Operación mundo: Imos con todo 1º Primaria. Proposta didáctica (demo)

mostra

1

PRIMARIA

Im os

c o n todo

P R O P O S TA DIDÁCTICA

n

ió c a

r e p

O u

o d n

m

Índice Claves de Operación Mundo ...........................................................................

4

Materiais para a etapa .....................................................................................

6

Proxecto dixital ................................................................................................

8

Da LOMLOE a Operación Mundo ....................................................................

17

• Perfil de saída da Educación Primaria • Saberes básicos do ciclo • Interdisciplinariedade en Operación Mundo • Gamificación de Operación Mundo • Inclusión en Operación Mundo Unidade 5 (mostra) .........................................................................................

30

Recursos unidade 1 ..........................................................................................

64

• Inclusión e atención á diversidade • Avaliación

As claves de OPERACIÓN MUNDO

Competencial Operación Mundo formula a adquisición paulatina e integradora das competencias. O seu desenvolvemento favorece no alumnado a capacidade de aprender a desenvolverse nas situacións da súa realidade cotiá.

Situacións de aprendizaxe

Para que serve o que aprendo?

Operación Mundo, o novo proxecto de Anaya para Educación Primaria, propón unhas claves pedagóxicas que sitúan o alumnado no centro da aprendizaxe.

Unha aprendizaxe para a vida.

Operación Mundo é un proxecto:

competencial, comprometido, interdisciplinario, inclusivo.

Baseado en metodoloxías activas e cun novo proxecto dixital:

4

Situacións enmarcadas nos ODS, que invitan o alumnado a levar a cabo unha reflexión final cunha proposta transformadora.

Actividades competenciais Actividades que preparan o alumnado para o día a día na súa toma de decisións.

Avaliacións competenciais Un elemento clave para a inclusión e o éxito escolar, cun enfoque integrador e flexible. Responde aos perfís competenciais de saída do alumnado para esta etapa.

Comprometido

Inclusivo

O alumnado xoga un papel activo no proxecto, que vai máis alá do ámbito escolar. Implicarase en propostas que contribúan a transformar o seu ámbito familiar, social, cultural e natural en beneficio dun mundo máis sostible en todos os ámbitos.

Un proxecto que nace comprometido co principio de educación inclusiva e a creación de mellores condicións de aprendizaxe para todo o alumnado. Para iso, ofrece recursos para un ensino personalizado, estruturas flexibles e mecanismos de reforzo.

Obxectivos de Desenvolvemento Sostible Achegarase a planos como a diversidade cultural, a cultura da paz, a adopción de estilos de vida sostible, a igualdade...

Obxectivo en acción No contexto das situacións de aprendizaxe expostas lánzanse propostas que invitan o alumnado a participar nun plan transformador.

Pautas DUA Baseado no documento Pautas sobre o Deseño Universal para a Aprendizaxe.

O esencial O proxecto identifica as aprendizaxes esenciais que permitirán adquirir o perfil de saída previsto, axudando ao profesorado a adaptar o ritmo e a profundidade, facendo uso das metodoloxías activas máis adecuadas en cada caso.

Recursos para a inclusión Ofrece opcións múltiples de presentación da información como vídeos subtitulados, audios, resumos, esquemas, actividades interactivas... que facilitan a personalización.

Interdisciplinario Un modelo orientado á acción no que se integran diferentes áreas de coñecemento e se potencian habilidades, destrezas e actitudes persoais e colaboradoras, dando como resultado unha aprendizaxe contextualizada.

Proxectos interdisciplinarios Operación Mundo propón proxectos interdisciplinarios, unha experiencia de aprendizaxe integradora na que o alumnado levará a cabo unha investigación e elaborará un produto final cun obxectivo transformador.

Plan Lingüístico Un plan transversal cuxos obxectivos son: ·M ellorar a expresión oral e escrita do alumnado. ·E stimular o interese e o hábito pola lectura.

Metodoloxías activas Operación Mundo propón un conxunto de métodos, técnicas e estratexias que fomentan o traballo en equipo e incentivan o espírito crítico.

Unha forma de traballar que prepara o alumnado para situacións da vida real.

Aprendizaxe cooperativa Técnicas e estruturas cooperativas secuenciadas e progresivas.

Desenvolvemento do pensamento As estratexias de pensamento fomentan a competencia de aprender a aprender, contribúen a que o alumnado tome conciencia dos seus procesos mentais e a que actúe de forma reflexiva e crítica.

Educación emocional Habilidades que contribúen a que o alumnado identifique e recoñeza as emocións, regulándoas e xestionándoas.

TIC O seu uso intégrase como recurso para obter información, seleccionala e utilizala de acordo cunha finalidade concreta. Favorece o desenvolvemento de competencias de planificación, xestión e elaboración de traballos; a comunicación e a colaboración en rede, e a competencia dixital.

Aprendizaxe lúdica A gamificación chega á aula a través de actividades e xogos.

Avaliación Incorpora estratexias que lle permiten ao alumnado participar na avaliación da súa aprendizaxe analizando que aprendeu e como aprendeu.

5

Materiais para a etapa Material para o alumnado

Material para o profesorado

LIBROS

PROPOSTAS DIDÁCTICAS

Un libro por curso cun enfoque competencial para aprender aplicando o estudado.

Reproducen as páxinas do libro do alumnado para enriquecelo con actividades complementarias, suxestións didácticas, relación de recursos dixitais, solucións etc.

Proxecto dixital

Ademais dos recursos e ferramentas descritos nas páxinas do proxecto dixital, os libros de Lengua contan con: recursos para a comprensión lectora e a comprensión oral, ditados, obradoiros de ciencias, propostas Scrath, numerosos esquemas, etc.

Os libros do primeiro trimestre de cada curso acompáñanse dun ca­derno para reforzar: 100%

• En 1.º a escritura: Escribo ben • En 2.º a comprensión lectora: Leo e comprendo.

N

a

u

L

ñ

Q

9:45 AM

q

Z

»y u

c U

x

P

v

i

iPad

ΔbDEeHI> 6

2 PRIMARIA

S

1 PRIMARIA

A

Escríben

A d iv i ñ a Anda polos mares fríos, non é peixe nin navío.

Ten chafariz, non é fonte.

Canta cancións de amor que se oen desde lonxe.

Os ortopaxaros

Gloria Sánchez

ou qu : se con c

Algo máis

*+qrsu:;Þ

AΔf`aoBCc^b_å e c e d a r i o

*+qrsu:;eHIi45xxyø

»p89a45r89qrsu:;Þ

©§Qbcu:;eHIt89å *+∂ D d

A B C D E F G H I L M N Ñ O P Q R S T U V X Z

- Ili, qui til istís?

Erre

Te

U u

U

»√

Uve

Unicornio

Tigre

Õ≈

V v

Serpe

Rato

z

X x

Z z

Zeta

Xe

Vaca

Xilófono

Di o nome de tres animais que leven a letra p.

Zamburiña

Pasos 1 Le o poema completo. Faino amodo, comprendendo ben o que les.

2 Se tes dúbidas co significado dalgunha palabra, pregúntalle á túa profesora ou profesor.

3 Elixe algúns versos do poema e apréndeos de memoria.

4 Pensa no que sentes cando os recitas: alegría, tristura, sorpresa, curiosidade, medo...

5 Le en voz alta os versos. Non esquezas respirar lentamente. Fai as pausas que indiquen as comas e os puntos.

Colle unha peza doColle crebacabezas unha peza do crebacabezas

Cales destas parellas de palabras se diferencian só nunha letra? a) mala e mula b) lima e maloPerdes a quenda c) tapa e pata

Perdes a quenda

© Grupo Anaya, S.A.

Láminas de expresión oral

6 Cando creas que xa podes recitalo sen ler, fai varias probas en voz alta.

7 Recítalle o poema ao resto da clase.

Recorda que é importante: • Vocalizar ben.

• Utilizar as mans para acompañar o que dis.

• Transmitir as emocións que che produce o poema.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

- O sapo toma a sopa.

- Non ates as teas.

© Grupo Anaya, S.A.

»¤

T t

Queixo

Describir 3/3

Ƞ

Parrulo

Resposta libre. Por exemplo: pato, sapo, pito

Oso

Ola, que tal estás?

Ñu

Perdes a quenda Busca en cada frase dúas palabras que teñan as mesmas letras:

Que palabra de catro letras ten seis?

Colle unha peza do crebacabezas

Néboa sempre con b!

Gañas a quenda

VAIA NÉBOA!

Imposible!

M antes de p!

Intentei avisarvos, pero foi imposible.

»r89ø

Imposible!

Bl sempre con b!

Brrr!

Abecedario

A B*+g`aå C D E F G H I L M N Ñ O P Q R S T U V X Z *+å

Gañas a quenda

Δ∫

A a

*+©

B b

l89ø

Devolve unha peza do crebacabezas

G g

Δ™

Gañas a quenda

De

Ce

H h

»Δ

E e

F f

Δf

E

Elefante

Dinosauro

Δ¬

I i

Foca

Mm

»µ

L l

»>

N n

Ele

Hache

¬®Glma67l45i45ñ89å

ÀÞ

D d

Efe

Caracol

Bufo

Águia

*+g

Gue

*+∂

C c

Be

A

Perdes a quenda

© Grupo Anaya, S.A.

Abonda ten b! Sempre con b!

Palabras ten br! Sempre con b!

l67l89ó>?>

»jjk

»m:;

Devolve unha peza do crebacabezas

Ene

I

Eme

Gato

Iguana

Hipopótamo

*+ø

Ñ ñ

O o

»π

O

Morcego

León

*+q

P p

Eñe

»®

Q q

Niño

Ãs

R r

S s

Ese

Que

Pe

Erre

1.°

2.°

Esqueleto cuñado

Kit de sementeira

Ñu

Oso

Ƞ

T t

Te

©AVWn45i45m89a45i<=s

Dlmo>?m:;éTUs~òt45i89c^_o23s

U u

Unicornio

Tigre

»√

Serpe

Rato

Õ≈

V v

Uve

Colección de tarxetas

© Vxya89c^_å

Queixo

Parrulo

»¤

U

z

X x

Z z

Zeta

Xe

Vaca

Xilófono

Zamburiña

2 PRIMARIA

Proxecto STEAM

Proxecto STEAM

1 PRIMARIA

PROTAGONISTAS

STEAM

PROTAGONISTAS

STEAM

Colectores de separación de residuos

©AVWn45i45m89a45i<=s

Dlmo>?m:;éTUs~òt45i89c^_o23s

100% 9:45 AM

9:45 AM

100%

Colección de tarxetas

Vídeos de científicos e científicas

Vídeos Baralla de científicos de científicos e científicas 2 e científicas

Baralla de científicos e científicas 1

Murais

1.°

App do corpo humano

iPad

iPad

App do corpo humano

2.°

O colexio

Sistema solar A aldea, a vila e a cidade © Atul89d:;eNOå *+o>?¤ »v>?i67l89å

© Céèi89d89a89d:;Þ

Xogo Vexo vexo 12 11 1 10 2 9 3 8 4 7 6 5

Veo veo ¿tú lo ves?

¬®DnoÞ *+d45í89å »y *+d:;Þ »n89oBCcdeh:;Þ

12 11 1 10 2 9 3 8 4 7 6 5

SA ÍD

A

Ve x o ve xo que ves ?

© A »p89a45i<=sÑÖa45xvwÞ

12 11 1 10 2 9 3 8 4 7 6 5

8362089 1/4

12 11 1 10 2 9 3 8 4 7 6 5

Que son o norte, o sur, o leste e o oeste?

8362029 2/4

a) Puntos cardinais b) Estacións do ano c) Fases da Lúa a) Puntos cardinales

CIENCIAS DA NATUREZA

Abonda xa de falar de palabras!

Crebacabezas ortográficof`aa<=s

Devolve unha peza do crebacabezas

»ð

CIENCIAS SOCIAIS

É unha néboa!

Cambiando! M sempre antes de b!

zxyå

Δl89øzxyø

*+qrsu45Δ »r45

© Grupo Anaya, S.A.

Xogamos a falar coa letra i? Pescuda o que di esta mensaxe secreta:

Ese

© Grupo Anaya, S.A.

S s

© Grupo Anaya, S.A. © Grupo Anaya, S.A.

Ãs

R r

© Grupo Anaya, S.A.

Eñe

»®

Que

Devolve unha peza do crebacabezas

Gañas a quenda

© Grupo Anaya, S.A.Anaya, S.A. © Grupo

Q q

Pe

Resolve a adiviña: Son un pauciño moi dereitiño e riba da fronte levo un puntiño.

Corrixe os erros: Compro pan na zapatería, a froita na panadería e uns zapatos na froitería.

© Grupo Anaya, S.A.

*+q

P p

Recita un poema

© Grupo © Anaya, S.A. Grupo Anaya, S.A.

»π

O

É verdade que as palabras sopa e sapo teñen as mesmas letras?

Niño

© Grupo Anaya, S.A.

O o

Morcego

León

© Grupo Anaya, S.A.

*+ø

Ñ ñ

Describe o que ves

*+chiu89c^_ø

Iguana

© Grupo Anaya, S.A.

»ð

Ene

Eme

*+chiu45r45u45xxyå

© Céèu45r45r89ø

Hipopótamo

Colle unha peza do crebacabezas

© Grupo Anaya, S.A.

©§Qbcu45i89qrsu:;Þ

I

N n

© Grupo Anaya, S.A.

Hache

*+chi¤

»>

*+qrsu45i89o23sÑÖc^_ø

© Grupo Anaya, S.A.

Ele

Gue

Gato

Mm ÀeTUsÑÖqrsu45i45m89ø

»µ

l

Que palabra de catro letras ten seis?

Di tres palabras que leven a letra m.

© Grupo © Anaya, S.A. Grupo Anaya, S.A.

I i

Di tres palabras que comecen pola letra a.

© Grupo Anaya, S.A.Anaya, S.A. © Grupo

»Δ

1. Empeza a xogar quen teña a primeira quenda.

2. Responderá Corrixe osa pregunta erros: que se lle faga: – Se é correcta, unhaapeza Compro pan nacollerá zapatería, froitado nacrebacabezas. panadería e – Sezapatos é incorrecta, pasará a quenda. uns na froitería.

3. Se ao coller unha tarxeta da morea, esta resultara unha de sorpresa, o xogador fará o que se lle indica.

4. Terminada a quenda, pasa á quenda seguinte.

5. Gaña o equipo que consiga completar o crebacabezas.

das

palabras

© Grupo Anaya, S.A.

H h

Está cambiando!

*+c^_å *+c^_å f|} »r89a45¤»t:; »t89å»r89å

Instrucións do xogo

O xogo

Mala e mula, lima e malo

Δ™

Primaria

Foca

Sapo e sopa; ates e teas

G g

Elefante

Dinosauro

*+qrsu4Δ¬5∆ L

Branca sempre con b!

E

Si

*+g

ΔbBCa45r89c^_ø

E con mp e mb.

Unha nube branca!

Diante de p sempre m e non n.

»p:; »r45r89ø

F f

Efe

Caracol

*+c^_oBCcdeh89ø

Δf

A letra i

Bufo

© C\]o>?r89a67¬

E e

Compro o pan na panadería, a froita na froitería e uns zapatos na zapatería

*+c^_ø

Águia

De

Ce

Be

ÀÞ

Seis

C c

Resposta libre

A

*+©

Resposta libre

*+c^_a45r89a89c^_o@A¬

© C\]a45t89a45r45i45n89åΔ∫ B b

Das palabras con br e bl.

Br e bl sempre con b.

Monicreques de dedo

Xogo das palabras

Compro o pan na panadería, a froita na froitería e uns zapatos na zapatería

*+c^_å A a

Bla, bla, bla...

De que falades?

*+qrs¤ Qu

*+© C c

*+å

presentan: br/bl e mp/mb

b a le a

Este animal ten un nome feminino. Se queremos distinguir o seu sexo, temos que falar de balea macho ou de balea femia. A súa cría chámase baleato.

Ququ

C

Láminas de regras ortográficas

2.°

Tarxetas de vocabulario

e regras Láminas d s ca fi rá g orto

bB

Δ∫ B

© Grupo Anaya, S.A.

1.°

Seis

LINGUA

Material de aula*

Subir (unha escaleira) Pensa, debuxa, actúa

META

Pensa, debuxa, actúa... © Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

Enriba

© Grupo Anaya, S.A.

O SISTEMA SOLAR

Xogo: Pensa, debuxa, actúa...

© Grupo Anaya, S.A.

* As imaxes son orientativas, os materiais poden sufrir algunhas modificacóns.

7

Proxecto dixital

Interactivo

Un proxecto dixital que cobre todos os contidos do curso e que se adapta a calquera plataforma e dispositivo.

Versátil Adaptable a distintos enfoques e necesidades: para os cales complementan o libro en papel e para aulas plenamente dixitais.

Contén diversidade de recursos como vídeos, animacións, gamificación, actividades de autoavaliación, actividades interactivas autocorrixibles... É moito máis que unha reprodución do libro en papel.

Rastreable Poderás visualizar a realización e os resultados das actividades propostas.

Inclusivo O seu contorno facilita a personalización da aprendizaxe adaptando as tarefas ás necesidades do alumnado.

Competencial Elementos multimedia de alto valor pedagóxico deseñados para facilitar a adquisición das competencias dixitais.

Como é Edudynamic?

Intuitivo.

Doado de usar para ti e para as túas alumnas e alumnos.

Descargable.

Permite traballar sen conexión a internet e descargarse en máis dun dispositivo.

Multidispositivo.

Adáptase e visualízase en calquera tipo de dispositivo (ordenador, tableta, smartphone...) a calquera tamaño e resolución de pantalla.

Sincronizable.

Os cambios que realice o usuario sincronízanse automaticamente ao conectar calquera dos dispositivos nos que se traballe.

1 Imos á escola!

Universal.

© Hñóo>?xvwÞ ÀeHIm45p:;eHIzxya<=s *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å. É »u45> *+d45í89å »i45m45p89o>?r45t89a45n45t:;Þ »p89a45r89å »t45Δ. Txya45m:;éHI> *+ø Δf`ao>?Δ »p89a45r89å »p 89a45p89¥ ÀÞ »m89a45m89¥ ÀÞ »p89a45r89å *+o23s *+a45vBCó23s *+c^_a45n89d89ø ÀeHIr89a45> »p:;eNOqr su:;eHIn89o23s.

100%

Compatible con todos os sistemas operativos, os contornos virtuais de aprendizaxe (CVA) e as plataformas educativas (LMS) máis utilizadas nos centros escolares.

Como o ves?

1 Imos á escola!

4

Como sería a escola cando teu avó e túa avoa eran pequenos?

© Hñóo>?xvwÞ ÀeHIm45p:;eHIzxya<=s *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å. É »u45> *+d45í89å »i45m45p89o>?r45t89a45n45t:;Þ »p89a45r89å »t45Δ. Txya45m:;éHI> *+ø Δf`ao>?Δ »p89a45r89å »p89a45p89¥ ÀÞ »m89a45m89¥ ÀÞ »p89a45r89å *+o23s *+a45vBCó23s *+c^_a45n89d89ø ÀeHIr89a45> »p:;eNOqrsu:;eHIn89o23s.

9:45 AM

Como o ves?

O dato

Como sería a escola cando teu avó e túa avoa eran pequenos?

O dato

Para esta unidade...

Para esta unidade...

Nas escolas de antes empregábase o pizarrillo para escribir.

Sabes o que é?

Obxectivo en acción

Obxectivo en acción Comparamos a escola de antes e de agora.

OLMb23sÇÉeHIr45vBCa45m89o23s ÀeHI> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ »p89a45r:;eNOcPQÞ *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å *+d:;Þ *+a45n45t:;eTUs *+¥ *+d:;Þ *+a89g`ao>?r89å.

• Cousas da escola • A campaíña

8

iPad

Sigue o fío!

8

Nas escolas de antes empregábase o pizarrillo para escribir.

Sabes o que é?

• Os xogos do recreo ea i • Aprendo as letras: As vogais; l, m, p, s • Coñezo a miña lingua: O artigo determinad o

OLMb23sÇÉeHIr45vBCa45m89o23s ÀeHI> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ »p89a45r:;eNOcPQÞ *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å *+d:;Þ *+a45n45t:;eTUs *+¥ *+d:;Þ *+a89g`ao>?r89å.

Aprendemos a convivir no noso ámbit o.

• Gústame a miña escola • Somos parte da escola • A miña familia • E as normas?

• Os nosos dereitos

• Que ben o paso!

nove

oito

8

9

Sigue o fío!

• Co •A

• Os ea i • Apr

As • Coñ O ar

oito

E para o alumnado?

Que che ofrece?

Recursos

100%

Para 1º e 2º, un libro activo que combina a versión dixitalizada do libro do alumnado cos recursos desenvolvidos para a reprodución multimedia e interactiva de todos os contidos do curso, gamificación, audios, vídeos...

Metodoloxías activas (técnicas e estratexias) e recursos para: • Exercitar: vídeos, presentacións...

9:45 AM

Para o traballo na aula e de xeito individual na casa, o libro activo pódese utilizar como complemento dixital do libro impreso ou como ferramenta autónoma de aprendizaxe.

• Estudar: resumos, actividades interactivas...

• Aprender: game room, actividades lúdicas...

iPad

• Avaliar: autoavaliación, portafolio...

De 3º a 6º, un formato especialmente deseñado para o ámbito dixital educativo, que utiliza todo o potencial tecnolóxico e é compatible con calquera dispositivo.

Realizáronse edicións específicas de todos os contidos teóricos e prácticos do libro de texto para obter unha versión interactiva e dinámica que inclúe todo o contido curricular do nivel, xunto cunha gran diversidade de recursos multimedia, vídeos, gamificación...

100%

Avaliación •X erador de probas de avaliación e exercitación.

• Avaliación competencial.

9:45 AM

• Avaliación final.

• I nstrumentos de avaliación, autoavaliación e coavaliación.

• Instrumentos para avaliar a práctica docente.

UNIDADE

100%

3

Nome e apelidos:

Ciencias da Natureza 1.º

Data:

FICHA

iPad

• Ximnasio de competencias.

Inclusión e atención á diversidade

3

Que é un ser vivo?

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ.

1

¬®Opqs ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s »> 9:45 AM

*+å »® »t:;eHIñ:;eHI> *+chir45í89a<=s ÀÞ »µ

• Ferramenta de Inclusión online.

, ÀÞ *+chir:;eNOcPQeHI> *+a89ø *+qrsu:;Þ *+oBCc^_o>?r45r:;Þ .

• O esencial.

•A tención á diversidade: Fichas de reforzo multinivel e ampliación.

Os animais e os seus tipos iPad

2

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs »n89ø »r:;eNOc^_a89d45r89ø *+c^_o>?r45r:;eNOchit89ø.

© VvweHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s

»p:;eHIi45xvwÞ »v>?í67bBCo>?r89å ÃsÑÖa45p89ø 100%

4

*+a45r89a45ñ89å

»r:;éHIp45t45i67AbBCo@Al67bBCo>?r:;eHIt89å

As claves de OPERACIÓN MUNDO

Competencial Operación Mundo formula a adquisición paulatina e integradora das competencias. O seu desenvolvemento favorece no alumnado a capacidade de aprender a desenvolverse nas situacións da súa realidade cotiá.

»p89o@Al67bBCø

Situacións de aprendizaxe

Para que serve o que aprendo?

»t45i67b>?u45r89ó>?>

Operación Mundo, o novo proxecto de Anaya para Educación Primaria, propón unhas claves pedagóxicas que sitúan o alumnado no centro da aprendizaxe.

9:45 AM

Unha aprendizaxe para a vida.

Operación Mundo é un proxecto:

competencial, comprometido, interdisciplinario, inclusivo.

ÀeTUs~òt45r:;eJKl89å *+d:;Þ »m89a45®

58

*+a45n67fjki67b>?i89ø

Situacións enmarcadas nos ODS, que invitan o alumnado a levar a cabo unha reflexión final cunha proposta transformadora.

Actividades competenciais Actividades que preparan o alumnado para o día a día na súa toma de decisións.

Avaliacións competenciais

*+a45vDEÞ Comprometido

Inclusivo

O alumnado xoga un papel activo no proxecto, que vai máis alá do ámbito escolar. Implicarase en propostas que contribúan a transformar o seu ámbito familiar, social, cultural e natural en beneficio dun mundo máis sostible en todos os ámbitos.

Un proxecto que nace comprometido co principio de educación inclusiva e a creación de mellores condicións de aprendizaxe para todo o alumnado. Para iso, ofrece recursos para un ensino personalizado, estruturas flexibles e mecanismos de reforzo.

