Voorbeeldles Kinderwerkmethode Onderbouw

D OE MAAR

1

Mijn dank gaat uit naar Jantsje van der Veen die erg betrokken is geweest bij het samenstellen en redigeren van de methode.

Ook Janneke Poelman en Grieke Blom wil ik bedanken voor hun inzet waaronder het maken van diverse tekeningen.

Emmy Spronk-Moolenaar wil ik bedanken voor het redigeren van de lessen.

Verder hebben meegewerkt aan het tot stand komen van de methode: Mirjam Stienstra Margriet Huizinga Grieke Blom Berber Brouwer Margreet van Dijk Debbie Janga Bedankt voor jullie creatieve inbreng!

Drachten, 2010 Corrie Tolsma

Copyright: Š Corrie Tolsma, 2000 - 2010, Drachten 3e druk 2014

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Corrie Tolsma.

Doe maar is uitgegeven door Stichting Doe maar MichaĂŤlsberg 6 9202 CZ Drachten internet: www.stichtingdoemaar.nl e-mail: info@stichtingdoemaar.nl

D OE MAAR

2

D OE MAAR

3

Waarom deze onderwijsmethode?

De onderwijsmethode die voor u ligt is uniek. Het brengt het evangelie op een manier die aansluit bij het kind van nu. De kinderen leren Gods heilsplan kennen en toe te passen in hun leven; ze leren een relatie met onze Heer Jezus Christus aan te gaan en te onderhouden.

Gods heilsplan – van de schepping tot aan de toekomst – wordt zeer breed aan de orde gesteld. Zorgvuldig gekozen bijbelgedeelten zijn bij iedere les het uitgangspunt.

De onderwijsmethode is uniek, omdat het de kinderen leert het evangelie in hun eigen leven te ervaren en het zich eigen te maken. Het is gelukt om – zonder concessies te doen aan de Boodschap – een programma te ontwikkelen dat aansluit bij de belevingswereld van het kind van de basisschoolleeftijd. De vorm waarin het evangelie wordt gebracht is op hen afgestemd.

Voor de kinderen van de onderbouw is gekozen om in tegenstelling tot de midden- en bovenbouw niet ervarings- en handelingsgericht te werken, maar meer door middel van kennisoverdracht. De gekozen bijbelverhalen leggen de basis om in de middenen bovenbouw weer op verder te bouwen. Om de verhalen dicht bij de kinderen te brengen en hen voor te bereiden op ervarings- en handelingsgericht onderwijs, wordt er veel gewerkt met interactie, bijvoorbeeld door ze mee te laten spelen in het verhaal.

D OE MAAR

4

Doelen van de onderwijsmethode onderwijsmethode De doelen van de onderwijsmethode zijn handelings- en ervaringsgericht. Het doel is dat de kinderen veranderen in hun levensstijl en door de handelingen zo vaak te oefenen, ze er eigen mee raken en het een onderdeel van hun leven(sstijl) wordt. Wat er aangeleerd wordt, is verwoord in de vijf hieronder genoemde doelstellingen. Iedere doelstelling wordt verder gespecificeerd in de subdoelen.

De kinderen kunnen: 1) hun leven aan Jezus Christus geven; 2) God verheerlijken; 3) groeien in het leven naar bijbelse normen (= gelijkvormigheid aan Christus); 4) zorg dragen voor elkaar en 5) op een plezierige wijze met elkaar spelen en omgaan.

Subdoelen van het kinderwerk zijn: 1) De kinderen kunnen hun leven aan Jezus Christus geven. a) De kinderen weten Wie God (de Vader, de Zoon en de Heilige Geest) is. b) De kinderen kennen de belangrijkste heilsfeiten. c) De kinderen begrijpen wat het betekent ‘je leven te geven aan Jezus Christus’. d) De kinderen kunnen zich toevertrouwen aan Jezus Christus.

2) De kinderen kunnen God verheerlijken. a) De kinderen kunnen op verschillende manieren God verheerlijken. b) De kinderen kunnen onderscheid maken in de verschillende innerlijke houdingen en uiterlijke vormen die je kunt hebben als je God verheerlijkt. c) De kinderen kunnen zelf kiezen welke houding zij willen hebben in het verheerlijken van God. 3) De kinderen kunnen groeien in het leven naar bijbelse normen (= gelijkvormigheid aan Christus). a) De kinderen kunnen onderscheid maken tussen bijbelse en andere normen. b) De kinderen kunnen de manier waarop God met bijbelse figuren aan de groei werkt vergelijken met hun eigen situatie. c) De kinderen kunnen God betrekken bij hun heiliging. d) De kinderen kunnen een stabiel christenleven ontwikkelen door een consistente geloofsleer. e) De kinderen kunnen hun geloofsleer betrekken bij keuzes die zij in praktijksituaties maken.

