Ritueel met oude boom Fotoverslag Feest vd Korte Keten
Ecokerk in de stad
Vrijwilligerswerk Stadsboerderij Hunnegem
WKKM in de Stadsboerderij Hunnegem
Uitneembaar overzichtsplan van de SDG-wandeling
Natuur op doktersvoorschrift: schapen in de boomgaard
Impulsmoment Samentuin: cursus tuinieren
Matinee voordracht: Genoeg voor iedereen
Wenskaart 2025
Interview econoom
Jonas Van der Slycken
Appelsap van de Priorij Hunnegem / Colofon
Licht op de stad
We zijn het er intussen over eens: wereldwijd maken we een overgang door, een transitie naar een andere manier van leven op deze planeet. Dat is op verschillende vlakken nodig: zowel op vlak van ons leefmilieu en het klimaat op deze aarde, als op vlak van landbouw en industrie,
Intussen
in de wereld Anderhalf jaar geleden werd Marlene Engelhorn multimiljonair. Niet doordat ze de loterij had gewonnen, maar doordat haar
als ook op politiek en economisch vlak. Misschien is dat ook zo op vlak van zingeving, engagement en spiritualiteit?
We zijn daarin volop aan het graven, hoe het anders kan, wat we gezamenlijk beter kunnen doen, voor ons aller goed en welzijn.
En dat geeft schokken. Dat schudt ons door elkaar. Het zet kasten wankel en herschikt de boeken, tafels en stoelen. Dat zorgt ook voor
grootmoeder op 94-jarige leeftijd overleed. Die dame was getrouwd met de Duitse ondernemer Peter Engelhorn, een achterkleinzoon van Friedrich Engelhorn, de oprichter van het Duitse chemieconcern BASF. Marlene besliste om de erfenis te verdelen over 77 organisaties, voornamelijk uit de sociale en klimaatsector. Eerder dit jaar lanceerden het Federaal Kabinet Duurzaamheid en de VVSG een nieuwe tool om de stavaza in SDG’s te kunnen opvolgen. De SDGmonitor kan gebruikt worden voor het toepassen van SDG’s in een omgevingsanalyse. Zo-
tegenreacties, voor uitgesproken meningen en standpunten op alle vlakken.
Misschien zien we het nog niet helemaal goed in: ook de menselijke structuur zit middenin die transitie. We zijn nu in het Antropoceen, zoals dat wetenschappelijk heet, waarin de mens centraal staat. En we zien in dat als we de mens centraal zetten, het met onze planeet en leefwereld niet goed komt, want dan blijven we dezelfde fouten maken.
We zullen met andere woorden misschien nog veel dieper moeten graven om die Mens volledig te ontbloten en haar/hem/het vanuit de kern te transformeren naar een ander wezen. (Wim Schrever)
doende kan het lokale besturen helpen bij het voeren van een duurzaam beleid. In de middenkatern van deze Gazette vind je een overzichtsplan van de SDG-wandeling in de boomgaard van de Stadsboerderij Hunnegem. Ze is makkelijk uitneembaar om ter plaatse te gebruiken: geniet van de SDG-wandeling! (WimS)
Voorwoord
De kleurige krant in uw ogen/ handen is de 26ste editie van de Gazette, een ideetje dat ik lang geleden bedacht, om de nieuwe wereld in deze oude stad een handje te helpen. Toendertijd zag ik namelijk mensen uit de hele wereld langskomen in mijn fotowinkel, voor pasfoto’s. Meestal spraken ze geen of amper Nederlands, soms wel een beetje Engels of Frans. Ze stonden er vaak wat angstig bij en wachtten af hoe ze ontvangen werden. Telkens merkte ik hun noodzaak om gezien te worden, om gehoord te worden in hun nieuwe leven.
Ik had een plan: met mijn tools als fotograaf/recamemaker wilde ik hen in deze kleine stad een platform bieden, waar ze hun verhaal konden doen, aan de bange blanke man/vrouw, die evenmin wist hoe om te gaan met de veranderende wereld. Het zou een publicatie worden, voor iedereen gratis leesbaar, met enkel goed nieuws uit Geraardsbergen en omstreken.
En zo bedacht ik, aan de keukentafel, op een klein papiertje, de Giesbaergske Koleuren Gazette. De naam legde meteen de brug tussen enerzijds de Nieuwe Wereld die intussen ook in deze stad binnenkwam en anderzijds de authentieke stad en haar bewoners.
Als vakmens in publicaties wist ik wel hoe zo’n Gazette moest gemaakt en gepubliceerd worden - technisch gezien dan. Hoe het als collectief burgerplan moest, ging ik onderweg wel (proberen) leren, met vallen en opstaan. Dat was mijn plan met de Gazette. En dat was het ook met de Stadsboerderij Hunnegem, een ander geesteskind van me dat ik bedacht aan dezelfde keukentafel. Zo gaat dat vaak, om stenen te verleggen in een rivier. Veel leesplezier in deze editie, de laatste ikv de Stadsboerderij Hunnegem, op de oevers van de Dender.
Wim Schrever, fotograaf/reclamemaker/publicist
Winters plaatje in de boomgaard van de Stadsboerderij Hunnegem, op 18 januari
Op de eerste zonnige winterdag sinds weken (of zo leek het toch) vond er een beetje magie plaats op Hof ten Nieuwenhove in Zarlardinge.
De zon scheen nog maar net over de heuvels en landerijen toen twee boomverzorgers en twee medewerkers van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen neerstreken op deze erfgoedplek. Op deze decemberdag net vóór de winterzonnewende werd een -tikkeltje alternatieve- boomverzorging voorbereid.
Even wat achtergrond: Deze werken kaderden in het LEADER-project ‘BehouT het Verleden, relaas van levend erfgoed’. In 2022 wist Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen subsidies te verwerven om in 2023-2024 oude erfgoedbomen, -hagen en -houtkanten in de Vlaamse Ardennen in kaart te brengen. In negen deelnemende gemeenten, waaronder Geraardsbergen, werd er actief gezocht naar het houtig erfgoed van de streek. Vrijwilligers, onderzoekers en sympathisanten werkten mee aan de inventarisaties. Dit onderzoek bracht tal van bomen, struiken en hagen met erfgoedwaarde of een historisch gebruik aan het licht – relicten uit een al dan niet ver verleden die tot dan toe niet in kaart waren gebracht.
