AMATEURKUNSTEN : DE Bijna de helft van de Vlamingen is amateurkunstenaar. Voor deze ruim twee miljoen beoefenaars zijn negen landelijke amateurkunstenorganisaties in de weer. Zij ondersteunen, begeleiden en inspireren kunstenaars over heel Vlaanderen en Brussel. De Vlaamse regering investeert de komende vijf jaar in totaal 1.065.000 euro extra subsidies in de amateurkunstensector, een stijging met 13 procent. Broodnodige zuurstof waar de amateurkunstenorganisaties al jaren naar snakten. Welke ambities en plannen kunnen ze daarmee realiseren voor 2022-2026? De negen coördinatoren geven enkele highlights mee. Honger naar meer? Check de beleidsplannen op hun websites.
54
© Sophie Nuytten
GOESTING SPAT ERVAN AF!
© Simon Bequoye
Boven Jeroen Keymeulen (Koor&Stem) Joke Quaghebeur (OPENDOEK)
links Jan Matthys (VLAMO) Filip Verneert (Muziekmozaïek) Katrien Boogaerts (Kunstwerkt)
rechts Luc Nowé (VI.BE) Wouter Van Springel (BREEDBEELD) An Leenders (Creatief Schrijven)
© Sophie Nuytten
55
INNOVATIE An Leenders (Creatief Schrijven):
“Creatief Schrijven heeft proefprojecten lopen waarbij jongeren een verhaal leren schrijven en omzetten naar een game die ze ook kunnen spelen. Wij zetten in de nieuwe beleidsperiode stevig in op de zoektocht naar dergelijke nieuwe vormen van schrijven gekoppeld aan nieuwe media. Het is daarbij belangrijk dat onze organisatie ruimte krijgt voor dat experiment. Dat hebben we gemerkt met ons Fakeboek-project, waarvoor we een subsidie hadden van het
Agentschap Innovatie en Ondernemen. Dat creëert tijd en ruimte voor het proces op zich, los van het resultaat.”
versneller zelf uitwerken voor de hele sector.”
Jeroen Keymeulen (Koor&Stem): “Innovatie is een
zit innovatie niet in een product of een project, maar in dingen doen die we nog nooit gedaan hebben, zoals meertalig communiceren of internationaliseren. Wij hebben geen netwerk om op terug te vallen voor die internationalisering, het is één groot experiment. We willen daarbij onze samenwerkingen anders aanpakken, minder vertrekken vanuit een idee dat bij ons ontstaat maar eerst partners zoeken en dan samen een project uitwerken.”
strategische doelstelling van Koor&Stem omdat we niet willen dat dit ondergesneeuwd geraakt onder lagen van gewoonten. We kijken niet alleen naar onszelf, naar wat wij opzetten en daaruit leren, we spreiden onze tentakels ook in de samenzangwereld. We pikken daar experimenten op die we zuurstof geven zodat die zich verder kunnen ontwikkelen, of we gaan die als een deeltjes-
Creatief Schrijven
Koor&Stem
Directeur: An Leenders
Directeur: Jeroen Keymeulen
Discipline: schrijven
Discipline: vocale muziek
Je kent ons van…
Je kent ons van…
Azertyfactor, Schrijfdag, VERZIN, SchrijversAcademie, De Schrijfwijzen Het Groot Dictee Heruitgevonden, TOTAAL, Inktvis, Belgisch Kampioenschap Poetry Slam, …
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar…
het uitbouwen van een aanbod voor kinderen en jongeren, lokaal en regionaal. info@creatiefschrijven.be www.creatiefschrijven.be
56
Katrien Boogaerts (Kunstwerkt): “Bij Kunstwerkt
Koordagen voor kinderen, World Choir Games, Doewap.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar…
een brede community rond samenzang – en hopelijk een meer catchy term voor samenzang. info@koorenstem.be www.koorenstem.be
DIGI-TAAL An: “Wij willen de brug slaan
met alles wat STEM is, techniek en taal laten samenvloeien tot iets nieuws. We werkten al samen met het graduaat programmeren van de AP Hogeschool en denken verder aan partners als de game-opleiding van HOWEST in Kortrijk en de STEM-academies met hun aanbod voor kinderen en jongeren. Dat is ons belangrijkste spoor. Talentontwikkeling moet starten bij kinderen en jongeren en daar is een grote leemte. Digitalisering is één ingangspoort om deze doelgroep te betrekken.”
