INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | DECEMBER 2025
INHOUD
• Gemeentegezichten: Mirjam Bergsma, beleidsmedewerker Frysk
• Een veilige jaarwisseling maken we met elkaar!
• Samen bouwen aan een nieuw stukje Ouwsterhaule
• Vroegsignalering: ‘We willen vooral dat inwoners weten waar ze terecht kunnen voor hulp’
Gemeentelijke activiteiten kalender
Vergaderingen gemeenteraad
Woensdag 17 december Raadsvergadering, 15.00 uur Gemeentehuis Heerenveen
Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/gemeenteraad
Nieuwjaarsbijeenkomst
inwoners op 8 januari 2026
Donderdag 8 januari is de nieuwjaarsbijeenkomst voor alle inwoners van De Fryske Marren. Deze vindt plaats van 19.30 tot 21.30 uur bij het Papageno Huis in lemmer. Dit jaar staat de avond in het teken van inwoners die goud waard zijn voor onze gemeente.
Het programma
Tijdens de avond houdt burgemeester Leo Pieter Stoel een nieuwjaarstoespraak. U kunt genieten van muziek. Ook is gelegenheid om (nieuwe) mensen te leren kennen, waaronder de wethouders. En er worden inwoners in het zonnetje gezet die veel betekenen voor onze mienskip.
Aanmelden en parkeren
Wilt u hier graag bij zijn?
Geef u dan op via de onze website defryskemarren.nl/ nieuwjaarsbijeenkomst of scan de QR-code.
Graach oant sjen op 8 jannewaris!
Samen met je buurt wordt aardgasvrij wonen nog aantrekkelijker
Steeds meer inwoners van gemeente De Fryske Marren willen hun huis duurzaam verwarmen. Voor bewoners die daarbij met hun buurt samenwerken, is dat nu een stuk aantrekkelijker. Met de nieuwe subsidie Collectieve Warmteversneller ondersteunt de gemeente namelijk bewonersgroepen die samen een plan maken voor een aardgasvrije warmteoplossing.
Wie met twee of meer buurtgenoten een idee heeft, kan al subsidie aanvragen. De regeling vergoedt kosten die nodig zijn om een initiatief goed op te zetten. Dat kunnen bijvoorbeeld notariskosten zijn bij het oprichten van een vereniging, het laten maken van een businesscase of promotiemateriaal om meer bewoners mee te krijgen. De gemeente denkt graag mee en geeft advies wanneer dat gewenst is.
Wethouder Irona Groeneveld: “We zien dat veel bewoners bereid zijn
om samen stappen te zetten. Deze regeling maakt het starten van een buurtaanpak makkelijker en goedkoper, zodat goede ideeën sneller werkelijkheid worden.”
Inzamelactie kerstbomen op woensdag 7 januari 2026
Op woensdag 7 januari 2026 organiseert gemeente De Fryske Marren een kerstbomen inzamelactie samen met deelnemende basisscholen in de gemeente. Zo zorgen we er samen voor dat zoveel mogelijk bomen op een milieuvriendelijke manier worden vermalen tot compost.
Ook maken basisschool-leerlingen kans op een boekenbon én de school ontvangt een extra financiële bijdrage van de gemeente. Een mooie samenwerking dus!
Meer informatie over de inzamelactie of een overzicht van de deelnemende scholen vindt u op onze website: defryskemarren.nl/ kerstbomen-inzameling
Aanvragen mogelijk tot en met 31 december 2025
Plannen voor de eerste ronde kunnen nog worden ingediend tot en met 31 december 2025. Daarna worden alle aanvragen beoordeeld. In totaal is €250.000 beschikbaar; initiatieven met de grootste positieve impact op de buurt krijgen voorrang.
Meer informatie defryskemarren.nl/ warmteversneller
Wa fertsjinnet de Fryske Taal- en Kultuerpriis 2025?
de Marren
Ek dit jier set gemeente De Fryske Marren in Frysktalich kultureel inisjatyf of in bysûndere persoan út ús gemeente yn it sintsje mei de Fryske Taal- en Kultuerpriis (t.w.v. € 750,-). En do kinst meibepale wa't dizze eare kriget!
