A-krant december 2015 by Han Santing grafische vormgeving/fotografie

buurtkrant van het A-Kwartier jaargang 31 nummer 4 2015

krant

1985 30 jaar A-Kwartier 2015

De negende editie van Winterwelvaart Het einde van de raamprostitutie Nieuwe Buren: de Academie van Bouwkunst Galeriehoudster Erika Stulp 1

Belangrijke adressen/telefoonnummers: Politie: 0900-8844 Meldpunt overlast: 050 5875885 brugt.aanen@groningen.politie.nl Wijkpost Binnenstad voor klachten over uw woonomgeving: 050 3678910 A-krant: De A-krant is een uitgave van buurtvereniging ‘Het A-Kwartier’ en verschijnt 4x per jaar in een oplage van 2000 exemplaren. Bij een teveel aan kopij kan de redactie besluiten de kopij verkort, niet of pas in een volgend nummer te plaatsen. Ingezonden brieven worden niet anoniem geplaatst en de schrijver/ster is verantwoordelijk voor de inhoud. Banknummer buurtvereniging: NL33 INGB 0005 031 398 t.n.v. Buurtvereniging Het A-Kwartier Buurtpand de Oude Drogisterij: Lage der A 4: Hans Imelman, 050 3125020 Hier is elke laatste zondag van de maand de Buurtborrel van 16.00-18.00 uur Website Buurtvereniging: www.A-Kwartier.nl Wilt u op de hoogte blijven van de meest recente ontwikkelingen en activiteiten, meldt u dan aan voor het A-mailbulletin. Stuur een mail naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘aanmelding A-mail bulletin’. Post voor Het A-Kwartier en voor de A-krant kunt u sturen naar: Visserstraat 50 9712 CX Groningen e-mail: hetakwartier@gmail.com Bestuur buurtvereniging Het A-Kwartier: Esther Klaver (voorzitter) Gerrit de Goede (penningmeester) Henk Cuperus (secretaris) Fleur Woudstra (activiteiten) Gerard Gosen Denies Margry

De grenzen van Het A-Kwartier

aeklaver@gmail.com g_de_goede@hotmail.com henkcuperus1949@gmail.com fleurwoudstra@gmail.com gerardgosen@hotmail.com d.margry@gmail.com

Omslagfoto: Kerstmannenrace aan de Hoge der A, Winterwelvaart 2014

van de redactie Helaas moeten we ook deze A-krant beginnen met twee treurige berichten. Op 15 oktober overleed Ton van Zeijst. Jarenlang maakte Ton de razendmoeilijke puzzels voor deze krant. Op pag. 14 kunt u een in memoriam lezen. En dan het dramatische nieuws dat varend buurtgenoot Gert Bakker, tot vorig jaar schipper van De Zwadde en daarna van de Nescio, bij een aanvaring op 27 november op het IJsselmeer waarschijnlijk om het leven is gekomen. Op het moment dat ik dit schrijf is zijn lichaam nog steeds niet gevonden. In deze Kerst-A-krant ruim aandacht voor de veranderingen die het A-Kwartier te wachten staan: het einde van de raamprostitutie is een historisch moment maar biedt ook mogelijkheden voor een nieuwe en diverse invulling van de leeggekomen panden. Gemeente, belanghebbenden en de speciaal voor dit doel opgerichte werkgroep A+Kwartier werken hier druk aan. Maar ook elders in de wijk verandert veel: de Sledemennerstraat is daar een goed voorbeeld van en is hard op weg om een echte groene leefstraat te worden. Uiteraard kijken we vooruit naar de alweer 9e editie van Winterwelvaart die de 18e december van start gaat met ook nu weer een speciale Sterrenbeeld Kunstroute. De recente uitbreiding van het A-Kwartier levert Nieuwe Buren op. In deze editie nemen we in de gelijknamige rubriek een kijkje bij de Academie van Bouwkunst. Bob van Dijk is nog aan het bijkomen van zijn -inmiddels fameuze- Grootscheeps Scheepsdictee aan boord van de Jozephina wat moge blijken uit zijn column en de kerstpuzzel. En dan kunt u nader kennismaken met Erika Stulp die tot ons genoegen onze illustratrice is geworden en in deze A-krant haar vernieuwde galerie presenteert.

colofon

Wij wensen u veel leesplezier en heel fijne feestdagen. (Han Santing) Medewerkers aan dit nummer: Gert-Jan Veldink, Geert-JanLaan, Leendert van der Schee, Erika Stulp (illustraties), Sacha Landkroon, Christophe de Jongh, Fleur Woudstra Jan Robert van ‘t Hag Drukwerk: Drukkerij De Marge, Groningen

Redactie: Denies Margry, Henk Cuperus, Bob van Dijk, Francis van Dijk, Han Santing: vormgeving, foto’s (mits anders vermeld) & eindredactie Kopij voor A-krant 2016|1 inzenden vóór 15 februari 2016 3

Academie van Bouwkunst Dennis Hofstee & Nanko Boerma

Han Santing 4

Sinds een paar maanden is het A-Kwartier enigszins uitgebreid. De zuidgrens die eerder lag bij de Kleine der A en de Schuitemakersstraat werd verlegd naar de Museumbrug en dan via de stadskant van de Zuiderkuipen en de Munnikeholm naar de Brugstraat. Het kaartje op pag. 2 laat die veranderde grenzen zien. Reden genoeg voor de inwoners van het ‘nieuwe’ A-Kwartier om elkaar wat beter te leren kennen. In de vorige editie van de A-krant maakten we al kennis met de gebruikers van het voormalige Natuurmuseum (nu onderdeel van kunstacademie Minerva), dit keer aandacht voor de Academie van Bouwkunst (AvB) gesitueerd tussen de Zuiderkuipen en het (angstaanjagend) groene grasveld met de brokken natuursteen boven de parkeergarage aan de Reitemakersrijge. Het is een opmerkelijk doosvormig vrijstaand gebouw met een gevel van stucwerk en glas, voorzien van een extra gevel van houten lamellen die als een schil om het hele gebouw heen zit. Het pand van de Academie van Bouwkunst werd geopend in 1998 en is een ontwerp van Jeroen Huijsinga en Joost Koek, toen zelf studenten aan de Academie, die de prijsvraag voor een nieuw gebouw wonnen. De geschiedenis van een bouwkunde-opleiding in de stad Groningen is er een van hindernissen en verhuizingen. Het begin ligt in 1798 toen de ‘Academie van Teeken-, Bouwen Zeevaartkunde’ werd opgericht. De opleiding verhuisde een aantal keren tot hij in 1913 werd opgenomen in een nieuw gevormde middelbare technische school (MTS) in het scholencomplex aan de Petrus Driessenstraat. In 1957 werd de MTS een HTS. Een echte architectenopleiding is het dan nog niet, dat is op dat moment alleen nog maar mogelijk aan de TU in Delft; het is meer een cursus voor technische bouwkundigen die in de avonduren wordt gegeven onder de naam ‘Voorbereidend Bouwkunst Onderricht’ (VBO) door vooral Groningse architecten en kunstenaars. Op meerdere plaatsen in Nederland bestaan op dat moment dit soort VBO’s. Om de kwaliteit van de opleiding te verbeteren besluit de regering in 1963 de VBO’s HBO’s te laten worden, maar om dat te bekostigen zal o.m. Groningen zijn deuren moeten sluiten. Dankzij een intensieve lobby blijft de vestiging in de stad uiteindelijk toch behouden. Het zal niet de enige keer zijn dat de opleiding met ondergang bedreigd wordt. 5

