GOW
journaal
2012
maart 2013 - Jaargang 4 - nummer 1
J a a r v e r s l a g G O W W EL Z I J N S W ER K
Jules de Corte, directeur GOW Welzijnswerk
Zorg schept de samenleving
Mantelzorgers ontmoeten elkaar. GOW ondersteunt mantelzorgers en organiseert jaarlijks mantelzorgdagen in de Kempen en Waalre. “Zorg is geen taak van de samenleving, maar schept de samenleving.” Deze uitspraak deed prof. dr. Erik Borgman in mei 2012 tijdens de presentatie van ‘Oma op facebook’, een uitgave van GOW Welzijnswerk en De Vonk. ‘Oma op Facebook’ beschrijft de samenwerking tussen de professionele zorgverleners en vrijwilligers in de Kempen. Borgman bedoelt met zijn uitspraak dat zorg verbanden schept, relaties bekrachtigt en daarmee samenlevingen structureert. “Met zijn woorden omschreef Borgman ongewild nauwkeurig wat de inspiratie van het GOW is”, zegt Jules de Corte, directeur GOW Welzijnswerk. In dit artikel kijkt hij kort terug op het afgelopen jaar. “Onze organisatie laat zich inspireren door het zorgend vermogen dat de maatschappij heeft. Door mensen die voor anderen willen zorgen, door non-profitorganisaties die werken aan de opbouw van de samenleving, door gemeenten en bedrijven die van betekenis willen zijn voor de gemeenschap. We kennen de krachten, weten waar deze zitten en hebben ervaring in het mobiliseren en richten ervan. Dankzij die competenties kunnen we onze hoofdtaak uitvoeren: het verbinden van mensen onderling en het versterken van verbanden door coalities te
smeden tussen organisaties. Onder regie van de gemeenten Bergeijk, Bladel, Eersel, Reusel-De Mierden en Waalre werken we lokaal samen met veel organisaties, met professionals zowel als met vrijwilligers, op de terreinen wonen, welzijn en zorg voor kwetsbare mensen. Eerlijk is eerlijk: die samenwerking loopt heel goed en dat is een extra inspiratiebron.” Ondersteuning kwetsbare mens “Onze belangrijkste reden van bestaan is de kwetsbare mens. Dat kan een oudere zijn, iemand met een functiebeperking maar
ook een jonggehandicapte of chronisch zieke. We richten ons op de mens die hulp nodig heeft om zo lang mogelijk zelfstandig wonend mee te kunnen doen aan de maatschappij en die in dat proces sturing wil kunnen geven aan het eigen leven. Soms is daarbij hulp nodig van een professional, vaak bieden de inzet en toewijding van mantelzorgers en vrijwilligers soelaas. Naarmate de economische druk toeneemt, is er meer behoefte aan de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers om de vereiste zorg en aandacht te kunnen geven aan mensen. Als ik terugkijk, zie ik dat er
enorm veel van de grond is gekomen in 2012 en ervoor. De partijen in de informele en formele zorg hebben de handen in elkaar geslagen om de kwetsbare mens goed te ondersteunen. Professionals, gemeenten, mantelzorgers en vrijwilligers nemen hun rol en stemmen activiteiten op elkaar af. Er is op alle niveaus samenwerking. Op dit basisniveau wordt daardoor de rol van GOW Welzijnswerk anders. We blijven meer op de achtergrond het vrijwilligerswerk ondersteunen en mogelijk maken. Bij problemen of knelpunten worden we ook ingeschakeld om mee een oplossing te zoeken. Daardoor ontstaat er wel ruimte om meer complexe vormen van vrijwilligerswerk in te richten en werkend te krijgen.” Aandacht voor complexere vormen van vrijwilligerswerk “De verhouding formele/informele zorg kan alleen op 20/80% komen wanneer vrijwilligers
ook betrokken worden bij meer complexe hulp. Het gaat dan om vrijwilligerswerk dat qua niveau aanschuurt tegen ondersteuning door professionals. Als onbetwiste expert op het terrein van informele zorg focust GOW Welzijnswerk zich vanaf 2013 op een aantal speerpunten die eraan bijdragen de ideale balans te bereiken. Want door gerichte inzet van zelfzorg, mantelzorg, vrijwilligerswerk en ondersteunende voorzieningen en activiteiten kan zelfs in tijden van bezuinigingen mensen toch zoveel mogelijk de zorg geboden worden die ze nodig hebben. De essentie is dat lokaal georganiseerde vrijwilligers in samenwerking met gemeente en professionele organisaties steeds meer problemen gaan oplossen. Het gemeentelijk casuïstiekoverleg is een voorbeeld van de nieuwe rol van vrijwilligers en GOW Welzijnswerk.
pagina 2 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012 In het casuïstiekoverleg bespreken formele en informele zorgorganisaties complexe hulpvragen. Onder gemeentelijke regie wordt zorgvuldig nagegaan wat de vraag is, wat het gezin zelf kan, waar professionele ondersteuning nodig is en wat door vrijwilligers opgelost kan worden. We werken een gedetailleerde lijst met aandachtspunten af zodat we alles in kaart krijgen en de zorg vanuit verschillende kanten op elkaar kunnen afstemmen. Het GOW verte-
genwoordigt de informele zorg in dit overleg. Tot 2012 kregen zo met name de mantelzorgers een stem. Sinds 2012 hebben ook vrijwilligers via het GOW een rol in dit overleg. Daarmee krijgt het vrijwilligerswerk het juiste profiel.” Speerpunten 2013 “Wat er in 2013 gaat veranderen? In 2013 zullen we ons meer dan voorheen richten op: de begeleiding van mensen met problematische schulden. En-
kele jaren geleden hebben we in verschillende gemeenten de Thuisadministratie opgezet. Bijna ongemerkt zien we dat steeds meer mensen behoefte hebben aan coaching om uit de schulden te raken of echte problemen te voorkomen. Dat was altijd werk voor professionals, en gebeurt nu meer en meer door vrijwilligers. Ons werk op dit terrein wordt door veel organisaties enthousiast onthaald en zal voorlopig blijven groeien. Een ander speer-
punt van de komende jaren zit besloten in de vraag: hoe kunnen we eraan bijdragen dat mantelzorgers hun zorgvragende familielid zo lang het nodig is kunnen ondersteunen, zonder er zelf aan onderdoor te gaan? De kern zal zijn: hoe ondersteun je de informele zorg? Als spin in het web van de informele zorg weven we nu al de draden om de nieuwe vraag met dat web op te kunnen vangen. Zo blijven we altijd in beweging.”
Behoefteonderzoek Wonen, Welzijn en Zorg in Knegsel
Blijven(d) wonen in Knegsel de buurt en het dorp. Wat hen minder bevalt aan hun huidige woonsituatie? Te veel tijd kwijt aan onderhoud (44x genoemd), ontbreken van voorzieningen (56), te groot (57), te ver van voorzieningen (58) en te grote tuin (66). Op de vraag: wat heeft uw voorkeur als u wilt/ moet verhuizen, antwoorden 34 respondenten: naar een mantelzorgwoning (tijdelijke woning bij de kinderen).