Eind december in Zarlardinge Terug naar dit moment in de oude hoeve. Al vroeg in de ochtend dus stonden de beide boomverzorgers Wim Mertens en Eric Imschoot met twinkelende ogen en kriebelende handen klaar om met een oude knotes aan de slag te gaan. Mijn collega van het RLVA, Nathalie en ik waren er al gauw bij om een handje toe te steken
Het Hof ten Nieuwenhove is een bijzondere erfgoedplek. Dat kan elke bezoeker van het erf getuigen. Bij de ingang van de hoeve staan drie oude essen. De knoestige bomen markeren een oude perceelsgrens aan de westkant van het gebouwencomplex, tegenover de toegangspoort. Wat opvalt zijn de hoge stammen waarop ze geknot
zijn – een beeld dat we vaker zien rond Geraardsbergen. Ze zijn aangeplant op de grens tussen de erftoegang en een voormalige boomgaard. De bomen leverden de bewoners brand- en geriefhout.
Hoe oud de bomen precies zijn, is onbekend. Maar met een stamomtrek van ongeveer vier meter zijn het imposante verschijningen en met zekerheid eeuwelingen. De geschiedenis van de hoeve zelf gaat nog verder terug, tot in de late Middeleeuwen.
Een van de drie essen verkeert in slechte toestand. Het is de eerste in het rijtje. Hij is helaas reeds in een ver gevorderde veterane staat en takelt nu snel af. De werken kunnen we dus omschrijven als een laatste hulp, met een enigszins experimentele aanpak.
Hulp voor een oude es
In een poging om de boom te revitaliseren, gebruikten de boomverzorgers een speciale techniek. Eerst werd het losse, dode materiaal binnenin de boom verwijderd om zicht te krijgen op het nog levende weefsel. Vervolgens werden kleine ‘wondjes’ in het levende weefsel gemaakt om zo reactie van de boom en nieuwe (wortel)groei te stimuleren. Een mix van voedend materiaal, gecombineerd met materiaal van de boom zelf, werd op deze plekken aangebracht. Om alles vast te houden en uitdroging te voorkomen, vulden ze daarna de es volledig op met natuurlijke materialen.
Een bijzonder ritueel
Terwijl de werken vorderden, kwamen nieuwsgierigen een kijkje nemen, met gesprekken en mijmeringen over oude bomen. Halverwege stelde boomverzorger Eric een moment van stilte voor. Hij had iets voorbereid. Uit zijn jaszak nam hij een mooie steen, waarmee hij rondging bij de medewerkers en omstanders. Ieder kreeg kans om een intentie of energie aan de steen mee te geven, vooraleer-ie verdween in het hart van de boom. Eric plaatste de steen met diepe genegenheid in de opgevulde stam. Dit intieme bomenritueel was bedoeld
om hernieuwde kracht aan de boom te schenken. Wie dat wou, kon nog iets persoonlijks mee geven, een voorwerp met een persoonlijke betekenis. Een boeket van winterbloemen, twijgjes van naburige bomen, een oude noot. Het gebeurde onder de aardse tonen van een handdrum en een zachte Ierse fluit (zie video, via de QR-code).
Het waren de boom en de mensen samen die dit moment betekenis gaven. De stemmen rondom de boom verstilden. De zon gaf haar zachte winterstralen af. En de boom werd een kunstwerk.
De tijd zal het leren.
Of dit experiment gelukt is, zal de tijd uitwijzen. Maar het was deze oude es wel gelukt om mensen rondom zich samen te brengen in een verbindend moment –een moment van verwondering en hoop, als een klein antidotum voor deze vreemde tijden.
Op zaterdag 18/05/’24 ging het 3de Feest van de Korte Keten door in de Stadsboerderij Hunnegem. Het was een bruisende viering, met een uitgebreide markt vol lokale producten en extra verkoop- en infostanden van lokale boeren, producenten en organisaties. Bezoekers konden genieten van korte keten verkoopstanden, heerlijke proeverijen en diverse eetstands.
De festiviteiten begonnen met de feestelijke inhuldiging van de SDG-wandeling door Gouverneur Carina Van Cauter, samen met burgemeester Ann Panis, 1ste schepen Fernand Van Trimpont, schepen Milieu Stephan De Prez,
schepen Burgerparticipatie Kristin Van Geyte, en gastvrouw en -heer van Hunnegem Larmuseau. Tijdens de SDGwandeling werden vijf Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de VN belicht, toegepast in de werking van de Stadsboerderij Hunnegem. De wandeling werd begeleid door betoverende operazang van Sieglinde Heymans, wat voor een magische sfeer zorgde.
Het labyrint in de kloostertuin is een mooi eindpunt van de SDG-wandeling en heeft een belangrijke symboolwaarde. We wandelen namelijk van buiten naar binnen, een weg van verinnerlijking, en van daaruit weer terug naar buiten toe, naar de ander.
Het sluit daarmee naadloos aan bij de initiële werking van TraGer vzw, waar ecologie en spiritualiteit hand in hand gaan. Door dicht bij de natuur en bij onszelf te blijven willen we de innerlijke rust en vrede terugvinden en ook aan elkaar meegeven.
Op de volgende bladzijden kan je het overzichtsplan van de SDG-wandeling terug vinden.
Dankzij de inzet van TraGer vzw en de enthousiaste deelname van de gemeenschap, was het Feest van de Korte Keten een groot succes en een viering van duurzaamheid, lokale productie en gemeenschapszin.
Karen Remans, Hilde Van Belle en Ann Van Nieuwenhove
Kijk naar de lelies in het veld, hoe ze Groeien
Iin Geraardsbergen willen enkele mensen zich inzetten voor Ecokerk. De eerste plannen zijn om van het tuintje bij de dekenij een ecotuintje te maken. Wie wil kan gerust aansluiten bij ons groepje.
Tuinieren is meer dan alleen een praktische bezigheid; het kan ook een diepe spirituele ervaring zijn. Door zorg en aandacht te besteden aan onze tuinen, kunnen we ons verbinden met de schepping en een gevoel van spiritualiteit ervaren. Dit artikel verkent de relatie tussen ecologie en spiritualiteit door drie thema’s: bloemen en heiligen, bijbelse planten, en zorg voor de aarde.
