Nr. 423 MAART 2021
JAARGANG 37
UITGEVERIJ DE HOOGSTRAATSE PERS B.V.B.A., BEGIJNHOF 27, 2320 HOOGSTRATEN
PRIJS: € 2,90
www.demaand.be
AFGIFTEKANTOOR: 2300 TURNHOUT
Paul Snoeys over de horeca:
“Eerst dicht, laatst open?”
DOSSIER: Een jaar corona Vaccineren in Weelde Door de kieren van de Muur: Eva en de Tantes Sportpark in de steigers
Een dreef voor de pastoor van Wortel
Sportlaureaten in corona-outfit
Gunther Schellekens: tranquillo in Alicante
De natte droom van curieuze neuzen
Fenicische munt bovengespit
Zou men armoe lijden om een mondje meer? Verderop in dit blad staat een mooi verhaal van de hand van Toon Horsten, ‘Wir sind alle Gesund’. Het is een verhaal dat veel zegt over de tijdsgeest van de naoorlogse jaren. Hier te lande toch niet de jaren van overvloed. Ook bij ons thuis (toen al een gezin van zeven kinderen, later tot tien opgelopen) hebben mijn ouders vanaf 1960 kinderen opgevangen. Vluchtelingen uit delen van het vooroorlogse Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog scheidde de Conferentie van Potsdam de ten oosten van de Oder-Neissegrens liggende provincie Silezië van Duitsland af en kende die vrijwel geheel toe aan de Volksrepubliek Polen. Een groot gedeelte van de lokale Duitse bevolking vluchtte, werd verdreven of naar Russische kampen weggevoerd. De vluchtelingen kwamen westwaarts en woonden met tienduizenden in heel grote vluchtelingenkampen verspreid over heel het naoorlogse West-Duitsland. Dat land was er toen erg aan toe: bijna alle grote steden waren verwoest, er was gebrek aan alles. De kinderen van deze vluchtelingen hadden het hard te verduren. Anna Polak, zo heette onze gast. Met haar gezin woonde ze in houten barakken in een groot
vluchtelingenkamp in Stuttgart, ook nog 15 jaar na het einde van de oorlog. Via ‘Jeugd zonder land’ (later Euro-Children) kwam ze bij ons. Ik denk dat ze 8 jaar was die eerste keer. Er waren er meer in het dorp Aartselaar, waar we toen woonden. ‘Jeugd zonder land’ was een organisatie van de Christelijke zuil, destijds almachtig op het platteland. En mijnheer pastoor deed zijn werk goed, via het parochiale werk werden gastgezinnen gezocht.
Enkele jaren later kwamen Anna en Malwina nog met hun respectieve echtgenoten Gerard en Dieter enkele dagen in Brasschaat logeren.
Anna is vele jaren blijven terugkomen in de grote vakanties, ook nadat we naar Brasschaat verhuisden. Haar jongere zus Malwina kwam twee keer mee, maar door heimwee voelde ze zich niet zo goed thuis in België. Anna was even oud als ik. Mijn moeder had voor een meisje gekozen omdat na mijn één jaar oudere zus vier broers volgden. Een meisje zou een goede speelmaat voor haar zijn, dacht ze. En het klikte goed, zowel met mij als mijn zus.
Ook bij mijn echtgenote thuis in Meersel-Dreef, waar het begin zestiger jaren evenmin vetpot was, vonden haar ouders het tot hun plicht horen om kinderen die nog minder hadden een fijne vakantie te bezorgen. Maria kwam er jaren na mekaar een maand doorbrengen, haar twee zussen waren te gast in Malle.
We schoten goed op samen, al was Anna meer een kwajongen. Ze bleef komen tot ze zestien was. Ook daarna is het contact behouden, meer met mijn zus dan met mij. Zij is met haar man nog naar Anna’s trouwfeest in Stuttgart geweest waar ze met veel enthousiasme werd ontvangen.
Tussen Anna en onze familie groeide een hartelijke relatie, maar die is, net zoals in het verhaal van Toon Horsten, met de stijgende welvaart en ieders drukke leven stilaan uitgedoofd. De kerstkaartjes zijn het langst gebleven. Ook daar kwam dikwijls het woord ‘gesund’ in voor.
Als ik er zo aan terugdenk, moet ik zeggen dat wij Vlamingen, Belgen toen een stuk gastvrijer waren voor ‘vluchtelingen’. Ons groot gezin had het niet te breed, maar toch waren zij die minder hadden hartelijk welkom. Het gezegde ‘zou men armoe lijden om een mondje meer’ was voor mijn ouders en veel landgenoten toen geen dode letter. (jaf)
VAN SNEEUW, IJS EN KRIEBELS…
Wel ijs op Bootjesven, maar niet schaatsen omwille van het samenscholingsverbod vanwege corona en de te verwachten drukte die het onmogelijk zou maken om de afstandsregels na te leven. Op de foto nostalgie van enkele jaren terug, toen de senioren ijshockeyploeg van de Cahier het ook danig voelde kriebelen… Elders in dit blad kijken we volop terug naar hoe de pandemie ons ondertussen al een jaar lang parten heeft gespeeld.
2
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
OMSLAGVERHAAL
Paul Snoeys wordt provinciaal voorzitter van Horeca Vlaanderen
“In al onze horecazaken staat het water tot aan de lippen” Een horecaverleden dat in de familie teruggaat tot 1907. Gepokt en gemazeld in het echte horecabloed. Paul Snoeys weet er dus veel, zo niet alles over te vertellen. Hij is ondernemer (letterlijk) tussen pot en pint, getrouwd met Linda Rodrigus, samen hebben ze een zoon Natan (17). Weldra wordt Paul voorzitter Horeca provincie Antwerpen voor Horeca Vlaanderen. Een boeiend gesprek over de familiegeschiedenis, over de Hoogstraatse horeca in coronatijden, in een lege brasserie waar het kookpersoneel de afhaalmenu’s klaarmaakt voor de hongerige klanten van de Gulden Coppe.
Smokkelen en constateurs DHM: Hoe is het allemaal begonnen? Mijn ouders Staf Snoeys en Lena Van Opstal hadden een café met feestzaal De Zwaan en een winkeltje in Castelré. Maar eigenlijk gaat de geschiedenis verder terug en begint alles in 1907. Toen opende mijn overgrootvader Gust Snoeys op de Schootsenhoek een winkel met café. Een typisch plattelandswinkeltje waar je allerlei kruidenierswaren kon kopen. Dat ging van conserven en soep in blik, koffie, suiker, kaas, gedroogde kruiden en specerijen, koekjes en snoep, gasflessen, kortom een kleine mini-market avant la lettre. Ik meen dat er in die tijd in Castelré ongeveer 3 winkeltjes waren en ongeveer 19 kroegen. Castelré was niet bepaald een plaats waar je van honger en dorst zou omkomen. De grens lag vlakbij en er werd heel wat gesmokkeld. Zowat iedereen hield zich daarmee bezig. Castelré was een landbouwgemeenschap met een 40-tal huizen. Al die gezinnen werkten
en leefden van de opbrengst van de landbouw en de smokkelwaren. Vooral boter en jenever betekenden een lucratieve bijverdienste. Er werd ook nog flink gejaagd in de velden en bossen.
naast de café in Wortel ook nog een drankenronde in het dorp. Misschien herinneren de mensen Gust nog die op ronde is met zijn Volkswagen Camionette.
In 1940 nam zijn zoon Jaak de zaak over. Hij baatte gedurende vele jaren samen met zijn vrouw Cieke Wouters winkel en café uit.
Achter zijn café lag het voetbalplein van Wortel. Dus op zaterdag en zondag was het voor, tijdens en na de match heel druk. Ook stonden achter het café de rennen voor de duiven. Elke zaterdag kwam de vrachtwagen van Bellekens de duiven ophalen voor een rit naar Quiévrain. Ik zie de mensen nog in het café zitten met hun constateurs. Dat waren klokken die de tijden geven waarop de duiven vertrokken en weer aankwamen.
In Castelré hoefde je niet van honger en dorst om te komen DHM: Hoe ging het verder in de naoorlogse jaren? Hun enig kind Staf was al van jongs af aan de helpende hand. Op zijn beurt nam hij samen met zijn vrouw Lena begin jaren zestig de zaak over. Ook van die kant was er horecabloed. Lena was immers de dochter van Gust van Opstal uit “de Nieuwe Buiten” in Wortel. Mijn grootvader Gust had met zijn vrouw Marie Van Ostaeyen
Er was dus in de beide café’s heel wat leven en animo in die tijd.
Poepeloere DHM: Wie kwam er bij jullie over de vloer? Bij ons thuis bestond de klandizie voornamelijk uit mensen van Wortel, Minderhout en Hoogstraten. Van de 150 mensen die er leefden in Castelré kon je niet leven. Er werd in die tijd ook heel veel jenever gedronken. Dat kwam doordat de Belgische cafés een speciale en dure vergunning moesten hebben voor sterke drank. In Nederland was dit niet het geval. Het was ook de tijd dat het nog mogelijk was om poepeloere zat naar huis te rijden, er was amper controle. Het was ook wel zo dat er tot in de jaren tachtig in Hoogstraten nog niet zoveel horecazaken waren. Vanaf de jaren tachtig werd het café ook een echte stopplaats voor wandelaars en voor fietstoeristen. Ook zondags kwamen heel wat wielergroepen uit Wortel, Hoogstraten of Turnhout binnen gevallen. Dat was altijd een overrompeling. In de namiddag kwamen de wandelaars binnen. En dan was er natuurlijk nog de biljartclub, de teerfeesten en de vele bruiloften die hier werden gegeven. Mijn grootouders aan beide kanten hadden dus een café. Het horeca bloed werd er langs de twee kanten ingegoten.
Paul, Linda en zoon Natan
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
3
OMSLAGVERHAAL DHM: Café en winkel dus, maar er was toch ook nog feestzaal De Zwaan? Dat klopt. In 1970 opende een Nederlandse firma uit Gilze een schoenenfabriek naast het café. Hier werkten 60 mensen, hoofdzakelijk uit Minderhout en Hoogstraten. Na enkele jaren ging de zaak echter op de fles. Het gebouw stond heel wat jaren leeg, tot mijn vader er in 1985 een café en een feestzaal van maakte. Het bestaande café werd het woonhuis voor mijn grootouders. Ook ons gezin bleef in dit huis wonen. Vanaf toen was het café vooraan de feestzaal. Mijn slaapkamer lag net boven de toog van het oorspronkelijke café, en ik kon de conversaties en zatte praat aan de toog goed horen vanuit mijn bed! En in al die drukke bezigheden kregen mijn ouders ook nog twee kinderen. Zowel mijn broer Gert als ikzelf werden al van kinds af aan ingeschakeld om mee te helpen, ofwel in het café, of in de winkel en in het weekend de feestzaal. Grootouders Jaak Snoeys en Cieke Wouters bij het café op de Schootsenhoek (later ‘De Zwaan’)
Einde tijdperk DHM: De feestzaal is wel als eerste dicht gegaan…. Eigenlijk is de winkel rond de eeuwwisseling als eerste dichtgegaan, de feestzaal is nooit echt gesloten, maar werd op het einde van het café tot 2006 enkel nog gebruikt als uitbreiding van het café. Mijn ouders waren toen zestig en het werd allemaal wat te veel. Het café bleef nog open maar alleen in het weekend. In 2006 werd dan
ook het café definitief gesloten en gingen mijn ouders op pensioen. Café, feestzaal en omliggende gronden werden allemaal verkocht. Met de nieuwe eigenaar werd het horeca-verhaal definitief afgesloten. Van al die cafés die er toen waren in Castelré schiet er nu nog één over: het door fietsers en wandelaars welgekende Café In Holland. Of zoals de mensen zeggen: bij Snoeys - ook nog
van ver familie van ons. DHM: Het volkscafé was met uitsterven bedreigd, niet? Jazeker, het tijdperk van de volkscafés werd afgesloten. In al die jaren waren die cafés dé ontmoetingsplaats voor de mensen, jong of oud, rijk of arm. Iedereen had in die tijd wel zijn stamcafé. Bovendien zorgde elke café wel voor randanimatie: er waren de vele kaarters en zettersprijskampen, er werd gebiljart, tafelvoetbal, vogelepik, sjoelen, pitjesbak, de duivenmelkers, de schutters, de harmonie. Kortom, er was altijd wel wat te beleven in het café. Het culturele en sociale leven speelde zich voor een heel groot stuk af in de volkscafé. DHM: Het stond in de sterren geschreven dat jij een horecacarrière toegemoet ging? Niet helemaal, ik heb flink getwijfeld. Van mijn negentiende tot mijn negenentwintigste heb ik wel op vrijdag en zaterdag in de Highstreet gewerkt als garçon. In het begin was dat in combinatie met mijn studies in Antwerpen, die ik afrondde in1988. Nadien heb ik vijf jaar op de aankoopdienst van de Ster gewerkt. Het waren jaren met heel weinig slaap. In de week werken en in het weekend ’s nachts tot een uur of vier, vijf in de High Street en enkele uren later stond ik bij ons thuis de wielertoeristen te bedienen.
Grootouders en familie achter de toog van 'De Nieuwen Buiten' in Wortel.
4
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Na de Ster ben ik bij een Nederlandse firma gaan werken, TIR Transportplan. Zij beheerden een databank voor transportfirma’s en wilden dit systeem lanceren in België. Wanneer vrachtwagens hun goederen moesten lossen in bijvoorbeeld Duitsland, dan zocht het systeem een opdracht zodanig dat de vrachtwagen niet ‘leeg’ naar België moest rijden. Ik was voor hen de enige vertegenwoordiger die hun systeem moest verkopen in België. Ik was dus constant op de baan en heb dit drie jaar volgehouden. Ik heb daar veel expertise opgedaan op vlak van….. de
OMSLAGVERHAAL
Grootouders Marie Van Ostaeyen en Gust van Opstal waren uitbaters van 'De Nieuwe Buiten' in Wortel. horeca (lacht) want ik mocht elke middag ergens in België gaan eten. Ik kreeg daar dagelijks 500 frank voor.
Witte kassa DHM: Op een gegeven ogenblik wandelde je voorbij dit oude pand en dan is het toch beginnen kriebelen? Inderdaad, het pand ‘De Gulde Coppe’ stond al geruime tijd leeg. Ik meen dat het eigendom was van Lydie Leyten. Zij verhuurde dit destijds aan Luc Bastiaens die er zijn tandartsenpraktijk begon. Nadien is het nog verhuurd geworden aan dokter Willemse. Daarna werd het pand aangekocht door de familie Knevels-Pillot. Zij restaureerden het gebouw maar binnen was er nog heel wat werk te verrichten. Samen met mijn broer Gert zijn we dan in 1996 begonnen met brasserie ‘De Gulden Coppe’. Twee weken na onze opening is ook ‘den Bottel’ nog opengegaan. Voor ons was dit een gigantische investering en een dure gok. Ik kende wel wat van de horeca, maar om een eigen zaak uit
Staf Snoeys en Lena Van Opstal in hun winkel in de jaren zeventig
de grond te stampen…? Het is en blijft toch wel erg risicovol. De eerste jaren moesten we heel wat leergeld betalen en ik begrijp nog altijd niet hoe Gert en ik dat allemaal hebben klaargespeeld. Het waren ook wel andere tijden in de horeca. De spelregels lagen voor iedereen anders, er was veel zwart werk, er bestond nog geen witte kassa. Er zaten heel wat cowboys tussen die de regels niet respecteerden. Er was dus veel oneerlijke concurrentie. In het begin waren we ook nog een danscafé, na het eten gingen stoelen en tafels aan de kant en begon de deejay te spelen tot vier, vijf uur ’s morgens. Maar toen we ouder werden, hebben we keuzes moeten maken. Zo is de Gulden Coppe geëvolueerd naar een brasserie met eetkaart. In al die tijd, tot in 2006, ben ik nog bij mijn ouders gaan helpen op zaterdagnamiddag of zondag. Ik vraag me nog dikwijls af hoe ik dit allemaal heb weten te combineren. Maar het is gelukt dus. In april 2021 zijn wij dus 25 jaar open. Ik hoop dat we tegen die tijd terug open kunnen gaan.
Horeca Vlaanderen DHM: Hoe ben je verzeild geraakt in het bestuur van Horeca Vlaanderen? Sinds 2008 ben ik voorzitter van Horeca Noorderkempen. Ik volgde toen Ed Van den Ouweland op die voorzitter van de provincie Antwerpen werd. Ed heeft een paar jaar geleden zijn zaak in Hoogstraten verkocht, de Voorthoeve, en in Antwerpen het Pakhuis. Zowel de lokale als de provinciale afdelingen vallen onder de paraplu van Horeca Vlaanderen, de belangenvereniging voor ondernemende horeca-uitbaters. Ed had twee termijnen van voorzitterschap achter zich, het maximum toegelaten. Bovendien moet men als bestuurslid een eigen zaak hebben. Zodoende mocht Ed niet meer opkomen. Afgelopen juni is er dan een verkiezing geweest waar ik verkozen werd als nieuwe voorzitter van Horeca provincie Antwerpen. Ik kende het reilen en zeilen op bestuursniveau wel wat, aangezien ik al sinds 2011 in de raad van bestuur van Horeca Vlaanderen zit. Deze raad zetelt in Brussel. De functie van voorzitter van de sectorcommissie restaurants moet ik helaas opgeven aangezien deze niet cumuleerbaar is met die van provinciaal voorzitter. Vanaf 1 april ga ik dus opnieuw Ed Van den Ouweland opvolgen. Een hele uitdaging na een erg bewogen jaar van verplichte sluitingen en binnenkort een nieuwe opstart. Ed van zijn kant blijft actief binnen Horeca Vlaanderen als statutair secretaris. In die functie volgt hij de werking verder op. DHM: Hoe werkt Horeca Vlaanderen? Er is een dagelijks bestuur met de provinciale voorzitters, de voorzitter Vlaanderen, CEO Matthias de Caluwé, en de secretaris. Wekelijks wordt er vergaderd, momenteel via Zoom, waarbij het dagelijkse beleid wordt bepaald. Welke richting willen we uit, hoe evolueert het ledenbestand?
Ouders en kinderen klinken op het succes van de feestzaal.
Wij geven veel juridische informatie aan onze leden, organiseren opleidingen voor zowel de
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
5
6
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
OMSLAGVERHAAL werkgever als de werknemer. Verder is er natuurlijk ook lobbywerk naar politici en het verbreden van ons netwerk op lokaal vlak zodat wij weten wat er aan de basis leeft. Wat zijn de pijnpunten op lokaal vlak en welke problematiek is er? Dit wordt gerapporteerd naar onze afdeling Noorderkempen, dan naar de provinciale raad, en indien nodig naar het Vlaams niveau. Horeca Vlaanderen kan een eisenpakket opstellen, kan voorstellen doen, maar de wetten maken kunnen wij niet. In de moeilijke tijden waarin wij nu moeten overleven, ben ik toch blij dat we het bij de overheid gedaan hebben gekregen dat er verregaande maatregelen en gunstige voorwaarden kwamen om de horeca te redden.
Cowboys en corona DHM: Jullie sector staat al langer onder druk, jullie klagen over de fiscale druk, het slechte imago…. Laat me beginnen om te zeggen dat er de afgelopen 25 jaar binnen de horeca heel veel veranderd is. Het speelveld moet voor iedereen gelijk zijn en daar is men toch meer en meer naar toe aan het werken. Als de regels duidelijk zijn en iedereen weet waar hij of zij zich aan moet houden, dan is dat op termijn een verbetering voor gans de sector. Er zijn te lang cowboys geweest die de regels niet respecteerden en zo de hele sector in een slecht daglicht stelden. Zo is het ook belangrijk dat de steunmaatregelen van overheid effectief naar de ondernemingen gaan die de regels respecteren. Het is een gegeven dat er in België de laatste jaren te veel horecazaken zijn geopend. De vestigingswetgeving is er onder Europese regels weggevallen. Dus je kan zonder enige opleiding, bedrijfsbeheer, diploma, koksdiploma een horecazaak beginnen. Dat heeft een flinke wildgroei gegeven. Twee jaar na de start is er al een uitval van 20% van de horecazaken. Na 5 jaar zijn er al meer dan
Gert en Paul bij de start van 'de Gulden Coppe' 50% die opgeven door stopzetting, slecht beheer of faillissement. Dat geeft de horeca natuurlijk geen goed imago. Achter elke goede horecazaak moet een goede ondernemer staan. Je moet een degelijk businessplan hebben, met je cijfers en marges bezig zijn en je moet op het einde van de rit je hoofd nog boven water kunnen houden. DHM: En toen kwam de corona-crisis… Met de langdurige sluiting, ja. De corona-uitbraak heeft dan ook een enorme impact op de rentabiliteit van onze ondernemingen. In 2020 waren we in Vlaanderen 44% van de tijd gesloten, zonder rekening te houden met de bijkomende beperkende maatregelen. In de provincie Antwerpen lag dit zelfs nog hoger, want tijdens de zomer kregen we bovenop de be-
Betrokken bij Horeca Vlaanderen: Ed Van den Ouweland, Matthias de Caluwé en Paul Snoeys.
staande maatregelen nog een extra lading beperkingen waaronder de registratieplicht en avondklok.
Geen jojo DHM: Het zijn dus bijzonder onzekere tijden voor jullie? Inderdaad. Op dit ogenblik krijgen we heel wat vragen wanneer we terug open gaan. Maar wij willen niet teveel aan voorspellingen doen, niets is immers nog zeker. We zijn er ons van bewust dat het voor heel wat zaken uiterst moeilijk gaat worden. Bovenal willen wij vooral tijdig duidelijkheid van de regering. We willen geen regeling zoals bijvoorbeeld met de rijscholen. Daar werd op vrijdag beslist dat ze ’s maandags terug open konden. Dergelijk scenario kunnen wij niet aanvaarden, dat werkt niet voor een horecazaak. Wij hebben ongeveer twee weken nodig om terug op te starten. Wij moeten rekening houden met ons personeel en onze toeleveranciers. Nog belangrijker worden de voorwaarden waaronder we open kunnen gaan. Als we nog meer afstand moeten respecteren tussen tafels, als er nog meer beperkende maatregelen komen naar maximale quota, dan is het simpelweg niet rendabel. Misschien moeten er aerosoltoestellen komen of luchtverversingsinstallaties. Dan is de vraag of horecazaken die zware investering nog kunnen dragen? DHM: Ook in andere sectoren zal de huidige crisis de doodsteek betekenen van vele bedrijven, niet? Wellicht, al kan ik natuurlijk niet andermans rekening maken. De horeca is door de overheid als eerste van alle sectoren gesloten geweest, en we zullen wellicht als laatste terug open gaan. Maar we zijn niet de jojo van de samenleving! We
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
7
OMSLAGVERHAAL kunnen niet meer aanvaarden om open te gaan om dan vervolgens na enkele maanden terug te moeten sluiten. Dit kunnen we echt niet meer aan. Op dit ogenblik durf ik geen voorspelling te doen wanneer de horeca terug opengaat. Wellicht niet voor 1 maart. 1 april? Ook dat is nog maar de vraag. Met alle nieuwe besmettingen en buitenlandse varianten van het virus durf ik daar geen uitsluitsel meer over te geven, wie wel? Noodgedwongen zijn we nu dus vooral bezig met crisisbeheer. Zijn de maatregelen doeltreffend voor elke horecaonderneming? Kunnen we met z’n allen deze moeilijke periode overbruggen? Zijn de beschermingsmechanismen op maat van elke onderneming? Dat wil zeggen 10% op basis van je omzet in dezelfde periode van het afgelopen jaar. Op zich is dit een eerlijke maatregel. Ontoereikend weliswaar, maar voor velen een goed bedrag om te overbruggen. Horecaondernemingen die in het verleden niet alles hebben aangegeven en dus zogezegd een veel lagere omzet draaiden, zijn hiervan nu wel de dupe natuurlijk. DHM: Dus de bedrijven met een zwarte boekhouding worden gestraft? Tja, zij krijgen een vergoeding die ontoereikend is om zelfs nog maar de vaste kosten te overbruggen.
Eerlijke concurrentie DHM: Maar er zijn nog meer maatregelen nodig geweest? We kunnen verder genieten van het dubbel overbruggingsrecht voor zelfstandigen, RSZ die gedeeltelijk wordt kwijtgescholden, korting op de bedrijfsvoorheffing. Kortom allemaal zaken die voorzien zijn om de horecaondernemers boven water te houden. Ook voor de huurlast zijn er leningen met betalingsuitstel te regelen. Horeca Vlaanderen heeft als belangenvereniging enorme inspanningen gedaan om dit gedaan te krijgen. Wij voelen ons niet in de kou gelaten door de overheid, integendeel. Wetende dat wij niet de enige sector zijn die in zware moeilijkheden zit. Sinds we terug opengingen op 8 juni heeft de regering al enkele maatregelen doorgevoerd. De BTW van voeding ging van 12 naar 6%. Van niet-alcoholische dranken van 21 naar 6%. Dat was de zuurstof die we al lang als sector vroegen en die er nu gekomen is. Iedereen weet dat de horeca op zich een moeilijke sector is. Er zijn 6% horecazaken in België, maar die zijn wel verantwoordelijk voor 20% van de faillissementen. De gemiddelde winstmarge is in onze sector 1,2 % terwijl dit voor andere sectoren op 4% ligt. Dus onze winstmarges zijn erg miniem.
DHM: Ik bespeur de verwachting dat de sector transparanter en witter moet worden, klopt dat? Onze vraag aan de overheid is om bijkomende BTW-verlagingen te koppelen aan bepaalde voorwaarden, zoals de witte kassa. Er waren in het recente verleden te veel maatregelen die tegendraads hebben gewerkt. Neem nu de ‘25.000 euro regel’. Ik leg even uit: elke zaak die minder dan 25.000 euro aan voeding ter plaatse verkoopt, moest geen witte kassa zetten. Ik moet daar toch geen tekening bij maken van zaken die afhaal combineren met eten ter plaatse en die dan zogezegd onder de 25.000 euro omzet willen blijven? Je kan zo’n zaken pas controleren als ze een witte kassa hebben, maar de wetgever legt hen die verplichting niet op. Met zo’n maatregel duw je bedrijven in de grijze zone. Daarom is onze eis aan iedereen binnen onze sector: geef iedereen een witte kassa, dan is het speelveld voor iedereen gelijk. Duidelijkheid, makkelijk te controleren, eerlijke concurrentie.
HoHo DHM: Terug naar Hoogstraten. Je bent ook bestuurslid van HoHo, zijn de zorgen daar ook groot? Samen met de andere sturende krachten Inge Aerts en Ben Van de Zegel ben ik inderdaad betrokken bij de Hoogstraatse Horeca, HoHo dus. De werking hiervan werd het afgelopen jaar ern-
Het opgetrommelde personeel van de Gulden Coppe in corona-outfit. Niet iedereen kon aanwezig zijn.
8
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
OMSLAGVERHAAL boeken toe, eerder sloten Kokomo City, Friends, High Street. Is de kentering begonnen? En dat is nog niet alles, we hadden ook Den Tram, Maison Thirion, Signatuur, Marie, Lewis. De klad zit er flink in en dit nog voor de coronauitbraak. Over de Zotte Zaligheid heb ik geen informatie wat er mis ging. De forse huurprijzen die je in Hoogstraten betaalt zullen wellicht meespelen, maar dat is een probleem voor alle ondernemers die hier huren, en het zal zeker niet het enige probleem zijn.
Gulden Coppe De geschiedenis van het huis De Gulden Coppe gaat terug tot het begin van de 16de eeuw. Een eerste vermelding komt voor in 1520 en in 1540 wordt het aangekocht door Antoon III Keldermans, die betrokken was bij de bouw van kerk, kasteel, stadhuis, en die het waarschijnlijk deels verbouwde. De voorgevel kreeg zijn huidige uitzicht in de 19de eeuw. De algemene lijn van de architectuur is nog 16de-eeuws. De zijtrapgevels zijn bewaard en de dakconstructie is nog origineel 16de-eeuws.Het grondplan heeft een evolutie doorgemaakt, van een oorspronkelijk langsgericht gebouw werd het (vermoedelijk reeds in de 16de eeuw) door een aanbouw uitgebreid tot een L-vormig geheel. In de jaren negentig werd ‘De Gulden Coppe’ beschermd als monument. Het is één van de oudste nog bewaarde woonhuizen van de Vrijheid. (uit inventaris onroerend erfgoed Vlaanderen : https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46584)
stig gestoord door de corona-uitbraak, dat kon ook niet anders. Wij hadden een uitdagend winterprogramma uitgewerkt met een intrede van de Sint en een schaatspiste en nog vele andere activiteiten, maar dat hebben we allemaal moeten schrappen.
samenwerking tussen stadsbestuur, horeca, middenstand en toerisme. Over de samenwerking met het stadsbestuur kunnen we echt niet klagen. Het is een open communicatie geworden. Gelukkig maar, want zijn wij niet allemaal bezig om onze stad te promoten?
Ik zie de afgelopen jaren overigens een betere
DHM: Onlangs deed de Zotte Zaligheid zijn
Kijk, bedrijven die al erg zwak waren vóór de crisis en die geen buffer hebben aangelegd, kunnen onmogelijk overleven. Die gaan eruit. Maar de coronacrisis gaat ondertussen verder, we zijn nog niet aan het einde. Het zou bijzonder jammer zijn dat gezonde bedrijven het niet zouden halen. De overheid moet er alles aan doen om met een nieuw pakket aan steunmaatregelen over de brug te komen. Weet je, het zijn moeilijke tijden, maar we slaan er ons wel door heen. Binnenkort, als we het virus onder controle hebben gaan we terug open. En reken maar dat we de klanten extra in de watten gaan leggen! (pm)
DE WERELD VAN
ZWARE TIJDEN VOOR DE HORECA MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
9
VA N U I T H E T S TA D H U I S Ondanks harde werk toch onvoldoende
Herstelplan niet concreet genoeg? Einde januari, de coronabesmetting in Hoogstraten piekt als nooit te voren. Hoogstraten staat aan de top in de provincie. En dat laat zich voelen bij het bestuur, waar de vermoeidheid lijkt toegeslagen. Iedereen, van meerderheid tot oppositie, is ervan overtuigd dat het bestuur hard gewerkt heeft en hiervoor respect verdient. Toch veroorzaakt de minste kritiek een hele storm van verontwaardiging en is het sussen geblazen in het college.
Wrevel De spanning kwam tot uiting bij de voorstelling van het relanceplan voor de inwoners. Tussen augustus en oktober had de stad een bevraging laten uitvoeren in Hoogstraten: Hoe voel je je in deze coronatijden? Hoe zie je de toekomst voor jezelf? Hoe kan de stad ter hulp komen? Een hele reeks vragen aan een kleine 1000-tal inwoners om een zicht te krijgen op het welbevinden van de Hoogstratenaar. De bevraging had plaats gevonden vóór de tweede lockdown. Aan de hand van de antwoorden zou de stad een actieplan opmaken zoals ze voordien ook al gedaan had voor economie, toerisme en verenigingen. Dit zou de basis zijn om de individuele burger te ondersteunen in de negatieve gevolgen van deze crisis. De gegevens van het onderzoek waren een maand eerder al aan de raadsleden voorgelegd, nu volgden de concrete plannen. De beide oppositiepartijen hadden veel respect voor wat het stadsbestuur reeds gerealiseerd had, maar vonden te weinig nieuwe en concrete ini-
Burgemeester Marc Van Aperen meent dat de Hoogstratenaars meer wakker liggen van de stijgende besmettingscijfers
10
tiatieven in het voorgelegde plan. Dit maakte schepen Faye Van Impe, medevoorzitter van de werkgroep Inwoners, erg nerveus en wrevelig. Zij stond er op om heel het dossier van a tot z te doorlopen om zo het tegendeel aan te tonen. Hierbij vond ze weinig gehoor bij de andere leden van het college, evenmin als bij de voorzitter van de raad. Deze laatste maande de schepen verscheidene malen aan om af te ronden, maar ving telkens bot.
We zijn de kaap van 1000 besmettingen overschreden Marc Van Aperen
Crisis Burgemeester Marc Van Aperen kwam tussenbeide en stelde voor om op een ander moment hierover te discussiëren. “Ik wil niemand de mond snoeren en wil zeker ook Faye hierin steunen. Het is niet simpel geweest om tot dit plan te komen maar de mensen van Hoogstraten zullen hier nu niet van wakker liggen. Wel van de besmettingscijfers in onze gemeente, want die zijn helemaal niet goed. De vorige drie dagen hadden wij 33 nieuwe besmettingen. Wij zijn de kaap van 1000 besmettingen sinds het begin al overschreden. Per dag gaan er in Hoogstraten 15 tot 20 mensen in quarantaine, vorig zaterdag zelfs 21, waarvan de helft met buitenlandse namen (heel wat buitenlandse seizoenarbeiders keerden terug uit verlof, nvdr).” De burgemeester vervolgde: “Wij hebben momenteel het hoogste cijfer van gans de provincie. We zien een aantal clusters en stellen ook vast dat Nederlanders massaal komen winkelen in een paar winkels in Hoogstraten. Zij zorgen natuurlijk wel voor onze economie, maar veel mensen zijn er nu door geïrriteerd. We hebben daarom contact opgenomen met de winkelverantwoordelijken en de politie is ook meer gaan controleren. Zij konden echter geen overtredingen vaststellen. Wij hebben al heel veel crisisoverleg gehad en daar is de laatste weken en maanden veel energie in gestoken.
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Misschien hadden we dit plan, dat maar voor 80% klaar is, beter later voorgelegd. Er wordt nog verder aan gewerkt. Ik vind dat we nu van het essentiële aan het afwijken zijn en beginnen te mierenneuken over punten en komma’s. Ik heb daar geen goed gevoel bij.”
Welzijn Vooreerst is het misschien handig de conclusies van het onderzoek nog even onder het licht te houden. De bevraging peilde vooral naar de gevolgen van de coronacrisis op gebied van levenskwaliteit, solidariteit, de financiële gevolgen voor iedereen en de zorg en opvang. In grote lijnen besluit de studie dat de inwoners vooral op vlak van sociale contacten een negatieve impact van de crisis ervaren. Eén op vier voelt zich mentaal slechter dan vóór de coronacrisis, 80% van de ondervraagden vindt het belangrijk dat de stad aandacht besteedt aan de gezondheid van de bevolking. Vier op vijf is bang voor het virus. Vier op de tien inwoners is van plan een aantal zaken anders aan te pakken. De helft daarvan wil zich meer focussen op wat hen gelukkig maakt, meer tijd besteden aan nauwe contacten en meer gaan bewegen. Drie kwart van de ondervraagden beoordeelt de communicatie van de stad omtrent corona positief. De aanpak in het woonzorgcentrum zat goed, maar kan nog verbeterd worden op vlak van sociaal contact. Belangrijke conclusie was zeker om veel aandacht te besteden aan alle aspecten die de kwaliteit van het leven kunnen bevorderen. Hierin kunnen de inwoners en de verenigingen zelf een grote bijdrage in leveren. Voor de zorg en de opvang en lokale economie wordt er dan vooral gekeken naar de stad als lokaal bestuur.
De aanpak In het actieplan lezen we een aantal concrete punten die ook vroeger al aan bod kwamen. Maar ook tal van mooie intenties waar geen concrete acties aan verbonden lijken. Vooral dit laatste ontgoochelt de oppositie. Het stadsbestuur ziet dit herstelplan vooreerst als een voortzetting van alles wat reeds door het bestuur en de stadsdiensten ondernomen werd vanaf het begin van
VA N U I T H E T S TA D H U I S ners gevraagd bij de bouw van het nieuwe woonzorgcentrum, bij de bouw van het zwembad, bij de renovatie van de kerk, van het raadhuis, van het sportcentrum, van het gemeenschapscentrum, enz. Vragen stellen of men bereid is meer belastingen te betalen om de medemens te steunen is er naar onze mening ver over!”
Dit is er ver over Fons Jacobs
Voor Fons Jacobs (Anders) heeft het stadsbestuur hard gewerkt maar bevat het herstelplan te weinig concrete elementen.
de crisis. Deze maatregelen komen boven op de initiatieven van de hogere overheden. Het bestuur zegt zelf niet de pretentie te hebben om een sluitend plan voor te leggen. Het is een levend document dat aangepast kan worden. De aandacht van het bestuur blijft vooral gaan naar haar meerjarenplanning omdat dit meer mogelijkheden zou bieden om structureel te werken eerder dan de ad hoc maatregelen. Zij is er zich wel van bewust dat de coronacrisis nu voor een heel aantal mensen zwaarder weegt dan tijdens of na de eerste lockdown. Daarom voorziet men in 2021 een nieuwe bevraging. In oktober keek 90% van de deelnemers aan de bevraging nog positief of neutraal naar de toekomst. De kans is reëel dat men nu een ander resultaat zou zien bij een bevraging.
Ver over Raadslid Jacobs van Anders vindt dit een nuttige bevraging, maar heeft bedenkingen bij de conclusies en de aanpak. Heel wat van de gemeentelijke communicatie verloopt via de sociale media, en hierdoor blijven heel wat inwoners verstoken van nuttige informatie. Hij stelt ook vast dat 60% van de inwoners vindt dat de stad financieel moet bijdragen om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden. Dat hierbij de vraag werd gesteld of de bewoners bereid waren om meer belastingen te betalen daarvoor, is volgens het raadslid echter veel te richtinggevend of te sturend en hij ergert zich daar aan. “Bij mijn weten werd dit ook niet aan de inwo-
begint ook de financiële onzekerheid te groeien. Hoopgevend is dat er binnen de gemeenschap voldoende draagvlak is om onze zwakste medeinwoners financieel te helpen ondersteunen, maar niets in dit herstelplan wijst er op dat hiervoor op zeer korte tijd nieuwe initiatieven mogen verwacht worden, en dat spijt ons ten zeerste. Respect voor wat reeds gerealiseerd werd, maar een onvoldoende voor nieuwe initiatieven!”
Zelfde lijn
Hij wijst er op dat er uit de bevraging duidelijk besloten kan worden dat er op het vlak van mentale gezondheid nog een hele achterstand dient ingehaald te worden, vermits heel wat mensen en vooral alleenstaanden erg geleden hebben onder de crisis. Ook op gebied van mobiliteit klinkt de vraag naar vervoer voor mensen met een beperkte mobiliteit harder en harder en is de helft van de inwoners voorstander om financiële ondersteuning aan te bieden aan kwetsbare inwoners.
Ook raadslid Tinne Rombouts van CD&V zit met haar bedenkingen op dezelfde lijn. Zij vindt een dergelijk onderzoek wel boeiend, maar vraagt zich wel af welke bijkomende informatie hier bekomen wordt boven op deze uit Vlaanderen. Ze vraagt zich dan ook af wat de meerwaarde kan zijn van een nieuwe bevraging in 2021. Bovendien vindt ze het spijtig dat er in het plan van ‘een kindvriendelijke gemeente’ niets werd opgenomen over wat er leeft bij de Hoogstraatse jongeren.
Onvoldoende
Wat het herstelplan betreft blijft zij op haar honger zitten. “Wij hadden een concreet herstelplan verhoopt maar krijgen tal van algemeenheden zoals ‘de stad heeft aandacht voor …’.” Hoewel zij er van overtuigd is dat een meerjarenplan erg belangrijk is, ligt dat in een crisisperiode toch moeilijk.
Raadslid Jacobs heeft respect voor alles wat het bestuur reeds gerealiseerd heeft, maar hij beoordeelt dit herstelplan als onvoldoende. Er worden volgens zijn fractie Anders immers te weinig nieuwe initiatieven genomen. Er mag niet afgeweken worden van het meerjarenplan, over de financiële middelen die van de hogere overheid komen wordt niet gecommuniceerd en deze worden nu verkocht als eigen beleid. Wat de solidariteit betreft, zet de stad in op ondersteuning en samenwerking met armoedeorganisaties zoals ’t Verzetje. Dit is terecht, vindt hij, “maar moet het armoedebeleid niet eerder structureel aangepakt worden door het OCMW dan wel over te laten aan liefdadigheid? Over de individuele ondersteuning voor de meest kwetsbare inwoners worden een viertal maatregelen genoemd die al in uitvoering zijn. Nieuwe maatregelen vinden we hier niet terug. Er komen verder heel wat algemeenheden naar boven die niet concreet zijn ingevuld.”