Het klinkt mooi: zo lang mogelijk zelfstandig meedoen aan de maatschappij. Kan iedereen dat onder alle omstandigheden? Vooral ouderen (55+), gehandicapten en chronisch zieken zullen zich hierover moeten beraden. Wat is er nodig om in ons huis, in ons dorp, te kunnen blijven wonen? Niemand kan daar beter op antwoorden dan de mensen om wie het gaat. Dat vonden de Leefbaarheidsgroep in Knegsel, de KBO, het Steunpunt voor Ouderen. Het GOW heeft dit onderzoek ondersteund. In maart 2012 zijn 244 enquêteformulieren verstuurd naar inwoners van 55 jaar en ouder. Er kwamen er 196 terug. Dat is iets meer dan 80%, genoeg om conclusies te mogen trekken. Enkele cijfers De enquête leverde veel zinnige informatie op, teveel om hier allemaal in beeld te brengen. Het deel dat aan Wonen werd gewijd, levert veel harde gegevens
op. Zoals: 172 respondenten wonen in een koopwoning, 96 respondenten hebben een vrijstaande woning. 61 respondenten denkt erover binnen 10 jaar te verhuizen. Belangrijkste
redenen ervoor: dichter bij voorzieningen (66x genoemd) en kleiner wonen (46). Mensen zijn over het algemeen tevreden over de ruimte en vrijheid die hun huis en tuin bieden en over
Conclusies Wonen Knegsel heeft veel ruime koopwoningen in de duurdere prijsklasse. Lastig voor starters. Er is een groep mensen voor wie de huidige woning niet passend is voor de komende levensfase. Deze groep overweegt een verhuizing, maar ziet in de huidige woningmarkt weinig mogelijkheden daartoe. Nogal wat ouderen worstelen met het feit dat ze hun koopwoning niet kunnen verkopen. Een grote groep Knegselnaren ziet in het realiseren van een mantelzorgwoning bij hun huis een alternatief.
gend aan dat contact en ontmoeten belangrijk zijn; dat is de basis voor een goede sociale infrastructuur. In de toekomst moet er een samenhangende keten van ondersteunende voorzieningen en zorgvoorzieningen toegankelijk zijn in Knegsel. Domotica en Zorg op Afstand kunnen een belangrijke basisinfrastructuur vormen voor een goede organisatie van zorg en veiligheid. Een breedband systeem is dan belangrijk. Het zou mooi zijn als er een praktijkondersteuner van een huisarts actief kan zijn in Knegsel: Er is behoefte aan herkenbare, zichtbare en nabije thuiszorg. Wanneer we de samenstelling van de bevolking leggen naast de volledige stilstand van de woningmarkt, kunnen we concluderen dat er een groep mensen is die hulpbehoevend is en geen of weinig familie heeft. Deze groep is vaak niet goed zichtbaar. Het lijkt nodig de mensen die het betreft in de gaten te houden.
Conclusies Welzijn en Zorg De respondenten geven overwe-
GOW introduceert mantelzorgpas in Bergeijk, Waalre en Reusel-De Mierden
2012 is in De Kempen het jaar van de mantelzorgpas geworden. Na eerdere introducties in Waalre en Reusel-De Mierden volgde Bergeijk. Op 4 oktober 2012 reikte wethouder Anja Tils de eerste mantelzorgpas uit aan mantelzorger Marion Theuws uit de gemeente Bergeijk.
Voor veel mantelzorgers is het een terugkerende vraag: hoe moet het als er plotseling iets met mij gebeurt? Redt mijn hulpbehoevende partner, moeder, kind zich dan wel? Wie neemt de zorg over? De mantelzorgpas is een belangrijk hulpmiddel. De pas ziet eruit als een bankpas. De twee telefoonnummers die erop staan zijn als het ware goud waard. Door het nummer te bellen wordt er direct een contactpersoon inge-
schakeld. Dat is praktisch voor als de mantelzorger bijvoorbeeld iets overkomt en de zorg moet direct overgenomen worden. Map met informatie Wie een mantelzorgpas afhaalt bij het Steunpunt Mantelzorg of bij de gemeente krijgt er een handige map bij. Daarin kan de mantelzorger belangrijke gegevens noteren van de persoon voor wie hij zorgt.
Wethouder Anja Tils van Bergeijk reikt de eerste mantelzorgpas uit aan mevrouw Marion Theuws.
jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012 pagina 3
Samenwerking De Boei en GOW
Beroep op Thuisadministratie groeit Mensen die, door welke omstandigheden ook, hun administratie niet op orde hebben en daardoor in problemen zijn gekomen, kunnen een beroep doen op de vrijwilligers van Thuisadministratie. Zij leren de cliënt om de papieren te ordenen en te doen wat nodig is, zodat er helderheid ontstaat over de financiën. Het GOW Welzijnswerk biedt deze dienst aan in de vier Kempengemeenten en in Waalre. “Nu de regering steeds meer (AWBZ-) taken bij de lokale overheid legt, zal de vraag alleen maar groeien”, verwacht Maria Heesterbeek, coördinator Thuisadministratie in de Kempengemeenten. “Er wordt meer zelfstandigheid van mensen gevraagd en er is steeds minder geld voor professionele ondersteuning. Dan komen wij dus in beeld.” Zo ook in Eersel. Sinds halverwege 2012 is Thuisadministratie een vaste dienst in het Eerselse De Boei. Pia Tijssen, coördinator van De Boei, zag de mogelijkheden van Thuisadministratie voor een aantal bezoekers van het centrum. In overleg met het GOW werd besloten tot een voorlichtingsmiddag. Er meldden zich direct vrijwilligers en cliënten. Kort erna was het eerste inloopspreekuur in De Boei. Wie vragen heeft, kan op een vaste tijd terecht voor ‘eerste hulp’. Als het nodig is, wordt er een
afspraak gemaakt voor een bezoek aan huis. Inmiddels is Thuisadministratie niet meer weg te denken uit De Boei. Samenwerkingsverbanden In 2012 maakte Thuisadministratie een snelle ontwikkeling door. Er was overleg met verschillende organisaties. Nodig, omdat vrijwilligers bij de cliënt thuis vaak andere hulpverleners tegenkomen. Dan zijn goede afspraken een must. Verder was er oriënterend overleg met de Voedselbank.
Deze ziet dat veel cliënten moeite hebben met budgetteren. Het idee is om goede voorlichting te geven. Er was overleg met de WVK-groep in Bladel. Ook deze groep heeft een aantal cliënten die zelf om budgetbeheer vragen. WVK heeft al een aantal cliënten naar de Thuisadministratie van GOW Welzijnswerk verwezen. Het Eindhovense Ster College verzorgde een cursus laaggeletterdheid voor de vrijwilligers van Thuisadministratie. Mee Zuidoost-Brabant schoolde hen in het herkennen van en omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Zo ontwikkelen vrijwilligers zich steeds breder en verruimen we de mogelijkheden voor kwetsbare mensen om zelfstandig te blijven wonen.