Obxectivos de Desenvolvemento Sostible Achegarase a planos como a diversidade cultural, a cultura da paz, a adopción de estilos de vida sostible, a igualdade...

Obxectivo en acción No contexto das situacións de aprendizaxe expostas lánzanse propostas que invitan o alumnado a participar nun plan transformador.

Interdisciplinario Un modelo orientado á acción no que se integran diferentes áreas de coñecemento e se potencian habilidades, destrezas e actitudes persoais e colaboradoras, dando como resultado unha aprendizaxe contextualizada.

Proxectos interdisciplinarios

Plan Lingüístico

Comparamo s a escola de antes e de agora.

ous as da esc ola cam paíñ a s xog os do rec reo ren do as letr as: vog ais; l, m, p, s ñez o a miñ a ling ua: rtig o det erm inad o

iPad

4

O esencial O proxecto identifica as aprendizaxes esenciais que permitirán adquirir o perfil de saída previsto, axudando ao profesorado a adaptar o ritmo e a profundidade, facendo uso das metodoloxías activas máis adecuadas en cada caso.

Ofrece opcións múltiples de presentación da información como vídeos subtitulados, audios, resumos, esquemas, actividades interactivas... que facilitan a personalización.

Operación Mundo propón proxectos interdisciplinarios, unha experiencia de aprendizaxe integradora na que o alumnado levará a cabo unha investigación e elaborará un produto final cun obxectivo transformador.

Baseado en metodoloxías activas e cun novo proxecto dixital:

Pautas DUA Baseado no documento Pautas sobre o Deseño Universal para a Aprendizaxe.

Recursos para a inclusión

Un elemento clave para a inclusión e o éxito escolar, cun enfoque integrador e flexible. Responde aos perfís competenciais de saída do alumnado para esta etapa.

*+g`aa45n<=sÑÖø

Programación, proposta didáctica e documentación do proxecto

© IVWn45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s

Un plan transversal cuxos obxectivos son: · Mellorar a expresión oral e escrita do alumnado. · Estimular o interese e o hábito pola lectura.

Metodoloxías activas Operación Mundo propón un conxunto de métodos, técnicas e estratexias que fomentan o traballo en equipo e incentivan o espírito crítico.

Unha forma de traballar que prepara o alumnado para situacións da vida real.

• As claves de Operación Mundo.

Aprendizaxe cooperativa Técnicas e estruturas cooperativas secuenciadas e progresivas.

Desenvolvemento do pensamento As estratexias de pensamento fomentan a competencia de aprender a aprender, contribúen a que o alumnado tome conciencia dos seus procesos mentais e a que actúe de forma reflexiva e crítica.

• Proposta didáctica.

Educación emocional Habilidades que contribúen a que o alumnado identifique e recoñeza as emocións, regulándoas e xestionándoas.

• Programacións.

TIC O seu uso intégrase como recurso para obter información, seleccionala e utilizala de acordo cunha finalidade concreta. Favorece o desenvolvemento de competencias de planificación, xestión e elaboración de traballos; a comunicación e a colaboración en rede, e a competencia dixital.

Aprendizaxe lúdica A gamificación chega á aula a través de actividades e xogos.

Avaliación Incorpora estratexias que lle permiten ao alumnado participar na avaliación da súa aprendizaxe analizando que aprendeu e como aprendeu.

5

Aprend

emos a conviv no noso ir ámbito.

• Gús tam e a miñ a esc ola • Som os par te da esc ola • A miñ a fam ilia • E as nor mas ?

• Os nos os der eito s • Que ben

9

Recursos

Recursos relacionados coas claves do proxecto Coa información que o alumnado necesita manexar para poñer en práctica as claves e as metodoloxías activas de Operación Mundo.

• Infografías do Plan Lingüístico.

100%

Recursos dixitais ordenados tanto por unidades como polos seus propósitos educativos máis destacables

9:45 AM

Para aprender • Vídeos.

• Presentacións.

iPad

• Audios.

10

100%

Para estudar e exercitar 9:45 AM

• Resumos.

• Esquemas.

100%

iPad

• Actividades interactivas.

9:45 AM

Para xogar • Actividades lúdicas.

• Repasos trimestrais lúdicos.

•G ame room: Ultimate travellers.

100%

iPad

E para seguir xogando, contas con recursos lúdicos no material de aula.

9:45 AM

Para avaliar •A ctividades e probas interactivas con rastreabilidade, que facilitan o seguimento do progreso do alumnado por parte do profesorado.

iPad

•E apps recomendadas, que complementan o proxecto.

11

Inclusión e atención á diversidade

12

O esencial

Fichas de atención á diversidade

Recolle as aprendizaxes esenciais que permitirán adquirir o perfil de saída previsto, axudándolle ao profesorado a adaptar o ritmo e a profundidade, facendo uso das metodoloxías activas máis adecuadas en cada caso.

Permiten: • Encontrar materiais de apoio.

O esencial visual, fichas ou vídeos que sintetizan as aprendizaxes esenciais utilizando esquemas e debuxos.

• Prestar unha atención individualizada.

• Adaptar os contidos aos diferentes ritmos de aprendizaxe.

• Seleccionar e aplicar diversas estratexias metodolóxicas.

ea i iPad

9:45 AM

100%

U3

Aprendo as letras iPad

X Õ≈ Xx 1

Õxxyå

Õxxyø

ÕxVW¤

ÕxvwÞ

© R »® Rr

ÕxVWΔ

LvwÞ.

1

9:45 AM

1

»r45¤

»r89ø

6

»r45Δ

RvweHIp89a<=sÑÖå.

Lingua 1.º

»r:;Þ

2

3

»t45i45xxyo@Al89å

*+cPQeHIr:;eHIi45xxyå

XVWi89a45n89å

LvwÞ.

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

X X X

Õ≈ Õ≈ Õ≈

XVWΔ Xxyå XvwÞ Xxyø XVW¤

ÕxVWΔ Õxxyå ÕxvwÞ Õxxyø ÕxVW¤

Rxyo>?m45i45n89å 2

»p:;eHIΔ

Õxxyø

Δl45Δ

ÕxvwÞ

Õxxyå

*+ø

ÕxvwÞ

»m89ó>?>

»r89a45p89a45n45t:;Þ

*+o@A¬5m89ø

»p89a45p:;eJK¬

»p89a67l45m89å

»r:;7eNOqrsu:Rx;yeHoBIi4Cd:5xx;yeNøOå ÀÞ *+c^_o>?p45i89»år89o2*+3sÑÖcø ^»_ån89o>?m:;Þ *+c^_o>?r45r:;eNOchit89ø.

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

R R

»® »® »®

»m:;eTUsÑÖå »m89a<=sÑÖå

Δl89a45p89å Δl45u45p89å

»m:;eTUsÑÖå »m89a45p89å

RVWΔ Rxyå RvwÞ Rxyø RVW¤ »r45Δ »r89å »r:;Þ »r89ø »r45¤ 3

Upqn:;Þ ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å.

1

»r89å

»m:;eJKÕxxya45r89o>?p:;Þ

100%

Nome e apelidos:

RxyoBCd:;eNOå ÃsÇÉeNOgjku45n89d89ø ÃsÑÖoBCå *+ø »®.

©

ÃsÑÖoBCå *+c^_o>?m89ø ÀeHI>

ÃsÑÖoBCå *+c^_o>?m89ø ÃsÑÖa4 ÀeHI>5p89ø

©

»p45i45t89ø »p89a45t89ø

ÃsÑÖo>?p89å

8

»p89o>?m89ø »p89o@Al89ø

LvwÞ ÀÞ *+c^_o>?p45i89å.

© PVWí89ø Δl:;Þ ÀÞ Ãs~òu45m89å.

54 cincuenta e catro

cincuenta e cinco 55 61

Pautas DUA Os diferentes elementos do Proxecto Operación Mundo están concibidos tendo en conta os principios do Deseño Universal de Aprendizaxe (DUA).

iPad 9:45 AM 100%

13

Avaliación

Probas de avaliación predeseñadas Para avaliar coñecementos previos e o progreso no curso: • Unha avaliación inicial.

• Unha avaliación final.

Para cada unidade: • Unha avaliación.

• Unha avaliación competencial.

Para cada trimestre: • Unha proba competencial para avaliar o progreso na adquisición do perfil de saída.

iPad

9:45 AM

1 1

100%

Nome e apelidos: Data:

Ciencias da Natureza 1.º

AI

PVWi45n45t89å *+o23s *+c^_a89d45r89o23s *+a<=s~ò|: 1. VvweHIr45m:;eJKl67l89ø; 2. VvweHIr89d:;Þ; 3. AVWm89a45r:;eJKl89ø; 4. AVWzVWu67¬; 5. Lxya45r89a45n45xxyå.

1

2

3

4

5

2

DnoeJKb>?u45xxyå »u45n67h89å *+c^_a45r89å *+c^_o>?n45t:;eHIn45t89å ÀÞ *+o>?u45t45r89å »t45r45i<=s~òt:;Þ.

3

DnoeJKb>?u45xxyå: »u45> *+g`aa45t89ø

iPad

»u45n67h89å »p:;eHIr89å

9:45 AM

»u45n67h89å *+á45r67bBCo>?r:;Þ

6

100%

Nome e apelidos: Data:

Ciencias da Natureza 1.º

1

Escribe os nomes das partes do corpo que se sinalan.

2

Que sentido utilizamos máis cando lemos? Responde.

3

Colorea que hai que facer para ter boa saúde.

AF

6

Beber auga, facer cinco comidas diarias e tomar alimentos variados.

Durmir menos de 10 horas.

Saber como nos sentimos e expresalo.

Lavar os dentes antes de comer e as mans só despois de comer.

Utilizar proteccións cando facemos exercicio físico, utilizamos máquinas...

54

14

Cumprir as normas de seguridade das máquinas para evitar accidentes.

Xerador de probas escritas de avaliación e exercitación

iPad

9:45 AM

100%

Ferramenta coa que o profesorado poderá deseñar probas escritas de xeito flexible, seleccionando, en función dos seus obxectivos didácticos, as aprendizaxes que desexa avaliar ou exercitar (parte dunha unidade, unha unidade completa).

E ademais...

•F ondo de instrumentos de avaliación, autoavaliación e coavaliación. Cunha ampla base de rúbricas, dianas, e outros instrumentos deseñados por especialistas co fin de proporcionarlle ao profesorado un conxunto de ferramentas coas que levar a cabo a avaliación, a autoavaliación e a coavaliación.

• Instrumentos para avaliar a práctica docente.

15

Programación, proposta didáctica e documentación do proxecto

As claves de Operación Mundo • I nclúe unha ampla documentación sobre as claves e as metodoloxías activas desenvoltas no proxecto.

Proposta didáctica • Recompila a versión en pdf das propostas didácticas.

Programacións.

Coa versión en word e en pdf de: • Programación didáctica.

• Programación por unidades.

• Rexistros de avaliación.

iPad

9:45 AM

100%

5 Animais que viven con nós COMPETENCIAS ESPECÍFICAS DA ÁREA 2. Interpretar textos orais.

5. Recoñecer as características do medio natural.

SABERES BÁSICOS DO PRIMEIRO CICLO B. Comunicación.

1. Saberes básicos

Páxina inicial Situación de aprendizaxe: «Como o ves?», «O dato» e «Obxectivo en acción» (reflexionar sobre o que significa o benestar animal)

- Incidencia dos compoñentes (situacións, participantes ou intención) no acto comunicativo.

2. Interpretar textos orals

B. Comunicación

3. Producir textos orais.

2. Comunicación e interacción oral.

Escoito e falo Coidar os animais

- Interese por expresarse oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas.

Actividade intera Animación inicia Plan TIC TAC: Fic Avaliación inicial

Audio: «Adoptam Audio: Audio: «E Audio: «Dona Na

- Estratexias de escoita activa.

- Identificación dos elementos básicos da comunicación verbal.

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Recoñecer as características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.1., A.1.3. e A.1.4.

2. A vida no noso planeta: A.2.1.

9. Reflexionar sobre o uso da lingua.

D. Reflexión sobre a lingua e os seus usos

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Recoñecer as características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.1., A.1.3. e A.1.4.

2. A vida no noso planeta: A.2.1.

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Reconocer características del medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.1., A.1.2.,A.1.3. e A.1.4.

2. A vida no noso planeta: A.2.3. e A.2.4 B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

2. Proyectos de diseño y pensamiento computacional: B.2.4.

4. Interpretar textos escritos.

B. Comunicación

7. Interpretar textos escritos.

3. Comprensión lectora

Que é iso de estar vivo?

Diferenzas entre seres inertes e seres vivos Introdución ao estudo das funcións vitais

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

Aprendo as letras

- Metalinguaxe específica básica.

br, bl, pr, pl

Que seres vivos hai?

Tipos de seres vivos: animais, plantas, etc.

Cantos animais diferentes!

Principais grupos de animais

Coñezo a miña lingua Os aumentativos O nome A maiúscula

4. Produción escrita - Estratexias elementais, individuais e grupais de produción de textos.

Que sei?

Ten en conta

que viven con nós 5 Animais

15

• Expoñer a situación de aprendizaxe e facilitar o intercambio de opinións sobre a protección dos animais e a responsabilidade que deben adquirir as persoas á hora de ter unha mascota.

Hñóa45Δ *+qrsu:;Þ *+c^_o>?i89d89a45® *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s. C\]a45n89d89ø »t:;eHIm89o23s »u45n67h89å »m89a<=sÑÖc^_o>?t89å *+d:;eJKbDEeHIm89o23s ÃsÇÉeHI® »r:;eTUs~òp89o>?n<=sÑÖa67b@Al:;eTUs *+d89å Ãs~òú89å *+a67l45i45m:;eHIn45t89a89chii89ó>?> ÀÞ *+c^_o>?i89d89a89d89o23s.

• Traballar coa imaxe inicial para favorecer a aproximación ao Obxectivo de Desenvolvemento Sostible que se traballará na unidade.

Como o ves?

• Enumerar os contidos que se tratarán na unidade a través do fío e anunciar a tarefa final formulada no Obxectivo en acción.

Tes animais na casa?

Se é así, cóidalos? Unha mascota non é un regalo; é un ser vivo que precisa coidados e cariño.

• Animar o alumnado a expresarse en voz alta. Axudalos a transmitir as súas ideas con claridade.

O dato

9:45 AM

• Fomentar o respecto polas quendas de palabra e a necesidade de estar en silencio cando aos demais lles toca intervir.

Para esta unidade...

Obxectivo en acción EVWn45t:;eHIn89d:;eHIm89o23s *+ø *+qrsu:;Þ Ãs~òi89gjkn45i67fjki89c^_å «ΔbDEeHIn:;eTUs~òt89a45® *+a45n45i45m89a67¬» ÀÞ Δf`aa89cPQeHIm89o23s »u45n67h89å Δl45i<=s~òt89å *+d:;Þ *+a89c^_chii89ó>?n<=s »p89a45r89å Δl:;eHIvBCa45® *+å *+c^_a67bBCø.

Coidamos os animais que viven con nós.

• Coidar os animais

Sigue o fío!

• A vaca que dixo «mua» • O Día da Paz ea i • Aprendo as letras: br, bl, pr, pl • Coñezo a miña lingua: Os aumentati vos, o nome e a maiúscula

Aprendemos sobre os seres vivos e o seu coidado.

• Que é iso de estar vivo?

• Que seres vivos hai?

• Cantos animais diferentes !

• Así viven os animais • Que curiosas son as plantas!

• Así se coida un ser vivo

catro

cinco

5

Situación de aprendizaxe

ODS

Imaxe inicial

Como o ves?

O dato

Obxectivo en acción

Sigue o fío!

A situación de aprendizaxe expón a importancia dos coidados que precisan as mascotas.

Ter un animal na casa non é un xogo, senón unha responsabilidade.

Obxectivo 16. Paz, xustiza e institucións sólidas: Promover o benestar animal.

A fotografía representa o amor e a protección cara os animais. Nela pódese ver unha nena que sostén agarimosamente o seu can.

As dúas preguntas que se formulan van relacionadas coa recomendación que se lles fai seguidamente, responsabilizarse das mascotas.

Achega información sobre cales son os animais domésticos máis comúns: os cans e os gatos.

Preséntase o obxectivo da unidade (entender o que significa «benestar animal» e facer unha lista de accións para levar a cabo se teñen unha mascota), a través do que se pretende concienciar ao alumnado da importancia de coidar axeitadamente os animais.

A unidade está estruturada en apartados relacionados coas habilidades desenvoltas: Sabemos coidar os animais?, Que valores son importantes para convivir, Aprendo as letras e Coñezo a miña lingua.

34

iPad

• Valorar a maneira que cada neno e cada nena ten de expresar o que pensa.

Sabías que as mascotas máis comúns son os cans e os gatos?

4

16

• O título da unidade («Animais que viven con nós») fai referencia á importancia do coidado que se lles debe brindar ás mascotas.

35

CLAVE S AS

100%

30

Recursos dixitais

Actividade intera Actividade intera

Presentación. Ap Vídeo. Como ob Actividades inte

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

- Estratexias básicas de comprensión lectora.

Recursos

Presentación. Co Galería. Distingu Documento. Unh Actividades inte Fichas de reforz seres vivos?

PRO XEC TO DO

Vídeo: Ordenam Galería. Que sere Cancións para ad Presentacións. « Documento. Talle Actividades inte

Audio: «A vaca q Actividade intera

Da LOMLOE a Operación Mundo

17

Da LOMLOE a OPERACIÓN MUNDO

Perfil de saída da Educación Primaria O perfil de saída do alumnado ao termo do ensino básico identifica e define, en conexión cos retos do século xxi, as competencias clave que o alumnado debeu desenvolver ao finalizar a educación básica, e introduce orientacións sobre o nivel de desempeño esperado ao termo da Educación Primaria.

Quérese garantir que todo alumno ou alumna que supere con éxito o ensino básico e, polo tanto, alcance o perfil de saída saiba mobilizar as aprendizaxes adquiridas para responder aos principais desafíos aos que deberá facer fronte ao longo da súa vida: - D esenvolver unha actitude responsable a partir da toma de conciencia da degradación do medio ambiente baseada no coñecemento das causas que a provocan, agravan ou melloran, desde unha visión sistémica, tanto local como global.

- I dentificar os diferentes aspectos relacionados co consumo responsable, valorando as súas repercusións sobre o ben individual e o común, xulgando criticamente as necesidades e os excesos e exercendo un control social fronte á vulneración dos seus dereitos como consumidor.

- D esenvolver hábitos de vida saudable a partir da comprensión do funcionamento do organismo e a reflexión crítica sobre os factores internos e externos que inciden nela, asumindo a responsabilidade persoal na promoción da saúde pública.

- E xercitar a sensibilidade para detectar situacións de inequidade e exclusión desde a comprensión das súas causas complexas, para desenvolver sentimentos de empatía e compaixón.

- E ntender os conflitos como elementos connaturais á vida en sociedade que deben resolverse de xeito pacífico.

- A nalizar de xeito crítico e aproveitar as oportunidades de todo tipo que ofrece a sociedade actual, en particular as da cultura dixital, avaliando os seus beneficios e riscos e facendo un uso ético e responsable que contribúa á mellora da calidade de vida persoal e colectiva.

- A ceptar a incerteza como unha oportunidade para articular respostas máis creativas, aprendendo a manexar a ansiedade que pode levar aparellada.

- C ooperar e convivir en sociedades abertas e cambiantes, valorando a diversidade persoal e cultural como fonte de riqueza e interesándose por outras linguas e culturas.

- S entirse parte dun proxecto colectivo, tanto no ámbito local coma no global, desenvolvendo empatía e xenerosidade.

- D esenvolver as habilidades que lle permitan seguir aprendendo ao longo da vida, desde a confianza no coñecemento como motor do desenvolvemento e a valoración crítica dos riscos e os beneficios deste último.

As competencias clave que se deben adquirir son as seguintes: a) competencia en comunicación lingüística b) competencia plurilingüe c) competencia matemática e competencia en ciencia e tecnoloxía d) competencia dixital e) competencia persoal, social e de aprender a aprender f) competencia cidadá g) competencia emprendedora h) competencia en conciencia e expresión culturais

18

En canto á dimensión aplicada das competencias clave, definiuse para cada unha delas un conxunto de descritores operativos. Estes descritores operativos das competencias clave constitúen o marco referencial a partir do cal se concretan as competencias específicas de cada área, ámbito ou materia. Esta vinculación entre descritores operativos e competencias específicas propicia que da avaliación destas últimas poida colixir se o grao de adquisición das competencias clave definidas no perfil de saída e, polo tanto, a consecución das competencias e obxectivos previstos para a etapa. Estes descritores operativos son os seguintes:

Competencia en comunicación lingüística (CCL) CCL1. Expresa feitos, conceptos, pensamentos, opinións ou sentimentos de forma oral, escrita ou signada, con claridade e adecuación a diferentes contextos cotiáns do seu ámbito persoal, social e educativo, e participa en interaccións comunicativas con actitude cooperativa e respectuosa, tanto para intercambiar información e crear coñecemento coma para construír vínculos persoais.

mentas e instrumentos adecuados, considerando preguntas e realizando experimentos sinxelos de forma guiada.

STEM3. Realiza de forma guiada proxectos, deseñando, fabricando e avaliando diferentes prototipos ou modelos, adaptándose ante a incerteza, para xerar cooperativamente un produto creativo cun obxectivo concreto, procurando a participación de todo o grupo e resolvendo pacificamente os conflitos que poidan xurdir.

STEM4. Interpreta e transmite os elementos máis relevantes dalgúns métodos e resultados científicos, matemáticos e tecnolóxicos de forma clara e veraz, utilizando a terminoloxía científica apropiada, en diferentes formatos (debuxos, diagramas, gráficos, símbolos...) e aproveitando de forma crítica, ética e responsable a cultura dixital para compartir e construír novos coñecementos.

STEM5. Participa en accións fundamentadas cientificamente para preservar a saúde e o medio ambiente, aplicando principios de ética e seguridade practicando o consumo responsable.

Competencia dixital (CD)

CCL2. Comprende, interpreta e valora textos orais, signados, escritos ou multimodais sinxelos dos ámbitos persoal, social e educativo, con acompañamento puntual, para participar activamente en contextos cotiáns e para construír coñecemento.

CD1. Realiza buscas guiadas en internet e fai uso de estratexias sinxelas para o tratamento dixital da información (palabras clave, selección de información relevante, organización de datos...) cunha actitude crítica sobre os contidos obtidos.

CCL3. Localiza, selecciona e contrasta, co debido acompañamento, información sinxela procedente de dúas ou máis fontes, avaliando a súa fiabilidade e utilidade en función dos obxectivos de lectura, e intégraa e transfórmaa en coñecemento para comunicala adoptando un punto de vista creativo e persoal á par que respectuoso coa propiedade intelectual.

CD2. Crea, integra e reelabora contidos dixitais en distintos formatos (texto, táboa, imaxe, audio, vídeo, programa informático...) mediante o uso de diferentes ferramentas dixitais para expresar ideas, sentimentos e coñecementos, respectando a propiedade intelectual e os dereitos de autor dos contidos que reutiliza.

CCL4. Le obras diversas adecuadas ao seu desenvolvemento, seleccionando aquelas que mellor se axustan aos seus gustos e intereses; recoñece o patrimonio literario como fonte de gozo e aprendizaxe individual e colectiva; e mobiliza a súa experiencia persoal e lectora para construír e compartir a súa interpretación das obras e para crear textos de intención literaria a partir de modelos sinxelos.

CCL5. Pon as súas prácticas comunicativas ao servizo da convivencia democrática, a xestión dialogada dos conflitos e a igualdade de dereitos de todas as persoas, detectando os usos discriminatorios da lingua así como os abusos de poder a través da mesma, para favorecer un uso non só eficaz senón tamén ético da linguaxe.

Competencia plurilingüe (CP) CP1. Usa, polo menos, unha lingua, ademais da lingua ou linguas familiares, para responder a necesidades comunicativas sinxelas e predicibles, de xeito adecuado tanto ao seu desenvolvemento e intereses coma a situacións e contextos cotiáns dos ámbitos persoal, social e educativo.

CP2. A partir das súas experiencias, recoñece a diversidade de perfís lingüísticos e experimenta estratexias que, de xeito guiado, lle permiten realizar transferencias sinxelas entre distintas linguas para comunicarse en contextos cotiáns e ampliar o seu repertorio lingüístico individual.

CP3. Coñece e respecta a diversidade lingüística e cultural presente no seu ámbito, recoñecendo e comprendendo o seu valor como factor de diálogo, para mellorar a convivencia.