Ook om de eenzaamheid van veel bewoners aan te pakken, waren er dringend positieve nieuwe acties nodig, vindt het raadslid. “De hogere overheid heeft heel wat middelen overgemaakt aan de lokale besturen, maar daar zien wij in Hoogstraten weinig van. Daarnaast heb je als lo-
Hij vervolgt: “Het is mooi om te schrijven dat de stad aandacht heeft voor mensen die geen of beperkt online toegang hebben, maar hoe men dat doet, wordt niet beschreven. Het is mooi om te schrijven dat de stad oplossingen zoekt op maat van kwetsbare inwoners, maar ik lees nergens hoe men dat doet. Samengevat moeten we vaststellen dat dit herstelplan vooral focust op wat reeds gerealiseerd is, en inderdaad, er is heel wat gedaan door het stadsbestuur, samen met het personeel en heel wat vrijwilligers. Respect daarvoor! Maar we zitten nu in 2021, de crisis is helaas nog lang niet voorbij, de mentale weerstand wordt brozer en brozer, en in heel wat gezinnen
Raadslid Tinne Rombouts is er van overtuigd dat men, zeker in een crisissituatie, verder komt door samenwerking en reikt een hand uit naar het college.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
11
VA N U I T H E T S TA D H U I S kale overheid zelf ook eigen middelen en financies om mensen te ondersteunen. Spijtig dat wij niet van in het begin betrokken werden in dit beleid. Maar wij steken alsnog onze hand uit om mee te helpen. De grootste uitdaging is wellicht de geestelijke gezondheid van de mensen. Dit moeten wij als gemeente volop ondersteunen. Wij doen daarom een concreet voorstel en dienen het project “overkophuizen” in. Dit is een project voor jongeren tot 25 jaar voor psychische ondersteuning, voor een luisterend oor en therapeutische en professionele hulp. Vlaanderen geeft 1 euro als een lokale partner 1,5 euro bijlegt voor het psychisch welzijn. Hoogstraten heeft met het JAC, het CGG (centrum geestelijke gezondheidszorg), het scholencentrum, enz alle mogelijkheden en de ruimte om daarin in te stappen.”
Zakken geld Schepen Faye Van Impe heeft het moeilijk met de kritiek van de twee oppositieleden en blijkbaar ook met de juiste besteding van de gelden. Maar vooreerst kan ze bevestigen dat Hoogstraten reeds werk gemaakt heeft van het idee van “overkophuizen” via een Leader project en is intussen alle andere psychische hulp voor jongeren in kaart aan het brengen om een werking over meerdere jaren uit te rollen.
Er worden zakken geld naar buiten gegooid Faye Van Impe Zij verwijst er naar dat er heel wat bovenlokale middelen worden uitgereikt, maar dat het aan de
plaatselijke overheid is om hiermee een beleid uit te stippelen. Dat er in de bevraging gepolst wordt of de mensen bereid zijn hier ook belastingen voor te betalen, vindt zij niet meer dan normaal. ”Ik vind het zelfs een schande dat andere overheden die vraag niet durven stellen. Nu worden er zakken geld naar buiten gegooid die geen enkel rendabel effect hebben voor de economie. En dan heb ik het niet over overheidsinvesteringen maar over overheidsuitkeringen. En dat is nu juist onze sterkte met ons meerjarenplan. Van elke euro die wij uitgeven gaat er ongeveer 2 euro naar de economie. Het is een structureel probleem in België dat er veel te weinig overheidsinvesteringen zijn. Daarom kan ik raadslid Jacobs niet volgen. Laat ons inzetten op structurele middelen, want als hier de economie in elkaar stuikt hebben die mensen er ook niets aan, zelfs al hebben ze al veel geld gekregen. Wij hebben een heel andere visie over de manier hoe je de mensen best helpt!”
Boven de hoofden “Wij wilden wel weten wat de stand van zaken in Hoogstraten zelf is,” vervolgt schepen Van Impe. “En wij hebben eigenlijk ook geen zin om mee te doen met al die keuzes die constant boven onze hoofden genomen worden. Wij vonden het belangrijk dat de mensen hun zeg eens konden doen. Wij vonden het belangrijk te verifiëren of de keuzes die wij gemaakt hebben ook deze van de mensen zijn. Dat wij niet flexibel zouden reageren, vind ik een straffe uitspraak. Wij doen niets anders. Er is het ene overleg na het andere. Gebrek aan concretisering? We zullen samen gans het plan eens overlopen.” Wanneer Jacobs aangeeft dat hij daar het nut niet van inziet, vermits de oppositie vooraf ook niet betrokken werd in de coronawerkgroep, en hun bewaren reeds kenbaar gemaakt hebben, reageert de schepen verontwaardigd: “Niet eerst alles tot op de grond gelijk maken en dan niet meer willen luisteren, dat is niet serieus!” Wanneer voorzitter en partijgenoot Jef Vissers aangeeft dat het nu niet de bedoeling is om heel het plan terug te overlopen, eist de schepen dit recht op. Burgemeester Van Aperen probeert de gemoederen te sussen en gaat over tot een overzicht van de actuele toestand in Hoogstraten (zie hoger). Maar ook nadien eist de schepen haar recht van antwoord. ”Er is hier heel hard aan gewerkt en er zitten heel wat nieuwe elementen in. Het is een aanfluiting voor al die mensen die er aan gewerkt hebben als er hier niet over gesproken kan worden.”
Schepen Faye Van Impe (N-VA) neemt de kritiek niet van de oppositie en reageert verontwaardigd.
12
Overzicht Uiteindelijk geeft de voorzitter toch terug het woord aan de schepen voor een korte samenvat-
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Voorzitter Jef Vissers (N-VA) probeert verscheidene malen zijn partijgenote te overtuigen het bekritiseerde herstelplan niet terug van a tot z uiteen te zetten. Het college legde het plan ook enkel ter kennismaking voor aan de gemeenteraad. ting van de actieplannen uit haar werkgroep Inwoners. “De bevolking heeft duidelijk laten horen dat ze voor solidariteit is, maar dat dit via de verenigingen moet komen. Wij als bestuur ondersteunen organisaties zoals ’t Verzetje, De Toevlucht, enz. Qua individuele ondersteuning gaan we de goeiemorgentelefoon opzetten tegen vereenzaming en actief inzetten om de mensen te bereiken op verschillende manieren. Voor mentale gezondheid gaan we inzetten op het psychisch welzijn van jongeren. En wat het netwerk van psychische hulpverleners betreft, gaan wij verder werken rond verschillende thema’s en zullen we zien wie we mee aan tafel vragen in plaats van een vaste gezondheidsraad op te richten. Wij werken met aanspreekpunten waar mensen terecht kunnen, en focussen ook op verbeteren van levenskwaliteit door meer bewegen, gezondere voeding, enz en dit allemaal via ongelooflijk concrete plannen.”
Misschien moet je je visie een beetje bijstellen Tinne Rombouts
Boos Raadslid Rombouts blijft evenwel met heel wat vragen zitten die ze graag in de volgende gemeenteraden beantwoord wil zien. “Ik heb de indruk dat u erg boos bent op de hogere overheden met je uitspraak als zou er veel geld overboord gegooid zijn zonder enig economische effect.
VA N U I T H E T S TA D H U I S Provincie trekt streep door aankoop Apart Keukens HOOGSTRATEN - De gemeenteraad besliste (in haar hoedanigheid van Raad voor Maatschappelijk Welzijn van het OCMW) op 23 november 2020 tot de gesplitste aankoop van het pand Heilig Bloedlaan 244. Bij de verwerving van de blote eigendom nu zou een bedrag van 1 115 000 euro betaald worden, om pas binnen 9 jaar volledig eigenaar te zijn. Ondertussen zou de eigenaar de huurprijs van 44 000 euro per jaar verder mogen ontvangen. Met andere woorden, men koopt een onroerend goed waarvan de opbrengst een ander toekomt. Het is deze beslissing die de gouverneur op 9 februari heeft vernietigd.
gouverneur. Enerzijds op basis van een formeel voorschrift dat niet werd nageleefd, namelijk het voorhanden zijn van een degelijk schattingsverslag; anderzijds wegens het flagrante bedrag dat in zijn geheel zou betaald worden. Gouverneur Cathy Berx is hier nu heel duidelijk over: “Dat het bestuur zich heeft gebaseerd op een schattingsverslag dat niet afkomstig is van een erkend landmeter-expert en dat geen vergelijkingspunten bevat, is in strijd met de onderrichtingen over de transacties van onroerende goederen door de lokale besturen.”
Over deze regeling was deining ontstaan na de bekendmaking ervan eind november vorig jaar. In de pers beklemtoonde schepen Roger Van Aperen dat de beslissing tot aankoop volledig legaal was. Toch bleven er vraagtekens: kan het wel dat de stad een bedrag betaalt dat boven de schattingsprijs ligt en de verkoper bovendien toelaat om 9 jaar huur te ontvangen?
Vandaar dat ze stelt dat het stadsbestuur gezondigd heeft tegen het zorgvuldigheidsprincipe en “dat het zuinigheidsbeginsel in dit geval manifest is geschonden”. Niet verwonderlijk misschien, wanneer bouwgrond aan meer dan 1 500 euro per vierkante meter betaald wordt!
Beroep
Het zal uitkijken worden of dergelijke beslissingen in de toekomst nog op de agenda komen van het bestuur. (ep)
Begin december 2020 tekenden oppositiepartijen CD&V en Anders beroep aan bij de
Nochtans is het Vlaams relanceplan juist opgezet om een economisch herstel te bekomen. Misschien moet je je visie een beetje bijstellen. En wat je uitspraak betreft dat voor elke euro die door Hoogstraten wordt uitgegeven er 2 naar de economie gaan, zou ik daar toch graag wat meer uitleg bij willen. Economie is één element, maar er zijn nog andere zaken. Vandaar dat wij een
herstelplan hadden opgemaakt dat op verschillende vlakken zou werken. Het hele verhaal moet wel kloppen. Maar het feit dat jullie in je plan ook naar verschillende hoofdstukken wijzen, betekent toch dat we niet zo ver uit elkaar liggen als dat je daarjuist liet uitschijnen.” Tot slot wijst het CD&V raadslid er op dat haar fractie zeer goed beseft dat er vanuit het stads-
bestuur heel flexibel wordt ingespeeld op een aantal actuele zaken en dat dit veel tijd en energie vraagt. “Wij hebben daar veel respect voor en willen steeds samenwerken. Ik ben er van overtuigd dat je in een crisissituatie door samenwerking veel verder komt. Maar het is ook onze plicht als gemeenteraad een doorkijk te houden op lange termijn en te kijken naar de tijd na corona.”
Quarantaine Tot slot geeft burgemeester Marc Van Aperen nog een toelichting bij de controle en handhaving van de quarantainemaatregelen. ”Sinds vrijdag 15 januari 2021 krijg ik van het Agentschap Zorg &Gezondheid alle gegevens binnen van de inwoners die in quarantaine moeten. Dagelijks worden er steekproefsgewijs een aantal van die mensen opgebeld om te horen of ze hulp nodig hebben, of er boodschappen moeten gedaan worden als gans het gezin in quarantaine zit en of ze de quarantaine respecteren. Over het algemeen moet ik vaststellen dat dit goed nageleefd wordt. Wij hebben er voor gekozen om geen heksenjacht te organiseren. Enkel als we merken dat iemand hardleers is of er zijn voeten aan lapt, sturen we de politie er op af. Wij rekenen vooral op het gezond verstand en de burgerzin van onze mensen. En dat lijkt te lukken.”
Wij rekenen vooral op het gezond verstand Marc Van Aperen En hiermee eindigt deze gemeenteraadszitting dan toch nog met een positieve noot. (jh)
WWW.GEUDENS.BE &
Centrale verwarming Vloerverwarming Sanitaire installaties Gasinstallaties Epelteer 27 - 2320 Hoogstraten 0495 24 24 11 wm.installatiebedrijf@telenet.be wm-installatiebedrijf.be
VERKOOP NIEUWE en 2e HANDS VOERTUIGEN VERHUUR PERSONENVERVOER EN LICHTE VRACHT TAKELDIENST 24/24u - CARROSSERIE ALLE MERKEN (Erkend door Eurogarant, Long Life Repair en de meeste verzekeringsmaatschappijen)
3 min. van op- en afrit E19 “Meer” 6 min. van centrum HOOGSTRATEN
Meerseweg 8 in HOOGSTRATEN Tel. 03 315 71 76 – sales@geudens.be MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
13
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA Het verenigingsleven maakte een moeilijk coronajaar door
“Voor alles missen we het sociaal contact!” HOOGSTRATEN - In ons maartnummer van 2020 (waarvoor de deadline in de derde week van februari viel) was er ogenschijnlijk nog niets aan de hand. Maar in april werden alle evenementen aangekondigd ‘onder voorbehoud van coronamaatregelen’. En binnen de kortste keren werd aan iedereen gevraagd om ‘in zijn kot’ te blijven en was het land in lockdown. Zelfs de grenzen gingen dicht. Het verenigingsleven lag plat en tot vandaag blijft de vraag wanneer en hoe het (nieuwe) ‘normaal’ terugkeert. Wij staken overal ons licht op: hoe hield ons sociaal weefsel stand nu we er een heel jaar corona hebben opzitten?
De mond gesnoerd Op 9 februari 2020 mocht het Piuskoor de Cultuurprijs 2019 in ontvangst nemen. Frieda Martens en Kris Van Loon keken terug op The Armed Man, hun opvoering die gelauwerd werd als hét evenement van het jaar en gaven toelichting van hun plannen in 2020. Tevergeefs, zo bleek al snel, want niets verliep nadien volgens plan. Na negen repetities was het ledenfeest op 7 maart het laatste wapenfeit. Daarna was het wachten en kon het koor welgeteld vier keer repeteren, tussen de eerste en de tweede lockdown. De leden hielden contact via een grote WhatsAppgroep en eind januari was er blij digitaal ‘weerzien’ via Zoom. Om het gemis aan contact te verzachten organiseerde het bestuur tweemaal een online quiz, een eerste met jeugdfoto’s van de leden, een tweede keer met ‘serieuze’ quizvragen in de muzikale sfeer. Niet alleen de repetities sneuvelden, door corona moest men ook onder meer drie concerten afgelasten. Op voorwaarde dat men voldoende kan repeteren, kijkt het Piuskoor nu uit naar het kerstconcert 2021.
Voor de andere koren was de situatie wellicht vergelijkbaar, al kon kinderkoor Jubilate op 20 februari, dus net voor de lockdown, nog genieten van een optreden met de Equal Idiots in de afgeladen AB. Een vroeg hoogtepunt…
Even niet samen Cultuur beleef je samen, maar nu even niet.. Het Davidsfonds was verplicht om haar motto in 2020 aan te passen - er zou nog weinig zijn dat we samen mochten beleven... Ook deze vereniging was met ‘Een gekleurde wandeling’ laureaat van de cultuurprijs 2019 geworden in de categorie ‘vernieuwend initiatief’. Twee lezingen gepland in 2020, ‘De ronde leeft’ over de ronde van Vlaanderen en ‘Me too in de fifties’ rond vrouwen in de muziekwereld, werden eerst naar 2021 en later naar 2022 verschoven. De cursus van de Davidsfonds Academie moest men na twee cursusdagen stopzetten; de geplande cursus van maart 2021 wordt een digitale versie. Maar het was niet allemaal kommer en kwel. In september kon men wel een coronaproof ‘Vers geperst’ organiseren, de ledenwerving met boe-
kenverkoop. En in vergelijking met 2019 kwamen er zelfs nieuwe leden bij. Verder kon er nog een activiteit doorgaan: de fietstocht naar het erfgoed in Meer onder het motto ‘Mag het iets Meer zijn’. En gelukkig was er nog de maandelijkse Nieuwsbrief en de contacten via de facebookpagina.
Dansen was de regel niet Gust Koyen mocht bij de uitreiking van de cultuurprijzen 2019, de prijs van ‘uitzonderlijk culturele verdienste’ in ontvangst nemen. Gust kreeg die onderscheiding als oprichter en sterkhouder van volksdansgroep Shilshoel uit Meerle. Op dat moment maakte de dansgroep alles in gereedheid voor een dansvoorstelling in de Rabboenizaal in april 2020 naar aanleiding van hun 30-jarig bestaan. Begin maart werd duidelijk dat men de viering in 2020 kon vergeten en nog voor de jaarwisseling besliste men om ook 2021 te vergeten en werd alles al uitgesteld tot 20 maart 2022. Ook voor het driejaarlijks Folklorefestival was begin 2020 alles netjes geregeld. De buitenlandse groepen voor het zomerfestival waren al gecontacteerd, in ons maartnummer deden de organisatoren een oproep aan gastgezinnen om onderdak te verlenen aan een of enkele dansers. Door corona kon van een festival in 2020 echter geen sprake zijn en in het vooruitzicht van een al even onzeker 2021 en in de wetenschap dat ook hun potentiële sponsors een moeilijke periode doormaken, nam men de beslissing om het festival pas in 2023 te organiseren. Neen, dansen was onze regel niet!
Contacttoneel De uitnodigingen lagen klaar, want het vernieuwde bestuur van zaal CeCilia zou op 19 april haar sponsors een receptie aanbieden en een opendeur organiseren. Niet dus, en op een enkele coronaproof vergadering na (zo hield de redactie van uw Maandblad er één keer halt), werd de zaal in 2020 niet gebruikt. De marktkarren staan klaar voor de Ferm boerenbelevingsmarkt die nog wacht op haar eerste editie.
14
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Dat was ook een streep door de rekening van to-
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA neelgroep Tinello. Het gezelschap zou eind april en begin mei als eerste op de pas gerenoveerde planken van zaal staan. Maar Tinello haakte al vlug af. Op het programma stond ‘Dubbeldate’, Hotter than my daughter, en zelfs repeteren voor een voorstelling met die naam kon nu eenmaal niet coronaproof. Voor social distancing had men duidelijk een verkeerd theaterstuk gekozen. Ook andere toneelgroepen moesten hun plannen herzien. Plan B stelde de voorstelling eerst uit naar 2021, maar ziet daar van af en legde data vast in 2022. Toneelvereniging Willen is Kunnen van Wortel moest dezelfde beslissing nemen.
Geen boerenmarkt De opening van de overdekte Ferm - boerenbelevingsmarkt was voorzien op 20 maart 2020. Een week voor de langverbeide opening moest die uitgesteld worden tot 5 juni. Dat leek toen nog realistisch, maar zelfs dat bleek te voorbarig. Evenementen waren in Hoogstraten verboden tot 14 juni en ook de spelregels voor de markten (éénrichtingsverkeer, aantal klanten beperken, maximum 30 minuten winkelen,…) waren zeer streng. Een indoormarkt was hoe dan ook onmogelijk. Jammer want alles was in kannen en kruiken: 16 boeren hadden toegezegd, de inrichting met marktkarren was klaar, de promotie voorbereid… Even werd nog gedacht om in september te openen, maar finaal en in overleg met de boeren, werd beslist om alles uit te stellen naar 2021. Men wil immers met een volwaardig concept starten, waarbij ontmoeting centraal staat: een boerenbelevingsmarkt met lokale bar, kookatelier en geregeld deelinitiatieven. Dus liever uitstellen en goed starten, dan halfslachtig. Nu is het uitkijken naar een datum dat het wél zal kunnen.
Mooie liedjes GEVI-events van Gert Snoeys zag drie concerten de mist in gaan. Tot midden maart liep de ticketverkoop van de eerste editie van Grenspop nochtans als een trein. Er waren al 1.400 tickets verkocht voor een optreden van Bart Peeters, de Kreuners en Golden Earring op 31 mei in het Paterspad in Minderhout. Maar corona besliste er anders over. Toen de overheid de maatregelen in de cultuursector versoepelde en optredens tot 200 personen mochten plaats vinden, plande Gert een optreden van Mamma’s Jasje en een tweede met Dana Winner. Maar het virus sloeg opnieuw toe, de tweede coronagolf spoelde dus ook deze optredens onherroepelijk weg. Met de groepen geboekt voor Grenspop werd 23 mei 2021 als nieuwe datum geprikt, maar ook dat blijkt nu geen haalbare kaart. Nu wordt er gemikt op een datum ergens eind augustus,
Het Piuskoor kon slechts vier keer repeteren op afstand van elkaar en met mondmaskers. begin september. De artiesten willen zo vlug mogelijk terug op de planken. De honger naar publiek is zelfs zo groot dat ze zichzelf aanbieden. Al zal een affiche met Golden Earring niet meer kunnen, aangezien deze groep wegens de ziekte van Kooymans ophield te bestaan. Organisator Gert Snoeys klaagt overigens niet over de tegemoetkomingen van de overheid.
Onzekerheid Voor alle socio-culturele verenigingen van Hoogstraten was 2020 een ellendig jaar en kondigt 2021 zich niet veel beter aan. Neem nu KWB Minderhout. Vanaf maart 2020 was haast niets meer mogelijk. Men besliste al vlug om de Kapellekensloop, de Avondfietsvierdaagse, de Algemene Quiz en de Kapellekenswandeling af te lassen. De organisatie vraagt veel werk vooraf en de vraag was of er voldoende helpers en deelnemers zouden opdagen indien de overheid het licht alsnog op groen zou zetten. Als alternatief voor de Avondfietsvierdaagse werden routes uitgedokterd die mensen in hun eigen bubbel konden fietsen. Andere activiteiten zoals de Juniorquiz werden aanvankelijk uitgesteld, maar uiteindelijk toch geannuleerd. Enkel het forelvissen kon nog doorgaan. Eindelijk beet?! Dit jaar begint men met virtuele bijeenkomsten en tot in de zomer coronaproof activiteiten. Men organiseerde al twee online sessies van een opfriscursus wegcode, in februari was er een Griezeltocht die mensen in hun eigen bubbel konden wandelen. Verder is het afwachten en denkt men enkel aan activiteiten buiten. Als eerste grote activiteit gokt men op de Avondfietsvierdaagse vanaf 30 juni. De grote vraag is of de leden na corona even massaal terug komen als voordien. De toekomst zal het uitwijzen.
Om vlug te vergeten `De gezinsbond Hoogstraten moest liefst zes van hun negen geplande activiteiten afgelasten. Enkel twee buitenactiviteiten: ‘Op stap met Zjefke De Zwerver’ en de ‘Hoogstraatse speelpleintjeswandeling’ konden in de eigen bubbel doorgaan. Verder was er nog vanuit de Gezinsbond nationaal een online ‘Groot Sint en Pietenspel’. Uitgerekend een Hoogstraats gezin won deze wedstrijd, de winnaars schonken hun geldprijs aan ’t Ver-Zet-je. Chapeau! De leden van de Gezinsbond zijn doorgaans trouw aan hun vereniging en duimen dus volop dat in 2021 meer mogelijk is. Ook bij OKRA Hoogstraten, als senioren de meest kwetsbare groep, trok corona een dikke streep over haast al hun sociale contacten waarvan ze in normale tijden zo genieten. Het leven werd anders - zonder kaart- en rummikubnamiddagen, zonder hobby- en zangmomenten, zonder petanquewedstrijden, zonder fietstochten en zoveel meer. Men moest terugvallen op telefonische contacten, een boek lezen, muziek beluisteren, tv kijken en attent blijven voor anderen. Kortom genieten van kleine dingen in de hoop dat alles vlug terug normaal of bijna normaal wordt. De leden kijken enorm uit naar hun luxe OKRA leventje. Naar de dag dat men opnieuw samen kan genieten, iets wat tot voor kort nog zo gewoon leek.
Terug naar de natuur Het voorbije jaar herontdekten of ontdekten mensen de kracht van de natuur. Die aangewakkerde interesse heeft Natuurpunt geen windeieren gelegd. Het aantal aangesloten gezinnen en mensen die zich aanbieden om als vrijwilli-
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
15
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA ger aan de slag te gaan steeg net als in de rest van Vlaanderen ook bij Natuurpunt Markvallei. Al stelt de afdeling wel vast dat de stijging minder groot is dan in andere (meer verstedelijkte) regio’s. In normale omstandigheden zou die stijging mogelijk nog veel groter zijn. Omdat de activiteiten niet konden doorgaan miste men vooral het persoonlijk contact met de mensen binnen de vereniging en met mensen die de verenging beter zouden willen leren kennen. Dat gemis was en is nog altijd bijzonder groot. Op allerlei manier probeert men dat, vooral digitaal, te compenseren. De natuurgidsen lieten zich van hun creatiefste kant zien met allerlei filmpjes op sociale media. Opvallend was toch dat mensen zich bleven aanbieden om als vrijwilligers aan de slag te gaan, en dat nog steeds doen. Er blijkt nog steeds veel nood aan informatie over onze natuurgebieden en de natuur in Hoogstraten. Bezoekerscentrum De Klapekster probeert hieraan tegemoet te komen zonder daarbij de veiligheid en de regelgeving uit het oog te verliezen. 2020 is voor het jarige Natuurpunt Markvallei het jaar dat de vereniging aan de ene kant bleef stilstaan, maar aan de andere kant ook het jaar dat de interesse voor het werk en doel fel heeft aangewakkerd. Daar kan op verder gebouwd worden.
ken. Vergaderingen bleven plaats vinden, ofwel buiten in de tuin ofwel digitaal. De opstart van den ouden Koolhof in het Begijnhof was voorzien in de lente van 2020. Dankzij de prima samenwerking tussen het museum en de groendienst is men er toch in geslaagd om het project uit de startblokken te krijgen. Hopelijk kan men die realisaties begin juni aan het grote publiek tonen tijdens de Velt Opentuinendagen.
Onbegonnen werk Het zijn maar enkele voorbeelden van een samenleving waarin de verenigingen al hun evenementen moesten herdenken of annuleren. Een volledig overzicht geven is onbegonnen werk, maar corona legde het sociaal leven haast volledig stil. Femma Nationaal bestaat 100 jaar en de lokale afdeling mag 60 kaarsjes uitblazen, maar de viering viel in het water. De jeugdverenigingen moesten zich heruitvinden, om in kleinere bubbels op kamp te gaan. Van kermisvieren was er in geen enkel dorp sprake en de H. Bloedprocessie kon voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog niet doorgaan. Als alternatief voor Hoogstraten in Groenten en Bloemen werd een videomontage online en in het straatbeeld getoond. Er werden geen cultuurprijzen uitgereikt, als alternatief daarvan is er een online-
montage over 14 laureaten van die prijzen. Ook voor de redactie van de Hoogstraatse Maand waren en zijn het bizarre tijden. Tijdens online redactieraden moest men het nieuws anders dan andere jaren benaderen. Nauwelijks activiteiten en evenementen betekenen immers ook heel wat minder aankondigend nieuws of verslaggeving. Maar de aanhouder overwint(ert)!
Solidariteit Niet te vergeten bij dit alles: in deze onwezenlijke tijd ontstond er ook een golf aan solidariteit. Wat volgt is slechts een kleine greep uit de lange lijst van warme initiatieven. De Laermolen organiseerde geen ChillMill zomerbar uit solidariteit met de getroffen horeca, Radio Valencia maakte een speciale uitzending voor de bewoners van het woonzorgcentrum, de Chiro en de KLJ van Meerle deden boodschappen voor minder mobiele mensen. Ferm maakte mondmaskers voor Wit-Gele Kruis en VTI Spijker bakte 600 aardbeitaartjes voor de nonprofitsector. Het doet deugd dat er nog zoveel zulke initiatieven zijn. Hoogstraten was al een stadje met smaak, laat het nu vooral een gemeente zijn met een hart voor mekaar! (fh)
Meer uit eigen tuin Ook voor Velt Noorderkempen was corona de grote spelbreker in 2020. De twaalf geplande activiteiten vielen ofwel in de lente ofwel na de zomervakantie; en laat dit nu net de twee periodes zijn waar de maatregelen op hun strengst waren. Noodgedwongen moest men dus al deze activiteiten annuleren of uitstellen tot 2021. De ‘Biobloembollenactie’, waarbij de leden bollen konden bestellen kon wel doorgaan. Deze actie kende een groot succes, want er werden voor meer dan 4.000 euro bloembollen besteld door in totaal 37 leden. Ook het stadsbestuur van Hoogstraten deed aan de actie mee, het resultaat daarvan zullen we in de lente zeker zien in het stadsbeeld. Ook de najaarsactie waarbij leden zaden en pootgoed kunnen bestellen was beduidend beter dan de voorbije jaren. Alles samen een duidelijk bewijs dat vele mensen, omwille van de Coronamaatregelen, meer belang zijn gaan hechten aan een gezondere levensstijl en het tuinieren herontdekten. Hoewel alle activiteiten geannuleerd werden, is het ledenaantal van Velt fors gestegen. Een lichtpunt in Coronatijden. De werking in de samentuin Bonenakkers en in het project den ouden Koolhof kon wel blijven doorgaan. Zo kon men toch bijna het hele jaar, individueel of in beperkte groep, in de tuin wer-
16
Soms mocht men met een beperkt aantal deelnemers buitenactiviteiten organiseren, zoals “Mag het iets Meer zijn’ een fietstocht van het Davidsfonds.
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA
Kinderen opvangen in bubbels HOOGSTRATEN - Ferm kinderopvang BKO Hoogstraten doet de voor- en de naschoolse kinderopvang voor kinderen tussen 2,5 en 12 jaar op 6 Hoogstraatse locaties. Zij organiseert ook de opvang tijdens de vakanties en schoolvrije dagen. Dat was lang niet altijd eenvoudig het voorbije jaar. Er waren een boel maatregelen waarmee moest rekening worden gehouden en die de gewone werking danig veranderden, zo kijken Stephanie Huygelen en Tania Van Looy terug. deren niet leuk, maar zeker ook niet voor ons. Normaal gezien gaan we met zulke vragen zeer flexibel om.”
Dankbaar In de nazomer leek het er even op dat het ‘nieuwe normaal’ de dingen wat vergemakkelijkte. “In september zijn we terug begonnen met alle opvanglocaties en hadden we terug wat meer kinderen. We volgden wel nog steeds zoals overal de corona maatregelen, maar het voelde ondertussen toch al terug een beetje normaal aan. Wat bleef hangen, is vooral het niet binnen laten van ouders, nog steeds veel de handen wassen en de mondmaskers die we op de werkvloer nu altijd moeten dragen.
“Tijdens de lockdown bleven onze 6 locaties de hele periode open. De scholen deden toen overdag de noodopvang van de kinderen van ouders met cruciale beroepen. Wij deden dan aanvullend de voor- en de naschoolse opvang. Wel moesten we met heel veel rekening houden. Er waren tal van maatregelen, dit ging van handen ontsmetten als de kinderen binnen kwamen tot ouders die niet meer in onze locaties binnen mochten komen. Verder ging het van het dragen van een mondmasker bij lagere schoolkinderen tot het verplichten voor alle kinderen.”
Ook de vakantiewerking moest in bubbels gebeuren. Die bleef gelden voor een ganse week, niet per dag zoals anders. Dit maakte dat we minder plaatsen hadden om kinderen op te vangen. Ook konden kinderen niet van bubbels wisselen om bij hun vriendjes, neefjes, nichtjes of anderen te zitten. Dit was voor de ouders en kin-
Maar op dit moment zijn de maatregelen opnieuw strenger. We moeten sinds 1 februari 2021 weer de scholen uit elkaar houden en de vakantieopvang in kleinere bubbels verzorgen. Dit vraagt van onze kinderbegeleiders dus heel wat flexibiliteit. Zij zetten zich voor de volle 100% in om alles zo goed mogelijk op te volgen en er voor te zorgen dat de kinderen zich welkom en thuis voelen in de voor- en naschoolse opvang. Als verantwoordelijken kunnen we hen hiervoor alleen maar heel dankbaar zijn. Een gevoel dat allicht ook de ouders wel zullen delen.” (jh)
Bubbels “Normaal gezien zetten we op bepaalde locaties verschillende scholen bij elkaar. Tijdens de lockdown moesten we deze scholen in aparte bubbels houden, wat de druk verhoogde voor onze kinderbegeleidsters. Wij hadden toen wel aanzienlijk minder kinderen, vooral omdat ouders thuis bleven of thuis konden werken. Hierdoor lukte het net om iedereen die we nu moesten opvangen ook effectief een plaats te geven. Op de meeste van onze locaties vangen wij kleuters op, de vrijwilligers van de school verzorgen de opvang van de lagere school. Omdat deze vrijwilligers tijdens de lockdown niet mochten werken, hebben wij deze taak met Ferm kinderopvang overgenomen.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
17
BADKAMERRENOVATIE van Advies tot Zalig genieten
maak een afspraak in onze toonzaal met tal van badkameropstellingen
Installatiebedrijf
VAN DEN BERG VERWARMING
SANITAIR
Algemene Bouwwerken Ed Schrickx Dr. Versmissenstraat 4 2320 Hoogstraten +32 (0) 468 16 45 96 es-bouwwerken@telenet.be
EE
RS
: ADRES
83 1 g e w e ten Meers a r t s g oo 2322 H
NIEUW
EW
EG
BR ED AS EW EG
MEERLE
MEER M
OUT MINDERH ATEN HOOGSTR
Tel. 03 315 75 31 info@vdberg.be
www.vdberg.be VENTILATIE
ZONNE-ENERGIE
VAN HEMELEN
VAN HEMELEN
BVBA
BVBA
NIEUWBOUW & RENOVATIE ELEKTRICITEIT CENTRALE VERWARMING
Eigen ffa abricage
Maatw weerkk VERNIEU WD WEBSIT E E
SANITAIR ALTERNATIEVE WARMTE WARMTEPOMPEN ZONNEBOILERS ZONNEPANELEN
Industrieweg 4 2330 Merksplas
Productie en plaatsen van houten vloer l en - Interieurprojecten op maat www.martensvloeren.be Groot Eyssel 39a - Meerle - T. 03 315 84 32 - GSM 0478 36 74 88
18
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Tel: 03 314 37 67 Tel: 014 26 60 72
info@vanhemelenbvba.be
www.vanhemelenbvba.be
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA
De werkloosheid piekt HOOGSTRATEN - Hoewel niet alle in Hoogstraten wonende werklozen ook in Hoogstraten werken, zijn de werkloosheidscijfers een goede graadmeter om de gevolgen van de pandemie meten.
Tijdelijk werkloos Eerst de tijdelijke werkloosheid. Om de gevolgen van corona zo goed mogelijk op te vangen werden de voorwaarden om werknemers op tijdelijke werkloosheid te zetten sterk versoepeld en uitgebreid tot bedienden. Dat daar ook in Hoogstraten gebruik van gemaakt werd, merken we aan de cijfers. Die verviervoudigden op een jaar. Van gemiddeld 230 tijdelijke werklozen in 2019 tot 954 in 2020. Dit zijn de totale cijfers voor alle sectoren: horeca, groot- en kleinhandel en industrie.
Volledig werkloos De volledige werkloosheid is dan weer een graadmeter voor de gevolgen op langere termijn. Hier gaat het over mensen die hun baan verloren
of nieuwkomers die niet aan een baan geraken. Ook daar een significante stijging: 635 volledig werklozen einde 2020, tegenover 521 einde 2019. Dat is een stijging met 12,3 %. Met dit percentage scoort Hoogstraten heel wat hoger dan het arrondissement Turnhout (+ 3,7 %), de provincie Antwerpen (+ 4,6 %) en het Vlaamse Gewest (+ 4,8 %). Globaal is het werkloosheidcijfer in Hoogstraten (5,8 %) nog een beetje lager dan in Vlaanderen (6,1 %).
Stijgers De grootste stijging doet zich voor in de leeftijdscategorie tussen 25 en 54 jaar, nl. +27,13 %. Naar gender is de stijging veel sterker bij mannen (+ 18,1 %) dan bij vrouwen (+ 4,3 %). Naar scholingsgraad vinden we de sterkste stijging bij de hooggeschoolden (liefst + 18,1 %) tegenover
+ 12,1% bij laaggeschoolden en + 5,2% bij middengeschoolden.
Vooruitzicht Over de te verwachten evolutie is het koffiedik kijken. Misschien dat bedrijven snel opnieuw gaan aanwerven als de economie sterk aantrekt bij normalisering van het openbare leven. Maar het is evengoed mogelijk dat van de vele tijdelijke werklozen een groot deel volledig werkloos zal worden wanneer de uitzonderingsmaatregelen wegvallen en de normale voorwaarden terug gelden. Met angst wordt uitgekeken naar de mogelijke golf van faillissementen die zonder twijfel een (groot?) aantal werklozen zal genereren. (jaf)
Industrie blijft hoopvol HOOGSTRATEN - Horeca, evenementensector en kleinhandel kregen flinke klappen in het onzalige coronajaar. Hoe is het de industriële en ambachtelijke bedrijven vergaan? Daarvoor legden we ons oor te luisteren bij VOKA Kempen Noord. Voorzitster Miranda Verkooijen houdt vinger aan de pols op de industriezone, de ambachtszones en de logistieke zone Hazeldonk. Het lijkt er op dat de industrie zich al bij al behoorlijk uit de slag weet te trekken en alweer probeert vooruit te kijken. “Over het algemeen heeft de eerste lockdown er sterker ingehakt dan de tweede,” zo steekt Miranda Verkooijen van wal. “Bedrijven zijn veerkrachtiger geworden en hebben getracht zo goed als mogelijk door te gaan. In het begin was het natuurlijk moeilijk en verwarrend. Als bedrijf ben je op veel voorbereid, maar niet op een pandemie. Dus was het improviseren om zo goed mogelijk de steeds veranderende instructies op te volgen. De eerste zorg was de invoering van de preventiemaatregelen: afstandregels, toegangsregels, ontsmettingsmaterialen, mondkapjes. Vooral aan die laatsten was in het begin moeilijk aan te raken. Ondertussen is iedereen goed gerorganiseerd en voorzien op dat aspect.”
Gevolgen “Er is zeker economische impact. Bij de eerste lockdown waren er nogal wat bedrijven die niet wisten of ze wel verder konden. Denk aan de bedrijven in de afwerking van woningen en gebouwen: mochten ze nog personeel op pad sturen? Met wie stonden ze in huis of op de werven? Tot er voldoende duidelijkheid was, hebben een aantal bedrijven die eerste weken het werk moeten stilleggen en hun werknemers werkloos gesteld.
Stilaan is dat evenwel goed georganiseerd geraakt: planning, afstandregels, berschermingsmiddelen… In de 2e lockdown konden ze gewoon aan het werk blijven. Wat ik nu opvang is dat ze het zelfs drukker hebben dan ooit. Mensen die niet op vakantie konden gaan, hebben blijkbaar gekeken hoe ze het vrijgekomen budget anders konden aanwenden. Nogal wat mensen hebben dat in eigen huis en tuin geïnvesteerd, waar ze de laatste tijd het meest verbleven. In de logistiek en de transportsector, waar ook wij zelf in actief zijn, was het niet gemakkelijk. Pakjesdiensten en koerierbedrijven hadden het drukker dan ook. Maar in de reguliere sector was het zoeken. Door de onzekerheid in het begin bleven grote voorraden grondstoffen in de magazijnen staan en was er minder transport. Chauffeurs konden gelukkig op tijdelijke werkloosheid. Nu is de situatie weer meer genormaliseerd.”
te gaan met mensen vreemd aan het bedrijf, zoals leveranciers van goederen of van diensten. Wij krijgen hier nu chauffeurs van alle landen aan de poort. Daar moesten ook afspraken voor een veilige omgang mee gemaakt worden. Afstand houden, mondmaskers, ontsmettingsstations aan de ingangen… Bedrijven die werken voor zwaar getroffen sectoren, zoals de luchtvaart en hotelsector, hebben zichzelf bijna moeten heruitvinden. Bij De Ster is men overgeschakeld op de productie van mondmaskers. Maar het verloren productievolume is daarmee zeker niet opgevuld. Voor zover ik hoor, zijn de bouw- en de constructiebedrijven er vrij behoorlijk doorgekomen, tenzij ze natuurlijk met een uitbraak van Covid-19 te maken hadden. Dat is meestal maar een korte periode en ook dan biedt tijdelijke werkloosheid verlichting van de lasten.”
Telewerken
Heruitvinden Niet alles was altijd eenvoudig te doen. “Waar veel bedrijven mee te maken kregen was hoe om
“Vele administratieve diensten hebben telewerk ingevoerd. Maar dat organiseren is sneller gezegd dan gedaan. Wat doe je met telefoons aan-
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
19
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA nemen en doorschakelen, veilige verbindingen leggen via het internet met de medewerkers, wat als documenten moeten geprint worden…? Allemaal op te lossen, maar het vroeg best wel organisatietalent en aanpassingen eer het zover was. Ook voor de thuiswerker vraagt dit flexibiliteit: hoe werk je thuis als ook je partner en kinderen thuis werken of les volgen? Heb je een goede werkplek of moet het aan de keukentafel? Heb je een goede stoel om geen rugpijn te krijgen? Als je thuis werkt, heb je echt je werk mee naar huis, daar waar je het anders achterlaat op kantoor zodra je de deur achter je dichttrekt. Nu lopen werk en huiselijke taken door mekaar, dat maakt het moeilijker om een lijn te trekken. Achteraf bekeken hadden we in een aantal gevallen telewerk al veel langer kunnen integreren, maar toen was het niet nodig en begin je er niet aan. Ook medewerkers waren geen vragende partij.”
Steunmaatregelen “Er is heel wat steun aangereikt, en dat is mooi en noodzakelijk om bedrijven perspectief te bieden. Maar onze indruk is dat sommige steunmaatregelen niet proportioneel zijn, dat er geen rekening wordt gehouden met de omvang van het bedrijf of de mate waarin een bedrijf getroffen is. Uitstel van betaling van sociale lasten en belastingen geeft even adem, maar uitstel is geen afstel! De tijdelijke werkloosheid is een goed en effectief systeem, maar het kost de overheden wel handen vol geld. Dat zullen we ooit met z’n allen moeten terugbetalen. Waar we zowat allen tegenaan lopen is de administratieve rompslomp die erbij kwam. Om van de steunmaatregelen te genieten moeten aanvra-
gen worden ingediend, ook tijdelijke werkloosheid vraagt aangiftes en formulieren. Dat zijn zaken die bij de meeste bedrijven door accountantsbureaus en sociale secretariaten gedaan wordt. Maar niet gratis!”
