Νέος Εξάντας - Ιούνιος 2016

Σέβου Ἅλα

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΑΡΧΙΠΛΟΙΑΡΧΩΝ | ΤΕΥΧΟΣ 54 | ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

ΙΣΤΕΙ Ο Ν

ΜΕ

ΝΩ Ν ΛΟ

ΟΣ • ΡΙ

ΥΛ

ΤΕ Γ

Ο

ΛΗ

MT «AMAZON VICTORY» of S. LIVANOS HELLAS S.A.

72412 DWT, Built 2014, Hyundai Heavy Industries, Gunsan Korea

ΓΟ

Ε

Λ

ΤΑ Λ ΛΙΟ

• ΓΡΗ

• ΕΝ ΩΣ Η

Χ ΝΩ Ν •

ΑΡ

ΟΣ

ΞΕΝΟ

ΠΟ

Oil Marketing Trading International M A R I N E

F U E L S

ATHENS OFFICE

DUBAI OFFICE

SINGAPORE OFFICE

12 Kithiron str. 174 55 Alimos Athens Greece T: +30 210 96 09 860 F: +30 210 96 09 861 E-mail: bunkers@oil-marketing.com

Office 2001, Saba Tower 1, Jumeirah Lakes Towers, Dubai, United Arab Emirates T: +971 44350500 F: +971 44350505 E-mail: bunkers@oil-marketing.com

Oil Marketing & Trading International Pte. Ltd. 8 Eu Tong Sen Street, #18-83 The Central, Singapore 059818 T: +65 6222 4028 F: +65 6222 4027 Email: singapore@oil-marketing.com

www.oil-marketing.com

Υπηρετώντας την Ελληνική Ναυτιλία με Συνέπεια και Υπευθυνότητα

Eυχαριστούμε τους Έλληνες εφοπλιστές για την προτίμηση στη σημαία της Λιβερίας που αποδεικνύει ότι το Νηολόγιο που δημιουργήθηκε και υιοθετήθηκε από τους Έλληνες εφοπλιστές το 1948 εξακολουθεί τους ισχυρούς δεσμούς του και την προσφορά των υπηρεσιών του στην Ελληνική ναυτιλία. Η συνταγή της προσφοράς μας στην Ελληνική ναυτιλία είναι απλή και χαρακτηριστικά της είναι συνέπεια, υπευθυνότητα, άμεση ανταπόκριση και ταχεία εξυπηρέτηση, οποιαδήποτε ημέρα και ώρα μιάς και η ναυτιλία δεν έχει ωράριο και εργάζεται σε εικοσιτετράωρη βάση. Δουλειά μας είναι να βρίσκουμε λύσεις, να στηρίζουμε το πλοίο, τον εφοπλιστή και τον ναυτικό. Η πίστη μας στις δυνατότητες των Ελλήνων εφοπλιστών που ανεξαρτήτως συνθηκών ναυλαγοράς, όπως στη παρούσα δύσκολη φάση για πλοία ξηρού φορτίου και εμπορευματοκιβωτίων, συνεχίζουν να επενδύουν και να συμβάλλουν στην Ελληνική οικονομία μας δημιουργεί πρόσθετη υποχρέωση στήριξης και αλληλεγγύης στους Έλληνες εφοπλιστές. Σήμερα, το Νηολόγιο της Λιβερίας με 4,027 πλοία, ολικής χωρητικότητας 139 εκατ. GTONS, και μέση ηλικία 12 έτη, αποτελεί την πλέον ποιοτική και συμφέρουσα επιλογή των Ελλήνων εφοπλιστών, που μας έχουν τιμήσει καθιστώντας μας το Νηολόγιο