In 1966 wordt het Groninger VBO een HBO-opleiding en krijgt zijn hedendaagse naam: Academie van Bouwkunst. De locatie wordt Hoge der A 12. Als in 1986 de Academie wordt opgenomen in de sector Kunstopleidingen dreigt andermaal de ondergang, maar een nieuwe lobby slaagt er ook dit keer in om Groningen open te houden en bovendien in 1998 van een nieuw gebouw te voorzien. Aanvankelijk functioneert het nieuwe ‘Huis voor de Architectuur’ als nevenvestiging van Rotterdam. Tegenwoordig is de AvB onderdeel van de Hanzehogeschool. Op dit moment heeft de AvB 39 studenten. Het is een Masteropleiding Architectuur die formeel 4 jaar duurt. Alle studenten hebben vóór deze opleiding al een andere gedaan en zijn in de praktijk aan het werk bij een architectenbureau. Ik praat met twee studenten die er allebei al sinds hun kindertijd van dromen om architect te worden. Nanko Boerma (22) is de ‘freshman’: hij is als eerstejaars in september met de opleiding begonnen; Dennis Hofstee (28) is bijna klaar, hij studeert begin volgend jaar af. De combinatie van ontwerpstudie en beroepspraktijk was voor beiden de belangrijkste reden om voor de Academie te kiezen na hun opleiding HBO-Bouwkunde en niet naar bijvoorbeeld Delft of Eindhoven te gaan, maar ook hun ‘roots’ wogen mee in die beslissing. Nanko is van origine Winschoter, Dennis komt uit Spijk en het is prettig om je familie en je vrienden in de buurt te hebben. En het is goed wonen in Groningen. De kleinschaligheid van de AvB ervaren beiden ook als plezierig. Dennis: “Hier zijn we met 39 studenten, in Delft zijn dat honderden. Daar ben je een nummer terwijl je hier alle docenten kent. Die zijn bereikbaar en geven je persoonlijke aandacht, heel specifieke sturing. De TU’s in Delft en Eindhoven zijn ook heel anders van opzet: daar heb je 2 jaar lang een vooral technische, theoretische opleiding en ga je daarna nog eens 2 jaar werken in de praktijk. Hier gaat dat gelijktijdig.” Nanko beaamt dat en gaat zelfs verder: “Ik denk dat Groningen door deze onderwijsvorm die vooral vanuit het werkveld denkt, een betere 6

opleiding biedt.” Maar makkelijker wordt het daardoor niet. Beide studenten maken lange dagen. Drie à vier dagen werken in de praktijk (Dennis bij architectenbureau AAS, Nanko bij Urban Climate Architects) en daarnaast een opleiding volgen vergt veel. Dat is ook de reden dat het slechts weinigen gegeven is om binnen de gestelde vier jaar af te studeren. Dennis is nu 5½ jaar bezig. De eigen manier die de Groningse AvB hanteert wordt zichtbaar in de zgn. ateliers waarin studenten in het eerste jaar geleerd wordt op een heel vrije manier te ontwerpen. Dennis: “Je wordt ‘losgemaakt’ van de HBO-manier van denken die je gewend bent.” Nanko: “De docenten laten je kennismaken met creatieve manieren van ontwerpen in de hoop dat je daar iets uit kunt halen wat voor jou werkt. En daarbij zijn alle materialen toegestaan.” Dennis noemt voorbeelden van zulke opmerkelijke opdrachten: een ei van het dak laten vallen en zorgen dat het heel terecht komt of het maken van maquettes op muziek. “Dat vereist een heel nieuwe manier van denken, je leert daardoor anders te kijken en niet alles voor waar aan te nemen.” In januari studeert Dennis af met een actueel en ambitieus plan. Hij wil gaan bouwen voor senioren. En niet -zoals nu veel gebeurt- d.m.v. aanpassingen in het huis; ouderen zouden eerder dan nu moeten overstappen naar een nieuwe woonvorm, waarin de idealen van ‘healthy aging’ (gezond ouder worden) en nieuwbouw elkaar vinden. Of daar zijn toekomst zal liggen weet hij nog niet, maar hij heeft ook plannen om samen met een vriendin een bedrijf te beginnen waarin meubelontwerp gecombineerd wordt met woningbouw en verbouw. Nanko is nog niet zover; hij heeft nog een paar jaar Academie voor de boeg. Maar ambities heeft hij genoeg: natuurlijk architect worden, maar daarnaast ligt zijn interesse ook in het ondernemerschap (vastgoed denkt hij aan) en meer specifiek in het verwerven van werk. (bron: De Groninger Archieven: ‘Academie van Bouwkunst’, Beno Hofman)

activiteiten buurtvereniging • Vrijdag, zaterdag en zondag 18-20 december: Winter Welvaart in Groningen Voor derde keer zijn wij er trots op dat we De Oude Drogisterij als locatie mogen presenteren om even bij te komen en lekker warm te worden. Voor de alle details zie elders in deze krant of kijk op: www.winterwelvaart.nl. • Zondag 3 januari 2016 16.00-18.00 uur: Nieuwjaarsvisite van Het A-Kwartier met lekkere hapjes en drankjes voor iedereen uit onze buurt in de Oude Drogisterij aan de Lage der A 4. • Zondag 31 januari 16.00-18.00 uur: Amerikaanse Buurtborrel met Amerikaanse hapjes en drankjes. 17.00 uur: Een kort boeiend verhaal van een Amerikaanse buurtgenote uit het A-Kwartier. • Zondag 28 februari 16.00-18.00 uur: Buurtborrel in de Oude Drogisterij

Kerst aan de A tekst: Geert-Jan Laan illustraties: Erika Stulp

Hoewel Josef en Maria een zogenaamde LAT-relatie hadden waren zij nog niet voor het oog van God getrouwd. En Maria was daar heel strikt in. Josef mocht nog wel een beetje rommelen in de gezamenlijke sponde in hun woninkje aan de Lage der A, maar verder mocht hij niks. Dat was God niet ontgaan. Een unicum tussen alle gerotzooi dat Hij waarnam. Niet alleen in de stad Groningen, maar in dat hele, ooit zo godsdienstige Nederland, waar hij vanuit diverse toch christelijke zuilen zo trouwhartig werd gediend en aanbeden. Hij had zijn besluit genomen. Er moest een nieuw kind komen. Nadrukkelijk een nieuw kind. Dus dat kan een zoon of een dochter worden. En toen Hij de aartsengel Gabriel opnieuw bij zich riep om wederom een onbevlekte ontvangenis te bewerkstelligen kon Hij niet nalaten even met een grijns toe te voegen: ”Eigenlijk hoop ik dat het een meisje wordt. Dan kunnen die papen eindelijk ook een vrouwelijke paus kiezen.” En zo daalde de aartsengel Gabriel neer in het A-Kwartier. In alle vroegte. Aan de Lage der A wachtte hij even tot hij Josef, behangen met timmergereedschap, zag vertrekken naar de Hoge der A waar hij voor de architect Jurjen van der Meer en de onroerend goed ontwikkelaar Wijnand van Smeden luid zingend zijn vakmanschap kon laten zien. Iets dat door beide heren op hoge prijs werd gesteld. Maria kende natuurlijk het kerstverhaal. En zij herkende de boodschap van de aartsengel. “Ja,” zei ze, “Het wordt misschien wel tijd. Met al die extremisten, bedreigingen, en zelfs aanslagen van tegenwoordig.” De aartsengel was kort:”De Heer heeft jou en je kind uitverkoren.” Die avond vertelde Maria aan Josef wat haar was overkomen. “Jezus”, zei Josef die minder 10

bijbelvast was dan zijn vriendin: “Wat heb ik nou aan mijn klote hangen?” Maria onderstreepte nogmaals dat het ook een dochter mocht zijn. Josef zag de ernst van de situatie. “We moeten hier weg. Er staat een huis te huur aan de Visserstraat. Een onopvallend huis. Niet zo open en in ‘t zicht als de Lage der A.” Hij kende natuurlijk vanwege zijn werkzaamheden de buurt op zijn duimpje. ”In de Visserstraat”, zo omschreef hij hun nieuwe woonplek,”wonen gerenommeerde dichters, op latere leeftijd gescheiden hoogleraren, universitair medewerkers of gepensioneerde seksadviseurs vreedzaam samen. Zij groeten elkaar, maar laten elkaar met rust.” En zo geschiedde het in die dagen dat op vrijdag 25 december 2015 Maria beviel van een gezonde dochter aan de Visserstraat. Een eenvoudige bovenwoning waarvan de benedenverdieping ooit een stal was geweest. Zij noemden hun dochter Jezulien. Maar de Heer trok nog een kaart uit zijn mouw. Via zijn engelen liet hij drie vreemdelingen weten dat een kind van God in het Groningse A-Kwartier was geboren. Het waren drie koningen. De eerste heette Caspar en hij was een Aziaat. De tweede heette Melchior en hij was een blanke Europeaan. De derde, Balthazar was zo zwart als roet en was koning van het Afrikaanse rijk dat nu Ethiopië heet. Zij hadden geschenken bij zich voor het nieuwe goddelijke kind. Maar zij werden door de taxichauffeur vanaf het hoofdstation afgezet in de Vishoek, direct om de hoek. Daar zagen zij snikkende dames van lichte zeden. Zij vertelden dat zij met ingang van het nieuwe jaar hun werkplek moesten verlaten. De geschenken hebben ze daar achtergelaten. Het kerstkind hebben ze nooit gezien. 11

