Frontaal zomer 2021

Frontaal

Van mono­cultuur tot voedselbos

(On)bereikbare Xxxxx bushaltes xxxx

zomer winter 2020 2021

Originele Xxxxx vakantiet(r)ips xxxx

1

divest Gent

voedselbossen

06

16

ontmoet Griet en Maarten

reizen in eigen land

in dit nummer

09

20

Gent en omstreken

06 topic Divest Gent 09 ontmoet Griet en Maarten, duurzaam koppel

2

Milieu inzichten

10 expert De Hongerige Stad over Gentse landbouwgronden

16 hot topic Hoe voedselbossen de landbouw kunnen redden

14 beleid Vertraging bij het openbaar vervoer

20 ontdek Staycation 2021

23 roots Nayibe uit Colombia 25 column Koffie?

26 voortaan Duurzame tips

Gent zonder gas

edito

Gent wil proper water

28

activiteiten

Het is niet zo best gesteld met de waterkwaliteit in de Gentse binnenstad. Ondanks de volksmassa die de Big Jump jaarlijks op de been brengt, halen we de normen voor zwemwaterkwaliteit nog steeds niet. Nochtans is de nood hoog. Wij willen op warme zomerdagen zwemmen in de stad, zonder ziek te worden.

Het stadsbestuur kan daar niet zo gek veel aan doen. De meeste watervervuiling komt Gent binnen van stroomopwaarts gelegen gebieden. In meer landelijke contreien zijn heel wat woningen niet op riolering aangesloten, de intensieve landbouw loost er te veel mest in waterlopen.

Die vuiligheid stroomt allemaal door Gent.

36

Front

Voor een betere waterkwaliteit hadden we onze hoop gesteld op het zogenaamde stroomgebiedbeheerplan voor de Schelde. Dat Vlaams plan moet om de zes jaar opgemaakt worden van Europa. Helaas zal volgens dat plan een goede watertoestand in de binnenstad pas bereikt zal worden na 2033. Véél te laat dus. Vlaamse overheid: dat kan en moet veel beter.

van goodwill

Erik Grietens beleidswerkgroep GMF 28 transitie Gent zonder gas

34 vrijwilliger Dennis Licht

32 in actie Verslag LEZ-debat

35 Jules

33 in actie GMF-boekenclub over 'Drawdown'

36 kalender Special: win een Jules-poster!

38 volg ons 39 over ons 3

kort nieuws Om te parkeren neemt de auto in Gent 550.000 m² van het openbaar domein in. Voor de fiets is dat ongeveer 25.000 m², dus 22x minder.

Het percentage openbare weg dat (exclusief) door auto’s wordt gebruikt ligt wellicht nog een heel stuk hoger. Voor de verplaatsingen van alle Gentenaars zijn fiets en auto ongeveer even belangrijk.

Een scheve situatie dus, maar wel één waar er gelukkig aan wordt gewerkt.

Omage

Denk aan de kleintjes

Een homage aan de fromage, maar dan plantaardig: zo leggen de Gentse vegan kaasmakers van Omage hun concept uit.

Nieuw, want dierlijke melk wordt vervangen door noten en zaden, die worden gerijpt en gefermenteerd onder speciale condities.

Maar tegelijk zit er ook heel wat traditie en eeuwenoude ambacht in het proces. Hun atelier zit onder de kerktoren van de Brugse Poort, maar hun producten vind je in verschillende zaken terug.

Meer info en lekkere kaasjes op omage.be

Wie ons regelmatig volgt, heeft vast in de mot dat we dit jaar bij GMF al als echte werkmieren hebben gezwoegd aan biodiversiteitsacties en -campagnes. Van mussenlofts bouwen tot stadsplanten tracken over ruimte zoeken voor toekomstbomen: de bezige bijen van GMF hebben niet stilgezeten! Valt het je op dat we best veel aandacht besteden aan de kleinste bewoners van ons stedelijk ecosysteem: de insecten? Die worden vaak beschouwd als vervelende beestjes, maar allen zijn ze essentiële schakels in onze leefwereld en omgeving, en dus ook onmisbaar in de stad. Verdwijnen de insecten, dan zijn we binnenkort allemaal zo dood als een pier. In maart bouwden we 50 insectenhotels om de kruipende en zoemende vriendjes een nest- of schuilplaats aan te bieden - 2 vliegen in 1 klap! Vervolgens verdeelden we in mei maar liefst 3000 gratis zakjes wildebloemenzaad over tientallen Gentse handelaars.

Hun bezoekers konden zo zorgen voor wilde bloemen in hun omgeving, en zo de kleinste beestjes in de buurt van kostbaar lekkers te voorzien. Nu niet om van een mug een olifant te maken, maar... GMF komt op voor de kleintjes!

Lees alles over onze acties en projecten op gentsmilieufront.be/biodiversiteit

— Vegan kaas uit de Brugse Poort

4

— GMF to the rescue voor de insecten in de stad!

‘Klimaatverandering als excuus voor het subsidiëren van sociale ongelijkheid en kaduke mobiliteit: de politiek kan dat.’

Opiniemaker Marc Reynebeau is ongemeen hard voor de federale regering die besloot om het salariswagenpark te elektrificeren en zo de constructie blijvend te legitimeren, in plaats van de fiscale koterij af te bouwen of af te schaffen.

— Twitter, 19 mei 2021

Gentse toekomstbomen

Merci Marlies!

Wist je dat een boom in de stad gemiddeld amper 23 jaar oud wordt? Vele stadsbomen hebben een heel korte levensverwachting omdat ze niet de kans en ruimte krijgen om uit te groeien tot volwaardige, volwassen bomen.

Daar willen wij met GMF iets aan doen: wij gaan samen met alle Gentenaars op zoek naar plekken in onze stad waar we bomen wél die mogelijkheden kunnen geven, waar bomen rustig oud kunnen worden. Met ons project ‘toekomstbomen’ maken we een inventaris op van plekken in Gent waar bomen kunnen uitgroeien tot sterke, fiere stadsreuzen. Er kunnen niet zomaar overal grote bomen worden aangeplant. Daarom hebben wij een bomensneltest uitgewerkt waarmee iedereen kan nagaan of het voorgestelde idee realistisch is. Alle ‘geslaagde’ kandidaat-bomen houden we bij en plaatsen we op een kaartje op onze website. Na de zomer verwachten we een mooi lijstje van goede kandidaat-plekken te hebben. Die controleren we nog eens ter plaatse en vervolgens stappen we ermee naar het stadsbestuur. We hopen om nog dit jaar samen met de stad enkele toekomstbomen te kunnen realiseren.

Dien jouw voorstel in voor eind juli op gentsmilieufront.be/toekomstbomen

Frontaal gaat al een heel eind mee als huismagazine van GMF, maar kreeg 2 jaar geleden een heuse opfrisbeurt. Toen klopte kersvers vrijwilliger Marlies aan bij GMF met een idee om ons boekje nog mooier en straffer te maken.

Zo geschiedde: de opbouw en vormgeving van het blad dat nu in je handen ligt is van de hand en geest van Marlies. Na de introductie van het concept bleef ze nog 1,5 jaar aan het roer van Frontaal staan om alles in goede banen te leiden.

Nu ze voelt dat Frontaal bij onze redactie en cel lay-out in goede handen zit, zwaait ze af, op weg naar een nieuwe uitdaging. Merci Marlies om van Frontaal iets te maken waar elke GMF’er apetrots op is. Succes en zon op al jouw paden!

— Op zoek naar plekken in de stad waar bomen oud kunnen worden

— Gever van vitamines aan magazines

5

Gent desinvesteert uit fossiele energie!

De kracht van samenwerking ‘Mag het wat minder zijn?‘ was de vraag.

‘Ja!’ het uiteindelijke antwoord. Wat volgt is het verslag van een succesvolle desinvesteringscampagne. Een verhaal over geduldig samenwerken met middenveld, experten en overheid. En dat met een gemeenschappelijk doel voor ogen: geen Gents belastinggeld meer pompen in fossiele energie! txt_ Bart Remmerie, Jonas Busseniers pix_An Van Hemeldonck

Desinvesteren?

6

Desinvesteren, het weghalen van geld belegd in onethische bedrijven of landen, is van alle tijden: denk bijvoorbeeld aan de anti-apartheid boycott.

Desinvesteren is een krachtig activistisch wapen omdat het de pijlen richt op de fundamenten van het kapitalistisch systeem: de financiële geldstromen. Het doel? De beurswaardering van onethische bedrijven verminderen en zo een hele sector tot verduurzaming dwingen.

In 2011 is vanuit de Amerikaanse universiteiten een internationale Divestment beweging opgestaan. Studenten riepen hun universiteiten op hun kapitaal terug te trekken uit bedrijven die fossiele energiebronnen ontginnen. Ook grote spelers zoals het Noors pensioenfonds, de Wereldbank, steden als New York en London en tienduizenden individuele

'Het doel van desinvestering?

De beurswaardering van onethische bedrijven verminderen en zo de hele sector tot verduurzaming dwingen' investeerders engageerden zich al om meer dan 14.000 miljard dollar fossielvrij te beleggen.

Ver van mijn bed?

De raad van bestuur van de Universiteit Gent nam onder druk van studentenvereniging d’Urgent al in 2017 de beslissing tot desinvesteren van haar werkingsmiddelen. Ze hanteerde hierbij criteria die wereldwijd tot de meest ambitieuze behoren.

topic

'Iedereen moet controle krijgen over de bestemming van zijn/haar spaarcenten' GMF en Greenpeace Gent besloten daarop samen te werken om ook Stad Gent te overtuigen tot duurzame, 100% fossielvrije herbestemming van haar pensioenfondsen, in lijn met de beslissing van de gemeenteraad om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. Hieruit groeide gestaag Divest Gent, een alliantie met intussen een 150-tal organisaties. Samen lanceerden we einde 2017 onze eisenbundel: • Terugtrekking uit beleggingen in olie-, kolen- of gas-industrie • Uitsluiting van bedrijven met (sociaal-ecologisch) omstreden activiteiten • Een deel van de portefeuille herbestemmen naar duurzame projecten • Transparantie in beheerde investeringsfondsen en investeringscriteria De ecologische doelstelling is evident. Maar er zijn ook financiële argumenten: om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken, moet 80% van de gekende reserves in de grond blijven, terwijl die fossiele bedrijven op de beurs gewaardeerd worden op basis van al hun fossiele reserves.

Een enorm beleggingsrisico dus, gekend als de “carbon bubble”.

Bedrijven die fossiele grondstoffen ontginnen, zijn trouwens ook vaak betrokken bij andere sociaal en ecologisch niet-duurzame mijnbouwactiviteiten. Twee vliegen in een klap dus.

Eerlijk is eerlijk. Stad Gent nam vrij snel de eisen van Divest Gent en STANZ ter harte en besloot al in 2018 tot volledige afbouw van de investeringen in fossiele energieproducenten in de TAK21 (defensieve belegging met kapitaalsgarantie) en de reserves vanuit Publilec producten.

Wij tevreden?

Nog niet helemaal. Maar na verdere interacties en een participatief adviesproces rond de nieuwe beleidsnota financiën, kondigde Stad Gent dit jaar uiteindelijk een engagement tot volledige desinvestering aan tegen 2023! Met concrete

'Laat je stem horen! Vraag bij je bank na waarin je spaargeld, pensioen- en beleggingsfondsen geïnvesteerd worden' specificering van de uit te sluiten bedrijven, in lijn met het eisenpakket van Divest Gent, en scherpe uitsluitingscriteria zoals UGent. Gent is daarmee de eerste Belgische stad die overgaat tot volledige desinvestering op korte termijn.

