117
Umiejętności podstawowe i edukacja kulturowa dorosłych M A R TA KO S I Ń S K A
Czy kultura jest podstawową dziedziną życia? Może to dodatek, kosztowny zbytek, który tylko czasami pomaga rozwiązać jakieś problemy? Odpowiedź na te pytania jest kluczowa, gdy chcemy myśleć o wykorzystaniu edukacji kulturowej w kształtowaniu umiejętności podstawowych. Jeśli rozumieć kulturę jako wszelkie sposoby życia oraz metody ich uzasadniania (czyli to, w jaki sposób tłumaczymy nasze wybory), trzeba uznać, że jest to zdecydowanie podstawowa część naszej egzystencji, przenikająca wszelkie rodzaje ludzkiej działalności. To, w jaki sposób korzystamy z mediów (i z jakich), gdzie poszukujemy źródeł wiedzy, co jemy, w jaki sposób spędzamy wolny czas, gdzie i jak zarabiamy pieniądze oraz jak nimi zarządzamy – wszystkie te dziedziny są obszarami przenikania się kultury i umiejętności podstawowych. Dotyczy to zwłaszcza trzech umiejętności, mających szczególne znaczenie w edukacji kulturowej: → krytycznego pisania i czytania, → kompetencji zdrowotnych, → kompetencji ekonomicznych.
Wykluczenie a brak kompetencji Wszystkie wymienione umiejętności mają także kluczowe znaczenie w edukacji kulturowej grup wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. Brak kompetencji podstawowych w którejkolwiek z wymienionych dziedzin pogłębia wykluczenie – można powiedzieć, że dubluje i tak już nienajlepszy stan podmiotów i grup na nie narażonych. Niskie kompetencje ekonomiczne pogłębiają złą sytuację materialną, zdrowotne – pogarszają kondycję osób np. w czasie zagrożenia pandemicznego, a krytyczne uniemożliwiają poprawę sytuacji społecznej (czasami
Jeśli rozumieć kulturę jako wszelkie sposoby życia oraz metody ich uzasadniania (czyli to, w jaki sposób tłumaczymy nasze wybory), trzeba uznać, że jest to zdecydowanie podstawowa część naszej egzystencji, przenikająca wszelkie rodzaje ludzkiej działalności.
