Przewodnik hodowcy piskląt indyczych

Przewodnik hodowcy

Aktualizacja: paĹşdziernik 2012

GRELAVI S.A. Ul. Budowlana 2 A 10-424 Olsztyn Tel. +48 89 534 68 68 Fax +48 89 534 10 19 hgtf@hendrix-genetics.com www.grelavi.pl

GRELAVI S.A. Ul. Budowlana 2 A, 10-424 Olsztyn Tel. +48 89 534 68 68, Fax +48 89 534 10 19 E-mail: hgtf@hendrix-genetics.com www.grelavi.pl

GRELAVI S.A. Al. J. Piłsudskiego 72 C, 10-450 Olsztyn Tel. +48 89 534 68 68, Fax +48 89 534 10 19 E-mail: grelavi@hendrix-genetics.com www.grelavi.pl

 Spis zagadnień  1. Misja . .............................................................................................................. 5 1.1. Atuty firmy ................................................................................................

1.2. Współpraca ...............................................................................................

5 6

 2. Wstęp ..............................................................................................................

7

 3. Jakość piskląt ................................................................................................... 8  4. Bioasekuracja fermy . ....................................................................................... 9  5. Obiekt ............................................................................................................. 11 5.1. Mycie i dezynfekcja ................................................................................... 11 5.2. Przygotowanie obiektu przed przyjazdem piskląt indyczych ..................... 13  6. Moment wstawienia . ...................................................................................... 14 6.1. Rozładunek piskląt . ................................................................................... 14 6.2. Technologia odchowu piskląt indyczych .................................................... 16  7. Odchów . ......................................................................................................... 21 7.1. Pierwszy tydzień odchowu . ....................................................................... 21 7.2. Dalsze etapy odchowu i tucz ..................................................................... 22  8. Szczegółowe warunki odchowu i tuczu ........................................................... 24 8.1. Program temperaturowy ........................................................................... 24 8.2. Program wentylacji i regulacji wilgotności powietrza ................................. 26 8.3. Program świetlny ...................................................................................... 27

 9. Wskazówki hodowlane . ..................................................................................

9.1. Zagęszczenie ptaków ................................................................................

9.2. Materiał ściołowy .....................................................................................

9.3. System karmienia . ....................................................................................

9.4. Gres . ........................................................................................................

9.5. System pojenia . ........................................................................................

2

31 31 32 33 39 39

3

 Spis zagadnień  1. Misja . .............................................................................................................. 5 1.1. Atuty firmy ................................................................................................

1.2. Współpraca ...............................................................................................

5 6

 2. Wstęp ..............................................................................................................

7

 3. Jakość piskląt ................................................................................................... 8  4. Bioasekuracja fermy . ....................................................................................... 9  5. Obiekt ............................................................................................................. 11 5.1. Mycie i dezynfekcja ................................................................................... 11 5.2. Przygotowanie obiektu przed przyjazdem piskląt indyczych ..................... 13  6. Moment wstawienia . ...................................................................................... 14 6.1. Rozładunek piskląt . ................................................................................... 14 6.2. Technologia odchowu piskląt indyczych .................................................... 16  7. Odchów . ......................................................................................................... 21 7.1. Pierwszy tydzień odchowu . ....................................................................... 21 7.2. Dalsze etapy odchowu i tucz ..................................................................... 22  8. Szczegółowe warunki odchowu i tuczu ........................................................... 24 8.1. Program temperaturowy ........................................................................... 24 8.2. Program wentylacji i regulacji wilgotności powietrza ................................. 26 8.3. Program świetlny ...................................................................................... 27

 9. Wskazówki hodowlane . ..................................................................................

9.1. Zagęszczenie ptaków ................................................................................

9.2. Materiał ściołowy .....................................................................................

9.3. System karmienia . ....................................................................................

9.4. Gres . ........................................................................................................

9.5. System pojenia . ........................................................................................

2

31 31 32 33 39 39

3

 1. Misja  Zapewnienie najwyższej jakości piskląt indyczych poprzez ciągłe doskonalenie systemów produkcji, podnoszenie kwalifikacji wszystkich pracowników.  Udzielanie wsparcia klientom poprzez sprawnie działający serwis sprzedaży i weterynaryjny.  Dyspozycyjność poprzez wsparcie zootechniczne i weterynaryjne, w odpowiedzi na oczekiwania klientów. 

 1.1. Atuty firmy  Sprawne funkcjonowanie i wsparcie klienta w ciągle zmieniającej się sytuacji ekonomicznej na rynku;  proponowanie naszym klientom piskląt najwyższej jakości, a także zapewnienie jej powtarzalności;  sprostanie wymaganiom naszych klientów i dążenie do ich zadowolenia;  posiadamy wieloletnie doświadczenie w produkcji piskląt indyczych, które dodatkowo wspieramy nowoczesną technologią produkcji;  potwierdzenie wiarygodności i rzetelności firmy poprzez wdrożenie polityki jakości w ramach ISO 9001:2008;  wspieranie klienta sprawnie działającym serwisem weterynaryjno-zootechnicznym;  dostarczanie indyków rzeźnych rasy Hybrid tj. Converter, XL i Grade Maker; 4

5

 1. Misja  Zapewnienie najwyższej jakości piskląt indyczych poprzez ciągłe doskonalenie systemów produkcji, podnoszenie kwalifikacji wszystkich pracowników.  Udzielanie wsparcia klientom poprzez sprawnie działający serwis sprzedaży i weterynaryjny.  Dyspozycyjność poprzez wsparcie zootechniczne i weterynaryjne, w odpowiedzi na oczekiwania klientów. 

 1.1. Atuty firmy  Sprawne funkcjonowanie i wsparcie klienta w ciągle zmieniającej się sytuacji ekonomicznej na rynku;  proponowanie naszym klientom piskląt najwyższej jakości, a także zapewnienie jej powtarzalności;  sprostanie wymaganiom naszych klientów i dążenie do ich zadowolenia;  posiadamy wieloletnie doświadczenie w produkcji piskląt indyczych, które dodatkowo wspieramy nowoczesną technologią produkcji;  potwierdzenie wiarygodności i rzetelności firmy poprzez wdrożenie polityki jakości w ramach ISO 9001:2008;  wspieranie klienta sprawnie działającym serwisem weterynaryjno-zootechnicznym;  dostarczanie indyków rzeźnych rasy Hybrid tj. Converter, XL i Grade Maker; 4

5

 wysoki poziom hodowli stad reprodukcyjnych, ochrona biologiczna każdego etapu produkcji, program profilaktyczny dostosowany do aktualnej sytuacji epizootycznej w kraju dają w efekcie pisklęta o wysokiej wartości biologicznej;  dostarczanie piskląt do klienta specjalistycznym taborem samochodowym.

 1.2. Współpraca  Współpraca z naukowcami z dziedziny drobiarstwa;  doskonalenie pracy i polepszanie wyników wylęgowości;  współpraca ze specjalistami z zakresu embriologii;  monitorowanie jakości produktu poprzez ścisłą kooperację z Zakładem Higieny Weterynaryjnej;  rozwój produkcji jako skutek wspólnej pracy z serwisem doradczym selekcjonerów ras;  kontakty i wymiana doświadczeń z ekspertami w kraju i zagranicą (Europa, Ameryka Północna);  współpraca z kadrą Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie;  współpraca z ośrodkami uniwersyteckimi i przekazywanie piskląt do celów doświadczalnych jako wzorzec rasy.

6

 2. Wstęp Broszura, którą Państwu przedstawiamy, zawiera zalecenia bazujące na wieloletnich doświadczeniach hodowlanych i licznych eksperymentach prowadzonych na terenie Unii Europejskiej. Pragniemy Państwu również przedstawić cenne wskazówki współpracujących z nami ekspertów krajowych i zagranicznych (Grelier, Hybrid). Mogą one pomóc Państwu w pełnym wykorzystaniu potencjału genetycznego zakupionych piskląt indyczych, nie mogą jednak zastąpić Waszego codziennego zaangażowania i fachowej obserwacji stada.

Obecnie indyki różnią się zasadniczo od tych sprzed 15 lat, to już zupełnie inne ptaki. Prace nad ich genetycznym doskonaleniem nie ustają i z roku na rok notujemy olbrzymi postęp w tym zakresie. Za tym wszystkim musi nadążać nasza wiedza na temat zasad chowu, gdyż to, co było prawidłowe kiedyś może okazać się niewłaściwe dzisiaj. Mamy przecież na naszej fermie ptaki o wyższym potencjale genetycznym, a stosując wciąż stare metody nie wykorzystujemy ich możliwości.

W dobie rosnącej konkurencji zakup jednodniowych piskląt indyczych jest coraz prostszy. Pamiętajmy jednak o tym, że jakość piskląt, a nie ich cena, jest sprawą najważniejszą. Koszt ich zakupu to niewielka część ogólnych wydatków ponoszonych w trakcie produkcji.

O opłacalności produkcji drobiarskiej decyduje wiele czynników, na niektóre z nich producent nie ma wpływu ,co powszechnie obserwujemy w naszej polskiej rzeczywistości. Skoncentrujmy się na tych sprawach które znajdują się w zasięgu naszego bezpośredniego oddziaływania.

7

 wysoki poziom hodowli stad reprodukcyjnych, ochrona biologiczna każdego etapu produkcji, program profilaktyczny dostosowany do aktualnej sytuacji epizootycznej w kraju dają w efekcie pisklęta o wysokiej wartości biologicznej;  dostarczanie piskląt do klienta specjalistycznym taborem samochodowym.

 1.2. Współpraca  Współpraca z naukowcami z dziedziny drobiarstwa;  doskonalenie pracy i polepszanie wyników wylęgowości;  współpraca ze specjalistami z zakresu embriologii;  monitorowanie jakości produktu poprzez ścisłą kooperację z Zakładem Higieny Weterynaryjnej;  rozwój produkcji jako skutek wspólnej pracy z serwisem doradczym selekcjonerów ras;  kontakty i wymiana doświadczeń z ekspertami w kraju i zagranicą (Europa, Ameryka Północna);  współpraca z kadrą Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie;  współpraca z ośrodkami uniwersyteckimi i przekazywanie piskląt do celów doświadczalnych jako wzorzec rasy.

6

 2. Wstęp Broszura, którą Państwu przedstawiamy, zawiera zalecenia bazujące na wieloletnich doświadczeniach hodowlanych i licznych eksperymentach prowadzonych na terenie Unii Europejskiej. Pragniemy Państwu również przedstawić cenne wskazówki współpracujących z nami ekspertów krajowych i zagranicznych (Grelier, Hybrid). Mogą one pomóc Państwu w pełnym wykorzystaniu potencjału genetycznego zakupionych piskląt indyczych, nie mogą jednak zastąpić Waszego codziennego zaangażowania i fachowej obserwacji stada.

Obecnie indyki różnią się zasadniczo od tych sprzed 15 lat, to już zupełnie inne ptaki. Prace nad ich genetycznym doskonaleniem nie ustają i z roku na rok notujemy olbrzymi postęp w tym zakresie. Za tym wszystkim musi nadążać nasza wiedza na temat zasad chowu, gdyż to, co było prawidłowe kiedyś może okazać się niewłaściwe dzisiaj. Mamy przecież na naszej fermie ptaki o wyższym potencjale genetycznym, a stosując wciąż stare metody nie wykorzystujemy ich możliwości.

W dobie rosnącej konkurencji zakup jednodniowych piskląt indyczych jest coraz prostszy. Pamiętajmy jednak o tym, że jakość piskląt, a nie ich cena, jest sprawą najważniejszą. Koszt ich zakupu to niewielka część ogólnych wydatków ponoszonych w trakcie produkcji.

O opłacalności produkcji drobiarskiej decyduje wiele czynników, na niektóre z nich producent nie ma wpływu ,co powszechnie obserwujemy w naszej polskiej rzeczywistości. Skoncentrujmy się na tych sprawach które znajdują się w zasięgu naszego bezpośredniego oddziaływania.

