VIVES - bachelor toerisme en recreatiemanagement - transport luchtvaart spoorwegen
Luchtvaart
LEERDOELEN:
Na het bestuderen moet je:
Over basiskennis van luchtvaart beschikken
Deze kennis kunnen toepassen in oefeningen, klantengesprekken, …
STUDEERAANWIJZING:
Bekijk de inhoudsopgave en probeer je een beeld te vormen van de inhoud van de cursus
Lees de tekst een eerste keer goed door, probeer te begrijpen wat er staat en wat belangrijk/minder belangrijk is om weten
Bekijk tijdens het lezen alle ingevoegde links naar de vakliteratuur. Je zult merken dat je de leerstof op een andere manier bekijkt en gemakkelijker onthoudt.
Noteer onduidelijkheden en vragen en leg ze voor in de klas
Zoek verbanden tussen de verschillende hoofdstukken
Bekijk de aparte bijlagen in je Toledo-cursus
1. Inleiding
Onder alle vervoermiddelen blijft het vliegtuig veruit het meest tot de verbeelding spreken. Op alle gebieden doorstaat het ook vergelijkingen met andere transportmiddelen en de superlatieven zijn nooit uit de lucht. Qua snelheid bijvoorbeeld klopt het alle concurrenten met gemak en het taboe van de hoge prijzen werd ettelijke jaren geleden al gesloopt. Het vliegtuig is ook alom tegenwoordig in de nieuwsberichtgeving. Geen ongeluk gaat voorbij of het komt uitgebreid in kranten, op radio en televisie. De tol is wel steeds hoog, maar statistisch gezien blijft het een zeer veilig vervoermiddel. Zelfs een (geslaagde) noodlanding geraakt gemakkelijk bij de hoofdpunten van een nieuwsbulletin. Ook de aankoopprijzen spreken tot de verbeelding; met het laatste contract dat Lufthansa afsloot met Boeing en Airbus voor de aankoop van een 60-tal long haul toestellen, ging een bedrag gepaard van maar liefst 14 miljard euro!
Als vervoermiddel voor passagiers is het vliegtuig eigenlijk vrij jong. Pas tijdens en vooral na de Tweede Wereldoorlog ging men het gebruiken om personen (militairen) van één punt naar een ander te brengen.
Deze cursus is bedoeld als algemene inleiding op het onderwerp ‘Luchtvaart’ en vormt een aanvulling op wat je leert in het vak ‘Introductie toeristisch recreatieve sector’. Een beetje overlapping tussen beide kan wel, maar zorgt er alleen voor dat je nóg gemakkelijker de leerstof onthoudt.
Volgend jaar, in het vak ‘Business Travel’, wordt hier dieper op ingegaan.
Je zult merken dat het onderwerp vrij ruim wordt behandeld, wat ik persoonlijk zeer interessant vind omdat het je een breed beeld geeft van de luchtvaartsector.
Maar je hoeft daarom niet alles tot in detail te kennen voor het examen. Studeren aan een hogeschool of universiteit betekent immers dat je als student hoofdzaak van bijzaak leert te onderscheiden.
Bij twijfel: vraag het in de les.
Doorheen de cursus en in het document ‘Uit de vakliteratuur’ vind je nog een pak voorbeelden en illustraties van wat in deze cursus aan bod komt. Lees dat document dus zeker aandachtig door. Het zal je helpen om wat in de cursus wordt aangehaald, beter te begrijpen.
3. Service-/comfortklassen in het vliegtuig
Zie punt 4
First Class
lexicon
Zie punt 5
De binneninrichting van de vliegtuigen wordt door de koper bepaald: de luchtvaartmaatschappij koopt een karkas en richt het interieur zelf in. Theoretisch onderscheiden we bij lijnmaatschappijen drie klassen in een toestel:
Economy class (Y) (in vakjargon ook wel ‘de bus’ genoemd…)
Business class (C) (of ‘clubclass’)
First class (F)
Voor vluchten van beperkte afstand (short haul) -hieronder vallen bijna alle Europese vluchten- bestaat er in principe geen First class. Op medium en long haul vluchten (bv. intercontinentale vluchten) bieden de meeste full service carriers (ook wel full network carriers genoemd) wel een First class product aan. Zo zien we bij de meeste FSC’s compartimenten waarbij de passagiers volledig plat kunnen liggen om te slapen. Etihad Airways en Singapore Airlines bieden zelfs aparte ‘suites’ aan. Grote airlines vernieuwen constant hun product om bij de beste maatschappijen ter wereld te blijven behoren.