Sledemennerstraat groeit naar groene leefstraat tekst: Gert-Jan Veldink Akkoord, het heeft even geduurd maar de herinrichting van onze straat is een feit. In samenwerking met de gemeente hebben de bewoners mooie voortuinen gekregen en is er een fiets- en voetgangervriendelijke inrichting gekomen. De straat is hard op weg een van de eerste leefstraten van Groningen te worden. Het groen in de straat heeft een vaste plek gekregen. Toen de planten er tijdelijk uit moesten wegens het vernieuwen van water- en gasleidingen, vonden

van hardrijders. Samen met de gemeente wordt gekeken of we de maximale snelheid niet naar 15 kilometer per uur kunnen brengen en als het nodig is nog enkele drempels te plaatsen aan het begin en einde van de straat. Als woonwijk zijn we op weg de voetgangers en fietsers voorrang te geven. De verandering van de A-straat en de Brugstraat naar een voetgangersgebied sluit aan bij de ontwikkelingen in de straat. De vraag is of doorgaand verkeer dan nog mogelijk is. Wellicht dat er voor bewoners een slimme oplossing gevonden kan worden. Helemaal auto-vrij heeft ook zo zijn nadelen. Als klap op de vuurpijl heeft de gemeente het Sledemennerplein een facelift gegeven. De bewoners hadden aangegeven dat de speeltuin een gewaardeerde faciliteit is in de buurt. Steunbetuigingen uit de wijk overtuigden de gemeente. De Speeltuin kreeg kunstgras, een nieuw speelobject en beplanting. Een mooie plek niet alleen voor kinderen maar voor alle bewoners. Natuurlijk zijn er altijd zaken die nog beter kunnen, maar we mogen met trots zeggen dat onze straat een afspiegeling is geworden van de bewoners. Ruimte voor mens en groen hebben de leefbaarheid in onze straat verbeterd. Alhoewel er nog wel wat zorgpunten zijn kunnen we tevreden stellen: “Sledemennerstraat, a great place to live”.

bewoners de straat ineens kaal en ongezellig. Zonder groen dat is nu ondenkbaar geworden. De gemeente heeft om mensen gerust te stellen vaak moeten vertellen dat de planten echt weer terug zouden komen. Ook is de overlast van auto’s minder geworden. Door paaltjes in de straat en een drempel op de kruising met de Dwarsstraat is een begin gemaakt met het aanpakken 12

van het bestuur De vorige keer hebben we u geattendeerd op de inspraakperiode m.b.t. de binnenstadsvisie ‘Bestemming Binnenstad’. Het bestuur heeft namens de leden van de bewonersvereniging een reactie ingediend. In deze reactie hebben we aangegeven dat we positief zijn over de ambities van de gemeente om de binnenstad nog leefbaarder en aantrekkelijker te maken en dat we daarnaast een aantal aandachtspunten hebben m.b.t. de geplande fietsroutes, het lokale bestemmingsverkeer en parkeergelegenheid voor de bewoners. Van 12 tot 21 november was er in de voormalige winkel Ambtenaren en burgers in gesprek over de nieuwe binnenstad tijdens de opening van het Stripmuop 12 november van het Ontwerpcafé aan de Westerhaven. seum, tijdelijk een ontwerpcafé. Met dit initiatief van de gemeente werd de drempel verlaagd voor bewoners en ondernemers om mee te denken en praten over de binnenstadsvisie. Wij hopen dat u van die mogelijkheid gebruik heeft gemaakt! Vrijdag 18 september is een groep bewoners, ambtenaren, raadsleden, wethouders en bestuursleden op excursie geweest naar Deventer om inspiratie op te doen voor de Toekomstvisie van het A-Kwartier. Dit in verband met het verdwijnen van de prostitutie en de consequenties van mogelijke leegstand per 1 januari 2016. Verderop in deze A-krant treft u een verslag over deze excursie. Het was een prachtige dag (zowel qua weer als qua beleving) die heeft geleid tot het ontstaan van een werkgroep bestaande uit bewoners en ambtenaren van de gemeente Groningen. Deze werkgroep komt elke twee weken bij elkaar om onder begeleiding van projectleider Guust Baartmans ideeën te ontwikkelen en uit te voeren voor de herinrichting van de prostitutiebuurt (Muurstraat, Hoekstraat, Boteringeplein). Op 28 oktober heeft het College een brief gestuurd naar de Raad over de voortgang van de 13

toekomstvisie op het A-Kwartier waarin projectleider Guust Baartmans uitgebreid verslag doet over de werkwijze en uitkomsten. Deze brief is terug te vinden op de website van de gemeente Groningen (http://gemeente.groningen.nl/wijken en dan de keuze ‘A-kwartier’). Donderdag 12 november is burgemeester Peter den Oudsten op bezoek geweest in het A-Kwartier en heeft zich door een aantal bewoners laten bijpraten. Heeft u ideeën over de toekomst van het A-Kwartier of wilt u een bijdrage leveren? Laat het ons weten! Van alle ontwikkelingen die we hierboven hebben geschetst houden we u op de hoogte. Wilt u écht bijblijven, meldt u zich dan aan voor het A-mail bulletin. Per mail wordt u dan op de hoogte gehouden van alle belangrijke ontwikkelingen, activiteiten en andere wetenswaardigheden. Aanmelden kan door een mail te sturen naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘aanmelding A-mail bulletin’. U kunt ons ook volgen via Facebook en Twitter.

In Memoriam Ton van Zeijst Op 15 oktober overleed op 83-jarige leeftijd Ton van Zeijst. Ton heeft jarenlang de puzzels in de A-krant verzorgd. Die waren op zijn zachtst gezegd lastig: als er drie goede oplossingen waren was het veel. Maar altijd waren ze in een geestig en scherpzinnig verhaaltje verpakt, zodat alleen al het lezen ervan een genoegen was. Ton is geboren in Utrecht en is eerst juwelier geweest in het familiebedrijf. Op latere leeftijd ging hij Slavistiek studeren in Groningen. Met heel veel plezier. Of zoals hij zelf zei: “De jaren aan de universiteit waren de fijnste uit mijn leven.” Hij was een groot liefhebber van schrijven, zingen, tekenen en reizen. Op zijn rouwkaart staat het volgende gedicht dat hij ook zelf schreef:

foto: Boris van Zeijst

Stil draait de aarde om haar as maar eer zij onze as bedekt ligt voor ons nog een onbetreden weg van kristallijne sneeuw vol wonderen en tederheid verbijstering geluk ontluistering en vreugde een huiveringwekkend paradijs

IN HET A-KWARTIER tekst: Leendert van der Schee In het A-kwartier zit al jaren de stichting Monument & Materiaal. Eerst in de Lutkenieuwstraat, nu aan de Westerbinnensingel 48 in het oude Fröbelschooltje. M&M is in 1983 opgericht door twee (oud-) A-kwartier bewoners: Gert Kortekaas -nu stadsarcheoloog van Groningen- , Warmolt Brouwer en enkele anderen. De stichting verzamelt oude bouwmaterialen en deed archeologisch onderzoek in de binnenstad totdat dat onderzoek uitgevoerd ging worden door professionele organisaties. Maar ook nu nog assisteren M&M’ers de profs bij de vaak arbeidsintensieve archeologische werkzaamheden. En…. we hebben interessante klussen onder handen. Ik ben een van de 20 vrijwilligers die daarLeendert spuit oude balken schoon tijdens de opgravingen bij aan meewerkt. En al jaren met plezier. de parkeergarage aan het Damsterdiep (foto: M&M) Begonnen ben ik in 1991 achter V&D, met een opgraving van het Rode Weeshuis. Daar vonden we kindergraven, een gigantische beerput en de sporen van een 5e/6e-eeuwse boerderij met waterput. Nog uit de tijd dat Groningen bestond uit een aantal boerderijen rondom een landweg. Ik heb een levendige fantasie over het leven van de kinderen uit het weeshuis en dat op die boerderij niet ver van de A op de punt van de Hondsrug met toen nog vrij uitzicht over de wadden. Reuze spannend vond ik wat we tegenkwamen en ook het werk, te omschrijven als alles van het grove slopen tot het bijna ‘chirurgische’ fijne werk. Soms gaat de graafmachine ruig te werk, op andere momenten zit je heel voorzichtig met een troffeltje de scherfjes te ‘voelen’ in harde aarde of een schedel vrij te leggen en die te prepareren voor een foto en een precieze tekening. Op dit moment zijn we bezig met de kade-ankers van het Boterdiep´. Dit zijn houten versterkingen van de kademuren of houten kades zodat de oevers niet het kanaal in gedrukt worden. 15

Het Boterdiep is nog niet zo heel oud, maar heeft wel vele ‘fases’ gehad en we vinden de restanten van vóór het 19e-eeuwse kanaal uit de 17e en 18e eeuw. Het werk bestaat uit het schoonmaken (‘wassen’), fotograferen, bekijken en beschrijven van een enorme hoeveelheid houten balken met hak- en bewerkingssporen. Ook vindt er dendrochronologisch onderzoek plaats: aan de hand van de jaarringen in het hout kan de kapdatum nauwkeurig worden bepaald en daarmee het tijdstip waarop de balken gebruikt werden. De grote gesmede nagels van diverse soort die we vinden, houden het contact met de vroegere Groningse vaklieden levend. Met een clubje van zes vrijwilligers en één betaalde kracht leggen we alles vast. Een zeer divers clubje met amateur-wetenschappelijke interesse. Hartstikke leuk bij M&M!