Bloemen en Heiligen: Rozen en lelies in de tuin
“Beschouw de lelies in het veld, hoe ze groeien: ze werken niet en spinnen niet, en toch zeg ik u dat zelfs Salomo in al zijn pracht niet gekleed ging als een van deze.” (Matteüs 6:28-29)
Bloemen hebben in de christelijke traditie een diepe symboliek. Rozen en
lelies worden vaak geassocieerd met de Maagd Maria en andere heiligen. In de maand mei, die aan Maria is gewijd, is het gebruikelijk om bloemen bij haar beeld te plaatsen, zowel thuis als in de tuin. Het planten van rozen en lelies kan een manier zijn om de schoonheid en zuiverheid die deze bloemen vertegenwoordigen te eren. Een eenvoudig bloemstuk bij een Mariabeeld in de tuin nodigt uit tot reflectie en gebed, en benadrukt de spirituele dimensie van het tuinieren.
Bijbelse planten in de tuin: De Vijgenboom “Wanneer haar tak al zacht wordt en de bladeren uitspruiten, weet u dat de zomer nabij is.” (Matteüs 24:32)
In de Bijbel symboliseert de vijgenboom zowel overvloed als spirituele vruchtbaarheid. Het planten van een vijgenboom in je tuin is een manier om deze bijbelse symboliek te omarmen. In stedelijke tuinen, waar de ruimte beperkt is, kan permacultuur een oplossing bieden. Dit is een duurzame manier van tuinieren die natuurlijke processen nabootst en zorgt voor een gezonde balans in de tuin. Naast de vijgenboom kunnen ook andere bijbelse planten, zoals olijfbomen en wijnstokken, in een kleine stadstuin worden geïntegreerd. Zo creëer je een tuin die niet alleen mooi is, maar ook een diepere spirituele betekenis heeft.
Zorg voor de aarde
“En God zag al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed.” (Genesis 1:31) De schepping is een wonder, en als tuinier zijn we geroepen om zorg te dragen voor dit geschenk. Biodiversiteit in de tuin is essentieel om de gezondheid van onze planeet te waarborgen. Het aanplanten van inheemse planten en het creëren van een habitat voor wilde dieren zijn belangrijke stappen om de natuurlijke balans te bevorderen. Lokale initiatieven, zoals de tuinrangers, geven
advies over ecologisch tuinieren en helpen ons om meer variatie en leven in onze tuinen te brengen.
Tuinranger-ervaring
Enkele maanden geleden maakte ik een afspraak met een tuinranger omdat ik dacht, er moet iets gebeuren in onze tuin, maar ik wist niet goed wat. Wel weet ik goed wat ik wel en niet verlang van een tuin. We willen genieten van een tuin, maar er geen slaaf van zijn. Het bezoek van de tuinranger was bijzonder aangenaam, zij maakte ons bewust van de vele schone plekjes die onze tuin al heeft, waar we de natuur een handje mogen helpen, maar ook wat we best laten zoals het is, omdat het een plek is die leven aantrekt. Zo werden we gedurende een tweetal uren bewust gemaakt van hoe om te gaan met onze eigen tuin. Dit bezoekje heeft me zo gemotiveerd dat ik voortaan veel meer tijd in mijn tuin doorbreng, op een heel andere manier dan dat ik dat vroeger deed, puur genieten.
Tot Slot: Natuur op Doktersvoorschrift Tuinieren is niet alleen goed voor de aarde, maar ook voor onszelf. Het fysiek bezig zijn in de tuin, het contact met de natuur, en het zien groeien van wat je hebt geplant, dragen allemaal bij aan een gezonde geest in een gezond lichaam. Artsen erkennen steeds vaker het therapeutische effect van tuinieren en bevelen het aan als een manier om stress te verminderen en het welzijn te bevorderen.
In onze drukke wereld biedt de tuin een plek van rust en reflectie. Door ecologie en spiritualiteit te combineren, vinden we niet alleen vreugde in het tuinieren, maar ook een diepere betekenis in ons dagelijks leven. Wie dat wil, kan aansluiten bij het tuinteam van de stadsboerderij Hunnegem (karen@trager-vzw.be) of bij de tuiniers van het eco-tuintje van de dekenij (a.vannieuwenhove@dekenaatzottegem.be).
Karen Remans, Hilde Van Belle en Ann Van Nieuwenhove
De Stadsboerderij Hunnegem is gestart met enkele onafhankelijke burgers uit Geraardsbergen, met deze vraag: hoe kunnen we gezonde landbouw ook in deze stad opnieuw mogelijk maken? Het project voor stadslandbouw is een vrijwilligerswerking.
Wie interesse heeft om als vrijwilliger een handje bij te dragen aan het project, komt gerust ‘s langs of stuurt een email naar info@trager-vzw.be.
De vacatures staan ook op onze website www.trager-vzw.be. En ook bij www.vrijwilligerswerk.be staan ze gepubliceerd onder ‘Stadsboerderij Hunnegem’.
Er zijn drie verschillende vacatures voor vrijwilligers in de Stadsboerderij Hunnegem:
1. Medewerker Wekelijkse Korte Keten Markt (WKKM)
Op onze WKKM kunnen we alle hulp gebruiken: wie zin heeft om een handje toe te steken is heel erg welkom voor volgende taken:
- op zaterdag, bij opstart of einde van de WKKM
- 1 of 2 keer per maand - telkens een uur, naar eigen mogelijkheden - taken: klaarzetten tenten en tafels, opruimen.
2. Medewerker in boomgaard/tuin
We hebben ook taken in boomgaard en tuin van de Stadsboerderij:
wie zin heeft om een handje toe te steken is heel erg welkom voor volgende taken:
- op maandag, vrijdag en zaterdag - 1 of 2 keer per maand
- enkele uren, naar eigen mogelijkheden - taken: bewerken van bodem, planten/zaaien, telen/oogsten ...
3. Medewerker Administratie
Ook voor onze administratie kunnen we hulp gebruiken: wie zin heeft om een handje toe te steken is heel erg welkom voor volgende taken: - op donderdag of vrijdag - 1 of 2 keer per maand - enkele uren, naar eigen mogelijkheden - taken: beheer administratie
Common-werking
Bovendien is de Stadsboerderij Hunnegem een mooi voorbeeld van een common. Van bij de start van het project was het common-aspect duidelijk. Zowel de boeren/producenten als de consumenten én de vrijwilligers vormen samen een collectief met een gemeenschappelijk doel: inzetten op gezonde lokale landbouw en voeding voor iedereen.