Ook aan de grond is de service uitgebreid (van first class lounge tot een volledige terminal (o.a. LH in FRA) met limousinetransfer tot aan het vliegtuig…)
Business Class
lexicon
Ook business class wordt constant opgewaardeerd op de langeafstandsvluchten (FSC!). British Airways was de eerste maatschappij die haar business class passagiers in een heus bed te slapen legde (British Airways Club World). Cathay Pacific, Singapore Airlines, Etihad Airways en tal van andere maatschappijen zijn intussen gevolgd. Lufthansa en KLM/Air France hebben zelfs een volledige business-jet.
Na de ramp op 11 september 2001 zat het high yield-verkeer in een dip. Dit bracht enkele maatschappijen ertoe hun ambitieuze upgradeplannen voorlopig stop te zetten. Dit is passé sinds Lufthansa in 2004 maar liefst 300 miljoen euro investeerde in een integrale modernisering van haar long haul business class. Slapen in een 2 meter lang bed lijkt in business bijna standaard te worden. Zetels worden hoe langer hoe ingenieuzer, met o.a. massagewerking in de lendensteun, uitschuifbare kap voor meer privacy, en allerlei andere toeters en bellen. Hiermee werd een constante vernieuwing van het product in gang gezet.
In 2013 steeg het aantal passagiers dat op long haul vluchten gebruik maakte van first en business class seats opmerkelijk. En die trend blijkt nog versterkt in het post-coronatijdperk! Daarbij is het aandeel leisure klanten sneller aan het stijgen dan het aandeel business klanten
Bij de short en medium haul vluchten zien we eerder een omgekeerde beweging. De traditionele business class maakt daar plaats voor een vereenvoudigde service klasse waarbij de stoelen meestal hetzelfde zijn, maar de service aan boord en vooral de flexibiliteit van het ticket uitgebreider zijn dan in economy. De zakenklant kan dan bv. genieten van gratis catering aan boord, fast lanes om in te checken, business lounges op de luchthaven en meer bagage allowance.
Zelfs in de economy class zagen we serieuze veranderingen gebeuren: ruimere zetels, meer beenruimte (zeker na alle commotie rond het economy class syndroom), aparte videoschermpjes of zelfs Ipads (bij TUIFly), telefoon (hoofdzakelijk long haul) en wifi (bij Delta Air Lines z elfs gratis (Travelution, 2021))
Ook regionale vluchten, die meestal slechts één klasse aanbieden, grijpen terug naar het tweeklassensysteem, waarbij er naast economy opnieuw een business class wordt aangeboden.
Naast de drie klassieke classes vinden we bij meer en meer maatschappijen op de lange afstandsvluchten nog een vierde: een tussenklasse tussen economy en business (Premium Economy of Economy Plus). Zakenreizigers die van hun bedrijf geen toestemming krijgen om in business te vliegen, kunnen in deze klasse terecht. Zij krijgen er vb. bredere zetels, meer beenruimte en verbeterde werkomstandigheden dan in de gewone economy class. (vb. World Traveller Plus van British Airways, Economy Extra van SAS Scandinavian Airlines, Premium Economy van Air France, Premium Y van Qantas).
Ook in Europa, met zijn tweeklassensysteem, is de tussenklasse in opgang, Bv. SAS met zijn Economy Flex Class. Daarbij wijkt niet de zetel zelf af van de economy class, maar wel de dienstverlening rond het ticket: de klant kan gebruik maken van de Business Class check-in balies en krijgt volledig flexibele tarieven zonder enige beperking wat de klant efficiëntie en tijdsbesparing oplevert. Ook KLM (Comfort zone), Air France (Premium Voyager) en andere maatschappijen introduceerden zo’n tussenklasse, die in veel gevallen de reguliere business class vervangt.
In tegenstelling hiermee bieden een aantal maatschappijen (vb. Aeroflot, KLM/Air France, SAS…) een derde klasse die goedkoper is en minder service biedt als de economy, en dit om de concurrentie met de lowcostmaatschappijen aan te gaan.
