Cultuur / Uit 15
OKTOBER 2016
In 1978 besluiten vier bevriende muzikanten - Simon Been, Dolf Koch, René Brom en Theo Mackaay - om samen Nederlandstalige liedjes te schrijven, te spelen en te zingen. Cherry Wijdenbosch en Hans Kosterman werden aangetrokken om de band te versterken. De popgroep Braak was geboren. een Nederlandstalig zoals Bots en Normaal. Later gevolgd door Doe Maar en Het Goede Doel. Braak onderscheidde zich door hun maatschappij-kritische teksten. Daarmee beantwoordden zij aan de behoefte van de linksgeoriënteerde protestmaatschappij van die jaren. Ze kregen veel optredens, meestal op politiek gerichte manifestaties, maar ook in het alternatieve clubcircuit. “Soms speelden we in een dorpshuis ergens in Groningen waar de jongens het niet leuk vonden dat we aandacht kregen van de meiden, ze wilden verhaal halen in de kleedkamer of wat daar voor doorging.” Wat ze niet wisten is dat Theo ook bokskampioen (zwaarwelter) van Nederland was. “Die jongens wilden natuurlijk matten, maar ik hing ze met één arm aan hun broekriem aan de kapstok.” Het album Suite voor een hypochonder uit 1980 is waarschijnlijk het album wat het meest beklijft en misschien ook wel het beste wat Braak heeft gemaakt. Nou ja, het beste? In 1983 verschijnt hun single ‘Donker om je heen’, een prachtig nummer met grote gevoeligheid door Theo gezongen. De verwachtingen zijn hoog, maar de single komt niet hoog in de hitparade. Als André Hazes het een jaar later met een aangepaste tekst op single uitbrengt, wordt het wel een hit. De tekst van Braak vond Hazes te intellectueel! Inmiddels is dit nummer door talloze muzikanten gecoverd. In 1983 houdt Braak op te bestaan, de bezetting van bandleden is dan al enkele keren gewijzigd. Simon Been en Cherry Wijdenbosch gaan als duo verder en scoren met ‘Vang me’ en ‘Dame uit Suriname’ nog twee bescheiden hitjes. Theo Mackaay richt zich helemaal op het beeldhouwen en schilderen en wordt een van Nederlands bekendste kunstenaars. In 1990 wordt hij uitgenodigd om deel te nemen aan het populaire televisieprogramma Sterrenslag. Hij is op slag ook een bekende Nederlander. De Utrechtse cineast Jan van den Berg maakt in 1993 een documentaire over de totstandkoming en plaatsing van een van de beelden van Mackaay. Driemanschap Ondanks zijn succes als beeldhouwer en schilder, laat de muziek hem niet los. Een enkele keer komt Braak nog samen voor een reünieconcert en dan blijkt de band nog steeds mateloos populair. “Ik ben stomverbaasd hoe veel mensen naar onze concerten komen”, zegt Theo daar zelf over, maar tot een definitieve reünie komt het niet. In 2010 wordt Theo verrast door zijn jeugdvriend Hans Kosterman, die hem tot zijn verbazing een platencontract aanbiedt. Het is een cadeau voor zijn zestigste verjaardag. Kosterman heeft via Simon Been de gitarist en technicus Matthijs Spek leren kennen. Simon Been en Matthijs Spek hebben Suite voor een hypochonder gedigitaliseerd. De ‘suite’ dreigde verloren te gaan door verkleving van de oude opnametapes. Kosterman en Spek zijn van mening dat Theo meer verdient dan muzikale vergetelheid. Matthijs Spek (1974) is als gitarist opgeleid
aan het Utrechts Conservatorium, maar is ook op technisch en media gebied een kei. Hij stimuleert de aanvankelijk onwillige Mackaay om door te zetten en de door Kosterman gewenste cd te maken. Theo stemt schoorvoetend toe, maar weigert een contract. Liever een eigen inbreng en gedeeld risico. “Contracten heb ik nooit
ondertekend, die dingen maken me gek en beknotten mijn heilige vrijheid”, zegt Theo bevlogen. Het wordt een driemanschap samen met Kosterman en Spek. Er wordt hard gewerkt, maar het project komt op zijn kop te staan als Hans Kosterman in 2013 wordt getroffen door een hersenbloeding waarvan hij niet herstelt. Hij overlijdt op 18 juni 2015 op zeventigjarige leeftijd.
Matthijs Spek ontpopt zich na het overlijden van Hans Kosterman als inspirator van het project en zet door. Het heeft de bekende bloed, zweet en tranen gekost, maar de cd is er gekomen en is vanaf 1 november verkrijgbaar. De release is gelijktijdig met een liveconcert in TivoliVredenburg, dat om 20.00 uur begint Matthijs Spek is er zeker van dat het niet bij dit ene concert
blijft. Hij sluit een tournee langs Nederlandse theaters niet uit, zo overtuigd is hij van de kwaliteit van deze cd en natuurlijk van Theo en muzikanten. Aan het einde van dit interview bedenkt ondergetekende dat de titel van deze cd Met de hemel weet je het nooit ook ‘Met Theo weet je het maar nooit’ zou kunnen zijn.