Στη νοοτροπία του περίπου

Κάποτε ένας αγαπητός μου φίλος, που πλέον διαβιεί στο εξωτερικό, μου είπε με πολλή πικρία στη φωνή του ότι η Κύπρος μαστίζεται από τη νοοτροπία του περίπου και ότι ποτέ δεν θα το ξεπεράσουμε αυτό. Το είχαμε συζητήσει αρκετά αυτό τότε, και ομολογώ ότι αρνήθηκα να αποδεχτώ τη δήλωσή του. Μου φαινότανε πολύ πεσιμιστική.

Τώρα, περνώντας ο καιρός, αντιλαμβάνομαι πλέον ότι είχε δίκιο μεν εκείνος ο φίλος μου αλλά έκανε ένα μικρό λάθος. Η Κύπρος δεν μαστίζεται απλώς από τη νοοτροπία του περίπου αλλά η Κύπρος είναι τόσο βαθιά εμποτισμένη με αυτή που πλέον έχει γίνει τρόπος ζωής. Μια νοοτροπία που δεν σπρώχνει αυτήν ή αυτόν που την έχει στο να πράξει αυτό που πρέπει αλλά στο να πράξει κάτι πρόχειρα για να τελειώνει και να ησυχάσει.

Το 2013 βιώσαμε μια τρομερή οικονομική καταστροφή η οποία όμως ευτυχώς δεν σήμανε την ολική καταστροφή της κοινωνίας και του κράτους μας. Ταυτόχρονα όμως ήταν και μια ευκαιρία να κοιτάξουμε την αλήθεια κατάματα. Τέτοιες ευκαιρίες δεν δίνονται συχνά σε οργανωμένες κοινωνίες. Αναγκαστήκαμε να κοιτάξουμε τα λάθη που κάναμε και τις παραλείψεις μας για να οδηγηθούμε μέχρι εκεί. Και μετά;

Μετά από δέκα χρόνια και στη χώρα μας κάνουμε τα ίδια πράγματα όπως πριν από το 2013. Ίδιες αντιδράσεις, ίδιες προσεγγίσεις και ίδια νοοτροπία με τα πάντα να είναι στο περίπου. Και δυστυχώς αυτή η συμπεριφορά δεν συμβαίνει μόνο σε έναν τομέα της κοινωνίας μας αλλά διαχέεται σε όλο το φάσμα της. Και εμείς οι μηχανικοί, ως μέλη αυτής της κοινωνίας, δυστυχώς επηρεαζόμαστε από αυτή τη νοοτροπία.

Πώς αλλιώς να εξηγήσουμε λογικά ότι αθώα παιδιά –η νέα γενιά μας– κινδύνευσαν σε λεωφορεία που άλλοτε αυτοαναφλέγονται και άλλοτε χάνουν το λάστιχο καθώς είναι σε κίνηση;

Πώς να εξηγήσουμε λογικά το κτίσιμο ενός κτηρίου με παραπάνω ορόφους από την άδεια που είχε; Ο αρχιτέκτονας που το σχεδίασε δεν αντιλήφθηκε ότι το σχέδιο παραβίαζε την άδεια; Ο πολιτικός μηχανικός που εκπόνησε τη μελέτη σταθερότητας δεν αντιλήφθηκε τις παρεκκλίσεις; Ο ηλεκτρολόγος και ο μηχανολόγος μηχανικός δεν το αντελήφθησαν ούτε αυτοί;

Πώς να εξηγήσουμε λογικά την τοποθέτηση του δωματίου των εξυπηρετητών που φιλοξενεί μέρος του κυβερνητικού κόμβου διαδικτύου δίπλα από ένα τεράστιο ντεπόζιτο νερού;

Πώς να εξηγήσουμε λογικά την ενασχόληση τόσων επιστημόνων, ανάμεσά τους και μηχανικών, με την επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος στις πόλεις μας και όμως μετά από τόσα χρόνια αυτό όχι μόνο να μην επιλύεται αλλά να διογκώνεται και οι πόλεις μας, που μετά βίας ξεπερνά μία τις διακόσιες χιλιάδες κατοίκους, να αντιμετωπίζουν κυκλοφοριακό πρόβλημα εφάμιλλο πόλεων με πολλαπλάσιους κατοίκους;

Πώς να εξηγήσουμε λογικά τα τόσα που συμβαίνουν στη χώρα μας, τα οποία θα χρειαζόμασταν όλες τις σελίδες του περιοδικού μας απλά και μόνο για να τα απαριθμήσουμε και που δυστυχώς αφορούν τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα;Γιατί ας είμαστε ειλικρινείς.

Στη χώρα μας δεν απουσιάζει το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα αυστηρό.

Ούτε η γνώση απουσιάζει, ούτε η εμπειρία, ούτε η ικανότητα ούτε το ακαδημαϊκό υπόβαθρο, ούτε η δυνατότητα εκπαίδευσης. Οπότε πώς να εξηγήσουμε διαφορετικά τα πιο πάνω, παρά με την παραδοχή ότι μας τυραννά η νοοτροπία του περίπου;

Μια νοοτροπία που μέχρι τώρα φαίνεται να περνά από γενιά σε γενιά, σάμπως και είναι πλέον κομμάτι του γενετικού υλικού μας και δεν μπορεί να αφαιρεθεί. Δικαίως θα αναρωτηθεί κάποιος αν υπάρχει το αντίθετο σε αυτή την τυραννία της νοοτροπίας του περίπου. Ναι υπάρχει. Είναι ο επαγγελματισμός και η εφαρμογή του.

Όμως η νοοτροπία του επαγγελματισμού είναι δύσκολη και επίπονη. Και, το χειρότερο, στη χώρα μας τείνει να οδηγεί σε απομόνωση τους ανθρώπους που έχουν αυτή τη νοοτροπία γιατί έρχονται σε αντίθεση με την επικρατούσα νοοτροπία του περίπου.

Δεν γνωρίζω αν μπορεί να αντιστραφεί η νοοτροπία του περίπου ούτε γνωρίζω αν όντως θα αντιστραφεί κάποτε. Νομοτελειακά ωστόσο μια τέτοια νοοτροπία θα οδηγήσει σε μια νέα καταστροφή, το μέγεθος της οποίας κανείς δεν μπορεί να προβλέψει.

Όπως λέει και ο σοφός λαός μας «η κούζα πάει πολλές φορές στην βρύση αλλά έννα σπάσει μια μέρα».

Έχει λεχθεί ότι όταν συμβεί μια μεγάλη καταστροφή σε μια χώρα αυτή λειτουργεί καθαρτικά, και ότι δημιουργεί εκείνες τις συνέργειες που απαιτούνται για να αλλάξει εκείνη τη χώρα προς το καλύτερο. Ίσως τελικά να είναι αυτός ο μόνος τρόπος για να μειώσουμε τη νοοτροπία του περίπου στη χώρα μας.

Δρ Γεώργιος Παναγή

Ηλεκτρονικός μηχανικός