D OE MAAR

5

4)

De kinderen kunnen zorg dragen voor elkaar. a) De kinderen kunnen sympathie opbrengen voor andere kinderen uit de groep. b) De kinderen kennen de bijbelse houding voor het omgaan met elkaar. c) De kinderen kunnen participeren in de zorg voor elkaar.

5)

De kinderen kunnen op een plezierige wijze met elkaar spelen en omgaan. a) De kinderen kunnen onderscheid maken tussen een plezierige en onplezierige manier van omgaan met elkaar. b) De kinderen kunnen, het onder leerdoel 3 geleerde, toepassen op het spelen en omgaan met elkaar. c) De kinderen kunnen genieten van het spelen en omgaan met elkaar.

Na het doorlopen van het hele achtjarige programma – voor alle groepen van de basisschool – heeft het kind een eigen geloofsleer kunnen ontwikkelen (zie doelstelling 3d en 3e). Zij weten waarom mensen wel of niet geloven in God en kunnen voor hun eigen leven bepalen of zij God willen volgen en dienen. Door het programma heen zijn belangrijke bouwstenen voor een geloofsleer verweven. Deze bouwstenen worden thematisch in blokken van enkele lessen aangeboden. Denk hierbij aan onderwerpen als: Wie is God?

(Zijn grootheid, goedheid, nabijheid-afstand en de drieeenheid)

Wat doet God?

(Gods plan met de wereld en mens en wat Hij nog steeds doet)

De mensheid

(De mens die op God lijkt, zijn oorsprong en zijn

blijvende

natuur) Zonde

(De natuur, de oorzaak en gevolgen van de zonde)

Persoon en werk van Jezus (Jezus’ godheid en mensheid en wat Hij voor ons heeft gedaan)

D OE MAAR

De Heilige Geest

(Wie de Heilige Geest is en wat Hij doet)

De Bijbel

(De geïnspireerdheid, betrouwbaarheid en gezag van de Bijbel)

De kerk

(De natuur, rol en eenheid van de kerk, avondmaal en doop)

De laatste dingen

(Onze toekomst die God belooft en onze uiteindelijke staat)

6

De opbouw van de onderwijsmethode Hieronder worden de uitgangspunten besproken, die ervoor gezorgd hebben dat de onderwijsmethode zijn huidige vorm heeft gekregen.

Onderbouw Het programma van de onderbouw is anders dan dat van de midden- en bovenbouw.

Bij de onderbouw is de methode vooral gericht op kennisoverdracht. Er wordt een basis gelegd voor het verdere programma door meest bekende bijbelverhalen aan de orde te stellen.

Twee jaar Het programma van de onderbouw heeft twee jaargangen (zie het schema op pagina 9). Een groot gedeelte van de verhalen is anders, maar er zijn ook overlappingen, zoals bij de feestdagen.

Kwaliteit op elk gebied De kwaliteit van alle onderdelen kan verhoogd worden door de medewerkers gavengericht in te zetten. Daarmee wordt bedoeld dat de medewerkers daar (hoofdzakelijk) ingezet worden waar zij gaven en talenten voor hebben gekregen. De één doet bijvoorbeeld alleen de vertelling. Een ander doet het zanggedeelte en weer een ander neemt de verwerking voor zijn rekening.

Kwaliteit, maar ook persoonlijke aandacht In de onderwijsmethode wordt ervan uitgegaan dat er een aparte voordienst is voor de onder-, midden- en bovenbouw. Hiervoor is gekozen, zodat de kinderwerkers gavengericht ingezet kunnen worden en de kwaliteit daardoor hoger is. In deze voordiensten wordt met elkaar gezongen, gebeden, het verhaal wordt verteld en er wordt eventueel een dramastukje opgevoerd ter ondersteuning van het verhaal.

Na deze drie voordiensten gaat iedere ‘bouw’ in kleine groepen uiteen. Deze groepen bevatten tien tot vijftien kinderen of de kinderen krijgen extra aandacht door een leidster die onder zijn/ haar hoede valt. Daardoor is het mogelijk voor de leiding om voor ieder kind aandacht te hebben. In deze kleine groepen wordt aan het doel gewerkt door bijvoorbeeld: gesprekken, spelvormen, drama, quizzen of een werkje.