7

 3. Jakość piskląt

 4. Bioasekuracja fermy Wybrali Państwo pisklęta o dobrej jakości, o odpowiednim dla Was typie użytkowym (średnio-ciężkim lub ciężkim). Oczekujecie, że osiągną dobre przyrosty przy odpowiednio niskim zużyciu paszy, a śmiertelność nie przekroczy kilku procent. Zastanówmy się jak możemy wykorzystać potencjał genetyczny piskląt, by stado, z którym będziemy pracować przez kolejne miesiące generowało zyski?

Wrażliwość indyków na choroby zakaźne oraz choroby wynikające ze złego utrzymania wskazuje na konieczność wprowadzenia w hodowli indyków zasad profilaktyki opartych na bioasekuracji i prewencji weterynaryjnej.

Bioasekuracja jest jedynym z najbardziej praktycznych sposobów zapobiegania rozprzestrzeniania się czynników zakaźnych na fermie. To też działania mające na celu zminimalizowanie możliwości mikroorganizmów (wirusy, bakterie, grzyby) na przełamanie naturalnych barier organizmu. Bioasekuracja jest tanim, efektywnym sposobem kontroli rozprzestrzeniania się choroby na fermie. Żaden sposób zapobiegania chorobie nie odniósłby skutku bez bioasekuracji.

Czynniki wpływające na zdrowotność piskląt i efektywność chowu:  wiedza i doświadczenie hodowcy;  higiena obiektów – mycie i dezynfekcja;  bioasekuracja – ochrona biologiczna fermy;  wyposażenie obiektu w urządzenia do hodowli – zgodnie z normami technologicznymi;  warunki mikroklimatyczne – temperatura, wilgotność, jakość powietrza;  program świetlny;  higiena żywienia – jakość wody i paszy;  skuteczność zabiegów weterynaryjnych;  jakość ściółki;  zagęszczenie – obsada.

8

Podstawowe założenia bioasekuracji w produkcji indyczej: 1) izolacja przestrzenna fermy – od osób postronnych, zwierząt gospodarskich i wolnożyjących (ogrodzenie i deratyzacja); 9

 3. Jakość piskląt

 4. Bioasekuracja fermy Wybrali Państwo pisklęta o dobrej jakości, o odpowiednim dla Was typie użytkowym (średnio-ciężkim lub ciężkim). Oczekujecie, że osiągną dobre przyrosty przy odpowiednio niskim zużyciu paszy, a śmiertelność nie przekroczy kilku procent. Zastanówmy się jak możemy wykorzystać potencjał genetyczny piskląt, by stado, z którym będziemy pracować przez kolejne miesiące generowało zyski?

Wrażliwość indyków na choroby zakaźne oraz choroby wynikające ze złego utrzymania wskazuje na konieczność wprowadzenia w hodowli indyków zasad profilaktyki opartych na bioasekuracji i prewencji weterynaryjnej.

Bioasekuracja jest jedynym z najbardziej praktycznych sposobów zapobiegania rozprzestrzeniania się czynników zakaźnych na fermie. To też działania mające na celu zminimalizowanie możliwości mikroorganizmów (wirusy, bakterie, grzyby) na przełamanie naturalnych barier organizmu. Bioasekuracja jest tanim, efektywnym sposobem kontroli rozprzestrzeniania się choroby na fermie. Żaden sposób zapobiegania chorobie nie odniósłby skutku bez bioasekuracji.

Czynniki wpływające na zdrowotność piskląt i efektywność chowu:  wiedza i doświadczenie hodowcy;  higiena obiektów – mycie i dezynfekcja;  bioasekuracja – ochrona biologiczna fermy;  wyposażenie obiektu w urządzenia do hodowli – zgodnie z normami technologicznymi;  warunki mikroklimatyczne – temperatura, wilgotność, jakość powietrza;  program świetlny;  higiena żywienia – jakość wody i paszy;  skuteczność zabiegów weterynaryjnych;  jakość ściółki;  zagęszczenie – obsada.

8

Podstawowe założenia bioasekuracji w produkcji indyczej: 1) izolacja przestrzenna fermy – od osób postronnych, zwierząt gospodarskich i wolnożyjących (ogrodzenie i deratyzacja); 9

2) położenie – minimalny dopuszczalny dystans między fermami drobiu wynosi 500 metrów; 3) fermy jednowiekowe i jednogatunkowe – utrzymywanie na fermie ptaków tylko jednego gatunku i tylko jednej grupy wiekowej. Wstawiając nowe stado nie dopuśćmy do ich kontaktu z odchodami, piórami, kurzem, ponieważ okres inkubacji i przeżywalność wirusów i bakterii jest różny. Małe cząstki skażonego materiału mogą być przenoszone z wiatrem lub mechanicznie przez obsługę do budynku z nowo wstawionymi pisklętami, co zwiększa prawdopodobieństwo ich zakażenia; respektowanie reguły „wszystko pełne – wszystko puste” („all in – all out”), co oznacza, że w jednym terminie fermę zasiedlamy i w jednym czasie kończymy produkcję; 4) przerwa sanitarna między cyklami produkcyjnymi powinna wynosić około 14 dni. Okres pustki sanitarnej nie powinien być krótszy niż 10 dni; 5) higiena pomieszczeń – dezynfekcja sprzętu, personelu (prysznic lub ubrania jednorazowe), materiału wjeżdżającego na fermę (maty dezynfekcyjne).

Nieprzestrzeganie wyżej wymienionych zaleceń może spowodować wzrost zagrożenia wystąpienia choroby, a co za tym idzie większe starty ekonomiczne spowodowane szerzeniem się zakażenia wśród ptaków.

 5. Obiekt  5.1. Mycie i dezynfekcja Praktyka wskazuje, że sukces w dużym stopniu zależy od sposobu w jaki przygotujemy nasze obiekty zanim pisklęta pojawią się na fermie. Proces przygotowania indycznika do wychowu piskląt indyczych wymaga bardzo dokładnej i rzetelnej pracy.  Ptaki z poprzedniego cyklu produkcyjnego skierowano na ubój, przed usunięciem starej ściółki należy ją spryskać środkiem owadobójczym.  Niezwłocznie należy usunąć obornik i wywieźć go poza teren fermy, zwracając uwagę by nie stanowił mikrobiologicznego zagrożenia. Wstępne spłukanie ścian zapobiega nadmiernemu kurzeniu się wywożonego obornika.  Usunięcie paszy, która pozostała w silosach i dokładne wyczyszczenie ich wnętrza. Istotny element, który jest często pomijany.  Dokładne wyczyszczenie i umycie wnętrza hali gorącą wodą pod ciśnieniem w celu usunięcia pozostałości ściółki i pomiotu, zwracając szczególną uwagę na zakamarki, szczeliny, kominy wentylatorów itd. Najbardziej skuteczne jest mycie pod ciśnieniem przy użyciu dużej ilości wody, najlepiej gorącej, z dodatkiem detergentu. Mycie pozwala na usunięcie prawie 90% drobnoustrojów występujących w kurniku, pozostałe 10% unieszkodliwia dezynfekcja.  Dokładne umycie poszczególnych elementów wyposażenia obiektu (linie karmienia, pojenia, urządzenia wentylacyjne i grzewcze).  Jeżeli do mycia obiektu i sprzętu zastosowaliśmy detergent (np. płyn do mycia naczyń), którego pozostałości mogą wchodzić w reakcje ze środkiem dezynfekcyjnym , zachodzi konieczność dokładnego spłukania mytych powierzchni czystą wodą .  Po dokładnym usunięciu resztek ściółki i pomiotu oraz umyciu obiektu

10

11

2) położenie – minimalny dopuszczalny dystans między fermami drobiu wynosi 500 metrów; 3) fermy jednowiekowe i jednogatunkowe – utrzymywanie na fermie ptaków tylko jednego gatunku i tylko jednej grupy wiekowej. Wstawiając nowe stado nie dopuśćmy do ich kontaktu z odchodami, piórami, kurzem, ponieważ okres inkubacji i przeżywalność wirusów i bakterii jest różny. Małe cząstki skażonego materiału mogą być przenoszone z wiatrem lub mechanicznie przez obsługę do budynku z nowo wstawionymi pisklętami, co zwiększa prawdopodobieństwo ich zakażenia; respektowanie reguły „wszystko pełne – wszystko puste” („all in – all out”), co oznacza, że w jednym terminie fermę zasiedlamy i w jednym czasie kończymy produkcję; 4) przerwa sanitarna między cyklami produkcyjnymi powinna wynosić około 14 dni. Okres pustki sanitarnej nie powinien być krótszy niż 10 dni; 5) higiena pomieszczeń – dezynfekcja sprzętu, personelu (prysznic lub ubrania jednorazowe), materiału wjeżdżającego na fermę (maty dezynfekcyjne).

Nieprzestrzeganie wyżej wymienionych zaleceń może spowodować wzrost zagrożenia wystąpienia choroby, a co za tym idzie większe starty ekonomiczne spowodowane szerzeniem się zakażenia wśród ptaków.

 5. Obiekt  5.1. Mycie i dezynfekcja Praktyka wskazuje, że sukces w dużym stopniu zależy od sposobu w jaki przygotujemy nasze obiekty zanim pisklęta pojawią się na fermie. Proces przygotowania indycznika do wychowu piskląt indyczych wymaga bardzo dokładnej i rzetelnej pracy.  Ptaki z poprzedniego cyklu produkcyjnego skierowano na ubój, przed usunięciem starej ściółki należy ją spryskać środkiem owadobójczym.  Niezwłocznie należy usunąć obornik i wywieźć go poza teren fermy, zwracając uwagę by nie stanowił mikrobiologicznego zagrożenia. Wstępne spłukanie ścian zapobiega nadmiernemu kurzeniu się wywożonego obornika.  Usunięcie paszy, która pozostała w silosach i dokładne wyczyszczenie ich wnętrza. Istotny element, który jest często pomijany.  Dokładne wyczyszczenie i umycie wnętrza hali gorącą wodą pod ciśnieniem w celu usunięcia pozostałości ściółki i pomiotu, zwracając szczególną uwagę na zakamarki, szczeliny, kominy wentylatorów itd. Najbardziej skuteczne jest mycie pod ciśnieniem przy użyciu dużej ilości wody, najlepiej gorącej, z dodatkiem detergentu. Mycie pozwala na usunięcie prawie 90% drobnoustrojów występujących w kurniku, pozostałe 10% unieszkodliwia dezynfekcja.  Dokładne umycie poszczególnych elementów wyposażenia obiektu (linie karmienia, pojenia, urządzenia wentylacyjne i grzewcze).  Jeżeli do mycia obiektu i sprzętu zastosowaliśmy detergent (np. płyn do mycia naczyń), którego pozostałości mogą wchodzić w reakcje ze środkiem dezynfekcyjnym , zachodzi konieczność dokładnego spłukania mytych powierzchni czystą wodą .  Po dokładnym usunięciu resztek ściółki i pomiotu oraz umyciu obiektu

10

11

i sprzętu przeprowadzamy dezynfekcje „na mokro”. Środki takie jak formalina, soda kaustyczna i wapno palone są bardzo skuteczne. Coraz częściej jednak wypierają je inne specjalistyczne preparaty dezynfekcyjne o szerokim spektrum działania, bezpieczne i łatwe w użyciu, które nie niszczą dezynfekowanych powierzchni. Ze względu na duże niebezpieczeństwo ww. środków zaleca się zachowanie dużej ostrożności podczas ich zastosowania.  Dezynfekcja powinna być wykonana po wyschnięciu mytych obiektów i sprzętu, w przeciwnym razie może okazać się nieskuteczna. Nie możemy pomijać:

 5.2. Przygotowanie obiektu przed przyjazdem piskląt

indyczych Ważnym elementem jest odpowiednie ogrzewanie obiektu przed wstawieniem, jak i w trakcie odchowu:  120 do 130Kcal/m2,  1 promiennik o mocy 5 000 Kcal/300-350 piskląt,  w przypadku nagrzewnicy minimum dwie tuby o 84 000 Kcal na 1 200 m2.