De commons, van het Engelse commons, ook wel bekend als meent, brink, gemene gronden, of gemeenschappelijke middelen zijn hulpbronnen die door alle leden van een groep of samenleving kunnen en mogen worden gebruikt. (uit Commons Lab, Stijn Wens)
Lokale gezonde landbouw TraGer vzw
Wekelijkse Korte Keten Markt bij Stadsboerderij Hunnegem
Op onze Wekelijkse Korte Keten Markt van zaterdagochtend ontmoeten mensen elkaar: het is een fijne gelegenheid om tegelijk met de inkopen, een klapke te doen en lekker gezellig het weekend in te gaan.
Er wordt verteld en gelachen: ‘Ha zie, iedereen die hier passeert is van op voorhand gelukkig: ze komen allemaal met een lach op de koer van de WKKM!’
Onze boer.inn.en/producenten verzorgen elke week een mooi divers aanbod voor groenten, fruit, zuivel, brood, honing en vlees. Aanvullend kan je er ook andere levensmiddelen vinden zoals ambachtelijke zepen, keramiek, natuurbloemen.
De SDG-wandeling werd officieel onthuld door gouverneur Carina Van Cauter tijdens het Feest van de Korte Keten op zaterdag 18 mei 2024
Met de SDG-wandeling zet TraGer vzw in op de toepassing van de SDG’s zoals die werden opge-
steld door de VN. Op vijf verschillende plaatsen in de Stadsboerderij Hunnegem geeft het plan weer welke SDG’s er concreet worden aangepakt.
De SDG-wandeling kan bezocht worden tijdens de openingsuren van de Stadsboerderij Hunnegem.
SDG-wandeling in boomgaard & kloostertuin
1
De eerste stop, bij de Korte Keten Markt: We kiezen voor seizoensgroenten, bio en lokaal.
Op die manier dragen we ons steentje bij:
- geen pesticiden (biologische landbouw)
- leven in het water / leven op het land
- geen nodeloze verpakking
- geen voedselverspilling
- geen nodeloos transport
Bijhorende soep-gerecht:
2
3
- geen verwarming van serres
- klimaatactie
- eerlijke prijzen voor de producenten
- geen honger
- geen armoede
een soep van radijzen van VELT vzw illustreert deze filosofie: https://recepten4seizoenen.brussels/recepten/radijssoep
De tweede stop, in de boomgaard bij de voedselbosrand: We laten plaats voor wilde natuur: brandnetels als nuttige waardeplant, heilzame groenten en het voedselbos als voorbeeld van ecologisch tuinieren.
Op deze manier dragen we ons steentje bij:
- geen pesticiden
- leven in het water
- leven op het land
- veel vitaminen en mineralen (laat voeding uw medicijn zijn, eet meer groenten)
- natuur op doktersvoorschrift (tuinieren is heilzaam)
- goede gezondheid en welzijn
Bijhorende soep-gerecht:
KNOLSELDER-BRANDNETELSOEP (een grote ketel)
- 180 g boter en 180 g speltbloem
- 6 liter water
- 6 (kleine) eetlepels bouillon pasta
- 2 eetlepels Bertram en 1 koffielepel Galgant
- 2 grote knolselders
- 6 porties eigeel
- 1 liter havermelk
- een grote portie brandnetelblaadjes (fijngeknipt)
Verwarm de boter en stoof het speltmeel. Voeg het water toe en breng aan de kook. Schil de knolselders en snij deze in blokjes van 1cm. Laat 20 minuten koken en voeg de fijngeknipte brandnetels toe. Mix de soep fijn en voeg tot slot nog havermelk en het eigeel toe.
De derde stop, bij onze schapen:
We kiezen voor ecologisch graslandbeheer. Yves Meulenijzer (Green Sheep): het zorgt voor meer biodiversiteit, geen overbegrazing, zelfs bestrijding van invasieve exoten zoals Japanse duizendknoop is mogelijk.
Op deze manier dragen we ons steentje bij:
- meer biodiversiteit
- leven op het land
- natuur op doktersvoorschrift (contact met dieren)
Link naar onze video
Link naar onze video
Link naar onze video
- goede gezondheid en welzijn - dierenwelzijn (in plaats van intensieve veeteelt) - verantwoorde productie en consumptie
Bijhorende soep-gerecht:
Een soep van lamsvlees en linzen illustreert deze filosofie: https://www.bioplanet.be/nl/recepten/soep-met-lamsvlees-linzen-en-freekeh
De vierde stop, bij de Moerbei boom:
We zijn solidair met mensen van over de hele wereld. We kiezen voor fair trade producten en gaan respectvol om met andere culturen.
Op deze manier dragen we ons steentje bij:
- fair trade
- eerlijke prijs voor de producenten - geen honger - geen armoede - verantwoorde productie en consumptie
Bijhorend gerecht:
De bladeren van de moerbeiboom worden medicinaal gebruikt en zijn eetbaar. Je kan ze drogen en er een infuus van maken. Je kan ze ook toevoegen aan een soep (let wel: best jonge bladeren gebruiken).
De vijfde stop, bij het labyrint:
Hier willen we stil staan bij de SDG 16 en 17. We denken na over vrede en partnerschappen om daar samen te geraken.
Vrede op aarde begint bij onszelf, in ieders eigen hart, en door respectvol met elkaar om te gaan. Bij TraGer vzw gaan ecologie en spiritualiteit hand in hand. Door dicht bij de natuur en bij onszelf te blijven willen we de innerlijke rust en vrede ook aan elkaar meegeven. Het labyrint in onze tuin heeft daarin een belangrijke symboolwaarde. We wandelen van buiten naar binnen, een weg van verinnerlijking, en van daaruit weer terug naar buiten toe, naar de ander.