D OE MAAR

7

Begrippenlijst Doelstelling: In iedere les wordt de doelstelling van die les genoemd.

Kinderdienst: In de onderwijsmethoden wordt ervan uitgegaan dat er een aparte voordienst is voor de verschillende leeftijdsgroepen: onder-, middenen bovenbouw. In deze voordiensten wordt met elkaar gezongen, gebeden, het verhaal wordt verteld en er wordt eventueel een dramastukje opgevoerd ter ondersteuning van het verhaal. In de voordienst wordt het thema behandeld. Alle onderdelen werken samen om de doelstelling te behalen. De voordienst duurt ongeveer 45 minuten.

Kleine groep: Na de drie voordiensten gaat iedere ‘bouw’ in kleine groepen uiteen.

Deze groepen bevatten tien tot vijftien kinderen of de hele groep is bij elkaar, maar de kinderen krijgen extra aandacht door een leidster die onder zijn/ haar hoede valt. Daardoor is het mogelijk voor de leiding om voor ieder kind aandacht te hebben. In deze kleine groepen wordt aan het doel gewerkt door bijvoorbeeld: gesprekken, spelvormen, drama, quizzen of een werkje. De kleine groep duurt ongeveer 45 minuten.

D OE MAAR

8

Meerjaren overzicht In deze ringband is het eerste kwartaal van de tweede jaargang van de onderbouw uitgewerkt.

1e kwartaal

2e kwartaal

3e kwartaal

eerste jaargang

tweede jaargang

start en kennismakingszondag (geen les)

start en kennismakingszondag (geen les)

Les 1

Schepping

Les 1

Jozef de dromer

Les 2 Les 3

Het paradijs, het kwaad, de zondeval Kaïn en Abel

Les 2 Les 3

Jozef in Egypte Jozef verhoogd

Les 4 Les 5

De zondvloed De torenbouw van Babel

Les 4 Les 5

Jozef en zijn broers Mozes’ jeugd

Les 6 Les 7

Het verbond met Abraham Lot

Les 6 Les 7

Mozes geroepen De eerste negen plagen

Les 8

Isaäk beloofd

Les 8

De tiende plaag en de Uittocht

Les 1

Naar Moria

Les 1

Het gouden kalf

Les 2 Les 3

Isaäks huwelijk Jacob en Esau

Les 2 Les 3

De verspieders naar Jericho Door de Jordaan en Jericho ingenomen

Les 4 Les 5

Jacobs vlucht, door God getroost, ontmoeting Rachel Bij Laban, de bedrieger bedrogen, door God gezegend

Les 4 Les 5

Gideon Daniëls vrienden in de brandende oven

Les 6 Les 7

Jakobs terugkeer Zacharias (extra les als er meer zondagen zijn)

Les 6 Les 7

Daniël in de leeuwenkuil Jona

Les 8

De wijzen uit het Oosten

Les 8

De Verlosser voorzegd (extra les)

Kerstfeest: De geboorte van Jezus (geen les)

Kerstfeest : De geboorte van Jezus (geen les)

Les 1 Les 2

Jezus in de tempel Johannes de Doper

Les 1 Les 2

Wandelen op zee De visvangst

Les 3 Les 4

Christus gedoopt Het begin van Jezus’ werk: Roeping discipelen+bruiloft in Kana

Les 3 Les 4

De storm gestild Opwekking bij Jaïrus

Les 5 Les 6

De Samaritaanse vrouw De verlamde

Les 5 Les 6

De hoofdman Het bidden

Les 7 Les 8

De spijziging De zalving te Bethanië

Les 7 Les 8

De zaaier De kinderen gezegend

Les 12 Jezus veroordeeld, Judas’ en Jezus’ dood

Les 9 Zacheüs gered Les 10 De opwekking van Lazarus Les 11 Het paasmaal, de voetwassing en Getsemané Les 12 Voor P., H. en aan het kruis (extra les)

Les 13 Pasen: De opstanding (een les)

Les 13 Pasen: Verschijning aan het meer (een les)

Les 1 Les 2

Naar Emmaüs Thomas

Les 1 Les 2

Les 3 Les 4

De blindgeborene Het verloren schaap

Les 3 Het Bruiloftsmaal Les 4 Spel: Het Bruiloftsmaal

Les 9 Intocht en tempelreiniging Les 10 De talenten (extra les) Les 11 Het paasmaal, verraad en gevangenneming