– usunięcia zalegających w linii pojenia osadów i jej dezynfekcji; – dezynfekcji otoczenia fermy (place i drogi); – dezynfekcji silosów paszowych.  Tak przygotowany obiekt i sprzęt należy pozostawić na okres minimum 10 dni (pustka sanitarna), co zapobiega tzw. „zmęczeniu obiektów” (bardzo ważne!).  Układanie ściółki (minimum 10 cm warstwa chroniąca pisklęta przed utratą ciepła), ustawienie kręgów i ich wyposażenia oraz montaż urządzeń technologicznych, rozłożenie mat dezynfekcyjnych.  Kontrola działania wszystkich urządzeń umożliwiających odchów piskląt zgodnie z technologią (promienniki podczerwieni, kwoki gazowe, wentylatory, paszociągi, linie pojenia, sterowniki, dozowniki witamin i leków itp.)  Minimum 48h przed wstawieniem piskląt należy rozpocząć ogrzewanie indycznika (czas ten umożliwi nagrzanie całej konstrukcji obiektu, co jest szczególnie ważne w okresie zimowych mrozów, które w niektórych krajach potrafią być bardzo dotkliwe).  Dezynfekcja „na sucho” (tzw. gazowanie lub zamgławianie) powinna być przeprowadzona na 24 godziny przed wstawieniem piskląt i ma na celu ostateczne zniszczenie drobnoustrojów, które mogły być wprowadzone przez obsługę w trakcie przygotowywania hali. Przed wstawieniem piskląt należy dokładnie wywietrzyć obiekt.

12

Pamiętaj!

W pierwszych 48 godzinach, nagrzewać stopniowo i nie przekraczać 40°C na poziomie promienników. UWAGA na obecność tlenku węgla (CO).

Ogrzewać stopniowo budynek 36-96 godziny przed wstawieniem piskląt.

Jeśli nie rozpocznie się ogrzewania odchowalni wystarczająco szybko, może to doprowadzić do „zbijania się” piskląt i uduszeń, gdyż nie jest im dostatecznie ciepło. Dodatkowo ograniczy to aktywność piskląt i utrudni dobry start.

13

i sprzętu przeprowadzamy dezynfekcje „na mokro”. Środki takie jak formalina, soda kaustyczna i wapno palone są bardzo skuteczne. Coraz częściej jednak wypierają je inne specjalistyczne preparaty dezynfekcyjne o szerokim spektrum działania, bezpieczne i łatwe w użyciu, które nie niszczą dezynfekowanych powierzchni. Ze względu na duże niebezpieczeństwo ww. środków zaleca się zachowanie dużej ostrożności podczas ich zastosowania.  Dezynfekcja powinna być wykonana po wyschnięciu mytych obiektów i sprzętu, w przeciwnym razie może okazać się nieskuteczna. Nie możemy pomijać:

 5.2. Przygotowanie obiektu przed przyjazdem piskląt

indyczych Ważnym elementem jest odpowiednie ogrzewanie obiektu przed wstawieniem, jak i w trakcie odchowu:  120 do 130Kcal/m2,  1 promiennik o mocy 5 000 Kcal/300-350 piskląt,  w przypadku nagrzewnicy minimum dwie tuby o 84 000 Kcal na 1 200 m2.

– usunięcia zalegających w linii pojenia osadów i jej dezynfekcji; – dezynfekcji otoczenia fermy (place i drogi); – dezynfekcji silosów paszowych.  Tak przygotowany obiekt i sprzęt należy pozostawić na okres minimum 10 dni (pustka sanitarna), co zapobiega tzw. „zmęczeniu obiektów” (bardzo ważne!).  Układanie ściółki (minimum 10 cm warstwa chroniąca pisklęta przed utratą ciepła), ustawienie kręgów i ich wyposażenia oraz montaż urządzeń technologicznych, rozłożenie mat dezynfekcyjnych.  Kontrola działania wszystkich urządzeń umożliwiających odchów piskląt zgodnie z technologią (promienniki podczerwieni, kwoki gazowe, wentylatory, paszociągi, linie pojenia, sterowniki, dozowniki witamin i leków itp.)  Minimum 48h przed wstawieniem piskląt należy rozpocząć ogrzewanie indycznika (czas ten umożliwi nagrzanie całej konstrukcji obiektu, co jest szczególnie ważne w okresie zimowych mrozów, które w niektórych krajach potrafią być bardzo dotkliwe).  Dezynfekcja „na sucho” (tzw. gazowanie lub zamgławianie) powinna być przeprowadzona na 24 godziny przed wstawieniem piskląt i ma na celu ostateczne zniszczenie drobnoustrojów, które mogły być wprowadzone przez obsługę w trakcie przygotowywania hali. Przed wstawieniem piskląt należy dokładnie wywietrzyć obiekt.

12

Pamiętaj!

W pierwszych 48 godzinach, nagrzewać stopniowo i nie przekraczać 40°C na poziomie promienników. UWAGA na obecność tlenku węgla (CO).

Ogrzewać stopniowo budynek 36-96 godziny przed wstawieniem piskląt.

Jeśli nie rozpocznie się ogrzewania odchowalni wystarczająco szybko, może to doprowadzić do „zbijania się” piskląt i uduszeń, gdyż nie jest im dostatecznie ciepło. Dodatkowo ograniczy to aktywność piskląt i utrudni dobry start.

13

 6. Moment wstawienia  6.1. Rozładunek piskląt Rozładunek piskląt jest krytycznym momentem. Podczas wstawienia i pierwszych godzin nie należy hałasować, aby zapobiec zbijania się piskląt w grupę.

Rozładunek powinien przebiegać w spokoju.

Najlepiej przeprowadzać rozładunek w półmroku, aby uniknąć przemieszczania się piskląt.

Po rozładunku i usunięciu kartonów transportowych, nastawić natężenie światła na 100%. Jeżeli pisklęta zachowują się nerwowo, zrobić 30-minutową przerwę w oświetleniu.  Różnica między temperaturą wnętrza samochodu transportującego pisklęta a temperaturą odchowalni nie powinna przekraczać 5°C (nie możemy pozwolić, by pisklęta znalazły się w nieodpowiedniej temperaturze zaraz po przywiezieniu).

Pamiętaj!

Nie stawiamy kartonów bezpośrednio na betonie lub pod kwokami!

 Ostrożnie wykładamy pisklęta z kartonów pod promienniki i pozostawiamy je na ok. 30 minut, aby oswoiły się z nowym otoczeniem.

 Organizujemy sprawne przeniesienie kartonów z pisklętami do wnętrza obiektu, by skrócić do minimum czas ich kontaktu z warunkami atmosferycznymi panującymi w tym czasie na zewnątrz (ma to szczególne znaczenie w przypadku silnych mrozów, gdyż niska temperatura może być przyczyną szoku termicznego i wysokiej śmiertelności piskląt).  Osoby nieupoważnione nie powinny mieć dostępu do odchowalni.  Pasza i woda powinny być zadane tuż przed przyjazdem piskląt (jakość paszy pogarsza się w wysokich temperaturach, a pisklęta niechętnie piją zbyt ciepłą wodę).  Kartony z pisklętami umieszczamy sprawnie i spokojnie tuż przy kręgach, począwszy od tyłu budynku (zwykle są to 3-4 kartony po 100 piskląt przypadające na 1 krąg).

14

 Po upływie tego czasu kontrolujemy zachowanie się piskląt i dostosowujemy usytuowanie kwok gazowych lub promienników do ich zachowania.

15

 6. Moment wstawienia  6.1. Rozładunek piskląt Rozładunek piskląt jest krytycznym momentem. Podczas wstawienia i pierwszych godzin nie należy hałasować, aby zapobiec zbijania się piskląt w grupę.

Rozładunek powinien przebiegać w spokoju.

Najlepiej przeprowadzać rozładunek w półmroku, aby uniknąć przemieszczania się piskląt.

Po rozładunku i usunięciu kartonów transportowych, nastawić natężenie światła na 100%. Jeżeli pisklęta zachowują się nerwowo, zrobić 30-minutową przerwę w oświetleniu.  Różnica między temperaturą wnętrza samochodu transportującego pisklęta a temperaturą odchowalni nie powinna przekraczać 5°C (nie możemy pozwolić, by pisklęta znalazły się w nieodpowiedniej temperaturze zaraz po przywiezieniu).

Pamiętaj!

Nie stawiamy kartonów bezpośrednio na betonie lub pod kwokami!

 Ostrożnie wykładamy pisklęta z kartonów pod promienniki i pozostawiamy je na ok. 30 minut, aby oswoiły się z nowym otoczeniem.

 Organizujemy sprawne przeniesienie kartonów z pisklętami do wnętrza obiektu, by skrócić do minimum czas ich kontaktu z warunkami atmosferycznymi panującymi w tym czasie na zewnątrz (ma to szczególne znaczenie w przypadku silnych mrozów, gdyż niska temperatura może być przyczyną szoku termicznego i wysokiej śmiertelności piskląt).  Osoby nieupoważnione nie powinny mieć dostępu do odchowalni.  Pasza i woda powinny być zadane tuż przed przyjazdem piskląt (jakość paszy pogarsza się w wysokich temperaturach, a pisklęta niechętnie piją zbyt ciepłą wodę).  Kartony z pisklętami umieszczamy sprawnie i spokojnie tuż przy kręgach, począwszy od tyłu budynku (zwykle są to 3-4 kartony po 100 piskląt przypadające na 1 krąg).

14

 Po upływie tego czasu kontrolujemy zachowanie się piskląt i dostosowujemy usytuowanie kwok gazowych lub promienników do ich zachowania.

15

 6.2. Technologia odchowu piskląt indyczych Pisklęta indycze powinny być odchowywane w kręgach, gdyż ten sposób odchowu uznany jest za najbardziej bezpieczny i odpowiedni. Odchów bez kręgów niesie za sobą zbyt duże ryzyko pojawienia się problemów w trakcie odchowu, jak i w tuczu (skupianie się, zaduszenia, przegrzanie).

4

3

1 – promiennik lub kwoka gazowa

5

2 – żarówka 2

1

3 – poidło 4 – karmidło 5 – wytłaczanka lub tacka

Kręgi o wysokości 50cm wykonane z siatki o zespolonych oczkach (otwory siatki muszą być mniejsze niż głowa pisklęcia). Kręgi powinny mieć średnice ok. 4,5m. Siatka umożliwia lepszy ruch powietrza. Ściółka w obrębie kręgów, powinna być równomiernie rozłożona, gdyż wszelkie nierówności mogą stanowić pułapkę dla piskląt i powodować wylewanie się wody z nierówno ustawionych poideł. Należy również tak umieścić ściółkę by zachodziła na ściany kręgu, co zapobiegnie gromadzeniu się piskląt.

3,5–4,5 m

W kręgach o takich wymiarach można umieszczać od 300 sztuk (3 kartony) (zimą) do 350 sztuk (3,5 kartona) (latem).  6.2.1. Wyposażenie standardowe kręgu  Gazowy lub elektryczny promiennik ciepła o mocy ok. 5kW. podwieszony nad środkiem kręgu.  Dodatkowe źródło światła (żarówka o mocy 100-150 W) na pierwsze 2-3 dni odchowu piskląt, jeśli ogólne oświetlenie hali uniemożliwia uzyskanie odpowiedniego jego natężenia ,tj.100-120 lx.  Minimum 8 punktów karmienia (tj. 4 karmidła i 4 wytłaczanki).  Minimum od 4 do 6 punktów pojenia (np. poidła odwracalne).

Poidła i karmidła powinny być rozmieszczone naprzemiennie wokół promiennika, w odległości co najmniej 1m od środka kręgu, co pozwoli zapobiec nadmiernemu nagrzaniu się wody i paszy a tym samym pogorszeniu ich jakości.

Należy zwrócić uwagę na to, by karmidła i poidła nie utrudniały pisklętom indyczym swobodnego poruszania się od i do promiennika ciepła.

Temperaturę przy ściółce należy regulować poprzez zmianę wysokości zawieszenia kwoki. Temperatura budynku powinna być dostosowana do wieku piskląt.