Op deze manier dragen we ons steentje bij:
- een gezonde geest in een gezond lichaam - goede gezondheid en welzijn - vrede, veiligheid en sterke publieke diensten - partnerschappen om doelstellingen te bereiken
Bijhorende soep-gerecht, van Edith Moereels, gespecialiseerd in voeding op het ritme van de week en de seizoenen:
½ punt paprika, ontpit en fijngesneden - ½ wortel, geraspt - ½ dunne prei, in dunne ringen gesneden - 1 klein knoflook teentje, gesnipperd - 1 spl geklaarde boter of kokosvet - 1 spl tomatenpuree - 150 g zoete maïs uit blik of van kolf gesneden - 350 ml bronwater - 350 ml mix kokosmelk met kokoswater - 1 kfl zout - ½ kfl witte peper poeder - ½ kfl komijn poeder - ½ citroen, de rasp // koriander, gesneden. Laat de vetstof smelten in een kom. Voeg paprika, wortel, prei en look toe. Smoor op een laag pitje gedurende 10 minuten. Voeg de tomatenpuree toe en laat op een heviger vuur 5 minuten meesmoren. Voeg de maïs, water en kokosmix toe. Voeg ook zout, peper en komijn toe en mix. Laat 10 minuten koken en voeg dan de citroenrasp toe en meng goed. Dien op met korianderblad. Als soep staat er vandaag ook maïssoep op het menu. 4 5
Link naar onze video
Link naar onze video
Natuur op doktersvoorschrift TraGer vzw
Schapen voor graslandbeheer in de boomgaard
Sinds vorige zomer hebben we schapen lopen in de notengaard. Ze vinden er voldoende verse grassen en struiken.
Samen met de herder beheren we deze mooie dieren in een rotatie begrazing, zodat ze het grasveld niet beschadigen. Met een klein groepje vrijwilligers brengen we de schaapjes dagelijks een bezoekje, om te zien of alles okay is. Wie graag mee doet, stuur ons gerust een berichtje en dan geven we je de richtlijnen om hobby-herder te zijn.
Samen met onze boerderij-kat geven deze dieren een extraatje aan de Stadsboerderij: landbouwleven in de stad, middenin het erfgoed van het oude klooster.
Impulsmoment Samentuin + cursus Ecologisch moestuinieren
Stadsboerderij Hunnegem wil samen met de buurt-, stadsbewoners en verenigingen bouwen aan een ontmoetings- en belevingstuin. Zo krijgt de stad er een plek bij om samen te werken aan en genieten van eetbaar groen en elkaars gezelschap. Een mooie ecologische en sociale invulling op de site van het voormalige klooster, op de rand van het stadscentrum van Geraardsbergen.
We tuinieren al ruim een jaar samen in de boomgaard en hadden een mooie oogst, ondanks het regenweer. Er is nog plaats voor méér tuiniers, supporters en bezoekers. Met de steun van de provincie willen we in 2026 een impuls geven aan de tuinwerking.
We nodigen je van harte uit op de infosessie over de samentuin op zaterdag 18 januari om 13u en/of de ontwerpsessie op zaterdag 8 maart.
Ben je nu al zeker dat je de basis van het ecologisch moestuinieren wil leren kennen? Schrijf je dan al gerust in voor de volledige basiscursus ecologisch moestuinieren.
De basiscursus bestaat uit drie delen, die 1 geheel vormen:
1. Zaterdag 18/01/’25, 13u Infosessie en cocreatiemoment - met gratis begeleiding door Jan Vannoppen (Velt vzw).
Tijdens een korte rondleiding maak je kennis met de site en de initiatiefnemers. Daarna gaan we ‘samen creëren’: wat verwacht jij van een buurtmoestuin? Welke ideeen heb je en hoe kunnen ze hier gerealiseerd worden? Met die input maakt Jan een ontwerp en teeltplan voor 2025.
Heb je vragen over de basiscursus en
de werking van de tuiniersgroep? Dan kan je ze die dag stellen.
Ben je gewoon nieuwsgierig om deze mooie plek en de aanpak te leren kennen? Evengoed van harte welkom!
2. Zaterdag 1 & 15 feb + 1 & 22 mrt, 9u30 tot 12u30
Basiscursus Moestuin - 4 sessies, begeleid door Herman De Waele (Velt vzw).
Wat kun je verwachten in deze cursus? Herman De Waele, een ervaren lesgever van Velt vzw, neemt je mee door de basisprincipes van biologisch tuinieren. Hij deelt zijn kennis, opgedaan uit meer dan 40 jaar ervaring en illustreert dit met tal van foto’s en filmpjes.
Specifieke teelt van 22 groenten: Leer niet alleen de basis, maar ontdek ook de geheimen achter het succesvol kweken van verschillende groenten.
3. Zaterdag 8/03/’25, 9u30 tot 12u30
Ontwerpsessie Samentuin Stadsboerderij Begeleid door Jan Vannoppen (Velt vzw).
De sessie gaat over de aanpak van samenmoestuin, samenboomgaard, samenkoken, enz. Daarbij gaan we ook het ontwerpplan verfijnen, een planning 2025 opstellen en komen we samen tot groepsafspraken.
Deelname
Deelnemen kan door aan te sluiten bij TraGer vzw, voor 45 euro (jaarlijks lidgeld).
Dan krijg je een jaar lang toegang tot de tuin tijdens de wekelijkse samentuinmomenten op vrijdag voormiddag, met praktische ervaring en deel je mee in de oogst van de samentuin.
Deze activiteiten gaan door in Stadsboerderij Hunnegem, Gasthuisstraat 104, Geraardsbergen.
Inschrijven vóór 13 januari 2025, via Google-form (aanvragen via email). Vragen en info via email naar dit emailadres: karen@trager-vzw.be
In september sloten we de reeks Markt met Matinee Voordracht af. Econoom Jonas Van der Slycken kwam zijn boek voorstellen: Genoeg voor iedereen.
Op zaterdag 21 september l.l. ging de laatste Markt met Matinee Voordracht door. De reeks voordrachten ikv Ecologie had een jaar eerder een start genomen. We konden telkens op een geïnteresseerd publiek rekenen.
Naar gewoonte volgde de Voordracht op de Wekelijkse Korte Keten Markt, met onze boer.inn.en/producenten op de koer van de Stadsboerderij Hunne-
gem. Het was een zonovergoten dag. Zowel vaste als nieuwe bezoekers kwamen langs op de WKKM. Onze boer.inn. en en producenten hadden een mooi aanbod klaar gezet en gaven graag uitleg bij hun lokale producten. We hadden die dag een groep op bezoek, die ons initiatief graag s leerden kennen. Om hen extra welkom te heten was er ook verse soep met groenten uit onze moestuin. Daar hadden onze vrijwilliigers voor gezorgd.