4e kwartaal

D OE MAAR

De barmhartige Samaritaan De verloren penning

Les 5 Spel: Het verloren schaap Les 6 De farizeeër en de tollenaar

Les 5 Les 6

De gebogen vrouw De verloren Zoon

Les 7 Les 8

Les 7 Les 8

De Hemelvaart Pinksteren

De Hemelvaart Pinksteren

Les 9 De eerste gemeente Les 10 De parel en de schat

Les 9 De kreupele genezen Les 10 De rijke jongeling

Les 11 De sabbat Les 12 De wijze en dwaze maagden

Les 11 De blinde Bartimeüs Les 12 De tien melaatsen

Les 13 Filippus Les 14 Petrus

Les 13 De Penning van de weduwe Les 14 Paulus’ bekering

Les 15 Paulus’ schipbreuk (extra les)

Les 15 Paulus en Silas in de gevangenis (extra les)

Afsluiting en zegen meegeven (geen les)

Afsluiting en zegen meegeven (geen les)

9

Pagina

D OE MAAR

Les 1

Jozef de dromer

11

Les 2

Jozef in Egypte

25

Les 3

Jozef verhoogd

37

Les 4

Jozef en zijn broers

53

Les 5

Mozes’ jeugd

67

Les 6

Mozes geroepen

79

Les 7

De eerste negen plagen

89

Les 8

De tiende plaag en de uittocht

99

10

D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

11

Lesdoel De kinderen zien dat God altijd bij je is.

Inhoud In deze les lijkt alles verkeerd te gaan en lijkt alles verkeerd af te lopen. Maar ondanks alles gaat God met Jozef mee. Hoe het verder ook zal gaan.

Onderdelen van het programma kinderdienst: 

Achtergrond:

Jozef de dromer Historische informatie over die tijd en tips om het verhaal beter te begrijpen en het gesprek tijdens de kleine groep zo optimaal mogelijk te kunnen begeleiden.



Bijbelverhaal:

Genesis 37: 1-36:

Jozef vertelt zijn dromen en stuit op onbegrip. Jozef wordt dan verkocht en weet niet wat hem te wachten staat. Hij moet vertrouwen dat God voor hem zal zorgen en over hem zal waken.



Liederen:

Kleine groep:

Liederen gekozen bij de boodschap ‘God is altijd bij je’.

Jozef de dromer



Gesprek:

Praten over dat God altijd bij je is.



Werkje:

Groep 1: Mantel kleuren met wasco.

Groep 2: Stof op de mantel plakken of de dromen op wit-zwart papier plakken.



Gebed:

D OE MAAR

Het zingen van een lied of een opzegversje.

Jozef de dromer, les 1

12

Achtergrondinformatie

Bij de Bron, Dr. P. ten Have, Deel 1, 9e druk, Voorburg 1973, Pag. 139147.

In de heidense oudheid werd in het algemeen aan dromen grote betekenis toegekend. Men wilde maar al te graag slapen op een heilige plaats, om daar in de droom een openbaring van God te ontvangen. God gebruikt in Israël dit volksgeloof en de droom om Zijn wil aan de mensen te openbaren en wel op verschillende manieren: a) Hij wekt het geweten van de mensen, doordat in de droom onbewust zondige begeerten aan het woord komen. Dromen laten ons zien, hoe zondig we zijn (vergelijk Job 33: 15vv). b) In dromen voorspelt Hij de toekomst. Hiervoor is weer een verklaring nodig, die ook door God geschonken wordt (vergelijk de dromen van Jozef, Farao en Nebukadnezar).

In Jozefs dromen blijkt zowel (a) zijn zondige, hoogmoedige begeerte als (b) de toekomst. c) God spreekt ook wel rechtstreeks door de droom, zoals met Abimelech, Jakob, Salomo, met Jozef en met de Wijzen.

