Landsmenn á móti gjaldtöku

Meirihluti landsmanna á móti gjaldtöku

í öllum jarðgöngum á Íslandi

Meirihluti landsmanna er á móti fyrirhugaðri gjaldtöku í öllum jarðgöngum á Íslandi samkvæmt könnun Maskínu. Samkvæmt könnuninni eru 55 prósent landsmanna andvíg gjaldtöku en ríflega 20 prósent hlynnt henni. Svipað margir segjast í meðallagi hlynntir eða andvígir. Könnunin fór fram dagana 20. til 25. júlí og voru svarendur 1.069 talsins.

Um 72 prósent þeirra sem búa á Austurlandi eru andvíg

Fyrr í sumar boðaði innviðaráðherra frumvarp um gjaldtökuna til að standa undir kostnaði við Fjarðarheiðargöng og önnur göng í framtíðinni. Samkvæmt könnun Maskínu er andstaðan mest á Vesturlandi og Vestfjörðum eða um 75 prósent. Um 72 prósent þeirra sem búa á Austurlandi eru andvíg henni en um sextíu prósent íbúa á Norðurlandi. Um helmingur þeirra sem búa á höfuðborgarsvæðinu, Suðurlandi og Reykjanesi eru á móti gjaldtöku.

Talsverðan breytileika er að sjá á viðhorfi fólks eftir stjórnmálaskoðunum þess. Kjósendur Sósíalistaflokksins og Flokks fólksins eru andvígari gjaldtökunni en kjósendur annarra flokka. Best mælist gjaldtakan fyrir meðal kjósenda Viðreisnar þar sem hátt í 40% segjast hlynnt, auk kjósenda Vinstri grænna og Samfylkingarinnar en meðal þeirra eru 32% hlynnt. Könnunin var lögð fyrir Þjóðgátt Maskínu sem er þjóðhópur fólks (e. panel) sem dreginn er með tilviljun úr Þjóðskrá, á netinu. Alls voru svarendur 1.069 en þeir eru alls staðar að af landinu og á aldrinum 18 ára og eldri. Gögnin eru vigtuð samkvæmt Þjóðskrá og endurspegla því þjóðina prýðilega.

FÍB er alfarið á móti því að vegamannvirki verði fjármögnuð með vegtollum

FÍB ítrekar fyrri ábendingar um vegtolla, mikilvægi öruggra vega og ríflegar tekjur ríkissjóðs af bílum og umferð. FÍB er alfarið á móti því að vegamannvirki verði fjármögnuð með vegtollum. Vegtollar eru mjög dýr leið til að hafa tekjur af umferðinni. Raunsætt er að áætla 15% fari í kostnað við innheimtu vegtolla þar sem umferð er mikil og 60–80% þar sem umferð er lítil.

Vegtollar eru mun kostnaðarsamari en aðrar innheimtuaðferðir stjórnvalda af bílum og umferð. Kostnaður við vegtolla felst m.a. í dýrum tækjabúnaði, hugbúnaði, tengingum, innheimtukostnaði, viðhaldi, endurnýjun og almennum rekstri.

Skyndileg áform um vegtolla fela í sér lýðræðishalla. Kjósendur hafa ekki fengið tækifæri til að taka afstöðu til slíkra hugmynda í kosningum.

Ekki gleyma að sýna skírteinið! FÍB afslættir um allt land. Nánar á FÍB.is

Árni Sigfússon, fyrrverandi formaður FÍB

Stofnun FÍB-tryggingar með baktryggingu hjá Lloyd´s í Bretlandi er ein merkasta varðan í níutíu ára sögu Félags íslenskra bifreiðaeigenda. Í september 1996 stóð félagsmönnum til boða allt að 35% ódýrari bifreiðatryggingar en hjá öðrum tryggingarfélögum á íslenska markaðnum. Þrjátíu árum áður hafði, fyrir atbeina FÍB, verið tekið upp bónuskerfi bifreiðatrygginga með stofnun Hagtryggingar. Þegar Skandia kom inn á íslenska tryggingamarkaðinn 1992 gerði FÍB afsláttarsamning við félagið sem leiddi til þess að önnur vátryggingafélög lækkuðu iðgjöldin og tryggingamarkaðurinn nálgaðist kröfu FÍB um að bifreiðaeigendur greiddu iðgjöld í samræmi við áhættu.