Aansluitend op de WKKM stelde Jonas Van der Slycken zijn boek voor, over hoe economie anders kan, op een duurzame manier voor iedereen. Als klassiek opgeleide econoom ging Van der Slycken op zoek naar andere vormen van economie. Hij vond die
o.m. in het boek uit 2015, nl Ontgroei: een vocabulaire voor ‘degrowth’ in een nieuw tijdperk. Het boek is een economisch eurekamoment voor hem.
Op de volgende pagina’s kan u een interview lezen met Van der Slycken, door Mischa Verheijden voor Re-Story.
Deze dagen rond Kerst en Nieuwjaar bieden ook ons de kans om te verstillen en te verdiepen. Een ideaal moment om even achterom te kijken en naar een nieuw jaar te verlangen.
Ons contract als personeel voor de werking van de Stadsboerderij Hunnegem
loopt af op 31/12/’24. Dat betekent dat we het vele werk niet meer kunnen verder zetten en dat het project enkel op vrijwilligerswerk terugvalt.
We hopen intussen dat jullie ons blijven volgen, bezoeken en steunen in het opgestarte project rond stadslandbouw.
We kijken uit naar een Nieuw Jaar vol fijne ontmoetingen en gezellige babbels, op en rond de koer van de Stadsboerderij Hunnegem, samen met jullie!
Dank voor de vele steun en sympathie!
Karen & Wim
Interview Mischa Verheijden
Metselaar voor een gezonde, duurzame economie
De economie van Europa staat onder grote druk. Het woord ‘existentieel’ valt zelfs: het voortbestaan van de Europese Unie staat op het spel. Oud-ECB topman Mario Draghi presenteerde een rapport met zijn adviezen om het tij te keren. Wat als we nu eens niet naar de adviezen van deze klassieke economisch denker luisteren, maar ruim baan geven aan het gedachtegoed van de jonge econoom Jonas Van der Slycken die pleit voor genoeg voor iedereen.
Aan het begin van zijn boek Genoeg voor Iedereen vertelt econoom Jonas Van der Slycken over zijn kinderdroom om metselaar te worden. Die metselaar is hij niet geworden.
Maar als ik vraag of ik hem mag introduceren als een metselaar van een economie die rechtvaardig, democratisch en ecologisch is, zegt hij: “Absoluut! Je mag me zeker zo’n metselaar noemen.” “Het is fijn,” gaat hij verder, “om te zien hoe ik nu toch met een deel van mijn kinderdroom aan de slag ben door te onderzoeken hoe we een economie kunnen uitbouwen die zorgt voor mens en planeet.”
Ik spreek Jonas Van der Slycken op maandag 10 juni 2024 daags na de regionale, federale en Europese verkiezingen en stel dat er wel wat te metselen valt!
“We zijn nog niet aan de nieuwe patatjes”, lacht hij. Maar de uitslag van de verkiezingen had volgens hem nog slechter kunnen uitvallen.
“Aan de andere kant,” zo zegt hij, “staan we, gezien de machtsverhoudingen die nu in Vlaanderen, België en Europa naar boven komen, nog ver af van wat nodig is voor het verhaal dat ik in mijn boek bepleit: hoe we genoeg voor iedereen kunnen bereiken.”
Onrechtvaardig
De oorsprong van de zoektocht naar Jonas’ denken over economie en het gedachtegoed dat hij in Genoeg voor Iedereen heeft opgeschreven, gaat te-
rug naar de financieel-economische crisis van 2008.
Jonas: “Ik was achttien jaar in 2009. In 2008 en 2009 is met het faillissement van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers de financiële crisis losgebarsten.
Banken zaten in de problemen omdat ze speculatieve producten hadden gemaakt en verkocht. Omdat die producten geen goede onderbouw hadden, kwam heel die bankensector in de problemen. Maar de banken waren te groot en te onderling verstrengeld om ze niet te redden.
Het feit dat de banken gered werden en daarna gewoon konden voortgaan zoals ze deden, vond ik als achttienjarige niet zo heel rechtvaardig: als het goed gaat, blijft de winst bij de banken, maar als het slecht gaat moeten de verliezen door de maatschappij betaald worden. Ik vond het een heel raar verhaal dat de banken dingen hadden uitgevreten die niet zo zuiver waren en dan toch gered werden. Omdat ik daar het fijne van wilde weten, ben ik economie gaan studeren.
Binnen economie is het ook nog een hele zoektocht geweest om meer mijn eigen interesse en passie te vinden en te weten te komen hoe een economie nu echt kan zorgen voor mens en planeet.
Met mijn doctoraat en nadien voor mijn boek heb ik me daar verder in kunnen verdiepen.”
Overheidsinvesteringen
Jonas: “Voor mij persoonlijk was het dus wel een verhelderende crisis, maar op maatschappelijk vlak zijn toen kansen gemist om de economie in een andere richting te sturen.
Na de financiële crisis is er een heel sterk besparingsbeleid gekomen. Het maakt dat heel veel landen in Europa - waaronder België - sterker in een begrotingsharnas en een begrotingsdiscipline zijn gedwongen.
Met de gevolgen van die enorme besparingspolitiek, ook op Europees vlak, kampen we vandaag nog steeds. Er is bespaard op publieke diensten en publieke voorzieningen en dat zorgt voor problemen die gewone mensen in hun dagelijks leven voelen.
Aan de andere kant zijn nu juist meer overheidsinvesteringen nodig om de ecologische transitie uit te rollen en in goede banen te leiden.
Investeringen in openbaar vervoer, openbaar groen, betaalbaar wonen, minder luchtvervuiling, gezondheidszorg en onderwijs.
Investeringen om ervoor te zorgen dat we minder energie gebruiken en we minder afhankelijk zijn van autoritaire olie- en gasstaten.
Dat zijn geen kosten, dat zijn investeringen die tot goedbetaalde, lokale en betekenisvolle banen leiden. Die investeringen zorgen ervoor dat we gezondere en betere levens kunnen hebben.