De Jozefgeschiedenissen (Genesis 37-50) vormen ook qua grondgedachte en strekking, samen één geheel. Hiervan vormt deze les het begin, de aanzet, de inleiding. Jozef is toch niet de vrome jongen, in de goede zin van het woord, waarvoor hij wel eens is gehouden. Dit blijkt uit zijn klikken, zijn dromen, die hij met naïeve trots vertelt, waarover zelfs vader Jakob zijn lieveling berispt. Jozef is aanvankelijk de verwende jongen, erg ingenomen met zichzelf, die zijn oudere broers ver beneden zich acht en voor minderwaardig houdt en die zich ver boven hen verheft. Zij zijn goed genoeg om te werken, maar hij stapt in zijn pronkgewaad parmantig rond, maar uit een kleine verlegenheid weet hij zich niet te redden (vers 15). Jozef is Jakobs zoon, wel anders, maar niet beter. Het merkwaardige is nu, dat God juist zulke ongeschikte krachten uitzoekt voor Zijn werk. God leidt de eigenzinnige, onbekwame mens door Zijn kracht tot het vervullen van Zijn grootse, bovenmenselijke taak. Hiervoor gebruikt Hij alle omstandigheden, ook de kwade, ja, juist deze. Wat Jozef in zijn kinderlijke hoogmoed zich verbeeldt, blijkt waarheid, is zelfs volgens Gods plan. Jozef, de verwende lieveling van de aardse vader, blijkt tenslotte door God uitverkoren om zijn geslacht te redden. Zo roept, vormt en gebruikt Hij, om in menselijke zwakheid Zijn goddelijke kracht juist op het sterkst te openbaren. In deze les schijnt alles scheef: een jongen die zich veel verbeeldt, maar weinig kan. Een overheersing van de kwade elementen, die hem nog meer verstoten. Wij zien dit in de puntverdeling. Maar... aan het eind zal duidelijk worden waar alles goed voor was!

Hoofdgedachte: Hoofdgedachte van de reeks Jozef-lessen is God die overal voor

D OE MAAR

zorgt

Jozef de dromer, les 1

13

zorgt. Die zelfs het kwaad van de mensen ten goede weet te leiden en alles gebruikt voor Zijn pland. Wat door de mensen bedorven wordt, wordt door God weer goed gemaakt. In deze les zien we het begin van wat door de mens bedorven wordt en, naar het schijnt, onherstelbaar bedorven. De hoofdgedachte lijkt zeer negatief. Het is daarom goed dit dan ook alleen als voorlopige vraag te geven, niet als een definitief antwoord.

Hoogtepunt: Als Jozef in de put wordt gegooid en dan verkocht aan een karavaan van Ismaëlieten.

Karakter van het verhaal: Terwijl we anders alleen de feiten zien, worden nu telkens de woorden, de gedachten, de gezindheden, vaak zelfs de beweeg redenen nadrukkelijk vermeld. Terwijl we ergens anders in de sfeer blijven van de aartsvaderlijke verhoudingen, komen we nu in het grootscheepse milieu van het Egyptische hof en daarmee aan de spits van een wereldrijk. We kunnen drie lijnen onderscheiden: a) de hoofdlijn, die vooral aan begin en eind opvalt, is Jozef als zoon van Jakob. Maar door de uitvoerige vertelling verliezen we deze hoofdlijn soms uit het oog voor een andere van kleinere afmeting: b) Jozef en zijn broeders.

En ook deze raakt weer op de achtergrond voor de derde kleinere: c) die van Jozef.

Maar dan komen de tweede en daarna ook de eerste vanzelf weer te voorschijn.

Ook wat de zin, de betekenis betreft, hebben we wel één hoofdlijn, maar ook allerlei kleinere lijnen, die soms op de voorgrond komen. We vinden hierin niet alleen Gods voorzienigheid, Zijn leiding, maar ook andere gegevens: zelfs huiselijkopvoedkundige, zoals verwenning en haar gevolgen, over het klikken, verhouding tussen broeders, e.d. Ook andere, met dieper, donkerder toon: de gevolgen van afgunst, nijd, haat: de angst voor wat komen moet, het gesust geweten. In dit hoofdstuk, in deze les, vinden we de inleiding tot de reeks Jozef-lessen, het begin van de vernedering, die in de volgende les wordt voortgezet, waarop straks een onverwachte en ongekende verhoging volgt.

Vertelwijze van het verhaal: Dit hoofdstuk kan zeer eenvoudig en natuurlijk, zeer beeldend worden verteld. Het hoeft niet te worden uitgebreid met veel fantasieën, die altijd met een (té) zware bewijslast zijn belast om de kinderen te boeien en tot hen te spreken.

Personen: Jakob met zijn zonen, onder wie Jozef zijn eigen plaats inneemt. Het belangrijkste is Jozef. Talrijk zijn de karakterbeschrijvingen van Jozef, op grond van de bijbelse gegevens opgemaakt, maar eenstemmig zijn ze lang niet. De Bijbel geeft ons geen modellen, noch van deugd en vroomheid, noch van boosheid en goddeloosheid. Maar wel mensen van vlees en bloed, met deugden en gebreken.

