HORECA special Een magazine voor iedereen die in de horeca werkt • jaargang 7 nr 2 • 2012
Werken
op het water
Broer en zus
met hart voor horeca
Ontslag
op staande voet
‘Nu leren, straks zelf de baas’
Sander Letschert: “Horeca is hard werken. Maar ja, dat weet je van tevoren als je dit vak kiest. Ik vind het niet erg. Soms werk ik zelfs zes dagen per week. Dat moet ook, wil ik mijn doel bereiken. En dat is het overnemen van de zaak. Wat wel erg jammer is, is dat ik hierdoor minder tijd heb voor mijn vriendin en voor mijn dochtertje van anderhalf. Mijn vriendin werkt ook in de horeca, bij hetzelfde bedrijf als ik, dus zij begrijpt als geen ander hoe het er in de horeca aan toe gaat.” Meer over Sander op pag. 9.
Hoe gebruik je een QR-code? In de Horeca Special wordt regelmatig een telefoon met een QR-code afgebeeld. Dit betekent dat je de code kunt scannen met de camera van je smartphone om extra informatie te krijgen. Hiervoor moet je wel een (gratis) app op je telefoon downloaden, zoals de QR Reader (iPhone) of Barcode Scanner (Android).
Op de cover
Gratis abo! Wil je ook 2x per jaar de Horeca Special op de deurmat? Ga naar www.horecaplein.nl/special en vul je gegevens in. Je ontvangt het magazine helemaal gratis.
Colofon De Horeca Special is een uitgave voor werknemers in de horeca en verschijnt twee keer per jaar. Het magazine is geproduceerd door Stichting Projecten FNV Horecabond en mede tot stand gekomen dankzij een bijdrage van de bedrijfstakfondsen. Hoofdredactie: Ben Francooy | Redactie: Milen van Boldrik, Wendy Dekker, Annick Rijkschroeff | Correctie: Evelyn Jongman | Fotografie: P&I, Amsterdam | Vormgeving, prepress en druk: Van der Weij BV Grafische Bedrijven, Hilversum | Met medewerking van: Dania Bakker, Boscafé ’t Hijgend Hert, De Rooi Pannen, Grand Café Central, Erwin Koevoets, Rederij Doeksen, VIC en de geïnterviewden. Oplage: 35.000 Adres: Stichting Projecten FNV Horecabond, Louis Armstrongweg 100, Postbus 1435, 1300 BK Almere, telefoon algemeen 0900-239 10 00 (€ 0,50/min.), voor FNV Horecaleden 0900-202 23 23 (€ 0,20/min.), fax 036-536 3397, e-mail: info@horecaplein.nl www.horecaplein.nl
4
Aan het woord: broer en zus
met een hart voor horeca
8
To the point
inhoudsopgave
9 10
Opleiding • ontwikkeling • carrière
‘Ik wil hier de boel runnen’
In beeld
12
In the spotlight: Sander
14
‘Deze boot is mijn thuis’
#durftevragen
16
Uitgelicht: gedwongen ontslag
‘Ze loog over haar diploma’s’
18
Loontabellen horecaspecial
3
•
Hart voor horeca
lindsey vromans
robin vromans
horecadocente in spe
horecaleerling
4
horecaspecial
aan het woord
Hij zit in de schoolbanken om het vak te leren, zij staat voor de klas. Hij staat te popelen om een eigen restaurant te beginnen, zij stoomt liever ánderen klaar voor het horecavak. Eén ding hebben ze gemeen en dat is hun passie voor horeca. Horeca Special sprak met twee horecatoppers, die beiden een groot deel van de tijd op school doorbrengen: een leerling en een docente. Ook nog eens broer en zus. “Je kunt wel zeggen dat horeca ons in het bloed zit.” Tekst: Wendy Dekker Beeld: P&I
horecaspecial
5
•
Passie voor horeca LINDSEY VROMANS, HORECADOCENTE IN SPE
‘Leerlingen voelen zich op hun gemak’ Geduld en creativiteit. Dat zijn volgens Lindsey Vromans (23) de basisingrediënten die nodig zijn om een goed horecadocent te worden. Ze zit in het tweede jaar van de tweedegraads lerarenopleiding Consumptieve Technieken op de Fontys Hogeschool in Eindhoven. En kan niet wachten om aan de slag te gaan als docent. “Ik wil jongeren graag iets nieuws leren!”
Nog twee jaar en dan kan Lindsey aan de slag als horecadocente. Ze volgt een 4-jarige deeltijdopleiding. Eén dag in de week gaat ze naar school en één dag loopt ze stage op De Rooi Pannen in Tilburg. Lindsey ervaart haar stage tot nu toe als leerzaam, maar pittig. “Ik geef les aan drie verschillende klassen op het vmbo-basis. Dit zijn leerlingen die nog niet bewust voor het horecavak kiezen. Horeca is een verplicht vak. Ze zijn niet allemaal even gemotiveerd. Voor mij is het een extra uitdaging om alle leerlingen toch bij de les te houden. Dit probeer ik te doen door verschillende lesstijlen met elkaar te combineren. Ik geef niet alleen les uit de boeken, maar stimuleer de leerlingen ook om zelf op onderzoek uit te gaan.” Vorig jaar gaf Lindsey als stagiairdocent les op het mbo. “Het vmbo is uitdagend, ik leer hier vooral veel over hoe je het beste kunt lesgeven.