Ook vrijwilliger worden bij Monument & Materiaal? Maak dan een telefonische afspraak (050 314 62 46). Het adres is Westerbinnensingel 48 te Groningen. Tijdens je bezoek krijg je een rondleiding en wordt er gekeken of en hoe je inzetbaar bent.

dichter bij toen sacha landkroon

Hoge der A 1925 collectie: www.robinhuitenga.nl

Ten afscheid/ter begroeting Mijn onvermogen woont in wachten, en achter

Ons paard steigert op sloffen vol adem. Ontwaking

ieder pakhuis schuilt een belofte van vuurwerk.

kondigt zich galmend in stenen percussie als echo

Het bejaarde jaar ploft in paarsrode dampen uiteen.

door oude straten aan. Licht groeit langs ijzeren

We zwaaien zorgen uit, de heiligen die huiswaarts

zeilen, het gewelf van de hemel, levend met dit dat

gaan we wuiven vast naar dat wat wacht na de

vrede moet heten. Rondom dof blauwgrijs bevroren

Sylvesternacht. Afscheid strijkt schaduw langs

inslagen van tijdloze passen in ijs. Iets bloeit. Hier.

masten; vloeit zwaaien tot steenworp vloeit afstand

Koud. Stilte wordt oud. Wiens waan is de wind die

tot samen tot zand in een doorgeroest uurwerk.

onze silhouetten groeien doet?

Hier. De zon splijt eeuwen in tweeĂŤn: lasterpraat

Hier. De zon splijt eeuwen in tweeĂŤn; kadepraat

achteruitkijkspiegel in verwarde gedachten smeult

onderwaterhorizon en achter de kalender danst

het oude jaar. Ik heb eigen verwachting en al het

het nieuwe jaar. Ik heb eigen verwachting en al het

aftandse dat ik toen noem, naar de zon toe gekeerd.

Schouders strooien zware bladeren, laten ze meteen

weer aangroeien en in deze maand met voorspelbare

afloop, springt onze schoener -de zeilen vol wind-

stomend uit water tevoorschijn. Dag dauw, dag

dageraad dag machtige prachtige tijd!

WinterWelvaart - Sterrenbeeld Kunstroute tekst: Francis van Dijk/Milou de Boer Vrijdag 18 tot en met zondag 20 december vindt WinterWelVaart voor de negende keer plaats in het mooiste stukje binnenstad van Groningen: de kades van de Hoge, Lage en Kleine der A en in het Noordelijk Scheepvaartmuseum. Voor de weinigen onder u die niet weten wat het gebeuren inhoudt: WinterWelVaart is een meerdaags evenement voor een breed publiek dat op een laagdrempelige manier de maritieme geschiedenis van de stad en provincie Groningen levend wil houden. Iedereen kan tjdens het evenement kennismaken met de schippers die hun schepen gratis toegankelijk stellen voor het publiek en graag vertellen over hun werk en de schepen. Naast het veelzijdige programma aan boord van de schepen is er ook op de vaste wal van alles te beleven. Op de kades is een sfeervolle kerstmarkt met vele verschillende kraampjes, diverse activiteiten en allerlei heerlijke hapjes en drankjes. Ook het Noordelijk Scheepvaartmuseum is gratis geopend voor bezoekers. Dit jaar is er voor het eerst een verbinding gemaakt tussen verschillende locaties in de provincie Groningen. Historische schepen meren ook aan in Appingedam en Zoutkamp. Helaas liggen op het moment dat deze A-krant uitkomt de activiteiten in de provincie al achter ons en zult u het moeten doen met het programma in de stad. Maar ook daar is als vanouds van alles te zien en te beleven. De sterrenbeeld kunstroute Het is het weekend waarin ook al een aantal jaren een bijzondere sterrenhemel te zien is boven de stad. Een hemel met een sterrenbeeld dat wordt gevormd door de verschillende plekken aan de Hoge en Lage der A en Noorderhaven waar beeldende kunst te zien is. Er is werk te zien van kunstenaars die wonen en werken in het A-kwartier, aangevuld met werk van gastexposanten. Schilder Ruud de Rode exposeert zijn werk (links) in huize Eem, Hoge der A 6 en in voormalige galerie De Mangelgang aan de Lage der A 29 zal een kleine hommage aan Jan van der Zee te zien zijn. 18

Andere gastexposanten zijn onder andere Gert Sennema, Marian Brugman, Hester Schroor, Maike van der Kooy en Onno Broeksma. Aan boord van M.S. Tarakan toont Anke Slooff haar werk en ook kunsthandel Peter ter Braak opent zijn deuren tijdens de manifestatie. Als fijne extra zijn er op drie locaties sieraden te zien en te koop. Meer informatie op de website www.winterwelvaart.nl. Openingstijden kunstroute: vrijdag 17.00 uur tot 20.00 uur zaterdag en zondag van 12.00 tot 18.00 uur

Jan van der Zee (1898-1988) is bijna zeventig jaar lang een toonaangevend beeldend kunstenaar in Groningen geweest. Hij werd geboren in Leeuwarden waar zijn vader eigenaar was van een scheepswerf. Hij zag in zoon Jan de gedroomde opvolger. Jan had echter heel andere plannen. Hij wilde beeldend kunstenaar worden. In 1920 koos hij definitief voor de kunst en ging avondlessen volgen aan academie Minerva. Een van zijn leraren, F. H. Bach introduceerde Van der Zee bij Kunstkring De Ploeg. In 1924 werd hij werkend lid en al snel een van de stimulerende krachten. Net als veel Ploegleden beoefende Van der Zee bijna alle vormen van beeldende kunst: tekenen, schilderen, houten linoleumsnede, beeldhouwen en toegepaste kunst. In 1965 kreeg Van der Zee de Culturele Prijs van de provincie Groningen en in 1986 ontving hij samen met Abe Kuipers de prijs Dynamisch Groningen. Zijn werk is op veel tentoonstellingen te zien geweest, ook in de voormalige galerie De Mangelgang aan de Lage der A 29, waar tijdens Winterwelvaart maritiem werk van Jan van der Zee te zien is.

Emoticon Bob van Dijk en vroeg mij laatst bij Het Dictee of ik modernere taal kon gebruiken in plaats van die archaïsche Drs. P-woorden. Welnu, cliëntgericht en flexibel als ik ben, laat mij dat niet onberoerd. U bent nu getuige van een experiment: Wanneer de volgende A-Journal in maart twintigzestien verschijnt, zullen de smexy chimeiden achter de ramen van de MuurVisHoekstraat ‘m gesmeerd zijn. Geen chicks met knijpkanjers meer die droppie zijn en met hun fishgape smile (duckface is uit) chiboys verleiden; ook geen joegopimps en mokro’s die dealen in dikke en heftiger spul. Bijtanken, niknikken, op de bek gaan of flenzen voor een paar doeko’s kan hier niet meer. “De puta madre!” roepen de A-Kwartierders in koor. “Dekzels, de damien is didde” menen de suri’s in hun vreetkeet. “Dikke doei en faya” brullen ze elkaar toe in hun lulijzers. De wijk zal veryuppen. Smombies met tinderellasyndroom zijn dan massaal aan het vloggen, emoji’s swipen, periscopen en een date aan het opsnuisteren, hoewel ze best wel weten dat datingapps nefast zijn voor je liefdesleven. Áls ze al kiddo’s hebben maken die dronies. Ze ontbijten buiten de deur met linksdraaiende genetisch gemanipuleerde boekweit en glutenvrije producten, en loungen samen met andere awkward weirdo’s en hipsters. Dan gaan ze n8braken in een glijpaleis waar een vetgave deejay bullets en chartbusters op zijn keyboard displayt. Zo beter dan? Voortaan dictee in deze vorm? Daccordo. U moet het zelf maar voelen. CU later, alligator. Smiley New Year voor de hele A-district :) (Aanrader: doe ook de puzzel) 21

Winnares van de vorige Koos-puzzel: mw. J. Geling uit de Pottebakkersrijge. Gefeliciteerd! De boekenbon komt naar u toe. Oplossing: Olga Wiese-De Sigaar-Youp van ’t Hek-Bas-Wolthoorn&Co-Bierbrouwerij-Monument-Driek van Wissen-Sociëteit-Schilder-De Drie Gezusters-De Sleutel-De Vlaamsche Reus.