16

17

 6.2. Technologia odchowu piskląt indyczych Pisklęta indycze powinny być odchowywane w kręgach, gdyż ten sposób odchowu uznany jest za najbardziej bezpieczny i odpowiedni. Odchów bez kręgów niesie za sobą zbyt duże ryzyko pojawienia się problemów w trakcie odchowu, jak i w tuczu (skupianie się, zaduszenia, przegrzanie).

4

3

1 – promiennik lub kwoka gazowa

5

2 – żarówka 2

1

3 – poidło 4 – karmidło 5 – wytłaczanka lub tacka

Kręgi o wysokości 50cm wykonane z siatki o zespolonych oczkach (otwory siatki muszą być mniejsze niż głowa pisklęcia). Kręgi powinny mieć średnice ok. 4,5m. Siatka umożliwia lepszy ruch powietrza. Ściółka w obrębie kręgów, powinna być równomiernie rozłożona, gdyż wszelkie nierówności mogą stanowić pułapkę dla piskląt i powodować wylewanie się wody z nierówno ustawionych poideł. Należy również tak umieścić ściółkę by zachodziła na ściany kręgu, co zapobiegnie gromadzeniu się piskląt.

3,5–4,5 m

W kręgach o takich wymiarach można umieszczać od 300 sztuk (3 kartony) (zimą) do 350 sztuk (3,5 kartona) (latem).  6.2.1. Wyposażenie standardowe kręgu  Gazowy lub elektryczny promiennik ciepła o mocy ok. 5kW. podwieszony nad środkiem kręgu.  Dodatkowe źródło światła (żarówka o mocy 100-150 W) na pierwsze 2-3 dni odchowu piskląt, jeśli ogólne oświetlenie hali uniemożliwia uzyskanie odpowiedniego jego natężenia ,tj.100-120 lx.  Minimum 8 punktów karmienia (tj. 4 karmidła i 4 wytłaczanki).  Minimum od 4 do 6 punktów pojenia (np. poidła odwracalne).

Poidła i karmidła powinny być rozmieszczone naprzemiennie wokół promiennika, w odległości co najmniej 1m od środka kręgu, co pozwoli zapobiec nadmiernemu nagrzaniu się wody i paszy a tym samym pogorszeniu ich jakości.

Należy zwrócić uwagę na to, by karmidła i poidła nie utrudniały pisklętom indyczym swobodnego poruszania się od i do promiennika ciepła.

Temperaturę przy ściółce należy regulować poprzez zmianę wysokości zawieszenia kwoki. Temperatura budynku powinna być dostosowana do wieku piskląt.

16

17

 6.2.2. Temperatura na odchowalni

Prócz temperatury, podstawowe parametry, na które musimy zwrócić uwagę, to:

Temperatura powinna być mierzona na poziomie ściółki (strefa przebywania piskląt) w co najmniej trzech miejscach:

Wilgotność W pierwszych dniach odchowu wilgotność powinna wynosić 55-60%. Jest to szczególnie istotne w przypadku wstawienia do odchowalni piskląt indyczych po długotrwałym transporcie. Wilgotność można podwyższyć polewając wodą posadzkę (nie ściółkę) między kręgami.

 pod kwoką (38-44°C),  na obrzeżach kręgu (28-30°C),  w hali (ok. 26-28°C).

Wiek (dni)

Temperatura pod kwoką

Temperatura w indyczniku

1-3

38-44

26-28

4-7

36-42

26-28

8-14

34-40

26-28

15-21

32-36

22-24

22-28

30-34

22-23

29-35

30

21-22

 Indyczęta w pierwszych dniach swojego życia nie mają w pełni ukształtowanego systemu termoregulacji i same nie mogą skutecznie bronić się przed wyziębieniem czy przegrzaniem.

Jakość powietrza Indycznik należy wentylować od momentu, kiedy rozpoczniemy ogrzewać budynek (kwoki gazowe zużywają tlen potrzebny pisklętom do życia).  6.2.3. Zachowanie się piskląt w kręgu Zachowanie się piskląt w kręgu jest głównym wskaźnikiem komfortu ptaków:

Pamiętaj!

Pierwsze dni odchowu indycząt są najważniejsze, rzutują bowiem na zdrowotność i efektywność chowu. Pisklęta od chwili wstawienia należy otoczyć szczególną opieką.

 Pisklęta indycze są mniej zaradne niż inne gatunki ptaków, dlatego wymagają szczególnego zaangażowania ze strony obsługi.  Warunki mikroklimatyczne powinny zapewnić pisklętom komfort bytowy.

Pamiętaj!

Temperatura ściółki jest znacznie ważniejsza niż temperatura panująca na całej odchowalni.

18

19

 6.2.2. Temperatura na odchowalni

Prócz temperatury, podstawowe parametry, na które musimy zwrócić uwagę, to:

Temperatura powinna być mierzona na poziomie ściółki (strefa przebywania piskląt) w co najmniej trzech miejscach:

Wilgotność W pierwszych dniach odchowu wilgotność powinna wynosić 55-60%. Jest to szczególnie istotne w przypadku wstawienia do odchowalni piskląt indyczych po długotrwałym transporcie. Wilgotność można podwyższyć polewając wodą posadzkę (nie ściółkę) między kręgami.

 pod kwoką (38-44°C),  na obrzeżach kręgu (28-30°C),  w hali (ok. 26-28°C).

Wiek (dni)

Temperatura pod kwoką

Temperatura w indyczniku

1-3

38-44

26-28

4-7

36-42

26-28

8-14

34-40

26-28

15-21

32-36

22-24

22-28

30-34

22-23

29-35

30

21-22

 Indyczęta w pierwszych dniach swojego życia nie mają w pełni ukształtowanego systemu termoregulacji i same nie mogą skutecznie bronić się przed wyziębieniem czy przegrzaniem.

Jakość powietrza Indycznik należy wentylować od momentu, kiedy rozpoczniemy ogrzewać budynek (kwoki gazowe zużywają tlen potrzebny pisklętom do życia).  6.2.3. Zachowanie się piskląt w kręgu Zachowanie się piskląt w kręgu jest głównym wskaźnikiem komfortu ptaków:

Pamiętaj!

Pierwsze dni odchowu indycząt są najważniejsze, rzutują bowiem na zdrowotność i efektywność chowu. Pisklęta od chwili wstawienia należy otoczyć szczególną opieką.

 Pisklęta indycze są mniej zaradne niż inne gatunki ptaków, dlatego wymagają szczególnego zaangażowania ze strony obsługi.  Warunki mikroklimatyczne powinny zapewnić pisklętom komfort bytowy.

Pamiętaj!

Temperatura ściółki jest znacznie ważniejsza niż temperatura panująca na całej odchowalni.

18

19

 7. Odchów Rozłożenie równomierne temperatura optymalna

 7.1. Pierwszy tydzień odchowu  7.1.1. Doby od 1 do 3  Przez pierwsze 72 godz. po przybyciu piskląt należy zapewnić jednolite natężenie światła na poziomie ok. 100-120 lx.

Pisklęta skupiające się blisko krawędzi kręgu temperatura zbyt wysoka

 Właściwe natężenie światła jest niezwykle istotne dla zachowania aktywności piskląt i odpowiedniego spożywania wody i paszy.  Stopniowe redukowanie intensywności oświetlenia możemy rozpocząć po upływie pierwszych 72 godz. (w ciągu doby redukujemy nie więcej niż 1/6 całkowitej intensywności oświetlenia, by nie obniżyć aktywności ptaków).  Intensywność oświetlenia zmniejszamy każdorazowo w przypadku pierwszych oznak wzajemnego dziobania się piskląt (należy zwrócić szczególną uwagę na stek i skrzydełka).

Pisklęta skupiające się pod promiennikiem temperatura zbyt niska

 Należy też zapewnić 1 godz. ciemności po upływie 24 godz. od wstawienia, by zapobiec panice ptaków w stadzie w momencie nagłego wyłączenia prądu i braku światła.  Od 3 doby zaczynamy regularnie obniżać natężenie światła.  Od 3 doby należy także rozpocząć stopniowe obniżanie temperatury, najlepiej nie przekraczając 0,5 stopnia na dobę (obserwujemy zachowanie ptaków).

Pisklęta skupiające się w jednym miejscu temperatura niejednolita (przeciąg)

20

Pamiętaj!

Pisklęta muszą nauczyć się jeść i pić.

Przed każdą zmianą w hodowli (łączenie kręgów, rozpuszczanie, dościelanie, usuwanie sprzętu do odchowu, itp.) zredukować natężenie światła, aby uniknąć zjadania ściółki przez ptaki.

21

 7. Odchów Rozłożenie równomierne temperatura optymalna

 7.1. Pierwszy tydzień odchowu  7.1.1. Doby od 1 do 3  Przez pierwsze 72 godz. po przybyciu piskląt należy zapewnić jednolite natężenie światła na poziomie ok. 100-120 lx.

Pisklęta skupiające się blisko krawędzi kręgu temperatura zbyt wysoka

 Właściwe natężenie światła jest niezwykle istotne dla zachowania aktywności piskląt i odpowiedniego spożywania wody i paszy.  Stopniowe redukowanie intensywności oświetlenia możemy rozpocząć po upływie pierwszych 72 godz. (w ciągu doby redukujemy nie więcej niż 1/6 całkowitej intensywności oświetlenia, by nie obniżyć aktywności ptaków).  Intensywność oświetlenia zmniejszamy każdorazowo w przypadku pierwszych oznak wzajemnego dziobania się piskląt (należy zwrócić szczególną uwagę na stek i skrzydełka).

Pisklęta skupiające się pod promiennikiem temperatura zbyt niska

 Należy też zapewnić 1 godz. ciemności po upływie 24 godz. od wstawienia, by zapobiec panice ptaków w stadzie w momencie nagłego wyłączenia prądu i braku światła.  Od 3 doby zaczynamy regularnie obniżać natężenie światła.  Od 3 doby należy także rozpocząć stopniowe obniżanie temperatury, najlepiej nie przekraczając 0,5 stopnia na dobę (obserwujemy zachowanie ptaków).

Pisklęta skupiające się w jednym miejscu temperatura niejednolita (przeciąg)

20

Pamiętaj!

Pisklęta muszą nauczyć się jeść i pić.

Przed każdą zmianą w hodowli (łączenie kręgów, rozpuszczanie, dościelanie, usuwanie sprzętu do odchowu, itp.) zredukować natężenie światła, aby uniknąć zjadania ściółki przez ptaki.

21

 7.1.2. Doby od 4 do 7  Po 3 dobie zaleca się także połączenie dwóch kręgów, by pisklęta przyzwyczajały się do większej powierzchni.  W 4 dobie stopniowo rozpoczynamy usuwanie dodatkowych karmideł (wytłaczanek) i poidełek odwracalnych, nie należy jednak robić tego gwałtownie, gdyż może to być przyczyną śmierci głodowej i odwodnienia.  Przed rozpuszczeniem piskląt z kręgów, tj. w 6-7 dobie, trymujemy dzioby (1/3 długości górnej części), jeśli nie dokonano tego metodą laserową w wylęgarni. Jest to szczególnie ważne w obiektach intensywnie nasłonecznionych (wiatach), co może prowokować ptaki do agresji i nawykowego kanibalizmu (zwłaszcza indory).  6-7 doba życia to moment rozpuszczenia piskląt z kręgów. Jest on stosunkowo niebezpieczny, gdyż ptaki mogą się skupiać (możliwość uduszenia) lub zjadać ściółkę (potocznie mówiąc „zapychać się”), zwłaszcza gdy zawiera ona pewne ilości aromatycznego siana.  Rutynową czynnością jest utrzymywanie dobrej jakości ściółki przez regularne codzienne dościelanie. Ptaki zawsze muszą przebywać na suchym podłożu, co pozwala zapobiec schorzeniom kończyn i występowaniu na tym tle pęcherzy piersiowych (zahamowanie przyrostów i zwiększone konfiskaty poubojowe).

