ecoTips Bizzclub - bezoek aan waterbodemsaneringswerf De Winterbeek op 27 september 2018

Van boeiende sanering naar een bloeiende Winterbeek Bizz-club – 27 september 2018 Caroline Van Gool – OVAM Nik Dezillie - VMM

Inhoud 1. Voorstelling projectgebied 2. Verontreiniging als spelbreker 3. Organisatorische aanpak 4. Technische aanpak

Deelgebied 1 Deelgebied 2

5. Verdere planning

Voorstelling projectgebied

1. Voorstelling projectgebied g situering

Winterbeek

Ontspringt in Beringen Via 4 gemeenten (B, T, D, S-Z) Monding in Demer Andere namen: Grote Beek, Hulpe, Zwart Water

Projectgebied Paalse Plas tot monding Demer 17 km waterloop, oevers en valleigebied Sinds 2013 ĂŠĂŠn beheerder: VMM

1. Voorstelling projectgebied: g veel potenties

Uniek valleigebied

Sterk meanderend Grote variatie aan biotopen Waardevolle fauna/flora

EU-beschermde natuurgebieden Habitatrichtlijngebied (groen) Vogelrichtlijngebied (blauw)

Landbouw actief in meerdere zones Bewoning (o.a. Molenstede)

Verontreiniging als spelbreker

2. Verontreiniging als spelbreker IndustriĂŤle lozingen in Winterbeek Verontreiniging : Slib (waterbodem) oever overstromingsgebieden Parameters : zware metalen ( vnl Cd, Ra, As) zouten (vnl. chloriden)

Verontreiniging vormt knelpunt Risico’s volgens Bodemdecreet : Verspreiding, humaantox., ecotox.

Europese waterdoelstellingen?

Europese natuurdoelstellingen?

Achterstallig onderhoud te hoge waterpeilen te frequente overstromingen

2. Verontreiniging als spelbreker 2003 : Oriënterend bodemonderzoek

2008 : engagement TC acceptatie 300.000 m³ materiaal Laak en Winterbeek

2009 : Beschrijvend bodemonderzoek Opstart Integraal project ‘De Drie Beken’ 5 werkvelden, waarvan werkveld 1 : sanering herklassering

2013 : opmaak Bodemsaneringsproject 2014: aangepaste lozingsvergunning 90% reductie vuilvracht

Organisatorische aanpak

3. Organisatorische aanpak g Integrale aanpak

3. Organisatorische aanpak g Integrale aanpak Samenwerkingsovereenkomsten (SWO) 2014 – 2015: goedkeuring SWO (beslissing Vl. Regering)

3. Organisatorische aanpak g saneringsberging Kepkensberg

3. Organisatorische aanpak g deelgebieden Bron tot monding 4 deelgebieden 1: Schoesters Vliet & Meilrijk 2: Rietbroek & Dassenaarde 3: Molenstede & Kraanrijk 4: Grote Leigracht & Demerbroeken

Planning: 1 deelgebied/jaar

3. Organisatorische aanpak g deelgebieden

4. Organisatorische aanpak Ă Aanpak bodemsaneringsproject Uitgangspunten: Maximale vuilverwijdering, rekening houdend met : Aanwezige verontreiniging Ecologische impact Toegankelijkheid Landgebruik Passende beoordeling

Technische aanpak

4. Technische aanpak g deelgebied 1 - saneringsconcept Fase 1 : sedimentvangen en ontwateringszones Fase 2 : Sanering Waterbodem & onderliggende bodem Ontwatering en afvoer Fase 3 : Oeversanering Ontwatering en afvoer Fase 4: Aanvul oevers & waterbodem

4. Technische aanpak g fase 1 : sedimentvangen

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g fase 1 : sedimentvangen

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem

Deelgebied 1

Aanpak beekbodem:

Slib + onderliggende vervuilde beekbodem

Integrale verwijdering in Winterbeek + aangetaste zijlopen : Schoestersvliet en Tusvliet/Kleinebeek Uitvoering met baggerbuis (geen slibtransport over kwetsbare oevers) Afvoer in 2 stappen: naar ontwateringszones naar definitieve berging op site ‘Kepkensberg’ (TC) Heraanvulling beekbodem waar nodig

4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem

Deelgebied 1

Deelgebied 1 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

Deelgebied 1 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

Deelgebied 1 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

Deelgebied 1 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

Deelgebied 1 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem

Deelgebied 1

Succespunten o Volledig vuilvrachtverwijdering o Eenvoudige milieukundige begeleiding o Auger-baggertuig met evt beperkt voorgraven Ă beoogde diepte o Hydraulische afvoer werkt, beperkte terreinimpact. o Oevers blijven stabiel bij diepe ontgraving vaste bodem o Positief effect (daling zwevende stof) van aangelegde sedimentvangen op afwaartse trajecten Uitdagingen o Ontwatering van slib en glauconiethoudende vaste bodem o Effluentconcentratie aan zwevende stof (x + 60 mg/l), vb. van maatregelen (tussendijk, siltscreen voor schotbalken) o Zwevende stof opwoeling door baggerwerken?

4. Technische aanpak g fase 3 : oevers

Waterpeildaling – Halleluja !

Uitzonderlijk droog jaar Effect waterbodemruiming

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g fase 3 : oevers Geen hydraulische afvoer, maar rechtstreeks Rijplaten

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g fase 3 : oevers Diepte afgraving afh grondwatertafel Breedte afgraving i.f.v. het landgebruik: natuurgebied: enkel oeverwal Landbouw- en woongebied: bredere afgraving

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g fase 3 : oevers Dosistempometingen ter controle van de ontgraving

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g fase 4 : heraanvulling

Deelgebied 1

4. Technische aanpak

g fase 4 : heraanvulling en afwerking

Deelgebied 1

4. Technische aanpak

Deelgebied 1

4. Technische aanpak

Deelgebied 1

g fase 3 & fase 4 : oevers + heraanvulling Succespunten: o Grote vuilvrachtverwijdering o Milieukundige begeleiding obv dosistempo o Droge ontgraving ipv afgraving met hydraulische afvoer o Te ontgraven zone voldoende droog (snelle heraanvulling â&#x20AC;&#x201C; dijkje) Uitdagingen: o Maximale vuilvrachtverwijdering <-> ecologische kwetsbaarheid o Grondbelasting o Zuiverheid/netheid rijplatenpisten o Verschillend aanvulmateriaal nodig ifv terreingebruik

4. Technische aanpak g fase 5 : overige werken Kruising Tusvliet â&#x20AC;&#x201C; Winterbeek Sanering Wandelpaden Thv zuiveringsstations Thv Tusvliet Peilverhogende maatregel Aanleg palenrijen Heraanvulling

Deelgebied 1

4. Technische aanpak g geplande & effectieve fases

Deelgebied 1

Fase 1 : sedimentvangen en ontwateringszones Fase 2 : Sanering Waterbodem & onderliggende bodem Ontwatering en afvoer Fase 3 : Oeversanering Ontwatering en afvoer Fase 4: Aanvul oevers & waterbodem

Deelgebied 2 4. Technische aanpak g deelgebied 2 : Rietbroek en Dassenaarde

Hasseltsebaan â&#x20AC;&#x201C; Turnhoutsebaan (Diest) 6,2 km Start : mei 2018 Einde : april 2019

4. Technische aanpak g fase 1 : sedimentvangen

Deelgebied 1 2

4. Technische aanpak g fase 1 : sedimentvangen

Deelgebied 1 2

4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem

Deelgebied 2

Aanpak beekbodem:

Slib + onderliggende vervuilde beekbodem

Integrale verwijdering in Winterbeek + aangetaste zijloop : Rettervliet

Uitvoering met baggerkraan (rijplaten ter bescherming kwetsbare oevers) Afvoer in 2 stappen: naar ontwateringszones naar definitieve berging op site â&#x20AC;&#x2DC;Kepkensbergâ&#x20AC;&#x2122; (TC) Heraanvulling beekbodem waar nodig Geschat 20.000 ton slib

Deelgebied 1 2 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

Deelgebied 1 2 4. Technische aanpak g fase 2 : waterbodem g ontwateringszones

4. Technische aanpak g fase 3 : oevers

Deelgebied 2

Terreinbezoek

Deelgebied 2

Verdere Planning

5. Verdere Planning Deelgebied 2 Waterbodemsanering lopend Oeversanering lopend Deelgebied 3 Bodemsaneringsproject in openbaar onderzoek Conformverklaring voorzien tegen eind oktober Besteklancering eind 2018 Werken in 2019 Deelgebied 4 Bodemsaneringsproject 2019 Werken in 2020

5. Verdere planning Ook Grote Laak heeft grote schoonmaak nodig Gelijkaardige verontreiniging (Tessenderlo Group) Andere waterloop en omgeving Planning: 2019: slibruiming als voorzorgsmaatregel : te frequente overstroming verspreiding slib op landbouwpercelen Na sanering Winterbeek: start sanering Grote Laak

Bedankt voor uw aandacht.

Verdere vragen?

Contactpersoon OVAM Caroline Van Gool 015/284.517 Caroline.van.gool@ovam.be Contactpersoon VMM Nik Dezillie 02/214.21.32 n.dezillie@vmm.be

Terreinbezoek Kruising Nieuwe Dijkstraat - Veldweg