Doch mei en niminearje! Kenst in persoan, feriening of organisaasje dy't it ôfrûne jier wat bysûnders dien hat foar de Fryske taal of kultuer? defryskemarren.nl
Stipe: het startpunt voor iedereen met een idee voor zijn dorp, buurt of wijk
Of u nu een buurttuin wilt starten, uw dorpshuis wilt verduurzamen of een lokaal festival organiseert: op Stipe.frl vindt u de informatie die u nodig heeft. Stipe is er voor alle initiatiefnemers, verenigingen en betrokken inwoners met een idee voor hun dorp, buurt of wijk.
Scan de QR-code en start vandaag op stipe.frl
GEMEENTEGEZICHT
Mirjam Bergsma, beleidsmedewerker Frysk
‘It
Frysk is de taal fan myn hert, it ferbynt’
Sinds oktober 2025 heeft De Fryske Marren een nieuwe beleidsmedewerker Fries: Mirjam Bergsma (34). Geboren in Donkerbroek, opgegroeid in een warm Friestalig gezin en inmiddels helemaal thuis in Lippenhuizen. Enthousiast, open en vol ideeën. Met een grote glimlach vertelt ze over haar missie: mear sichtberens foar it Frysk – het Fries weer meer zichtbaar en vanzelfsprekend maken in onze gemeente.
Een taal die verbindt Voor Mirjam is het Fries geen werktaal, maar een gevoel. “It Frysk is de taal fan myn hert, dêr kin ik my it bêste yn uterje”, begint ze. “Yn in wrâld dy’t hieltyd grutter wurdt, sykje minsken nei ferbining. Earder spile de tsjerke dêr in grutte rol yn, no dogge taal en mienskip dat. As immen yn it Frysk begjint, dan sakje myn skouders fuort in stikje. It fielt fertroud.” Dat ontdekte ze zelfs op vakantie: “Hearst immen Frysk praten yn it bûtenlân, dan hast fuort in klik. Machtich dochs”
Van onderwijs naar taalbeleid
Tot voor kort werkte Mirjam in het praktijkonderwijs, waar ze zich jarenlang met veel plezier inzette. Maar haar hart maakte een sprongetje toen ze de vacature voor beleidsmedewerker Fries zag. “Ik tocht: dit past by my. Ik hâld fan organisearjen, ferbinen en wat moais opbouwe. En it Frysk… ja, dat hat altyd al myn passy west.”
De gemeenteraad stelde dit jaar structureel geld beschikbaar voor de Friese taal. Het beleidsplan is inmiddels vastgesteld, met een heldere ambitie: het Fries moet zichtbaarder, normaler en vanzelfsprekender worden. Niet als verplichting, maar als kans. Mirjam: “Wy hawwe in prachtige taal en tradysjes. It soe sa spitich wêze as dat fuortsakket.”
Nieuwe functie
Mirjam is de eerste die deze functie vervult. “Dat makket it sa moai. Ik mei myn eigen wurkwike foarmjaan. Ik netwurkje in protte: mei kultuer, ûnderwiis, sport, kommunikaasje en doarpsorganisaasjes. Ik hoopje dat op eltse ôfdieling ien opstiet dy’t tinkt: hoe kinne wy hjir it Frysk in plakje jaan?”
‘It hoecht net perfekt, it mat gewoan brûkt wurde’
Een eerste concreet project is al volop in gang: het Fries zichtbaar maken in het nieuwe gemeentehuis in Joure.
het Fries laten zien. “In soarte fan oaljeflek fan sichtberens. Fan ‘Húskes’ op wc-doarren oant Fryske speuretochten foar bern. Hoe mear minsken it sjogge, hoe normaler it wurdt.”
Aan de slag met de Friese taal?
De Fryske Marren biedt – via de Provincie – een subsidie voor organisaties, verenigingen en bedrijven die het Fries zichtbaar willen maken. Denk aan Friestalige borden, website-teksten, menukaarten, routes, informatieborden of sportmaterialen.