 7.2. Dalsze etapy odchowu i tucz  7.2.1. Zakończenie odchowu

przeniesieniu stada. Jednosześnie temperatura na obiektach tuczowych powinna być o 2°C wyższa niż na odchowalni.  Przez cały okres odchowu i tuczu indyków musimy dbać o jakość ściółki przez regularne jej dościelanie.  System wentylacji powinien zapewnić regularne odświeżanie powietrza i prawidłową jego cyrkulację, a także umożliwić skuteczne usuwanie zanieczyszczeń, takich jak kurz i gazy szkodliwe (tlenek węgla, dwutlenek węgla i amoniak) oraz kontrolę wilgotności.  7.2.2. Tucz  Wyposażenie indyczników w karmidła i poidła, zarówno w odchowalni jak i w obiektach tuczu musi być zgodne z normami technologicznymi.  Stado musi być pod stałą kontrolą lekarza weterynarii, a zalecany program profilaktyczny powinien być dostosowany do sytuacji epizootycznej w regionie chowu.  Przestrzeganie norm technologicznych (np. prawidłowa obsada), sanitarno-higienicznych (np. jakość ściółki, program profilaktyczny, zasada „cała ferma pełna – cała ferma pusta” i przerwy między wstawieniami) oraz racjonalne żywienie pozwolą uzyskać oczekiwane efekty hodowlane.

Pamiętaj!

Właściwa obsada ptaków na m2 decyduje o efektywności chowu!

 Odchów kończy się w wieku 5 tygodni, kiedy ptaki przenosimy do obiektów tuczowych. Indyki powinny być dobrze opierzone, a pióra nie mogą być zawilgocone.  System pojenia w odchowalni i obiektach tuczu powinien być taki sam, co pozwoli zapobiec padnięciom indyków z powodu odwodnienia po 22

23

 7.1.2. Doby od 4 do 7  Po 3 dobie zaleca się także połączenie dwóch kręgów, by pisklęta przyzwyczajały się do większej powierzchni.  W 4 dobie stopniowo rozpoczynamy usuwanie dodatkowych karmideł (wytłaczanek) i poidełek odwracalnych, nie należy jednak robić tego gwałtownie, gdyż może to być przyczyną śmierci głodowej i odwodnienia.  Przed rozpuszczeniem piskląt z kręgów, tj. w 6-7 dobie, trymujemy dzioby (1/3 długości górnej części), jeśli nie dokonano tego metodą laserową w wylęgarni. Jest to szczególnie ważne w obiektach intensywnie nasłonecznionych (wiatach), co może prowokować ptaki do agresji i nawykowego kanibalizmu (zwłaszcza indory).  6-7 doba życia to moment rozpuszczenia piskląt z kręgów. Jest on stosunkowo niebezpieczny, gdyż ptaki mogą się skupiać (możliwość uduszenia) lub zjadać ściółkę (potocznie mówiąc „zapychać się”), zwłaszcza gdy zawiera ona pewne ilości aromatycznego siana.  Rutynową czynnością jest utrzymywanie dobrej jakości ściółki przez regularne codzienne dościelanie. Ptaki zawsze muszą przebywać na suchym podłożu, co pozwala zapobiec schorzeniom kończyn i występowaniu na tym tle pęcherzy piersiowych (zahamowanie przyrostów i zwiększone konfiskaty poubojowe).

 7.2. Dalsze etapy odchowu i tucz  7.2.1. Zakończenie odchowu

przeniesieniu stada. Jednosześnie temperatura na obiektach tuczowych powinna być o 2°C wyższa niż na odchowalni.  Przez cały okres odchowu i tuczu indyków musimy dbać o jakość ściółki przez regularne jej dościelanie.  System wentylacji powinien zapewnić regularne odświeżanie powietrza i prawidłową jego cyrkulację, a także umożliwić skuteczne usuwanie zanieczyszczeń, takich jak kurz i gazy szkodliwe (tlenek węgla, dwutlenek węgla i amoniak) oraz kontrolę wilgotności.  7.2.2. Tucz  Wyposażenie indyczników w karmidła i poidła, zarówno w odchowalni jak i w obiektach tuczu musi być zgodne z normami technologicznymi.  Stado musi być pod stałą kontrolą lekarza weterynarii, a zalecany program profilaktyczny powinien być dostosowany do sytuacji epizootycznej w regionie chowu.  Przestrzeganie norm technologicznych (np. prawidłowa obsada), sanitarno-higienicznych (np. jakość ściółki, program profilaktyczny, zasada „cała ferma pełna – cała ferma pusta” i przerwy między wstawieniami) oraz racjonalne żywienie pozwolą uzyskać oczekiwane efekty hodowlane.

Pamiętaj!

Właściwa obsada ptaków na m2 decyduje o efektywności chowu!

 Odchów kończy się w wieku 5 tygodni, kiedy ptaki przenosimy do obiektów tuczowych. Indyki powinny być dobrze opierzone, a pióra nie mogą być zawilgocone.  System pojenia w odchowalni i obiektach tuczu powinien być taki sam, co pozwoli zapobiec padnięciom indyków z powodu odwodnienia po 22

23

 8. Szczegółowe warunki odchowu i tuczu  8.1. Program temperaturowy Pamiętaj!

W przypadku stosowania nagrzewnic zwrócić uwagę na wytwarzaną prędkość powietrza. Zaleca się dodatkowe punkty grzewcze w trakcie pierwszych 15 dni.  8.1.1. Program temperaturowy dla indyczki i indora na podstawie

rekomendacji Hybrid.

Temperatura (w °C)

24

INDYCZKA

Odchów w dużych kwaterach i na całym kurniku Tydzień

INDYCZKA

INDOR

1

33-31

33-31

2

28,9

28,9

3

27,8

27,8

4

25,5

25,5

5

23,3

23,3

6

21,1

21,1

7

20,0

19,4

8

18,9

17,8

9

18,3

17,2

10

18,3

16,7

INDOR

11

18,3

16,7

12

17,8

16,7

Odchów w kręgach Tydzień

Temperatura (w °C)

1

28,9

28,9

2

27,8

27,8

13

17,8

15,5

17,6

15,5

16,7

14,4

3

26,6

26,6

14

4

25,5

25,5

15

5

22,8

22,8

6

21,1

21,1

7

20,0

18,9

8

18,9

17,8

9

18,3

17,2

10

18,3

16,7

11

18,3

16,7

12

17,8

16,7

13

17,8

15,5

14

17,8

15,5

15

16,7

14,4

Ogrzewać do 9-10 tygodnia, potem gdy jest to konieczne, w zależności od potrzeb redukować stopniowo ilość promienników.

Pamiętaj!

Natychmiast po skierowaniu indyczek na ubój, w budynku, gdzie pozostały indory włączyć na nowo około 10 promienników i zwiększyć temperaturę na okres 24 do 48 godzin.

Przedstawiony program temperaturowy ma wymiar ogólny i należy go dostosowywać do potrzeb ptaków. Temperatura może być regulowana w górę 25

 8. Szczegółowe warunki odchowu i tuczu  8.1. Program temperaturowy Pamiętaj!

W przypadku stosowania nagrzewnic zwrócić uwagę na wytwarzaną prędkość powietrza. Zaleca się dodatkowe punkty grzewcze w trakcie pierwszych 15 dni.  8.1.1. Program temperaturowy dla indyczki i indora na podstawie

rekomendacji Hybrid.

Temperatura (w °C)

24

INDYCZKA

Odchów w dużych kwaterach i na całym kurniku Tydzień

INDYCZKA

INDOR

1

33-31

33-31

2

28,9

28,9

3

27,8

27,8

4

25,5

25,5

5

23,3

23,3

6

21,1

21,1

7

20,0

19,4

8

18,9

17,8

9

18,3

17,2

10

18,3

16,7

INDOR

11

18,3

16,7

12

17,8

16,7

Odchów w kręgach Tydzień

Temperatura (w °C)

1

28,9

28,9

2

27,8

27,8

13

17,8

15,5

17,6

15,5

16,7

14,4

3

26,6

26,6

14

4

25,5

25,5

15

5

22,8

22,8

6

21,1

21,1

7

20,0

18,9

8

18,9

17,8

9

18,3

17,2

10

18,3

16,7

11

18,3

16,7

12

17,8

16,7

13

17,8

15,5

14

17,8

15,5

15

16,7

14,4

Ogrzewać do 9-10 tygodnia, potem gdy jest to konieczne, w zależności od potrzeb redukować stopniowo ilość promienników.

Pamiętaj!

Natychmiast po skierowaniu indyczek na ubój, w budynku, gdzie pozostały indory włączyć na nowo około 10 promienników i zwiększyć temperaturę na okres 24 do 48 godzin.

Przedstawiony program temperaturowy ma wymiar ogólny i należy go dostosowywać do potrzeb ptaków. Temperatura może być regulowana w górę 25

lub w dół o 1 lub 2°C w zależności od typu budynku. Przede wszystkim obserwacja zachowania i rozmieszczenia ptaków pozwoli dostosować programowanie temperatury i zapewnić komfort cieplny ptakom, a mianowicie:

Utrzymanie wilgotności wymaga regulacji wentylacji w zależności od wagi ptaków i wilgotności względnej powietrza na zewnątrz.

 u piskląt w trakcie odchowu podczas tworzenia się upierzenia, kiedy to ptaki są najbardziej wrażliwe;

Pamiętaj!

 unikać odchyleń temperatury wyższych niż 4°C poniżej wieku 30 dni i 5-6°C powyżej wieku 30 dni w ciągu 24 godzin;  ograniczać wzrost temperatury u dorosłych ptaków zwłaszcza w okresie letnim poprzez wdrożenie środków ochrony przed przegrzaniem.

 8.2. Program wentylacji i regulacji wilgotności powietrza Cel wentylacji:  dostarczyć tlen;  usunąć gazy (amoniak i dwutlenek węgla): minimalna potrzeba wentylacji = 0,6 m3 /kg żywca/godz.;  usunąć wilgotność (oddychanie + skraplanie + wypróżnianie się): potrzeby wentylacji = 0,3 do 3 m3/kg żywca/godz.;  schłodzić ptaki w okresie upałów.

Zapotrzebowanie na wentylację zależy od:  wieku i wagi ptaków,  wilgotności budynku i powietrza na zewnątrz,  różnicy temperatury wewnątrz i na zewnątrz budynku.

Przestrzeganie norm odnośnie wilgotności  wspomaga wzrost,

Nie wolno przekraczać poziomu 60% wilgotności względnej powietrza w budynku.

Uważać na:  chłodne powietrze opadające na ptaki;  prędkość powietrza na poziomie bytowania ptaków;  stopień stężenia amoniaku w powietrzu i podwyższenie wilgotności powietrza;  obserwować zachowanie się ptaków, uważać na skupianie się ptaków i uduszenia.

 8.3. Program świetlny Obecnie wykorzystywanych jest co najmniej kilka programów świetlnych które pozwalają osiągnąć pozytywne wyniki produkcyjne. Należy jednak pamiętać, aby każdorazowo program świetlny był dostosowywany do kondycji i zachowania ptaków.

Wyposażenie Dla budynku o powierzchni 1200m2:  żarówki – 50 iluminatorów wodoszczelnych 60-watowych lub około 2,5 wat/m2, w 2 rzędach;  lampy neonowe – 26 lamp wodoszczelnych po 36 watów w 2 rzędach;  regulator natężenia światła i zegar.

 pozwala uniknąć problemów z oddychaniem,  utrzymać ściółkę w dobrym stanie.

26

27

lub w dół o 1 lub 2°C w zależności od typu budynku. Przede wszystkim obserwacja zachowania i rozmieszczenia ptaków pozwoli dostosować programowanie temperatury i zapewnić komfort cieplny ptakom, a mianowicie:

Utrzymanie wilgotności wymaga regulacji wentylacji w zależności od wagi ptaków i wilgotności względnej powietrza na zewnątrz.

 u piskląt w trakcie odchowu podczas tworzenia się upierzenia, kiedy to ptaki są najbardziej wrażliwe;

Pamiętaj!

 unikać odchyleń temperatury wyższych niż 4°C poniżej wieku 30 dni i 5-6°C powyżej wieku 30 dni w ciągu 24 godzin;  ograniczać wzrost temperatury u dorosłych ptaków zwłaszcza w okresie letnim poprzez wdrożenie środków ochrony przed przegrzaniem.