Divest Gent 2.0

Gent is echter meer dan Stad Gent en UGent. En de tijd dringt. We willen ons verder inzetten om ook andere doelgroepen in beweging te krijgen met diverse acties: van informatiesessies om de burgers bewust te maken tot euh… gerichtere acties naar de banken.

Want iedereen moet controle krijgen over de bestemming van zijn/haar spaarcenten. En daar moeten fossielvrije keuzes bij zijn als tijdelijke opstap naar een wereld waar investeren in duurzame, fossielvrije bedrijven de norm is. Daarvoor hebben we jullie hulp nodig: wie graag actief wil meewerken, kan zich melden via info@gentsmilieufront.be.

Intussen al wat tips? De Fairfin BankWijzer toont hoe je bank scoort op maatschappelijke thema’s zoals klimaatverandering, mensenrechten en belastingontduiking. Of je kan je spaargeld buiten de bank om investeren in duurzame coöperaties waarvan je een aandeel kan kopen, zoals Ecopower, Energent, Partago, wooncoop…

Maar vooral: laat je stem horen!

Vraag bij je bank na waarin je spaargeld, pensioen- en beleggingsfondsen geïnvesteerd worden. Zo kunnen we samen ons steentje bijdragen voor een duurzamere wereld.

Bedankt!

Zonder de constructieve samenwerking tussen middenveld, financiële experten (dankjewel, Mathias en Sebastien) en Stad Gent was dit resultaat niet mogelijk geweest. We houden er dan ook aan de actievoerders van het eerste uur, UGent, alle organisaties achter Divest Gent en Fairfin te danken.

En ook de betrokken schepenen Peeters, Heyse en Coddens, de kabinetten en administraties voor hun leiderschap.

Dat de beslissing van UGent en Stad Gent moge inspireren!

7

www.spectrumboombeheer.be info@spectrumboombeheer.be 0495/18.49.05

Bezoek onze webshop op eurabo.be Bio-ecologische materialen voor energiezuinige houtbouw en renovatie

Steico flex FSC® Houtwolisolatie

10 % IS OL AT IE KO RT

8

IN G

Vloer- en muurisolatie

Luchtdichting

gratis advies aan zelfbouwers! isolatie opleidingen: eurabo.be/opleidingen

or leden 10% korting vo ufront ie van Gents Mil ROK 52 - Pont West 112 B-9600 Ronse +32(0)55 23 51 40

VERSIE 29/11/2018

• •

pro clima

Isokurk

Bio-ecologische bouwpartner 2014

Wij kiezen voor verantwoord bosbeheer. U ook?

Wiedauwkaai 87 B-9000 Gent +32(0)9 216 46 40

info@eurabo.be www.eurabo.be

ontmoet

Maarten en Griet — ‘Als iedereen meedoet, kunnen we samen iets groots bereiken.'

In deze rubriek laten we iemand aan het woord die zich rechtstreeks of onrechtstreeks inzet voor een duurzamer Gent. Deze keer aan de beurt: Maarten en Griet, een Gents gezin op zoek naar een groenere voetafdruk.

Mede door de klimaatjongeren en hun dochter namen Griet en Maarten hun eigen leven onder de loep.

Ze werden veganist, deden de auto weg, legden een biodivers gevel- en stadstuintje aan en gingen zelfs bijstuderen. Milieuwetenschappen voor Maarten, urban farming voor Griet. De stappen die dit koppel de voorbije jaren zette, zijn best een pluimpje waard.

Toch zien zij het zo niet. “We zijn op zoek, met vallen en opstaan. Het gaat stukje bij beetje.” Maarten beaamt dat: “Vegan eten bijvoorbeeld ging heel geleidelijk. Had je ons zes jaar geleden gezegd dat we nu veganist zouden zijn, we hadden je niet geloofd.”

“Ik al zeker niet. Ik was dol op vlees!” grinnikt Griet.

“We werden veganist voor het klimaat en onze gezondheid. Dierenwelzijn stond toen niet op de eerste plaats. Door vegan te eten, is dat echter wel iets waar we nu meer bij stilstaan: welke gevolgen heeft ons gedrag voor onszelf en de andere soorten?”

“Het is een heus leerproces. De informatiestroom kan heel overweldigend zijn en als individu weet je niet altijd waar te beginnen of wat nu precies de beste keuze is. Toch loont het de moeite om je erin te verdiepen.”

“Er ligt een grote verantwoordelijkheid bij de bedrijven en de overheid, zeker wat betreft sociale rechtvaardigheid. Maar we geloven ook dat je als burger dat beleid een stukje mee inspireert. Er wordt vaak met vingers gewezen, maar daar schiet je niets mee op. Als iedereen meedoet, kunnen we samen iets groots bereiken. Ieder moet voor zichzelf bepalen wat dat is, wat haalbaar is. Mildheid voor onszelf en anderen is zo belangrijk.” txt_Anke De Sagher pix_Shauni Celis

9

Op zoek naar een betekenisvol beleid voor Gentse landbouwgronden De Stad Gent bezit via het OCMW 1800 hectare grond, waarvan het grootste deel landbouwgrond.

De Hongerige Stad, een brede coalitie van burgers, boeren en middenveldorganisaties, verschilt van mening met de stad over wat er met die gronden moet gebeuren. Een gesprek met mede­ initiatiefnemers Esther Beeckaert en Hans Vandermaelen. txt_David De Pue pix_ Esther Beeckaert en Hans Vandermaelen

10

Hoe komt het OCMW van Gent aan 1800 hectare landbouwgrond?

Esther: Daarvoor moeten we ver teruggaan in de tijd, voor verschillende van die gronden tot in de Middeleeuwen. Die gronden waren toen eigendom van rijke abdijen en andere kerkelijke instellingen, zoals

het Bijlokehospitaal. Ze lagen verspreid over het toenmalige Graafschap Vlaanderen. Na de Franse Revolutie werden gronden in eigendom van kerkelijke instellingen geconfisqueerd door de staat. Aangezien veel van die gronden reeds een liefdadigheidsfunctie bekleedden, zag men het belang ervan in voor het armoedebeleid. Zo kwamen ze bij de openbare armenbesturen terecht.

Die armenbesturen zijn dan uiteindelijk omgevormd tot wat we vandaag kennen als het OCMW. Die gronden worden verkocht om sociale woningbouw te financieren. Met dat beleid zijn jullie het niet eens?

Esther: We zijn er uiteraard ook van overtuigd dat er nood is aan sociale woningen. De vraag is: hoe moet dat gefinancierd worden en hoe duurzaam is die financiering?

Men kijkt nu enkel naar de verkoopwaarde van publieke grond,

en gebruikt deze eenmalige inkomsten om sociaal woonbeleid te financieren. Dat is niet lang vol te houden. Binnen een paar legislaturen zijn er geen gronden meer om te verkopen. Daarom denken we dat het belangrijk is dat de stad zich niet blind staart op de inkomsten uit eenmalige verkoop, maar ook naar steeds terugkerende pacht- en huurinkomsten kijkt, en naar de gebruikswaarde in plaats van de verkoopwaarde van grond. Publieke gronden worden vandaag verpacht en verhuurd. Pachtinkomsten zijn natuurlijk lager dan opbrengsten uit verkoop, maar het gaat toch over ruim 4 miljoen euro per legislatuur, waar ook komende generaties beleid mee kunnen financieren. Daarenboven is er het landbouwkundig, natuurkundig en voedselkundig belang van die gronden dat je in kan zetten voor beleid en dat je niet zomaar mag verkwanselen. Als je de gronden

expert Gronden momenteel in het bezit van OCMW Gent.

Gronden van het OCMW Gent die recent verkocht zijn.

Esther en Hans _ Actief binnen De Hongerige Stad Esther Beeckaert _ Historica Hans Vandermaelen _ Geograaf-stedenbouwkundige

verkoopt heb je geen enkele grip meer op wat er vervolgens mee gebeurt.

Heb je zicht op het huidige gebruik van die gronden?

Hans: Het overgrote deel zijn landbouwgronden, een klein deel heeft een KMO- of woonbestemming. Het stadsbestuur hanteert nu een soort prioritering waarbij men eerst die KMO-gronden wil afstoten, maar je voelt nu al dat men nadien aan de landbouwgrond zal beginnen knabbelen. In alle gevallen zal dit effect hebben op de landbouw. De stad volgt heel sterk de redenering dat bij verkoop de bestemming van de gronden niet wijzigt en men koppelt dat aan het argument dat verkoop geen impact heeft op het terrein. Dat eerste klopt, dat laatste niet. De KMO-gronden en gronden met een woonbestemming zijn vaak nog niet ontwikkeld. Dat wil niet zeggen dat ze

niet gebruikt worden. Het gaat over open ruimte in landbouwgebruik. Bij verkoop zal de koper ongetwijfeld tot ontwikkeling overgaan. Zo verdwijnt het landbouwgebruik, met grote gevolgen voor de landbouwbedrijven, en daarnaast ook bijkomende verharding in de Gentse regio.

Landbouwgrond zal wel landbouwgrond blijven na verkoop, maar wat er gebeurt op het terrein hangt af van de koper. Als je bijvoorbeeld een hoeve verkoopt met winstmaximalisatie, dan is de kans niet zo groot dat die bij een boer terechtkomt. Evengoed, als je grond zou verkopen aan een andere boer dan diegene die de gronden pacht, dan mag die koper de grond zelf gebruiken.

Dat heeft dan een impact op de boer die al heel lang pacht.

Met De Hongerige Stad pleiten jullie voor een andere aanpak?

Esther: De Hongerige Stad bouwt verder op de dynamiek die gestart is bij de zaak Huts (de verkoop van 450 hectare Gentse OCMW-gronden in Zeeuws-Vlaanderen aan Fernand Huts, ed.). In het najaar van 2019 kondigde de stad aan opnieuw publieke grond te willen verkopen, en schreven we een open brief aan het stadsbestuur waarin we een moratorium op de verkoop van haar publieke

11

DE NATUURVERFWINKEL Je interieur of gevel opfrissen? Bij Tintelijn zetten we in op gezonde verf en duurzame producten. Je vindt alles wat je nodig hebt in onze winkel in Gent of online via de webshop!

Bestel je producten online via www.tintelijn.com Wij leveren bij je thuis!

DE DUURZAME AANNEMER Je gevel of interieur opfrissen?

Schilder-, kalei-, timmer- of pleisterwerken: Tintelijn voert ook werken uit bij je thuis. info@tintelijn.be • 09 219 09 60 Adolf Baeyensstraat 216, 9040 Gent

www.tintelijn.com

Biedt Graphius u als all-round drukwerkpartner een performante infrastructuur? Zeker. Werken we met state-of-the-art technologie? Absoluut! Maar wat ons écht uniek maakt, is de volledig geïntegreerde productieflow van ordervoorbereiding tot aflevering.

Elk van onze 370 vakmensen haalt het maximum uit zijn of haar expertise waardoor uw drukwerk in één vloeiende beweging door ons proces wordt begeleid, met een naadloze samenwerking en communicatie.

Graphius, uw drukpartner voor magazines, catalogi, brochures en boeken.