της Λιβερίας πρώτη επιλογή μετά το Ελληνικό Νηολόγιο. Τα γραφεία μας στον Πειραιά, στο κέντρο του λιμανιού, Ευπλοίας 2, παρέχουν όλες τις υπηρεσίες που απαιτούνται στην σημερινή απαιτητική ναυτιλιακή αγορά υπηρετώντας με υπευθυνότητα, και επαγγελματισμό τις ανάγκες της Ελληνικής ναυτιλίας όπως η εγγραφή πλοίου και υποθήκης, τεχνική υποστήριξη, επιθεωρήσεις, εγκρίσεις ναυτικών εγχειριδίων, έκδοση διπλωμάτων και ναυτικών φυλλαδίων. Η συνεργασία του Νηολογίου της Λιβεράις με τους Έλληνες εφοπλιστές δεν περιορίζεται μόνο στις υπηρεσίες του Νηολογίου αλλά επεκτείνεται σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς. Όπως η πρόσφατη συμφωνία Θαλασσίων Μεταφορών μεταξύ της Κίνας και της Λιβερίας που μεταξύ άλλων οφελών μειώνει τα τέλη χωρητικότητας κατά 28% για τα πλοία με σημαία Λιβερίας σε όλα τα λιμάνια της Κίνας, που ξεκίνησε με την παρότρυνση, την στήριξη, και την συμβουλή των Ελλήνων εφοπλιστών. Επιπλέον, το Νηολόγιο της Λιβερίας έχει καθιερώσει τον Πειραιά ως διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, εκπαιδεύοντας στην Ελλάδα τους εκαντοντάδες επιθεωρητές του που υποστηρίζουν τα πλοία του, και συνάμα στηρίζει και συνεισφέρει στην Ελληνική οικονομία. Ελπίζουμε ότι οι παρούσες συν-

O Μιχάλης Πανταζόπουλος, είναι Αντιπρόεδρος του Liberian International Ship & Corporate Registry (Νηολόγιο Λιβερίας) και Γενικός Διευθυντής του ελληνικού γραφείου του Νηολογίου.

θήκες στη ναυλαγορά ξηρού φορτίου θα βελτιωθούν και τόσο η ναυτιλία όσο και η παγκόσμια οικονομία θα αρχίσουν σιγά-σιγά να ανακάμπτουν μετά από μια παρατεταμένη κρίση, καθώς υπάρχουν ενδείξεις για συγκρατημένη ανάκαμψη των ναύλων, και πλοία «νέας τεχνολογίας» παραδίδονται και μπαίνουν στην αγορά. Υπολογίζεται ότι οι εμπορικές θαλάσσιες συναλλαγές θα υπερδιπλασιαστούν τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια. Διαβεβαιώνοντας τους Έλληνες εφοπλιστές ότι η Σημαία της Λιβερίας υπερήφανα στέκεται στο πλευρό τους με τις ποιοτικές και άμεσες υπηρεσίες της να την καθιστούν τον πιο αξιόπιστο συνεργάτη τους στο απαιτητικό περιβάλλον της σύγχρονης παγκόσμιας ναυτιλίας, τους καλωσορίζουμε στην έκθεση των Ποσειδωνίων 2016.

G N I V R S E R S E Y N L W D O U E P O C I I R V P EK SH R E S S E R G LAS

S

Y T I AL U Q

E C IN

N O I T A V O N N »I

8 4 19

C T S IR F »

We welcome you at Posidonia 2016, Stand #3.211

www.LISCR.com

— A YCF GROUP MANAGED COMPANY —

1, Charilaou Trikoupi-185 36, Piraeus-Greece Tel.: +30 210 42 80 444, Fax: +30 210 42 80 443 E-mail: info@aegeancoatings.gr

www.friendscreative.gr

ανοίξτε νέους ορίζοντες

40 χρόνια εμπειρία στη ναυτιλία Πλοία φορτηγά και ψυγεία, άριστα συντηρημένα, συμβεβλημένα με το ΝΑΤ Σταθερή απασχόληση, ικανοποιητικοί μισθοί και επιδόματα Επιμορφωτικά σεμινάρια και προοπτική γρήγορης εξέλιξης Φροντίδα στα στελέχη μας και τις οικογένειές τους

Λεωφ. Ποσειδώνος & Ζησιμοπούλου 2, 16674 Γλυφάδα, Αθήνα Τηλ.: 210 8912000, Fax: 210 8912049, mail@chartworld.gr, www.chartworld.gr

Σέβου Ἅλα

Νέος εξάντας

Τεύχος 54 | Ιούλιος 2016

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΑΡΧΙΠΛΟΙΑΡΧΩΝ | ΤΕΥΧΟΣ 54 | ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΣΧΗ ΜΑΣ Καρφίτσα πέτου, ολομέταξες γραβάτες και γυναικεία φουλάρια. Διατίθενται σε πολύ χαμηλή τιμή στα Μέλη και τους φίλους μας, για ίδια χρήση ή για να τα προσφέρουν σε τρίτους ως ένα εντυπωσιακό δώρο.

