Zdaniem eksperta Zgłoszenie do rejestru przedsiębiorców przez placówkę medyczną udzielającą prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także sposób jej wykonywania. Sposób składania oświadczeń woli W przypadku składania przez prokurenta oświadczenia woli w imieniu mocodawcy w formie pisemnej przepis art. 109(9) kc przewiduje obowiązek ujawnienia faktu, iż działa on, jako prokurent, w dwojaki sposób. Przede wszystkim powinno ono nastąpić przez złożenie własnoręcznego podpisu zgodnie ze wzorem podpisu znajdującym się w aktach rejestrowych wraz z dopiskiem wskazującym na prokurę. Może to uczynić, zamieszczając przy swoim podpisie zwrot „per procura”, „jako prokurent”, „prokurent” czy też inny ujawniający fakt działania w tym charakterze w sposób niebudzący wątpliwości. Wymóg podpisania dokumentu we wskazany sposób nie obowiązuje, gdy z treści samego dokumentu obejmującego oświadczenie woli (np. z umowy) wynika, że dana osoba działa jako prokurent. Dopuszczalne jest również, aczkolwiek zbędne, zamieszczenie informacji o prokurze w treści dokumentu i jednocześnie zaznaczenie działania w charakterze prokurenta przez dopisek przy jego podpisie. Mimo niezgodności podpisu ze wzorem czy nieujawnienia w treści czynności, że dana osoba działa jako prokurent, czynność ta będzie ważna i skuteczna wobec mocodawcy, jeśli dana osoba rzeczywiście jest prokurentem i ujawniła 18
w jakikolwiek sposób, że działa w tym charakterze (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 4 lutego 2010 r. (sygn. akt I ACa 338/2009).
Likwidacja podmiotu leczniczego a prokura Kodeks spółek handlowych w przepisach regulujących likwidację każdego z rodzajów i typów spółek, w tym spółek medycznych prawa handlowego, stanowi, że otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury (art. 79 § 1, art. 284 § 1 oraz art. 470 § 1 ksh). Kodeks cywilny także stanowi wprost, że prokura wygasa wskutek otwarcia likwidacji przedsiębiorcy – podmiotu leczniczego (art. 109(7) § 2 kc). W obecnym stanie prawnym oznacza to, że zaistnienie jednej z przyczyn rozwiązania spółki medycznej wskazanej w poszczególnych przepisach o przyczynach rozwiązania powoduje ustawowe wygaśnięcie prokury. Nie oznacza to, że na likwidatorach podmiotu leczniczego nie ciąży obowiązek zgłoszenia do sądu rejestrowego wniosku o wykreślenie prokury.
Byli prokurenci często zostają ustanowieni pełnomocnikami albo likwidatorami w spółce w likwidacji. Jednak samo wykreślenie jest jedynie deklaracją. Jeżeli w rejestrze zostało wpisane otwarcie likwidacji, a nie wykreślono prokury, osoba trzecia nie może powoływać się na treść rejestru sądowego o istnieniu w nim wpisu prokury. Dla zapewnienia pewności obrotu sąd z urzędu razem z wpisem do rejestru przedsiębiorców otwarcia likwidacji powinien wykreślić prokurę. Wniosek o wykreślenie prokury powinni
złożyć likwidatorzy. Wygaśnięcie prokury nie oznacza wygaśnięcia stosunku wewnętrznego łączącego spółkę medyczną prawa handlowego z prokurentem. Likwidatorzy – w zależności od tytułu prawnego, jaki wiązał spółkę z prokurentem – muszą podjąć odrębne czynności mające na celu rozwiązanie stosunku wewnętrznego, jeżeli osobę byłego prokurenta uznają za zbędną w spółce w likwidacji. Praktyka pokazuje bowiem, że byli prokurenci często zostają ustanowieni pełnomocnikami albo likwidatorami w spółce w likwidacji. Utrzymanie prokury w fazie likwidacji spółki medycznej byłoby trudne z prawnego punktu widzenia, ponieważ zakres prokury ustala wprost ustawa (art. 109(1) § 2 kc). W okresie likwidacji podmiotu leczniczego musiałoby to doprowadzić do ustawowego ograniczenia zakresu kompetencji prokurentów ze względu na przepisy Kodeksu spółek handlowych określające zakres czynności likwidacyjnych. W przeciwnym razie prokurent miałby szerszy zakres działania niż likwidatorzy. W praktyce mogłoby to stanowić zagrożenie dla pewności obrotu. W fazie likwidacji rację bytu traci już także zasadniczy cel prokury, którym jest prowadzenie przedsiębiorstwa. W przypadku likwidacji cel ulega zasadniczej zmianie – staje się nim upłynnienie majątku spółki w likwidacji oraz zaspokojenie wierzycieli i podział pozostałego majątku między wspólników spółki medycznej.
§§Podstawa prawna:
ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych – Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm., ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.
Przemysław Gogojewicz prawnik www.serwiszoz.pl