Grijs haar “Denk ook aan attesten voor personeel en/of aan de onderaannemers die de grens over moeten. Voor kleine bedrijven is dat allemaal moeilijk om bij te benen. Zij voeren de administratie die bij hun bedrijvigheid hoort, van al die bijkomende papierwinkel krijgen ze grijs haar. Ook met de aankomende vaccinatie rijzen er problemen voor onze bedrijven. Waarom kan men lokaal geen vaccinatiecentra op de bedrijventerreinen opzetten om de werknemers ter plekke te vaccineren? Wij kunnen dat organiseren, hoor. Als men naar de Woonzorgcentra kan gaan, waarom dan niet naar ons? En waarom schakelt men de bedrijfsgeneeskundige diensten niet in? Elke werkgever is daar immers verplicht bij aangesloten. Zij doen toch ook de groepvaccins in de bedrijven! Nu ziet het er naar uit dat de ondernemingen hun werknemers 2 dagen zullen moeten missen én betalen als ze in het centrum van hun woonplaats een vaccin moeten halen. Voor ons bedrijf gaat het om 60 werknemers: dus 120 betaalde verletdagen!”
Vooruitzichten “De werking van de lokale Voka-afdeling is noodgedwongen op een lager pitje gezet. De bestuursvergaderingen doen we via videoconferentie. Maar de andere activiteiten, de evenementen en recepties, de netwerkacties, die zijn helaas niet kunnen doorgaan. En dat zijn net de inte-
ressantste om mensen te zien, nieuwe contacten te leggen in een ontspannen sfeer. Maar dat komt wel terug. Voor de toekomst zijn er natuurlijk nog wel onzekerheden, maar we hebben goede hoop. Sommige bedrijvigheden boomen nu al, anderen zullen volgen als het leven zijn normale gang gaat en er weer meer geconsumeerd wordt. De percelen op het nieuwe industrieterrein De Kluis II worden razend snel opgevuld, er wordt volop gebouwd.”
Veel geleerd “Verder hebben we veel geleerd uit deze crisis dat onze werkwijze voorgoed zal wijzigen. Telewerk zal niet meer weggaan, het zal voor velen wellicht een combinatie van kantoor en thuis worden. De digitale media spelen een prominente rol, maken veel mogelijk. Als er iets foutloopt met onze IT, bel ik naar ons IT-bedrijf in Herentals, ze nemen even het systeem over en proberen het op te lossen. In de meeste gevallen lukt dat zonder een verplaatsing. Als er een panne is aan een machine of installatie, kijken onze technicus en de specialist van de constructeur er naar met gebruik van Whatsapp. Dikwijls kan het mankement verholpen worden door hun gezamenlijke communicatie. Ook opleidingen gebeurden de voorbije maanden uitsluitend digitaal. Er zijn nooit zoveel ‘webinars’ gevolgd als in deze crisisperiode. Zonder één verplaatsing. Dat zet de standaard voor de toekomst. Buitenhuis opleidingen zullen de uitzondering worden. Al deze zaken samen zullen flinke besparingen in tijd, in vervoersmiddelen en in milieu-effecten hebben. Never waste a good crisis!” (jaf)
Schoolleven was nooit eerder zo onvoorspelbaar HOOGSTRATEN - Hoogstraten is een scholencentrum. Niet zo verwonderlijk dus dat de impact van corona hier het voorbije jaar bijzonder groot was. Leerlingen, leerkrachten, secretariaatsmedewerkers en directieleden gaven noodgedwongen blijk van een grote flexibiliteit. Dat was nodig omdat de weg die het coronavirus volgde volkomen onvoorspelbaar was en de maatregelen om het virus te bestrijden hiervoor niet moesten onderdoen. Lieve De Jonghe leidt het secretariaat van het Klein Seminarie. Haar team stond de directie bij om het hoofd te bieden aan de problemen die op hen afkwamen. “Bij de eerste lockdown, in maart vorig jaar, moesten we echt improviseren. We waren niet voorbereid op deze manier van werken. Gelukkig beschikten de meesten van onze leerlingen wel over de nodige tools om afstandsonderwijs te kunnen organiseren. Voor enkele leerlingen hebben we laptops uit kunnen lenen.”
20
Digitale les
moest dan wel op een veilige manier kunnen.
Voor leerlingen en leerkrachten was het in ieder geval een hele aanpassing. “Knap toch hoe leerkrachten heel snel wisten te schakelen, in een mum van tijd digitale lessen klaarstoomden en zich allerlei apps eigen maakten om de lessen toch nog op een zo aantrekkelijk mogelijke manier te kunnen geven. Al groeide zowel bij leerlingen als bij leerkrachten wel snel de behoefte om terug naar school te kunnen gaan. Maar dat
Omdat de richtlijnen die de overheid uitschreef nogal varieerden, moesten we dikwijls heel snel schakelen. In de aanloop naar de heropening van de scholen was er weinig eenduidigheid in de communicatie, zozeer zelfs dat keer op keer minutieus uitgedokterde scenario’s de één na de ander in de prullenbak belandden. Dat vergde heel veel energie!”
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA Hele opdracht “Maar uiteindelijk konden we toch op een veilige manier starten. Mondmaskers, ramen luchten, alternerend naar school komen, handen wassen, ontsmetten, … het was en is nog altijd een hele opdracht. Maar ik heb de indruk dat de leerlingen en ons personeel zich wel veilig voelt.” Omdat alles om de haverklap en nogal snel wijzigde, was het communiceren naar ouders en leerlingen niet altijd gemakkelijk. “Een voor-
beeldje misschien. Het bericht dat de lessen lichamelijke opvoeding niet meer mochten gegeven worden, ontvingen we om 23.30 u de dag voor dat deze maatregel inging. Hoe kan je dat dan nog op een fatsoenlijke manier laten weten aan iedereen? Dat is niet mogelijk natuurlijk.”
Niet eenvoudig “Bij de leerkrachten was er aanvankelijk vooral veel onzekerheid en verwarring. Hoe krijg ik mijn leerlingen mee in deze lesvorm? Hoe kun-
nen we onze lessen goed geven in deze omstandigheden? Maar het lijkt mij dat ze dat allemaal op een goede manier hebben kunnen oplossen!” Als je nu een school binnenstapt, valt je onmiddellijk op dat iedereen er een mondmasker draagt. “Voor de leerkrachten is dat nochtans niet zo eenvoudig. Een hele dag met zo’n mondmasker is één ding, je dan nog goed verstaanbaar maken is nog wat anders... Naar ik hoor is dat toch echt niet zo vanzelfsprekend. Gelukkig is iedereen het ondertussen wel gewoon, je hoort ook niemand klagen.” (ao)
Anderstaligen zoeken digitaal een tweede adem HOOGSTRATEN - Ook bij de taallessen Nederlands voor anderstaligen en de inburgering was het door de coronamaatregelen aanpassen geblazen. Praatpunt startte ook maar net met een proefperiode. Het afgelopen jaar 2020 hadden zich 133 mensen met woonplaats Hoogstraten gemeld voor een intake met doorverwijzing Nederlands. Het grootste deel (111) volgde Nederlands bij CVO (centrum volwassenenonderwijs), 14 bij Centrum Basiseducatie. In het schooljaar volgden 201 leerlingen Nederlands als tweede taal.
Taallessen Bij basiseducatie is men een tijdje in het voorjaar gesloten geweest en werden er geen lessen georganiseerd. Zodra contactonderwijs weer mogelijk was, hebben ze deze omschakeling gemaakt. In het najaar kwam er opnieuw een verstrenging en konden zij helaas geen digitale omschakeling realiseren, daarom werd er overgeschakeld op deeltijds klassikaal onderwijs, maar niet in combinatie met deeltijds digitaal. CVO realiseerde wel een (deeltijdse) omschakeling naar digitale lessen. In het najaar hebben ze echter de geplande klassikale cursus op zaterdag
in Hoogstraten geannuleerd en werd deze verschoven naar Turnhout. Van alle scholen in regio Antwerpen blijkt dat CVO Edukempen het snelst initiatieven vond om zijn cursisten een online aanbod te bieden. Deze online lessen worden voornamelijk onderricht aan de hogere richtgraden; starterscursussen worden nog klassikaal georganiseerd, maar met een maximaal aantal deelnemers van 12 personen per klas.
Inburgering Wat de Inburgeringscursus betreft heeft men momenteel enkel de cijfers van het eerste kwartaal 2020, niet representatief voor het hele schooljaar dus. Er waren zowel bij inburgering als bij NT2 veel experimenten. Niemand voorspelde de pandemie natuurlijk, dus is er versneld ingezet op digitaal werken. De inburgeringscursussen zijn vanaf de eerste lockdown meteen on-
line gegaan. Voor Hoogstraten lijkt het vooral over Maatschappelijke Oriëntatie in het Roemeens te gaan, daar is de ervaring dat men de mensen vlot digitaal kon bereiken. “Voor groepen die niet zo vlot digitaal kunnen overschakelen experimenteren we nu met de digitale voortrajecten, maar dat gebeurt voorlopig enkel in Turnhout en in Mechelen. Wie thuis geen scherm heeft om de cursus te volgen kan bij ons een chromebook lenen. Voorlopig lukt het inderdaad goed om de cursussen te vullen, ook doordat mensen nu over de regio’s heen kunnen inschrijven. Dus wie voldoende digitaal vaardig is, vindt op dit moment normaal gezien vrij vlot een aanbod. De anderen worden hierin ondersteund en begeleid, er wordt steeds creatief naar opties gezocht. Maar de cursussen inburgering zijn globaal zeker goed gevuld en het bereik is zeer goed.”
Praatpunt
Het is aftellen naar een terugkeer naar de gezellige praatpuntavonden.
Praatpunt Hoogstraten is half januari 2021 gestart met een proef van digitaal communiceren. Het is voorlopig nog een beetje zoeken, vermits het aanbod van zowel vrijwilligers als anderstaligen nog erg beperkt is. Een vijftal vrijwilligers en een zestal anderstaligen vinden elkaar op woensdagavond gedurende een uurtje achter het scherm. Heel wat vaste vrijwilligers hadden te kennen gegeven niet onderlegd te zijn in een digitale manier van werken. Doordat het klassieke praatpunt een tiental maanden heeft stilgelegen zal het terug zoeken zijn om zoveel mogelijk mensen terug op te vissen. Een andere mogelijkheid die momenteel onderzocht wordt is een wekelijkse wandeling om de conversatie toch wat dichter bij de man te brengen. Maar iedereen mist de gezelligheid van de wekelijkse woensdagen met een leuke babbel en een lekkere kop koffie. (jh)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
21
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA Verplichte sluiting geldt voor alle niet-medische contactberoepen
Sekswerkers op droog zaad MINDERHOUT - Voor een knuffelcontact ben je bij Marleen De Vrij aan het goede adres. Marleen baat samen met haar man Jack van Aart in Minderhout en in Mol twee zaken uit onder de naam Lynn Somers. Huizen waar de liefde wordt bedreven maar ook liefde wordt gegeven. Tot de overheid besliste dat er tijdelijk niet meer geknuffeld kan worden. In het Staatsblad wordt overigens niet geschreven over sekswerkers, wel dat ook de niet-medische contactberoepen moesten sluiten.
Technisch werkloos DHM: Wanneer gingen jullie zaken dicht? Marleen De Vrij: Op 13 maart zijn we dicht gegaan. Je zag al enkele weken van te voren dat er minder klanten over de vloer kwamen. Wij dachten in het begin dat dit maar enkele weken ging duren. Ik herinner me zelfs nog dat er een rust over me heen kwam. Al die dagdagelijkse drukte viel weg. De twee zaken, in Minderhout en Mol, gingen allebei dicht. Op 15 juni zijn we opnieuw open gegaan. Maar de vestiging in Minderhout bleef gesloten, die is niet meer opengegaan sinds maart. Heel veel dames kwamen niet meer opdagen, hadden schrik of zijn ermee gestopt. Door een tekort aan dames kon ik maar op één plaats opengaan en dat werd Mol. Hier in Minderhout staan normaal drie à vier meisjes. In Mol iets meer. Het is niet haalbaar om open te gaan met maar één of twee meisjes, dus bleef deze zaak dicht. DHM: Dat betekent dat deze dames technisch werkloos werden? Inderdaad, bij ons zijn alle meisjes ingeschreven en kunnen op dit ogenblik dus gaan stempelen. Al blijft dit voor de wetgever nog steeds een moeilijk verhaal. DHM: Jullie belangen worden niet verdedigd bij de overheid? Er is wel een viermaandelijks overleg met Payoke (organisatie die slachtofferhulp aanreikt bij mensenhandel), stad Antwerpen en enkele professoren om de sector zoveel mogelijk te legaliseren. Maar veel heeft het allemaal nog niet uitgehaald want er is geen één minister in België die zijn hand wil uitsteken voor de legalisering van de prostitutie. Het gevolg van het huidige beleid is echter wel dat er nog veel gedwongen prostitutie bestaat. Het verhaal dat wij binnen dit overleg vertellen is dat het ook legaal kan, dat het ook ongedwongen kan, vrijwillig, ingeschreven en met alles in orde.
Knop omdraaien DHM: Het mag dan wel het oudste beroep van de wereld zijn, het is nog geen knelpuntenberoep…
22
Voorlopig is er nog aanbod genoeg (lacht). Ik wil toch een hardnekkig gerucht weerleggen dat dames in de prostitutie enkel en alleen voor het geld gaan. Welnu, dan hou je het niet lang vol. Je moet houden van seks, je moet passie en geilheid kunnen overbrengen. Dan ben je goed bezig en dat merken klanten ook heel goed. En het heeft niks te maken met leeftijd, dik of dun, het heeft allemaal met uitstraling te maken. De dames die bij ons werken houden zelf van seks, of gingen meermaals naar parenclubs. Dat vergemakkelijkt de zaak. Door bij ons te werken, kunnen ze nog wat extra bijverdienen. Heel wat van onze dames hebben nog een extra job in de privé. Ik schat ongeveer de helft. Je moet het ook aankunnen hoor, die knop omdraaien. Want in het gewone leven ben je Martine - bij ons heet je Chantal. Je moet wel echt die switch kunnen maken. DHM: Hoe diep heeft het corona-virus erin gehakt? Het spijtige is dat momenteel heel wat dames onder de radar werken. En ik begrijp hen. Zij kunnen op geen enkele instantie beroep doen. Van de één op de andere dag vallen zij zonder inkomen. Dat is eigenlijk het resultaat van die grijze zone waarin de overheid hen duwt. Vanaf november werden we ook verplicht onze vestiging in Mol te sluiten. Toen we na de eerste lockdown in juni weer opengingen, was het die eerste week druk. Er moest wat ingehaald worden. Maar nadien is het dan heel rustig geworden. Er waren natuurlijk ook heel wat voorschriften waaraan we moesten voldoen. Mondmaskerplicht, handen ontsmetten, lichaamstemperatuur meten, speciale lakens die na elke klant sowieso verwisseld moesten worden. Ook mochten er geen handdoeken op het bed liggen.
Vaste klanten DHM: Zijn er, ondanks deze maatregelen, toch nog besmettingen vastgesteld? In heel deze periode, van juni tot november, hebben wij geen enkel corona-besmetting gehad, niet bij ons en niet bij de meisjes. Het was wat aftasten in het begin, de schrik zat erin, zowel bij de klant als bij de meisjes. Niemand wist toen precies wat het coronavirus eigenlijk was.
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
“Wij weten ook niet wat de toekomst zal brengen…” Na een tijd werden de meisjes daar wel iets relaxter in. DHM: Zijn de fysieke contacten veranderd? Er wordt misschien minder gekust of de standjes worden wat aangepast. In het begin werd ook afgeraden om de klant bij het onthaal een hand te geven, maar daar zijn we snel mee gestopt want met iemand in bed duiken maar dan geen hand mogen geven vonden we nogal belachelijk. Maar het meest opvallende in de corona-periode was toch dit: we hebben door de jaren heen een groot klantenbestand met vele vaste klanten opgebouwd. Welnu, deze vaste klanten zag je niet, die kwamen niet meer. Waren ze bang om bij ons besmet te geraken? Ik heb er geen verklaring voor. DHM: Hoe moet het verder? Wij weten ook niet wat de toekomst zal brengen, maar we gaan moeilijke tijden tegemoet. Wij gaan door met onze missie om onze sector te legaliseren. Wij staan onvoorwaardelijk achter onze meisjes en helpen ze verder waar het kan. Sommigen leren door hun job hier de man van hun leven kennen en beginnen een nieuw hoofdstuk. Met velen van hen blijf ik nadien contact houden met respect en in alle vriendschap. En ondertussen rinkelt bij Marleen de telefoon voor een klant, die wellicht zichzelf zal moeten behelpen in deze toch wel vreemde tijden. (pm)
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA Voetbal en ruiterij likken de sportieve en financiële wonden
De impact is bijzonder groot voor sportclubs Ook de sportclubs en verenigingen likken de coronawonden. Wat overal terugkomt, is de moeilijkheid om de motivatie aan te houden wanneer de sportieve doelen helemaal wegvallen, maar vooral het ontbreken van het groepsgevoel is voor de sportbeoefenaars een hele dobber. En voor de clubs weegt ook het financiële aspect zwaar door.
Samenkomen in kantine en rond het veld wordt node gemist Terwijl er in Sint Jozef-Rijkevorsel plots 5 spelers stoppen met voetballen, blijkt dat er in de Hoogstraatse voetbalploegen hiervan weinig melding gemaakt wordt, en al zeker niet door corona. Financieel gaan alle clubs door een moeilijke periode. Dat vertellen ons Frank Bogaerts en Seppe De Bont namens het bestuur van K Minderhout VV, Rudi Snels van KVNA Wortel en Marc Dufraing en Arnold Van Aperen van KFC Meer. Welke invloed had corona op jullie vereniging? KVNA Wortel: De beleving en de gezelligheid valt volledig weg. Minderhout VV: Corona heeft een heel grote impact. Eigenlijk is de hele sportieve en sociale werking van de club stilgevallen. Zo spelen onze spelers geen matchen meer, is onze kantine gesloten en zijn nagenoeg alle activiteiten geschrapt. We bestonden in 2020 50 jaar, door de maatregelen hebben we alle festiviteiten moeten afgelasten wat een grote anticlimax was. Daarnaast vinden we het natuurlijk erg spijtig dat onze leden, veelal kinderen, minder aan sporten zijn toegekomen. Wij hebben steeds geprobeerd om het maximaal mogelijke te doen binnen de gestelde regels om toch te trainen. Dit is gelukkig sinds kort weer mogelijk voor de 12- tot 18jarigen. KFC Meer: De problemen begonnen toen de competitie werd stilgelegd een week of acht voor het einde. Geen voetbal meer, geen randactiviteiten. Deze onvoorziene pandemie heeft gemaakt dat het voetbaljaar/boekhoudjaar van 01/07/2019 tot 30/06/20 met negatieve cijfers werd afgesloten. Voor het seizoen 2020/2021 waren we gewaarschuwd, het zou een vreemd voetbaljaar worden. De geldkraan ging volledig dicht. Geen uitgaven meer, alleen de noodzakelijke voor onderhoud van de pleinen en accommodatie. We hebben overal tegemoetkomingen gevraagd bij de gemeente, proximus, sabam, leverancier gas/elektriciteit, pidpa ….. met wisse-
lend succes. We zijn voor het seizoen al begonnen met steun/inkomkaarten te verkopen aan sympathisanten. Onze ‘Vla van Bella’ werd telefonisch georganiseerd. Dit alles met een bevredigend resultaat. Wat is de financiële impact? Minderhout VV: Van dag 1 zijn we scherp geweest in de werkingskosten. Als we dat niet gedaan hadden, zouden we duidelijk rode cijfers schrijven. Dat hangt nog steeds als een donkere wolk boven de club. De financiële impact is dus groot. Een voetbalclub haalt een fors deel van de opbrengsten uit de kantine tijdens de weekenden en evenementen. Die ligt inmiddels al sinds maart 2020 stil, op een kleine periode in de zomer na. Nu is het dus letterlijk letten op de kleintjes. Gelukkig voeren we al jaren een financieel gezond beleid waarbij we continue proberen vooruit te kijken om te investeren in de club. Zo realiseerden we twee jaar geleden een uitbreiding van trainingsvelden met nieuwe verlichting. Zelfs nu proberen we door zuinig te zijn in de toekomst een uitbreiding te realiseren. Dat heeft niet zoveel met Corona te maken, het is gewoon absolute noodzaak aangezien we nog steeds flink groeien in aantal leden. Het jammere is wel dat die financiële buffer nu als sneeuw voor de zon verdwenen is. KVNA Wortel: Ook voor ons is de financiële impact vrij groot. We planden al enkele jaren om nieuw meubilair te kopen voor onze kantine. Omdat we de voorbije seizoenen een mooie reserve hadden kunnen opbouwen, hakten we de knoop door en werden er in oktober 2019 nieuwe tafels en stoelen besteld. De levering was voorzien voor begin 2020, maar dat werd door corona eind maart. Helaas was er tijdens de storm van 9 februari een lichtmast afgeknakt die niet te herstellen viel, waardoor we opeens een extra grote kost meer hadden van ongeveer € 33.000. Voor de helft van dit bedrag kregen we een lening bij de stad. De rest komt uit de eigen kas. In een normaal seizoen zou dit niet zo’n groot probleem zijn. We speelden goed en de inkomsten waren dus ook goed en zodoende zou onze financiële reserve op enkele seizoenen wel weer hersteld zijn. Maar nu het voetbal in maart stilgelegd werd, hadden we ondertussen amper inkomsten. We vinden het als club ook moeilijk om voor dit seizoen sponsorgelden te vragen. Wellicht merken we de grootste gevolgen op financieel vlak pas volgend seizoen.
Haken er spelers en medewerkers af? In het eerste elftal van KFC Meer stoppen vier spelers, maar men betwijfelt of het iets met corona zou te maken hebben. Bij Minderhout en Wortel haken vooralsnog geen spelers af. De jeugdspelers krijgen in het voorjaar de uitnodiging om volgend jaar opnieuw lid te worden. Hopelijk is de jeugd het sporten niet verleerd of kiest ze niet voor andere bezigheden… Minderhout VV werkt met meer dan 25 trainers en zowat 50 delegees en vrijwilligers. Elk jaar stoppen er wel een aantal en is het puzzelen om de ‘gaten’ te vullen. In een familiale club is met een gezonde sportieve ambitie lukt dit elke keer vrij goed. Bij Meer en Wortel waren er tot nu toe geen afmeldingen. Welke activiteiten konden nog wel doorgaan? Minderhout VV: Haha, goeie vraag. Van alles wat gepland was, is helemaal niets doorgegaan. Uit nood verkochten we de restvoorraad van onze kantine zodat we niet alles moesten weggooien. Dankzij de inspanning van kantineverantwoordelijken Gerry en Walter is dat redelijk gelukt. Het was al de tweede keer in een jaar tijd dat de voorraad dreigde over datum te gaan. Maar ja, dat is natuurlijk geen winstgevende activiteit, enkel een manier om de gemaakte kosten wat te beperken. Daarnaast investeerden we veel in extra veiligheidsmaatregelen, een evenement op zich. Dus dankzij corona hebben we onze handen steeds vol met zulke nieuwe activiteiten, hoewel we natuurlijk liever onze “oude” feestjes zouden organiseren. KFC Meer en KVNA Wortel: Momenteel wordt er alleen door de jeugd van 6 tot 12 getraind. Vanaf 1 februari mochten ook de spelers van 13 tot 18 jaar aansluiten in groepen van maximum 10 spelers. Wedstrijden worden niet toegestaan, ook niet vriendschappelijk of onderling. Hoe ervaren jullie nu de clubwerking? Minderhout VV: Het dagelijks bestuur en jeugdbestuur hebben onverminderd doorgewerkt. Zo werd de club zelfs versterkt met de komst van een nieuwe jeugdvoorzitter Roel en de nieuwe commercieel verantwoordelijke Bart. Daarnaast zijn we bezig met wat grotere projecten voor de toekomst en natuurlijk alle corona gerelateerde bijsturingen. We vergaderen steeds online en dat lukt best goed. Maar we missen na-
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
23
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA tuurlijk echt wel de sportieve gezelligheid, een matchke kijken en een pintje drinken. Maar daarin staan we zeker niet alleen. KFC Meer: Doordat alles zo goed als een heel seizoen stilgelegen heeft, was er tijd voor de nodige denkoefeningen, wat brainstormen via telefoon en email. Veel beslissingen naar volgend seizoen moeten nog genomen worden. Zeker is dat we de naweeën van deze pandemie ook dan nog gaan voelen. En dat is niet geruststellend. Alles zal wel in gereedheid worden gebracht om volgend seizoen opnieuw te starten, met volle goesting en in de hoop dat het normale mag terugkeren. KVNA Wortel: Velen missen de wekelijkse samenkomst in de kantine en rond het veld. Ze vullen dit nu maar op door andere bezigheden zoals wandelen, fietsen, kleinkinderen. Hopelijk is iedereen terug op en top gemotiveerd als alles terug zijn redelijk normale gangetje mag gaan. Zijn er ook positieve dingen uit voort gekomen? Minderhout VV: Dat is een lastige vraag, waarbij we geneigd zijn nee te zeggen. We zeggen wel eens tegen elkaar dat het plezant is dat we zo goed samenwerken en zo een toffe club hebben. We staan meer dan ooit 'Samen Sterk' en weten elke aan Corona gerelateerde problematiek steeds te tackelen, zowel financieel als operationeel. Trainers en spelers worden bij sommige clubs betaald. Hoe is de club daar mee omgegaan? Minderhout VV: Trainers en spelers ontvangen inderdaad een vergoeding. Dat is overigens bij andere verenigingen ook zo. Ook de zwemclub of fanfare vergoedt trainers of dirigenten. Wij voeren daarin een zeer defensief en genuanceerd
beleid de laatste jaren, waarbij we absoluut geen grote vergoedingen geven. Corona heeft ons aangetoond dat we de ingezette lijn in vergoedingen al heel gezond aan het oppakken waren. We zullen dit beleid gewoon verder zetten, of er nu Corona is of niet. KVNA Wortel: De spelers en de trainer hebben hun vergoeding van maart 2020 afgestaan aan de club. Voor dit seizoen zijn er nog geen vergoedingen betaald. (rob)
Een verloren jaar voor jonge paarden en onervaren ruiters LRV (Landelijke RijVereniging) Gewest Hoogstraten heeft 5 verschillende clubs: Sint Katharina Hoogstraten, Sint Joris Meer, Marckeruiters Meerle/Meerseldreef, Sint-Clemens Minderhout en Paardenvrienden Wortel. Enkel in Hoogstraten is er momenteel geen ponyclub. De andere 4 clubs hebben zowel een ponyclub als een rijvereniging. Daarnaast is er in Minderhout nog een aparte club, de Blauwbossenruiters, die gekoppeld is aan Paardensport Vlaanderen. We vroegen aan Piet Desmedt van Sint Clemens naar de bevindingen van de ruiterijverenigingen. Welke invloed had corona op jullie verenigingen? Iedereen traint en rijdt met zijn ambities en streeft zijn of haar doel na. Sommigen vinden hun motivatie op lokaal niveau, anderen streven naar een nationaal of internationaal niveau tot de Olympische Spelen toe. Sommigen streven dit doel vrijwel individueel na, maar de meesten streven doen dit in groep. Allemaal zijn we erg
hard getroffen door de coronacrisis, niet alleen sportief maar zeker ook in het individuele welbevinden. Heel jammer is dat het groepsgevoel achteruit gaat. Bijna iedereen kijkt er dan ook weer naar uit om samen te trainen, naar een doel te werken, op wedstrijd te gaan. Waarna er weer gemoedelijk iets gegeten en gedronken kan worden en kan worden bijgepraat. Op veel vlakken was dit een verloren 2020... Voor jonge paarden en onervaren ruiters is zo’n jaar bovendien moeilijk in te halen. Al bij al zijn hier weinig positieve dingen uit voort gekomen. Individueel leert men noodgedwongen meer zijn plan te trekken. Door het wegvallen van wedstrijden leer je misschien wel de kleine dingen nog meer te waarderen, zoals überhaupt het hebben van een paard of pony of er een wandeling mee kunnen maken. Maar het is moeilijk om te trainen voor een wedstrijd die misschien nooit plaatsvindt. De hamvraag blijft natuurlijk: vanaf wanneer mag er terug iets, en in welke vorm? Wat is de financiële impact? Enkele clubs hebben in 2020 nog geprobeerd om een wedstrijd te organiseren. De opgelegde maatregelen zorgden ervoor dat het voorjaarseizoen niet kon plaatsvinden en dat we een aangepast zomerseizoen moesten hebben, ook het najaar werd volledig hertekend. Zo werd de jaarlijkse eventingwedstrijd in maart 2020 in de Mosten in Meer volledig afgelast, hoewel er al wel kosten waren gedaan voor de opmaak van hindernissen. Ook in maart 2021 zal deze wedstrijd helaas niet plaatsvinden. Het hoeft geen betoog dat dit een financiële impact heeft. In Meerle zouden er zonder de opgelegde maatregelen 3 tornooien plaatsvinden in augustus 2020, 2 ponytornooien en 1 ruitertornooi. Voor de buitenwereld lijkt zo'n tornooi misschien wat abstract, maar het is een competitie van ongeveer 600 combinaties pony's en ruiters en 800 combinaties paarden en ruiters. Helaas werd dit door corona onmogelijk gemaakt. Op 21 juli 2020 werd in overleg toch nog een dressuurdag georganiseerd in Meerle. Normaliter wordt zo'n tornooi en/of ponytornooi door de club om de 4 à 5 jaar georganiseerd en kan dit enkel met steun van de lokale middenstand. Uiteraard was het nu quasi onmogelijk om geld te vragen aan trouwe sponsors, ook op die manier heeft dat een financiële impact. In Minderhout zou er in mei 2020 een wedstrijd eventing georganiseerd worden. Door de opgelegde maatregelen werd dit juli, juli werd augustus en augustus werd oktober. Het was een wedstrijd zonder sponsors en zonder publiek, honderd procent voor de sport in zeer goede samenwerking met het stadsbestuur en Paardensport Vlaanderen. Zelden heb ik zo'n gelukkige en dankbare deelnemers gezien. Financieel gezien was dit echter geen voltreffer met enkele duizenden euro's verlies.
24
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
DOSSIER CORONA
EEN JAAR CORONA Persoonlijk vind ik het erg jammer dat de clubs die in het verleden een gezond beleid hadden en wat reserve opgebouwd hebben, nauwelijks of geen compensatie krijgen. Het zou jammer zijn wanneer organisaties in 2021 hierdoor zouden afspringen. Zijn er leden of medewerkers die afhaken? Een fiets of voetbalschoenen kan je gerust een tijdje aan de kant zetten om nadien de draad terug op te nemen. Een paard of pony is echter een levend wezen. Vooral voor het welzijn van de paarden en pony's blijven de meesten op dit moment dan ook individueel rijden, zelfs door weer en wind. Het welzijn van het paard is niet enkel afhankelijk van de mogelijkheid om bij tijd en stond eens uit de stal te kunnen en los te lopen. Het is eveneens van cruciaal belang dat de paarden en pony's bereden worden. Als dat niet gebeurt, zou dat voor de veiligheid nefast zijn, aangezien paarden en pony's onvoorspelbaar kunnen worden wanneer ze geruime tijd stil staan. Bij de medewerkers hebben er bij de laatste organisatie in Minderhout helaas toch enkele afgehaakt. Vrijwilligers vinden is vandaag de dag moeilijker, niet alleen in de ruiterij. Dat ze nu afhaken heeft zeker te maken met de opgelegde maatregelen. Maar het blijft een individuele beslissing. Je kan vrijwilligerswerk niet opdringen. Tijd brengt raad. Dit is een oud gezegde en meestal bevatten oude gezegden diepe waarheden... Welke activiteiten waren er nog? In juli 2020 zijn de ponyruiters nog op kamp geweest "Coronaproof in hun bubbel". De zomerwerking werd zoals eerder gezegd aangepast na de afschaffing van de klassieke tornooien. Op zo'n klassiek tornooi wordt er groepsdressuur gereden, individuele dressuur en springen. De groepsdressuur werd noodgedwongen afgeschaft. De individuele dressuurwedstrijden en de jumpings werden qua timing uit elkaar getrokken, de provincie werd in bubbels verdeeld. Met het Gewest Hoogstraten werden wij ingedeeld bij Brecht en Essen. Op dit moment wordt er, mede door de serieuze winterprik, uitsluitend individueel getraind in functie van het welzijn van paard en pony. In Minderhout deden we extra moeite als club om het individueel trainen zo leuk
mogelijk te maken voor de clubleden door enkele extra crosshindernissen te plaatsen. Voor sommige kinderen is dit een pretpark, het verlicht toch een beetje het leed dat er niet in groep kan getraind worden. (rob)
Enkel buitenwedstrijden met zeer weinig deelnemers Jos Verbaeten is een klinkende naam in schutterijmiddens. Hij weet als geen ander hoe de schutters en in het bijzonder die van zijn handboogvereniging De Noordervrienden uit Minderhout zich voelden in een heel jaar dat geplaagd werd corona. “We kunnen het nog wel redden”, vertelt Jos Verbaeten. “Natuurlijk heeft het een impact op onze financiën maar ik vind het bizar dat er zoveel clubs zijn die heel wat verlies hebben geleden. Wanneer er geen inkomsten zijn, moet je de uitgaven zoveel mogelijk beperken. Dat doe je privé ook. Bij ons gebeurt alles op vrijwillige basis. Niemand wordt betaald en de trainers die van buitenaf komen en vergoed worden zijn in deze periode niet geweest. Momenteel zijn alle medewerkers nog aan boord gebleven en hopelijk blijft dat zo. Bij de leden zijn er twee die hebben afgehaakt, maar ik verwacht dat er meer zullen volgen. In het verleden werd minstens twee maal per week getraind en volgde er in het weekend een wedstrijd. Dat dit allemaal wegvalt, vind ik triestig. Het enige dat nog plaatsvindt zijn enkele buitenwedstrijden, en ook daar komt weinig volk naartoe vanwege de schrik om besmet te geraken. We hebben gemerkt dat er veel respect is bij de schutters onder elkaar en ook naar anderen toe. Wij hadden een paar mensen die zeer vatbaar waren wegens hun ziekte en het was mooi om te zien hoe iedereen hiermee omging. Een positieve noot in deze bedroevende tijd”. (rob)
W O O R D V A N D E M A A N D (2)
Oplossing februari 1
In deze rubriek gaan we maandelijks op zoek naar een woord. Deze maand betreft het iets waar we allemaal naar uitkijken.
3
Mail het woord uiterlijk maandag 12 maart door naar redactie@demaand.be en maak kans op een cadeaubon van Hoogstraten voor de waarde van 20 euro. (Of stuur naar: De Hoogstraatse Maand, Begijnhof 26, 2320 Hoogstraten. Vergeet niet uw naam en adres te vermelden). 1. Naar welke streek trokken Gunther Schellekens en Celeste Overbeek, jarenlang de uitbaters van hotel De Tram? 2. We schreven in december samen 1.600 brieven op de schrijfmarathon van deze organisatie: … International 3. Bekend Hoogstraats schrijver: NELE UHTE 4. Deze sportvereniging streed jaren voor een nieuwe gymhal. de bouw ervan is eindelijk gestart 5. Begenadigd beeldhouwer die ons ontviel op 31 januari: Paul ….. 6. Bekende Hoogstraatse politica die overleed in januari 7. Deze tentoonstelling is te zien in het Stedelijk Museum tot het einde 6 van de maand 8. Na Eva Dewolf en Ruth Govaerets treedt Raf Vorsselmans toe tot het 7 clubje waar ook Sjah toebehoort. Wat vinden we van hem in dit blad? 9. Vanaf 1 maart gaan onze oudste bewoners richting Weelde. Wat gaan ze daar halen? 10. In de zomervakantie is er in het Seminarie een heel specifiek kamp. Wat kunnen jongeren tussen 11 en 14 jaar daar leren?
G 5
6 C S T E D D Y 9 A B 7
8
G O 2 N I T 4 H P A O R A D P E O N
L I T E U O H E N
F E E I W N U T E
U W D E A I E M
Y L S S R S E N T
De cadeaubon van € 20 gaat naar: May Van Der Velden, Lindendreef 13 bus 4 in Hoogstraten.
1 2 3 4 5
8 9 10
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
25
Doe d eg chec ratis k-u onlin p e
Uw adviseur voor kredieten & verzekeringen zowel voor particulieren als KMO’s bevoorrechte partner van
Van Huffel Verzekeringen Vrijheid 74 2320 Hoogstraten 03/314.46.10 vanhuffel@dvv.be www.van-huffel.be
FSMA:14593 A
‘Wij staan u met raad en daad bij voor, tijdens en na de uitvaart.’ 03 669 62 66 | 24u/24u en 7/7 dagen Hoe kunnen we ook na de uitvaart zorgen wegnemen? Bij een overlijden, en vooral na de uitvaart, worden de nabestaanden geconfronteerd met een lawine aan praktische en administratieve verplichtingen. Wie moet er verwittigd worden? Werkgever, vakbond, ziekenfonds, bank, verzekeraars, enzovoort. Lopen er bepaalde abonnementen, wat met water en elektriciteit, met kinderbijslag, pensioenkas, nalatenschap? Anne-Marie Verdaasdonk
Hilde Boden
Begrafenissen - crematies nabestaandenzorg • • • • • • •
26
persoonlijke dienstverlening respect voor uw wensen eigen funerarium aula voor intieme plechtigheden eigen rouwdrukwerk uitvaartverzekeringen nabestaandenzorg
Onze consulenten zijn er voor de nabestaanden met raad en daad en met correcte ondersteuning. En niet te vergeten, met een luisterend oor, om samen het leed en het verdriet te verzachten. Iedere uitvaart die we verzorgen, omvat steeds nabestaandenzorg. Hilde Martens
Wuustwezel I Hoogstraten I Kalmthout Hoofdvestiging: Dorpsstraat 85 I 2990 Wuustwezel 06 669 62 66 I hofmans@dela.be I www.uitvaartzorg-hofmans.be
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Britt Swinkels
Partner van DELA DFA1 bv - RPR 0412.937.710
ACTUEEL
De vaccinatiecentra Turnhout en Weelde
Waar wordt Hoogstraten gevaccineerd? In ons vorig nummer hebben we uitgebreid geïnformeerd over de ‘eerstelijnshulp’ en de ‘eerstelijnszones’, met bijzondere aandacht voor ELZ Kempenland. Die kreeg voor onze regio de opdracht voor de opbouw en organisatie van de vaccinatiecentra in Turnhout en Weelde. Hier gaan we vandaag wat dieper op in, te meer omdat de Hoogstraatse firma VDS-productions de opdracht binnenhaalde voor de inrichting van de centra Turnhout en Malle. En uiteraard omdat Hoogstratenaren zullen gevaccineerd worden in Weelde (ingericht door de Desselse firma Frameworks).
Geen handomdraai-klusje Onze eerstelijnszone Kempenland is er dus mee belast om in haar regio de vaccinatiecentra Turnhout op de voormalige Philipssite en Weelde in een even voormalige NAVO-loods op te bouwen en er de vaccinatie te organiseren. Pogingen werden ondernomen om een centrum te vestigen in de Coöperatie (De Veiling). Evenwel zonder succes, mede door het feit dat er in het seizoen geen ruimte permanent beschikbaar kan gesteld worden.
De Hoogstratenaren zullen dus samen met hun lotgenoten van Arendonk, Baarle-Hertog, Beerse, Hoogstraten, Merksplas en Rijkevorsel in Weelde gevaccineerd worden. Beerse, OudTurnhout, Turnhout en Vosselaar moeten naar de Philipssite. Alles bij elkaar goed voor zowat 160.000 inwoners. Per centrum zullen 87.000 spuitjes moeten geprikt worden, verdeeld over 4 (zo nodig meer) vaccinatielijnen. Per lijn zullen een 30-tal ‘medisch’ geschoolde medewerkers vereist zijn, samen met het nodige logistieke personeel.
Exacte cijfers hebben we er niet over gevonden, maar voor de 96 vaccinatiecentra van het Vlaamse Gewest denkt men dat er een 4.000-tal medewerkers moeten gevonden worden.
Een vaccinatiecentrum Om u een rudimentair inzicht te verschaffen in de basisuitrusting van een vaccinatiecentrum hebben we de voornaamste elementen uit de blauwdruk (Agentschap Zorg en Gezondheid) voor dergelijke opbouw samengebracht in bijgevoegde tabel.