Dat zijn zaken die ook economisch gezien steek houden, maar we hebben er precies geen oog voor omdat we zo’n strenge en enge bespaartunnelvisie ophebben.
Daardoor missen we enorme kansen om de economie in een richting te bewegen die beter zou kunnen werken voor mens en planeet.”
Groeidwang verankert
Een fragment uit Genoeg voor Iedereen dat Jonas in de podcast van dit interview ook voorleest:
Wat als groei niet de oplossing is? We zijn al heel wat te weten gekomen over economische groei. Dat groei gepaard gaat met ecologische verliezen. Dat we veilige planetaire grenzen overschreden hebben. Dat goei zorgt voor gigantische sociale ongelijkheden en dat onze voornaamste maatschappelijke antwoorden hierop groene groei en inclusieve groei zijn Maar wat als groei niet de oplossing, maar een deel van het probleem is.
Jonas snijdt in Genoeg voor Iedereen een belangrijk punt aan dat slechts weinig economen benoemen: het groeidenken is verankerd in ideeën waarvan we denken dat ze ons naar iets nieuws leiden.
De Duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties, de Europese Green Deal en zelfs de rapporten van het klimaatpanel IPCC worden allemaal gezien als stappen in de richting van een meer groene en ecologische economie, maar eigenlijk behouden ze de status quo.
Jonas: “Zelfs bij een organisatie als het IPCC is de vanzelfsprekendheid van economische groei zo ingebakken dat heel veel klimaatmodellen en transitiepaden richting 2050 ervan uitgaan dat we verder moeten groeien. Het illustreert hoe sterk we ons blindstaren op economische groei. Nu proberen we enkel oplossingen voor onze maatschappelijke problemen te vinden door ze te rijmen met economische groei.
Het is een beetje een goednieuwsshow
zodat we verder kunnen doen zoals we bezig zijn en de hete patat nog een beetje doorschuiven. Of we zeggen: ‘Maak je maar geen zorgen, het komt wel goed’. Maar dat is een zeer kortetermijndenken.
Omdat onze denkbeelden en zienswijzen zo vasthangen aan groei, zien we alternatieve toekomsten of werelden die we zouden kunnen bewonen over het hoofd.
Wat als we buiten dat groeidenken zouden kijken, misschien dat we dan wel andere oplossingen vinden om het ecologische vraagstuk op te lossen of echt te focussen op een wereldwijd betere verdeling van middelen, nu en in de toekomst.
Dan zouden we werk kunnen maken van een welzijnseconomie en met elkaar bespreken wat genoeg betekent in ons dagelijks leven. Dat zien we over het hoofd, omdat het verhaal is dat we de economie draaiende moeten houden.
Al vindt de laatste tijd het postgroeidenken, waar ik me in mijn onderzoek
ook mee heb beziggehouden, ook ingang in de IPCC-modellen en zijn ze daarin ook modelmatig andere economische zienswijzen aan het opnemen en integreren.
Dat doen ze door na te denken over sufficiëntie, wat een wetenschappelijke term is voor ‘genoegzaamheid’ en dus gaat over nadenken wat genoeg betekent en hoe je voor iedereen een goed leven kan bereiken.”
Zorgzame klemtonen
Nog een fragment uit Genoeg voor Iedereen dat Jonas in de podcast voorleest:
Is groei mogelijk exclusief doordat de winsten van groei zich in de handen van enkelingen concentreren? Het doet er niet toe. Bestaat groene groei mogelijk niet doordat groei ecologisch schadelijk is? Het doet er niet toe. Is oneindige economische groei op een beperkte planeet onmogelijk? Het doet er niet toe. Het doet er allemaal niet toe. Waarom? Omdat er nu eenmaal geen
alternatief is voor inzetten op groei of zo lijkt het toch.
Er zijn ondertussen voorbeelden van welzijnseconomieën in Nieuw-Zeeland, Finland, Schotland en Wales.
Landen waar de overheid groei loslaat en meer focust op hoe ze een bloeiende samenleving en een bloeiend ecosysteem kunnen bereiken.
Opvallend is dat in die landen vrouwen de leiding hebben.
“Of net niet opvallend,” zegt Jonas. “Het is net een interessante vaststelling dat ‘de economie moet draaien’ misschien ook iets te maken heeft met de meer dominante mannelijke waarden van competitie.
En dat meer vrouwelijke waarden zoals rond zorgzaamheid makkelijker weerklank vinden wanneer een vrouw aan het roer staat. Dat dan zorgzame klemtonen in het beleid worden gelegd en de focus meer ligt op een welzijnseconomie die zorgt voor mens en planeet. Het is goed dat deze en andere welzijnsoverheden zich hebben verenigd in de Wellbeing Economy Governments (WEGO) en samenwerken. Zo kunnen ze aan een gezamenlijke agenda werken en meer macht uitoefenen om die welzijnseconomie ingang te laten vinden.
Maar ze zijn momenteel nog niet sterk genoeg om tegen het dominante narratief op te boksen en de groeitanker die maar verder dendert van koers te doen veranderen.
Dat gaat heel traag en gestaag. Dat zou van mij allemaal wel wat sneller vooruit mogen gaan.”
Economisch eurekamoment
In 2015, het jaar waarin Jonas zijn thesis schrijft, verschijnt het boek Ontgroei: een vocabulaire voor ‘degrowth’ in een nieuw tijdperk. Het boek is een economisch eurekamoment voor hem. “Ja”, zegt hij direct. “Dat boek was voor mij een economisch eurekamoment, omdat ik de indruk kreeg gevonden te hebben waar ik naar op zoek was toen ik economie ging studeren.
Het was bijzonder interessant om over een economische kijk te lezen waarin het ecologische, het sociale en ook betekenis en welzijn samenkomen en die een alternatief voor die groeigedreven economie vormt en in de praktijk brengt.”
Jonas begrijpt ook dat mij vanuit Restory het vocabulaire aanspreekt.
Jonas: “De manier waarop we verhalen vertellen en de woorden die we gebruiken zijn zeer belangrijk voor de dromen die we hebben en de realiteiten die we uiteindelijk beleven. Het verhalende aspect staat daarom ook centraal in mijn boek. Ik probeer het verhaal over een andere economie vanuit mijn zoektocht binnen de economie en met voorbeelden uit mijn eigen leven, behapbaar en herkenbaar te maken.
