MEDIATOR Tym samym powiększa możliwości warunków porozumienia, które są dla niej równie satysfakcjonujące, co zasądzenie określonej w pozwie kwoty od przeciwnika. Warto także dodać, że mediacja jest całkowicie dobrowolna, to znaczy, że strona, która nie widzi szansy na porozumienie, może z niej zrezygnować w każdym momencie, bez żadnych ujemnych skutków i wrócić na tradycyjną ścieżkę polskiego rozstrzygania spraw przez sądy, czyli kilka lat (rezygnacja może być podjęta jednocześnie przez obie strony).
Co, Pani zdaniem, powoduje, że warto skorzystać z mediacji? Występując do sądu jestem pewna, że mam rację, robię to w słusznej sprawie i chcę tego dowieść bez żadnych wątpliwości. Czy mediacja nie przedłuża procesu?
Korzyści płynące z mediacji są wielopłaszczyznowe. Po pierwsze, oszczędzamy własny czas i pieniądze, bo mediacja trwa krótko (od 1 dnia w sprawach gospodarczych, do maksymalnie kilku miesięcy w sprawach, w których potrzebne są opinie ekspertów albo dodatkowe dokumenty, czy też np. równoległa terapia rodzinna). Oczekiwanie na termin pierwszej rozprawy w sądzie pierwszej instancji to często kilka miesięcy, a cały proces może trwać latami nawet w pierwszej instancji (formalnie w Polsce mamy trzy instancje: druga odwoławcza oraz Sąd Najwyższy). Z tej perspektywy mediacja zawsze jest korzystna. Oczywiście powinna być prowadzona sprawnie i z zachowaniem całkowitej poufności, wtedy strony rozmawiają swobodnie i szczerze. Korzyścią z mediacji jest także usunięcie stanu niepewności stron, co do wyniku sprawy sądowej, czyli spokój psychiczny i stabilność, która ma wpływ na nasze inne życiowe aktywności. Uniknięcie stresu związanego np. z przesłuchaniem w sądzie, przygotowaniem argumentacji i dowodów do sprawy, jest często ważnym argumentem za skorzystaniem z mediacji. Korzyścią z mediacji może być dobre utrzymanie relacji z drugą stroną i ułożenie stosunków na przyszłość, np. miedzy małżonkami, którzy pozostają nadal rodzicami wspólnych małoletnich dzieci albo rodzinnych relacji w sprawach o dział spadku, zniesienie współwłasności czy podział majątku dorobkowego. Korzyścią często jest także dodatkowy kontrakt, czy uzgodnienie takich kwestii, których nawet nie można poruszyć przed sądem, np. jak ograniczyć hałas w budynku, który przeszkadza tylko niektórym mieszkańcom. I wreszcie dochodzimy do słuszności, o którą Pani Mecenas pytała. Słuszna
sprawa naszym zdaniem, nie zawsze jest słuszna zdaniem drugiej strony, a także może nie być oceniana, jako słuszna zdaniem sędziego/sądu. Dodatkowo, aby dowieść słuszności przed sądem, musimy nie tylko mieć argumenty, w tym prawne, ale też przestrzegać procedur, terminów, etc. A wszystko, żeby przekonać tego konkretnego sędziego, że mamy rację, a przeciwnik się myli i jest w błędzie. W mediacji zaś „naszą” słuszność najwyżej ocenia druga strona. Mediator natomiast pomaga nam porozumieć się (często poprzez zadawanie właściwych pytań) i od razu może nas uświadomić, że każdy widzi ten sam element sporu tylko z własnej perspektywy. Dlatego pomaga nam on spojrzeć na sprawę z obu stron. Właśnie dzięki pomocy neutralnego, bezstronnego mediatora, obiektywizujemy to, co myślimy. A kiedy „wchodzimy w buty” drugiej strony choć na chwilę, zupełnie inaczej przyjmujemy argumentację przeciwnika. Według mnie często nie chodzi w mediacji o racje i słuszność jednej czy drugiej strony, ale o otwarty dialog, szczerość, zaufanie i zrozumienie wspólnych celów oraz wartości porozumienia, do którego dążymy.
o niej na aplikacji oraz w czasie obowiązkowych wykładów doskonalenia zawodowego. Wielu adwokatów jest też profesjonalnymi mediatorami lub ukończyło dodatkowe kursy albo warsztaty specjalistyczne na temat tego, jak być pełnomocnikiem w mediacji. O mediacji można dowiedzieć się bardzo wiele z Internetu, czasem też w sądach są dyżury mediatorów lub spotkania informacyjne.