RUIMTE
PERSONEEL
FUNCTIE
TECHNISCH
onthaal
1 steward buiten 1 steward binnen 1 onthaalmedewerker per vaccinatielijn
temperatuurmeting handhygiëne controle identiteit doorverwijzing begeleiding
min. 70 m2 + bufferruimte voor te vroege vogels
medische administratie
2 administratieve medewerkers per vaccinatielijn (verpleegkundigen)
info over vaccinatie nazicht medische vragenlijst navraag huidige medische toestand boeken van 2de afspraak geven vaccinatiekaart
2 x min. 6 m2 per vaccinatielijn
vaccinatieruimte
1 vaccinator per vaccinatieruimte (arts, verpleegkundige, vroedkundige)
vaccineren registreren vaccinatie
min. 6 m2 per vaccinatieruimte
wachtruimte
1 steward per 2 vaccinatielijnen
15 min. rusttijd na vaccinatie
min. 25 m2 per vaccinatielijn
voorbereiding vaccin
0,5 VTE per vaccinatielijn (arts, apotheker, verpleegkundige)
ontvangen vaccins, stockeren verdunnen klaarmaken injectiespuiten
min. 25 m2 afsluitbaar
ehbo-post
eventueel bureau medisch verantwoordelijke
berging
berging van materialen
afsluitbaar
medisch afval
veilig verwijderen van medisch afval
afsluitbaar
personeelsruimten
eet- en ontspanningsruimte vestiaire bureauruimte sanitair
extra berging
stockeren grote volumes Stafpersoneel: centrumverantwoordelijke
algemene leiding
medisch verantwoordelijke
coördineert alle medische handelingen
farmaceutisch verantwoordelijke
stockmanagment vaccins klaar maken injectiespuiten
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
27
ACTUEEL
4 3 2 1
Wachtrijen (nadarhekkens nog te plaatsen)
1. Onthaal, 2. Medische administratie, 3. Vaccinatiecellen, 4. Wachtruimte na vaccinatie
Voor de opbouw schreef ELZ Kempenland ism de Stad Turnhout een onderhandelingsprocedure uit zonder voorafgaande bekendmaking. In de opdracht zaten voornamelijk vervat: de oprichting en later de afbraak van een tentdorp (Philipssite), zo nodig een stroomgenerator, de opbouw van 4 vaccinatielijnen, een meerprijs voor nog 4 vaccinatielijnen, de inrichting van de parking inclusief een fietsenstalling, de beveiliging, de permanente aanwezigheid van een logistiek verantwoordelijke en de schoonmaak. Op basis van de meest voordelige offerte en de beste aangeboden prijskwaliteitsverhouding werd, zoals al vermeld, de opdracht voor de vaccinatiecentra van Turnhout en Malle toegewezen aan de Hoogstraatse firma VDS-Productions, Weelde aan de Desselse firma Frameworks. We geven via de bijgaande overzichtsfoto’s een beeld van het vaccinatiecentrum in Weelde waar le tout Hoogstraten zich voor vaccinatie zal moeten aanbieden (foto’s communicatiedienst gemeente Ravels).
Proef op de som Zoals het er bij elke organisatie op aankomt om zoveel mogelijk vooraf de kinderziekten er uit te halen, werd in Turnhout en Weelde op de sneeuwrijke zondag 7 februari, wat dan genoemd wordt, een ‘dry run’ georganiseerd. Zeg maar een ‘try out’, zoals het in de amusementswereld gewoonlijk heet. Van de Ravelse huisarts en voorzitter van ELZ Kempenland Kris Bayens konden we achteraf vernemen dat de dry run volledig geslaagd was. Behoudens enkele onverwachtheden die bijsturing vragen. Een voorbeeld: er moet begrijpelijkerwijs te allen prijze vermeden worden dat corona-besmettte personen toegang krijgen tot de centra. Daarom is er dus tempe-
Medische informatie
28
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Huisarts en proefpersoon Hanne Opdekamp ratuurmeting bij de ingang. Nu bij koude zakt ook de lichaamstemperatuur, zodat deze meting niet het juiste beeld zou kunnen geven… Hoe dan ook, ELZ Kempenland zal er klaar voor zijn om half februari met de vaccinatie van start te gaan. Zij het afhankelijk van de vaccinleveringen. Aanvankelijk start men met één vaccinatielijn. Begin maart zal men voor
Onthaal met achteraan de wachtrijen
ACTUEEL
Temperatuurmeting bij de ingang het volle pond van start kunnen gaan. Bijgaande foto’s (andermaal van de Ravelse communicatiedienst) tonen de gang van zaken van de verschillende vaccinatiestadia. Nog interessanter zo je wil, is het bekijken van een animatievideo op https://www.youtube.com/watch?v=bCJez5RC4aY.
Vrijwilligerswerk
De vaccinatie ning mee dat er 7/7 12 uur per dag moet gewerkt worden, in shiften van telkens 4 uren.
De omvang, de duurtijd en de vereiste inzet van medisch geschoold en logistiek personeel maken duidelijk dat de vaccinatiecampagne moet stoelen op een groot contingent van vrijwilligers. Die zich gelukkig al massaal hebben gemeld, uit alle lagen, standen, leeftijden en stielen. Hartverwarmend om vast te stellen dat er nog zovelen zijn die (nog) niet gestoken zijn door het alsmaar toenemend individualistisch materialisme. Bij ELZ Kempenland hebben zich inmiddels meer dan 1000 vrijwilligers gemeld. Een extern bureau moet binnen deze groep de juiste profielen bepalen voor een doelmatige invulling van de verschillende functies. Trouwens, wie zich nog geroepen zou voelen, surf naar de website van ELZ Kempenland en volg de weg naar de ‘helpende handen’. Hou er wel reke-
Hierbij misschien nog te vermelden dat op genoemde website een groot aantal vragen over allerlei thema’s betreffende de vaccinatie beantwoord worden. Aarzel niet. Met dank aan Patricia Meulemans, Kristel Grootjans (communicatie Ravels, Turnhout), dr. Kris Bayens (voorzitter ELZ Kempenland) en Dirk Vermeiren (VDS-productions). (nad) Vaccinatiecentrum Weelde Depot, Geeneinde 54, 2381 Weelde (oude legerhallen Weelde) Website: elzkempenland.be
VDS PRODUCTIONS Voor de opbouw van de vaccinatiecentra deed het agentschap Zorg en Gezondheid in grote mate beroep op de evenementensector. Corona houdt deze mensen al maandenlang in de werkloosheid en zonder inkomen. De sector heeft bovendien expertise, personeel, materialen en stressbestendigheid in huis om in een mum van tijd zo’n vaccinatiecentrum uit de grond te stampen. Eén van hen, VDS-productions sleepte de opdracht in de wacht om de centra van Turnhout en Malle op te richten. De firma heeft haar maatschappelijke zetel in St. Lenaarts, maar haar magazijn in de Veilingstraat 21 in Hoogstraten. We hadden Dirk Vermeiren aan de lijn die ons vertelde dat het eigenlijk allemaal begonnen is toen hij als jongeling (1995) dj speelde, en zodoende als ’t ware vanzelf stap voor stap de evenementensector en daaraan verwant, de professionele standenbouw is ingerold (2006). Met alles erop en eraan. Ondertussen bleef Dirk met zijn volk niet ter plekke hangen. Brussel, Gent, Kortrijk, Antwerpen, Hannover, Essen(D), Keulen, Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Parijs, Lyon, London, Birmingham, Milaan en Barcelona, een hele rist oorden die hem niet meer vreemd zijn. We zullen er nog van horen… (nad)
Het Turnhoutse vaccinatiecentrum in een tent op de voormalige Philipssite.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
29
Deelnemende handelszaken
Hoogstraatse CADEAUBON
30
€5
.........
.........
.........
.........
€ 1 0 20 € O R: VOO
.........
.........
.........
......
. ...... ......... ...... ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... . . . ... .... ...... ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... PEL: . . . . . ......... ......... . . . . . STEM ......... tum . . . . . . .. .. .. . . . . ......... ......... ermelde da ver . . . . . . .. .. .. . . . . . . ......... ......... eldig t.e.m. . . . . . . .. .. .. . . . . . . ......... aubon is g egen geld. LLDIG TOT: .... .. .. .. . . . . . . . . . . GE . . . . . BIJ: . t Deze cade . . ....... .... ..... wisselbaar ......... cht in alle ......... ......... ......... en is niet in ze cadeaubon terech PEL: . . . . . ......... ......... t de ILD OP: tum . . . . . STEM . . . . . . .. .. .. . GERU U kuntt me e handelszaken. ING ......... . . . . . . .. .. .. . . . . . . e elde da rs vindt u op: verm ......... . .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . eldig t.e.m. deelnemend lijst van de deelneme : . g T . . is O . . T . on . G aub e ...... GELLDI ....... tegen geld. in alle Deze cade De volledig aten.be ......... . . . . . . BIJ: wisselbaar cht tr ......... ......... en is niet in ze cadeaubon terech www.hoogs PEL: . . . . . : ........ t de ILD OPda . . . . . STEM GERU U kuntt me e handelszaken. ING dt u op: elde tum ......... ......... . . . vin . . s e erm . . v . . er . . . me m. . end . . . . .. eldig t.e. deelnem de deelne T: ........ aubon is g egen geld. e lijst van ......... GELLDIG TO t Deze cade De volledig aten.be . . . BIJ: wisselbaar cht in alle tr ......... en is niet in ze cadeaubon terech www.hoogs ......... t de ILD OP: . . RU GE U kuntt me e handelszaken. op: ING u ers vindt deelnemend lijst van de deelneme e De volledig aten.be tr www.hoogs
A : VAN
.........
.........
.........
.........
........ .........
O R: VOO A : VAN
O R: VOO A : VAN
erking met in samenw Hoogstraten ever: VVV delijke uitg Verantwoor
gstraten bestuur Hoo e en stads traten nizo Hoogs gstraten, U HoHo Hoo
AD Delhaize Hoogstraten
Vrijheid 241
2320 Hoogstraten
Annie's Boetiek
Heilig Bloedlaan 267
2320 Hoogstraten
ATHOR Lutgart Laurijssen
Kerkstraat 42
2328 Meerle
Bakkerij Joost Muësen
Vrijheid 206
2320 Hoogstraten
Bakkerij Mathysen
Vrijheid 7
2320 Hoogstraten
TOAST
Vrijheid 6
2320 Hoogstraten
Bloemenboetiek
Vrijheid 1
2320 Hoogstraten
Bloemisterij Mertens
Blauwbossen 20
2322 Minderhout
Brasserie HautRu
Gelmelstraat 14
2320 Hoogstraten
Brasserie Manifest
Vrijheid 118
2320 Hoogstraten
ECHINEA
Vrijheid 213
2320 Hoogstraten
Bruurs Men
Vrijheid 102
2320 Hoogstraten
Bruurs Women
Vrijheid 93 - 97
2320 Hoogstraten
Café de Rijkswacht
Vrijheid 167
2320 Hoogstraten
Carrefour Market Hoogstraten
Burg. J. Van Aperenstraat 9B
2320 Hoogstraten
Carrefour Market Meer
Meerdorp 12
2321 Meer
COLORA Hoogstraten
Heilig Bloedlaan 283
2320 Hoogstraten
De Broodplank
Vrijheid 125
2320 Hoogstraten
De Gulden Coppe
Vrijheid 173
2320 Hoogstraten
Bistrobar De Jachthoorn
Vrijheid 202
2320 Hoogstraten
De Pizzahoek
Gelmelstraat 80
2320 Hoogstraten
Den Bottel
Vrijheid 162
2320 Hoogstraten
Drankenhandel 't Bierhuis
Van Aertselaerstraat 37
2320 Hoogstraten
Eetcafé De Gelmel
Heilig Bloedlaan 285
2320 Hoogstraten
FKT Horecashop
Gelmelstraat 92/12
2320 Hoogstraten
Framandi Schoenen
Vrijheid 83
2320 Hoogstraten
Fruitbedrijf Stoffels-Van Baelen
Bergenstraat 5
2322 Minderhout
Fruithuis bvba
Desmedtstraat 76
2322 Minderhout
Hema Hoogstraten
Vrijheid 195
2320 Hoogstraten
Hesco Tuinbenodigdheden- Bloemen
Meerseweg 38
2321 Meer
Het Chocoladehuis
Vrijheid 63
2320 Hoogstraten
Het Fortuin Café Feestzaal Evenementen
Meerdorp 13
2321 Meer
Den Boergondier
Meerledorp 34
2328 Meerle
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Het Moment
Vrijheid 140
2320 Hoogstraten
Het Wijnhuis
Gravin Elisabethlaan 1 bus 4
2320 Hoogstraten
Het Zoete Begijntje
Vrijheid 114
2320 Hoogstraten
Horta Meer - DeVo
Meerseweg 24
2321 Meer
Hubo Mariën
Sint-Lenaartseweg 20b
2320 Hoogstraten
ID Coiffures
Heilig Bloedlaan 269
2320 Hoogstraten
IRIS Bloemen, Planten, Sfeerdecoratie
Vrijheid 187
2320 Hoogstraten
JBC Hoogstraten
Vrijheid 88
2320 Hoogstraten
Juwelier Tibax
Vrijheid 38
2320 Hoogstraten
Kalisto
Heilig Bloedlaan 265
2320 Hoogstraten
Klavertje Vier
Van Aertselaerstraat 22
2320 Hoogstraten
Lauryssen Electronics
Minderhoutdorp 29c
2322 Minderhout
Le Chaupain
Vrijheid 203
2320 Hoogstraten
Maes NV
Meerseweg 199A
2322 Minderhout
MC Fashion - Marccain
Vrijheid 122
2320 Hoogstraten
Mega Jeans Store
Lodewijk De Konincklaan 290
2320 Hoogstraten
Mertens Interieur
Heilig Bloedlaan 277-279
2320 Hoogstraten
Mevrouw bvba
Vrijheid 92
2320 Hoogstraten
Nina Vabox bvba
Vrijheid 215
2320 Hoogstraten
Optiek Dominiek Van Den Bosch
Vrijheid 119
2320 Hoogstraten
Optiek Tom De Bruyne
Vrijheid 184
2320 Hoogstraten
Oxfam wereldwinkel vzw
Vrijheid 100
2320 Hoogstraten
Present Antiek & Interieur
Vrijheid 75
2320 Hoogstraten
Restaurant Begijnhof
Vrijheid 108
2320 Hoogstraten
Restaurant Noordland
Lodewijk De Konincklaan 276
2320 Hoogstraten
Resto 136
Vrijheid 136
2320 Hoogstraten
Schoenen Pillot
Vrijheid 138
2320 Hoogstraten
Schoenen Torfs
Sint-Lenaartseweg 22
2320 Hoogstraten
Steps Fashion BVBA
Vrijheid 235
2320 Hoogstraten
Stoffels Tuinmachines
Minderhoutdorp 4
2322 Minderhout
Taeymans Espressobar
Vrijheid 190
2320 Hoogstraten
Toerisme Hoogstraten
Vrijheid 149
2320 Hoogstraten
Uw Tuin en Dier Laurijssen
Desmedtstraat 34-36
2322 Minderhout
Vagabo Footwear
Gelmelstraat 2
2320 Hoogstraten
Velvet
Gelmelstraat 4
2320 Hoogstraten
Veritas
Vrijheid 123
2320 Hoogstraten
Verschueren bvba
Vrijheid 150
2320 Hoogstraten
ZENZA Schoonheidsinstituut
Groenewoud 5
2320 Hoogstraten
Zig Zag-Naaiatelier
Desmedtstraat 5
2322 Minderhout
LET OP DE VERVALDATUM ! Bonnen tijdig inruilen... MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
31
LITERATUUR
Door de kieren van het IJzeren Gordijn zie je Wortel liggen… Een kortere versie van de onderstaande tekst verscheen eerder in een themanummer ‘De muur’ van het literaire tijdschrift Dietsche Warande & Belfort, naar aanleiding van de dertigste verjaardag van het verdwijnen van de Berlijnse Muur en het IJzeren Gordijn. Hij is van de hand van onze medewerker Toon Horsten en gaat over de Hongaarse familie die drie generaties lang naar Wortel kwam, en waar nog steeds af en toe mee gecorrespondeerd wordt. De Muur blijkt plots minder ver van de Vrijheid dan wij dachten…
Wir sind alle gesund
Toon Horsten
Honderd jaar geleden belandde een Hongaars meisje in Wortel. Vier generaties later hebben de families nog altijd contact. Een persoonlijke reconstructie. Mijn tantes waren geen tantes. Toch noemden we hen zo; de hele familie deed het. Ze waren de tantes van iedereen. Mijn tantes waren groottantes, tantes van mijn vader. Twee ongehuwde en samenwonende zussen van wijlen mijn grootvader die Louisa en Ho‐ norine Horsten heetten. Voor de buitenwereld gingen ze door het leven als de gezusters Horsten uit Wortel; voor ons waren het Tante Wis en Tante Hono. Ze waren de tachtig al voorbij, de motoriek en het geheugen durfden wel eens haperen, en af en toe werden we uitgestuurd om een handje toe te steken in hun huishouden. Dat deden we graag, want als we met de grasmaaier hun minuscule tuintje onder handen namen, kre‐ gen we achteraf een chocoladereep. Of twee chocoladerepen. Als Tante Hono alleen thuis was, kregen we soms zelfs twintig frank, als grootmoe‐ dig teken van haar eeuwige dankbaarheid. Was Tante Wis er ook, dan deed zoiets zich nooit voor. Haar spaarzaamheid was even legendarisch als de warme vrijgevigheid van Tante Hono. In het huis van de tantes hing altijd de zachte geur van pas geboend par‐ ket, die een prettig soort behaaglijkheid creëerde waar we ons graag in wentelden. Tante Hono (haar naam spraken we uit als Tant’Ono, met veel nadruk op de t’s) was haast altijd thuis. De zeldzame keren dat ze rond‐ stapte, liep ze met krukken; een poliobesmetting in haar kindertijd had haar leven een heel stuk moeilijker gemaakt. In de regel beschouwde ze de wereld vanuit een comfortabele leunstoel; ze leek blij met alle gezel‐ schap en elk bezoekje. Tante Wis verzorgde haar met daadkracht en toe‐ wijding, en nam haar bij verplaatsingen overal mee naartoe. In hun gele Volkswagen Kever snorden ze voor familiefeesten en begrafenissen de hele provincie door, tot in Antwerpen toe. Tante Wis zat daarbij, zoals ook in de rest van hun gezamenlijk leven, aan het stuur.
logische ondergrond een ader van blauw bloed zou worden aangeboord. De steun werd meteen ingetrokken toen de stamboomonderzoekers vast‐ stelden dat hun overgrootvader na de vroege dood van zijn eerste vrouw zijn inwonende huishoudster had bezwangerd, en dat ons geslacht het gevolg was van die voor de rest blijkbaar zeer liefdevolle unie. Daarna verdedigden de tantes met nog meer vuur de eer van de familie. Recent gewonnen deftigheid en eerbaarheid moeten blijkbaar met nog meer overgave te vuur en te zwaard verdedigd worden. De wereld van de tantes kende twee belangrijke polen: het dorp en de familie. Daarnaast speelde ook de kerk haar rol. Uiteraard waren ze bei‐ den zeer recht in de leer. Toen ze jaren later stierven, werd hun kleine bi‐ bliotheek in mijn richting geschoven. Het bleek om enkele missalen en een stapeltje heiligenlevens te gaan, aangevuld met één frivoliteit: een boek van Stijn Streuvels. Maar die frivoliteit zonk in het niets bij het huis dat ze in 1933 lieten bou‐ wen. Dat ze daarvoor scheep gingen met de moder‐ nistische architect Eduard Van Steenbergen vind ik ook vandaag nog altijd verbijs‐ terend, en volstrekt out of character. De bouwmeester voerde de regie over het hele huis en de winkel, er
Samen baatten ze midden in het dorp een winkel uit waarin zo’n beetje alles werd verkocht, en die ook het epicentrum was van het plaatselijke kantoortje van de Antwerpse Hypotheekkas (An‐Hyp) dat Tante Wis er draaiende hield. Ik had er mijn eerste spaarboekje. Er werd daarnaast ook geld ingezameld voor de missionarissen uit het dorp, middels een collec‐ tebus op de toog in de vorm van een breed glimlachend Congolees man‐ netje dat dankbaar merci knikte als je er een frankstuk in stak. De zwarte ja‐knikker, een relict uit een ook toen al voorgoed voorbije koloniale tijd, maakte van de winkel van mijn tantes ook voor kinderen een exotische attractie. De gezusters Horsten hadden het zich tot taak gesteld altijd en overal over de goede naam van onze familie te waken ‐ een opdracht waar ze bijzon‐ der plichtsgetrouw mee omsprongen. Vooral Tante Wis was de hoedster van de eerbaarheid en vooral de deftigheid van haar familie. Toen twee van mijn ooms aan een stamboom van de familie begonnen, kregen ze aanvankelijk haar volle steun. Ze leek er van overtuigd dat in onze genea‐
32
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Naar Wortel - bagagelabel van het Comité Belge de Secours aux enfants de la Hongrie
LITERATUUR tholica. Ook deze keer kwam er een meisje naar Wortel dat Éva heette; ze vond onderdak in het modernistische huis van de tantes: Éva Szebeni. Ze was de dochter van die andere Éva die een kwarteeuw eerder bij hun moeder had ingewoond. Maandenlang bleef ze in Wortel, waar de twee ongetrouwde zussen moederlijke gevoelens ontwikkelden voor het kleine meisje, dat er de tijd van haar leven beleefde en met mijn vader, mijn nonkels en mijn tantes speelde. De warmte kwam in de eerste plaats van Tante Hono, de organisatie van Tante Wis, zou Éva me er later over ver‐ tellen. Maar zelfs de anders zo strenge, gereserveerde Tante Wis ont‐ dooide zichtbaar als Éva in de buurt was. Op enkele foto’s uit die tijd stralen ze allebei, en hun huis gonst plots van het leven. Een stralende Éva poseert trots en opgewekt met de tantes en met mijn latere ooms en tantes. Éva keerde net als haar moeder uiteindelijk terug naar Boedapest, dat al snel achter een IJzeren Gordijn kwam te liggen. Niet alleen de afstand vormde voortaan een obstakel dat overwonnen moest worden. Opnieuw werd er in de mate van het mogelijke uitgebreid gecorrespondeerd, nu met moeder én dochter. Na de dood van Tante Hono dook tussen haar papieren een telegram op dat ze decennialang zorgvuldig had bewaard. Begin december 1956, enkele weken na het neerslaan van de Hongaarse volksopstand door het Russische leger, slaagde de familie Szebeni erin met dat telegram een teken van leven te geven aan de vrienden in België. De boodschap was even kort, krachtig als helder, en ontroert vandaag nog altijd door haar eenvoud: “Wir sind alle gesund.”
Eva Palady in 1946 stond geen stoel of geen tafeltje dat hij niet zorgvuldig had uitgekozen. De meubels van de tantes waar ik in de jaren ’70 tegenop klauterde, en die er dankzij de voorbeeldige zorgen van Tante Wis nog steeds als nieuw uitzagen, kom ik nu vooral tegen op tentoonstellingen over Belgisch en vooral Duits design uit het interbellum. De tantes waren hip en helemaal mee met hun tijd. Het was alsof ze besloten hadden om zich met hun huis open te stellen voor de rest van de wereld, en de moderniteit binnen te laten. En dan was er ook nog dat meisje uit Oost‐Europa met wie de tantes zo’n warme band hadden ontwikkeld. De eerste fundamenten van die nauwe relatie met Hongarije, het land van de Magyaren, werden in 1920 gelegd. Hun moeder (mijn overgrootmoeder) was een van de 2500 Vlamingen die een meisje uit het door hongersnood getroffen land in huis had ge‐ nomen, nadat daar tijdens de zondagsmis vanop de kansel toe was op‐ geroepen. Enkele volle treinen werden, in een zorgvuldige regie van het Belgische episcopaat, naar vooral Vlaanderen gereden, waar de meisjes maandenlang op krachten konden komen. Éva Palády werd door het Co‐ mité Belge de Secours Aux Enfants de la Hongrie naar Wortel gestuurd als nummer 247, en met “Wed. Adr. Horsten” als op de formulieren aange‐ duide “adoptieouder”. Nogal wat van die meisjes zouden uiteindelijk hier blijven wonen. Éva bleef voor langere tijd bij mijn overgrootmoeder, maar keerde uiteindelijk wel terug naar Boedapest. Ondertussen ontwikkelde ze wel een nauwe persoonlijke band met Tante Hono, op dat moment een jonge twintiger. In de jaren twintig en dertig bleven brieven heen en weer gaan. In de bibliotheek van de tantes was zestig jaar later nog altijd plaats voor een bondig en handzaam woordenboekje Hongaars‐Neder‐ lands uit 1920. Het droeg duidelijke sporen van veelvuldig en intensief gebruik. In 1946, in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, werd opnieuw een soortgelijke actie opgezet, nu onder de vleugels van de ondertussen door de Belgische bisschoppen opgerichte liefdadigheidsorganisatie Caritas Ca‐
János Kádár, de nieuwe sterke man die na de opstand aan het hoofd kwam van de Sowjet‐Russische vazalstaat Hongarije, sloot aanvankelijk de grenzen. Maar naarmate zijn greep op het staatsapparaat sterker werd en hij de bevolking wat meer vrijheden toestond, werd contact met het buitenland weer wat gemakkelijker gemaakt. Ook verplaatsingen naar het Westen werden opnieuw mogelijk, zij het onder strikte voorwaarden, en niet vaker dan eens in de drie jaar. Voortaan kwam Éva, eerst alleen met haar man Gábor, later ook met hun twee kinderen erbij, om de drie jaar met een roestvrijstalen Lada naar Wortel gereden. Die auto had vol‐ gens Gábor, die bijna tien jaar op de levering van de vierwieler had moe‐ ten wachten, “de vloeiende souplesse en de wendbaarheid van een Russische tank”. Éva en haar familie vonden opnieuw onderdak bij de on‐ dertussen bejaarde tantes, die met hun blijdschap amper blijf wisten. Meteen was de levendigheid die die paar maanden in 1946 had gemar‐ keerd er weer, en de hele buurt en de volledige familie maakten hun op‐ wachting bij de tantes om het jonge gezin Jankura (de familienaam van Gábor) te komen begroeten. Gábor had de florerende fabriek van zijn ouders, waar orgels werden ge‐ bouwd, genationaliseerd zien worden, en die vernedering was een kwart‐ eeuw jaar later nog niet verteerd. Hij was een fervente en trotse
Het telegram van 5 december 1956 met een korte maar duidelijke boodschap
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
33
LITERATUUR Hongaarse nationalist, wat in zijn optiek enkel met felle anti‐communis‐ tische gevoelens gepaard kon gaan. Met zijn zus had hij gebroken; ze was met een erfgenaam van Béla Bartók getrouwd, en had het tot zijn veront‐ waardiging op een akkoordje met de communisten gegooid. Een schande, vond hij, en tijdens lange zomeravonden bij mijn ouders op het terras maakte hij er met zichtbare opwinding zijn beklag over.
Ferenc Puskás De tantes werden oud. Stilaan werden ze té oud. Toen het echt niet meer ging, kwamen Eva, Gábor en de kinderen voortaan om de drie jaar bij ons logeren. Ons hele huis werd tijdelijk verbouwd, mijn zus en ik sliepen twee weken lang in dezelfde kamer, en er werden uit de ruime omgeving bedden en matrassen aangesleept waar onze gasten op konden slapen ‐ het was een zomer lang bijzonder druk en gezellig in mijn ouderlijk huis. Er werd Hongaars gekookt, we bezochten samen het Van Gogh Museum in Amsterdam, en met twee volle auto’s reden we naar Middelkerke: we waren erbij toen de zonen Ákos en László voor het eerst de zee zagen. In de Antwerpse Makro‐vestiging kochten ze langspeelplaten van Madness, Queen, Kim Wilde en AC/DC, die ze later mee naar huis zouden smokke‐ len. De band met Hongarije werd nu ook een echte brug. Wij deden wat de tantes nooit hadden gedurfd: wij trokken naar Hongarije. Voortaan was er sprake van tweerichtingsverkeer. We gingen in Boedapest logeren, in hun naar onze maatstaven piepklein flatje in een buitenwijk van de stad; we zwommen tijdens hete zomers overdag in het Balatonmeer en wan‐ delden er ’s avonds langs de sjieke vakantievilla’s van de elite van het com‐ munistische Hongarije van Kádar. Melk werd er in plastic zakken verkocht. Bankbiljetten werden bij de bank afgeleverd in doorzichtige draagtassen. Toen een agent ons staande hield, was dat om een twintigtal ratelende Russische gevechtstanks de kans te geven de straat over te steken zonder dat ze hun manoeuvers moesten onderbreken. Mijn tienjarige zelf vond het allemaal vreselijk spannend en opwindend; alleen aan de grensover‐ gang, waar vier mannen met automatische wapens onze auto hadden doorzocht, was ik bang geweest. Mijn moeder zou later vertellen dat ze het hele verblijf aan het Balatonmeer een beetje akelig en beklemmend had gevonden, alsof we de hele tijd in de gaten werden gehouden. Gábor glom ondertussen van trots wanneer hij ons de mooiste stukjes van zijn vaderland kon laten zien. Zijn nationalisme en patriotisme kon hij ook zonder remmingen de vrije loop laten als het over voetbal ging. Fe‐
Eva en jonge familieleden van de tantes voor de winkel in 1946
34
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Louisa, Eva en Honorine renc Puskás was voor hem wellicht grootste Hongaar aller tijden, want “nog beter dan Cruijf of Pele, en dat met zijn linkervoet!”. Een echte Hon‐ gaar werd bovendien geacht voor Ferencváros te supporteren, leerde hij ons, de beste ploeg van Boedapest en bij uitbreiding van het hele land. Hun nationale ploeg zou ons nog verbazen, let maar eens op! Het goulashvoetbal stond op het punt om de wereld versteld te doen staan met een nieuwe vorm van totaalvoetbal die in het Westen nooit vertoond was. De tijd van Puskás kwam terug! Wacht maar! Sindsdien speelden de Rode Duivels eerst nog twee keer gelijk tegen de Hongaren, waarna ze de Hongaren vijf keer na elkaar tot goulash ver‐ werkten, met telkens minstens twee doelpun‐ ten verschil in het voordeel van de Belgen. Na afloop van zo’n match nam mijn vader dan steeds de telefoon, en verblijdde ons met de boodschap: “Ik zal eens naar Boedapest bellen.” In een mum van tijd ontspon zich dan in die vreemde mengeling van slecht Engels en nog slechter Duits waarmee Gábor en mijn vader communiceerden een gesprek waarin een zeer rudimentaire evaluatie van de wedstrijd plaats‐ vond. “Ungarn nicht gut!” orakelde mijn vader. “Belgium viele Chance!” hoorden we Gábor ri‐ posteren. Waarna het alweer tijd was om af‐ scheid te nemen, want zo’n telefoontje kostte veel geld, en wie weet wie luisterde er nog al‐ lemaal mee.
LITERATUUR Toen László, de oudste zoon van Éva en Gábor, furore maakte in de Hon‐ gaarse sportwereld, en kans maakte om geselecteerd te worden om zijn land te vertegenwoordigen op de Olympische Spelen in de moderne vijf‐ kamp, speelde die gezonde rivaliteit niet. Zijn hevigste supporters waren ‐ zijn broer en ouders niet te na gesproken ‐ Belgen. Toen we in de krant lazen over een mogelijke boycot van de Spelen door de landen van het Warschaupact, hoopten wij vurig dat alsnog de vredespijp zou worden gerookt, zodat László kon schitteren. Uiteindelijk werd hij op een haar na niet geselecteerd; het was alsof we allemaal een kleine nederlaag hadden geleden. De zomerse verbroederingen in Wortel, Boedapest of aan het Balaton‐ meer gingen steeds gepaard met nogal wat drankgebruik. Éva en Gábor brachten flessen zelfgestookte pálinka mee, een behoorlijk geestrijke drank die steeds een substantiële bijdrage aan de feestvreugde leverde. Hetzelfde gold voor de flesjes Duvel die mijn ouders bovenhaalden. Het Hongaars voor Duvel was Krampusz, vertelde Gábor ons ‐ “vergeet het nooit”. En verrek, veertig jaar later weet ik het nog. Hoe later het werd en hoe meer er werd gedronken, hoe luider ondertussen over broeder‐ schap werd gesproken, en over een vriendschap die zeker nog een eeuw zou duren ‐ en over Vrijheid. Met een hoofdletter. En hoe die, zeker en vast, ooit zou komen.
Bevrijde stad En ze kwam, de Vrijheid. Met een heel grote hoofdletter. Sneller dan ie‐ mand voor mogelijk had gehouden. Een IJzeren Gordijn was over Europa neergelaten; het werd veertig jaar later ook weer opgetrokken, als was het zonnewering die je met een simpele druk op de knop kon laten ver‐ dwijnen. Er gingen opgetogen heilswensen over en weer. In Wortel en in Boedapest was de blijdschap haast even groot. Er werd gebeld, er werden lange brie‐ ven geschreven en gestuurd. Maar de zomer daarop kwamen ze niet naar Wortel. Nu het mocht, trokken ze verder Europa in. De roestvrijstalen Lada bracht hen naar Italië en Frankrijk. Een hele wereld ging open. We kregen kleurrijke kaartjes, uitbundige getuigen van de nieuwe, heroverde Vrijheid. In kranten en tijdschriften lazen we ondertussen dat de geschiedenis ten einde was gekomen. Een enthousiaste variant van het kapitalisme leek ook bij de familie Jankura de overhand te krijgen, want uit brieven bleek eerst dat Gábor zijn druilerige baantje als staatsingenieur had opgezegd en verlaten, later dat hij aan een nieuw leven was begonnen, en meer, veel meer geld was gaan verdienen. Snel konden ze hun miniatuurflat in‐ ruilen voor een ruim en bij mooi weer zonovergoten exemplaar in een betere wijk in de stad. Toen Gábor, voor zaken in Antwerpen, bij ons op bezoek kwam, straalde hij een heel nieuw soort zelfvertrouwen uit. Was hij vroeger, soms wat lacherig, vooral trots op de Hongaarse voetbalploeg, nu had hij het over het ontwaken van de Hongaarse natie in zijn geheel. Over de herstelde trots van een geknecht volk. Elke keer opnieuw kreeg hij dan iets ernstigs over zich; er viel duidelijk niet mee te lachen. Ook wij trokken vlak na de val van de Muur naar Boedapest, nu met vrien‐ den en studiegenoten, en banjerden met Ákos, László en hun vriendin‐ netjes door de Hongaarse hoofdstad die aanvoelde als een bevrijde stad. Een nieuw zelfbewustzijn gonsde er door de lucht. Eva en Gábor nodigden mijn ouders omstreeks die tijd ook uit voor een verblijf van een week in
Boedapest, waarbij zij alle kosten voor hun rekening namen, en het geld met enthousiasme lieten rollen. Op de foto’s van die reis blinkt Gábor van fierheid en trots. Voor hun reizen naar het Westen hadden ze vroeger al‐ tijd op de vrijgevigheid van hun Belgische vrienden moeten rekenen; nu konden ze de gastvrijheid van decennia beantwoorden. Het was een week om nooit te vergeten, en ‐ zo lijkt Gábor het in ieder geval hebben aan‐ gevoeld ‐ eindelijk onder gelijken. Nu de wereld voor hen open lag, zagen we hen steeds minder. De rest van Europa werd verkend, en op zijn vijftigste smeet Gábor zich volledig in zijn nieuwe leven. Het juk van het communisme wierp hij ver van zich af, hij omarmde de nieuwe constellatie met overtuiging en plukte de vruchten van zijn nieuwe bestaan, in een bij uitstek kapitalistische, neo‐ liberale samenleving. De markt deed zijn werk, Gábor was er blij mee. Zijn Vrijheid leek geen grenzen te kennen. In die nieuwe wereld was Wortel niet meer het ankerpunt dat het daar‐ voor geweest was, de enige bereikbare oase aan de andere kant van de Muur. Nu Welvaart en Vrijheid ook Hongarije hadden bereikt, bleek dat mijn ouders zich altijd toch een beetje verantwoordelijk hadden gevoeld voor Éva en haar familie. En dat verantwoordelijkheidsgevoel smolt slechts langzaam weg. Aanvankelijk hadden ze zich nogal wat zorgen ge‐ maakt, bang dat Gábor teleurgesteld zou worden wanneer hij op de gren‐ zen van zijn herwonnen Vrijheid zou stoten. Dat gebeurde niet. Tussen Wortel en Boedapest was tijdens de Koude Oorlog een brug ge‐ bouwd, een brug over de Muur. Toen die Muur werd neergehaald, ver‐ dween ook de noodzaak om er een brug over te bouwen en te onder‐ houden. Er kwam geen breuk, er kwam geen ruzie, maar de wegen van de beide families groeiden uit elkaar ‐ al werd er bij belangrijk nieuws nog steeds gebeld, geschreven en later gemaild. Maar waar het vroeger vooral de gelijkenissen waren die opvielen, sprongen nu ook de verschillen in het oog. De Muur was een tastbare, fysieke aanwezigheid geweest, die duidelijk maakte wat de twee families aan beide kanten ervan met elkaar verbond. Een altijd aanwezig heden waar niet naast te kijken viel was het, een stuk metselwerk dat ook de toekomst zou blijven bepalen zolang het er stond. Vandaag, nu de Muur stof voor geschiedenisboeken is gewor‐ den, is er enkel nog een gedeeld verleden. En gedeelde verledens hebben de bijzondere eigenschap dat ze uiteindelijk verdwijnen, naarmate de tijd voortschrijdt en mensen ouder worden. Gedeelde verledens sterven uit. Een relatie tussen vier generaties Vlamingen en Hongaren is daarmee te‐ ruggekeerd naar haar allereerste begin, in de schoot van de katholieke kerk. Een vriendschap die honderd jaar geleden begon met een oproep van het Belgische episcopaat om kinderen uit het beproefde Hongarije voor een tijd in huis te nemen, laat een eeuw later nog altijd sporen na in levens aan twee kanten van de lijn. Eens per jaar valt er niet naast te kijken, als er mooie wenskaarten vol warme, hartelijke en gemeende wen‐ sen worden verstuurd, bij de mooiste van alle katholieke feestdagen, in het bijzonder voor alle mensen van goede wil: Kerstmis. In die vreemde mengeling van affreus Duits en schabouwelijk Engels gaat het dan meestal over een goede gezondheid, een fijne oude dag, en vooral over vrede op aarde. Ondertussen staat, ergens op een kast in Hongarije, nog altijd een foto van twee ongetrouwde zussen uit een klein dorp in de Noorderkempen, die veertig jaar na hun dood door een Hongaars echtpaar en hun kinderen en zelfs kleinkinderen nog altijd liefdevol “de tantes” worden genoemd.
www.het-slot.be worteldorp 28, wortel
- W O R T E L -
vrijdag & zaterdag open vanaf 19 uur, zondag vanaf 14 uur
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
35
Gunther Schellekens en Celeste Overbeek in San Miguel, Alicante Gunther Schellekens en Celeste Overbeek wonen nu bijna twee jaar in Spanje. Ze runnen er hun eigen horecazaak. Jarenlang waren zij het uithangbord van het gerenommeerde hotel-restaurant De Tram in Hoogstraten, pal onder de kerktoren. Ze droomden ervan om iets te beginnen in Spanje. Na het sluiten van De Tram trokken ze dan ook naar San Miguel de Salinas op minder dan tien kilometer van het Spaanse strand. En daar hebben ze nog geen spijt van, zo blijkt. Begin 2019 nam Hoogstraten afscheid van De Tram, de familiezaak vlak tegenover de Sint-Catharinakerk. Veertien jaar geleden hadden Gunther en Peter Schellekens de leiding van het hotel overgenomen van hun ouders. Ze werkten er eerst nog samen met hun ouders, de laatste jaren runden ze de zaak samen met hun echtgenotes. Stiekem droomden Gunther en Celeste er al langer van om elders een zaak op te starten. Samen met zoon Noah (11) vonden ze de ideale plek in Spanje en vertrokken ze in het voorjaar van 2019 naar de Costa Blanca. Dochter Maxime is net 22 en zit in haar laatste jaar politieke en sociale wetenschappen in Leuven. Ze doet momenteel stage in een school in het zesde middelbaar. Ze kon niet mee naar Spanje en vond dit wel erg. Ze wordt erg gemist, niet in het minst door Noah.
Ons eigen ding DHM: Gunther is een rasechte Hoogstratenaar, maar hoe ben jij in Hoogstraten terechtgekomen Celeste? Ik ben geboren in Maarssen. Op mijn zevende
S PA N J E Barcelona Madrid Valencia
Murcia Almeria
San Miguel de Salinas
verhuisden we naar België. Via Sint Niklaas en Rijkevorsel kwam ik in Hoogstraten terecht waar ik in Armiaen heb gewerkt. In die tijd ben ik Gunther tegengekomen en een jaar later werkte ik bij hem. Twaalf jaar heb ik gewerkt in De Tram, in de eerste jaren nog met de ouders, daarna moesten we het met ons viertjes doen, Peter en Christel in de keuken en Gunther en ik in het restaurant. Het was wel een uitdaging om met Guntherke te werken aangezien dat wij alle twee nogal ons eigen ding deden. Het botste wel eens, maar het bleef ook altijd leuk.