ΙΣΤΕΙ Ο Ν

ΤΕ

ΤΑ Λ ΛΙΟ

MT «AMAZON VICTORY» of S. LIVANOS HELLAS S.A. ΟΣ •

Χ ΝΩ Ν •

ΜΕ

Ε

ΓΟ

ΓΟ

ΝΩ Ν ΛΟ

• ΓΡΗ

• ΕΝ ΩΣ Η

ΛΗ

ΡΙ

ΥΛ

ΑΡ

Λ

ΟΣ

ΞΕΝΟ

ΠΟ

Επ' ευκαιρία των Ποσειδωνίων 2016, το παρόν τεύχος το αφιερώνουμε στη μεγάλη Εμπορική Ελληνική Ναυτιλία ΤΕΤΡΑΜΗΝΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ ΛΕΣΧΗΣ ΑΡΧΙΠΛΟΙΑΡΧΩΝ PORT CAPTAINS CLUB Φίλωνος 86, 3ος όροφος, 185 36 Πειραιάς Τηλ.: 210 42 94 236 / 237 Fax: 210 42 94 238 E-mail: portcaptainsclub@otenet.gr www.portcaptainsclub.gr ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟYΛΙΟ Μαρίνος Τσάμης Πρόεδρος Άγγελος Γαβιώτης Αντιπρόεδρος Δημήτρης Μηνδρινός Β΄ Αντιπρόεδρος Παναγιώτης Μηνόγιαννης Γεν. Γραμματέας Δημοσθένης Παπαδόπουλος Ταμίας Χρήστος Γερασίμου Κοσμήτωρ Σπύρος Ραδίτσας Μέλος Εκδότης-Διευθυντής κ. Λίνα Ποταμιάνου Κιν.: 693 7372665 Νομικοί Σύμβουλοι Μαρία Σωτηροπούλου Κολοκοτρώνη 153, Πειραιάς Τηλ.: 210 41 81 048 / 210 45 26 916 Χρήστος Τζάκος Ναβαρίνου 17, 106 81 Αθήνα Τηλ.: 210 3303700 Κιν.: 697 7898217 Ραλλία Π. Δρακουλάκου Κάρπου 60, Αθήνα Τηλ. 210 9021907-Κιν. 694 5778709 Παραγωγή εντύπου ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Μον. ΙΚΕ Βουλιαγμένης 52, 166 73 Βούλα Τηλ.: 210 89 48 640 E-mail: mx_ster@otenet.gr

Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε Ν Α 13

Οι δραστηριότητές μας ενημερώνει ο Πρόεδρος καπτα-Μαρίνος Τσάμης

14

Εκδηλώσεις της Λέσχης

23

Αφιέρωμα. Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας • Ίδρυμα «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» • Σύλλογος «Φίλων Παιδιών με Καρκίνο Ελπίδα» • Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» • Ίδρυμα «Maria Tsakos» - ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ • Ίδρυμα «Αικατερίνης Λασκαρίδη» • «Η ΑΡΓΩ». Σωματείο παιδιών ναυτικών με ειδικές ανάγκες • Η ιστορία της «WISTA HELLAS» • «Γραμμή με Αγάπη» • HELMEPA. Ελληνική Ένωση Προστασίας Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος • Ιωάννης Διαμαντή Πατέρας (1898-1979). Μέγας Εθνικός Ευεργέτης • Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος • Ίδρυμα «Προποντίς» • Ζάννειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας & Αγωγης

54

Ποσειδώνια. Η κορυφαία Διεθνής Ναυτιλιακή Έκθεση του Μαρίνου Τσάμη

58

Ποσειδώνια, Πειραιάς & Ναυτικοί του Φρίξου Δήμου

60

Μια ιστορία “Back to the future”!!! Δ. Κορωνάκης ΑΒΕΕ

63

Η Θάλασσα του Ουρανού του Χαράλαμπου Π. Βαρυμπόπη

69

Καπετάνιος & Λογοτέχνης Σπύρος Ραδίτσας

69

Όρτσα

70

Τεχνική παρουσία ΕΛΙΝΤ για τη νέα γενιά ναυτικών σχοινιών. Κατράδης Σχοινιά Ναυτιλίας ΑΒΕΕ

83

Ιστορίες της Βαρδιόλας. Η ζωή στα πλοία παλιότερα και τώρα του Φρίξου Δήμου

86

Port Huon του Malcolm MacKenzie

88

Cebu - Φιλιππίνες της Μάρως Φ. Δήμου

90

Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο του Δημήτριου Μηνδρινού

92

Η προέλευση της «Αβαρίας» του Θεοδώρου Μίχου

94

Λυρικά ταξίδια του Γ. Μανέτα, της Χ. Ρίζου, του Σ. Ραδίτσα, της Μ. Δήμου, του Μ. Χαλκιά & του Χ. Χρήστου

