Jaarverslag Fedustria 2021 - 2022 by Fedustria

FEDUSTRIA

JAARVERSLAG

2021 2022

INHOUD

KERNCIJFERS 2021 

Kerncijfers textiel-, houten meubelindustrie in 2021



Investeringen



Tewerkstelling



Uitvoerbestemmingen



In- en uitvoer en handelssaldo



Omzet



Bruto toegevoegde waarde tegen werkelijke prijzen



Productgroepen textiel-, houten meubelindustrie

VOORZITTERS Daadkracht

FOCUS OP SOCIAAL Talent maakt het verschil, maar dé uitdaging is en blijft… talent vinden!

DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

2 JAAR CORONAPANDEMIE

PRODUCTGROEPEN TEXTIEL

MEUBEL & HOUT

    

Interieurtextiel Technisch textiel Kledingtextiel Veredeling Garenproductie

     

Meubel Houten constructie-elementen Houten plaatmateriaal Houten verpakkingen Diverse producten van hout Houtinvoerhandel

CONJUNCTUUR TEXTIEL

MEUBEL

De Belgische textielindustrie in 2021

100

118

HOUT De Belgische meubelindustrie in 2021

112

De Belgische houtverwerkende industrie in 2021

BELEIDSORGANEN Overzicht van de bestuursorganen

124

DIENSTEN EN CONTACTPERSONEN Overzicht van onze experten per afdeling

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

KERNCIJFERS 2021

TOTAAL TEXTIEL HOUT EN MEUBEL (*schatting op jaarbasis)

€ Omzet mia €

10,9 4,6 6,3

70 % 75 % Exportquote*

65 %

+1,5 +2,7 Handelssaldo mia €

@OMEXCOWALLCOVERINGS

-1,2

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

€ Investeringen mio €

423,6 165,7 257,9

Toegevoegde waarde* werkelijke prijzen mia €

1.672

aantal bedrijfsvestigingen

1.096

91,4 % < 50

Kleine ondernemingen

87,2 % 93,7 %

1,2 1,3

35.937

576 Ondernemingen

2,5

18.362 Tewerkstelling

aantal werknemers gegevens 30/06/2021

€

17.575

n.b.

€ €

Nettorentabiliteit eigen vermogen

mediaan, gegevens 2019

5,9 % 6,1 %

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

INVESTERINGEN

2007

2010

Textielindustrie

2015

Hout- en meubelindustrie

199,7 2020

165,7

257,9 2019

145,8

180,3 120,6

210,8

231,6

209,9 120,0

206,3

197,5

(in mio € - * voorlopige gegevens)

2021*

Bron: BTW-aangiften, FOD Economie

Fedustria - KERNCIJFERS 2021

TEWERKSTELLING

2000

2007

Textielindustrie

2010

2019

Hout- en meubelindustrie

2020

17.575

18.362

17.549

18.706

18.013

19.246

21.384

24.217

24.311

30.970

24.920

44.978

(aantal werknemers)

2021 Bron: RSZ

Fedustria - KERNCIJFERS 2021

TEXTIEL HOUT MEUBEL

UITVOERBESTEMMINGEN Frankrijk 25,1 % Duitsland 16,8 % Nederland 13,0 % Italië 5,0 % Overige EU-27 19,9 % Verenigd Koninkrijk 6,6 % West-Europa niet-EU 2,4 %

Oost-Europa 1,0 %

Noord-Amerika 2,7 %

Verre Oosten 3,3 % Nabije en Midden-Oosten 1,0 %

Afrika 1,9 % Zuid-Amerika 0,7 %

Oceanië 0,7 % Bron: INR

IN- EN UITVOER EN HANDELSSALDO

1980 Invoer

1990

2000 Uitvoer

16,5

15,0

14,6

13,4

2010

1,5

1,2

2,7

3,4

1,5

0,5

3,7

5,9

7,4

9,6

11,0

13,0

13,7

(in mia €)

3,2

2020

Handelssaldo

2021 Bron: INR

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

OMZET

2015

2018

Textielindustrie

6.329,4

4.649,0

4.049,8

2019

5.121,7

5.291,8

4.398,3

5.352,6

4.353,6

4.897,9

4.704,5

(in mio € - * voorlopige gegevens)

2020

2021*

Hout- en meubelindustrie

Bron: BTW-aangiften, FOD Economie

BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE TEGEN WERKELIJKE PRIJZEN

2000

2007

Textielindustrie

2010

2019*

Hout- en meubelindustrie

2020*

1.300,0

1.200,0

1.250,0

1.100,0

1.300,0

1.250,0

1.195,0

1.150,0

1.733,4

1.501,6

1.455,5

1.808,1

(in mio € - * schattingen)

2021* Bron: INR

Fedustria - KERNCIJFERS 2021

PRODUCTGROEPEN HOUT MEUBEL

Totale omzet 2021 = 6,3 miljard € 31 % Plaatmaterialen

19 % Bouwelementen

11 % Verpakkingen

36 % Meubelindustrie

3% Overige houtverwerking Bron: BTW-aangiften, FOD Economie

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

PRODUCTGROEPEN

TEXTIEL

Totale omzet 2021 = 4,6 miljard € 41 % Interieurtextiel

10 % Kledingtextiel

4% 43 % Technisch textiel

Veredeling

2% Garenproductie Bron: aandelen geschat door Fedustria op basis van de toegevoegde waarde

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

VOORZITTERS

Daadkracht In deze volatiele wereld is het aanpassingsvermogen van de ondernemers de grootste troef

Het succesvol aanpakken van de digitalisering en de robotisering zijn noodzakelijk om onze industrie hier te kunnen behouden.

Fedustria - VOORZITTERS

Door de Covid-19-pandemie waren de voorbije twee jaren zeer moeilijk voor onze maakindustrie. De gevolgen verschillen natuurlijk sterk van activiteit tot activiteit, maar toch waren onzekerheid en volatiliteit alomtegenwoordig. Ook de geopolitieke omstandigheden hebben een ontwrichtend eﬀect. 2021 was het eerste jaar van de Brexit, en vanuit Turkije kwam en komt er scherpe prijsconcurrentie als gevolg van de muntontwaarding van de Turkse lira. Dit jaar komt daar nog eens een heuse oorlog bij, door Rusland ontketend met de inval in Oekraïne. En China blijft een bedreiging. Men zou verwachten dat het beleid, vooral op federaal en Europees niveau, hierop adequaat zou reageren. Maar we kregen en krijgen maar zeer weinig respons op alle oproepen en noodsignalen die we uitzenden tijdens onze contacten met beleidslui. Onze federale regering bestaat uit (te) veel verschillende strekkingen, waardoor men meer bezig is met het samenhouden van de regering dan met écht beleid voor burgers en bedrijven. Waarom komt er geen structurele oplossing voor de veel te hoge energiekosten voor de bedrijven? Sommige bedrijven zijn in hun bestaan bedreigd, want onze maakindustrie

is zeer sterk afhankelijk van energie. In deze volatiele omstandigheden moesten sommige productielijnen worden onderbroken, om nog maar te zwijgen van het stilleggen van hele bedrijven. We blijven bij de regering aandringen op een vorm van plafonnering van de energieprijzen voor de industrie. En om de bevoorradingszekerheid inzake stroom te garanderen, dringen wij aan om kernenergie ook op lange termijn in te zetten. Een ander heikel punt: de automatische loonindexering. In deze tijden van hoge inflatie leidt dit tot een permanente loonsverhoging die onze competitiviteit ondermijnt. België kent een hogere inflatie dan de buurlanden. Die inflatie wordt dan nog eens sneller in de loonkosten doorgerekend door het systeem van de automatische loonindexering. We stellen vast dat dit in uitzonderlijke omstandigheden zoals nu contraproductief is: de koopkracht wordt er onvoldoende door beschermd want de Staat roomt te veel af, en de bedrijven verliezen aan rendabiliteit en concurrentiekracht. De stijgende transportkosten, de schaarste aan bepaalde grondstoﬀen, enz. leiden mede tot continue prijsstijgingen waarvan we niet weten welke gevolgen ze finaal zullen hebben.

Fedustria - VOORZITTERS

Covid-19 is nu (hopelijk) onder controle. Naast de moeilijkheden die er zijn uit voortgevloeid, zijn er ook positieve zaken die we kunnen meenemen. De nieuwe manier van werken is bv. eﬀiciënter gebleken en de digitalisering in de bedrijven heeft een boost gekregen. Het succesvol aanpakken van de digitalisering en de robotisering zijn immers noodzakelijk om onze industrie hier te kunnen behouden. Het is en blijft de uitdaging om onze bedrijven te brengen naar Industrie 4.0. Specifiek voor onze sectoren heeft de consument tijdens de pandemie zijn/haar eigen woning herontdekt en heeft geïnvesteerd om deze woon- en werkplek (thuiswerk) te verfraaien. Maar dat eﬀect ebt nu weg.

Kenmerkend voor onze sectoren is dat onze bedrijven leven dankzij de export. Nieuwe afzetmarkten zoeken en vinden, nieuwe klanten winnen… het blijven grote uitdagingen. Onze vele kmo’s leveren daartoe dagelijks inspanningen. Gelukkig kunnen ze rekenen op de bijzondere ondersteuning van het Agentschap Flanders Investment and Trade (FIT) en andere overheidsinstanties. De Europese uitdagingen qua milieu en circulaire economie zijn eveneens groot. Zij eisen veel aandacht en energie van de bedrijven. Daarbij komt het feit dat de bedrijven ook continu moeten innoveren om in deze snel veranderende tijden de gepaste producten te vermarkten. De Vlaamse overheid is hierin zeker een belangrijke partner, via het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Maar de bedrijven kunnen ook rekenen op de sectorale technologiecentra Centexbel en Wood.be. Voor opleiding en vorming spelen de sectorale opleidingscentra Cobot en Woodwize een voorname rol. Bij Fedustria staan de lidbedrijven centraal. Het is onze ambitie om hen nog beter te ondersteunen en te begeleiden. Een strategische oefening is daartoe in 2021 opgestart. In 2022 moet dit verder operationeel worden uitgerold aan de hand van een concreet actieplan. We gaan ervan uit dat dit mee zal bijdragen tot het succes van uw bedrijfsactiviteiten! Francis Verstraete, voorzitter Jan Desmet, vicevoorzitter

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

INTERIEURTEXTIEL

Tapijten, meubelstoﬀen, gordijnen, matrastijk en huislinnen geproduceerd in België hebben een uitstekende reputatie en kennen daardoor wereldwijd afnemers.

Ondernemingen

152*

* Bedrijfsgroepen worden als één bedrijf beschouwd

Tewerkstelling

8.674

Omzet

1.865 mio €

Fedustria - INTERIEURTEXTIEL

De productgroep Interieurtextiel omvat: tapijt (geweven, getuft, naaldvilt, badsets…), meubelstoffen (plat, fluweel, uni, jacquard, bedrukt…), decoratiestoffen, overgordijnen, wandbekleding, huishoudlinnen (keuken-, tafel-, bed- en badlinnen), matrasbekledingsstoffen, passementerie…

Exportquote

aandeel van export in omzet

94 %

Evolutie activiteit in 2021

+8 %

Aandeel

in toegevoegde waarde van de sector

41 %

Fedustria - INTERIEURTEXTIEL

Textiel voor de woning is een Belgische specialiteit. Zo is België de nummer één producent in de EU van textielvloerbekleding (karpetten, kamerbreed tapijt, matten, lopers, badsets…). De Belgische bedrijven actief in het interieurtextiel halen samen een totale omzet van 1,7 miljard euro. Ruim 70 % daarvan is toe te schrijven aan de producenten van textielvloerbekleding, een kwart aan bedrijven die matrasbekleding of zetelen decoratiestoﬀen maken. Na de VS is de Belgische tapijtsector de tweede belangrijkste ter wereld, met een totale omzet van 1,2 miljard euro gerealiseerd door een 70-tal bedrijven. Maar ook in de sector van de matras-

stoﬀen genieten de Belgen wereldfaam. Naast productie in België hebben de grote bedrijven in dit segment ook productievestigingen in alle werelddelen. Dat komt omdat hun klanten vaak grote groepen van matrasproducenten zijn, die zelf ook internationaal verspreid zijn. Dichtbij de klant produceren is daarbij een troef. De sector van de zetelen decoratiestoﬀen telt een 40-tal kmo’s met een omzet van zowat 120 miljoen euro en ca. 800-tal medewerkers. Verder is er ook nog het segment van het huishoudtextiel met een omzet van ca. 50 miljoen euro, met o.a. een belangrijke speler in badstof.

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

Fedustria - INTERIEURTEXTIEL

HET BELANG VAN VAKBEURZEN Samen met het Vlaamse exportagentschap Flanders Investment and Trade (FIT) begeleidt Fedustria de bedrijven actief in het interieurtextiel bij hun exportinspanningen. Dit gebeurt o.a. via groepsdeelnames aan grote internationale vakbeurzen, zoals Domotex (Hannover) en Intertextile Home Textiles (Shanghai). Fedustria en FIT blijven ook actief betrokken bij de organisatie van de jaarlijkse BFM Fabric Show (het vroegere London Fabric) in de lente, samen met de Britse collega’s van British Furniture Manufacturers (BFM). In september is Fedustria ook mede-initiatiefnemer van de beurs Decosit voor meubelen decoratiestoﬀen in Brussels Expo.

De coronapandemie heeft de beurzenkalender van begin 2020 tot lente 2022 fors door elkaar geschud, eerst met verschuivingen naar later op het jaar, meestal gevolgd door annuleringen. Toch blijven fysieke vakbeurzen hun plaats hebben binnen de wereld van het interieurtextiel. Precies omdat het fysiek kunnen tonen en voelen van de nieuwe collecties, alsook het face-to-face contact met de klanten, primordiaal blijft. En het blijft de beste manier om potentiële klanten te ontmoeten. Uit corona-bevragingen van Fedustria bij haar lidbedrijven is gebleken dat de fysieke vakbeurzen zeker nog niet hebben ‘afgedaan’.

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

Fedustria - INTERIEURTEXTIEL

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

DE EXPORTUITDAGINGEN VAN DE BREXIT 2021 was het eerste jaar van de Brexit. Voor het Belgische interieurtextiel was en is het Verenigd Koninkrijk de grootste afzetmarkt. Ook na de Brexit blijft dit zo, al is het aandeel van het VK in de totale omzet van deze productgroep aan het dalen. Gezien het VK een grote afnemer is van Belgisch kamerbreed tapijt, geweven matrastijk en zitmeubelstoffen, volgde Fedustria de Brexit-ontwikkelingen op de voet. Samen met de Europese textielkoepel Euratex, het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en de Vlaamse ondernemersorganisatie Voka, FIT, alsmede ondernemersplatformen zoals in de provincie West-Vlaanderen, en in samenwerking met de douane en logistieke partners, werd alles uit de kast gehaald om de handel met het VK na de Brexit zo vlot mogelijk te laten verlopen.

De Belgische interieurtextielbedrijven hebben zich zo goed als mogelijk aangepast, maar desondanks zorgt de Brexit voor extra administratieve complexiteit, vertragingen, en hogere kosten. De export naar het VK is in 2021 dan ook niet op hetzelfde niveau gehandhaafd kunnen blijven als vóór de Brexit, al is het toch beter meegevallen dan aanvankelijk gevreesd. Maar vele exporteurs vrezen ook dat de impact van de Brexit op termijn nog groter zal zijn. De EU wil de zwaarste gevolgen opvangen met een Brexit-fonds dat in Vlaanderen het Brexit Adjustment Fund heet. Het allerbelangrijkste is dat men er langs beide kanten van het Kanaal blijft naar streven om de handel zo vlot mogelijk te laten verlopen. Initiatieven zoals ‘the green corridors’ van Voka kunnen daartoe bijdragen.

Fedustria - INTERIEURTEXTIEL

TRENDVISION, HET ONTMOETINGSPLATFORM VOOR INTERIEURDESIGN Tekeningen en kleur zijn zeer belangrijk in de productgroep van het interieurtextiel. TrendVision is sinds begin 2020 de nieuwe naam van TextiVision, het ontmoetingsplatform voor designers, (interieur-)architecten en producenten rond de nieuwste tendensen in mode, lifestyle en interieur. Die informatie wordt ingewonnen door bv. bezoeken aan beurzen en exposities, deelname aan presentaties, door samenwerking met nationale en internationale trendwatchers, vooraanstaande creatieve adviesbureaus, scholen met industriële en technologische opleidingen, en gerenommeerde designers en kunstenaars. Dit alles resulteert in een zevental activiteiten per jaar, waar vernieuwende inzichten, kleurentendensen, de nieuwste materialen en structuren, en productfunctionaliteiten worden gepresenteerd, alsmede inzichten in de wijzigende consumentengedragingen. Ondanks de herhaalde lockdowns en de beperkte organisatorische opties in 2020 en 2021 slaagde TrendVision erin zich flexibel op te stellen. TrendVision deed daarenboven nog een extra inspanning en zorgde voor meer activiteiten dan gebruikelijk, live wanneer het kon en online wanneer het moest.