Ook hier wijkt de zetel in principe niet af van de gewone economy, maar is de dienstverlening minder (vb. voor bagage moet je bijbetalen)
Enkele maatschappijen gaan daarenboven hun eigen eigenwijze gang en bieden producten aan die je nog moeilijk in een klasse kunt stoppen.
Virgin Atlantic vb. introduceerde op bepaalde vluchten tweepersoonsbedden.
Bij Air Newzealand kan je een skycouch boeken: 3 zetels naast elkaar die kunnen worden omgevormd tot een tweepersoonsbed. Twee volwassenen kunnen zo, mits bijbetaling van 50% van een derde ticket, liggend slapen op langeafstandsvluchten. Zie https://www.airnewzealand.com/economyskycouch Nog nieuwer zijn de capsulebedden, ook van Air New Zealand.
Etihad Airways biedt zelfs een 3-kamer ‘residentie’ en 9 ‘First Apartments’ aan op zijn A380 vliegtuigen!
En Airbus werkt intussen aan een nieuwe cabine-indeling waarbij passagiers niet zittend maar staand worden vervoerd!
Raadpleeg telkens de website (of timetable) om uitsluitsel te krijgen over de klassen die aangeboden worden. De manier waarop een vliegtuig in verschillende klassen en rijen is ingedeeld, noemen we de configuratie van een vliegtuig.
Een paar websites om even te bekijken: https://www.airfrance.be/BE/nl/common/guidevoyageur/classeetconfort/pr emiere_confort_airfrance.htm
Waar het gebruikte type toestel niets mee te maken heeft, is het onderscheid tussen lijnvluchten en charterdiensten.
Een lijnvlucht is een vlucht of vervoerdienst die uitgevoerd wordt volgens een van tevoren vastgelegde dienstregeling. Zowel de route als het tijdschema (vaste dagen en uren) zijn bepaald en voor deze dienst geldt een vervoersplicht. Dat laatste is meteen het grootste voordeel van een lijnvlucht: de in de dienstregeling (timetable) gepubliceerde vluchten moeten ook daadwerkelijk uitgevoerd worden, zelfs bij een slechte bezetting. De grote regelmaat gedurende een lange periode geeft de klant de mogelijkheid zijn of haar verplaatsingen te “plannen”. Tal van tickets voor lijnvluchten laten ook grote flexibiliteit toe; zo behoren het overboeken naar een andere vlucht, het annuleren, een terugbetaling van niet-gebruikte tickets en een wijziging van de reisroute tot de mogelijkheden.
Voor vluchten (meestal) buiten Europa bestaat ook de mogelijkheid om de exacte plaats in het vliegtuig op voorhand vast te leggen. Dit noemen wij preseating. De plaatsen in een vliegtuig kun je terugvinden op een seat map. Je kunt een window seat of een aisle seat vragen, of je kan een exact nummer opgeven. Is preseating niet mogelijk, dan gebeurt de seat allocation (het toekennen van een zetelnummer) bij de check in.
Op een lijnvlucht kunnen tickets vanuit alle richtingen geboekt worden (vb. BRU-AMM-BRU of AMM-BRU-AMM), vanuit eender welk land, en door klanten van eender welke nationaliteit. ( http://www.brusselsairlines.com/nl-be/Default.aspx?home )
In Europa kunnen passagiers een schadeclaim indienen voor lijnvluchten die niet op tijd vertrekken, geannuleerd of overboekt worden. De reglementering kun je terugvinden op http://europa.eu/youreurope/citizens/travel/passengerrights/air/index_nl.htm
Gezien maar heel weinig mensen weten wat hun rechten precies zijn, worden tot nog toe maar ongeveer 1% van alle gerechtigde claims opgevraagd. Dit draagt bij tot het ontstaan van claimmaatschappijen zoals AirHelp, Happy Flights en Trafundo, die passagiers helpen om een schadeclaim in te dienen, in ruil voor een (aanzienlijk) deel van het gevraagde bedrag (Gent, 2021).
Ook nuttig om weten is dat een airline, in tegenstelling tot een reisbureau of touroperator, geen verplichte verzekering voor financieel onvermogen moet afsluiten. Als de airline dus failliet gaat, zijn klanten het geld van hun tickets kwijt.
