MAN IN DE MAAND
De Roma en The Movie Op mijn tocht door de Kempen met 'Samson en De lil ah' kwam ik op 2de Kerstdag ook in Hoogstraten, in de Roma aan de Vrijheid die toen uitgebaat werd door 'Maria van Koobkes' . Ik vroeg om ook daar mijn film te mogen vertonen en ook zij was heel sceptisch. Toen ze zag dat de vertoning een succes was, zei ze me: 'Ja, ik zie dat als je maar reclame maakt en een goeie film brengt, dan komt er wel volk naartoe, maar ach ik ben te oud om me daar nog mee bezig te houden, ik ga binnenkort stoppen met mijn cinema'. Dat gesprek bleef in mijn hoofd hangen, ook toen ik verder ging met de vertoningen in de andere dorpen. In februari ben ik dan toch al met de onderhandelingen gestart om de Roma te huren en zo met een eigen bioscoop te beginnen. Ik hoorde toen nogal wat opmerkingen als 'Waar gaat ge nog aan beginnen in deze tijd, nu er zoveelcinema's sluiten, ge durft nogal!'. Dat was ook wel zo, elke week waren er cinemazalen die hun deuren sloten toen. Maar hoe kwam dat? Veel zalen waren oud, nog van kort na de oorlog, ook veel uitbaters waren oud en die zagen dat niet zo zitten om nog veel te veranderen. Kapotte zetels, geen duurdere films durven programmeren omwille van het financiële risico, een heel weekend dezelfde film ... dat trok de mensen niet aan, die bleven liever thuis bij hun nieuwe televisie zitten. Ook in de vroegere Roma was dat zo, daar draaide men toen één film om de 14 dagen, alleen in de winter en alleen op zondag. Toen ik de Roma overnam, kwamen daar op 1 seizoen 4000 mensen naar de cinema. Van september '74 tot september '75, mijn eerste jaar met dagelijkse filmvertoningen, kwamen er 50.000 toeschouwers over de vloer, een twaalfvoud van voorheen. Mijn eerste vertoning, op 6 september was met 'Gejaagd door de Wind'. 'En dat begint dan nog met zo'n oude film', zei men wel, maar toch was er veel volk. Door de jaren heen veranderde er wel wat op technisch gebied en ge moest meegaan: groter scherm, betere geluidsinstallatie. Dat was geen probleem in de oude Roma. Maar toen in de jaren 80 veel bioscopen hun grote zaal ombouwden tot 2 of 3 kleinere zalen - om een groter aanbod aan films te hebben - besloot ik om het anders aan te pakken. Na veel gepieker zette ik door en kocht twee huizen aan de Gelmelstraat, ik kon daar 2 zalen in onderbrengen en eind oktober '81 werd The Movie geopend. Op de naam The Movie kwam ik door een affiche van de film Superman; bij veel grotere films had je zo'n slogans als 'Superman, the movie !', Superman, the video!'. 'Superman, the hook!', enz. Dat woord 'The Movie' klonk me goed in de oren en dat werd het dan.
Ciné Retro en Ciné N ostalgia In de jaren '90 werden de grote bioscoopcomplexen gebouwd: Metropolis, Kinepolis ... grote bunkerachtige gebouwen met heel veel zalen waar iedereen op bijna alle uren van de dag een film naar zijn gading kan vinden. Zoiets is in Hoogstraten natuurlijk ondenkbaar; The Movie kon geen kleine afspiegeling worden van die mastodonten. Daarom koos ik voor het tegendeel : in plaats van nog groter, nog koeler en moderner te worden, wilde ik terug naar vroeger, naar de stijl van de filmzalen uit de jaren '50. Ik wilde natuurlijk niet echt terug
4
naar die tijd van krakend geluid en onscherpe beelden op klein scherm, neen, we hebben een groot doek, stereo-geluid en een prima projectie al zeg ik het zelf, alleen de sfeer van toen, die wilde ik terug in de aankleding van de zaal, de gangen, de trappen. Ik begon met hier en daar 50er-jaren accenten aan te brengen: de plafondlichtjes, de draperingen... en kreeg daarover positieve opmerkingen. Naarmate het budget het toeliet en naarmate ik tijd had want ik heb veel zelf gedaan, heb ik geprobeerd die sfeer terug op te roepen.' En zo komt het datje al bij het binnenkomen in The Movie terugkeert in de tijd toen je in de vitrinekast van de bioscoop ging kijken naar de foto's om al een glimp op te vangen van die heerlijke wereld waarin alles prachtig was, licht en vrolijk, de goede mensen mooi waren en de slechte lelijk; dat je achter elkaar twee keer dezelfde film ging kijken (voor hetzelfde geld) omdat je maar niet genoeg kon krijgen van die paradijselijke wereld, cinema Paradiso ... Buiten aan de gevel dansen Fred Astaire en Gene Kelly in een of andere oude musical en binnen hangt een uitgebreide verzameling oude affiches van de grote 'films aller tijden' aan de muren van de bruine café-ruimte. Een rode loper leidt naar 'Ciné Retro' en 'Ciné Nostalgia' waar het plafond de sterrenhemel nabootst en het zware filmgordijn voor het doek langzaam wordt opgetrokken als de brullende leeuw van M.G.M. verschijnt... 'Sommige van die posters aan de muren dateren nog uit mijn jeugd; toen ging ik die schooien bij de cinemabazen in Herenthout; jongeren van nu vragen die ook aan mij. Andere affiches kocht
Op 24 oktober '92 trouwt André met Nancy Koninckx. Een glunderende bruidegom en een prachtige bruid in eenfilmsterrenjurk. ik van een Brussels verzamelaar, die kosten al wat. Ikzelf houd heel veel van die films van vroeger, die maken ze nu niet meer. Met minder middelen maakten ze 30 jaar geleden betere films .'