6
horecaspecial
Terwijl je op het mbo echt vakkennis overdraagt en meer met het horecavak bezig bent. Een voorkeur voor een van de twee heb ik eigenlijk niet.”
Geluk bij een ongeluk Zelf zat ze ook ooit in de schoolbanken bij De Rooi Pannen. Na het afronden van de opleiding besloot ze fulltime te gaan werken in de horeca, maar kwam thuis te zitten wegens rugproblemen. Een tegenslag die uiteindelijk toch nog goed uitpakte: Lindsey ontdekte hierdoor haar passie voor lesgeven. “In de horeca werken is fysiek vrij zwaar. Hoewel ik mijn rug op dat moment moest ontzien, wilde ik na een tijdje weer aan het werk. In de horeca, want daar ligt tenslotte mijn passie. Ik ging opnieuw aan de slag bij een restaurant en kreeg als taak nieuwe medewerkers in te werken en leerlingen te begeleiden die stage kwamen lopen. Dat
ging me erg goed af.” Een geluk bij een ongeluk. Lindsey had haar roeping gevonden. Ze heeft er het volste vertrouwen in dat ze een goed docente zal worden. “Het belangrijkste is dat ik van mijn vak houd. Bovendien merk ik dat leerlingen zich snel op hun gemak voelen bij me. En ook al ben ik nog jong, ze nemen me allemaal serieus.”
Met de paplepel Haar rugklachten zijn inmiddels verholpen en naast haar studie werkt Lindsey nu vier dagen per week in een hotel-restaurant in Eindhoven. “Bijna mijn hele leven draait om horeca.” Lindsey kreeg het vak met de paplepel ingegoten, met een vader die diverse functies in de horeca had. “Helaas is mijn vader inmiddels overleden. Het voelt goed dat zowel ik als mijn broer de liefde voor horeca van hem hebben overgenomen.”
aan het woord
‘Later wil ik mijn eigen restaurant’ ROBIN VROMANS, HORECALEERLING
Net als zijn zus Lindsey heeft Robin Vromans (19) één grote passie en dat is horeca. Als het aan hem ligt, is hij in de toekomst eigenaar van zijn eigen restaurant. Om zijn doel te bereiken, volgt Robin momenteel de mbo-opleiding Horecaondernemer/-manager op De Rooi Pannen in Eindhoven. “Ik ben een praktijkmens.” Wie in een restaurant door Robin wordt bediend, kan rekenen op uitstekende service. Vraag hem bovendien uit welke ingrediënten je gerecht bestaat en hij zal het je haarfijn uitleggen. Robin is zeer fanatiek als het op horeca aankomt. “Toen ik 16 was, had ik mijn eerste bijbaantje in de horeca. Zowel het omgaan met gasten als het serveren en het reilen en zeilen in de keuken spreekt me aan. Ik wil precies weten hoe de producten binnenkomen, hoe wij ze verwerken en welke bereidingstechnieken we gebruiken.” Nog steeds werkt Robin in de bediening maar daarnaast volgt hij sinds 2010 een horecaopleiding. De eerste twee jaren kreeg hij vooral theorielessen, met één dag in de week een praktijkdag waarop hij kennismaakte met de basistechnieken van het koken en bedienen. In het derde jaar krijgt hij meer te maken met de managementfunctie in de praktijk. “Samen met een aantal medeleerlingen
moet ik een ondernemingsplan opzetten. We halen onze informatie niet alleen van internet of uit de boeken, maar gaan echt naar het bedrijfsleven toe. Hierdoor bouw ik ook al een beetje een netwerk op. Wie weet komt dat later van pas wanneer ik echt in de praktijk aan de slag ga.”
gen, informele sfeer. Op een centraal gelegen locatie, waar veel verschillende gasten komen. Qua eten zou ik goede kwaliteit willen bieden tegen redelijke prijzen. Dus ook gasten die minder te besteden hebben, zouden bij mij terechtkunnen.”
Kritisch Droombaan In de tweede helft van dit schooljaar zal Robin zijn managementvaardigheden moeten laten zien in een van de keukens en in een van de restaurants op zijn school. Een docent beoordeelt dan hoe hij de eerste- en tweedejaarsleerlingen aanstuurt. Hoewel hij hierna nog een jaar te gaan heeft, ziet Robin zijn toekomst na deze opleiding al voor zich. Een eigen restaurant hebben, lijkt hem wel wat. “Ik wil een plek creëren waar gasten graag naar terugkeren. Een restaurant dat zich kenmerkt door een ongedwon-
Robin laat zich inspireren door iedereen met een passie voor het horecavak. Een van die inspiraties is zijn vader. “Hij overleed toen ik 14 was. Onze vader was een echte horecaman. Als we met het gezin een restaurant binnenstapten, had hij altijd oog voor de details. Het interieur, de bediening, de kleding van het personeel, en natuurlijk de kwaliteit van het eten. Daar was hij zeer kritisch op. Ik merk dat ik dat nu zelf ook ben. Ja, ik denk dat mijn vader trots zou zijn op het feit dat Lindsey en ik in zijn voetsporen treden.”