Een charter is een, voor het afleggen van een bepaald traject, gehuurd vliegtuig. Chartermaatschappijen zijn dus maatschappijen die hun toestellen verhuren en naar bestemmingen vliegen zoals die door de opdrachtgever worden aangevraagd. Dit zijn meestal grote touroperators die met de gecharterde vliegtuigen pakketreizen maken. De opdrachtgever betaalt 1 vaste prijs voor het inleggen van zo’n toestel en bepaalt verder zelf welke tarieven en voorwaarden zij oplegt aan klanten die een zitje in dat vliegtuig wensen te kopen (al dan niet in een pakket).
De negatieve naam die de chartermaatschappijen vroeger overhielden aan het gebruik van verouderde toestellen, is doorgaans helemaal verdwenen. Wel is het uitzonderlijk dat de chartermaatschappijen op hun toestellen business class aanbieden, hoewel er een nieuwe trend is naar het aanbieden van een verbeterde economy (Comfort Class bij TUIfly, de kinderloze (!) X-class bij het Deense Star Tour, Adults only bij Corendon enz.).
Chartervluchten verlopen dus doorgaans uitsluitend in economy. Daarbij worden de stoelen dikwijls zo dicht mogelijk bij elkaar geplaatst, hoewel we ook op dit vlak verandering zien, en zeker bij de nieuwe maatschappijen.
De opdrachtgever voor een chartervlucht kan eigenlijk iedereen zijn. Vanzelfsprekend zijn dat meestal touroperators, maar een privépersoon kan evengoed een toestel afhuren. Touroperators kunnen ook met elkaar afspreken en samen één toestel charteren; we spreken in dit geval van pool partners. Ze kunnen ook voor het hele seizoen een toestel huren dat op een vaste dag van de week, maar elke week, naar steeds dezelfde bestemming vliegt; dit noemen we een chartersessie. Wordt de charter maar één keer ingelegd om bijvoorbeeld deelnemers aan een conferentie of sportmanifestatie ter plaatse te brengen, dan spreken we over een ad hoc-charter.
Worden 2 bestemmingen gecombineerd, dan spreken we van een driehoeksvlucht.
voordeel
Chartervluchten hebben zowel voor- als nadelen. Misschien is het grootste voordeel nog wel dat de passagiers meestal rechtstreeks naar hun bestemming vliegen. Daarnaast zijn het vluchten met een relatief hoge bezettingsgraad, waardoor de prijs laag blijft. Doordat de vlucht in een pakket met accommodatie vervat zit, betaalt de klant ook maar één prijs voor het hele pakket.
Kestier
Daarnaast zijn er meerdere nadelen. De exacte vertrektijd bijvoorbeeld wordt maar kort vooraf vastgesteld, in tegenstelling tot die van de lijnvluchten, die van bij het organiseren van de dienst vastligt. Chartervluchten worden ook op vaste data of dagen georganiseerd en alleen naar toeristische bestemmingen met voldoende potentiële klanten. Je klant kan dus bijvoorbeeld geen charter naar Paphos nemen op maandag, wanneer de maatschappij alleen chartert op woensdag en vrijdag.
In te checken bagage is quasi standaard niet inbegrepen en moet bijbetaald worden.
De opdrachtgever kan geen buitenlandse klanten (vb. Cyprioten) uit Paphos naar België vliegen. Tickets kunnen dus alleen door, in ons geval, Belgen gekocht worden voor een vlucht vanuit Brussel naar Paphos en terug (niet omgekeerd).
De inchecktijd kan oplopen tot meer dan twee uur. Door ongunstige vertrektijden gaat er vaak ook vakantietijd verloren. Die vertrektijd kan ook zeer vroeg of laat liggen, zodat aankomsten midden in de nacht tot de mogelijkheden behoren. Bij onvoldoende bezetting kan de TO besluiten de vlucht te annuleren. Meestal is het niet mogelijk om een one way te boeken. Indien dit wel toegelaten wordt door de TO, zal de klant meestal een flinke toeslag betalen. In de vakantieperiodes kunnen we soms met geconnecteerde vluchten geconfronteerd worden.
