Παραγωγή πράσινου Υδρογόνου - Ποια τα οφέλη και ποιοι οι κίνδυνοι;

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις της τελευταίας διετίας έχουν επηρεάσει σημαντικά τον τομέα της ενέργειας. Έχει πλέον φανεί ότι η εξάρτηση από τις διάφορες μορφές υδρογονανθράκων θα πρέπει να μειωθεί και παράλληλα να αναζητηθούν μορφές ενέργειας που να μπορούν πιο εύκολα να οδηγήσουν στον παγκόσμιο στόχο της μηδενικής εκπομπής παραγώγων Άνθρακα μέχρι το 2050. Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου αυτού αναμένεται να παίξει το Υδρογόνο και ειδικότερα το πράσινο Υδρογόνο που παράγεται από ηλεκτρόλυση νερού με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Το πράσινο Υδρογόνο μπορεί να παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως είναι η ηλιακή, η αιολική ή η υδροηλεκτρική ενέργεια. Πέραν του ιδιαίτερου του ρόλου για μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών Άνθρακα προσφέρει και μια σειρά από πιθανά οφέλη όπως:

(α) Απουσία Άνθρακα και παράγωγων προϊόντων. Το πράσινο Υδρογόνο παράγεται με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δεν οδηγεί σε εκπομπές προϊόντων καύσης Άνθρακα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το κλίμα αφού η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι απαραίτητη για αποφυγή των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

(β) Ευελιξία χρήσης. Το πράσινο Υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορους τομείς όπως στις μεταφορές, στη βιομηχανία και στη θέρμανση, γεγονός που το καθιστά μια ευέλικτη πηγή ενέργειας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές σε τομείς ιδιαίτερα σημαντικούς και που είναι δύσκολο να περιοριστούν όπως είναι η βαριά βιομηχανία και η αεροπορία.

(γ) Αποθήκευση ενέργειας. Το πράσινο Υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λύση αποθήκευσης ενέργειας που ως τέτοια θα συμβάλει στην εξισορρόπηση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και θα υποστηρίξει την ενσωμάτωση «διακοπτόμενων» ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως η αιολική και η ηλιακή.

(δ) Δημιουργία θέσεων εργασίας. Η παραγωγή πράσινου Υδρογόνου απαιτεί πολύ ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και παρέχει ευκαιρίες απασχόλησης σε επαγγελματικές περιοχές πέραν αυτών που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα.

Πέραν των ωφελημάτων όμως που θα προκύψουν από την ανάπτυξη του πράσινου Υδρογόνου θα ήταν καλό να επισημανθούν και κάποια αρνητικά, που όμως με την τεχνολογική πρόοδο μπορούν σταδιακά να μειωθούν.

Αυτά είναι:

(α) Κόστος. Επί του παρόντος, το κόστος παραγωγής πράσινου Υδρογόνου είναι σχετικά υψηλό σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό οφείλεται στο υψηλό κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην περιορισμένη κλίμακα παραγωγής του πράσινου Υδρογόνου.

(β) Υποδομή: Η παραγωγή, μεταφορά και διανομή πράσινου Υδρογόνου απαιτεί σημαντική ποσότητα υποδομών, όπως μονάδες ηλεκτρόλυσης, αγωγούς και εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Αυτό μπορεί να είναι δαπανηρό και χρονοβόρο στην κατασκευή.

(γ) Απόδοση. Η διαδικασία παραγωγής πράσινου Υδρογόνου μπορεί να είναι αναποτελεσματική, καθώς απαιτείται σημαντική ποσότητα ενέργειας για να διασπασθούν τα μόρια του νερού σε Υδρογόνο και Οξυγόνο. Αυτό σημαίνει ότι μέρος της ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές χάνεται κατά τη διαδικασία παραγωγής.

(δ) Ασφάλεια: Το Υδρογόνο είναι ένα εξαιρετικά εύφλεκτο αέριο, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία στην εγκατάσταση και τον περιβάλλοντα χώρο εάν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά. Αυτό απαιτεί τη λήψη κατάλληλων μέτρων ασφάλειας και κατάλληλη και συστηματική εκπαίδευση των εργαζομένων που ασχολούνται με την παραγωγή και τη μεταφορά του Υδρογόνου.

Είναι προφανές, από όσα παρατίθενται πιο πάνω, ότι το πράσινο Υδρογόνο προσφέρει μια σειρά από πιθανά οφέλη όπως είναι η καθαρότητά του ως καύσιμο, η ευελιξία και η δυνατότητα για αποθήκευση ενέργειας. Ωστόσο υπάρχουν και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν όπως είναι το υψηλό κόστος, η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των υποδομών. Αναμένεται ότι με την πρόοδο της τεχνολογίας και την παγκόσμια προσήλωση προς τον στόχο της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών Άνθρακα θα γίνουν όλα τα αναγκαία βήματα που θα προωθήσουν την παραγωγή και τη χρήση του πράσινου Υδρογόνου.

Για το καλό της παγκόσμιας οικονομίας του κλίματος αλλά κυρίως των μελλοντικών γενεών.

Δρ Τασούλα Κυπριανίδου-Λεοντίδου#

Χημικός Μηχανικός