Thuisadministratie kwam als geroepen voor Theo en Piet
“Als ze hard genoeg knijpen, loop je vanzelf blauw aan” Thuisadministratie. Er schuilen werelden achter dat ene woord. Werelden waarin hulpvrager en vrijwilliger samen orde scheppen in een papieren chaos. Opruimen om opnieuw te kunnen beginnen. Lees het verhaal van Theo van der Aalst en Piet Hendriks (die Theo hielp opruimen). Theo: “In de tijd dat ik ontslagen werd bij Philips, in 2007, was ik verslaafd aan cannabis. Op de oorzaken wil ik verder niet ingaan. Een jaar later ben ik naar een afkickkliniek gegaan. Nu ben ik clean, maar ik realiseer me dat ik op achterstand sta. Mijn omgeving knaagt altijd aan mijn zelfvertrouwen. En je weet het: als ze
hard genoeg knijpen, loop je vanzelf blauw aan. Dan ben je alleen nog bezig met ademen. Door die verslaving was ik het zicht op mijn administratie totaal kwijt. Ik heb wel geprobeerd de chaos te bedwingen, maar het lukte gewoon niet. Toen was er die voorlichting over Thuisadministratie. Alsof het voor mij in het leven geroe-
pen werd.” Piet: “Dat was voor mij precies zo. Ik heb altijd in de loonadministratie gezeten. Kreeg een probleem met mijn ogen, een hartinfarct er over heen, en toen zat ik thuis. Maar ik wilde actief zijn. De advertentie waarin GOW vrijwilligers zocht voor de Thuisadministratie, was voor mij geplaatst. Het had te
Foto gemaakt door Theo van der Aalst. Hij hoopt aan de slag te kunnen als fotograaf.
maken met mijn beroep en ik kon aan de slag met mensen.” Theo: “Want Piet is een echt mensenmens.” Piet: “Ik kom bij Theo, de map van GOW onder mijn arm. Hebben we de stapels uit de kast gehaald en alles op orde gemaakt. Dingen die bij elkaar horen achter een apart tabblad in de map.“ Theo: “Dat werkt perfect. Ook omdat Piet heel efficiënt werkt en zoveel mogelijk aan mij overliet.”
Piet: “Hij moet het straks ook zelf doen. Nou is Theo een slimme vent, dus die pikte het systeem heel snel op. Na een bezoek of zes van een uur, waren we klaar. De map was ingericht, de structuur was duidelijk. Theo heeft daar inmiddels wat dingen in aangepast, zodat hij de stukken nog sneller kan opbergen en vinden.” Theo: “Nu houd ik het wekelijks bij. Ik weet precies wat er speelt en heb alles op orde.
pagina 4 jaarverslag GOW WELZIJNSWERK 2012 Gelukkig had ik geen schulden, maar er was wel een akkefietje met de telecomleverancier. Dat heeft Piet en passant helpen oplossen.” Piet: “Dat wil zeggen: we hebben besproken wat we het beste konden doen en Theo heeft het gedaan. Hij heeft de brief geschreven om zijn gelijk te halen en hij kreeg het. Super. Eigenlijk was Theo een heel makkelijke klant voor mij.” Uit de problemen Wat zijn dan de moeilijke klanten? Piet: “Soms liggen de dwangbe-
velen bovenop de stapel papieren. Of er zijn stevige schulden, dan moet je naar schuldsanering en/of bewindvoering toewerken. Maar wat de situatie ook is: ik kan met mijn vaardigheden mensen helpen uit de problemen te komen. Dat is heel bevredigend. Vaak spelen er veel emoties. Ik ben in veel gevallen ook een beetje sociaal werker. Dat hoor ik van mijn collega’s trouwens ook. Allemaal vinden we dat een van de leuke kanten van dit vrijwilligerswerk. Het geeft enorm veel voldoening.”
Ambitieus blijven Theo is van zijn verslaving af, zijn administratie is op orde. Hoe verder? Theo: “Ik heb de fotovakschool afgemaakt en zou het liefst professioneel fotograferen. Maar het is moeilijk om daar je brood in te verdienen, zeker met mijn verleden. Toch blijf ik die ambitie houden. Hier op De Boei geef ik workshops fotografie. Erg fijn om te doen. En ik blijf vrij werk maken. Want ik kan iets en ik wil iets, dat is mijn motor.“
Bijeenkomst vrijwilligers Thuisadministratie De Kempen.
Project Jonge Mantelzorgers
Niet alle jongeren zijn onbezorgd De jeugd is de mooiste tijd van je leven, hoor je regelmatig. Gelukkig gaan veel jongeren zorgeloos door het leven. Dat kan anders zijn wanneer je al jong mantelzorger bent. De zorg, met hoeveel liefde ook geboden, kan zorgen met zich meebrengen. Als de omgeving van de jonge mantelzorger daar oog voor heeft, is er al veel gewonnen. Daarom heeft het GOW het initiatief genomen tot het Project Jonge Mantelzorgers. Doel is om leerlingen van het voortgezet onderwijs, hun mentoren, en professionals bewust te maken van de problematiek.
Scène uit de interactieve theatervoorstelling. Doel: proces van bewustwording in gang zetten.
Interactieve theater voorstellingen op Pius X Het GOW heeft het Project Jonge Mantelzorgers in 2012 in Bergeijk en Bladel volop aandacht gegeven. In samenwerking met het Jongeren Opbouwwerk en de Centra voor Jeugd en Gezin van beide gemeenten kwamen drie onderdelen aan bod: 1. Theatervoorstellingen op Pius X; 2. Maatschappelijke stage Mantelzorg 3. Voorlichting mentoren In september waren er zes interactieve theatervoorstellin-
gen op Pius X. Leerlingen uit klas drie en hun mentoren keken naar de voorstelling en konden reageren. Dat gebeurde volop, waardoor de ins en outs van de mantelzorg voor iedereen navoelbaar werden. Zowel bij leerlingen als bij hun mentoren/docenten werden de ogen geopend en kwam een proces van bewustwording op gang, zo bleek achteraf. Voorlichting professionals Hetzelfde theaterstuk werd opgevoerd voor professionals in Bladel en Bergeijk. Deze voorstellingen kregen extra inhoud,
doordat de acteurs de reacties van de jongeren op Pius X meenamen in deze voorstellingen. De professionals waren ronduit enthousiast over de voorstelling en wat deze bij hen teweeg heeft gebracht. De volgende stap is nadenken over de eigen rol en over hoe je jonge mantelzorgers ieder op hun eigen wijze tegemoet kunt treden en eventueel ondersteunen.