 8.2. Program wentylacji i regulacji wilgotności powietrza Cel wentylacji:  dostarczyć tlen;  usunąć gazy (amoniak i dwutlenek węgla): minimalna potrzeba wentylacji = 0,6 m3 /kg żywca/godz.;  usunąć wilgotność (oddychanie + skraplanie + wypróżnianie się): potrzeby wentylacji = 0,3 do 3 m3/kg żywca/godz.;  schłodzić ptaki w okresie upałów.

Zapotrzebowanie na wentylację zależy od:  wieku i wagi ptaków,  wilgotności budynku i powietrza na zewnątrz,  różnicy temperatury wewnątrz i na zewnątrz budynku.

Przestrzeganie norm odnośnie wilgotności  wspomaga wzrost,

Nie wolno przekraczać poziomu 60% wilgotności względnej powietrza w budynku.

Uważać na:  chłodne powietrze opadające na ptaki;  prędkość powietrza na poziomie bytowania ptaków;  stopień stężenia amoniaku w powietrzu i podwyższenie wilgotności powietrza;  obserwować zachowanie się ptaków, uważać na skupianie się ptaków i uduszenia.

 8.3. Program świetlny Obecnie wykorzystywanych jest co najmniej kilka programów świetlnych które pozwalają osiągnąć pozytywne wyniki produkcyjne. Należy jednak pamiętać, aby każdorazowo program świetlny był dostosowywany do kondycji i zachowania ptaków.

Wyposażenie Dla budynku o powierzchni 1200m2:  żarówki – 50 iluminatorów wodoszczelnych 60-watowych lub około 2,5 wat/m2, w 2 rzędach;  lampy neonowe – 26 lamp wodoszczelnych po 36 watów w 2 rzędach;  regulator natężenia światła i zegar.

 pozwala uniknąć problemów z oddychaniem,  utrzymać ściółkę w dobrym stanie.

26

27

Jeżeli przyrosty ptaków są niewystarczające można stymulować ich wzrost poprzez zastosowanie programu 2 godz. światło/ 2 godz. ciemności.

Przebieg programu w budynku bez naturalnego źródła światła: Program dzień/noc Rozpuścić pisklęta przy minimalnym oświetleniu lub przy zaciemnieniu. Po rozładunku zostawić pisklęta na 30-60 minut bez oświetlenia, żeby mogły się uspokoić.

Program oświetlenia

Jeżeli nie ma problemu po włączeniu oświetlenia, zostawić pisklęta na 24 godziny, żeby przyzwyczaiły się do nowego otoczenia, żeby znalazły paszę i wodę.

Następnie codziennie zmniejszać oświetlenia o 1 godzinę do momentu uzyskania programu 18 światła/6godzin ciemność.

Ustawić oświetlenie na godzinę 4 rano. Podczas wyłączania temperatura w obiekcie nie może być niższa niż o 2°C.

UWAGA! Bez względu na typ budynku (jasny czy ciemny) wdrożenie niniejszego programu wymaga spełnienia wielu wymogów dotyczących:  liczby i dostępności karmideł,  liczby i dostępności poideł,  rodzaju ściółki.

Krzywa przebiegu natężenia światła: 120

24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

Program świetlny

60 40 20 0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Wiek (dni) 1

2

 godziny świecenia 28

80

Natężenie światła (lx)

Godzina zegarowa

100

3

4

Wiek (dni)

5

6

7

8

9

 godziny zaciemnienia 29

Jeżeli przyrosty ptaków są niewystarczające można stymulować ich wzrost poprzez zastosowanie programu 2 godz. światło/ 2 godz. ciemności.

Przebieg programu w budynku bez naturalnego źródła światła: Program dzień/noc Rozpuścić pisklęta przy minimalnym oświetleniu lub przy zaciemnieniu. Po rozładunku zostawić pisklęta na 30-60 minut bez oświetlenia, żeby mogły się uspokoić.

Program oświetlenia

Jeżeli nie ma problemu po włączeniu oświetlenia, zostawić pisklęta na 24 godziny, żeby przyzwyczaiły się do nowego otoczenia, żeby znalazły paszę i wodę.

Następnie codziennie zmniejszać oświetlenia o 1 godzinę do momentu uzyskania programu 18 światła/6godzin ciemność.

Ustawić oświetlenie na godzinę 4 rano. Podczas wyłączania temperatura w obiekcie nie może być niższa niż o 2°C.

UWAGA! Bez względu na typ budynku (jasny czy ciemny) wdrożenie niniejszego programu wymaga spełnienia wielu wymogów dotyczących:  liczby i dostępności karmideł,  liczby i dostępności poideł,  rodzaju ściółki.

Krzywa przebiegu natężenia światła: 120

24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

Program świetlny

60 40 20 0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Wiek (dni) 1

2

 godziny świecenia 28

80

Natężenie światła (lx)

Godzina zegarowa

100

3

4

Wiek (dni)

5

6

7

8

9

 godziny zaciemnienia 29

W przypadku wstawienia piskląt po długotrwałym transporcie zalecany jest program świetlny, w którym wstawienie piskląt odbywa się w półmroku. Celem jego jest mniejsza śmiertelność i lepsze wyrównanie ptaków. Program świetlny dla tego rodzaju ptaków został przedstawiony powyżej.

Pamiętaj!

Zaprzestać wyłączania światła po pojawieniu się pierwszych zadrapań i strupów.

Okresy wyłączenia muszą występować w środku nocy, nigdy o wschodzie lub zachodzie słońca. Zimą należy unikać także ostatnich godzin nocnych, które są najzimniejsze. Sztuczne oświetlenie musi zawsze włączać się przed wschodem słońca i gasnąć po zachodzie.

Program świetlny powinien być taki, aby zminimalizował nadaktywność lub agresję.

Warunki mikroklimatyczne w budynku muszą być regulowane automatycznie (ogrzewanie+wentylacja), aby uniknąć schłodzenia ptaków w okresie wyłączonego światła.

Program ten może być modyfikowany w zależności od regionu czy typu budynku.

 9. Wskazówki hodowlane  9.1. Zagęszczenie ptaków Normy dotyczące wyposażenia, specyfika budynku oraz warunki mikroklimatyczne w indyczniku stanowią pierwsze wskaźniki do oceny stopnia zagęszczenia ptaków w trakcie trwającej produkcji.

Zwróćmy jeszcze uwagę na inne kryteria, takie jak:  zalecenia dobrostanu zwierząt („Animal Wellfare”),  końcowa masa ubojowa,  rasa.

Rasa średniociężka (Hybrid Grade Maker): – zagęszczenie w momencie dostawy 10-12 szt./m2; – zagęszczenie przy uboju: indyczka 6 szt./m2, indor 3 szt./m2 – ubój indyczek pomiędzy 100 a 115 dniem tuczu od 8,15 do 9,60 kg; – ubój indorów pomiędzy 117 a 135 dniem tuczu od 14 kg do 17 kg.

Rasa ciężka (Hybrid Converter, XL): – zagęszczenie w momencie dostawy: 9-11 szt./m2; – zagęszczenie przy uboju: indyczka 5-5,5 szt./m2, indor 2,3-2,7 szt./m2 (w zależności od rasy); – ubój indyczek pomiędzy 98 a 112 dniem tuczu, od 9 do 11 kg; – ubój indorów pomiędzy 126 a 154 dniem tuczu, od 18 do 22 kg.

Pamiętaj!

Ważne, aby we wszystkich przypadkach nie przekraczać 50 kg/m2.

30

31

W przypadku wstawienia piskląt po długotrwałym transporcie zalecany jest program świetlny, w którym wstawienie piskląt odbywa się w półmroku. Celem jego jest mniejsza śmiertelność i lepsze wyrównanie ptaków. Program świetlny dla tego rodzaju ptaków został przedstawiony powyżej.

Pamiętaj!

Zaprzestać wyłączania światła po pojawieniu się pierwszych zadrapań i strupów.

Okresy wyłączenia muszą występować w środku nocy, nigdy o wschodzie lub zachodzie słońca. Zimą należy unikać także ostatnich godzin nocnych, które są najzimniejsze. Sztuczne oświetlenie musi zawsze włączać się przed wschodem słońca i gasnąć po zachodzie.

Program świetlny powinien być taki, aby zminimalizował nadaktywność lub agresję.

Warunki mikroklimatyczne w budynku muszą być regulowane automatycznie (ogrzewanie+wentylacja), aby uniknąć schłodzenia ptaków w okresie wyłączonego światła.

Program ten może być modyfikowany w zależności od regionu czy typu budynku.

 9. Wskazówki hodowlane  9.1. Zagęszczenie ptaków Normy dotyczące wyposażenia, specyfika budynku oraz warunki mikroklimatyczne w indyczniku stanowią pierwsze wskaźniki do oceny stopnia zagęszczenia ptaków w trakcie trwającej produkcji.

Zwróćmy jeszcze uwagę na inne kryteria, takie jak:  zalecenia dobrostanu zwierząt („Animal Wellfare”),  końcowa masa ubojowa,  rasa.

Rasa średniociężka (Hybrid Grade Maker): – zagęszczenie w momencie dostawy 10-12 szt./m2; – zagęszczenie przy uboju: indyczka 6 szt./m2, indor 3 szt./m2 – ubój indyczek pomiędzy 100 a 115 dniem tuczu od 8,15 do 9,60 kg; – ubój indorów pomiędzy 117 a 135 dniem tuczu od 14 kg do 17 kg.

Rasa ciężka (Hybrid Converter, XL): – zagęszczenie w momencie dostawy: 9-11 szt./m2; – zagęszczenie przy uboju: indyczka 5-5,5 szt./m2, indor 2,3-2,7 szt./m2 (w zależności od rasy); – ubój indyczek pomiędzy 98 a 112 dniem tuczu, od 9 do 11 kg; – ubój indorów pomiędzy 126 a 154 dniem tuczu, od 18 do 22 kg.

Pamiętaj!

Ważne, aby we wszystkich przypadkach nie przekraczać 50 kg/m2.

30

31

 9.2. Materiał ściołowy Istnieje wiele materiałów, które mogą zostać wykorzystane jako ściółka pod warunkiem, że spełniają podstawowe wymagania.  9.2.1. Podstawowe wymagania materiału ściołowego:  izolacja termiczna podłoża;  absorbowanie wilgotności (pomiot);  funkcja ochronna dla ptaków (nogi, grzebień, upierzenie, itp.);  komfort dla ptaków;  niski poziom zapylenia i kurzu;  wolny od skażenia i zepsucia.  9.2.2. Rodzaj i ilość zastosowanego materiału ściołowego Ilość zastosowanego materiału ściołowego jest różna w zależności od jego rodzaju:  sieczka – 10 do 12 kg/m2,  wióry – 7 do 8 kg/m2,  granulat drzewny – 7 do 8 kg/m2,  wióry podsuszone – 5 do 6 kg/m2.

Możliwość zmieszania 2/3 słomy ciętej z 1/3 wiórów.  9.2.3. Konserwacja i utrzymanie W celu utrzymania dobrej jakości ściółki, należy regularnie usuwać mokre, zbite warstwy (skorupy) powstałe od początku hodowli, w szczególności wokół poideł oraz karmideł (wytłaczanki). Działania te sprzyjają szybkiemu schnięciu ściółki, a tym samym nie ma potrzeby zbyt częstego przewracania ściółki (ograniczenie uwalniania amoniaku i zwiększenia zapylenia w budynku).

W przypadku, gdy ściółka jest wilgotna, istnieje możliwość wyłożenia superfosfatu (150 do 200 g/m2) w celu zmniejszenie fermentacji i wysuszenia ściółki.

Dobrej jakości ściółka jest niezbędna do tego, aby zwierzęta zachowywały się w sposób fizjologiczny. Wstępne ogrzewanie jest jednym z najistotniejszych punktów powodzenia hodowli. Musi być wystarczająco wczesne, aby tem32

peratura ściółki oraz wierzchnia warstwa betonu wynosiła od 28-30°C. Czas wstępnego ogrzewania musi wynosić 48 godzin przed planowanym wstawieniem lub w zależności od temperatury otoczenia i grubości ściółki.  9.2.4. Przyczyny złego stanu ściółki w indyczniku:  wadliwa wentylacja,  wysoka wilgotność w obiekcie,  nieodpowiednia konstrukcja poideł lub złe ich usytuowanie,  zła jakość tłuszczu w paszy,  nieżyt jelit.