DHM: Wanneer kwam het idee om te emigreren? Dat is stilaan gegroeid. Sinds enkele jaren al dachten we eraan om zelf ergens een zaak op te zetten. Het zou een nieuwe uitdaging zijn, zo’n eigen bedrijf. Twee jaren geleden hebben we dus die stap gezet naar Spanje en hier Sunshine Home opgestart. Het was misschien geen slimme zet in deze tijd, maar we hebben ondertussen al veel klanten. Gelukkig hebben we dus goed ons werk, we mogen beslist niet klagen. We proberen in onze zaak dan ook de mensen in de watten te leggen door hun privéservice te leveren in hun vakantiewoning. Al is het is nu door de coronapandemie wel wat bang afwachten wat de toekomst brengt…
Open gebloeid DHM: Waarom Spanje, waarom de Costa Blanca? Wij houden al heel lang van Spanje. Enkele jaren geleden kwamen we door vrienden naar Alicante. We waren direct verkocht. We gingen er daarna regelmatig naartoe en kochten er een appartement. Om eventueel een zaak op te starten begonnen we te zoeken in de buurt. De omgeving is prachtig, en niet enkel de kust en het strand maar zeker ook het binnenland. Onze zaak bevindt zich in San Miguel de Salinas. Dat is een gemeente in de Spaanse provincie Alicante in de regio Valencia met een oppervlakte van 55 km². San Miguel de Salinas telt 6.193 inwoners. Het dorp is heel pittoresk en nog typisch Spaans, iets waar wij enorm van houden. Maxime, Noah, Gunther en Celeste
36
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Wij wonen nu in een huis met een grote tuin dat
SKYPE we vonden vorig jaar net voor de lockdown. We hadden het geluk om net op tijd te kunnen verhuizen. Het is hier prachtig om te wandelen langs het strand, maar ook door de bossen. We kunnen nu gemakkelijker naar buiten, wat vanuit ons appartement toch veel moeilijker was geweest. DHM: Zijn er grote verschillen met België? Het valt ons vooral op dat de mentaliteit van de mensen erg verschilt. In België gaat alles tegen de klok, terwijl het er in Spanje veel kalmer aan gaat. Alles lijkt hier tranquillo. Alles is hier ook wel goedkoper. Onze zoon is hier helemaal open gebloeid. We waren benieuwd hoe hij op 11-jarige leeftijd de overstap zou maken, maar dat is prima meegevallen. Hij vindt de school geweldig en spreekt al heel goed Spaans en Engels.
Hart veroverd DHM: Hoe is het contact met de rest van de plaatselijke bevolking? De Spanjaarden zijn aanvankelijk ook een beetje gereserveerd, maar eenmaal je hun hart hebt veroverd, kan je er alles van gedaan krijgen. Ze zijn bezorgd en hulpvaardig, zo konden wij ervaren.
Celeste, Noah en Gunther stellen het prima, al missen ze uiteraard hun dochter die nog in België studeert.
DHM: Wat mis je het meest? In de eerste plaats missen we natuurlijk onze dochter Maxime, en in deze tijd mis ik ook mijn familie wel. Noah zegt dat hij meest van al een frituur mist. En Gunther die zou nog wel eens pintjes willen drinken in de Rijkswacht en frietjes gaan eten van de Maarten. Hij mist ook de voetbalwedstrijden van HVV en van Brugge, maar dat geldt nu noodgedwongen voor iedere supporter. Gelukkig blijven er nog geregeld contacten met de familie. Er zijn al veel vrienden en familie op bezoek geweest en voor de rest is er Facetime om op de hoogte te blijven van wat er gebeurt op het thuisfront... (rob)
Het pittoreske San Miguel de Salinas telt 6.193 inwoners.
7 6& T AR A M
OP ND UR WEEKEND Ontdek onze opendeurkortingen! GORDIJNEN BINNENZONWERING BEHANG VLOERBEKLEDING PVC-VLOEREN BOXSPRINGS & BEDLINNEN KAPELSTRAAT 6 BAARLE-HERTOG T. 014 69 90 02 WWW.VANDERSLUIS.BE
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
37
ARCHEOLOGIE
Bijzonder zeldzame munt uit Fenicië in een Hoogstraatse tuin
Het raadsel van twee tonijnen, een leeuwenkop en een knuppel… HOOGSTRATEN - Een spadesteek in een tuin in de Karel Boomstraat en een hele wereld gaat open… Het wordt even stil wanneer plots een zwaar, bijna gaaf muntstuk uit de zwarte grond van Hoogstraten te voorschijn komt. Het blijkt een zeldzame Fenicische munt uit het einde van de tweede eeuw voor Christus te zijn. Hoe is zulke unieke vondst hier in de grond beland? Bij de spadesteek in de tuin komt een twee centimeter groot muntstukje naar boven. Op het eerste gezicht staan er een gestileerd hoofd en aan de andere kant twee horizontale strepen op. Zou het een Gallische of Gallo-Romeinse munt zijn? Stephan Delaruelle van Erfgoed Noorderkempen weet er na enig opzoekwerk meer over. Hij vertelt dat het om een Fenicische munt gaat uit de handelsmetropool Gadès in het zuiden van Spanje. (http//moneta_hispania.com Primary reference CNH pg. 39, 57 reference 2 Burgos 1343) Vandaag heet de stad Cadiz. De munt is uit brons en heeft een zeer hoog kopergehalte. Daarom is hij ook zo goed bewaard gebleven. Het stuk dateert uit de late tweede eeuw voor Christus, dus tientallen jaren voor de Romeinse inval in Belgae. Deze vondst blijkt zeer uitzonderlijk, volgens Fran Stroobants, conservator van Munten en Penningen is het slechts de tweede keer dat er in België een Fenicische munt werd gevonden.
Uitzonderlijk Het geldstukje vertoont een bolle en een holle zijde. Het ongeveer twee centimeter grote hoofd op de bolle zijde is dat van de Fenicische god Melkart, een kopie van de Griekse mythologische held Herakles (Hercules bij de Romeinen).
Het twee centimeter grote hoofd op de bolle zijde is dat van de Fenicische god Melkart (de Griekse mythologische held Herakles, Hercules bij de Romeinen).
38
Deze mythische halfgod werd geboren uit een van de vele slippertjes van oppergod Zeus en de aardse prinses Alkmene. Reeds als baby beschikt hij over uitzonderlijke krachten en kruipt hij met een knuppel rond. Hera, de zus en tegelijk wettelijke echtgenote van Zeus, is jaloers en ze maakt hem tijdelijk knettergek, waardoor hij zijn eigen kinderen doodt. Om te boeten voor zijn misdaad krijgt de kindermoordenaar van het orakel van Delphi tien onmogelijke opdrachten te verrichten. Uiteindelijk worden dat er twaalf omdat twee werken niet goedgekeurd worden. Zo doodt hij onder meer de onoverwinnelijke leeuw van Nemea. De kop van de leeuw wordt zijn kap en daarom verschijnt hij op de munt met een leeuwenkop. Ook zien we op de munt de onafscheidelijke knuppel waarmee hij de leeuw te lijf ging, zonder succes trouwens, want hij moest hem met de blote handen wurgen. Door zijn uitzonderlijke kracht is Herakles in het Middellandse Zeegebied een zeer populaire halfgod. Niet verbazingwekkend dus dat de onderdanen van Gadès hem als bescherm(half)god uitkiezen.
Tonijn en letters Op de holle zijde staan twee blauwvintonijnen afgebeeld, met daaronder enkele letters van het alfabet. De vissen verwijzen duidelijk naar de
Op de holle zijde staan twee blauwvintonijnen afgebeeld, met daaronder enkele letters van het alfabet.
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
zee. De tonijnvangst was voor Gadès de belangrijkste bron van inkomen. Vandaag wordt er voor de kust van Cadiz nog steeds tonijn gevangen op dezelfde archaïsche manier als toen. Zonder twijfel zijn die enkele lettertjes van het alfabet die we onder de twee tonijnen terugvinden de oudste letters die in Hoogstraten gevonden zijn. De Feniciërs vonden namelijk het alfabet uit. Ze breken met alle klank- en begripsbeelden van het Babylonische spijkerschrift en de Egyptische hiërogliefen, en houden slechts 22 eenlettergrepige tekens over. Zo wordt het een koud kunstje om te leren schrijven en lezen. Het Griekse en Romeinse alfabet zullen slechts aanpassingen zijn van het oorspronkelijke Fenicische alfabet.
Mysterie De hamvraag is wat een Fenicische munt uit het einde van de tweede eeuw voor Christus in godsnaam in een tuin van de Karel Boomstraat in Hoogstraten doet? Dat is toch op zijn zachtst gezegd een archeologisch vraagteken. Wie heeft die munt verloren of misschien wel verstopt? En als hij verstopt werd, liggen er dan in de buurt nog andere munten? Op dit ogenblik kunnen we hooguit enkele denkpistes bewandelen. Hypothese 1 Wie aan geld denkt, denkt aan handel. Zou het kunnen dat er in die tijd reeds een levendige handel bestond tussen onze regio en de Mediterrane wereld? Zou de munt met een Gallisch of met een Fenicisch vrachtschip tot hier geraakt zijn? Via de Atlantische oceaan, via de Noordzee en uiteindelijk via de Schelde? In die tijd was de zee veel dieper in het land doorgedrongen dan nu, Hoogstraten lag dus ook dichter bij de zee. Of heeft de munt op een muilezel gereisd? De afstand tussen Cadiz in het zuiden van Spanje en Hoogstraten bedraagt in vogelvlucht maar liefst 2200 kilometer. Te voet of op een ezel zijn we achttien dagen onderweg. Was de avontuurlijke handelaar een Feniciër, een Galliër of een Romein? Welke handelswaar bracht de avonturier met zich mee? De typische Middellandse Zeeproducten? Olijven, druiven, dadels, vijgen of wijn? Wat kreeg hij ervoor in de plaats? Zout, bier? Kortom, de aanwezigheid van dit oeroude
ARCHEOLOGIE
Spain
Rome Sardegna Carthage
Greece Sicilia
Mediterranean Crete Cyprus Sea PHOENICIA Egypt De Feniciërs vestigden zich in het zuiden van het huidige Libanon en het Middellandse Zeegebied tot in Spanje. Carthago in het huidige Tunesië werd hun nieuwe hoofdstad.
Volgens de meeste kaarten lijkt Hoogstraten in het gebied van de Eburonen te vallen. muntstuk in onze regio creëert meer vragen dan antwoorden. Hypothese 2 Misschien was het muntstuk in het bezit van een Romeinse legionair die zich hier vestigde na de overwinning van Julius Caesar? Hypothese 3 Misschien heeft een Kelt dit muntstukje samen met andere munten verstopt in de woelige jaren die volgden op de Romeinse inval in 57 voor Christus en heeft hij ze later niet meer opgegraven omdat hij gesneuveld was. We weten dat de Belgae zich hevig tegen Julius Caesar hebben verzet. Er is zelfs een sterk vermoeden dat ze een genocide hebben meegemaakt. (Archeologie online; gevonden Keltische muntschatten vertellen verhaal over genocide; universiteit van Amsterdam) Deze zeer aantrekkelijke hypothese van een begraven schat zou o.i. door het stadsbestuur verder onderzocht moeten worden. Wie weet lezen we ooit in de Hoogstraatse Maand in koeien van letters: “Grote sensatie in de Karel Boomstraat, de vondst van een uitzonderlijke Keltische muntschat!” Alleszins goed voor een nieuw verhaal van Suske en Wiske… Hypothese 4 Aangezien de tuin in kwestie zich vlak bij de oude gemeenteschool bevindt waar nu de Academie gevestigd is, kan een verstrooide onderwijzer het Fenicische muntstuk verloren hebben. De munt zou dan uiteindelijk in de bewuste tuin in de Karel Boomstraat terecht gekomen zijn. Een beetje bij de haren gegrepen, maar niet helemaal uit te sluiten.
Carthago Wie waren overigens de Feniciërs? Dit fiere en zeer ontwikkelde zeevarend volk vestigde zich meer dan vijf eeuwen voor onze jaartelling in het zuiden van Libanon, om later uit te zwermen over het hele Middellandse Zeegebied tot in Spanje. Carthago in het huidige Tunesië werd
hun nieuwe hoofdstad. Zij vonden ze het alfabet uit en stonden bekend om hun diepblauwe, donker purperen kleurstof die ze uit een schelp haalden. Stilaan groeide echter de macht van Rome. Vanaf de derde eeuw voor Christus vindt tussen Carthago en Rome een geweldige doodstrijd plaats. Slechts een van beide steden kon over de Middellandse Zee heersen. In iets meer dan honderd jaar worden drie grote oorlogen uitgevochten, de zogenaamde Punische oorlogen. Dit zijn totale oorlogen op leven en dood, op verschillende fronten in Spanje, Gallië, Italië en Afrika, zowel op het land als op het water.
Hannibal De Carthaagse veldheer Hannibal voert de tweede Punische oorlog, hij steekt met tientallen strijdolifanten de Alpen over om de Romeinen in hun eigen grondgebied aan te vallen. Hij behaalt klinkende overwinningen, maar aarzelt voor de poorten van Rome en laat de stad links liggen. In 202 voor Christus wordt hij definitief verslagen. De Carthaagse bezittingen in Spanje komen in Romeinse handen. Na Hannibals nederlaag veert Carthago nog een laatste keer recht. Niet voor lang, want na een drie jaar durende derde Punische oorlog wordt Carthago in 149 voor Christus volledig met de grond gelijk gemaakt. De inwoners worden gedood of als slaven verkocht. In die laatste strijd hadden de Feniciërs van Gadès zich gedeisd gehouden en zich ontpopt als trouwe bondgenoten van Rome. Hierdoor bleven ze ook gespaard. Daarom zal Gadès de Fenicische identiteit blijven dragen, onder Romeins bestuur weliswaar.
Belgae Op het einde van de tweede eeuw voor Christus maakt onze regio deel uit van Belgae, het noordelijke deel van Gallië. In het uitgestrekte gebied tussen de Rijn en de Seine wonen een vrij groot aantal Keltische en recent aangekomen Germaanse stammen naast elkaar. Het is niet altijd duidelijk welke stammen Keltisch zijn en welke Germaans. Het is ook erg onzeker welke stam zich in de buurt van Hoogstraten vestigde.
Waren dat Eburonen, Menapiërs, Nerviërs, Atuatuci? De gebieden van de verschillende stammen zijn niet strikt afgelijnd. Hoogst waarschijnlijk lopen ze in elkaar over. Volgens de meeste kaarten lijkt Hoogstraten in het gebied van de Eburonen te vallen. Belgae kent een vrij hoge beschaving. Hier is zeep uitgevonden, de maaimachine, de keerploeg, de dorsvlegel, de broek. De stamleden wonen met hun dieren in woonstalhuizen met een laag afhangend dak. Archeologen hebben zowel in Brecht als in Meer de funderingen van dergelijke exemplaren blootgelegd tijdens de werken aan de hogesnelheidslijn tussen 1999 en 2004. Uit die tijd dateren ook de zogenoemde Celtic Fields die we hier en daar in de Kempen en in Limburg vanuit de hoogte als een raster van blokjes in het landschap kunnen aflezen. In 57 voor Christus valt Julius Caesar Belgae binnen. Dat gebeurt niet zonder slag of stoot. De Eburonen, de Nerviërs en de Atuatuci willen zich niet met Rome inlaten en komen in opstand. Maar zoals het Carthago verging, zo geschiedt ook met de Keltische en Germaanse opstandelingen. Ze worden uitgemoord. Ambiorix, de koning van de Eburonen die een Romeins legioen heeft verslagen, moet op de vlucht. Rome duldt alleen medewerking. De Belgae komen onder de Romeinse knoet.
Puzzelstukje De Keltische beschaving was een beschaving zonder schrift. Hierdoor bewegen de wetenschappers zich in het grensgebied tussen het veronderstellen en het vaststellen, waarbij het veronderstellen even belangrijk wordt als het vaststellen, aldus Ugo Janssens in de inleiding van zijn boek ‘De Oude Belgen’ (Ugo Janssens, de Oude Belgen, strijd, leven en traditie, uitg. van Halewijck). Alles wat we weten over de periode voor de Romeinse inval danken we aan opgravingen. Over de vroegste geschiedenis van Hoogstraten is maar bitter weinig gekend. We durven te veronderstellen dat de vondst van dit muntstukje een steentje kan bijdragen tot de verdere kennis van dit onbekende en mysterieuze stukje geschiedenis. (Patrick Van de Wouwer)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
39
STRAAT IN DE MAAND
Pastorijstraat
De Pastorijstraat in Wortel
Ooit een dreef voor de pastoor…
De Pastorijstraat is een logische uitbreiding van het dorp. Ooit was het een dreef die de pastoor naar zijn pastorij bracht en verder naar de Grote Plaats, tot bij het gemeentehuis. De bomen verdwenen en van 1946 tot 1955 had VNA Wortel er een voetbalplein. Iets later werd er gebouwd langs een met steenslag verharde weg. Nu zijn alle percelen bebouwd en voert de weg naar de achterliggende wijken. Leo Houben en May Vochten
“Nog niet te druk dank zij het verzet van inwoners” Leo Houben en May Vochten zijn in 1968, een jaar na hun huwelijk in de Pastorijstraat komen wonen. “We trouwden in april en een jaar later was
de nieuwbouw klaar. Louis Van Opstal en Jan Elst die woonden al voorin in de straat, en dan was er nog onze buurman Chareltje Jansen, die er al woonde… vuil en meer zat dan nuchter.”
Een naam die voor zich spreekt De naam van de straat spreekt voor zich. Op de Ferrariskaart, gemaakt tussen 1771 en 1778, zien we een dreef die de pastoor van de kerk tot bij de pastorij bracht. Wanneer Joseph de Ferraris zijn aantekeningen voor zijn kaarten maakte was de ‘nieuwe pastorij’ met een luxueuze tuin pas voltooid. Pastoor Melchior Taeymans gaf in 1750 aan de parochianen de opdracht om een oudere pastorij af te breken en een nieuwe te bouwen. Taeymans kreeg daarvoor 1.300 gulden van het kapittel van O.L Vrouw van Antwerpen. Met materiaal dat hij kon recupereren moest dat voldoende zijn. Pastoor Quets, die in 1954 in Wortel benoemd werd, woonde niet graag in het oude gebouw en zou na enkele jaren zijn intrek nemen in het dorp, in de voormalige herberg ‘De Ster’ waar ooit wagenmaker Jan Druyts woonde. In 1961 verkocht de gemeente Wortel de pastorij voor 340.000 BEF, minder dan de helft van een modale nieuwbouwwoning, aan Marcel Sommen, toenmalig secretaris van de gemeente Merksplas. Het gebouw werd gebruikt als tweede verblijf en werd in 2010 door vader Marcel en zijn zoon Dirk Sommen gerestaureerd.
Een prentkaart van de pastorij zoals ze er in het begin van de 20ste eeuw uitzag.
40
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Leo werkte 26 jaar bij ‘Den Horsten’ en daarna 17 jaar als onderhoudsman in het Klein Seminarie. Hij heeft het ene huis naast het andere zien bouwen, maar je zal hem niet horen klagen dat het er te druk is. Ook niet nadat in 1975 iets verderop eerst de wijk Kerkveld en iets later het eerste deel van de ‘Witte wijk’ er kwam. Samen een behoorlijk aantal woningen die vooral langs de Pastorijstraat ontsloten worden. “Dat het er nog niet te druk is hebben we vooral te danken aan het verzet van inwoners van de straat, het Kerkveld en de witte wijk, met Herman Verlinden op kop. Er waren al jaren plannen voor een verkaveling naast de parochiezaal, die men langs hier wou ontsluiten omdat een weg naar Poeleinde voor de verkavelaar een perceel minder betekende. Het heeft jaren geduurd, maar uiteindelijk is er toch een weg naar Poeleinde gekomen. Dat is voor iedereen beter, op de eerste plaats voor de bewoners van die verkaveling.”
Herman Verlinden en Treza Vinckx
“Op zeker spelen en hoog genoeg bouwen…” Daar wilden we meer van weten. Dus steken we de straat over en bellen aan bij Herman Verlinden. Herman kan het zich nog goed herinneren. “Meer zelfs. Aanvankelijk, nog voor Kerkveld en de witte wijk, was er een plan van IOK voor één grote verkaveling van Poeleinde tot hier. Maar omdat niet alle eigenaars van de gronden in het verhaal meegingen is die verkaveling er nooit gekomen en kwam Kerkveld er. Men zag ook wel in dat Wortel toen niet zat te wachten op zoveel IOK kavels.” Herman en zijn vrouw Treza Vinckx kwamen in 1971 in de Pastorijstraat wonen. “De weg was niet meer dan steenslag en dus nog niet verhard. Omdat men de hoogte van het latere wegdek nog niet precies kende, gaf de aannemer de raad om op zeker te spelen en hoog genoeg te bouwen. Daardoor ligt onze voortuin in helling en moest ik bijna elk jaar het gras opnieuw inzaaien. Uiteindelijk hebben we daarom maar beslist om kunstgras te leggen, zoals ook HVV nu een plein gaat aanleggen... Het is waterdoorlatend en de kopzorgen van niet te onderhouden gras zijn van de baan.”
STRAAT IN DE MAAND echt belangrijk vinden. Dicht bij het dorp en de grote baan, maar toch rustig. En dat is goed zo, te meer omdat we alle twee van thuis uit werken.” Michiel werkt in de informaticasector, nu volledig van thuis, maar ook voor en na corona was dat al vier dagen op vijf het geval. Tamara groeide door naar een administratieve job in de gehandicaptenzorg en werkt daardoor ook regelmatig online.
John Baars en Joop Van Turnhout
“Wij hebben het best naar onze zin hier” Voor onze laatste halte kiezen we bewust voor de hedendaagse woning, rechts naast de als monument beschermde pastorij. Als u het ons vraagt, de mooiste woning van het dorp.
Van hieruit bouwde Herman een mooie politieke loopbaan uit. In 1982 nam hij voor het eerst deel aan de gemeenteraadsverkiezingen. Hij behaalde op een na het hoogst aantal stemmen op de CVP lijst, maar KGB van Jos Van Aperen ging met Fusiebelangen van Fons Sprangers in zee en Herman belandde in de oppositie. Zes jaar later was het wel prijs. Toen ging KGB samen met de CVP. Jos Van Aperen bleef burgemeester en het college telde liefst drie schepenen uit Wortel: Herman en Staf Peerlinck van CVP en Marcel Van Ammel van KGB. Herman werkte bij de CM, eerst in Beerse en daarna in Hoogstraten. Toen hij in 1987 gewestsecretaris werd, moest hij zijn schepenambt neerleggen omdat hij die job niet mocht combineren met een uitvoerend mandaat.
Michiel Rombouts en Tamara Aerts
“Hier wonen jong en ouder samen”
Na de eerste bewoners van de straat is het tijd om enkele nieuwkomers aan het woord te laten. We bellen aan bij Michiel Rombouts en zijn vrouw Tamara Aerts. Michiel is afkomstig van Meer, Tamara van Minderhout. “Aanvankelijk woonden we in de Lod. De Konincklaan in Hoogstraten, tot we hier grond kochten. Sinds 2008 wonen wij hier in onze nieuwbouw, met onze twee kinderen. Nina is nu 13 en Lars 11 jaar.” “Wij zochten al langer een woning of grond. Onze voorkeur ging uit naar een rustige straat in een dorpskern. En toen vonden we hier grond. We belden de notaris, maar die wist te vertellen dat het een wat ongelukkig perceel was omdat de tuin achter de geburen loopt. We hebben de notaris gezegd dat we dat zelf wel zouden uitmaken… We kochten de grond wel degelijk en wonen er nu goed en graag.” Waarom dat zo is? “Dit is een straat met een gemengde bewoning, jong en ouder samen wat we
John werkte jaren als aannemer in de telecommunicatiesector, “kabels trekken voor de Nederlandse en Belgische PTT, zeg maar”. De laatste tien jaar voor zijn pensioen reed hij als koerier voor Post.nl. John en Joop kwamen in 2002 uit Nederland, woonden in de Burgemeester J. Van Aperenstraat en kochten daarna de woning van Michel Embrechts en Rachelle Lambrechts. “Aanvankelijk dachten we het huis te strippen en te verbouwen, maar toen we werk van architect Tom Verschueren zagen, kozen we al vlug voor nieuwbouw.” Als ze onze belangstelling aanvoelen, nodigen ze ons uit om binnen een kijkje te nemen. De woning heeft in essentie één slaapkamer, maar is modulair en kan met tussenwanden opgedeeld worden in meerdere kleinere kamers, ook extra slaapkamers dus. “Wij hebben het best naar onze zin hier in Wortel, in de straat, de woning en de tuin. Het is een rustige straat, dit deel is nog rustiger dan het eerste gedeelde waar verkeer naar de witte wijk doorkomt.” (fh)
John en Joop ontvangen ons in hun modulair ontworpen woning.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
41
ACTUEEL
Burgerinitiatief ArmenTeKort biedt opleidingen voor vrijwilligers
Buddy’s helpen om kansarmoede te bekampen HOOGSTRATEN - Wie in armoede leeft, moet het al te vaak stellen zonder netwerk van vrienden, familie of kennissen. Tegenslagen deden hen verstrikt geraken in een eenzaam web van problemen. Net dan is het belangrijk om buiten te durven komen en mensen te kunnen ontmoeten. Zo creëer je misschien de kans om je leven weer op de rails te krijgen. Buddy’s kunnen daarbij een grote rol spelen. Het burgerinitiatief ArmenTeKort is sinds vorig jaar actief in Hoogstraten en zoekt hier nog naar buddy’s die gedurende twee jaar af en toe wat tijd wil doorbrengen met een kansarme burger. Universitair onderzoek naar het geluk van de Belgen toont aan dat wie goede sociale relaties heeft en goed omringd is, een stapje voor heeft. Je maakt deel uit van een groter geheel waar je jezelf kunt zijn. Vandaar allicht dat het afgelopen jaar ons pijnlijk duidelijk maakte hoeveel energie en zingeving we vinden in contacten met familie, vrienden, kennissen en collega’s. Vandaar ook dat we nu zo reikhalzend uitkijken naar het moment waarop we weer kunnen genieten van uitstapjes en samenzijn.
Kansarmoede Jammer genoeg zijn er heel wat mensen die het moeten stellen zonder zulk netwerk. Sommigen kregen tegenslag na tegenslag te verwerken in hun leven, soms generaties na elkaar. Ze raken verstrikt in een web van problemen en verliezen de hoop op een positieve toekomst. Het vertrouwen in anderen en vooral ook in zichzelf neemt af. Dit is de realiteit van kansarmoede. Bart Wuyts: “Ik kijk ernaar uit om snel te starten als buddy en vind het tegelijk ook spannend…” Wie in kansarmoede leeft, heeft nood aan hulp op vele domeinen. Daarvoor is er gelukkig een brede waaier van hulpverlening. Toch slagen we er ook dan niet in om het armoedeprobleem echt
op te lossen. De Antwerpse ondernemer Theo Vaes stelde vast dat je er met sociale huisvesting en geld alleen niet komt. Wat een grote rol speelt, is “de beperkende overtuiging”, zoals hij dit noemt. “Het zal toch niet meer veranderen voor ons”, klinkt het dan. “Zelfs als de maatschappij concrete kansen aanbiedt, zal die beperkende overtuiging ervoor zorgen dat ze niet worden gezien of gebruikt.” Vanuit dit inzicht richtte hij het burgerinitiatief ArmenTeKort op.
Opleiding ArmenTeKort brengt kansrijke en minder kansrijke burgers samen. Zij engageren zich om twee jaar lang elkaar heel regelmatig te ontmoeten. Ze worden dus elkaars buddy. Door af en toe samen wat tijd door te brengen, ontstaat er hopelijk een klik, misschien wel een vriendschap. Het uiteindelijke doel hiervan is om de ‘kanszoekende’ buddy zijn eigenwaarde te laten herstellen. Mia Schellekens: “Zelfs als je niet als buddy instapt, is de ArmenTeKort opleiding een absolute aanrader!”
42
Wie zich engageert als ‘kansbiedende’ buddy wordt geen extra hulpverlener. Talenten, krachten en netwerken van je buddy ontdekken, be-
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
noemen en versterken, dat is waar een buddy zich op richt. Hoe je dat doet, leer je tijdens een opleiding waarbij je kennismaakt met de wereld van mensen in armoede. Wat gaat er schuil achter het masker van mensen die kwetsbaar zijn, welke mechanismen gebruiken zij om overeind te blijven? Je leert hoe je verbinding maakt met iemand die het geloof in zichzelf verloren heeft. Je krijgt tools aangereikt om mensen weer hun eigen kracht te laten ontdekken en ontwikkelen. Onherroepelijk kijk je tegelijk ook naar je eigen binnenkant. Welke (voor)oordelen hanteer je? Wat is je eigen blik op de wereld? En hoe verhoudt die zich tot anderen? Sinds vorig jaar is ArmenTeKort actief in Hoogstraten. De pandemie zorgde voor een wat sputterende start, maar ondertussen heeft een tiental vrijwilligers uit de regio Hoogstraten, Merksplas en Rijkevorsel de opleiding afgerond. Zij staan klaar om hun buddy’s te ontmoeten.
Macramé Een van hen is Mia Schellekens, kwaliteitsmanager in de voedingssector. Enkele maanden gelden werd ze buddy in Hoogstraten. “Sinds de kinderen het huis uit zijn heb ik opnieuw tijd
ACTUEEL voor andere dingen. En aangezien armoede en onrecht thema’s zijn die me sterk raken, leek het me interessant om de ArmenTeKort werking te verkennen. Tijdens de opleiding werd het me snel duidelijk dat de wereld van mensen in armoede er helemaal anders uitziet dan die van mezelf en de mensen in mijn omgeving. Je wordt je bewust van de (voor)oordelen die we allemaal zo gemakkelijk hanteren. Ik kijk nu helemaal anders dan voorheen. Zelfs als je niet als buddy instapt, is de ArmenTeKort opleiding een absolute aanrader!” Ondertussen is ze al enkele maanden aan de slag. “Samen met mijn buddy ga ik regelmatig op pad. Wat we tot nu toe deden? Heel veel verschillende dingen: wandelen, spelletjes spelen of een tentoonstelling bezoeken. We herontdekten samen hoe je een macramé plantenhanger maakt. Zij gaf mij een recept, ik leerde haar haken. Ons contact is dus geven en nemen. En ondanks het feit dat mijn buddy het niet makkelijk heeft op heel wat vlakken, staan we gelijkwaardig in onze relatie. Zij doet een beroep op hulpverlening waar dat nodig is. Ik ben er om leuke dingen met haar te doen. We praten over van alles en nog wat, maar ik laat haar vooral de ruimte om haar verhaal te doen wanneer zij daar zin in heeft. Zo leren we elkaar op een fijne manier steeds beter kennen.”
Comfortzone Ook Bart Wuyts, directeur bij Blenders vzw, staat als buddy in de startblokken. “Waarom ook ik wil starten als buddy bij ArmenTeKort? Ik ben me zeer bewust van de gepriviligeerde positie waarin ik me bevind; het leven heeft mij veel kansen gegeven en dat geeft me elke dag veel energie. Ik vind het daarom maar normaal om me de komende tijd te verbinden met een kanszoekende buddy uit eigen dorp, in de hoop een stukje positieve energie te kunnen delen.” Hij ervaart daarbij dat je als buddy niet alleen gelaten wordt. “Integendeel, je wordt sterk ondersteund vanuit ArmenTeKort wanneer je je engageert, ontdekte ik. Vooraleer te starten krijg je een boeiende opleiding die je de nodige handvaten geeft om je rol als buddy goed op te
In de nood aan één op één contacten kan ArmenTeKort echt het verschil maken. nemen. Daar werd het me al snel duidelijk dat het niet de bedoeling is om de problemen van je buddy mee op te lossen. Dat idee heb ik dan ook losgelaten, hoewel ik af en toe waarschijnlijk wel in die valkuil zal stappen.” Waar het dan wel om gaat? “Het is vooral belangrijk er gewoon te zijn voor je buddy, als klankbord of gewoon voor een babbel. Ik kijk ernaar uit om snel te starten en vind het tegelijk ook spannend. Het zal me zeker uit mijn comfortzone halen, maar het is daar dat we als mens toch het meest kunnen leren, niet?”
Oproep De eerste stappen naar een stevige buddywerking zijn in Hoogstraten gezet. Maar natuurlijk zijn we er nog niet. Ook in Hoogstraten zijn er heel wat kansenzoekers. Net zoals in andere Vlaamse gemeenten is ook hier de armoede gestegen het afgelopen jaar. De pandemie deed beduidend meer mensen naar de voedselbedeling komen, vertelt Frederik Pollet, voorzitter van ’t VerZetje.
dat horen we ook van Karin Cotteleer van de dienst Samenleving: “We merken zo vaak dat mensen nood hebben aan iemand die vraagt hoe het écht met hen gaat. Er zijn zoveel mensen die niet terecht kunnen bij een vertrouwenspersoon. In die nood aan één op één contacten kan ArmenTeKort echt het verschil maken.” Daarom doet ArmenTeKort in het kader van de week van de vrijwilliger een nieuwe oproep aan mensen die willen helpen om als buddy mee de kansarmoede in Hoogstraten te doorbreken. Misschien ben jij wel de geknipte persoon hiervoor, was je op zoek naar een nieuwe en zinvolle uitdaging, of wil je gewoon al eens wat meer weten over dit boeiend burgerinitiatief. In dat geval kan je je inschrijven voor een infosessie via www.armentekort.be/infosessie. Je komt alles te weten over de buddywerking. Voor bijkomende vragen kan je terecht op armentekort@blenders.be of tel. 0473 94 33 08. ArmenTeKort wordt in de Kempen mogelijk gemaakt vanuit Blenders vzw met Europese financiële ondersteuning. (mdl)
En dat er in Hoogstraten nood is aan buddy’s,
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
43
MILIEU
De natte droom van Hoogstraten - aflevering 6 CurieuzeNeuzen neemt het van ons over!
De hitte, de droogte en de koolstofopslag onder de loep U heeft het beslist al gehoord of gelezen: CurieuzeNeuzen in de Tuin wordt het grootste burgeronderzoek ooit naar hitte en droogte. Met een netwerk van 5.000 meetpunten brengen ze een half jaar lang de hitte en droogte in heel Vlaanderen in kaart. De wetenschappers meten zelf in 50 natuurgebieden en op 550 landbouwakkers.
Onderzoek De initiatiefnemers zoeken 4400 enthousiaste burgeronderzoekers die hen helpen met metingen in tuinen, schooltuinen, bedrijventerreinen en openbare groendomeinen. De respons bleek enorm. Op 8 februari waren er al 48.352 inschrijvingen. Allemaal mensen, die met Universiteit Antwerpen, De Standaard en andere partners, op zoek gaan naar antwoorden op volgende vragen. Hoe verkoelend werkt je tuin? De ene tuin is duidelijk koeler dan de andere. Maar waarom is dat zo? Dat is geen makkelijke vraag. We weten dat het ontwerp en de inrichting van de tuin belangrijk is. Tuinen met meer verharding zijn doorgaans warmer. Bomen en planten zorgen daarentegen voor verkoeling door schaduw. De bladeren verdampen ook water, wat op zijn beurt zorgt voor een extra airco effect. Maar ook de ligging van je tuin speelt een rol. In de stad is het warmer door het hitte-eilandeffect. Hoe goed houdt jouw tuin het regenwater vast? Sommige tuinen hebben meer last van de droogte dan andere. Ligt dit aan de bodem of ligt het aan de tuinier? Ook dit is een complexe vraag. We weten dat het bodemtype een belangrijke invloed heeft op de mate waarin planten water kunnen opnemen. Zo houdt kleigrond het water veel beter vast dan zandgrond, maar is het ook moeilijker voor planten om in kleigrond al het water op te nemen. De tuinaanleg en het onderhoud hebben ook een impact op hoe droog je tuin is. Lang gras is beter tegen droogte bestand dan een gemillimeterd gazon. Hoe goed slaat jouw tuin koolstof op? Tuinen beslaan zo’n 9% van de oppervlakte in Vlaanderen, de oppervlakte van half Limburg. Dit is behoorlijk wat. Klimaatvriendelijk tuinbeheer zorgt ervoor dat er minder fossiel CO2 vrijkomt (bv. door geen turf te gebruiken in potgrond), en dat er ook extra CO2 wordt opgeslagen in de tuin. Een volwassen boom neemt bijvoorbeeld zo’n 22 kilogram CO2 op per jaar. Dat staat ongeveer gelijk aan een rit van Hasselt tot Oostende met een gemiddelde auto.
44
Wat goed aanvoelt, nu onderbouwen met cijfers Louise Anne was er als de kippen bij om deel te nemen. We leerden haar kennen via de lokale voedselstrategie Oogststraten. Zij is diëtiste in een ziekenhuis en bovenal een consument die op zoek gaat naar duurzame en gezonde alternatieven. Zij koopt heel bewust aan bij lokale producenten en plant haar verplaatsingen zo dat er geen onnodige kilometers op de teller komen. Wij vroegen ons dus af of zij zich inschreef voor Curieuze Neuzen. En ja hoor, zij kende al de voorwaarden van het burgeronderzoek. Tot haar spijt stelde ze vast dat hun gezin niet in aanmerking komt. Zij hebben immers geen gazon/weide/bloemenweide van minstens 2 meter in diameter. Om haar honger naar een wetenschappelijk onderbouwing van haar keuzes toch te stillen schreef ze in op de nieuwsbrief van curieuze neuzen. Dat kan trouwens iedereen die op de hoogte wil blijven: Meer info:
Louise-Anne aan een gesprekstafel tijdens Doeen denkavond OogstStraten, met vlnr Sjack Verhulst van biologische hoevewinkel Wilaardenhof, Tom Mertens van Local Harvest, Peter Smittenaer van Natuurpunt en Stefaan Voet voor AFairLokal. Meer info: www.hoogstraten.be/oogststraten/initiatieven/terugblik-doe-en-denkavond-oogststraten-12-december-2019 https://curieuzeneuzen.be/nieuws/
Een prairietuin Louise-Anne en Dirk wonen samen met hun twee kinderen Wouter (17) en Anne (15) in het
Wie geniet het meest van de vlinderstruik? De atalanta, Louis-Anne of de voorbijganger?
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
MILIEU huis van de ouders van Dirk op de Postweg. De voortuin is aangelegd als prairietuin en in den hof staan voorlopig nog een springkasteel voor de kinderen en een serre. Dirks moeder hield van bloemen en de voortuin stond er vroeger altijd kleurig bij. De bloemenpracht in de voortuin ging met de jaren verloren. “Wij zijn geen kenners, maar willen wel de liefde voor de natuur van ons moeder eer aandoen.” Ze gingen op zoek naar een tuinarchitect die hen daarbij kon helpen. De voorstellen die ze kregen voldeden echter niet aan hun wensen. Het aanplanten van grassen stond lijnrecht tegenover hun droom van een bloemrijke, bijen- en insectenvriendelijke tuin.
Op zoek Ze bezochten de natuurtuin van het NatuurpuntMuseum in Turnhout. Deze diepe tuin is ingericht als natuurtuin. Hij bevat nog veel oorspronkelijk elementen zoals de monumentale wierookcypres. De insectenhoek met bijenhotel en een educatieve poel zijn toegevoegd. Het dakwater van het huis loopt in die vijver. Langs het pad is een bloemenweide ingezaaid. Met de restanten van de opgebroken parking werd een rotstuintje gebouwd. Houtstapels zorgen voor schuil- en overwinteringsplaatsen voor kleine zoogdieren. Dàt was wat ze wilden. Via VELT contacteerden ze een tuinontwerpstudio die hen op weg zette bij de aanleg van een prairietuin. Ze mengden lava-korrrels in de grond om het water beter vast te houden. Ze kozen voor knollen, enkelvoudige bloemen en niet woekerende planten die elkaar in evenwicht houden en minder gevoelig zijn voor droogte. Na de herfst blijven de uitgebloeide planten staan. Ze bieden bescherming aan dieren groot en klein. Pas in het voorjaar ruimen ze de voortuin. Dit geeft weliswaar een minder mooie aanblik, maar de weelde aan vlinders, bijen en insecten en de bloemen in de rest van het jaar compenseren dit ruimschoots.
De Vallei van het Merkske Natuurpunt beheert meer dan 25.000 hectare Vlaamse natuur in 500 verschillende natuurgebieden. 50 daarvan zullen door Curieuze Neuzen worden onderzocht op hitte en droogte. We spraken af met Drej Oomen, de voorzitter van Natuurpunt Markvallei. Zij stellen zich kandidaat voor Curieuze Neuzen met de Vallei van het Merkske. Het Merkske staat garant voor puur genieten van prachtige natuur. Het gelijknamige kronkelende grensbeekje stroomt door een beekvallei vol leven. Dit grensgebied was lange tijd een vergeten hoek, zo ontsnapte het aan ingrepen van de mens. Nu is het een gebied waar landbouw en natuur vaak lijnrecht tegenover elkaar staan. Zeldzame planten maken van dit gebied nochtans een feest voor elke bioloog, wandelaar en natuurliefhebber: het geluid van de nachtegaal en de boomkikker op de achtergrond, de dans van de weidebeekjuffer langs de rivier, de voorjaarsbloeiers,…
Drej Oomen weet al jarenlang honderden vrijwilligers en leden te enthousiasmeren voor meer natuur in Hoogstraten Meer info: www.facebook.com/natuurpuntmarkvallei.be/
Droogte verzwakte de fijnspar in Den Rooy. De bomen waren zo een gemakkelijke prooi voor de letterzetter. Kaalkap was noodzakelijk om verdere verspreiding van dit slimme beestje tegen te gaan.
Natuurpunt, partner van Curieuze Neuzen
Natuur ontdekken begint in je eigen tuin De oppervlakte aan tuinen in Vlaanderen is veel groter dan de oppervlakte aan beschermd natuurgebied. Door de natuur in je tuin op te merken en ze te helpen, kan je dus een groot verschil maken. Ook Natuurpunt heeft dit begrepen. Via projecten als Mijn Tuinlab en Curieuze Neuzen krijgt de vereniging een beeld van de natuur in onze tuinen en kan ze duizenden tuineigenaars inspireren om deze natuurvriendelijk in te richten. Eens de smaak te pakken, staan mensen ook meer open voor natuurbeleving in de omgeving.
