STRESZCZENIE

Zalecenia Polskiej Grupy Szpiczakowej dotyczące rozpoznawania i leczenia szpiczaka plazmocytowego oraz innych dyskrazji plazmocytowych na rok 2022/23

Krzysztof Giannopoulos1,2, Krzysztof Jamroziak3, Lidia Usnarska-Zubkiewicz4 , Dominik Dytfeld5, Artur Jurczyszyn6, Jan Walewski7,a, Ewa Lech-Marańda8 , Agnieszka Druzd-Sitek7, Tomasz Wróbel4, Adam Walter-Croneck9 , Barbara Pieńkowska-Grel10,b, Wiesław Wiktor Jędrzejczak3, Bogdan Małkowski11 , Iwona Hus12, Joanna Mańko12, Sebastian Giebel13, Ryszard Czepko14 , Janusz Meder7, Anna Dmoszyńska Autor korespondencyjny: Prof. Krzysztof Giannopoulos Polska Grupa Szpiczakowa giannop@wp.pl

STRESZCZENIE W ostatnich latach obserwujemy zwiększenie liczby chorych na szpiczaka plazmocytowego, co jest skutkiem zarówno skuteczniejszej diagnostyki, jak i istotnego wydłużenia czasu przeżycia chorych. Taki stan rzeczy zawdzięczamy dostępności do nowych leków w pierwszej i kolejnych liniach leczenia. Pandemia COVID-19 w znacznym stopniu negatywnie wpłynęła na populację chorych na szpiczaka plazmocytowego. W tej grupie chorych obserwowano wysokie wskaźniki śmiertelności przed wprowadzeniem szczepień przeciwko COVID-19, jak również ograniczoną skuteczność szczepionek powodującą, że problem COVID-19 pozostaje nadal aktualny w niektórych przypadkach. Coraz częściej stosuje się terapie ciągłe, a decyzje dotyczące rozpoczęcia terapii w nawrocie podejmuje się wcześniej uwzględniając biomarkery aktywności choroby. Dużą uwagę przywiązuje się także do optymalizacji leczenia w oparciu o dowody pochodzące z badań klinicznych. W poniższym artykule przedstawiono również zalecenia dotyczące rozpoznania i leczenia makroglobulinemii Waldenströma i innych dyskrazji plazmocytowych.

SŁOWA KLUCZOWE: szpiczak plazmocytowy, rozpoznanie, leczenie

a Analizy epidemiologiczne zostały wykonane przez Zespół Krajowego Rejestru Nowotworów pod kierownictwem

Dr hab. n. med. Joanny Didkowskiej, b Zalecenia dotyczące diagnostyki cytogenetycznej opracowane przez Zarząd Sekcji Cytogenetyki Hematoonkologicznej

Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka (w składzie: E. Chmarzyńska-Mróz, O. Haus, M. Jakóbczyk, D. Koczkodaj,

B. Mucha, B. Pieńkowska-Grela, E. Wawrzyniak).

1 Oddział Hematologiczny, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. Św Jana z Dukli, Lublin, Polska, 2 Zakład Hematoonkologii Doświadczalnej, UM w Lublinie, Lublin, Polska, 3 Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM, Warszawa, Polska, 4 Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku, UM we Wrocławiu, Wrocław, Polska, 5 Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku, UM w Poznaniu, Poznań, Polska, 6 Klinika Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, Kraków, Polska, 7 Klinika Nowotworów Układu Chłonnego w Warszawie, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa, Polska, 8 Klinika Hematologii, Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa, Polska 9 Klinika Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku, UM w Lublinie, Lublin, Polska, 10 Pracownia Genetyki Nowotworów, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa, Polska, 11 Zakład Medycyny Nuklearnej, Centrum Onkologii w Bydgoszczy, Bydgoszcz, Polska, 12 Klinika Hematologii CSK MSWiA w Warszawie, Warszawa, Polska, 13 Klinika Transplantacji Szpiku i Onkohematologii, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii SkłodowskiejCurie Oddział w Gliwicach, Gliwice, Polska, 14 Oddział Neurochirurgii Szpitala św. Rafała w Krakowie, Kraków, Polska.