WE MAKE YOUR PRINT WORK

www.graphius.com

Graphius - Traktaatweg 8, B-9041 Gent, T +32 9 218 08 41 Graphius Brussels - Hemelstraat 2, B-1651 Beersel PPO Graphic - 10 Rue de la Croix Martre, F-91120 Palaiseau

expert

gronden eisten, gekoppeld aan het in kaart brengen van die grondposities en het opstarten van een maatschappelijk debat.

Die brief heeft geleid tot een brede coalitie van burgers, boeren en middenveldorganisaties, wat vandaag dus De Hongerige Stad is. De stad heeft toen beloofd om een visiedocument op te stellen dat aan onze verzuchtingen zou beantwoorden, met de belofte om ons daarbij te betrekken. Na meer dan een jaar wachten kregen we slechts enkele weken tijd om onze feedback te formuleren, en nadien bleek dat er weinig tot niets met onze feedback gebeurd is. We kijken er dan ook naar uit om de komende twee jaar, waarin er een tijdelijk moratorium op de verkoop van landbouwgrond geldt, wel ernstig betrokken te worden in het aangekondigde participatietraject waarin de stad wil nagaan of en hoe de OCMW-landbouwgronden ingezet kunnen worden in het voedselbeleid van de Stad Gent.

Moeten die gronden worden ingezet voor stadsgerichte landbouw?

Esther: Dat is een te enge visie.

Wij hebben eeuwenlang het platteland ten dienste gesteld van de stad. Nu zou ik het omkeren: een centrumstad zoals Gent die een van de grootste grondbezitters in Oost-Vlaanderen is, heeft de verantwoordelijkheid om actief samenwerkingen op te zetten met omliggende gemeenten. Nu neemt de stad heel weinig tot geen initiatief om haar gronden te beheren in samenspraak met

de gemeenten waar die gronden gelegen zijn. Bij verkoop krijgen die gemeenten de kans om gronden aan schattingsprijs te kopen van de stad, maar daar zijn beperkende voorwaarden aan verbonden: ofwel moeten ze sociale woningen zetten, maar hier komt slechts een heel klein aantal bouwgronden voor in aanmerking, ofwel moeten ze met de gekochte gronden de landbouw- en voedselstrategie van de Stad Gent dienen. Welke gemeente gaat in hemelsnaam grond kopen van Stad Gent, om daarmee het voedselbeleid van Gent te verwezenlijken?

De speelruimte met die gronden is toch vrij beperkt?

Hans: Het is belangrijk om strategisch te denken. Amper 80 hectare van de publieke landbouwgrond is vandaag pachtvrij, en daar komt slechts 5 hectare per jaar bij. Het aantal mogelijkheden voor oproepen voor totaal nieuwe initiatieven, zoals op de Goedingekouter in Afsnee, is dus beperkt. De grootste beleidsopgave zit dus bij de overgrote meerderheid van gronden waar een lopende pacht op zit. Die gronden hebben betekenis voor bestaande boeren, voor bestaande landbouwbedrijven. De bevoegde schepen Tine Heyse zegt terecht dat ze hier niet wil vervallen in een discours waarbij ‘slechte boeren’ worden vervangen door ‘goede boeren’. Dat hoeft geen pleidooi te zijn voor het status quo. Mocht de stad Gent een duidelijkere visie hebben op het soort landbouw dat ze wil koesteren in haar omgeving,

‘Wij hebben eeuwenlang het platteland ten dienste gesteld van de stad. Nu zou ik het omkeren’ en sommige boeren zijn bereid om daar in mee te gaan, dan heb je, zeker op publieke grond, een fantastisch startpunt. Dan kunnen we bijvoorbeeld nadenken of Gent de boeren die dat willen kan helpen om over te schakelen naar bio. Of het stadsbestuur kan kijken hoe ze graan opnieuw de plaats kan geven die het verdient, of hoe ze pachtvrije gronden kan inzetten om bedrijven te helpen transformeren.

Het is jullie er niet om te doen om al het voedsel dat op die gronden wordt geproduceerd naar de stad te sturen, maar ‘Hongerige Stad’ wekt misschien wel de indruk dat het daar wel over gaat.

Hans: De stad heeft honger, zonder landbouw kan een stad niet voortbestaan, dus er is nood aan betrokkenheid en solidariteit vanuit de stad naar de landbouw.

We willen het belang van de verbinding tussen de landbouwwereld en de stedelijke wereld onderstrepen. Het stedelijk voedselbeleid klinkt vandaag als iets tof, als een aanleiding voor leuke projecten. In werkelijkheid snijdt dat veel dieper: het voortbestaan van de stad hangt er vanaf.

Lees het uitgebreide interview op gentsmilieufront.be!

13

Vertraging bij het openbaar vervoer Dus nu wel tijd voor inspraak?

Op 1 januari 2022 zou het decreet ‘Basisbereikbaarheid’ van start moeten gaan, maar een procedure bij de Raad Van State beslist daar anders over.

Een kandidaat-uitbater van de Mobiliteitscentrale vraagt een onmiddellijke schorsing van de gunnings­beslissing. Wat is er aan de hand en wat zijn de gevolgen voor Gent? txt_ Michaël Verest pix_Andy Bruyninckx

14

Principe Het vorige beheersplan (2001) zette in op basismobiliteit: niemand mocht meer dan 650 meter lopen naar een bus- of tramhalte. Dat principe wordt vervangen door basisbereikbaarheid: de overheid redeneert niet meer vanuit het aanbod, maar vanuit de vervoersvraag. Een ander aspect is combimobiliteit, het makkelijk kunnen overstappen van de ene vervoersvorm naar de andere. Dat kan via Hoppinpunten, gedragen door een digitaal platform dat niet enkel dienstregelingen weergeeft, maar ook het betalingsverkeer van de verschillende spelers regelt. MaaS heet dat: Mobility as a Service.

Gelaagd netwerk Het OV-netwerk wordt gelaagd: treinnet, kernnet, aanvullend net en vervoer op maat. Het kernnet houdt de drukke aders in met een grote vraag. Het aanvullend net voedt het kernnet, terwijl vervoer op maat moet inspelen op individuele noden. Lees: daar waar geen trajecten (meer) zijn

– bijvoorbeeld in landelijke gebieden – worden onder andere deelfietsen en taxi’s aangeboden die de reiziger naar de dichtstbijzijnde halte of Hoppinpunt brengen. De coördinatie van dit vervoer op maat moest door de Mobiliteitscentrale gebeuren.

Het was de bedoeling dat De Lijn dit zou organiseren, maar die trok zich terug zodat er een privé-speler werd aangetrokken.

Een andere kandidaat is daarom naar de Raad Van State getrokken. Aangezien de Mobiliteitscentrale daardoor niet meer kan georganiseerd worden tegen 1 januari 2022, wordt de hervorming van het OV uitgesteld.

Maar uitstel is geen afstel.

Geen inspraak De Lijn zal dus vooral inzetten op het zogenaamde kernnet: drukke lijnen op grote verkeersaders. Dit heeft gevolgen voor St-Amandsberg en Oostakker. Lijn 38/39 wordt vervangen door een snellere route waardoor zes haltes sneuvelen.

‘Waar is de vooruitgang?’ zucht Luc Desmedt van de Reizigersbond. ‘Er rijden minder bussen, en ze rijden minder frequent.’

beleid

Jana Van Rossem van het actiecomité Zonder Bushalte Straat: ‘Er was niet eens officiële communicatie van De Lijn.

We hebben het via via moeten vernemen. Ondertussen hebben we al een duizendtal handtekeningen verzameld voor onze petitie.’

‘Als buurt­ bewoners weten wij wat er leeft’ Geld Voor de wijk Scheldeoord in St-Amandsberg legt de stad €455.000 op tafel om de bushalte te behouden. Dat zit er deze keer niet in. ‘Nochtans is er budgettaire ruimte’, legt Desmedt uit. ‘De wandelbussen kosten de stad €500.000 per jaar, terwijl de doelgroep – gehandicapten en ouderen die in het centrum wonen – niet bereikt wordt. Kan dat geld niet beter besteed worden?’

Alternatief In de commissievergadering

MOV van 13/4/21 werd nochtans een budgetneutraal alternatief besproken. Dit was door het Mobiliteitsbedrijf op 29/3/21 ingediend bij De Lijn, en onafhankelijk daarvan is datzelfde alternatief door twee gemeenteraadsleden voorgesteld. Het komt erop neer dat twee van de zes haltes behouden blijven zodat basisschool ‘De Vogelzang’ en de campus van volwassenenonderwijs CVO nog bediend worden. Volgens schepen Watteeuw (Groen) zal De Lijn dit tracé grondig onderzoeken, hoewel het buiten de principes van het kernnet valt. Eén van de struikelblokken is de heraanleg van de Goedlevenstraat.

Het huidige goedgekeurde ontwerp zal opnieuw moeten bestudeerd worden, wat extra kosten en vertragingen met zich meebrengt.

Wel inspraak?

Maar dat zal dus niet de enige vertraging zijn. De grootste hervorming in decennia – die ook een gedeeltelijke privatisering inhoudt, iets waar minister Peeters geen doekjes om windt – wordt

uitgesteld door de schorsing door de Raad Van State, maar dit geeft de administratie de tijd om onder andere de reizigers meer inspraak te geven. Van Rossem legt uit: ‘Dankzij dit uitstel lukt de burgerparticipatie hopelijk wél.’ Als voorbeeld geeft ze de Karnemelkwegel: een onverharde en onverlichte doorgang die de afstand naar de halte op de Antwerpsesteenweg aanzienlijk inkort, maar door de bewoners als onveilig wordt ervaren en waarvan verharding en verlichting niet in de plannen voorkwam. ‘Als buurtbewoners weten wij wat er leeft en wat de mogelijke oplossingen kunnen zijn.’

Slot Zowel op praktisch als op juridisch vlak zijn er nog heel wat knopen door te hakken.

Hoe zal de Mobiliteitscentrale vorm krijgen? Zal basisbereikbaarheid voor iedereen gegarandeerd zijn? Zal men nu wél rekening houden met de bezwaren van buurtbewoners en reizigers? Wordt alleszins vervolgd.

15

Hoe voedselbossen de landbouw kunnen redden txt_ Janne Delagrange pix_Food Forest Institute, Granja Freepik

De VN schetst een onheilspellend toekomstbeeld met haar voorspellingen over de landbouw: zoals we nu bezig zijn, hebben we nog maar zestig oogsten tegoed (lees: zestig jaar). Daarna zal de industriële landbouw de landbouwgrond te zwaar uitgeput hebben om de wereld nog van voedsel te voorzien.

16

De landbouwgrond raakt op dit moment uitgeput door monocultuur en door het jaarlijkse ploegen.

Landbouwers moeten grote hoeveelheden (kunstmatige) bemesting en pesticiden gebruiken, willen ze voldoende oogst hebben.

Die chemicaliën schakelen de natuurlijk aanwezige micro-organismen uit. Daardoor wordt de grond nog verder uitgeput, waardoor er nog meer chemicaliën nodig zijn: het is duidelijk dat we met dit landbouwsysteem in een vicieuze cirkel verwikkeld zijn.

Een gezonde bodem is nochtans cruciaal. Niet enkel voor de voedselzekerheid, maar ook voor de kwaliteit van ons voedsel en dus

Too hot to handle: of niet? onze gezondheid. Daarnaast blijkt de bodem een van de sleutels om de klimaatverandering binnen de perken te houden.

