa veslanja u kojemu svaki veslaË ima dva vesla (oba su priËvrπÊena za Ëamac) natjecanja su u samcu, dvojcu na pariÊe te Ëetvercu na pariÊe. Ni u jednoj disciplini u ovome tipu veslanja nema kormilara. ©to se tiËe hrvatskoga jezika, za ovaj tip postoji struËni naziv koji vrlo slikovito odraæava njegov sadræaj - taj