De meeste touroperators bieden ook de mogelijkheid van een flight only aan (een zitje op een chartervlucht zonder bijhorende pakketreis).
nadeel
lexicon
15. Lexicon
Long haul
High Yield
Hub
Economy class
syndroom
Lange afstandsvlucht. Een short haul vlucht duurt minder dan 4 uur, een medium haul vlucht tussen 4 en 6 uur, een long haul vlucht langer dan 6 uur.
De hogere prijsklasse, waar de luchtvaartmaatschappij per zetel meer aan verdient.
Plaats die door een maatschappij wordt gebruikt als draaischijf, waar veel vluchten aankomen en vertrekken. Op deze manier kan de maatschappij veel meer bestemmingen aanbieden (op frequentere basis of met grotere toestellen) dan als ze enkel point-to-point bestemmingen zou voorstellen.
Een ontsteking van de aderen, met trombose tot gevolg, veroorzaakt door te lang stilzitten in een krappe omgeving. Kan niet alleen op langeafstandsvluchten voorvallen, maar ook bij het afleggen van een lange afstand in een bus of auto. Bewegen van kuit en voet is essentieel als preventie. Meer beenruimte helpt om gemakkelijker te kunnen bewegen.
Geconnecteer de vlucht
Feederflight
De datum van de heenreis hangt vast aan een datum voor de terugreis. Bij het reserveren van bepaalde data voor de heenreis, kan je niet zelf bepalen op welke datum je terug wil komen maar ben je verplicht de door de maatschappij voorziene retourdatum te boeken. Meestal gaat het om vakanties als krokus, herfstvakantie ed.
Een toevoervlucht in een kleiner toestel vanuit een kleinere luchthaven voor een lange-afstandsvlucht in een groter toestel dat vertrekt vanuit een grotere luchthaven Tegenwoordig neemt de trein regelmatig de functie van feeder over.
No-show
Void
Een reiziger die een ticket heeft (geboekte en bevestigde plaats), maar niet komt opdagen.
Ongeldig, nietig verklaren. Een ticket of een deel van een ticket kan ongeldig gemaakt worden. Dit kan bv. bij de klassieke IATA tickets waar je een van een 4-flight biljet maar 2 coupons nodig hebt. De overige twee worden ‘gevoideerd’ of ongeldig gemaakt zodat ze niet kunnen gebruikt worden. Dit kan ook met bv. een ticket dat al is uitgeschreven maar waarvan de bijhorende reservatie wordt geannuleerd. Het ticket wordt dan in zijn geheel gevoideerd.
An Kestier Academiejaar 23-24
Spoorwegen
LEERDOELEN:
Na het bestuderen moet je:
Over basiskennis van spoorwegen beschikken
Deze kennis kunnen toepassen in oefeningen, klantengesprekken, …
STUDEERAANWIJZING:
Bekijk de inhoudsopgave en probeer je een beeld te vormen van de inhoud van de cursus
Lees de tekst een eerste keer goed door en probeer te begrijpen wat er staat
Noteer je vragen en eventuele onduidelijkheden en leg ze voor in de klas
Zoek verbanden tussen de verschillende hoofdstukken in dit cursusdeel én de transportmogelijkheden in de andere cursusdelen
Bekijk de aparte bijlagen in je Toledo-cursus
i De aangehaalde voorbeelden dienen ter ondersteuning van de leerstof, maar moeten niet als dusdanig gekend zijn.
1
Inleiding
Terwijl de trein, kort na zijn ontstaan, gold als een exclusief en duur vervoermiddel, werd hij een kleine eeuw later gedegradeerd tot een oubollig en niet echt gebruiksvriendelijk transportmiddel. Het aantal gebruikers liep terug, ten voordele van de eigen wagen.
Maar door de overvolle wegen met alle problemen van dien (files, milieuvervuiling, stress…), hebben de verschillende Europese regeringen noodgedwongen naar alternatieven moeten zoeken.
