ΑΡΘΡΑ
Ποιο το ζητούμενο για τον Ακάμα και πώς το πραγματοποιούμε; Για να επιβιώσει μια κοινότητα χρειάζεται οικονομική ανάπτυξη, σε πολλές περιοχές της υπαίθρου μειώνεται ο πληθυσμός, εγκαταλείπονται χωριά και ακολουθεί η φθορά των κατοικιών και του περιβάλλοντος. Για να υπάρχει οικονομική ανάπτυξη πρέπει η κάθε περιοχή, η κάθε κοινότητα, να αξιοποιεί τους πόρους και τα πλεονεκτήματά της στον βαθμό που αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν. Ο Ακάμας είναι μια περιοχή χωρίς οικονομική ανάπτυξη παρά τους σημαντικούς πόρους που διαθέτει, ταλαιπωρείται επίσης και από λανθασμένες προσεγγίσεις και σχέδια που παρατείνουν την υπανάπτυξη και την αβεβαιότητα. Το ζητούμενο για τον Ακάμα είναι η δημιουργία ανάπτυξης και εισοδήματος για να αποφευχθεί η εγκατάλειψη και ο μαρασμός. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Με την αξιοποίηση του κύριου πόρου που είναι το περιβάλλον, που είναι το συγκριτικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα της περιοχής. Για να δημιουργηθεί όμως εισόδημα από το πλεονέκτημα αυτό χρειάζονται τρία βασικά πράγματα: Πρώτον, προστασία του περιβάλλοντος στον βαθμό που να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές «προστατευμένης περιοχής» (protected area), δεύτερον, ένταξη του Ακάμα σε ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευμένων περιοχών και, τρίτον, διεύρυνση της τοπικής οικονομίας ώστε να παράγει και να προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες τοπικής και εξωτερικής ζήτησης για κατανάλωση και εισόδημα. Εκείνο που πρέπει να εμπεδωθεί είναι ότι η προστασία του περιβάλλοντος δημιουργεί αξία, η οποία μπορεί και πρέπει να γίνει και οικονομική αξία με την ενεργοποίηση αγοραστικής δύναμης μέσα στην τοπική αγορά των κοινοτήτων του Ακάμα. Αντί λοιπόν οι συζητήσεις και δράσεις για τον Ακάμα να πάρουν αυτή την κατεύθυνση και να εμπλουτιστεί και να ενισχυθεί το Τοπικό Σχέδιο του Ακάμα με ένα οικονομικό μοντέλο ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάπτυξης στο οποίο θα εντάσσονται και θα καθοδηγούνται οι επιμέρους δράσεις, επιλέγεται η λύση των αντισταθμιστικών μέτρων, των διαπλατύνσεων δρόμων σε περιοχές τοπίου και
22
περιβάλλοντος, επιδοτήσεων και χορηγιών που δεν δημιουργούν πραγματική οικονομία και νέα παραγωγική ικανότητα. Επαναλαμβάνεται επίσης το ταλαιπωρημένο ζήτημα των αποζημιώσεων χωρίς ξεκάθαρη οπτική για τη βάση, την έκταση, το κόστος και τη χρηματοδότηση των αποζημιώσεων. Από πού άραγε θα έλθει νέο εισόδημα σύμφωνα με το Τοπικό Σχέδιο και τα αντισταθμιστικά μέτρα; Ποια είναι η οικονομική πρόταση και ποιο το μοντέλο ανάπτυξης; Για τον Ακάμα μοντέλο ανάπτυξης σημαίνει: 1) αυστηρή προστασία του περιβάλλοντος, 2) διεύρυνση της τοπικής παραγωγής τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών, 3) αποκατάσταση και συντήρηση των παραδοσιακών οικοδομών και χαρακτηριστικών χώρων, 4) λειτουργία τοπικών εστιατορίων και ξενώνων, 5) άντληση εσόδων από τα σημεία εισόδου και την ίδια την τοπική ανάπτυξη για τη συντήρηση των χώρων πολιτιστικής και περιβαλλοντικής σημασίας, 6) προβολή της τοπικής ταυτότητας και εμπειρίας (branding), 7) προώθηση επενδύσεων και στήριξη της επιχειρηματικότητας, 8) συγκρότηση κεντρικού φορέα συντονισμού αρμοδιοτήτων, διαχείρισης και παρακολούθησης ενός τέτοιου Σχεδίου Ανάπτυξης. Η προσοχή να στραφεί στο μοντέλο «οικονομίας της προστασίας του περιβάλλοντος» με κινητήρα τη δημιουργία εισοδήματος από την προσφορά προϊόντων, υπηρεσιών, χώρων, τοπίων και εμπειριών του περιβάλλοντος της περιοχής. Πρόκειται για «μετατόπιση παραδείγματος» και για αυτό πρέπει να γίνουν αντιληπτές οι αρχές, οι στοχεύσεις, οι μηχανισμοί, οι δομές, οι σχεδιασμοί και οι δράσεις που θα στηρίξουν ένα τέτοιο Σχέδιο Ανάπτυξης. Πρέπει επιτέλους να γίνει το σωστό μετά από τόσα χρόνια απλοποίησης των προβλημάτων και προσπαθειών με λανθασμένα όμως εργαλεία σχεδιασμού.
Η προστασία του περιβάλλοντος δημιουργεί αξία, η οποία μπορεί και πρέπει να γίνει και οικονομική αξία
Γλαύκος Κωνσταντινίδης, Οικονομολόγος και Πολεοδόμος