Voor het oplossen van deze kerstpuzzel: lees eerst de column van Bob. In de verticale rij gele hokjes staat een seizoensgebonden woord. 1

naakt zijn (straattaal); ook de naam van ons geliefde snoepwinkeltje

2 sexy smartphone-pose met getuite lippen 3 duivel (straattaal); tevens de voornaam van spraakmakend Brits kunstenaar 4 smart + sexy 5 pooier uit voormalig Joegoslavië (straattaal) 6 syndroom van teveel internetdaten waardoor echt flirten verleerd wordt 7 met videos je eigen livestream maken (voorganger van 9); tevens apensoort 8 geuzennaam voor ‘Marokkaan’ 9 livestreamjournalistiek via Twitter (opvolger van 7); zit ook op duikboten 10 hitparadenummer, zoiets als een bullet 11 smartphone + zombie (constant bezig met iPhone, geen oog voor de rest) 12 de liefde bedrijven (straattaal) 13 de opvolger van 2 maar dan met licht-gespreide lippen en vissenogen 14 de liefde bedrijven (straattaal); ook het uiteinde van een stalen buis met een platte

ring waardoorheen gaten voor bouten en moeren (meervoud)

15 selfie gemaakt met een drone 16 dood (straattaal) 17 forse vrouwenboezem (straattaal) 18 lekkere chicks 19 dagboek op internet met videobeelden (video + blog) 22 22

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Oplossingen insturen v贸贸r 31 januari 2016 naar badijk@gmail.com De winnaar ontvangt een boekenbon ad 陇15 van Kunst & Vliegwerk. 23 23

de geschiedenis van mijn huis

Het Huis met de Drie Vlasbloemen

Hoge der A 7

christophe de jongh

ls er gasten bij ons komen logeren zeg ik altijd: “U mag hier logeren en wij mogen hier wonen.” Nog bijna iedere dag genieten we van ons stadskasteel. Toen ik in december 1989 -25 jaar geleden- voor het eerst het huis binnenstapte was ik meteen verliefd: de gang van 20 meter, de geur, de versleten boel, de droomtuin. Stien, mijn vrouw, begreep er eerst niets van: “Weer verhuizen?” “Kom kijken, je weet niet wat je ziet”, zei ik. Voor we het wisten zaten we middenin een heel groot avontuur. We kochten het huis van de notarisfamilie Bolhuis die er ruim 30 jaar woonde en in het achterhuis kantoor hield. Vele testamenten en aktes zijn hier opgemaakt. De brandkast met alle originele perkamenten koopaktes vanaf 1602 stond nog gewoon in de achterkamer… Uit een van de stukken bleek dat hier in de tweede helft 17e eeuw de familie Vlasblom heeft gewoond. Ze waren zeepzieders ofwel zeepfabrikanten. Ze boerden goed en verbouwden het bescheiden huis tot een enorm grachtenpand in Amsterdamse stijl. Het verhaal gaat dat ze drie dochters hadden, vandaar de gevelsteen voor op ons huis met de drie blauwe Vlasbloemen. Achter in onze tuin stonden schuren met grote vaten lijnolie. Lijnolie is de grondstof voor zeep. De olie wordt geperst uit vlas. Dus de familienaam Vlasblom was geen toeval.

foto’s: Christophe de Jongh

In het begin leek het huis wel een oud Frans hotel. De katoenbedekte leidingen overal kris kras. Gescheurd behang op betengeling. Sommige kamers jaren niet gebruikt. Onze vier jongens vonden het prachtig. Overal kasten en verstopplaatsen. Lekker dollen in de diepe en verwilderde tuin met grote bomen. Al doende ontdekten we stap voor stap het huis: een radiator met bordenwarmer in de keuken, de kelder met een dubbel ton-kruisgewelf verstopt achter een cv-hok. De uitbouw van Berlage met gevelsteen uit 1899. Een echte Sala (zaal) met Boven: de ‘sala’ op de eerste verdieping met plavuizen vloer. Pagina 27: de achterkant van het huis met de uitbouw van architect Berlage. dubbele kastenwand op de eerste verdieping voorzijde. Een meidenkamer uit de 17 eeuw drie hoog achter. Lange droogstokken op de zolder. Waar te beginnen met alle kids erbij? Eerst de gang beneden, de keuken en de twee badkamers. Die ruimtes zijn onmisbaar voor een groot gezin. Ik weet nog goed dat Reigersberg, de steenhouwer, net de tegelvloer beneden had gerestaureerd en dat een van onze boys thuiskwam en er voor zijn neus vrolijk overheen liep. Zijn pijp viel uit zijn mond...

Hij kon weer opnieuw beginnen. Ook mooi is het verhaal van Piet de schilder uit Peize. Hij was bezig met zijn laatste klus voor zijn pensioen. Hij beschilderde alle binnendeuren en onze eindeloze spiltrap met imitatie-eiken. Piet had zijn eigen schema. We vonden hem regelmatig in diepe slaap op de bank in de kinderkamer beneden voor. Die kinderkamer werd later een soort Oranje-Vrijstaat waar wij als ouders zo min mogelijk kwamen. Ze moesten hun eigen ruzies uitpraten en hun eigen troep opruimen. Toen de kamer jaren later een andere functie kreeg vroeg een oude mevrouw die vaak langsliep: “Is de crèche gesloten? Wat jammer, zo gezellig, het leek wel op het huishouden van Jan Steen”. In 1992 werd in onze vijfde zoon geboren en zowaar kwam er in 1994 nog een meisje. Het huis was nu aardig vol. De kinderen werden groter en groter. Vele speurtochten, feestjes en familiediners volgden. Een memorabele partij was het ZAK-feest. Een eindexamen feest alleen voor ZAKKERS. Vanaf 2000 werd het huis langzaam leger. Stien werkt fulltime buitenshuis. Ik startte in 2002 mijn eigen bedrijf in het achterhuis. In 2011 werd het huis echt te groot en besloten we om een Bed & Breakfast in de voorkamer beneden en op de eerste verdieping te beginnen. Mijn schoonmoeder -toen 85 jaar- was zo enthousiast toen ze de benedenkamer zag dat ze spontaan vroeg: “Kan ik dit huren?” Ze woont er nu al bijna drie jaar met veel plezier en heeft zelfs haar eigen auto voor de deur. De B&B boven is een groot succes. De gasten vinden het bijzonder spannend om in zo’n groot oud huis te slapen. Met open haard, uitzicht op de A en heerlijk rustige slaapkamer achter. Hoe verder? We blijven natuurlijk hier gewoon wonen op deze heerlijke plek met die mooie winkels, de markt om de hoek, boten voor deur en verrassend genoeg ook veel rust. Oma Fransje blijft hier vast wonen tot de laatste snik. De kinderen en kleinkids blijven komen. De B&B gaat gewoon door. En we blijven natuurlijk meedoen aan culturele projecten zoals Pavlov, Noorderzon en Winterwelvaart. Wilt u meer weten over de geschiedenis van het huis? Zie: ‘De Drie Vlasbloemen, bouwhistorisch onderzoek Hoge der A 7’ door Albert Reinstra en Frank van der Waard 1995 Meer informatie over de B&B: zie www.3vlasbloemen.nl 27