Meer weten? Neem contact op met Mirjam, via m.bergsma@ defryskemarren.nl of bel met de gemeente: 14 05 14
Frysk as hielendal gjin Frysk. It hoecht net perfekt, it moat gewoan brûkt wurde. Mei de SwiftKey-app op dyn tillefoan kinst in Frysk toetsenboerd yn WhatsApp brûke. Do learst dêr safolle fan.”
Grutsk
Wat haar het meest opvalt sinds ze bij de gemeente werkt? Hoe de Friese taal hier al leeft. “Fan pjutte-opfang oant ferienings – in protte minsken drage it Frysk fan natuer út. Mar wy meie der wol wat grutsker op wêze. Fryslân hat safolle moais.”
Een veilige jaarwisseling maken we met elkaar!
De jaarwisseling komt er weer aan. Voor veel mensen een feestelijke avond en nacht! De hulpdiensten staan uiteraard paraat tijdens de jaarwisseling. Hieronder vindt u praktische informatie rondom de aankomende jaarwisseling.
VUURWERK AFSTEKEN
TIJDENS JAARWISSELING
Het afsteken van vuurwerk tijdens oud en nieuw is toegestaan van 31 december 2025 om 18.00 uur tot 1 januari 2026 om 02.00 uur. Een aantal soorten vuurwerk is verboden, waaronder vuurwerk uit categorie F3, knalvuurwerk en strengen (zoals rotjes en Chinese matten), losse enkelshotsbuizen (single shots) en losse vuurpijlen. Ervaart u vuurwerkoverlast of wilt u meer informatie over vuurwerk? Ga dan naar de website van de Rijksoverheid: rijksoverheid.nl/onderwerpen/vuurwerk
ILLEGAAL VUURWERK
Wanneer u vermoedt dat er handel of opslag van illegaal vuurwerk in uw buurt is kunt u hiervan melding doen via Meld Misdaad Anoniem (meldmisdaadanoniem.nl).
SCHADE
Voor schade aan de openbare ruimte kunt u een melding maken bij de gemeente. Scan de QR-code:
CARBIDSCHIETEN
Een jaarlijkse traditie op oudejaarsdag: carbidschieten. De burgemeester wijst elk jaar, vóór de kerst, een aantal locaties aan waar het schieten van carbid op 31 december 2025, van 10.00 tot 17.00 uur, is toegestaan. Meer informatie over carbidschieten én een overzicht van de locaties van dit jaar in De Fryske Marren vindt u op defryskemarren.nl/carbidschieten of voor veilig carbidschieten op wieisdebock.nl
“Fan beweiwizering oant romtenammen en miskien sels in gedicht oan de muorre: ast aanst binnenstapst, moatst fiele: dit is De Fryske Marren.”
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
Daarnaast werkt Mirjam aan ideeën voor een breder project waarbij horeca, scholen, sport en culturele instellingen samen
Better bryk Frysk Niet iedereen durft Fries te schrijven. Mirjam herkent dat maar al te goed. “In protte minsken fine it spannend om Frysk te skriuwen”, zegt ze. “Mar ik sis altyd: better bryk
Mirjams droom voor de toekomst is helder: “Dat Nederlânske bern de taal fanselssprekkend oppikke. En dat it Frysk oeral te sjen is: yn de hoareka, by sportklups, op skoallen, yn ús kommunikaasje. Net as ekstraatsje, mar as wat fanselssprekkend by ús heart.”
AFSLUITEN CONTAINERS EN PARK HEREMASTATE
Vóór de jaarwisseling beginnen we met het afsluiten en verwijderen van afvalbakken en hondenpoepcontainers om vuurwerkschade te voorkomen. Daarnaast vragen we u om uw glaswerk tussen 31 december 2025 en 1 januari 2026 thuis te bewaren en/of naar één van onze milieuterreinen te brengen en niet naast de gesloten containers te plaatsen. U kunt op 2 januari 2026 weer gebruikmaken van de ondergrondse containers. Daarmee voorkomen we gezamenlijk dat er kapot glaswerk naast de containers en op straat belandt.