Competencia matemática e competencia en ciencia, tecnoloxía e enxeñería (STEM) STEM1. Utiliza, de xeito guiado, algúns métodos indutivos, dedutivos e lóxicos propios do razoamento matemático en situacións coñecidas, e selecciona e emprega algunhas estratexias para resolver problemas reflexionando sobre as solucións obtidas.

STEM2. Utiliza o pensamento científico para entender e explicar algúns dos fenómenos que acontecen ao seu arredor, confiando no coñecemento como motor de desenvolvemento, utilizando ferra-

CD3. Participa en actividades e/ou proxectos escolares mediante o uso de ferramentas ou plataformas virtuais que lle permitan construír novo coñecemento, comunicarse, traballar colaboradoramente, compartir datos e contidos en ámbitos dixitais restrinxidos e supervisados de xeito seguro, cunha actitude aberta e responsable ante o seu uso.

CD4. Coñece os riscos e adopta, coa orientación do docente, medidas preventivas ao usar as tecnoloxías dixitais para protexer os dispositivos, os datos persoais, a saúde e o medio ambiente, e iníciase na adopción de hábitos de uso crítico, seguro, saudable e sostible destas.

CD5. Iníciase no desenvolvemento de solucións dixitais sinxelas e sostibles (reutilización de materiais tecnolóxicos, programación informática por bloques, robótica educativa...) para resolver problemas concretos ou retos propostos de xeito creativo, solicitando axuda en caso necesario.

Competencia persoal, social e de aprender a aprender (CPSAA) CPSAA1. É consciente das propias emocións, ideas e comportamentos persoais e emprega estratexias para xestionalas en situacións de tensión ou conflito, adaptándose aos cambios e harmonizándoos para alcanzar os seus propios obxectivos.

CPSAA2. Coñece os riscos máis relevantes para a saúde e comeza a adoptar hábitos saudables para o seu benestar físico e mental.

CPSAA3. Recoñece e respecta as emocións e as experiencias dos demais, participa activamente no traballo en grupo, asume as responsabilidades individuais asignadas e emprega estratexias cooperativas dirixidas á consecución de obxectivos compartidos.

CPSAA4. Recoñece o valor do esforzo e a dedicación persoal para a mellora da súa aprendizaxe e adopta posturas críticas cando se producen procesos de reflexión guiados.

CPSAA5. Planea obxectivos a curto prazo, utiliza estratexias de aprendizaxe autorregulada e participa en procesos de auto e coavaliación, recoñecendo as súas limitacións e sabendo buscar axuda no proceso de construción do coñecemento.

19

Competencia cidadá (CC) CC1. Entende os feitos históricos e sociais máis relevantes relativos á súa propia identidade e cultura, reflexiona sobre as normas de convivencia, e aplícaas de xeito construtivo, dialogante e inclusivo en calquera contexto.

CC2. Participa en actividades comunitarias, a toma de decisións e a resolución dos conflitos de forma dialogada e respectuosa cos procedementos democráticos no marco da Unión Europea e a Constitución española, os dereitos humanos e da infancia, o valor da diversidade e o logro da igualdade de xénero, a cohesión social e os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible.

micos e financeiros básicos, aplicando estes a situacións e problemas da vida cotiá, para detectar aqueles recursos que poidan levar as ideas orixinais e valiosas á acción.

CE3. Crea ideas e solucións orixinais, planifica tarefas, coopera con outros e en equipo, valorando o proceso realizado e o resultado obtido, para levar a cabo unha iniciativa emprendedora, considerando a experiencia como unha oportunidade para aprender.

Competencia en conciencia e expresión culturais (CCEC)

CC3. Reflexiona e dialoga sobre valores e problemas éticos de actualidade, comprendendo a necesidade de respectar diferentes culturas e crenzas, coidar a contorna, rexeitar prexuízos e estereotipos, e opoñerse a calquera forma de discriminación e violencia.

CCEC1. Recoñece e respecta os aspectos fundamentais do patrimonio cultural e artístico de calquera época, comprendendo as diferenzas culturais e a necesidade de respectalas, nun ámbito intercultural.

CC4. Comprende as relacións sistémicas entre as accións humanas e o ámbito e iníciase na adopción de hábitos de vida sostibles, para contribuír á conservación da biodiversidade desde unha perspectiva tanto local como global.

CCEC2. Recoñece e interésase polas especificidades e intencionalidades das manifestacións artísticas e culturais máis destacadas do patrimonio, a través das súas linguaxes e elementos técnicos, en diversos medios e soportes, nun contexto en continua transformación.

Competencia emprendedora (CE) CE1. Recoñece necesidades e retos a afrontar e elabora ideas orixinais, utilizando destrezas creativas e tomando conciencia das consecuencias e efectos que as ideas puidesen xerar na contorna, para propoñer solucións valiosas que respondan ás necesidades detectadas.

CE2. Identifica fortalezas e debilidades propias utilizando estratexias de autocoñecemento; iníciase no coñecemento de elementos econó-

20

CCEC3. Enriquece e constrúe a súa identidade, interactuando coa contorna e a sociedade, a través da expresión cultural e artística creativa, integrando o seu propio corpo e desenvolvendo as súas capacidades afectivas, con actitude aberta e inclusiva cos demais.

CCEC4. Utiliza con creatividade distintas representacións e expresións artísticas, a través do uso de técnicas plásticas, visuais, audiovisuais, sonoras e corporais para a creación de propostas artísticas e culturais, de forma colaboradora.

As claves do Proxecto Operación Mundo reforzan significativamente os descritores operativos do perfil de saída do alumnado de Educación Primaria ante as competencias clave. No seguinte cadro podemos ver a contribución das claves de Operación Mundo para a consecución do perfil de saída:

PERFIL DE SAÍDA E CLAVES PEDAGÓXICAS DE OPERACIÓN MUNDO CLAVES PEDAGÓXICAS

PERFIL DE SAÍDA DO ALUMNADO – EDUCACIÓN PRIMARIA DESCRITORES OPERATIVOS CCL

CP

1

2

3

4

5

Situacións de aprendizaxe comprometidas cos ODS

*

*

*

*

*

Plan Lingüístico

*

*

*

*

*

*

Aprendizaxe cooperativa

*

*

*

Desenvolvemento do pensamento

*

*

Aprendizaxe lúdica: gamificación

*

*

*

*

Clase invertida

1

2

*

STEM 3

* *

Dixital

*

*

*

*

*

Inclusión

*

*

*

*

*

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

1

2

3

1

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Avaliación competencial

*

*

*

*

Proxectos interdisciplinarios

*

*

*

*

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

CCEC

4

* *

CE

3

*

Emprendemento

CC

2

*

Educación emocional

CPSAA

1

*

*

CD

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

3

4

*

*

*

*

*

*

* *

* *

*

*

* *

* *

2

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Competencias clave: CCL, competencia en comunicación lingüística. CP, competencia plurilingüe. STEM, competencia matemática e competencia en ciencia e tecnoloxía. CD, competencia dixital. CPSAA, competencia persoal, social e de aprender a aprender. CC, competencia cidadá. CE, competencia emprendedora. CCEC, competencia en conciencia e expresión culturais.

21

Gamificación en Operación Mundo ACTIVIDADES LÚDICAS E CULTURAIS NAS 12UNIDADES U5

O Día da Paz A Paz é un valor para a boa

1

P O R TA F O L I O

Enredo coa cultura

convivencia.

curiosas son Que Q ue apre ndín?

Pódense coidar igual todas as

*+d89ø »vDEeHIn45t89ø

Fxya45Δ »u45> *+a45v>?i89ó>?> *+d:;Þ »p89a45p:;eJK¬ *+c^_oBCå »p89a67l89a67b>?r89å PµµA© Z ÀÞ ÀeHIn45v>?í89a67l67l89ø *+å »u 45> *+c^_o>?m45p89a45ñ:;eHIi45r89ø *+o>?¤ *+c^_o>?m45p89a45ñ:;eHIi45r 89å.

Necesito axuda

Ãs

No sei facelo

28 vinte e oito

Fxya45Δ »u45> »t:;eTUs~òt89ø ÀÞ »p89o>?> »t:;eHIr45r89å.

Δffg»u45> »p45i4Δf5ñ`a:;øeHIi45r89ø

A »t45ú89å »p67l89a45n45t89å »n89a89cPQeHIr89¥ *+d45u45n67h89å...

2

»t89å »r89å 3

Pxya45r89å »v>?i45v>?i45® ÀÞ »m:;eNOd45r89a45® »n:;eNOcPQeTUs~òi45t89å...

*+a45r67b>?u<=s~òt89o23s

Ftul89o>?r:;eTUs FVWr89Ptu o>?i45l8t9a4ø5n45t89a<=s »m:;eNOd45i89a45n89a<=s. Δh:;eHIr67bBCa<=s Vxya45r45i89o23s »t89a67l89o23s 4 EäãsÑÖchir4*+d5i6457bDEÞ u45r89o2*+3s.ø *+qrsu:;Þ »n:;eNOcPQeTUs~òi45t89å »u45n67h89å »p67l89a45n45t89å »p89a45r89å »v>?i45v>?i45®.

5

1

Δfjk®

Aäãs »p67l89a45n45t89a<=s »t:;eHIñ:;eHI> »r89a45í45z, o@Al67l989åa<=s.»p:;eNOd45r89å »t89a67l89ø ÀÞ»u4Δf5n`a67h8 »u45> ÀeTUsÑÖc^_a45r89a45vDEeJKl67l89ø 2E »Axmyd4895o>i45?iv4>?i5t8945a<ñ=8s9å »t:;ÀÞeHIñ:;*+deHI:>;eJKb>?u4 , *+a5x89xd:yå:;eHIm89a45i<=s, eTUs, Δfjk»rvDEe89o>H?iIr454t859t:;o23seJKb>?r8ÀÞ9a8Ã9sÇd8É9eHøIm:;eHIn45t:;eTUs. Δffgl89–o>?r:;Upq> *+qrsu:;Þ »vBCoBCå.

– Upq> »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+qrsu:;Þ »n89 a89d89å.

– Upq> »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+qrsu:;Þ »vBCoBCå.

9å.

23 Rvwe PVWJi4Kl5n894a85t899chåii89o>*+?n8a<=s~ò|: RxyPtua45í4l859za45n45t89a<=s *+gjkr89a45n89d:;eTUs. TxyTxa67ly89a67lø 89ø *+a45n89cdeh89ø ÀÞ Fxyo@*+Ald647l58u9a<45r=s89ø.

ÀeHI¤ *+c^_o>?i89d89ø *+qrsu:;Þ ÃsÑÖo>?> *+d89ø *+c^_o>?® *+d89å Pxya45z.

2

Sei facelo

1 EVWxVWp67l45i89c^_å ÀeHI> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ *+d45i67f| }eHIr:;eHIn89chii89a45>:

Qbcu:;Þ »vDEeHIñ89å *+ø »vDEeHIn45t89ø Δfjku45n89g`aó>?> *+qrsu:;Þ Δl67l:;Þ *+qrsu:;eHIr89ø »p45r:;eNOgjku45n45t89a45® *+å *+c^_o>?® *+d89o23s *+d89a<=s

Aprende a coidar unha planta.

U5

Colorea así:

LvwÞ ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å.

1

LvwÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »vDEeHIr<=sÑÖo23s *+c^_a45m 67b>?i89a45n89d89ø *+ø *+d:;eJKb>?u45xxyø »p89o@Al89ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ.

*+å *+c^_o>?® *+d89o23s

as plantas!

plantas?

4

A »p67l89a45n45t89å »r:;eNOa89c^_chii89o>?n89å *+¥ »p45r45i45m89a45vDEeHIr89å ΔbBCo>?t89a45n89d89ø....

Toma nota!

Para coidar ben unha planta, hai que saber como é e como vive.

Δffg¬

Ptul89a45n45t89a<=s »p:;eNOqrsu:;eHIn89a<=s. *+á45r67bBCo>?r:;eTUs Δfjki45n89ø;eHIzÀÞxya<=s *+c^_o>?m45p Txy>a67l?>89ø ÀeTUsÑÖqrsu: Nñóo 67l:;eHIt89a45® *+ø *+á67l67b>?u45µ *+d:;Þ Δf`ao>?t89o23s *+d89å »u45n45i89d89a89d:;Þ *+qrsu:;Þ ÀeTΔb>?r8 Us~òt89¥9a45nÀeH8I9>d89ø.anayaeducacion.es.

vinte e cinco 25

vinte e nove 29

24 vinte e catro

1 Bpqu<=sÑÖc^_å *+o23s »n89o>?m:;eTUs ÀÞ *+c^_ó>?p45i89a89o23s.

4 EäãsÑÖc^_o@Al67l:;Þ, *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å ÀÞ *+c^_o>?p45i89å *+ø »t:;eHIxVWt89ø.

E

L

L A

H O R R E O

I

T V

I

N

X

I

L G A R O

S F

F A R O L

R V M

O L

I

L

Í

»u45> – *+c^_oBCa<=s – »n89å – »u45n67h89å – »n89ø

Rxyo>?Δ *+c^_o>?m:;Þ *+c^_a67f|}@

L O

2 C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ *+c^_o>?> ÀeTUs~òt89a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s:

*+gjku45i45n89d89a<=s

Glmo>?n45zxya67l89ø

ÀÞ ÀÞ »t89o>?m89a45> zVWu45m:;Þ *+d:;Þ

Glma45i89å

»t89o>?r45r89a89d89å ÀÞ ΔbDEeJKbDEÞ *+c^_a67f|}eHIt:;eHIr45í89å

Ãs~òú89a<=s *+a45m45i89g`aa<=s

Nñóa89d89a67¬.

1 EVW> *+qrsu:;Þ Δl45u89g`aa45® *+d89ø *+c^_o@Al:;eHIxVWi89ø Àe TUs~òt89á45>? EäãsÑÖchir45i67bDEÞ.

3 Qbcu:;Þ »p89a45r45t:;eTUs *+d89ø *+c^_o>?r45p89ø »r:;eHIp45r :;eTUsÇÉeHIn45t89a45> *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s? XxyoBCg`aå *+å ÀeTUs~òt89å *+a89d4

5i45v>?i45ñ89å »t89a45> »v>?i<=s~òu89a67¬ ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

»p45i45r89a89gjkü45i<=s~òt89a<=s 5 SnoeHIp89a45r89å *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s ÀeHI> Ãs~òí67l89a67bBCa<=s.

ÃsÑÖo>?> .

3 Opqr89d:;eHIn89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45í67bDEeNOå.

Δl:;eHIvBCå – Míìi89gjku:;eJK¬ – »m89á<=sÑÖc^_a45r89å – *+å – *+a45zVWu67¬.

Pxya67l89a67b>?r89a<=s ÀeHIn89cPQeHIr89a89d89ø »m89a45r45m:;eJKl89ø »p89o@AbBCø »m89a45®

1

Spqí67l89a67bBCa<=s

2 DnoeJKb>?u45xxyå *+ø *+qrsu:;Þ *+cdeh:;Þ *+gjku<=s~òt89å Δf` aa89cPQeHI® ÀeHI> Δf`aa45m45i67l45i89å.

132 cento trinta e dúas

cento trinta e tres 133

T R I M E S T R E

B 0 T

R E PA S O

R E PA S O

REPASOS TRIMESTRAIS LÚDICOS

»n89a45r45i45z

*+c^_o>?r89a45zxyó>?>

»m89a45n8

*+o@Δl67l89ø

4 Axyqrsu45| »n89o>?> Δf`aa67l45t89å »n45i45> »u45> ÃsÇÉeHIn 45t45i89d89ø! DnoeJKb>?u45xxyå *+ø *+qrsu:;Þ Δf`aa67l45t89å.

5 Atul45Δ, Etul45Δ *+o>?¤ IäãsÑÖå, *+qrsu:;eHI> *+cdeh:;eNOg` aå *+¥ ÃsÑÖo@Al45u89chii89ó>?>? IVWn89d45i89c^_å.

134 cento trinta e catro cento trinta e cinco 135

22

T R I M E S T R E

1

100% iPad

9:45 AM

GAME ROOM: ULTIMATE TRAVELLERS

XOGOS NO MATERIAL DE AULA

Dados para contar historias

Monicreques de dedo Libro de espellos Xogo: Pensa, debuxa, actúa...

Que son o norte, o sur, o leste e o oeste? a) Puntos cardinais b) Estacións do ano c) Fases da Lúa a) Puntos cardinales

SAÍD

A

Subir (unha escaleira)

Enriba

Pensa, debuxa, actúa

O SISTEMA SOLAR

© Grupo Anaya, S.A.

App do corpo humano

ME TA

Pe ns a, de bu xa , ac tú a.. .

23

Inclusión en Operación Mundo O Deseño Universal para a Aprendizaxe (DUA) é un conxunto de principios para desenvolver o currículo que proporcionen a todos os estudantes igualdade de oportunidades para aprender. Estes principios son os seguintes:

Proporcione múltiples formas de

Proporcione múltiples formas de

Proporcione múltiples formas de

MOTIVACIÓN E COMPROMISO

REPRESENTACIÓN

ACCIÓN E EXPRESIÓN

Redes afectivas O «POR QUE» da aprendizaxe

Redes de recoñecemento O «QUE» da aprendizaxe

Redes estratéxicas O «COMO» da aprendizaxe

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

7.1 Optimice as eleccións individuais e a autonomía.

1.1 Ofreza formas de personalizar a visualización da información.

4.1 Varíe os métodos de resposta, navegación e interacción.

7.2 Optimice a relevancia, o valor e a autenticidade.

1.2 Ofreza alternativas para a información auditiva.

4.2 Optimice o acceso a ferramenta e tecnoloxías de asistencia.

7.3 Minimice as ameazas e as distraccións.

1.3 Ofreza alternativas para a información visual.

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

8.1 Resalte a relevancia de metas e obxectivos.

2.1 Aclare vocabulario e símbolos.

5.1 Use múltiples medios para a comunicación.

Acceso

captar o interese

Construción

manter o esforzo e a persistencia

8.2 Varíe as demandas e os recursos para optimizar os desafíos.

8.3 Promova a colaboración e a comunicación.

8.4 Aumente a retroalimentación orientada á mestría.

a acción física

a linguaxe e os símbolos

a expresión e a comunicación

2.2 Aclare sintaxe e estrutura.

2.3 Apoie a descodificación de textos, notacións matemáticas e símbolos.

2.4 Promova a comprensión entre diferentes linguas.

5.2 Use múltiples ferramentas para a construción e a composición.

5.3 Desenvolva fluidez con niveis de apoio graduados para a práctica e o desempeño.

2.5 Ilustre a través de múltiples medios.

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

9.1 Promova expectativas e crenzas que optimicen a motivación.

3.1 Active ou proporcione coñecementos previos.

6.1 Guíe o establecemento de metas apropiadas.

9.2 Facilite habilidades e estratégias para enfrontar desafíos.

3.2 Destaque patróns, características fundamentais, ideas principais e relacións entre elas.

6.2 Apoie a planificación e o desenvolvemento de estratexias..

a autorregulación

Internalización

a percepción

9.3 Desenvolva a autoavaliación e a reflexión.

a comprensión

a función executiva

3.3 Guíe o procesamento, visualización e manipulación da información.

3.4 Maximice a transferencia e a xeneralización da información.

6.3 Facilite a xestión de información e recursos.

6.4 Mellore a capacidade para monitorear o progreso.

Meta

APÉNDICES EXPERTOS Decididos e motivados

Enxeñosos e coñecedores

Estratéxicos e dirixidos á Meta CAST 2018 (Center for Applied Special Technology)

24

Pautas DUA en Operación Mundo Os diferentes elementos do Proxecto Operación Mundo están concibidos tendo en conta os principios do Deseño Universal de Aprendizaxe (DUA). Na seguinte táboa móstrase a relación entre os principios ou pautas DUA e os elementos do proxecto: OPERACIÓN MUNDO

Pautas DUA que se aplican no proxecto MATERIAL IMPRESO

ÁMBITO DIXITAL

Situación de aprendizaxe ODS

Imaxe e contexto

Como o ves?

O dato

•A relación directa cos ODS (retos do século xxi) e coa vida cotiá do alumnado optimiza a relevancia, o valor e a autenticidade (7.2).

•A representación alternativa ao texto facilita a comprensión e a conexión persoal co contexto da Situación de aprendizaxe (2.5).

•A s preguntas vinculan a Situación de aprendizaxe coas experiencias e os coñecementos previos do alumnado (3.1).

•F omenta a autonomía propoñendo un produto final aberto á contextualización no centro e á elección do alumnado (7.1) variando os niveis de esixencia (8.2).

•F acilita a xeneralización e a transferencia das aprendizaxes esenciais (3.4).

•F omenta a comunidade e a colaboración para a realización e difusión colectiva do produto final (8.3).

Sigue o fío!

• Que sei? Propón actividades interactivas rastreables para a detección de ideas previas na apertura da UD (3.1).

• Achega información obxectiva e contrastable sobre a importancia do obxectivo en acción (8.1).

•E stimula a reflexión colectiva a través dunha estratexia de pensamento útil para afrontar os problemas cotiáns (9.2).

Obxectivo en acción

•D álles acceso a información actualizada sobre os ODS ao profesorado e ao alumnado utilizando múltiples medios de comunicación (5.1).

•G uía de forma ordenada a consecución do obxectivo en acción (6.1) modelando e visibilizando o proceso (6.2) cun organizador gráfico (6.3).

•U tiliza pílulas audiovisuais que presentan as situacións de aprendizaxe estimulando expectativas e crenzas que aumentan a motivación (9.1) na apertura da UD. •P resenta en cada UD información adicional de fontes preseleccionadas en distintos formatos que proporcionan alternativas á información auditiva (1.2) e visual (1.3) como representacións alternativas ao texto (2.5): cancións, audios ou vídeos subtitulados, locucións da información textual, organizadores gráficos, visual thinking etc. utilizables ademais Para dinamizar a participación.

•P ermite reconstruír o proceso de aprendizaxe de forma interactiva co apoio do organizador gráfico que representa o progreso cara ao obxectivo en acción (3.3).

25

Pautas DUA en Operación Mundo Secuencia didáctica Sigue o fío!

• Aprendizaxes esenciais

• I dentifica o vocabulario básico (cor, iconas, tipografía) de cada unidade (2.1).

• Proporciona exemplos de boa execución e avisos que focalizan a atención (3.2) minimizando a inseguridade e as distraccións (7.3).

•O frece variedade de material manipulativo para adquirir as aprendizaxes esenciais con múltiples medios (2.5) e ferramentas (5.2).

• Actividades de aplicación

• Proporciona definicións claras e ben estruturadas dos conceptos (2.2) e preséntaos con diversos tipos de organizadores gráficos que representan as ideas clave e as súas relacións (3.2), de xeito progresivo entre os niveis da etapa (3.3).

• I ncorpora accións de práctica e revisión sistemáticas que favorecen a xeneralización das aprendizaxes (3.4).

• Actividades competenciais

• I ncorpora actividades que permiten respostas persoais abertas que fomentan a participación, a experimentación, a resolución de problemas e a creatividade (7.2).

•P roporciona modelos e apoios por medio de estratexias e chaves de pensamento que facilitan o procesamento da información e a súa transformación en coñecemento útil (3.3).

•F omenta a interacción e a tutorización entre iguais a través de técnicas de aprendizaxe cooperativa (8.3).

•S elecciona O esencial de cada UD (3.2) e proporciona Para estudar: esquemas ou resumos (3.3) interactivos imprimibles dos saberes básicos de cada UD que permiten a personalización na presentación de información (1.1).

•C omplementa o texto escrito a través de múltiples medios como apoio Para expoñer os saberes básicos con presentacións ou vídeos (2.5).

•O frece apoio Para exercitar os saberes básicos con actividades interactivas rastreables en cada UD, utilizando ferramentas e tecnoloxías de apoio (4.2).

•P roporciona modelos e apoios do proceso e pautas de comprobación dos resultados (6.1.) apoiando a planificación e o desenvolvemento de estratexias (6.2) e facilitando a xestión da información e os recursos (6.3).

– Infografías Plan Lingüístico.

– Infografías TIC.

Recursos complementarios • Clase invertida

•P roporciona métodos alternativos para que o alumnado acceda á información e interaccione co contido (4.1).

• Repaso trimestral (lúdico)

•U tiliza múltiples medios de comunicación como • Utiliza múltiples ferramentas para a medios alternativos de expresar o aprendido (5.1). construción e a composición (5.2).

• Gamificación • Atención á diversidade

26

•D efine competencias con niveis de apoio graduados para a práctica e a execución (5.3) variando os niveis de esixencia (8.2) con actividades de reforzo, ampliación e multinivel en cada unidades.

•P roporciona alternativas para a resposta e a navegación (4.1) por medio de vídeos e variadas ferramentas tecnolóxicas (4.2) complementando o texto escrito a través de múltiples medios (2.5).