96

O Σπύρος Δούλος η Ελεύθερος; του Βασίλη Βαρότση

97

Ψήφισμα Φορέων Συνταξιούχων Ναυτικών

Οι απόψεις που εκφράζονται στα άρθρα του ΝΕΟΥ ΕΞΑΝΤΑ είναι προσωπικές των συγγραφέων και δεν ερμηνεύουν ούτε δεσμεύουν τη Λέσχη Αρχιπλοιάρχων

ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙ ΤΗΤΕΣ ΜΑΣ Ενημερώνει ο Πρόεδρος Καπτα Μαρίνος Τσάμης

Μ

ε αφορμή τα Ποσειδώνια 2016, που ανοίγουν τις πύλες τους σε λίγες ημέρες, το τεύχος αυτό του ΕΞΑΝΤΑ είναι αφιερωμένο στην Ελληνική Ναυτιλία, την οποία η μεγάλη αυτή διεθνής έκθεση προβάλλει και τιμά κατά τον καλύτερο τρόπο. Η επιτυχία της ανά διετία διεξαγωγής των Ποσειδωνίων οφείλεται κυρίως στο κύρος της Ελληνικής Ναυτιλίας αλλά και στην άρτια οργάνωσή της. Πιστεύουμε όμως ότι υστερεί διότι διεξάγεται μακριά από το κέντρο της Ελληνικής Ναυτιλόιας, τον Πειραιά. Πολύ ξεκάθαρα αναπτύσσει αυτό το θέμα το δελτίο τύπου που η Λέσχη μας εξέδοσε την 14η Ιουνίου 2014, με αφορμή τα Ποσειδώνια 2014, το οποίο και επαναλαμβάνουμε: «Τα Ποσειδώνια 2014, έκλεισαν τις πύλες τους προ ολίγων ημερών, και ο απολογισμός της τόσο σπουδαίας αυτής παγκόσμιας ναυτιλιακής έκθεσης είναι θετικός, αφού συμμετείχαν 1.800 εκθέτες από 93 χώρες και την επισκέφθηκαν πάνω από 18.000 άτομα, κυρίως στελέχη της παγκόσμιαςναυτιλίας. Ο θαυμάσιος θεσμός των ποσειδωνίων, εκτός από τις σημαντικές εμπορικές συμφωνίες που συνάπτονται, αποτελεί και μια θαυμάσια ευκαιρία να προβληθεί ο δυναμισμός της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας στο σύνολό της. Όλα αυτά είναι σωστά, ο θεσμός όμως υστερεί ως προς την επιλογή του τόπου διεξαγωγής. Φέτος επιλέχτηκε το Metropolitan Expo Center, κοντά στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Ο χώρος άνετος και η οργάνωση άψογη, υστέρησε όμως ως προς τη σύνδεση του εκθέματος με το πραγματικό του περιβάλλον. Αν συνεχιστεί η ίδια τακτική, θα μπορούσε κάλλιστα στα επόμενα χρόνια να διεξαχθούν στη Πάρνηθα. Ο μοναδικός τόπος που τα Ποσειδώνια θα προβάλλονται σε πλήρη αρμονία με τον περιβάλλοντα χώρο, είναι ο Πειραιάς. Τα οφέλη θα είναι τεράστια, όχι μόνο για το πρώτο λιμάνι

της χώρας, αλλά και για την ίδια την Ελληνική Ναυτιλία, η οποία ευρισκόμενη σε οικείο περιβάλλον, άμεσα συνδεδεμένο με την ναυτοσύνη των Ελλήνων, θα έχει τη δυνατότητα να ενεργεί και να συναλλάσσεται ως οικοδεσπότης. Τα επόμενα Ποσειδώνια θα γίνουν το 2016, χρόνος αρκε-

τός για να βρεθεί ή να δημιουργηθεί ο κατάλληλος χώρος στον Πειραιά, που να στεγάσει τη σπουδαία αυτή έκθεση. Αντιλαμβανόμαστε ότι το εγχείρημα είναι δύσκολο, είναι όμως εφικτό. Αρκεί να ευαισθητοποιηθούν όλοι και να κατανοήσουν ότι η μεγαλύτερη Ναυτιλία του κόσμου χρειάζεται μια σωστή προβολή, που μόνο ο Πειραιάς μπορεί να της προσφέρει. Προς το σκοπό αυτό η Λέσχη Αρχιπλοιάρχων θα ζητήσει τη συνδρομή όλων, ξεκινώντας από τις Αρχές της Πολιτείας, τις Αρχές και όλους τους φορείς του Πειραιά, τα σπουδαία Κοινωφελή Ιδρύματα, που δημιουργήθηκαν από το περίσσευμα ψυχή των ανθρώπων της θάλασσας, αλλά και τα πάμπολλα διακεκριμένα στελέχη της Ελληνικής Ναυτιλίας. Αν όλοι μαζί προσπαθήσουμε, η επιτυχία θα είναι βέβαιη και το αποτέλεσμα εκπληκτικό».