Jakie sprawy nadają się do mediacji? Czy tylko wielkie spory gospodarcze, takie jak np. niedawny spór pomiędzy niemiecką siecią sklepów spożywczych, a polskim producentem lodów?
Centrum Mediacyjne przy NRA to organizacja samorządowa powstała w ramach struktury Naczelnej Rady Adwokackiej. Jej celem statutowym jest edukacja w zakresie mediacji: działanie na rzecz pogłębiania wiedzy o mediacji, doskonalenia umiejętności mediatorów oraz ich rozwoju etycznego, prowadzanie postępowań mediacyjnych a także inicjowanie, opiniowanie i wypowiadanie się w sprawach dotyczących mediacji i jej uregulowań prawnych. Staramy się propagować idee mediacji w społeczeństwie polskim oraz na forum międzynarodowym, i oczywiście chronimy praw adwokatów-mediatorów.
Do mediacji nadają się wszystkie sprawy, w których strony chcą rozmawiać (oczywiście, jeśli przepis prawa nie wyklucza zawarcia ugody, jak np. sprawy z ZUS albo ustalenie ojcostwa). Wielkość sprawy, czyli wysokość kwoty dochodzonej w sądzie, nie jest nigdy wyznacznikiem, czy dana sprawa nadaje się do mediacji czy nie (no chyba, że koszt mediacji przekracza wartość sporu). Wtedy raczej należałoby odradzić mediację, chyba że między stronami dialog na neutralnym gruncie jest potrzebny do rozwiązania jeszcze innych spraw. Mediuje się także w sprawach, w których nie można podać wartości przedmiotu sporu: w sprawach o zniesławienie, naruszenie dobrego imienia czy sprostowanie świadectwa pracy.
Skąd najlepiej czerpać wiedzę o mediacji i czy mając adwokata należy zapytać go o mediację?
Oczywiście mając adwokata, należy zapytać go o mediacje. Adwokaci maja wiedzę o mediacji, bo jest ona elementem procedury cywilnej, karnej, administracyjnej. Uczą się
Jeśli strona zdecyduję się na mediację to, gdzie najlepiej szukać mediatora? Jakimi kryteriami się kierować, skąd wiedzieć, że to osoba kompetentna?
Mediatora najlepiej szukać w dużych centrach mediacyjnych. Zrzeszają one grono wykształconych mediatorów specjalizujących się w określonych rodzajach mediacji: bo nie należy zapominać, że są mediacje cywilne, rodzinne, gospodarcze, pracownicze, karne, administracyjne, community mediation.
Czym jest Centrum Mediacyjne przy Naczelnej Radzie Adwokackiej i dlaczego warto korzystać z usług zrzeszonych w nim mediatorów-adwokatów?
Pani Prezes, bardzo dziękuję za poświęcony czas i ciekawą rozmowę. Mam nadzieję, że zachęci ona do dowiedzenia się czegoś więcej w tej materii, a przede wszystkim zachęci do skorzystania z mediacji. Rozmawiała adw. Katarzyna Effort-Szczepaniak, WARSZAWA
JJ
ADW. KATARZYNA PRZYŁUSKA-CISZEWSKA CZŁONEK IZBY ADWOKACKIEJ W WARSZAWIE, PREZES CENTRUM MEDIACYJNEGO PRZY NACZELNEJ RADZIE ADWOKACKIEJ, DOŚWIADCZONY MEDIATOR PROWADZĄCY MEDIACJE W POLSCE I ZA GRANICĄ. ADWOKAT nr 4 (4) 2018 | 15