Daarnaast zijn de hekken van park Heremastate gesloten vanaf 31 december 2025 om 21.00 uur tot en met 1 januari 2026 om 10.00 uur.
Tot slot wensen we u alvast een hele gezellige en veilige jaarwisseling toe!
BUILD-TO-ORDER IN DE FRYSKE MARREN
Samen bouwen aan een nieuw stukje Ouwsterhaule
Aan de Heerenweg in Ouwsterhaule, tegenover de wijk Wolsmastate, verrijst volgend jaar een nieuwe woonwijk. En niet zomaar een wijk. Want de toekomstige bewoners hebben zelf inbreng gehad in hoe het wonen in deze buurt eruit komt te zien. Build-to-Order (BTO) heet deze manier van bouwen. Beitske Tymstra, projectleider ruimtelijke ontwikkeling bij De Fryske Marren, vertelt wat BTO inhoudt en waarom hiervoor is gekozen.
“Bij nieuwbouw is het meestal zo dat de gemeente de plannen maakt. Op een gegeven moment ligt er dan een plan waarop mensen zich kunnen inschrijven.
Zo ook in Oudega, waar we tien kavels realiseerden. Maar de verkoop van die kavels liep niet goed. Daarom besloten we om in de kleinere kernen eerst alleen nog kavels op bestelling aan te leggen − Buildto-Order dus”, aldus Beitske.
“We hebben allereerst een externe deskundige ingehuurd die alle dorpen heeft bezocht om de woningbehoefte in kaart te brengen. Ouwsterhaule was één van de dorpen die heel graag een nieuwe woonwijk erbij wilde.”
Werkgroepen
Vanaf dat moment ging de samenwerking van start. “Er is een interessepeiling geweest waar iedereen zich voor kon inschrijven”, vertelt Beitske. “Deelname
- BEITSKE‘De betrokkenheid was groot. Die binding met Ouwsterhaule was echt voelbaar.”
was niet vrijblijvend; wie werd ingeloot kon niet zomaar weer ‘uitstappen’.
De ingelote kandidaten, maar ook de direct omwonenden, Plaatselijk Belang en woningcorporatie Dynhus werden nauw bij het proces betrokken. In een serie intensieve bijeenkomsten brachten alle partijen via werkgroepen hun ideeën in en dachten ze mee over de toekomstige wijk. De betrokkenheid vanuit Ouwsterhaule was groot − zowel van de huidige bewoners als van mensen die het dorp ooit verlieten en er dolgraag weer willen wonen. Die binding met Ouwsterhaule was echt voelbaar.”
Opgegroeid in Ouwsterhaule
Toekomstige bewoners Nynke de Haan en Tjitske Schreur beamen dat vol overtuiging. Nynke: “Ik ben hier opgegroeid, maar ik ben naar Oudeschoot verhuisd omdat mijn partner daar al een woning had. Dat was toen een logische keuze. Maar in mijn hart wist ik al dat ik ooit zou terugkeren naar Ouwsterhaule. Alleen: hoe vaak komt daar nou een huis te koop? En hoe groot is de kans dat jij dan degene bent die het krijgt? Toen ik van iemand van Plaatselijk Belang over dit project hoorde, heb ik ons meteen aangemeld als geïnteresseerde. Ook al werd er toen gezegd dat het nog wel vijf jaar kon duren.”
MARREN Tjitske, als kind het buurmeisje van Nynke, woont in Ouwsterhaule met haar man en drie jonge kinderen. “We wonen op een fijne plek, vlakbij een speeltuintje, maar we hebben niet genoeg slaapkamers. Zolang de kinderen nog klein zijn, is dat niet zo erg, maar er komt een dag dat we uit ons huis groeien. Toen we hoorden over het plan voor de nieuwe wijk, hebben we ons meteen ingeschreven.”