NETWERKEN Jeroen: “Onze samenwerking
met andere partners is nu eerder ad hoc. Partners vinden ons met een uitgewerkt idee en wij nemen een rol op, bijvoorbeeld financieel ondersteunen of advies geven. Als netwerkorganisatie streven we naar structurelere partnerschappen. We kiezen wat we zelf doen en wat we beter uitbesteden, bijvoorbeeld omdat anderen daar meer het verschil maken. Koor&Stem wil in een veelheid van sectoren actief zijn en al die aparte eilandjes verbinden. Dat trekken we intern door met een netwerk van overlappende teams, zodat van onderuit linken ontstaan.” © Simon Bequoye
57
LOKAAL EN BOVENLOKAAL Katrien:“Beeldende kunst is lokaal vaak het onderge-
schoven kindje. We zijn in 2016 gestart met een traject voor beeldende kunst in een lokale context, en intussen organiseren we Atelier in Beeld, het grootste openatelierweekend in Vlaanderen en Brussel. We gebruiken dat forum ook om een aantal thema’s op de agenda te zetten, zoals een beleid voor atelierruimte voor beeldende kunstenaars. Tezelfdertijd is het voor ons interessant om meer bovenlokaal te communiceren en samenwerking tussen gemeenten te stimuleren. We weten ondertussen hoe we daar best op inspelen. Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden vinden het interessant om een kant-en-klaar concept te krijgen waar ze meteen mee aan de slag kunnen.”
JONGEREN Joke Quaghebeur (OPENDOEK): “Er stromen te weinig
jongeren door van het deeltijds kunstonderwijs naar onze sector. Hoe kunnen we dat DKO en de amateurkunstensector dichter bijeenbrengen? Daar willen wij op inzetten. De alternatieve leercontext is daar één element van. Onze jongerenwerking JongDOEK mag daarom niet losstaan van de rest van de organisatie. We moeten aandacht hebben voor jong talent in al onze activiteiten en acties uitwerken voor het onderwijs in de hoop dat kinderen geprikkeld worden en doorstromen naar ons en naar het DKO.”
Filip Verneert (Muziekmozaïek): “Wij proberen te
verjongen door de macht en de verantwoordelijkheid te geven aan een aantal jongeren in de organisatie met onze jongerenvrijwilligersgroep. Dat heeft voor een omslag gezorgd. Voor de nieuwe beleidsperiode komt er ook een jongerenbestuur met een eigen voorzitter en een eigen taakomschrijving. Dit bestuur krijgt verantwoordelijkheid over eigen beslissingen. In de hoop dat zij in de toekomst de fakkel overnemen.”
58
Kunstwerkt Coördinator: Katrien Boogaerts Discipline: beeldende kunst Je kent ons van…
Atelier in Beeld, Drawing Days, Kunstletters, Beeld.be, A Paper/A Day, Parcours, Onumenten…
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar…
Atelier in Beeld zo groot mogelijk maken, als een platform om ons netwerk te verbreden en Kunstwerkt relevanter te maken. info@kunstwerkt.be www.kunstwerkt.be
DIVERSITEIT Luc Nowé (VI.BE): “Je kan geen diverse
doelgroepen aantrekken als niet iedereen zich welkom voelt en zichzelf mag zijn in jouw organisatie. Wij willen een inclusieve organisatie worden. Pas wanneer er intern een cultuurverandering komt, door bijvoorbeeld mensen aan te werven met een andere achtergrond of door de m/v-verhoudingen aan te passen, wordt het ook makkelijker om specifieke doelgroepen te bereiken. Wij hebben een diversiteitsmanager aangeworven en dankzij de subsidieverhoging kunnen we die aan boord houden, als een brugfiguur voor de sector. Een inclusieve muzieksector is een werk van lange adem, maar we hopen organisaties te doen nadenken en zo verandering teweeg te
brengen. En dat begint bij onszelf: practice what you preach.”
Filip: “Je ziet die shift bij veel
amateurkunstenorganisaties. Ook wij gaan een beleidsmedewerker voor ons diversiteitsbeleid aanwerven. We willen van onderuit werken, vanuit de organisaties en de projecten zelf, omdat zij dicht bij de mensen staan, dat verhoogt de kans op slagen. Diversiteit betekent niet alleen meer diverse doelgroepen binnentrekken, maar ook naar mensen toe gaan die we nu niet bereiken. We definiëren diversiteit daarbij niet alleen als etnisch-cultureel, maar kijken ook naar gender, leeftijd, sociaaleconomisch statuut.”