Bijvoorbeeld met het verhaal hoe ik als kind actief was om de Iberische lynx, die met uitsterven werd bedreigd, te redden.
Ook de titel Genoeg voor Iedereen is bedoeld om de verbeelding dat het anders kan aan te wakkeren en op het wenselijke in te zetten. Om mensen ook te kriebelen: genoeg, wat betekent dat nu?
Om het gesprek op gang te brengen over het heersende idee van schaarste en het idee dat er niet genoeg is en zeker niet voor iedereen te overstijgen.”
Betekenis van woorden herclaimen Jonas: “Ik ben dus voorstander om voldoende aandacht te besteden aan de woordenschat die we gebruiken.
Door in termen van het bestaande te blijven spreken, zoals bijvoorbeeld ‘groene groei’, ‘inclusieve groei’ of ‘ontkoppeling’, blijven we ter plaatse trappelen en bereiken we geen transformatieve verandering. Daarvoor ben ik in mijn boek ook teruggegaan naar de Griekse oorsprong van het woord economie: oikonomia. ‘Oikos’ betekent ‘huis’ en ‘nomos’ gaat over regels om samen economie te bedrijven.
Oikonomia gaat dus meer over een manier om ons huishouden te beheren en zo te managen dat iedereen een goed leven kan hebben en ieders behoeften vervuld zijn.
Maar we zijn dat dan gaan interpreteren vanuit kapitalistische opvattingen over geld en groei en dat we steeds meer moeten hebben.
Ook daar hadden de oude Grieken een woord voor: chrematistiek. Chrematistiek gaat over het manipuleren van geld om op korte termijn meer te gaan ver-
dienen. Die woekerzucht of gelddrang zat dus al in het denken van de Grieken over economie ingebakken.
Die woorden opnieuw gebruiken en herclaimen wat ze betekenen, is belangrijk om betere en helderdere verhalen te vertellen.”
Genoeg voor iedereen
Om die welzijnseconomie te metselen doet Jonas Van der Slycken een resem beleidsvoorstellen om een economie van genoeg voor iedereen vorm te geven.
Jonas: “Een eerste aspect dat belangrijk is voor de welzijnseconomie is dat we inzetten op een voorziening van gegarandeerde basisdiensten die aan onze menselijke behoeften beantwoorden.
In België hebben we een redelijk goed uitgebouwd onderwijs en gezondheidszorg waar we als burgers van kunnen genieten.
Mijn idee is om die basisdiensten uit te breiden naar energie, mobiliteit en openbaar vervoer, gezonde voeding, onderdak met een ruimere visie dan wat die diensten nu inhouden. Het tweede voorstel dat een welzijnseconomie dichterbij brengt, is om werk te maken van een kortere werkweek. De tijd die vrijkomt gebruiken we dan om beter uit te rusten, ons beter te voelen, en tijd door te brengen met de mensen, familie, vrienden die we graag zien.
Alsook om actief te zijn door bijvoorbeeld via vrijwilligerswerk lokaal in cooperaties of in je buurt te participeren om de solidaire economie en de commons die volop in beweging en aan het openbloeien zijn actief mee te ondersteunen.
Ik kan me wel inbeelden dat het voor heel wat mensen geen optie is om minder te werken omdat het leven duur is en ze het moeilijk hebben om rond te komen.
We zitten ook vaak vast in een tijdis-geld-mentaliteit. Dat we te weinig tijd en te weinig geld hebben en met schaarste kampen en daardoor geen gevoel van genoeg ervaren.
En dat we daardoor ook minder openstaan voor dingen die we wel kunnen ervaren door minder te werken zoals de schoonheid van een mooie vrije dag, een natuurwandeling of om even niet gestresst te zijn.
Dan heb ik nog werk gemaakt van een meer progressieve inkomensbelasting en vermogensbelasting, waarbij de sterkste schouders een grotere bijdrage leveren.
En om ook om het erfenis- en schenkingensysteem progressiever te maken om te vermijden dat de rijkdom zich blijft opstapelen in de handen van enkelingen.
Ik heb het bestaande Belgische inkomensschijvenstelsel een beetje herwerkt zodat de allerrijksten in België niet meer dan tien keer verdienen dan wat een alleenstaande met een leefloon ontvangt.
Zodat we tegelijk de middelen kunnen gebruiken om in de transitie te investeren en ervoor te zorgen dat iedereen erop vooruit kan gaan.
Dat is volgens mij nodig om de enorme ongelijkheid en de polarisering die daar vaak mee gepaard gaat af te remmen. Een meer gelijke samenleving zorgt ook voor een gezondere en betere samenleving.
Dat wordt goed samengevat in een quote van Mahatma Gandhi: er is genoeg op aarde om in ieders behoefte te voorzien, maar niet voor ieders hebzucht.
Mijn idee van genoeg voor iedereen sluit daar ook bij aan: er is effectief overvloed. Als we het goed verdelen, is er genoeg voor iedereen.”
Je kan het interview met Jonas Van der Slycken ook beluisteren via Soundcloud (hieronder) of in je favoriete podcastapp, op Spotify en op Apple Podcasts, via deze link: https://www.re-story.be/nl/stories/2024/jonas-van-der-slycken-genoeg-voor-iedereen
Tekst C Mischa Verheijden, bij Re-Story. Foto: Stefaan Temmermans
U kan de werking van de vrijwillige, onafhankelijke en interculturele Giesbaergske Koleuren Gazette ondersteunen via een vrijwillige bijdrage: alle bijdragen zijn welkom op rekeningnummer BE25 7370 1096 4982 van Uitg. Eigenbegeer, Buizemontstraat 19, 9500 Geraardsbergen, met vermelding ‘bijdrage Gazette’.
Oost-Vlaanderen
Biologisch-dynamische landbouw is een vorm van biologische landbouw die gestoeld is op de antroposofische principes van Rudolf Steiner. Er wordt een holistische kijk op de natuur en het boerderijleven gehanteerd. De natuur wordt gezien als een overal verbonden geheel. Zo is dus ook landbouw verbonden met klimaat, bodemvruchtbaarheid, watervervuiling, biodiversiteit, luchtkwaliteit, enz.
Biologisch-dynamisch geteelde producten krijgen het Demeterkeurmerk.