Convenant Ketenzorg kerkdorpen Eersel
Intensieve samenwerking zorginstellingen Er wordt werk gemaakt van de ketenzorg in Eersel. Een groot aantal partijen ondertekende in oktober 2012 een convenant om in alle kerkdorpen ketenzorg te realiseren voor ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking. Belangrijk onderdeel van het convenant is dat de samenwerking tussen formele en informele zorgverlening centraal staat. Samen gaan formele en informele partijen hun zorginspanningen zo aanbieden, dat de zorgvoorzieningen op het juiste moment en in de goede samenhang aan de cliënt en zijn familie worden aangeboden. Brede samenwerking De ketenzorg wordt gedragen door een groot aantal partijen: Regionale Stichting Zorgcentra de Kempen, Joris Zorg, Zuid-
Zorg, Lunetzorg, GGzE/De Boei, huisarts – praktijkondersteuners, Lumens Groep – maatschappelijk werk, MEE Zuidoost-Brabant, gemeente
Eersel – Wmo-loket, GOW Welzijnswerk, de dorpsraden van Steensel en Wintelre en natuurlijk de lokale vrijwilligersgroepen en -organisaties uit beide dorpen. Deze brede samenwerking is veelbelovend voor de kerkdorpen waarin ketenzorg gerealiseerd gaat worden. De start wordt gemaakt in Steensel en Wintelre. Daarna volgen Duizel, Eersel, Knegsel en Vessem. De ketenzorg dient uiterlijk 31 december 2015 in
alle dorpen te zijn gerealiseerd. Startbijeenkomst Ketenzorg in Steensel en Wintelre Een maand na de ondertekening van het convenant begon de concrete uitwerking ervan. In Steensel en in Wintelre overlegden vertegenwoordigers van formele en informele partijen bij elkaar om kennis te maken, informatie uit te wisselen en de problemen en knelpunten te inventariseren. Duidelijk is dat de veranderingen in nationale wet- en regelgeving de gemeen-
ten meer verantwoordelijkheid geven voor zorg en welzijn. Dat maakt samenwerking tussen informele en formele zorg noodzakelijk. De gemeente Eersel heeft besloten deze samenwerking dicht bij de burger tot stand te brengen en wil de zorgketen op dorpsniveau uitwerken. Bij de start bleek ook dat er al veel schakels van de beoogde keten actief zijn en dat het inderdaad aankomt op samenwerken en afstemmen.
jaarverslag GOW WELZIJNSWERK 2012 pagina 5 beeld steunpunten Mantelzorg en Vrijwilligers. Het GOW Welzijnswerk is volledig thuis in de informele zorg, versterkt netwerken, coördineert vrijwilligers en kan informele en formele zorg verbinden.” Het hele veld doet mee “Er is minder geld voor professionele zorg. Dus is er meer informele zorg nodig, van mantelzorgers en vrijwilligers, om de zorg op niveau te houden. Er zijn natuurlijk al heel veel organisaties, zoals het GOW Welzijnswerk, die op dit terrein actief zijn en expertise hebben. Een belangrijke functie is de ondersteuning van mantelzorgers, zodat zij niet overbelast raken. Een andere functie is de coördinatie van vrijwilligerswerk. Dyonne Heijnen: “Het GOW Welzijnswerk maakt zich sterk voor de realisatie van de sociale kaart.”
Vier gemeenten bereiden samen overgang voor
Taken AWBZ naar Wmo Het kabinet bezuinigt op de zorg. Gemeenten moeten vanaf 2015 AWBZ-taken overnemen en krijgen daar minder geld voor dan er nu aan besteed wordt. Je kunt dat als een bedreiging zien. Je kunt er ook een kans van maken. De gemeenten Geldrop-Mierlo, Nuenen, Son en Breugel en Waalre zien de kans. Ze werken samen om mensen in hun dorpen zorg op maat te kunnen bieden. Dyonne Heijnen, beleidsambtenaar van Waalre en verantwoordelijk voor de transitie AWBZ, geeft een toelichting. “De overheveling van zorgtaken is niet het enige dat er op gemeenten afkomt”, opent ze, “tegelijk worden er taken van de Jeugdzorg bij gemeenten neergelegd (transitie Jeugdzorg). Als elke gemeente voor deze nieuwe taken zelf oplossingen gaat bedenken, heb je veel mensen en geld nodig. Door met vier gemeenten samen te werken, hebben we veel expertise in huis en kunnen we kosten delen.”
Doel: in je eigen kracht “In de zorgtransitie gaat het om thuiswonende mensen die een vorm van begeleiding krijgen, denk aan dagopvang of dagbesteding. Die begeleiding zit nu nog in de AWBZ, maar gaat naar de Wmo, dus naar gemeenten. Ons uitgangspunt is: doe zelf wat je kunt doen, schakel familie en netwerk in waar het kan. De gemeente fungeert hierin als vangnet als de eigen kracht geen oplossing biedt. We
willen dus meer van mensen zelf vragen. Het belangrijkste argument daarvoor is dat activiteit en eigen verantwoordelijkheid mensen vaak meer levensvreugde en voldoening geeft. Een ander argument, eerlijk is eerlijk, is dat het geld scheelt. Om ons doel te bereiken moeten de netwerken van mensen geactiveerd worden. Daar komen partijen als het GOW Welzijnswerk om de hoek kijken, met in Waalre bijvoor-
Naast organisaties voor informele zorg zijn er organisaties die formele zorg verlenen. Samen moeten zij een compleet palet zorgverlening kunnen bieden. Ons doel is om de kennis en kunde van al deze partijen in vier gemeenten samen te brengen. Dan kun je kijken wat er is, wat er misschien dubbel is en wat mogelijk nog ontbreekt. Zo krijg je vanzelf een gedetailleerde sociale kaart. Daar kunnen alle inwoners en alle organisaties hun voordeel mee doen. Het GOW Welzijnswerk maakt zich sterk voor de realisatie van die sociale kaart.” Elke gemeente krijgt eigen zorgloket De vier gemeenten werken samen om zoveel mogelijk expertise tegen zo min mogelijk kosten bij elkaar te brengen. Klinkt goed. Maar wat merken inwoners straks? “In elk van de vier gemeenten
komt straks een CMD, een Centrum voor Maatschappelijke Deelname. Dat is een breed zorgloket waar inwoners die hulp nodig hebben hun vraag kunnen stellen. Op het CMD komen mensen te zitten die doorvragen, zodat ze een goed beeld krijgen van wat echt nodig is. Daarna bieden ze een oplossing op maat, als dat mogelijk is. Daarbij werken ze samen met partijen in de formele en informele zorg. Elke gemeente is verantwoordelijk voor het eigen CMD en kan dus lokaal maatwerk leveren.” Participatieteam voor complexe zaken “Soms zijn er buitengewoon complexe hulpvragen. Daarvoor stellen we een Participatieteam samen met professionals uit (organisaties in) de vier gemeenten. Dan voel je meteen het voordeel van kennisbundeling. Er ontstaat een kennisbank die in principe alles aankan en die ook precies weet wie er in het gebied kan ondersteunen.” Goed voorbereiden op 2015 De overgang van AWBZ naar Wmo is pas in 2015 een feit. “Ja, maar het is zo ingrijpend dat wij tijdig wilden beginnen. De vier gemeenten overleggen regelmatig om knelpunten op te lossen en te zien hoe we praktisch verder kunnen. Zij betrekken hierbij ook de formele en informele organisaties. Ook vanuit het oogpunt van burgerparticipatie worden de Wmoraden van de vier gemeenten betrokken bij de transities. Binnenkort starten we met het opzetten van een CMD om alvast ervaring op te doen. Kortom: we willen in 2015 perfect voorbereid te zijn. Het is er belangrijk genoeg voor.”