Joke: “Wij gaan geen diver-
siteitsmanager aanwerven, omdat we vinden dat elke medewerker daar moet mee bezig zijn. We hebben onder begeleiding van een expert wel een methodiek ontwikkeld om onze organisatie inclusiever te maken. In ons beleidsplan ligt vast hoe we mensen met een diverse achtergrond die in onze organisatie toekomen, kunnen vasthouden. Diversiteit is voor ons overigens niet alleen een zaak van mensen, maar ook van disciplines. OPENDOEK, dat is veel meer dan theater, dat zijn ook mengvormen met muziek, zang en dans, vertelkunst of figurentheater.”
59 © Sophie Nuytten
VERBINDING Filip: “De baseline van onze nieuwe plannen is
‘Connect - Support – Engage’. Alles wat we willen doen past daar onder, niet in het minst het verbindende aspect. We hebben altijd een zwak gehad voor samenwerking, niet alleen in de sector, maar ook over de muurtjes heen. Voor 2022 staan al twee grote samenwerkingsprojecten gepland. Verbinding zoeken we ook met het DKO. Onze band gaat ver terug, en we willen die blijven cultiveren. We hebben alle folkafdelingen van alle FOTO muziekscholen gecontacteerd om daar intensiever mee samen te werken, en we gaan dat uitbreiden naar de conservatoria, ook buitenlandse. De visitatiecommissie vroeg ons om te expliciteren waar onze artistieke visie past naast die van het DKO en daar beraden we ons nu over. Verbinding zoeken we ook met mensen die niet actief muziek spelen. Wie weet pakken ze door dat duwtje toch een instrument op. Op elke leeftijd kan je kunst beginnen te beoefenen.”
(LANCEER)PLATFORM Luc: “Het VI.BE Platform begon twaalf jaar gele-
den als een soort community, maar werd uiteindelijk een platform voor speelkansen. Enkele jaren geleden kregen we de vraag van collega’s in Denemarken, Zweden en Nederland om het platform ook te gebruiken. Dit bood kansen voor internationale uitwisseling. Twee jaar geleden hebben we beslist om van nul te beginnen, met de knowhow van tien jaar op zak, om VI.BE Platform 3.0 op te zetten, met nieuwe features om muzikanten en groepen beter te promoten en te presenteren op sociale media. Organisaties in het buitenland kunnen een licentie nemen, zodat we de kosten wat kunnen recupereren en het platform verder laten groeien. In 2022 wordt dit nieuwe platform gelanceerd. We hopen dat het over heel Europa zal gebruikt worden.”
60
Muziekmozaïek Directeur: Filip Verneert Discipline: folk & jazz Je kent ons van... Folk magazine en Jazz&mo’
magazine, B-Jazz International Contest, Luisterplein (h)erkent Talent tijdens de Gentse Feesten, Stage voor Traditionele Volksmuziek, Ethno Flanders, Youth Jazz Collective, VONKfestival, Gooikoorts, Het Kot is van Ons, Ins en outs van Jazzharmonie en De Jazzboom.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar… de heropstart van het Ghent Youth Jazz Orchestra, tien jaar nadat het werd stopgezet. info@muzmoz.be www.muziekmozaiek.be
VI.BE Directeur: Luc Nowé Discipline: niet-klassieke muziek Je kent ons als… hét aanspreekpunt voor artiest en
muzieksector in de niet-klassieke muziek — van beginner tot pro, van lokaal tot internationaal, los van het genre, en van initiatieven zoals Sound Track, Lokale Helden, Stoemp!, de Popraad, de MIA’s, de Week van de Belgische muziek, Belgium Booms.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar…
heel veel maar om te beginnen de Week van de Belgische Muziek begin 2022 waarbij we met de ganse sector, van amateur tot professioneel, alle mediakanalen inpalmen. good@vi.be https://VI.BE
© Sophie Nuytten
REGIOWERKING
OPENDOEK
Joke: “In 2017 zijn we overgestapt van
een provinciale werking, met elk een eigen organisatie, op een gecentraliseerde regiowerking van vijftien regio’s. Ik had gehoopt dat Vlaanderen onze regioverdeling zou overnemen, maar dat is niet gelukt (lacht). We zullen bekijken wat de overheid op tafel legt en hoe we daar op kunnen inspelen, want ook op het vlak van intergemeentelijke samenwerking beweegt het. In het nieuwe beleidsplan vragen we regiovrijwilligers om nog meer contact te hebben met elk gezelschap in hun regio en te kijken welke rol OPENDOEK kan spelen. We willen zo eigenaarschap geven aan deze vrijwilligers, maar ook veel meer vanuit de regiowerking bepalen wat we doen met OPENDOEK.”