Deventer als voorbeeld tekst & foto’s: Jan Robert van ’t Hag, lid werkgroep A+Kwartier Hoe gaan straks de Vishoek, Muurstraat en Hoekstraat eruit zien als de raamprostitutie verdwenen is? Om ideeën op te doen voor de herinrichting van onze wijk en we voor de opgave staan een nieuwe invulling voor de vrijgekomen panden te vinden om voor de hele wijk een betere uitstraling te realiseren, organiseerde de gemeente Groningen 18 september in het kader van de Toekomstvisie A-Kwartier een excursie voor bewoners, eigenaren, ondernemers en andere direct belanghebbenden naar de historische binnenstad van Deventer. Deventer is net als Groningen een stad met een lange en rijke historie. Deventer kent ook de -permanente- opgave om leefklimaat en infrastructuur aan te passen aan de uitdagingen van deze tijd zonder schade toe te brengen aan de unieke, onvervangbare sfeer van het middeleeuws stratenpatroon en de vele monumentale gebouwen in de stad. En Deventer heeft -net als het A-Kwartier- te maken met vraagstukken als prostitutie, drugsoverlast en verloedering. Daarvoor zijn door bewoners in samenwerking met de gemeente interessante oplossingen bedacht, die mogelijk ook bruikbaar zijn voor het AKwartier. Een uitstekende bestemming dus om inspiratie op te doen! Met een gemêleeerd gezelschap van bewoners, ondernemers, ambtenaren, raadsleden en de wethouders Roeland van der Schaaf en Joost van Keulen, in totaal zo’n 30 personen, vertrokken we die vrijdag aan het begin van de middag per bus richting Deventer. Eenmaal aangekomen werden we in café Floors, het oudste café van Deventer, aan de Brink ontvangen voor een kop koffie en een presentatie door de gemeente Deventer over hun aanpak van de binnenstad en het belang van economie en cultuur daarin. De binnenstad van Deventer heeft 28

de afgelopen jaren een ware metamorfose ondergaan, waarbij ingrepen zijn uitgevoerd die vergelijkbaar zijn met ideeën die leven in het A-Kwartier. Ook concepten waar wij mogelijk nog niet aan hebben gedacht (zoals de ‘aankleding’ van garagedeuren), kwamen aan de orde tijdens de 4 korte wandelroutes die speciaal voor ons door de historische binnenstad waren uitgezet. Na de koffie en de presentatie werden we daarom in 4 groepen verdeeld en zijn we op stap gegaan, ieder groepje een eigen route. Gelukkig was het mooi weer en hebben de meesten meer dan 1 route kunnen lopen. Schrijver dezes zat in het groepje met wijkwethouder Joost van Keulen die geboren is in Deventer, zodat hij ons op sommige plekken van gedetailleerde informatie kon voorzien. Er is veel gesproken onderweg over wat we wel en niet mooi vonden, welke oplossingen misschien ook toepasbaar zouden kunnen zijn in onze wijk, etc. Dit alles rond de 3 thema’s: groene leefstraat, kleinschalige bedrijvigheid en een mix van bewoners. Duidelijk is geworden dat niet alleen gemeentelijke, maar ook tal van particuliere initiatieven ertoe hebben geleid dat er een heel aantrekkelijk en levendig straatbeeld is ontstaan. Dat leverde boeiende observaties en discussies op. Ook zijn er veel foto’s gemaakt teneinde de opgedane inspiratie vast te houden. Om een uur of vijf was bijna iedereen terug en streken we voor een aperatief neer op het terras van Grand Café Hans en Grietje aan de Brink. Daar werd volop nagepraat over wat we die middag hadden gezien. Gesprekken die werden voortgezet tijdens de eenvoudige, doch voedzame maaltijd bij hetzelfde Grand Café. Rond half acht liepen we terug naar de bus om de terugreis naar Groningen te aanvaarden. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde en gezellige dag met als opbrengst veel inspiratie en concrete ideeën voor het A-Kwartier; inmiddels door de projectleider omgedoopt in het A+ Kwartier, want het moet een aantrekkelijk leefgebied worden, met veel groen en een leuke mix van verschillende type bewoners, horeca en ateliers. Begin volgend jaar hopen we samen met de gemeente en pandeigenaren te starten met de herontwikkeling. 29

Erika Stulp meer samenwerken genereert meer kracht Francis van Dijk Wanneer je de galerie van Erika Stulp aan de Oude Kijk in â&#x20AC;&#x2DC;t Jatstraat binnenkomt, vallen de grote doeken met hun stralende kleuren en het mooie licht in de ruimte direct op. Het werk van Erika is uitbundig, kleurrijk, expressionistisch. Zelf noemt ze het gevoelsrijk. Haar werk is zowel abstract als figuratief. Het begint altijd abstract; uitgaand van en meegevoerd door het gevoel ontstaat er dan of een geheel abstract of een figuratief werk. Erika schildert niet alleen, ze maakt ook ruimtelijk werk. Op een zonnige zaterdag treffen we Erika in haar galerie en vertelt ze over haar leven als beeldend kunstenaar en galeriehoudster in het A-kwartier. De boer op Geboren in Sexbierum en getogen in Balk vertrekt Erika Stulp op achttienjarige leeftijd naar Groningen om aan de academie Minerva te gaan studeren. Ze kiest voor Monumentale Vormgeving en studeert in 1967 cum laude af bij Ruud Antonio en Jentsje Popma. Voor haar afstudeerproject krijgt ze de Drempelprijs, een aanmoediging van de Gemeente Groningen voor veelbelovend talent. Daar sta je dan als 22-jarige met een diploma van Minerva op zak, probeer maar eens aan de slag te komen. Erika besluit extra opleidingen te volgen, ze doet een eerstegraads 30

opleiding in handenarbeid en een tweedegraads opleiding in tekenen en gaat vervolgens aan het werk in een psychiatrische inrichting. ‘’De mooiste baan van mijn leven”, zegt ze. “Omdat ik daar heel erg voelde dat ik vanuit mijn hart moest werken. Ik ben daar twee jaar gebleven, toen getrouwd, heb kinderen gekregen, veel les gegeven, kortom van alles en nog wat gedaan.” In 1991 kwam er een eind aan het huwelijk en stond Erika er alleen voor. Wat nu? “Ik stopte mijn schilderijen in een koffer, stapte in de auto en ben de boer op gegaan. Letterlijk het hele land door om mijn werk bij galeries aan te bieden. In hetzelfde jaar kreeg ik de kans om in de Korenstraat een huis te kopen. Mijn droom, een eigen galerie kon ik hier realiseren. De plek was fantastisch, naast galerie Wiek XX, met ruime parkeergelegenheid om de hoek.” Zo ontstond Erika’s Kunstproeverij. “Letterlijk een proeverij, want ik kookte op afspraak een diner voor 8 à 10 mensen en terwijl ze zich tegoed deden schilderde ik; mensen en eten. Helaas vertrok galerie Wiek XX naar Nieuweschans en verdween de parkeergelegenheid aan het Cibogaterrein. Het werd stil aan de Korenstraat. Met genoegen in het A-kwartier “En zo werd ik eind 2001 tot mijn genoegen bewoner van het A-kwartier, de Oude Kijk in ‘t Jatstraat 62 werd mijn nieuwe woon- en werkplek.” Ooit hebben achtereenvolgens een slagerij, een juwelier en een boekhandelaar in dit pand hun nering gehad. Toen Erika het kocht was er niet meer over dan een casco. “Wat een geweldige kans, in eigen beheer en deels eigenhandig heb ik er mijn woon- en werkplek van gemaakt. Ideeën te over om het pand rendabel te maken. Met kunst en proeven ging ik door, echter wel in een andere vorm. Koken voor groepen was er niet meer bij; ik ging samenwerken met eetcafé De Zevende Hemel. Mensen beschilderden een porseleinen bord in mijn galerie, de groep vertrok dan naar het restaurant, ik stopte razendsnel de borden in mijn gewone huis-, tuin-, en keukenoven (door de speciale verf was de schildering erg snel gebruiksklaar), bracht ze dan naar het restaurant zodat men, op zijn minst, het nagerecht van zijn of haar eigen bord kon nuttigen.” Of de ‘soep met broodmaaltijden’: een groep studenten kwam dan met moeder of vader een bord beschilderen. “Ik stopte de borden weer in de oven et voilà, er kon soep met brood worden gegeten. Niet alles gebeurde in groepen of op afspraak; de eerste drie jaar baatte ik ook een theeschenkerij uit, inclusief taart en gebak.” 31

Verlengde Visserstraat 3 | 9718 JA Groningen | T : 050 - 311 52 90 F : 050 - 589 29 25 | E : info@teunbosma.nl | www.teunbosma.nl

Stoeldraaierstraat 11 9712 BT Groningen tel. 050 - 313 07 96 www.lighthouse-groningen.nl

DESIGN MEUBELEN VERLENGDE VISSCHERSTRAAT 1 9718 JA GRONINGEN TELEFOON 050 - 314 36 22 MOBIEL 06 - 30 899 191 INFO@HOEKJEGRONINGEN.NL