Het wonder van een gezonde bodem Een gezonde bodem betekent een levende bodem. In een handvol gezonde aarde zitten meer micro­ organismen dan het aantal mensen dat ooit op aarde geleefd heeft. Die organismen gaan in interactie met de wortels van planten, waardoor voedingsstoffen en water uitgewisseld worden. In zo’n gezonde bodem wordt CO2 opgeslagen dankzij fotosynthese: een proces waarbij planten CO2 uit de lucht halen

en die stockeren in het organisch materiaal in de bodem. Dat staat in scherp contrast met de uitgeputte gronden waarbij veel pesticiden en (kunst)mest ingeschakeld worden om toch genoeg opbrengst uit de al uitgeputte landbouwgrond te halen.

In combinatie met het omploegen stoot de bodem daardoor net CO2 uit in plaats van er op te slaan.

Daarnaast neemt de braakliggende grond van de traditionele landbouw geen water op, door het gebrek aan micro-organismen.

Het water stroomt weg, waardoor irrigatie noodzakelijk is. Bij een gezonde bodem is er geen irrigatie nodig. Dan wordt de regen opgenomen en vastgehouden

hot topic

houdt de bodem gezond en garandeert voedselzekerheid, doordat de bodem niet uitgeput raakt. Het gaat dus om een ecosysteem dat zichzelf in stand houdt. Een van de alternatieven die onder de regeneratieve landbouw valt, is het voedselbos.

door de micro-organismen die er leven. Daarna verdampt een deel van het water via de planten, die zo voor lokale regenval zorgen. Die zogenaamde kleine watercycli zijn essentieel: ze zorgen voor maar liefst 40% van de totale regenval.

Vandaag zijn de kleine watercycli echter verstoord doordat braakliggende grond hete lucht (CO2) afgeeft. Die duwt de regenwolken weg in plaats van ze aan te trekken.

Conclusie? Een gezonde bodem heeft een gigantisch potentieel om zowel CO2 op te slaan als de zoetwatervoorraad op peil te houden.

Twee zaken die broodnodig zijn om het teveel aan CO2 uit de atmosfeer te halen én om weerstand te kunnen bieden aan de droogtes waar we steeds vaker mee geconfronteerd worden. Maar hoe krijgen we die gezonde bodem terug?

Regeneratieve landbouw De nood aan een ander landbouwsysteem wordt steeds prangender. Hoe pakken we dat aan? De oplossing is regeneratieve landbouw, een koepelterm voor verschillende alternatieve landbouwpraktijken die de huidige industriële landbouw deels kunnen vervangen. Regeneratieve landbouw

De principes van een voedselbos Een voedselbos imiteert een natuurlijk ecosysteem dat verschillende soorten gewassen combineert. Die gewassen staan allemaal met elkaar in verbinding, waardoor ze elkaar en de bodem aanvullen. Zo creëren ze samen een duurzaam ecosysteem.

Het voedselbos bestaat uit verschillende lagen: hoge bomen, struiken, klimplanten en bodembedekkers. De gemeenschappelijke

deler van al die gewassen is dat ze eetbare vruchten dragen. In een voedselbos gaat alles zijn gangetje: het onkruid wordt niet gewied en de grond wordt niet bewerkt met pesticiden en bemesting.

Door verschillende planten,

bomen en struiken te combineren, krijg je een divers ecosysteem dat zelfregulerend is. Sommige planten hebben schaduw nodig, die wordt voorzien door de hogere bomen. Door de diverse vegetatie worden allerlei insecten en vogels aangetrokken, die aan natuurlijke plaagbestrijding doen.

Ook ploegen is overbodig in een voedselbos, aangezien er meerjarige gewassen staan. Zo krijg

‘De bodem blijkt een van de sleutels om de klimaatverandering binnen de perken te houden’

je niet elk jaar een braakliggend stuk grond waarbij de landbouwer telkens van voren af aan moet beginnen met de grond te bewerken, zoals bij eenjarige gewassen (denk aan maïs en graan). De bodem van een voedselbos blijft

17

18

hot topic

‘Volgens Project Drawdown heeft regeneratieve landbouw een gigantisch potentieel: een vierde van de wereldwijde uitstoot kan significant teruggedrongen worden’ steeds bedekt, waardoor die beschermd is tegen water- en winderosie. Bovendien houdt de gezonde bodem van een voedselbos de kleine watercycli in stand, zoals hierboven beschreven.

Ons voortbestaan verzekeren In de geschiedenis vinden we heel wat voorbeelden van wat er gebeurt met een extreem uitgeputte bodem: hij droogt volledig uit en verandert in stof. Dat proces heet ‘desertificatie’ of verwoestijning en is precies wat er gebeurde in de VS in de jaren dertig toen de ‘Dust Bowl’ het land teisterde. De Dust Bowl was de grootste milieuramp ooit veroorzaakt door de mens: omgeploegde gronden verwoestijnden, waardoor massaal veel mensen moesten vluchten op zoek naar meer vruchtbare oorden om te overleven. In het verleden zijn er hele beschavingen ingestort door uitgeputte landbouwgronden en voedseltekorten als gevolg.

Dat gebeurt vandaag met maar liefst twee derde van het wereldwijde landoppervlak. Door de klimaatverandering komen droogtes en bosbranden steeds vaker voor. Daardoor komt er nog

meer CO2 vrij, wat verdere droogte in de hand werkt. Zo verwoestijnen er steeds meer gronden, wat een grote bedreiging voor het voortbestaan van de mensheid betekent.

Hoog tijd dat we oplossingen zoals voedselbossen en andere vormen van regeneratieve landbouw omarmen om de klimaatverandering binnen de perken te houden en ons voortbestaan te verzekeren.

Leer uit het verleden Het voedselbos heeft zijn nut al bewezen. In de tropen zijn voedselbossen de normaalste zaak van de wereld. Vroeger was ook Europa een mozaïeklandschap van hoge en lage vegetatie. Dat was ideaal, zowel vanuit een ecologisch perspectief als voor de productiviteit. Zo was er veel meer biodiversiteit en kon er tegelijk heel wat voedsel verbouwd worden. Dat stelt Louis De Jaeger, CEO van Commensalist en gespecialiseerd in voedselbossen. Volgens hem moeten politici het belang van voedselbossen inzien en middelen vrijmaken voor onderzoek dat de productiviteit van voedselbossen kan bevestigen. Want het ultieme doel van ons landbouwbeleid is natuurlijk voedselzekerheid.

Ook de wetenschappers achter Project Drawdown zijn overtuigd van het belang van regeneratieve landbouw. Zij bepaalden de honderd belangrijkste acties die we moeten ondernemen om op tijd het punt te bereiken waarop de hoeveelheid CO2 in onze atmosfeer begint te dalen, zodat we zeker onder de 2°C en liefst onder de 1,5°C opwarming kunnen blijven.

Volgens Project Drawdown heeft regeneratieve landbouw een gigantisch potentieel: een vierde van de wereldwijde uitstoot zou significant teruggedrongen kunnen worden. Bovendien kan er dankzij die praktijken een deel van de al aanwezige CO2 terug uit de atmosfeer gehaald worden. En niet te vergeten: regeneratieve landbouw verbetert ook het lokale leefmilieu en maakt de bodem weer gezond.

Daardoor zijn we niet enkel verzekerd van voedsel dat ons lichaam gezond houdt, maar ook van voedselzekerheid op de lange termijn.

En laat dat nu net de bedoeling zijn van een degelijk landbouwbeleid.

Meer weten?

Surf voor de bronvermelding naar: gentsmilieufront.be/too-hot-to-handle

19

n o i t a c y a St 2021 r F’ers voo M G n a v 5 tips kantie a v s i u h t e een toff TIP 1

Voor het tweede jaar op rij zullen we een bijzondere zomer beleven, zonder Gentse Feesten en zonder verre reizen.

Intussen puilen zowel het internet als ‘de boekskes’ uit met tips voor hippe staycations of toffe thuisvakanties.

Via de ervaringen van enkele GMF’ers willen ook wij jou inspireren voor een geslaagde vakantie in eigen land. txt_ An Van Hemeldonck pix_interviewees

Logeer in een opmerkelijk gebouw

Bij de zoektocht naar een speciale slaapplaats kan Google je gemakkelijk helpen. In België vind je onder andere logement in windmolens, boomhutten, oude kerken en kloosters, een voormalige elektriciteitscabine en zowaar in een treinwagon.

GMF-medewerkster Iris bracht evenwel een weekendje door in een heuse yurt, rustig gelegen in een appelboomgaard. ‘Even back to basics in de ronde nomadentent, wakker gefloten worden door vogels en genieten van een groen en weids uitzicht bij een lekker glas wijn in goed gezelschap. Meer moet dat niet zijn!’ wel museum? um ter, maar sign Muse een Gents in f? e Geen ska in ti Z a rn M, het De e lt TA a S n t e e e h in kenen rieten! t? interesse t hun favo GMF ’ers re f kajaktoch van Alijn to se kano- o g is a u a H rd t e e e h m en e je van een y-kayak .b Wat denk www.chin er vlot. wateren p de Gentse e Of verken b ent.

Gebruik een origineel www.vlotg IP 2 vervoersmiddel T ! n se is s vuilv Of ga een okano.be ‘We zochten een alternatief voor fietsvakanties, omdat onze .d w w w 8-jarige dochter te groot is voor de fietskar, maar te jong om zelf lange afstanden te trappen.’ Bijgevolg trok GMF-coördinator Steven vorige zomer zijn rollerskates aan voor een tocht van 300 kilometer. ‘Onze dochter fietste, terwijl mijn vriendin en ik skateten, zodat we na een afstand van ongeveer 40 kilometer per dag alle drie even moe waren. We volgden vooral bestaande - vlakke! - fietsroutes en duwden afwisselend de fietskar met onze bagage én ons hondje.’

20

niet! r Vliegen er Zonde m o Z t de e e Verg heppen in wil orde sc rzamelt s’ ve id n g e is s e Hun ‘r kantietip va n va r is s E o s. ebsite online cha ressante w briek ‘dichtbij.’ te in t h c e l enke ieke ru een specif isgids bovendien gen.be/re ondervlie rz e m o .z www

Binn

enla

enl

Binn

and

land

TIP 3

ontdek

Wordt Limburg ook jouw favoriete provincie?

Op zoek n aar industrie el of ande r uniek erf goed?

Via www.h ull vind je alle abaloo.be rlei verlate n of herbest emde monumen ten de meeste , waarvan publiek toeganke lijk zijn.

Als het van Frontaal-redactrice Anke afhangt, gaan alle GMF’ers op thuisvakantie naar … Limburg! ‘Het fietsnetwerk in Limburg is erg uitgebreid en duidelijk bewegwijzerd. Bovendien kan je op veel plekken fietsen huren. Zelf ben ik fan van het fietspad door de boomkruinen in Hechtel-Eksel of dat door het water in Bokrijk. Daarnaast zijn het doorkijkkerkje in Borgloon en de zwevende kapel in Helshoven zeker een omweg waard! Of ga eens wandelen in natuurgebieden zoals de Lommelse Sahara, de Wijers en de meer dan 12.000 hectare tellende Hoge Kempen!’ www.visitlimburg.be

wer?

Geen bou huis l zin om je heb je we Ruil). n e iz Misschien u H et vroegere te ruilen (h e.com eexchang www.hom cht e zomerna een warm kterras. a d je Of leg op p je tuin of o in s n e e l gezond! je matras pen is hee Buiten sla

TIP 5

n beu?