Fedustria - TECHNISCH TEXTIEL

TECHNISCH TEXTIEL

Ondernemingen

Tewerkstelling

7.147

Omzet

2.244 mio €

Fedustria - TECHNISCH TEXTIEL

AGROTECH*

Textiel voor landbouw, tuinbouw en visvangst, o.a. grondbedekkingsdoek, beschermdoek voor serres, visserijgarens…

BUILDTECH*

Textiel voor de bouw en lichte constructies, o.a. isolatiematerialen, zonwering, roofingtextiel…

GEOTECH*

Geotextiel, o.a. doek voor water-, wegen- en bodemwerken, afdichtingsdoek, waterfilterdoek…

INDUTECH*

Textiel voor industriële toepassingen, o.a. transportbanden, afdichtingskoorden voor tunnelovenwagens (steenbakkerijen), wolvilt voor bv. drukpersen…

MEDTECH*

Medisch textiel, o.a. hydrofiel verbandgaas, steunverbanden, hospitaallinnen, luiers (baby’s, incontinentie), therapeutische elastische kousen, chirurgenpakken…

MOBILTECH*

Textiel voor voertuigen, o.a. autogordels, weefsels voor airbags, binnenbekleding voor auto’s, weefsels voor autobanden, tapijt voor autobussen, vliegtuigen en schepen…

PACKTECH*

Textiel voor transport en verpakking, o.a. canvas/dekzeil (bache), postzakken/zakken voor linnengoed/geldzakken, cargo- en containernetten…

PROTECH*

Textiel voor bescherming en veiligheid, o.a. brandwerende materialen, waterdichte weefsels…

SPORTTECH*

Textiel voor sporttoepassingen, o.a. kunstgras, doek voor parachutes en/of luchtballons, weefsels voor sporttassen, rugzakken, sportkledij… *copyright Messe Frankfurt

Technisch textiel is alomtegenwoordig. Het is vaak een oplossing voor grote uitdagingen zoals milieu, klimaat en veiligheid. © BONTEXGEO

Exportquote

aandeel van export in omzet

70 %

Evolutie activiteit in 2021

+14 %

Aandeel

in toegevoegde waarde van de sector

43 %

Fedustria - TECHNISCH TEXTIEL

Textiel wordt nog heel vaak alleen geassocieerd met kleding en interieurtextiel. Maar weinigen weten dat vandaag in ons land het ‘technisch textiel’ het grootste is, groter dan de twee andere toepassingssegmenten, nl. interieurtextiel en kledingtextiel.

Zoals de naam het al laat vermoeden, zijn het precies de intrinsiek technische eigenschappen die het technisch textielproduct bepalen en er toegevoegde waarde aan geven. Vaak gebeurt dit door chemie te combineren met textiel. Daardoor wordt het textiel functioneel, bv. brandvertragend, waterdicht, lichtgevend, warmte-isolerend… Technisch textiel helpt de natuur en de openbare ruimte een handje, soms zichtbaar maar vaak ook op onzichtbare wijze.

Vrijwel onzichtbaar is bv. het textiel voor het verstevigen van bermen, dijken, autosnelwegen, sluizen en spoorwegen, of de vezels om beton te versterken, het filter- en drainagedoek, het doek voor klimaatregeling in serres, het textiel voor verticale beplanting aan gebouwen (groen in de stad), en het worteldoek – zelfs zonlichtreflecterend doek in de fruit- en wijnteelt. Zichtbaar technisch textiel is dan weer bv. het kunstgras voor sportvelden of zonweringen.

Fedustria - TECHNISCH TEXTIEL

De voorbije twee jaar was er veel aandacht voor medisch textiel, gaande van mondmaskers over beschermmateriaal en uitrusting voor zorgverleners tot steriele chirurgenpakken in het operatiekwartier. Dat is allemaal ook technisch textiel, net zoals textiel voor persoonlijke hygiëne (dameshygiëne, doekjes om make-up te verwijderen, oorstokjes…). Technisch textiel vinden we verder bv. in auto’s, vliegtuigen en (cruise-)schepen. Het is niet altijd ‘zichtbaar’ textiel, zoals bv. het geluiddempend doek onder de motorkap, en de airbags, maar ook de hemelbekleding, de koﬀermatten, de autozetels, de gordels… zijn voorbeelden van technisch textiel. Veiligheidstextiel dat reflecterend, snijbestendig, brand- of kogelwerend is, vinden we terug in de werken beschermkledij van productiearbeiders, brandweerlui, motorrijders… Zonder de kogelvrije vesten voor soldaten en politie te vergeten. Ander min-

der zichtbaar beschermend textiel fungeert bv. als afdichting in industriële en huishoudelijke toepassingen, zoals ovens, kachels, en boilers. Ook onze dagdagelijkse kleding heeft veel te danken aan technisch textiel: elastieken, stretch en sluitingen, maar ook aan bepaalde eigenschappen, zoals waterdichtheid, winddichtheid, ademend vermogen, draagcomfort… dit voor zowel vrijetijdskleding als high performance sportkleding voor topsporters. Ook in de logistiek en de verpakkingswereld vinden we veel technisch textiel terug, gaande van dekzeilen voor vrachtwagentransport – vaak zelfs uitgerust met antidiefstalsystemen –, industriële verpakkingen ter bescherming van onderdelentransport, postzakken, touwwerk voor schepen, tot doeken voor werfstellingen. Maar evenzeer technisch textiel voor tassen, rugzakken en accessoires.

Fedustria - TECHNISCH TEXTIEL

KENNIS EN SAMENWERKING, DE DRIJVENDE KRACHTEN Dé grote troef van het technisch textiel is de kennisintensiteit van de producten. Die kennis komt er dankzij onderzoek en ontwikkeling, in eerste instantie door de bedrijven zelf, maar vaak in samenwerking met kenniscentra zoals het textieltechnologiecentrum Centexbel, en ook hogescholen en universiteiten. Sinds 2019 is de werkgroep Technisch Textiel opnieuw actief, in samenwerking met Centexbel. Deze heeft als doel om het netwerk van bedrijven actief in technisch textiel te versterken en de kennisuitwisseling over nieuwe innovaties te bevorderen.

BESTEMD VOOR EXPORT Zowat twee derde van het in België geproduceerde technisch textiel is bestemd voor de export. Daartoe kunnen de bedrijven deelnemen aan gespecialiseerde beurzen in functie van de specifieke producten die ze maken (medische producten, transport, veiligheid en bescherming…). Op wereldvlak is de biënnale Techtextil in Frankfurt bij uitstek de grootste in zijn soort. Fedustria organiseert er telkens een groepsstand. De eerstvolgende Techtextil vindt plaats van 21 tot 24 juni 2022.

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

KLEDINGTEXTIEL

Ondernemingen Weverij Breierij

11 21

Tewerkstelling

1.050 325

Omzet

273 mio 132 €

Fedustria - KLEDINGTEXTIEL

De productgroep Kledingtextiel omvat weefsels en gebreide stoffen voor vrijetijdskleding, sportkleding, regenkleding, nachtkleding, werkkleding, ondergoed, modekleding, voeringen, en afgewerkte breigoedproducten zoals baby- en kinderkleding, joggings, pulls en andere bovenkleding, beenbekleding en T-shirts.

Circulaire economie is voor het kledingtextiel zowel een uitdaging als een opportuniteit.

Exportquote

aandeel van export in omzet

90 % 60 %

Evolutie activiteit in 2021

+1 % -4 %

Aandeel

in toegevoegde waarde van de sector

+ 10 %

Fedustria - KLEDINGTEXTIEL

KLEDINGTEXTIEL EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

In de transitie naar een circulaire economie treedt ook de waardeketen van kleding en kledingtextiel prominent op het voorplan. De Belgische kledingtextielfabrikanten zetten sterk in op de omschakeling naar meer circulaire oplossingen. Verschillende bedrijfsinitiatieven getuigen hiervan.

Maar ook als overkoepelende textielsector wordt eraan gewerkt. Via Vlaanderen Circulair werden zes ‘Werkagenda’s’ opgestart, partnerschappen die zich richten op circulaire acties. Binnen de Werkagenda Maakindustrie werden twee textielgerelateerde prioritaire groepen naar voor geschoven, nl. ‘Consumententextiel’ en ‘Tapijt en technisch textiel (professioneel textiel)’. Kledingtextiel valt onder beide takken, aangezien er uiteraard een link is met het consumententextiel (mode) maar ook met het professioneel textiel, denk maar aan werkkledij. Binnen de werkagenda’s wordt nu een methodiek ontwikkeld om lovenswaardige individuele initiatieven op te schalen naar de gehele sector. In de loop van 2022 zal dit resulteren in heel concrete projecten die kunnen opgestart worden in samenwerking met verschillende spelers uit de waardeketen van kledingtextiel. Uiteraard zal een belangrijke rol weggelegd zijn voor onze bedrijven én voor de kenniscentra.

KENNIS DELEN EN NIEUWE HORIZONTEN VERKENNEN Het textielkenniscentrum Centexbel speelt een cruciale rol in de verspreiding van kennis naar de textielbedrijven, in het bijzonder de kmo’s. In dit kader wordt jaarlijks een Horizonverkenning Kledingtextiel georganiseerd, waar updates worden gegeven omtrent innovaties, patenten, normen, etikettering en wetgeving die rechtstreeks of onrechtstreeks met kleding te maken heeft. De onderzoeksprojecten van Centexbel worden ook telkens toegelicht. Tijdens de editie

van 2021 kregen de bedrijven o.a. info over regelgeving in voorbereiding (de toekomstige Europese richtlijn ‘ecodesign’), normen in voorbereiding (bv. NTA 8195 Circulair Textiel), de nieuwigheden binnen de Ökotex Standard 100… Verder kwam ook de Green Deal aan bod en wat die kan betekenen voor bedrijven uit de kledingtextielketen. Dat de kledingtextielfabrikanten reeds actief zijn op het vlak van circulair textiel bleek uit vier bedrijfsgetuigenissen.

Fedustria - KLEDINGTEXTIEL

Maar ook via onderzoeksprojecten van Centexbel worden oplossingen gezocht om textiel circulair te maken. Een mooi voorbeeld hiervan is het project ‘Decoat’ dat zich richt op het verwijderen van coatings en verven op weefsels, hetgeen een substantiële uitdaging is in kledingtextiel, zeker bij kledingweefsels die ingezet worden voor werk-, bescherm- en veiligheidskledij.

DUE Aan de hand van een beleid van due diligenDILIGENCE ce, vrij vertaald als ‘geVOOR MEER FAIRE paste zorgvuldigheid’, is het de bedoeling om CONCURRENTIE doorheen een volledige waardeketen processen in te voeren die het risico op schendingen van mensenrechten en milieuovertredingen traceerbaar maken, evenals om maatregelen te treﬀen om hieraan te verhelpen. Dit zou voor alle sectoren gelden. In het kader van de mogelijke introductie van Europese beleidsmaatregelen hieromtrent is de kledingsector, door zijn globale karakter, één van de sectoren die hierbij extra belicht wordt. Belangrijke voorwaarde op het vlak van due diligence is dat er geen regeling fit-to-all komt, wel één die sectorspecifiek is. Bovendien mag de kmo-eigenheid niet uit het oog worden verloren. Indien realistisch toegepast, zal due diligence niet alleen ten goede komen aan mens en milieu, maar ook leiden tot eerlijker concurrentie over alle grenzen heen. Vanuit Fedustria werken wij mee aan een constructieve en realistische benadering van due diligence tijdens overlegmomenten met andere sectorfederaties, met vertegenwoordigers van ngo’s en met politieke partijen. De Europese Richtlijn was aangekondigd voor het najaar 2021, maar zou nu pas in 2022 afgerond worden.

Fedustria - VEREDELING

Alhoewel het gebruik van chemicaliën noodzakelijk is, wordt zoveel mogelijk gezocht naar milieuvriendelijke alternatieven.

VEREDELING

De productgroep Veredeling • wast, bleekt, verft, bedrukt en coat diverse textielartikelen (garens, weefsels, tapijt, breigoed, non-wovens…), • maakt ze vuilafstotend, krimpvrij, brandvertragend… en brengt coatings (deklagen) aan. © YUMI - PEXELS

Ondernemingen

41*

loon 14 geïntegreerd 27 * Alleen bedrijven met 10 of meer werknemers

Tewerkstelling

979

loon 539 geïntegreerd 440

Omzet

149 mio €

Fedustria - VEREDELING

De activiteit van de textielveredeling wordt hetzij geïntegreerd in een textielbedrijf, hetzij uitgevoerd door onafhankelijke gespecialiseerde toeleveranciers (loonveredelaars). Via textielveredeling worden kleur en extra functionaliteiten aan een textielproduct toegevoegd.

BEST

Begin juni 2021 vond de finale vergadering plaats van de herziening van de ‘BREF Textiel’, zijnde het Europees referentieBESCHIKBARE document inzake best beschikbare technieken (BBT) in textiel. TECHNIEKEN Tijdens zeven intense online meetings besprak de Technical Working Group, die samengesteld was uit vertegenwoordigers van de verschillende lidstaten, de textielindustrie én de milieubeweging, de BBT-conclusies die het IPPC-bureau had uitgewerkt op basis van een uitgebreide datacollectie. Fedustria en Centexbel hebben onder de vertegenwoordiging van Euratex een heel actieve rol gespeeld in deze finale vergadering. Zo was het essentieel dat de BBT-conclusies duidelijk rekening hielden met de diversiteit van de textielsector. Na het doorlopen van nog een aantal formele stappen, zullen de goedgekeurde BBT-conclusies vermoedelijk eind 2022 in het Europees Publicatieblad gepubliceerd worden. Vervolgens hebben de bedrijven vier jaar de tijd om te voldoen aan deze nieuwe conclusies. Nadat in Vlaanderen – als enige regio in Europa – een nieuwe meetmethode werd ingevoerd voor het meten van DMF, konden de PU-coatingbedrijven niet langer voldoen aan de emissienorm van 2 mg/m³ die vastgelegd was in de richtlijn ‘Industriële Emissies’. In overleg met de Afdeling Handhaving (Vlaanderen) hebben de betrokken bedrijven het RESCO-project (Reduction of Emissions and Sustainable PU Coating) uitgevoerd, waarbij aan de hand van diverse pilootinstallaties zowel de technische als de economische haalbaarheid onderzocht werd van bijkomende afgasbehandelingstechnieken om opnieuw te kunnen voldoen aan de vooropgestelde norm.

CHEMICALIËN ONONTBEERLIJK VOOR TEXTIELVEREDELING Om kleur en specifieke eigenschappen aan textiel te geven, zijn chemicaliën onontbeerlijk. Echter, het gebruik van chemicaliën wordt meer en meer aan banden gelegd als gevolg van de Europese REACH-verordening. Veel restricties treﬀen dan ook de textielsector. Zorgwekkende stoﬀen moeten inderdaad maximaal vervangen worden. Maar in de praktijk is het niet altijd evident om volwaardige milieuvriendelijke alternatieven te vinden, en in sommige gevallen is het zelfs vooralsnog onmogelijk (bijvoorbeeld voor veiligheidskledij). Fedustria pleit dan ook voor het tijdelijk toelaten van essentiële chemicaliën, zolang er geen volwaardige alternatieven beschikbaar zijn. Exportquote

aandeel van export in omzet

20 %

Evolutie activiteit in 2021

+4 %

Aandeel

in toegevoegde waarde van de sector

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

GARENPRODUCTIE

De productgroep Garenproductie omvat de voorbereiding en de productie van filamentdraad (uit polyester PES en polyamide PA), vezels en garens van polyamide PA, polyester PES, polypropyleen PP…, en garens (zuiver en gemengd) van katoen, wol, vlas…

Ondernemingen

Tewerkstelling

185

Omzet

n.b. mio €

Fedustria - GARENPRODUCTIE

Garens zijn een onmisbare stap in de textielwaardeketen. Zij zijn cruciaal in de circulaire economie.

GESPECIALISEERDE NICHE Binnen de Belgische textielindustrie is de spinnerijactiviteit een kleine maar gespecialiseerde niche met een aandeel van ca. 2 % binnen de totale textielindustrie. De productie van garens gebeurt hetzij door onafhankelijke spinnerijen, hetzij door geïntegreerde spinnerijen (die deel uitmaken van een textielbedrijvengroep en die garens produceren voor de eigen weverijen). Katoentypespinnerijen zijn de grootste groep in de totale garenproductie in België (zonder de extrusie). © NYOBE

CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE PRAKTIJK

Garens zijn een onmisbare tussenstap in de textielwaardeketen: zonder garens geen kleding, meubelstoﬀen, of tapijten. De belangrijkste vezels die gebruikt worden zijn katoen en polyester, al wordt ook een ruim palet aan synthetische garens geproduceerd voor o.a. technisch textiel.