Opleidingen Bij de 4-jarige vmbo-opleiding kun je in het derde jaar kiezen voor horeca. De horecaopleidingen op mbo-niveau volg je aan een ROC. Je kunt hier zelfs het diploma halen dat je nodig hebt om je eigen zaak te starten. De horecaopleiding op hbo-niveau heet de Hoge Hotelschool. De opleiding duurt vier jaar, maar als jij je mbo-4 diploma op zak hebt, kun je hem in drie jaar afronden. Daarnaast zijn er vakopleidingen waarmee je verder komt in de horecabranche. Kijk hiervoor op www.svh.nl.
horecaspecial
7
to the point
Tekst en samenstelling: Wendy Dekker, Frank Jansen, VIC
Milen van Boldrik
Prestatieverhoging
Sectorbestuurder FNV Horeca
Elk jaar heb jij recht op een beoordelingsgesprek met je werkgever, waarbij wordt gekeken of je in aanmerking komt voor een prestatieverhoging. Je werkgever heeft tot 1 april na het beoordelingsjaar de tijd om je te beoordelen. In de nieuwe cao 2012-2013 staat dat je zelf vóór 1 april kenbaar moet maken aan je werkgever dat je graag een beoordelingsgesprek wilt. We raden je aan dit schriftelijk (bijvoorbeeld per e-mail) te doen, zodat je altijd kunt bewijzen dat jij je werkgever hierop aangesproken. Scan de QR-code met je smartphone voor meer informatie. Of kijk op: www.horecaplein.nl/prestatieverhoging
TOP-APPS Passie voor Horeca Met meer dan 300 video’s over bereidings-, kook- en serveertechnieken, is de Passie voor Horeca-app onmisbaar voor iedere horecamedewerker. Hoe maak je een echte crème brûlée? Hoe tap je op de juiste wijze een biertje? Verhoog je vakbekwaamheid overal en op elk gewenst moment! De app kost € 2,69 (de lite-versie is gratis).
Urenregistratie In de horeca zijn onregelmatige werktijden heel normaal. Wil je op eenvoudige wijze je uren bijhouden, download dan deze app. Zo heb je altijd een overzicht van de uren die jij hebt gewerkt! De app kost € 0,89.
Connaisseur
Stamgast
Connaisseur is de wijn-braintrainer voor je smartphone. Met honderden vragen en weetjes over wijn opgesteld door Harold Hamersma, word je binnen no-time een echte wijnkenner. De app kost € 4,49 (de lite-versie is gratis).
“Waar wil jij zijn over 5 jaar? En wat heb je nodig om daar te komen? Je loopbaan is work in progress. Investeer in jezelf en zoek een werkgever waarbij je tot bloei kan komen.”
Jasper Ludenhoff “Ik ben regelmatig in horecagelegenheden te vinden, soms wel drie keer per week. Meestal ga ik naar een disco. Natuurlijk kom ik ook wel eens in een café. Qua sfeer vind ik het belangrijk dat er een gezellig, bourgondisch sfeertje hangt. Van het personeel verwacht ik eigenlijk niet veel meer dan dat ze vriendelijk zijn en me goed helpen. Wat dat betreft ben ik geen veeleisende klant, hoor.”
AOW-leeftijd wordt verder verhoogd Sinds 1 april 2012 geldt dat je de AOW-leeftijd bereikt op de dag dat je 65 jaar wordt. Vanaf 2013 wordt de AOWleeftijd jaarlijks stapsgewijs verder verhoogd. In de eerste jaren steeds met één maand, daarna met twee of drie maanden per jaar. In de cao voor de horeca is geregeld dat de beëindiging van de arbeidsovereenkomst als gevolg van het bereiken van een bepaalde leeftijd (het zogenaamde ‘automatisch leeftijdsontslag’) aansluit op de nieuwe AOW-leeftijd. Dit voorkomt dat je voor het ingaan van de AOW te maken krijgt met een inkomensterugval.
Scan de QR-code met je smartphone voor meer informatie. Of kijk op www.horecaplein.nl/verhoging-aow-leeftijd
8
horecaspecial
opleiding
‘Er was geen plan B’
ontwikkeling
carrière Tekst: Wendy Dekker Beeld: P&I
Alles wat je doet, moet ten goede komen aan de beleving van de gasten. Leergierig als hij is, neemt Sander Letschert (26) deze tip van zijn baas ter harte. Sander hoopt over niet al te lange tijd het bedrijf waar hij werkt, Grand Café Central, over te nemen. Hiervoor is hij momenteel in training bij de eigenaar van dit sfeervolle café op de markt in Gouda. Sander: “Al vrij snel wist ik dat horeca een vak was waar ik veel creativiteit in kwijt kan. Koken is altijd een hobby van me geweest. Als kind experimenteerde ik al met eten. Op mijn zestiende kreeg ik mijn eerste bijbaantje in de horeca. Nadat ik mijn vwo-diploma had behaald, meldde ik me aan voor de Hogere Hotelschool in Scheveningen. Als ik destijds niet zou zijn ingeloot, had ik eerlijk gezegd niet geweten wat ik had gedaan. Er was geen plan B. Horeca was wat ik wilde. Ik heb een praktijkstage gelopen op een luxe cruiseschip, mijn eerste kennismaking met gastvrijheid in het hoogste segment. Heel interessant. Nog interessanter vond ik de lessen die ik op school kreeg over de financiële aspecten van een bedrijf. Die kennis kan ik nu en straks toepassen in de praktijk.” “Voor en tijdens mijn studie werkte ik hier in de weekenden. Na mijn studie werd ik bedrijfsleider en kreeg ik er managementtaken bij, zoals het opstellen van de roosters, uren-
administratie en het afnemen van sollicitatiegesprekken. Ik had dan wel mijn Hogere Hotelschooldiploma op zak, maar dat betekende niet dat ik uitgeleerd was. Integendeel. Ik vind het belangrijk om mezelf te blijven ontwikkelen en regelmatig trainingen te volgen om bij de tijd te blijven. Zo haalde ik in 2011 mijn Leermeesterdiploma van SVH. Ik vind het leuk om leerlingen op te leiden voor het horecavak. Het ligt me ook. Ik vind het niet erg om iets meerdere keren uit te leggen en neem daar ook de tijd voor. Verder zou ik nog specifiek getraind willen worden op het gebied van leidinggeven, waardoor ik het personeel nog beter zou kunnen aansturen. En ik wil me graag meer verdiepen in wijn. Een product waarin veel gasten geïnteresseerd zijn. Hoe beter ik erover kan vertellen, des te meer kan ik ervan verkopen.”
“Op dit moment ben ik in training bij meneer De Groot, eigenaar van dit bedrijf. Met als doel over een paar jaar in zijn voetsporen te treden. Ik leer veel van hem. Zoals welke gerechten je op de menukaart moet zetten en waarom. Wat past binnen de visie van het bedrijf en wat juist niet? Ik leer hoe je je personeel optimaal kunt inzetten. En hoe in te spelen op marketingactiviteiten. Wanneer sponsoren we bijvoorbeeld een evenement en wanneer niet? De reden waarom ik per se in dit bedrijf verder wil, en niet een eigen nieuw bedrijf zou willen opzetten, is dat Grand Café Central een mooie historie heeft en een vaste klantenkring. De visie van dit bedrijf komt overeen met wat ik belangrijk vind in horeca. Daarnaast zie ik groeimogelijkheden voor dit bedrijf. Ik kan haast niet wachten om te kunnen voortborduren op wat er al is neergezet door de huidige eigenaar.”
horecaspecial
9
BoscafÊ ’t Hijgend Hert ligt op een bijzondere locatie in het Zuid-Limburgse heuvellandschap, op 260 meter hoogte. Al sinds 1932 vinden hier horeca-activiteiten plaats. Om een echt Hert-biertje te bestellen, zet je twee duimen aan weerszijden van je hoofd en wapper je met je vingers. Daarna geef je met je vingers aan hoeveel Hert-biertjes je wilt bestellen. Proost!
10
horecaspecial
in beeld
Beeld: P&I
horecaspecial
11
De experts geven antwoord Hoe zit dat nou precies met vakantie-uren? Contracten? Salaris? Zoveel werknemers, zoveel vragen. Het VIC (Voorlichtingsen Informatiecentrum) zet de meest gestelde vragen voor je op een rijtje.
“Mijn werkgever is failliet. Krijg ik nu de uren uitbetaald die ik in de tussentijd nog gewerkt heb?” Bij een faillissement van de werkgever zijn er vaak veel verschillende schuldeisers die allemaal aanspraak maken op het resterende vermogen van de werkgever. Indien jouw werkgever je salaris niet meer kan uitbetalen en loonvorderingen niets uithalen is het belangrijk dat je een betalingsonmacht aanvraagt bij het UWV. Het UWV keert dan de uren uit die jij nog te goed hebt van je failliete werkgever. Het gaat om de volgende uitbetalingen: •
• •
het loon dat je nog te goed hebt over maximaal 13 weken voor de opzegdatum, bijvoorbeeld je salaris, overuren, onkostenvergoeding, dertiende maand en atv-dagen; het loon over de opzegtermijn; je kunt over maximaal 1 jaar voor het einde van het dienstverband je vakantiegeld, vakantiedagen, pensioenpremie en bijdragen aan het tijdspaarfonds verkrijgen via het UWV.
“Ik moet op tweede kerstdag werken. Is er een speciale compensatieregeling voor feestdagen?” In de horeca-cao is een bepaling opgenomen voor erkende feestdagen (art. 3.14 en 3.15). Als je werkt op een erkende feestdag, heb je recht op vrije tijd. Dit houdt in dat als je 8 uur werkt, je recht hebt op 8 uur vrije tijd (betaald vrij). De vrije tijd moet binnen 26 weken na de feestdag worden toegekend. Lukt dat niet, dan is de werkgever verplicht om uiterlijk binnen 4 weken na afloop van de periode van 26 weken 50 procent van je uurloon extra uit te betalen. Let wel: als je in een wachtperiodiek bent ingeschaald, dan heb je geen recht op compensatie!
12
horecaspecial
#durftevragen Tekst: VIC Beeld: P&I
“Ik ben 19, net gestart als medewerker bediening en zit nog in mijn proeftijd. Ik heb geen eerdere ervaring en beschik evenmin over een vakdiploma. Ik ben door mijn werkgever in een wachtperiodiek geplaatst. Maar wat houdt dat precies in?” Als je niet beschikt over een branche-erkend vakdiploma en je wordt ingeschaald in functiegroep I, II of III dan kan je werkgever het wettelijk minimumloon betalen. Er kunnen dan maximaal 4 wachtperiodieken toegepast worden. Uiteraard moeten beide partijen dit schriftelijk overeenkomen. Een wachtperiodiek eindigt altijd op 31 december en omvat ten minste een heel kalenderjaar. Als er sprake is van een functiewijziging (bij dezelfde werkgever) kan de regeling omtrent wachtperiodieken niet opnieuw toegepast worden. Na de wachtperiodieken heb je recht op het basisloon van je functiegroep. Let op: als je wel beschikt over een branche-erkend vakdiploma dan kun je niet in een wachtperiodiek geplaatst worden.
“Op 1 mei dit jaar ben ik in dienst gekomen bij mijn huidige werkgever. Kan ik in december rekenen op een eindejaarsuitkering?” Nee, in 2012 heb je alleen recht op een eindejaarsuitkering wanneer je op 31 december een volledig kalenderjaar (1 januari tot en met 31 december) in dienst bent geweest bij dezelfde werkgever. De eindejaarsuitkering bedraagt 1,25 procent van het bruto-jaarloon inclusief vakantietoeslag. In 2013 wordt de eindejaarsuitkering afgeschaft. Werknemers die in 2012 recht hadden op een eindejaarsuitkering hebben per 1 januari 2013 recht op een loonsverhoging van 1,25 procent. Dit is ter compensatie van het vervallen van de eindejaarsuitkering.
Contact De juridische medewerkers van het Voorlichtings- en Informatiecentrum staan al jaren klaar om alle werknemers in de recreatie te helpen met vragen op het gebied van werk en inkomen! Stel je vragen online via www.horecaplein.nl/vic of bel: 0900 – 239 10 00, € 0,50/min.
horecaspecial
13
in the spotlight
Sander Mud
‘Dit is meer dan alleen horeca’
14
horecaspecial
in the spotlight Tekst: Wendy Dekker Beeld: P&I
Wie zijn de gezichten achter de horeca? Dit keer aandacht voor het werk van Sander Mud (27), horecamedewerker bij Rederij Doeksen. “In de vacaturetekst las ik: ‘Gastheer op een schip’. Dat dit heel wat anders was dan de andere horecavacatures die ik tot dan toe was tegengekomen, sprak me erg aan. Net als de veelzijdigheid waarmee de functie omschreven werd. Ik besloot meteen te solliciteren en werd aangenomen als steward. Inmiddels werk ik bijna drie jaar op deze boot, die van Harlingen naar Vlieland vaart en terug. Mijn voornaamste taak was aanvankelijk het ontvangen van de gasten. De functie steward is onlangs echter komen te vervallen en inmiddels heb ik een dubbelfunctie: medewerker bediening én invalpurser. Ik ben nog steeds aanspreekpunt voor de gasten, maar onder andere ook verantwoordelijk voor het buffet en alles wat daarmee te maken heeft: de bestellingen, de uitstraling... Helaas ben ik wel eens zeeziek. Het ligt dus niet voor de hand dat ik op een boot werk. Als de zee heel ruig is, heb ik er minder last van. Maar met rustige, deinende golven kan ik me soms hondsberoerd voelen. Nee, het went nooit. Toch is dat voor mij geen reden om met dit werk te stoppen. De sfeer is
uniek. De meeste mensen die op onze boot meevaren, zijn op weg naar hun vakantiebestemming. De boottocht is voor hen al een beleving op zich. Sommige mensen stappen onwennig en gestrest aan boord. Mijn taak, en die van mijn collega’s, is dat we hen op deze boot al het gevoel geven dat ze op vakantie zijn. Je bent dus met meer dan horeca alleen bezig. Laatst kreeg ik een compliment van een vrouw: ‘Ik vind het zo leuk dat je daar bij die uitgang zo aardig staat te lachen!’ In de winter werken we met een kleiner team, omdat het dan veel rustiger is. Dan nemen we regelmatig taken van elkaar over. Met mijn collega’s bouw ik een hechte band op. Doordeweeks wérk ik hier namelijk niet alleen, maar overnácht ik ook op de boot. Het thuisfront heeft daar geen problemen mee. Ik woon samen, maar mijn partner werkt ook onregelmatig. De komende jaren wil ik zeker nog hier blijven werken. Ik zou het liefst purser worden. En ik droom van een managementfunctie in een entertainmentpark als Disneyland. Maar dat is iets voor later.”
gastheer bediening
zeeziek boot buffet voldoening collega’s compliment sfeer thuisfront horeca
variatie
winter teamwork onwennig
vlieland
overnachten
vakantie
toekomstdroom horecaspecial
15
Gedwongen ontslag. En nu? Het zal je maar gebeuren. Vanwege een conflict met de baas, een faillissement of om een andere reden raak je plotseling je baan kwijt. Zie dan nog maar eens het hoofd koel te houden. Hier alvast de belangrijkste stappen op een rij. “Van de ene dag op de andere moest ik op zoek naar een nieuwe baan.” Ruben (29) vertelt hoe hij tot september als barkeeper bij een café werkte. Een uit de hand gelopen ruzie met zijn leidinggevende maakte daar abrupt een einde aan. “Hij zei dat ik kon vertrekken en nooit meer terug hoefde te komen.” Ruben was verbijsterd. “Ik vond het vreemd dat hij me zomaar kon ontslaan. Ik had toch een contract?” De verstandhouding tussen Ruben en zijn baas was al lange tijd slecht. Waar dat aan lag,
16
horeca special
kan Ruben niet goed duiden. “Soms is er gewoon niet de juiste klik, denk ik. Twee jaar geleden ben ik in dienst gekomen, maar mijn baas had al vanaf dag één de pik op me. Niks wat ik deed was goed in zijn ogen. Tenminste, zo voelde het.” Rubens gevoel werd echter nooit bevestigd in functioneringsgesprekken. “Ik kreeg redelijke beoordelingen. Natuurlijk kreeg ik ook wel eens te horen wat ik niet goed deed. Maar dat lijkt me normaal.” Ruben werd door de fikse ruzie op staande voet ontslagen.
Daar kon geen contract of positief beoordelingsgesprek tegenop.
Leugen Café-eigenaar Frank maakte vorig jaar de andere kant mee. Hij was degene die een werknemer moest ontslaan. “Het hoogseizoen was net begonnen. Bij ons op het terras kun je dan rekenen op topdrukte. Alles liep lekker, totdat mijn bedrijfsleider zich ziek meldde. Hij zou voor langere tijd uit de running zijn. Een fikse tegenvaller. Gelukkig vond ik al snel een vervangster, Jessica. Zij kon dezelfde week al beginnen. Ik vroeg haar of ze in het bezit was van het diploma Sociale Hygiëne. Dit werd volmondig met ja beantwoord. Door de haast, drukte en hectiek schoot het erbij in om
uitgelicht haar ook daadwerkelijk deze papieren te laten overleggen. Jessica bleek de ideale vervangster. Ze werkte snel, efficiënt en was vriendelijk tegen klanten. Jessica kwam de overeengekomen proeftijd dan ook glansrijk door. Op een middag, niet lang daarna, kwam de Inspectiedienst langs in het café voor een routinecontrole. Zelf was ik toevallig niet aanwezig. Ik had Jessica de zaak toevertrouwd, ze stond alleen achter de bar. Bij deze controle kwam de aap uit de mouw: Jessica bleek helemaal niet over de juiste papieren te bezitten. Het café, mij dus, werd een fikse boete opgelegd. Jessica had gelogen en ik kon niet anders dan haar diezelfde dag nog ontslaan.” Frank handelde volgens de wet, waarin staat dat de werkgever het recht heeft een werknemer te ontslaan bij ‘misleiding’: wanneer je zoals Jessica gelogen hebt over je diploma’s. Of (in ernstige mate) over je bekwaamheid.
Biertje Er zijn verschillende redenen te bedenken voor gedwongen ontslag. Bij Rubens baas was een ruzie de aanleiding, en bij Jessica een leugen. Maar ook diefstal, geweld of te vaak te laat komen zijn zogenoemde ‘dringende redenen’ om iemand op staande voet te ontslaan. Regels zijn regels. Maar ieder bedrijf interpreteert deze naar eigen inzicht. Hoe zit het bijvoorbeeld met alcohol drinken tijdens het werk? Erwin Koevoets, jurist FNV Horeca: “Dronken op het werk verschijnen is natuurlijk een duidelijk voorbeeld van iets wat niet kan. Maar als je als werknemer tegen sluitingstijd een biertje van de klant krijgt aangeboden, kan dat weer anders liggen. Zeker wanneer je al jaren naar tevredenheid werkzaam bent bij je werkgever, zal hij je hier hoogstwaarschijnlijk niet om ontslaan. Iedere horecagelegenheid heeft eigen huisregels. Wat de ene baas onacceptabel vindt, ziet de
ander door de vingers. Vaak staan de regels ook zwart op wit. Zorg dat je ze kent, wanneer je ergens gaat werken.” Ook het achterhouden van fooi, terwijl hier andere afspraken over gemaakt zijn, is volgens Koevoets niet per se een ‘dringende reden’ voor ontslag. “Wel is te zeggen dat je hiermee je collega’s benadeelt, waardoor er een vertrouwensbreuk ontstaat. Niet bevorderlijk voor je positie op het werk dus.”
Brief Bij een ontslag op staande voet eindigt de arbeidsovereenkomst direct. Anders gezegd: je verliest in één klap zowel je baan als je inkomen. Het heeft dus grote gevolgen. Wat kun je in zo’n geval doen? Koevoets drukt horecamedewerkers op het hart om bij ontslag direct contact op te nemen met het Voorlichtings- en Informatiecentrum (VIC). “Wacht niet te lang met het zoeken van juridische hulp. Hoe eerder we je kunnen helpen, des te meer kans op een goede oplossing.” Een jurist van het VIC maakt naar aanleiding van jouw verhaal eerst een inschatting van de situatie. Staat de werkgever om te beginnen wel in zijn recht om jou te ontslaan? Koevoets: “Ben je onterecht ontslagen, dan kan het ontslag worden aangevochten. Blijkt het ontslag toch terecht, dan zullen we proberen het ontslag op staande voet te wijzigen in een ontslag met wederzijds goedvinden. Dit laatste heeft als doel het veiligstellen van je WW-uitkering. Een ontslag op staande voet is voor het UWV namelijk een reden om je geen uitkering toe te kennen, aangezien er dan sprake is van verwijtbare werkloos-
heid.” Ook zal het VIC je adviseren een aangetekende brief te sturen naar je werkgever. Het VIC kan je helpen bij het opstellen van zo’n brief. In de brief schrijf je dat je je beschikbaar blijft stellen voor arbeid en dat je je loon wilt blijven ontvangen. Hoe onnatuurlijk dit ook zal voelen, wanneer je net na een fikse ruzie op straat bent gezet. Als op staande voet ontslagen werknemer loop je bovendien ook nog eens het risico financieel aansprakelijk te worden gesteld. Je werkgever, die door jouw ontslag van de ene dag op de andere met een tekort aan mankracht zit, kan dat op jou verhalen. “Een werkgever kan bij wijze van schadevergoeding claimen dat hij nog een of meer maandsalarissen van je krijgt, of zelfs een complete schadevergoeding van je eisen. Dat kan flink in de papieren lopen!” Hiermee onderstreept Koevoets nog eens het belang van goede juridische ondersteuning. Behalve ‘op staande voet’ kun je als werknemer ook op andere manieren gedwongen ontslagen worden. Zoals wanneer het bedrijf bezuinigt of failliet gaat. Of wanneer jouw functie komt te vervallen en er geen passende vervangende functie beschikbaar is. Ook kan een werkgever menen dat je je werk niet naar behoren uitvoert. In zulke gevallen heeft hij in de loop van de tijd al aangegeven dat hij niet tevreden is. Als het goed is, zal hij er alles aan hebben gedaan om jou handvatten en aanwijzingen te geven zodat jij je werk beter kunt doen. Zoals het aanbieden van een cursus. Als er desondanks geen verbetering is, kan hij je ontslaan via het UWV Werkbedrijf.
Juridische hulp nodig? Bel voor persoonlijk advies naar 0900 - 239 10 00 (€ 0,50 p/m), leden van FNV Horeca bellen naar 0900 - 202 23 23 (€0,20 p/m). Tekst: Wendy Dekker
horecaspecial
17
loontabellen
cao horeca
Schaallonen per 1 januari 2013
Brutolonen en schaalsalarissen per maand op basis van 38-urige werkweek (bedragen in euro’s) vakvolwassen lonen Functiegroep
I
II
III
Wachtperiodieken*1 = WML
1.469,40
1.469,40
1.469,40
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
Basisloon 22 jaar en ouder
1.469,40
1.508,31
1.570,47
1.635,76
1.738,84
1.938,21
2.143,87
2.347,44
2.559,17
2.789,49
3.040,55
Jaarlijkse prestatieverhoging *2
2%
2%
2%
2%
2%
2%
2%
2%
2%
2%
2%
Eindloon
1.691,27
1.752,13
1.852,24
1.957,24
2.138,57
2.383,78
2.689,43
2.944,81
3.274,65
3.569,37
3.889,09
*1 Tijdens een wachtperiodiek heeft de werknemer recht op het Wettelijk Minimumloon (WML); vanaf 23 jaar geldt het vakvolwassen loon van het WML. *2 De hoogte van de jaarlijkse prestatieverhoging is afhankelijk van je functioneren. Als de werkgever geen uniform beoordelingssysteem heeft ingevoerd en/of er geen beoordelingsgesprek heeft plaatsgevonden, bedraagt de hoogte van de prestatieverhoging bijvoorbeeld 2%.
jeugdlonen Leeftijd
%
Wachtperiodieken*3 = WML
I
II
III
1.469,40
1.469,40
1.469,40
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
22 jaar en ouder
100%
1.469,40
1.508,31
1.570,47
1.635,76
1.738,84
1.938,21
2.143,87
2.347,44
2.559,17
2.789,49
3.040,55
21 jaar
90%
1.322,46
1.357,48
1.413,42
1.472,18
1.564,96
1.744,39
1.929,48
2.112,70
2.303,25
2.510,54
2.736,50
20 jaar
75%
1.102,05
1.131,23
1.177,85
1.226,82
1.304,13
1.453,66
1.607,90
1.760,58
1.919,38
2.092,12
2.280,41
19 jaar
65%
955,11
980,40
1.020,81
1.063,24
1.130,25
1.259,84
1.393,52
1.525,84
1.663,46
1.813,17
1.976,36
18 jaar
55%
808,17
829,57
863,76
899,67
956,36
1.066,02
1.179,13
1.291,09
1.407,54
1.534,22
1.672,30
17 jaar
45%
661,23
678,74
706,71
736,09
782,48
872,19
964,74
1.056,35
1.151,63
1.255,27
1.368,25
16 jaar
35%
514,29
527,91
549,66
572,52
608,59
678,37
750,35
821,60
895,71
976,32
1.064,19
15 jaar
30%
440,82
452,49
471,14
490,73
521,65
581,46
643,16
704,23
767,75
836,85
912,17
*3 De werknemer die niet in het bezit is van een voor de functie relevant branche-erkend vakdiploma, kan ingeschaald worden in een wachtperiodiek. Tijdens een wachtperiodiek heeft de werknemer recht op het Wettelijk Minimumloon (WML); de hoogte is afhankelijk van je leeftijd, zie de tabel bruto minimumloon per 1 januari 2013.
functiegroep I, leerlingen kwalificatieniveau 1 geen schooldag maand
week
functiegroep II, leerlingen kwalificatieniveau 2 of 3
1 schooldag
Leeftijd
%
maand
22 jaar en ouder
100%
1.469,40
339,10
21 jaar
90%
1.322,46
305,18
20 jaar
75%
1.102,05
254,32
928,04
214,16
19 jaar
65%
955,11
220,41
804,30
185,61
maand
week
1 schooldag
Leeftijd
%
1.237,39
285,55
22 jaar en ouder
100%
1.508,31
348,07
1.270,16
293,11
1.113,65
257,00
21 jaar
90%
1.357,48
313,26
1.143,14
263,80
20 jaar
75%
1.131,23
261,05
952,62
219,84
19 jaar
65%
980,40
226,25
825,60
190,52
maand
week
18 jaar
55%
808,17
186,50
680,56
157,05
18 jaar
55%
829,57
191,44
698,59
161,21
17 jaar
45%
661,23
152,59
556,83
128,50
17 jaar
45%
678,74
156,63
571,57
131,90
16 jaar
35%
514,29
118,68
433,09
99,94
16 jaar
35%
527,91
121,83
444,55
102,59
15 jaar
30%
440,82
101,73
371,22
85,67
15 jaar
30%
452,49
104,42
381,05
87,93
functiegroep III, leerlingen kwalificatieniveau 4 geen schooldag maand
bruto minimumloon per 1 januari 2013 Leeftijd
%
maand
week
dag
week
23 jaar
100%
1.469,40
339,10
67,82
1.322,50
305,19
22 jaar
85%
1.249,00
288,25
57,65
1.190,25
274,67
21 jaar
72,5%
1.065,30
245,85
49,17
991,87
228,89
20 jaar
61,5%
903,70
208,55
41,71
235,57
859,63
198,38
19 jaar
52,5%
771,45
178,05
35,61
199,33
727,38
167,86
18 jaar
45,5%
668,60
154,30
30,86
Leeftijd
%
22 jaar en ouder
100%
1.570,47
362,42
21 jaar
90%
1.413,42
326,17
20 jaar
75%
1.177,85
271,81
19 jaar
65%
1.020,81
18 jaar
55%
863,76
week
1 schooldag maand
17 jaar
45%
706,71
163,09
595,12
137,34
17 jaar
39,5%
580,40
133,95
26,79
16 jaar
35%
549,66
126,85
462,87
106,82
16 jaar
34,5%
506,95
117,00
23,40
15 jaar
30%
471,14
108,72
396,75
91,56
15 jaar
30%
440,80
101,75
20,35
Leerlingen horecaondernemer cafĂŠ/bar en fastfood (kwalificatieniveau 4) ontvangen het loon volgens functiegroep II.
18
geen schooldag
week
horecaspecial
loontabellen
cao horeca
Uurloonberekening Om je uurloon te berekenen, gebruik je de volgende formule: Bruto maandsalaris : 164 ,67* = uurloon *38 (uur per week) x 52 (weken) : 12 (maanden)
Bijvoorbeeld: je bent sous-chefkok ingedeeld in functiegroep VI. Je verdient een bruto maandsalaris van € 1.938,21 Jouw uurloonberekening wordt dan als volgt: € 1.938,21 : 164,67 = € 11,77 Hoe lees je een loontabel? Op www.referentiefunctieshoreca.nl vind je welke salarisschaal bij jouw functie past. Je moet minimaal het basisloon van de loonschaal van jouw functiegroep ontvangen. Door te onderhandelen kun je proberen een hoger loon af te spreken. Een hoger loon dan het eindloon is immers ook mogelijk. Let op: ben je ingeschaald in functiegroep I, II of III en beschik je niet over een relevant branche-erkend vakdiploma, dan kun je in een wachtperiodiek worden ingeschaald (wettelijk minimumloon, maximaal 4 wachtperiodieken). Een wachtperiodiek eindigt op 31 december van ieder jaar en omvat minimaal een kalenderjaar. Als je bij dezelfde werkgever van functie verandert, mag de wachtperiodiek niet opnieuw worden toegepast. Als je tijdens het dienstverband een voor jouw functie relevant diploma behaalt, dan heb je per direct minimaal recht op inschaling conform het cao-loon behorend bij de functiegroep. Eindejaarsuitkering In 2012 heb je recht op een eindejaarsuitkering wanneer je op 31 december een volledig kalenderjaar (1 januari tot en met 31 december) in dienst bent geweest bij dezelfde werkgever. De eindejaarsuitkering bedraagt 1,25% van het bruto jaarloon inclusief vakantietoeslag. In 2013 wordt de eindejaarsuitkering afgeschaft. Werknemers die in 2012 recht hadden op een eindejaarsuitkering hebben per 1 januari 2013 recht op een loonsverhoging van 1,25%. Dit is ter compensatie van het vervallen van de eindejaarsuitkering. Deze tabellen zijn met de uiterste zorgvuldigheid opgesteld. Desondanks kunnen er onverhoopt fouten in zijn geslopen en kunnen er geen rechten aan ontleend worden.
Scan de QR-code met je smartphone voor de meest actuele loontabellen of kijk op www.horecaplein.nl/actuele-loontabellen
horecaspecial
19
De workshopdag gemist? Hieronder de beste tips uit de sollicitatieworkshops: Spread the word: laat je omgeving weten dat je een nieuwe baan zoekt en zet je netwerk in • Zorg voor een foutloze brief en laat hem door iemand anders nakijken • Onderteken je brief altijd, ook als je deze per e-mail verstuurt • Bereid je goed voor op het gesprek: bestudeer het bedrijf, maar ook je gesprekspartner • Zorg voor een actieve, maar ontspannen houding, zowel staand, zittend als lopend. Ga niet onderuitgezakt, maar ook niet op het puntje van je stoel zitten • In het sollicitatiegesprek is niet alleen wát je vertelt belangrijk, maar ook hóe je het vertelt • Luister nauwkeurig naar iedere vraag en probeer geen overhaaste antwoorden te geven. Vraag door als je iets niet begrijpt en denk gerust even na als de vraag erg moeilijk of lastig is. Kijk je gesprekspartner(s) recht in de ogen, maar staar niet. Als het gesprek met meerdere personen plaatsvindt, zorg dan dat je met iedereen oogcontact houdt • Voorkom het gebruik van stopwoorden en articuleer duidelijk • Get the job!