Gent eve rs en GMF ’e k Dan trek el! ss ru B r aa het liefst n

TIP 4

Zoek een alternatieve slaapplek

‘Toen in oktober duidelijk werd dat de coronapandemie lang zou duren, had ik nood aan een andere horizon’, begint Geveltuin­ brigadier Rik. ‘Wat boeken en vooral véél filmpjes over bushcraft brachten me op het idee mijn eigen natuurhut te bouwen. Na drie weekenden stond ‘ergens in de Ardennen’ mijn illegale tweede verblijf recht! De driepikkelstructuur met open dak zorgt ervoor dat ik binnen vuur kan maken en de met mos bedekte zijkanten houden vocht buiten. Het voelt echt goed om na een lange treinen voettocht daar te midden van de natuur gewoon te koken, een flesje wijn te ontkurken en te genieten van de rust!’

Blijf thuis en verwelkom de wereld

Toekomstig GMF-voorzitter Pieter is al drie jaar gastheer via het platform Warmshowers, waarbij hij langeafstandsfietsers gratis een warme douche en een bed aanbiedt. Via de website wordt hij gecontacteerd, als er interesse is om bij zijn gezin te logeren, meestal voor één of twee nachten. ‘Omdat dit een meer nicheplatform is, zijn de gasten steevast geëngageerde en sportieve fietsers, die vaak boeiende reis- en levensverhalen meebrengen. Zelf ben ik altijd trots om mooie voorzieningen in Gent te tonen, zoals een fietsbrug of een fietsstraat!’

Liever nie t alleen m aar fietsers o p bezoek ?

Bied jouw zetel of lo geerkame r aan gast uit de hele en wereld aa n. www.cou chsurfing .com Stel je tuin open voor kampeerd (ontstaan ers! tijdens de eerste lock www.welc down) ometomyg arden.org

www.warmshowers.org

nd

enla

Binn

Geen zin in vakanti e?

Via www.w w je in ruil vo oof.be kan or kost en inwoon m eewerken op biologisch e boerderi jen.

21

#

volg ons #blommm

Waaistraat 4 9000 Gent T 09 336 60 80

Blommm is een biologisch bloemenatelier met eerlijke boeketten, recht van ’t veld, op de velo, in de vaas. Dagvers, biologisch, geleverd in Gent én nu ook met een winkeltje aan de Vrijdagmarkt.

È N

O N L I N E

cv

HOTA

O F F L I N E

Samen bio- ecologisch (ver)bouwen met hout

www.hota.bE 22

10% korting bij OHNE in ruil voor deze bon GMF Lidnummer:

roots

Nayibe —

‘Door veel mensen en organisaties samen te brengen, krijg je altijd meer gedaan!’

Nayibe roots_Colombia Wanneer een kleurrijke verschijning als Nayibe zwerfvuil opraapt in het Kokerpark, dan wordt ze wel eens aangesproken door ‘curieuzeneuzen’.

Bij de vraag of ze voor Stad Gent werkt, heeft ze steevast hetzelfde antwoord klaar: ‘Nee, ik werk voor de straat!’

Op een mooie lentedag spreken we af met Nayibe aan de Meubelfabriek: een creatieve plek in de Brugse Poort met 22 organisaties onder één dak. Terwijl we haar opwachten in het zonnetje, zien we haar toekomen met een wintermuts. De Colombiaanse is duidelijk warmer gewoon, al laat ze haar humeur er niet van afhangen: ‘Ik zie vaak dat Belgen gelukkig zijn in de lente en in de zomer, en dan stopt het. Mensen klagen hier graag.

Volgens mij komt dat omdat alles vanzelfsprekend is. In Colombia zijn we elke dag dankbaar voor het leven. Daarom ben ik Viejoteca gestart, om mensen te helpen om terug waardering te vinden.

Hier geven wij oude spullen een tweede leven om te laten zien dat er nog waarde in zit. Alles wat je hier ziet komt van mensen die het niet meer gebruikten: van het tapijt, tot het televisietoestel en de zetels. Ik kleed alles aan met plantjes. Vooraan heb ik laurierbomen geplant en van zodra we weer zonder mondmasker mogen werken willen we aan de straatkant nog hangende tuintjes maken. Die kunnen curieuzeneuzen binnen lokken, want ze geven je een vakantiegevoel.

Zo komen allerlei mensen van verschillende culturen, leeftijden en sociale achtergronden hier samen.

Diversiteit draait niet om onze huidskleur, maar om onze visies en gebruiken. Door veel mensen en organisaties samen te brengen, krijg je altijd meer gedaan!’ txt_Zjef Deloose pix_Shauni Celis

23

Lokaal in nen Bokaal shop | take away | versbar

catering | events | lokale B2B Brabantdam 100 | 9000 Gent 0477 19 95 44 | info@lokaal.gent woensdag tot zaterdag | 11u00 - 19u00

24

column

Het groen achter de oren

G

a zitten, ga zitten. Koffie? Zwart? Chocolaatje erbij? Jij bent ook verslaafd, niet?

Ik drink gewoonlijk drie tassen op een dag. Jij? Hoeveel tassen drink jij zo gemiddeld?

Kan je daar dan van genieten of is het meer van moeten want anders is het leven zwaar? Of erger misschien? Hoofdpijn, rusteloosheid, irritatie zelfs? Ik weet het zelf ook niet. Ik heb nog nooit geprobeerd om te stoppen met koffiedrinken.

Al bij al is het een onschuldige verslaving, niet? Het is niet schadelijk voor de gezondheid, of toch niet schadelijker dan suiker of zo. Het is ook goedkoop en overal te verkrijgen. Bovendien doet zelfs slechte koffie wat die moet doen: een slecht humeur oplossen en mensen verbinden.

Want jij voelt vast ook die geheime verbondenheid met andere koffiedrinkers. Een verworven verbondenheid die je niet wil verliezen, omdat een ex-koffiedrinker betweterig en onsympathiek overkomt. Een beetje hautain zelfs. Niet-koffiedrinkers zullen immers nooit begrijpen wat het voor een koffiedrinker is om zonder koffie te vallen. Alleszins is een ex-koffiedrinker verwerpelijker dan een niet-koffiedrinker. Wie het verbond verbreekt, schoffeert ons, koffiedrinkers, onomkeerbaar.

Nu de horeca dicht is, ga ik gewapend met een herbruikbare beker koffie drinken in de stad. Zo haal ik zonder schuldgevoel de band met mijn vriendinnen aan. Hier, ik schenk je nog een kopje in. Lekker hé? Fairtrade! Want je wist natuurlijk al van de slechte arbeidsomstandigheden op de koffieplantages. Wist je ook al dat de kwaliteit van de koffie in koffieproducerende landen meestal ondermaats is? Een koffieboer met een koffieverslaving, die kom je niet gauw tegen. Zal ik anders wat zeuren over ontbossing, bodemerosie, monocultuur en kunstmest?

Koffie?

Lisa Marechal

Of hoeft dat niet? Weet je wat ik ergens las?

Voor de productie van geroosterde koffiebonen voor één kop koffie is honderd liter meer water nodig dan voor de productie van theeblaadjes voor één mok thee. Honderd. Liter. Méér. En die mok thee is dan dubbel zo groot als die kop koffie. Een klein beetje wetenschapper wil dan uiteraard weten hoeveel water er in die mok thee kroop: dertig liter, dus honderddertig in een kop koffie. Dat weten we nu en we kunnen het nooit meer niet weten.

In Vlaanderen betaal je ongeveer € 0,56 voor honderddertig liter water. Van een pakje koffie kan je ongeveer veertig kopjes brouwen. Dat maakt dat er vijfduizend tweehonderd liter water nodig is om zo’n pakje te produceren. Reken je voor dat water een Vlaamse prijs, dan kom je ruim boven de € 20 uit. Fairtrade? Mijn gat!

Denk je dat ik de wereld kan veranderen door geen koffie meer te drinken? Jaja, je zal wel gelijk hebben als je zegt dat ik niks meer kan eten of drinken als ik op die manier denk. Neem nog een chocolaatje, ‘t zijn lekkere hé? Wist je trouwens dat er voor de productie van een reep chocolade van 100 g ongeveer duizend zevenhonderd liter water nodig is?

25

voortaan

Vliegensvlug af van die mug

Bescherm je urban jungle (zonder gif) Dé plaag van de zomer: fruitvliegjes en rouwmuggen. Ze zijn met het blote oog moeilijk te onderscheiden, maar je bestrijdt ze verschillend.

Het grootste verschil? Rouwmuggen komen op je planten af en fruitvliegjes op je (rottende) fruit.

Hoe vang je fruitvliegjes?

Voortaan

Voortaan kiezen voor een duurzame levensstijl vraagt om nieuwe gewoontes.

We helpen je graag op weg met enkele huis-, tuin- en keukentips. Klein begonnen …

Ze houden van bananen, maar ze zijn nog gekker op … azijn! Dé truc: Neem een smal glas en doe daar een bodempje balsamico- of appelazijn in.

Een restje wijn aangevuld met water werkt ook.

Maak van een papiertje een trechter en leg die met de smalle kant naar beneden in het glas.

De vliegjes vliegen nu naar binnen en niet meer naar buiten.

DIY kousen stoppen!

We kennen het allemaal: gaten in onze kousen!

We kopen jammer genoeg vaak nieuwe in de plaats om onze kousen te repareren. Vroeger was dit nochtans een gewoonte, vraag maar eens aan je grootouders! Geef jij ook graag een tweede leven aan je kousen? Scan de QR-code en ga aan de slag met het GMF-stappenplan.

Benodigdheden: • rond voorwerp • schaar • (wol)draad • naald met groot oog • defecte sok • geduld txt_Shauni Celis

Alle DIY-filmpjes op gentsmilieufront.be/voortaan!

26

Hoe vang je rouwmuggen?

Rouwmuggen vinden het heerlijk om langdurig voor je gezicht te cirkelen en je neus in te vliegen als je net een middagdutje doet. Maar het meest vervelend: de larven die de mug in de potgrond legt, eten langzaam je plantenwortels op.

Dé methode om die kleine monstertjes voor altijd uit te roeien: haal ze uit de lucht en uit de grond. Alleen zo doorbreek je de vicieuze muggencirkel. Vang de vliegende muggen door een felgeel voorwerp te beplakken met doorzichtige, dubbelzijdige plakband. Een post-it bijvoorbeeld. Zet het vervolgens bij de plant in de potgrond. Bij ons werkte dit gele deksel erg goed (zie foto).

Gepofte aardappelen met chili

kooktijd

El Sabor Mexicano Zet een streepje José José of een lijstje rancheras op, terwijl de kinderen een zelfgemaakte piñata tot moes kloppen. Heb jij ondertussen lekker de tijd om heerlijk Mexicaans te koken, al dan niet met een glaasje tequila of mezcal in de buurt!

skills

txt_Eva vzw pix_Exploring Healthy Foods

Er is één beproefde methode om de larven uit de potgrond te krijgen: nematoden. Online simpel te bestellen.

Dit zijn microscopisch kleine aaltjes die de larven opeten.

Het komt in poedervorm. Dit meng je met water en giet je bij je planten. Ook nog eens heel goed voor je potgrond.