Ook in de ontwikkeling van de circulaire economie is de garenproductie een onmisbare stap in de textielwaardeketen, mede door de toenemende aandacht van zowel professionele aankopers, als van overheden én consumenten voor ecologische en duurzame producten. Zo worden op basis van post-consumer-textielafval, zoals oude jeansbroeken (katoen), nieuwe textielproducten gemaakt, bv. handdoeken, matrastijk, pulls, tentdoeken… Toch blijft het een grote uitdaging om oud textielmateriaal te recycleren tot nieuwe vezels, die opnieuw gesponnen kunnen worden en tot minstens even hoogwaardige textielproducten leiden, zodat we van een echt circulaire economie in textiel kunnen spreken. Het onderzoek naar en de ontwikkeling van bv. recyclage van textielafval, zowel industrieel als post-consumer-textielafval, doen de bedrijven meestal niet alleen, maar samen met gerenommeerde onderzoekscentra zoals het textieltechnologiecentrum Centexbel. Hierbij wordt ook gezocht naar nieuwe oplossingen, en nieuwe mogelijke eindproducten. Op die manier kunnen gerecycleerde garens bv. voor compleet nieuwe toepassingen ingezet worden. Daarom wordt er ook volop geïnvesteerd in ecodesign. En in nieuwe markten en nieuwe businessmodellen (bv. textiles-as-a-service). Dat opent nieuwe perspectieven voor de garenproducenten. Exportquote

aandeel van export in omzet

60 %

Evolutie activiteit in 2021

+25 %

Aandeel

in toegevoegde waarde van de sector

Fedustria - MEUBEL

MEUBEL

Ondernemingen

719

Tewerkstelling

9.824

Omzet

2.273 mio €

Fedustria - MEUBEL

De Meubelindustrie omvat een zeer grote variëteit aan productgroepen, gaande van eetkamers, slaapkamers, keukens, outdoor-creaties, bureaumeubelen… tot zitmeubilair zoals salons, zetels of stoelen, maar evenzeer matrassen en bedbodems.

Het Belgisch meubelaanbod is veelzijdig en biedt voor ieder wat wils: van tijdloos en klassiek over hedendaags tot topdesign.

BELANG VAN EXPORT, OOK IN CORONATIJDEN De opeenvolgende golven van het coronavirus hadden een enorme impact op de exportinspanningen in 2020 én 2021. Zowat 60 % van de Belgische meubelproductie wordt immers in het buitenland verkocht. Door de coronapandemie werden geplande prospectiereizen geannuleerd of uitgesteld en ook de beurzenkalender werd hevig door elkaar geschud, met vooral annulaties. Niettemin blijft export een belangrijke hefboom voor de Belgische meubelindustrie.

Exportquote

aandeel van export in omzet

57 %

Evolutie activiteit in 2021

+9,9 %

Aandeel

in omzet van de sector

36 %

Fedustria - MEUBEL

BELGOFURN © VINCENT SHEPPARD

BelgoFurn, de exportpromotiecel van Fedustria, faciliteert de zoektocht naar buitenlandse klanten voor de Belgische meubelbedrijven en begeleidt hen bij het vinden van nieuwe afzetmarkten. In dit kader wordt jaarlijks een actieprogramma uitgewerkt, mede geruggesteund door Flanders Investment and Trade (FIT). Op 25 november 2021 ondertekende Fedustria als strategische partner een nieuwe samenwerkingsovereenkomst met FIT voor de periode 2022-2026.

Fedustria - MEUBEL

VINGER AAN DE EUROPESE POLS

EFIC, the European Furniture Industries Confederation, behartigt de belangen van de meubelindustrie in Europa. Als stichtend lid van deze organisatie is Fedustria zeer nauw betrokken bij alle activiteiten ter ondersteuning van onze sectoren op Europees vlak.

Omwille van de hoge onderlinge afhankelijkheid kampten vele Europese meubelbedrijven tijdens de coronapandemie met een tekort aan grondstoﬀen, onderdelen en halffabricaten, wat – in combinatie met hallucinante container- en grondstofprijzen – leidde tot productieverstoringen en langere levertermijnen, en dus een grondig verstoorde logistieke keten en meubelverkoop. De nietgeharmoniseerde reacties van de lidstaten in termen van lockdowns, winkel- en grenssluitingen en trage vaccinatieprogramma’s verergerden bovendien de complicaties. Op 23 april 2021 riepen EFIC en Fedustria de EU-instanties dan ook op tot een gecoördineerde aanpak en een gelijk speelveld.

Fedustria - MEUBEL

TREND NAAR WONINGRENOVATIE BEZORGT MEUBELFABRIKANTEN TOPJAAR Sinds het uitbreken van corona in maart 2020 werden de mensen verplicht om veel thuis te blijven, zelfs verplicht om thuis te werken. Bovendien waren horeca en cultuurcentra een tijdlang gesloten en was het zeer moeilijk om op reis te gaan. Dat heeft ertoe geleid dat de mensen hun eigen woning hebben ‘herontdekt’. Het uitgespaarde geld voor bv. vakantie werd dan thuis besteed aan verfraaiing en renovatie. De meubelbranche, zowel indoor als outdoor meubelen, heeft hier ten volle van geprofiteerd. Evenwel, tegen het einde van 2021 bleek deze trend al over zijn hoogtepunt heen te zijn.

Fedustria - MEUBEL

BELGIAN DESIGN SHOWROOMS

In 2020 opende de eerste Belgische Design Showroom in Toronto, het designhart van Canada. Het gaat om een unieke samenwerking tussen veertien Belgische bedrijven die via een gezamenlijke showroom voor een lange termijn aanwezig zijn op de Canadese markt. Meer informatie over de deelnemende bedrijven én een visualisatie van de showroom via www. belgiandesignshowroom.com.

Bij de zoektocht naar nieuwe exportmogelijkheden voor 2022 kwam Dubai als nieuwe afzetmarkt in het vizier. De eerste contacten werden intussen gelegd om ook daar een Belgian Design Showroom te openen.

DE MEUBELBIJBEL – EDITIE 2021 In 2021 werd een nieuwe editie gepubliceerd van de Belgische Meubelbijbel, hét basisinstrument voor de collectieve promotie van onze meubelsector in binnen- en buitenland. De individuele presentaties van het uitgebreid aanbod aan fabrikanten en merken, aangevuld met prachtig fotomateriaal van producten en realisaties, geven binnen- en buitenlandse aankopers een mooi overzicht van wat ons land op meubelvlak allemaal te bieden heeft. Zo werd de Meubelbijbel tijdens de Meubelbeurs Brussel, die begin november 2021 opnieuw fysiek plaatsvond, in groten getale verspreid. Ook tijdens de juni-editie 2022 van de Salone del Mobile in Milaan zal deze Meubelbijbel worden verspreid. Omwille van de coronacrisis werd extra geïnvesteerd in bijkomende digitale promotie. Dit gebeurde via advertenties in de Nederlandse en Franse vakpers, en via een bannercampagne in de nieuwsbrieven van het Franse Courrier du Meuble, het Nederlandse Interior Business Magazine en het Duitse Möbelmarkt. Op die manier creëren we extra ‘verkeer’ naar de onlineversie van de exportgids en blijft ons Belgisch meubelaanbod steeds top-of-mind bij buitenlandse aankopers. Neem zeker eens een kijkje op de website www.belgofurn.com, ook te consulteren via www.belgianfurniture.be en www.belgischmeubel.be. En volg @belgianfurniture op Instagram en Facebook! © MICHELDENOLF NV

Fedustria - MEUBEL

JAAREVENT MEUBEL 2021

Op donderdag 16 september 2021 organiseerden Fedustria en BelgoFurn een tweede editie van het Jaarevent Meubel in Knokke-Heist. Na een zoekrally met elektrische golfkarren volgde ‘s avonds in Knokke-Out een activiteit met toespraken van Monica De Jonghe, directeur-generaal van het VBO, Luc Meers van de Mecam Groep en voorzitter van de Meubelraad van Fedustria, en Egbert Lachaert, Open VLD-voorzitter. Dit netwerkevent werd afgesloten met een gezellig BBQ-diner.

Fedustria - MEUBEL

E-BUSINESS – OPSTART VAN HET SECTORPLATFORM VOOR DIGITALE GEGEVENSUITWISSELING TUSSEN MEUBELFABRIKANT EN RETAILER Via de gemengde werkgroep Fedustria-Navem werd ook in 2021 volop doorgewerkt aan het dossier e-business met het oog op het lanceren van één sectorplatform waarop meubelfabrikanten en -handelaars hun bestaande softwarepakketten kunnen enten en gegevens (digitale productcatalogi, orders, orderbevestigingen, en op termijn ook dispatching advices, facturen…) elektronisch op een beveiligde manier kunnen uitwisselen. In het voorjaar van 2021 werd een samenwerkingsovereenkomst op sectorniveau ondertekend door Fedustria, Navem (meubelhandel) en een preferentiële softwarepartner. Hiermee werd de opstart van het sectorplatform e-business geoﬀicialiseerd.

Fedustria - MEUBEL

Fedustria - HOUTEN CONSTRUCTIE-ELEMENTEN

De productgroep Houten constructieelementen omvat de industriële productie van deuren, ramen, parket, gelijmd gelamelleerde spanten, dakspanten, houtverduurzaming, houtskeletbouw en houtbouw.

HOUTEN CONSTRUCTIE-ELEMENTEN © CARPENTIER

Ondernemingen

225

Tewerkstelling

3.151

Omzet

1.195 mio €

Fedustria - HOUTEN CONSTRUCTIE-ELEMENTEN

BIJNA 1 OP 10 NIEUWBOUWWONINGEN UIT HOUT Volgens cijfers van Hout Info Bois bedroeg het aandeel houtbouw in België in 2020 om en bij de 8 %. Binnen houtbouw blijft houtskeletbouw populair. Daarnaast kent CLT (Cross Laminated Timber) een sterke opmars. Getuige daarvan zijn de hoge houten woontorens die overal in Europa, en inmiddels ook in België, opduiken. Maar hout speelt niet enkel een rol bij nieuwbouw; ook bij renovaties wordt meer en meer hout gebruikt, bv. het plaatsen van een extra verdieping (de zogenaamde optoppings), gevelrenovatie of bij carports, tuinhuisjes en terrassen…

In deze tijden van klimaatverandering zou bouwen met hout een evidentie moeten zijn.

Exportquote

aandeel van export in omzet

15 %

Evolutie activiteit in 2021

+30,8 %

Aandeel

in omzet van de sector

19 %

Fedustria - HOUTEN CONSTRUCTIE-ELEMENTEN

BOUW- OF RENOVATIEPLANNEN? KIES VOOR HOUT!

Bouwen met hout biedt talloze voordelen ten opzichte van de traditionele woningbouw: het gaat om een snelle en droge manier van bouwen, met vrijwel geen bouwafval. Bovendien gebeurt het bouwproces deels in het atelier, waar bouwmodules worden geprefabriceerd vooraleer ze naar de bouwwerf worden verplaatst. Dat zorgt voor een sterke vermindering van het werfverkeer, en is dus op zich al milieuvriendelijk.

HOUTEN GEBOUWEN ZIJN GOED VOOR MENS EN GEZONDHEID Houten gebouwen hebben een hogere thermische isolatie, zijn energiebesparend, akoestisch dempend, brandveilig… En er zijn nog andere voordelen: ze zorgen voor een ideaal binnenklimaat, waardoor ze een positief eﬀect hebben op de gezondheid van de mens (minder kans op allergieën, minder stress) en op de werken leerprestaties.

Fedustria - HOUTEN CONSTRUCTIE-ELEMENTEN

DÉ OPLOSSING TEGEN DE KLIMAATVERANDERING Bouwen met hout is dé ideale oplossing in de strijd tegen de klimaatverandering. Want door te kiezen voor hout in plaats van traditionele bouwmaterialen die bij hun verwerking veel CO2 uitstoten en dus een grote klimaat-impact hebben, daalt de CO2uitstoot bij gebruik van hout. Bovendien blijft de in het hout opgenomen koolstof decennialang opgeslagen in de houten gebouwen. Kortom, hout is een hernieuwbare en klimaatvriendelijke grondstof!

Fedustria - HOUTEN CONSTRUCTIE-ELEMENTEN

CE-MARKERING VOOR ÁLLE BOUWPRODUCTEN Het CE-merk garandeert dat een product voldoet aan een Europese geharmoniseerde norm en fungeert dan als paspoort voor dit product binnen de Europese eengemaakte markt. Op vandaag bestaat er een verplichting tot CE-markering voor: plaatmateriaal, dakspanten, houtskeletbouw, gesorteerd hout, buitenschrijnwerk, houten vloeren, samengestelde balken, dakelementen en houten gevelbekledingen. Voor brandwerende binnendeuren is dit nog steeds niet het geval. Fedustria blijft ijveren voor een eengemaakte Europese markt voor álle bouwproducten gebaseerd op CE-markering.

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

HOUTEN PLAATMATERIAAL Houten plaatmaterialen spelen een belangrijke rol in de circulaire economie: ze worden grotendeels geproduceerd op basis van restproducten uit de zagerijsector en de bosbouw, of van stammen die niet kunnen worden verzaagd, of uit recyclagehout.

Ondernemingen

Tewerkstelling

3.112

Omzet

1.934 mio €

Fedustria - HOUTEN PLAATMATERIAAL

De productgroep Houten plaatmateriaal omvat de productiebedrijven van spaanplaten, MDF en OSB. In het verlengde hiervan vindt men bedrijven gespecialiseerd in de plaatveredeling (bv. gefineerde of gemelamineerde platen, fineer- en laminaatvloeren).

MAXIMAAL BENUTTEN VAN DE HOUTGRONDSTOF Fedustria blijft pleiten voor de toepassing van het cascade-gebruik van hout als basis voor een duurzaam biomassabeleid, hetgeen betekent: eerst gebruik, dan hergebruik en recyclage, en pas in allerlaatste instantie verbranding met energierecuperatie. De productie van plaatmateriaal zorgt ervoor dat alle houtgrondstof maximaal wordt benut, maar dit betekent dan ook dat de beschikbaarheid van hout onontbeerlijk is voor het voortbestaan van deze sector. Zodoende speelt het gebruik van plaatmateriaal een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire, biogebaseerde economie.

Exportquote

aandeel van export in omzet

69 %

Evolutie activiteit in 2021

+24,3 %

Aandeel

in omzet van de sector

31 %

Fedustria - HOUTEN PLAATMATERIAAL

HOUT, ONMISBAAR IN BOUW EN WONINGINRICHTING… Houten plaatmateriaal wordt vaak gebruikt in de bouw en woninginrichting, bv. voor structurele toepassingen, in (keuken-)meubelen, als wand- en vloerbekleding, enz. Dankzij innovatie zijn de mogelijkheden dan ook eindeloos en indrukwekkend veelzijdig.

… EN COMPLEET VEILIG

Voor de productie van houten plaatmateriaal worden zowel recyclagehout, vers hout, lijmen en toeslagstoﬀen gebruikt. Al deze grondstoﬀen voldoen ruimschoots aan de vooropgestelde normen en de REACH-reglementering.

Fedustria - HOUTEN PLAATMATERIAAL

MAAR De invoering van nationale regels of lokale EEN GELIJK verplichtingen bovenop SPEELVELD IS de bestaande Europese regelgeving ondermijnt CRUCIAAL! de werking van de Europese interne markt en belemmert de vrije concurrentie. Daarom streeft Fedustria – samen met de Europese federatie van de producenten van houten plaatmateriaal EPF (European Panel Federation) – naar het behoud van de CE-markering voor bouwproducten in plaats van een stelsel van wederzijdse erkenning. Het kan niet zijn dat lidstaten extra beperkingen opleggen met betrekking tot de samenstelling of emissies van vluchtige stoﬀen (VOC’s). Deze beperkingen leiden sowieso tot een verstoring van de EU-markt en het vrije verkeer van goederen.

Om oneerlijke concurrentie te vermijden, eisen Fedustria en EPF dat plaatmateriaal of producten eruit vervaardigd, die van buiten de EU worden ingevoerd, aan dezelfde strenge normen moeten voldoen als in de EU geproduceerde platen.

Fedustria - HOUTEN VERPAKKINGEN

HOUTEN VERPAKKINGEN De productgroep Houten verpakkingen verenigt de producenten van kisten, palletten, stuwhout en kabelhaspels. Naast verpakkingen met gestandaardiseerde afmetingen, zoals de EPAL-palletten, wordt in deze sector veel maatwerk verricht. Zo zijn er bedrijven die grote machines en onderdelen veilig verpakken, stuwen en verzenden, en palletten produceren op maat van de te transporteren goederen. Omdat hout hét herbruikbare materiaal bij uitstek is, behoren ook heel wat herstellers van gebruikte palletten en tweeHouten dehandsverpakkingen tot deze deelsector.

palletten en verpakkingen zijn onontbeerlijk in de wereldwijde logistieke keten en staan garant voor kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid.

Ondernemingen

Tewerkstelling

967

Omzet

730 mio €

Fedustria - HOUTEN VERPAKKINGEN

VEILIG TRANSPORT VAN CORONAVACCINS

Het transport van de Covid-19-vaccins moet gebeuren onder zeer strikte voorwaarden via speciale transportdozen, evenals koel- en vrieskasten. Terwijl plastic palletten bij te lage temperaturen broos worden en sneller breken, zijn houten EPAL-Europalletten uiterst geschikt om goederen te transporteren en op te slaan, zelfs bij de laagste vriestemperaturen. Bovendien voldoen EPAL-Europalletten aan de ISPM 15-norm (door hittebehandeling van het hout), waardoor ze in de internationale handel kunnen worden gebruikt.