Ciné Palace en 't Vuilbakske Het is dit jaar 100 jaar geleden dat de Gebroeders Lumière de eerste bewegende beelden op doek lieten zien aan enkele onthutste toeschouwers, de geboorte van de film dus. Sindsdien is die boreling een oude man geworden maar meer dan ooit springlevend. Film is big bu:;;iness geworden en er worden miljoenen mee verdiend en ... verloren. Bioscopen 7jjn natuurlijk van latere datum. In de jaren ' 30 werden overal te lande cinemazalen geopend. In het begin stond het theater model voor de inrichting van de bioscoop. vandaar het 'balkon· , het gonlijn oor het filmdoek, het sjieke en deftige interieur waarin 'ouvreu es' rondwandelden die de klant naar zijn fauteuil begeleidden met een minuscuul zaklampje. Later, toen het allemaal van Amerika moest komen, kregen de bioscopen meer het aanzien van spiegelJ?aleizen vol glitter ~n kitsch; de sprookjeswereld van het doek werd weerspiegeld m het interieur van de filmzaal. Dat gold echter niet voor alle bioscopen; er waren er ook met de bijnaam •' t Vuilbaks kc' , gore zalen waar men l 0 jaar oude films draaide onder het gejoel van kwajongens die allerlei rotzooi naar het doek gooiden. De slechteriken op het doek bekogelen met proppen papier was trouwens een algemeen verschijnsel en werd oogluikend toe~estaan. In die tijd werd er ook schaamteloo~ gebruld van het lachen op hardop gesn1kt naargelang het gebeuren op het schem1. Er werd ook veel meer gevrijd dan nu; een eerste afspraakje was teevast aan de ingang van de bioscoop waarna op de laatste rij naar hartelust kon worden gezoend in het duister, zonder de anderen te storen. De eerste films in Hoogstraten werden gedraaid in een zaaltje van De Zwaan (nu Zwanenhof) waar de Vlaamse Studiekring haar lokaal had; het waren dan ook meer cdukatieve films die daar te zien waren. Hetzelfde gold voor de films dte De Katholieke Kring draaide, een concurrerend genootschap dat haar lokaal had in De Tinnen Pot. De eer te meer commerciële films waren te zien in een zaaltje van café Prinsenhof lnu lcarus) in de Gelmelstraat, een initiatief van cafébaas Koob De Koninck en zijn dochter Maria ('van Koobkes') . Die Maria zou later {in 1938) de eerste filmzaal laten bouwen, achter het café De Wachtzaal {nu Roma) aan de Vrijheid. Die eerste bioscoop brandde volledig uit toen de St. Katharinakerk werd gedynamiteerd op het einde van de oorlog. Toen Maria De Koninck een nieuwe filmzaal wilde laten bouwen stuitte zij op verzet van de goegemeente in Hoogstraten. ooral deken Lauwereys was daar niet zo voor te vinden, - verwildering der zeden weetje wel. Maar het lukte haar toch en op 5 augustus werd cinema Roma heropend met de film 'De Gruote Liefde' waarin Zarah Leander de hoofdrol speelde, vertoningen ' s zaterdags om 7 uur en 's zondags om 4.30 uur en 7 uur. c