OPERACIÓN MUNDO

Pautas DUA que se aplican no proxecto MATERIAL IMPRESO

ÁMBITO DIXITAL

Avaliación Que aprendín?

• Actividades de avaliación

•E stimula a autoavaliación e a coavaliación proporcionando variedade de Instrumentos e actividades de avaliación (9.3).

•E stimula a autoavaliación e a coavaliación (9.3) con actividades interactivas non rastreables con ferramentas e tecnoloxías de apoio (4.2).

•A umenta a capacidade de facer un seguimento dos avances (6.4): – Instrumentos e actividades interactivas rastreables de heteroevaluación.

– Xerador de probas de avaliación e exercitación por niveis de desempeño (básico/avanzado) nos distintos momentos da programación anual (inicial, durante o desenvolvemento, final) (5.3).

– Avaliación competencial.

– Ximnasio de competencias: táboas e solucións.

• Resposta ao obxectivo en acción

•M aximiza a transferencia das aprendizaxes a novos contextos e situacións (3.4).

Como aprendín?

•E stimular o logro e a mellora por medio de estratexias de autorregulación que permiten afrontar os desafíos con información relevante sobre fortalezas persoais e patróns de erro (9.2).

•P ortafolio dixital imprimible que permite a personalización na presentación de información (1.1) en cada UD aumentando a capacidade do alumnado para realizar un seguimento continuo dos seus avances (6.4) a través da autoavaliación e a reflexión (9.3) e a utilización da retroacción orientando unha mellor execución (8.4).

Proxecto interdisciplinario • Pensa • Deseña • Constrúe • Presenta • Comproba

•M aximiza a transferencia das aprendizaxes a novos contextos e situacións (3.4).

• I ncorpora actividades que permiten respostas persoais abertas que fomentan a participación, a experimentación, a resolución de problemas e a creatividade (7.2).

•O frece indicacións e apoio para visualizar o proceso e os resultados previstos para a consecución do produto final do proxecto (6.1).

•F omenta a interacción e a tutorización entre iguais a través de técnicas de aprendizaxe cooperativa (8.3).

Proxecto interdisciplinario •E videncia a relevancia de metas e obxectivos relacionando os elementos curriculares vinculados coas aprendizaxes esenciais (competencias específicas e criterios de avaliación) e os saberes básicos de cada UD co perfil de saída das competencias clave da etapa na PD (8.1).

•F acilita a autoavaliación e a coavaliación proporcionando instrumentos de avaliación da práctica docente (9.3).

27

UNIDADES

5 Animais que viven con nós COMPETENCIAS ESPECÍFICAS DA ÁREA 2. I nterpretar textos orais.

5. Recoñecer as características do medio natural.

SABERES BÁSICOS DO PRIMEIRO CICLO B. Comunicación.

1. Saberes básicos - I ncidencia dos compoñentes (situacións, participantes ou intención) no acto comunicativo.

A. Cultura científica 1. A vida no noso planeta: A.2.1., A.2.2., A.2.3., A.2.4. e A.2.6.

2. I nterpretar textos orals

B. Comunicación

3. P roducir textos orais.

2. Comunicación e interacción oral.

- Interese por expresarse oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas.

- Estratexias de escoita activa.

- Identificación dos elementos básicos da comunicación verbal.

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Recoñecer as características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.1., A.1.3. e A.1.4.

2. A vida no noso planeta: A.2.1.

9. R eflexionar sobre o uso da lingua.

D. Reflexión sobre a lingua e os seus usos

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Recoñecer as características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.1., A.1.3. e A.1.4.

2. A vida no noso planeta: A.2.1.

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Reconocer características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.1., A.1.2.,A.1.3. e A.1.4.

2. A vida no noso planeta: A.2.3. e A.2.4 B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

2. Proyectos de diseño y pensamiento computacional: B.2.4.

4. I nterpretar textos escritos.

B. Comunicación

7. I nterpretar textos escritos.

3. Comprensión lectora

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

- Metalinguaxe específica básica.

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

- Estratexias básicas de comprensión lectora.

4. Produción escrita - Estratexias elementais, individuais e grupais de produción de textos.

30

Recursos dixitais

¿QUÉ QUEVAMOS IMOS APRENDER? A APRENDER? Páxina inicial Situación de aprendizaxe: «Como o ves?», «O dato» e «Obxectivo en acción» (reflexionar sobre o que significa o benestar animal) ODS 15. Vida de ecosistemas Escoito e falo Coidar os animais

Que é iso de estar vivo?

Diferenzas entre seres inertes e seres vivos Introdución ao estudo das funcións vitais Aprendo as letras br, bl, pr, pl

Inclusión e atención á diversidade

Avaliación

Aula

RECURSOS Actividade interactiva: Que sei Animación inicial. Queremos seres vivos!

Plan TIC TAC: Ficha 1 Avaliación inicial

Audio: «Adoptamos unha mascota» Audio: Audio: «Escoita» Audio: «Dona Natura»

Presentación. Como sei se isto está vivo?

Galería. Distingues seres vivos e seres inertes?

Documento. Unha planta é un ser vivo Actividades interactivas Fichas de reforzo multinivel (1, 2 e 3): Que son os seres vivos?

Actividade interactiva: As palabras con br, bl Actividade interactiva: As palabras con pr, pl

Material de Lingua transversal para toda a unidade: arxetas de T vocabulario O xogo das palabras Láminas de expresión oral Mural do abecedario

Material de Coñecemento do Medio transversal para toda a unidade: Tarxetas de información Kit de sementes

Que seres vivos hai?

Tipos de seres vivos: animais, plantas, etc.

Cantos animais diferentes!

Principais grupos de animais

Presentación. Aprendo a debuxar seres vivos Vídeo. Como observar seres vivos Actividades interactivas

Protagonistas STEAM: Dian Fossey

Vídeo: Ordenamos a gran variedade de animais Galería. Que seres vivos son animais?

Cancións para adiviñar grupos de animais Presentacións. «As aves» e «Os mamíferos» Documento. Taller de Ciencias. Ciencia con animais Actividades interactivas

Coñezo a miña lingua Os aumentativos O nome A maiúscula

31

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS DA ÁREA

SABERES BÁSICOS DO PRIMEIRO CICLO

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

3. Resolver problemas utilizando el pensamiento computacional.

5. Recoñecer as características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.3., A.1.4. e A.1.6.

2. A vida no noso planeta: A.2.1., A.2.2., A.2.3., A.2.4. e A.2.6.

9. R eflexionar sobre o uso da lingua.

D. Reflexión sobre a lingua e os seus usos

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

2. Proyectos de diseño y pensamiento computacional: B.2.3.

- Metalinguaxe específica básica.

- I dentificación das diferentes relacións e forma e significado entre as palabras.

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

5. Recoñecer as características do medio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.3., A.1.4. e A.1.6.

2. A vida no noso planeta: A.2.1., A.2.2., A.2.3., A.2.4. e A.2.6.

2. Utilizar o pensamento científico.

4. Actitudes de respeto del patrimonio natural.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.3., A.1.4. y A.1.6.

2. A vida no noso planeta: A.2.1., A.2.3., A.2.4. y A.2.6.

3. P roducir textos orais.

B. Comunicación

8. I nterpretar e crear textos literarios.

2. Comunicación e interacción oral.

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

- Interacción oral adecuada en situacións da aula.

- Comunicación de coñecementos.

C. Educación literaria - Creación de modelos literarios.

1. R espectar a diversidade lingüística.

A. A lingua e os seus falantes

7. P roducir textos escritos.

B. Comunicación

9. R eflexionar sobre o uso da lingua..

1. Utilizar dispositivos e recursos dixitais.

2. Utilizar o pensamento científico.

- Uso dunha linguaxe respectuosa coas diferenzas.

3. Comprensión lectora.

- Estratexias básicas de comprensión lectora.

-E stratexias elementais, individuais e grupais de produción de textos escritos.

A. Cultura científica 1. Iniciación á actividade científica: A.1.3., A.1.4. y A.1.6.

2. A vida no noso planeta: A.2.1., A.2.2., A.2.3., A.2.4. y A.2.6.

B. Tecnoloxía e dixitalización 1. Dixitalización do ámbito persoal de aprendizaxe: B.1.1.

2. Proyectos de diseño y pensamiento computacional: B.2.4.

32

Recursos dixitais

Inclusión e atención á diversidade

¿QUÉ QUEVAMOS IMOS APRENDER? A APRENDER? Así viven os animais Funcións vitais nos animais

Leo e escribo A vaca que dixo «mua»

Que curiosas son as plantas!

Características das plantas

Así se coida un ser vivo!

Hábitos de coidado e respecto dos seres vivos Necesidades básicas dos animais e plantas Enredo coa cultura

Avaliación

Aula

RECURSOS Presentación. Coñeces os animais?

Animación. Cóntocho nun momento. Os animais reaccionan aos cambios Vídeos sobre animais Actividades interactivas Fichas de reforzo multinivel (1, 2 e 3): A vida dos animais Ficha de ampliación (4): Actividades 3 e 4

Audio: «A vaca que dixo mua» Actividade interactiva: A fauna de Galicia

Galería. Que seres vivos son plantas?

Infografía. As plantas Audiovisuais (vídeos, animacións...) sobre plantas Actividades interactivas Fichas de reforzo multinivel (1, 2 e 3): As plantas Vídeo: Quero unha mascota Galería. Como viven os seres vivos Actividades interactivas

Audio: «O Día da Paz»

O Día da Paz

Portafolio Que aprendín?

Como aprendín?

G ame room Cóntocho nun momento O esencial O esencial visual Ficha de reforzo Ficha de ampliación Avaliación interactiva Avaliación competencial O esencial Avaliación interactiva, normal, competencial e avanzada

33

Recursos Recursos dixitais Q ue sei?

5

Animais que viven con nós

Hñóa45Δ *+qrsu:;Þ *+c^_o>?i89d89a45® *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s. C\]a45n89d89ø »t:;eHIm89o23s »u45n67h89å »m89a<=sÑÖc^_o>?t89å *+d:;eJKbDEeHIm89o23s ÃsÇÉeHI® »r:;eTUs~òp89o>?n<=sÑÖa67b@Al:;eTUs *+d89å Ãs~òú89å *+a67l45i45m:;eHIn45t89a89chii89ó>?> ÀÞ *+c^_o>?i89d89a89d89o23s.

Como o ves?

Tes animais na casa?

Se é así, cóidalos? Unha mascota non é un regalo; é un ser vivo que precisa coidados e cariño.

O dato Sabías que as mascotas máis comúns son os cans e os gatos?

Para esta unidade...

Obxectivo en acción EVWn45t:;eHIn89d:;eHIm89o23s *+ø *+qrsu:;Þ Ãs~òi89gjkn45i67fjki89c^_å «ΔbDEeHIn:;eTUs~òt89a45® *+a45n45i45m89a67¬» ÀÞ Δf`aa89cPQeHIm89o23s »u45n67h89å Δl45i<=s~òt89å *+d:;Þ *+a89c^_chii89ó>?n<=s »p89a45r89å Δl:;eHIvBCa45® *+å *+c^_a67bBCø.

4

Sigue o fío!

catro

Situación de aprendizaxe

ODS

Imaxe inicial

A situación de aprendizaxe expón a importancia dos coidados que precisan as mascotas.

Ter un animal na casa non é un xogo, senón unha responsabilidade.

Obxectivo 15. Vida de ecosistemas terrestres: Promover o benestar animal.

A fotografía representa o amor e a protección cara os animais. Nela pódese ver unha nena que sostén agarimosamente o seu can.

34

Ten en conta 15

• O título da unidade («Animais que viven con nós») fai referencia á importancia do coidado que se lles debe brindar ás mascotas.

• Expoñer a situación de aprendizaxe e facilitar o intercambio de opinións sobre a protección dos animais e a responsabilidade que deben adquirir as persoas á hora de ter unha mascota.

• Traballar coa imaxe inicial para favorecer a aproximación ao Obxectivo de Desenvolvemento Sostible que se traballará na unidade.

• Enumerar os contidos que se tratarán na unidade a través do fío e anunciar a tarefa final formulada no Obxectivo en acción.

• Animar o alumnado a expresarse en voz alta. Axudalos a transmitir as súas ideas con claridade.

• Valorar a maneira que cada neno e cada nena ten de expresar o que pensa.

• Fomentar o respecto polas quendas de palabra e a necesidade de estar en silencio cando aos demais lles toca intervir.

Coidamos os an imais que viven con nós.

• Co ida r os an im ais • A va ca qu e dix o «m ua » • O Dí a da Pa z

ea i • Ap re nd o as let ra s: br , bl, pr , pl • Co ñe zo a mi ña lin gu a: Os au me nt at ivo s, o no me e a ma iús cu la

Aprendemos so bre os seres vivos e o seu co idado.

• Qu e é iso de es ta r viv o?

• Qu e se re s viv os ha i?

• Ca nt os an im ais dif er en te s!

• As í viv en os an im ais • Qu e cu rio sa s so n as pla nt as !

• As í se co ida un se r viv o

cinco

5

Como o ves?

O dato

Obxectivo en acción

Sigue o fío!

As dúas preguntas que se formulan van relacionadas coa recomendación que se lles fai seguidamente, responsabilizarse das mascotas.

Achega información sobre cales son os animais domésticos máis comúns: os cans e os gatos.

Preséntase o obxectivo da unidade (entender o que significa «benestar animal» e facer unha lista de accións para levar a cabo se teñen unha mascota), a través do que se pretende concienciar ao alumnado da importancia de coidar axeitadamente os animais.

A unidade está estruturada en apartados relacionados coas habilidades desenvoltas: Sabemos coidar os animais?, Que valores son importantes para convivir, Aprendo as letras e Coñezo a miña lingua.

35

Recursos Recursos dixitais

Escoito e falo

Audio: «Adoptamos unha mascota»

Coidar os animais Sabes que persoas se ocupan da saúde dos animais?

Audio: «Escoita» Audio: «Dona Natura»

1

Bpqu<=sÑÖc^_å ÀeHI> »i45n45t:;eHIr45n:;eHI† »i45n67f`ao>?r45m89a89chii89ó>?> ÃsÑÖo@Ab>?r:;Þ *+a<=s »p45r89o>?t:;eNOchit89o>?r89a<=s *+d:;Þ *+a45n45i45m89a45i<=s.

2

©

Conexión coa situación de aprendizaxe Neste fío reflexionarán sobre as persoas que se ocupan da saúde dos animais. É importante brindarlle todos os coidados ás mascotas, mais tamén hai que estar atentos e atentas ao seu estado de saúde porque pode que precisen axuda dun ou dunha profesional. A través dunhas imaxes poderán decatarse de que hai moitos animais que precisan un fogar porque están nun refuxio no que outros animais lles poden causar danos físicos.

Roda lóxica

C\]o>?n45t:;eTUs~òt89å.

Opqn89d:;Þ ÀeTUs~òt89¥ *+ø *+c^_a45n89chii45ñ89ø *+d89å »i45m89a45xvwÞ 1? Pxyo>?® *+qrsu:;Þ ÀeTUs~òt89¥ *+a45|?

• Qbcu:;Þ *+chir:;eTUs *+qrsu:;Þ Δf`aa45> *+a45| *+ø »n:;eHIn89ø ÀÞ »m89á45i<=s ÃsÇÉeHI¤ »p89a45Δ?

• Opqn89d:;Þ Δl:;eHIvBCa45> *+ø *+c^_a45>? Pxya45r89å *+qrsu:;Þ? Qbcu:;Þ Δf`aa45r89á45> *+d:;eTUs~òp89o>?i<=s? E »t45Δ *+qrsu:;Þ Δf`aa45r45í89a<=s?

•

6

seis

Solucións

Actividades complementarias

1 Resposta aberta.

Para buscar e tratar a información

2 • O canciño está nunha protectora de animais. Está alí porque non ten un fogar propio. Ten unha ferida nunha pata.

• Resposta aberta.

• Levan o can a unha clínica veterinaria. Para curarlle a pata. Resposta aberta. Resposta aberta.

• Podemos levar a cabo unha actividade previa á escoita do audio da actividade 1. Preguntarlles que coñecementos teñen dos refuxios de animais, por que e en que condicións chegarán alí os animais, quen os coida etc.

Tamén lles formularemos preguntas sobre a función do veterinario ou veterinaria e se algunha vez tiveron que ir a unha clínica coas súas mascotas.

Para motivar a aprendizaxe • Poden consultar na rede diferentes páxinas de refuxios e asociacións para a defensa dos animais.

36

Claves + info anayaeducacion.es U5

3

Lectura compartida

Desenvolvemento do pensamento Técnica: Roda lóxica

OLMb23sÇÉeHIr45vBCa89d:;Þ ÀÞ *+c^_o>?m:;eHIn45t89a89d:;Þ ÀeTUs~òt89a<=s *+d45ú89a<=s »i45m89a45xvweTUs.

Na actividade 2, contestarán preguntas sobre as imaxes da actividade anterior. É importante facer fincapé nas últimas preguntas para que reflexionen sobre a importancia de darlle un fogar aos animais que están nas protectoras.

Aprendizaxe cooperativa Técnica: Lectura compartida

89a45i<=s Aäãs *+a<=sÑÖoBCchii89a89chii89ó>?n<=s »p89a45r89å *+å *+d:;eJKf|}eHIn<=sÑÖå *+d89o23s *+a45n45i45m 9d89o23s »p89a45r89å *+d:;eNOd45í89c^_a45n<=sÇÉÞ *+å »r:;eNOc^_o@Al67l:;eHI® *+a45n45i45m89a45i<=s *+a67bBCa45n89d89o>?n89a8 Cg`aa45® *+o>?n89d:;Þ »m:;eJKl67l89o>?r89a45® *+å Ãs~òú89å »v>?i89d89å ÀÞ *+a45t89o>?p89a45r67l67l:;eTUs »u45> Δf`aoB »p89o>?i89d89a45> »r:;eNOchii67b>?i45® *+c^_a45r45i45ñ89ø.

4

DpqΔ ÃsÇÉÞ ÀeTUs~òt89á<=s *+d:;Þ *+a89c^_o>?r89d89ø *+o>?¤ »n89o>?> *+c^_o>?> ÀeTUs~òt:;Þ *+c^_a45r45t:;eJK¬.

5

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å ÀÞ *+c^_o>?m45p89á45r45t:;eNOø *+c^_o23s *+d:;eHIm89a45i<=s.

Despois de observar as imaxes da actividade 3, van ter a oportunidade de reflexionar sobre a importancia de darlle un fogar a un animal que previamente foi abandonado.

Entre todos e todas comentarán o que lles transmiten as imaxes e intercambiarán en voz alta as opinións a respecto do traballo que levan a cabo as asociacións para a defensa dos animais.

SnoÞ »p45u45i89d:;eHIr89å *+c^_o>?n45vDEeHIr45t45i45r45m:;Þ »n89ø »m:;eHI¤ *+a45n45i45m89a67Δf`aa45vBCo>?r45i45t89ø, ÃsÇÉeHIr45í89å

»p89o>?r89qrsu:;Þ

sete

7

Solucións 3 Resposta aberta 4 Resposta aberta 5 Resposta aberta

37

Recursos Recursos dixitais

Que é iso de estar vivo?

alería de imaxes. Como sei se isto está G vivo?

Queres coidar seres vivos, pero sabes que son?

alería. Distingues seres vivos e seres G inertes?

E ÀeHI¤.

EVW¤ ÀeTUs~òt89o>?¤ »v>?i45vBCå.

E ÀeHI¤.

A »p:;eNOd45r89å À@ »u45> ÃsÇÉeHI® »i45n:;eHIr45t:;Þ.

Documento. Unha planta é un ser vivo Actividades interactivas Inclusión e atención á diversidade ichas de reforzo multinivel (1, 2, e 3): F Que son os seres vivos?

1

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ »r:;eJKl89a89chii89o>?n89å. Opqs ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s...

»n8»n899a899cPPQeQeHHI>I>

Aula Tarxetas de información Kit de sementes

**+a67l +a67l4455i4455m <=sÇÉÞ m::;;HéHIn4In455t8899a455nn<=sÇÉÞ ÀÞÀÞ *+c*+hchir:ir:;;eNNOcOcPPQeQeHHI> I>

Protagonistas STEAM: Dian Fossey

Conexión coa situación de aprendizaxe

»r:»r:;;eNNOa8Oa899c^^_c_chhiiii8899o>>?n8 ?n899a455> **+a8+a899o223s3s **+c+c^^_a4_a455m 67b>?i8899o223s3s m67b>?i

A introdución incita a pensar que é un ser vivo para poder coidalo, e o contido do apartado «Toma nota» destaca esa característica diferenciadora da materia viva dando resposta á pregunta inicial.

»t»t::;;eHHIñ:Iñ:;;eHHI>I> **+c+chhir4ir455í8899a<=s morren »m89o>?r45r:;eHI> diez 10 oito 8

Actividades complementarias

Enumerar curiosidades sobre os seres vivos. Por exemplo:

Para facilitar a comprensión

– Hai seres vivos moi grandes e outros moi pequenos.

Considerar unha dinámica de aula para detectar o que o alumnado xa sabe sobre os seres vivos (sobre o que é un ser vivo e o que non). Para iso, pódese facer unha chuvia de ideas para que o alumnado contribúa e coa que evidencie e rexistre todo o que sabe sobre os seres vivos. Esas ideas poden anotarse no encerado, en forma de lista.

– Hai seres que poden parecer seres vivos pero que en realidade non o son, porque non realizan as funcións vitais; por exemplo, os virus que necesitan infectar a outro ser vivo para reproducirse.

Realizar algunha das actividades que se propoñen nas fichas de tratamento da diversidade que estean relacio­ nadas.

Para espertar a curiosidade Formularlle preguntas ao alumnado para que decida que cousas novas queren aprender sobre os seres vivos. Para isto, pódese propoñer unha chuvia de ideas.

38

Para fomentar a lectura Recoméndase ler fragmentos de textos, como poesías, contos..., que versen sobre os seres vivos para tratar o contido desde outro punto de vista, o literario.

Algúns exemplos serían os seguintes: – A nube. Como o algodón adoito no aire flotar, ás veces dou chuvia e ás veces, só humidade.

– A area. En praias e desertos adoito estar, os meus finos grans o vento adoita arrastrar.

Claves + información anayaeducacion.es U5 Sabes seguir instrucións?

1

Aprendizaxe lúdica Partindo dunha ilustración coloreable á que o alumnado destas idades está afeito, preténdese a identificación dos seres vivos.

PVWi45n45t89å *+a<=s~ò| ÀeTUs~òt89å »p89a45i<=sÑÖa45xvwÞ *+c^_o>?> ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s ÀÞ »i45n:;eHIr45t:;eTUs: – SnoeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s – SnoeHIr:;eTUs »i45n:;eHIr45t:;eTUs

Ten en conta • O alumnado pode presentar dúbidas co concepto de reacción aos cambios ao que se fai referencia na terceira ilustración da actividade 1, e que pretende representar a función vital de relación. Esta confusión adoita ser habitual xa que a función de relación é algo máis complexo que a simple reacción con outros seres vivos, xa que implica detección de estímulos, elaboración e execución de respostas.

Suxestións das actividades 1 y Sabes seguir instrucións? (2)

VVWi45vBCo23s: »n:;eHIn89ø, »p:;eHIi45xvwÞ, *+á45r67bBCo>?r:;Þ, »m89a45r89g`aa45r45i89d89å, »p89a45xxya45r89ø, »vDEeHIr45m:;Þ.

IVWn:;eHIr45t:;eTUs: *+c^_a<=sÑÖå, »r89o>?u45p89å, »t:;eHIr45r89å, *+a45u89g`aå, ÃsÑÖo@A¬, »n45u67bDEÞ, »r89oBCcdeh89å, *+a45v>?i89ó>?>.

2

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ:

Estas actividades traballan a grafomotricidad básica previa á lectoescritura. A parte do alumnado que teña máis avanzadas esas destrezas poderá ler e escribir; o o que estea en proceso de aprendizaxe da lectoescritura simplemente copiará as grafías.

– TVWr:;eTUs ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s *+d89ø *+d:;eJKb>?u45xxyø.

neno, peixe, árbore, margarida...

– TVWr:;eTUs ÃsÇÉeHIr:;eTUs »i45n:;eHIr45t:;eTUs *+d89ø *+d:;eJKb>?u45xxyø.

casa, roupa, terra, auga, sol...

Toma nota!

Os seres vivos fan cousas que os seres inertes non fan.

once 11 nove 9

– A árbore. Sen aire non vivo e sen terra morro. Teño follas sen ser libro, e copa sen ser sombreiro.

como: Que palabras metemos no noso panel de palabras científicas?