WWW.HOEKJEGRONINGEN.NL

Heel veel ideeën, heel veel projecten. Erika zette ook nog, samen met Anne Zijlstra Kunstmarkt Quartier op. Maar langzamerhand raakte haar energie op. “Heel 2013 is de galerie zelfs gesloten geweest”, vertelt Erika. “Pas in 2014 bleek dat ik een hersentumor had, in augustus van dat jaar ben ik geopereerd en tot mijn vreugde en opluchting ben ik vorige maand weer gezond verklaard.” One Power Tijd voor nieuwe plannen, nieuwe ideeën. Een andere naam voor de galerie is het begin: Art about One Power. “Ik reageer hiermee op mijn eigen situatie, maar zeker ook op alles wat we dagelijks zien, lezen en horen. Vooral one power vind ik ontzettend belangrijk; we kunnen, naar mijn idee, alleen iets bereiken wanneer we samenwerken. Meer samenwerken genereert meer kracht en dat is nodig om dingen voor elkaar te krijgen en misschien de wereld een klein beetje te veranderen.” Het begin van het One Powerproject was de aanschaf van de designkast Quattro (zie foto links). Een lege kast als beginpunt, met de bedoeling dat, in wisselende samenstelling, tien kunstenaars hun werk hierin laten zien. “We delen de ruimte dus met elkaar, we werken samen!” aldus Erika. Afscheid van de prostitutie Er gaat van alles gebeuren en veranderen in ons stadsdeel. Daarover wordt in de media en natuurlijk ook in onze eigen A-krant voldoende bericht. Met een expositie met het thema ‘liefde, erotiek en een vleugje sex’ wil Erika afscheid nemen van de dames die per 1 januari uit de Hoekstraat en Muurstraat vertrekken. “Ze zijn jarenlang onze buren geweest en ik vind dat we op zijn minst afscheid van ze moeten nemen.” A-krant Tot slot nog een nieuw project, nieuw voor Erika en nieuw voor de A-krant. “Iedereen kent de tekeningen die Carlien Dubben jaren voor de krant maakte, maar Carlien heeft het momenteel erg druk en daarom ga ik haar werk tijdelijk overnemen.” In dit nummer kunt u kennismaken met Erika’s illustraties bij het Kerstverhaal van GeertJan Laan. “Het is de bedoeling dat Carlien en ik het op termijn samen gaan doen, hoe precies weten we nog niet.” Daarover later meer. 33

Edwin Silver Oude Kijk in â&#x20AC;&#x2DC;t Jatstraat 53a Groningen 06-20 68 76 92

Per boot en te fiets Op zondag 13 september was het weer zover: de jaarlijkse boottocht met de Leviathan naar Garnwerd (en terug). Het is elk jaar hetzelfde, dus elk jaar leuk. Deze keer waren we extra op de tocht voorbereid, want de schippers Gerrit en Marjolein hadden een verhaal op papier gezet over het gebied naast het Reitdiep, compleet met kaarten. Vanaf Garnwerd ging een aantal passagiers lopend terug (niet over het water, maar over land) om na een paar kilometer weer aan boord te gaan. En hoewel we aan de Hoge der A vertrokken konden we daar niet terugkeren. Wegens het Grachtenfestival moesten we bij de Uilkensbrug afstappen en met de bus verder. Dat ging prima, maar lopend vanaf de Oude Ebbingestraat naar het A-kwartier kostte het steeds meer moeite om tegen een geluidsmuur in te lopen. Dat was het Grachtenfestival! Op de Hoge der A waren twee (!) discjockey’s op nog geen twintig meter van elkaar bezig met een wedstrijd wie de meeste geluidsoverlast kon veroorzaken. Ik moest mijn kaken stevig op elkaar zetten omdat

anders de vullingen uit mijn kiezen zouden springen. Dat was niet erg omdat het toch onmogelijk was om iets tegen elkaar te zeggen. Het aantal toeschouwers was op de vingers van een hand te tellen en het was niet duidelijk of dat ondanks of dankzij de oorverdovende herrie was. In elk geval was het een prima idee om de boottocht en het Grachtenlawaaifestival op dezelfde dag te houden. Bewoners van het A-kwartier verplaatsen zich echter niet alleen per schip, doch ook per rijwiel, maar met opvallend minder veel deelnemers, hooguit zes! Ja, waarom zou je moeizaam trappen als het moeiteloos op dieselkracht kan! Maar ze zijn er nog, die bikkels! We zijn over de nieuwe Sontbrug gefietst. Wat een juweeltje! Hij ‘scharniert’ op beide oevers en de twee brugdelen hebben een driehoekige vorm, die fraai in elkaar grijpen. En het jezelf mogen belonen op het terras van Moeke Vaatstra is natuurlijk een hoogtepunt met ook nog eens de buurborrel in het verschiet! Ja, het leven is soms niet alleen maar een lijdensweg, martelgang en kruisdraging! 35

isschien bent u tijdens de Kunst Buurtborrel van 27 september even gaan kijken naar de Buurtkunst op en bij het Sledemennerplein. Of misschien was het u al eerder opgevallen dat de speelplek op het plein en de Sledemennerstraat zelf op dit moment een heuse metamorfose ondergaan. Er staan tegenover het pleintje drie bouwvallige panden die in zgn. ‘originele staat’ zijn, maar deze panden worden binnenkort gesloopt. Hoog tijd dus voor een laatste blik én een gesprek met een van de huidige gebruikers, Joris Witvliet, beeldend kunstenaar en werkzaam bij Minerva. Joris geeft les in de metaalwerkplaats van de Kunstacademie en woont zelf in de stad. Hij gebruikt de drie panden in de Sledemen-

Het einde van 24 t/m 28 nerstraat, samen met zijn vriend Menno, o.a. als werkplaats, galerie en opslagruimte. Hij speelt in een band en het komt vaak voor dat bevriende muzikanten hun instrumenten en andere toebehoren in zijn werkplaats stallen. Uiteraard staan er ook overal kunstwerken: zowel schilderijen als beelden en andere (toegepaste) kunst. Want er hebben in de loop der tijd verschillende kunstenaars in de panden gewerkt. Al zo’n vijf jaar zitten ze in de drie panden, waar geen verwarming in is, en ook geen koffiezetapparaat. Maar Joris haalt speciaal voor mij verse koffie bij Doppio om de hoek. Ik krijg een rondleiding door de panden, die heel groot zijn en veel charme hebben. Joris wijst me op restanten van vroeger, waaraan je nog kunt zien dat hier -tot 2008- de garage zat van Peter 36

Denies Margry

Tegen Tegeninlevering inleveringvan vandeze dezeadvertentie advertentie10% 10%korting korting

koffieenlunchlokaal.nl koffieenlunchlokaal.nl

A-straat 14 9718 CR Groningen 050 3601718

Slecht zat (ook nog steeds op de gevel te zien). Hij vertelt me ook dat er in de twee panden ernaast een verzinkerij heeft gezeten. Het leukste plekje dat hij me aanwijst is, wat hij noemt ‘het kleinste café van Groningen’: dat ligt tussen twee panden in een doodlopende gang en heet toepasselijk ‘Doodloper, de Stille Kniep’. Een houten barretje kun je omhoog klappen zodat er precies plek voor twee personen is, en op de menukaart staat dat een boterham met pindakaas 20 cent kost! Joris snapt heel goed dat de panden gesloopt moeten worden, de schimmel staat op de muren en het onkruid groeit naar binnen. Je ziet scheuren in de muren en sommige balken moet toch eigenlijk écht gestut worden! Maar hij zal de omgeving wel missen: hij heeft goed contact met de buren en het is op loopafstand van zijn werk bij Minerva. Hij komt vaak in zijn pauze even zijn hond Mores uitlaten. Vooral in de zomer is het er erg gezellig. Als hij op het speelpleintje zit dat nu zo mooi is opgeknapt, met een gitaar op schoot en Mores aan zijn voeten, komen de buurtkinderen meezingen en vragen ze of ze de hond mogen aaien. Wat hij zeker niét zal missen verwoordt hij heel tactisch: “Het botsen van commerciële belangen en redelijkheid.” Als deze A-krant uitkomt zijn ze net uit de drie panden vertrokken en kan de sloop beginnen, maar tijdens het interview

Boven: Sledemennerstraat 24 t/m 28 begin december 2015 Onder: De geplande nieuwbouw (illustratie PDB design)

www.sksg.nl

De allerbeste kinderopvang.