Juni 2026
Volgende zomer start de bouw. Nynke: “In juni 2026 worden de kavels opgeleverd. Dan kunnen we beginnen met bouwen. Wij hebben een bouwbedrijf ingeschakeld; zij regelen alles voor ons. De tekeningen liggen op dit moment ter goedkeuring bij de welstandscommissie Hûs en Hiem, die werkt met criteria waar we zelf invloed op hebben gehad. Ik kijk enorm uit naar
het eindresultaat. En het grappige is: stomtoevallig wordt Tjitske weer mijn buurvrouw!”
Geen privileges
Ook al zaten Nynke en Tjitske vanaf het begin in de werkgroep, zekerheid over hun toekomstige woning hadden ze niet. Tjitske: “We hebben echt geluk gehad. Deel uitmaken van de werkgroep geeft je geen privileges; je krijgt geen voorrang. En er waren veertig gegadigden voor twintig woningen, dus ook wij moesten gewoon meedoen aan de loting. Die was in september 2023. We vielen er allebei buiten. Het was dan ook een grote verrassing toen we later te horen kregen dat we alsnog in aanmerking kwamen. Onder meer door de lange procedure waren er toch mensen afgehaakt. Voor ons was dat het beste nieuws dat we konden krijgen!”
Wethâlder
Chris van Hes:
“BTO Ousterhaule lit sjen dat der in soad ûntwikkelkrêft yn ús doarpen sit. Dêrtroch kinne wy nei aard, skaal en karakter bouwe, ôfstimd op it ferlet fan ús ynwenners. Hjirtroch drage wy meiïnoar by oan de leefberens fan de doarpen.”
Vier BTO-projecten
In totaal lopen er in De Fryske Marren op dit moment vier BTO-projecten. “Behalve in Ouwsterhaule hebben we ook in Tjerkgaast, Oudega en Sint Johannesga/Rotsterhaule een BTO-project opgestart”, zegt Beitske Tymstra. “Het is een nieuwe manier om woningbouwprojecten in dorpen vooruit te brengen. Nieuwe bewoners hebben inbreng in hoe hun woningen eruitzien, hoe hun straat wordt ingericht en welke groen- en speelvoorzieningen er komen. Ook proberen we zoveel mogelijk rekening te houden met de wensen van aanwonenden, al kunnen we natuurlijk niet altijd alle wensen honoreren. De komende tijd gaan we evalueren of deze aanpak heeft gewerkt. Houd onze wonen website wonenindefryskemarren.nl in de gaten voor meer informatie (over de kavelverlotingen).”
Nog kavels beschikbaar Met dit project draagt de gemeente niet alleen bij aan de toekomst van haar dorpen, maar ook aan de doelstelling om tot en met 2030 1.300 woningen toe te voegen aan de gemeentelijke woningvoorraad. In het voorjaar van 2026 verloot de gemeente de laatste negen kavels in Ouwsterhaule. Beitske: “Drie voor vrijstaande woningen en zes voor tweeonder-een-kapwoningen. Iedereen die hier meer over wil weten, kan terecht op de website van de gemeente.”
Meer weten over laatste kavels in Ouwsterhaule? Ga naar defryskemarren.nl Of scan de QR-code
Vlnr Tjitske Schreur, Nynke de Haan en Beitske Tymstra
De locatie van het nieuwe bouwproject
VROEGSIGNALERING
‘We willen vooral
dat inwoners weten waar ze terecht kunnen voor hulp’
Als je een betalingsachterstand hebt bij je woningcorporatie, zorgverzekeraar of energieleverancier, kan de gemeente contact met je opnemen. Niet uit bemoeizucht, maar om grotere problemen te voorkomen. De gemeente denkt graag met je mee.
Soms lukt het even niet: je wilt de huur betalen, maar er staat niet genoeg geld op je rekening. Wat nu? Als je je huur of andere vaste lasten een maand niet hebt betaald, heet dat een betalingsachterstand. “Een betalingsachterstand kan echt iedereen overkomen”, zegt Feitse van Dijk, vroegsignaleerder bij gemeente De Fryske Marren. “Ook mensen met een prima inkomen. Door allerlei oorzaken kun je financieel het overzicht kwijtraken. Denk aan hoge zorgkosten, een echtscheiding, verslaving of een verandering van baan. Jongeren hebben ook betalingsachterstanden.”