Wim Verschraegen, huisfotograaf van Natuurpunt, brengt vele mensen dichter bij de natuur en het Merkske met zijn foto’s waarmee hij al meermaals in de prijzen viel.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
45
MILIEU Deze zomer stond het waterpeil er historisch laag. Daar moest je zelfs de metingen via de pijlbuizen niet voor raadplegen. De gevolgen voor het ecosysteem zijn nefast. Planten, amfibieën en reptielen worden bedreigd door de droogte. Maar ook voor de landbouw is dit gebied eigenlijk een troef. Hier liggen enorm veel kansen voor infiltratie van water en aanvulling van het grondwater. Daar kan ook de landbouw voordeel bij doen.
Den Rooy Den Rooy en Smisselbergen zijn een groot gebied van 77 ha. Dit gebied toont duidelijk dat droogte een enorme impact kan hebben. De door de droogte verzwakte fijnsparren hadden geen verweer tegen de letterzetter. De bomen sterven af vanaf het moment dat de larven de bast van de bomen hebben gerond. Zodra de larven uitkomen, kunnen ze andere bomen aantasten. Daarom geldt het advies van Natuur en Bos om aangetaste bomen te kappen, en te verwijderen of te ontschorsen. Stormhout en gezonde, vers gekapte bomen kunnen eveneens worden verwijderd, zodat ze geen reservoir vormen van waaruit een herbesmetting kan optreden.
Curieuze Neuzen volgt 550 landbouwbedrijven
VITO onderzoekt de hitte en droogte in de landbouw In 2011, 2017, 2018, 2019 en 2020 kenden we periodes van (extreme) droogte. Landbouwers trokken aan de alarmbel. De schade in uiteenlopende teelten was groot. De droogte werd verschillende jaren als ramp erkend. Curieuze Neuzen laat de landbouw daarom niet links liggen.
matie kan de teler tijdig ingrijpen of bijsturen waar nodig en de productie duurzaam verbeteren. De deelnemende landbouwakkers aan CurieuzeNeuzen in de Tuin zijn vastgelegd in samenspraak met VITO. De metingen gebeuren in samenwerking met het Instituut voor Landbouw, Visserij en Voedingsonderzoek (ILVO), het interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA vzw), INAGRO (Onderzoek en Advies in Land- en Tuinbouw), Agristo en Clarebout.
Dries Beck en Ilse Van Thillo
Wat denkt de Hoogstraatse landbouwer? We gingen op zoek naar een landbouwer in Hoogstraten die zijn kijk op de waterproblematiek en Curieuze Neuzen met ons wilde delen. We contacteerden Herman Van Thillo, die samen met Gust Van Gestel zetelt in de schattingscommissie landbouwrampen. Door hun bezoeken aan landbouwbedrijven hebben zij een goed zicht op de schade aan gewassen door extreme en ongunstige weersomstandigheden. Herman stelde ons voor de jonge generatie landbouwers aan het woord te laten. Zij zullen de strijd moeten aangaan met de droogte en een evenwicht moeten zoeken met andere spelers. Hij bezorgde ons de contactgegevens van zijn dochter en schoonzoon.
Varkenshouderij Dries Beck en Ilse Van Thillo namen de varkensstal van Herman en Marijke over en samen met hen baten ze de akkerbouwtak uit. Zij zijn lid
van de Boerenbond en ABS. In Hoogstraten zelf hebben ze een varkensbedrijf met zeugen, vleesvarkens, akkergrond voor de maïsteelt en voor peren. Om vruchtafwisseling te respecteren wordt grond geruild met andere akkerbouwers of tuinders. De grote uitdaging is volgens Dries om regenwater te bufferen en efficiënt te gebruiken. Voor het varkensbedrijf gebeurt dat in de kelders onder het gebouw en in infiltratiebekkens naast de stallen. Als de putten vol zijn, loopt het water via de infiltratiebekkens over in de beek. Op hun varkensbedrijf is er het jaar rond een constant verbruik waardoor hemelwater efficiënt gebruikt kan worden en geen grote buffers nodig zijn. Dries en Ilse zeggen dat op hun bedrijf in verhouding weinig water opgepompt omdat een behoorlijk deel van het voeder bestaat uit vloeibare reststromen uit de voedingsindustrie en energiesector (aardappelstoomschillen, kaaswei, tarwezetmelen, biergist, tarwegistconcentraten,…). De teelt van varkens noemt Dries dan ook een voorbeeld van kringlooplandbouw. We zijn nieuwsgierig naar het watergebruik voor de hele Vlaamse varkenssector. Dat kan geraamd worden op 11,5 miljoen m³. Hiervan wordt het grootste deel aangewend als drinkwater voor de dieren (70-80 %) en in mindere mate ook als reinigingswater voor stallen, machines,... (5-15 %). Voor al deze toepassingen wordt in Vlaanderen vooral gebruik gemaakt van grondwater, gevolgd door leidingwater. In mindere mate wordt ook hemelwater gebruikt. Meer info: https://www.varkensloket.be/Portals/63/Documents/water_elke_druppel_telt.pdf
Akkerbouw Dries en Ilse verbouwen naast maïs en peren in Hoogstraten ook nog suikerbiet, aardappelen en gras in zeven andere gemeenten. Het gemiddeld verbruik voor deze teelten is volgens het depar-
De Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) volgt voor het onderzoek rond droogte en hitte 550 landbouwbedrijven op. Ze focussen daarbij op de aardappel, een iconisch gewas voor de Vlaamse landbouw én heel gevoelig aan droogte. De zomerdroogte heeft rechtstreeks impact op de lengte van de frietjes op ons bord. Aardappelen hebben ondiepe wortels. Warm en droog weer zorgt voor kleinere aardappelen en kleinere aardappelen geven kleinere frietjes…
Metingen De metingen gebeuren via WatchITgrow, een online informatieplatform dat landbouwers bijstaat om hun percelen vlot en efficiënt op te volgen. Zij gebruiken verschillende databronnen waaronder satellietbeelden, weersgegevens, bodemdata, Internet of Things en gebruikersdata. Zo bekomen ze informatie over de groei en gezondheid van de gewassen. Dankzij deze infor-
46
Drie en Ilse met de kinderen tussen de maïs op het proefperceel.
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
MILIEU
Deze luchtfoto geeft een globaal beeld van het varkensbedrijf van de groep Beck Vanthillo. Meer info: www.facebook.com/beckvanthillo/ tement Landbouw en Visserij voor peren 100 à 200 liter per boom of 175 tot 500 m³ /ha/jaar afhankelijk van de teeltdichtheid en het seizoen, voor maïs 500 m3/ha/jaar, voor grasland 1.000 m3/ha/jaar en voor suikerbieten en aardappelen 1.500 m3/ha/jaar. Voor de toekomst ziet Dries voor de maïsteelt oplossingen in het gebruik van droogteresistente variëteiten en in de nabehandeling van afvalwater van de biologische mestverwerking op het eigen bedrijf om het te gebruiken als irrigatiewater. Vorig jaar zetten ze ook een proefproject op met druppelirrigatie voor de maïs. Dat gaf een waterbesparing van 70% tegenover traditioneel haspelen. Deze techniek is echter niet voor alle teelten en op alle percelen bruikbaar. Er hangt ook een prijskaartje aan vast en het materiaal moet jaarlijks vervangen. De zoektocht gaat dus verder. Ze stapten dit jaar in “Proeftuinen droogte 2020”, een project waar een water- en energienetwerk gerealiseerd wordt tussen akkerbouw, glastuinbouw en KMO. Meer info: https://www.vmm.be/water/projecten/proeftuinen-droogte
Dialoog Wat te denken over curieuze neuzen? Dries sluit af met de woorden dat de landbouwsector voortdurend op zoek is naar oplossingen en bereid is tot een dialoog met alle actoren die belang hebben in dit verhaal. Hij heeft vertrouwen in de toekomst. Het burgeronderzoek van Curieuze Neuzen kende hij niet. De recente artikelenreeks in De Standaard over megastallen maakt dat hij eerder sceptisch is over hoe dit onderzoek de landbouw zal betrekken. “Vaak worden we met de vinger gewezen, maar nog vaker wordt vergeten dat land- en tuinbouw bestaat om voedsel te produceren - een basisbehoefte die zo vanzelfsprekend geworden is.”
de meetpunten verzekerd van deelname: de selectieprocedure is hier niet van toepassing.
Hoe zit dat in de stad? Ook de Stad Hoogstraten plaatst zes sensoren, zo vernemen we. Deelname door lokale besturen loopt anders dan voor private tuinen, scholen of bedrijven. Lokale besturen kunnen meerdere meetpunten registreren. Ze betalen een forfaitair bedrag van €250 per meetpunt. Na betaling zijn
Ook Hoogstraten neemt dus deel en besloot in iedere deelgemeente een sensor te plaatsen. Deze zes sensoren zullen de gemeente dagelijks meer informatie verschaffen via een uniek online dashboard. Het bestuur legt de zes locaties de komende weken vast. We komen hier later uitgebreider op terug. (hr)
Rechtzetting Beelden kunnen misleiden en mensen maken fouten. Met het artikel: “Het dringt (nog) niet door” (februarinummer p. 39-41) wilden we aantonen dat de hoeveelheid verharde oppervlakte hand over hand toeneemt, ook in Hoogstraten. Die trend heeft een invloed op de doorlaatbaarheid van de bodem, de snelheid waarmee water wordt afgevoerd, de koolstofopslag, maar ook op de biodiversiteit. Om dat te illustreren kozen we enkele types woningen en één straat. Het hadden andere woningen en andere straten kunnen zijn. Deze keuze is niet wetenschappelijk onderbouwd, maar eerder toevallig. Wij hebben zeker de bewoners van de getoonde huizen niet willen veroordelen. Een van de betrokkenen wees er ons terecht op dat een foto soms misleidend kan zijn, en op de niet louter beschrijvende ondertitel. Bij één woning gingen we wellicht in de fout. Onze excuses daarvoor, een rechtzetting is dan ook op zijn plaats. Dat doen we bij deze. (hr)
De oprit van de woning biedt plaats aan twee wagens. Links is er een aanplanting, rechts op het perceel staat een haag en ligt een groot grasveld.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
47
DEZE MAAND
Begijnhof 26, 2320 Hoogstraten - 0495 25 25 05 - redactie@demaand.be
Raf Vorsselmans tekent Na Eva De Wof en Ruth Govaerts, is Raf Vorsselmans de derde tekenaar in de rij die dit jaar (naast huistekenaar Sjah) ons blad komt verfraaien. Wij vroegen Raf om zich even voor te stellen.
met verschillende mensen samengehokt, waaronder ook met Toon Huet, zoon van de meesterlijke Sjah. Letterlijk trouwens, want de Charel was destijds mijn eerste ‘meester’ in de tekenschool. De cirkel is rond.
“Op 1 Maart ‘82 geboren in Brasschaat, en vanaf mijn geboorte met mijn moeder Gerda Quirijnen (af Meer) en zus Nadine op veel verschillende plaatsen gewoond. Wuustwezel, Gooreind, Sint-Lenaarts, eventjes Zundert zelfs, om vanaf mijn elfde in Meer terecht te komen en daar mijn jeugd door te brengen. Vanaf dan ook IKO ‘gaan doen’. In het Heilig Graf in Turnhout kunstopleiding gaan volgen en uiteindelijk in publiciteitstekenen gerold. Jaren actief lid in de Mussenakker. Daar ook de liefde van mijn leven gevonden: Winnie Fransen uit Minderhout, waarmee ik momenteel een prachtkerel van 4 aan het grootbrengen ben. Warre Vorsselmans is his name.
Met verschillende Hoogstratenaars de bands The Stitch, The Money, AC/QUO, You Raskal You en Tangled Horns opgericht en nog steeds actief bezig met muziek. Sinds 2006 werk ik als grafisch vormgever bij het provinciebestuur van Antwerpen, wat - als je dat uitrekent - al 15 jaar is. Hopla! Van mijn hobby een beroep kunnen maken. Ik ben 1 van die gelukkigen dus.” “Dat vertelt het wel zo’n beetje”, zo besluit hij. Dat konden wij beslist niet beter doen. Hieronder alvast de eerste tekening van zijn hand de Maand prijst zich gelukkig met alweer een grafisch talent van eigen bodem!
Als twintiger heb ik een tijdje mijn toevlucht gezocht in Antwerpen en daar in de koekenstad
48
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
DEZE MAAND
Een terugblik op cultuur in betere tijden
H. Bloedstichting winnaar van de Cultuurprijs 2013 HOOGSTRATEN - Omdat het verenigingsleven in 2020 plat lag door corona, worden er geen cultuurprijzen voor het voorbije jaar toegekend.
De Gelmelzwaaiers winnaars van de Cultuurprijs in 2010
Als alternatief is er een korte montage waarin 14 vroegere laureaten worden voorgesteld. De montage van Studio 27 werd op donderdag 11
februari voorgesteld aan de leden van de Cultuurraad en ging enkele dagen later online. (fh)
Doorgeefluik Hoogstraten Noord MEER-MEERLE-MEERSEL-DREEF - Hervé Hellemans startte een jaar geleden in de luwte een doorgeefluik op vanuit zijn eigen garage in de Donckstraat te Meer. Een jaar later helpen hij en zijn vrijwilligers/medewerkers gemiddeld al zo’n 40 personen/gezinnen per week. Die mensen komen hoofdzakelijk uit Meer, Meerle en Meersel-Dreef en hebben het financieel moeilijk.
Loods De peters en of meters kunnen voor die kwetsbare personen of gezinnen een pakketje ophalen op afspraak. De vrijwilligers benadrukken wel
dat de hulp niet eeuwigdurend is. De betrokkenen worden gestimuleerd om iets aan hun situatie te doen, desnoods met hun hulp, bijvoorbeeld: stappen ondernemen om afspraken te maken bij instanties zoals: interim bureau, VDAB, OCMW, vakbond, gemeente, sociale huurmaatschappij enz..... Ondertussen richtten Hervé Hellemans samen met Monique van Lysebeth de VZW “Doorgeefluik Hoogstraten Noord” op. Zo willen ze helemaal in orde zijn met alles en ook subsidies aanvragen. Ze huren een loods in de Onze Lieve Vrouw-
straat 5 in Meerle, in totaal een oppervlakte van 150 vierkante meter, om van daaruit te kunnen werken. Uiteraard is dit niet gratis en kunnen zij alle steun gebruiken. Alle hulp is welkom en komt rechtstreeks terecht bij behoeftige mensen.
Spullen Wie bruikbare spullen heeft, geeft een seintje: schone deftige kleding, stoffen, herbruikbaar speelgoed, keukengerief, conserven, verse groenten, fruit, enz. Ook giften en sponsoring zijn welkom. Dat kan op KBC rekening BE51 7360 5809 3162. De vzw is op zoek naar een werkzame computer, scherm en printer. Wie hen zo uit de brand kan helpen, stuurt een mailtje naar VZW.DHN@gmail.com. Bellen kan ook: 0472 494625 van maandag tot zaterdag van 8 uur tot 18 uur. Locatie Onze Lieve Vrouwstraat 5 te Meerle is alleen op afspraak bereikbaar op maandag, woensdag en vrijdag van 9 tot 18 uur, tenzij anders afgesproken. Levering van goederen: FOOD, droge producten op maandag van 9 tot 18 uur, verse producten op donderdag en vrijdag, eveneens van 9 tot 18 uur.
Initiatiefnemers Monique Van Lysebeth en Hervé Hellemans in hun nieuwe voorraadmagazijn in Meerle, O.L.Vrouwstraat 5
NON FOOD zoals kleding, speelgoed, kleine huishoudelijke benodigdheden, nuttige meubelen, worden eerst gecontroleerd voordat het aanvaard wordt. Mogelijke ophaal van goederen gebeurt alleen op afspraak. (HH/JJ)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
49
DEZE MAAND
CoderDojo voor ouders en leerkrachten HOOGSTRATEN - “Ja, computers en programmeren, da’s voor de jeugd eh.” We hoorden het de afgelopen 2 jaar geregeld voor of na de maandelijkse CoderDojo. Veel ouders brengen met plezier hun kinderen, om dan te merken dat ze niet kunnen volgen met wat hun kinderen aan het doen zijn. De snelheid waarmee kinderen deze zaken oppikken, is dan ook bijna niet te vatten. De voorbije jaren werd veel gewerkt met Scratch, soms ook met machine learning, solde-
ren, robots en micro:bits. Nu bijvoorbeeld nog op de planning: arduino, een microcomputer waarmee je bijna alles kan.
dat je zelf ook kan programmeren, dat je ze kunt vragen om uit te leggen wat ze doen op de computer.
Online
Deelname is gratis, je moet wel inschrijven. De online cursus is bedoeld voor vaders, moeders, leerkrachten, iedereen die graag wil weten wat programmeren in Scratch eigenlijk is. Voorkennis is niet vereist, nieuwsgierigheid en goesting wel! Inschrijven via https://hoogstraten.be/coderdojo. (jaf)
Om volwassenen de beginselen van Scratch bij te brengen, zet CoderDojo Hoogstraten op woensdag 7 april de virtuele deuren wagenwijd open. Stel je voor dat je als ouder of leerkracht je kinderen voortaan kan volgen, dat je ontdekt
Dit jonge volk ging onder de vleugels van Coderdojo al eerder aan de slag met programmeren in Scratch. Volwassenen kunnen hun voorbeeld volgen.
Mac Ryan
Borduuratelier
Borduurwerk voor bedrijven en particulieren
BEZOEK ONZE TOONZAAL JE VIND T ER OOK EEN IDE AA GESCHE L NK
EPELTEER 24 - 2320 HOOGSTRATEN
WWW.SCHILDERWERKENJANSEN.BE GSM 0473 24 03 72
50
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Minderhoutdorp 66 2322 Minderhout Tel 03 314 40 46 info@macryan.be OPENINGSTIJDEN ma 10.00-18.00 u di 10.00-17.00 u wo 10.00-18.00 u do 10.00-18.00 u vr 10.00-18.00 u za 10.00-12.00 u zo gesloten
www.macryan.be
DEZE MAAND
Nieuw project ’t Stokpaardje
HOOGSTRATEN - In ons januarinummer berichtten we uitgebreid hoe Charlotte handgel maakte voor ’t Verzetje en ’t Stokpaardje hierbij de Sterkstokers mee op de kar trok voor sponsoring. Dit bleek een schot in de roos, de reacties waren erg positief. Na deze succesvolle actie vorig jaar startte de vzw nu een nieuw project om kansarme inwoners in Hoogstraten te ondersteunen. Voor 2021 mikt de organisatie vooral op vrouwen en jonge meisjes die het financieel niet erg breed hebben. Men heeft vastgesteld dat hygiënisch materiaal voor tal van vrouwen een extra kost is en het gebrek er aan tot heel wat moeilijkheden lijdt. Daarom voorziet ’t Stokpaardje voor heel het jaar 2021 dit materiaal (maandverband, tampons en inlegkruisjes). Dit zal verdeeld worden via ’t Verzetje aan de Mia’s (Mensen in armoede) van de gemeente Hoogstraten. Dit project werd mogelijk dank zij de sponsoring van de Rotary Hoogstraten en de rechtstreekse aankoop bij de producenten. De organisatie wil haar uiterste best doen om dat ook de volgende jaren te voorzien en hoopt zo dat het een standaard product wordt binnen het voedselpakket. (jh)
Digidak laat je niet in de steek
Afhaalmaaltijden voor Broederlijk Delen
HOOGSTRATEN - In 2021 viert Broederlijk Delen zijn zestigste verjaardag. Dat staat voor zestig jaar solidariteit tegen onrecht en armoede, en vooral vóór verandering. Redenen genoeg om ook in 2021 Broederlijk Delen te steunen. Je kan dat doen door een afhaalmaaltijd te bestellen. Dat coronaproof initiatief vervangt de ‘normale’ solidaire maaltijd. Op zondag 28 maart kan je een heerlijke Boliviaanse stoofschotel afhalen. Met wat eigen rijst of aardappelen (zoals de Bolivianen) is dat meteen een complete maaltijd. De prijs bedraagt 9 euro. Bestellen voor 17 maart via https://sintfranciscus.com/broederlijkdelen.
Wandelzoektocht Met de opbrengst steunt Broederlijk delen projecten in drie campagnelanden: Congo, Bolivia en Israël/Palestina. Een prima manier om daar meer over te weten te komen, is deelname aan een van de wandelzoektochten. Zoals bij de berenzoektocht tijdens de eerste lockdown, ga je op stap en leert onderweg Broederlijk Delen en de campagnelanden kennen. Er zijn enkele opdrachten, via QR-codes krijg je meer informatie. Deze wandelzoektocht wordt op verschillende plaatsen georganiseerd. Routes en startplaatsen vind je op de website van de pastorale eenheid: https://sintfranciscus.com/broederlijkdelen. (fh)
Play 4 met Hoogstraats volk HOOGSTRATEN - Op tv zender Play 4 (het vroegere VT4 en latere Vier) lopen momenteel twee reeksen waarin uitgeweken Hoogstraats volk figureert. In Bye Bye Belgium (uitgezonden op woensdagavond) volgt men enkele koppels die Vlaanderen hebben verruild voor een meer zuiderse bestemming. Daarbij komen Ruud Brosens (zoon van Det en onze sportmedewerker Rob) en echtgenoot Jan Melis prominent aan bod. De kijker volgde o.m. hun laatste weken voor het vertrek, hun huwelijk (er werd geklonken in Antwerpen, gedanst en gezongen in Le Cirq in de Gravin Elisabethlaan), waarna het kersverse koppel aan het grote werk begon in hun hotel in de Dordogne. In ons meinummer van vorig jaar (pagina 26-27) brachten wij al een getuigenis van op de eerste
lijn over de renovatiewerken en de opstart van Le Cro Magnon in Les Eyzies-de-Tayac. Benieuwd uitkijken dus naar hoe het hen verder is vergaan in de Dordogne, en of ma en pa ook nog de handen uit de mouwen hebben moeten steken... Momenteel loopt op dezelfde zender elke donderdagavond de realitysoap over De Verhulstjes. Enkele weken voor de aanvang van het programma pakte dochter Marie Verhulst uit met foto en naam van haar partner. Dat bleek Jef Oomen te zijn (zoon van Kris en onze medewerker en Natuurpunt voorzitter Drej). In dit programma volgt de camera het dagelijkse reilen en zeilen van de familie. (mdl)
HOOGSTRATEN - Computercursussen kunnen voorlopig niet in de bib, maar dit betekent niet dat je met je computervragen moet blijven zitten. Digidak kan je alvast tot eind maart op drie manieren verder helpen. Je kan je vraag stellen via mail naar hoogstraten@digidak.be. Je kan op dinsdagvoormiddag van 10 tot 12 uur ook videobellen: surf naar www.whereby.com/digidakhoogstraten, klik op "knock" en stel je vraag. En op donderdag van 10 tot 12 uur kan je bellen naar 0470 10 72 83. Einde maart wordt bekeken of lessen opnieuw mogelijk zijn of op welke manier er verder gewerkt wordt. Daarnaast is er via het LDC computerassistentie in de bib, elke dinsdag van 14 tot 16.30 uur. Ook dit is aan de coronaregels onderhevig, hou dus best de info op de Facebookpagina van de bibliotheek in de gaten. (fh)
Ruud Brosens en Jan Melis ontvangen u graag in hotel Le Cro-Magnon.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
51
DEZE MAAND
LEZERS SCHRIJVEN (1)
LEZERS SCHRIJVEN (3)
Groene daken
Denkwerk
In het februarinummer had een anonieme lezer allerlei bedenkingen bij de redenen waarom we een groendak zouden leggen op den boerenbuiten.
“We willen onze coöperatie laten groeien, maar dat betekent niet meer volume, meer omzet, meer producenten… dat kan een gevolg zijn, maar mag zeker niet het uitgangspunt zijn.” Naast verbinden, horizon, betrokkenheid en integriteit is ook groeien een van de waarden van Coöperatie Hoogstraten. (…)
Hij of zij weet precies goed waarover hij of zij spreekt. Dus hij of zij zal mij wel weten wonen ook. Ik zou mijnheer of mevrouw X dan ook graag eens uitnodigen op ons dak in september 2022. Tegen dan zal het dak bijna volgroeid zijn. Ik kan nu al wel zeggen dat we in tussentijd 0 (nul) liter water zullen hebben gesproeid. Een kleine wandeling op de twee daken zal ons aantonen hoeveel 'onkruid' er al groeit. Want ja hoor, we mogen daar gerust op lopen en neen hoor, veel zal er niet gewied moeten worden op een dak dat er niet bij moet liggen als een doods gladgeschoren gazonnetje. En laten we ons dan ook even onder de laag lavasubstraat leggen om te voelen wat die dikke laag doet met wind en zon. Dan kijken we ineens even na hoe het staat met de roofing, want die zou veel langer moeten meegaan dank zij het groendak. En dan vleien we ons in een tuinstoel met een lekkere trippel Katrien om te raisonneren over de staat van onze luchtkwaliteit op den boerenbuiten (ik zal de studie van het stadsbestuur Hoogstraten en Wuustwezel alvast op het bankje leggen), over ieders eigen verantwoordelijkheid om te doen wat we kunnen en over dat verdomde internet waar toch wel altijd iets te vinden is dat je eigen gelijk onderschrijft. We zien elkaar dan, X? De tripel zal koud staan. Dirk Vanhaute, Oude Weg 3, Wortel
LEZERS SCHRIJVEN (2) Spelen aan 't zwembad Een lust voor het oog, die speeltuigen waarvan sprake in de vorige Maand. Ik bedoel het bedrijf Krambamboul - uit de Duitse grond gestampt door de Hoogstraatse Ilse Pauwels - dat die speellandschappen ontwerpt en wereldwijd plaatst. Wie een kijkje neemt op de website ziet kinderen in en op deze kunstwerken springen, hangen, kruipen, stappen, samenzitten, balanceren, zich verstoppen... Volgens mij staat er een bescheiden maar mooi exemplaar op het speelplein Den Dijk. Alleen jammer dat er op het plein voor ons zwembad slechts een paar toestellen staan waarop onze energieke deugnietjes alleen maar rondjes kunnen draaien tot ze duizelig worden en naar huis willen. Een gemiste kans. Karel Martens
UW ADVERTENTIE IN
“Met voorsprong het meest gelezen blad in Hoogstraten”
52
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Omzet is niet meer of minder dan volume x prijs. Achter ons omzetcijfer gaat er al jaren heel wat denkwerk schuil over het beperken van onze impact op het milieu, de mens en de samenleving. [Dit blijkt uit deelname aan het VOKA charter Duurzaam Ondernemen sinds 2011, het SDG Pioneer certificaat in 2020, en het duurzaamheidrapport in 2012.] Dat deze initiatieven en verwezenlijkingen minder persweerklank krijgen dan jaarlijkse omzetcijfers is een continue bron van teleurstelling. Uiteraard beperken onze denkinspanningen zich niet daartoe. Onderzoek naar meerlagenteelt in de aardbeiteelt, het project UV-robot als alternatieve bestrijding tegen witziekte, onderzoek naar rationeel watergebruik, naar biologische alternatieven voor chemische bestrijdingsmiddelen, allemaal projecten die tot doel hebben om de impact op ruimte en omgeving te beperken. (…) We gaan de grote uitdagingen, hoe groot en divers ook, aan en dragen volop bij aan een duurzame toekomst voor de sector . En uitdagingen zijn er genoeg. Zo is het benutten van de productoverschotten, die in feite voedseloverschotten zijn, een blijvend aandachtspunt. De afgelopen jaren hebben we de switch gemaakt van ad-hoc een uitweg zoeken voor de overschotten, naar een planmatige aanpak. Gedurende de afgelopen 2 jaren ging bijna 700 ton van onze overschotten naar gratis bedeling, waaronder de voedselbanken en andere liefdadigheidsinstellingen. De organisatie daarvan is een boekhoudkundige kostenpost maar beschouwen wij als een belangrijke toegevoegde waarde voor onze coöperatie. De resterende overschotten, ongeveer 1,50% van de totale aanvoer, worden verwerkt in diervoeding of gebruikt voor duurzame energieopwekking via vergisting. Wij zetten deze inspanningen onverminderd verder. Maar belangrijker dan hoe we omgaan met deze overschotten is hoe we ze vermijden. Marktgericht produceren is hierbij de uitdaging. Dit vraagt antwoorden op de wat- (product, variëteit, interne en externe kwaliteit), hoeveel- en wanneer-vragen. Wederom denkwerk en ditmaal op het vlak van teeltplanning, consumentenvoorkeur, rassenkenmerken, marketing, teeltsystemen en zoveel meer. We kunnen dus niet anders dan blijven groeien in de opbouw van kennis en expertise. Cruciaal hierbij is het delen van deze kennis (…) in het Care4Growing digitaliseringsproject, dat tot doel heeft om alle actoren te verzamelen en te mobiliseren. Verder zijn wij ons zeer bewust van de impact van onze activiteiten op de omgeving. Als bedrijf, door de jaren heen geëvolueerd naar een ligging in het centrum van Hoogstraten, hebben we al heel wat inspanningen geleverd om de mobiliteitsimpact in te perken. Zo wordt 40 % van het volume tomaten rechtstreeks geladen op de productiebedrijven en ook verpakkingen worden zoveel mogelijk met volle vrachten geleverd bij de telers. De aanvoer en afvoer van de producten wordt gespreid in de tijd om piekmomenten te vermijden. In de loop van 2021 komt er daarenboven een belangrijke omschakeling van starre kisten naar klapkisten met een besparing van 60 % op het aantal vrachten leeggoed tot gevolg. Optimalisatie van de mobiliteitsstromen op de terreinen o.a. door het herlokaliseren van laadkades blijft ook de komende jaren hoog op onze agenda staan. Als bedrijf verankerd in Hoogstraten zijn wij ervan overtuigd dat we een sociale en maatschappelijke rol te vervullen hebben. Vers en gezond voedsel is niet alleen noodzakelijk (…), maar Coöperatie Hoogstraten wil ook positief bijdragen aan de economische en sociale ontwikkeling van onze gemeenschap. Duizenden jobs in de ruime Hoogstraatse regio kunnen, di-
DEZE MAAND rect en indirect, gelinkt worden aan de tuinbouwsector. Specifiek voor de sector komt daar nog seizoensarbeid bij (…). De behoefte aan arbeidskrachten is namelijk sterk afhankelijk van externe factoren. De voorbije jaren is er hard gewerkt aan de arbeidsomstandigheden. (…) Zonder blozen mogen we stellen dat onze producenten tot één van de strengst gecontroleerde sectoren behoren. (…) Maatschappelijke betrokkenheid gaat ook over de activiteiten of investeringen van een bedrijf ten behoeve van specifieke doelgroepen of maatschappelijke doelen. Zo wordt er jaarlijks product gesponsord voor allerlei activiteiten in de ruime omgeving van Hoogstraten, stellen wij onze infrastructuur ter beschikking van de gemeenschap en worden er jaarlijks verschillende goede doelen ondersteund. (…) Maar de coöperatie, evenals de aangesloten productiebedrijven, blijven ondernemingen waarin een economische activiteit ontplooid wordt. Ondanks alle goede wil en voorzorgen zal dit, naast de lusten, altijd gepaard gaan met lasten. Of het de lusten of de lasten zijn die de doorslag geven in de eindbeoordeling zal altijd een persoonlijk afwegen blijven. Méér nog dan wettelijke en extra-wettelijke bepalingen wordt onze bedrijfsvoering mee vorm gegeven door het maatschappelijk kader waarin we opereren en waarvan we zelf deel uitmaken. De insinuatie dat hierbij een nietsontziende groeistrategie gehanteerd wordt waarbij er niet nagedacht wordt over mobiliteit, duurzaamheid, het lokale draagvlak, de ruimtelijke impact en het algemeen welzijn, is naast foutief vooral een stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan en hierover beter te communiceren … en voor dit laatste rekenen we op de kritische medewerking van de pers. Namens de producenten en het personeel van Coöperatie Hoogstraten Antwoord van de eindredactie: Dat zulk “denkwerk” gebeurt, mag o.i. ook blijken uit een jaarverslag, zo was de insteek van het tweede deel van ons artikel in het februarinummer p. 44. Dank en waardering dus voor
HU IS ARTSP R AK T IJ K IN MEER ! De huisartspraktijk van Dr. Karin Feremans is geopend vanaf 22/02/2021 te 2321 Meer, Gestelsestraat 9 Consultatie na afspraak tel: 03 344 60 06 www.drferemans.be
deze verduidelijking (die evenwel te lang was om onverkort te brengen). Onze “insinuatie” (zoals de schrijvers dat wensen te noemen) ontstond overigens door de communicatie van de veilingdirecteur in een RTV interview n.a.v. het jaarverslag. Daarin heette het dat “uitbreiding” (in welke vorm dan ook) “het project” was “waaraan in 2021 zeker hard gewerkt zal moeten worden” “om de verwachte groei de baas te kunnen”. Nog altijd online te zien op https://www.rtv.be/artikels/cooperatie-hoogstraten-draaitrecordomzet-coronajaar-a92196 (mdl)
Erkend vastgoedmakelaar BIV nr. 207427 Reeds 25 jaar uw vastgoedmakelaar voor Hoogstraten en omgeving!
Huis verkopen? Bel ons: 03 314 16 99 www.vanhuffelvastgoed.com info@vanhuffelvastgoed.com Vrijheid 72 - Hoogstraten
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
53
HOOGSTRATEN
www.demaand.be REDACTIE Frans Horsten Begijnhof 26, 2320 Hoogstraten tel. 0495 25 25 05 redactie@demaand.be
Bridgekamp 2021 HOOGSTRATEN - De zomermaanden zijn nog ver weg, maar bridgespelers kijken strategisch ver genoeg vooruit… Voor jongeren van 11 tot 14 jaar is er van 11 tot 16 juli een bridgekamp in het Klein Seminarie. Een op het eerste gezicht niet vanzelfsprekende activiteit voor jongeren?
DORPSNIEUWS w Hoogstraten: Frans Horsten tel. 0495 25 25 05 hoogstraten@demaand.be w Meer: Marcel Adriaensen tel. 03 315 90 40 meer@demaand.be
Toch is dit al de derde editie. Dagelijks staan er enkele uren bridge op het programma gespreid over de dag en afgewisseld met allerlei sport- en spelactiviteiten (waarbij je ook je strategische inzichten kan aanscherpen). Het Klein Seminarie heeft, naast de sportfaciliteiten buiten ook recreatieruimtes met biljart-, snooker-, voetbal- en
pingpongtafels en zelfs een (instructie)zwembad en een sporthal. Corona bleek geen enkel probleem te zijn tijdens het kamp in 2020. De monitoren houden zich aan de regels zodat een veilig, maar leuk kamp mogelijk is. Aangezien het een overnachtingskamp is, kost het kamp 255 euro, maar als kinderen inschrijven via een lid van de Vlaamse Bridge Liga (VBL) betaalt de liga 120 euro terug als ledenkorting. Inschrijven kan via de site sportakampen.be (fh)
w Meerle: Jan Fret tel. 03 315 88 54 meerle@demaand.be w Meersel-Dreef: Jef Jacobs tel. 03 315 73 64 meersel-dreef@demaand.be w Minderhout: tel.0495 25 25 05 minderhout@demaand.be w Wortel: Frans Horsten tel. 0495 25 25 05 wortel@demaand.be
SPORTNIEUWS Rob Brosens tel. 03 314 43 39 sport@demaand.be Niet alle beeldmateriaal wordt ons met auteursgegevens overgemaakt. Neem contact op met de redactie voor eventuele rechten.
ADVERTENTIES Jan Croes tel. 0477 66 11 60 advertenties@demaand.be SECRETARIAAT/DRUKWERKEN Emilia Horsten Begijnhof 27 2320 Hoogstraten tel. 03 314 51 03 abonnementen@demaand.be administratie@demaand.be Verantwoordelijke uitgever: F. Brosens, Begijnhof 27 2320 Hoogstraten
54
Vieze peuken of viespeuken? HOOGSTRATEN - Lu Koyen, een van sterkhouders van de actie ‘Proper Hoogstraten, wordt er haast ontmoedigd door. Hij bezorgde ons de foto in bijlage, genomen aan de zitbanken tegenover het begijnhof. In eerste instantie dacht hij aan een verhaaltje over mensen die na een wandeling op de Vrijheid, het prachtig gerestaureerde begijnhof bezoeken, om vervolgens even uit te rusten en… de straat te bevuilen. Maar dat verhaal is er niet gekomen. “Maar", zegt Ludo, "naar verluidt zouden er ‘peukentegels’ bestaan. Misschien moet men op dergelijke plaatsen zo’n tegel leggen?” Hoe dan ook, initiatieven als “PROPER" Hoogstraten” blijven nog steeds belangrijk. (fh)
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
HOOGSTRATEN
Woning van De Turnhoutse School wordt gesloopt HOOGSTRATEN - De woning Bastiaens (waarin een tandartspraktijk was gevestigd) langs de Gravin Elisabethlaan wordt gesloopt en moet plaats maken voor appartementen. Het betreft een ontwerp van de architecten Lou Jansen en Rudi Schilz, uit de zgn. Turnhoutse School. Rudi Schilz verongelukte in 1969, maar de architecten Lou Jansen, Paul Neefs en Paul Schellekens worden ‘De Turnhoutse School’ genoemd, ook al werkte elk van hen in zijn eigen kenmerkende stijl: Paul Schellekens eerder brutaal in donkere steen en beton, Lou Jansen luchtig en licht en Paul Neefs met ontwerpen die vaak gebaseerd waren op strakke, meetkundige vormen. Aanvankelijk werd de woning te koop gesteld als ‘architectenwoning’ in de hoop dat de koper de woning zou behouden. Toen dat niet lukte, werd de eigendom aangeboden als ‘projectgrond’ waar duidelijk meer kandidaten voor waren.
Geen houvast De woning staat helaas niet op de ‘Vastgestelde lijst Bouwkundig erfgoed’, waardoor men van erfgoedzijde het behoud moeilijk kan afdwingen. Dat de woning niet op de bewuste lijst staat, toont aan dat er van erfgoedzijde wellicht te weinig oog is voor eigentijdse architectuur.
Dit ontwerp van Lou Jansen en Rudy Schilz moet plaats maken voor appartementen. Op die bewuste lijst staan voor (groot) Hoogstraten 470 gebouwen, waarvan er 93 als monument beschermd zijn. Dat zijn hoofdzakelijk kerken, kastelen, buitenhuizen en statische herenhuizen. Enkel de woning Schellekens van architect Renaat Braem (Loenhoutseweg 34) en het winkelhuis Horsten van architect Van Steenbergen (Worteldorp 5) zijn als monument beschermd. Op de Vastgestelde lijst staan, naast agrarisch
erfgoed, vooral woningen uit het Interbellum en Nieuwe zakelijkheid zoals de voormalige dokterswoning (Van Aertselaarstraat 5). Slechts een drietal woningen zijn echt eigentijds: de woning A. de Lalaingstraat 38 (architect Nagels), Terbeeksestraat 1 (architect Van Agtmael) en Kerkstraat 35 (architect De Meyer). Als je weet dat Highstreet op de lijst staat als molenromp, besef je pas dat de lijst aan herziening toe is! (fh)
Eigentijds en monument
Loenhoutseweg 34 een ontwerp van architect Braem
Worteldorp 5 een ontwerp van architect Van Steenbergen
Beeldbepalend
A. de Lalaingstraat 38 van architect Nagels
Terbeeksestraat 1 van architect Van Agtmael
Kerkstraat 35 van architect De Meyer
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
55
HOOGSTRATEN
MEER
Van kleinkunst tot wereldmuziek HOOGSTRATEN - Ook zanger-tekstschrijver Renze Ferwerda kan al een jaar lang geen concerten meer geven in o.a. zijn Loft in de oude Rijkswachtkazerne in Hoogstraten. Hij gebruikte een jaar lockdown om zijn grenzen te verleggen en produceerde zijn nieuwste geheel Portugese cd ‘Sorte Encontrada’. Het is de vertaling van zijn Nederlandstalige cd ‘Laat Geluk’, die hij 3 jaar geleden presenteerde in Le Cirq. De twee cd’s vormen samen een opvallend project. Helaas geen presentatie in een zaal met publiek deze keer. Gelukkig hoef je in deze tijd niet te wachten tot je de muziek een keertje op radio of tv zal horen. Want Renze heeft ook gezorgd dat je ook terecht kunt op Spotify, iTunes, YouTube etc. Wie liever gaat voor echte, leuk ontworpen cd’s met tekstboekje kan deze bestellen op de site van Renze. Meteen maak je het mede mogelijk dat Renze door kan gaan met zijn werk als zanger en tekstschrijver. Zie https://renzeferwerda.be (fh)
Goud voor jeugdboekenmaand HOOGSTRATEN - De jeugdboekenmaand bestaat 50 jaar. Een verjaardag die ook in coronatijden niet geruisloos passeert. Lezen is immers altijd een “feest” om te vieren. Het IKO steekt de jeugdafdeling van de hoofdbib alvast in een feestelijk kleedje. De vijfentwintig leden van de Hoogstraatse Kinder- en jeugdjury weten allang dat lezen een feest is. In maart plannen is er met elke groep een nieuwe online bespreking. Wie zelf inspiratie wil op doen, vindt in de hoofdbib en in de uitleenposten een themastand vol feestboeken, evenals keuzelijsten op de bibcatalogus. Naast selecties per leeftijd kan je er ook een striplijst bekijken.