SKSG laat kinderen zichzelf zijn. Kinderopvang is samenspel. Tussen u en onze mensen, de school en de samenleving. Verantwoorde en veilige kinderopvang met aandacht voor de ontwikkeling van uw kind. Daar bent u naar op zoek. Vertrouwd en bij u in de buurt. Loop gerust eens bij ons binnen of bel voor een vrijblijvende afspraak: 050 317 13 90 SKSG Hummelhuis (0-4 jaar) Spilsluizen 3, 050 313 19 62 Gastouderopvang (0-13 jaar) 050 317 13 91

SKSG Kastanjeplein (0-13 jaar) + de enige Peuterspeelzaal in het centrum Nieuwstad 12, 050 313 98 28

Uw kind in vertrouwde handen Heresingel 10, 9711 ES Groningen t 050 317 13 90 e klantenservice@sksg.nl i www.sksg.nl

heeft Joris nog geen idee waar hij dan heen gaat. Gelukkig denkt verhuurder Carex goed mee over een nieuwe locatie en krijgt hij in ieder geval een tijdelijke opslagplaats voor al zijn spullen. Na de sloop zal er eerst (tot 7 meter diep) gesaneerd worden: de erfenis van de garage, verzinkerij en wat niet meer moet er uit. Daarna komen er 19 appartementen en zal de Sledemennerstraat een heel mooie straat zijn geworden. Al lijkt het wel allemaal wat meer op elkaar en is de charme van al die verschillende huisjes van vroeger er dan misschien wel een beetje af.

Zwanestraat 24

050 5535844

www.kaaskopgroningen.nl

Vismarkt 33 Groningen (boven DA drogisterij) 06 5757 9694 www.maibeauty.nl

De Wijnproeverij tekst: Henk Cuperus Zondag 22 november was er weer de jaarlijkse wijnproeverij in de Oude Drogisterij onder de beproefde leiding van Enrico Haaima. We mochten zes wijnen en een Japanse (!) whisky beoordelen. Elke wijn kon op 22 aspecten beoordeeld worden, hetgeen moest eindigen in een conclusie op vier punten. De wijnen hadden prachtige namen zoals Beso de Vino 2014, druivenras Macabeo-Carinena, Marques de Riscal 2013, druivenras Verdejo F. MonticoRueda, Joseph Drouhin 2015 met als ras Beaujolais Villages (jawel, een net geoogste Beaujolais, wat wil je nog meer!), Fonterutoli 2012, druifjes van het ras Mazzei Toscana en ga zo maar door. Enrico wist alles van alle wijnen en kon daar meeslepend over vertellen. Natuurlijk, naarmate de proeverij vorderde nam de leergierigheid der deelnemers af, maar dat werd ruimschoots goedgemaakt door de pure pret van het drinken van heerlijke wijnen, waarbij de spuugbakken nauwelijks gebruikt werden. De drank werd begeleid door sublieme hapjes. Alleen een genie krijgt het zo lekker! In het begin was de kritische zin echter nog wel aanwezig, want deelnemer en kenner/epicurist/vinoloog N.L., die in tegenstelling tot wat zijn initialen suggereren geen Nederlander

doch Duitser is, verklaarde dat de eerste wijn, de witte Beso de Vino, hem deed denken aan koeienpoep en -stal. Nu knoeit een Duitser wel vaker met de software waarmee ze dingen beoordelen. Ja, van die Volkswagenmoppen zijn ze voorlopig nog niet af, verdammt noch mal! Overigens komt de beste Volkswagen-mop tot dusverre van Volkswagen zelf: in een advertentie heeft de zwaar beproefde autofabrikant het over zijn nieuwste kleur: schaamrood! Ja, die Duitse humor mag er zijn! Over de Japanse whisky slechts het volgende: Japanners kunnen heel goed auto’s, motoren, fototoestellen en stereotorens maken, maar het brouwen van whisky kunnen ze maar beter uitbesteden aan onze vrienden in Schotland.

EETCAFÉ HAVENZICHT Dagschotels v.a. € 7,50 tot € 15,00 Keuken open: 17.00 tot 21.00 uur Lage der A 37 Groningen 050 - 3126621 / 06 23140333 cafehavenzicht@ziggo.nl www.havenzichtgroningen.nl

Van 23 december tot 2 januari wordt in de galerie van Erika Stulp (zie ook pag. 30) op artistieke wijze afscheid genomen van de rosse buurt. Verschillende kunstenaars nemen aan de expositie deel. Tijdens de opening wordt het schilderij ‘Arno’ in het openbaar geveild. De opbrengst gaat naar de stichting ‘Groningen geeft Thuis’. Voor de openingstijden zie links.

December is de laatste maand dat u voor de gereduceerde prijs van ¤70 in het bezit kunt komen van twee speciaal voor het 30-jarige AKwartier gemaakte jubileumprenten. Een giclee van Geertje van der Zijpp en/ of een linoleumdruk van Frits Casparie. Ook krijgt u dit jaar nog 15% korting bij het inlijsten bij alle lijstenmakers in het A-Kwartier. Meer informatie bij de kunstenaars zelf of via hetakwartier@gmail.com

KUNSTPROEVERIJ ERIKA STULP neemt afscheid van DE ROSSE BUURT

Exposanten

CINDY LOU ROXANNE, CARLIEN DUBBEN, ERIKA STULP, JAKOBINE DOEMMING De expositie wordt geopend door ARNO VAN DER HEYDEN op woensdag 23-12 2015 om 17 uur

'ARNO', creatie van Erika Stulp, wordt aansluitend geveild

door RICHARD ter BORG

De opbrengst gaat naar GRONINGEN GEEFT THUIS (veilig huis voor vrouwen en kinderen) www.groningengeeftthuis.nl Mark Schaap zorgt voor de musicale omlijsting

De tentoonstelling duurt van 23-12 tot 2-1 2016

en is te bezoeken op donderdag, vrijdag, zaterdag en

de 1e zondag van de maand van 14-17 uur.

Oude Kijk in 't Jatstraat 62, 9712EL Groningen

contact: erikastulp@live.nl www.erikastulp.nl

Kunstproeverij Erika Stulp gaat in 2016 verder als ART about ONE POWER

Door middel van crowdfunding kreeg kunstenaar Harry Arling de mogelijkheid om deel te nemen aan de Biennale van Florence. Vanaf 12 december t/m 23 januari vertelt hij in zijn huis/atelier aan de Westerhavenstraat 16 (het IJspakhuis) over zijn Italiaanse avonturen en zijn uiteraard ook zijn Kosmotroniks-sculpturen te zien. Openingstijden: zie affiche.

En bent u nog op zoek naar een uniek kerstcadeau, denk dan eens aan de speciaal voor het jubileum gemaakte A-Kwartier-verjaardagskalender. (Nieuwe) leden krijgen de kalender gratis, maar hij is ook voor ¤10 te koop bij boekhandel Van der Velde.

De buurtvereniging gaat haar ledenadministratie digitaliseren De papieren post gaat in de toekomst zoveel mogelijk vervangen worden door communicatie per e-mail. Denk onder meer aan contributienota’s, uitnodigingen, enzovoort. Daarvoor zijn de e-mailadressen van onze leden nodig; die zijn in onze huidige papieren kaartenbak niet vermeld. Wilt u daarom als u lid bent een mailtje sturen aan: hetakwartier@gmail.com met als onderwerp/titel: lidmaatschap A-Kwartier. De inhoud van de mail kan zijn: “Ik ben lid”. Daarnaast graag de naam en het adres; vaak zijn deze ook niet helemaal correct meer. We zullen u een antwoord sturen als uw gegevens verwerkt zijn. Bij voorbaat dank, bestuur buurtvereniging Het A-Kwartier 42

Word ook lid van Het A-Kwartier Veel mensen denken dat ze lid zijn van de buurtvereniging omdat ze de A-krant ontvangen. Dat is een misverstand. Lid zijn alleen degenen die zich ook daadwerkelijk aangemeld hebben en contributie betalen. Omdat de gemeente de komende jaren flink gaat bezuinigen is het van groot belang dat Het A-Kwartier zo veel mogelijk leden heeft. Behalve financieel heeft dat ook andere voordelen: een sterkere gesprekspartner in het overleg met derden en voor een veilige en gezellige buurt. En -mooi meegenomen- nieuwe leden krijgen als welkomstgeschenk de speciale A-Kwartier verjaardagskalender. Hierbij geef ik mij op als lid van buurtvereniging Het A-Kwartier Naam: .................................................................. Adres:

..................................................................

Postcode: …………...........

E-mail: .................................................................. Contributie: ¤ 12,50 eenpersoonshuishouden ¤ 17,50 huishouden van 2 of meer personen

1985 30 jaar A-Kwartier 2015

(omcirkelen wat gewenst is; niet direct betalen, u krijgt een acceptgiro) Deze strook kunt u in de bus doen bij Denies Margry, Visserstraat 50 of e-mail uw gegevens naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘Lidmaatschap A-Kwartier’