Nieuw: Wmo-café Waalre
Ontmoetingsplek voor mantelzorgers en zorgvragers In 2012 kreeg de horeca in Waalre een bijzondere uitbreiding: het Wmo-café in ’t Hazzo. Bijzonder omdat het Wmo-café met name geopend is voor mantelzorgers en zorgvragers. Bijzonder ook omdat het café alleen open is als er een actueel thema is. Het Wmo-café is een initiatief van de gemeente Waalre, Steunpunt Mantelzorg, ZuidZorg, MEE , RSZK en Binnen, onderdeel van GGzE. In 2012 was het Wmo-café twee avonden geopend. Beide avonden waren er veel bezoekers. 19 April stond in het teken van ‘Zorg voor jezelf’. Die avond werd goed bezocht - en gewaardeerd - door mensen die voor een
ander zorgen en ook zelf in balans willen blijven. Het was een interactieve avond. Bezoekers stonden, onder andere met de mindfulnessoefeningen, met elkaar stil bij het belang van goed voor jezelf zorgen en alge-
meen welbevinden. Tijdens deze eerste avond introduceerde Maria van Engelen van GOW Welzijnswerk de mantelzorgpas in de gemeente Waalre. Het LIAC verzorgt in Waalre de uitgifte van de mantelzorgpassen.
Zorg door en voor mantelzorgers van dementerenden Tijdens het tweede Wmo-Café vertelden zorgtrajectbegeleiders wat het betekent om te zorgen voor een dementerende partner of vader of moeder. Ook aan bod kwamen de ondersteuningsmogelijkheden door zorgtrajectbegeleiders, zorgaanbieders of Steunpunt Mantelzorg. Er was
voldoende gelegenheid voor het uitwisselen van ervaringen waardoor mantelzorgers zich niet alleen voelen staan in hun zorgsituatie.
pagina 6 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012
Vrijwillige coaches aan de slag
GOW start project Vrijwillige Coaching De Wmo streeft na dat alle burgers deelnemen aan onze maatschappij. Met name voor kwetsbare burgers kan dat problematisch zijn. Daarom is GOW Welzijnswerk in 2012 het project Vrijwillige Coaching begonnen. Een vrijwillige coach kan kwetsbare mensen op verschillende terreinen ondersteunen. Hij/zij kan een luisterend oor bieden, helpen bij het opbouwen van nieuwe contacten, samen activiteiten ondernemen of bemiddelen bij de vraag naar andere praktische vrijwillige hulp. De eerste resultaten zijn bemoedigend. In december 2012 hadden vijf cliënten zich aangemeld voor een coach, en waren er zeven vrijwillige coaches inzetbaar. Het project richt zich op mensen die in een sociaal isolement verkeren of erin dreigen te raken en mensen met een chronische ziekte of een (verstandelijke) beperking. Ook mensen die een ingrijpende gebeurtenis, zoals dood of echtscheiding, hebben meegemaakt behoren tot de doelgroep. Daarnaast richt het project zich op mantelzorgers. Praktijkvoorbeeld: Een eenzame vrouw die zelf niet meer naar buiten durft en kan, wordt gesignaleerd en aangemeld bij project vrijwillige coaches. Een coach komt af en toe een keer op bezoek om vertrouwen en een relatie op te bouwen. Op den duur neemt de coach haar mee naar een ontmoetingscentrum waar de vrouw weer contacten opbouwt. Uiteindelijk is de vrouw zelf in staat naar het ontmoetingscentrum te gaan en de coach kan afbouwen. Minder draaglast, meer draagkracht Vrijwillige Coaches kunnen
de zelfredzaamheid van de doelgroep vergroten. Zo kunnen zij mee blijven doen en daardoor hun welbevinden vergroten. Tegelijk proberen Vrijwillige Coaches het netwerk van de cliënt te versterken en te helpen bij nieuwe initiatieven in dit verband. Naast en met professionals Vrijwillige Coaches bieden informele hulp. Cliënten ervaren een lage drempel, de coaches zijn goed bereikbaar en toegankelijk. Met hun inzet vullen zij het werk van de professionele hulpverlener op praktische wijze aan. De Vrijwillige Coaches kunnen op hun beurt rekenen op ‘coaching’ door de professionals van GOW Welzijnswerk. Het GOW overlegt met collega-instellingen over de afstemming van werkzaamheden, waarbij het belang van de hulpvrager altijd centraal staat. Naar verwachting zal zowel het aantal cliënten als het aantal Vrijwillige Coaches in 2013 sterk toenemen.
Activiteit mantelzorgdag Waalre
Steunpunt Vrijwilligers Waalre van start
Waalre heeft een Steunpunt Vrijwilligers. Na grondige voorbereidingen is in 2011 gestart met de ontwikkeling en coördinatie ervan. Een hecht team van vijf vrijwilligers vormen de kern van het door het GOW Welzijnswerk opgezette steunpunt, dat in 2012 de basis legde voor goede resultaten en daar ook al de eerste vruchten van plukte. Vrijwilliger Michael Janssen Bemiddeling beheerder toe Gemeente ondersteunt met een beperking, chronisch vrijwilligers ristische website Waalre zieken en mensen die in een In het Waalrese Wmo-beleid kwetsbare positie verkeren. Michael Janssen maakt hele staat het thema ‘meedoen aan werkweken om de site van het de maatschappij’ centraal. Al meer dan 20 vrijwilligers Lokaal Toeristisch Platform Individuen hebben een eigen bemiddeld verantwoordelijkheid om mee Vanaf dag één bleek de behoef- Waalre (LTP) op orde te krijgen. “Ik heb eigenlijk weer een baan”, te doen. Lukt dat niet op eigen te aan het Steunpunt. In 2012 kracht, dan zoekt men eerst werden 69 vacatures aangemeld. lacht hij, “terwijl ik pas in het voorjaar van 20912 gestopt ben hulp in het eigen netwerk. De vrijwilligers van het Steunmet mijn werk.” Een advertentie Daarna vormt de gemeente punt voerden 35 intake- en zette hem op het spoor. Kort na eventueel het vangnet. bemiddelingsgesprekken. een bezoek aan het Steunpunt Er is dus een duidelijke rol voor 22 Ervan leidden tot succes. Vrijwilligers was er een match vrijwilligers. De Wmo verwacht Van de overige 13 bleken enmet LTP. Dat verliep allemaal van gemeenten dat zij vrijwilkele kandidatemn niet bemidvrij snel en soepel. En met goed ligers ondersteunen. Dit vraagt delbaar en vonden anderen op resultaat. “Nu kan ik mijn kennis om een beleid dat draait om het eigen kracht een invulling. van databases nog nuttig maken bijvallen en stimuleren van Er is inmiddels een vacatureburgers die zich vrijwillig bank, een website, een registra- en tegelijk mijn hobby uitoefenen.” Als eerste stap schreef inzetten voor hun buurt, voor tiesysteem. De contacten met Michael een rapport met aanbeeen vereniging of voor mensen vrijwilligersorganisaties en velingen over hoe de site goed die extra zorg en aandacht uitkeringsinstanties zijn gelegd zou moeten/kunnen werken. nodig hebben. Eén van de en het Steunpunt is vertegen“Op wie zou de site zich moeten belangrijkste doelen van het woordigd in de klankbordgroerichten, hoe moet je de datavrijwilligersbeleid is het vinden pen van de Seniorenraad. We base opzetten, aan welke eisen en motiveren van vrijwilligers. verwachten dat 2013 een stijgende lijn laat zien in het aantal moet de site voldoen, met welke Bemiddeling informele vacatures en succesvolle bemid- informatie kun je toeristen en rezorg- en dienstverlening creanten naar je toe halen? Daar delingen. Het steunpunt zal zich in eerste praten we nu over. Intussen werk instantie vooral begeven op het ik aan de site en aan de database. terrein van bemiddeling van Het werk is leuk, zonder meer. informele zorg- en dienstverleWel moet er nog een en ander ning. Hier zal naar onze vergeregeld worden. Hoe zit het wachting de komende tijd de met verantwoordelijkheden, wat nood namelijk het hoogst zijn. gebeurt er als er iets fout gaat met Er worden matches tot stand de database terwijl ik er in werk? gebracht tussen personen en Hoe zit het met verzekeringen en maatschappelijke organisaties en kostenvergoedingen? Maar dat is de doelgroepen ouderen, mensen iets tussen Waalre en mij.”
jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012 pagina 7
“We moeten het samen doen” Wat zit er achter het begrip aanwezigheidshulp? “Het gevoel delen met de client om dingen als plezierig te ervaren, steunen daar waar dat nodig is, het verhaal overlaten aan de ander en vooral een luisterend oor bieden en zeker niet zielig doen. Dus: gezelschap houden, samen dingen doen en activiteiten organiseren.” Coby besteedt 9 uur per week aan de zorg voor twee vrouwen, die in de regio wonen. “Samen kaarten, wandelen en naar de kerk gaan, boodschappen doen, brood klaarmaken, voorlezen.”
De Vrijwillige Thuishulp neemt als het ware voor een aantal uren per week de plaats in van de mantelzorger. Er is geen ontkomen aan: er is meer mantelzorg nodig om meer mensen langer zelfstandig mee te laten doen. Maar hoe voorkom je dat mantelzorgers opgebrand raken? Coby Denissen uit Hapert, al drie jaar actief als vrijwilligster bij de Vrijwillige Thuiszorg De Kempen, doet een boekje open. Wat doen de vrijwilligers van de Vrijwillige Thuiszorg? “Zij staan mantelzorgers bij in hun zware taak van zorg voor een ander. In de praktijk bieden wij zogenaamde aanwezigheidshulp, zoals in het geval van
chronisch zieken en zelfs van terminale patiënten. Wij nemen als het ware voor een aantal uren per week de plaats in van de mantelzorger. Deze kan dan de tijd aan zichzelf nemen en zich even losmaken van de zorgtaak.”
Moeilijk? “Steun en toeverlaat zijn voor mensen geeft voldoening en een gevoel van dankbaarheid. Je moet wel een grote dosis inlevingsgevoel kunnen opbrengen. Niet iedereen kan omgaan met de situatie van kwetsbare mensen. Voor mij was het iets makkelijker dingen op te pakken. Als verpleegkundige kwam ik al vroeg in aanraking met zaken als terminale zorg.” Zijn er genoeg vrijwiligers? “Het aantal aanvragen stijgt, dus nieuwe vrijwilligers zijn welkom. En nieuwe mantelzor-
Vrijwillige Thuiszorg De Kempen en Waalre
Ondersteuning mantelzorgers
De mantelzorger zorgt voor een naaste, maar door wie wordt de mantelzorger verzorgd? Bij het GOW Welzijnswerk weten ze wat mantelzorg van iemand kan vragen. Wij bieden mogelijkheden om de mantelzorger te ondersteunen. De belangrijkste oplossing is: tijd. Veel mantelzorgers kunnen maar moeilijk tijd vinden voor ogenschijnlijk eenvoudige zaken, zoals koffie drinken met een vriend(in), eens naar de kapper, winkelen. Wanneer een vrijwilliger tijdelijk de mantelzorg overneemt, is die tijd er wel. Daarom is er Vrijwillige Thuiszorg. Ondersteuning op verschillende terreinen Vrijwilligers van de Vrijwillige Thuiszorg zetten zich op verschillende manieren in. Als aanwezigheidshulp bij een dementerende bijvoorbeeld, of bij een chronisch zieke. Ze wandelen met een rolstoelgebruiker of nemen lichte zorgtaken over voor mensen die ervoor gekozen hebben thuis te sterven.
In 2012 heeft het GOW samengewerkt met 27 vrijwilligers in vijf gemeenten. De aanvragen voor ondersteuning kwamen onder andere via professionals uit de thuiszorg, zorgtrajectbegeleiders, van wmo-consulenten, praktijkondersteuners van huisartsen en familieleden. We werven de vrijwilligers, coördineren hun inzet en waken voor overbelasting van zowel de mantelzorger als de vrijwilliger.
gers. We moeten gewoon allemaal onze verantwoordelijkheid voor elkaar nemen en doen wat we kunnen. Niet als vanzelfsprekend aannemen dat een ander het wel zal doen. Natuurlijk heeft de een meer mogelijkheden dan de ander. Maar als iedereen de eigen mogelijkheden benut, zijn we al heel ver. Gelukkig staan in onze
omgeving al veel mensen klaar voor hun familie en omgeving.” Nog een advies? “We kunnen nieuwe vrijwilligers gebruiken. Dus als iemand tijd heeft....
GOW geeft vrijwilligers duidelijke plek in Familiezorg Mensen willen meestal zo lang mogelijk thuis wonen. Wanneer ze langdurig zorg nodig hebben, kan de familie vaak met mantelzorg helpen. In een aantal gevallen is ondersteuning ‘van buiten’ nodig. Belangrijk is dat de verschillende vormen van hulp goed op elkaar afgestemd worden. Zodat het gezin krijgt wat nodig is om soepel te draaien, zonder dat hulpverleners elkaar voor de voeten lopen of dingen dubbel doen. Er is een methode ontwikkeld om gezinnen op maat te kunnen helpen: Familiezorg. GOW nam in 2010 het initiatief om de methode Familiezorg in de Kempen in te voeren. Met groot succes. In 2012 is de methode verder verfijnd. Gemeentelijk casuïstiekoverleg Een van de pijlers van Familiezorg is het casuïstiekoverleg. Vertegenwoordigers van de gemeente en van zorgorganisaties komen regelmatig bij elkaar voor overleg over cases. Doel is zorg op maat te kunnen verlenen; de goede zorg op de goede tijd door de goede mensen. Uitgangspunt: informele zorg waar het kan, formele zorg als het moet. Tot 2012 speelden met name mantelzorg en professionele zorg een rol in dit overleg. Vrijwilligers, die mantel-
ben in het gemeentelijk casuïstiekoverleg en dat ze de eindverantwoording hebben over de regievoering. Deze verandering sluit naadloos aan op de rol die Nederlandse
gemeenten hebben: zij moeten de ketenregie voeren op functies en taken, die nodig zijn voor een integrale en gezinsgerichte aanpak.
zorgers kunnen ondersteunen en hun taak verlichten, hadden er geen rol in. Dat is nu veranderd. Vanaf 2012 zijn vrijwilligers ook vertegenwoordigd in het casuïstiekoverleg in Bladel en Eersel. Het GOW is de aangewezen organisatie om dit te doen. In specifieke gevallen kan een vrijwilliger ook zelf aanschuiven bij de bespreking van ‘zijn’ casus. Gemeente eindverantwoorde lijke regievoering Nieuw in 2012 is ook dat gemeenten de voorzittersrol heb-
Esther de Raad: “Informele zorg waar het kan, formele zorg waar het moet.”