TALENTONTWIKKELING Jan Matthys (VLAMO):
“We hadden een plan voor talentontwikkeling klaar, maar toen sloeg corona toe. We willen dat plan nu uitdiepen. Voor VLAMO is talentontwikkeling als een cirkel: in een eerste fase nieuwe talenten aantrekken, in een tweede fase deze talenten ontwikkelen via artistieke workshops en samenwerking met het DKO en in een laatste fase helpen door te groeien naar een professionele carrière. Een klein deel komt terecht bij symfonische en andere orkesten, de
Directeur: Joke Quaghebeur Discipline: theater in alle vormen, vertelkunst, uitbreiding podiumkunsten
Je kent ons van… JongDOEK, AGE on stAGE,
Landjuweelfestival, Het Bankje, Toekoer Festival, Spots op West, Merde!, Toch Theater, OPENDOEK-magazine, Theaterbib.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar… de verhuis naar Lins Tower in Antwerpen, waar we ons open huis creëren voor lezingen, workshops en onze Theaterbib, met een opnamestudio voor podcasts en webinars.
secretariaat@opendoek.be www.opendoek.be
meesten worden muziekleraar. Zij belanden opnieuw bij ons, als jurylid, coach, dirigent van een orkest, om anderen te helpen zich te ontwikkelen.”
Wouter Van Springel (BREEDBEELD):
“Talentontwikkeling loopt als een rode draad doorheen onze ganse werking maar het project waar we hier specifiek op inspelen is het BREEDBEELD traject voor fotografen. Hierin worden fotografen in hun persoonlijk project begeleid door een professionele fotograaf met een zekere naam. Dit moet dan uitmonden in
een expo. Sinds de vorige editie zijn daar ook bredere focussessies aan verbonden over auteursrecht, over het opbouwen van een expo, het uitwerken van een artist’s statement enz. Voor film bouwen we de BREEDBEELD filmschool verder uit waarin we alle aspecten van film via praktijkgerichte workshops en korte trajecten uit de doeken doen maar ook infosessies en netwerkmogelijkheden aan koppelen.”
Koen Victoor (Danspunt):
“Talentontwikkeling wordt een van de zwaartepunten in ons volgend beleidsplan. Na zes
61
edities van ‘De Grote Belgische Dansvitrine’ voelen en merken we dat we hier nog veel verder en dieper mee kunnen gaan. Inzetten op nieuw talent, coachingtrajecten aangaan, podiumkansen creëren en in nazorg voorzien. Verder gaan we ook het ‘Code Dans’-verhaal, waarbij we mensen financieel en artistiek ondersteunen bij creatie, verder uitschrijven. Zowel ‘Code Dans’ als ‘De Grote Belgische Dansvitrine’ vinden een groot publiek tijdens Dansstorm, een tweejaarlijks dansfestival.”
INCLUSIE Wouter: “Onze inspiratiedag
‘Seeing the Unseen’, om fotografie toegankelijk te maken voor mensen met een visuele
handicap, was voor ons een opstap naar een breder onderzoekstraject dat nog twee jaar loopt, ‘BREEDBEELD All-in’. We werken daar een tiental projecten uit met zeer uiteenlopende organisaties uit heel verschillende sectoren. De bedoeling is om hieruit lessen te trekken. Welke drempels naar onze organisaties ervaren deze mensen, hoe kunnen we die wegwerken en welke kapstokken kunnen we daar aan het eind van de trajecten uit halen voor andere organisaties?”