Een Samanahart onder de riem… MEER - Eind december bezorgde het Samanabestuur haar leden toch een beetje kerstsfeer in deze coronatijd. Ze kregen thuis coronaproof een kerstcadeautje aangeboden. Daarin enkele zakdoeken en een keukenhanddoek, door Leen krols mooi samen geplooid tot een pakje. Daarnaast nog kerstkaarten van het parochieteam van Meer en van Samana. Een mooie bezinningstekst mocht immers niet ontbreken om de leden hopelijk een hart onder de riem te kunnen steken. Het bestuur hoopt uiteraard dat in de loop van dit jaar gezellige samenkomsten weer mogelijk zullen worden. (fh)
Fundels Kinderen maken kans op een boekenpakket van Iedereen leest. Surf naar https://jeugdboekenmaand.be/wedstrijd, laad een feestelijke foto of een vrolijk filmpje op van je kind met zijn/haar favoriete boek en schrijf erbij waarom dit boek een echt feestboek is. Wie een tikkeltje extra zoekt, vindt dat misschien wel in de fundels. Deze digitale prentenboeken bieden meer dan enkel het verhaal, want allerlei spelletjes, kleurplaten en filmpjes maken het lezen nog leuker. Een fundel lenen gaat heel eenvoudig: installeer de fundels-app op je tablet, smartphone of computer en meld je aan met je Mijn Bibliotheek account, dat je bv. ook gebruikt om online te verlengen. (fh)
Wafels aan de voordeur MEER - Ook dit jaar organiseren de Chiromeisjes van Meer hun jaarlijkse ‘Wafelwaanzin’. Het zal wel niemand verbazen dat ook dit initiatief er dit keer anders uitziet dan de vorige jaren. Nu kan je wafels of frangipanes bestellen door een online formulier in te vullen en het geld over te schrijven naar rekeningnummer BE45 7512
56
0826 3989. Dit formulier vind je op de website www.chiromeer.be of facebookpagina Chiromeisjes Meer. Je kan ook schriftelijk bestellen door een briefje te steken in de brievenbus bij leidster Maartje (Zundertseweg 4, 2321 Meer). Hoeveel dat kost? 700 gram vanille of chocolade wafels kosten 6 euro, voor 700 gram afzonderlijk verpakte frangipanes betaalt is dat 7 euro. De deadline om te bestellen is zaterdag 13 maart. Op zaterdag 27 maart brengen de chiromeisjes de wafels aan huis. Uiteraard op een veilige afstand. (fh)
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
MEER
MEERLE
Binnenkort komt dichter bij spreekt dan van de tweede fase van het project. De werken worden zo gepland dat ze weinig overlast met zich meebrengen bij gebruik van de reeds aangelegde site. De bouw van die elf woningen zal een jaar in beslag nemen. Eind dit jaar is er dus al reden tot feesten, midden volgend jaar is er een groot feest! (fh)
Het interieur van het dienstencentrum krijgt stilaan vorm. Het plafond wordt op bepaalde plaatsen nog open gemaakt tot in de nok. Voorlopig ligt er nog een werkvloer. MEER - ‘Binnenkort vind je hier de uitleenpost van de bibliotheek, het lokaal dienstencentrum en ruimte voor socioculturele activiteiten’, lezen we op een spandoek bij de kloostersite in Meer. Sinds de werfvergadering van 9 februari weten we wat ‘binnenkort’ betekent. Op 20 april begint men met de aanleg van de omgeving vanaf de Mussenakker richting Pyperpad.
De restauratie van het klooster volgt snel, zodat men de omgevingswerken niet hindert. Doordat ook de zes nieuwbouwwerven zijn afgewerkt, kan men het dienstencentrum met de bib en de kloostersite als dorpsplein nog dit jaar in gebruik nemen.
De restauratie van de historische gebouwen is dan zo goed als rond, op het kloostergebouw na.
Kort voor of na het bouwverlof 2021 start men met de bouw van elf erfpachtwoningen. Men
Elf erfpachtwoningen Binnenkort… duurt heus niet zo lang meer.
Triptiek met wintertaferelen MEERLE - De wereld en het dorp zien er ineens heel anders uit als ze op een goede zondagmorgen bedekt liggen onder een dik pak sneeuw. Hier lag er 10 cm, en dat is toch alweer even geleden. De dagelijkse wandeling heeft er meteen een ander aanzien door. De foto’s kunnen het getuigen. Eerst ontmoeten we een houten broertje van de Mjeelse Pier van het Gemeenteplein. Deze met een sneeuwjasje.
meente is slachtoffer van de gladde weg. Bij het terugdraaien op het einde van de Rondeelweg, raakt hij men zijn voorwielen naast de weg en kan er door de gladheid niet op eigen kracht meer uit. Op het kerkhof zijn alle mensen gelijk. Met het sneeuwtapijt zijn ook de graven gelijk en is het nog stiller voor onze dierbare overledenen… (jaf)
Een redder in nood: een strooiwagen/sneeuwruimer van de ge-
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
57
MEERLE
Parochiezaal
Niemand thuis bij ‘Ons Thuis’? MEERLE - Door het wegvallen van het verenigingsleven, vielen ook de parochiezalen - toch draaischijven voor een groot deel van verenigingsactiviteiten - compleet stil. We staken ons licht op bij Cis Van Aperen van het zaalcomité van de parochiezaal Ons Thuis in Meerle.
Rustig jaar “De Parochiezaal van Meerle, Ons Thuis, heeft zoals alle openbare gelegenheden, een rustig jaar achter de rug. Vanaf maart mochten er geen bijeenkomsten, vergaderingen of feesten meer georganiseerd worden met grote groepen. Vanaf 8 juni mocht de horeca terug open onder stikte voorwaarden en zijn er nog enkele kleine vergaderingen doorgegaan. Vanaf 19 oktober tot nu is alles weer dicht. We hebben het voorbije jaar uiteraard een financieel verlies geleden. Weinig inkomsten terwijl de vaste kosten van elektriciteit, verwarming, verzekering en onderhoud bleven lopen. Gelukkig is er nog de milde steun van de Stad Hoogstraten, die het verlies beperkt. Met het zaalcomité (Cel Geenen, Willy Jespers, Elly Geerts, de conciërges en ik zelf) vergaderden we op de momenten dat het kon, uiteraard met social distancing. De nodige communicatie gebeurt nu nog via WhatsApp of video-vergadering.”
Vernieuwing Elk nadeel… zo wist Cruijff. En dat is ook voor Ons Thuis het geval. “We hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om alle zalen een grondige opknapbeurt te geven. De plafonds werden uitgebroken, nieuwe isolatie en plafondbekleding aangebracht. Eén zaal - de fanfarezaal - heeft zijn mooie, origineel gebogen plafond terug. Alle zalen werden geschilderd en kregen
nieuwe verlichting en nieuwe gordijnen. Deze grote investering hebben we kunnen dekken door ons spaarzaam beleid van de voorbije jaren. Nu kunnen we wat dit betreft dus ook weer jaren voort. Er komt binnen enkele maanden ook een digitale agenda voor de reservaties. Vanaf 1 augustus hebben we een nieuwe conciërge: Ellen Hendriks en Raf Vermonden. Alois en Ria Broeckmans vonden het tijd om de fakkel door te geven en bij deze willen we ze nog eens extra danken voor hun jarenlange inzet. Uiter-
aard willen we de vernieuwing van de zalen, alsook een dank aan Alois en Ria en de inwijding van de nieuwe conciërge Raf en Ellen, nog vieren wanneer dit allemaal weer mogelijk is! We blijven ten dienste van de verenigingen en alle inwoners van Meerle en omstreken. We hopen dat zij, zodra het weer kan, massaal blijven gebruik maken van onze mooie Parochiezaal onder het motto Meerle leeft! Meerle feest!” (jaf)
Cis Van Aperen reanimeert Buurman & Buurman MEERLE - Goed 4 jaar geleden startten Johan Pal en Cis Van Aperen, echte buurmannen in de Heimeulenstraat, het café Buurman & Buurman in de Kerkstraat. Het café was even daarvoor dicht gegaan en omdat de buurmannen beide lid zijn van de daar gevestigde Meerlese Biljartclub en vooral een groot hart hebben voor Meerle, zijn ze deze zaak gestart.
Bezig man Cis Van Aperen is een bezig man. Hij is bestuurder bij Bouwwerken Vermeiren bv met 60 personeelsleden, trotse voorzitter van de dorpsraad, voorzitter van het gebuurte Centrum, kernbestuurslid van de parochiezaal (verantwoordelijk voor gebouwen en evenementen) en
58
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
penningmeester van de Meerlese Biljartclub. “Desondanks wilde ik dit engagement toch aangaan. Een gezellig dorpscafé voor jong en oud, met een mooie biljartzaal en regelmatig ambiance-live-muziek. Alles draaide goed, maar door mijn drukke agenda besloot ik in de zomer van 2019 eruit te stappen. Johan runde de zaak alleen vanaf toen. Toen kwam corona, alles dicht op 16 maart 2020. Er mocht in juni terug open gedaan wor-
MEERLE
MEERSEL-DREEF
den onder strikte voorwaarden. Johan vond de regels te complex om op een deftige manier terug te openen. Het was niet simpel ook. Johan stopte er zelfs mee. Het biljartseizoen begint terug in september. In onze club spelen we op hoog en normaal niveau drieband en andere disciplines. Daarenboven hadden we voor het nieuwe seizoen een Nederlandse topper, Ad Koorevaer, kunnen aantrekken. Vele van de 40 clubleden begonnen aan mijn arm te trekken en vroegen wat er ging gebeuren.”
Jachthaven voor plezierboten MEERSEL-DREEF - Op de eerste donderdag van april geeft het College om 13.30 uur in zaal Bij de Paters een eerste voorstelling van de aanleg van een jachthaven voor plezierboten. Het betreft een initiatief van dienst toerisme van Hoogstraten om deze van oudsher toch bevaarbare waterloop weer in ere te herstellen.
Touwtjes “Misschien een beetje naïef en impulsief, maar vooral met een groot hart voor Meerle, heb ik dan terug de touwtjes in handen genomen. Met Mjeel Kermis in september vorig jaar heropende ik het café. Omdat verschillende jeugdverenigingen al van alles georganiseerd hadden qua muziek en optredens, heb ik me even afzijdig gehouden op dat vlak. Andere jaren was het hier nochtans altijd volle bak met live-muziek en dj’s. Nu hebben we het even rustig gehouden. Helaas was onze laatste werkdag er alweer snel; na zondag 18 oktober moesten we opnieuw sluiten. Ondertussen blijven wel de huur, verzekering en andere vaste kosten doorlopen. En hoewel het me ondertussen een flinke duit gekost heeft, wil ik er vanaf dat we terug open mogen, weer een bruisende zaak van maken. Uit maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel, engagement voor Meerle. De Mjeelse pieren waarderen dit wel!” Cis mikt op een goede mix van verenigingen, fietsers, voetballers, darters, biljarters, dansers, … jong en oud. “Een gezellig praatcafé, alsook feestcafé in de weekends. En natuurlijk een goede thuis voor de biljartclub. Ik heb enthousiast personeel, die ervoor willen gaan. Ik hoop dus dat we snel open kunnen en zeker nog eens kunnen knallen met live-muziek. Alles onder het motto ‘Meerle leeft! Meerle feest!’” (jaf)
Uit goede bronnen vernemen we dat de gronden bij de ijzeren trambrug over de Mark de voorkeur geniet. Centraal gelegen, goed bereikbaar en met goedkeuring van Landbouw, de grond was toch al ingekleurd als landschappelijk waardevol agrarisch gebied, en zou toch nooit in aanmerking voor de bouw van varkens- of kippenstallen. Volgens het provinciebestuur zou de omvorming naar recreatie- en ontspanningsgebied niet al te veel problemen opleveren, zeker niet als er geen bezwaarschriften komen.
Ligplaatsen Er zouden ligplaatsen komen voor ongeveer een tiental plezierboten en voor de uitdieping en bouw van aanlegsteigers zou een openbare aanbesteding worden uitgeschreven. Enkele aanpalende geburen komen mogelijk in aanmerking om sluiswachter te zijn bij de om te bouwen stuw in de Markweg. Naar verluidt is een bijbehorende ambtelijke verloning voorzien. Dat voor deze jachthaven interesse is, blijkt uit het feit dat de eerste schipper zijn boot al in de oude Tramweg op het droge heeft aangemeerd. Gelijk heeft hij, want de aanlegkades zullen beperkt zijn in aantal. In de volgende editie mag u een verslag van de voorstelling van het college verwachten. Een nieuwe mijlpaal voor het toerisme met daarnaast, niet te vergeten, ook een mooie bron van inkomsten door de inning van liggelden voor de aangelegde boten. Het moet niet altijd van één kant komen. (JJ)
VERZEKERINGEN KREDIETEN SPAREN EN BELEGGEN AGENTSCHAP AXA BANK VASTGOED - IMMO POINT VERHOEVEN
Meerdorp 2321 Meer T: 03 315 72 54
www.vanbavelrommens.be
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
59
MEERSEL-DREEF
De muzikale honger van fanfare Voor Eer en Deugd
“Uw instrument staat vast te roesten” MEERSEL-DREEF - “Toen begin maart 2020 de eerste berichten over Corona vanuit Italië overwaaiden, was er toch enige onrust bij de leden van fanfare Voor Eer en Deugd. Is het nog wel wijs om samen te repeteren en op te treden? Vooral wat oudere leden die al wat gezondheidsproblemen achter de rug hadden, namen het besluit om niet meer naar de repetitie te komen. Ook in het bestuur werd men ongerust toen de eerste gevallen van het virus onze lage landen hadden bereikt. Er werd besloten om tijdelijk de repetities on hold te zetten, met in het achterhoofd dat dat maar voor enkele weken zou zijn.” Maar dat was buiten covid 19 gerekend, zo weet Toon Verleye ondertussen al te goed. “Toen het virus zich verder verspreidde en heel het land in lockdown ging, was het duidelijk dat dit niet voor even zou zijn. Zou het concert in mei wel kunnen doorgaan? Knopen moesten worden doorgehakt, zoals overal waren er vooren tegenstanders voor een radicale aanpak. Toen er ook in ons land mensen stierven aan het virus werd duidelijk dat het geen gewoon fanfarejaar zou worden. Alle activiteiten tot de grote vakantie werden geannuleerd, in het achterhoofd hoopten we dat dan alles wel voorbij zou zijn. Het nieuws werd gevolgd, de richtlijnen met betrekking tot cultuur werden uitgespit. Ook onze koepel VLAMO kwam met adviezen. Maar dat die snel kunnen veranderen weten we ook ondertussen. Die onzekerheid maakt het er niet gemakkelijker op.”
Repetitieavond Donderdagavond is het repetitieavond en al van in de jaren stillekes is die avond gereserveerd voor de fanfare. Altijd een rush om er op tijd te geraken, maar zalig tot rust komen als de muziek begint. Tijdens de pauze even bijpraten met de medemuzikanten bij een pintje of iets fris. De dorpsnieuwtjes bespreken en ieders wel en wee. Raar is het dan om nu gewoon thuis te zitten, verstoken van de wekelijkse portie sociale contacten. Uw instrument staat vast te roesten wegens geen doel om te repeteren. Er werden wel enkele initiatieven genomen om toch in gang te blijven: online repeteren, samen een muziekstuk blazen, ieder van thuis uit en met de computer samenvoegen tot één muziekwerk, je lievelingslied op muziek laten zetten door de dirigent, zodat je het thuis kan spelen.
en de andere jeugdleden repeteren. Hoopten we dat met de grote vakantie het virus wel zou verdwijnen, dan bleek ook dit ijdele hoop.”
Rommelmarkt Het zou er nog lang niet bij blijven. “Ook onze wekelijkse rommelmarkt bleek geen haalbare kaart, het mocht in principe wel, maar de veiligheidsvoorwaarden waren zo streng dat het praktisch niet haalbaar bleek. Met de tweede coronagolf in augustus waren we blij dat we de boel niet hadden opgestart. Daarmee verdween echter ook onze belangrijkste bron van inkomsten, terwijl een groot deel van onze uitgaven wel gewoon verder bleef lopen. Het bestuur vergaderde per mail en bij dringende kwesties alleen in de zaal met 1,5 m afstand. Raar dat je in je agenda ziet dat het vandaag concert van de fanfare is, of dauwtrappen, kaarskensprocessie, serenade, enz… terwijl thuis in je zetel zit. En wat ook knaagt, hoe lang gaat dit nog duren? Een lichtpuntje dan toch. De eerste coronagolf zakte en we mochten weer wat meer. We gingen repeteren, weliswaar iedereen op twee meter afstand, geen pauze, met open deuren en alles voor
Allemaal leuk en aardig, maar niet hetzelfde als samen repeteren en samen optreden. Je mist de kick en de voldoening van een geslaagd optreden waar je met z’n allen naartoe hebt gewerkt. Ook ben je als muzikant bij veel feestelijkheden en gebeurtenissen in het dorp aanwezig om alles op te fleuren met een streepje muziek, niets van dit alles nu. Zelfs de opleiding van onze jonge muzikanten moest noodgedwongen overschakelen naar online lessen, niet hetzelfde als samen met je leraar
60
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
en na ontsmetten. Toch waren we blij, we konden weer samen muziek maken. We begonnen te repeteren voor de kerstconcerten. De afstand en de mondmaskers/kapjes wenden snel, er kwam weer een lichtpuntje in muziekland. Maar niet voor lang, daar kwam de tweede coronapiek over onze streken.”
Weer in lockdown “Alhoewel we zeer veilig bezig waren, konden en wilden we geen risico’s nemen. Dus besloten we de repetities weer tijdelijk stil te leggen. Ook de bestuursvergadering van november ging niet meer live door, maar via de computer. En dat viel eigenlijk reuze mee. Minder gezellig, dat geef ik toe, maar makkelijk voor wie van verder moest komen. De tweede gedeeltelijke lockdown begint zijn vruchten af te werpen, nu is het dus wachten tot we weer in het dal terechtkomen en we weer van start zullen mogen gaan. We kijken alweer verder, volgend jaar zijn er weer kansen, optredens, concerten. Hopen we. En de fanfare blijft een gezellige club die we niet kunnen missen. Dat weet je pas echt als je ze moet missen. Met de aankomende vaccins leven we in goede hoop. Alles komt goed, toch?
MEERSEL-DREEF We vergaderen nog maandelijks online met het bestuur, maar de agenda is snel overlopen. Bij de meeste punten, activiteiten en plannen, is de conclusie dat we niet weten of het door gaat. Het verdaagde concert van vorig jaar staat nu gepland voor 8 mei, maar we vermoeden dat dit nog niet zal kunnen. De jeugd volgt nog steeds individueel lessen, één op één of online. Iedereen mist het groepsgevoel, het samen muziek maken. We merken dat de jeugd sneller afhaakt, de lol is er snel af. Leuke activiteiten zijn niet mogelijk. Ook enkele oudere leden haakten af, voor sommigen was de coronatijd de spreekwoordelijke druppel. De meesten blijven trouw en hopen dat we snel weer kunnen beginnen repeteren. In het begin namen we nog wel enkele initiatieven om bezig te blijven maar we merken dat dat stilletjes aan begint te verwateren.”
Financies “We hopen nu dat we terug actief zullen kunnen optreden na 15 augustus, na onze zomerstop. Als we voor de grote vakantie nog kunnen repeteren, zullen we dat zeker doen, al is het dan met de afstandsregels, zoals tussen de eerste en de tweede lockdown. Financieel zitten we wel met een kater. De jaarlijkse rommelmarkt kon niet doorgaan in 2020. We starten wel met de organisatie van het seizoen 2021 maar zoals het er momenteel uitziet, betwijfelen we of dit zal lukken. Misschien een korter en/of later seizoen.
Onze tweede bron van inkomsten, het ophalen van oud papier, heeft ook te lijden onder de corona. Wereldwijd is de vraag naar oud-papier ingestort, zodoende is het momenteel niets waard. Straffer nog, je moet betalen als je wilt dat men het komt ophalen. De inzamelcontainer op Dreef is per 15 januari verdwenen, dit na bijna 20 jaar. Verder doen we jaarlijks een huis aan huis actie met de vraag om ons financieel te steunen. Dit jaar gebeurde dat schriftelijk. Alhoewel we blij zijn met de respons, is het toch een stuk minder dan anders. De mensen missen blijkbaar het persoonlijk contact met de leden die dikwijls al tientallen jaren aan hun deur komen. Dit alles resulteert in een pak minder inkomsten. Natuurlijk zijn ook de uitgaven wat verminderd omdat de repetities en de activiteiten stil liggen - alhoewel de lessen doorgaan en de leraars ook betaald moeten worden. Gelukkig kunnen we rekenen op de solidariteit van onze leden, ze betalen lidgeld alhoewel er in het voorbije jaar bijna geen activiteiten waren. Zo houden we voorlopig het hoofd boven water. De fanfare zal weliswaar niet meteen verdwijnen maar, door het afhaken van enkele leden en jeugd in opleiding zullen we weer een stapje terug moeten doen. Zowel muzikaal als financieel zal het moeilijker worden. Kortom, de toekomst is nog onzeker, maar de muzikale goesting is er zeker nog.” (TV/JJ)
Dag van de directeur(s) MEERSEL-DREEF - Zondag 31 januari was er de "Dag van de directeur". Op basisschool 't Dreefke werden daarom de twee eigen directeurs in de bloemetjes gezet. Juf Kris en juf Hanne zorgen immers steeds heel goed voor zowel de leerlingen als de leerkrachten. Het voorbije jaar zorgde beslist voor heel wat extra uitdagingen, hoedje af dus voor de directies die er blijven voor gaan. Voor al hun harde werk verdienen beide directrices een leuke attentie. Dank je wel! (DVB/JJ)
Wandelen tussen bomen MEERSEL-DREEF – In onze februari-uitgave maakten we melding van “wandelen onder bomen en tussen bladafval” op het pad tussen de watermolen van Meersel-Dreef en recreatiedomein de Mosten. Het moest in de sterren geschreven staan: de inkt was nog niet droog of de gevaarlijk overhangende bomen werden, na enkele overhangende jaren, afgezaagd en tot kachelhout herleid. De toegang voor hulpdiensten is bij deze weer hersteld. Nu het gesluikstorte bladafval in de berm achter het villapark nog aanpakken, ik zal binnen één jaar nog eens een foto gaan nemen. (JJ)
Mooimakers maken het verschil MEERSEL-DREEF - De nieuwe mooimakers van Meersel-Dreef in actie. Een kleine daad voor een grote resultaat door onze nieuwste vrijwilligers! Zwerfvuil is velen een doorn in het oog. Je kinderen opvoeden voor een mooie toekomst kan natuurlijk alleen bij de juiste insteek van de ouders, want zoals de ouderen zongen zo piepen de jongeren. Deze kinderen verzamelen op hun wandelingen het afval dat ze onderweg vinden. Dit noemen we het verschil maken voor onze stad, ons dorp, onze buren, onze natuur. Kleine gebaren, grote resultaten. Een initiatief dat tot voorbeeld strekt voor allen! (JJ)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
61
MEERSEL-DREEF
MINDERHOUT
Een onverwacht In Memoriam
GODVRUCHTIG AANDENKEN VAN ANTONIUS JOANNES BROEKMANS Lid van den Wekelijkschen Kruisweg Echtgenoot van Josephina van den Bergh
MEERSEL-DREEF - Op zoek naar uw en mijn geschiedenis en bij gebrek aan ander dorpsnieuws, wil ik u bij deze de tekst laten lezen van een gedenkprentje uit de vorige eeuw, niet alleen als een uniek tijdsdocument, zo zijn er nog, maar ook uit puur taalkundig oogpunt. Dergelijke tekst en inhoud, het blijft verbazen en verwonderen.
Ach! God wat schrikkelijke dag! Waarom dat snijdend zweerd door het hart van eene geliefde vrouw en jeugdige moeder? Waarom 5 kinderen vaderloos gesteld op de wereld? Waarom? Oh! God wij onderwerpen ons aan uwen H. Wil, - doch vergeef het ons - met oogen vol tranen.
Gedrukt te Hoogstraten door drukkerij J. Haseldonckx, luidt het bidprentje als volgt: rrr
De gelukszon zond hare zoete stralen over het deugdzaam huisgezin. Gaarne stond de dierbare afgestorvene nevens zijne vrouw in den strijd voor het leven, altijd werkzaam, altijd vooruitstrevend naar betere welstand.
Deze toch wel directe schrijfstijl, van mijnheer pastoor vermoed ik, beschrijft het einde van een mensenleven en wie er achterblijft. Misschien indien Toontje Broekmans nu had geleefd, was zijn kans op overleven groot geweest en had hij voor zijn gezin kunnen blijven zorgen. Misschien geeft dit toch wel te denken over de huidige pandemie, we zijn een deel van het probleem maar we zijn ook een deel van de oplossing. Honderd dagen aflaat zal hier evenwel niet helpen, inentingen daarentegen wel. (JJ)
Geboren te Raamsdonk-Veer den 23 Januari 1882 en godvruchtig overleden te Meersel-Dreef den 24 Mei 1933 GESTERKT DOOR DE H.H. SACRAMENTEN
Heere tot ons geluk hadt Gij hem ons gegeven, onverwachts vraagt Gij hem weder, Gij hebt ons de vreugde van ons hart ontnomen. Dierbare echtgenoote! draag moedig uw kruis, steun op God en steun op mij. Vereenigd in onze onsterfelijke liefde zullen wij voort samen onze lieve kinderen opbrengen tot Gods glorie. Dierbare Kinderen, voor wie ik nog hard wenschte te leven, zie ik moet u thans verlaten, vergeet mij niet in uwe gebieden, eert uwe moeder en weest getrouw aan mijn lessen en vermaningen. Beminde Bloedverwanten, bidt voor mij, en Gij vooral Eerw. Neven, weest mijner indachtig aan het altaar des Heeren. Mijn Jesus, bermhertigheid. 100 d.a.
HIJ RUSTE IN VREDE
Dansa blijft zoeken naar het dansplezier MINDERHOUT – De tweede dansshow van Dansa was gepland in het begin van de eerste lockdown. Het kwam hard aan: de dansen, visuals, belichting, kleren, … alles was klaar en plots moest men alles afgelasten. Ook op een later tijdstip kon de show al evenmin doorgaan. Vooral voor de dansers die er hard aan gewerkt hadden, was dit een grote domper. Vol goede moed opnieuw gestart in september, moest men eind oktober jammer genoeg al stoppen. Er kwamen online lessen via Zoom voor alle leeftijden. Iedere groep krijgt elke week een online dansles via het computerscherm. Een goed alternatief omdat er anders helemaal niets is. Veel dansers staan elke week blij en gemotiveerd voor de camera om de online les mee te volgen, al is en blijft online les uiteraard lang niet hetzelfde als fysieke lessen in de zaal. Maar dat laatste was enkel weggelegd voor de -12 jarige kinderen, die vanaf december wel terug mochten starten.
Groepsgevoel Dansen in een dansschool doe je, naast het evidente dansplezier, ook voor het groepsgevoel en de interactie met andere dansers en de leerkracht. Dit gevoel is lastiger te ervaren via online lessen dan in het echt. Voor nieuwe dansers is een dansstyle leren online ook veel moeilijker.
eerst geplande wedstrijden zijn al afgelast, er is zelfs nog geen zekerheid of de wedstrijden in 2021 kunnen en mogen doorgaan.
Dansa wou dit jaar met hun wedstrijdteam +16 modern/jazz voor het eerst deelnemen aan wedstrijden tegen andere dansscholen. Ook deze
Het moeilijkste voor de dansschool, maar ook voor de dansers is dat er geen concreet perspectief is. Niemand weet wanneer iedereen terug
62
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
mag dansen en of de jaarlijkse dansshow in 2021 wel kan doorgaan. Maar we proberen wel positief te blijven, en hopen snel weer met alle groepen te kunnen dansen in de zaal. Want alleen daar kan je voluit de groepssfeer en het dansplezier ervaren. (fh)
MINDERHOUT
WORTEL
In Memoriam Paul Verbeeck 1937 - 2021 Paul Verbeeck werd op 22 mei 1937 geboren in Wimmertingen, een klein dorpje bij Hasselt, als jongste in een gezin met zes kinderen. Na vier minder aangename jaren in het college in Hasselt, startte Sint Lucas Hasselt met kunstonderwijs. Hij maakte de overstap, na een voorbereidend jaar koos hij voor de opleiding beeldhouw- en glazenierkunst. Na zijn opleiding ging hij met de fiets solliciteren, eerst in alle omliggende scholen, daarna tot in Turnhout. Daar vernam hij van een nichtje dat de Technische School in Hoogstraten een leraar plastische opvoeding zocht. Paul werd uit vier kandidaten geselecteerd door een jury met o.a. directeur De Vos en deken Lauwerys. Als bij toeval waren er op het Seminarie ook enkele uren tekenen vrij en zo kon Paul ‘op kot’. Eerst in het Seminarie en daarna bij de moeder van collega kunstenaar Louis Fransen.
IKO Louis was vriend aan huis bij Jos Martens en daar ontstond toen het idee om in Hoogstraten een tekenschool te beginnen. Samen met Leon Doms, Jos Adams en nog enkele anderen namen zij het initiatief en zo ontstond het Instituut voor Kreatieve Opvoeding. Samen met Jos (die directeur en leraar schilderen was) en Paul De Buck vormde hij drietal leerkrachten die het eerste jaar gratis les gaven in het IKO, dat toen gevestigd was waar nu De Gulden Coppe is. Ondertussen had hij Wivine Sijsmans leren kennen, die les gaf in de lagere school van Meer. In 1966 trouwden ze en gingen eerst in de Minderhoutsestraat en later in de Aard wonen. Ze kregen drie zonen, geen van hen trad in zijn artistieke sporen.
Het lesgeven in IKO combineerde Paul tot aan zijn pensioen in 1995 met een fulltime job in VITO. Al tekende en aquarelleerde hij, beeldhouwen was zijn grote passie. ‘De papboer’ bij de bibliotheek in Minderhout en het beeldje van Louis Doms in het H. Bloedpark zijn twee werken van hem. Als bekroning van zijn carrière stelde hij in 2012 tentoon in het Stedelijk museum. Hij overleed in Hoogstraten op 30 januari 2021. (fh)
15.000 euro steun voor de Bonte Beestenboel WORTEL - Vzw De Bonte Beestenboel krijgt van de Vlaamse overheid 15.000 euro steun om de coronacrisis een beetje te verzachten.
Vlaams minister van toerisme Zuhal Demir maakt via Toerisme Vlaanderen in totaal een bedrag van 4 miljoen vrij om het sociaal toerisme
te ondersteunen. Het is nu al de derde steunronde om het geleden verlies in het najaar 2020 te compenseren. Vzw De Bonte Beestenboel diende een dossier in en krijgt met nu dus een financieel duwtje in de rug om de coronacrisis te overleven nu de scholen geen buitenschoolse activiteiten meer mogen organiseren. Ook de Chiro van Meerle ontvangt overigens een bedrag van 524 euro. Wortel- en Merplas-kolonie zijn dan wel als landschap beschermd, in tegenstelling tot de boerderij in Merksplas is de boerderij in Wortel niet als monument beschermd. Voor de renovatie van de buitenzijde van het gebouw, dat een onderdeel is van het beschermde landschap, kan men onder bepaalde omstandigheden een onderhoudspremie van monumentenzorg krijgen. Op een volwaardige restauratiepremie kunnen de partners werkzaam in de boerderij van Wortel-kolonie geen beroep doen. (fh)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
63
WORTEL
Ouderraad Wijsneus zit niet stil WORTEL - De werking van de Ouderraad van De Wijsneus stond en staat in deze coronatijden op een lager pitje dan voorheen. Jammer genoeg zijn het vooral de activiteiten die geld opbrengen voor de school, en waarmee men de schoolrekening voor de ouders binnen de perken tracht te houden, die noodgedwongen zijn weggevallen, zoals de Italiaanse avond in maart, het schoolfeest in mei en de kerstboomverkoop in december. Om een en ander te compenseren organiseerde de Ouderraad in december wel een corona-editie van een wafelverkoop. waarbij de afhaling verliep via een drive-in. De ouders bleven in de auto zitten, terwijl de wafeldozen in de koffer werden geplaatst. Dat verliep boven alle verwachting zeer vlot, misschien wordt de werkwijze wel een blijver voor de komende edities.
Geen gemotoriseerd verkeer meer in de koloniedreven WORTEL - Negen koloniedreven worden afgesloten met slagbomen en/of tractorsluizen, ook al is er in het door de gemeenteraad op 24 april goedgekeurde politiereglement enkel sprake van verkeersborden. Deze beslissing wordt genomen in uitvoering van het PRUP (Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan) Wortel-kolonie, door minister Schauvliege goedgekeurd op 12 januari 2015. Het weren van gemotoriseerd verkeer in de kolonie is al lang een heikel punt. In 2004, vijf jaar na de bescherming als landschap, werden er al eens vier slagbomen geplaatst. Wellicht heeft u ze nooit gezien, want al na één nacht werden ze aan diggelen geslagen. In 2006 nam de gemeenteraad de beslissing om vier dreven af te sluiten met verkeerspaaltjes, maar die heeft men nooit geplaatst. Nu kan de rust er eindelijk terugkeren. Wandelaars, fietsers en paarden blijven er welkom. (fh)
De werken en de toekomstplannen worden nu online besproken.
Tablets Bij de start van de Corona ondersteunde de ouderraad de school met materiaal. In april schonk men tien tablets, zodat kinderen zonder computer toch mee konden in het afstandsonderwijs. Ook voor lessen waarbij kinderen in de klas niet samen mochten kijken op één scherm, waren deze tablets zeker welkom. Ondertussen werkte men in kleine groepjes van maximaal 4 ouders aan de inrichting van de speelplaats in Worteldorp. Bedoeling is deze groener, avontuurlijker en beweegvriendelijker te maken. In volle Coronatijd metselde men zitbanken, plaatste een speelboom en bouwde een wilgenhut. Het overleg en de vergaderingen van de Ouderraad gebeurden sinds de zomer digitaal. Er worden al plannen gesmeed om na de speelplaats van de school in Worteldorp ook de speelplaats van de Rooimans aantrekkelijker en groener te maken. (fh)
Pauwels Gunther r bvb a rming •Centrale verwar •Sanitair •Zinkwerken •Zonneboilers •Warmtepompen •Onderhoud met attest - (enkel Vaillant)
www.p tel. 0473 60 62 83 64
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Op de negen aangeduide plaatsen worden slagbomen of tractorsluizen geplaatst.
Over landlopers en verdwenen kerkhoven WORTEL/HOOGSTRATEN Het project Dwaallichten waarmee men op zoek ging naar het verhaal achter duizenden landlopers die in Wortel, Merksplas of Hoogstraten verbleven, wordt op dit moment afgerond. De resultaten gaan wellicht eind maart online. Tijdens die zoektocht ontdekte men ook een verdwenen kerkhof in Wortel-kolonie en bij het kasteel in Hoogstraten. In onze volgende uitgave vertelt Willy Van den Bergh er alles over. (fh)
WORTEL
Leadersubsidies voor afwerking van het Casino WORTEL - De dorpsgemeenschap Widar ontving een Leadersubsidie van iets meer dan 41.000 euro. Daardoor kan hun project in het voormalige Casino op korte termijn afgewerkt worden. De Leadersubsidies zijn voornamelijk Europese gelden die gebruikt moeten worden voor plattelandsontwikkeling. Widar neemt een aparte plaats in wat de opvang voor volwassen personen met een handicap betreft. In Merksplas werkt men aan een zesde vestiging en in de kolonie was er al Huis Ekkehart. Daar komt nu dus eethuis De Bayerd en een tweede wooneenheid in het voormalige Casino bij. Het zijn overigens de eerste bouwsubsidies die Widar ooit mocht ontvangen. Alle andere werken werden met eigen personeel, met eigen middelen en schenkingen uitgevoerd.
Werkplaatsen Dirk Govaerts en zijn vrouw Erna Nuyts wonen, samen met zeven volwassen personen met een handicap in de aangepaste woning tegenover het Casino. Op 22 november 2004 werden beide gebouwen, die eigendom zijn van de stad, in erfpacht overgedragen aan Widar. Huis Ekkehart werd in mei 2011 in gebruikt genomen. Het voormalige Casino wordt nu als verbruikszaal De Bayerd, en het daarbij aansluitend Huis Yggdair afgewerkt. In het gebouw is plaats voor een begeleidend gezin en tien personen met een handicap die iets meer hulpbehoevend zijn. In het project wordt veel aandacht besteed aan de werkplaatsen waar mensen met en zonder een beperking samen werken om voor de bewoners een zinvol bestaan uit te bouwen. Het is o.a. voor de afwerking van deze werkplaatsen dat Widar een leadersubsidie ontving.
In mei wil Widar de tweede vestiging met plaats voor tien personen met een handicap in gebruik nemen. Het gaat om een bedrag van 65% van de nog uit te voeren werken of een subsidie van 41.725 euro. (50% Europese middelen, 25% Vlaamse overheid; 25% provincie). Deze subsidie maakt het mogelijk om het project tegen de zomer van 2021 af te werken.
Eethuis Op dit moment werkt de afdeling Groenzorg van vibo de Brem uit Oud Turnhout aan de aanleg van een belevingstuin op het binnenplein van Den Bayerd en huis Yggdalir. Deze tuin wordt een rustgevende, veilige omgeving voor mensen met een zwaardere beperking.
Verder is Nautica (deel van het bijzonder secundair onderwijs de Driemaster) uit Merksplas, begonnen met de voorbereidingen voor de uitbating Den Bayerd als eethuis met een beperkte kaart. Van zodra de coronamaatregelen het toelaten, willen zij met hun leerlingen Den Bayerd mee openhouden. Op termijn wil men samen met vrijwilligers de drankgelegenheid zoveel mogelijk open houden om zo bij te dragen aan de zachte recreatie voor wandelaars, fietsers, en ruiters/menners in de kolonie. Vrijwilligers die op welke manier dan ook willen meewerken aan Widar in Wortel-kolonie of Merksplas vinden info op widar.be/vorming-vacatures/vrijwilligers. Ook kandidaat bewoners of mensen met een beperking die nood hebben aan dagbesteding kunnen zich melden bij Dirk Govaerts, huis Ekkehart, Kolonie 28 in Wortel, email dirk.govaerts@widar.be of zorgloket@widar.be. (fh)
Met de Leadersubsidie worden de werkplaatsen, de toog en de keuken afgewerkt.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
65
SPORT
Sportnieuws: Rob Brosens - Alfred Oststraat 3, 2320 Hoogstraten, 03 314 43 39 - sport@demaand.be
Sportlaureatenviering 2020 in coronaverpakking
Hoofdvogel voor Dorien Van de Poel en Merel Braspenning Van een echte viering van de sportlaureaten kon uiteraard geen sprake zijn, maar toch werden de sporters die in 2020 mooie prestaties leverden niet vergeten. In februari wordt aan alle laureaten een handdoek bezorgd. De kersverse titelhouders Dorien Van De Poel en Merel Braspenning mogen ook een ingekaderde foto verwachten, die zal worden overhandigd door de burgemeester en/of schepen van sport samen met een afgevaardigde van de sportraad. Zonder echte viering in het vooruitzicht werden ook weinig kandidaturen ingestuurd. Geen sportman dit jaar, niemand stelde zich kandidaat voor de titel. Voor de meeste sporten konden er in 2020 dan ook enkel in de eerste maanden titels worden behaald. Evenmin een sportclub of -vereniging die zich kandidaat stelde. Het eerste elftal van Minderhout VV speelde nochtans een sterk seizoen en promoveerde naar tweede provinciale. In het jaar 2020 bestond de club vijftig jaar. Groen-wit had dus zowel de titel van sportploeg als die van sportvereniging kunnen binnenhalen. Een gemiste kans? Hoe dan ook doen deze bedenkingen helemaal geen afbreuk aan de verdiensten van de gelauwerden.
SPORTVROUW: Dorien Van de Poel Dorien Van de Poel is voor de tweede keer op rij verkozen tot sportvrouw van het jaar. In 2019 behaalde ze Belgische en provinciale titels bij de Masters. In 2020 verbeterde ze verscheidene malen haar persoonlijke en clubrecords. Bovendien behaalde ze 4 gouden medailles op het Belgische kampioenschap in haar categorie en een bronzen medaille op het provinciaal kampioenschap alle categorieën. Ondanks de coronatoestanden is Dorien blijven trainen, dikwijls op eigen initiatief met een door haar trainer opgesteld programma. Het ontbrak haar niet aan discipline en ze bleef vol toewijding zichzelf geven, wat niet evident is als je helemaal alleen moet trainen. Door corona mocht en mag ze immers niet gaan trainen in Zundert waardoor ze genoodzaakt was om te trainen op de pistes van Hoogstraten en Wuustwezel. De krachttrainingen werden thuis gedaan, met een borstelsteel of met één van de kinderen in haar nek. Zelfs zoon Jasper werd soms gebruikt bij die krachttrainingen.