Pamiętaj!

• Obecność zarodników grzybów w materiale ściołowym może wywołać aspergilozę u ptaków.

• Ważne jest pochodzenie i magazynowanie ściółki ze względu na możliwość transmisji patogenów groźnych dla ptaków, np. Salmonelli.

• Ściółka dobrej jakości musi być ogrzewana i wentylowana już na 2 do 3 dni przed wstawieniem.

• Zimna ściółka przy wstawieniu piskląt może być źródłem problemów sanitarnych na początku odchowu.

• Obiekt nie może być dościelany nową warstwą ściółki w momencie, gdy ptaki są na czczo (uniknięcie „zapychania się”).

• Zaleca się stosowanie wiórów. Odchodzi się od stosowania słomy.

• Utrzymywać ściółkę suchą, aby zapobiec schorzeniom kończyn i występowaniu na tym tle pęcherzy piersiowych (zahamowanie przyrostów i zwiększone konfiskaty poubojowe).

 9.3. System karmienia Pasza to główny element całego kosztu hodowli indyków. Zawsze powinno się sprawdzić czy pasza jest odpowiednio wymieszana i czy jest dobrej jakości.

33

 9.2. Materiał ściołowy Istnieje wiele materiałów, które mogą zostać wykorzystane jako ściółka pod warunkiem, że spełniają podstawowe wymagania.  9.2.1. Podstawowe wymagania materiału ściołowego:  izolacja termiczna podłoża;  absorbowanie wilgotności (pomiot);  funkcja ochronna dla ptaków (nogi, grzebień, upierzenie, itp.);  komfort dla ptaków;  niski poziom zapylenia i kurzu;  wolny od skażenia i zepsucia.  9.2.2. Rodzaj i ilość zastosowanego materiału ściołowego Ilość zastosowanego materiału ściołowego jest różna w zależności od jego rodzaju:  sieczka – 10 do 12 kg/m2,  wióry – 7 do 8 kg/m2,  granulat drzewny – 7 do 8 kg/m2,  wióry podsuszone – 5 do 6 kg/m2.

Możliwość zmieszania 2/3 słomy ciętej z 1/3 wiórów.  9.2.3. Konserwacja i utrzymanie W celu utrzymania dobrej jakości ściółki, należy regularnie usuwać mokre, zbite warstwy (skorupy) powstałe od początku hodowli, w szczególności wokół poideł oraz karmideł (wytłaczanki). Działania te sprzyjają szybkiemu schnięciu ściółki, a tym samym nie ma potrzeby zbyt częstego przewracania ściółki (ograniczenie uwalniania amoniaku i zwiększenia zapylenia w budynku).

W przypadku, gdy ściółka jest wilgotna, istnieje możliwość wyłożenia superfosfatu (150 do 200 g/m2) w celu zmniejszenie fermentacji i wysuszenia ściółki.

Dobrej jakości ściółka jest niezbędna do tego, aby zwierzęta zachowywały się w sposób fizjologiczny. Wstępne ogrzewanie jest jednym z najistotniejszych punktów powodzenia hodowli. Musi być wystarczająco wczesne, aby tem32

peratura ściółki oraz wierzchnia warstwa betonu wynosiła od 28-30°C. Czas wstępnego ogrzewania musi wynosić 48 godzin przed planowanym wstawieniem lub w zależności od temperatury otoczenia i grubości ściółki.  9.2.4. Przyczyny złego stanu ściółki w indyczniku:  wadliwa wentylacja,  wysoka wilgotność w obiekcie,  nieodpowiednia konstrukcja poideł lub złe ich usytuowanie,  zła jakość tłuszczu w paszy,  nieżyt jelit.

Pamiętaj!

• Obecność zarodników grzybów w materiale ściołowym może wywołać aspergilozę u ptaków.

• Ważne jest pochodzenie i magazynowanie ściółki ze względu na możliwość transmisji patogenów groźnych dla ptaków, np. Salmonelli.

• Ściółka dobrej jakości musi być ogrzewana i wentylowana już na 2 do 3 dni przed wstawieniem.

• Zimna ściółka przy wstawieniu piskląt może być źródłem problemów sanitarnych na początku odchowu.

• Obiekt nie może być dościelany nową warstwą ściółki w momencie, gdy ptaki są na czczo (uniknięcie „zapychania się”).

• Zaleca się stosowanie wiórów. Odchodzi się od stosowania słomy.

• Utrzymywać ściółkę suchą, aby zapobiec schorzeniom kończyn i występowaniu na tym tle pęcherzy piersiowych (zahamowanie przyrostów i zwiększone konfiskaty poubojowe).

 9.3. System karmienia Pasza to główny element całego kosztu hodowli indyków. Zawsze powinno się sprawdzić czy pasza jest odpowiednio wymieszana i czy jest dobrej jakości.

33

 9.3.1. Wyposażenie obiektu w poszczególnych etapach produkcji

– 1 wytłaczanka lub jedna taca/50-70 piskląt przez 2 do 3 dni,

Odchów (0-21 dni): – 1 pikoszet/80 do 100 piskląt,

34

35

 9.3.1. Wyposażenie obiektu w poszczególnych etapach produkcji

– 1 wytłaczanka lub jedna taca/50-70 piskląt przez 2 do 3 dni,

Odchów (0-21 dni): – 1 pikoszet/80 do 100 piskląt,

34

35

– papierowe taśmy ułożone pod systemem pojenia lub karmienia,

Tucz (4-5 tydzień – ubój): – 1 taca/70 do 80 indyków (+kołnierze na brzegi karmideł);  9.3.2. Zalecenia  W przypadku systemu z taśmami (papierowe lub kartonowe faliste) umieszcza się je pod dwoma centralnymi rzędami karmideł lub bezpośrednio przy liniach pojenia. Mieszanka paszowa rozsypywana jest równomiernie na całej długości. Paszę umieszcza się na papierze tylko pierwszego dnia odchowu (2-3 razy dziennie). Zużyte papierowe taśmy muszą być usunięte (po około 2 dniach).  Pasza musi być dla pisklęcia smakowita, a więc i świeża, dlatego nie należy jej podawać zbyt dużo (zalecane jest zadawanie paszy kilkakrotnie w ciągu dnia). Taka praktyka zadawania paszy stymuluje pisklęta do maksymalnego jej spożycia.

– 2-3 linie paszociągów w zależności od wielkości budynku.

 Pasza i woda powinny być zadane tuż przed przyjazdem piskląt (jakość paszy pogarsza się w wysokich temperaturach, a pisklęta niechętnie piją zbyt ciepłą wodę).  Wytłaczanki należy likwidować 4-tego lub 5-tego dnia odchowu, a na nich ustawiać pikoszety z paszą.  Pikoszety usuwać odpowiednio między 15 a 21 dniem.  Konstrukcja karmideł może być różna, lecz powinna zapewnić łatwe regulowanie wysokości zawieszenia karmidła i poziomu zasypywanej do niego paszy.  Brzeg karmidła powinien znajdować się na wysokości grzbietu ptaka, co pozwoli zredukować straty paszy do ok. 3-4%.  W celach oszczędnościowych paszy, od 6 tygodnia należy umieścić specjalne pierścienie (kołnierze) na karmidłach.  Pozwalać ptakom całkowicie opróżniać karmidła 2 do 3 razy w tygodniu (zalegająca pasza może być przyczyną biegunek i problemów zdrowotnych).

36

37

– papierowe taśmy ułożone pod systemem pojenia lub karmienia,

Tucz (4-5 tydzień – ubój): – 1 taca/70 do 80 indyków (+kołnierze na brzegi karmideł);  9.3.2. Zalecenia  W przypadku systemu z taśmami (papierowe lub kartonowe faliste) umieszcza się je pod dwoma centralnymi rzędami karmideł lub bezpośrednio przy liniach pojenia. Mieszanka paszowa rozsypywana jest równomiernie na całej długości. Paszę umieszcza się na papierze tylko pierwszego dnia odchowu (2-3 razy dziennie). Zużyte papierowe taśmy muszą być usunięte (po około 2 dniach).  Pasza musi być dla pisklęcia smakowita, a więc i świeża, dlatego nie należy jej podawać zbyt dużo (zalecane jest zadawanie paszy kilkakrotnie w ciągu dnia). Taka praktyka zadawania paszy stymuluje pisklęta do maksymalnego jej spożycia.

– 2-3 linie paszociągów w zależności od wielkości budynku.

 Pasza i woda powinny być zadane tuż przed przyjazdem piskląt (jakość paszy pogarsza się w wysokich temperaturach, a pisklęta niechętnie piją zbyt ciepłą wodę).  Wytłaczanki należy likwidować 4-tego lub 5-tego dnia odchowu, a na nich ustawiać pikoszety z paszą.  Pikoszety usuwać odpowiednio między 15 a 21 dniem.  Konstrukcja karmideł może być różna, lecz powinna zapewnić łatwe regulowanie wysokości zawieszenia karmidła i poziomu zasypywanej do niego paszy.  Brzeg karmidła powinien znajdować się na wysokości grzbietu ptaka, co pozwoli zredukować straty paszy do ok. 3-4%.  W celach oszczędnościowych paszy, od 6 tygodnia należy umieścić specjalne pierścienie (kołnierze) na karmidłach.  Pozwalać ptakom całkowicie opróżniać karmidła 2 do 3 razy w tygodniu (zalegająca pasza może być przyczyną biegunek i problemów zdrowotnych).

36

37

 Sprawdzać czy nie ma ściółki w punktach żywienia w celu uniknięcia jej spożycia (w szczególności w odchowie).  Należy pobierać urzędowe próbki dostarczanej paszy.  Kontrolować przyrosty wagowe (regularne, co tydzień).  Mieszanka paszowa musi być jednorodna.  9.3.3. Program żywieniowy i skład pasz Producenci pasz, w oparciu o wskazówki selekcjonerów, proponują specjalistyczne programy żywieniowe. Przestrzeganie powyższego planu żywienia jest ważnym elementem, by odchów i tucz zakończył się sukcesem.

Podstawowe składniki

4-6 tyg.

6-8 tyg.

8-10 tyg.

10-14 tyg.

14-20 tyg.

Małe kamyki podawane równolegle z paszą. Gres połykany jako tzw. gastrolity umożliwiają mechaniczne rozdrabnianie pokarmu, dzięki skurczom mięśni żołądka. Przeprowadzone badania udowodniły, iż podawanie ptakom gresu podczas całego okresu produkcji, znacznie poprawia umięśnienie żołądka mięśniowego. Należy jednak pamiętać, iż gres powinien być starannie dobrany, aby nie powodował skaleczenia i perforacji przewodu pokarmowego ptaków.

Przed upływem 10 dnia: – od 3 dnia życia można podawać drobny gres (od 3 do 5 mm) rozsypując go delikatnie na paszy.

– kontynuować do 10 dnia życia – 2 dawki tygodniowo (przygotować 50 kg na 1 000 m2 na ten okres).

Po upływie 10-go dnia:

Energia (MJ/kg)

11,72–12,35

12,14–12,77

12,56–13,19

12,77–13,39

13,08–13,71

13,19–13,81

Energia (kcal/kg)

2800–2950 2900–3050

3000–3150

3050–3200

3125–3275

3150–3300

Białko ogólne (%)

27,0–28,5

25,6–26,9

23,1–24,3

20,5–21,5

17,9–18,7

16,1–16,9

Wapń (%)

1,38–1,45

1,38–1,45

1,28–1,34

1,17–1,23

1,04–1,10

0,97–1,02

Suplementacja wody dobrej jakości jest sprawą zasadniczą. Woda w swoim składzie może zawierać wiele zanieczyszczeń, co może spowodować obniżenie jej zdatności do spożycia.