Daarbij komt dat het vervoer van zakenreizigers ook bij de spoorwegen altijd al meer perspectieven geboden heeft dan het toeristische verkeer. Uiteindelijk heeft het spoor een aantal niet te verwaarlozen troeven: snelheid, vrij behoorlijke klokvaste verbindingen, tijd om te werken tijdens de rit, geen problemen door aswolken in de lucht, ‘city-to-city’ verbindingen, waarbij de klant ineens van en naar het centrum van de stad kan, Kamagurka voor Humo soms gunstiger prijzen…
Om spoorwegvervoer voor zakenklanten interessanter te maken, diende echter de infrastructuur, het materiaal en vooral de snelheid aangepast te worden: de hogesnelheidstrein was geboren!
De komst van de hst-treinen heeft een serieuze omwenteling teweeggebracht voor het spoorverkeer en deed de vraag naar treintickets spectaculair stijgen.
Neem daarbij de introductie van de e-commerce, die een eenvoudigere en snellere aanpak toeliet en al gauw wordt de reden van het vernieuwde succes duidelijk.
Universitair onderzoek bewees jaren geleden al dat deze aanpak wel degelijk resultaten oplevert: uit een onderzoek (2007) van de University of
An Kestier Academiejaar 23-24
the West of England en Lancaster University bleek dat de trein de beste vervoerswijze is voor de optimale productiviteit van zakenmensen. De overgrote meerderheid van de ondervraagde zakenreizigers kan gemakkelijk en vlot werken (al dan niet met laptop), nadenken, plannen, e-mails checken, … zelfs vergaderen! En doordat ze niet afgeleid worden, stijgt de werkkwaliteit in vergelijking met de tijd doorgebracht op kantoor.
Dit onderzoek werd bevestigd door BCD Travel, dat zijn omzet aan treintickets met maar liefst 140% zag groeien in 2011. Reden: kortere wachttijden, wifi, comfort, milieuvriendelijkheid (www.ecopassenger.org)
Uit een bevraging in de UK blijkt overigens dat de huidige zakenreiziger ontzettend veel belang hecht aan duurzaamheid en daarom treinverkeer actief wil ondersteunen. (uniglobe, 2023) Zie ook: https://www.uniglobe.be//blog/groene-reisambities-nieuwe-prioriteitenvoor-zakenreizigers
De spoorwegen spelen hier handig op in, door oa. Sales&Account managers aan te stellen die heel specifiek de TMC’s 1 bewerken. (Travel Magazine, 2019).
Werken op de trein blijkt uit onderzoek van de Thalys zelfs een belangrijke activiteit te zijn als men niet voor het werk op reis is!
Amadeus voorspelde enkele jaren terug nog een belangrijke groei voor lange afstandsverkeer via het spoor in Europa, vooral door technologische ontwikkelingen en infrastructurele verbeteringen. ‘The Future 100’ riep 2017 dan weer uit als het ‘Year of the train’: Luxury consumers are rediscovering the romance of earthbound travel, reflecting a growing appetite for nostalgic journeys infused with contemporary design and amenities.
De Europese Unie lanceerde in april 2021 het ‘EU Year of Rail’ met allerhande speciale activiteiten zoals de ‘Connecting Europe Express-trein’ die in september ’21 vanuit Lissabon heel Europa doorreed om de vele voordelen van treinverkeer te promoten. Het project paste perfect in de Europese ‘Green Deal’. (Travel Magazine, 2021)
En de ontwikkelingen blijven komen, met nieuwe initiatieven voor nachttreinen, de fusie tussen Eurostar en Thalys, HST’s in alle uithoeken van de wereld…
De trein wacht dus nog een mooie toekomst!
1 Een ‘travel management company’ is een reiskantoor of reiskantoorketen, gespecialiseerd in zakenreizen.
3 Tarieven
De verschillende soorten tarieven zijn al even talrijk.
Point-to-point tickets
Zonder geïntegreerde reservatie
Allereerst zijn er de tarieven voor point-to-point tickets: tickets voor ritten van punt A naar punt B, al dan niet met een aantal tussenstops. Het gamma tarieven voor point to point tickets is schier onuitputtelijk: enkele richting of retour, met of zonder reservatie, full fare tickets of gereduceerde prijzen, speciale prijsformules zoals Benelux Weekend…
Hierbij moeten we het onderscheid maken tussen de prijs voor het ticket op zich en de prijs voor een eventuele reservatie. Op binnenlandse treinverbindingen is het normaal niet mogelijk een zitplaatsreservatie te maken. Dit kan wel voor internationale verbindingen. De reiziger kan dus een ticket kopen waarmee hij op de trein kan, maar desnoods moet rechtstaan als er geen zitplaatsen beschikbaar zouden zijn. Indien mogelijk, kan hij er een zitplaats bijnemen waar hij voor bijbetaalt en een apart ticketje voor krijgt.