pagina 8 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012
Meer mensen in schulden
GOW ondersteunt schuldhulpverlening Steeds meer mensen in de Kempengemeenten raken in de schulden. En steeds meer van hen willen gebruik maken van schuldhulp verlening. Gemeenten willen helpen en zien daarin een rol voor vrijwilligers. En voor het GOW Welzijnswerk. Aanvragen voor schuldhulpverlening komen binnen bij ISD de Kempen. ISD beoordeelt de aanvraag en schat in of een vrijwilliger hier nuttig kan zijn. Een vrijwilliger kan vooral helpen om administratieve wanorde weg te werken. Ziet het ISD mogelijk een taak voor een vrijwilliger, dan beoordeelt het GOW welke vrijwilliger ingezet kan worden voor dit arbeidsintensieve werk. Wanneer de vrijwilliger aan de slag is, bewaken we de voortgang. Belangrijk is dat de vrijwilliger niet teveel hooi op de vork neemt en zich houdt aan de afgesproken werkzaamheden. ISD de Kempen behoudt de regie op het traject van schuldhulpverlening
GOW Welzijnswerk begeleidt en coördineert
39 vrijwilligers voor 41.600 maaltijden in Bergeijk en Eersel Zelfstandig wonen is ook: zorgen dat je op tijd aan een smakelijke maaltijd zit. Maar niet iedereen kan of wil die maaltijd elke dag zelf bereiden. Daarom is er de warme-maaltijden-dienst. In Bergeijk en Eersel kunnen bewoners van alle kerkdorpen dagelijks een vers bereide warme maaltijd aan huis laten bezorgen. Dat gebeurt door vrijwilligers die werken onder verantwoordelijkheid van GOW Welzijnswerk, dat de begeleiding en de coördinatie verzorgt. In Eersel zijn 14 vrijwillige maaltijdbezorgers actief, in Bergeijk 25. Samen hebben zij in 2012 41.600 maaltijden bezorgd. Dat zijn er gemiddeld 114 per dag. Het mooie is: doordat er dagelijks contact is met de mensen die een maaltijd ontvangen, kunnen de vrijwilligers eenvoudig signaleren of er bijzonderheden zijn. “Warm eten helpt me uit de nood” Mevrouw Cor Clemens (87 jaar) uit Bergeijk krijgt al een jaar of acht elke dag haar warme maaltijd thuisbezorgd. “Gelukkig wel,” zegt ze, “want zelf boodschappen doen en koken lukt niet meer. Ik heb evenwichtsstoornis en mag niet alleen met mijn rollator naar de winkel. Een dochter van me doet nu elke week de gewone boodschappen, maar niet voor het warme eten. Dat wordt gelukkig zeven dagen per week thuis bezorgd. Altijd op tijd, altijd vers
klaar gemaakt, met wat feestelijks als het bijvoorbeeld Kerstmis of Pasen is. ’t Is dat het verse eitje bij de spinazie er nooit bij zit, en dat het wel wat goedkoper mocht, anders zou ik zeggen: perfect. Als ik rond bezorgtijd eens weg ben, wordt de maaltijd aan de deur gezet en kan ik er later gewoon van genieten. Ja, ik heb de maaltijddienst al vaak aan anderen aanbevolen. Het warme eten helpt mij echt uit de nood.”
Contactgegevens GOW Welzijnswerk Willibrorduslaan 12 5521 KC Eersel T (0497) 514 746 E info@hetgow.nl www.hetgow.nl www.wonenopleeftijd.nl www.mantelzorgdekempen.nl
Zelf verantwoordelijkheid nemen Mensen kunnen door verschillende, vaak complexe, oorzaken op schuldhulpverlening aangewezen zijn. Het begin van de oplossing is dat iemand zich sterk maakt om de eigen schulden te saneren. Dat draait om inzet en verantwoordelijkheid. De vrijwilliger legt uit wat schuldhulpverlening inhoudt, vaak ook hoe je een overzicht maakt van inkomsten en uitgaven. Hij laat de cliënt zoveel mogelijk zelf doen en biedt daar ondersteuning bij. Alleen wanneer de cliënt iets echt niet kan, springt de vrijwilliger in. Daarnaast kan de vrijwilliger mee op gesprek gaan als de cliënt dat op prijs stelt. Doel: zelf de regie nemen De eerste prioriteit is de administratie op orde krijgen, zodat de cliënt weer zelfstandig verder
kan. De tweede prioriteit is dat de cliënt ziet welke actie nodig is en deze ook onderneemt. Het einddoel is dat de cliënt zelf een einde maakt aan de schuldenproblematiek en weet hoe hij verder kan. GOW: coördinatie, controle, ondersteuning, nazorg Het GOW werft en schoolt voldoende vrijwilligers, bewaakt het kennisniveau en is vraagbaak en ondersteuner. Wij doen de intake bij de cliënt, zorgen voor een juiste verbinding van cliënt en vrijwilliger en coördineren het werk van de vrijwilligers. Na beëindiging van het traject geven we nazorg om te voorkomen dat iemand in dezelfde problemen vervalt. Tot slot zorgen we - om efficiënt te kunnen werken - voor goede afstemming van onze inzet met die van gemeenten en andere hulpinstanties.
jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012 pagina 9
Bestuur GOW december 2012
Workshop Signaleren voor vrijwilligers
Dagelijks bestuur: Voorzitter: Secretaris: Penningmeester:
mevrouw M. van Eijndhoven de heer J. Ossevoort de heer J. van der Aa
Seniorenraad: Gemeente Bergeijk Gemeente Bladel Gemeente Eersel Gemeente Reusel-De Mierden Gemeente Waalre
Vacature Mevr. L. Peeters Mevr. M. Vermeulen De heer J.M. van Limpt De heer H.P. van Hoof
Platform voor mensen met een beperking: Gemeente Eersel De heer M.M.H. Houben Gemeente Bladel Vacature Gemeente Reusel-De Mierden Vacature KBO Kring De Kempen: Adviseur De heer H. Claassen
Vrijwilligers zien en horen veel wanneer ze actief zijn, krijgen signalen over de situatie waarin iemand zit. In die signalen zit vaak belangrijke informatie. Maar hoe herken je die informatie en hoe ga je er op de goede manier mee om? GOW Welzijnswerk ontwikkelde een workshop om vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties te leren signalen goed op te pikken en te melden. Parallel bouwt GOW Welzijnswerk met vrijwilligersorganisaties aan een goed functionerende signalerings- en verwijzingscultuur. Want vrijwilligers moeten erop kunnen vertrouwen dat er actie volgt op hun melding.