Palmares 2020 Op het provinciaal kampioenschap moest Dorien (37 jaar) het opnemen tegen jeugd en jong volwassen atleten. Ze behaalde brons op de 400 m en een vierde plaats op de 200 m. Ze is vanaf begin januari mede Belgisch record-
66
Dorien Van De Poel houdster bij de masters w35 op de 4x200m indoor Gent. De atletes verbeterden een Belgisch record dat er al bijna 20 jaar stond. In maart won ze goud op de 200m en 400m zowel op het Belgisch als op het provinciaal kampioenschap w35. Op de 400m verbeterde ze haar persoonlijk record indoor en clubrecord. Vol enthousiasme leefde ze nadien toe naar het EK masters in Braga (Portugal). Een medaille lag er zeker binnen handbereik. Overnachting, auto en al het andere was geregeld. Ze zou op 13 maart de vlucht nemen, maar kreeg op 10 maart het bericht dat alles was afgelast, een zware tegenvaller. In september verlengde ze haar Belgische en provinciale titels outdoor op de 200m en de 400m. Bij die laatste titel verbeterde ze opnieuw haar persoonlijk record en clubrecord. Wegens te veel wind werden deze records echter niet gehomologeerd.
SPORTTIENER: Merel Braspenning Merel Braspenning is lid van Paardenvriendjes
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
Wortel en heeft op korte tijd heel wat verwezenlijkt. Zij werd LRV kampioen en ging al snel over naar CSIOP wedstrijden, internationaal niveau. Ze is een enthousiaste, leergierige en ambitieuze amazone met respect naar organisatie, medekandidaten, lesgevers of coach. Ze is erg gedisciplineerd. Ze verzorgt en berijdt 5 pony ‘s en traint 10 tot 15 uren per week. Met haar pony Parco van het Hollandhof behaalde ze de 1e plaats in barema DM met een foutloos parcours en de snelste tijd in de barrage. Nog met Parco behaalde ze de 1ste plaats in klasse DM Stijl. Bij deze proef wordt een oordeel geveld op de manier van rijden, lijngericht, de houding en zit van de ruiter en gehoorzaamheid van de pony tijdens het parcours. Ook met pony Nijoux van het Achterhof behaalde ze mooie resultaten. Lotte Godrie van Ponyclub De Marckeruiters was tegenkandidaat sporttiener. Ook zij behaalde bijzondere prestaties, maar de trofee ging naar Merel.
De overige laureaten
SPORT Bax die provinciaal kampioen werd met Joberlina van de Kapel en ze werd 2de Nationaal bij 5-jarige paarden. Bij de Marckeruiters Meerle/Meersel-Dreef was Lotte Godrie kandidaat sporttiener, maar ook Lien Koyen liet zich opmerken. Ze behaalde een 3de plaats met pony Vosje in het eindklassement eventing winterseizoen 2019-2020. Karin Donckers van Rijvereniging Sint Clemens reed opnieuw een sterk seizoen met verschillende prijzen zoals in de Eventing Barocca d’Alva in Portugal (CCI 4*) waar ze de wedstrijd won met Fletcha van ’t Verahof.
Tennis Claudine Delafaille en Cindy Hanibals van TC De Vrijheid werden provinciaal kampioen dubbel dames 1.
Merel Braspenning
Zwemmen Atletiek Van Atletiekvereniging Noorderkempen won Anne-Sophie Bremans het KAVVV veldloopcriterium kadetten meisjes, Guy Hendrickx deed dit ook bij de masters heren +50, Carine Jochems werd provinciaal kampioen veldlopen masters dames +45 en Jan Vlamings werd Belgisch kampioen outdoor hinkstapspringen masters M60, behaalde op het Belgisch kampioenschap een 2de plaats indoor 60m horden masters
PROVINCIAAL VOETBAL
M60 en een 2de plaats outdoor 100m horden masters M60
Van karateclub Hiraken behaalde Floris Rombouts een 3de plaats op het BK Kata
Quinten Michoel van ZGEEL werd Vlaams jeugdkampioen 100m vlinderslag en van het Hoogstratens Zwem Team werd Joseph Van Wellen Vlaams jeugdkampioen 800m vrije slag met een wedstrijdrecord. Hij werd er ook 3de op de 200m vrije slag en de 100m schoolslag.
Ruiterij
Felicitaties aan alle laureaten. (rob)
Karate
Naast de prestaties van Merel Braspenning was er bij de Paardenvriendjes Wortel ook Marijke
Voorzitter van KFC Meerle kondigt vertrek aan
Er is weinig transfer- en ander nieuws te rapen in onze voetbalclubs. Wij legden ons oor te luisteren, over wat we te horen kregen, kunnen we kort zijn… “In Wortel zal er bijzonder weinig veranderen voor wat betreft de samenstelling van de kern”, aldus trainer Piet Van Bavel.
KFC Meerle “In Meerle zijn de gesprekken momenteel nog aan de gang”, vertelt Koen De Muyter. “Eind februari moet het huiswerk gemaakt zijn. Het heeft allemaal wat voeten in de aarde gehad. Jan Verheyen heeft wegens privé redenen zijn afscheid aangekondigd als voorzitter. Jan was naast voorzitter ook de drijvende kracht achter de sportieve cel. Nu nemen Dirk Van Bavel en Mark Beterams de sportieve honneurs waar. Dus voorlopig nog geen nieuws op transfergebied.”
KFC Meer Trainer Filip Pelckmans heeft wel een en ander te melden over KFC Meer. Vooreerst blijkt dat vier spelers besloten te stoppen. “Het is moeilijk te zeggen of corona de echte reden is dat deze vier spelers stoppen”, zegt Filip Pelkmans. “Persoonlijk denk ik wel dat de jongens door corona
Piet Van Bavel
Koen De Muyter
hun vrije tijd anders hebben ingedeeld en daarom nu deze keuze maken. Doelman Nathaniel Baelus stopt met voetballen. Hij is slechts 25 jaar, maar heeft een eigen zaak in Antwerpen en kan werk en voetbal niet meer combineren. Ook verdediger Glen Arnouts stopt er helemaal mee. Glen wordt dit jaar 30. Hij was nog maar 1 seizoen bij de club, heeft een kindje gekregen en ondervindt ook moeilijkheden om alles te combineren met zijn professionele job. Zijn collega in de verdediging, Tom Van Der Hoofden wil eveneens meer tijd in zijn gezin kunnen steken. Tom is 28 en werd ook eind 2020 papa. Tenslotte stopt ook Ben Adriaensen. Hij had vorig jaar al aangekondigd te willen stoppen. De
Filip Pelckmans 30-jarige aanvaller is een echte Meerse speler die na enkele jaren Merksplas terug bij de club aansloot en misschien iets moeilijker de motivatie kon vinden voor de trainingen.” De club moest dus op zoek naar nieuwkomers. “Doelman Tom Deckers speelde vorige seizoenen bij Loenhout maar keert terug naar zijn moederclub. Lennert Aertsen is een verdediger die overkomt van Horendonk en eerder ook bij Loenhout speelde.’ Het huiswerk van KFC Meer voor het nieuwe seizoen lijkt daarmee af, alle andere spelers van de kern verlengden hun contract. Ook de technische staf blijft ongewijzigd. (rob)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
67
Love 2 heal Paul van Huffel Helend medium Carolinestraat 11
NEENN N E E G K G K N IIDDIIN CCAADD TTEE E E L L P DOP NDD O RRKKSS 33D N O O V AAV IDDW WOOatteenn I L L O SSO oooggssttrra Ho TTee H
2322 - Minderhout Tel.: 0475 66 92 77 info@love2heal.be www.love2heal.be
Duur van de opleiding is steeds 10 weken Start AVOND Basistraining SolidWorks: 5 APRIL 2021 Deze opleiding is zowel toegankelijk voor professionelen als particulieren
Training @ 3DCadworks.be
God gaf aan mij de legkaart van mijn leven Als stukjes speelgoed in een kinderhand. De doos met het voorbeeld heeft hij niet gegeven. Ik vind niet meer dan de hoekjes en de rand Daar binnen in zie ik alleen maar kleuren
68
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
SPORT
Sportpark Wereldakker door de gemeenteraad goedgekeurd
De werken aan de gymhal zijn begonnen De kogel is door de kerk. De gemeenteraad van 22 februari 2021 kon uiteindelijk het volledige plan van Sportpark Wereldakker inzien en haar zegen geven. Met de bouw van een gymhal, de aanleg van een atletiekpiste en een kunstgrasveld zet Hoogstraten een belangrijke stap in haar sportieve toekomst. In een latere fase zullen wellicht ook de terreinen achter het zwembad een invulling krijgen. De plannen lagen al langer klaar, maar er moest vooreerst nog een en ander afgetoetst worden met de verschillende partners. En dat zijn er wel enkele: het Diocesaan Seminarie van Antwerpen (eigenaar van de gronden), de stad Hoogstraten, HVV, ’t Spagaatje, AVN en het Klein Seminarie. Ook voor deze laatste opent de nieuwe infrastructuur hoopvolle perspectieven. Zij ijvert al langer voor de inrichting van een sportafdeling binnen de school, wat binnen het globale aanbod van de scholengemeenschap een lacune vormde. Wij bekijken in dit artikel het globale project zoals het door de stad werd opgemaakt en goedgekeurd. Daarnaast polsten wij bij de betrokken sportverenigingen naar hun verwachtingen.
Erfpacht Zoals bekend waren de sportvelden van het Seminarie door het bisdom in erfpacht gegeven aan enerzijds de school zelf en aan de voetbalclub HVV. Bij de opmaak van dit sportpark werd de bestaande erfpacht echter stopgezet en ging de stad een erfpacht aan voor alle terreinen, met uitzondering van het A-terrein van HVV en de bijhorende parking. De voornaamste ingrepen zijn de bouw van een gymhal vlak achter de school en een atletiekpiste aan de Katelijnestraat. Doordat HVV een oefen- en speelterrein verliest door de bouw van de gymhal wordt er voor deze club een kunstgrasveld aangelegd waarop zowel getraind als gespeeld kan worden. Tevens krijgen de velden
een andere oriëntering. Er werd nu ook een nieuwe erfpachtovereenkomst naar de gemeenteraad gebracht waarin nieuwe gebruiksafspraken zijn gemaakt tussen HVV en het Klein Seminarie.
Gymhal De eerste fase van de werken betreft de bouw van de gymhal. Deze zou einde 2021 klaar moeten zijn. In januari zijn de grondwerken gestart. Het geheel zal bestaan uit een specifieke gymhal met permanente opstelling van toestellen en valkuil, 1 danszaal en 1 polyvalente zaal voor o.a. multimove, freerunning, seniorengym, yoga, enz, naast de noodzakelijke kleedkamers, sanitair en bergingen en een leslokaal.
Het globale plan sportpark Wereldakker met vooraan rechts de inplanting van de gymhal met aangrenzende parking, centraal het kunstgrasveld voor HVV en helemaal links tegen de Katelijnestraat de nieuwe atletiekpiste.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
69
SPORT Atletiekpiste Er komt een volwaardige atletiekpiste met 6 banen rondom en 8 banen voor sprint. Daarnaast wordt er ruimte en infrastructuur voorzien voor disciplines als kogelstoten, hoogspringen, verspringen en speerwerpen. Deze accommodatie zal gebruikt worden door de Hoogstraatse atletiekvereniging AVN en het Klein Seminarie. Ook individuele lopers kunnen er aan hun trekken komen.
Fase 1 van het sportpark Wereldakker startte op 4 januari 2021 met de grondwerken voor de bouw van de bovenlokale gymhal waar’t Spagaatje al zo lang naar uitgekeken had. De Hoogstraatse vereniging ’t Spagaatje is hoofdgebruiker van de zaal, maar ook het Klein Seminarie kan er 30 uren per week gebruik van maken. Andere verenigingen kunnen hier eveneens gebruik van maken, de uitbating zal gebeuren door ’t Spagaatje. De stad is bouwheer en doet de investering in het gebouw en in de omgevingswerken voor totaal 2,7 miljoen euro. Hiervoor kreeg ze iets meer dan 500.000 euro aan subsidies van de provincie en de Vlaamse Overheid. ’t Spagaatje, dat zich engageert om een bovenlokale werking uit te bouwen, investeert voor ongeveer € 500.000 aan inrichting van de zaal met toestellen.
Kunstgrasveld Het huidige B-terrein van HVV wordt vervangen door een kunstgrasveld omwille van het verlies van een oefenveld door de bouw van de
gymhal. De aanleg hiervan zou deze zomer rond moeten zijn, zodat het veld gebruikt kan worden vanaf het begin van het voetbalseizoen 20212022. De kosten voor aanleg worden geraamd op 600.000 euro. Tevens zal er een heroriëntering komen van alle andere natuurgrasvelden. De oude atletiekpiste van het Seminarie en de aangrenzende parking verdwijnen immers en maken plaats voor twee voetbalterreinen. Deze werken zullen in de zomer van dit jaar beginnen. De nieuwe atletiekpiste komt op de gronden tegen de Katelijnestraat (naast de hoofdparking van HVV). Tussen de atletiekpiste en de nieuw aan te leggen voetbalvelden komt nog een Lvormig grasveld dat voor allerlei sport en spel kan gebruikt worden, toegankelijk voor iedereen.
Het terrein binnen de piste wordt een grasveld, ingericht als wedstrijdveld voor HVV. Er wordt tevens een gebouw opgetrokken als berging voor de trainingsmaterialen van AVN en Klein Seminarie. In dit gebouw wordt sanitair, kleedkamer en administratieve ruimte voorzien. De werken aan de atletiekpiste zullen starten in de zomer 2022 en zouden rond moeten zijn op het einde van dat jaar.
Parkomgeving Naast de aanleg van de velden en de gymhal voorziet het project nog in een parking achter de gymhal en een fietsenstalling naast deze zaal. Het verkeer hiernaar zal toegang hebben via de inrit naar het zwembad vanuit de Katelijnestraat. De stad wil ook inzetten op een aangename omgeving en een soort parkfunctie creëren. Hierin ziet zij ook plaats voor een hondenwei en een trage doorsteek naar de straat Wereldakker en het speelpleintje in de Burgemeester J. Van Aperenstraat. Het stadsbestuur kijkt uit naar de uitwerking van het volledige project. Zij doet dan ook een flinke investering in dit sportpark. De eerste fase bedraagt 2,7 miljoen euro, de tweede 3,7 miljoen euro, zonder de kosten van het kunstgrasveld. Voor deze tweede fase gaat Hoogstraten nog op zoek naar subsidies voor bovenlokale sportinfrastructuur bij de Vlaamse overheid. (jh)
Volwaardige piste voor 35-jarige AVN
Nieuwe toekomst lonkt voor Hoogstraatse atletiek Erik Rombouts, voorzitter van Atletiekvereniging Noorderkempen (AVN), is een gelukkig man. Tegen einde 2022 zal AVN kunnen beschikken over een nieuwe atletiekpiste en bijhorende accommodatie. Ver hoeven ze niet te verhuizen want haar activiteit zal in dezelfde omgeving blijven als vandaag. Samen met Jan Vlamings, oprichter van AVN, en jeugdtrainer Jan Vermeiren schetst hij voor DHM een beeld van deze Hoogstraatse atletiekvereniging.
Atletiek “Atletiekvereniging Noorderkempen (AVN) bestaat sinds 1987 en telt 200 leden, nl.150 jeugdleden en 50 volwassenen. We trainen op dinsdag en donderdag, zowel indoor als outdoor, verschillende disciplines zoals interval, spurt, coördinatie, verspringen, hordelopen, hoogspringen, duurloop, kogelstoten, speerwerpen, … In het
70
weekend nemen we deel aan wedstrijden of vrije lopen”, vertelt Erik Rombouts. Zeker nu een volwaardige accommodatie in zicht komt, ziet hij de toekomst voor de atletiek in Hoogstraten hoopvol tegemoet. “Het bestuur en de vrijwilligers van AVN zijn gedreven en willen de club verder doen groeien binnen de Hoogstraatse sportfaciliteiten. Zo werken we aan onze uitstraling, investeren we
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
elk jaar in trainingsmateriaal en organiseren we voor onze leden uitstappen naar sportevenementen. Het aantal leden en (jeugd-)trainers zit hierdoor in stijgende lijn. Onze visie staat steeds in het teken van sportiviteit en ontspanning, waarbij we iedereen financieel de mogelijkheid willen geven om te kunnen sporten, van beginner tot competitieve atleet, maar tevens ook zo veel mogelijk mensen willen aanzetten tot sporten.”
SPORT Oude piste “Sinds vele jaren hebben we een zeer goede samenwerking met het Klein Seminarie. We mogen gebruik maken van de piste en als tegenprestatie doen we twee maal per jaar een grondig onderhoud daarvan. Al enkele jaren merken we dat de piste snel verzadigd geraakt. Trainingen kunnen soms niet doorgaan omwille van de regenplassen. Ook de verlichting is niet afdoende. Kinderen vinden het niet fijn om op een slecht verlichte piste te sporten. Daarenboven zijn de borduren van de piste verzakt en liggen deze, op een groot gedeelte, zelfs lager dan de gravel. Al geruime tijd is AVN er dus van overtuigd dat er structureel iets moet gebeuren. We hebben een tijdje gespeeld met de gedachte om renovatiewerken aan de piste uit te voeren. Maar dat verminderde natuurlijk de kans op een structurele oplossing, wat ons in een patstelling bracht.”
Opgetogen “AVN was dan ook zeer verheugd te horen dat het idee van een nieuwe piste, die kadert binnen een meer uitgebreide infrastructuur, groeide. Ons onderzoek startte, er volgden menige vergaderingen met de sport- en projectverantwoordelijken van de stad. We hebben in het project steeds een constructieve samenwerking tussen de partners ervaren - stadsbestuur, Klein Seminarie, HVV, ‘t Spagaatje, ontwerpers en AVN.
Op de meeste wedstrijden in de regio is AVN goed vertegenwoordigd. Hier een delegatie op de traditionele stratenloop met Heilig Bloed 2019. zes banen rondom en acht banen voor 100m sprint, faciliteiten voor ver- en hoogspringen, kogelstoten, speerwerpen, … inclusief degelijke verlichting met sensoren, accommodatie (bergruimte, kleedkamers…) en een staantribune.”
moeten missen. Vanaf dan hopen we te kunnen trainen op de piste van het VITO. We nodigen de jeugd alvast uit om eens spelenderwijs te komen sporten, alsook volwassenen om deel te nemen aan onze volgende Start To Run Faster!” (jh)
Toekomst
We hebben veel appreciatie voor de wijze waarop de sport- en projectverantwoordelijken gehoor hebben gegeven hebben aan onze inbreng in de inrichting van de atletiekaccomodatie.
“Ondertussen bereiden we ons voor op een verdere stijging van ons ledenaantal, in omringende gemeenten heeft een nieuwe piste vrijwel altijd gezorgd voor een aangroei. We zullen extra (jeugd-)trainers nodig hebben zodat we meerdere trainingsniveaus kunnen aanbieden. We kijken ook daar naar uit en zijn ervan overtuigd dat deze nieuwe piste het kader van de Hoogstraatse sportfaciliteiten verbreedt.
Het stemt ons dus gelukkig om nu perspectief te hebben op een drainerende kunststofpiste met
Tot het zo ver is, hopelijk einde 2022, zullen we vanaf september 2021onze huidige gravelpiste
AVN Hoogstraatse atletiekvereniging opgericht in 1987 Aangesloten bij de atletiekafdeling van KAVVV&Fedes AVN telt een 200-tal leden Trainingen op de atletiekpiste van het Klein Seminarie Voorzitter: Erik Rombouts Info: www.avn-atletiek.be
Voor de jeugd van AVN staat er een mooie toekomst te wachten.
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
71
SPORT
Werkzaamheden vragen aanpassingen aan de HVV-werking
De aanleg van een kunstgrasveld maakt veel goed Na 30 jaar spelen op de terreinen van het Seminarie staat de Hoogstraatse voetbalvereniging HVV voor een nieuwe uitdaging. In het opzet van het sportpark verliezen ze een oefenterrein, maar krijgen er een kunstgrasveld voor in de plaats waar intensiever op kan gespeeld en getraind worden.
Jeugdploegen In februari 1990 verhuisden de jeugdploegen van HVV van de Thijsakker naar het Klein Seminarie waar zij twee speelvelden en twee oefenvelden konden gebruiken. HVV plaatste er de nodige infrastructuur: omheining, afsluitingen, een parking voor zo'n 180 auto's, een kantine met douches, kleedkamers. Het B en C-terrein op de Thijsakker werden verkaveld en verkocht. HVV ging een erfpacht aan met het bisdom voor een periode van 50 jaar. De voetbalvereniging stond in voor het onderhoud van het volledige domein. Ook het grasveld van de atletiekpiste hoorde hierbij. Voor de piste zelf zou een samenwerking met AVN moeten gezocht worden. De school kon tijdens de schooluren over de velden en de infrastructuur beschikken.
De Rooikens Maar ook het huurcontact voor het A-veld op de Thijsakker liep af en de grond zou verkaveld worden door de eigenaar. En dus verhuisde HVV in 2001 volledig naar het Seminarie, nadat de gemeente een bouwaanvraag had ingediend voor de aanleg van het A-veld voor HVV. Bij de verhuis naar het Seminariecomplex
Aan enthousiasme geen gebrek bij de supporters van HVV speelde HVV in 4de nationale. In het seizoen 2007-'08 promoveerde de ploeg voor een tweede maal naar Derde Nationale. De seizoenen 2010'11 en 2011-'12 eindigde HVV telkens tweede in het eindklassement en speelde dus jaar op jaar de eindronde voor promotie naar Tweede Natio-
nale. Keer op keer sneuvelden 'de Rooikens' echter na de eerste ronde. De derde keer was de goede keer. In het seizoen 2012-'13 werd de promotie niet afgedwongen via een eindronde maar rechtstreeks via de titel. Voor de eerste maal speelde Hoogstraten in
Alles kleurt rood bij de Rooikens van HVV, van klein tot groot samen voor de grote tribune op het A-terrein.
72
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
SPORT Tweede Nationale. Een mijlpaal in de clubgeschiedenis. Daardoor moesten er heel wat aanpassingen gebeuren aan de verlichting en ook tal van veiligheidsmaatregelen genomen worden.
Een mijlpaal in de clubgeschiedenis
H
I
D E
Het verblijf in Tweede Nationale zou van korte duur zijn, na één seizoen degradeerde de club opnieuw naar Derde. Door de competitiehervorming startte HVV het seizoen 2016-'17 in de 2de Klasse Amateurs, die vanaf dit niveau gesplitst is in twee Vlaamse en een Waalse afdeling. In 2020 werd de naam van deze afdeling gewijzigd in Tweede Afdeling VV. Dit laatste staat voor Voetbal Vlaanderen.
C
F
A B
G
Erfpacht Door de oprichting van een stedelijk sportpark staat HVV een deel van haar terreinen af aan de stad die een erfpacht aangaat met het bisdom. De vroegere erfpacht van HVV voor het A-terrein en de parking aan de Katelijnestraat blijft verder bestaan tot 2059. De andere velden vallen nu onder de erfpacht tussen de stad en het bisdom, welke loopt over een periode van 50 jaar, dus tot 2070.
HVV Bestond van 1926 tot ‘31 als ‘Hoogstraeten Football Club’ In 1935 stichting van ‘Hoogstraten V.V.’ met aansluiting bij KBVB in 1936 Eerste ploeg speelt in Tweede Afdeling VV van Amateurvoetbal HVV telt momenteel 313 spelers, verdeeld over 32 ploegen. Wekelijks zijn er 72 trainingssessies door 35 merendeels gediplomeerde trainers Voorzitter: Dominiek Van Den Bosch Info: www.hoogstratenvv.be
De velden ‘B’, ‘C’ en ‘H’ kunnen gebruikt worden als wedstrijdvelden, de terreinen ‘C’, ‘D’, ‘E’, ‘F’ en ‘G’ als trainingsvelden. Het kunstgrasveld ‘C’ wordt dus voor zowel wedstrijden als trainingen gebruikt. Het veld ‘I’ wordt vooral door het Seminarie gebruikt, maar kan door HVV ook gebruikt worden voor de opwarming voor de wedstrijden. Door de aanleg van een atletiekpiste en de bouw van de gymhal verliest HVV tijdelijk speelruimte, maar dit wordt gecompenseerd door de aanleg van een kunstgrasveld dat door de stad zal gefinancierd worden. Tijdens de bouwwerken aan de gymhal moet HVV uitkijken naar tijdelijke andere locaties om te trainen. De extra-kost voor huur van deze locatie zal door de stad gedragen worden. Zodra het kunstgrasveld speelklaar is (ongeveer 15 augustus 2021), en het grasveld binnen de piste aangelegd is, zit HVV terug op rozen. Intussen zal het wat behelpen zijn door extra gebruik te maken van het kunstgrasveld op het Spijker en eventuele andere locaties.
Capaciteit HVV-voorzitter Dominiek Van Den Bosch is er van overtuigd dat de problemen van tijdelijke aard zijn, maar beseft dat dit toch voor wat ongemak zal zorgen. “De club verliest immers
vanaf de start van de werken aan de gymhal tot de aanvang van het seizoen 2022/2023 een half traingingsveld(G3), evenals een wedstrijdveld tot de aanvang van het seizoen 2023/2024. Het wedstrijdveld dat verdwijnt zal immers vervangen worden door het terrein binnen de nieuw aan te leggen atletiekpiste. Dit wordt dus het grootste probleem. Tot het kunstgrasveld klaar zal zijn tegen 15 augustus missen we dus een extra wedstrijd- en trainingsveld in de voorbereiding van het aankomende seizoen. Wij moeten hiervoor naar alternatieven zoeken. Maar wij hebben van bij de aanvang aangegeven dat we willen meewerken, maar dat het ons niets mag kosten en dat we dezelfde capaciteit voor trainingen en wedstijden moeten behouden. Het minder aantal terreinen was vooral moeilijk in combinatie met het gebruik door het Seminarie, maar dat hebben we kunnen oplossen met het terrein I.” (rob/jh)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
73
SPORT
Processie van Echternach voert eindelijk naar een eigen zaal
Een zucht van verlichting bij ‘t Spagaatje De eerste spadesteek in de grond voor de bouw van de nieuwe gymhal moet een zucht van verlichting veroorzaakt hebben bij het bestuur van ’t Spagaatje. Al jaar en dag ijvert deze vereniging voor een eigen zaal. Het pad hier naartoe is alvast niet over rozen gegaan. Voorzitster May Van Aert vertelt er gepassioneerd over.
Droom De droom van een eigen gymzaal is al heel oud maar werd vooral sterker einde jaren ’80. De vereniging had een goed draaiende wedstrijdploeg van jonge turners en turnsters. De vereisten om op hoog niveau mee te kunnen, werden echter steeds hoger en hoger en de accommodatie in Hoogstraten bleek ontoereikend. Daarom werd er regelmatig uitgeweken naar zalen in België, Nederland, Engeland om er gebruik te kunnen maken van volledig uitgeruste gymnastiekhallen met vaste toestelopstellingen en een valkuil. De vooruitgang van de gymnasten bleek spectaculair. Maar het vroeg veel energie, tijd en kosten, want de afstand was ver en de momenten om die zalen te gebruiken waren niet altijd optimaal. Op het thuisfront zat men daarentegen met heel wat tijdverlies voor het opstellen en opruimen van de toestellen voor de oefensessies. Een half uur opstellen en opruimen na de training was geen aardigheid. Hierdoor konden de recreatieve turners ook geen gebruik maken van bij voorbeeld de grote trampoline en de tumblingbaan. En dus kreeg de gedachte aan een eigen accommodatie met vaste toestellen meer en meer vorm. Maar koken kost geld, zegt men wel eens en een gymzaal zet je niet voor een prikje. Voor het bestuur van de stad Hoogstraten bleek dit jarenlang evenwel geen prioriteit.
Echternach Tot het bestuur van ’t Spagaatje in 2011 toevallig vernam dat de provincie subsidies had uitgeschreven voor een bovenlokale gymhal voor een bedrag van 5 miljoen Euro. Vanuit het Hoogstraats stadsbestuur was er geen enkele reactie geweest. Hoogstraten was blijkbaar niet op de hoogte gebracht van deze subsidiemogelijkheid omdat er bij een eerdere bevraging niet was aangegeven dat er in Hoogstraten nood was aan een gymhal. Full speed werd er gewerkt om in de resterende tijdspanne van een maand een dossier klaar te krijgen. Gelukkig kom men rekenen op heel wat sympathisanten, zelfs voor de concrete plannen voor een gymzaal. En het lukte. ’t Spagaatje kreeg een subsidie van 150.000 euro toegekend. Vandaag zijn we 10 jaar verder en eindelijk zijn de werken gestart. Het zou ons niet verbazen dat de
74
Zo zal de nieuwe sportzaal er uitzien. Naast een grote gymhal met vaste toestellen en een valkuil, is er ook een danszaal en een polyvalente zaal naast de noodzakelijke kleedkamers, sanitair, bergruimte en leslokaal. bestuursleden intussen heel wat grijze haren bijgekregen hebben want dit dossier is niet van een leien dakje gelopen. Integendeel zelfs, het werd eerder een processie van Echternach. Van de oorspronkelijke planning, vormgeving, budget, en zelfs locatie blijft niet veel meer over.
Sport Vlaanderen Eind 2014 laat de provincie weten dat de subsidie van €150.000 wordt geschrapt wegens het ontbreken van een concreet realiseerbaar dossier. Wanneer Sport Vlaanderen in 2014 subsidies uitschrijft voor bovenlokaal sportinfrastructuur schrijft ’t Spagaatje in, maar valt niet in de prijzen. Een jaar later start Gymfed (Gymfederatie Vlaanderen) samen met de provincie een nieuwe aanvraag voor bovenlokale sportinfrastructuur en dit keer is het wel prijs, zij het via een omweg. Kalmthout had immers 300.000 euro toegewezen gekregen maar kon geen concreet plan voorleggen en dus werd dit geld terug verdeeld onder andere aanvragen. Hals over kop werd een nieuw dossier opgesteld en zo kregen uiteindelijk Hoogstraten en Essen elk 150.000 euro toegewezen. In het najaar 2015 wordt er een overeenkomst opgemaakt met de stad voor de bouw van een gymzaal waarbij naast de 150.000 euro van de
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
provincie ’t Spagaatje 250.000 euro zelf zou inbrengen. De stad zou 550.000 euro bijdragen. ’t Spagaatje zou bouwheer zijn en het beheer en onderhoud voor haar rekening nemen. Er moest evenwel nog een overeenkomst voor het gebruik van de grond opgemaakt worden. Deze zou voorzien zijn achter het zwembad.
Aanpassingen Terwijl het bestuur van ’t Spagaatje een basisinfrastructuur voor ogen had, dringt het stadsbestuur aan op een meer esthetische hal met meer mogelijkheden. Het dossier wordt aange-
’t Spagaatje Opgericht in 1984 Aantal leden: 455, waarvan 351 uit Hoogstraten 32 gediplomeerde docenten, trainers en hulptrainers Gymnastiek (wedstrijd & recreatief ), dans, total body en yoga Voornaamste locatie: sportzaal ASO Spijker Voorzitter: May Van Aert Info: www.spagaatje.be
SPORT past. In 2017 schrijft Sport Vlaanderen opnieuw subsidies uit, waarop opnieuw een dossier wordt ingediend. Hoewel de laatste puntjes op de i worden gezet, voldoet dit blijkbaar niet.
482.000 euro moeten investeren, betaalt een huurprijs van 7000 euro en mag zelf de uitbating doen. Eventuele andere gebruikers moeten betalen aan ‘t Spagaatje.
Een zware ontgoocheling, zeker ook nadat vernomen wordt dat het stadsbestuur een bevraging wil laten uitvoeren over het gebruik van de site achter het zwembad en dus ook de locatie voor de gymhal ter discussie komt.
En opeens is daar het gerucht dat de locatie wijzigt. Op 18 november 2019 komt de bevestiging dat de gymzaal op de terreinen van het Seminarie komt en de stad een erfpacht zal aangaan. De gronden achter het zwembad zullen voorlopig niet gebruikt worden. Een complete verrassing voor alle betrokkenen. Het Seminarie zal medegebruiker worden van de gymhal, die als eerste zal gebouwd worden op de nieuwe sportsite.
In maart 2018 wordt een nieuw dossier ingediend, met het door ’t Spagaatje opgemaakt bouwdossier. Nu maakt de stad zichzelf evenwel bouwheer, ’t Spagaatje wordt uitbater. Alle subsidies zouden naar de stad gaan; ’t Spagaatje dient een jaarlijkse cijns van 7000 euro te betalen, naast de 150.000 euro canon en de kosten van de inrichting van de zalen. De totale inbreng van ’t Spagaatje bedraagt zo 482.130,30 euro. Dit valt voor de vereniging als een zware verrassing op het lijf. Het dossier wordt ingediend en goedgekeurd. Het toegekende bedrag is zelfs hoger dan oorspronkelijk gedacht. Toch zou er nog niet meteen een gymhal staan. Het stadsbestuur wilde eerst een IOK-studie over een grote sportsite afwachten. Het college keurt in september 2018 toch het plan goed voor de ruimte achter het zwembad met daarin de locatie van de gymhal. In november wordt een tijdslijn voor de werken opgesteld en zijn er verschillende constructieve vergaderingen met de architect, maar dan komen de gemeenteraadsverkiezingen er aan…
Seminarie Na enige tijd hernemen de vergaderingen met de architect. Begin oktober ’19 is ook een akkoord omtrent de afsprakennota ivm de uitbating. Het volledige dossier zou ter goedkeuring neergelegd worden op de gemeenteraad van september/oktober 2019. De vereniging zal voor
Een tegenvoorstel om de oorspronkelijke locatie te behouden en eventueel een tennishal op de velden van het Seminarie te bouwen, vindt geen gehoor. In maart 2020 komen alle partijen samen en wordt het sportpark voorgesteld. Nadien wordt met elke partij onderhandeld over een principieel akkoord (waarna kan worden onderhandeld met het bisdom). Op 22 juni 2020 keurt de gemeenteraad meerderheid tegen oppositie de bouw van de gymhal goed, later dat jaar wordt de erfpachtovereenkomst goedgekeurd. De kostprijs voor de gymhal wordt geraamd op 2,4 miljoen euro. De oorspronkelijke raming van ’t Spagaatje in 2018 bedroeg 1,6 miljoen euro. In het uiteindelijke principiële akkoord wordt ’t Spagaatje huurder. Het Seminarie mag gedurende de schooluren voor 32 uren gebruik maken van de zalen, de overige uren zijn voor ’t Spagaatje. Zij kan deze zelf gebruiken of verhuren vermits de vereniging instaat voor de inrichting en het onderhoud van de grote gymzaal. Er dient een bovenlokale werking te komen (voorwaarde van de subsidie). ’t Spagaatje zorgt voor de inrichting van de zalen ter waarde van 482.130 euro.
Kristof Schroé was qua wedstrijdgymnastiek jarenlang het boegbeeld van ’t Spagaatje.
Toekomst Ondanks alle moeilijkheden is ’t Spagaatje blij dat de droom van een eigen gymhal nu wel snel werkelijkheid wordt. Met zijn 450 leden is deze turnvereniging één van de grootste en actiefste sportverenigingen. Jarenlang werd uitgekeken naar een eigen accommodatie voor de wedstrijdturners en de vele recreatieve turners, de talrijke dansgroepen, de leden van de total body control en de yoga groepen. Jarenlang werd er ook geïnvesteerd in degelijk materiaal en gespaard voor een eigen zaal. Hiervoor werden bloemen verkocht, een turnshow georganiseerd, wedstrijden ingericht, gewerkt op de Antilliaanse Feesten en vaak ook trainingen gratis gegeven. 5,5 jaar geleden werd er een olympische vloer aangekocht in het vooruitzicht deze al snel te kunnen leggen in de nieuwe zaal. Noodgedwongen moest deze dus gestockeerd worden in een loods om slechts enkele keren per jaar te kunnen gebruiken. Het vervoer alleen al was telkens een hele job.
De jeugdige wedstrijdploeg van ’t Spagaatje kan nog jaren de vruchten plukken van deze nieuwe gymhal.
Drie jaar geleden werd in Nederland een pakket wedstrijdtoestellen aangekocht waarop intensief getraind werd voor de Olympische Spelen. Zij staan ook al zolang in containers opgeborgen om in Hoogstraten geplaatst te worden. Vermits er de laatste jaren geen bijkomend materiaal meer aangekocht werd, kon het voorziene bedrag opgespaard worden. De inrichting van de nieuwe zaal komt immers helemaal op rekening van ’t Spagaatje. (jh)
MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND. -
75
112
NOODNUMMER
Ongeval / Brand / Ziekenwagen Administratie Brandweer 03 314 32 11
SAM VAN DIJCK Aan & Verkoop van antiek en vintage-design Opkoop van volledige inboedels Leegmaken van huizen, zolders, kelders,... +(32) 485 67 01 49 Ook via WHATSAPP bereikbaar
POLITIE
101
samvdijck@gmail.com www.samvandijck.be
Noorderkempen 03 340 88 00 Wijkpost MEER 03 315 71 66
HUISARTSEN vanaf 18 uur tot 8 uur 's morgens én tijdens het weekend
014 410 410
TANDARTSEN zaterdagen, zondagen en feestdagen
090 33 99 69
THU I SV E R PL E G IN G WIT-GELE KRUIS, 24 op 24 uur. Voor Hoogstraten en deelgemeenten: tel. 014 61 48 02. DE VOORZORG, 24/24 uur: tel. 014 40 92 44.
WACHTDIENST Zelfstandige Thuisverpleegkundige Noorderkempen, 24/24 uur: tel 014 40 50 13 Bogers Erika 0479 45 90 78
Zelfstandige verpleegkundigen Adams Lieve Aernouts Anke Bartholomeeusen Liesbeth Bastijns Tine Bevers Lena Christianen Anke De Busser Edith Dirks Els Geerts Inge Geerts Lia Jansen Laura Koyen Els Krols Anja Lambregts Linda Leys Nele Machielsen Kim Roefs Bianca Rombouts Kristel Rombouts Kristien Segers Nele Spannenburg Anke Tomby Hella van Bavel Bowy Van Der Eycken Inne Van Gastel Katrien Van Leuven Leen Van Otten Heidi Verheyen Kathleen
0479 43 53 89 0479 34 68 03 0474 38 25 23 0472 73 16 05 0493 15 16 65 0472 57 07 81 0477 17 58 06 0474 36 08 84 0478 64 81 61 0498 64 53 80 0474 60 89 06 0476 43 07 55 0495 23 02 43 0476 94 31 15 0499 29 77 86 0477 81 27 61 0493 02 04 19 0474 26 14 41 0477 04 41 40 0494 92 32 27 0478 38 96 94 0478 42 08 13 0497 15 92 09 0478 23 52 89 0468 12 64 26 0479 50 98 05 0486 37 45 27 0474 29 33 09
Zelfstandige vroedvrouwen Christiaensen Nathalie
76
0494 86 93 84
- MAART 2021 - DE HOOGSTRAATSE MAAND
WACHTDIENST APOTHEKERS 090 39 90 00 (1.50 euro per minuut)
www.apotheek.be
Antiek - Brocante - Verzamelobjecten - Snuisterijen
“ Kris Voeten”
Koekhoven 5 2310 Rijkevorsel www.krisvoeten.be
Gsm. 0495 57 48 52 Tel. 03 314 09 04 info@krisvoeten.be
ook inkoop antiek - meubelen - kleingoed - lusters - zilver, enz... Open: donderdag, vrijdag, zaterdag: 10 - 12u en 14 - 17u zondag: 10 - 12u / ma, di, wo en feestdagen gesloten
INHOUD MAART Column . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Paul Snoeys over horeca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Vanuit het stadhuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
www.demaand.be _ REDACTIE _ redactie@demaand.be _ DORPSNIEUWS _ hoogstraten@demaand.be meer@demaand.be meerle@demaand.be meersel-dreef@demaand.be minderhout@demaand.be wortel@demaand.be _ SPORTNIEUWS _ sport@demaand.be _ ABONNEMENTEN _
Een jaar corona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 De vaccinatiecentra Weelde en Turnhout . 27 1921, een Hongaars gezin in Wortel . . . . . . . 32 Gunther Schellekens in San Miguel . . . . . . . 36 Een Fenicische munt in Hoogstraatse grond 34 De Pastorijstraat in Wortel . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Buddy’s helpen kansarmen . . . . . . . . . . . . . . . 42 De natte droom van Hoogstraten . . . . . . . . . 44 DEZE MAAND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 DORPSNIEUWS – Hoogstraten . . . . . . . . . . . . 54 DORPSNIEUWS – Meer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 DORPSNIEUWS - Meerle . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 DORPSNIEUWS – Meersel-Dreef . . . . . . . . . . 59
abonnementen@demaand.be
DORPSNIEUWS – Minderhout . . . . . . . . . . . . 62
_ ADVERTENTIES _
DORPSNIEUWS – Wortel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
advertenties@demaand.be
SPORT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Wachtdiensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
De volgende uitgave van de Hoogstraatse Maand verschijnt op de
donderdag 1 april Voor volgende editie alle KOPIJ ten laatste op
DINSDAG 16 maart redactie@demaand.be De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden teksten in te korten