Geïntegreerde reservatie
Railpas
Speciale tariefformules
Bij de nieuwe generatie treinen, de hogesnelheidstreinen, is een zitplaatsreservatie verplicht en wordt er één ticket afgegeven waarbij treinticket en reservatiebewijs gecombineerd worden. Uitzondering hierop is de ICE 2e klasse, waar wel beide nog een apart ticket vereisen.
Daarnaast bestaan er diverse reispassen voor het grote publiek zoals Rail Plus, InterRail Pass, Eurail,... Met een reispas kan de klant onbeperkt met de trein reizen gedurende een vooraf afgebakende periode en regio. Vb. 6 dagen onbeperkt reizen binnen een periode van 1 maand in Griekenland (InterRail One Country Pass).
Voor tickets naar de ons omringende landen zijn er nog tal van andere “Bijzondere reisformules”, zoals de Prem’s tarieven in Frankrijk (zie: https://www.sncf-connect.com/nl-be/tgv/tarieven ), Superspar Preise in Duitsland en de speciale promoties op bepaalde treinen. Om dit soort tarieven te kunnen krijgen, moet men meestal vroeg boeken en aan een aantal voorwaarden voldoen. Bij een aantal formules is er ook maar een beperkt aantal seats beschikbaar aan het gereduceerde tarief.
R.I.T.
Een reisorganisator (TO, RB…) die de trein gebruikt in een package, kan bovendien nog een apart soort gereduceerde tarieven bekomen: het Rail Inclusive Tour (RIT) tarief (cfr. het IT-tarief bij de airlines).
Tot de belangrijkste voorwaarden om dit tarief te bekomen horen:
- het moet verkocht worden samen met accommodatie
- het package moet in een brochure of op een website vermeld worden
- de prijs van het ticket zelf mag niet bekend gemaakt worden
Bv. Gebruikers van RIT tarieven: TUI, CroisiEurope, Transeurope, MSC
11 Toeristische treinen
Als we het hebben over toeristische treinen, moeten we het onderscheid maken tussen
- gecharterde treinen die door touroperators worden ingelegd.
Dit zijn meestal HST’s of nachttreinen die bedoeld zijn als alternatief voor een chartervlucht en die passagiers naar een vakantiebestemming brengen.
Vb. De TUI Group zet hierop in naar de toekomst toe en zoekt daarvoor joint venture partners om een Europees netwerk voor toeristische treinen op te bouwen. (Travmagazine, 2023). De TUI
Ski Express is een eerste stap in die richting.
Vb. Sunweb is een partnership aangegaan met European Sleeper om rechtstreekse nachttreinen naar populaire wintersport- en zonbestemmingen aan te bieden in de komende jaren.
-treinen die ‘scenic routes’ afleggen. Hierbij is de treinreis niet enkel een vorm van transport, maar meestal ook het doel van de reis op zich.
Vb. de Grand Train Tour of Switzerland, een 1280 km lange treinreis langs de mooiste panorama’s van Zwitserland. Zie: https://travel360benelux.com/nl/zwitzerland/interlaken-montreux/
We dienen bij die laatste een onderscheid te maken tussen bijzondere treinlijnen enerzijds, waarbij het traject de voornaamste attractie en het toestel zelf van ondergeschikt belang is, en anderzijds de luxueuze treinreizen, waarbij vooral de inrichting en de beleving van deze treinen een rol speelt.
Deze is veelal nostalgisch en romantisch, naar de ideeën van Pullman, die in de vorige eeuw in Amerika de eerste was die comfort en luxe in treinen aanbracht.
Belangrijke aanbieders in België zijn Imagine Travel met zijn brochure ‘Rails & Rivers’ en Footprints. In Nederland kan je terecht bij Incento.