0,48–0,51

Dwa razy w roku próbka wody powinna być przesłana do laboratorium, a tam poddana analizie mikrobiologicznej i fizykochemicznej.

0,17–0,18

Jeżeli woda jest mikrobiologicznie zanieczyszczona to powinno się ją poddać chlorowaniu.

Fosfor (%)

Sód (%)

38

0-4 tyg.

 9.4. Gres

– w ten sam sposób podawać średni gres (8-12 mm) w dawkach raz tygodniowo min. 25 kg/1000 m2. Podawać przez okres 2-3 tygodni.

 9.5. System pojenia

0,74–0,78

0,17–0,18

0,74–0,78

0,17–0,18

0,64–0,67

0,18–0,19

0,59–0,61

0,18

0,52–0,54

0,18

39

 Sprawdzać czy nie ma ściółki w punktach żywienia w celu uniknięcia jej spożycia (w szczególności w odchowie).  Należy pobierać urzędowe próbki dostarczanej paszy.  Kontrolować przyrosty wagowe (regularne, co tydzień).  Mieszanka paszowa musi być jednorodna.  9.3.3. Program żywieniowy i skład pasz Producenci pasz, w oparciu o wskazówki selekcjonerów, proponują specjalistyczne programy żywieniowe. Przestrzeganie powyższego planu żywienia jest ważnym elementem, by odchów i tucz zakończył się sukcesem.

Podstawowe składniki

4-6 tyg.

6-8 tyg.

8-10 tyg.

10-14 tyg.

14-20 tyg.

Małe kamyki podawane równolegle z paszą. Gres połykany jako tzw. gastrolity umożliwiają mechaniczne rozdrabnianie pokarmu, dzięki skurczom mięśni żołądka. Przeprowadzone badania udowodniły, iż podawanie ptakom gresu podczas całego okresu produkcji, znacznie poprawia umięśnienie żołądka mięśniowego. Należy jednak pamiętać, iż gres powinien być starannie dobrany, aby nie powodował skaleczenia i perforacji przewodu pokarmowego ptaków.

Przed upływem 10 dnia: – od 3 dnia życia można podawać drobny gres (od 3 do 5 mm) rozsypując go delikatnie na paszy.

– kontynuować do 10 dnia życia – 2 dawki tygodniowo (przygotować 50 kg na 1 000 m2 na ten okres).

Po upływie 10-go dnia:

Energia (MJ/kg)

11,72–12,35

12,14–12,77

12,56–13,19

12,77–13,39

13,08–13,71

13,19–13,81

Energia (kcal/kg)

2800–2950 2900–3050

3000–3150

3050–3200

3125–3275

3150–3300

Białko ogólne (%)

27,0–28,5

25,6–26,9

23,1–24,3

20,5–21,5

17,9–18,7

16,1–16,9

Wapń (%)

1,38–1,45

1,38–1,45

1,28–1,34

1,17–1,23

1,04–1,10

0,97–1,02

Suplementacja wody dobrej jakości jest sprawą zasadniczą. Woda w swoim składzie może zawierać wiele zanieczyszczeń, co może spowodować obniżenie jej zdatności do spożycia.

0,48–0,51

Dwa razy w roku próbka wody powinna być przesłana do laboratorium, a tam poddana analizie mikrobiologicznej i fizykochemicznej.

0,17–0,18

Jeżeli woda jest mikrobiologicznie zanieczyszczona to powinno się ją poddać chlorowaniu.

Fosfor (%)

Sód (%)

38

0-4 tyg.

 9.4. Gres

– w ten sam sposób podawać średni gres (8-12 mm) w dawkach raz tygodniowo min. 25 kg/1000 m2. Podawać przez okres 2-3 tygodni.

 9.5. System pojenia

0,74–0,78

0,17–0,18

0,74–0,78

0,17–0,18

0,64–0,67

0,18–0,19

0,59–0,61

0,18

0,52–0,54

0,18

39

 9.5.1. Sprzęt Podczas odchowu (0-21 dni): – poidełka odwracalne – 1 poidło/50-70 piskląt – poidełka miseczkowe – 1 miseczka/20-40 ptaków – poidełka dzwonowe – 1 poidło/90-100 ptaków

Podczas tuczu (4-5 tydzień – ubój): – poidło dzwonowe – 1 poidło/90-100 ptaków (latem 80 ptaków); – poidła miseczkowe – 1 poidło/20 do 30 ptaków.  Zalecane jest przygotowanie dodatkowego sprzętu na czas upałów.  Tuż przed samym momentem wstawienia napełnić poidła aż po brzegi.  Po okresie 6 tygodnia życia, obniżyć poziom wody, aby otrzymać 1 cm.  Kilkakrotne mycie poideł każdego dnia przez 4 pierwsze tygodnie, następnie 2 razy w tygodniu.  Jeśli mamy problem z wyciekaniem wody w poidłach ruchomych, należy rozważyć ich przesunięcie.  Poidła powinny być zawieszone na wysokości grzbietu ptaka.  Sprawdzić czy zapewniony jest łatwy dostęp do poideł w obrębie całego stada.

40

41

 9.5.1. Sprzęt Podczas odchowu (0-21 dni): – poidełka odwracalne – 1 poidło/50-70 piskląt – poidełka miseczkowe – 1 miseczka/20-40 ptaków – poidełka dzwonowe – 1 poidło/90-100 ptaków

Podczas tuczu (4-5 tydzień – ubój): – poidło dzwonowe – 1 poidło/90-100 ptaków (latem 80 ptaków); – poidła miseczkowe – 1 poidło/20 do 30 ptaków.  Zalecane jest przygotowanie dodatkowego sprzętu na czas upałów.  Tuż przed samym momentem wstawienia napełnić poidła aż po brzegi.  Po okresie 6 tygodnia życia, obniżyć poziom wody, aby otrzymać 1 cm.  Kilkakrotne mycie poideł każdego dnia przez 4 pierwsze tygodnie, następnie 2 razy w tygodniu.  Jeśli mamy problem z wyciekaniem wody w poidłach ruchomych, należy rozważyć ich przesunięcie.  Poidła powinny być zawieszone na wysokości grzbietu ptaka.  Sprawdzić czy zapewniony jest łatwy dostęp do poideł w obrębie całego stada.

40

41

 Zapewnić świeżą i czystą wodę w poidłach. Zalecamy laboratoryjne badania wody.  Woda w poidłach może być rezerwuarem bakterii.

Pamiętaj!

Indyki pobierają średnio 2,2 razy więcej wody niż paszy.

 Kiedy woda jest zbyt zimna lub zbyt ciepła ptaki będą piły jej mniej.  Nadmierne ilości soli mineralnych w wodzie obniżą spożycie wody.  Obserwować jaki jest stosunek wypitej wody do spożytej paszy w ciągu dnia, na początku życia stosunek ten wynosi 2 i wzrasta do 2,6 na końcu życia (w optymalnych warunkach), stosunek ten może wzrastać lub spadać w zależności od temperatury otoczenia zewnętrznego.  Nagły wzrost lub spadek zapotrzebowania na wodę są wczesnymi indykatorami stresu, choroby lub złej jakości paszy.  Należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego ciśnienia wody w liniach pojenia.

 9.5.2. Konserwacja 1. Przepłukiwać linie z wodą: – w trakcie odchowu 2 do 3 razy na tydzień, – w trakcie dalszej produkcji min. 1 raz na tydzień.

2. Przeprowadzać czyszczenie linii pojenia od wewnątrz (skonsultować się z producentem sprzętu, aby zapobiec ewentualnym uszkodzeniom).

UWAGA! Należy kontrolować filtr. Wymienić wkład filtra kiedy jest różnica ciśnienia przed i za filtrem.

 Zalecamy zakwaszenie i chlorowanie wody. Poziom ph powinien wynosić max 6,0 a ORP min. 700 mv.

Spożycie wody zależy od wielu czynników m.in.: – wieku, – masy ciała, – stanu fizjologicznego ptaków, – warunków mikroklimatycznych, – pory roku, – jakości paszy. (często jest ono dwukrotnie większe w temperaturze ok. 36°C).

42

43

 Zapewnić świeżą i czystą wodę w poidłach. Zalecamy laboratoryjne badania wody.  Woda w poidłach może być rezerwuarem bakterii.

Pamiętaj!

Indyki pobierają średnio 2,2 razy więcej wody niż paszy.

 Kiedy woda jest zbyt zimna lub zbyt ciepła ptaki będą piły jej mniej.  Nadmierne ilości soli mineralnych w wodzie obniżą spożycie wody.  Obserwować jaki jest stosunek wypitej wody do spożytej paszy w ciągu dnia, na początku życia stosunek ten wynosi 2 i wzrasta do 2,6 na końcu życia (w optymalnych warunkach), stosunek ten może wzrastać lub spadać w zależności od temperatury otoczenia zewnętrznego.  Nagły wzrost lub spadek zapotrzebowania na wodę są wczesnymi indykatorami stresu, choroby lub złej jakości paszy.  Należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego ciśnienia wody w liniach pojenia.

 9.5.2. Konserwacja 1. Przepłukiwać linie z wodą: – w trakcie odchowu 2 do 3 razy na tydzień, – w trakcie dalszej produkcji min. 1 raz na tydzień.

2. Przeprowadzać czyszczenie linii pojenia od wewnątrz (skonsultować się z producentem sprzętu, aby zapobiec ewentualnym uszkodzeniom).

UWAGA! Należy kontrolować filtr. Wymienić wkład filtra kiedy jest różnica ciśnienia przed i za filtrem.

 Zalecamy zakwaszenie i chlorowanie wody. Poziom ph powinien wynosić max 6,0 a ORP min. 700 mv.

Spożycie wody zależy od wielu czynników m.in.: – wieku, – masy ciała, – stanu fizjologicznego ptaków, – warunków mikroklimatycznych, – pory roku, – jakości paszy. (często jest ono dwukrotnie większe w temperaturze ok. 36°C).

42

43

NOTATKI

 9.5.3 Zapotrzebowanie na wodę Dobowe zapotrzebowanie indyków rzeźnych na wodę przedstawia poniższa tabela (litry/1000 sztuk) Wiek

Indyczki

(tyg.). rasa średniociężka

44

Indyczki

Indory

Indory

rasa ciężka

rasa średniociężka

rasa ciężka

1

35

45

35

45

2

70

90

75

90

3

100

130

125

150

4

140

190

180

230

5

190

260

230

300

6

245

330

280

380

7

300

400

350

460

8

355

480

420

550

9

390

530

470

630

10

430

590

530

700

11

470

630

580

780

12

500

680

630

850

13

520

730

670

900

14

530

770

710

950

15

540

800

740

1000

16

550

830

780

1050

17

820

1100

18

850

1150

19

890

1200

20

920

1260

21

930

1310

45

NOTATKI

 9.5.3 Zapotrzebowanie na wodę Dobowe zapotrzebowanie indyków rzeźnych na wodę przedstawia poniższa tabela (litry/1000 sztuk) Wiek

Indyczki

(tyg.). rasa średniociężka

44

Indyczki

Indory

Indory

rasa ciężka

rasa średniociężka

rasa ciężka

1

35

45

35

45

2

70

90

75

90

3

100

130

125

150

4

140

190

180

230

5

190

260

230

300

6

245

330

280

380

7

300

400

350

460

8

355

480

420

550

9

390

530

470

630

10

430

590

530

700

11

470

630

580

780

12

500

680

630

850

13

520

730

670

900

14

530

770

710

950

15

540

800

740

1000

16

550

830

780

1050

17

820

1100

18

850

1150

19

890

1200

20

920

1260

21

930

1310

45

NOTATKI

46

NOTATKI

47

NOTATKI

46

NOTATKI

47

GRELAVI Ul. Budowlana 2 A 10-424 OLSZTYN POLSKA Tel. +48 89 534 68 68 Fax +48 89 534 10 19

E-mail: hgtf@hendrix-genetics.com

HYBRID TUREKYS 650 Riverbend Drive, Suite C Kitchener, ON N2K 3S2 CANADA Tel: +1 519 578 2740 Fax: +1 519 578 1870 fax

w w w. g r e l a v i . p l 48