Check de QR-code voor een leuke GMF-instructievideo! txt_Reineke Maschhaupt

n grediënte

puree tomaten n • 1,5 el tebouillo n e ro g l vits• 500 m ajuin ie k e d v. ro (b 1

• bonen pelen • 130 g te aardap • 4 zoe n) e n o b lie nen fo olij kidneybo • 1,5 el 0 g rode rkeur o 13 o v • ij b t • Zou komijn ehakt • 1,5 tl inen fijng er • ½ aju k o o chilipoed fl tl o n 5 • 1, entje k t o k n a a h g • 1,5 te e g re o jn • 1,5 tl selderij fi hakt o’s • 130 g len fijnge 4 avocad e rt er • o w g ookpoed fl • 35 o n k t • 1,5 tl p sa of gerasp n e limo a’s • 1,5 el de paprik p • 1,5 ro l citroensa e 5 1, t k a • i fijngeh -u lente ons • 35 g hampign • 75 g c it blik u ïs a m • 120 g tomaten gepelde • 450 g uit blik

In

pten eer rece Ontdek m e .b zw av op ev

Bereiding • Aardappelen Verwarm de oven voor op 200°C. Bekleed de bakplaat met bakpapier. Prik met een vork gaten in de aardappelen en leg ze op de bakplaat. Neem de plaat na 20 minuten uit de oven, bestrijk ze met olijfolie en besprenkel ze indien gewenst met zout. Laat ze dan nog 40 minuten verder bakken.

• Chili Voeg in een grote steelpan net genoeg groentebouillon toe om de bodem van de pan te bedekken. Voeg de ajuin en knoflook toe en laat gedurende 5 minuten inkoken. Voeg alle andere groenten toe en laat gedurende 10 minuten koken.

Voeg indien nodig meer groentebouillon toe. Wanneer de groenten licht gekookt zijn, voeg je de producten uit blik en de rest van de groentebouillon toe. Roer nu goed en voeg 1,5 tl komijn, chilipoeder, zwarte peper en oregano toe. Laat ongeveer 10 minuten koken.

• Guacamole Snijd de avocado’s doormidden, verwijder de pit en schraap de binnenkant van de avocado in een kom. Pureer de avocado en meng er citroensap, limoensap, zwarte peper en knoflookpoeder doorheen.

• Afwerking Snijd de aardappelen doormidden en leg dan de chili en guacamole erop. Werk af met lente-ui.

27

Interview met Griet Juwet van de Vrije Universiteit Brussel (VUB)

De ruimtelijke en socio-politieke dimensie van warmtetransitie Een toekomst zonder fossiele brandstoffen is een toekomst zonder aardgas. Een grondstof waar heel veel huishoudens nog op rekenen voor verwarming.

We staan dus aan de vooravond van een grote omwenteling. Met de artikelreeks 'Gent zonder gas' wil Frontaal de mogelijke scenario’s onder de loep nemen door verschillende stemmen over het thema aan het woord te laten. txt_Veerle Vercruyce pix_Noor Van Weverberg

G

28

riet Juwet is architect, ruimtelijk planner en werkt daarnaast ook als onderzoekster aan de VUB. Het onderwerp van haar research: de ruimtelijke en sociopolitieke dimensies van de warmtetransitie. Ze gaat na op welke manier de overschakeling naar een fossielvrij warmtesysteem ook een hefboom kan zijn voor een duurzaam stadslandschap, én een meer democratisch en inclusief energiebeheer.

Voor welke uitdaging staan we?

Overstappen op een fossielvrij verwarmingssysteem is niet niets. De grootste uitdaging is om die transformatie niet enkel te beschouwen als een technisch verhaal, maar het ook proberen te koppelen aan ruimtelijke en maatschappelijke duurzaamheid. Niet zomaar warmtenetten aanleggen dus, maar kijken hoe we tegelijk de ruimtelijke kwaliteit kunnen verbeteren, door bijvoorbeeld strategisch te

verdichten of de straatprofielen klimaatvriendelijker te maken.

Daarbij moeten we nadenken over toegankelijke oplossingen voor kwetsbare gezinnen, en over beheersvormen waarin burgers een stem krijgen.

Hoe ver staan we al volgens jou?

De technologie is er grotendeels al. Het gaat er nu om dat we oplossingen op maat vinden voor elke wijk. Vandaag wordt energie vooral op een individueel niveau aangepakt, met energierenovaties, zonnepanelen of warmtepompen. De warmtetransitie biedt kansen om collectieve systemen te bedenken.

Waarom niet samen met de buren in je verkavelingswijk investeren in een BEO-veld?

Of op schaal van een bouwblok of straat nadenken over het aansluiten op een warmtenet?

Zulke samenwerkingen vragen natuurlijk extra ondersteuning.

transitie

Is het (op de lange termijn) goedkoper om 100.000 Gentse gezinnen elk een warmtepomp te laten aanschaffen en vloerverwarming aan te leggen in hun woning, of om de warmtenetten uit te breiden en aan elkaar te schakelen, met toevoer van restwarmte vanuit de haven?

Dit is een interessante vraag, maar ik heb niet meteen een eenduidig antwoord. Enerzijds is het geen of-of verhaal, maar gaat het erom voor elke buurt de meest gepaste oplossing te bepalen. Restwarmte uit de haven kan in eerste instantie uitgewisseld worden met Wat is er volgens jou (beleidsmatig, technisch,..) nodig om genoeg tempo te maken in de omschakeling?

Een aanpak op collectief niveau zou wel eens het verschil kunnen maken. De aansluiting van bestaande woningen op een warmtenet vraagt in elk geval wat coördinatie: het wordt pas echt interessant om een leiding aan te leggen wanneer een voldoende groot deel van de woningen wil aansluiten. Tegelijk bevindt elk huishouden zich in een verschillende situatie, op financieel vlak, qua leeftijd of woonnoden. Het kan dan helpen om voor elke buurt een duidelijk perspectief voorop te stellen.

Dan weet je als bewoner: tegen 2035 wordt mijn wijk aardgasvrij en moet ik overschakelen op een alternatief. Dan kan je ook samen met de bewoners bepalen welk alternatief op die plek het meest geschikt is: komt hier op termijn een warmtenet, of

gaan we voor elektrische oplossingen zoals een warmtepomp?

Als stad moet je dan zorgen dat de collectieve infrastructuur, zoals warmteleidingen, op tijd klaar ligt.

Stad Gent werkt momenteel aan een warmtekaart. De wijken Mariakerke, en Muide-Meulestede functioneren daarbij als pilootproject. Is dat de goeie richting?

Ja, dat is interessant omdat het wijken zijn met heel verschillende kenmerken. Mariakerke is eerder residentieel, met rijwoningen, halfopen en open bebouwingen. Muide-Meulestede is denser en heeft een mix van rijwoningen, bedrijven, kantoren en havenindustrie. Door uit te werken hoe de warmtetransitie in die twee omgevingen eruit zou kunnen zien, doet de stad heel wat kennis en ervaring op die later in andere wijken kan worden toegepast.

'Het is ook aan steden en gemeenten – als aandeelhouders van Fluvius – om uitdrukkelijker te vragen naar duurzame oplossingen' andere havenactiviteiten en industrie. Wat overblijft kan zeker interessant zijn als warmtebron voor de binnenstad. In minder dense buurten kunnen warmtepompen een meer rendabele oplossing zijn. Maar het is ook interessant om na te gaan bij wie de kosten precies terecht komen. Een verregaande energierenovatie met vloerverwarming en een warmtepomp, leidt snel tot hoge kosten die niet elk huishouden zomaar kan dragen. Ook subsidies kunnen die meest kwetsbare groep niet over de streep trekken omdat

29

GROENDAKEN DAKTUINEN & GROENGEVELS

+32 (0)9 247 48 49 info@canopy-greenroofs.be www.canopy-greenroofs.be GMF - mei 2021_Opmaak 1 14/05/2021 17:19 Pagina 1

IN DE VINDERHOUTSE BOSSEN 1000 dier- en plantensoorten spotten op één dag.

Dat kan alleen met jouw hulp! Ga op 18 juni wandelen in de Vinderhoutse Bossen en geef al je waarnemingen door.

Alle info: www.natuurpuntgent.be

30

transitie

'De technologie is er grotendeels al. Het gaat er nu om dat we oplossingen op maat ontwikkelen voor elke wijk' ze pas na de werken worden toegekend. Bij een warmtenet worden belangrijke infrastructuurkosten gedragen door de warmtenet-ontwikkelaar, al zijn er ook subsidies vanuit Vlaanderen. Dat kan een publiek bedrijf zijn, zoals Fluvius, een burgercoöperatie of een commerciële speler. Afhankelijk van het financiële model van de ontwikkelaar worden die kosten op een bepaalde manier doorgerekend in de warmteprijs. Daarbij streeft men er wel naar dat je als gebruiker ‘niet meer dan anders’ betaalt, en dat het dus voordeliger wordt dan een aard-

gasaansluiting, maar dat kan je op verschillende manieren berekenen. Kort gezegd is een risico dus dat er ongelijkheid ontstaat omdat voor verschillende wijken en gebouwen ook verschillende warmte-oplossingen mogelijk zijn, elk met hun eigen kosten en ondersteuningsmaatregelen.

Hoe krijg je de sector mee?

Brengen zij niet net een tegenovergestelde boodschap aan ‘Gent zonder gas’?

Een bedrijf als Fluvius is natuurlijk een cruciale speler in het huidige energiesysteem. Het beheert het elektriciteits- en aardgasnet, en is een publiek bedrijf in handen van alle Vlaamse gemeenten. Fluvius is door de Vlaamse wetgever lange tijd gestimuleerd om aardgasnetten aan te leggen, tot in elke uithoek van Vlaanderen. Die verplichting is ondertussen opgeheven, maar die investeringen, die publieke middelen zitten natuurlijk nog steeds ‘onder de grond’. Het is dus financieel niet evident om

die infrastructuur zomaar uit te faseren. Fluvius zit daar in een moeilijke positie. Het bedrijf houdt voorlopig ‘alle opties open’. Fluvius ontwikkelt wel warmtenetten en profileert zich ook als partner voor gemeenten, maar doet dat meestal op locaties waar geen aardgasnet ligt. Tegelijkertijd worden bijvoorbeeld ook buurten uit de jaren ‘60 omgeschakeld van stookolie naar aardgas, en worden zo aansluitingen op het aardgasnet gemaximaliseerd.

Fluvius neemt dus geen pro-actieve houding aan als cruciale speler in de warmtetransitie, en heeft geen toekomstvisie over hoe we in Vlaanderen fossielvrij gaan verwarmen. Een duidelijke ambitie op dat vlak ontbreekt ook op Vlaams niveau. Natuurlijk is het ook aan de steden en gemeenten, als aandeelhouders van Fluvius, om uitdrukkelijker te vragen naar duurzame oplossingen, en Fluvius niet enkel te zien als bron van gemeentelijke inkomsten. Een stad als Gent kan daarin zeker doorwegen en een voortrekkersrol opnemen.

Want op zich heeft Fluvius wel heel wat expertise en ervaring als het aankomt op stedelijke energie-infrastructuur.

Meer info Lees alles over de Gentse gasloze ambities op gentsmilieufront.be/ gentzondergas.

Wij willen ook jouw stem horen!

Zit jij met een prangende vraag, wil je een interessante visie delen of wil je zelf mee­helpen om Gent aardgasvrij te maken? Stuur een mailtje naar: veerle@milieuadvieswinkel.be.

31

LEZ

1

Collectieve problemen hebben nood aan collectieve oplossingen. Focust LEZ niet te veel op individueel gedrag?