Sumarið 1995 kynnti FÍB samanburð á iðgjaldi bílatrygginga í nokkrum löndum

Sumarið 1995 kynnti FÍB samanburð á iðgjaldi bílatrygginga í nokkrum löndum. Hann sýndi að Íslendingar greiddu 50–150% hærri iðgjöld en bíleigendur í nágrannalöndunum. Í kjölfar könnunarinnar og viðbragða íslensku tryggingafélaganna ákvað stjórn FÍB, undir formennsku Árna Sigfússonar, að bjóða út ökutækjatryggingar félagana. Fyrir milligöngu Alþjóðlegrar miðlunar (löggiltrar vátryggingamiðlunar) kom tilboð frá breska vátryggjandanum IBEX hjá Lloyd's. Tilkoma FÍB-tryggingar hjá Lloyd's var árangur baráttu FÍB með þúsundir félagsmanna að baki fyrir lækkun bílatrygginga. Gömlu tryggingafélögin gripu óðar til

þess ráðs að lækka ofuriðgjöldin með því að krafsa aðeins í milljarðasjóðina – bótasjóðina. Fáeinum mánuðum áður höfðu talsmenn tryggingarfélaganna hins vegar fullyrt í fjölmiðlum að 30% hækkun á iðgjöldum bílatrygginga væri á döfinni vegna breytinga á skaðabótalögum sem komu til framkvæmda á miðju ári 1996.

Samkeppnin sem hófst með FÍBtryggingu var mikil kjarabót

Samkeppnin sem hófst með FÍBtryggingu var mikil kjarabót fyrir alla neytendur á Íslandi. Haustið 1997 skilaði Hagfræðistofnun Háskóla

Íslands áliti um áhrif aukinnar samkeppni í sölu bifreiðatrygginga með innkomu FÍB-tryggingar á íslenska vátryggingarmarkaðinn.

Hún áætlaði að beinn sparnaður bifreiðaeigenda vegna lægri iðgjalda væri tæplega 1,1 milljarður króna árið 1997. Þá mat stofnunin minni hækkun vísitölu neysluverðs vegna þess að iðgjöld bifreiðatrygginga lækkuðu í stað þess að hækka, til skuldalækkunar heimilanna um rúmlega 1,2 milljarð. Hagnaður landsmanna nam því samtals 2,3 milljarða króna á einu ári vegna aðgerða FÍB.

Tryggingaútboð FÍB var vopn í baráttu neytenda gegn fákeppni á íslenska tryggingamarkaðnum. Aðferðarfræði tryggingafélaganna, að lækka öll sem eitt iðgjöld ökutækjatrygginga um leið og samkeppnin hófst, leiddi til þess að ekki náðist að byggja upp stofn í samræmi við áætlanir bresku vátryggjendanna. FÍB-trygging náði aðeins ríflega 5% markaðshlutdeild á íslenska bílatryggingamarkaðnum

þrátt fyrir að vera eitt í samkeppninni við tryggingarfélögin þrjú, Sjóvá Almennar, TM og VÍS. Þegar spurðist að samstarfsaðilar FÍB hjá Lloyd´s væru ekki tilbúnir að endurnýja samninga fengu neytendur að kynnast afleiðingunum í formi stórhækkaðra tryggingariðgjalda. Því miður tókst ekki að endurnýja samninga um vátryggingar fyrir FÍB-félaga haustið 2000 og var þeim því sjálfhætt haustið 2001.

FÍB og fleiri aðilar kvörtuðu ítrekað til Samkeppnisstofnunar

Fákeppni á tryggingamarkaði er viðvarandi vandamál. Baráttan um samkeppnishæf iðgjöld ökutækjatrygginga hafði ýmsar skuggahliðar. FÍB og fleiri aðilar kvörtuðu ítrekað til Samkeppnisstofnunar vegna

ólögmætra viðskiptahátta tryggingafélaganna. Í ágúst 2003 kom loks út frumskýrsla um meint samráð þeirra í bifreiðatryggingum. Niðurstaðan var að tryggingafélögin hefðu, með beinum og óbeinum hætti, haft með sér víðtækt samráð um iðgjöld ökutækjatrygginga. Þau hefðu, hafi með samstilltum aðgerðum, brugðist við samkeppni frá FÍB-tryggingu og haft samráð um hækkun bifreiðatrygginga í febrúar 1994 og í júní 1999, í kjölfar setningar endurnýjaðra skaðabótalaga frá Alþingi. Tryggingafélögin fóru í samstilltar aðgerðir gegn FÍB-tryggingu og kröfu FÍB um lækkun iðgjalda. Markmið tryggingafélaganna var að draga með öllum tiltækum ráðum úr samkeppni á vátryggingarmarkaði með tilheyrandi skaða fyrir neytendur.

Alvöru samkeppni var það eina sem tryggingafélögin skildu

Árni Sigfússon var formaður FÍB á þessum tíma segir að munnlegar mótbárur FÍB dugðu skammt gegn íslensku tryggingarisunum.