De broeders zijn ruwe klanten, maar niet door en door gemeen: met heel veel fouten, zonden, schuld, maar ook met een geweten, dat nog spreekt en dat ze niet straffeloos bezwaren met broederbloed. En Jozef is in heel andere condities ter

D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

14

wereld gekomen en heel anders door vader opgevoed, zodat juist andere karaktereigenschappen, andere deugden en vooral ook andere gebreken, zich bij hem openbaren. Maar door de misdaad van de broers, voltrekt zich in beide levens een vonnis, dat hen geheel aangrijpt en hen na ontzaglijk veel wederwaardigheden, onder Gods leiding, tot God en daarmee tot elkander brengt.

Gezichtspunt: het beste vanuit Jozef te vertellen.

Puntverdeling:

D OE MAAR

1. De verwende jongen

vers 1-4

(inleiding)

Thuis.

2. De hoogmoedige dromer

vers 5-11

(vraag)

Thuis.

3. De verlegen knaap

vers 12-17

(overgang)

Onderweg.

4. Boze plannen

vers 18-22

(opklimming)

Bij Dothan.

5. Boze daden

vers 23-28

(hoogtepunt)

Bij Dothan.

6. Slechte tijding

vers 29-35

(slot)

Thuis.

7. Droevig lot

vers 36

(slot)

In Egypte.

Jozef de dromer, les 1

15

Het verhaal Genesis 37: 1-36.

Probeer de nadruk te leggen op het feit, dat ondanks het gedrag van Jozef dat haat oproept bij zijn broers en de gevolgen daarvan, God altijd bij Jozef zal blijven, wat er ook gaat gebeuren.

Gebruik de achtergrondinformatie om een goed beeld te krijgen van het verhaal. Dit is ook belangrijk, zodat je in de kleine groep het op een goede manier kan bespreken.

Intro: Voel jij wel eens dat God dicht bij je is? Wanneer dan? (Geef eventueel een voorbeeld uit je eigen leven) Het verhaal: Hallo! Ik ben Ruben. Ik woon met mijn vader en 10 broers in een tent in het land Kanaän. Mijn vader heeft veel schapen, waar mijn broers en ik op passen. Vroeger waren we heel gelukkig met elkaar, maar nu niet meer. Mijn vader is elke dag verdrietig. Dat komt omdat hij vroeger nóg een zoon had. Ja, ik had eerst 11 broers, maar één van hen is er niet meer. Hij heette Jozef. Wil je weten wat er is gebeurd?

Mijn vader hield van ons allemaal heel veel, maar Jozef was zijn lievelingszoon. Hij verwende hem altijd en vroeg hem altijd om bij hem te komen zitten. Als we soms ruzie hadden, kregen wij altijd de schuld. Jozef kreeg nooit straf. En als wij eens kattenkwaad uithaalden, verklapte Jozef alles aan papa. Dat vonden wij niet leuk.

Papa hield heel erg veel van Jozef, maar wij niet. Wij vonden Jozef niet zo aardig.

En toen, op een dag, gaf papa hem zomaar een heel mooi, duur cadeau. Hij was niet eens jarig, hij had zijn zwemdiploma niet gehaald, hij kreeg het zómaar! Jozef kreeg van papa een hele mooie jas. Wacht, ik zal hem je laten zien. Mooi hè? Ik had ook wel zo’n jas van papa willen krijgen. Ik ben de oudste, hij had hem toch ook aan mij kunnen geven? Maar, nee, die jas was natuurlijk voor Jozef. Wij werden heel jaloers op hem. Papa trok Jozef voor. Elke keer als ik Jozef zag met zijn mooie jas aan, werd ik boos vanbinnen. En sinds hij die jas had, hoefde hij ook geen vieze werkjes meer te doen voor papa. Dan kon de jas ook niet vies worden.

D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

16

Op een ochtend, toen we bezig waren met het oogsten van het graan, vertelde Jozef dat hij die nacht een droom had gehad. In zijn droom waren we met alle broers aan het oogsten. Als we een grote bos graan hadden geplukt, maakten we er schoven van. Maar weet je wat er in die droom gebeurde? De schoof van Jozef ging ineens mooi rechtop staan, terwijl de schoven van mij en mijn broers voor de zijne gingen buigen! Tjonge… wat een opschepper! Onze schoven voor de zijne buigen? Dacht hij soms dat hij de baas over ons kon spelen, dan wij voor hem zouden buigen! De hele dag hebben we niet meer met hem gepraat. Maar Jozef trok zich er niets van aan. De volgende morgen had hij alweer gedroomd! Deze keer gingen de zon, de maan en 11 sterren voor hem buigen! Nu werd het nog mooier! Niet alleen wij, zijn broers, bogen voor hem in zijn droom, maar papa en mama ook. Ik werd heel kwaad van die kletspraatjes en ging naar papa. Deze keer luisterde papa wel naar mij en hij zei Jozef dat hij niet meer van die rare dingen moest vertellen. Als papa er niet bij was, plaagden we Jozef. We noemden hem ‘dromer’ en ‘droomkoning’ en dan bogen we voor hem en lachten hem uit.