Jan: “Wij nemen iemand in
dienst als aanjager voor eigen projecten maar ook voor de activiteiten van onze 1.200 lidorkesten. Want dat creëert de grootste impact, het is op het lokale niveau dat diversiteit in de orkesten vorm moet krijgen. Er staat ook een samenwerking
LOKAAL EN INTERNATIONAAL Wouter: “Sinds BREEDBEELD een nieuwe
start nam drie jaar geleden, hebben we ons in eerste instantie meer gericht op landelijke activiteiten met een bredere uitstraling die onze organisatie opnieuw op de kaart konden zetten. In de nieuwe beleidsperiode gaan we dit nog versterken, maar we gaan ook lokaal aan de slag. We willen iemand in dienst nemen die specifiek op dit niveau werkt. We weten dat het belangrijk is om met formats te komen waar een lokaal niveau op zit te wachten. Op internationaal vlak is het nog zoeken. Eén mogelijkheid is om een van onze events, Opus One, te internationaliseren.”
62
met VOEM op stapel. Zij willen iemand aanwerven die betaald wordt door verschillende organisaties – waaronder VLAMO –, wij kunnen dan hun netwerk van kunstenaars met een andere achtergrond aanspreken. Want wij moeten dat nu van nul beginnen op te bouwen.”
Koen: “Bij Danspunt willen we
inzetten op diversiteit en inclusie, maar dan vanuit elke vezel van de organisatie: via een traject gaan we ervoor zorgen dat we als team heel goed weten hoe we dit gaan aanpakken en hoe dit te implementeren in heel onze werking. Samenwerken met de juiste partners, inclusie en diversiteit vooropstellen bij de uitwerking en de start van nieuwe projecten, doelgroepen betrekken bij alle facetten van de werking.”
BREEDBEELD Directeur: Wouter Van Springel Discipline: fotografie, film, mediakunst Je kent ons van… Out of Office, BREEDBEELD kortfilmfestival,
BREEDBEELD traject voor fotografen, BREEDBEELD filmgala, Opus One, BREEDBEELD filmschool, Fotografie = kinderspel, BREEDBEELD all-in, BREEDBEELD magazine en BREEDBEELD tv.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar…
het einde ervan! Er staat enorm veel op het programma en ik kan niet wachten om te zien wat we allemaal gaan verwezenlijken. Ik heb zoveel goesting om er in te vliegen! info@breedbeeld.org www.breedbeeld.org
DIGITAAL GEÏNTEGREERDE WERKING Jan: “We werken al een tijdje met ons digitale leden-
beheerplatform Assist, dat ook een onlineboekhoudprogramma en vzw-helper is. We willen daar nu één geïntegreerd platform van maken dat een vereniging voor alles kan gebruiken, van het aanvragen van coachinguren of van eretekens via de webshop, over inschrijven voor VLAMO-activiteiten en afhandelen van hun administratie tot het creëren van een eigen pagina. We voeren dit module per module in en blijven zoeken naar nieuwe toepassingen. Met de steun van de Koning Boudewijnstichting hebben we het ledenbeheerplatform opgezet. De volgende modules maken we op eigen kracht.”
VLAMO Directeur: Jan Matthys Discipline: instrumentale muziek Je kent ons van…
de Ultima voor Immaterieel Cultureel Erfgoed, het project ‘En Avant, Marche’ of een van onze vele wedstrijden en podia.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar…
wat er bij ons zal bewegen op het vlak van diversiteit nu we daar iemand voor aannemen. Ik ben benieuwd wat dit zal teweegbrengen. info@vlamo.be www.vlamo.be
Danspunt © Sophie Nuytten
WITRUIMTE LATEN Koen: “Voor ons is dit het verhaal van de ‘witte pagina’
in het beleidsplan: ruimte overlaten om samen met de sector en doelgroepen na te denken en projecten uit te werken op maat van, inspelend op actuele behoeften. Witruimte creëren die ingevuld wordt door de achterban. Danspunt wil in de toekomst meer inzetten op co-organisatie van initiatieven waarbij we telkens een aantal organisaties bij elkaar brengen met dezelfde noden. We willen de organisaties meer eigenaarschap geven over de inhoud van projecten, bijscholingen en allerhande initiatieven. We willen in de toekomst het werkveld meer centraal stellen en niet zozeer onze organisatie.”
Projectcoördinator: Koen Victoor
(niet op de foto’s)
Discipline: dans Je kent ons van…
De Grote Belgische Dansvitrine, Dansstorm, Zie ons dansen! , Convoi.
Het is in de nieuwe beleidsperiode uitkijken naar… de post-postcorona-
periode. Terug met een gezonde focus, veel zachtheid en mildheid werken voor en met onze achterban aan schone, duurzame projecten met een supergemotiveerd en straf team. www.danspunt.be info@danspunt.be
63