Open & Bloot In het algemeen wordt binnen de economische wetenschap erkend dat voor het ontwikkelen van instituten als de ECB een ‘sterke hand’ vereist is. Kijk maar naar het zojuist genoemde voorbeeld van Europa: economen zijn het er wel over eens dat de politieke wens het begrotingstekort verder op te laten lopen en de rente te laten dalen op de lange termijn nadelig zijn. Zelfs voor de geheel onafhankelijke ECB lijkt het soms moeilijk de druk van politici te weerstaan. Het ontwikkelen van sterke instituties blijkt bijzonder lastig te zijn voor relatief zwakke regeringen in een democratie. Als ze er eenmaal zijn, dan zal het voor een land veel makkelijker zijn belangrijke productiefactoren zoals menselijk en fysiek kapitaal voort te brengen. Shen (2007) is nog verder gegaan, door onderscheid te maken naar wat (in economisch opzicht) een goede en wat een slechte dictator is. Iedere dictator zal belasting moeten heffen, de vraag is vervolgens wat hij met het geld doet. Gebruikt hij het voor een groot deel om zichzelf te verrijken of gebruikt hij het grotendeels om de economische groei te stimuleren? Het laatste kan als bijeffect een hogere belastingopbrengst in de toekomst meebrengen. Volgens Shen is een ‘goede dictator’ veel beter in staat private investeringen te stimuleren, dan een ‘demo-
10
Najaar 2008 craat’ die aan de wil van het volk is overgeleverd. Gloort er dan helemaal geen hoop meer voor de ware democraten? Toch wel. Glaeser benadrukt dat dictatoriale regimes die via private investeringen de economie weten te stimuleren, significant minder lang in het zadel zitten. De economische groei zorgt ervoor dat de behoefte aan andere vormen van welzijn groeien (naast puur economische welvaart). Een sterke vraag naar de ‘producten’ vrijheid en mensenrechten bij het volk, zorgen ervoor dat de dictator wordt afgezet. Met andere woorden: geen boycot van de Olympische Spelen, maar juist zoveel mogelijk handelen met China zorgt voor snelle democratisering van dat land! Literatuur: R.J. Barro, Determinants of economic growth, a cross country empirical study (MIT 1997) E.L. Glaeser et al, Do institutions cause growth (Journal of economic growth 2004) L.Shen, When will a dictator be good (Economic theory, 2007)