CIEPŁO ZIMNO? czy

Wśród wielu sposobów łagodzących bóle kości, stawów i przeciążonych mięśni od lat sprawdzają się maści chłodzące i rozgrzewające. Jak je stosować, aby terapia była skuteczna?

TEKST mgr farm. MARTA STACHURA

Termoterapia polega na leczeniu dolegliwości, przede wszystkim bólowych, za pomocą dostarczania (ciepłolecznictwo) lub pobierania energii (zimnolecznictwo). Jej terapeutyczne efekty w połączeniu głównie z ziołolecznictwem znane były już w starożytności. Ciepłolecznictwo wpływa korzystnie na szereg procesów w naszym organizmie. Zmniejsza bóle mięśni, redukuje ich napięcie, łagodzi nerwobóle, objawy reumatyzmu oraz stany zapalne mięśni i stawów. Z kolei terapia zimnem korzystnie wspomaga regenerację uszkodzonych tkanek. Jest również pomocna w przypadku stanów zapalnych, a także obrzęków, stłuczeń, naderwania mięśni, zwichnięcia stawu czy skrę- cenia. Większość maści rozgrzewających i chłodzących zawiera substancje pochodzenia naturalnego, które poza działaniem leczniczym, mają również przyjemny aromat i nie powinny wywołać podrażnień skóry.

Chłodzenie

Działanie maści chłodzących przebiega dwuetapowo. W pierwszym etapie w wyniku ochłodzenia skóry pojawia się miejscowo skurcz naczyń krwionośnych i spowolnienie tempa przekazywania impulsów nerwowych, co działa przeciwbólowo. W drugim naczynia krwionośne rozszerzają się, co powoduje wzrost ukrwienia tkanek. Następuje przyspieszona regeneracja i rozluźnienie mięśni.

Za te działania odpowiedzialne są m.in.:

Mentol, substancja otrzymywana głównie z mięty pieprzowej. Jego działanie polega na drażnieniu receptorów cieplnych, co zmniejsza wrażliwość zakończeń czuciowych, które przewodzą ból. W efekcie działa miejscowo znieczulająco i natychmiast chłodzi.

Wyciąg z kasztanowca zwyczajnego (zwanego też końskim) działa uszczelniająco na naczynia krwionośne, a także przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo. Zmniejsza uczucie „ciężkich nóg”.

Olejki eteryczne, m.in:. rozmarynowy, sosnowy, miętowy, mają działanie przeciwbólowe, chłodzące i odświeżające.

Kiedy stosować maści chłodzące? Ze względu na zmniejszanie obrzęków, działanie przeciwbólowe i przyspieszające regenerację tkanek są one skuteczne przy:

• urazach kończyn i towarzyszących im obrzękach przynoszą natychmiastowe uczucie ulgi, a także, co bardzo istotne, działają przeciwzapalnie,

• intensywnym wysiłku fizycznym ― rozluźniają napięte mięśnie, a masaż z ich zastosowaniem zmniejsza ryzyko wystąpienia bolesnych zakwasów.

Rozgrzewanie

Maści rozgrzewające działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie i zapobiegają obrzękom. Substancje czynne, które się w nich znajdują, drażnią zakończenia nerwowe skóry. W konsekwencji dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i przyspieszenia krążenia krwi. Skóra staje się lekko zaczerwieniona (lepsze ukrwienie), zwiększa się natlenowanie rozgrzanej części ciała i przyspiesza jej regeneracja. Dodatkowo maść rozluźnia spięte mięśnie i zmniejsza ból. Za to działanie odpowiedzialne są:

Wyciąg z pieprzowca (kapsaicyna) i ekstrakty z chilli, które drażnią zakończenia nerwów oraz szybko i intensywnie rozgrzewają skórę.

Kamfora powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych (działa rozgrzewająco) i poraża zakończenia

Przeciwwskazania

Aplikując maści chłodzące i rozgrzewające, należy przestrzegać kilku prostych zasad: ✔ używać je tylko na nieuszkodzoną skórę ― rany, otarcia lub choroby skóry to wykluczają ✔ nie smarować twarzy ani błon śluzowych ✔ nie stosować w ciąży bez porozumienia z lekarzem, a także na powierzchnię ciała powyżej 30 proc. ✔ zrobić próbę uczuleniową, jeśli jesteś alergikiem, ponieważ kamfora czy inne substancje czynne mogą wywołać uczulenie.

nerwów czuciowych (działając znieczulająco), ma właściwości antyseptyczne.

Olejki eteryczne, m.in.: lawendowy, eukaliptusowy, cynamonowy, i ziołowe wyciągi, m.in.: z rumianku, arniki, nagietka, działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i rozgrzewająco. Kiedy stosować maści rozgrzewające? Pomogą przy masowaniu obolałych miejsc, niejednokrotnie zastępując środki z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi m.in. przy:

• bólach stawów (zwłaszcza kolanowych) i mięśni,

• rwie kulszowej złagodzą nagły ból pleców promieniujący w stronę pośladków i ud,

• bólach reumatycznych kręgosłupa ― rozgrzewając, poprawiają ukrwienie i zmniejszają dolegliwości; dzięki temu ogrniaczają konieczność stosowania tabletek przeciwbólowych,

• infekcjach górnych dróg oddechowych ― zawarte w maści olejki eteryczne ułatwiają oddychanie i działają odkażająco na drogi oddechowe. Ostatnio stosuje się je również na skórę głowy w celu intensywnego pobudzenia wzrostu włosów (przed użyciem maści wykonaj próbę alergiczną!).

Maść końska chłodząca

Żel wyprodukowany według tradycyjnej receptury z najwyższej jakości naturalnych surowców. Łączy działanie hydratacji żelu z przyjaznym działaniem olejków eterycznych oraz ekstraktów ziołowych. Preparat ma działanie chłodzące. Uczucie chłodu po aplikacji oraz mentolowy zapach to efekt czynnych substancji biologicznych. 350 g

Maść końska rozgrzewająca

Łączy działanie hydratacji żelu z przyjaznym działaniem olejków eterycznych oraz ekstraktów ziołowych. Maść przeznaczona do masażu i rozgrzania skóry przy różnorodnych dysfunkcjach spowodowanych nadmiernym wysiłkiem lub przemęczeniem. 350 g