Enkele voorbeelden: zie bibliografie
11.1 De Transsiberische Express
De Transsiberische Express brengt de passagiers over 9440 km van Moskou naar Vladivostok en is daarmee ‘s werelds langst doorlopende lijn. De reis neemt zeven nachten in beslag en bereikt een tijdzone die acht uur verschilt met die van het startpunt. De reis gaat door Europees Rusland en klimt vervolgens over het Oeralgebergte, de traditionele ‘grens’ tussen Europa en Azië, doorkruist de steppen, reikt tot dicht bij de pieken die Rusland van Mongolië scheiden en doorklieft de wildernis van Zuid-Siberië om ten slotte de Stille Oceaan te bereiken.
Aan boord logeert men o.a. in kleine 2-persoonscoupés waar zetels tot bedden kunnen omgevormd worden. Luxe is hier niet aanwezig, functionaliteit is zowat de beste beschrijving van het comfort.
Incento 8 biedt als gespecialiseerde treintouroperator speciale reizen aan waarbij een aantal luxueuze compartimenten aan de trein worden gehangen. Ook Imagine Travel 9 biedt luxueuze treinreizen aan waarbij de klant het landschap op een heel bijzondere manier beleeft.
11.2 Belmond Royal Scotsman
Belmond Royal Scotsman 10 biedt plaats aan maximum 36 gasten. Tijdens een unieke trip door Schotland bezoeken de gasten private houses, kastelen en tuinen met een gids van de maatschappij zelf.
Zij toeren door Schotland in elegante en prachtig gerestaureerde rijtuigen, met 3 ‘dagrijtuigen’, 4 ‘slaaprijtuigen’ en 2 service/crew rijtuigen. Sightseeing is pure luxe vanuit de Observation Car met zijn veranda achteraan.
Er zijn verschillende routes mogelijk met een verschillende duur, meestal vanuit Edinburgh.
Belmond biedt ook nog andere luxetreinen aan, zoals de Belmond Grand Hibernian in Ierland.
Venice Simplon-Orient Express, kortweg de Orient Express, biedt tegenwoordig tal van routings 11 aan. (Parijs-Venetië, Venetië-FirenzeRome, Venetië-Praag-Parijs en Parijs-Budapest zijn enkele van de mogelijkheden).
Afhankelijk van de periode in het jaar, zijn er verschillende routes mogelijk.
De luxueuze, nostalgisch-romantische sfeer is wereldberoemd. De treinen zijn gerestaureerd in de stijl van de tijd toen vliegen nog niet evident was. Het traject tussen Londen en Venetië duurt ongeveer 32 uur en overbrugt ruim 1700 kilometer.
11.4 Shangri-La Express
Sinds 2007 bestaat er een verbinding tussen China en Tibet. De treinverbinding is de hoogste ter wereld en loopt door het Himalayagebergte. Door de grote hoogte zijn de treinen opgevat als vliegtuigcabines, om voldoende zuurstof voor de reizigers te garanderen.
De Nederlandse treinspecialist Incento 12 verkoopt reizen met de Shangri-La Express, compleet met vlucht en excursies.
11.5 Great Brazil Express
De eerste luxetrein 13 in Midden- en Zuid-Amerika maakte op 23 april 2008 zijn ‘maidentrip’ op het traject Curitiba-Foz d’Iguassu. Braziliaanse binnenhuisarchitecten hebben het interieur van de oude rijtuigen volledig gerenoveerd en maakten daarbij gebruik van een koloniaal design. 44 passagiers per rit kunnen kiezen uit een acht- en een tiendaags programma waarbij o.a. volgende zuidelijke steden kunnen bezocht worden: Curitiba, Cascavel, Guarapuava, Irati, Ponta Grossa, Morretes, Antonina.
Zuidelijk Afrika heeft maar liefst 3 maatschappijen die toeristische treinreizen aanbieden in prachtig gerestaureerde rijtuigen die een koloniale sfeer uitstralen.
- Rovos Rail: luxe treinreizen in prachtig gerestaureerde historische treinen die nog veel van de oorspronkelijke elementen bevatten.
- Shongololo Express: de meer betaalbare versie van de Rovos Rail Group, biedt stijlvolle en charmante avontuurlijke reizen aan.
- Blue Train: ultieme luxe
Deze treinreizen worden onder andere door Footprints aangeboden. (Travel Magazine, 2018)