Na de oogst stuurde papa mij en mijn broers met de schapen er opuit. We moesten met de schapen op reis gaan om vers gras te vinden. Jozef hoefde niet mee. Hij mocht bij papa thuis blijven … stel je voor dat zijn nieuwe jas vies zou worden!

Nou… wij waren er wel blij mee. Wij wilden hem ook liever niet mee hebben! De hele dag dat geklets over dromen en ‘Oh, pas op voor mijn jas!’ … nee, we gingen liever zonder hem! Maar toen we een paar dagen onderweg waren, zagen we in de verte iemand aan komen. We wisten meteen dat het Jozef was. Zo’n kleurige, opvallende jas, dat had verder niemand. Tjonge … daar was die opschepper weer!

Hij kwam zeker om te kijken of we niets uitspookten. Ja, dan zou hij dat natuurlijk weer aan papa gaan verklikken. Tenzij … we zouden hem natuurlijk ook te pakken kunnen nemen. Papa was toch niet in de buurt om hem te beschermen! Zodra Jozef bij ons was, sloten we hem in. We scholden hem uit en trokken aan zijn jas.

Jozef schreeuwde om hulp, maar papa was veel te ver weg om hem te horen. Ha, net goed! Toen trokken we zijn jas uit en gooiden Jozef in een lege put. Jozef bleef maar om hulp roepen, maar mijn broers luisterden niet naar hem. Ik wel. Ik hoorde hem huilen en roepen. We konden hem toch niet voor altijd in die put laten zitten?

Wat zou papa wel niet zeggen, als Jozef niet weer thuis kwam? Jozef … zijn lievelingszoon. Ik wilde niet dat papa verdrietig zou zijn. Daarom wachtte ik tot het donker was. Toen al mijn broers sliepen ging ik naar de put om Jozef er uit te trekken. Hij had nu vast zijn lesje wel geleerd. Maar … Jozef was er niet meer!

Ik riep en riep, maar er kwam geen antwoord. Toen maakte ik mijn broers wakker, en vertelde ze dat Jozef weg was. Ze lachten. Ze lachten heel hard en gemeen.

Weet je wat er was gebeurd? Toen ik weg was om de schapen te tellen, hadden ze Jozef uit de put gehaald en hem verkocht aan een paar mannen die onderweg

D OE MAAR

waren

Jozef de dromer, les 1

17

waren naar Egypte. Jozef was achter een kameel vastgebonden en moest zo meelopen. In Egypte zou hij vast verkocht worden om als slaaf voor iemand te werken! Jozef zou nooit meer thuis komen! Ik werd heel boos op mijn broers. Hoe konden ze dat nou doen! En wat moesten we aan papa vertellen? Hij mocht nooit te weten komen wat mijn broers hadden gedaan met Jozef! Daarom bedachten we een plan. We slachtten een bokje. Het bloed van dat bokje smeerden we op de jas van Jozef. Toen stuurden we één van onze knechten met de jas naar huis. Toen papa de jas zag, dacht hij dat Jozef door een wild dier was aangevallen en gedood.

Sinds die dag is papa verdrietig. Hij huilt elke dag om Jozef, omdat hij denkt dat hij dood is. Papa weet niet dat Jozef is verkocht en nu in Egypte woont! En ik kan het hem ook niet vertellen, want dan zal hij ontdekken dat mijn broers hem hebben verkocht. Ik kan alleen maar bidden, dat God voor Jozef zal zorgen. En dat doe ik, elke dag.

Papa heeft de jas van Jozef gewassen en op een speciaal plekje in zijn tent gehangen. Ik ga hem nu gauw terug hangen, voordat papa hem mist. Nee, papa moet de jas niet missen. Het is zijn dierbaarste bezit!

Toepassing: Zing met de kinderen het lied

‘Ik ben bij je’ (Kinderopwekking 45)

OF

‘Ik ben nooit alleen’ (Kinderopwekking 80)

OF

‘Ik ben veilig in Jezus’ armen’ (K.opw. 86)

OF

‘Heer, U kent mij als geen ander’ (nr. 172)

Liederen

D OE MAAR

 Nr. 45

‘Ik ben bij je’

 Nr. 80

‘Ik ben nooit alleen’

 Nr. 86

‘Ik ben veilig in Jezus’ armen’

Bron: Tekstboek, Opwekkingsliederen voor kinderen, nr. 1-185, Stichting Opwekkingslectuur, Putten, 2002.

Jozef de dromer, les 1

18

Verwerking in de kleine groep

Gesprek



Ben jij wel eens jaloers? Op wie? Waarom?



Is er wel eens iemand jaloers op jou geweest? Waarom? Wat deed je toen?



Jozefs broers waren ook jaloers op Jozef, omdat hij een mooie jas had gekregen. En toen vertelde Jozef ook nog over een droom waarin zijn broers voor hem moesten buigen! Ik kan me wel voorstellen dat de broers Jozef niet meer zo aardig vonden. Ze waren zelfs zo boos op hem dat ze hem verkochten!



Maar God? Vond die Jozef nog wel aardig? (Voor God maakte het niet uit. Hij ging met Jozef mee, wat er ook zou gebeuren!)



Als jij ruzie met iemand hebt, ook al was het misschien wel een beetje je eigen schuld ... God is altijd bij je! Vergeet dat nooit!

Werkje

Groep 1 De mantel 

De kinderen krijgen werkblad 1.



Ze mogen de mantel van Jozef inkleuren

Wat je nodig hebt:

met wasco.

 Werkblad 1 gekopieerd op stevig papier  Wasco



Geef aan dat het een heel mooie gekleurde mantel was. De kraag was geel, de eerste vlakken blauw en daarna rood, enz.

Laat ze de vlakken kleur voor kleur invullen om te voorkomen dat ze met één kleur de hele mantel meteen bekrassen.

Werkje

Groep 2 De kinderen mogen kiezen uit één van de volgende twee werkjes: OF ze maken de mantel 

De kinderen krijgen werkblad 2.



Ze mogen stukjes stof uitknippen en deze op de mantel plakken.



Geef aan dat het een heel mooie gekleurde mantel was (zie voorbeeld op werkblad 3).

D OE MAAR

Wat je nodig hebt:  Werkblad 2 gekopieerd op stevig papier  Stofjes

Jozef de dromer, les 1

19

Werkje

OF ze mogen de dromen van Jozef op wit en zwart papier plakken 

De kinderen krijgen een A3 waarvan de ene helft zwart is (door leiding vooraf erop

Wat je nodig hebt:     

geplakt) en de andere helft wit. 

De leiding heeft (ronde) manen getekend op een geel vel.



De kinderen mogen deze gele manen

Kleurpotloden Stro/ korenstokjes Lijm Scharen Zwart en geel papier

uitknippen en op het zwarte gedeelte plakken. 

Ze

tekenen

met

een

geel

of

wit

Jozef en zijn dromen

kleurpotlood er sterretjes bij (kruisjes maken). 

Gebed

Dan nemen ze de strootjes/ korenstokjes en plakken die op het witte gedeelte.

Leer de kinderen het refrein van het liedje 'Niet bang zijn' van de CD Elly en de Wiebelwagen deel 2. Als je de muziek niet kent, kun je het ook als opzegversje aanleren met gebaren (in de komende weken zal dit opzegversje steeds herhaald worden).

Niet bang zijn, niet bang zijn

(schudden met je hoofd)

nou ja, misschien een beetje

(bij 'beetje' een kleine opening tussen duim en wijsvinger maken)

Niet bang zijn, niet bang zijn

(schudden met je hoofd)

want 1 ding dat weet je

(bij '1 ding' een vinger opsteken, bij 'weet je' met je wijsvinger tegen je slaap draaien)

Ben je bang voor mensen

(bij 'mensen' een gebaar naar jezelf maken, of je handen langs je lichaam laten gaan)

voor leeuwen of een slang

(bij 'leeuwen' boos kijken en je handen met je vingers uitgespreid naast je hoofd houden, alsof je aanvalt) (bij 'slang' met je vinger een kronkelende beweging maken, alsof je een slang over de vloer volgt)

God is altijd bij je

(naar boven wijzen)

en die is nooit bang!

(je twee wijsvingers naar links en rechts opsteken, ze dan laten kruisen en terug)

Dank dat God altijd bij ons is, wat er ook gebeurt!

D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

20

D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

21

God is altijd bij je D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

22

D OE MAAR

Jozef de dromer, les 1

23