“Það var lengi búið að benda á að bílatryggingar hér á landi voru allt að tvöfalt hærri en í nágrannalöndunum. Það dugði lítið að benda á það og vildu fáir stjórnmálamenn kynna sér til hlítar þessa staðreynd og hvað þá að bregðast við henni. Svonefndir bótasjóðir og tryggingaskuld voru langt um fram þörf og höfðu safnast upp. Þetta var fé sem var tekið frá til að mæta mögulegum greiðslum vegna hugsanlega tjóna síðar. Auðvitað er erfitt að segja til um hversu mikill kostnaður varð af slysi og þá var ekki óeðlilegt að fjármagn væri tekið frá. Þegar hins vegar fór að safnast upp milljarðasjóðir tryggingafélaganna eftir að tjón væru uppgerð þótti ljóst að tryggingamál, sem löngu væru uppgreidd, sætu félögin með milljarða í sjóðum. Þessa peninga nýttu svo félögin í áhættufjárfestingar í stað þess að skila skuldinni til bifreiðaeigenda og lækka gjöldin á þá. Við töldum þetta helstu skýringu á mun hærri iðgjöldum sem voru allt að tvöfalt hærri en á meginlandinu. Á þessum tíma tók langan tíma að skipta um tryggingafélag og fáir nenntu að standa í því, enda svipað verð hjá þeim öllum. Hvað varð þá til ráða? Hin virka samkeppni sem var besta aðhaldið. Það var alvöru samkeppni, það eina sem félögin skildu.”

“Ég lenti í mörgum rökræðum við forsvarsmenn gömlu tryggingafélaganna á þessum tíma þar sem menn ætluðu að rífast fram og til baka. Mitt svar var eiginlega þannig að í ljós kæmi hver hefði rétt fyrir sér með virkri samkeppni,“ sagði Árni Sigfússon í spjalli við FÍB-blaðið.

Þegar þú lítur yfir farinn veg. Hver var ávinningurinn að stofnun FÍBtryggingar á sínum tíma?

„Þessi verulegi ávinningur náðist með því að koma inn á markaðinn og knýja þessi gjöldum niður sem skilaði um leið heimilunum og bifreiðaeigendum milljörðum. Í raun og veru strandaði þetta á því að tryggingafélögin svöruðu, snarlækkuðu gjöldin, og þar með var lítill fótur fyrir þennan erlenda aðila að haldast á markaðnum. Hann var ekki með neina sérstöðu og almenningur var tregur að skipta um tryggingafélög enda á sama tíma að tryggja aðrar tryggingar af þeim félögum. Ég vil þó segja að á þessu fimm ára tímabili hafði þetta gríðarleg áhrif á markaðinn. Mér sýnist áhrifin hafa varað til þessa dags, það er mun auðveldara að skipta um tryggingafélag en var á þessum tíma. Enn fremur eru upplýsingar um samanburð trygginga mjög aðgengilegar og auðvelt að nálgast þær. Samkeppnin er virkari, enn þá er samt munur, en við getum verið sátt við að hafa ýtt við risum á þeim tíma, og svo hefur upplýsingasamfélagið hjálpað okkur. Það sýnir bara líka að alvöru aðhald gerir samkeppni mun virkari,“ segir Árni.

Aðspurður hvernig honum lítist svona almennt á tryggingamarkaðinn í dag segir Árni hann fjölbreyttari. Menn bregðast skjótar við þegar viðskiptavinur gerir athugasemdir eða vill leita hagstæðari kjara. Auðveldara er að flytja sig á milli þannig að markaðurinn er liprari en áður.

Tímarnir þínir á FÍB og hvernig finnst þér félagið vera í dag?

„Þegar ég rifja þetta upp hugsa ég til samherja míns Runólfs Ólafssonar sem var gríðarleg stoð og stytta í öllu þessu verkefni. Hann hefur haldið sjó alla tíð síðan og ég er alltaf stoltur af FÍB. Á tíma mínum hjá félaginu tókum við FÍB-aðstoðina upp á annað stig og ég er alltaf að heyra af fólki sem FÍB kemur til bjargar þegar það þarf á henni að halda. Aðhaldið í eldsneytiskostnaði og upplýsingar sem lúta að kostnaði bifreiðarinnar er alltaf haldið á lofti innan félagsins. Það hefur átt sér stað ánægjuleg þróun hjá FÍB sem ég ætla að vona að haldist um ókomin ár,“ segir Árni Sigfússon, fyrrverandi formaður FÍB.

Sumarið 1995 kynnti FÍB samanburð á iðgjaldi bílatrygginga í nokkrum löndum. Hann sýndi að Íslendingar greiddu 50–150% hærri iðgjöld en bíleigendur í nágrannalöndunum. Í kjölfar könnunarinnar og viðbragða íslensku tryggingafélaganna ákvað stjórn FÍB, undir formennsku Árna Sigfússonar, að bjóða út ökutækjatryggingar félaganna. Tilkoma FÍB-tryggingar hjá Lloyd's var árangur baráttu FÍB með þúsundir félagsmanna að baki fyrir lækkun bílatrygginga.