EPAL VIERT DUBBELE VERJAARDAG: 60 JAAR EUROPALLET EN 30 JAAR EPAL In 2021 vierde EPAL, de European Pallet Association, haar 30-jarig bestaan, alsook de 60ste verjaardag van de Europallet. EPAL werd in 1991 opgericht als internationale vereniging voor uitwisselbare Europalletten en is nu in meer dan 30 landen vertegenwoordigd. Met ongeveer 600 miljoen gestandaardiseerde EPAEuropalletten in omloop wereldwijd, is EPAL de grootste open palletpool ter wereld. Het is ook het bewijs van een duurzame kringloopeconomie, gekenmerkt door hergebruik, uitwisseling, herstel en recyclage. Zie www.epal.eu.

In België en Luxemburg hebben een 50-tal gecertificeerde fabrikanten en herstellers van EPAL-Europalletten zich sinds 2000 verenigd in de vzw BELEPAL. Deze organisatie wil o.m. promotie voeren, bijstand verlenen aan fabrikanten en herstellers, en hen vertegenwoordigen bij overheden en andere instanties. Een doelstelling is ook om fraude, namaak en oneerlijke concurrentie actief te bestrijden. Fedustria verzekert het secretariaat ervan. Zie www.belepal.be.

IMPACT VAN DE OORLOG IN OEKRAÏNE De oorlog in Oekraïne begin 2022 heeft grote gevolgen voor de palletten- en verpakkingssector in Europa. Een groot deel van het naaldhout dat wordt gebruikt, is namelijk afkomstig uit Oekraïne, Rusland of Wit-Rusland. Als gevolg van de Europese sancties en de Russische tegensancties is de import van hout voor de Europese houtverwerkende bedrijven niet langer gegarandeerd en deels verboden. Grondstoﬀenschaarste dreigt. De productie van EPAL-Europalletten in Oekraïne

Exportquote

aandeel van export in omzet

40 %

is door de oorlog grotendeels stilgevallen. Bovendien is er een tekort aan vrachtwagenchauﬀeurs uit Oekraïne, wat problemen veroorzaakt in de logistieke keten. De stijgende energiekosten hebben ook een impact op de kosten voor de hittebehandeling van houten palletten, op het transport en op de algemene productiekosten. Samen met FEFPEB, de Europese federatie van de producenten van houten palletten en verpakkingen, en EPAL, ijvert Fedustria voor oplossingen.

Evolutie activiteit

Aandeel

+80 %

11 %

in 2021

in omzet van de sector

Fedustria - DIVERSE PRODUCTEN VAN HOUT

DIVERSE PRODUCTEN VAN HOUT

Ondernemingen

Tewerkstelling

521

Omzet

198 mio €

Fedustria - DIVERSE PRODUCTEN VAN HOUT

De veelzijdige productgroep Diverse producten van hout omvat zowel de productie van kleine houten voorwerpen (houtdraaiwerk) als die van speeltoestellen, kaders en lijsten, borstels en penselen, muziekinstrumenten, lijkkisten…

Met de producten uit deze diverse productgroep komt ieder van ons weleens in aanVOOR IEDER raking: onze (klein-)kinderen zijn dol op de WAT WILS houten speeltoestellen op speelterreinen, muziekliefhebbers bespelen maar al te graag een houten muziekinstrument, borstels en penselen gebruiken we voor artistieke of hygienische doeleinden, houten kaders en lijsten kleden ons interieur aan, en op het einde van een mensenleven doet ‘het laatste meubel’ zijn intrede.

Exportquote

aandeel van export in omzet

n.b.

Evolutie activiteit in 2021

+10,3 %

Aandeel

in omzet van de sector

Fedustria - DIVERSE PRODUCTEN VAN HOUT

HOOGKWALITATIEVE EN VEILIGE PRODUCTEN

De bedrijven actief in deze sector zetten volop in op hoogwaardige kwaliteit, veiligheid en innovatie. Hierdoor maken zij precies het verschil met de spelers uit goedkopere landen.

De leveranciers van speeltoestellen, park- en straatmeubilair, en andere producten en diensten ten bate van de recreatieve sector zijn verenigd in de groep Recreabel. Deze volgt de Europese normalisatiewerkzaamheden van nabij op en onderhoudt nauwe contacten met de uitbaters van speelterreinen en met de FOD Economie, die instaat voor de veiligheidsinspecties op het terrein. De Groep Borstels van Fedustria volgt de specifieke normeringen voor borstels die rechtstreeks in contact komen met levensmiddelen en waarvoor zeer strenge eisen gelden inzake hygiëne en voedselveiligheid. Fedustria volgt de wetgeving dan ook nauwgezet op.

Fedustria - DIVERSE PRODUCTEN VAN HOUT

De bedrijven actief in deze nichesector zijn specialisten in het maken van houten producten voor zeer specifieke toepassingen, die aan strenge normen moeten beantwoorden.

Fedustria - HOUTINVOERHANDEL

De groep Houtinvoerhandel groepeert houtinvoerders en agenten die instaan voor de wereldwijde aankoop en de invoer van ruw of half-afgewerkt hout. Een aantal van deze bedrijven doet ook aan houtverwerking. Zij zijn vaak toeleverancier van de houten meubelproducenten, de bouw en de gespecialiseerde houthandel.

HOUTINVOERHANDEL © VAN HOOREBEKE TIMBER

Ondernemingen

Tewerkstelling

600

Omzet

700 mio €

Fedustria - HOUTINVOERHANDEL

NIEUW EUROPEES KADER INZAKE ONTBOSSING Op 17 november 2021 publiceerde de Europese Commissie haar nieuwe strategie om de wereldwijde ontbossing tegen te gaan. Dit nieuwe kader is niet alleen een vervanging van de Europese Houtverordening EUTR, in voege sinds 2013, maar ook het toepassingsgebied wordt uitgebreid, bv. naar andere producten zoals koﬀie, soja, veeteelt… Waar de EUTR zich beperkte tot het verifiëren van de legaliteit van het hout, wordt in de nieuwe EU-bossenstrategie ook het duurzaamheidsaspect in rekening gebracht. Hout mag voortaan enkel nog op de markt gebracht worden: •

indien het geoogst werd conform de wetgeving in het land van oorsprong (legaliteitsaspect);

•

én: het mag niet afkomstig zijn uit ontbossing of bosdegradatie (duurzaamheidsaspect).

Tijdens de publieksconsultatie die voorafging wees Fedustria, samen met de Europese sectorfederaties CEI-Bois en EPF, op het belang van duurzaam bosbeheer (economisch, ecologisch, sociaal), evenals op het belang van de biogebaseerde industrie en dus ook van de houten meubelindustrie, en de prominente rol van bossen én houten producten als koolstofreservoirs. Fedustria blijft dit verder actief mee opvolgen via de Europese sectorfederaties CEI-Bois, ETTF, EPF en EFIC.

Het gebruik van hout afkomstig uit duurzaam beheerde bossen zou net gestimuleerd moeten worden.

Fedustria - HOUTINVOERHANDEL

HOUT, EEN GEGADIGDE EN KOSTBARE GRONDSTOF

De voorbije jaren is de Chinese honger naar rondhout uit Europa, en ook uit België, sterk toegenomen en bereikte ze zelfs een piek tijdens de coronapandemie. Dit leidt ertoe dat Belgische (en Europese) verwerkers vaak moeite hebben om de voor hun productie benodigde houtvolumes te kunnen aanschaffen. En alsof dat nog niet genoeg is, worden onze producenten naderhand nog beconcurreerd door ingevoerde producten of halffabricaten uit China, gemaakt uit datzelfde hout. Sinds 1 januari 2022 heeft Rusland de export van boomstammen stopgezet, met als verwacht indirect effect dat China zich nog meer op de Europese markt zal bevoorraden. Daarbij komt nog dat de Europese houtvoorraden de afgelopen jaren enorme negatieve gevolgen hebben ondervonden van de letterzetter, droogtes, bosbranden… Het vinden van een evenwicht tussen vraag naar en aanbod van hout is in elk geval dé uitdaging voor 2022 en later. Er is bijgevolg dringend nood aan een doordacht grondstoffenbeleid, dat bovendien rekening houdt met het beter resistent maken van de bossen tegen de gevolgen van de klimaatverandering.

Fedustria - HOUTINVOERHANDEL

INTERNATIONALE NAALDHOUTCONFERENTIE In oktober 2021 vond de 69ste editie van de Internationale Naaldhoutconferentie (International Softwood Conference, ISC) plaats in Helsinki. Dé uitdaging waarmee de naaldhoutsector, en bij uitbreiding de ganse hout(verwerkende) sector, te maken heeft, is de beschikbaarheid van grondstoffen (dus hout).

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

FOCUS OP DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE De thema’s ‘duurzaamheid’ en ‘circulaire economie’ zijn vandaag alomtegenwoordig. Maar wat houden ze precies in en wat betekenen ze concreet voor de Belgische textiel-, houten meubelbedrijven?

De circulaire economie

In een circulaire economie worden strategieën toegepast om materialen en producten zo hoogwaardig mogelijk te blijven inzetten in de economie. Dit gaat om herstelbaarheid, hergebruik, het makkelijk uit elkaar kunnen halen van producten en omvormen tot nieuwe producten, andere gebruiksmodellen verkennen… De materialen zijn gerecycleerd of biogebaseerd, en op het einde van de levensduur recycleerbaar en/of afbreekbaar. Er zijn vele goede redenen waarom we moeten inzetten op een circulaire economie: het verlagen van het totale verbruik van nieuwe grondstoﬀen, het minder afhankelijk worden van buitenlandse grondstoﬀenleveranciers, en niet in het minst de toekomst van onze planeet.

Europees kader – De EU Green Deal… In december 2019 lanceerde de Europese Commissie de EU Green Deal, een soort roadmap om van Europa het eerste klimaatneutrale continent te maken door over te schakelen op een moderne, hulpbronneneﬀiciënte economie. Eén van de hoekstenen van deze EU Green Deal is het Actieplan Circulaire Economie. Dit actieplan omvat algemene maatregelen gericht op de gehele levenscyclus van producten, van ontwerp over productie tot consumptie, herstelling, hergebruik en recyclage, waardoor het gebruik van grondstoﬀen in de economie wordt gereduceerd. Daarnaast omvat dit actieplan ook een aantal sectorspecifieke maatregelen voor onder meer textiel, gebouwen en verpakkingen.

… met de EU bossenstrategie als één van de pijlers Op 16 juli 2021 lanceerde de Europese Commissie haar nieuwe EU-Bossenstrategie 2030, als één van de pijlers van de EU-Green Deal. Met deze strategie wil Europa inzetten op gezondere, grotere en meer veerkrachtige bossen, die niet alleen bijdragen tot de biodi-

versiteit maar ook tot een duurzame bioeconomie. De bossenstrategie erkent dat er een belangrijke rol is weggelegd voor zowel de bossen als voor de hele houtsector in het streven naar een klimaatneutrale economie tegen 2050.

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Op 15 november 2021 nam de Europese Raad conclusies aan waarin onder meer het belang van duurzaam bosbeheer en de promotie van duurzaam geproduceerde houtproducten beklemtoond wordt. Tegelijkertijd wordt in de Raadsconclusies benadrukt dat er een evenwicht moet worden gevonden tussen de ecologische, de sociale en de economische aspecten van duurzaam bosbeheer. En dat tevens de diversiteit van bossen en bosbeheerpraktijken in de verschillende EU-lidstaten en regio’s moet worden geëerbiedigd. Het is nu aan de Europese Commissie om met deze oriëntering van de Raad rekening te houden bij het schrijven van wetsvoorstellen. In dit kader publiceerde het ENVI-comité

(Environment, Public Health and Food Safety) van het Europees Parlement op 20 januari 2022 een eerste ontwerp van haar rapport “Een nieuwe EU-Bossenstrategie voor 2030 – Duurzaam Bosbeheer in Europa”. De daarin vermelde suggesties komen overeen met de standpunten van de hout(verwerkende)industrie. Het gaat onder meer over de subsidiariteit van het bosbeleid (geen one-size-fitsall-benadering), over de belangrijke rol van hout en houten producten in het klimaatverhaal, en over het feit dat bescherming van de bossen samengaat met de economische en de sociale functies. Dit ontwerprapport zal verder besproken worden binnen het ENVIcomité, waarbij Fedustria de ontwikkelingen opvolgt via de koepelfederatie CEI-Bois.

Het circulair economisch model Het circulair economisch model is een van de sleutels tot een welvarende en veerkrachtige economie. Het vormt bovendien een essentieel onderdeel van het economisch relanceplan na de Covid-19-crisis. Daarom schakelt het VBO, in samenwerking met zijn lidfederaties waaronder Fedustria, een versnelling hoger met zijn ‘Visie circulaire economie 2030’.

VISIE 2030 VAN HET VBO EN FEDUSTRIA VOOR BELGIË

De visie is ambitieus: tegen 2030 en binnen een Europees kader, de positie van de Belgische industrie als leider in de circulaire economie verwezenlijken en consolideren. Deze visie kadert binnen de principes van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en heeft als doel maximale waardecreatie dankzij een verhoogde concurrentiekracht, vlottere toegang tot materialen, beschikbaarheid van alternatieve brandstoﬀen en jobcreatie. Daartoe werden vijf ambities geformuleerd: • • • • •

De beschikbaarheid van de materialen maximaliseren; Koploper zijn in circulair ontwerp en productie; Koploper zijn in circulaire gebruiksmodellen; Koploper zijn in het hoogwaardig terugwinnen van materialen; Sterk zijn in het gebruik van ‘enablers’ voor de circulaire economie.

De evolutie van onze economie naar een circulair model is een gedeelde verantwoordelijkheid van bedrijven, overheden en eindconsumenten. Zo is het aan de Belgische overheden om maximaal in te zetten op een Europees ondersteunend beleidskader. Het wordt cruciaal om het level playing field op de eengemaakte Europese markt te consolideren. Om de vooropgestelde ambities waar te maken, moeten de verschillende Belgische beleidsniveaus nauwer samenwerken en in dialoog gaan met de privésector.

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Vertaling op regionaal niveau – Vlaanderen Circulair en Circular Wallonia Teneinde de transitie naar een circulaire economie te realiseren, werd in 2017 in Vlaanderen overgegaan tot de oprichting van Vlaanderen Circulair, een partnerschap van overheden, bedrijven, middenveld en kenniswereld. Onder Vlaanderen Circulair werden 6 werkagenda’s gedefinieerd (circulair bouwen, chemie en kunststoﬀen, waterkringlopen, bio-economie, voedselketen, maakindustrie), met daaraan gekoppeld ook verschillende werkgroepen. Fedustria is zowel in de stuurgroep als in de verschillende werkgroepen actief vertegenwoordigd.

Dit platform wordt aangestuurd door de Vlaamse ministers Zuhal Demir (Leefmilieu) en Hilde Crevits (Economie, Werk en Innovatie), wat duidelijk maakt dat de transitie naar een circulaire economie niet alleen een ecologische noodzaak is, maar ook een economische opportuniteit, niet in het minst op vlak van innovatie en tewerkstelling. Circular Wallonia is de Waalse strategie richting circulaire economie. Enkele relevante waardeketens zijn ‘textiel’ en ‘gebouwen’ (met aandacht voor hout). Ook binnen Circular Wallonia speelt Fedustria een actieve rol.

