Piękne niedostępne

Na liście roślin chronionych w Polsce znajduje się ponad

700 gatunków. Najbardziej narażone na zniszczenia są pięknie kwitnące rośliny, bo przyciągają uwagę i wyzwalają chęć ich posiadania. Ale chronione są także drzewa i grzyby. Warto je poznać, aby zachować ostrożność i nie zerwać ich choćby przez przypadek. TEKST MAŁGORZATA ŚWIGOŃ

Ochrona przyrody w dzisiejszych czasach nabiera szczególnej wagi. Wymiera coraz więcej gatunków z wielu powodów: dramatycznie pogarsza się jakość powietrza, niszczone i przekształcane są naturalne ekosystemy (osuszanie bagien, wycinanie lasów, regulowanie rzek, zarastanie polan, nadmierna eksploatacja roślin, itd). W wakacyjny czas przyda się więc ściągawka niektórych roślin chronionych.

1te Co Rosn Nad Morzem

W pasie nadbrzeża występują takie rośliny, których nie spotkamy w głębi kraju, przede wszystkim porastające wydmy: piaskownice, wydmuchrzyce, kostrzewy, roślinność słonolubna, jak np. solanka kolczysta, astry solne, soliród zielny. Niektóre z nich są chronione, m.in. pięknie kwitnący groszek nadmorski, mikołajek nadmorski czy storczyk tajęża jednostronna o charakterystycznych marmurkowych liściach.

2ro Liny Chronione Na Mazowszu

Można tu spotkać wiele roślin chronionych, bo w tym regionie kraju znajduje się Puszcza Kampinoska i Bolimowska, a także kilka rezerwatów (m.in. Las Natoliński, Las Bielański, Łosiowe Błota, Moczydło) oraz 9 parków krajobrazowych (m.in. Mazowiecki, Brudzeński, Kozienicki, Nadbużański). Istnieją w nich naturalne stanowiska takich zagrożonych roślin, jak: wawrzynek wilcze łyko, zawilec wielkokwiatowy, bagno zwyczajne, kosaciec syberyjski, barwinek pospolity, goździk pyszny. Kuszą, bo pięknie kwitną, a wiele też wspaniale pachnie.

Gdy nie wiesz, czy jest chroniona

* Warto mieć w telefonie aplikacje do rozpoznawania roślin, bo wówczas szybko możemy sprawdzić, czy dany gatunek jest pod ochroną, czy nie. Do wyboru mamy wiele aplikacji, jak np.: PlantNet, NatureID, Infoflowers, FloraIncognita. Lista chronionych roślin znajduje się na stronie Ministerstwa Ochrony Środowiska (aktualizacja_listy_gatunkow_roslin_ objetych_ochrona_gatunkowa_oraz_wskazania_dla_ich_ ochrony). Zawsze można do niej zajrzeć i upewnić się, jaki jest status danej rośliny.

3skarby Tatr

Góry to obszar wyjątkowo bogaty w ciekawą roślinność. Na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego rośnie ok. 1000 roślin naczyniowych, a dla mniej więcej 250 gatunków to jedyne miejsce ich występowania. W Tatrach podziwiać można tzw. relikty, czyli rośliny, które istniały także w poprzednich epokach i udało im się przetrwać. Należy do nich m.in. dębik ośmiopłatkowy (krzewinka o dużych białych kwiatach), ostróżka tatrzańska, skalnica tatrzańska, goździk lśniący. Wśród roślin chronionych znajduje się m.in. szafran spiski, porastający hale i polany. Był często zrywany lub wykopywany i przenoszony do ogródków, co spowodowało niebezpieczne zmniejszenie się jego naturalnych stanowisk.

Nasiona w banku

Aby zapobiegać wyginięciu roślin zagrożonych, tworzy się banki nasion i tkanek. Przechowuje się je w niskich temperaturach i ciekłym azocie.

Jednym z bardziej znanych jest norweski

Globalny Bank Nasion, który znajduje się w lodowym tunelu na wyspie

Spitsbergen. 4

ZAGROŻONE DRZEWA

Pod ochroną znajdują się nie tylko kwiaty, ale także niektóre rzadkie drzewa i krzewy. Pierwszą rośliną, która została objęta ochroną już w 1423 roku był cis pospolity, wiecznie zielone iglaste drzewo. W Henrykowie Lubańskim na Dolnym Śląsku rośnie taki, którego wiek ocenia się na ponad 1200 lat! Do chronionych drzew i krewów należy też: limba, rokitnik, pokrzyk wilcza jagoda.

Cenne Grzyby

W naszym kraju wszystkie gatunki grzybów są chronione. Jednak te, które objęto ochroną częściową, można zbierać na własny użytek, do konsumpcji. Trzeba jednak pamiętać, by nie niszczyć przy tym grzybni ani gatunków niejadalnych. Należy też omijać tereny parków narodowych, rezerwatów, obszarów ochrony krajobrazowej – tam nie wolno wybierać się na grzybobranie. Ścisłą ochroną objęte są m.in: opieńka torfowiskowa, borowik korzeniasty, borowik żółtobrązowy (podgatunek królewski), maślak trydencki.

W Polsce w ciągu

ostatnich 150 lat bezpowrotnie wyginęły 44 gatunki roślin naczyniowych, a zagrożonych jest kolejnych 506. Trzeba je ratować.

Karolina Banasiak

Redaktor Prowadz Ca Radzi

Najlepszą formą kolekcjonowania roślin rzadkich i objętych ochroną jest fotografowanie. W ten sposób nie przyczynimy się do niszczenia środowiska, a wręcz przeciwnie! Utrwalimy to, co najpiękniejsze i rzadkie w naszej, nie tylko w rodzimej, przyrodzie. Dziś niemal każdy ma telefon komórkowy z aparatem, którym można robić naprawdę fantastyczne zdjęcia dobrej jakości. Polecam zwłaszcza opcję makro (zbliżenie), bo dzięki niej dostrzeżemy takie szczegóły płatków, liści, koszyczka, łodygi czy kory, których normalnie byśmy nie zauważyli. Tymi fotografiami przyjemnie pochwalić się bliskim, ale także warto je wydrukować w powiększeniu, oprawić i wykorzystać do uświetnienia domowej galerii. Powstaną dzieła niepowtarzalne, własne, takie, których nikt inny nie ma.