Personeel GOW december 2012
Doelen De workshop heeft drie belangrijke doelen. Na afloop moeten vrijwilligers weten hoe ze signalen van kwetsbare burgers kunnen oppikken. Ze moeten weten waar ze signalen kunnen melden. Het derde doel volgt uit de eerste twee: door goed om te gaan met signalen helpen vrijwilligers mensen om deel te blijven nemen aan de samenleving. Positieve reactie op workshops In 2012 is de workshop aangeboden aan onder anderen een groep bodes KBO, wijkcontactpersonen en vrijwilligers van een steunpunt of informatiecentrum. De stof wordt aangepast aan de
deelnemers (max. 15), met aansprekende voorbeelden. Er is uitleg maar ook onderling overleg en een casusbespreking. Wie voorbeelden heeft uit de praktijk, kan deze inbrengen en bespreken. In de 2,5 uur die de workshop gemiddeld duurt, komt veel aan de orde. Na afloop krijgen alle deelnemers een boekje met een heldere samenvatting van wat signaleren is en hoe je met signalen omgaat. GOW Welzijnswerk past het boekje per workshop aan. De deelnemers zijn positief. Ze blijken na afloop goed in staat signalen te herkennen en doen ook iets met die vaardigheid.
Dhr. J.J.M. de Corte
Medewerkster
Mw. A. van Dijck-Anneese
Medewerkster
Mw. M.L.C. van Engelen
Medewerkster
Mw. M. Heesterbeek
Medewerker
Dhr. A.M. van der Heijden
Secretariaat
Mw. A. Heimeriks
Medewerkster
Mw. E. de Raad
Secretariaat
Mw. A.H.H. van Sambeek-Vrolix
Huishoudel.hulp
Mw. J. Willems- van Vlokhoven
Stagiaire:
Mw. K. v.d. Ven
Stichting GOW Exploitatierekening 2012 Baten
Wil Frenay, coördinator vrijwilligers De Hofstek
Workshop signaleren heeft duidelijke meerwaarde De gastvrouwen en –heren van De Hofstek in Riethoven vormden een van de eerste groepen die de workshop Signaleren voor vrijwilligers volgden. “Ligt niet erg voor de hand”, geeft Wil Frenay, coördinator vrijwilligers, direct toe. “Maar het was wel goed. Onze vrijwilligers zien mensen regelmatig. Dan is het goed als je signalen leert herkennen en weet hoe je er een vervolg aan kunt geven. Je leert eigenlijk beter observeren. Als
Directeur:
een vrijwilliger ziet dat iemand er beroerd uitziet bijvoorbeeld, knoopt zij/hij er nu meteen een praatje aan vast. Daarbij kan het blijven. Het kan ook zijn dat ik daarna een gesprekje heb met de persoon in kwestie of dat we contact opnemen met het GOW. De hele groep van 14 die heeft deelgenomen was enthousiast over de workshop. We weten wat we kunnen doen als het nodig is. Voor ons heeft het duidelijk een meerwaarde.”
€
Bijdragen uit budgetovereenkomsten
520.007
555.111
Overige subsidies en inkomsten
Kosten
Personeel
Huisvestiging Organisatie
Overige kosten
Projectkosten de Kempengemeenten en Waalre
35.104
445.680 28.089
38.959 2.564
38.904
554.196
Resultaat werkapparaat -12.428
Buitengewone baten en lasten
6.343
Exploitatieresultaat -6.085
pagina 10 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2012
Voorbereiding Dienstencentrum Bladel Kwetsbare ouderen hebben een plek nodig om elkaar te ontmoeten, geïnformeerd te worden, praktische ondersteuning te krijgen. In steeds meer gemeenten en kerkdorpen zien we zulke plekken groeien. In kerkdorp Bladel werd het zaad hiervoor in 2012 geplant. GOW Welzijnswerk trok de kar en werkte nauw samen met de gemeente Bladel, ZuidZorg en Vrienden van de Thuiszorg. Sluitend aanbod voor kwetsbare ouderen Over één ding zijn alle partijen het eens: vrijwilligers zijn de hoeksteen van het Dienstencentrum Bladel aan de Kloostertuin 2. “Op den duur”, zegt Esther de Raad namens GOW, “zal ik vrijwilligers alleen nog op afroep ondersteunen, dus als ze zelf de behoefte uitspreken. In 2013 werken we nog aan een sluitend aanbod voor mensen die zelfstandig wonen maar wel
In memoriam
een zorgvraag hebben. Wanneer het aanbod eenmaal staat, het centrum soepel functioneert en de vrijwilligers alles in de vingers hebben, zal mijn rol hier steeds kleiner worden.” Een volwaardig programma omvat onder andere professionele diensten als spreekuren, inloopochtenden en -middagen, een eetpunt, informatievoorziening en advisering en vorming. Bij dit laatste kun je denken aan een workshop valpreventie,
yoga of een cursus ‘omgaan met de computer’. Verbinding formele en informele zorg GOW Welzijnswerk hecht sterk aan de verbinding van formele en informele zorg. “Daar zijn goede afspraken over”, zegt Esther. “Bezoekers worden bijvoorbeeld op afroep geholpen door een professional van ZuidZorg, wanneer ze naar het toilet moeten bijvoorbeeld. Daarnaast
Jeanne Heusschen
kunnen vrijwilligers ook in andere situaties de hulp inroepen van medewerkers van ZuidZorg. Bijvoorbeeld wanneer ze niet goed weten hoe met een bepaalde bezoeker om te gaan. Tot slot kunnen we als GOW informatie inbrengen in het gemeentelijk casuïstiekoverleg, zodat er overleg en afstemming is over zorgvraag en –aanbod.” Groei De gemeente Bladel huurt het
pand aan de Kloostertuin, het winkeldeel ervan wordt gehuurd door Welzorg. “We beginnen met de genoemde vier partijen. Naar verwachting zal het aantal partijen dat hier samenwerkt de komende jaren stapsgewijze toenemen. Zo groeien we naar de ideale omvang met het ideale aanbod. Als dat bereikt is, zit de taak van GOW erop.”
Onze collega en medewerker Jeanne Heusschen-Abrahams is op 10 oktober 2012 plotseling overleden. Jeanne was vanaf 1 januari 1998 werkzaam voor GOW Welzijnswerk, aanvankelijk als Adviseur Welzijn, Wonen en Zorg, later als Mantelzorgconsulent en coördinator van de Vrijwillige Thuiszorg. Het ouderenwerk en de zorg voor ouderen en gehandicapten loopt als een rode draad door haar werkzame leven. Ze was initiatiefnemer voor het project Gecoördineerd Ouderenwerk Hilvarenbeek, werd GVO functionaris bij de Basiskruisvereniging, en bij de organisatie van de Praktische Thuishulp in Bladel en Netersel en de Vrijwillige Thuiszorg Kempenland. Twee aspecten kenmerkten de manier van werken van Jeanne. Enerzijds het individueel pragmatisch met mensen werken. Met volledige inzet en betrokkenheid zocht zij samen met de mensen naar reële oplossingen voor hun problemen. Zij was altijd bereikbaar en altijd aanspreekbaar. Niets was op dit punt voor haar teveel. Ander-
zijds was haar affiniteit en bekendheid met de Kempen en zijn bewoners een sterk punt, en het uitgebreide netwerk dat ze had van professionals en vrijwilligers in de zorg en het welzijnswerk. Voor ontelbaar veel mensen was Jeanne het aanspreekpunt als het ging over zorg en ondersteuning bij het ouder worden en bij mantelzorgproblemen. Voor GOW Welzijnswerk waren haar gedetailleerde kennis van de lokale netwerken en structuren, haar contacten in het vrijwilligerswerk en onder de professionals in de zorg en het welzijnswerk belangrijk. Wij zullen haar missen.