6 Nieuws
FEBRUARI 2016
STADSMOESTUINEN
Stadslandbouw leeft steeds meer in Utrecht Jantine Albers
Renzo Gerritsen
Utrechtse bermen worden weer gesierd door krokussen en narcissen. Lente? Dat nog niet. Maar wel bijna. Mensen die het liefst de hele dag buiten zijn, met hun handen in de aarde, kunnen hun hart weer ophalen: het tuindersseizoen is bijna begonnen. Moestuinen worden zaaiklaar gemaakt, teeltplannen worden besproken en de laatste wintergroenten worden geoogst. Wie denkt dat tuinieren bij het platteland hoort, heeft het mis. Stadslandbouw leeft in Utrecht.
O
nze stad kent veel plekken waar het tuindersvak wordt bedreven. In menig achtertuin wordt aarde door groene vingers bewerkt, maar er zijn ook tuinen waar men collectief de schop in het zand steekt. Het gaat meestal niet in de eerste plaats om de productie: collectief tuinieren heeft vaak een sociale en educatieve functie. En niet alleen voor de mensen die hun handen uit de mouwen steken, het gaat ook om de aanloop van mensen die zich willen omgeven met groen. Daarin zit dan ook precies de extra waarde van een stadstuin. Moestuinen zijn een achtertuin voor de stad, en tuinieren verbindt. Elkaar ontmoeten Neem bijvoorbeeld de Voedseltuin in Overvecht. Het idee komt van Marianne Houkamp. Zij miste een plek als deze. Het bestuur van
Stadsboerderij Gagelsteede gaf te kennen dat ze een moestuin op haar grond een leuke toevoeging zou vinden, en een samenwerking was ontstaan. Sinds vorig jaar april is een groep vrijwilligers iedere vrijdag in de weer om de tuin draaiende te houden, onder leiding van Mariken Heitman. Zij heeft biologie en biologisch dynamische landbouw gestudeerd, is vaak aanwezig en ondersteunt de vrijwilligers. De Voedseltuin probeert zo sociaal en dichtbij mogelijk te zijn, en is bedoeld voor alle mensen uit de buurt. “We willen echt dat mensen elkaar hier ontmoeten,” vertelt Heitman, “maar we willen ook dat de groenten een doel dienen. We willen de keten van eten in beeld brengen, en laten zien wat gezonde voeding is.” Geoogste groenten gaan niet alleen naar de vrijwilligers, maar ook naar restaurants in
de omgeving. Dit jaar wordt zelfs een winkeltje geopend in samenwerking met de Gagelsteede. Nieuwe groenten leren kennen Dat het harde werken groenten oplevert wordt erg gewaardeerd door de vrijwilligers. Dat beaamt een van hen, een dame die in Italië is opgegroeid: “Op deze manier leer ik nieuwe groenten kennen. Het zijn ook zulke lekkere groenten! Het is fijn om buiten te zijn en er zijn ook nog eens dieren.” Voor de Italiaanse is de tuin een herinnering aan de grote tuin die haar vader vroeger had, en een manier om even afstand te doen van mantelzorg die ze geeft. De twee aanwezige mannen spreken ook niets dan lof over de tuin. “Het is lekker om te tuinieren, en dit is een leuke plek. Het is ook een manier om mensen te zien, ergens aan verbonden te zijn.” En het is ook nog
eens in de buurt. Wat Heitman het leukste vindt aan de tuin? “Ik merk dat tuinieren allerhande mensen raakt, en dat het ontzettend verbindend werkt.” Educatie en bewustwording Koningshof is een stadslandbouwproject met tuinen en een grote kas, gelegen aan de Koningsweg in Utrecht Oost. Ze is drie jaar geleden opgericht door vier landschapsarchitecten. Ook deze tuin is bedoeld voor iedereen en ook hier is de productie van groenten niet het voornaamste doel: de nadruk ligt op educatie en bewustwording. “Mensen zijn steeds verder verwijderd geraakt van voedsel en de productie ervan. De groenten zijn eigenlijk een middel om te laten zien hoe iets groeit en hoe je duurzaam, gezond en lekker kunt eten”, vertelt een van de oprichters, Akke Bink.
“De groenten zijn een middel om te laten zien hoe iets groeit en hoe je duurzaam, gezond en lekker kunt eten”