Visie Fedustria aangaande circulaire economie De missie van Fedustria bestaat erin om de lidbedrijven te helpen bij hun succesvolle ontwikkeling. Begeleiding van de ondernemingen bij hun transitie naar een circulaire economie is hier een essentieel onderdeel van. Fedustria wordt hierin bijgestaan door de sectorale technologiecentra Centexbel (textiel) en Wood.be (hout & meubel). Dat Fedustria een pioniersrol speelt op vlak van de circulaire economie, getuigen de vele projecten die hieromtrent reeds werden uitgevoerd i.s.m. Centexbel en Wood.be. Zo werd bijvoorbeeld

Ecy-Twin – Ecodesign & innovatie voor Textiel & kleding, Hout en Meubelen De bedrijven uit de textiel-, houten meubelsector in Ecy-Twin Hauts-de-France, Vlaanderen en Wallonië worden allen geconfronteerd met dezelfde uitdagingen op het vlak van het beheersen van de milieu-impact en de economische ontwikkeling. Hierbij hebben zij te maken met een sterke concurrentie uit de lagelonenlanden, waar vaak een minder strenge milieureglementering geldt dan in Europa. Deze milieuproblematiek treft in het bijzonder de kleine en middelgrote ondernemingen die niet altijd de financiële middelen, noch de mensen

al in 2010 het project SUSPRO³ (Sustainable Production, Processes and Profit) gelanceerd, enkele jaren later gevolgd door SUSTECH (Sustainable Technologies), en recent werd het project RETEX afgerond (Recyclage van Textiel). Fedustria is tevens partner van de Green Deal Circulair Aankopen en van de huidige Green Deal Circulair Bouwen. Eveneens is Fedustria vertegenwoordigd in de Stuurgroep van Vlaanderen Circulair. Fedustria pleit verder al jarenlang om duurzaamheidscriteria mee op te nemen in overheidsopdrachten. hebben om dit ten gronde aan te pakken. Het belangrijkste doel van het Ecy-Twin-project is om bedrijven in de grensoverschrijdende regio te helpen bij de transformatie van hun bedrijfsmodellen naar duurzame groei en om hen te begeleiden bij de ontwikkeling van hun wereldwijde eco-innovatiestrategieën. De aanpak is gebaseerd op verschillende pijlers, zoals het ecologisch ontwerpen van producten – met aandacht voor gebruik en processen – en de ontwikkeling van een nieuw dienstenaanbod dat deel uitmaakt van de functionaliteitseconomie. Deze strategieën worden gevalideerd via de productie van demonstratiemodellen, in de vorm van prototypes van producten of diensten.

www.ecytwin.eu

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

20 september 2021

Eerste infosessie ‘Circulaire economie’

Op 20 september 2021 organiseerde Fedustria een eerste infosessie ‘Circulaire economie in de textiel-, houten meubelsector’. Doel van deze sessie was om onze lidbedrijven te informeren over de Europese context en over wat de circulaire economie nu precies betekent voor de Belgische textiel-, houten meubelbedrijven. Algemeen directeur Fa Quix gaf vooral ook de duidelijke boodschap mee dat de ‘circulaire economie’ geen vrijblijvende keuze is, maar dat we in een transitie zitten waarin iedereen zal moeten meestappen. Fedustria vindt het dan ook erg belangrijk om al haar leden hierbij aan boord te hebben.

Online-jaarevent 2022 van Fedustria De circulaire economie in Vlaanderen en Wallonië Op 8 maart 2022 organiseerde Fedustria voor het tweede jaar op rij een online-jaarevent voor de lidbedrijven en genodigden. Ditmaal met als thema ‘De toekomst? Onze industrie maakt ze!’. 180 personen namen online deel. Fedustria-adviseurs en externe experten gidsten de kijkers op een uur tijd doorheen verschillende onderwerpen die onze sectoren en lidbedrijven aanbelangen, met onder andere focus op de circulaire economie in Vlaanderen en Wallonië. Vanuit politieke hoek deelde Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw, haar visie op de circulaire economie in Vlaanderen: “Vanuit de overheid hebben we als doel om de transitie naar een circulaire economie in Vlaanderen te realiseren. Via het partnerschap Vlaanderen Circulair draagt ook Fedustria mee deze ambitie uit. Door de krachten te bundelen kunnen we Vlaanderen als Europese topregio op de kaart zetten op vlak van circulariteit, duurzaamheid en innovatie. Die transitie naar een circulaire economie is niet alleen belangrijk voor het klimaat, maar kent ook een grote economische opportuniteit. Niet in het minst op het vlak van innovatie en tewerkstelling. Door te innoveren, investeren en transformeren maken we onze sectoren future-proof. Circulaire bedrijven zijn veel minder afhankelijk van grondstoﬀen uit het buitenland en staan concurrentieel sterker in een economie waar duurzaamheid alleen maar belangrijker wordt. Over heel de wereld is de circulaire economie een sterk groeiend thema. Met Europa op kop worden er tal van maatregelen genomen om te komen tot een klimaatneutrale economie. Onze regio is dus geen eiland, maar een deel van een groot samenwerkingsverband. Hierbij is zeker een trekkende rol weggelegd voor onze kmo’s! Dus, of het nu onze bouwsector, de bio-economie, textiel-, hout- of meubel-

industrie is, iedereen moet mee op de kar! Collega-minister Demir en ik trekken daarvoor aanzienlijke budgetten uit. Onlangs maakte ik tijdens een bezoek aan het textielbedrijf ESG bekend dat ik 15 miljoen euro uittrek om onze maakindustrie meer circulair te maken. Zoals ESG van oude jeansbroeken nieuwe garens maakt, zo kan elke onderneming in Vlaanderen door de juiste keuzes zijn grondstoﬀen hergebruiken. Binnen de Werkagenda Maakindustrie trekken we aan de kar om tegen 2030 minstens de helft van de maakbedrijven met circulaire economie aan de slag te laten gaan. We bieden daarvoor de nodige begeleiding en steun via het Agentschap Ondernemen & Innoveren (VLAIO). Bedrijven, met grote focus op kmo’s, kunnen er terecht voor financiering voor innovatieve projecten. Daarnaast voorziet VLAIO ook in de subsidiëring van living labs, die circulaire oplossingen in samenwerking met partners onderzoeken en testen. Op die manier stimuleren we samenwerkingen doorheen de ganse keten. Want de transitie naar een circulaire economie kunnen we alleen samen waarmaken. De wil en hulp van zowel overheden als bedrijven, kennisinstellingen, middenveldorganisaties en sectorfederaties zoals Fedustria is broodnodig. Ik sta alvast op de eerste rij om die samenwerking toe te juichen!”

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Aan Waalse zijde gaf Willy Borsus, Vice-Président de la Wallonie, Ministre de l’Économie, du Commerce extérieur, de la Recherche et de l’Innovation, du Numérique, de l’Agriculture, de l’Aménagement du territoire et des Centres de compétence, zijn standpunt. De Waalse minister beklemtoonde evenzeer de troeven van een circulaire economie voor de Waalse bedrijven met het oog op de verankering van de industriële activiteiten en de tewerkstelling, evenals voor de overheid en de maatschappij in zijn geheel. Hij verwees naar ‘Circular Wallonia’, een Waalse strategie opgezet in samenwerking met de verschillende betrokken sectoren, waaronder Fedustria. In Wallonië zijn er meer dan 14.200 directe jobs in de Waalse circulaire economie, en om en bij de 56.000 indirecte. Vanuit de Waalse overheid wordt over een periode van 5 jaar een budget voorzien van meer dan 220 miljoen euro om de inspanningen op vlak van circulaire economie van een aantal sectoren (o.a. textiel en bouw, waaronder hout) te ondersteunen. De doelstelling is om tegen 2030 het aandeel van nieuwe grondstoﬀen in producten met 25 % te doen dalen, en dit door middel van onderzoek en ontwikkeling. De minister roept de bedrijven dan ook op om samen in te zetten op de circulaire economie, en dit in de hele waardeketen.

Niets doen is geen optie meer! De knappe voorbeelden op vlak van circulaire economie in onze textiel-, houten meubelindustrie kunnen niet verhelen dat de uitdaging bijzonder groot is en blijft. Er is nog heel veel onderzoek en innovatie nodig om hier een nieuwe grote sprong te kunnen maken. En in het ene bedrijf zal dat gemakkelijker gaan dan in het andere, net zoals dat van product tot product zal verschillen. Vele bedrijven zullen zich meer dan eens in de haren krabben. Want tussen droom en daad staan wetten en technische bezwaren… en grote kosten die ermee gepaard gaan. Dat vergeet men vaak. Iemand zal die moeten betalen. Vlaams minister van Economie Hilde Crevits beseft dat deze uitdaging Gelukkig geld kost, en heeft alvast 15 miljoen euro vrijgemaakt voor projecten kunnen wij rekein circulaire economie, in de maakindustrie. Dit komt bovenop de nen op de inzet en exper30 miljoen voor de uitbouw van een Vlaamse recyclagehub. Maar tise van onze twee sectorale méér zal nodig zijn. In sommige bedrijven zal het businessmotechnologiecentra, Centexbel del fundamenteel herdacht moeten worden. En is het dan nog voor textiel, en Wood.be voor economisch rendabel? Geen ecologische duurzaamheid zonder hout en meubel. Ook voor onze economische duurzaamheid. Maar het omgekeerde geldt ook: sectorale opleidingscentra géén aandacht schenken aan circulaire economie is vandaag geen Cobot en Woodwize is een optie meer. belangrijke rol weggelegd.

Hoe staan de textiel-, houten meubelbedrijven tegenover duurzaamheid? Om de vinger aan de pols te houden bij haar lidbedrijven, organiseert Fedustria regelmatig snelenquêtes bij haar lidbedrijven. Uit de bevragingen van mei en september 2021 is gebleken dat 56 % van de bedrijven duurzaamheid ziet als een noodzakelijke basisvoorwaarde; 39 % ziet het als een extra troef om meer activiteit/omzet te ontwikkelen; 5 % ziet duurzaamheid als een bedreiging voor hun business.

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Op de vraag hoe men het aspect duurzaamheid binnen het bedrijf in de toekomst ziet evolueren, komt de aandacht voor de herkomst van grondstoﬀen als belangrijkste element naar voren (68 %), gevolgd door investeren in ecodesign en de circulariteit van producten (bv. materiaalkeuze, design-for-disassembly, verkennen van andere businessmodellen, enz.). Telkens worden deze duurzaamheidsaspecten aangehaald door 50 % of meer van de antwoordende bedrijven. Investeren in maatschappelijk verantwoord ondernemen (o.a. respect voor mens en milieu) haalt 49 %, investeren in duurzame energie (eigen zonnepanelen, energierecuperatie, groene stroom, enz.) haalt 43 %, aandeel gecertificeerde/gelabelde producten opdrijven haalt 33 %, en jaarlijkse publicatie van een duurzaamheidsverslag 12 %. Opmerkelijk: 15 % van de bedrijven (zowat één op zes) geeft aan geen specifieke acties op dit vlak te voorzien.

Zien de bedrijven de circulaire economie als opportuniteit?

Tijdens de Fedustria-snelenquête van januari 2022 antwoordde 57 % van de bedrijven ‘Ja’ op de vraag of men in de circulaire economie opportuniteiten ziet voor het eigen bedrijf.

Meer bepaald: • • • •

gerecycleerde grondstoffen/halffabricaten elders aankopen en zelf inzetten in de eigen productie (55 %); afspraken met leveranciers en klanten voor een ‘ketenaanpak’ (50 %); opportuniteit om nieuwe klanten aan te trekken (45 %); zelf de eigen producten end-of-life terugnemen en intern recycleren (tot grondstoffen) (43 %).

En opnieuw ziet zowat één op zes bedrijven (13%) geen opportuniteiten in de circulaire economie. Opmerkelijk: 1 op de 3 bedrijven weet het (nog) niet.

De circulaire productie is op vandaag in de textiel-, houten meubelindustrie nog niet echt gelanceerd geraakt. Immers, meer dan de helft van de bedrijven (56 %) geeft aan dat minder dan 10 % (tot 0 %) van de productie als circulair kan worden bestempeld. Slechts 14 % van de bedrijven geeft dan weer aan dat vandaag al meer dan de helft van de productie (50 tot 100 % van de productie) als circulair kan worden bestempeld. Er valt zeker progressie te verwachten op vlak van circulariteit in de komende drie jaar. Immers, een kwart van de bedrijven (24 %) geeft aan dat binnen 3 jaar meer dan 50 % (tot 100 %) van de productie als circulair

zal kunnen worden bestempeld. Maar op 3 jaar tijd is dat al bij al niet zo’n spectaculaire evolutie (nu haalt 14 % van de bedrijven al dat niveau). Toch kunnen we niet om de grote verschillen heen tussen de bedrijven. Blijkbaar is niet iedereen ervan overtuigd, of niet in staat, om te evolueren naar een circulaire productie. Een kleine helft van de antwoordende bedrijven (48 %) verwacht binnen de drie jaar nog steeds minder dan 20 % (tot zelfs helemaal niets) in circulariteit te doen. Dit betekent ook dat die circulaire economie niet evident is, zeker niet voor de kmo’s, en een grote uitdaging blijft voor de komende jaren.

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Circulaire economie is al geruime tijd een belangrijk aandachtseconomie in de punt in de Belgische textielsector. Zo zetten textielsector de bedrijven maximaal in op hergebruik van water en grondstoﬀen, substitueren van zorgwekkende stoﬀen, ecodesign, nieuwe en meer duurzame businessmodellen… Ook wordt sterk ingezet op innovatie en dit vaak in samenwerking met Centexbel. De gevraagde verduurzaming van de overheidsopdrachten is dan weer iets dat voor het kledingtextiel van groot belang is.

Circulaire

De Belgische textielindustrie is dan ook goed gepositioneerd om in te spelen op het door de Europese Commissie aangekondigde Circulair actieplan voor textiel. Anticiperend hierop heeft de Europese Textiel- en Modefederatie Euratex, samen met o.a. Fedustria, reeds een strategie voor circulair textiel uitgewerkt. Zo werd het ReHubs-initiatief gelanceerd als onderdeel van de Euratex-strategie inzake circulaire economie. Het ReHubs-initiatief beoogt de invoering van een geïntegreerd systeem op basis van vijf recyclinghubs (ReHubs) in Europa, om textielafval hoogwaardig te recycleren (upcyclen) door de inzameling, sortering, verwerking en recy-

bewijst de haalbaarheid en economische levensvatbaarheid van mechanische textielrecycling Tijdens de vier jaar van het RETEX-project werd onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van 20 verschillende recyclageprocedés voor textiel naar textiel, of textiel naar kunststoftechnische toepassingen. Voor elke waardeketen werden verschillende scenario’s uitgewerkt, afhankelijk van de beschikbare grondstof en de verschillende mogelijke hergebruiks- en verwerkingsprocessen.

clage van pre- en postconsumer-textielafval industrieel op te schalen. Met de ReHubs wil Euratex inspelen op de verplichting om vanaf 2025 textielafval gescheiden in te zamelen en anderzijds een antwoord bieden op de diverse behoeften voor een circulaire economie in de textielsector. In de zomer van 2021 liep er een publieksconsultatie n.a.v. de toekomstige Europese textielstrategie voor duurzaam textiel. De focus van deze bevraging lag op circulariteit. De resultaten van deze bevraging dienen als basis voor de textielstrategie voorgesteld door de Europese Commissie. Een ander belangrijk aandachtspunt voor de textielsector is het Sustainable Products Initiative (SPI), waarmee de Europese Commissie de ecodesign-richtlijn wil uitbreiden naar niet-energiegerelateerde producten, zoals bijvoorbeeld textiel. Ook omtrent dit initiatief lanceerde de Europese Commissie in 2021 een bevraging, waarmee gepeild werd naar de visie van de betrokkenen inzake thema’s zoals het digitaal productpaspoort (bv. inhoud, toegankelijkheid van de informatie), andere businessmodellen (bv. van bezit naar gebruik), minimale vereisten inzake duurzaamheid (bv. levensduur, chemical content), enz. De reacties op de bevraging moeten leiden tot een concreet voorstel.

De waardeketens die in het kader van RETEX werden opgezet, hebben de vele mogelijkheden van mechanische recyclage verkend om de knowhow van industriële textielbedrijven in Hauts-de-France, Wallonië en Vlaanderen te benutten. De kostenanalyse van elke verwerkingsfase bevestigt dat er reële kansen zijn voor het opzetten van een circulaire textieleconomie in de drie regio’s van het programma. De kennis die tijdens het RETEX-programma werd opgebouwd, kan nu worden gebruikt om de implementatie van economisch levensvatbare waardeketens te versnellen.

www.dotheretex.eu

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

In de meubelsector lopen reeds diverse initiatieven op het economie in de vlak van circulaire economie, waarbij meubelsector eco-innovatie, herstelbaarheid van producten, levensduurverlenging en het verkennen van andere businessmodellen maar enkele van de pistes zijn waarrond gewerkt wordt. Het eerder genoemde Sustainable Products Initiative (SPI) is ook voor de meubelsector een belangrijk thema. Samen met de Europese koepelfederatie EFIC (de Europese Confederatie van de meubelindustrie) werkte Fedustria daarom aan een visiedocument, waarin de kansen en uitdagingen voor de meubelindustrie inzake circulaire

Circulaire

economie omschreven worden. Daarin wordt onder meer verwezen naar de diversiteit van de producten, de complexiteit van de waardeketen, de rol van de consument, enz. Andere pistes waarrond gewerkt wordt, betreﬀen onder meer ecodesign (hoe producten anders ontwerpen zodat ze beter kunnen worden gerecycleerd), nieuwe gebruiksmodellen (bv. leasen van meubelen), levensduurverlenging (bv. vervangen van bepaalde onderdelen van het product), het digitaal productpaspoort… Fedustria steunt samen met EFIC de Europese initiatieven, maar vraagt wel voldoende vrijheid voor de bedrijven, en nog belangrijker: de noodzaak om dezelfde regels ook op te leggen aan geïmporteerde producten.

Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid voor matrassen in voege sinds 1 januari 2021 Op 1 januari 2021 trad de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor matrassen in voege in België. Dit betekent dat elke producent en invoerder van matrassen verantwoordelijk is voor de afvalstromen die ontstaan uit de verkoop van matrassen in België. Zij moeten dus tussenkomen in de kosten voor inzameling en verwerking en bovendien de wettelijk vastgelegde inzamel- en recyclagedoelstellingen behalen. Het beheerorganisme Valumat vzw is een initiatief van een aantal matrasproducenten en de sectorfederaties Fedustria, Comeos (grootdistributie) en Navem (meubelhandel) met als doel om dit systeem in goede banen te leiden. Producenten en invoerders die aansluiten bij Valumat dienen een milieubijdrage te betalen op basis van het aantal matrassen dat zij op de Belgische markt brengen. Afhankelijk van de grootte van de matras schommelt deze bijdrage tussen de 4,25 euro en 17 euro (incl. BTW). Deze milieubijdrage wordt vervolgens doorgerekend aan de klant; finaal is het dan ook de eindconsument die betaalt.

Deze UPV werd voorafgegaan door een lang traject: reeds in 2012 werd door de Vlaamse Openbare Afvalstoﬀenmaatschappij OVAM het eerste studiewerk gelanceerd naar mogelijke vormen van een UPV voor matrassen, gevolgd door eigen onderzoek door de sector in het Innomat-project ‘Innovatie van matrassen in de O&O- en end-of-life-fase’. Innomat liep af in mei 2017 en een maand later werd Valumat vzw boven de doopvont gehouden. Uniek aan deze UPV is dat er, op initiatief van Valumat, een belangrijke rol is weggelegd voor eco-innovatie en design-for-circularity. Nu reeds zijn er enkele Belgische matrasproducenten die een circulaire matras op de markt gebracht hebben, en in de volgende jaren verwachten we hier nog heel wat evoluties. Kortom, de Belgische matrasproducenten spelen hierin een toonaangevende rol op internationaal niveau.

www.valumat.be

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Design-for-circularity in de matrassensector Begin november 2021 ondertekenden Valumat (het beheerorganisme voor de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor matrassen) en Wood.be (het kenniscentrum voor de houten meubelindustrie) een samenwerkingsovereenkomst. Tot eind 2028, dit is gedurende de hele looptijd van het aanvaardingsplichtconvenant, zal Wood.be ondersteuning bieden aan Valumat op vlak van design-for-circularity. Dit gaat o.a. over het verder verfijnen van de ecodesign-richtlijnen voor matrassen, het ontwikkelen van een materialenpaspoort, het verkennen van andere businessmodellen… Valumat engageerde zich immers om ten volle in te zetten op design-for-circularity teneinde toekomstige reststromen, afkomstig van afgedankte matrassen, zoveel mogelijk te voorkomen, te reduceren en/of gemakkelijker te kunnen recycleren. Dit engagement werd ook verankerd in de convenanten die Valumat afsloot met elk van de drie gewesten, wat uniek is in UPV-systemen. Op dit vlak is het Valumat-systeem dan ook een voorloper op Europees niveau en zelfs op wereldniveau.

Circulaire De circulaire bio-economie zit de houtsector al sinds jaar en dag ingebed in de houtsector. Het werken in kringlopen zit ingebakken in de dagdagelijkse bedrijfsvoering: hout wordt zo lang mogelijk gebruikt als grondstof, waarna het wordt hergebruikt en gerecycleerd. Pas wanneer geen enkel ander gebruik van hout als grondstof meer mogelijk is, wordt het verbrand met energierecuperatie.

sie heeft dit begrepen en steunt het gebruik van hout in de bouw; denk hierbij aan recente initiatieven zoals de EU-renovatiegolf en de ‘New European Bauhaus’. Een aantal Europese sectorfederaties verenigden zich in de alliantie ‘Wood4bauhaus’, een platform voor kennisdeling en promotie van het gebruik van hout in de bouw. En hoewel de sector reeds ver staat op vlak van hergebruik en recyclage van houtafval, vinden ook hier nog steeds technologische evoluties plaats, teneinde hout nog langer in de kringloop te kunnen houden.

Gedurende al die tijd dat het hout wordt gebruikt, blijft de koolstof, gecapteerd tijdens het groeiproces van de boom, opgeslagen in het hout. Zodoende speelt het gebruik van hout een belangrijke rol in de strijd tegen de klimaatverandering. Hout is ten andere de meest hernieuwbare grondstof.

In het kader van de Internationale Klimaatconferentie COP-26 in Glasgow publiceerde o.a. CEI-Bois, met de steun van Fedustria, een Manifesto dat de voordelen van het gebruik van hout, vnl. in de bouw, belicht. De rol van de houtsector binnen de circulaire bio-economie wordt omschreven in de publicatie ‘Wood: Building the bioeconomie’, die samen met de Europese koepelfederatie CEI-Bois werd uitgewerkt.

economie in

Dankzij innovaties zijn er bovendien steeds meer mogelijkheden voor de toepassing van hout in de bouw. Ook de Europese Commis-

Fedustria - DUURZAAMHEID EN CIRCULAIRE ECONOMIE

Duurzaam bosbeheer als garantie voor houtbeschikbaarheid in de toekomst Hout gebruiken is uiteraard onlosmakelijk verbonden met duurzaam bosbeheer. Men lijkt hierbij evenwel te vergeten dat houtoogst een essentieel onderdeel vormt van duurzaam bosbeheer. Zowel in de nieuw aangekondigde Europese Bossenstrategie als in de eigen regionale regelgeving blijft Fedustria erover waken dat duurzaam bosbeheer mét houtoogst de nodige aandacht krijgt. Ook de aanhoudende negatieve perceptie van het kappen van bomen is een kopzorg. Met de recent gelanceerde promotiecampagne ‘Hout. De natuurlijke keuze’ tracht Fedustria hier alvast een antwoord op te bieden. Verder blijft ook de problematiek aangaande de massale export van rondhout richting Azië een grote zorg. Dit is geen nieuw gegeven, maar deze trend neemt alleen maar toe. In tijden waarin iedereen de mond vol heeft van duurzaamheid en circulariteit, moeten we ons toch zeer bewust zijn van deze thematiek en nadenken over hoe we onze Europese grondstoﬀen zoals hout ook hier in Europa kunnen houden voor verdere verwerking, met creatie van toegevoegde waarde.

WAT ALS... Hout. De natuurlijke keuze ‘Hout. De natuurlijke keuze’ is een campagne ter promotie van het gebruik van hout en houten producten in ons land, en vertegenwoordigt alle productgroepen binnen de houten meubelsector. Net als met ‘Hout geeft zuurstof’ focussen we ons in deze campagne ook op klimaat en duurzaamheid als één van de vele voordelen van het kiezen voor hout. De campagne is erop gericht om architecten, interieurarchitecten, aannemers, journalisten, beleidsmakers, enz. bewust te maken van de vele voordelen van het kiezen voor hout als materiaal voor tal van toepassingen. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de perceptieverbetering van hout, want helaas bestaan er nog altijd onterechte vooroordelen die de keuze voor hout belemmeren.

DE NATUURLIJKE KEUZE.BE

De campagne zet met gerichte boodschappen via verschillende kanalen (sociale media, online-advertenties, PR/redactionele aandacht in vakmedia, enz.) aan tot een bezoek aan de uitgebreide website www.houtdenatuurlijkekeuze.be. Daar kan de bezoeker alles lezen over kiezen voor hout, inrichten met hout, en bouwen en/of verbouwen met hout. Via dit digitale platform worden projecten van de lidbedrijven van Fedustria bij de hogervermelde doelgroepen onder de aandacht gebracht. In 2022 wil de campagne zich o.a. via de organisatie van specifieke evenementen nog méér richten op de architecten en de interieurarchitecten. De campagne is in samenwerking met het communicatiebureau Big Amsterdam ontwikkeld; zij staan samen met Centrum Hout ook in voor de promotie van hout in Nederland.

www.houtdenatuurlijkekeuze.be

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

2 JAAR CORONAPANDEMIE

CORONA LIGT NU ACHTER ONS, MET UITEENLOPENDE GEVOLGEN

Met het uitbreken van de oorlog in Oekraïne op 24 februari 2022 lijkt het alsof de twee jaar van coronabeperkingen sinds medio maart 2020 eerder een fait divers waren. Mensen én media vergeten vlug. Maar in de lente van 2020 was er een strenge lockdown die de fabrieken in België gedurende liefst zeven weken quasivolledig stillegde. Dat heeft in sommige bedrijven op korte tijd tot acute liquiditeitsproblemen geleid. Het Bankenplan van de Regering-Wilmès om hiervoor een oplossing te bieden, heeft helaas nooit echt gewerkt. Gelukkig voor onze textiel-, houten meubelindustrie was er een ander neveneﬀect dat onze industrie gered heeft: de onverwachte hype naar interieurvernieuwing en woningrenovatie. Zowat de helft van de textiel-, houten meubelindustrie heeft daar direct van geprofiteerd, van nieuwe meubelen, over nieuw behang en vloerbekleding, tuinmeubelen, slaapcomfort, een nieuwe keuken, raamdecoratie, maar ook een knus bureau voor het thuiswerk… Dit en nog zoveel meer kon door onze Belgische bedrijven worden geleverd. Vanaf mei-juni 2020 tot na de zomer van 2021 bracht deze trend naar woningverfraaiing een stevige activiteit in de bedrijven.

Lockdowns bij de buurlanden hinderen de export Na de zomer van 2021 kwamen er echter barsten in het herstel: de bestellingen kwamen plots fors minder binnen. Alhoewel verschillende factoren aan de basis lagen van deze hapering, speelden ook de lockdowns in de buurlanden, onze belangrijkste exportmarkten, zeker een rol. Vooral Nederland nam

ongewoon strenge lockdownmaatregelen in de herfst van 2021 en hield deze ook nog de eerste twee maanden van 2022 aan, en dit om de vierde en vijfde besmettingsgolf aan te pakken. Dat dit de activiteit hinderde, bleek uit een enquête die Fedustria medio januari 2022 bij de lidbedrijven heeft gehouden.

Fedustria - 2 JAAR CORONAPANDEMIE

Tussen 20 % en 30 % van de bedrijven meldde dat hun export door de beperkende coronamaatregelen in de buurlanden gehinderd werd. De meeste problemen waren er in Nederland. Zowat 30 % van onze bedrijven heeft als gevolg van de lockdown bij onze Noorderburen hinder ondervonden bij de verkoop. In Frankrijk en Duitsland lag dit percentage eerder bij 20 %. Anderzijds ondervond zowat 60 % van de ondernemingen geen hinder door de lockdowns in deze drie landen. Dat ook de Belgische overheden in de herfst van 2021 opnieuw beslisten tot een – weliswaar eerder milde – lockdown, was in tegenspraak met wat na de eerste golf was aangegeven: nooit meer een sluiting van de economische activiteit! Immers, de verstoring van het economische leven was té groot

gebleken, en de kost voor de overheden te hoog. En het bleek ook vaak disproportioneel, niet wetenschappelijk onderbouwd en zonder bewezen eﬀectiviteit. En toch verviel het beleid in dezelfde fouten. Wat had dan wel moeten gebeuren? De economie gewoon openhouden. Zoals bv. in Zweden, dat met zijn alternatieve aanpak zeker geen slechtere coronaresultaten heeft behaald, terwijl het economisch en het sociaal leven er nauwelijks werd verstoord. Ons land had zich moeten beperken tot veiligheidsinstructies voor de bedrijven, bv. via ‘de generieke gids’ aangevuld met sectorprotocollen voor veilig werken. Daarmee hadden alle bedrijven perfect kunnen openblijven bij de opeenvolgende virusgolven, zelfs al in de eerste golf. Industrie en distributie hebben immers bewezen dat ze coronaproof kunnen draaien.

Verstoorde logistieke ketens en interne arbeidsorganisatie De lockdowns – eigenlijk is dit het recept van een autoritaire staat, want voor het eerst toegepast in China tijdens de eerste golf – hebben ook indirecte negatieve eﬀecten gehad. En niet de minste: een grondige verstoring van de logistieke keten. Dat heeft ervoor gezorgd dat er een tekort is ontstaan aan allerlei grondstoﬀen, materialen en onderdelen. Met vaak ongeziene prijsstijgingen tot gevolg, zoals een verdubbeling van de houtprijzen. En ook een vermenigvuldiging van de prijzen voor het transport via zeecontainers. Tot diep in 2022 zullen de gevolgen daarvan voelbaar blijven, indien zij al niet verder doorlopen in 2023. Corona heeft ook de goede interne werking van vele bedrijven gehinderd. Niet alleen door de afwezigheden wegens ziekte, hetgeen volgens de enquêtes een minder groot probleem bleek, maar veel meer door de quarantaine- en isolatiemaatregelen waardoor werknemers zonder symptomen, en zelfs zonder besmetting, niet mochten komen werken. Die afwezigheden zorgden ervoor dat sommige productielijnen moesten worden

stilgelegd, en de interne arbeidsorganisatie in de soep draaide. Vooral in januari en februari 2022 zorgde dit voor heel wat kopzorgen in de bedrijven. Heeft ‘corona’, met het verplichte thuiswerk voor wie dat kon, ook een fundamentele verandering teweeggebracht op het vlak van de arbeidsorganisatie postcorona? Dat blijkt niet echt het geval te zijn. Vooreerst, in een industriële productieomgeving zijn circa 80 % van de jobs machinegebonden. Deze jobs kunnen niet vanop afstand worden uitgevoerd. Daarnaast blijkt de behoefte bij bedienden en kaderpersoneel in productiebedrijven om van thuis uit te werken eerder beperkt. Toch zal er allicht meer aan thuiswerk worden gedaan. Uit een enquête van Fedustria bleek dat zeven op tien bedrijven beschikken over een thuiswerkbeleid, en dat zo’n vier op tien bedrijven hun thuiswerkbeleid hebben aangepast als gevolg van corona, lees méér thuiswerk. Echter, ook zo’n drie bedrijven op tien hebben geen thuiswerkbeleid, vooral kmo’s, en zijn ook niet van plan om er één uit te werken.

Fedustria - FOCUS OP SOCIAAL

FOCUS OP SOCIAAL Zelfs bij enige afkoeling van de economie in 2022, zal het probleem van de arbeidsmarktkrapte niet verdwijnen.

TALENT MAAKT HET VERSCHIL, MAAR DÉ UITDAGING IS EN BLIJFT… TALENT VINDEN!

Fedustria - FOCUS OP SOCIAAL

TALENT IS MEER DAN WELKOM IN ONZE INDUSTRIE Een grote kopzorg voor vele bedrijven is het vinden van nieuwe medewerkers. De relance na de eerste coronagolf in combinatie met de grote uitstroom van medewerkers op pensioenleeftijd zorgde in 2021 voor een zelden geziene krapte op de arbeidsmarkt. Naast de problematiek van de vergrijzing in onze sectoren geldt dat de textiel-, houten meubelindustrie zich concentreert in regio’s waar de werkloosheidsgraad erg laag is. Zelfs bij enige afkoeling van de economie in 2022, o.m. als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de hoge productiekosten, zal het probleem van de arbeidsmarktkrapte niet verdwijnen. Terwijl de bevolking op arbeidsleeftijd jaarlijks krimpt, moet tegelijk de werkzaamheidsgraad verhogen naar 80 % om onze sociale zekerheid in de toekomst

betaalbaar te houden. Tegenover deze gigantische uitdaging is de met veel bombarie afgekondigde ‘arbeidsdeal’ van de federale regering, begin 2022, een ontgoocheling: ze bevat geen enkele maatregel om de werkzaamheidsgraad eﬀectief te verhogen. Bedrijven zoeken daarom zelf voortdurend naar creatieve oplossingen om het gewenste talent te kunnen vinden, zoals het rekruteren van werknemers uit Noord-Frankrijk, of participeren aan projecten gericht op kansengroepen samen met de sectorale opleidingscentra Woodwize (hout en meubel) en Cobot (textiel). Om jongeren aan te trekken is er het nieuwe duaal leren. En om eigen medewerkers nieuwe taken aan te leren is er het werkplekleren of zijn er de on-the-jobtrainingen.

SECTORALE SOCIALE AKKOORDEN MET SUCCES GESLOTEN…

In 2021 werden in onze sectoren sectorale cao’s gesloten voor de periode 2021-2022 waarin ook conventionele loonsverhogingen werden toegekend. Deze loonsverhogingen (+0,4 %), op 1 december 2021 voor arbeiders en bedienden hout en meubel en houtinvoerhandel, of op 1 januari 2022 voor de arbeiders en baremiseerbare bedienden in de textielsector (ook 0,4 %), hadden pas in 2022 hun volle budgettaire eﬀect (t.o.v. 2021). In de textielsector werd eveneens een bijdrageschorsing in de sociale fondsen (-0,47 pp gedurende 5 jaar voor de arbeiders, en -0,20 pp op de begrensde lonen gedurende 3 jaar voor de bedienden) bekomen, hetgeen de loonkostenstijgingen iets zal temperen.

Fedustria - FOCUS OP SOCIAAL

CORONAPREMIE Heel veel werd er gediscussieerd over de al dan niet toekenning van de zogenaamde ‘coronapremie’. Ter herinnering: de bedrijven/sectoren die het tijdens de coronacrisis desondanks toch goed hadden gedaan, konden eenmalig tot 500 euro ‘coronapremie’ (netto voor bruto) toekennen aan hun werknemers. In de textielsector en voor de arbeiders van hout en meubel is dit finaal 300 euro geworden, telkens gefinancierd vanuit de sociale fondsen. Voor de arbeiders van de houtinvoerhandel en voor de bedienden van hout en meubel en van de houtinvoerhandel werd afgeklopt op 250 euro.