Voorkomen dat achterstanden oplopen Als achterstanden oplopen, leidt dat tot grotere schulden. De gemeente en instanties als woningcorporaties willen dat voorkomen. Daarom proberen ze al snel contact te leggen met inwoners die een betalingsachterstand dreigen te krijgen. “Huurders die een week te laat zijn met
- FEITSE‘Wij oordelen niet en nemen je geldzaken niet over, maar denken mee’
betalen, krijgen van ons een herinnering”, vertelt Ilona Haitsma, huurconsulent bij Accolade. “Na twee weken volgt een aanmaning. Krijgen we geen reactie? Dan bellen we of komen we langs om te horen wat er speelt. Ook kunnen we eventueel een betalingsregeling afspreken.”
Niks moet
Maar wat als de rekening na een maand nog niet is betaald? Instanties als energieleveranciers, zorgverzekeraars en woningcorporaties zijn wettelijk verplicht om betalingsachterstanden te melden aan de gemeente. Dat heet vroegsignalering. De gemeente heeft de taak om de inwoner hulp aan te bieden.
Feitse: “Dat is een gratis en vrijblijvend gesprek, zonder verplichtingen. Er moet niks; we gaan graag even met de inwoner zitten om te horen wat er speelt. Als het wenselijk is, maken we samen een
De Voorzieningenwijzer: weet waar je recht op hebt!
Wil je weten op welke regelingen en voorzieningen je recht hebt op basis van je inkomen? Vul de Voorzieningenwijzer in op devoorzieningenwijzer.nl of scan de QR-code!
Liever samen invullen met een hulpverlener?
Neem contact op met de gemeente via 14 05 14
overzicht van inkomsten en uitgaven. We willen vooral dat mensen weten waar ze terechtkunnen voor hulp. Want via regelingen, voorzieningen en andere geldpotjes is er vaak iets aan de situatie te doen. Wij kennen de mogelijkheden.”
Grote opluchting
Zo was er een inwoner die de woningcorporatie om een betalingsregeling vroeg, omdat zijn inkomen flink was gedaald. Feitse: “Hij had voorheen nooit recht gehad op toeslagen en dacht dat hij ook nu nergens
recht op had. Maar dat had hij wel, zo bleek tijdens ons gesprek. We maakten samen een budgetplan en de betalingsregeling was niet nodig. Een grote opluchting voor hem.”
Wethâlder
Duurzame oplossingen werken het best, vindt Ilona. “Eén huurder had vaker een huurachterstand gehad. Betalingsregelingen losten het probleem niet op. Bij een huisbezoek van de vroegsignaleerder bleek dat er iets anders speelde: de huurder had weinig sociale contacten en vulde de leegte op met impulsaankopen. Ze is nu akkoord gegaan met de ondersteuning van een buddy. We hopen dat dit haar geluk vergroot en dat ook haar financiën daarmee blijvend verbeteren.”
- ILONA‘Hoe eerder je erbij bent, hoe meer er mogelijk is’
Inwoners zijn vaak opgelucht als ze horen dat er hulp is. Ilona: “Mensen aarzelen soms om het gesprek aan te gaan, maar zijn achteraf meestal dankbaar en blij. Er is vaak meer mogelijk dan ze vooraf denken.”
In gesprek Welke boodschap hebben Ilona en Feitse voor inwoners met geldzorgen? “Ga gewoon met ons in gesprek”, zegt Feitse. “Wij oordelen niet en nemen je geldzaken niet over, maar denken met je mee. Het levert je altijd iets op.” Ilona voegt daaraan toe: “Schaam je vooral niet. Je bent welkom, zélfs als er nog geen echt probleem speelt. Hoe eerder je erbij bent, hoe meer er mogelijk is.”
Jan van der Zanden:
“Finansjele soargen kinne elkenien oerkomme. Skamje jo net, mar freegje om help. Tegearre fine wy oplossingen.”