Detectar posibles erros ao ler textos como o seguinte:

Recapitular toda a información e elaborar un esquema de forma grupal para que isto axude a que o alumnado relacione a parte do corpo que se nomea e a súa situación no corpo.

– «Un campesiño, canso de realizar as súas actividades do campo, sentouse baixo a sombra dunha árbore a observar como se alimentaban as pedras que había ao seu arredor. Nese momento achegouse o seu can Tobi cos seus cachorros, sacou galletas acabadas de nacer do seu peto e deullas para que crecesen sans e fortes coma o seu tractor e nunca puidesen morrer».

Para consolidar as aprendizaxes En gran grupo, xogar coas palabras novas máis significativas pola súa importancia desde o punto de vista das Ciencias da Natureza, polas letras que conteñen, etc. Pódense nomear escribirse nalgún lugar especial da aula...

Para isto, o profesor ou a profesora formula preguntas

Para ampliar a aprendizaxe omear outros exemplos de seres vivos e seres inertes.

N Por exemplo, algúns seres vivos non pertencentes ao reino dos animais ou das plantas.

Falar doutro tipo de seres que xa poden ser coñecidos polos nenos e as nenas destas idades, e que non son seres vivos pero son difíciles de catalogar como tal porque tampouco presentan as características propias da materia inerte; por exemplo, os virus que causan enfermidades.

39

Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: As palabras con br, bl

ea i

Bpq® Δb>?® Br br ¬©BLM¬ Δb@A¬ Bl bl

Actividade interactiva: As palabras con pr, pl

Δb>?r89å Δb>?r89ø Δb>?r45Δ Δb>?r:;Þ Δb>?r45¤

1

Δb@Al89å Δb@Al89ø

Δb@Al45Δ

Δb@Al:;Þ Δb@Al45¤

OLMb23sÇÉeHIr45vBCå *+ø *+d:;eJKb>?u45xxyø ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å.

A

*+c^_o>?m:;Þ.

A

*+c^_o>?r45r:;Þ.

*+c^_a67b>?r89å

Δl:;Þ *+ø Δl45i67b>?r89ø.

2

Bpqr89a45i<=s

A

ÃsÑÖa67l45t89å.

A

*+a89g`aóBCcdeh89a<=sÇÉÞ.

*+cPQeJKb>?r89å Δl:;eJKb>?r:;Þ

LvwÞ, »r89oBCd:;eNOå *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+qrsu:;Þ Δl:;eHIvDEeHI> Δb@A¬ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45í67bDEeNOa<=s.

Nñóå Δb>?i67b@Al45i89o>?t:;eNOc^_å *+d:;Þ Dpqu67b@Al45í45> »v>?i45vDEÞ »u45> »r89a45t45i45ñ89ø *+a45m89a67b@Al:;Þ *+a89ø *+qrsu:;Þ Δl67l:;Þ *+gjku<=s~òt89å »i45n45v>?i45t89a45® *+å »t89o>?m89a45® *+a45u89g`aå »p89o>?t89a67b@Al:;Þ.

10 dez

Solucións 1 cebra; lebre; Brais; cabra; lombriga 2 biblioteca; Dublín; amable; potable

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Escribir no encerado os meses do ao. Irán saíndo nenos e nenas para rodear os meses que leven br no seu nome.

• Facer no encerado dúas columnas de palabras con bl e con b-l para que o alumnado distinga os grupos consonánticos das sílabas trabadas, por exemplo: Bl-/b-l: blusa/rebuldar, bloque/bolso/, amoblar/balcón, público/ móbil, amable/beldade.

40

Δl89o>?m67b>?r45i89g`aå

Ten en conta U5

© PVW® »p45® Pr pr

© Ptu¬ »p67¬ Pl pl

»p45r89å »p45r89ø »p45r45Δ »p45r:;Þ »p45r45¤

»p67l89å »p67l89ø

1

»p67l45Δ

»p67l:;Þ »p67l45¤

• Pódese comezar a traballar facendo algúns exercicios de pronunciación. As actividades da páxina están centradas na lectura e escritura correcta de palabras identificando os grupos consonánticos e diferenciándoos de sílabas trabadas por consoante; ademais trabállase o completado de textos e selección de palabras para determinadas imaxes.

LvwÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+d:;eTUs~òt89a89c^_a89d89a<=s.

O »m89o>?n89ø Ptul45i45n45i89ø »v>?i45vDEÞ »n45u45> »p67l89a45t89a45n:;eHIi45r89ø *+qrsu:;Þ ÀeTUs~òt89¥ »r:;eHIp67l:;eHIt89ø *+d:;Þ »p67l89á45t89a45n89o23s.

A »m89o>?n89å PVWr45i45n89cPQeTUsÑÖå ÀeHIm45p45r:;eNOg`aå »u45n<=s »p45r45i<=s~òm89á45t45i89c^_o23s »p89a45r89å »n89o>?> Δl:;eHIvBCa45® ÃsÑÖo>?r45p45r:;eTUsÑÖa<=s.

2

C\]o>?p45i89å.

Ptul45i45n45i89ø ÀÞ PVWr45i45n89cPQeTUsÑÖå ÃsÇÉeHIm45p45r:;Þ ÕxxyoBCg`aa45> *+a89ø »p89a45r89cdeh45í<=s.

once 11

Solucións 1 Plinio, plataneiro, repleto, plátanos Princesa, emprega, prismáticos, sorpresas 2 Plinio e Princesa sempre xogan ao parchís.

Actividades complementarias Para motivar a aprendizaxe • Xogar cos nenos e nenas a facer frases iniciadas con «Gústame…», por exemplo:

Previamente o profesor poderá escribir as palabras que considere no encerado. Cada neno/a deberá elixir unha e facer unha frase. O xogo é de carácter oral. Unha listaxe de palabras podería ser esta: Pr: prado, prismáticos, princesa, proba, proa, premio, precioso, pregón, proba, problema, presentar, practicar, prometer, premiar, producir, preparar, capricho, primo, príncipe…

Pl: planeta, pluma, plátano, amplo, plumeiro, pluma, aeroplano, plataforma, aplauso, planta, exemplo, manopla, templo…

- Gústame xogar no prado sobre a herba.

- Gústame mirar os barcos con prismáticos.

- Gústame ler o pregón nas festas da parroquia.

41

Recursos Recursos dixitais

Que seres vivos hai?

resentación. Aprendo a debuxar seres P vivos

Para coidar seres vivos, debes saber que tipos hai.

Vídeo. Como observar seres vivos Actividades interactivas

1

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs »n89ø ÃsÇÉeHI¤ Δl45u89g`aa45®.

Aula Tarxetas de información

»p:;eHIi45xvwÞ

Kit de sementes Protagonistas STEAM: Dian Fossey

*+c^_a45r89a89c^_o@A¬

»r89o23sÇÉeHIi45r89å

Δl89a89g`aa45r45t89ø

Conexión coa situación de aprendizaxe

»r89å

A introdución destaca a necesidade de saber que tipos de seres vivos hai para poder coidalos e o contido do «Toma nota», ademais de mencionar os grupos de seres vivos máis coñecidos (animais e plantas), fai fincapé en algo que é difícil de entender á idade do alumnado, que as persoas tamén somos seres vivos e que convivimos co resto deles.

»p89a45xxya45r89ø *+a67bDEeHIt89ø *+a45n45i45m89a45i<=s

ÃsÑÖa67l45t89ó>?>

»m89a45r89g`aa45r45i89d89å

caracol, peixe, verme, lagarto,

paxaro, ra, can, persoa e saltón. roseira, abeto, margarida e maceira. »p67l89a45n45t89a<=s

dieciséis 16 doce 12

Actividades complementarias

– Algunhas árbores que poden vivir máis de mil anos.

Para facilitar a comprensión

– O animal máis grande, a balea azul, mide o mesmo que tres autobuses postos en fila.

Crear unha dinámica de aula para que o alumnado participe e diga nomes de animais e plantas que, sobre todo, están presentes no seu ámbito máis próximo; por exemplo, as plantas das que se obteñen alimentos como as froitas, as verduras, os legumes, etc.; para así evidenciar que coñece máis seres vivos dos que cre.

Utilizar dinámicas de aprendizaxe cooperativa ou de desenvolvemento do pensamento para realizar as actividades, por exemplo: Comprobamos, Interpretación compartida, A imaxe...

Para espertar a curiosidade Enumerar curiosidades sobre os seres vivos. Por exemplo: – As algas, os fungos e os microbios son seres vivos, pero non son nin plantas nin animais.

42

– Unha das plantas máis grandes é a secuoia que pode chegar a medir ata 120 metros, a metade que a torre Eiffel.

– Hai animais tan pequenos que non se poden ver sen a axuda dun microscopio.

Nomear artistas especializados en debuxo e representación de seres vivos e expoñer algunhas das súas obras. Por exemplo, Maria Sybilla Merian, Margaret Mee, Ernst Haeckel...

Realizar actividades lúdicas como: – Adiviñar de de que ser vivo se trata facendo preguntas que só poden responderse con «si, non» ou «ás veces».

Para isto, un participante elixe un ser vivo mediante unha fotografía, un nome ou calquera outra forma, e o resto formula preguntas como, por exemplo:

Claves + información anayaeducacion.es U5

Desenvolvemento do pensamento A técnica de pensamento proposta para a actividade 1 de Sabes debuxar animais? é «CTF (Consideramos todos os factores)».

Sabes debuxar animais e plantas?

Ten en conta • Aos nenos e as nenas destas idades pódelles resultar difícil entender que as persoas son seres vivos do grupo dos animais xa que non distinguen os elementos comúns que temos con seres vivos como o can, o saltón, ou o caracol...; a realización das funcións vitais. Tamén, esta confusión débese á gran tradición cultural antropocéntrica na que parece que o ser humano é un ser á parte na natureza. Por todo isto, é importante fomentar unha visión máis inclusiva e bioloxicamente correcta.

1

CTF

Suxestións das actividades

DnoeJKb>?u45xxyå »n89å »p89a45i<=sÑÖa45xvwÞ *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s *+d89ø »p89oDEeHIm89å.

Sabes debuxar animais e plantas?

Upq> *+g`aa45t89ø ΔbBCa45i45xxyø »u45n67h89å »m89a89cPQeHIi45r89å, »t45r:;eTUs ÃsÇÉeHIr45p:;eTUs ÃsÑÖo@Ab>?r:;Þ *+ø ÃsÑÖo@Al89ø, »m89a45r89g`aa45r45i89d89a<=s »n89ø »p45r89a89d89ø Cø ÀÞ *+d45ú89a<=s »p89o>?m67bBCa<=s ÀeHI> »vBCoBCø.

Upq> »p:;eHIi45xvwÞ »n89ø Δl89a89g`aø, *+c^_a45t45r89ø ΔbBCo@Al67bBCo>?r:;eHIt89a<=s, *+ø *+c^_a45r89a89c^_o@A¬ Pxya89c^_ø ÀÞ »u45n67h89å »r89o23sÇÉeHIi45r89å *+c^_o>?> »r89o23sÑÖa<=s.

2

O debuxo e a representación daquilo que se observa é unha ferramenta moi eficaz no traballo científico, polo que convén cultivala no proceso de iniciación na metodoloxía científica na que se encontra o alumnado.

Toma nota!

Convivimos con outros animais e con plantas.

Todos somos seres vivos.

RxyoBCd:;eNOå »n89ø »p89oDEeHIm89å *+o23s »n89o>?m:;eTUs *+d:;Þ *+a45n45i45m89a45i<=s.

diecisiete trece

Para evitar a frustración que leva consigo a autoesixencia ou a busca da copia exacta e que pode desembocar no abandono, convén o uso de técnicas de debuxo como, por exemplo, o uso de formas xeométricas.

Non é tan importante a calidade artística como a precisión á hora de representar detalles dos seres vivos.

17 13

• É planta ou animal?

Para consolidar as aprendizaxes

• É grande ou pequeno?

Recapitular toda a información e organizala de forma gráfica, utilizando un esquema, unha roda lóxica, etc., como forma de desenvolvemento de pensamento.

• Ten (dúas, catro, seis, ningunha) patas?

• Vive na auga?

• Vive preto de casa?

Para ampliar a aprendizaxe

• Voa, camiña, repta...?

Nomear outros exemplos de animais e plantas.

• Ten follas, ramas longas ou curtas...?

• Podería ser unha mascota ou unha planta doméstica?

– Contar chistes como: • O animal que vale por dous é o gato, porque ademais de gato tamén «araña».

• O animal que ten máis dentes é... o rratiño Pérez!

• O animal máis lento é... o del-fín!

• O animal que está peor da cabeza é a cebra... Está moi raiada!

43

Recursos Recursos dixitais

Cantos animais diferentes!

ídeo: Ordenamos a gran variedade de V animais

Son iguais todos os animais?

G alería: Que seres vivos son animais?

Cancións para adiviñar grupos de animais Presentacións. «As aves» e «Os mamíferos» Documento. Taller de Ciencias. Ciencia con animais

Opqs *+a45n45i45m89a45i<=s »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s »t:;eHIñ:;eHI> »u45> ÀeTUsÑÖqrsu:;eJKl:;eHIt89ø *+d:;eHIn45t45r89ø *+d89ø *+c^_o>?r45p89ø.

Aäãs *+a45vDEeTUs »t:;eHIñ:;eHI>...

Actividades interactivas

»p:;eHIt:;eHIi45r89ø »p67l45u45m89a<=s

Opqs »m89a45m45í67f|}eHIr89o23s...

Aula Tarxetas de información Kit de sementes

*+á<=s

Protagonistas STEAM: Dian Fossey

Opqs »p:;eHIi45xvweTUs »t:;eHIñ:;eHI>...

»m89a45m89a45>

ÀeTUsÑÖc^_a45m89a<=s Opqs »r:;éHIp45t45i67l:;eTUs »t:;eHIñ:;eHI>...

Conexión coa situación de aprendizaxe A pregunta de introdución do apartado pretende espertar a curiosidade sobre o que se vai tratar, a diversidade do grupo dos animais. E o contido do «Toma nota» conclúe, de forma moi sintética, esa variedade animal atendendo á existencia de esqueleto ou non; así pois, di que hai animais vertebrados e invertebrados.

*+a67l:;eHIt89a<=s Opqs *+a45n67fjki67b>?i89o23s »t:;eHIñ:;eHI>...

ÀeTUsÑÖc^_a45m89a<=s »p:;eJK¬ Δfjki45n89å 1

Asemblea de ideas

Nñóo>?m:;eNOa89d:;Þ *+o23s »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s *+d89a<=s »i45m89a45xvweTUs.

14 catorce

Actividades complementarias

Para motivar a aprendizaxe

Para experimentar

Preguntarlleao alumnado polos seus animais favoritos e traballar coas respostas. Por exemplo, clasificar as opcións, identificar as opcións máis e menos frecuentes, etc.

Utilizar instrumentos de observación como a lupa ou o microscopio dixital USB para observar animais pequenos.

Entre os espécimes máis adecuados para isto encóntranse algúns artrópodos terrestres de pequeno tamaño e escasa ou nula perigosidade, como algunhas formigas, os pulgóns das plantas ou os diminutos seres que poboan a follaxe de calquera parque ou bosque. As mostras poden observarse no seu medio ou na aula, aínda que neste último caso se recomenda que sexan devoltas ao medio tras a observación.

Realizar actividades lúdicas como: – Adiviñar que animal se describe, de forma gráfica ou oral, – Facer mímica e imitar sons e actitudes outorgadas aos animais para, despois, xogar ás adiviñanzas.

– Cllasificar fotografías de animais seguindo criterios científicos e non científicos; é do grupo das aves, é de cor vermella.

Para espertar a curiosidade

Para fomentar a lectura

Enumerar curiosidades sobre os animais, Por exemplo:

Recoméndase ler libros sobre animais. Por exemplo:

– Non todos os animais que viven no mar son peixes.

– Había una vez un renacuajo ou Había una vez una oruga, ambos os dous de Judith Anderson e publicados por Anaya Infantil e Xuvenil.

– Non todas as aves voan; por exemplo, hai algunhas que nadan como os pingüíns.

44

Claves + información anayaeducacion.es U5

Opqs *+a45n45i45m89a45i<=s »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s »n89o>?> »t:;eHIñ:;eHI> »u45> ÀeTUsÑÖqrsu:;eJKl:;eHIt89ø *+d:;eHIn45t45r89ø *+d89ø *+c^_o>?r45p89ø.

2

Asemblea de ideas

Aprendizaxe cooperativa Resulta conveniente usar a estratexia «Asemblea de ideas» para as actividades 1 e 2.

Ten en conta

Nñóo>?m:;eNOa89d:;Þ ÀeTUs~òt:;eTUs »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s:

• P ode haber confusión e erros coa clasificación dalgúns animais moi coñecidos; por exemplo, cre que a balea é un peixe.

Suxestións das actividades Como observo seres pequenos?

3

O recurso dixital «Como observar seres vivos» é un vídeo que inclúe algúns consellos que se poden seguir cando se sae ao campo a observar seres vivos. Inclúe consellos para o uso de medios de observación, como a lupa ou os prismáticos; para a toma de datos, como o uso dun caderno de campo, e algunhas normas básicas que hai que seguir para non molestar ou prexudicar os seres vivos que encontremos.

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+ø »n89o>?m:;Þ *+d:;Þ: – Upq> »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø.

Resposta aberta.

– Upq> »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø.

Resposta aberta.

– Upq> *+a45n45i45m89a67¬ *+c^_o>?> »m89á45i<=s *+d:;Þ *+c^_a45t45r89ø »p89a45t89a<=s.

Resposta aberta.

Como observo seres pequenos?

OLMb23sÇÉeHIr45vBCå »u45n67h89å Δf`ao>?r45m45i89g`aå *+chiu45n67h89å Δl45u45p89å ÀÞ *+d:;eJKb>?ú45xxya89å.

Toma nota!

Hai animais vertebrados e animais invertebrados.

quince

– ¿Por qué los camaleones cambian de color?, de Emmanuelle Kecir-Lepetit e publicado pola editorial Larousse.

– ¿Puedo hacerle cosquillas a un tigre?, de Sue Nicholson e ilustrado por Lalalimola, e publicado pola editorial Bruño, que, desde unha divertida proposta, axudará a aprender unha morea de curiosos datos sobre o mundo dos animais, Para consolidar as aprendizaxes Organizar a información máis relevante de forma gráfica para así fomentar o desenvolvemento do pensamento e a integración das aprendizaxes.

15

propios da educación en valores, por exemplo, a inclusión, a diversidade, etc.

Defender o valor de todos os animais, mesmo daqueles que xeran emocións negativas ou de rexeitamento: noxo, medo, etc.

Debuxar animais e expoñer os resultados da actividade nunha pequena exposición na que estean clasificados por criterios científicos: segundo o seu aparato reprodutor, segundo a súa forma de reprodución, etc.

Organizar charlas temáticas de animais nas que poden participar especialistas, o propio alumnado, etc.

Para ampliar a aprendizaxe Nomear outros exemplos de animais que non se nomean nin aparecen nestas páxinas.

Nas actividades realizadas de forma aberta e participativa, poden aproveitarse as respostas menos frecuentes ou consideradas como «peor vistas» para traballar aspectos 45

Recursos Recursos dixitais

Leo e escribo

Audio: «A vaca que dixo mua»

A vaca que dixo «mua» Nesta lectura os animais coñecen as vogais.

Upq> »vDEeHIn45t89ø ÃsÑÖa67l45vBCa45xvwÞ Δl:;eHIvBCa45r89å *+a<=s »vBCoBCg`aa45i<=s: *+å, ÀÞ, »Δ, *+ø, »¤... SnoeHI> ÀeJKl89a<=s, *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s »n89o>?> ÀeHIr89a45> »n89a89d89å.

EVWi45r89å »t45i45ñ89å »u45n67h89å ÃsÑÖa67bDEeHIn45zxyå *+qrsu:;Þ Δl67l:;Þ »p:;eHIr45m45i45t45í89å *+c^_o>?m45u45n45i89c^_a45r<=sÇÉÞ *+c^_o>?> »t89oBCd89o23s *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs *+d89å »n89a45t45u45r:;eHIzxyå ÀÞ »i45n45t:;eHIn45t89o>?¤ *+a45t89o>?p89a45® *+a<=s »vBCoBCg`aa45i<=s.

Conexión coa situación de aprendizaxe Neste fío retomarán o repaso das vogais a través dunha lectura protagonizada por unha nena, Eira, que ten o don de comunicarse cos animais.

Eira percorre un camiño pola natureza buscando as vogais que levou o vento. Vainas recuperar grazas aos seus amigos, os animais. Deste xeito, os nenos e nenas volven reflexionar sobre a importancia de relacionarnos cos animais.

Upqn67h89å »m89a45ñ89¥, *+c^_a45m45i45ñ89a45n89d89ø *+c^_oBCå Ãs~òú89å »m89oBCcdeh45i67l89å *+a45t89o>?p89o>?¤ »u45> »r89a45t45i45ñ89ø *+d:;Þ *+c^_a45m45p89ø. »i45i45i45Δ!!

Glma45r89d89ø *+ø »Δ »n89å »m89oBCcdeh45i67l89å!

Upqß, »u45ß...

SnoeNOgjku45i45¤ *+c^_a45m45i45ñ89a45n89d89ø ÀÞ *+c^_a45n89d89ø ÃsÇÉÞ ÃsÇÉeHIn45t45i45¤ *+c^_a45n<=sÑÖå ÃsÇÉeHIn45t89o>?¤ *+¥ ÃsÑÖo>?m67b>?r89å *+d45u45n67h89å *+o@Al45i45vDEeHIi45r89å ÀÞ *+a89ø *+c^_a:;eHI® *+å »n89o>?i45t:;Þ »v>?i45¤ »u45> »m89o>?u89cdeh89ø.

16

Gloria Sánchez (Vilagarcía de Arousa, 1958)

É escritora de literatura infantil e xuvenil. Ademais é mestra de lingua e literatura galega, francesa e audición e linguaxe no ensino primario.

Escribe prosa, teatro e poesía e as súas obras combinan tradición e innovación. Algunhas foron traducidas a outras linguas como o castelán, éuscaro, catalán, portugués e coreano.

As obras máis destacadas da autora son: Fafarraios, Doutor Rus, O Grande Tronante, A casa de vidro do Señor Clin, Chinto e Tom ou Dez Piratas.

46

dezaseis

Axyg`ao>?r89å »t:;eHIñ89ø *+ø »¤.

Claves + info anayaeducacion.es U5

C\]ø »¤ ÀÞ *+ø »Δ »n89å »m89oBCcdeh45i67l89å, EVWi45r89å ÃsÇÉeNOgjku45i45¤ *+c^_a45m45i45ñ89a45n89d89ø ÀÞ *+d:;eHI¤ *+chiu45n67h89å *+o>?vDEeJKl67l89å »p89a<=s~òt89a45n89d89ø.

Qbcu:;Þ ÃsÑÖa67bDEeTUs *+d45i89chii45® *+a45m45i89g`aå *+o>?vDEeJKl67l89å?

Plan Lingüístico

Ten en conta • É importante a lectura e a escoita do audio, mais tamén será relevante observar cos nenos e nenas as ilustracións e facerlles preguntas:

MêëeRSeRSeRSÞ...!

- Quen é a protagonista?

- Que fai?

- Que vai atopando polo camiño?

AVWm45i89g`aå »p45i45t89å, *+qrsu:;Þ ÃsÑÖa67bDEeTUs *+d45i89chii45®?

C\]oBCc^_ø - *+c^_oBCc^_ƒ

Slmƒ Δl67l:;Þ Δf`aa67l45t89a67bBCå *+ø *+å, ÀeHIn45t89ó>?> *+a89cdeh:;eNOg`ao>?u<=sÇÉÞ »u45n67h89å »vBCa89c^_å *+å EVWi45r89å »p89a45r89å *+d45i89chii45r67l67l:;Þ *+qrsu:;Þ ÃsÑÖa67b>?í89å Δf`aa89cPQeHI® »m45u45u45u45u45¤! © Míìu89å, »m45u89å!!

A »vBCa89c^_å »t89oBCd89å *+c^_o>?n45t:;eHIn45t89å »n89o>?> »p89a45r89a67bBCå *+d:;Þ Δl89a45m67bDEeJKl89å ÀÞ *+d89a45r67l67l:;Þ Δb>?i89c^_o23s.

Míìu89å, »m45u89å, »m45u89å...

EVWi45r89å *+g`aa45r89d89o>?¤ *+ø *+å ÀÞ *+a<=s~ò| *+c^_oBCa<=s *+chii45n89c^_ø »vBCoBCg`aa45i<=s »n89å »m89oBCcdeh45i67l89å *+cdeh:;eNOg`ao>?¤ *+¥ *+a67l89d:;eNOå.