OVERSTAP NAAR PC 126 Na lange voorbereidingen maakten op 1 april 2021 de bedienden van de houten meubelbedrijven die ressorteerden onder het Paritair Comité 200 (PC 200) de overstap naar het PC 126 (stoﬀering en houtbewerking). Op korte termijn wijzigen de loon- en arbeidsvoorwaarden van de bedienden daardoor niet. Ook de sectorale onderhandelingen 2021-2022 waren nog een doorslag van de cao’s die in het PC 200 werden gesloten. De overstap van de bedienden is er vooral gekomen om de door de wet opgelegde harmonisering inzake aanvullende pensioenen te kunnen doorvoeren. Deze harmonisering moest oorspronkelijk gerealiseerd zijn tegen 2025, maar is door de wet van 12 december 2021 uitgesteld tot 2030.

Fedustria - FOCUS OP SOCIAAL

… MAAR INGEHAALD DOOR EEN VOORTHOLLENDE INFLATIE

De interprofessionele loonnorm voorzag een aanpassing aan de inflatie van 2,8 % voor de jaren 2021 en 2022 samen. Maar begin 2021 kon nog geen rekening worden gehouden met de versnellende inflatie die in maart 2022 ongeveer 10 % bedroeg in België, het hoogste peil sinds veertig jaar, en ook zowat het dubbele van het EU-gemiddelde. Dat benadeelt onze bedrijven op een tweevoudige wijze: enerzijds door de quasionmiddellijke doorrekening van deze algemene prijsstijging in de loonkosten via het mechanisme van de automatische loonindexering, en vervolgens door het dubbel zo hoge inflatiepercentage dan gemiddeld in de EU. Dat leidde in de eerste helft van 2022 tot een snel oplopend verlies aan concurrentiekracht van onze productiebedrijven ten opzichte van hun Europese concurrenten. Fedustria heeft de federale regering gevraagd om hier zonder taboes doortastende correctiemaatregelen te nemen.

Fedustria - FOCUS OP SOCIAAL

TIJDELIJKE WERKLOOSHEID: DÉ BELEIDSMAATREGEL DIE VELE BEDRIJVEN EFFECTIEF HELPT

De eerste lockdown wegens de coronabesmettingen legde in de lente van 2020 de bedrijven in één klap stil. De federale regering reageerde snel met een aantal ondersteunende maatregelen. Voor de bedrijven is het soepele stelsel van tijdelijke werkloosheid overmacht-corona wellicht de belangrijkste maatregel geweest om de coronacrisis te doorstaan. Gelet op de opeenvolgende besmettingsgolven en doordat er telkens delen van de economie door sluiting of grote hinder getroﬀen werden, werd dit stelsel van tijdelijke werkloosheid systematisch verlengd, tot eind maart 2022.

Fedustria - FOCUS OP SOCIAAL

Op het moment dat de pandemie tot een einde kwam, brak de oorlog in Oekraïne uit. Dit veroorzaakte opnieuw problemen in heel wat bedrijven, vooral omwille van de uit de pan swingende energieprijzen. Sommige bedrijven werden geconfronteerd met aanvoerproblemen of verlies van afzetmarkten (Rusland en Oekraïne). De federale regering verlengde daarom het soepele stelsel van tijdelijke werkloosheid voor drie maanden, tot eind juni 2022. Veel bedrijven zijn helaas van de ene crisis (corona) in de andere (energie/ Oekraïne) beland en hebben deze maatregel van tijdelijke werkloosheid absoluut nodig om zich staande te houden. We kunnen met

overtuiging stellen dat die maatregel vele bedrijven en duizenden jobs in onze sectoren gered heeft, en nog steeds redt. Omgekeerd, voor de bedrijven die net veel werk hadden, o.a. door de hype naar interieurvernieuwing en woningrenovatie in 2020 en 2021, kwamen er extra mogelijkheden om overuren te presteren, zoals de ‘relance-overuren’, zijnde 120 overuren waarvoor geen overloon verschuldigd is en die niet dienen ingehaald te worden en niet onderworpen zijn aan RSZ-bijdragen, noch belastingen.

Fedustria - KERNCIJFERS 2020

CONJUNCTUUR De Belgische TEXTIELINDUSTRIE in 2021

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

De textielomzet steeg in 2021 met 14,8 % t.o.v. 2020, tot 4,6 miljard euro. Daar de afzetprijzen gemiddeld met 3,6 % stegen, kende de productie in volume een stijging met 10,8 %. Maar omdat de textielomzet ingevolge de coronacrisis in 2020 met 7,9 % daalde, lag de omzet in 2021 slechts 5,7 % hoger dan vóór de pandemie. In het vierde kwartaal van 2021 kreeg de omzet te kampen met bevoorradingsproblemen, kostenstijgingen en het einde van de trend naar interieurvernieuwing.

TEXTIELACTIVITEIT HERSTELDE NA CORONACRISIS

Alle productgroepen, behalve breigoed, konden een omzetgroei realiseren in 2021 t.o.v. 2020. De omzet van de meeste productgroepen kwam ook hoger uit dan het precoronaniveau. Alhoewel enkele productgroepen in 2021 het omzetverlies geleden in het coronajaar 2020 nog niet of maar net konden inhalen: breigoed (-5,2 % in 2021 t.o.v. 2019), veredeling (-8,5 %) en tapijten (+0,2 %).

SYNTHETISCHE CONJUNCTUURCURVE IN DE TEXTIELNIJVERHEID (EXCL. CONFECTIENIJVERHEID) Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks Seizoengezuiverde brutoreeks 10 0 -10 -20 -30 -40 -50 2017

2018

2019

2020

2021

2022

Bron: NBB, maart 2022

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

ONDERNEMERSVERTROUWEN OVER HOOGTEPUNT HEEN

Het ondernemersvertrouwen in de textielindustrie herstelde eind 2020 tot het niveau van vóór de coronacrisis. Tegen midden 2021 steeg het ondernemersvertrouwen verder uit tot boven nul, waardoor er meer bedrijfsleiders optimistisch gestemd waren over de verwachte ontwikkeling van de economische activiteit dan dat er pessimistisch gestemd waren. Het ging om een niveau dat de laatste vijf jaar niet meer gehaald werd. Echter, sinds de zomer van 2021 kreeg het ondernemersvertrouwen een deuk, maar bleef al bij al op een eerder hoog niveau in vergelijking met het dieptepunt van de coronacrisis.

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

TEXTIELUITVOER GAAT VERDER OP ELAN VAN VÓÓR CORONACRISIS De uitvoer is goed voor 75 % van de textielomzet. In 2021 steeg de textieluitvoer (inclusief doorvoer en exclusief gebreide kleding) met 7,5 % t.o.v. 2020. De invoer (inclusief doorvoer en exclusief gebreide kleding) daalde met 6,6 %. Het surplus op de Belgische textielhandelsbalans bedroeg 7 miljard euro (inclusief doorvoerhandel). Zo’n 36 % van de totale textieluitvoer bestaat uit technisch textiel, waarvan de uitvoer met 7,2 % steeg. De uitvoer van interieurtextiel (uitvoeraandeel 30,5 %) steeg met 13,7 %.

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

LEVERINGEN OP INTERNE EU-MARKT HERNEMEN

Zo’n 67 % van de totale textieluitvoer is bestemd voor de EU. De export naar de EU-markt veerde op met 7,3 %. De uitvoer naar de drie belangrijkste exportmarkten binnen de EU steeg: Frankrijk +3,1 % (aandeel van 18,9 % in totale Belgische textieluitvoer), Duitsland +6,9 % (aandeel 13,9 %) en Nederland +6,5 % (aandeel 9,9 %).

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

ALLE BELANGRIJKE EXPORTMARKTEN BUITEN DE EU NAMEN MEER BELGISCH TEXTIEL AF De textieluitvoer buiten de EU steeg met 8 %. Alle regio’s, behalve het Verenigd Koninkrijk (-0,5 %) en Oceanië (-2,2 %), droegen bij tot deze stijging. De belangrijkste exportmarkt buiten de EU is het Verenigd Koninkrijk met een aandeel van 10,3 % in de totale Belgische textieluitvoer, maar onze textieluitvoer daalde er dus met 0,5 % in 2021 en dit na al een daling met 13,4 % in 2020. Het feit dat het Verenigd Koninkrijk niet meer tot de interne markt behoort, bemoeilijkt de uitvoer en heeft ertoe geleid dat het verlies door de coronacrisis nog niet kon worden goedgemaakt. West-Europa

buiten de EU (excl. het VK) (aandeel van 3,5 %) nam 9,0 % meer Belgisch textiel af. Oost-Europa (aandeel 1,8 %) kende een beperkte stijging met 2,8 %. De grootste terreinwinst werd geboekt in de uitvoer naar de VS (aandeel van 3,4 % in de totale textieluitvoer) +27,9 % en naar Canada (aandeel 0,7 %) +82,0 %. De uitvoer naar Zuid-Amerika steeg met +23,4 %, maar stelt amper 1,2 % voor. Het Midden en Verre Oosten ging met ca. 11 % vooruit (aandeel 7,8 %). De leveringen op de Chinese markt (aandeel 3,4 %) stegen met +2,2 %.

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

Alhoewel de textielinvoer uit China hier in 2021 met -48,1 % daalde, komt dit na een spectaculaire stijging met +130 % in 2020. De Chinese invoer kwam hierdoor in 2021 op een meer ‘normaal niveau’, na de invoerexplosie in 2020 door vooral medisch textiel (o.a. mondmaskers). China blijft niettemin de belangrijkste textielleverancier met een aandeel van 13,3 % (zonder geweven en gebreide kleding).

CAPACITEITSBENUTTING EN INVESTERINGEN LICHTJES HOGER De bezettingsgraad van de productiecapaciteit steeg in 2021 naar gemiddeld 71,7 % t.o.v. 68,8 % in 2020. Toch bleef de bezettingsgraad onder het precoronaniveau (73,6 % in 2019). De textielinvesteringen stegen met 13,6 % tot 165,7 miljoen euro in 2021, na een daling met 19,1 % in het coronajaar 2020.

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

TEWERKSTELLING GING BEPERKT ACHTERUIT

In 2021 waren 18.400 werknemers tewerkgesteld in de textielindustrie. Naast de relatief hoge tijdelijke werkloosheid gingen ook zo’n 340 arbeidsplaatsen verloren; een daling met 1,8 % t.o.v. 2020.

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

OORLOG IN OEKRAÏNE LEGT HYPOTHEEK OP HERSTEL

Op amper zes maanden tijd, van augustus 2021 tot februari 2022, zijn de bedrijven van ‘de hemel naar de hel’ gegaan. Was er in de zomer nog een behoorlijk optimisme over de voortzetting van het economisch herstel dan werd dat in het najaar van 2021 en in het voorjaar van 2022 volledig de kop ingedrukt. De Russische invasie in Oekraïne heeft een nooit geziene explosie van de energieprijzen in de EU tot gevolg gehad, met daarbij opnieuw verstoringen in de aanvoerlijnen van grondstoﬀen en materialen. Langs de vraagkant hield de westerse consument de vinger op de knip omdat te veel koopkracht wegvloeide en vloeit naar de peperdure energierekening. Ook bij een snel einde van de oorlog zal de schade in de loop van het jaar nooit helemaal kunnen worden goedgemaakt.

Fedustria - CONJUNCTUUR TEXTIELINDUSTRIE

EVOLUTIE VAN DE OMZET PER PRODUCTGROEP In miljoen euro

2020

2021 *

Garens (incl. voorbereiding)

277,6

359,5

29,5 %

Weefsels

465,7

524,2

12,6 %

Textielveredeling

143,3

150,1

4,7 %

1.226,3

1.382,1

12,7 %

407,5

437,0

7,2 %

58,3

56,1

-3,8 %

Technisch textiel en overige

1.471,1

1.740,0

18,3 %

Textielindustrie **

4.049,8

4.649,0

14,8 %

Tapijten Synthetische en kunstmatige vezels en filamentgarens Gebreide stoﬀen

* **

Voorlopige gegevens Textielindustrie nace 13 + 20.60

21/20 *

Bron: FOD Economie, BTW-aangiften

100

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

CONJUNCTUUR De Belgische MEUBELINDUSTRIE in 2021

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

101

In de meubelindustrie steeg de omzet in 2021 met 9,9 % tot 2,3 miljard euro. Omdat de afzetprijzen met 6,2 % stegen, kwam de omzetgroei in volume uit op 3,5 %. Hiermee werd de daling van 2020 (-1,2 %) ruimschoots goedgemaakt. Door ‘corona’ werd er in 2020 en ook nog in 2021 minder vaak gereisd en was de horeca lang gesloten. Het gevolg was dat veel meer gezinnen meer aandacht besteedden aan hun woning: tal van niet-voorziene projecten van woningrenovatie en interieurvernieuwing werden uitgevoerd. Dit speelde duidelijk in het voordeel van de meubelsector en alles wat met woningverfraaiing te maken heeft.

OMZETSTIJGING DOOR MEER AANDACHT VOOR HET INTERIEUR

102

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

103

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

CONSUMENTENVERTROUWEN BROKKELT TERUG AF Tot en met de zomer van 2021 verbeterde het consumentenvertrouwen gestaag, gestart na de forse inzinking in 2020 ingevolge de coronacrisis. Maar vanaf oktober 2021 verslechterde het sentiment van de Belgische consumenten evenwel opnieuw maand na maand (-7,8 in december 2021). De Belgische consument was over het algemeen wel iets ‘positiever’ gestemd dan de gemiddelde Europese consument (-9,6 in december 2021).

104

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

ONDERNEMERSVERTROUWEN OP EN OVER HOOGTEPUNT

Het ondernemersvertrouwen in de meubelindustrie lag midden 2021 boven het precoronaniveau en zelfs op het hoogste peil van de afgelopen vijf jaar. In augustus 2021 kende het ondernemersvertrouwen een forse deuk en bleef sindsdien onder het nulniveau. De trend van de woningrenovatie was dan al duidelijk over zijn hoogtepunt heen.

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

SYNTHETISCHE CONJUNCTUURCURVE IN DE MEUBELINDUSTRIE Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks Seizoengezuiverde brutoreeks 20 10 0 -10 -20 -30 -40 -50 -60 2017

2018

2019

2020

2021

2022

Bron: NBB , maart 2022

105

106

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

BUITENLANDSE HANDEL NEEMT FORS TOE De uitvoer van meubelen (incl. doorvoer) steeg in 2021 met 19,1 %. 89 % van de buitenlandse leveringen van meubelen gaat naar de EU-markt. Deze kende een toename met 16,9 %. De leveringen aan Frankrijk, met een aandeel van 37,5 % de belangrijkste exportmarkt, stegen met liefst 29,2 %. Nederland komt op de tweede plaats met een aandeel van 24,5 %, maar nam 7,1 % minder Belgische meubelen af. Het is één van de weinige landen waarnaar de meubelexport daalde in 2021. Aan Duitsland, de derde belangrijkste klant met een aandeel van 13,9 %, werden 19,1 % meer meubelen geleverd. Het Verenigd Koninkrijk is de belangrijkste exportmarkt buiten de EU (aandeel van wel slechts 3,0 %). Na een daling met 10,4 % in

2020 nam de uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk spectaculair toe (+70,4 % in 2021). Ook in de VS en Zwitserland, tweede en derde belangrijkste afzetmarkten buiten de EU, kon fors meer verkocht worden, respectievelijk +57,6 % en +17,2 %. De meubelinvoer kende met 30,2 % ook een grote stijging . De invoer uit China steeg met liefst 68,2 %. China kon hierdoor zijn aandeel nog verhogen. Eén vierde van de totale meubelinvoer in België komt nu uit China. De meubelinvoer uit Nederland en Duitsland nemen elk een aandeel in van ca. 13 % en stegen met respectievelijk 19,0 % en 12,0 %. Polen (vierde belangrijkste leverancier met een aandeel van 8,1 %) kon de leveringen van meubelen op onze markt opdrijven met 26,9 %.

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

107

108

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

HOGE BEZETTINGSGRAAD LEIDDE TOT TOENAME INVESTERINGEN

De bezettingsgraad van de productiecapaciteit bedroeg in 2021 gemiddeld 86,5 %, het hoogste niveau sinds 2000. Dit leidde tot een toename van de investeringen: +1,5 % in 2021 tot een bedrag van 74,5 miljoen euro, na twee opeenvolgende jaren van lagere investeringen.

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

TEWERKSTELLING BLEEF OP PEIL

109

In 2021 waren 9.824 werknemers actief in de meubelindustrie. Hiermee bleef de tewerkstelling nagenoeg op het niveau van 2020 (-0,8 %).