Financiële afstraffing – zoals het moeten aankopen van een nieuwe wagen – vermindert het draagvlak. Daar staat tegenover dat binnen de LEZ 50% van de bewoners geen wagen heeft. De aller­­­­armsten profiteren dus van een betere luchtkwaliteit zonder de kosten te moeten dragen. Daarnaast zijn er ook flankerende sociale maatregelen ingevoerd. Maar wanneer de investeringen in alternatieve vervoersvormen achterblijven, kan dat leiden tot vervoersarmoede: eenzaamheid wegens gebrek aan mobiliteit.

is more

Een debat over de Gentse lage emissiezone Een jaar ophokplicht maakt het mobiliteits­ debat niet minder dringend. GMF en Avansa (het vroegere Vormingplus) organiseerden daarom op 11 maart 2021 ‘LEZ is more’. In de Krook werd gedebatteerd over de voor- en nadelen van de Gentse lage emissiezone.

2

txt_ Michaël Verest

V

ier stellingen, vier sprekers, nul live publiek dat gecompenseerd werd door veel online gegadigden.

Stijn Oosterlynck (stadssocioloog aan Universiteit Antwerpen), Tine Heyse (Gents schepen Milieu en Klimaat, Groen!), Anneleen Van Bossuyt (Gents N-VA-fractievoorzitter) en Joost Kaesemans (directeur communicatie Febiac) debatteerden onder leiding van moderator Trui De Maré over de voor- en nadelen van de Gentse LEZ aan de hand van vier stellingen.

32

Wie valt uit de boot?

Hoewel er toegegeven wordt dat we nog op de resultaten van de gemeten luchtkwaliteit moeten wachten, liggen de plannen voor de uitbreiding naar de deelgemeenten al klaar. Is dat wel nodig? Het probleem van een LEZ is dat er niet naar het gebruik wordt gekeken.

Een Tesla die 100 kilometer per dag rijdt wordt beter behandeld dan een Subaru die eenmaal per jaar van stal wordt gehaald. Een kilometerheffing zou in de praktijk rechtvaardiger zijn, maar dat is dan weer een Vlaamse bevoegdheid. Een LEZ is zowat het enige wat een lokaal bestuur kan doen om de luchtkwaliteit te verbeteren.

Kunnen we nog ademen?

Rondje autopesten?

3

De wetenschappelijke consensus is dat het autogebruik drastisch moet dalen. Hoewel in Gent het autobezit per inwoner daalt, komen er steeds meer inwoners bij.

Het probleem is dus nog niet onder controle en heeft ook historisch aspect: het recht op mobiliteit is veranderd naar het recht op een wagen. Dat moet herdacht worden.

4

Waar zit Vlaanderen?

Het regelgevend kader LEZ van Vlaanderen wordt door alle deelnemers toegejuicht, hoewel ook hier kritische geluiden zijn. Door ons historisch gegroeid gebrek aan ruimtelijke ordening en sociale woningen, zullen milieu- en sociale oplossingen elkaar steeds tegenwerken.

Een debat over anders wonen zal noodzakelijk blijken.

Ruimte genoeg dus voor een vervolgdebat.

1

in actie

Drawdown Paul Hawken

Klimaatverandering is niet sexy Elk seizoen leest een groep vrijwilligers een boek over duurzaamheid, milieu en klimaat.

In de GMF-boekenclub worden deze thema’s gefileerd en besproken.

Ons verslag voor de Frontaal-lezer! txt_ Michaël Verest

Taboeloos onderzoek Drawdown van Paul Hawken stelt een lijst op met honderd mogelijke wegen om tegen 2050 de drawdown mee te maken: het moment waarop broeikasgassen hun piek bereiken en beginnen te dalen. Deze wegen krijgen een rating volgens de hoeveelheid CO2-reductie. Zo staan elektrisch fietsen op #69 met een vermindering van 0,96 gigaton CO2. Ook kosten en besparingen worden keurig genoteerd. Het herstellen van verarmde landbouwgrond bijvoorbeeld zal een kost met zich meebrengen van $72 miljard. De besparing daarentegen bedraagt $1.340 miljard.

Lijstjes Wat staat op #1? Koelmiddelen: het goedje dat onze koelkasten en airco’s maakt tot wat ze zijn. Dit spul is zo toxisch dat 170 landen overeengekomen zijn om het niet meer te gebruiken. Een akkoord uit 2016 zou de opwarming met 0,5°C kunnen verminderen, maar het probleem is dat de meeste emissies vrijkomen na de ontmanteling van de apparaten.

Op #13 vinden we een vergeten schoonheid: veengebieden. Ze houden momenteel twee keer zoveel koolstof vast als alle bossen samen.

Wanneer 67% ervan beschermd zou worden, reduceren ze niet enkel 21 gigaton CO2, maar voorkomen ze ook de uitstoot van 1230 gigaton door hun enorme opslagcapaciteit. Voorwaarde? Hou ze nat, anders worden ze CO2-schoorstenen.

Op #6 vinden we meisjes. Er is berekend dat wanneer meisjes universeel onderwijs zouden genieten, we tegen 2050 met 843 miljoen mensen minder zijn. Dit omdat opgeleide vrouwen minder en gezondere kinderen krijgen. Zulke vrouwen zijn trouwens een prima vaccin tegen generationele armoede.

Maar er zijn ook gevoeligere wegen. Is geboortebeperking een valabele optie in de strijd om onze aarde? Het eufemisme dat gebruikt

wordt is ‘gezinsplanning’ (#7 in de lijst), maar dat komt uiteindelijk op hetzelfde neer. Minder mensen = minder uitstoot. Bewijs maar eens dat u niet te veel bent.

Verwachting U hoeft geen meeslepend verhaal te verwachten.

Het boek is een droge uiteenzetting van mogelijke oplossingen in verschillende sectoren. Dus hoewel niet sexy, is het leerrijke lectuur.

Verwacht u ook niet aan een politieke uiteenzetting. De wegen lijken op het eerste zicht vooral technisch, maar we vinden in de top tien slechts drie ‘echt’ technologische oplossingen terug. De rest betreft voedsel, landbouw en vrouwen.

Doelpubliek?

Beleidsmakers, activisten en mensen die een béétje hoop willen. Dat was alleszins de conclusie van onze GMF-boekenclub. Het was een digitale aangelegenheid wegens een zeker virus, maar er werd naar lieve lust gediscussieerd, becommentarieerd en bijgeleerd. Er werd zowaar gelachen in donkere tijden. Nog negenentwintig jaar tot 2050. Waar wachten we op?

Paul Hawken, Drawdown. Het meest veelomvattende plan ooit om klimaatontwrichting te keren. 2018, Uitgeverij Maurits Groen, 238 p.

33

vrijwilliger

Dennis — ‘Ik ben bewust kinderloos' “Ik ben de meest atypische vrijwilliger van GMF”.

Dennis Licht valt meteen met de deur in huis als we praten over zijn engagement bij GMF. Los van de vraag of er zoiets bestaat als een typische vrijwilliger, zijn we meteen benieuwd wat hij daarmee bedoelt.

Dennis Licht: — Ik denk dat ik de minst groene vrijwilliger bij GMF ben. Ik eet vlees en ik kijk niet waar producten vandaan komen. Ik heb bewust geen kinderen, dat is de meest groene daad die je kan stellen. Als ik zie hoeveel kinderen er gekweekt worden bij GMF, dat is allesbehalve groen. Je mag dan nog naar biomarkten gaan en tofoe eten, het moment dat je een kind op de wereld zet, worden al je inspanningen tenietgedaan. Ik ben geen demograaf, maar op de gemiddelde groene bijeenkomst zie je de ene kinderkoets na de andere langskomen. Dat is schattig, maar je kan net zo goed met het vliegtuig op reis gaan naar Benidorm.

Ik ben zelf heel erg pro-groen, maar geloof vooral in geboortebeperking. De aarde kreunt onder de overbevolking. De natuur streeft naar evenwicht. Als wij niet aan beperking doen, zal de natuur zelf ingrijpen.

Moet je daarvoor geen kinderwens opzij schuiven?

Ik heb totaal geen kinderwens, maar ik werk wel heel graag met kinderen samen. De voorbije zomers was ik actief bij Mekkerland, een vzw die een kinderboerderij met geredde boerderijdieren opstartte. Daar komen stadskinderen in contact met de dieren. Ik ontvang graag mensen, ik hou ervan bezoekers en kinderen op hun gemak te stellen.

help mee 34

Heb je zin om ook vrijwilliger te worden?

Laat het ons weten! info@gentsmilieufront.be

Hoe ben je als vrijwilliger gestart? — Ik ben begonnen in 2011. Het is superleuk om vrijwilliger te zijn! Ik vind het belangrijk dat iemand ‘authentiek’ met iets inzit, en GMF is heel authentiek en gemeend in zijn werking. In het begin hielp ik als eindredacteur voor Frontaal. Ik ben altijd bezig met taal, ik weet hoe je een tekst kan opleuken. Ik was superstreng als redacteur; ik haat kromme taal en schrijffouten. Ik ben opgegroeid met zicht op een boekenkast. Met het redactiewerk ben ik gestopt omdat ik het niet meer kon combineren met mijn werk als verpleegkundige in een rusthuis. Mijn grootste sterkte was leden werven. Ik kan goed kletsen en durf op mensen afstappen en in hun persoonlijke ruimte komen. Momenteel zit ik niet in een of andere werkgroep. Ik fotografeer voor

Jules GMF op evenementen en tijdens acties. Fotografie is een persoonlijke interesse. Ik kom graag op evenementen en ben schaamteloos, ik durf wel eens een lens in iemands gezicht duwen. Ik zie mezelf eerder als een live-action fotograaf. Een goede foto is heel belangrijk om een activiteit uit te dragen naar een publiek. GMF is geëvolueerd van een organisatie met goede bedoelingen naar een vzw die zijn verhaal verkocht krijgt.

Er is een duidelijke professionalisering vergeleken met 10 jaar geleden. GMF slaagt erin op het beleid te wegen zonder er deel van uit te maken.

Zie je nog knelpunten in Gent? — De stad verschuilt zich achter andere overheden voor tekortkomingen in het beleid. Stad Gent is trots op een groendak op een klein bushokje van De Lijn op het Woodrow Wilsonplein. Daar pakken ze mee uit in de nieuwsberichten. Intussen komt er wel een positief advies voor het rooien van een bos voor een opleidingscentrum van De Lijn. Dat stuk braakliggend bos is intussen een waardevol stukje natuur voor de buurtbewoners in de Muide. Maar niet waardevol genoeg voor de beleidsmensen blijkt nu, bomen met een leeftijd van 20 jaar vinden ze te jong. De Lijn heeft dat stuk grond zelf jaren verwaarloosd en ze zijn er al die jaren blijkbaar ook in geslaagd om chauffeurs op te leiden. Ook het kappen van bomen naast de Bourgoyen om plaats te maken voor appartementsblokken voelt nogal wrang als er tegelijkertijd elke week euforisch bericht wordt over een aantal trottoirtegels die 'onthard' worden.

Het valt ook niet uit te leggen dat mensen hun voortuintjes niet mogen verharden terwijl er voor grotere oppervlaktes geen probleem gemaakt wordt. Dat maakt de mensen kwaad.