Aäãs »vBCoBCg`aa45i<=s ÀeTUs~òt:;eHIn89d:;éHIr89o>?n<=sÇÉÞ »p89o>?® »t89oBCd89a<=s *+a<=s »p89a45r45t:;eTUs ÀÞ »n45u45n89c^_å ÃsÇÉÞ ÃsÑÖo@Al45t89a45r89o>?> »p89o>?r89qrsu:;Þ ÀeTUs~òt89a67bBCa45> »u45n45i89d89a<=s *+c^_ø »p:;eNOg`aa45m:;eHIn45t89ø *+d89o23s Δb>?i89c^_o23s *+d89å »vBCa89c^_å: Míìu89å. dezasete

17

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Fíxate nos animais cos que se atopa Eira e escribe os nomes.

47

Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: A fauna de Galicia

1

Upqn:;Þ *+c^_oBCå »r:;eTUs~òp89o23s~òt89å *+c^_o>?r45r:;eNOchit89å.

O »vDEeHIn45t89ø Δfjki45xxyø »vBCoBCa45®...

A »n:;eHIn89å *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ *+c^_o>?m45u45n45i89c^_a67bBCå *+c^_o23s *+a45n45i45m89a45i<=s *+cdeh89a45m89á67bBCa<=sÇÉÞ...

EVWi45r89å *+g`aa45r89d89a67bBCå *+a<=s »vBCoBCg`aa45i<=s *+qrsu:;Þ *+c^_o@Al67l45í89å...

2

1 O vento fixo voar as vogais; A nena que se comunicaba cos animais chamábase Eira; Eira gardaba as vogais que collía na mochila.

2 vaca; ovella; e; pita; o; rato; i; moucho; u

48

*+a<=s Δl:;eHIt45r89a<=s »†, *+∂ »µ.

•

*+a<=s »vBCoBCg`aa45i<=s.

•

Txya45r:;eHIi45xxyå.

•

EVWi45r89å.

•

»n89å *+cdeh89a89qrsu:;eHIt89å.

•

»n89å »m89oBCcdeh45i67l89å.

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

18 dezaoito

Solucións

•

A

*+d:;eHIu45m:;Þ *+ø *+å,

*+å

*+d:;eHIu45m:;Þ *+ø

,

*+å

*+d:;eHIu45m:;Þ *+ø

,

*+ø

*+d:;eHIu45m:;Þ *+ø

ÀÞ *+ø

*+d:;eHIu45m:;Þ *+ø

, .

ea i

Ten en conta U5

Os aumentativos

*+a67bDEeJKl67l89å

*+a67bDEeJKl67l89ó>?>

»p67l45u45m89å

Nesta páxina imos ver o léxico propio da u idade vinculado ao traballo cos aumentativos.

»p67l45u45m89a45zxyå

Atul89gjku45n67h89a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s »i45n89d45i89c^_a45> »t89a45m89a45ñ89ø *+gjkr89a45n89d:;Þ.

1

FVWí45xxya45t:;Þ ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å.

Nñóó>?> À@ »u45> *+g`aa45t89ø, À@ »u45> *+g`aa45t89a45zxyø

Nñóo>?> À@ »u45n67h89å Δl:;eJKb>?r:;Þ, À@ »u45n67h89å

.

Nñóo>?> À@ »u45> Δl89o@AbBCø, À@ »u45>

.

Nñóo>?> À@ »u45n67h89å *+g`aa67l45i45ñ89å, À@ »u45n67h89å 2

.

Txya89cdeh89å *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+qrsu:;Þ »i45n89d45i89c^_a45> »t89a45m89a45ñ89ø »p:;eNOqrsu:;eHIn89ø.

C\]o>?p45i89å *+a<=s *+o>?u45t45r89a<=s.

»p45i45t45i45ñ89å ÕxVWu45r:;eJKl45i45ñ89ø

*+c^_a89d:;eJKl89a45zxyå *+a89gjku45i89a45zxyå

ÀeJKl:;eJKf`aa45n45t45i45ñ89å ÃsÑÖa45p45i45ñ89ø

*+o23sÑÖa45zxyø Δb>?u45r45r45i45ñ89ø

dezanove

19

Solucións

Actividades complementarias

1 lebraza; lobazo; galiñaza

Para traballar a comprensión oral • Ditado de oracións que inclúan aumentativos:

2 Riscar: pitiña, xureliño, elefantiña, sapiño, burriño Copiar: cadelaza, aguiaza, osazo

-Meu pai tróuxonos un librazo con moitos contos.

-Esta árbore ten unhas follazas.

-Hoxe comín un bocadillazo.

-O meu can ten unhas orellazas.

49

Recursos Recursos dixitais

Así viven os animais

Presentación. Coñeces os animais?

Pódense coidar igual todos os animais?

nimación. Cóntocho nun momento. Os A animais reaccionan aos cambios Vídeos sobre animais Actividades interactivas

1

Opqs »v>?i45v>?í45p89a45r89o23s, *+d89å

Inclusión e atención á diversidade Fichas de reforzo multinivel (1, 2, e 3): A vida dos animais

Tarxetas de información

Conexión coa situación de aprendizaxe

*+d:;Þ **+o+o>>?vBCo ?vBCo223s3s *+qrsu:;Þ »p89o>?> *+å Ãs~òú89å »m89a45m89¥.

*+d89å Ãs~òú89å »m89a45m89¥.

Aula

Protagonistas STEAM: Dian Fossey

Opqs *+o>?v>?í45p89a45r89o23s,

ΔbBCa455rr4455rr4455i8899g`aaå ΔbBCa4

Ficha de ampliación (4): Actividade 2

Kit de sementes

Opqs *+a45n45i45m89a45i<=s »n89a89cPQeHI>. C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

2

RxyoBCd:;eNOå *+a<=s~ò|: *+o>?v>?í45p89a45r89o23s

3

Opqs *+a45n45i45m89a45i<=s *+a67l45i45m:;éHIn45t89a45n<=sÇÉÞ. C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

A pregunta de introdución e a información do «Toma nota» pretenden formentar a reflexión acerca da necesidade de saber como realiza as funcións vitais un ser vivo para poder coidalo como corresponde.

»v>?i45v>?í45p89a45r89o23s

Opqs *+c^_a45r45n45í45vBCo>?r89o23s

Opqs Δh:;eHIr67b>?í45vBCo>?r89o23s

Opqs *+o>?m45n45í45vBCo>?r89o23s

*+c^_o>?m:;eHI>

*+c^_o>?m:;eHI>

*+c^_o>?m:;eHI> »p67l89a45n45t89a<=s ÀÞ *+a45n45i45m89a45i<=s.

animais

planta∫

veintiocho 20 28 vinte

Actividades complementarias

Para experimentar

Para facilitar a comprensión

Analizar como é o corpo dun animal vertebrado e dun animal invertebrado. Por exemplo, unha troita ou un gambón.

Apoiar a explicación coa información contida nestas páxinas, nos recursos dixitais asociados e en explicacións simplificadas como de que se alimentan os animais para explicar a función de nutrición; como nacen para explicar a función de reprodución, ou como reaccionan cos seus músculos para a funcion de relación.

Aclarar conceptos como:

Para espertar a curiosidade Enumerar curiosidades sobre os animais. Por exemplo: – Hai mamíferos, como o ornitorrinco, que non nace da barriga da súa nai.

– Non todas as aves voan, por exemplo, os pingüíns.

– As bolboretas son ovíparas.

Para motivar a aprendizaxe

– A ra é carnívora estrita, xa que se alimenta doutros animais, como é o caso que se representa na imaxe da actividade 3.

Realizar actividades lúdicas como:

50

– Facer xincanas utilizando tarxetas con imaxes de animais e poñendo caixas ou urnas para carnívoros, herbívoros e omnívoros ou para ovíparos e vivíparos, de modo que o alumnado, organizado por grupos, poida ir depositando as tarxetas deses animais nas caixas correctas. Pode en-

Claves + información anayaeducacion.es U5

4

Opqs *+a45n45i45m89a45i<=s »r:;eNOa89c^_chii89o>?n89a45>. C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

TvweHIñ:;eHI> ÃsÇÉeHIn45t45i89d89o23s *+o>?í89d89ø

TvweHIñ:;eHI> »m45ú<=sÑÖchiu67l89o23s »p89a45r89å:

»√ ista

*+c^_o>?r45®er

*+øído

»n89ådar

*+gusto

»vBCøar

Ten en conta • A explicación relacionada coas funcións vitais pódese simplificar así: función de nutrición (de que se alimentan); de reprodución (como nacen); de relación (que sentidos teñen e como reaccionan cos seus músculos movéndose).

• O termo «carnívoro» refírese aos animais que se alimentan doutros animais (incluíndo insectívoros e preeiros).

*+a45r45®aÃs~òt45r89a45®se

»t89a89chit89ø Tamén «Cóntocho nun momento» en

TIC O recurso audiovisual, «Cóntocho» tiene que ir la primer aletra en mayúscula nun momento», explica doutra forma o que di a información da actividade 4.

• «Herbívoro» significa ‘comedores de herba’, pero pode utilizarse de forma simplificada, equiparándoa co concepto de «fitófago», que é ‘comedores de plantas’ e que inclúe os animais que se alimentan de calquera parte da planta (froitos, sementes, talos, follas, raíces, néctar, codia, pole...).

anayaeducacion.es.

Mira como penso

Así reaccionan os animais.

Opqr89d:;eHIn89å *+å Δh45i<=s~òt89o>?r45i89å.

3

Suxestións das actividades Así reaccionan os animais Mira como penso

2 Toma nota!

1

A actividade require poñer en xogo fases propias do pensamento computacional. Non esqueza consultar «O pensamento computacional» en anayaeducacion.es.

Para coidar ben un animal, hai que saber como é e como vive.

vinte e unha 21 veintinueve 29

gadirse á dinámica de xogo o factor tempo para facelo máis estimulante e para incrementar a motivación.

– Xogar ás aadiviñas visuais con animais cuxas características sexan moi doadamente identificables en ilustracións e fotografías.

– Clasificar fotografías de animais seguindo os criterios científicos que se tratan nestas páxinas, o seu tipo de reprodución, de alimentación, etc.

Para fomentar a lectura Recoméndase ler fragmentos de textos, como poesías, contos..., que versen sobre animais. Tamén libros como os mencionados nesta proposta didáctica.

Para consolidar as aprendizaxes Recapitular e organizar a información máis relevante de forma gráfica e esquemática utilizando metodoloxía de traballo cooperativo e organizadores gráficos propios do desenvolvemento de pensamento.

Para ampliar a aprendizaxe omear outros exemplos de como realizan as funcións N vitais os animais que non aparezan nestas páxinas.

Preparar intervencións para explicar de que se alimentan algúns animais.

Visualizar algunha película, especialmente de animación por ser do gusto dos nenos e as nenas destas idades, que teña como protagonista algún animal e que axude a coñecelos e a preguntarse por que é importante a súa conservación e coidado. Algúns títulos poden ser: Liberade a Willy, Cairo branco,Avida de Pi, O rei León, etc.

51

ea i

O nome de palabras Familias 1

LvwÞ *+ø »p89oDEeHIm89å ÀÞ Δfjkí45xxya45t:;Þ »n89o23s »n89o>?m:;eTUs *+d:;eTUs~òt89a89c^_a89d89o23s.

Axyø Õxxya67bBCa45r45i67¬ *+d89o>?í89a67l67l:;Þ *+ø Δf`aoBCchii45ñ89ø, *+å »m:;éNOd45i89c^_å »r:;eNOcPQeHIt89o>?u67l67l:;Þ Δl4»5ui67b>?r8 45> 9øÕxxya45r89o>?p:;Þ *+d:Δl;45Þi67b>?r:»t89o;>?u8eHIt899åchii45ñ89ø. Δl45i67b>?r:;eHIr45í89å

1 2

Δl45i67b>?r:;eHIr89ø »y Δl45i67b>?r:;eHIr89å

Á LV*+g`Wia67b>?r8 a67l45i459ñø,89å Δl*4+5di687b>?r: 9o>?í89;a67leHIt8697l:å,;Þ *+Δlå45i67b>?r: »p89;a4eH5Itr45i4455íñ898å,9å, Δl45i67b>?r:;eHIr89ø »y Δl45i67b>?r:;eHIr89å Δf`ao>?r45m89a45> 45n8;9éNåOd45i8Δf9`ac^a4_ø5m»4r5i6:7l;45eNi8O9cPåQeHIt8*9+d:o>?u67l ;Þ 67l»p8:;Þ9a67l89a67b>?r89a<=s. *+ø »u»m: »u45n67h89å ÃsÑÖo>?p89å *+d:;Þ Δf`aa45r45i45ñ89å.

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+d:;eJK¬ »m45i<=s~òm89ø *+c^_o@Al89o>?® Δl89a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+d:;Þ Δl89å »m45i<=s~òm89å Δf`aa45m45i67l45i89å.

CFGl89a<=s~òi67fjki89c^_å *+o23s »n89o>?m:;eTUs *+d89ø »p89oDEeHIm89å.

*+g`aa45t89ø »p:;eHIr<=sÑÖoBCa<=s »p89a45n89a89d:;eHIr89ø

»p89a45n89a89d:;eHIr45í89å

*+a45r67b>?u<=s~òt89ø

*+a45r67bBCo@Al:;eNOd89å

*+g`aa45t45u45n89ø

*+a45n45i45m89*+a4á455i<r=s67bBCo@A¬

*+g`aa45t:;eHIr89å

»p89a45>

*+c^_o>?u<=sÑÖa<=s 2

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+c^_a89d89å »p89a67l89a67b>?r89å *+d89o>?n89d:;Þ *+c^_o>?r45r:;eTUs~òp89o>?n89d89å.

»r:;eJKl89o>?j|}eHIr45í89å - ÃsÑÖo@Al89a45® - »r:;eJKl89o>?j|}eHIr89ø - ÃsÑÖo@Al:;eNOa89d89ø 3

LvwÞ, »r89oBCd:;eNOå *+o23s »n89o>?m:;eTUs ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå »u45> »r89a45p89o23sÑÖø.

ÃsÑÖo@AAxyø »r89a45p89o23sÑÖø *+d89o>?í89a67l67l:;Þ »u45> *+ó23sÑÖø, *+å ÀeHIn67f|}eHIr45m:;eHIi45r89å *+d89o>?u67l67l:;Þ »u45> Õxxya45r89o>?p:;Þ ÃsÑÖa67bBCo>?r89o23sÑÖø.

»r:;eJKl89o>?j

22 vinte e dúas 30 treinta

Solucións

Actividades complementarias

1 Resposta aberta.

Para reforzar a aprendizaxe

2 Persoas: médica, médico.

• Completa a táboa con nomes como fixeches na actividade 2.

Animais: xabaril, galiña.

Cousas: fociño, xarope, touciño, patiña, sopa.

3 raposo; óso; enfermeira; xarope.

52

Persoas

Animais

Cousas

Ten en conta U5U5

ALamaiúscula e o nome propio mayúscula

Hñóo>?y ÀeTUs ÀeJK¬ *+chiu45m45p67l:;eNOa45ñ89o23s *+d:;eJK¬ »p45r45í45n89chii45p:;Þ.

Spqu<hir4=s5í67bDEe»p4H5Irn45<i4=5sÇmÉÞ 89o2*3s+c^_o>Δl?>:;Þ Δl*+:;d8eH9Ita445r5>89å »u»m45n8899a4å5i45úÃsÑÖo<=sÑÖc>?r4hiu67l5p8495rå:;eTUsÑÖå EäãsÑÖc *+o23s . ¬ *+a67b>?r: s. 89a45i<=s »n8Étu9o>?m: ;eTUs ;»pÞ 45Δlr899o2o>3s?p4»5ri89:;o2eN3sOg`aa67l*+d8:9;o2Þ3s »p»y:;eHIrÃsÑÖo<=sÑÖo>?p67lBCa<89=ås, Δl89*+a<d:=;s Þ »v*DEe+a4J5Kln894a<5i45=m

1

• Antes de abordar o contido desta dobre páxina é conveniente recordar a norma ortográfica de uso da maiúscula en nomes propios.

• Unha vez que temos a teoría explicada, antes de realizar as actividades podemos suxerirlle ao alumnado que observe os obxectos que hai no interior da aula e que vaian dicindo os nomes en voz alta.

ÀÞ *+d:;Þ Δl45u89g`aa45r:;eTUs. ®Upqt45i67l45i45zxya45m89o23s Δl89å »m89a45yjkú<=sÑÖchiu67l89å *+a67¬ ÀeHIm45p:;eHIzxya45® *+å ÀeTUsÑÖchir45i67b>?i45® »y *+d:;eTUs~òp45u:;éTUs *+d:;Þ »p45u45n45t89ø.

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+c^_o23s »t:;eHIu<=s *+d89a45t89o23s.

1

2

C\]oNñóa8 >?m495chpií67l45:>;eHIt89åÀeHIÀe>JK¬ »t:;eHIxVWt89ø *+c^_o>?> Δl89a<=s Δl:;eHIt45r.89a<=s »y Δl89o23s Ãs~òi89gjkn89o23s *+qrsu:;Þ Δf`aa67l45t89a45>.

eNOg`a;a67lÞ 89o23s *+d:;eJK¬ »p45r45í45n89chii45p.:;Þ ÃsÑÖo>?> »u45n89å »p67l89a45n45t89å »y CFGh8*9+oá423s5m»8r9:o>;?m: »u45n89o23s »p45r45i<=s~òm89á45t45i89c^_o23s *+o23s »p45r45u:;eJKbBCå »m45i45r89a45n89d89ø *+d:;eTUsÑÖd:;Þ VVWi45vBCø ÀeHI> Ãs~ò¤ ΔbBCa67l89c^_ó>?> ÀÞ »u45> »p89a45i<=sÑÖa45j|}Þ »p45r:;eNOchii8.9o23sÑÖø SnoÞ »t45i45vDEeHIr89å ÀeTUs~òt89å »m89a<=sÑÖc^_o>?t89å, *+cdeh89a45m89a45r45í89a67l67l:;Þ

Opqr89d:;eHIn89å Δl89a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s »y ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ Δl89a<=s *+o>?r89a89chii89o>?n:;eTUs.

»p45r45í45n89chii45p:;Þ 2

©Etu¬

ÃsÇÉeHIi<=s

*+a45ñ89o23s.

»t45i:;eHIn:;Þ

.

LvwÞ, »r89oBCd:;eNOå *+o23s »n89o>?m:;eTUs »p45r89o>?p45i89o23s ÀÞ *+c^_ó>?p45i89a89o23s.

C\]o@AlSpqu<=s 67l45í45> *+å *+d89o>Δl?r4:;Þ5n89å ÀeHI>»p4RV5r4W5i8495m a45n8945ox23sxyø,

*+a67b>?r89a45zxya45>.

Δfjku45> *+å Pxya89d45r89ó>?> »p89o@Al89å »r45í89å.

Dlmå »t:;eHIr45r89å *+d:;Þ C\]a<=s~òt:;eJKl89a89ø Δl89ø © TxyoBCd89o23s *+g|}eHIn45i89a67¬. *+¥ *+d:;Þ CåçeJKl89å ÀÞ Rxyo23sÑÖa67l45í89å.

»p89a<=sÑÖa45> vinte e tres 23 treinta y una 31

Solucións 1 Resposta aberta.

2 Rianxo; Padrón; Castelao; Cela; Rosalía.

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Rodea en xornais e revistas os nomes escritos con maiúsculas e observa se son nomes propios.

• Fai unha listaxe de nomes propios de persoa e outra de lugares que coñezas.

53

Recursos Recursos dixitais

Que curiosas son as plantas!

Galería. Que seres vivos son plantas?

Pódense coidar igual todas as plantas?

Infografía. As plantas

Ãs ementes

Audiovisuais (animais, vídeos...) sobre plantas Actividades interactivas

1

Inclusión e atención á diversidade ichas de reforzo multinivel (1, 2 e 3): F As plantas

LvwÞ ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å.

Δfjk®oito

Aäãs »p67l89a45n45t89a<=s »t:;eHIñ:;eHI> »r89a45í45z, »t89a67l89ø ÀÞ Δf`ao@Al67l89a<=s.

Δffg¬ ore∫

E »m89o>?i45t89a<=s »t:;eHIñ:;eHI>, *+a89d:;eHIm89a45i<=s, Δffgl89o>?r:;eTUs, Δfjkr89o>?i45t89o23s ÀÞ ÃsÇÉeHIm:;eHIn45t:;eTUs.

Aula Tarxetas de información Kit de sementes

Δf`aø lla∫ »t89å lo »r89å íz

Protagonistas STEAM: Dian Fossey

2

Conexión coa situación de aprendizaxe Como sucedía en epígrafes anteriores, tanto a pregunta de introdución coma o contido do «Toma nota» pretenden formentar a reflexión acerca da necesidade de saber como realizan as funcións vitais os seres vivos, neste caso as plantas, para poder coidalas como corresponde.

RvweJKl89a89chii89o>?n89å.

Ptul89a45n45t89a<=s *+gjkr89a45n89d:;eTUs. Txya67l89ø *+a45n89cdeh89ø ÀÞ *+d45u45r89ø.

*+a45r67b>?u<=s~òt89o23s

Ptul89a45n45t89a<=s »m:;eNOd45i89a45n89a<=s.

Vxya45r45i89o23s »t89a67l89o23s *+d45u45r89o23s.

Δh:;eHIr67bBCa<=s

Ptul89a45n45t89a<=s »p:;eNOqrsu:;eHIn89a<=s.

Txya67l89ø Δfjki45n89ø ÀÞ Δb>?r89a45n89d89ø.

*+á45r67bBCo>?r:;eTUs

treintae ycatro cuatro 34 vinte 24

Actividades complementarias Realizar actividades como as seguintes e valorar as respostas para identificar os coñecementos previos:

Identificar os lugares nos que abundan as plantas para que se recoñezan as súas necesidades relativas á auga, a terra, o aire e a luz. Así pode concluírse que os lugares con máis vexetación son aqueles nos que hai abundancia de auga, terra, aire limpo e suficiente luz.

– Debuxar unha planta e rotular as súas partes para que os debuxos sirvan para identificar as súas partes.

Para experimentar

Para facilitar a comprensión

– Facer unha chuvia de ideas de conceptos e termos relacionados coas plantas, para que este vocabulario resultante sirva para coñecer que se sabe ou que ideas erróneas existen.

– Nomear plantas do ámbito máis próximo que o alumnado ha de coñecer; por exemplo, roseira, xeranio, aciñeira, oliveira, piñeiro, margarida, allo, tomateira, etc.

Utilizar exemplos reais de plantas para abordar as explicacións, sinalando a que parte da planta están referidas.

Aclarar conceptos que poden resultar confusos; por exemplo, que as raíces das plantas non adoitan estar visibles.

54

Analizar o comportamento das plantas ante factores como a luz ou a auga.

Fabricar xardineiras con materiais reutilizados, por exemplo, botellas de refresco, botas de auga, etc., para despois plantar ou sementar plantas.

Cultivar plantas a partir de sementes, escallos, plántulas... e analizar o seu desenvolvemento.

Claves + información anayaeducacion.es U5 Aprende a coidar unha planta.

1

Aprendizaxe cooperativa Pode suxerir usar estratexias de traballo cooperativo para realizar a actividade «Aprende a coidar unha planta».

Fxya45Δ »u45> »t:;eTUs~òt89ø ÀÞ »p89o>?> »t:;eHIr45r89å.

Ten en conta Ao tratar as plantas, poden xurdir confusións que convén aclarar, como por exemplo: • As raíces das plantas están baixo terra e non se ven.

2

A »t45ú89å »p67l89a45n45t89å »n89a89cPQeHIr89¥ *+d45u45n67h89å...

• As espiñas dos cactos son, en realidade, follas especiais.

semente 3

• Non todas as plantas producen flores ou froitos, e a maioría só o fai en determinadas épocas do ano.

• Os mofos e os fentos son plantas, aínda que moi diferentes do resto. Non producen flores, froitos ou sementes e no caso dos mofos, nin sequera teñen verdadeiras raíces, talos e follas.

Pxya45r89å »v>?i45v>?i45® ÀÞ »m:;eNOd45r89a45® »n:;eNOcPQeTUs~òi45t89å...

luz, aire, auga

• Os piñeiros e outras árbores similares producen conos, que son unha variedade primitiva de flores.

e terra.

Suxestións das actividades Aprende a coidar unha planta

4

A »p67l89a45n45t89å »r:;eNOa89c^_chii89o>?n89å *+¥ »p45r45i45m89a45vDEeHIr89å ΔbBCo>?t89a45n89d89ø....

Toma nota!

Δffg¬ore∫

Dada a dificultade polos recursos e materiais que require, convén que sexa supervisada por unha persoa adulta.

Para coidar ben unha planta, hai que saber como é e como vive.

treinta y cinco 25 vinte e 35

Para espertar a curiosidade

Para fomentar a lectura

Enumerar curiosidades sobre as plantas. Por exemplo:

Recoméndase ler poesías que versen sobre as plantas.

Poden encontrarse algúns exemplos no libro, Dicen que no hablan las plantas unha proposta poética de Raquel Lanseros e Fernando Marías ilustrada por Raquel Lagartos, publicado en 2021 pola editorial Anaya Infantil e Xuvenil.

– Hai plantas nocivas para as persoas que conteñen velenos, toxinas, etc.

– Aínda que non é unha afirmación científica como tal, hai plantas carnívoras que obteñen parte dos seus nutrientes grazas aos animais e protozoos que capturan coas súas follas. Por exemplo, a venus atrapamoscas.

Para motivar a aprendizaxe

Para consolidar as aprendizaxes Recapitular e organizar a información máis relevante de forma gráfica e esquemática.

Realizar actividades lúdicas como:

Para ampliar a aprendizaxe

– Xogar ás adiviñas con debuxos, descricións escritas ou orais.

omear outros exemplos de plantas que non aparezan N nestas páxinas.

– Clasificar plantas, mediante fotos e ilustracións, seguindo os criterios científicos que se tratan nestas páxinas ou non científicos, por exemplo, se gusta ou non, se se coñece ou non.

55

Recursos Recursos dixitais

Así se coida un ser vivo

Vídeo: Quero unha mascota

Como podes coidar cada ser vivo?

Galería. Como viven os seres vivos Actividades interactivas Aula

1

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

SnoÞ *+c^_o>?i89d89ø »u45n67h89å »m89a<=sÑÖc^_o>?t89å, »t:;eHIñ89ø *+qrsu:;Þ *+d89a45r67l67l:;Þ *+å uga ÀÞ *+© omida , Δl45i45m45p89a67l89å ÀÞ »t45r89a45t89a67l89å *+c^_o>?> *+c^_åriño .

Tarxetas de información Kit de sementes Protagonistas STEAM: Dian Fossey

Conexión coa situación de aprendizaxe

SnoÞ *+c^_o>?i89d89ø »u45n67h89å »p67l89a45> ta *+d89å *+c^_a<=sÑÖå, *+d:;eJKbBCø »r:;Þ gala *+d:;Þ *+c^_a45n89d89ø ÀeHI> »vDEeHIz ÀÞ »t:;eJKl89å »n45u45> Ãs~òi45t45i89ø *+c^_o>?> Δ¬ uz .

A pregunta inicial incita a elixir o ser vivo en función dos criterios que cada cal elixa e a información do «Toma nota» convértese en clave con relación á situación inicial de aprendizaxe xa que sintetiza nunha soa frase para que serve saber sobre os seres vivos; é dicir, por que hai que abordar esta unidade e para que serve o aprendido.

C\]o>?i89d89ø *+o23s *+a45n45Δ mais ÀÞ »p67l89a45> ta∫ *+qrsu:;Þ »v>?i45vDEeHI> Δf`aó>?r89å *+d89å *+c^_å sa ÃsÇÉÞ *+o23s »r:;eTUs pecto ÀÞ »n89o>?> *+ø Δl45¤ gar ÀeTUs~òt45® ago »n89ø *+qrsu:;Þ »v>?i45vDEeHI>. vinte e seis 40 cuarenta 26

Actividades complementarias

Para experimentar

Para facilitar a comprensión

Realizar un ficheiro de animais e plantas a partir dos seres vivos elixidos para o seu coidado. Cada ficha ha de incluír imaxes do ser vivo, descricións de onde vive, que come, como realiza as funcións vitais, etc.

Coa actividade 1, ler en voz alta as frases resultantes e aclarar as dúbidas que poidan xurdir.

Enumerar consellos para coidar os seres vivos. Por exemplo: – Tratar ben as mascotas, ás plantas e demais seres vivos que poidan vivir no ámbito doméstico: respectalas, alimentalas correctamente, limpalas, situalas en lugares onde lles dea a luz, darlles auga periodicamente (rega para o caso das plantas), etc.

– No ámbito natural, respectar os espazos, non tirar lixos, non ter actitudes irrespectuosas cos seres vivos como pode ser perseguilos, ou cazalos; non realizar accións que poidan poñer en perigo o medio como o lume, a vertedura de substancias perigosas, etc.

56

Para espertar a curiosidade Preguntarse sobre que accións poden estragar os lugares nos que viven os seres vivos e as accións encamidadas a remediar os estragos e investigar ao respecto. Por exemplo, buscar información sobre contaminación de solos e augas utilizando descritores de busca como biorremediación ou microorganismos comeplásticos, etc.

Para motivar a aprendizaxe Compartir as imaxes (fotografías e debuxos) do ser vivo elixido por cada alumno ou alumna para coidalo.

Claves + información anayaeducacion.es U5 A que ser vivo te gustaría coidar?

O ÃsÇÉeHI® »v>?i45vBCø *+qrsu:;Þ *+qrsu:;eHIr89ø *+c^_o>?i89d89a45® À@...

AVWn45i45m89a67¬ *+o>?¤ »p67l89a45n45t89å?

Resposta aberta

É *+a<=s~ò|: PvweNOg`aå *+a89qrsu45| »u45n67h89å Δf`ao>?t89ø *+o>?¤ Δf`aa45Δ »u45> *+d:;eJKb>?u45xxyø.

Plan Lingüístico Destreza lingüística: falar e escoitar

DnoÞ *+qrsu:;Þ »t45i45p89ø?

Opqn89d:;Þ »v>?i45vDEÞ?

Educación emocional As mascotas adoitan xerar emocións positivas, polo que se se pode aproveitar o contido destas páxinas para abordar aspectos propios da educación emocional.

Por exemplo, que che proporciona unha mascota desde o punto de vista emocional: alegría, serenidade, paz, responsabilidade...

Pódese aproveitar a última actividade de «Coñece o ser vivo que queres coidar» para expoñer algúns consellos para falar en público ou para facer unha escoita activa.

Resposta aberta

Ten en conta • Mascota fai referencia a un animal de compañía.

• Introdúcense os impactos negativos na natureza que adoita provocar o ser humano grazas á frase «estragar o lugar no que viven os animais e as plantas» que aparece no último ítem da actividade 1.

Esta frase pode dar pé a nomear algúns exemplos de «estragos» sobre a natureza, por exemplo: a contaminación, a deforestación.

SnoÞ À@ *+a45n45i45m89a67¬, *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;Þ?

Suxestións das actividades Toma nota!

Cada ser vivo cóidase de xeito diferente segundo as súas necesidades.

C\]o>?n45t89å »n89å *+cdel89a<=sÇÉÞ »p89o>?® *+qrsu:;Þ *+cdeh:;Þ *+gjku<=s~òt89å.

Coñece o ser vivo que queres coidar Para traballar a diversidade en gustos e respostas, pode resultar moi interesante listar as mascotas elixidas polos nenos e as nenas da clase.

cuarenta una 27 vinte e ysete 41

Visualizar algunha película que inclúa mascotas entre os seus protagonistas e que aborde as relacións emocionais establecidas entre as persoas e as súas mascotas. Por exemplo, Beethoven, dirixido por Brian Levant; ou Mascotas, dirixida por Chris Renaud e Yarrow Cheney.

Para fomentar a lectura Recoméndase ler fragmentos de textos, como poesías, contos... ou libros que traten sobre as mascotas, os animais domésticos ou as plantas ornamentais e domésticas. Por exemplo:

Para consolidar as aprendizaxes Recapitular e organizar a información máis relevante de forma gráfica e esquemática como xa se fixo noutras ocasións.

Para ampliar a aprendizaxe Identificar os seres vivos elixidos para o seu coidado que sexan menos coñecidos e buscar información sobre eles.

– El abrazo del árbol, de Ana Alcolea, publicado por Anaya Infantil e Xuvenil.

– Días de perros e Días de gatos, de Violeta Monreal, publicados por Anaya Infantil e Xuvenil.

57

Recursos Recursos dixitais Audio: «O Día da Paz»

Enredo coa cultura

O Día da Paz A Paz é un valor para a boa convivencia.

1

LvwÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »vDEeHIr<=sÑÖo23s *+c^_a45m67b>?i89a45n89d89ø *+ø *+d:;eJKb>?u45xxyø »p89o@Al89ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ.

Qbcu:;Þ »vDEeHIñ89å *+ø »vDEeHIn45t89ø Δfjku45n89g`aó>?> *+qrsu:;Þ Δl67l:;Þ *+qrsu:;eHIr89ø »p45r:;eNOgjku45n45t89a45® Conexión coa situación de aprendizaxe Na etapa educativa é importante que os nenos e nenas adquiran certos valores que son importantes para unha boa convivencia. Un valor fundamental é a paz. Nesta dobre páxina, o alumnado vai facer actividades que xiran en torno á celebración do Día da Paz, que se celebra o 30 de xaneiro.

*+å *+c^_o>?® *+d89o23s

*+d89a<=s

*+å *+c^_o>?® *+d89o23s

*+d89ø »vDEeHIn45t89ø

ÀeHI¤ *+c^_o>?i89d89ø *+qrsu:;Þ ÃsÑÖo>?> *+d89ø *+c^_o>?® *+d89å Pxya45z.

2

Fxya45Δ »u45> *+a45v>?i89ó>?> *+d:;Þ »p89a45p:;eJK¬ *+c^_oBCå »p89a67l89a67b>?r89å PµµA© Z ÀÞ ÀeHIn45v>?í89a67l67l89ø *+å »u45> *+c^_o>?m45p89a45ñ:;eHIi45r89ø *+o>?¤ *+c^_o>?m45p89a45ñ:;eHIi45r89å.

28 vinte e oito

Solucións 1 Que veña o vento fungón que lle quero preguntar a cor dos ollos das nubes. a cor dos ollos do vento eu coido que son da cor da Paz. 2 Resposta aberta.

Actividades complementarias Para motivar a aprendizaxe • Escoita na canle de Youtube o Baile da Paz do grupo Mamá Cabra e Carmen Gil.

58

P O R TA F O L I O

Recursos U5

Que aprendín?

Colorea así: Sei facelo

Necesito axuda

No sei facelo

Recursos dixitais Infografía. Colección de palabras da

unidade Vídeo. Comparte en familia...

1 EVWxVWp67l45i89c^_å ÀeHI> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ *+d45i67f|}eHIr:;eHIn89chii89a45>:

Álbum de fotos da unidade Organizador visual sobre seres vivos Actividades interactivas Game room

»u45n67h89å »p:;eNOd45r89å

»u45> ÀeTUsÑÖc^_a45r89a45vDEeJKl67l89ø

Avaliación interactiva

»u45> »p45i45ñ:;eHIi45r89ø

Inclusión e atención á diversidade

2 Axyd45i45v>?i45ñ89å ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå:

O esencial Avaliación interactiva, normal, competencial e avanzada

– Upq> »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+qrsu:;Þ »vBCoBCå.

– Upq> »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+qrsu:;Þ »n89a89d89å.

– Upq> »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+qrsu:;Þ »vBCoBCå.

3 PVWi45n45t89å *+a<=s~ò|:

Rxya45í45z Txya67l89ø Fxyo@Al67l89a<=s Ftul89o>?r:;eTUs FVWr89o>?i45t89ø

Aula Tarxetas de información

Resposta aberta

Kit de sementes Protagonistas STEAM: Dian Fossey

Conexión con la situación de aprendizaje Objetivo en acción

4 EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+ø *+qrsu:;Þ »n:;eNOcPQeTUs~òi45t89å »u45n67h89å »p67l89a45n45t89å »p89a45r89å »v>?i45v>?i45®.

Auga, luz, aire e terra 5

Nñóo>?> ÀeTUsÑÖqrsu:;eHIzxya<=s *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89a45® *+ø *+á67l67b>?u45µ *+d:;Þ Δf`ao>?t89o23s *+d89å »u45n45i89d89a89d:;Þ *+qrsu:;Þ ÀeTUs~òt89¥ ÀeHI> anayaeducacion.es.

Realizar una rueda lógica (técnica de pensamiento recomendada) para que el alumnado reflexione sobre las necesidades y cuidados que necesita una mascota. De este modo, facilitamos la conexión de lo que hemos trabajado en la unidad con la elaboración de unas recomendaciones para mandar a alguna persona que tenga una mascota.

vinte e nove 29

Que aprendín?

Para ampliar a aprendizaxe

Para consolidar as aprendizaxes

Ampliar o glosario da unidade con outros termos que non estean recollidos nel, resultado das actividades de ampliación da aprendizaxe, da investigación e experimentación, etc.

– Visualizar a animación «Que aprendín» na que se enumeran os contidos e aprendizaxes máis importantes da unidade.

– En forma de gran grupo, recapitular toda a información e relacionar os aspectos máis relevantes da unidade: contidos esenciais, saberes básicos, competencias específicas, etc.

Para motivar a aprendizaxe Realizar as actividades de carácter lúdico («Aprende xogando») que se propoñen na unidade e practicar co material de aula recomendado para esta unidade, por exemplo, o microscopio dixital USB.

– Coavaliar a cumprimentación do álbum de fotos da unidade para comprobar que as respostas son correctas e que se pegaron as imaxes que corresponden a cada definición.

– R evisar o glosario da unidade que está nas páxinas finais do libro do alumnado.

59

P O R TA F O L I O

Recursos Recursos dixitais G ame room Cóntocho nun momento Avaliación interactiva Avaliación competencial Inclusión e atención á diversidade O esencial O esencial visual Ficha de reforzo

Que aprendín?

Obxectivo en acción Mediante a técnica «Chuvia de ideas» conseguirán citar, polo menos, tres accións que de deben levar a cabo para coidar unha mascota. Esas tres accións terán que escribilas nun papel e deben facer fincapé en aspectos como a alimentación, a hixiene, o paseo, a saúde etc.

¬©Bpq®/BLM¬ PVW®/Ptu¬

Por último, cada neno e cada nena expoñerán as ideas na aula e entre todos e todas crearán unha Lista de Accións para o benestar animal.

30 trinta

Solucións 1 br / bl

pr / pl

Priscilo

sombreiro

primeiro

Plácido

cabreiro

plataneiro

Blas

moblería

ciprés

Que aprendín?

Para consolidar a aprendizaxe • En forma de gran grupo, recapitular toda a información e relacionar os aspectos máis relevantes da unidade.

60

Necesito axuda

Non sei facelo

O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> ÃsÇÉÞ *+cdeh89a45m89å PVWi<=s~òt45i67l89ø, *+cdeh89á45m89a<=sÇÉÞ *+d89o>?> PVWr45i<=sÑÖchii67l89ø.

O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> »p:;eHIr89d:;eHI¤ »u45> »m89oDEeNOd:;eHIi45r89ø, »p:;eHIr89d:;eHI¤ *+ø ÃsÑÖo>?m67b>?r:;eHIi45r89ø.

O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> *+cdeh:;eNOg`ao>?¤ *+ø *+d:;eHIr45r89a89d:;eHIi45r89ø, Ptul89á89chii89d89ø *+cdeh:;eNOg`ao>?¤ *+d:;Þ »p45r45i45m:;eHIi45r89ø.

O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> »t:;eHI> »u45> »p67l89a45t89a45n:;eHIi45r89ø, »t:;eHI> »u45> »p:;eHIxvweNOgjku:;eHIi45r89ø.

O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> À@ »p89a<=s~òt:;eJKl:;eHIi45r89ø, À@ *+c^_a67b>?r:;eHIi45r89ø.

O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> Δf`aa67l89å *+d89o23s »p:;éTUs. BLMl89a<=s Δf`aa67l89å *+d89ø ÃsÇÉeHI¤ *+chii45p45r:;éTUs. O »m:;eHI¤ *+g`aa45t89ø »n89o>?> »t:;eHI> »u45n67h89å *+c^_a45r45n45i89cPQeHIr45í89å, »t:;eHI> »u45n67h89å »m89o@Ab@Al:;eHIr45í89å.

Conexión coa situación de aprendizaxe

Pr/Pl

Sei facelo

1 LvwÞ ÀÞ *+cdel89a<=s~òi67fjki89c^_å *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+d:;eTUs~òt89a89c^_a89d89a<=s.

Ficha de ampliación

Br/Bl

Colorea así:

Δb>?® / Δb@A¬

»p45® / »p67¬

Claves + info anayaeducacion.es U5 TIVO OBXEC IÓN C C A N E

Desenvolvemento do pensamento Técnica: Roda lóxica A técnica de pensamento proposta para levar a cabo a actividade do obxectivo en acción é a de «chuvia de ideas».

Qbcu:;Þ ÀeHIn45t:;eHIn89d:;eHIm89o23s »p89o>?® ΔbDEeHIn:;eTUs~òt89a45® *+a45n45i45m89a67¬?

SnoÞ »t:;eTUs »u45n67h89å »m89a<=sÑÖc^_o>?t89å *+o>?¤ ÃsÇÉÞ *+cdeh:;Þ *+gjku<=s~òt89a45r45í89å »t:;eJKl89å, ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ »t45r:;eTUs *+a89c^_chii89ó>?n<=s *+qrsu:;Þ »p89oBCd:;eHIr45í89a<=s Δl:;eHIvBCa45® *+å *+c^_a67bBCø »p89a45r89å *+c^_o>?i89d89a67l89å.

EVWxVWp89o>?ñ:;éNOd:;eNOa<=s »n89å *+a45u67l89å ÀÞ Δf`aa89cPQeNOd:;Þ »u45n67h89å Δl45i<=s~òt89å *+d:;Þ Axyc^_chii89ó>?n<=s »p89a45r89å *+ø ΔbDEeHIn:;eTUs~òt89a45® *+a45n45i45m89a67¬.

Educación emocional Apartado dedicado á metacognición co que pode fomentarse a identificación das emocións con relación á aprendizaxe.

Ten en conta • As actividades propostas nestes apartados perseguen a reflexión do alumnado sobre a súa aprendizaxe. Inclúense exercicios de repaso, de autoavaliación e de metacognición coas que o alumando identificará os seus logros, debilidades, fortalezas...

Como aprendín?

1 C\]o@Al89o>?r:;eNOå ÃsÇÉeNOgjku45n89d89ø *+ø *+c^_óBCd45i89g`aø.

SnoÞ *+ø Δfjki45xvweNOcdeh:;eTUs ΔbDEeHI>.

SnoÞ »p45r:;eNOchii<=sÑÖa<=s »m:;eJKl67l89o>?r89a45®.

Sei ler e escribir palabras novas.

Sei escribir aumentativos.

Recoñezo os nomes.

Sei usar a maiúscula nos nomes propios.

• A actividade titulada «O semáforo», está presente en todas as unidades e permitiralles identificar visualmente como foi a súa aprendizaxe: que cousas controlan?, cales precisan reforzar?

trinta e unha 31

Solucións

• Obxectivo en acción: resposta aberta.

Para facilitar a metacognición Nesta sección preténdese que o alumnado sexa quen de facer unha reflexión persoal sobre o seu proceso de aprendizaxe ao longo da unidade. Podemos formularlles preguntas como: Que conseguín nesta unidade?

Que fixen ben e que teño que continuar facendo?

Que non fixen tan ben e en que podo mellorar?

En que me axudaron os meus compañeiros e compañeiras?

En que axudei eu aos meus compañeiros e compañeiras?

Que foi o máis difícil?

Que podo facer no futuro para aprender máis e mellor?

Que tería que repasar?

61

mOStra

Recursos imprimibles Inclusión e atención á diversidade LIngua • Ficha 1 (reforzo nivel 1) • Ficha 2 (reforzo nivel 2) Avaliación • Avaliación • Avaliación competencial Coñecemento do Medio • Ficha 1 (reforzo nivel 1) • Ficha 2 (reforzo nivel 2) • Ficha 3 (reforzo nivel 3) • Ficha 4 (ampliación) Avaliación • Avaliación • Avaliación competencial Plan TIC TAC. Ficha 3: Buscamos información en Internet Aprende a usar ScratchJr

Podes encontrar estes recursos en anayaeducacion.es

UNIDADE

1

64

Nome e apelidos: Data:

1

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® *+å .

2

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® ÀÞ .

3

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® »Δ .

4

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® *+ø .

5

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® »¤ .

Ficha

Lingua 1.º

1

1

6

Nome e apelidos:

Lingua 1.º

RvweHIp89a<=sÑÖå.

*+o@A¬5m89ø

»m:;eJK7

»p89a45p:;eJK¬

»p89a67l45m89å

RxyoBCd:;eNOå ÀÞ *+c^_o>?p45i89å *+ø »n89o>?m:;Þ *+c^_o>?r45r:;eNOchit89ø.

»m:;eTUsÑÖå »m89a<=sÑÖå

ÃsÑÖa45p89ø ÃsÑÖo>?p89å

8

1

Δl89a45p89å Δl45u45p89å

»p45i45t89ø »p89a45t89ø

»m:;eTUsÑÖå »m89a45p89å

»p89o>?m89ø »p89o@Al89ø

LvwÞ ÀÞ *+c^_o>?p45i89å.

© PVWí89ø Δl:;Þ ÀÞ Ãs~òu45m89å.

65

UNIDADE

1

1

2

Nome e apelidos: Data:

66

Lingua 1.º

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

*+© Δb>?®

»µ »n45† »ð

Δb>?®

Δ¬ »†

*+© »µ »> »†

Δ¬ Δ∫

C\]o>?p45i89å.

*+å ÀÞ

3

Ficha

»Δ

*+ø »¤

A

E

I

C\]o>?p45i89å.

© Exyå ÀeNOå ÀeNOå ÀeNOå

Ixyø »i89ø »i89ø »i89ø

© AVW¤ *+a45¤ *+a45¤ *+a45¤

EVWΔ ÀeHIΔ ÀeHIΔ ÀeHIΔ

O

U

2

1

Nome e apelidos:

Lingua 1.º

4

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

5

LvwÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

O

»p45í89å.

O

*+a<=sÇÉéNOa<=sÇÉÞ.

A 6

2

p89a<=sÇÉeNOå.

LvwÞ, »r:;eHIp89a<=sÑÖå ÀÞ *+c^_o@Al89oBCc^_å *+o>?n89d:;Þ *+c^_o>?r45r:;eTUs~òp89o>?n89d89å.

ÃsÑÖo>?p89å Δl89a45p45i<=s

Δl45u45m:;Þ

Δl89a45t89å

*+a<=s~òp89å

»m:;eJK¬

ÃsÑÖa45p89ø

»t45ú45n:;eJK¬

-Ãs

Ãs -

Δ¬-

-Δ¬

*+a<=s~òp89å

ÃsÑÖo>?p89å

Δl45u45m:;Þ

»t45ú45n:;eJK67

UNIDADE

1

1

68

Nome e apelidos: Data:

Lingua 1.º

AV

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+c^_oBCa<=s »vBCoBCg`aa45i<=s *+qrsu:;Þ Δf`aa67l45t89a45>.

»µ »µ

Δ¬ »µ

»µ Δ¬

Ãs »π

Ãs »†

*+© Ãs

Ƞ

»† Δ¬

Ƞ ȵ Ƞ

7

Nome e apelidos: Data:

Lingua 1.º

AVC

PvweNOd45r89ø, TVWr45i45n45Δ ÀÞ GLMl89o>?r45i89å Δf`ao>?r89o>?> *+d:;Þ ÀeHIxxychiu45r<=s~òi89ó>?> *+¥ »m89o>?n45t89a45ñ89å.

C\]a45m45i45ñ89a45r89o>?>, ÕxxyoBCg`aa45r89o>?> ÀÞ »v>?i45r89o>?> »u45n<=s »p89a45xxya45r89o23s »m89o>?Δ *+gjkr89a45n89d:;eTUs *+d45i67f|}eHIr:;eHIn45t:;eTUs *+a89o23s *+qrsu:;Þ Δh89a45Δ »n89å *+chii89d89a89d:;Þ. O *+qrsu:;Þ »m89á45i<=s Δl67l:;Þ *+gjku<=s~òt89o>?¤ *+å GLMl89o>?r45i89å Δf`ao>?Δ *+å *+a45u89g`aå »t89a45> »t45r89a45n<=s~òp89a45r:;eHIn45t:;Þ *+qrsu:;Þ Δl:;eHIvBCa67bBCå *+ø »r45í89ø, »p89oBCd45í89a45n<=sÇÉÞ »vDEeHI® *+o23s »p:;eHIi45xvweTUs *+å »t45r89a45vDEéTUs *+d:;eJKl89å!

Txya45m:;éHI> »t45i45vDEeHIr89o>?> »t:;eHIm45p89ø »p89a45r89å »m:;eHIr:;eHIn89d89a45® *+¥ ÃsÑÖo>?m67b>?r89å *+d45u45n67h89å *+á45r67bBCo>?r:;Þ ÀeHIn89o>?r45m:;Þ ÀÞ PvweNOd45r89ø *+a45p45r89o>?vDEeHIi45t89o>?¤ »p89a45r89å ÀeHIxVWp67l45i89c^_a45r67l67l:;eTUs *+á<=s Ãs~òú89a<=s *+a45m45i89g`aa<=s *+å »i45m45p89o>?r45t89a45n89chii89å *+d:;Þ *+c^_o>?i89d89a45® *+ø »m:;eNOd45i89ø *+a45m67b>?i:;eHIn45t:;Þ. Pxyo>?® »i<=sÑÖø, *+a45n45t:;eTUs *+d:;Þ »m89a45r89cdeh89a45®, »r:;eNOc^_o@Al67l:;eHIr89o>?> *+ø Δl45i45xxyø *+qrsu:;Þ *+o>?u45t45r89a<=s »p:;eHIr<=sÑÖoBCa<=s *+d:;eHIi45xxya45r89o>?> »n89ø *+cdeh89a45>.

1

Qbcu:;eHI> Δf`ao>?Δ *+d:;Þ ÀeHIxxychiu45r<=s~òi89ó>?>? EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

2

Qbcu:;Þ Δfjki45xvweHIr89o>?> *+o23s »p45r89o>?t89a89g`ao>?n45i<=s~òt89a<=s *+d89å Δh45i<=s~òt89o>?r45i89å »p89a45r89å *+c^_o>?i89d89a45® *+ø »m:;eNOd45i89ø *+a45m67b>?i:;eHIn45t:;Þ?

3

PvweHIn<=sÑÖå »n89o>?u45t45r89å *+a89c^_chii89ó>?> ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45í67bDEeNOå.

Axyc^_chii89ó>?>: 69

7

4

Nome e apelidos:

Lingua 1.º

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å »t89á67bBCoBCå *+c^_oBCa<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+qrsu:;Þ Δf`aa67l45t89a45>.

Spqi45n89gjku67l89a45® »p89a45xxya45r89ø

Ptul45u45r89a67*+chii89d89a89d:;eTUs »r45í89o23s

*+á45r67bBCo>?r:;Þ »p:;eHIi45xvwÞ 5

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+c^_oBCa<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+d89ø »t:;eHIxVWt89ø ÀÞ Δl89oBCg`aø ÀeHIn89g`aa89d:;Þ »u45n67h89å »m89á45i<=s *+å *+c^_a89d89å *+c^_o@Al45u45m45n89å.

TVW®-

70

-*+d45®-

-*+gjk®-

-»m45π-

-»m67∫-

GLM¬-

AVC

Nñóo>?t89a<=s:

71

5

Nome e apelidos: Data:

Coñecemento do Medio 1.º

Seres vivos e seres inertes

1

RxyoBCd:;eNOå *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s.

Os animais e os seus tipos

2

DpqΔ *+o23s »n89o>?m:;eTUs *+d:;Þ *+d89o>?u<=s *+a45n45i45m89a45i<=s ÀÞ *+d:;eJKb>?ú45xxya89o23s.

© 3 Mñóa45r89c^_å *+a<=s~ò|: V »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s; I »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s

72

FICHA

UNIDADE

1

Nome e apelidos:

Coñecemento do Medio 1.º

FICHA

5

UNIDADE

1

A vida dos animais

4

Qbcu:;@ *+c^_o>?m:;eHI>? RvweJKl89a89chii89o>?n89å

5

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+a45n45i45m89a45i<=s *+qrsu:;Þ »p89o>?ñ:;eHI> *+o>?vBCo23s.

As plantas

6

DnoeJKb>?u45xxyå »u45n67h89å »p67l89a45n45t89å *+c^_o>?> »r89a45í45z, »t89a67l89ø, Δf`ao@Al67l89a<=s ÀÞ Δffgl89o>?r:;eTUs.

7

DnoeJKb>?u45xxyå »t89a45m:;éHI> »u45n67h89å *+á45r67bBCo>?r:;Þ, »u45> *+a45r67b>?u<=s~òt89ø ÀÞ »u45n67h89å Δh:;eHIr67bBCå.

73

5

Nome e apelidos: Data:

Coñecemento do Medio 1.º

FICHA

UNIDADE

Que é un ser vivo?

1

2

DnoeJKb>?u45xxyå: »u45> *+a45n45i45m89a67¬

»u45n67h89å »p67l89a45n45t89å

EVWm45p:;eHIzxyå »p89o>?®... C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+o23s »n89o>?m:;eTUs *+d:;eTUs~òt:;eTUs ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s.

»®

»®

*+g

*+g *+©

»π

Os animais e os seus tipos

© 3 RvweJKl89a89chii89o>?n89å.

© PvweHIi45xvweTUs © AVWn67fjki67b>?i89o23s © RvwéHIp45t45i67l:;eTUs © AVWvDEeTUs © Mñóa45m45í67f|}eHIr89o23s

74

»u45> ÃsÇÉeHI® »i45n:;eHIr45t:;Þ

2

Nome e apelidos:

Coñecemento do Medio 1.º

FICHA

5

UNIDADE

2

A vida dos animais

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

VvweHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø C\]a45r45n45í45vBCo>?r89ø, Δh:;eHIr67b>?í45vBCo>?r89ø * +o>?¤ »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+o>?¤ *+o>?m45n45í45vBCo>?r89ø

4

»√ »√ »Δ

Δ™ *+ø *+©

¬®Opqv>?í45p89a45r89ø *+o>?¤ »v>?i45v>?í45p89a45r89ø

»√ »√ *+ø

As plantas

© 5 ©C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

Δf Δf »® 6

DnoeJKb>?u45xxyå ÀeTUs~òt89a<=s »t45r:;eTUs ÀeTUsÑÖcPQeHIn89a<=s. ®Upqn67h89å »p67l89a45n45t89å © C\]o>?> *+a45u89g`aå, *+a45i45r:;Þ »n89a89cPQÞ *+d45u45n67h89å ÀÞ ÃsÑÖo@A¬, *+å »p67l89a45n45t89å ÃsÇÉeHIm:;eHIn45t:;Þ. *+chir:;eNOcPQÞ ÀÞ Δffgl89o>?r:;eNOcPQÞ.

Ãs Δf »†

© A »p67l89a45n45t89å »p45r89oBCd45u89cPQÞ Δfjkr89o>?i45t89o23s ÀÞ ÃsÇÉeHIm:;eHIn45t:;eTUs.

75

5

Nome e apelidos: Data:

Coñecemento do Medio 1.º

Que é un ser vivo?

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ.

1

¬®Opqs ÃsÇÉeHIr:;eTUs »v>?i45vBCo23s »>

*+å »® »t:;eHIñ:;eHI> *+chir45í89a<=s ÀÞ »µ

, ÀÞ *+chir:;eNOcPQeHI> *+a89ø *+qrsu:;Þ *+oBCc^_o>?r45r:;Þ .

Os animais e os seus tipos

2

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs »n89ø »r:;eNOc^_a89d45r89ø *+c^_o>?r45r:;eNOchit89ø.

© VvweHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s

»p:;eHIi45xvwÞ »v>?í67bBCo>?r89å ÃsÑÖa45p89ø

*+a45r89a45ñ89å

*+a45n67fjki67b>?i89ø »r:;éHIp45t45i67¬

AbBCo@Al67bBCo>?r:;eHIt89å

*+a45vDEÞ © IVWn45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89o23s

»p89o@Al67bBCø »t45i67b>?u45r89ó>?> *+g`aa45n<=sÑÖø ÀeTUs~òt45r:;eJKl89å *+d:;Þ »m89a45® 76

FICHA

UNIDADE

3

Nome e apelidos:

Coñecemento do Medio 1.º

FICHA

5

UNIDADE

3

A vida dos animais

3

®OLMb23sÇÉeHIr45vBCå ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ.

1

2

¬®O *+c^_a45m89a67l:;eNOó>?> À@ »u45> *+a45n45i45m89a67»p89o>?r89qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ *+a67l45i45m:;eHIn45t89å *+d89o>?u45t45r89o23s

.

VvwÞ *+ø »vDEeHIr45m:;Þ *+c^_ø ÃsÇÉeHI¤ ÃsÇÉeHIn45t45i89d89ø *+d89å Δl89a45n45zxya45n89d89ø *+å Ãs~òú89å Δl45i45n89gjku89å

ÀÞ »p89a45r89å *+c^_o>?m:;eJKl89ø.

As plantas

4

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+ø ÀeTUsÑÖqrsu:;eHIm89å. © Aäãs »p67l89a45n45t89a<=s ÃsÇÉeNOgjku45n89d89ø *+ø ÃsÇÉeHI¤ »t89a67l89ø ÃsÑÖo>?>:

»p89a45r89å »v>?i45v>?i45® »n:;eNOcPQeTUs~òi45t89a45>:

77

5

1

Nome e apelidos: Data:

Coñecemento do Medio 1.º

FICHA

UNIDADE

4

IVWn45vDEeTUs~òt45i89g`aå, *+a89d45i45v>?i45ñ89å ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå.

Upq> »r:;éHIp45t45i67¬, *+c^_a45r45n45í45vBCo>?r89ø ÀÞ *+o>?v>?í45p89a45r89ø, *+chiu67bDEeHIr45t89ø *+d:;Þ ÀeTUsÑÖc^_a45m89a<=s ÀÞ ÃsÇÉeHI> »p89a45t89a<=s. ®Upq> »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø, *+c^_o>?> *+o>?i45t89ø »p89a45t89a<=s, *+c^_a45r45n45í45vBCo>?r89ø, *+o>?v>?í45p89a45r89ø ÀÞ »vDEeJKl:;eHIn89o23sÑÖø. ®Upq> »m89a45m45í67f|}eHIr89ø, *+o>?m45n45í45vBCo>?r89ø ÀÞ »v>?i45v>?í45p89a45r89ø *+qrsu:;Þ *+c^_a45m45i45ñ89å ÃsÑÖƒ *+c^_oBCa<=s Ãs~òú89a<=s »p89a45t89a<=s »t45r89a<=sÇÉeHIi45r89a<=s.

2

IVWn45vDEeTUs~òt45i89g`aå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ »vDEeHIr89d89a89d:;eHIi45r89ø (V) *+o>?¤ Δf`aa67l<=sÑÖø (F).

TxyoBCd89a<=s *+a<=s *+a45vDEeTUs »vBCoBCa45> ...................................

TxyoBCd89a<=s *+a<=s *+a45vDEeTUs »t:;eHIñ:;eHI> »p67l45u45m89a<=s ...........................

Aäãs *+a45vDEeTUs ÃsÑÖo>?> *+o>?v>?í45p89a45r89a<=s ...................................

TxyoBCd89o23s *+o23s »r:;éHIp45t45i67l:;eTUs »t:;eHIñ:;eHI> ÀeTUsÑÖc^_a45m89a<=s .......................

TxyoBCd89o23s *+o23s »r:;éHIp45t45i67l:;eTUs »t:;eHIñ:;eHI> »p89a45t89a<=s ...........................

TxyoBCd89o23s *+o23s »m89a45m45í67f|}eHIr89o23s »m89a45m89a45> ............................

TxyoBCd89o23s *+o23s »m89a45m45í67f|}eHIr89o23s »t:;eHIñ:;eHI> »p:;eJKl89ø .........................

78

Nome e apelidos:

Coñecemento do Medio 1.º

FICHA

5

UNIDADE

4

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+á45r67bBCo>?r:;Þ, *+a45r67b>?u<=s~òt89ø *+o>?¤ Δh:;eHIr67bBCå »n89ø ÃsÇÉeHI¤ Δl45u89g`aa45® ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå. © Ptul89a45n45t89å »p:;eNOqrsu:;eHIn89å © Ptul89a45n45t89å »m:;eNOd45i89a45n89å © Ptul89a45n45t89å *+gjkr89a45n89d:;Þ *+d:;Þ »t89a67l89ø »vDEeHIr89d:;Þ, *+c^_o>?> »vBCa45r45i89o23s »t89a67l89o23s *+chiu45> »t89a67l89ø *+a45n89cdeh89ø Δb>?r89a45n89d89ø ÀÞ Δfjki45n89ø *+d45u45r89o23s ÀÞ *+d45u45r89ø

3

4

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+qrsu:;Þ Δf`aa45r45í89a<=s.

©Pxya45r89å *+c^_o>?i89d89a45® »u45n67h89å »p67l89a45n45t89å, *+d89a45r45í89a67l67l:;Þ RSÞ »p89o>?ñ:;eHIr45í89a89å »n45u45> Ãs~òi45t45i89ø *+c^_o>?> Pxya45r89å *+c^_o>?i89d89a45® »u45> *+a45n45i45m89a67¬, *+d89a45r45í89a67l67l:;Þ Txya45m:;éHI> »t:;eHIr45í89å *+qrsu:;Þ ÀÞ 79

UNIDADE

5

Nome e apelidos: Data:

1

Spqi45n89a67l89å *+d:;Þ »vDEeHIr45m:;eJKl67l89ø *+o23s *+a45n45i45m89a45i<=s, *+d:;Þ »vDEeHIr89d:;Þ *+a<=s »p67l89a45n45t89a<=s ÀÞ *+d:;Þ *+a45m89a45r:;eJKl89ø *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs »i45n:;eHIr45t:;eTUs.

2

DnoeJKb>?u45xxyå ÀeTUs~òt:;eTUs *+a45n45i45m89a45i<=s ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s ÃsÇÉeHIu<=s »n89o>?m:;eTUs: »u45> »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+c^_a45r45n45í45vBCo>?r89ø

80

Coñecemento do Medio 1.º

»u45> »vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø *+o>?v>?í45p89a45r89ø

AV

»u45> »i45n45vDEeHIr45t:;eJKb>?r89a89d89ø »m89a45r45i45ñ89ø

5

Nome e apelidos:

3

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+a45n45i45m89a45i<=s *+o>?v>?í45p89a45r89o23s.

4

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ »r89a45í45z, »t89a67l89ø, Δf`ao@Al67l89a<=s ÀÞ Δffgl89o>?® »n89ø ÃsÇÉeHI¤ Δl45u89g`aa45®.

5

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ.

UNIDADE

Coñecemento do Medio 1.º

AV

Aäãs »p67l89a45n45t89a<=s »n:;eNOcPQeTUs~òi45t89a45> *+å , *+å , »† ÀÞ Δ»p89a45r89å »v>?i45v>?i45®.

AVWí45n89d89å *+qrsu:;Þ »n89o>?> »t:;eHIñ:;eHI> »µ »n45i45> Ãs , »r:;eNOa89c^_chii89o>?n89a45> *+a89ø *+qrsu:;Þ Ãs~òu89cPQeNOd:;Þ.

Aäãs »p67l89a45n45t89a<=s »n89a89cPQeHI> *+d:;Þ Ãs .

81

UNIDADE

5

Nome e apelidos: Data:

Coñecemento do Medio 1.º

©§Qbcu:;Þ Δl67l:;Þ »p89a<=sÑÖå *+å ÀeTUs~òt:;Þ ΔbBCo>?n45i45t89ø ÃsÇÉeHI® »m45i<=s~òt:;eHIr45i89o23sÑÖø? Vxyo>?u67l67l:;Þ *+a45xVWu89d89a45®!

1

Pxya45r89å *+a45xVWu89d89a45r67l67l:;Þ *+å ÀeTUs~òt:;Þ ÃsÇÉeHI®, »t:;eTUs *+qrsu:;Þ »i89d:;eHIn45t45i67fjki89c^_a67l89ø.

Etul45i45xvwÞ ÀÞ *+c^_o@Al89o>?r:;eNOå.

– É »u45> ÃsÇÉeHI®

»v>?i45vBCø

– É *+a45n45i45m89a67¬ /

–É

*+a45vDEÞ

»p67l89a45n45t89å

/ Δh:;eHIr67bBCå

– É »m89a45r89g`aa45r45i89d89å /

82

»i45n:;eHIr45t:;Þ

/

ásÑÖa67l45t89ó>?>

AC

5

UNIDADE

2

Nome e apelidos:

Coñecemento do Medio 1.º

AC

EVW> *+qrsu:;Þ »p89a45r45t:;Þ *+d89ø ÃsÇÉeHI® »t:;Þ Δfjki45xxya89cdeh:;eTUs »p89a45r89å »i89d:;eHIn45t45i67fjki89c^_a67l89ø? EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ ÀÞ *+c^_o@Al89o>?r:;éNOa89å »n89ø *+d:;eJKb>?u45xxyø.

– Hñóa45Δ »u45n67h89å »p89a45r45t:;Þ *+d89ø ÃsÇÉeHI® *+qrsu:;Þ »n89o>?> ÃsÇÉÞ »vDEÞ ÀÞ *+qrsu:;Þ »n89o>?> ÃsÇÉÞ »r:;eHIp45r:;eTUsÇÉeHIn45t89å »n:;eTUs~òt:;Þ *+d:;eJKb>?u45xxyø, *+c^_o>?m89ø ÃsÇÉÞ *+cdeh89a45m89å ÀÞ *+c^_o>?m89ø À@?

Nñóo>?m:;eNOå ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå.

3

Céèr:;eTUs *+qrsu:;Þ *+ø ÃsÇÉeHI® »m45i<=s~òt:;eHIr45i89o23sÑÖø À@ *+ø »m:;eTUs~òm89ø *+qrsu:;Þ *+ø *+d:;eTUs~òt89å Δf`ao>?t89ø? Mñóa45r89c^_å.

SpqΔ ....................

Nñóo>?>..................

– Spqi45n89a67l89å »u45n67h89å *+d45i67f|}eHIr:;eHIn45zxyå »n89å Δf`ao>?t89oBCgjkr89a67fjkí89å.

4

Qbcu:;Þ »n:;eNOPc QeTUs~òi45t89a45> *+o23s ÃsÇÉeHIr:;eTUs *+d89a<=s Δf`ao>?t89o23s »p89a45r89å »v>?i45v>?i45®? RxyoBCd:;eNOå.

5

Qbcu:;Þ *+chir:;eTUs *+qrsu:;Þ Δl67l:;Þ Δf`aa67l45t89å *+a89ø ÃsÇÉeHI® »m45i<=s~òt:;eHIr45i89o23sÑÖø »p89a45r89å ÀeTUs~òt89a45® ΔbDEeHI>? EäãsÑÖchir45i67bDEÞ ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå.

83

PLAN

TIC TAC

BUSCAMOS INFORMACIÓN EN INTERNET

FICHA 3

En Internet hai moita información e, por iso, temos que usar os buscadores web para localizar o que nos interesa.

Os buscadores web son ferramentas informáticas que serven para encontrar información (texto, imaxes, vídeos...) en Internet utilizando palabras clave.

ATENCIÓN. As palabras clave escríbense no buscador para que este só busque a información (documentos, imaxes, vídeos...) que teñan esas palabras. Por exemplo, se queremos buscar información sobre modelos de reloxos, escribiremos as palabras clave «tipos de reloxos».

Á túa idade, convén que esteas en compañía de persoas adultas sempre que necesites utilizar Internet.

Google é un dos buscadores máis coñecidos.

Como é un buscador web?

Barra de busca. É o lugar onde se escriben as palabras clave e onde está o botón para iniciar a busca.

Resultados de busca.

Para ver a información encontrada e acceder a ela.

84

Anaya Educación Opcións de busca.

Para elixir o tipo de información que se quere buscar: imaxes, vídeos...

PLAN

TIC TAC BUSCAMOS INFORMACIÓN EN INTERNET

FICHA 3

Non creo toda a información En Internet existe moita información falsa ou errónea. Tamén hai información moi antiga que puido cambiar.

Por iso, ao buscar información debemos ter en conta se esa información é fiable ou non, é dicir, se se pode crer ou non.

Avisa unha persoa adulta da túa confianza se encontras en Internet algo raro ou que te fai sentir mal.

Hai información, textos ou imaxes, que son máis fiables porque foron elaboradas por persoas de confianza, especialistas no tema ou traballan en centros ou organizacións oficiais.

Selecciono a información que me interesa Recorda que, en Internet, hai moita información, polo que, ademais de usar buscadores web, hai que seleccionar o máis importante ou interesante.

Para seleccionar ben a información, convén que accedas a contidos adecuados para a túa idade e que te fixes en como se resume ou se destaca a información. Fíxate nas palabras resaltadas!

De quen é a información que hai en Internet?

Case todos os textos, imaxes ou vídeos que hai en Internet pertencen a alguén ou teñen un autor ou unha autora que os elaborou e a quen hai que pedir permiso para utilizalos.

Ademais, se usamos esa información nos nosos traballos, debemos citar quen os elaborou a quen pertencen.

85

PLAN

TIC TAC

FACEMOS ACTIVIDADES COAS TIC

Data:

Nome e apelidos:

1 Que che gustaría buscar en Internet? Escribe que palabra clave utilizarías.

2 Observa e imaxina que queres buscar un vídeo sobre baleas. Despois,

sinala a barra de busca para escribir a palabra clave e a opción para «Vídeos» na imaxe.

3 Que significa que unha información é fiable? Marca.

Que se pode copiar.

Que é crible porque é verdadeira e non ten erros.

Que parece verdadeira pero non o é.

4 Que información sobre o número de alumnos e alumnas do teu colexio

che parece máis fiable? Marca.

A dirección do colexio di que hai 325 alumnos e alumnas.

Unha compañeira da clase di que haberá 30 ou 40 alumnos e alumnas.

86

FICHA 3

APRENDE A USAR

Jr SCRATCH

QUE É SCRATCHJr?

FICHA 1

Nome e apelidos:

ScratchJr é unha aplicación para dispositivos móbiles ou app para crear programas informáticos.

Está especialmente deseñada para que a utilicen as nenas e os nenos da túa idade, de 5 a 7 anos.

Con esta aplicación poden crearse videoxogos, debuxar, crear historias animadas...

Consulta en anayaeducacion.es o plan TIC-TAC e recorda como son as máquinas TIC que podes utilizar para manexar ScratchJr. Ten en conta que a máquina TIC recomendada é a tableta.

Icona da app ScratchJr !

ALTO

Debido á túa idade, non debes descargar aplicacións no dispositivo móbil que utilizas sen a supervisión dunha persoa adulta da túa confianza, como os teus profesores ou profesoras ou alguén da túa familia.

1

Debuxa a icona que representa a app de ScratchJr.

2 Cantos anos tes? É a túa idade apropiada para usar ScratchJr? Com-

pleta coa túa idade e máis ou menos ; despois, marca.

Teño

anos.

– Si, teño a idade recomendada para usar ScratchJr. – Non, teño

de 7 anos, polo que é mellor que use

Scratch.

– Non, teño

de 5 anos, polo que é mellor que aínda

non use ScratchJr ou a use con alguén que me axude.

87

APRENDE A USAR

Jr SCRATCH

COMO SE MANEXA SCRATCHJr?

FICHA 3

Nome e apelidos:

Para manexala hai que tocar na pantalla táctil do dispositivo e...

1 Dar toques ou facer clic sobre os bloques, os botóns... para seleccionalos.

2 Tocar e arrastrar os bloques para colocalos como se fosen un crebacabezas.

3 Tocar con dous dedos a pantalla para facer zoom; isto é, para ampliar ou diminuír a forma na que se ve.

2

1

3

1 Como lle explicarías o funcionamento de ScratchJr a alguén que nun-

ca o utilizou, por exemplo, o teu avó? Cóntao.

2 Por que a tableta é o mellor dispositivo para manexar ScratchJr? Elixe

a palabra correcta e completa a explicación.

Porque a tableta é un dispositivo

fixo e ScratchJr é unha app. móbil

Porque ScratchJr manéxase tocando a mellor que sexa 88

pantalla do dispositivo e é rato

grande , que sexa máis pequena

difícil fácil

vela e tocala.

Anotacións

Anotacións

Anotacións

© GRUPO ANAYA, S.A., 2022 - C/ Juan Ignacio Luca de Tena, 15 - 28027 Madrid.

Reservados todos os dereitos. O contido desta obra está protexido pola Lei, que establece penas de prisión e/ou multas, amais das correspondentes indemnizacións por perdas e danos, para quen reproduza, plaxie, distribúa ou comunique publicamente, en todo ou en parte, unha obra literaria, artística ou científica, ou a súa transformación, interpretación ou execución artística fixada en calquera tipo de soporte ou comunicada a través de calquera medio, sen a preceptiva autorización.