110

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

OORLOG IN OEKRAÏNE VERTROEBELT DE VOORUITZICHTEN

Tussen de zomer 2021 en de lente 2022 is de conjunctuur in de meubelsector aanzienlijk verslechterd. Was er in de zomer van 2021 nog een zeker optimisme over een voortzetting van het economisch herstel dan werd dat na de zomer onderuitgehaald door de exploderende energie- en grondstoﬀenprijzen. En in het voorjaar van 2022 heeft de Russische invasie in Oekraïne alle hoop op een snel economisch herstel volledig de kop ingedrukt. Ook langs de vraagkant hield de westerse consument de vinger op de knip omdat te veel koopkracht wegvloeide en vloeit naar de peperdure energierekening. Het consumentenvertrouwen kreeg een flinke deuk. Zelfs indien de oorlog kortstondig zou blijken te zijn, zal de economische schade in de loop van het jaar nooit helemaal kunnen worden goedgemaakt.

111

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

EVOLUTIE VAN DE OMZET PER PRODUCTGROEP In miljoen euro

2020

2021 *

Stoelen en zitmeubelen, eetkamer-, zitkamer-, slaapkamer-, badkamer-, tuin- en terrasmeubelen

812,9

933,8

14,9 %

Kantoor- en winkelmeubelen

430,9

490,7

13,9 %

Keukenmeubelen

429,4

482,9

12,5 %

Matrassen en bedbodems

394,1

365,5

-7,3 %

2.067,3

2.272,9

9,9 %

Meubelindustrie ** * **

Voorlopige gegevens Meubelindustrie nace 31

21/20 *

Bron: FOD Economie, BTW-aangiften

112

Fedustria - CONJUNCTUUR MEUBELINDUSTRIE

CONJUNCTUUR De Belgische HOUTVERWERKENDE INDUSTRIE in 2021

Fedustria - CONJUNCTUUR HOUTVERWERKENDE INDUSTRIE

FORSE OMZETSTIJGING MEDE DOOR FEL GESTEGEN HOUTPRIJZEN

De omzet van de houtverwerkende industrie steeg in 2021 met liefst 32,8 % t.o.v. 2020. Hiermee werd het omzetverlies van het eerste coronajaar (-4,6 % in 2020) meer dan gecompenseerd. In deze forse omzetstijging zit evenwel de doorrekening van de fel gestegen houtprijzen. De afzetprijzen gingen met gemiddeld +19,2 % de hoogte in, waardoor de omzetstijging in volume op 11,4 % uitkwam.

Bij alle productgroepen kwam de omzet hoger uit. De grootste stijging werd gerealiseerd bij de verpakkingen (vnl. palletten), waar de omzet met liefst 80,0 % de hoogte inging; 66,9 % komt evenwel door een stijging van de afzetprijzen. De omzetstijging van houten plaatmaterialen en bouwelementen was respectievelijk 24,3 % en 30,8 %, bij een gemiddelde prijsstijging van 13,5 %. De overige houtverwerking kende in 2021 een omzetstijging van 10,3 % (stijging afzetprijzen +2,2 %). Niettegenstaande het ondernemersvertrouwen tegen midden 2021 steeg tot het hoogste niveau in de afgelopen vijf jaar, verzwakte het in de tweede helft van 2021 echter maand na maand. De oorlog in Oekraïne begin 2022 heeft een verdere domper gezet op het ondernemersvertrouwen in de houtverwerkende industrie.

113

114

Fedustria - CONJUNCTUUR HOUTVERWERKENDE INDUSTRIE

SYNTHETISCHE CONJUNCTUURCURVE IN DE HOUTINDUSTRIE Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks Seizoengezuiverde brutoreeks 40 30 20 10 0 -10 -20 -30 -40 2017

2018

2019

2020

2021

2022

Bron: NBB , maart 2022

Fedustria - CONJUNCTUUR HOUTVERWERKENDE INDUSTRIE

115

EXPORT BOOMT

Ongeveer 45 % van de houtomzet komt door export. 85 % van deze houtuitvoer is bestemd voor de EU-markt; deze kende een stijging met 40,7 % in 2021. Ook hier speelt het prijseﬀect een belangrijke rol. De leveringen op de Franse markt, de belangrijkste exportmarkt met een aandeel van 34,7 %, stegen met 48,0 %. Nederland (aandeel 19,7 %) en Duitsland (14,6 %) zijn de tweede en de derde belangrijkste markten en stegen met resp. 28,1 % en 62,7 %.

Terwijl de Belgische houtexport wereldwijd met 35,3 % steeg, was de invoerstijging even groot (+35,5 %). China, de grootste leverancier van houtproducten aan ons land, kon zijn leveringen nog opdrijven met liefst 60,2 %, waardoor het invoeraandeel van China toenam tot 34,2 %.

116

Fedustria - CONJUNCTUUR HOUTVERWERKENDE INDUSTRIE

INVESTERINGSTOENAME REFLECTEERT VERTROUWEN IN DE TOEKOMST – TEWERKSTELLING STEEG In 2021 kwam de bezettingsgraad van de productiecapaciteit in de houtindustrie op het historisch hoge niveau van 88,8 % uit. Dit leidde tot een forse toename van de investeringen in 2021 met 45,2 % tot een bedrag van 183,4 miljoen euro. Het positieve eﬀect op de tewerkstelling bleef niet uit. De tewerkstelling steeg in 2021 met 108 werknemers tot 7.751 personen; +1,4 % t.o.v. 2020.

117

Fedustria - CONJUNCTUUR HOUTVERWERKENDE INDUSTRIE

EVOLUTIE VAN DE OMZET PER PRODUCTGROEP In miljoen euro

2020

Plaatmaterialen

1.555,9

1.933,8

24,3 %

Bouwelementen

913,1

1.194,5

30,8 %

Verpakkingen (o.a. palletten)

405,5

729,8

80,0 %

Overige houtverwerking

179,9

198,4

10,3 %

3.054,4

4.056,5

32,8 %

Houtindustrie ** * **

Voorlopige gegevens Houtindustrie nace 16.2

2021 *

21/20 *

Bron: FOD Economie, BTW-aangiften

118

Fedustria - BELEIDSORGANEN

BELEIDSORGANEN

STRUCTUUR

Fedustria is een vzw. Omdat we goed bestuur hoog in het vaandel dragen, is de rol van de bestuursorganen ook duidelijk bepaald.

Fedustria - BELEIDSORGANEN

119

ALGEMENE VERGADERING

VOORZITTERSCHAP

De Algemene Vergadering is het hoogste orgaan van Fedustria vzw. Zij bestaat uit alle bedrijven die lid zijn van Fedustria vzw. Alle ondernemingen die actief zijn in de productie van textiel of van houten producten of meubelen in België, evenals de bedrijven van houtinvoerhandel, kunnen eﬀectief lid worden van Fedustria vzw. Zij hebben elk één stem in de Algemene Vergadering. Ter herinnering: Fedustria vzw is op 1 januari 2007 van start gegaan als fusiefederatie van het voormalige Febeltex vzw en het voormalige Febelhout vzw.

De federatie wordt geleid door het voorzitterschap (voorzitter en vicevoorzitter). Die zijn benoemd voor een termijn van drie jaar. Beurtelings is een vertegenwoordiger van de textielsector en een vertegenwoordiger van de houten meubelsector voorzitter. In maart 2019 werd Francis Verstraete van de Groep Masureel Veredeling tot voorzitter benoemd (vicevoorzitter sinds 2016) namens de textielindustrie. Als vicevoorzitter namens de houten meubelindustrie werd Jan Desmet van het bedrijf Decospan benoemd. Op 4 mei 2022 nam Jan Desmet de voorzittershamer over. Nieuwe vicevoorzitter namens textiel is Frank Veranneman (Veranneman Technical Textiles – Sioen Group).

RAAD VAN BESTUUR

Alle belangrijke standpunten en beslissingen van de federatie worden genomen door de Raad van Bestuur van Fedustria vzw. De Raad van Bestuur is zeer ruim samengesteld om een zo breed mogelijk beslissingsdraagvlak te hebben. Beide grote sectoren duiden elk twintig vertegenwoordigers aan: twintig bedrijfsleiders van de textielsector en twintig bedrijfsleiders van de houten meubelsector (zie samenstelling op p. 122-123). Er zijn ook plaatsvervangende bestuursleden. Om het bestuur van de federatie flexibel te houden, is deze Raad van Bestuur ook opsplitsbaar, hetzij sectoraal in respectievelijk een deelraad textiel en een deelraad hout en meubel, hetzij regionaal waarbij alle Vlaamse lidbedrijven autonoom kunnen beslissen over Vlaamse aangelegenheden (Fedustria Vlaanderen), en alle Waalse lidbedrijven autonoom over Waalse aangelegenheden (Fedustria Wallonië).

120

Fedustria - BELEIDSORGANEN

BUREAU

Het Bureau staat in voor het dagelijks bestuur en zorgt ervoor dat de genomen beslissingen worden uitgevoerd. Het Bureau bestaat uit vertegenwoordigers van tien industriële lidbedrijven, met name vijf bedrijfsleiders uit de textielsector en vijf bedrijfsleiders uit de houten meubelsector, waaronder de voorzitter en de vicevoorzitter. De directeur-generaal, de adjunct-directeur-generaal en de directeur Sociale Zaken wonen de vergaderingen van het Bureau bij zonder stemrecht (zie samenstelling van het Bureau op p. 121).

ADVIESCOLLEGES

PRODUCTGROEPEN

Daarnaast zijn er ook nog twee belangrijke adviescolleges: een adviescollege voor sociale zaken en een adviescollege voor economische zaken. Zij geven advies aan de Raad van Bestuur, die de finale beslissingen neemt.

Voor productspecifieke zaken kunnen ook de (product-)groepen worden samengeroepen (bv. meubel, houten plaatmateriaal, interieurtextiel, houten constructie-elementen, textielveredeling, houtinvoer…). Zij kunnen ook beslissingen nemen, maar louter en alleen voor productspecifieke zaken. Binnen Fedustria bestaan er een 20-tal (grote en kleine) productgroepen. Een overzicht van alle productgroepen vindt u in dit jaarverslag.

DAGELIJKSE LEIDING

De dagelijkse leiding is in handen van de directeur-generaal en de adjunct, die tevens verantwoordelijk zijn voor de interne organisatie, het personeelsbeleid en het beheer van het budget.

Fedustria - BELEIDSORGANEN

121

SAMENSTELLING VAN HET BUREAU (OP 4/5/2022) Namens de houten meubelindustrie

Namens de textielindustrie

•

• • • •

Jan Desmet, voorzitter Decospan Thomas Brusselle Vogel Import & Export Luc Meers Mecam Peter Van Hoecke Halux / Van Hoecke Bert Vandenkendelaere Unilin

• • • •

Frank Veranneman, vicevoorzitter Veranneman Technical Textiles (Sioen) Erik Deporte Associated Weavers Europe Jean-François Gribomont Utexbel Julie Lietaer European Spinning Group Francis Verstraete Groep Masureel Veredeling

Maken ook deel uit van het Bureau zonder stemrecht • • •

Fa Quix, directeur-generaal Filip De Jaeger, adjunct-directeur-generaal Marc Blomme, directeur Sociale Zaken

122

Fedustria - BELEIDSORGANEN

SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR (OP 4/5/2022) • • • • • • • • •

Altripan Koen De Witte * Bauwens David Lano * Caisserie Belle-Vue René Crommen * Cras Hendrik D’hont De Coene Products Pascal Vanderhaeghen Decospan Jan Desmet Dux International Laurence De Poot Engels Christophe Engels Foresco Jan Ponnet

• • • • • • • • •

Halux / Van Hoecke Peter Van Hoecke Ilwa Johan Illegems Keuleers Dirk Keuleers Lefevere Group Ludovic Billiet Mape Sandrine Van Buggenhout Mecam Luc Meers Meubar Steven Verraes Moments Furniture Benoit Thevelin Norbord Guido Kuypers

• • • • • • •

Norbord Kris Vanherteryck * Perfecta Anthony Vanderschelden Theuns Elke Theuns Unilin Bert Vandenkendelaere Unilin - Spanolux Veronique Hoflack * Veldeman Group Valerie Veldeman Vogel Import & Export Thomas Brusselle

* plaatsvervangende leden

Fedustria - BELEIDSORGANEN

123

• • • • • • • • • •

Annabel Textiles Mario Verstichel * Associated Weavers Europe Erik Deporte Astenjohnson Hubert Cremer * Aunde Belgium Antoon Vandeginste * B&T Textilia Thierry Van Damme Balta Industries Marc Dessein Beaulieu International Group Pieter-Jan Sonck Beaulieu International Group Wim Coppens * BekaertDeslee Hans Dewaele Bexco Rudi Labeau

• • • • • • • • • • •

Belgotex Luc Blommaert * Concordia Textiles Carl Baekelandt Creatuft Igor Mennes De Saedeleir Textiles Herman Paridaens * Denderland-Martin Rudy De Lathauwer European Spinning Group Julie Lietaer Gevaert Bandweverij Philippe Poulain * Groep Masureel Veredeling Francis Verstraete Helioscreen Luc Janvier Iwan Simonis Curt Bossuyt Lano Joe Lano

• • • • • • • • •

Libeco-Lagae Raymond Libeert Maes Mattress Ticking Aurélie Maes Osta Carpets Luc Claeys Seyntex Arthy Seynaeve * Sioen Industries Michèle Sioen * Utexbel Jean-François Gribomont VdS Weaving Guy Van den Storme Veranneman Technical Textiles (Sioen) Frank Veranneman Verstraete & Verbauwede Stefaan Verstraete *

* plaatsvervangende leden

124

Fedustria - DIENSTEN EN CONTACTPERSONEN

DIENSTEN EN CONTACTPERSONEN

U vindt de contactgegevens van al onze medewerkers via www.fedustria.be ALGEMENE DIRECTIE Fa Quix Filip De Jaeger Roseline Dehaen

BEHEER

Dirk Arnoes Bruno Debeuf Magda Brabant

COMMUNICATIE Katja De Vos Nathalie Lopez Fabiana Di Mauro

PRODUCTGROEPEN

Daphne Renier (vanaf 08/2022) Kris Van Peteghem Bruno Eggermont Kevin Snyders Katja De Vos Filip De Jaeger

Directeur-generaal Adjunct-directeur-generaal Directieassistente

Boekhouder Informaticus Logistiek Anderlecht

Coördinator Communicatie Assistente Communicatie Assistente Communicatie

Ingrid Hontis Piet Vanthournout Pascal Dewandeleer

Interieur- en Technisch textiel Kledingtextiel en Spinnerijen Textielveredeling Meubel en BelgoFurn Bedartikelen en Meubel Plaatmateriaal, Houtinvoer, Borstels en penselen en Meubel Plaatmateriaal, Houtinvoer en Bedartikelen Houtbouw en Deuren Houten verpakkingen

Marleen Lenaerts

Secretariaat

MILIEU, ENERGIE EN TECHNIEK Ingrid Hontis Bruno Eggermont Piet Vanthournout Guy De Muelenaere

Coördinator Milieu, Energie en Techniek Adviseur Milieu en Energie Adviseur Milieu en Techniek Adviseur Milieu en Energie (Wallonië)

Fedustria - DIENSTEN EN CONTACTPERSONEN

SOCIAAL Marc Blomme Ronny Arryn Maryline Albers Griet Bonami Pascal Dewandeleer

LOBBYING Directeur DIENSTVERLENING ONDERNEMINGEN Sociaal adviseur (Oost- en West-Vlaanderen) Sociaal adviseur (Oost- en West-Vlaanderen) Sociaal adviseur (Oost- en West-Vlaanderen) Sociaal adviseur (Antwerpen, Vlaams-Brabant, Limburg en Wallonië)

Yves Cammaert

SOCIAAL-JURIDISCH Sociaal adviseur

Wim Van Goethem

OPLEIDING, VORMING EN ONDERWIJS Coördinator Opleiding, Vorming en Onderwijs

ECONOMIE

125

Sylvie Groeninck Frederik Jocqué

FEDERAAL Economisch adviseur Juridisch adviseur

Kris Van Peteghem Guy De Muelenaere

REGIONAAL Economisch adviseur (Vlaanderen) Economisch adviseur (Wallonië)

Elizabeth De Wandeler

EUROPA EN INTERNATIONAAL Coördinator Europees & Internationaal Beleid

Marleen Lenaerts

Secretariaat

WAAR IS FEDUSTRIA GEVESTIGD? FEDUSTRIA BRUSSEL ANDERLECHT Hof-ter-Vleestdreef 5/1 1070 Brussel

FEDUSTRIA GENT SINT-DENIJS-WESTREM Poortakkerstraat 96-98 9051 Gent

Wegbeschrijving via website.

GRAFISCH ONTWERP Nathalie Lopez

HOOFDREDACTIE Katja De Vos Fa Quix

TEKSTREVISIE Roseline Dehaen Didier Mommaerts Fabiana Di Mauro

CIJFERMATERIAAL Sylvie Groeninck

COLOFON

FRANSE VERSIE DANKZIJ Oneliner Translations bvba

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER J.F. Quix Hof-ter-Vleestdreef 5/1 1070 Brussel

Hof-ter-Vleestdreef 5/1 1070 Brussel www.fedustria.be