Hoe kom je tot rust na je vrijwilligers- en ander werk? — Door guerilla gardening, het inzaaien van braakliggende terreinen met insectvriendelijke bloemen. En door ASMR! Pardon? — ASMR staat voor Autonomous Sensory Meridian Response. Je moet vooral voor jezelf durven erkennen wat je zelf leuk vindt. Het komt er bij mij eigenlijk op neer dat ik tot rust komt door andere mensen iets te zien doen. Dat komt vooral neer op ambachten kijken. Ik ben zelf niet handig, maar het is enorm ontspannend om online naar iemand te kijken die een schoen ontwerpt. Echt om kippenvel van te krijgen! Het is genieten om mensen op een authentieke manier met een ambacht in de weer te zien. En daarmee zijn we weer aangekomen bij GMF, dat zich op een authentieke manier inzet. txt_Karel Lauwers pix_Jeffrey Thijs

Meer van 'Meet Jules' vind je op tiny.cc/gmfjules

35

Helabaar,! gij da

Helaba, gij daar, achter uw scherm, op het toilet, in uw kot!

Weet je nog, dat we halfweg 2020 dachten wij deze pagina’s slechts eenmalig zouden vullen met andere zaken dan onze - traditionele overvolle - GMF-agenda. We zijn nu +1 jaar later, en onze agenda is nog altijd een oefening in voorzichtigheid. Terwijl we de laatste maanden tal van campagnes en projecten tot uitvoering brachten, blijft het voor events en activiteiten waar mensen samenkomen koffiedik kijken.

Fingers crossed, we duimen dat dit echt de allerlaatste keer dat we amper activiteiten op poten kunnen zetten waarbij mensen onder de mensen kunnen komen. Er is gelukkig licht aan het einde van de tunnel. Binnenkort gedragen we ons terug als een sociale olifant in een porseleinenwinkel. Hopelijk ben jij dan in de buurt om gezellig en nonchalant overal tegen aan te botsen: bij ons in de Dampoortstraat, op een terrasje, op een beurs, straatfeest, concertzaal. Dat we terug veel mogen mogen!

Groetjes,

23.06.2021 Workshop insectenhotel voor kinderen — ism Natuurpunt Gent

In deze workshop gaan kinderen aan de slag om insectenhotels te bouwen. Op het einde van de workshop nemen de kinderen een gevuld insectenhotel mee naar huis en wat extra kennis over de kleine vliegers!

Woensdag 23 juni | 14u | €10 Voor kinderen van 7 t.e.m. 12 jaar Online inschrijven

03 & 04.07.2021 Zwerfvuil opvissen — ism Dokano

In 2019 viste GMF op verschillende gelegenheden meer dan honderd kilo afval uit Gentse wateren. Je weet-wel-wat stak er in 2020 een stokje voor. Maar deze zomer willen we deze propere traditie verderzetten. Op zaterdag 3 juli en zondag 4 juli varen we voor het eerst in 2021 uit om de Gentse binnenwateren een heel stuk afvalvrijer te maken per kano.

Zaterdag 3 juli en zondag 4 juli | 14u | €6 per persoon Online inschrijven

11.07.2021 Big Jump

— ism Waterland vzw

Team GMF

Helemaal zeker zijn we niet… maar in juli hopen we samen met jullie terug te springen in de Portus Ganda! Dit jaar zetten we samen met Waterland vzw open zwemwater vooraan op de agenda.

Zwemwater in de stad, mogelijkheden tot plezier en afkoeling voor de mens en zuurstof voor bio­ diversiteit in de stad!

Zondag 11 juli 2021 | 15u Online inschrijven

Zomer DIY-workshops op Bar Bricolage —

Y I D # 36

YES! Deze zomer bieden we je op donderdagavonden en zaterdag­namiddagen DIY-workshops aan: van zero waste voor beginners, creatief met paletten tot repair cafés! Hou onze website in de gaten en je agenda in de aanslag.

#diy

kalender

Jules blaast 3 kaarsjes uit

jun jul aug

— WIN WIN WIN!

Huisdraak Jules is al 3 jaar de ster in de gelijknamige cartoon ‘Meet Jules’ en groeide uit tot een echte GMF­ mascotte. Om dat te vieren bundelden we een ‘best of Jules’ en delen die op posterformaat met de grootste Jules-fans!

Maak kans op een Jules-poster door het juiste antwoord op onderstaande prijsvraag door te sturen naar frontaal@gentsmilieufront.be!

PRIJSVRAAG. Ooit stichtte Jules zijn eigen vzw: vzw BBBB. Waarvoor staat die BBBB? (Tip: op gentsmilieufront.be kan je het gehele Meet Jules-archief doorbladeren!)

Kruiswoordraadsel — Een verfrissende zomerpuzzel om op te lossen in je hangmat tijdens de hittegolf. Verticaal lees je een onmisbaar attribuut ter bescherming van de ogen tegen instralende hemellichamen.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Jezelf voortbewegen in het water Stokje met bevroren room errond met daarrond nog eens chocolade Viscoos mengsel om de huid tegen UV-straling te beschermen Verfrissing door middel van luchtverplaatsing Spaanse manier om de middaghitte te vermijden Levend wezen met een koelcapaciteit van tien airco’s Ouderwetse schaduw Water dat omhoog spuit Drankenmengeling

1 2 3 4 5

OPLOSSING VORIGE EDITIE Antwoord schiftingsvraag: niet alleen de letters van het sleutelwoord, maar zowaar àlle letters van het kruiswoordraadsel kwamen voor in ‘Gents MilieuFront'

6 7 8 9

1

2

4

5

M

U

I

T6

2

O

M

I

3

R

E

U1 T

E L

E

T

S

5

N

E4 S

T

6

S

N

O

E

R2

S

L

O

U1 R2 G3

6

7

L E

4

7

PS. De oplossing van het kruiswoordraadsel vind je binnenkort op onze website.

3

1

G3

L I E

M U N5

F

E 4 N5 T 6

T 37 37

volg ons

Op de internationale Dag van De Biodiversiteit werd er opnieuw wildbloei gekrijt tussen de regen door. #planttrackers

In de buurt van Dampoort was golden power het meest teruggevonden blikje in het zwerfvuil.

Aldi kreeg van GMF de ‘golden

power award’ met de vraag om mee te ijveren voor statiegeld. #YesWeCan #statiegeld #minderafvalopstraat

volg ons gentsmilieufront-GMF @gentsmilieufront #gentsmilieufront

Na de Belmundo maand wordt het kantoor van GMF één van de vaste verzamelpunten voor te repareren elektronica. #repairenshare

38

Nu in de Dampoortstraat: onze eigenste stekjesruilkast! Langskomen en uitwisselen! #groenenduurzaam

Ook in Gent! #advocaatvoorhetklimaat #deklimaatzaak #betogingingent #goedklimaatbeleideisen

Het LEZ-debat bekijken vanuit je living met je hond op de schoot: collega Steffi en huisgenoten tonen dat het kan! #gmfgoesdigitaal

Get the bigger picture!

Jaarlijkse fietstelling door GMF #meerbakfietsen #fietstelling #stadinwaarts #staduitwaarts #keizerspark

Gentenair goes zoom #luchtkwaliteitingent #meetcampagnes #vrijwilligers #metenisweten

Gents Milieu F ront COLOFON Frontaal is het driemaandelijks tijdschrift van Gents MilieuFront vzw (GMF) Jaargang 24_nr. 2 zomer 2021 verantwoordelijke uitgever Elina Bennetsen Dampoortstraat 81 9000 Gent redactie Anke Desagher, An Van Hemeldonck, Bart Remmerie David De Pue, Erik Grietens, Iris Verschaeve, Janne Delagrange, Karel Lauwers, Lisa Marechal, Michaël Verest, Pieter Van den Brande, Reineke Maschhaupt, Shauni Celis, Thijs Michiels, Veerle Vercruyce, Zjef De Loose grafisch concept Marlies Nachtergaele lay-out Shauni Celis Marian Vandenbussche Eline Vanheusden Andy Bruyninckx fotografie — illustraties Vermeld bij artikel.

Cover voorkant: Shauni Celis Achterkant: Andy Bruyninckx — Huisfotografen: Noor Van Weverberg, Shauni Celis en Dennis Licht — Huisillustratoren: Britta Bolte, Veerle Vercruyce en Andy Bruyninckx contact redactie frontaal@gentsmilieufront.be copyright Overname van artikels wordt aan­bevolen, mits bronvermelding. drukwerk Graphius, Gent Gedrukt op 100% kringloop­papier met inkt op vegetale basis en solvent­vrij.

De Vlaamse overheid en Stad Gent erkennen en steunen GMF.

over ons Gents MilieuFront (GMF) is een politiek onafhankelijke milieuvereniging die actief is in Gent en omgeving.

We willen mee vorm geven aan een samenleving waarin ‘duurzaam’ altijd de logische, natuurlijke keuze is, op alle niveaus. Om dit te bereiken richten we ons tot lokale overheden, inwoners en organisaties in de regio via beleidswerk, sensibilisering, adviesverlening en acties. Vrijwilligers zijn het kloppend hart van onze vereniging. We leggen ons toe op stedelijke thema’s zoals afval, energie, mobiliteit en klimaat.

MilieuAdviesWinkel (MAW) is het servicepunt duurzaam bouwen en renoveren van GMF.

word lid Word je lid, dan help je ons om nog meer acties te ondernemen en zwaarder te wegen op het Gentse milieubeleid.

Je bent al lid vanaf 5 euro per jaar! Dit doe je makkelijk en snel via het domiciliëringsformulier op de website. Wens je een gezinslidmaatschap, dan stort je 12,5 euro. Elk GMF-lid heeft recht op kortingen in een twintigtal duurzame Gentse handelszaken.

Originele cadeautip?

Schenk een lidmaatschap!

over ons

doe mee

GMF bestaat dankzij de inzet van een groep enthousiaste vrijwilligers.

Hands-on organisators, dossiervreters of praktische enthousiastelingen: iedereen is welkom! Stuur een e-mail naar info@ gentsmilieufront.be en je zal uitgenodigd worden voor een kennismakingsgesprek.

steun ons

Steun GMF met een gift, dan kan nu (tijdelijk) met 60% belastingvermindering!

De Vlaamse Overheid voorziet deze verhoogde belastingvermindering in 2020 voor erkende vzw's als GMF in (moeilijker) corona-tijden. Stort een bedrag op rekening BE19 8939 4405 6912. Vermeld in de mededeling 'Gift'. Alle giften vanaf €40 op jaarbasis zijn fiscaal aftrekbaar.

Giften hoger dan 40 euro zijn natuurlijk ook welkom. Merci!

vind ons

Secretariaat GMF Dampoortstraat 81 9000 Gent — T 09 430 03 90 info@gentsmilieufront.be www.gentsmilieufront.be Steven Geirnaert, Iris Verschaeve, Thijs Michiels en Pieter Van den Brande Openingsuren Open van maandag tot vrijdag.

9u – 12u30 | 13u – 17u MilieuAdviesWinkel (MAW) Wil je bouwadvies? Maak dan eerst een afspraak. — T 09 430 03 91 info@milieuadvieswinkel.be www.milieuadvieswinkel.be Stefaan Claeys, Veerle Vercruyce, Bieke Vanherrewege en Steffi Boelens

39

Frontaal

driemaandelijks magazine van Gents MilieuFront jaargang 24 — 2de trimester 2021 v.u. Elina Bennetsen, Dampoortstraat 81, 9000 Gent

P806132 afgiftekantoor 9000 Gent 1

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE