FIRM 18.2

FIRM

FIRST Maastricht

Fiscale Studievereniging

Fiscaal studentenblad

Jaargang 18 • Nummer 2 • Februari 2011

Louche zaken 40 pagina’s fiscale viespeukerij

Fraus Legis

Prijs van een misstap

Bankgeheim

De perfecte troefkaart?

Sancties van fiscus bij schending van de wet

Korte schets en een blik op de toekomst.

werkenbijpwc.nl

Of weet jij een beter moment om in actie te komen?

Š 2010 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.

Inhoudsopgave

Colofon

FIRM 18.2

FIRM is het gratis magazine van first Maastricht fiscale

LUSTRUM

studievereniging en

20

10 Fraus Legis De perfecte troefkaart?

14 KPMG Zuid-Afrika

verschijnt vier keer per jaar.

Hoofd- en eindredactie

JAAR

Verslag van KPMG-trip naar ZuidAfrika.

Wouter Diederen

PAGINA

28

rein Hoefnagels, Dennis schäfer, Monique broos,

19 Prijs van een misstap Bespreken van de sancties die de fiscus toepast bij schending van regels.

redactie Mick knops,

stefan roex

32 Vierde Tranche alleen voor “rotte appels”?

Artikel door Mr. Ivo Leenders

Met dank aan Prof. dr. a.H.r.M. Denie, Martijn de kleermaeker, bart Lancee, Jacq Linssen,

26 Bankgeheim Korte schets van het bankgeheim en een blik op de toekomst.

João santos Pinto, shirley Platteel, Valerie robbertz, Mr. Ivo Leenders, sebastiaan Timmermans Adresgegevens Postbus 64 6200 ab Maastricht 043 – 388 35 88

PAGINA

PAGINA

EN VERDER…

14

39

Adverteerders in dit nummer Accon AVM • BDO • Hertoghs KPMG Meijburg • Mazars • PwC FIRM FEbrUarI 2011

4

Voorwoord FIRM commissie

4

Berichten vanuit het bestuur

5

Voorwoord Bestuur

6

Agenda

7

Column Denie

8

De FIOD: een oorlogskind

9

Beruchte invallen

9

Arthur Anderssen

16

PWC Inhousdag

22

Meeting Belastingdienst Heerlen

24

E&y Luxemburgtrip

26

Inhousedag E&y Amsterdam

30

Deloitte Taxpeditie 2010

34

Aan de slag

35

Borrelpagina

37

Stageverslag Hertoghs

38

Belastingplan 2011

firm@firstmaastricht.nl www.firstmaastricht.nl oplage 450 stuks ontwerp stefanroex.nl druk Orangebook Verenigingsdrukwerk & advies www.orangebook.nl Verspreiding studenten en medewerkers van de FoL en de sbE van de Universiteit Maastricht, fiscale reünisten en vaste relaties van FIrsT Maastricht.

Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of worden overgenomen zonder voorafgaande (schriftelijke) toestemming van de redactie.

3

• VoorWoord firM CoMMissie

Waarde lezer, De bladeren zijn weer gevallen alsook de sneeuw. De files zijn weer ouderwets lang, Sinterklaas heeft zijn koffers weer gepakt naar zijn pied-à-terre in de 65+-enclave genaamd Benidorm en ook de Kerstman was wel een beetje klaar met de eerdergenoemde hoeveelheid sneeuw en pakte reeds zijn biezen. Mocht u door al deze factoren nu last hebben van winter/herfstdepressies dan biedt uw favoriete studieverenigingsblad weer uitkomst. Wat is er namelijk beter dan op uw berenvelletje voor de haard met een glas wijn in de hand, lekker door de tweede editie van de FIRM te bladeren? (Of zoals meer voor de handliggend bij studenten, op je IKEA-stoel voor de verwarming met een blik Schultenbräu.)

Ook deze editie is er door de FIRM-commissie weer hard gezwoegd om een dik nummer op jullie deurmat te krijgen, waarin zowel serieuze zaken als ook gezelligheid de revue zullen passeren. Daarnaast zijn onze vaste rubrieken ook gewoon weer van de partij.

Na een brainstormsessie tot in de late uurtjes, besloten wij als onderwerp voor deze editie het thema ‘louche’ te nemen. ‘Louche?’ hoor ik u denken. Nou denk bijvoorbeeld aan wat de FIOD nu eigenlijk doet als ze zien dat Guus Hiddink en consorten niet netjes hun formuliertjes invullen, maar ook een artikel over het leerstuk fraus legis, de ondergang van een kantoor dat zich inliet met louche bedrijven, de aansprakelijkheid van belastingadviseurs en nog vele andere inhoudelijke

artikelen waarvan u de inhoud zelf mag ontdekken. Verder hebben wij reisverslagen van enkele FIRSTleden die er afgelopen maanden een stuk warmer bij zaten dan wij in Boston en Zuid-Afrika, vele inhousedagen en nog veel meer. Tevens zijn er -omdat we ook aan onze buitenlandse medestudent denken- weer twee ouderwetse Engelstalige artikelen in deze FIRM te vinden. Ik wil deze mogelijkheid niet

voorbij laten gaan zonder iedereen die zijn medewerking aan deze FIRM heeft verleend te bedanken voor alle moeite.

Ik wens u ook ditmaal veel leesplezier!

Namens de FIRM-commissie, Wouter diederen HOOFD- EN EINDrEDaCTEUr

• beriCHten VAnuit Het bestuur

Gala Helaas is het ook dit jaar niet gelukt om het gala financieel rond te krijgen. Dit betekent dat er ook in 2011 geen landelijk fiscalisten gala zal zijn. Wel is er een voorstel door ons ingediend bij het Landelijk Overleg Fiscalisten om het gala vanaf volgend jaar net zo vanzelfsprekend te laten zijn als het congres. Desondanks willen wij toch de Gala-commissie bedanken voor hun inzet.

4

Contributie Vanaf heden zal de contributie worden geïnd tijdens het academische jaar, om concreet te zijn in de maand februari.

Zoals te lezen was in de notulen van de wissel ALv van 7 september j.l. is de hoogte van de contributie aangepast. Tot dit academisch jaar was de contributie 15 euro per jaar. Het bestuur Van der Voort heeft tijdens de Algemene Leden Vergadering (ALv) van 7 september j.l. een stemming gehouden over de verhoging van de contributie waarmee unaniem is ingestemd door aanwezige leden. Vanaf heden is de contributie tijdens uw eerste jaar lidmaatschap 15 euro per jaar en vanaf uw tweede jaar lidmaatschap 25 euro per jaar.

Website Vanaf heden is het smoelenboek op de vernieuwde website volledig bijgewerkt met de gegevens die wij van u hebben. Bij dezen willen wij een ieder verzoeken te controleren of de gegevens kloppen. Verder hebben wij van een deel van de leden helaas geen digitale pasfoto. Mocht deze bij u ontbreken, verzoeken wij u deze te e-mailen naar bestuur@firstmaastricht.nl. Problemen met inloggen? Stuur dan ook een e-mail naar het bestuur.

FEbrUarI 2011 FIRM

• VoorWoord bestuur

Waarde lezer, De tweede editie van ons verenigingsblad ‘’de FIRM’’ ligt wederom bij u op de deurmat. Dat betekent dat we intussen halverwege het academisch jaar zijn beland. De tijd vliegt, maar dit schijnt een goed teken te zijn. We hebben het afgelopen half jaar dan ook een druk programma achter de rug.

Zo zijn er sinds november weer veel topactiviteiten de revue gepasseerd.

Samen met u blik ik terug op drie interessante inhousedagen, waarover van sommige verderop boeiende verslagen te lezen en te zien zijn. Tevens stond er in november een inhoudelijke door FIRST geïnitieerde activiteit op het programma, namelijk het Belastingplan 2011. Voor het eerst georganiseerd en meteen een dermate groot succes dat dit in de toekomst jaarlijks zal terugkeren. Professor Hans van den Hurk, die ons meenam in de plannen van het nieuwe kabinet en ons uitdaagde onze mening te uiten aan de hand van stellingen, willen we hiervoor hartelijk bedanken. Aansluitend was er weer een drukbezochte borrel tot in de late uurtjes. Omdat we twee borrelloze maanden zonder jullie toch wel erg lang vonden, besloten we ook in december een borrel te organiseren. Ik denk dat de foto’s genoeg zeggen verder op in deze editie van de FIRM. Verder zijn we met 36 leden, waarvan de helft internationaal, de grens over gegaan tijdens de jaarlijks terugkerende Luxemburg Trip. Tevens was FIRST goed vertegenwoordigd bij het PwC Fiscalisten Festival. Kortom, het gaat goed met onze vereniging die bruist van de actieve leden, waarvoor dank. Dat we het inhoudelijk helemaal niet zo slecht doen hier in het zuiden, blijkt wel uit de actieve deelname aan business courses. Vijf van de zestien studenten die meegingen naar Boston met Deloitte en zes van de twintig studenten die meegingen naar Zuid Afrika met KPMG Meijburg waren leden van FIRST! Vanuit deze positie wil ik namens het bestuur enkele commissies en personen bedanken. De FIRM commissie is een nieuwe weg ingeslagen met zowel de vernieuwde vorm als de inhoud, ga zo door!

FIRM FEbrUarI 2011

Daarnaast wil ik de PR commissie bedanken voor hun inzet bij de werving van nieuwe leden en wij kijken er allen naar uit waarmee jullie ons verrassen tijdens het actieve ledenuitje op 21 mei. Verder wil ik Wilke Brugmans bedanken als afgevaardigde van FIRST voor de organisatie van het uitverkochte Faculty of Law Party.

Tot slot wil ik Stefan Roex bedanken voor zijn inzet en betrokkenheid bij de vereniging via de FIRM en vernieuwde website.

Zoals hieruit blijkt, is niet alleen aanwezigheid bij activiteiten van leden van belang, maar vooral de inzet door leden binnen de vereniging. Daarom wil ik eenieder oproepen om alvast na te denken over uw inzet binnen een commissie of wellicht binnen het bestuur van deze mooie club volgend jaar!

Als bestuur hebben wij naast bestuurswerkzaamheden en FIRST-activiteiten meerdere uitnodigingen van sponsoren en verenigingen voor besturendagen, activiteiten en diners. Zo hebben wij in november en december drie sponsoren bezocht voor leuke programma’s en diners. Hier kom je telkens besturen van zusterverenigingen tegen, welke ondertussen goede relaties zijn geworden.

Verder hebben wij de constitutieborrel van de Ragweek bezocht en het eindfeest van de opgeheven fiscale studieverening Toegevoegde Waarde te Utrecht.

Tevens wil ik deze gelegenheid aangrijpen om met jullie vooruit te blikken naar de maanden februari en maart, waarin drie inhousedagen op het programma staan, de algemene ledenvergadering waarvoor ik eenieder oproep te komen, de pocketborrel met Loyens & Loeff, de FIRST Fiscale Bedrijvendag en de lezing en borrel met Hertoghs Advocaten. Verder is er ook een nieuwkomer: namelijk een tentamentraining Vennootschapsbelasting in samenwerking met Deloitte om jullie extra goed voor te bereiden op het tentamen.

Rest mij verder om jullie veel leesplezier toe te wensen en ik hoop jullie te mogen begroeten bij toekomstige activiteiten.

TOBiAS nOORDHOeK VOORZITTER

5

• AgendA

kijk r egelm atig onze webs op www it .first maas e voor trich meer t.nl infor over matie activ it actue eiten en d le ag enda e

↓

03 / 02 inhousedag Baker & McKenzie Op donderdag 3 februari 2011 zal de inhousedag van het advocatenkantoor Baker & McKenzie plaatsvinden op hun vestiging op de Zuid-as in Amsterdam. De ontvangst is vanaf 14:00. Drie fiscale studieverenigingen, waaronder FIRST Maastricht, zijn uitgenodigd om aan deze dag deel te nemen met 8 studenten per vereniging.

Je zult op een interactieve manier kunnen kennismaken met het kantoor en de mensen die er werken. Wat deze inhousedag extra speciaal maakt, is dat er tevens een competitief element aanwezig zal zijn waarin de studieverenigingen het tegen elkaar opnemen! De dag zal worden afgesloten met een borrel in de stamkroeg van Baker & McKenzie: Oliver’s. inschrijven niet meer mogelijk

08 / 02

01 / 03

ALV De halfjaarlijkse Algemene Leden Vergadering (ALV) zal plaatsvinden op dinsdag 8 februari 2011 om 19:15 in de Feestzaal van de rechtenfaculteit. Per e-mail zullen de leden van FIRST Maastricht uitgenodigd worden om naar deze ALV te komen en tevens de agenda ontvangen. inschrijven niet nodig

Borrel maart - Hertoghs advocaten De maandelijkse leden borrel van maart zal plaatsvinden op 1 maart 2011 van 21:00 tot sluit in onze stamkroeg Stadscafé Lure. Tijdens deze borrel zal Hertoghs advocaten de borrel sponsoren en aanwezig zijn. Vooraf zal er een lezing worden gehouden van 20:00 tot 21:00. Details hierover zullen nog volgen. inschrijven niet nodig

08 / 02 Pocket borrel februari - Loyens & Loeff De maandelijkse leden borrel van februari zal plaatsvinden op 8 februaro 2011 van 21:00 tot sluit in onze stamkroeg Stadscafé Lure. Zoals gebruikelijk zijn drank en happen gratis voor de leden. Tijdens deze borrel zal Loyens & Loeff de borrel sponsoren en aanwezig zijn.

Er zullen gratis wettenbundels belastingrecht 2011 worden uitgereikt door Loyens & Loeff. inschrijven niet nodig ↓

6

inhousedag Mazars Op 15 maart 2011 zullen we een bezoek brengen aan het kantoor van Mazars in Eindhoven. Details over het programma zijn nog niet bekend. inschrijven mogelijk tot 8 maart (via de website)

16 / 03 Ragweek FIRST Maastricht zal in samenwerking met Ouranos en JiB een activiteit organiseren voor het goede doel tijdens de Ragweek. Meer details zullen binnenkort volgen.

29 / 03

16 / 02 FIRST Fiscale bedrijvendag Ieder jaar organiseert FIRST haar Fiscale Bedrijvendag, dit academische jaar op woensdag 16 februari 2011 in Kasteel Vaeshartelt. Deze dag is bedoeld voor studenten om in contact te komen met een grote diversiteit van potentiele werkgevers. Tijdens deze dag wordt aan de bedrijven en instellingen de mogelijkheid geboden om zichzelf te presenteren in de vorm van workshops. Tussentijds is er een uitgebreidde 3 gangen lunch, waarbij studenten per gang wisselen van bedrijf of instelling. inschrijven mogelijk tot 9 februari (via de website)

15 / 03

11 / 02 inhousedag KPMG Meijburg Op vrijdag 11 februari 2011 zullen we een bezoek brengen aan het hoofdkantoor van KPMG Meijburg in Amstelveen. Op het kantoor staat om 11:00 een interactief programma op ons te wachten waarbij je kennis kunt maken met de medewerkers en een indruk krijgt van de sfeer op het kantoor. In het programma zijn tevens Rob Urgert en Bastiaan Geleijnse van Fokke en Sukke verwerkt! Studiereis deelnemers let op: jullie staan uiteraard automatisch ingeschreven voor deelname aan deze inhousedag. inschrijven mogelijk tot 4 februari 2011 (via de website)

Tentamentraining VPB Dit jaar zullen wij voor het eerst een tentamentraining organiseren voor het blok vennootschapsbelasting in samenwerking met Deloitte. Details hierover zullen volgen.

Problemen met inloggen of je aan te melden voor activiteiten? Stuur dan een e-mail naar bestuur@firstmaastricht.nl.

FEbrUarI 2011 FIRM

• Column

tekst Prof. dr. A.H.R.M. Denie

Fiscaal student helpt EU en NL, deel II Lid van First? Word prijswinnaar en verdien € 50. Wat je moet doen? De beste opzet van drie kantjes schrijven voor een scriptie over de nationale narcoticatax, de NNT. Het gaat over een fiscale bijdrage aan het bestrijden van de overlast in stad en land. Bij de milieuheffingen heet dat het principe “de vervuiler betaalt”. Zo’n heffing maakt dus clean en de schatkist voller. De tijd dat men achter de woonwagen of op de zolder van de bijstandsmoeder wat hennep kweekte voor de locale markt lijkt voor goed voorbij. Zelfs de heroïne lijkt een idyllische geschiedenis: De huid werd wat geler, de stuf zette de jukbeenderen wat strakker in het gelaat en het bevorderde ook nog de verkoop van truien met capuchon. En er was werk voor de methadonverstrekker. Een beetje stoned viel wel te gedogen. Men droeg in elk geval nog verantwoordelijkheid voor de eigen vermageringskuur.

De antwoorden van toen zijn niet meer van deze tijd. Boeren op hun eigen akkers bedreigd en burgermeesters de ambtswoning uit. In de statistieken groeit de wietplantage sneller dan het politiebudget. En ondertussen heeft coke de halve markt verdrongen. Coke voor de kick.

Je voelt je sterker. Pilsjes erbij en het uitgaanscentrum kent opeens geen remmingen meer.

En zelfs de vrouwtjes hebben er geen afkeer van, ook niet van die grote jongens. De loser van toen is de lover van vandaag. De handel mag er wezen. De deal is sneller dan de kick bij het gebruik. De steunberen van de staat en de rustbewaarders houden het niet meer bij.

Buruma pleit voor tanks. Zwaar ingrijpen dus.

Kan de fiscus nog een handje helpen?

Tot in de tachtiger jaren had je nog de helden van de Douane. Zagen zij aan de Nederlands-Duitse grens een koffer met geknede peperkoek, dan was het geen Pijnenburg. En een pakketje witte poeder geen bloem. Als de douane aan de grens zo’n koffer uit de achterbak van een auto plukte dan was die snel goed voor een aanslag van 250.000 + 100% boete = 500.000. De douaneman deed dat met een zgn. ‘penaanslag’, .. direct invorderbaar natuurlijk. Sjieke kofferbezitters dreigden de ambtenaar nog met een beroemde advocaat, maar daar werden de jongens van de groene grens niet warm of koud van.

Dat waren nog eens tijden, kordaat optreden met aanzien.

Waar zijn ze? De jongens van de Fiscus. Ze zijn er wel, maar mogen niet. Het begon al

FIRM februari 2011

zo’n dertig jaar geleden met het arrest van het Hof van Justitie EU in de zaak Horvath en een jaar daarna in 1982, had je weer twee zaken van de Europese rechter. Op grond daarvan mocht de Douane geen invoerrechten heffen.

Men moest de slagbomen omhoog doen als er verdovende middelen in de kofferbak langs kwamen. En toen de ambtenaar probeerde de boom nog even in een horizontale stand omlaag te houden om te zien of hij wel nog BTW aan de grens mocht heffen bleek ook dat teveel ijver. Wat je niet ziet bestaat niet, redeneerde het Hof. Want in het EU-verdrag las hij er niets over. Het Verdrag gaat alleen maar over nette handel, wanneer de stuf om farmaceutische of medische redenen nodig is, zei het Hof in 1984.

En over in heel Europa verboden middelen kun je geen belasting heffen! Dus aan de grens ook geen BTW. De douane is de politie niet. Met de ene hand geld in de schatkist deponeren over handel die je met de andere hand verbiedt: dat is dubbele moraal, is de gedachte. De douane ambtenaar deed de slagboom omhoog en sloeg de hand, die hij nu vrij had, aan de pet: goede reis mijnheer. Fijne mensen, die van de rechtstaat, goede reis mijnheer.

De stepping stone was helemaal compleet toen enige jaren later de hoogste rechter van Europa besliste dat de in het binnenland werkende belastingambtenaren zich niet met hennepderivaten, heroïne of wat dan ook mochten bemoeien. Of het nog uitmaakte dat wij in Nederland de korrels of grasjes gedoogden, wilde een Nederlandse rechter nog op de valreep van de hoogste Rechter in de EU weten, maar nee, het had geen zin meer, geen tax op hasj of gras. Het zou namelijk niet goed zijn om in Europa verschil te maken tussen lidstaten die stevig of suffig verbieden. De hennepvaria in de kleinhandel bleven dus ook vrij van BTW. Merkwaardig is dat het HvJ vindt dat er geen concurrentieverstoring is. Want, zo is de gedachte, de middelen zijn illegaal en dus is er geen concurrentieverstoring ten opzichte van andere producten en dus kan de heilige koe van de btw – de fiscale neutraliteit van de belasting – ook niet voor de kop worden gestoten.

Conclusie 1: BTW op stuf mag niet van de EU. Conclusie 2. Dan moet het nationaal wel mogen.

Een nationale narcoticatax heeft wel wat voordelen. Wij zeiden al : a. de vervuiler betaalt, b. er is schatkistopbrengst: en als er wat over blijft kunnen harmonieën en muziekscholen subsidie krijgen. c. met een belasting op verdovende middelen moet je ervaring opbouwen en moet de overheid klaar zijn voor de dag dat de middelen geregulariseerd worden. Zo kan men oefenen in adequaat omspringen met de markt : snel handelen als een party drug als GHB opeens in de mode is. GHB maakt lief en het perceptiebeleid moet je daar natuurlijk op aanpassen. d. De overheid mag geen dubbele moraal hebben zei het Hof.; niet met twee handen tegelijk werken; de ene om te verbieden en de ander om te innen. Dat is zo, maar daar staat tegenover dat er nu ook een dubbele kluts is; de crimineel in de rechtszaal moet stellen en bewijzen dat hij crimineel is, anders krijgt hij zijn belastingvrijstelling niet; daar heeft hij nu recht op. e. Nederland mag een voortrekkersrol spelen. Kortom een uitdaging.

Twee problemen zijn nog te tackelen. De NNT mag geen formaliteiten aan de grens regelen. Het moet dus gaan om een tax in het binnenland en aan de EU-buitengrens. De blauwe grens dus. Zo kun je tenminste artikel 401 van de BTW-richtlijn interpreteren. Die bepaling speelt namelijk een rol als je een heffing op producten maakt, want dan mag je volgens die bepaling niet een heffing maken die op een BTW lijkt. Grappig eigenlijk, ook al zou die erop lijken dan nog zou zo’n belasting de Europatest bij voorbaat moeten kunnen doorstaan, want in de EU is de btw op drugs verboden.

Maar goed, het is toch verstandiger om de narcoticatax niet op de BTW te laten lijken en het enige punt dat moeilijk is om aan te voldoen is het feit dat zo’n heffing niet een Allphasensteuer wordt, van bijvoorbeeld hennep naar marihuana, naar hasj in de koffieshop.

Welke fiscaal-econoom en fiscaal-jurist voelt zich uitgedaagd over de NNT een opzet voor een scriptie te schrijven? En weer kunnen de drie besten ook nog aanspraak maken op een gratis begeleiding, mits de inzending vóór 15 februari binnen is en mits men lid is van FIRST, alweer dat voorrecht; grijp die kans, A. Denie, Jury.

7

• louCHe zAken

TEksT rein HoefnAgels

De FiOD: een oorlogskind 12 september 1945. Minister van Financiën Piet Lieftinck spreekt het Nederlandse volk toe via de radio: “Het is mij bekend, dat velen hopen slimmer te zijn dan de regering en het is mij evenzeer bekend, van welke sluipwegen en manipulaties zij zich bedienen.

Tegen deze lieden zeg ik: juich niet te vroeg. Het zal u blijken, dat wij diverse verrassingen voor u in petto hebben, die voor u niet plezierig zullen zijn.” Lieftinck sprak ware woorden, want één week later opende hij de deuren van de nog steeds meest gevreesde overheidsinstelling van ‘fiscaal creatief Nederland’: De FIOD. Belastingontduiking is van alle tijden, dus de behoefte van de Rijksoverheid om belastingfraude tegen te gaan gaat uiteraard verder terug. Voor 1945 waren de afdelingen van de FIOD echter over verschillende instanties verdeeld: • De inlichtingendienst was onderdeel van de Belastingdienst en richtte zich voornamelijk op het verzamelen van informatie die van belang was voor het heffen van directe belastingen.

• Van een opsporingsdienst was vóór 1945 nog nauwelijks sprake. Fraude werd enkel op lokaal niveau aangepakt en bestraft met het opleggen van een boete.

• De Douanerecherche behoorde in het geheel bij de Douane.

Mr. Lieftinck heeft deze drie diensten tijdens zijn ministerschap gezamenlijk ondergebracht in de Fiscale Inlichtingenen Opsporingsdienst.

nood aan een opsporingsdienst Vooral het ontbreken van een fatsoenlijke opsporingsdienst is aanleiding geweest tot het oprichten van de FIOD. Het opsporen van fraude had voor de oorlog van 1940-’45 ook geen zeer hoge prioriteit. Gedurende de bezetting was de Belastingdienst echter niet in staat altijd op de juiste manier te heffen. Dit kwam

8

voor een groot deel doordat vele burgers hun fiscale verplichtingen tijdens de oorlogsjaren niet nakwamen, en geef ze eens ongelijk.

Er waren echter ook burgers die misbruik maakten van de omstandigheden.

Daarom werd in 1945 het Buitengewoon Navorderingsbesluit afgekondigd, dat alle belastingplichtigen die misbruik hadden gemaakt van de oorlogsomstandigheden de gelegenheid gaf om dit aan te geven middels een buitengewoon aangiftebiljet. Indien dit gedaan werd, bleef de boete bij navordering achterwege.

Het navorderingsbesluit bleek echter algauw niet opgewassen tegen de enorme achterstanden die de fiscus tijdens de oorlog had opgelopen en tegen de slechte fiscale gewoontes die mensen er ook na de bevrijding nog op na hielden.

Dat de FIOD onder andere vanwege deze omstandigheden in het leven is geroepen, maakt dat het ook wel eens een ‘oorlogskind’ genoemd werd.

Inmiddels is de dienst alweer 65 jaar oud en in de tussentijd heeft de FIOD een behoorlijke groei gekend: met 14 kantoren waar tegenwoordig ruim 1000 mensen werken. Daarmee heeft de FIOD haar vaste plaats veroverd binnen de belastingdienst en zal haar succes in de toekomst ook altijd staan of vallen met samenwerking met de Belastingdienst.

FEbrUarI 2011 FIRM

• Louche zaken

Beruchte invallen

Van der Valk hotels In 1994 is Gerrit van der Valk op Curaçao van zijn bed gelicht door de FIOD. De hotelketen werd al enige tijd verdacht van het zwart uitbetalen van personeel. Van der Valk heeft uiteindelijk een schikking getroffen van 213 miljoen gulden.

aftrekbaar was. Des Bouvrie zou hieraan meegewerkt hebben door de factuur van 80000 euro aan de bv. van betreffende klant te richten.

Des Bouvrie werd echter al snel vrijgelaten toen bleek dat de factuur niet door hem persoonlijk afgehandeld was maar door de administratie van zijn bedrijf.

Jan des Bouvrie

Easy Life

In maart 2010 is Jan des Bouvrie door de FIOD opgepakt. Eén van zijn klanten zou een factuur met privéaankopen als zakelijk hebben geboekt, zodat deze factuur van de belasting

Het Helmondse beleggingsadvieskantoor Easy Life werd er in 2008 van verdacht de inleg van haar 500 beleggers (ongeveer 33 miljoen euro) grotendeels voor privédoeleinden gebruikt te

Arthur Andersen LLP, based in Chicago, was once one of the “Big Five” accounting firms.

Together with KPMG, Deloitte, PricewaterhouseCoopers and Ernst & Young, Arthur Andersen took care of the auditing, taxes and accountancy of world’s largest companies.

Besides accounting, the company had a large consulting arm, which became independent in 1996, and later went under the name Accenture.

On June 15th, 2002, Arthur Andersen was convicted of obstruction of justice for shredding documents related to its audit of Enron, resulting in the Enron scandal. Nancy Temple (Andersen Legal Dept.) and David Duncan (Lead Partner for the Enron account) were cited as the responsible managers in this scandal as they had given the order to shred relevant docu-

ments. Since the U.S. Securities and Exchange Commission do not allow convicted felons to audit public companies, the firm agreed to surrender its CPA (Certified Public Accountants) licenses and its right to practice before the SEC (Securities and Exchange Commission) on August 31st 2002, which effectively put the firm out of business. It had already started winding down its American operations after the indictment. Many of its accountants joined other firms. The firm sold most of its American operations to KPMG, Deloitte, Ernst & Young and Grant Thornton LLP. The damage to Arthur Andersen’s reputation also destroyed the viability of the firm’s international practices. Most of them were taken over by the local firms of the other major international accounting firms.

FIRM februari 2011

hebben. Na aangifte door de AFM in september dat jaar viel de FIOD in bij Easy Life in Helmond en in de woningen van de directieleden. Drie directieleden werden aangehouden. John Wolbers, de oprichter van Easy Life, deed op dat moment in Spanje mee aan een autorace. Bij zijn villa in Heeze werd de politie beschoten door een man die achteraf beweerde dat hij op het huis paste. Bij de invallen werden geld, vuurwapens en hele wagenparken (in totaal 25 auto’s) in beslag genomen.

However, the damage to its reputation has prevented it from returning as a viable business, though it still nominally exists.

Energy company Enron was broken up after revelations of Arthur Andersen’s performance as an auditor. The Powers Committee (appointed by Enron’s board to look into the firm’s accounting in October 2001) came to the following assessment: “The evidence available to us suggests that Andersen did not fulfill its professional responsibilities in connection with its audits of Enron’s financial statements, or its obligation to bring to the attention of Enron’s Board (or the Audit and Compliance Committee) concerns about Enron’s internal contracts over the related-party transactions.

9

• Louche zaken

tekst Mick Knops

Fraus legis Het zou vreemd zijn indien bij een schaakspel in geval van een geldige schaakmat de tegenpartij kon zeggen dat de laatste zetten toch niet geldig waren omdat hij nu verliest. Toch kan de fiscus iets vergelijkbaars. In dit artikel zal dit leerstuk –fraus legis – besproken worden. Daarnaast zal ik de toepassing ervan in Europees en nationaal recht bespreken en de gevolgen van een aantal huidige zaken hierop.

Reguliere methoden van rechtsvinding Het bedenken van constructies door adviseurs en het tegengaan hiervan door de fiscus is zo oud als de Belastingdienst zelf. Indien een constructie de fiscus niet bevalt, heeft de fiscus een aantal middelen tot haar beschikking om haar gelijk te krijgen. Ten eerste is er de fiscale behandeling van feiten; het wezen gaat voor de schijn. Denk bijvoorbeeld aan de schijnlening in de VpB of de fictief loon regeling in de Loonbelasting; hoe partijen een transactie benoemen hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat de fiscus de transactie ook zo kwalificeert. Mocht de fiscale behandeling van de feiten in de casus geen soelaas bieden dan heeft de rechter, en meer in het algemeen alle belanghebbenden, verschillende methoden om een constructie aan de wettekst te toetsen; De grammaticale interpretatie De letterlijke tekst van de wet is hier van belang. Bij een wettekst maakt niet zelden een simpel woord zoals “voor zover” of “doch” het cruciale verschil1. Is een wettekst grammaticaal ondubbelzinnig dan zal er niet snel discussie over ontstaan.

De wetshistorie Indien de letterlijke tekst van de wet ambigu is, kan uit eerdere versies van het artikel, vroegere wetgeving of parlementaire geschiedenis de bedoeling van de wetgever worden betrokken.

Indien de wettekst dit grammaticaal toelaat zal dan meestal de bedoeling van de wetgever ook gevolgd worden. Botsen de twee echter compleet, en was de wetgever zich hier al van bewust bij de parlementaire behandeling, dan zegeviert de grammaticale uitleg2.

De teleologische interpretatie Indien de grammaticale en wetshistorische uitleg geen uitsluitsel geeft, kan er nog gekeken worden naar de onderliggende bedoeling of de grondgedachte van het wetsartikel. Deze moet dan echter niet botsen met voorgaande interpretaties. Er kan daarbij ook gekeken naar de plaats van het artikel in de wet en de bijbehorende wetsystematiek.

De redelijke wetstoepassing Indien de vorige methoden nog steeds geen uitsluitsel geven, of tot een resultaat leiden dat door de rechter ongewenst gevonden wordt, heeft hij nog de keuze voor het leerstuk ‘redelijke wetstoepassing’. Het gaat hier om een geval waarin de rechter van mening is dat het standpunt van de belanghebbende “juist” is, maar de wet deze situatie niet voorziet alsook de andere methoden niet toegepast kunnen worden. Er is dus sprake van een rechtstekort.

De rechter oordeelt dan vervolgens niet op basis van de wet, maar op basis van redelijke wetstoepassing. Hij treedt hierbij dus bijna in de rol van wetgever, iets waarbij Montesquieu wellicht nog zijn bedenkingen bij zou hebben.

Fraus legis Ging het bij redelijke wetstoepassing om een door de rechter juist geacht standpunt waar echter geen steun voor in de wet gevonden kan worden, bij fraus legis gaat het om het tegenovergestelde. Het gaat dan om een door een belastingplichtige opgezette constructie die volgens de wet en bovenstaande interpretaties wel mogelijk is, doch alleen is opgezet om belasting te besparen3.

Fraus legis Het leerstuk van fraus legis stamt al uit 1926 en is in de jurisprudentie ontwikkeld. Het eerste arrest waarin het werd toegepast was het zogeheten ‘Driedagenarrest4’. Het ging hier om een Maastrichtse wijnhandelaar die een uitkering had bedongen van een schenker. Er werd bepaald dat deze zou stoppen ‘drie dagen voor het overlijden van de schenker’. Op deze manier hoefde aanzienlijk minder successierecht betaald te worden dan wanneer de uitkering zou eindigen bij overlijden. De Hoge Raad oordeelde dat het doel en strekking van de wet miskent zouden worden indien de uitkering niet evenveel belast werd als een uitkering tot de dood. De situatie werd dus, ondanks dat hij in principe niet onder de wettelijke regeling viel, toch hiernaar verplaatst. In de fiscale literatuur wordt ook wel over substitutie gesproken. De toepassingseisen voor fraus legis zijn in de loop der tijd door jurisprudentie gevormd, en thans gelden voor toepassing de volgende twee eisen: Het verijdelingsvereiste Ten eerste moet het doorslaggevende motief voor de rechtshandeling een belastingbesparing of belastingverijdeling zijn geweest. Dat er wellicht een bijkomend zakelijk motief is hoeft hier niet aan in de weg te staan, maar indien de belastingplichtige aannemelijk kan maken dat er overwegend zakelijke redenen zijn geweest voor de rechtshandeling kan fraus legis niet toegepast worden. Veelal wijst een kunstmatige of gekunstelde constructie op een verijdelingsvereiste, maar dit alléén is niet voldoende om fraus legis toe te passen. Er moet daadwerkelijk een overwegend bespa-

1 Zie voor een arrest waarin specifiek speelde de conclusie van A-G Wattel, 7 juli 2010, nr. 09/05115 waarin het woord “of” voor verwarring zorgde of hier ook “en/of” mee bedoeld werd. Dit was het geval. 2 Het ‘ex-warrantarrest’, HR 24 januari 1996, nr. 29 954 (BNB 1996/138, concl. Van den Berge, noot I.J.F.A. van Vijfeijken) 3 Er bestaat ook nog het begrip ‘richtige heffing’, neergelegd in art. 31 AWR. Omdat in de Notitie van 29 juli 1987 aan de Tweede Kamer aangegeven dat geen machtigingen meer worden gegeven aan de inspecteur voor het gebruik van art. 31 AWR zal ik hier verder niet op ingaan. Sinds de gelijkstelling van de eisen voor de toepassing voor fraus legis en misbruik van arrest door het arrest HR 20 maart 1985 nr. 23 003, BNB 1985/171 ( m.nt. Hofstra), en de gelijktrekking van de gevolgen van het artikel door de toepassing van substitutie door nihil bij fraus legis in HR 21 november 1984, nr. 22 092 (BNB 1985/32) kwam aan fraus legis een breder toepassingsbereik toe en verviel art. 31 AWR naar de achtergrond. 4 HR 26 mei 1926, NJ 1926, 723 10

februari 2011 FIRM

• louCHe zAken

ringsmotief zijn.

Verkoop pand (jaar 1)

Het doel- en strekkingsvereiste Ten tweede moet de door de belastingplichtige gepleegde rechtshandeling(en) in strijd zijn met het doel en de strekking van de wet.

De wetgever mag echter niet het rechtsgevolg voorzien hebben doch geen voorziening hebben getroffen, alsdan is er geen plaats voor fraus legis. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van de wetshistorie, parlementaire geschiedenis en de teleologische benadering.

Fraus legis voor de omzetbelasting en de zaak Halifax

Verkoop pand (jaar 2 en verder)

Woningbouwvereniging MET BTW Á 100

Dochter A BV

MET BTW Á 10 EN OVERDRACHTSBELASTING

Dochter B BV

Langere tijd was het onzeker of in de omzetbelasting ook fraus legis kon worden toegepast. zONDER BTW De fiscus heeft tot nu toe zonder succes fraus legis kunnen stellen bij een zaak voor de Hoge Raad. Lagere rechters daarentegen zONDER BTW hebben wel al vaker fraus legis aanwezig geSchoolstichting acht bij BTW-zaken. Ik zal hier later nog een recent voorbeeld van geven. Ook in Europees BTW-perspectief konden volgens vaste rechtspraak belastingplichtigen geen beroep doen op gemeenschapsrecht in geval van misbruik met het doel van de Zesde richtlijn en de nati- woningbouwvereniging en de woningbouwvan recht5. Het was echter onduidelijk of het onale wet wordt gehandeld. Ten tweede moet vereniging bouwt de school. Zou de school begrip misbruik van recht ook in de omzetbe- “uit een geheel van objectieve factoren blij- nu rechtstreeks aan de vereniging/stichting lasting toegepast kon worden. Met het arrest ken dat het wezenlijk doel van de betrokken verhuurd worden, dan zou die de btw op de Halifax6 in 2006 werd duidelijk dat het leerstuk huur niet kunnen aftrekken. En de woningtransacties erin bestaat een belastingvoordeel misbruik van recht wel degelijk kon worden bouwvereniging wilt natuurlijk niet zonder te verkrijgen”. Voorts oordeelt het HvJ dat de toegepast voor de btw. btw verhuren, want dan lijdt haar recht van transacties zo behandeld moeten worden dat Halifax was een bank die een pro rata af- de uitkomst de situatie is wanneer er geen aftrek daar onder. De woningbouwvereniging trekrecht van voorbelasting had van minder misbruik zou zijn. Twee jaar later wordt in het verkoopt daarom de school aan dochter A met dan 5%. Zij wilde een aantal call centers bou- arrest Part Service7 nader uitgelegd dat niet 100 btw, die hem voor 1/10e van de prijs doorvereist is dat een belastingvoordeel het enige verkoopt aan dochter B (met 10 btw). Dochter wen, maar zou slechts een gering gedeelte van motief is, maar slechts het wezenlijke motief. B verhuurt de school weer terug aan dochter A, de voorbelasting kunnen aftrekken. Halifax en dochter A verhuurt hem door aan de uiteinleende echter een groot bedrag aan een doch- Ook eventuele ondergeschikte andere redenen delijke gebruiker. termaatschappij, die vervolgens de (opdracht voor de constructie staan dus niet in de weg aan toepassing van misbruik van recht.

De inspecteur stelt na een boekenondertot) bouw en ontwikkeling op zich nam. Via zoek dat er sprake is van een constructie die een pachtconstructie werd bij de dochteralleen is opgezet voor het realiseren van een maatschappij een volledig recht van vooraftrek Toepassing door de nederlandse rechter geconstrueerd. De verwijzende rechter vroeg of In oktober 2010 is er een arrest gewezen8 over btw-voordeel. Hij wijst het verzoek tot terugeen gemeente die in 2004 door middel van een gaaf af, en wilt de 100 voor de verkoop aan in dit geval sprake kon zijn van misbruik van recht. Het antwoord luidt teleurstellend voor constructie aftrek van voorbelasting wilde rea- dochter B navorderen. De rechtbank geeft de liseren. In de zaak ging het over een te bouwen inspecteur gelijk, onder verwijzing naar HaliHalifax; het HvJ besluit dat ‘de zesde richtlijn fax; (…) zich verzet tegen het recht van een belas- school op grondgebied van de gemeente. De school zal in handen komen van een stichting/ tingplichtige om de voorbelasting af te trekken indien de transacties waarop dit recht is geba- vereniging, die geen recht van vooraftrek heeft. 4.8 Hetgeen (..) is overwogen, in onderling verseerd een misbruik vormen’. Het HvJ noemt als Om toch recht op vooraftrek te creëren wordt band gezien, leidt de rechtbank tot het oordeel voorwaarden dezelfde voorwaarden die de HR een constructie opgezet zoals weergegeven in dat bij de betrokken transacties, bestaande uit de illustratie9. verkoop door [Dochter A] aan [Dochter B] en stelt voor toepassing van fraus legis. Ten eerste De gemeente verkoopt de grond aan de terughuur door [Dochter A], sprake is van mismoeten de transacties er toe leiden dat in strijd

5 HvJ 12 mei 1998, kefalas e.a. C-367/96 6 HvJ EG 21 februari 2006, Halifax, C-255/02, bNb 2006/170. Tegelijkertijd met Halifax werden nog twee andere arresten gewezen ( bUPa, C-419/02 en Huddersfield, C-223/03) waarin gelijk werd geoordeeld. De zaak Halifax is echter de bekendste en hiernaar wordt ook nagenoeg altijd verwezen. 7 HvJ EG 21 februari 2008, nr. C-425/06 (Part service) 8 rechtbank Leeuwarden, 11 oktober 2010, 08/00438. LJN bO1243. Het arrest was nog niet gepubliceerd in de vakliteratuur ten tijde van het schrijven van dit artikel. 9 De bTW bedragen waren in werkelijkheid vanzelfsprekend aanzienlijk hoger.

FIRM FEbrUarI 2011

11

• Louche zaken

bruik van recht als bedoeld in het arrest Halifax.

Dochter A stelt dat Halifax niet met terugwerkende kracht werkt, maar dit wordt snel door de rechtbank gepareerd met een lesje elementair Europees recht. Vervolgens stelt Dochter A dat ze dan wel de overdrachtsbelasting dient terug te krijgen (omdat er anders dan in principe zowel btw als overdrachtsbelasting is betaald). De rechtbank oordeelt echter dat dit voor risico van de groep valt, en dat ze de overdrachtsbelasting niet terugkrijgen.

De crux zit in deze casus dus in de overdracht van de school tegen 1/10e van de waarde aan Dochter B. Zou de overdracht zijn gedaan voor de echte waarde (en dan dus ook 100 aan BTW berekend zijn i.p.v. 10) dan had Dochter A per saldo niks terug kunnen vragen, en B mag niks terugvragen want zij verricht geen belaste prestaties. Indien het hier zou gaan om een IB of VpB situatie zou het arms length beginsel de lage vergoeding voor de overdracht al gecorrigeerd hebben. De omzetbelasting kent dit principe echter niet. We kennen slechts de interne levering ex art. 4 lid 3 wet OB, maar dat ziet niet op deze situatie. Maar ondanks dat de lage (en onzakelijke) prijs de oorzaak van de besparing is, noemt de Rechtbank dit niet in haar overwegingen of conclusie. Iets wat A-G HvJ Mazák wel doet in zijn conclusie bij de onlangs gewezen Weald Leasing10 zaak. Volgens hem moet namelijk ook de zakelijkheid van transacties in ogenschouw genomen worden.

Op deze zaak kom ik later nog terug.

Verandering in de Halifax-eisen?

Op dit moment loopt een zaak11 bij het Europees hof waarin de criteria voor aanwezigheid van fraus legis in europees btw-perspectief onder spanning staan. Het gaat hier namelijk om een casus waarbij een niet-aftrekgerechtigde partij toch vooraftrek verkrijgt door een ontstaan heffingslek omdat twee lidstaten de Zesde richtlijn verschillend uitleggen. In de zaak Halifax werden als vereisten voor fraus legis gegeven; het verijdelingvereiste en doel- en strekkingsvereiste. In deze zaak is A-G Mazák12 in zijn conclusie van mening

dat in principe aan de laatste eis niet voldaan wordt. Volgens hem kan het gebruik maken van een ongerijmdheid in het btw-stelsel zelf niet automatisch een misbruik opleveren. Toch concludeert de A-G dat de rechter moet beoordelen of er sprake is van misbruik van recht wanneer de constructie volledig kunstmatig is geen ander doel dient dan belastingvoordeel.

Redactie Vakstudie Nieuws denkt13 dat de A-G impliciet vindt dat de richtlijn toch altijd geschonden wordt wanneer recht op vooraftrek ontstaat wanneer belaste prestaties ontbreken.

Indien het Hof dit zou volgen wordt de eerste voorwaarde (doel en strekking met de wet) een wassen neus; er zou altijd aan voldaan zijn indien voldaan wordt aan de voorwaarde van belastingverijdeling.

In zijn conclusie concludeert de A-G in punt 79 dat bij de beoordeling of er sprake is van het doel van belastingbesparing de rechter in overweging moet nemen “of de constructies (…) volstrekt kunstmatig lijken te zijn zodat er geen andere verklaring voor te vinden is dan de loutere verkrijging van belastingvoordelen”.

Dit is toch bepaald anders dan Halifax en Part Service! Daar werd namelijk gesproken over belastingbesparing als “het wezenlijke doel van de transacties”; ook andere motieven konden meespelen maar het fiscale motief diende de overwegende reden te zijn. Ook was de kunstmatigheid van de constructie geen overweging in het eindoordeel van het Hof bij Halifax en werd in Part Service dit slechts aangewezen als hulpmiddel voor de nationale rechter om te oordelen of belastingbesparing het wezenlijke doel was.

Het lijkt alsof de A-G hier dus een nieuwe weg in slaat. Te meer omdat hij een maand na zijn conclusie in de RBSD-zaak een conclusie geeft in de zojuist genoemde Weald Leasing14 zaak waarin hij nogmaals overweegt dat voor de beoordeling of er sprake is van misbruik van recht het “om een louter kunstmatige constructie gaat die in wezen is opgezet met het doel een belastingvoordeel te verkrijgen, en niet om andere commerciële redenen”. Als de A-G door het HvJ gevolgd wordt in zijn twee conclusies strekt misbruik van recht ineens een stuk verder. Alsdan is er al sprake van misbruik indien een constructie wordt opgezet die geen ander

doel dan belastingbesparing heeft, zoals bijvoorbeeld een keuze voor de plaats van een hoofdkantoor of magazijn15. Daar komt bij dat A-G Poiares Maduro in punt 70 van zijn conclusie16 bij Halifax bepleit dat het niet gaat om de vraag of belastingbesparing de bedoeling van belastingplichtige zelf was (de A-G spreekt van ‘his state of mind’), maar om het feit dat er objectief gezien geen andere uitleg voor de constructie is dan belastingvoordeel. Het is onduidelijk of het HvJ hier in mee gaat –er wordt niet naar verwezen in het arrest- maar er wordt wel gesproken over ‘het doel van de transacties’ en niet over het doel van de belastingplichtige, wat zulks dus wel impliceert. Als we dan een niet-aftrekgerechtigde belastingplichtige voorstellen die op basis van een oprechte inschattingsfout een constructie opzet die in alle opzichten (economische, marketingtechnisch etc.) minderwaardig is aan een andere keus, maar onbedoeld wel een aftrekrecht tot gevolg heeft pakt voorgaande bijzonder hard uit. Wanneer we A-G Mazák volgen (en daarbij hetgeen opgemerkt door Poiares Maduro in ons achterhoofd houden) kan er hier dus ook sprake zijn van misbruik van recht. Iets wat mijns inziens wel heel erg ver gaat.

Uiteindelijk wordt de soep niet zo heet gegeten als hij opgediend wordt, en volgt het Hof17 de A-G niet in de RBSD zaak. Volgens het Hof is er sprake van daadwerkelijke verrichte diensten en economische activiteiten, geen louter kunstmatige constructie, en is een belastingplichtige vrij een organisatorische structuur te kiezen die hem het meest geschikt lijkt en zijn belastingdruk minimaliseert. Opvallend is wel dat ook hier (het gebrek aan) kunstmatigheid een rol speelt. Het is afwachten hoe de jurisprudentie het begrip verder inkadert. Overigens is in de vakliteratuur een discussie gaande18 of er naar aanleiding van een voorstel voor een nieuwe uitvoeringsverordening19 Halifax nog wel toepassing vindt omdat het leerstuk gecodificeerd lijkt te zijn.

Een bespreking hiervan valt buiten het bestek van dit artikel en ik verwijs dan ook naar voornoemd artikel in het Weekblad.

10 Conclusie A-G HvJ Mazák van 26 oktober 2010, nr C-103/09 11 Prejudiciële vraag door Court of Session (Schotland), 21 juli 2009, C-277/09 (RBS Deutschland Holdings). 12 Conclusie A-G HvJ Mazák van 30 september 2010, C-277/09. 13 V-N 2010/59.24 14 Conclusie A-G HvJ Mazák van 26 oktober 2010, nr C-103/09 15 Zo concludeert ook Redactie Vakstudie in V-N 2010/59.24.

16 Zie noot 6 17 HvJ EG 22 december 2010, C-103/09 18 G.J. van Slooten, Misbruik van recht en de nieuwe BTW-uitvoeringsverordening. Halifax no more? WFR 2010/1562 19 Voorstel van 17 december 2009, houdende vaststelling van maatregelen ter uitvoering van richtlijn 2006/112/EG betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over toegevoegde waarde.

12

februari 2011 FIRM

Gezonde balans tussen werk en vrije tijd

We zijn de grootste zelfstandige accountants- en adviesorganisatie in Nederland en groeien nog steeds.

Met ongeveer 1.600 medewerkers bedienen we vanuit 47 kantoren 44.000 cliĂŤnten. Wil jij een actieve bijdrage leveren aan die stijgende lijn? We bieden je graag alle kansen om je eigen koers te bepalen.

En dat zeggen we niet zomaar.

We streven naar innovatie, creativiteit en kennisontwikkeling. Eigenschappen als lef, gedrevenheid en puurheid kunnen we daarbij goed gebruiken. Overigens zorgen we niet alleen voor volop mogelijkheden om je ambities waar te maken, maar ook voor een gezonde balans tussen werken en vrije tijd.

www.werkenbijacconavm.nl Ruimte voor onder nemen !

• VerslAg

TEksT MArtiJn de kleerMAeker en bArt lAnCee

KPMG Zuid Afrika na een selectieronde waaraan 120 studenten meededen, er 100 afvielen, het verlossende telefoontje, de kennismakingsbijeenkomst in Amstelveen en een aantal weken voorpret begon de reis per trein naar Amsterdam op 5 november.

GELUKKIG HAD MEIJBURG VOOR STUDENTEN UIT de provincie een overnachting georganiseerd onder de rook van Schiphol. Desondanks zaterdagochtend vroeg uit de veren om bijtijds in de vertrekhal te zijn. Eenmaal aangekomen bij een groep van een kleine 40 “tax is our business” tassen wist iedereen dat hij op de juiste plek zat. Na een woord van welkom kwam weldra een dikke reader tevoorschijn die iedereen kreeg aangeboden. De vlucht naar Kaapstad werd dan ook door menigeen gebruikt om die reader goed door te nemen. En dan is het leuk om te zien hoe de ene student daar eens rustig doorheen bladert, de ander fanatiek met pen, markeerstift en plakkers in de weer gaat en weer een ander deze reader toevertrouwt als extra ondersteuning voor zijn of haar kussen.

Na een hele dag in het vliegtuig gezeten te hebben werd ’s avonds tegen 23.30 uur voet aan grond gezet in Kaapstad. Eenmaal aangekomen in het prachtig in Victoriaanse stijl opgetrokken Table Bay hotel werd er een goede borrel met dito hapjes geserveerd, maar verruilde iedereen toch redelijk snel de bar voor de hotelkamer om vermoeid onder de wol te kruipen.

De volgende ochtend werd een bezoek gebracht aan Robbeneiland en de gevangenis waar Nelson Mandela 27 jaar heeft doorge14

bracht. Na een uitgebreide rondleiding en een lunch was het tijd om aan de eerste casusposities te werken. Aan het einde van de middag volgde wat vrije tijd waarna er in het centrum op het dak van een hotel een flinke braai werd georganiseerd. Bij terugkomst in het hotel ging de tap weer open en heeft een aantal deelnemers de volgende ochtend beslist spijt van de avond daarvoor.

Dag twee stond in het teken van wijn, wijn en nog meer wijn. Het begon met een rondrit door Stellenbosch en een bezoek aan de Wijngaarden van Zorgvliet. Ook de casuspositie stond in het teken van een wijnproducent.

Last but not least werd een rondleiding en wijnproeverij gehouden bij een pas geopend wijnhuis. De derde dag in Kaapstad stond in het teken van actie. Ochtendgymnastiek voor het hotel en vervolgens een lange reis langs de kust naar Cape Point, het zuidelijkste punt van het Afrikaanse continent. Eenmaal aangekomen en enkele halsbrekende exercities voor een groepsfoto werd per mountainbike de tocht vervolgd naar een kleine baai waarbij enthousiastelingen in de hete zon nog een sprintje konden trekken om twee struisvogels te snel af te zijn, werd plaatsgenomen in powerboten. Hard bonkend door het water, over de golven werd maar weer eens bewezen dat

fiscaal recht en het woord “saai” toch echt niets met elkaar te maken hebben! De volgende ochtend was de dag van de doorreis. Van Kaapstad naar Johannesburg en van daaruit met kleine vliegtuigen naar Sabi Sabi, een private game resort. Eenmaal aangekomen aan de rand van het Krugerpark werden we met wat jeeps richting Sabi Sabi vervoerd. Iedereen zat vol spanning rond te kijken, in de hoop al een deel van de ‘big five’ te spotten.

Helaas hielden de dieren zich nogal schuil door het duistere weer wat er die dag heerste.

Eenmaal aangekomen in het resort werden wij totaal overrompeld, er stond een gigantische lunch voor ons klaar en het uitzicht vanaf de ruimte waar wij deze lunch tot ons namen was fenomenaal. Na lekker wat gegeten te hebben en even ons onderkomen te hebben bekeken, zijn we, verdeeld in een groep of tien, op onze eerste gamedrive gegaan. Lekker drie uur door de Afrikaanse natuur rijden en zoeken naar wilde dieren, ideaal! Helaas hadden wij het ongenoegen om een flinke regenbui mee te maken, maar toch zijn de eerste dieren gespot. Ook had het wel iets knus: met 5 man, compleet uitgerust met poncho en regenbroek in een jeep. Na onze eerste gamedrive zijn we even in ons huisje gaan relaxen en ’s avonds rond een uur of 7 werden we door een Ranger FEbrUarI 2011 FIRM

• Verslag

opgehaald voor het eten (alleen lopen scheen niet zo verstandig te zijn met Hyena’s en ander gespuis om je heen). Na ons voorgerecht te hebben gekregen werden wij verrast door een optreden van de kinderen van de lokale Sam Nzima school, een school die momenteel met Meijburg’s steun bezig is met het verbeteren van de toiletten en klaslokalen. Dans en zang, het optreden van de schattige kindjes bracht bij iedereen een lach op zijn gezicht die nog een hele tijd aanhield. Toen de schoolkinderen al dansend vertrokken, gingen wij verder met het diner, dronken een drankje, en vertrokken richting ons bed.

De wekker ging om 5 uur en om half 6 werd er door de Ranger op de deur geklopt om echte slaapkoppen alsnog te wekken. Na een croissant en een goede bak koffie (of twee) was het tijd voor onze eerste ochtend gamedrive. Het was ultiem genieten. Door het slechte weer van de dag ervoor waren sommige dieren bezig met het opnieuw markeren van hun territorium. Zo hadden we die dag al snel een luipaard gezien en ook de olifanten en zebra’s zagen er onder de stralende ochtendzon subliem uit. Na 3 uur waren we weer terug in het resort en hadden we even de tijd om te ontbijten en ons klaar te maken voor de laatste casuspositie van de business course. Verdeeld in groepen van 5 FIRM februari 2011

werden de casussen uitgewerkt en gepresenteerd aan de rest van de groep. Het was de laatste casus van de business course en dit einde werd gevierd met een drankje bij het zwembad.

Hierna volgde weer een gamedrive en dit was er een om nooit te vergeten. Er werden deze dag 3 buffels gepakt door groepen leeuwen en dit spectaculaire voorval hebben wij mogen meemaken. De big five werd in slechts 2 uur gespot en we sloten de gamedrive af met een drankje in de savanne. Na deze drive werden we naar onze dinerbestemming gebracht: honderden kaarslichtjes en een kampvuur verlichtten het buitenbuffet en je kon werkelijk waar alles eten wat je hart je begeerde.

Verzadigd en beseffend dat dit de laatste echte avond was hebben we met zijn allen nog wat gedronken en na een korte “slaapstop” gingen we om 6 uur ’s ochtends onze laatste gamedrive maken. Het is opvallend hoe veeleisend je wordt als je in een korte tijd zoveel mooie dieren hebt kunnen spotten. Een zebra was opeens niet meer zo bijzonder en voor een kudde buffels haalde je je camera al helemaal niet meer uit zijn beschermhoes. Desondanks was het wederom erg ontspannend om weer in een jeep door het mooie landschap van het park te rijden en sommigen vonden het zelfs zo ont-

spannend, dat de oogjes af en toe dichtvielen.

Nu was het tijd onze handen uit de mouwen te steken! We vertrokken richting de school waar Meijburg bij betrokken is om met 40 man het terrein in korte tijd wat meer kleur te geven. Voor we aan de slag gingen, hadden we het genoegen de kinderen van deze school te voorzien van een uitgebreid lunchpakket. Het was een hele mooie ervaring om de kinderen zo blij te zien met lekker eten, water en snoep.

Hierna zijn we de wc’s en de klaslokalen gaan schilderen en hebben we bureaus in elkaar geknutseld. Indrukwekkend wat je met zoveel man in een korte tijd kan doen, het resultaat was dan ook enorm bevredigend!

Uitgeput (het weinige slapen en een temperatuur van tegen de veertig graden aan begon zijn tol te eisen) vertrokken we per bus naar onze laatste stop. Hier hebben wij ons even kunnen opfrissen en ons laatste maal op Afrikaanse grond genuttigd. Vervolgens zijn we, beseffend dat aan ons avontuur nu echt een einde kwam, naar het vliegveld gegaan en begon de lange vlucht naar Nederland. Het is een indrukwekkende ervaring geweest die we voor geen goud hadden willen missen!

15

• Verslag

tekst Wouter Diederen

PWC Inhousedag 4 november was het dan zover: de inhousedag van PWC. Het plan van de dag was om samen met de Tilburgse fiscale studievereniging ‘de Smeetskring’ het kantoor van PWC in Rotterdam te bezoeken, maar ook om te ontdekken met wat voor klanten PWC allemaal te maken heeft.

IKEA was een van deze klanten en u raadt het al: hier gingen wij op visite.

Na vanuit Maastricht met zijn allen vroeg uit bed te zijn gekomen en de trein te hebben gepakt, werden we op het station in Delft opgehaald door een bus die ons naar de plaatselijke IKEA bracht. Hier kregen wij na een kop koffie/ thee en het welkomstwoord, door middel van een rondleiding, een beter idee van de ware ‘IKEA-experience’ De IKEA in Delft is namelijk niet zomaar een IKEA. Vanuit deze vestiging leren zo’n 1200 IKEA-managers uit de hele wereld hoe het concept van het bedrijf werkt en hoe zij dat in hun eigen vestiging kunnen toepassen. Daarnaast worden in Delft nieuwe ideeën bedacht en meteen in de winkel getest.

Ook wordt er in Delft bepaald hoe een IKEAwinkel er waar ook ter wereld uit gaat zien.

Inter Ikea Systems B.V. in Delft is de eigenaar/ franchiser van het IKEA-concept. Alle andere IKEA-vestigingen gebruiken het IKEA-concept na toestemming van Delft.

Het wereldwijde succes van IKEA komt dus mede voor rekening van deze Nederlandse vestiging.

16

In onze eerdergenoemde rondleiding werd er een tipje van de sluier opgericht van wat er nu allemaal komt kijken bij het runnen van een dergelijke onderneming. Hierbij worden echt aan de kleinste details gedacht. Zo wordt er in Delft getest of de witte mokken niet beter verkopen achter een grijze ondergrond dan achter een normale witte en wordt er hier geëxperimenteerd met lichtgevende pijlen op de vloer in plaats van de huidige zwarte stickers.

Het gaat zelfs zo ver dat er steekproefsgewijs klanten worden gevolgd door de winkel en dat er wordt bijgehouden waar er wordt stilgestaan, waar naar wordt gekeken en wat er wordt gekocht. Over elke stapel, elk schap en elke verpakking is nagedacht. Velen van ons hadden nooit gedacht dat er zo ontzettend veel kwam kijken bij iets simpels als de PAX-garderobekast of de alom bekende Lack-tafel. En niet alleen aan de klanten wordt gedacht. ’s Avonds als de deuren van de IKEA sluiten, worden allerlei panelen in de winkel verschoven zodat de bevoorrading in een mum van tijd weer is

gedaan. Na deze interessante rondleiding kregen we nog een presentatie over de trainingen die IKEA Delft verzorgt, de structuur van IKEA en allerlei andere informatie.

Hierna werd het echter tijd voor het serieuzere gedeelte. Er moest een casus worden voorbereid en deze moest later op de dag worden gepresenteerd aan de rest van de groep.

Na een begin te hebben gemaakt in Delft, zat het IKEA-avontuur er bijna op. Eerst werd er echter nog geluncht in het IKEA-restaurant alwaar de Zweedse balletjes gretig aftrek vonden.

Na de lunch was het echter tijd om naar het PWC-kantoor in Rotterdam te vertrekken. Hier werden wij -na wederom een kort welkomstwoord- verder aan het werk gezet met de casus en in groepjes werd het kantoor doorkruist op zoek naar de juiste antwoorden op onze vragen. Na menig afdeling te hebben aangedaan en veel kennis te hebben verworven, was het tijd voor de presentaties. Na enkele flitsende en creatieve presentaties werd er een winnaar gekozen. Deze werden beloond met een waardebon voor zo’n mooi IKEA-tafel. De winnaars vierden feest en de rest droop teleurgesteld af.

Deze teleurstelling werd echter ruimschoots goedgemaakt met het diner in restaurant de Tuinen. Vele medewerkers van PWC schoven aan en alle IKEA-feitjes werden nog maar eens uitgewisseld. Na het diner was het echter weer tijd om te vertrekken aangezien de studenten anders niet meer thuis zouden komen. Al met al kunnen we spreken van een leuke ervaring en bij deze willen wij PWC en IKEA Delft dan ook nogmaals bedanken voor deze geslaagde, leerzame en gezellige dag.

februari 2011 FIRM

• Verslag

FIRM februari 2011

17

• Louche zaken

tekst Mick Knops

De prijs van een misstap Bedoeld of onbedoeld, het kan wel eens verkeerd gaan bij het indienen van een aangifte of bij het betalen van verschuldigde belasting. Er is echter een wijd scala aan boetebedragen die de fiscus uitdeelt, en een ogenschijnlijk kleine onoplettendheid kan soms toch serieuzere financiële gevolgen hebben. In dit artikel wordt een basaal overzicht geschetst van de boetebedragen en worden enige bijzondere bepalingen besproken omtrent de kwijtschelding, vermindering en verhoging van de boetes.

1. Het boetebeleid in zijn algemeenheid De regelgeving omtrent boetes is geregeld in hoofdstuk VIIIA van de AWR, aangevuld door het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (BBBB). In de AWR worden de beboetbare feiten en de maximumpercentages genoemd, terwijl in het BBBB het beleid van de fiscus uiteengezet is.

Als eerste kan gesteld worden dat er nooit een boete zal worden opgelegd in geval van afwezigheid van alle schuld (avas) of een pleitbaar standpunt. Bij avas is het de belastingplichtige niet te verwijten dat hij niet naar behoren heeft gehandeld. Dit was bijvoorbeeld het geval toen de belastingplichtige de aangifte niet op tijd kon indienen doordat hij failliet verklaard was en de rechtbank zijn aangifte moest goedkeuren (en dit te laat deed)1. Bij een pleitbaar standpunt is er sprake van een standpunt dat “gelet op de stand van de jurisprudentie en de heersende leer, in die mate juridisch pleitbaar of verdedigbaar is dat belanghebbende redelijkerwijs kan menen juist te handelen”2. Een voorbeeld van een pleitbaar standpunt was het geval van een mevrouw die een ‘traditioneel en erotische Thaise massagepraktijk’ had (die in de KvK overigens als kamerverhuurbedrijf was ingeschreven). De inspecteur stelde, zulks ook bevestigd door de rechtbank en het Hof, dat er sprake was van een gezagsverhouding tussen de vrouw en de ‘masseuses’ en de vrouw dus loonbelasting had dienen in te houden. Echter, het Hof spreekt ook uit dat dit een ‘grijs gebied’ en een ‘fiscaaltechnisch lastig te beoordelen probleem’ is, en scheldt de boete kwijt3. Een belastingplichtige kan dus meestal niet verweten worden niet op de hoogte te zijn of verkeerd toepassen van fiscaal gecompliceerde regelingen, zolang hij op een gerechtvaardigde en objectieve manier 18

geredeneerd heeft.

Er zijn twee soorten boetes; verzuimboetes voor de wat lichtere overtredingen en vergrijpboetes voor de zwaardere. Voor een vergrijpboete moet er sprake zijn van opzet of grove schuld. Er kan voor het zelfde feit niet een verzuimboete én een vergrijpboete worden opgelegd (het in art. 5.43 AWB uitgelegde ne bis in idem beginsel); de inspecteur zal hier een keus in moeten maken.

2. De vrijheid van de inspecteur Bij het bepalen van de boete heeft de inspecteur een zekere mate van vrijheid. Hij dient rekening te houden met de omstandigheden van de belastingplichtige. Hij kan de boete zelfstandig op een lager bedrag vaststellen dan genoemd in het BBBB of in de AWR, maar hij kan het maximum echter niet overschrijden.

Er zijn daarnaast ook strafverminderende en strafverzwarende omstandigheden waar de inspecteur rekening mee dient te houden.

Onder strafverminderende omstandigheden vallen meestal invloeden die niet direct aan de belastingplichtige zelf te wijten zijn, zoals een ernstig auto-ongeluk (zie ook dat dit erg dicht aanligt tegen avas). De strafverzwarende omstandigheid ziet met name op recidive, en kan alleen gebruikt worden bij vergrijpboetes. Er is sprake van recidive indien er in de afgelopen vijf jaar ook al een vergrijpboete is opgelegd (dit hoeft niet voor dezelfde soort overtreding te zijn). Bij recidive wordt de boete verhoogd, maar maximaal het dubbele van de boete zónder strafverzwarende omstandigheid.

In uitzonderlijke gevallen kan er een hogere boete dan de eerder genoemde verdubbeling toegepast worden (dus de maximale boete). Dit is wanneer er sprake is van ‘listigheid, valsheid of samenspanning’4.

3. De boetes In de volgende tabellen worden de bedragen of percentages genoemd die volgens het beleid in het BBBB opgelegd worden, en het maximum dat volgens de AWR opgelegd kan worden. Bij de genoemde bedragen moeten wel nog altijd de strafverminderende en strafverzwarende omstandigheden in de gaten gehouden worden, waardoor de opgelegde boetes kunnen afwijken. Onder de tussen haakjes genoemde belastingen vallen heel wat meer belastingen dan slechts de genoemde (bijvoorbeeld de BPM, dividendbelasting, overdrachtsbelasting, accijns etc.). In beginsel zijn hier ook dezelfde bedragen van toepassing, er is echter wel een aantal speciale bepalingen. Ik zal deze hier niet verder behandelen en mij beperken tot de bekendste belastingen.

3.1 De verzuimboetes Het niet of niet tijdig doen van aangifte van een aanslagbelasting: Deze boetes gelden bij het te laat of niet doen van de aangifte IB, VpB en SW. Opvallend is dat voor de aangifte VpB een vrij hoge boete wordt gegeven voor al een eerste keer verzuim.

Het niet of niet tijdig doen van aangifte bij een aangiftebelasting: Indien de aangifte binnen 7 dagen na afloop van de aangiftetermijn alsnog wordt ingediend, wordt er geen boete opgelegd. Het ne bis in idem beginsel laat overigens wel tegelijkertijd een boete voor het niet of te laat doen van aangifte, en een boete voor te laat betalen toe.

Het betreft dan namelijk twee verschillende beboetbare feiten, en dan komt men niet in gedrang met art. 5.43 AWB.

februari 2011 FIRM

• Louche zaken

Verzuimboetes BBBB AWR

aanslagbelastingen Niet of niet tijdig doen van aangifte IB of SW Niet of niet tijdig doen van aangifte IB, tweede achtereenvolgende keer Niet of niet tijdig doen van aangifte VpB

aangiftebelastingen Niet of niet tijdig doen van aangifte Niet, niet tijdig, onjuist of onvolledig doen van aangifte LB Niet of niet tijdig betalen van verschuldigde belasting ( maar wel juiste aangifte) Te weinig betalen door onjuiste aangifte Te weinig betalen door onjuiste aangifte m.b.t. bijtelling auto Te weinig betalen door onjuiste aangifte m.b.t. bijtelling auto voor de tweede keer Afwezigheid of incorrectheid van rittenregistratie auto Correctie met belastingbedrag > € 20.000 en > 10% bedrag oorspronkelijk aangifte Overige overtredingen

Niet, niet tijdig, onjuist of onvolledig doen van aangifte loonbelasting: Voor de loonbelasting geldt een aanzienlijk hoger maximum dan voor de overige aangiftebelastingen. Ook is de beboetbare gedraging ‘breder’; in het BBBB wordt namelijk bij de algemene paragraaf voor aangiftebelastingen niet gesproken over het ‘onjuist of onvolledig doen van aangifte’, en bij de specifieke paragraaf voor de loonbelasting wel. Deze bredere grondslag en hogere boete vloeit voort uit de samenvoeging van de heffing van premies volksverzekering met de heffing van de loonbelasting in 2006, en het daarbij verhoogde belang van de Belastingdienst bij juiste heffing5.

Het niet of niet tijdig betalen van de verschuldigde belasting bij een aangiftebelasting: Het gaat hier puur om het feit dat te laat betaald is, en er is dus wel een correcte aangifte gedaan. De boete bedraagt 2% van de te laat betaalde belasting, en minimaal € 50.

Wordt binnen zeven dagen na afloop van de betalingstermijn betaald én was de belastingplichtige in het afgelopen jaar niet in verzuim met betalen voor dezelfde belastingsoort, dan wordt er geen boete opgelegd.

Het te weinig betalen van aangiftebelasting omdat een te laag bedrag is aangegeven: In tegenstelling tot de vorige paragraaf ziet deze boete op het te weinig betalen van belasting omdat bij de aangifte een te laag bedrag is aangegeven, of omdat de belastingplichtige heeft verzaakt een aanvraag tot uitnodiging van aangifte te doen. In dit geval is dus sprake van schuld, maar niet van grove schuld; alsdan zou namelijk een vergrijpboete opgelegd kunnen worden. De boete bedraagt 10% van FIRM februari 2011

de nog te betalen belasting, maar minimaal € 50. De boete wordt opgelegd per kalenderjaar en gaat de fout over meerdere kalenderjaren dan kan er dus voor elk jaar een verzuimboete worden opgelegd. Er wordt een uitzondering gemaakt voor het niet of te weinig aangeven van het privégebruik van de auto of bij een onjuiste rittenregistratie; de boetes worden dan aanzienlijk hoger.

Vrijwillige verbetering van een aangiftebelasting: In geval van de suppletie (OB) of het correctiebericht (LB), wordt er geen verzuimboete opgelegd indien de verbetering niet meer dan € 20.000, of 10% van de reeds eerder aangegeven belasting, als te betalen belasting inhoudt.

Indien dit wel zo is wordt per boekjaar een boete van € 246 opgelegd.

Overige overtredingen: Dit betreffen overtredingen • Het niet verzoeken van een uitnodiging tot doen van aangifte.

• Het niet nakomen van de verplichtingen t.a.v. de fiscus door een curator, executeur, de vereffenaar, bewindvoerder en vertegenwoordiger.

• Het niet verstrekken van het Burgerservicenummer.

• Het verhinderen dat er door de inspecteur kopieën, afdrukken of uittreksels worden gemaakt van de door de belastingplichtige ter beschikking gestelde gegevens.

Ervaring leert dat hier echter niet vaak een boete voor wordt opgelegd, mede omdat deze situaties simpelweg niet vaak voorkomen.

3.2 De vergrijpboetes Een vergrijpboete kan alleen worden opgelegd

€ 226 € 984 € 2.460

€ 4.920 € 4.920 € 4.920

€ 62 € 62 2% / €50 10% /€ 50 € 3.936 € 4.920 € 4.920 € 246 € 2.460

€ 123 € 1.230 € 4.920 € 4.920 € 4.920 € 4.920 € 4.920 € 4.920 € 4.920

indien er sprake is van grove schuld of opzet.

Bij grove schuld is er sprake van een dermate verwijtbare slordigheid dat de belastingplichtige had kunnen en moeten begrijpen dat zijn gedrag er voor kon zorgen dat te weinig belasting zou worden geheven. Bij opzet is er sprake van willens en wetens handelen of het aanvaarden van een aanzienlijke kans dat te weinig belasting geheven zou worden. Het verschil tussen opzet en grove schuld is de wil van de belastingplichtige. Voor het opleggen van een vergrijpboete moet er wel tenminste sprake zijn van grove schuld. Heeft bijvoorbeeld een (niet fiscaal onderlegde) belastingplichtige te weinig belasting betaald doordat hij de bijleenregeling niet geheel correct heeft toegepast, zal dit niet snel grove schuld opleveren. Er is dan wel schuld van de belastingplichtige aanwezig, maar de bijleenregeling kan dermate complex zijn dat een fout niet noodzakelijkerwijs grove schuld oplevert. Bij een pleitbaar standpunt is daarnaast ook een ‘schuld’-element; de belastingplichtige wist wat hij deed. Mijns inziens kan gesteld worden dat hoe minder pleitbaar een standpunt objectief gezien wordt, hoe ‘grover’ de schuld wordt. Wanneer de grens van grove schuld overschreden wordt, is vanzelfsprekend volkomen subjectief.

Het beleid van de Belastingdienst is dat de vergrijpboete 25% van de grondslag bedraagt in geval van grove schuld, en 50% in geval van opzet. De grondslag voor de boete verschilt echter wel per belastingsoort, en er zijn hogere percentages voor specifieke situaties.

Vergrijpboete bij de primitieve aanslag: Bij de voorlopige of definitieve aanslag kan de inspecteur een boete opleggen indien de aangifte met opzet niet, dan wel onjuist of 19

• Louche zaken

Vergrijpboetes BBBB AWR grove schuld opzet maximum primitieve aanslag Aangifte aanslagbelasting onjuist of onvolledig gedaan - 50% 100% Onjuist Box-3 vermogen opgegeven - 150% 300%

navordering Aangifte aanslagbelasting onjuist of onvolledig gedaan 25% 50% 100% Onjuist Box-3 vermogen opgegeven 75% 150% 300% Vrijwillige verbetering na 2 jaar 30% 30% 300%

naheffing Niet (op tijd) betalen belasting 25% 50% 100% Te weinig betalen door onjuiste aangifte m.b.t. bijtelling auto 40% 80% 100% Afwezigheid of incorrectheid van rittenregistratie auto 100% 100% 100%

onvolledig is gedaan. Er wordt hier dus niet gesproken over grove schuld, wat impliceert dat er bij een primitieve aanslag slechts bij opzet een boete wordt opgelegd. Aangezien het om een aanslag gaat, ziet dit wel alleen op de aanslagbelastingen. Indien de aangifte wel gedaan is, maar opzettelijk niet binnen de termijn, wordt geen vergrijpboete opgelegd. Dit zal dan hoogstwaarschijnlijk wel een verzuimboete opleveren. De grondslag van de boete is het gedeelte van de aanslag dat toe te rekenen is aan de correctie door de inspecteur, én wat gekwalificeerd wordt als opzet. Is er geen aangifte gedaan en wordt de aanslag ambtshalve vastgesteld dan wordt de boete over de hele aanslag berekend. Bij de berekening van de grondslag wordt verliesverrekening, middeling en meegenomen persoonsgebonden aftrek buiten beschouwing gelaten. Zelfs als door deze geen aanslag kan worden opgelegd (omdat de compensabele bedragen voldoende zijn), kan er alsnog een boete opgelegd worden bij een afzonderlijke voor bezwaar vatbare beschikking.

Vergrijpboete bij navordering: Indien er een navorderingsaanslag wordt opge-

legd en er is sprake van opzet of grove schuld welk de navordering heeft gevoed, is het gedeelte van de navorderingsaanslag wat veroorzaakt is door schuld of opzet de grondslag voor de boete. Ook hier wordt geen rekening gehouden met verliesverrekening, middeling en meegenomen persoonsgebonden aftrek. Zie het verschil met de primitieve aanslag; daar wordt in geval van grove schuld geen boete opgelegd.

grijpboete opgelegd. Per 1 juli 2009 moet de vrijwillige verbetering voor een aanslagbelasting dan echter binnen 2 jaar nadat de foutieve aangifte is gedaan plaatsvinden6. Na deze twee jaar is de vrijwillige verbetering slechts een strafverminderende omstandigheid, en wordt volgens beleid een boete van 30% opgelegd.

Bij een aangiftebelasting wordt overigens bij vrijwillige verbetering nooit een vergrijpboete opgelegd volgens het BBBB.

Vergrijpboete bij naheffing: Ook hier kan er, in tegenstelling tot de primitieve aanslag, sprake zijn van opzet of grove schuld. Net als bij de verzuimboetes wordt strenger omgegaan met het privégebruik van de zakelijke auto.

Voor het succesvol beroepen op vrijwillige verbetering is wel vereist dat de belastingplichtige nog niet vermoed of redelijkerwijs kan vermoeden dat de inspecteur op de hoogte is van de foutieve aangifte of handeling. De bewijslast voor deze wetenschap ligt echter bij de inspecteur. Als tweede voorwaarde geldt dat de belastingplichtige de fout uitdrukkelijk en duidelijk kenbaar maakt aan de inspecteur.

4. Vrijwillige verbetering De vrijwillige verbetering voor aanslagbelastingen is wettelijk geregeld in art. 67. Voor aangiftebelastingen is deze alleen beleidsmatig geregeld in het BBBB, dit is ook al besproken bij de verzuimboetes (de suppletie en het correctiebericht). Tot medio 2009 werd bij vrijwillige verbetering nooit een ver-

1 Hof ‘s-Gravenhage 10 oktober 2001, nr. 00/2398, V-N 2002/21.11. 2 Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst, § 4, lid 2. 3 Hof ‘s-Gravenhage 10 mei 2010, nr. BK-09/00700, MK II 4 Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst, § 8, lid 8. 5 MvT, Kamerstukken II 2003/04, 29 531, nr. 3. Zie ook; F.J.P.M. de Haas, Bestuurlijke boeten in het belastingrecht, § 7.1.2, FED Fiscale studieserie, Kluwer 2009. 6 Er was overigens wel overgangsrecht dat voor aangiften gedaan vóór 1-1-2010, het oude beleid bleef gelden. Thans zal echter altijd het nieuwe BBBB worden toegepast, onafhankelijk van het tijdstip van het indienen van de oorspronkelijke aangifte.

20

februari 2011 FIRM

Mazars is ontstaan uit een fusie tussen Mazars en Paardekooper&Hoffman

⎥⎦W.we∼kΨnbijmΕzars . ⇓← Ψ⇓

Ga verder met Mazars.

• Verslag

tekst Jacq. Linssen

Meeting belastingdienst Heerlen met buitenlandse UM studenten

S

inds de invoering van de bachelor/ master structuur, nu vijf jaar geleden, heeft de UM het voorrecht om studenten afkomstig uit alle delen van de wereld tot de hare te rekenen. De UM, meer in het bijzonder, de capaciteitsgroep belastingrecht, is zich bewust van dit voorrecht en vindt het aan zijn stand verplicht om de masters studenten, zeker hen afkomstig van buiten Nederland, een programma te bieden dat klinkt als een klok.

Een van de programma’s uit het curriculum wordt gevormd door European VAT. Naast standaard (zeven) werkgroepen, worden vijf of zes gastcolleges verzorgd door BTW beoefenaren van naam en faam, afkomstig uit de wetenschap, de BTW praktijk en de belastingdienst.

22

Vast onderdeel van het programma vormt al vier jaar lang het jaarlijkse uitstapje naar de belastingdienst te Heerlen, afdeling buitenland. De lokale inspecteur en zijn team doen er alles aan om de groep studenten een interessante en leuke middag te bezorgen.

Medio september zijn we wederom te gast geweest in Heerlen. De inspecteur, mr. drs.

Dick van Ettinger, stelde ons zijn opvolger voor in de persoon van mr. Peter Bekkers, die met veel succes (een 9) heeft deelgenomen aan het European VAT. De eenheid had wederom een fantastisch inhoudelijk programma voorbereid, waarin actuele problematiek aan de orde werd gesteld, hetgeen tot genoeg discussie binnen de groep aanleiding gaf.

Uiteraard was er aan traditionele koffie en

Limburgse vlaai (leg dat maar eens uit aan een student uit Georgië) geen gebrek. Anders dan voorgaande jaren werd het gezelschap dit maal vereeuwigd waarvan de foto het levend bewijs is.

Het blijft voor de buitenlandse studenten een wonder dat een Nederlandse eenheid van de belastingdienst zoveel gastvrijheid en openheid aan de dag legt. In hun eigen land is daarvan vaak in de verre verte geen sprake.

Na een bijzonder genoeglijke middag ging ieder zijn weegs, uiteraard niet nadat eenieder bedankt was voor zijn of haar bijdrage aan het welslagen ervan. We kunnen concluderen dat niet alleen de capaciteitsgroep belastingrecht, maar ook de buitenlandse studenten bevoorrecht zijn om dit te hebben mogen meemaken.

Februari 2011 FIRM

• Verslag

tekst João Santos Pinto

Ernst & Young in Luxemburg On November 18th, FIRST Maastricht went to Luxembourg for a recruiting event held by Ernst & Young (E&Y). Our meeting point on the cold autumn morning was Maastricht Central Station, where we boarded our bus and departed at 8:00 am. The journey took nearly two-and-a-half hours and we arrived at E&Y in Munsbach just before 11:00 am as scheduled.

O

ur first activity, to fuel a full programme of events for the beginning of the day, was a 45-minute-breakfast. Audrey Lecomte, from the Human Resources Department, chatted with all of us and gave us a warm welcome.

Afterwards, the real activities started: An introductory presentation was given by Karen Wauters, who is a partner at E&Y. Karen explained us, in a very enthusiastic way, why E&Y is the number one firm in Luxembourg. She also introduced us to the E&Y philosophy: that it is a firm that ‘does the right thing’. Because of this guiding principle, it was possible for the firm to enhance their credibility amongst clients. Additionally, Karen also revealed that she has been working for E&Y for over 20 years, from which we concluded that it really is pos24

sible to forge a fulfilling career there.

E&Y explained that their global operation is divided into five geographical zones: the Americas, the Far East, Japan, Oceania and EMEIA. EMEIA is the area where Luxembourg is situated and is an E&Y acronym (just to warn you as Karen herself admitted, there are lots of these!!!) for Europe, the Middle East, India and Africa. EMEIA represents approximately 90 countries and employs an impressive 62,700 professionals. It was then pointed out that this form of organization benefits E&Y’s clients by delivering an enhanced quality of their already excellent service.

At 12:35 pm, Bart van Droogenbrock, another partner at E&Y, gave a presentation on the International Tax/Transaction Tax Department (ITS). He expressed that his department was

centred on multinational enterprises (MNEs).

By having multi-disciplinary teams designing global tax strategies, E&Y is able to confer great advantages to their clients. In addition to this, E&Y’s ground-breaking Foreign Tax Desk Network plays a decisive role in strategising cross-border transactions.

The Tax Service of E&Y has six departments in addition to the ITS Department, these are: Transaction Legal Engineering; Transaction Financial Engineering; Global Financial & Accounting Services; Business Tax Services; Indirect Tax; and Human Capital. Lastly, it was emphasised that international mobility is of huge importance to E&Y. In order to truly be internationally mobile, E&Y offers their employees the possibility of temporary relocation to another office across the world. From februari 2011 FIRM

• Verslag

three months to two years, it is possible for an E&Y employee from one location to work in another environment and broaden their knowledge. Daniela Hockelmann, a Manager at E&Y, took this opportunity and had a stint in New York. Daniela expressed that this opportunity was an exceptional experience that has substantially improved her skills. Moreover, working with people from all over the world was advantageous... especially because she is continuously being invited to visit new friends in various countries. Following Daniela’s speech, the floor was opened for attendees to ask questions.

Time to refuel after an intensive morning!!!

After the first round of presentations, the attendees from FIRST were escorted to the E&Y Café for lunch. The route between the presentation room and the Café took us through the underground car park, which may have been tactical from our hosts because many of us were looking at the fleet of new cars thinking that a career at E&Y would lead to us being able to own one of them.

At 14:50 pm, the presentations recommenced with Xavier Marc, partner of E&Y, who spoke of E&Y’s career development programme – Ernst & Young and You, or EYU. This programme is a mutual commitment between E&Y and their people. Xavier explained that E&Y want to unlock a person’s potential by giving them the opportunities to learn and develop their skills, as long as the person is willing and committed to self-improvement.

After Xavier’s speech, Senior Manager Patricia Gudino Jonas of the designated Core ITS Business explained to us several possibilities of tax planning. Patricia stressed the importance of TESCM (another E&Y acronym), which stands for Tax Efficient Supply Chain Management. One of the key instruments mentioned with regards to tax planning in Luxembourg when restructuring corporate groups is the use of CPECS (Convertible Preferred Equity Certificates), which is viewed in Luxembourg as a debt mechanism but in other countries as an equity investment. We concluded that this hybrid instrument is recurrently used by E&Y to optimise the financing structure of a group.

Maarten Verjans, another Senior Manager at E&Y, started his presentation at 3:45 pm with the revelation that he not only studied at Maastricht University and was taught by Professor Prokisch, but that he was also a member of FIRST. Departing from his intended topic, Maarten allowed the attendees to pitch any questions that they wanted, which inevitably lead to money and fringe benefits! Maarten’s answers were not constrained and his candour FIRM februari 2011

“Maarten allowed the attendees to pitch any questions that they wanted, which inevitably lead to money and fringe benefits.”

was appreciated by everyone.

After the open question session, Maarten presented the attendees with a chance to demonstrate their skills. At 4:30, the five groups were given one hour to solve a case regarding the restructuring of the ‘Maas corporate group’.

The issues that we had to consider were the leveraging of the income on the group’s operations, setting up a holding and finance structure with the view of acquiring a target Spanish company. Ruslan Akhalaia, Valarie Robertz and Malte Brandes of Group 5 showed their model solution to the problem. Priit Raudsepp, representing Group 1, gave a resolution of a secondary problem concerning the taxation of rights in Intellectual Property that the corporate group held.

Following the workshop, it was time to enjoy the city of Luxembourg starting with a champagne reception in town. Unfortunately, due to some traffic restrictions, the bus could not leave us near the intended venue and the group of 35 or so FIRST members had to take a stroll through a picturesque old fortification in order to reach the destination albeit a little late.

Following some champagne and canapés, we had the opportunity to learn the rich history of the city and the Grand Duchy as a whole with the help of two extremely knowledgeable tourist guides. In particular, it was interesting to find out that Luxembourg was once larger than what it is today. The tour of the city was split by a meal at a traditional Luxembourgish restaurant. At the end of the tour, we had dessert at the Chocolate Company, where it certainly did not fail to live up to its Willy Wonka-like name!

In conclusion, this trip was an excellent opportunity for everyone to gain an insight of Ernst & Young and make contact with the practitioners in the field of tax. For a tax law student, Luxembourg is always a good option for employment as it is one of the international leaders in tax planning options. Finally, E&Y in Luxembourg is home to 900 professionals of more than 40 nationalities and is multicultural like our university, which is why a career with them may make us feel like we are at ‘home’.

25

• Verslag

tekst Shirley Platteel

Produceren, organiseren, consumeren Inhousedag Ernst&Young Amsterdam Maandag 1 november, Inhousedag Ernst&Young Amsterdam. Na de nodige tegenwerkingen van de NS zijn we met een stevige delegatie uit Maastricht toch nog bij de landelijke inhousedag van EY in Amsterdam aangekomen. Na een snelle koffie maken wij ons op voor het openingscollege waarin het verloop van de dag wordt voorgelegd en de doelstellingen van EY worden bijgebracht. De grote groep wordt in vieren gesplitst en in groepen van ongeveer 23 personen behandelen we in verschillende rondes de verschillende deelgebieden van tax.

Maandag 1 november, Inhousedag Ernst&Young Amsterdam. Na de nodige tegenwerkingen van de NS zijn we met een stevige delegatie uit Maastricht toch nog bij de landelijke inhousedag van EY in Amsterdam aangekomen. Na een snelle koffie maken wij ons op voor het openingscollege waarin het verloop van de dag wordt voorgelegd en de doelstellingen van EY worden bijgebracht. De grote groep wordt in vieren gesplitst en in groepen van ongeveer 23 personen behandelen we in verschillende rondes de verschillende deelgebieden van tax.

Ronde één: indirect tax en transfer pricing.

De plaatselijke specialisten proberen ons bij te brengen dat het voor transfer pricing van belang is om te weten wat de zakelijke winst is en waar deze gegeneerd wordt. Verteld wordt dat het eigenlijk een beetje een economische tak van sport is. Puntje voor de fiscaal economie studenten dus. Alhoewel, juristen kunnen dit ook! Maargoed, hier veel plezier met de multinationals dus.

Oh jeej, tijdsnood, even snel langs de BTW lopen dan. Ook al een aparte tak van sport (verder krijgen we niet het idee dat de eerste ronde voor ons wordt bestempeld als een afvalputje door velen) hoewel de specialisten dit als positieve twist zien. Tekenend voor de btw is de directe band die je met de klanten hebt doordat hun fysieke handelingen van invloed zijn op de te betalen belasting. Helaas geen tijd meer om zelf aan een casus te knutselen want de lunch meldt zich; heerlijke broodjes, (karne)melk, jus, koffie, thee en stukken fruit.

Ideale gelegenheid om de medewerkers wat prangende vragen te stellen of de medefiscalisten uit andere delen van het land beter te leren kennen.

Met een goed gevulde maag maken wij ons op voor de tweede workshopronde waarin we ons verdiepen in Human Capital. Is dat niet iets met loonbelasting en sociale zekerheid?

Ja, maar er is meer en nee, het is helemaal niet saai. Zo kun je hier een splitsing maken tussen internationaal en nationaal, en komt niet 26

alleen belasting aan bod. In de internationale praktijk is er een nauwe samenwerking met de arbeidsjuristen van Holland en van Gijzen.

Adviezen worden uitgegeven maar ook de plaatselijke wet en regelgeving wordt periodiek onder de loep genomen wat leidt tot veel interacties met de collega’s. Net als bij de indirecte belastingen is er veel direct contact met de klanten. Bij de nationale praktijk ben je naar horen zeggen voornamelijk aan het puinruimen. Hierbij wordt dan gedoeld op aangiften die eerder zijn gedaan door een incapabele instantie en nu tot een naheffingsaanslag leiden die dient te worden hersteld. Momenteel is er in dit vakgebied extra aandacht voor de werkkostenregeling en de invloed die deze heeft op bestaande arbeidsvoorwaarden. Ondanks de beperkte tijd hebben wij hier wel onze raderen kunnen laten draaien tijdens het oplossen van een voorbeeldcasus.

Bij de derde workshop is het tijd voor een ren-je-rot-met-je-badge-spel. We zijn aangekomen op de Business Tax Advisory (BTA) waar vooral problemen met renteaftrekbeperkingen aangepakt worden. Daarnaast worden de zogenaamde doorstootleningen fiscaal gezien mooi aangekleed en worden de mogelijkheden tot fiscale eenheid vorming en deelnemingsvrijstelling zo veel mogelijk benut. Hoewel vals spel niet kan worden uitgesloten is de winnaar van deze quiz-achtige game niet van Maastrichtse afkomst. Gelukkig schijnt in Maastricht altijd de zon dus zouden we toch niets aan de paraplu hebben. Na deze intensieve braintrainer was het weer tijd voor een korte pauze. Iedereen weer snel op zoek naar de koffie met een lekker bokkepootje om deze samen met de stadsgenoten te nuttigen. Vervolgens met zijn allen op de foto, en hoewel de één er wat zichtbaarder dan de ander op staat, past het toch echt!

De hoogste tijd voor de laatste workshop: International Tax Service (ITS) & Transaction Tax (TT). Nu snap ik waarom die fiscalisten zo gek zijn op afkortingen, wat een mond vol weer zonder de leek ook maar een idee te geven

wat het nu inhoudt. Eigenlijk worden hier de fusies en overnames vennootschapsbelasting technisch zo gunstig mogelijk aangekleed.

Het gaat hier vaak om fiscale planningen en herstructureringen van grote buitenlandse ondernemingen. Om dat het hier om ‘veel centjes’ gaat wordt er vaak voorafgaand aan een dergelijke herstructurering contact gezocht met de belastingdienst. Ik citeer: “Om hier specialist te worden hoef je echt niet zo goed te zijn in fiscaliteit, je moet gewoon kunnen lullen als Brugman”. In hoeverre we hier de reclamefilter aan moeten zetten vragen wij ons af. Wel wordt toegegeven dat het veelal lange dagen maken is op deze afdeling: lang leve de internationale contacten en het bijbehorend tijdsverschil.

Ook van onderlinge rivaliteit zijn ze niet vies bij de ITS&TT gegeven het feit dat een overijverige zuiderling die de complete presentatie in de war wist te schoppen vervolgens werd teruggepakt met de bewering dat Vinkenslag meer zijn buurt zou zijn. Slechte fiscale grappen worden afgestraft met een boete van €10,- dus het afdelingsuitje zal vast ieder jaar de moeite waard zijn ( ik bedoel, kom op; heeft er ooit iemand een goede fiscale grap gehoord?!).

Kortom, de gesloten en open entiteiten zijn zo ongezellig nog niet en ITS&TT is echt wel een hele leuke afdeling.

Na deze interactieve vierde ronde was het tijd voor een afsluitende borrel waarbij de laatste vragen konden worden gesteld aan de aanwezige medewerkers. Helaas hebben we van het imponerende gebouw niet meer gezien dan het auditorium (wat in studententaal zoveel als collegezaal is), de lobby en drie werkruimtes op de eerste verdieping. Desondanks was het een zeer geslaagde dag welke zowel leerzaam als gezellig was. Ik denk dat we een goede sfeerimpressie hebben gekregen en beter beeld hebben van wat er binnen de verschillende afdelingen speelt. Gelukkig verliep de terugreis een stuk voorspoediger dan de heenreis dus waren we nog voor middernacht terug in het pittoreske Maastricht. Ernst & Young, bedankt! februari 2011 FIRM

Wij managen jouw talent

www.waarligtjouwtax.nl © 2010 KPMG Meijburg & Co, belastingadviseurs is een samenwerkingsverband van besloten vennootschappen en maakt deel uit van KPMG International Cooperative (’KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.

• lustruM

LUSTRUM

20 JAAR

Tijdens het academisch jaar 2010-2011 viert first Maastricht haar vierde lustrum, volgens Van Dale: tijdperk van vijf jaar of feest dat om de vijf jaar gevierd wordt.

In deze jaargang wordt in iedere uitgave van de FIRM teruggeblikt op de afgelopen twintig jaar in het bestaan van de fiscale studievereniging. In deel 2 van deze serie gaan we terug in de tijd met mr. Sam Abbing, penningmeester in het bestuur 1995/1996. Samen gaan we naar 1995, het jaar waarin Ajax de Champions League finale van AC Milan won na een doelpunt van Patrick Kluivert en 1996, het jaar met hits van de Spice Girls, Linda, Roos & Jessica en de Party Animals.

28

FEbrUarI 2011 FIRM

• lustrum

geïnterviewd door monique broos

Terug in de tijd naar 1995/1996 met…

Mr. Sam Abbing Kunt u zich voorstellen?

Mijn naam is Sam Abbing, ik ben 37 jaar en heb tussen 1991 en 1996 fiscaal recht gestudeerd in Maastricht. Daarvoor heb ik, uiteraard, het VWO gedaan in Valkenswaard. Ik ben getrouwd, mijn vrouw is ook fiscalist dus iedere avond vallen we in slaap met de Vakstudie op het nachtkastje. We hebben niettemin twee prachtkinderen! Direct na mijn studie in Maastricht ben ik gaan werken als belastingadviseur bij Arthur Andersen in Eindhoven, in de algemene praktijk. Daar heb ik een hele leerschool doorlopen, van expat werk tot M&A klussen tot internationaal werk. Nadat Andersen in 2002 jammerlijk er onder werd getrokken, er was iets mis gegaan in de VS, ben ik automatisch bij Deloitte beland. Daar ben in 2005 vertrokken om samen met twee vrienden/collega’s een eigen kantoor te beginnen, Taxperience Belastingadviseurs in Den Bosch. Inmiddels telt Taxperience twee vestigingen, Den Bosch en Amsterdam en heeft het kantoor 15 medewerkers. Taxperience verleent haar diensten aan een breed scala van klanten, van de startende internet pionier tot aan de beursgenoteerde multinational. In dat kader verrichten we fiscale diensten op alle vlakken, van BTW tot Corporate tot expat tot successie. Mijn gemiddelde werkdag is moeilijk te definiëren, ik ben binnen Taxperience verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken, speel een beetje de denktank en de overall sparring partner voor mijn collega’s en bedien mijn eigen winkeltje. Drukke dagen die vaak in de avond ook nog een staartje krijgen, lang leve VPN en de laptop! Niettemin voelt het niet zwaar of veeleisend aan, de fiscale praktijk en het hebben van een eigen kantoor geven me een lekkere en positieve drive om hard te werken.

Waarom koos u voor een fiscale studie in Maastricht?

Dat klinkt misschien een beetje ‘heilig’ maar met name het PGO sprak me enorm aan, als nummer in een enorme collegezaal zag ik me zelf niet snel terug. Het werken in groepjes, met name in die tijd bijna de hele studie, vond ik erg stimulerend en uitdagend. Tweede reden was natuurlijk de stad, erg gezellig met plenty stap mogelijkheden. Ik woonde in een leuk huis, recht tegenover de toenmalige rechtenfaculteit, om de hoek van Van Sloun, de Preuf en de Orcus, wie kent ‘m nog?

FIRM februari 2011

U zat in het bestuur van het studiejaar 1995/1996. Welke functie bekleedde u binnen First Maastricht?

Binnen het bestuur van dat jaar was ik de penningmeester. Samen met Anita, toen de voorzitter, deed ik de sponsoring en stuurden we diverse commissies aan. Als penningmeester was ik natuurlijk ook de man van de centen, dus de kas, lidmaatschapsgelden en sponsorgelden in de gaten houden en een beetje boekhouden. Toen nog met een potlood in een schriftje, we hadden nog geen Excel…. Ik schat dat we toen zo 75-100 leden hadden met een behoorlijke actieve achterban. Het kostte ons weinig moeite om de commissies met leden op te vullen, we hadden de FIRM commissie, een reiscommissie, een activiteiten commissie en volgens ook een borrelcommissie o.i.d.

Hoe heeft u het bestuursjaar ervaren?

Het meest leerzame was (natuurlijk) het samenwerken en leren te anticiperen op wat je van anderen kan verwachten. Voor mijn bestuursjaar heb ik samen met anderen ook een studiereis (naar de VS) en een LOF Congres georganiseerd, en met name in die commissies stapte ik behoorlijk ‘bleu’ in. Ik stond er bij tijd en wijle van te kijken dat niet iedereen snapt wat je bedoelt of en dat niet alles gaat of verloopt zoals je zou verwachten. Wat ik in mijn bestuursjaar erg interessant vond was de omgang met vertegenwoordigers van de advieskantoren en bekijken wat we daar geregeld konden krijgen. Toen waren afstuderende fiscalisten vrijwel allemaal ‘hot property’, uitzonderingen daargelaten. In die zin wilden met name de grote kantoren nog wel eens leuk uitpakken.

Wat is uw leukste herinnering aan FIRST Maastricht?

Ik weet even niet meer of dit met het FIRST bestuur of met de LOF congres commissie was maar we zijn een keer met een man of 10 uit wezen eten, om de hoek van waar ik woonde aan de Looiersgracht, dat ging echt nergens meer over, hik! Misschien precies we de reden waarom ik het niet meer helemaal zuiver meer op het netvlies heb.

Heeft u nog contact met oud fiscaal studenten uit u tijd? Zou u het leuk vinden als er een alumnivereniging voor oud-studenten fiscaal recht/economie wordt opgericht, welke een jaarlijkse activiteit organiseert?

Jazeker, ik heb nog best vaak contact met Sjoerd Simons en Gertjan Hesselberth, die ook bij mij in huis woonden. Ook Joost de Koning kom ik nog wel eens tegen op een borrel oid. Zo her en der spot ik nog best vaak mensen uit Maastricht, altijd leuk en geinig om te zien waar iedereen terecht is gekomen. Een alumnivereniging vind ik een meer dan prima plan, ik denk dat FIRST hier ook veel aan kan hebben.

Wat zijn uw ambities voor de komende jaren?

Zakelijk wil ik Taxperience uitbouwen tot een goede club, met twee of drie volwassen vestigingen in Nederland. Daarnaast lekker genieten van vrouw en kinders, lekker werken en misschien nog een keer weer actief worden voor de fiscale faculteit in Maastricht.

Heeft u nog tips voor de Maastrichtse fiscale student en het bestuur van FIRST Maastricht?

Het bestuur, en komende besturen, zou ik willen adviseren om eruit te halen wat erin zit; lekker vaag dus maar het dekt wel de lading. Voor alle fiscale studenten die in Maastricht studeren, focus niet op het proberen om de materie uit je hoofd te leren, focus eerder op het leren omgaan met het fiscale. Dus waar kan je iets terug vinden, in welk kader moet je iets plaatsen en hoe kun je iets in het voordeel van de belastingplichtige ( of belastingdienst) uitleggen of toepassen.

29

• Verslag

tekst Valerie Robbertz

Deloitte Taxpeditie 2010

Ohh Emm Gee! We mogen mee naar Boston!

Na de loodzware selectieprocedure waarbij CV, motivatiebrief, IQ, Personality, gesprek met recruiter en casus oplos skills beoordeeld werden, kwam het verlossende telefoontje. OMG ik mag mee naar Boston! Met mij ook Denise Moerland, Monique Broos, Rob Kok en Romy Beekers uit Maastricht. Een record aantal voor onze geliefde faculteit, waar we natuurlijk erg trots op zijn.

Tijdens de kick off van de taxpeditie in Amsterdam werden we nog even voor het blok gezet.

Er waren 16 kandidaten en maar 12 tickets naar Boston. We moest en onszelf ‘verkopen’ in een personal pitch. Het was even stressen en het ging er soms hard aan toe maar uiteindelijk mochten we toch alle 16 mee. De toon voor de taxpeditie was gezet.

Het programma bleef te allen tijde geheim.

Wij wisten slechts hoe laat we moesten opstaan en wat voor kleding we die dag moesten aantrekken. Tijdens het koffer inpakken was dit wel eens moeilijk want hoe casual is ‘casual’ en wat is een bostonian outfit1? De opdrachten die we moesten uitvoeren gedurende deze taxpeditie kregen we per sms of per heuze ‘Deloitte Mail’. Dit zag er precies zo uit als in alle tv programma’s zoals America’s Next Topmodel’s ‘Tyra mail’.

Deze opdrachten lagen soms gewoon op je bed of bij de receptioniste klaar, andere keren moest je ze gaan zoeken samen met je team.

Zelfs tijdens de vliegreis hebben we met de teams uitgebreid vergaderd over onder andere een casus over Phillips, waarvoor een nieuwe bedrijffsstructuur opgezet moest worden en een casus over Ahold die op allerlei gebieden

30

belastingadvies behoefde.

Behalve de tijd in het vliegtuig hebben we de eerste dag ons niet veel bezig gehouden met de inhoud van de casus. Want tot ieders grote verbazig reden we vanuit de luchthaven steeds verderweg uit Boston waarna we aankwamen bij een echt RV park2. Hier gingen we back to the American basics, barbecuing, macaroni and cheese, campfire with marsh mellows maar ook een kennisquiz (ranking the students), een teampitch om je team te ‘verkopen’ aan de klant en natuurlijk ook het spel hints!

Na een koud nachtje in de RV’s, wat voor sommigen meer aanvoelde als slapen in een doodskist, werden we bruut uit onze slaap verstoord door enthousiaste Faculty leden van Deloitte. Ondanks dat het cats and dogs regende hebben we in de ochtend een paar kilometer gerend, naar de atlantische oceaan.

Op mijn flauwval momentje in de douches na, was de tijd in het RV park erg geslaagd , het voelde aan als een goede teambuilding.

Een bus bracht ons op de tweede dag van het RV park naar het super deluxe W hotel in hartje Boston. Later in de ochtend zijn we naar Harvard Univesity gegaan. Het is een hele mooie campus met allemaal oude gebouwen

die super mooi onderhouden zijn. Nergens is er afval op de grond te bekennen, laat staan graffiti o.i.d. De studenten van Harvard waren erg individueel ingesteld, iedereen liep alleen naar het college toe zonder met anderen te praten.

Dat gaat er bij ons wel anders aan toe. Toch was iedereen onder de indruk van Harvard en heeft de Harvard souvenir shop die dag dikke winst gedraaid. Verder hebben we die dag een uitgebreide (Franse) lunch gehad en kregen we vrije tijd in Boston. Bijna iedereen is gaan shoppen, de mannen hebben deze uren vooral doorgebracht in de Apple store, de vrouwen in de Uggs winkel en bij Abercrombie and Fitch.

Door gebrek aan tijd moesten we zelfs de fietstaxi nemen om weer op tijd aan te komen voor het legal seafood diner. De manager van deze keten gaf een typische living the american dream speech met ‘Je kunt net zo goed worden als ik, als je er maar voor vecht’ quotes. Ik heb voor het eerst in mijn leven coquilles gegeten, het restaurant was te chique om ze uit te spugen… De rest smaakte goed hoor! Stephanie heeft die dag zelfs 5 nieuwe dingen gegeten. ’s Avonds begon de echte fun, na wat borrelen bij een yuppen kroegje reden we met taxi’s naar club Splash. Als VIP’s mochten we voor

februari 2011 FIRM

• Verslag

de rij naar binnen en kregen we een eigen ser- verschillende soorten energy veerster toegewezen. De keysentence van deze boosters, ook doorgebracht avond was ‘I’m drinking with Robert’. Op die op het Deloitte kantoor in manier shakte ze alle cocktails die we wilden Boston. We werkten aan de Destination: Boston (USA) en werd het allemaal op één rekening gezet, Phillips casus en ook van Date: 09-11-2010 – 13-11-2010 de perfecte formule voor een super geslaagde Phillips kwam de tax maFlight distance: 11.150 km avond uit. Toen de club dicht ging zijn we weer nager USA ons een bezoek Total hours in plane: 16 richting het hotel gereden voor een paar uur- brengen. Aan het eind van Total hours in train: 22 tjes welverdiende slaap. de middag hielden we onze Total hours of delay: 4 De derde dag hebben we ons vooral bezig ‘eind presentaties’ waarbij Faculty Deloitte: 8 persons gehouden met de Ahold casus, een tax mana- we alles wat we deze dagen Students: 16 persons ger van Ahold kwam langs om te presenteren, geleerd hadden konden toePercentage Maastricht students: 31% alle teams moesten presenteren, twee mana- passen. Helaas hebben op gers van de Deloitte Dutch Desk uit New York het vliegveld in Boston nog Biggest club hit: ‘Barbra Streisand’ kwamen langs en gaven een presentatie over een aantal uurtjes langer in Biggest office hit: Brain stimulating music de taxplaning mogelijkheden tussen Neder- de sportsbar moeten borrelen Youtube hit: ‘Overal beetje kip halen’ land en de VS. Voorafgaande aan de taxpeditie omdat de vorige passagiers Coolest dance move: ‘the doggy’ had iedereen een personality test moeten in- van ons vliegtuig luiers in het New spotted trend women: rain boots vullen, de resultaten werden deze dag met het toilet gegooid hadden. Het New spotted trend men: perfectly plucked eyebrows team en met de rest van de groep besproken hele systeem was blijkbaar Most used sentence: ‘I’m drinking with Robert’ en bekritiseerd, dit was voor de meeste een erg zo van slag dat vertraging Most loved hotel feature: free energy boosters goede les over zichzelf. Natuurlijk werd er ’s onvermijdelijk was, gekke Most hated hotel feature: Wakeup call receptionist: Ashley avonds weer uitgebreid gedineerd waarna we Amerikanen. Eenmaal in het Most bought item men: I-pad de taxi’s namen naar een omgebouwde gevan- vliegtuig lagen de meeste Most bought item women: Uggs genis dat nu functioneerd als hotel. ’s Avonds mensen in coma door slaapwerd dit hotel geheel omgetoverd wordt tot pillen of keken zij ‘Dispicable nachtclub, tot de lobby aan toe. Ook hier heb- me’ waardoor de terugreis tot leert ook nieuwe theorie. Bovenal hou je er zeer ben we een heerlijke avond gehad met eigen aan met Amsterdam vlug verliep. waarschijnlijk super leuke contacten (in de tax tafel, barvrouw en flessen baccardi. Na deze Toen begon het pas voor jullie geliefde business=networking!) aan over! Als je meer uptown bostonian club zijn we nog even gaan Maastrichtse studiegenootjes de reis pas echt achtergrondinformatie van deze reis of van de dansen in een discotheekje naast het W hotel want de NS vond het leuk om ons te laten omFACTS wil, neem gerust contact met mij op. totdat er mensen over onze jassen heen be- reizen via Rotterdam en door een of andere gonnen over te geven. Een aantal studenten seinstoring reden we stapvoets terug naar 1 No athletic wear, no sleeveless tees, no polo’s or polo style hebben buiten het hotel een afterparty ge- Maastricht. Hiep Hoi, dat was een feest! shirts, no rugby shirts, no short no sweats no hats no excessively houden met een paar echte rappers in een SUV. Tot zover mijn reisverhaal over de Taxpedibaggy clothing, no construction boots, no sneakers.

Er zijn nog wat ultieme danspasjes uitgevoerd tie van Deloitte in Boston. Ik kan het iedereen 2 Een trailer park waar ze ook trailers verhuren, zoals op een waaronder de befaamde ‘Running Man’ op de aanraden om mee te gaan met deze business camping. rapmuziek van deze Bostonians . course. Je leert veel praktijkgerichte dingen De laatste dag hebben we, na heel veel zoals presenteren en klantencontact maar je

Facts

FIRM februari 2011

31

• Louche zaken

tekst mr. Ivo Leenders— Advocaat bij Hertoghs advocaten-belastingkundigen

Vierde tranche AWB alleen voor “rotte appels”?

Op 1 juli 2009 is de vierde tranche van de Algemene wet bestuursrecht (verder: Awb) in werking getreden. Sinds die tijd kunnen ook medeplegers2, feitelijk leidinggevenden en opdrachtgevers3 van fiscale overtredingen een bestuurlijke verzuim- of vergrijpboete krijgen. Voor die tijd waren boetes aan deze groep alleen mogelijk via het strafrecht.4

De aankondiging van deze boeteverruiming5 heeft in adviseurskringen tot (enige) bezorgdheid geleid. Wordt dit de mogelijkheid voor de Belastingdienst om belastingadviseurs onder (oneigenlijke) druk te zetten en hen en hun cliënten tegen elkaar op te zetten en uit te spelen?6 Om die bezorgdheid weg te nemen is in § 2, lid 2, Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (verder: BBBB) vastgelegd dat een vierde tranche boete pas wordt opgelegd na toestemming van de voorzitter van het managementteam van de betreffende belastingregio en het team Particulieren en Formeel recht van het Directoraat-Generaal Belastingdienst. Volgens Theo Poolen7 loopt het ook zo’n vaart nog niet.8 Een belastingadviseur is niet zomaar een medepleger. Dan “moet je bewust met je cliënt hebben afgesproken om samen de boel te gaan flessen – en dat plan daarna ook samen uitvoeren.” Dat zijn volgens Poolen de “rotte appels” die volgens de beroepsregels van belastingadviseurs toch wel worden verwijderd. “Niemand wil die als collega hebben”, aldus Poolen.

Zijn het inderdaad alleen de “rotte appels” die voor een vierde tranche boete in aanmerking komen?

Wie de “rotte appels” zijn zal hierna worden besproken. Daarna zal worden ingegaan op hoe die appels worden aangepakt (strafrecht of een bestuurlijke boete). Vervolgens wordt aangegeven hoe “(rotte) appels” deuken (sancties) kunnen voorkomen.

De “rotte appels” Plegers van fiscale overtredingen zijn (veelal) belastingplichtigen en inhoudingsplichtigen, namelijk degenen aan wie belastingaangiften worden uitgereikt.9 Dit is dus niet de belastingadviseur.

De adviseur kan wel medepleger zijn van de overtreding indien hij bewust samenwerkt met zijn cliënt met het oog op het verrichten van die overtreding.10 Voor medeplegen is opzet vereist ten aanzien van de samenwerking en de verboden gedraging.11, 12 De ondergrens van opzet wordt gevormd door voorwaardelijke opzet.

32

Daarvan is sprake indien een persoon zich willens en wetens blootstelt aan de aanmerkelijke kans13 dat hij een overtreding begaat.14 Stel, een belastingadviseur heeft een gesprek met zijn cliënt – die appelteler is – over zijn aangifte inkomstenbelasting. De appelteler vertelt hem dat hij geld nodig heeft voor een persinstallatie. Het zou dan ook fijn zijn als hij dit jaar niet zo veel belasting hoeft te betalen. De cliënt heeft ook al over de oplossing nagedacht. Hij stelt zijn adviseur voor om het inkomen in de aangifte te halveren. De investering zal zich snel terugverdienen, dus zal hij komend jaar wel weer extra belasting moeten betalen. De Belastingdienst komt volgens hem dan niets tekort.

In dit voorbeeld voelt iedereen op zijn klompen (of ander schoeisel) aan dat indien de adviseur deze cliënt zijn zin geeft en de aangifte op de voorgestelde wijze indient, hij zich schuldig maakt aan medeplegen van het opzettelijk doen van een onjuiste aangifte inkomstenbelasting. Maar zo rot is het fruit vaak niet. Stel nu dat de appelteler de adviseur vertelt dat er een fout in de conceptaangifte staat.

Ten onrechte is het inkomen van een eerder jaar in de aangifte vermeld. Afgelopen jaar heeft hij niet meer dan de helft verdiend vanwege de lage appelprijs. Indien deze stelling niet op juistheid wordt gecontroleerd en de aangifte wordt aangepast en ingediend, neemt de adviseur dan niet ook bewust de aanmerkelijke kans dat de aangifte onjuist is? Ook dan kan van medeplegen sprake zijn.

Een ander voorbeeld waarin van medeplegen sprake kan zijn is wanneer een cliënt zijn adviseur opbelt met het verzoek om alsnog een herinvesteringsreserve op te nemen. Zonder controle van het vervangingsvoornemen bestaat de (aanmerkelijke) kans dat de aangifte onjuist is. De (aanmerkelijke) kans op een onjuiste aangifte bestaat ook indien de aangifte wordt gedaan op basis van concept jaarcijfers.

Maar ook de adviseur die zijn cliënt goed bedoeld voorstelt om de aangifte maar buiten de gestelde termijn in te dienen, omdat het beter is om een juiste aangifte te laat in te dienen

dan een onjuiste op tijd, is een medepleger. In dit laatste geval van een (aangifte)verzuim.

Uit deze voorbeelden blijkt dat medeplegers niet altijd “rotte appels” zijn die niemand als collega wil hebben. Het zijn doffe appels die in de beste fruitmanden (lees: belastingadvieskantoren) voorkomen.

Gaan “rotte appels” de (vuilnis)bak in of wordt het een boete?

Indien sprake is van een overtreding die zowel strafrechtelijk15 als via de vierde tranche kan worden aangepakt, zal een keuze moeten worden gemaakt.16 Die keuze wordt voor een deel in de ATV-richtlijnen17 bepaald. Volgens de ATV-richtlijnen moet een belastingambtenaar een (mogelijk) strafbaar feit bij de boete-fraudecoördinator melden indien sprake is van een belastingnadeel van minimaal € 10.000 voor particulieren of € 15.000 voor ondernemingen. Indien de boete-fraudecoördinator opzet aanwezig oordeelt, gaat de zaak naar het selectieoverleg waarbij ook de FIOD aanwezig is. Een zaak wordt in dat overleg voor de volgende fase (het tripartiete overleg, waarbij ook het Openbaar Ministerie aanwezig is) geselecteerd, indien het belastingnadeel dat aan opzet is te wijten meer is dan € 125.000, of indien het belastingnadeel minder is, maar sprake is van één van de “overige aspecten”.

De medewerking van een belastingadviseur of het zijn van belastingadviseur, is zo’n overig aspect.18 Die “overige aspecten” spelen ook een rol voor het antwoord op de vraag in het tripartiete overleg of de zaak strafrechtelijk wordt vervolgd of voor bestuurlijke afdoening wordt teruggegeven aan de Belastingdienst.

Een reden om voor strafvervolging te kiezen kan gelegen zijn in de bewijsarmoede van de inspecteur. Ten aanzien van een boeteonderzoek bij de belastingadviseur staan hem namelijk niet veel mogelijkheden ter beschikking. De adviseur is niet verplicht om aan zijn eigen veroordeling (beboeting) mee te werken.19 Daarbij staat het fair play beginsel in de weg aan het opvragen van correspondentie en adviezen tussen de adviseur en zijn cliënt.20 De februari 2011 FIRM

• Louche zaken

ATV-richtlijnen voorzien in de mogelijkheid21 plichtige” die alsnog de juiste aangifte doet om indien er onvoldoende bewijs is voor be- of inlichtingen verschaft. Deze regeling staat stuurlijke afdoening onderzoek te doen ten volgens de wet niet voor de medeplegende behoeve van een strafrechtelijke waarheids- adviseur – niet zijnde de “belastingplichtige” vinding.22 Maar er kunnen ook redenen zijn om – open. Het BBBB maakt inkeren voor adviseurs de zaak aan de Belastingdienst terug te geven, toch mogelijk. In § 5 BBBB is vastgelegd dat een zoals de opportuniteit van de vervolging23 of “belanghebbende” kan inkeren, waaronder volgebrek aan opsporingscapaciteit (mankracht). gens § 2 BBBB moet worden verstaan “degene In een ‘beetje zaak’ waarin een belasting- aan wie een boete is of kan worden opgelegd”. adviseur is betrokken is het ATV-traject snel De belastingadviseur kan met een vrijwillige aan de orde. Vanwege te voorziene bewijspro- verbetering bestuurlijke boetes voorkomen.25 Ook goed is om te weten dat zonder pleger blematiek zal de inspecteur de voorkeur geven aan strafrechtelijke vervolging, waarbij meer van medeplegen geen sprake kan zijn.26 Alleen mogelijkheden bestaan om bewijs te verza- de cliënt aan wie de belastingaangifte is uitgemelen. Maar in die gevallen dat toch voor reikt kan een pleger zijn.27 Die bezit namelijk de kwaliteit van belastingplichtige of inhoudingsbestuurlijke afdoening wordt gekozen, ligt bestuurlijke beboeting in de lijn der verwach- plichtige. Opzet van een belastingadviseur kan ting.24 Wel zal dan nog het traject van § 2, lid 2, niet aan de cliënt worden toegerekend.28 Kan BBBB moeten worden doorlopen. Dit BBBB-tra- de cliënt geen opzet of grove schuld worden ject is ook verplicht indien aan het ATV-traject verweten, dan ontbreekt ook het bewijs voor niet wordt toegekomen, zoals bij verzuimboe- medeplegen door de belastingadviseur, ook al tes. Het is de vraag of het BBBB-traject veel om was het nog zo’n “rotte appel”. het lijf heeft. Hoe kritisch zijn de voorzitter en Bij medeplichtigheid kan evenmin een het Directoraat-Generaal Belastingdienst ten bestuurlijke boete worden opgelegd. Medeaanzien van bewijs van medeplegen? Ik hoop plichtigheid kan alleen bij een misdrijf tot dat het geen ‘stempel halen procedure’ wordt. strafrechtelijke gevolgen leiden.29 Medeplichtigheid aan de fiscale overtredingen is niet Hoe voorkomt een “rotte appel” deuken? beboetbaar en (daarom ook) niet in de Awb Doffe appels kun je oppoetsen. Met goed poet- opgenomen. Bij medeplichtigheid is geen sen krijg je zelfs “rotte appels” nog glimmend. sprake van een nauwe en bewuste samenwerMet andere woorden: hoe is (onder andere) king, maar van het faciliteren van het misdrijf. een vierde tranche boete nog te voorkomen?

De opzet is dan gericht op de hulpverlening en Gebruik van de inkeerregeling is volgens op het misdrijf. artikel 67n AWR mogelijk voor de “belastingDe begrippen medeplegen en medeplich-

tigheid liggen dicht bij elkaar. Als voorbeeld kan worden verwezen naar een strafzaak tegen een leverancier van software waarmee met één druk op de knop een deel van de omzet uit het kassasysteem verdween (zogenoemde gum- of afroomsoftware). Deze leverancier werd door de Rechtbank30 veroordeeld als medepleger van belastingfraude en in hoger beroep door het Gerechtshof31 als medeplichtige aan belastingfraude.32 In een strafzaak leidt dit twee maal tot een veroordeling. Bij beboeting op grond van de Awb in deze zaak zou de boetebeschikking in hoger beroep zijn vernietigd. Het verschil tussen medeplegen en medeplichtig is dus niet groot, maar in het bestuurlijke boeterecht zeer relevant. In theorie kan de stelling “ik was medeplichtig” dus een boete voorkomen.

Tot Slot Theo Poolen noemde in zijn interview in Exposé medeplegende adviseurs “rotte appels” die geen enkele organisatie wil. Maar medeplegers komen in de beste fruitmanden voor. Voor echte “rotte appels” zal eerder voor de (vuilnis) bak worden gekozen dan voor een boete omdat het bewijs voor medeplegen fiscaal niet gemakkelijk is te verkrijgen. Maar zolang niet de aanmerkelijke kans wordt aanvaard dat een aangifte onjuist is, blijven appels glimmen. En wordt de appel dan toch dof, dan kan die misschien nog worden opgepoetst.

1 Advocaat bij Hertoghs advocaten-belastingkundigen (www.hertoghsadvocaten.nl) 2 Artikel 5:1, lid 2, Awb: “Onder overtreder wordt verstaan: degene die de overtreding pleegt of medepleegt”.

3 Artikel 5:1, lid 3, Awb: “Overtredingen kunnen worden begaan door natuurlijke personen en rechtspersonen. Artikel 51, tweede en derde lid, van het wetboek van Strafrecht is van overeenkomstige toepassing”. 4 Dit geldt voor alle overtredingen die hebben plaatsgevonden voor het tijdstip van inwerkingtreding van de vierde tranche, aldus art. IV, lid 1, van de vierde tranche. 5 Het wetsvoorstel 29 702 is op 22 juli 2004 ingediend. 6 Wetsvoorstel 29 702, MvA, Kamerstukken I (C), pag. 46. 7 Lid van het managementteam van de Belastingdienst. 8 Exposé, februari 2010, nr. 1, pag. 18. 9 HR 17 oktober 2006, nr. 01599/05, LJN AU8286. 10 HR 6 december 2005, NJ 2007, 455. 11 Bij medeplegen van verzuimen is alleen opzet op de samenwerking vereist en niet ook opzet op de verboden gedraging; zie bijv. HR 20 mei 1997, LJN ZK0235. 12 Zie bijv. HR 2 februari 1999, NJ 1999, 554. 13 HR 12 september 1978, nr. 78067, NJ 1979, 60. 14 Zie bijvoorbeeld HR 9 november 1954, NJ 1955, 55 en HR 25 maart 2003, NJ 2003, 552. 15 Artikel 72 AWR. 16 Artikel 5:44 Awb (una via). Lees ook § 15, lid 7, BBBB. 17 Aanmeldings-, Transactie- en Vervolgingsrichtlijnen voor fiscale delicten, Douane- en toeslagendelicten 2010 van 11 december 2009, Stct. 20351. 18 Deze aspecten zijn genoemd in hoofdstuk 5 van de richtlijnen. Onder meer worden daarin genoemd “Status verdachte/ voorbeeldfunctie” en “Medewerking van adviseur, deskundige derde of douane-expediteur”. Onder de eerste categorie worden begrepen “personen die beroepsmatig invloed hebben op het handelen van derden of op de financiële integriteit van geldstromen (rechters, advocaten, adviseurs, notarissen, bankiers, effectenhandelaars)”. 19 Art. 5:10a, lid 1, Awb: “Degene die wordt verhoord met het oog op het aan hem opleggen van een bestraffende sanctie, is niet verplicht ten behoeve daarvan verklaringen omtrent de overtreding af te leggen” (nemo tenetur). 20 HR 23 september 2005, nr.

38.810, BNB 2006/21. 21 Ik vraag mij af of deze mogelijkheid geen in richtlijnen vastgelegd misbruik van bevoegdheden is. Bij gebrek aan bestuurlijke mogelijkheden zou de FIOD dossiers in beslag kunnen nemen, waaronder (alsnog) correspondentie tussen de adviseur en de cliënt. 22 Waarheidsvinding wordt als argument voor strafrechtelijke vervolging genoemd. 23 Het opportuniteitsbeginsel in strafzaken is onder meer terug te lezen in artikel 242, lid 2, Wetboek van Strafvordering. 24 Tenzij de reden van niet vervolgen is het ontbreken van voldoende bewijs. 25 Onder meer vanwege de contractuele geheimhoudingsplicht zal de adviseur de medewerking van zijn cliënt wensen. 26 HR 6 december 2005, nr. 03430/04, LJN AU2246. 27 HR 17 oktober 2006, nr. 01599/05, LJN AU8286.

28 HR 1 december 2006, nr. 40 369, BNB 2007/151. 29 Art. 48 Sr: “Als medeplichtigen van een misdrijf worden gestraft (1) zij die opzettelijk behulpzaam zijn bij het plegen van het misdrijf; (2) zij de opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van het misdrijf”. 30 Rechtbank Rotterdam 2 juni 2006, nr. 10/993175-05, LJN AX6802. 31 Gerechtshof ’s-Gravenhage 28 februari 2008, nr. 20-000635-07, LJN BC5500. 32 Zie voor het beschrijving van het onderscheid tussen medeplegen en medeplichtigheid ter zake van het opzettelijk onjuist doen van belastingaangiften Gerechtshof Amsterdam 3 december 2008, nr. 23-001082-03, LJN AV4924 (Clickfonds).

FIRM februari 2011

33

• Interview

geïnterviewd door rein hoefnagels

Aan de slag Sebastiaan Timmermans (23), is sinds 1 augustus 2010 werkzaam bij Deloitte, op de Indirect Tax afdeling in Maastricht. Daarnaast zit hij in de afrondende fase van de scriptie van zijn master Fiscale Economie en volgt hij de master Fiscaal Recht – Indirecte Belastingen.

Hoe is het om als fiscalist aan de slag te gaan?

Super! Ondanks het feit dat ik nog vrij jong ben en nog heel wat werkjaren te gaan heb, zou ik bijna willen zeggen ‘eindelijk!’. Na al die jaren leren en studeren keek ik er naar uit om in de praktijk bezig te gaan zijn. Het was wat mij betreft tijd voor een nieuwe uitdaging!

Hoe ben je bij Deloitte terechtgekomen?

Gedurende de maanden februari en maart 2010 heb ik stage gelopen op de Indirect Tax afdeling van Ernst & Young in Eindhoven. Gedurende mijn stage daar is mijn stagebegeleider/kamergenoot overgestapt naar Deloitte. Eind april werd ik vervolgens totaal verrast door een e-mail van Deloitte waarin mij gevraagd werd of ik interesse had om te komen praten over een openstaande vacature als startende btw’er op kantoor Maastricht. Na een tweetal gesprekken, die van beide kanten goed bevielen, ben ik ingegaan op deze mogelijkheid. Aangezien ik natuurlijk nog niet afgestudeerd ben, ben ik vooruitlopend op mijn ‘echte’ dienstverband al in dienst getreden als werkstudent.

Bevalt het je daar?

Het bevalt me uitstekend! Voorheen heb ik nooit stage gelopen bij Deloitte, dus het was even afwachten hoe alles zou bevallen. Inmiddels ben ik een aantal maanden bezig en heb ik gemerkt dat het me goed bevalt. In Maastricht heerst een goede sfeer en ik heb prettige collega’s, wat uiteraard een pré is voor een goede werkomgeving.

34

Zou je wat meer kunnen vertellen over het werk dat je doet en eventueel hoe je werk eraan toe gaat?

waarvan één in Tilburg. Mijn scriptie voor mijn eerste master nadert gelukkig zijn voltooiing, dus daar ben ik bijna vanaf.

Alleen een beetje jammer dat ik voor mijn tweede master ook een tweede scriptie moet schrijven…

Op de Indirect Tax afdeling zijn we voornamelijk bezig met de btw. Ook overdrachtsbelasting speelt geregeld een rol.

Het leuke aan btw is dat er altijd gekeken wordt naar wat er nou precies gebeurt, Wat zijn je verdere ambities?

De komende jaren richt ik me op het hoe de feitelijke situatie in elkaar zit.

Mijn opdrachten zijn heel divers. Zij ontwikkelen van vaardigheden op inbehelzen bijvoorbeeld het opstellen van houdelijk, maar zeker ook op sociaal en ambtshalve teruggaafverzoeken, het technisch vlak. Daarna zullen we eens beantwoorden van vragen over de toe- verder zien. Ik hoef niet persé in Maaspasbaarheid van het verlaagde btw-tarief, tricht te blijven werken, dus wellicht een vrijstelling of een goedkeuring en het trek ik over een aantal jaar richting het noorden. Of dat voor een advieskantoor uitwerken van adviezen aan klanten.

Tevens ga ik al geregeld mee naar zal zijn of dat ik wellicht de overstap wil klanten. Dit is erg leuk om mee te maken, maken naar het bedrijfsleven durf ik nu omdat je er naast het btw-inhoudelijke nog niet te zeggen. De tijd dat je je hele gedeelte ook op commercieel en ‘klant- werkende leven voor één werkgever werkt is in ieder geval voorbij. contact’-gebied veel van opsteekt.

De btw-afdeling in Maastricht behoort tot ‘btw Zuid’, wat inhoudt dat we inten- Heb je misschien nog een tip voor de sief samenwerken met de btw-afdelingen nieuwe fiscalisten? van Breda en Eindhoven. Eenmaal per Het is nooit te vroeg om je te gaan oriweek hebben we met deze drie afdelin- ënteren op de banenmarkt. Ook als je gen samen een vaktechnisch overleg, wat ‘pas’ tweedejaars bent en denkt dat een inhoudelijk altijd bijzonder leerzaam is baan nog een ver-van-je-bed-show is, is omdat je met een groep ervaren btw’ers het een prima idee om naar bijvoorbeeld samen zit waarin verschillende meningen de First Fiscale Bedrijvendag te gaan. Je over een bepaalde casus naar voren ko- kunt er een eerste indruk krijgen van de potentiële werkgevers. Later in je studie men. kun je vervolgens een stage gaan lopen Naast je werk bij Deloitte ben je nog bij een bedrijf dat je aanspreekt. Op die bezig met je master. Hoe verloopt het manier ‘zet je jezelf in de markt’, wat erg afronden van je studie en is het goed waardevol kan zijn als je uiteindelijk afte combineren met je baan? gestudeerd bent.

Het is een vrij drukke combinatie. Momenteel werk ik 3 dagen per week. Het komende blok volg ik daarnaast 2 vakken,

februari 2011 FIRM

• borrelpagina

FIRM februari 2011

35

De advocaat-belastingkundige onderscheidt zich van de belastingadviseur door juist te doen wat de adviseur niet doet: hij procedeert en geeft geen belastingadviezen. Hij verschijnt op het toneel zodra de problemen tussen fiscale overheid en belastingplichtige niet meer opgelost kunnen worden. Een treffend voorbeeld is een onverwacht bezoek van de FIOD. De cliënt en/of zijn adviseur heeft dan dringend behoefte aan een gespecialiseerde verdediging. Hiertoe is de advocaat-belastingkundige bij uitstek geëquipeerd.

De aard van de praktijk brengt met zich mee dat de fiscale advocaat een ruime ervaring heeft in het voeren van tal van procedures – fiscale, straf-, bestuursrechtelijke procedures – welke desnoods tot aan de Hoge Raad worden gevoerd. Een goed pleidooi geldt hierbij min of meer als het ‘finest hour’ van de advocaat. Dit betekent overigens niet dat primair wordt afgekoerst op het voeren van langdurige procedures danwel het pleiten op een openbare strafzitting. Het kan veel voldoening geven indien de advocaat erin slaagt binnen dit krachtenveld een gunstig compromis in de wacht te slepen.

Meer informatie?

Benieuwd welke wereld achter deze woorden schuilgaat? Belangstelling voor een carrière in onze specialistische praktijk? Gevorderde fiscaal recht studenten hebben de mogelijkheid op ons kantoor gedurende 6 weken een studentenstage te lopen. Richt daartoe een verzoek met een cv en studieresultaten tot onze managing director Peter van der Westerlaken (Westerlaken@hertoghsadvocaten.nl).

Willemstraat 1-3 ∙ Postbus 4729 ∙ 4003 ES Breda ∙ T (076) 520 22 66 ∙ F (076) 520 22 88 ∙ info@hertoghsadvocaten.nl ∙ www.hertoghsadvocaten.nl

• Stageverslag

Hertoghs advocaten-belastingkundigen Om een kijkje te nemen binnen de juridische praktijk, heb ik gedurende twee maanden een studentstage gelopen bij Hertoghs advocaten-belastingkundigen.

Aan deze keuze lagen een aantal argumenten ten grondslag. Zelf ben ik zeer geïnteresseerd in het grensgebied tussen fiscaalen strafrecht. Hertoghs is een van de meest gespecialiseerde advocatenkantoren binnen dit rechtsgebied en heeft in de loop der tijd een goede naam opgebouwd. Recent vierde het kantoor haar twintig jarig jubileum. Verder wilde ik graag zelf ‘ervaren’ waar het advocatenleven uit bestaat. Je komt gedurende de stage in aanraking met echte cliënten en echte juridische problemen. Van dichtbij kun je het traject van een zaak meemaken en ook zeker zelf je bijdrage eraan leveren.

FIRM februari 2011

Binnen het kantoor werd ik gekoppeld aan een coach, die voor mij het eerste aanspreekpunt was op tal van terreinen. Niet alleen voor inhoudelijke vragen, maar ook bijvoorbeeld over meer praktische dingen. De door mij uitgevoerde werkzaamheden, denk daarbij aan het uitzoeken van juridische vraagstukken, het opstellen van memo’s en het bijwonen van verschillende besprekingen, werden voorzien van deskundig commentaar en verbeterpunten voor de toekomst. Hierdoor heb ik bijvoorbeeld mijn schrijfvaardigheid kunnen ontwikkelen. Naast de verschillende werkzaamheden, is de werksfeer binnen het kantoor zeer aangenaam. Met vragen kun je, naast je coach, bij iedereen terecht.

Het ontwikkelen van jezelf, een kijkje binnen de advocatuur op het gebied van het fiscaalstrafrecht en de goede sfeer en begeleiding op kantoor waren voor mij ingrediënten voor een geslaagde stage en waardevolle ervaring. Hertoghs advocaten-belastingkundigen is bereid samen de beste uitgangspunten te creëren, voor een succesvolle stageperiode. Mijn logistieke vraagstuk werd zonder moeite opgelost.

Ik woon namelijk niet in de nabije omgeving van Breda. Iedere dag op en neer reizen zou een hoop tijd gaan kosten. Zodoende heeft Hertoghs voor mij een kamer geregeld

en bekostigd in een prima hotel in de buurt.

Tot slot heb ik de verschillende, door mij bijgewoonde zittingen als zeer interessant en plezierig ervaren. Je weet de ins en outs van een zaak, waar je zelf aan hebt meegewerkt. Hierdoor kan je het pleidooi van de tegenpartij en uiteindelijk de uitspraak in een goed perspectief plaatsen. Het jaarlijkse kantooruitje, waar een heuse autoraceworkshop deel vanuit maakte, was super gezellig!

Ben je geïnteresseerd in het fiscaalstrafrecht en de advocatuur, schroom dan niet en neem contact op met Managing Director Peter van der Westerlaken (Westerlaken@hertoghsadvocaten.nl) van Hertoghs advocaten-belastingkundigen. Ik hoop dat ik met mijn opgedane stage-ervaringen bij Hertoghs jullie enthousiast heb kunnen maken voor deze fantastische mogelijkheid.

André Hommen Student strafrecht, Universiteit van Amsterdam.

37

• Verslag

Belastingplan Dinsdag 2 november werd er in samenwerking met de faculteit een college gegeven over het belastingplan 2011. Dit werd verzorgd door professor Hans van den Hurk en vond plaats in de Statenzaal. Hier werden de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de belasting en politiek besproken waar de studenten zich ook in de discussie konden mengen. Aansluitend was er natuurlijk weer de maandelijkse borrel in Stadscafé Lure

38

februari 2011 FIRM

• Louche zaken

tekst Dennis SchÄffer

Het bankgeheim

Het bankgeheim is sinds mensenheugenis het middel voor de vermogende particulieren om het zuurverdiende geld buiten bereik van de Belastingdienst te houden. Echter brokkelt het bankgeheim de laatste jaren af en lijkt het binnen Europa vanaf 2014 volledig opgelost te zijn. Daarom een korte schets van het bankgeheim en een blik op de toekomst om het geheugen weer op te frissen.

Geschiedenis Het bankgeheim is een Zwitserse uitvinding en heeft zijn intrede gedaan in 1934. Door middel van niet op naam geregistreerde rekeningnummers werd de anonimiteit van de rekeninghouders gewaarborgd en dit principe staat nog steeds. Het bankgeheim houdt feitelijk in dat de bank geen klantgegevens deelt.

Dit geldt niet alleen voor andere banken maar ook voor de overheid en de Belastingdienst.

Juist dat laatste maakt het zo interessant voor buitenlandse spaarders en miljarden aan Nederlands spaargeld heeft gestald gestaan in het buitenland. De laatste jaren heeft het bankgeheim onder vuur gelegen omdat er veel crimineel geld in zat en ook de financiering van terrorisme deze bescherming genoten.

UBS Het bankgeheim kent eigenlijk twee doorbraken in recente jaren. Enerzijds zijn er de verandering in wetgeving van landen en aan de andere kant het simpelweg doorbreken van het bankgeheim.

Het UBS debacle is een voorbeeld van een wederrechtelijke doorbraak van het bankgeheim. Meer bekend onder de Nederlandse fiscalisten is de KB-Lux affaire waarbij onrechtmatig verkregen bewijs door de Nederlandse fiscus werd gebruikt. Recentelijk speelt ook een conflict tussen Duitsland en Liechtenstein over gestolen informatie die de Duitse Belastingdienst wil gebruiken.

Er is een duidelijke tendens zichtbaar waarbij andere landen simpelweg het bankgeheim van andere landen doorbreken. Er wordt hierbij niet teruggeschrikt om zelfs gestolen informatie van een bank te gebruiken.

UBS is een Zwitserse bank die ook in Amerika actief is. Het schandaal rondom de UBS is een duidelijke stelling van de Amerikanen die simpelweg zeggen dat het bankgeheim niet geldt voor Amerikanen. UBS is in Amerika FIRM februari 2011

vervolgd omdat het middels het bankgeheim meewerkt aan belastingfraude van Amerikanen die onbelast hun geld in Zwitserland hebben staan. Ze hebben hiervoor een boete van $780 miljoen gekregen. Daarnaast hebben ze een civiele zaak tegen de IRS verloren en moesten de klantgegevens van 4,450 klanten aan de Amerikaanse Belastingdienst worden overgedragen. Het verstrekken werd verplicht omdat de SEC, de Amerikaanse AFM, dit eiste om de vergunning om te handelen in Amerika te verlengen.

Dit laat zien dat de Amerikanen simpelweg zeggen: prima dat jullie een bankgeheim hebben, maar dat geldt alleen voor Zwitsers en niet voor Amerikanen. Het is behoorlijk vergaand dat een land bepaalt dat bepaalde wetgeving in een andere jurisdictie niet van toepassing is.

Veranderende wetgeving Binnen Europa lijkt het bankgeheim vanaf 2014 volledig te zijn weggevaagd. Binnen de Europese Spaarrenterichtlijn is al geregeld dat de landen informatie met elkaar delen over spaartegoeden bij banken. Voor België, Luxemburg en Oostenrijk is er een overgangsregeling waarbij ze nog ontheffing krijgen van het delen van informatie. Deze ontheffing betekent echter niet dat er geen belasting wordt geheven. Er is wel een bronheffing in deze landen, alleen blijft de identiteit van de belastingplichtige geheim.

Daarna zal binnen Europa het bankgeheim dan volledig zijn opgelost. De Belastingdiensten in alle landen hebben systemen geïmplementeerd waarmee de informatie automatisch wordt gestuurd naar Belastingdiensten in andere landen zodat ze eigenlijk alles weten.

Belastingontduiking in Nederland

zwartspaarders op te sporen. Om het melden van spaargeld te stimuleren is de inkeerregeling geïntroduceerd. Deze regeling hield in het begin in dat de belastingplichtige zijn spaargeld kon melden en daarover alleen de verschuldigde rentes betaalde. De inkeerregeling is inmiddels wat afgezwakt en er is nu ook een boete bij de inkeerregeling en deze bedraagt 30% over het verschuldigde bedrag.

Buiten de inkeerregeling is het natuurlijk ook mogelijk dat de Belastingdienst er achter komt dat iemand spaargeld in het buitenland heeft. De huidige boete over de verschuldigde belastingen van box III bedraagt 300% over het verschuldigde bedrag. Daarnaast is de termijn die geldt voor naheffing voor vermogen in het buitenland twaalf jaar en dit is natuurlijk relevant voor het bankgeheim.

Aangezien de Belastingdienst automatisch informatie uit andere Europese landen krijgt en niet terugdeinst om gestolen informatie van landen met een bankgeheim te gebruiken is de zwartspaarder in het nauw gedreven. Dat dit natuurlijk terecht is, is een heel ander verhaal.

Blik op de toekomst Het bankgeheim binnen Europa zal over drie jaar zijn verdwenen en zal het zwartsparen in andere landen volledig ten einde zijn. Of het zwartsparen daarmee verdwijnt is natuurlijk nog maar de vraag omdat midden in Europa nog de Zwitserse banken open staan voor Europese spaarders. Hoewel ook daar het bankgeheim onder druk staat is het moeilijk in te denken dat Europa dezelfde soort druk zal uitoefenen als de Amerikanen hebben gedaan.

Mocht ook Zwitserland de deuren sluiten, dan staan Qatar, Saudi-Arabië en Singapore klaar om de het spaargeld over te nemen. De zwartspaarder heeft in ieder geval nog genoeg opties in de toekomst.

De Nederlandse Belastingdienst heeft de afgelopen jaren actiever gewerkt op de 39

MRIF

Een uitgave van:

FIRST Maastricht