Το «HELLAS LIBERTY» παροπλισμένο στο λιμάνι του Πειραιά, λειτουργεί ως Μουσείο, για να θυμίζει την καθοριστική συμβολή των liberties στην ανάπτυξη της Ελληνικής Ναυτιλίας.

13

1

2

3

4

01.-04. Χριστουγεννιάτικη βραδιά. Ώρες ευχάριστες με καλή παρέα, πλούσιο μπουφέ και άφθονο κρασί. 07.-08. Χριστουγεννιάτικη βραδιά. Ο Αριστοτέλης Παναγόπουλος με την κιθάρα του έδωσε ζωντάνια και κέφι στην εκδήλωση

5

6

7

8

14

1

2

3

4

01.-04. Χριστουγεννιάτικη βραδιά. Ο Αριστοτέλης Παναγόπουλος με την κιθάρα του έδωσε ζωντάνια και κέφι στην εκδήλωση. 04.-08. Ο πατήρ Γεώργιος ευλόγησε την Πρωτοχρονιάτικη Πίτα της Λέσχης μας.

5

7

6

8

15

1

2

3

4

01.-02. Ο πατήρ Γεώργιος ευλόγησε την Πρωτοχρονιάτικη Πίτα της Λέσχης μας. 03.-08. Στην κοπή της Πρωτοχρονιάτικης Πίτας περευρέθηκαν πολλά μέλη μας και φίλοι της Λέσχης. Την εκδήλωση λάμπρυναν με την παρουσία τους μερικά από τα Επίτιμα Μέλη, αλλά και αξιόλογοι φίλοι μας: Ο Γενικός Διευθυντής της HELMEPA κ. Δημήτριος Μητσάτσος, ο Αντιναύαρχος Π.Ν. (ε.α.) κ. Ιωάννης Παλούμπης, ο διευθυντής των Ιδρυμάτων «Ιωάννου Διαμαντή Πατέρα, Στρατηγός (ε.α.) κ. Δημήτριος Ντζόϊδος, ο διευθυντής της «ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΑΠΙΠΕΡΗΣ ΡΥΜΟΥΛΚΑ» κ. Χρήστος Καραπιπέρης, ο Πρόεδρος της Λέσχης Αποφοίτων Σχολής Ναυτιλίας της Ύδρας, Πλοίαρχος Θανάσης Ζεύκης, η Πρόεδρος του 2ου Διαμερίσματος του Δήμου Πειραιά κα Λίνα Αθανασίου κ.α.

5

6

7

8

16

1

2

3

4

01.-02. Στιγμιότυπα από την πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη του Αστροφυσικού και Επίτιμου Μέλους της Λέσχης κ. Χαράλαμπου Βαρυμπόπη. 03.-06. Στιγμιότυπα από την ετήσια χοροεσπερίδα της Λέσχης στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος. 07.-09. Τα επιτυχημένα χορευτικά των μαθητών της Πειραιώτικης σχολής χορού ΑΜΑΛΓΑΜΑ, έδωσαν ξεχωριστή νότα στη χοροεσπερίδα.

5

7

6

8

9

17

1

2

3

4 01.-03. Τα επιτυχημένα χορευτικά των μαθητών της Πειραιώτικης σχολής χορού ΑΜΑΛΓΑΜΑ, έδωσαν ξεχωριστή νότα στη χοροεσπερίδα. 04. Η παραδοσιακή ομαδική φωτογράφιση μελών και φίλων της Λέσχης. Στη φωτογραφία ξεχωρίζουν τρεις αξιόλογες κυρίες: δίπλα στον Πρόεδρο η κα Ελένη Κορωνάκη και η κα Δέσποινα Παπαστελιανού και στο άκρο αριστερά η κα Μαριέττα Τρικάκου. 05.-06. Στιγμιότυπα από την χοροεσπερίδα.

5

6

1

2

3

4 01.-02. Στιγμιότυπα από την χοροεσπερίδα. 03.-08. Στον πλούσιο μπουφέ του Ναυτικού Ομίλου.

5

6

7

8

19

1

2

3

4

01.-06. Στην επιτυχία της χοροεσπερίδας συνέβαλε και η άψογη και επαγγελματική συμπεριφορά του προσωπικού του Ναυτικού Μουσείου. 07.-08. Η γεμάτη ζωντάνια ορχήστρα του Γιώργου Μεταλλινού ενθουσίασε όλους και το κέφι κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

5

6

7

8

20

1

2 01.-04. Η γεμάτη ζωντάνια ορχήστρα του Γιώργου Μεταλλινού ενθουσίασε όλους και το κέφι κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

3

4

Sales & Service agents

· NOVA ELECTRONICS S.A , as a commercial and technical company, provides sales and services for Deep Sea Navigation and communication equipment. · Provides quality of services offered and what reflects this is the number of manufacturer representations, as well as all the classification societies, which recognize NOVA ELECTRONICS’ services for GMDSS Safety Radio Survey and VDR surveys. · Our company’s skilled staff provides installation, commissioning, repair, Shore-based maintenance and survey work 24 hours per day, 365 days per year both in Greece and abroad. · NOVA has invested in maintaining a significant number of various equipment, consumable and spare parts in our warehouse in Piraeus ready for instant delivery. · NOVA ELECTRONICS’ ISO 9001:2008 approved Quality System is the guarantee that we offer a high quality of services.

www.novaelectronics.gr 5, Aitolikou str. & Kastoros, 185 45 Piraeus, Greece Phone: +30 2104121578, +30 210 4131058, Fax: +30 210 4136667, E-mail: info@novaelectronics.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Μ

ια από τις δραστηριότητες της Λέσχης Αρχιπλοιάρχων είναι η κατ’ έτος βράβευση Κοινωφελών Ιδρυμάτων που δημιουργήθηκαν από τα οράματα και τη ψυχή σπουδαίων ανθρώπων της Ναυτιλίας. Σκοπός των βραβεύσεων είναι να κάνει γνωστό στο ευρύτερο κοινό το αξιολογότατο έργο αυτών την Ιδρυμάτων, αλλά και να τα καταστήσει πρότυπα προς μίμηση. Είναι ευρέως γνωστό ότι καταξιωμένες προσωπικότητες στο χώρο της Ναυτιλίας βοηθούν σιωπηλά αναξιοπαθούντες και Ιδρύματα, χωρίς να το προβάλλουν ή να το διαφημίσουν. Η βράβευση όμως Κοινωφελών Ιδρυμάτων που δημιουργήθηκαν από ανθρώπους της θάλασσας, μας αναγκάζει να μελετήσουμε την ιστορία και τις

δραστηριότητες τους, με πραγματικά εντυπωσιακό συμπέρασμα ως προς το μέγεθος και την ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών. Με την ευκαιρία των «Ποσειδωνίων 2016» θεωρούμε αναγκαίο ο «Εξάντας» να παρουσιάσει την κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας. Στις επόμενες σελίδες περιγράφεται η ιστορία και οι δραστηριότητες των Κοινωφελών Ιδρυμάτων που η Λέσχη μας έχει μέχρι τώρα βραβεύσει. Τα Ιδρύματα όμως που προέρχονται από ανθρώπους της θάλασσας είναι αμέτρητα και χρειάζεται πολύς χρόνος για να μελετηθούν και να αξιολογηθούν. Έτσι, για πολλά χρόνια ακόμα η Λέσχη μας θα βραβεύει και θα προβάλλει το κοινωνικό πρόσωπο ης Ελληνικής Ναυτιλίας.

23

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ίδρυμα «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη»

Τ

ο «Ίδρυμα Mαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» έρχεται ως συνέχεια του «Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια» που ιδρύθηκε το 1997 από την Πρέσβυ Καλής Θελήσεως της UNESCO κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη και αποτελεί μια από τις πολύπλευρες προσφορές της προς την κοινωνία. Η μετονομασία έγινε με σκοπό τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων του, εκτός από θέματα που αφορούν τα παιδιά και την οικογένεια άμεσα, και σε θέματα που τους αφορούν έμμεσα αλλά ουσιαστικά όπως το περιβάλλον, οι κλιματικές αλλαγές, η αειφόρος ανάπτυξη, η πολιτιστική κληρονομιά, κ.ά. Είναι μη κερδοσκοπικός, μη κυβερνητικός οργανισμός, με συμβουλευτική θέση στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών (ECOSOC) και έχει την έδρα του στην Αθήνα.

Σκοπός του θα παραμένει η προώθηση των θεμάτων που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και της οικογένειας μέσα από πολυδιάστατη δράση που επικεντρώνεται στην παιδεία, την ειρήνη, την υγεία, την κοινωνική αλληλεγγύη και τον πολιτισμό. Το Ίδρυμα θα συμμετέχει στους διεθνείς αγώνες κατά της βίας, της φτώχειας, του αναλφαβητισμού, των διακρίσεων, με έμφαση στην αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση των παιδιών και η παιδοφιλία, η εμπορία των ανθρώπων, η χρήση παιδιών ως στρατιώτες, τα παιδιά θύματα πολέμου, τα παιδιά του δρόμου, και έχει σημαντική ανθρωπιστική δράση. Μέσα από συνέδρια, εκδόσεις και ειδικές εκστρατείες θα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση της Ελληνικής και διε-

ΙΔΡΥΜΑ ΜΑΡΙΑΝΝΑ Β. ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ Έτος ιδρύσεως: 1997

θνούς κοινής γνώμης γύρω από τα προβλήματα του παιδιού και της οικογένειας και ιδιαίτερα γύρω από θέματα που σχετίζονται με τον σεβασμό και την τήρηση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, καθώς και τους Αναπτυξιακούς Στόχους των Ηνωμένων Εθνών για την Χιλιετία. Παράλληλα, θα ενθαρρύνει την έρευνα και θα επιβραβεύει πρωτοβουλίες ή προσπάθειες που υπηρετούν κοινά ιδανικά και προβάλλουν πρότυπα προς μίμηση. Μέσα από τη συμμετοχή της Προέδρου του κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη σε διεθνή προγράμματα και στα Διοικητικά Συμβούλια άλλων διεθνών φορέων και ιδρυμάτων, το Ίδρυμα θα στηρίζει τα παιδιά με καρκίνο και θα συνεργάζεται με τον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με Καρκίνο ΕΛΠΙΔΑ, τη δράση κατά των ναρκωτικών στους νέους μέσα από το Ίδρυμα MENTOR, προγράμματα της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, τον θεσμό των Special Olympics, προγράμματα της UNESCO για την πολιτιστική κληρονομιά, τις Πολιτιστικές Ολυμπιάδες διεθνώς, την προώθηση του Πολιτισμού Ειρήνης και της Παιδείας, τα προγράμματα κατά της εκμετάλλευσης των παιδιών και τις εξαφανίσεις τους μέσα από το ICMEC, και δραστηριότητες της Διεθνούς Κίνησης Γυναικών για την Ειρήνη όπως η παγκόσμια εκστρατεία «Εnd Human Trafficking Now», το Ινστιτούτο Μελετών για την Ειρήνη, το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, και πολλά άλλα.

Ηρώδου του Αττικού 12Α, 151 24 Μαρούσι, Τηλ: 210 80 94 419, Fax: 210 80 94 484, E-mail: mvvfoundation@konkat.gr

24

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Σύλλογος «Φίλων Παιδιών με Καρκίνο Ελπίδα»

Ο

Σύλλογος «Φίλων παιδιών με Καρκίνο – ΕΛΠΙΔΑ», υπό την εμπνευσμένη αιγίδα της κ. Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, κατόρθωσε να δημιουργήσει αυτό που φαινόταν ως ακα-

τόρθωτο: Τη δημιουργία της, μοναδικής για την Ελλάδα, Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» που εγκαινιάστηκε το 1993, όπου έκαναν μεταμόσχευση 520 παιδιά με νεοπλασματικές ασθένειες και κέρδισαν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.

Τον Ξενώνας «ΕΛΠΙΔΑ», που εγκαινιάστηκε το 1999 και διαθέτει 30 κλίνες. Έχει φιλοξενήσει πάνω από 800 οικογένειες παιδιών από την επαρχία που υποβάλλονται σε θεραπεία αρχικά στη Μονάδα και σήμερα στο Νοσοκομείο της ΕΛΠΙΔΑΣ και συνεχίζει να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες, φιλοξενία, ψυχολογική στήριξη, ποικίλες δραστηριότητες και σχολικά μαθήματα στα παιδιά και τους γονείς τους.

Την ανέγερση, της Ογκολογικής Μονάδας Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ», του πρώτου Ογκολογικού Νοσοκομείου για παιδιά στην Ελλάδα, που εγκαινιάστηκε την 14η Οκτωβρίου 2010 και προσφέρθηκε στο κράτος για να έχουν πρόσβαση σ’αυτό όλα τα παιδιά που το χρειάζονται. Το πρότυπο αυτό νοσοκομείο αποτελείται από συγκρότημα 5 κτηρίων, συνολικής έκτασης 14.911 τ.μ. και διαθέτει 138 κλίνες. Σε αναγνώριση της προσωπικής προσφοράς της κ. Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, η Ελληνική Πολιτεία έδωσε το όνομά της στο Νοσοκομείο. Με τη μεταστέγασή της στο Ογκολογικό Νοσοκομείο η Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών υπερδιπλασίασε τις δυνατότητές της και μέσα στα λίγα χρόνια που λειτουργεί εκεί έχει πραγματοποιήσει 120 μεταμοσχεύσεις Τη δημιουργία της πρώτης μεγάλης Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών στην Ελλάδα με το όνομα «Όραμα ΕΛΠΙΔΑΣ».

ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΦΙΛΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΕΛΠΙΔΑ»

Μακράς Στοάς 46, 115 27 Γουδί, Τηλ: 210 7757153-7757934, Fax: 210 7752989, E-mail: info@elpida.org

ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΙΔΩΝ «ΜΑΡΙΑΝΝΑ Β. ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ-ΕΛΠΙΔΑ» Λεβαδειάς 8 & Θηβών, 115 27 Γουδί, Τηλ: 210 7452000

ΞΕΝΩΝΑΣ Μακράς Στοάς 46, 115 27 Γουδί

25

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος»

Τ

ο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (www.SNF.org) είναι ένας από τους μεγαλύτερους φιλανθρωπικούς οργανισμούς στον κόσμο και πραγματοποιεί δωρεές στους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού, της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας. Η κοινωφελής δράση του Ιδρύματος (ΙΣΝ) ξεκινά το 1996, μετά το θάνατο του ιδρυτή του, Σταύρου Νιάρχου. Η αγάπη του για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό, καθώς και η έμφασή του στην ιδέα του να σκέφτεται και να λειτουργεί κανείς παγκοσμίως , πολύ πριν καθιερωθεί ο όρος «παγκοσμιοποίηση», καθορίζουν το όραμα της δημιουργίας του Ιδρύματος. Οι επιχειρήσεις του Σταύρου Νιάρχου ξεκίνησαν από τον τόπο της καταγωγής και γέννησής του, την Ελλάδα, αλλά εξελίχθηκαν παγκοσμίως. Η κληρονομιά του συνεχίζεται και στον 21ο αιώνα, με την σύσταση του Ιδρύματος, που φέρει το όνομά του. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ενισχύει με δωρεές του οργανισμούς και προγράμματα που επιδιώκουν να επιφέρουν αισθητές, διαχρονικές και θετικές κοινωνικές επιρροές, με επίκεντρο την παροχή βοήθειας στις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και άτομα. Από το 1996, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει εγκρίνει συνολικά τη διάθεση €1,07 δισεκατομμυρίων μέσω 2.591 δωρεών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε 110 κράτη ανά τον κόσμο. Από το σύνολο των δωρεών του Ιδρύματος, άνω του 80% του συνολικού ποσού έχει διατεθεί σε οργανισμούς και πρωτοβουλίες στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 2012, η έντονη κοινωνικοοικονομική κρίση απετέλεσε το κίνητρο για την ανακοίνωση τριετούς πρωτοβουλίας (2012-2015) για τη διάθεση €100.000.000, επιπλέον των τακτικών δωρεών του ΙΣΝ , με σκοπό την ενίσχυση των προσπαθειών ενάντια στην εντεινόμενη κρίση. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, έχουν ήδη διατεθεί €77,1 εκατομμύρια, με κύριους αποδέκτες εκείνους που βάλλονται περισσότερο από την κρίση. Αν η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Ιδρύματος είχε ως στόχο την άμεση προσφορά βοήθειας, η ανακοίνωση τον Οκτώβριο του 2013 νέας πρωτοβουλίας, ύψους €100.000.000 επίσης, με τίτλο, Επανεκκίνηση των Νέων, στοχεύει στο μέλλον. Τα τελευταία επίσημα στοιχεία προσδιορίζουν το ποσοστό ανεργίας με-

26

ταξύ των νέων στην Ελλάδα γύρω στο 60%. Η νέα, μακροπρόθεσμου χαρακτήρα πρωτοβουλία, επιδιώκει την επανεκκίνηση και ενίσχυση των νέων, οι οποίοι έχουν πληγεί έντονα από την κρίση, με σκοπό να συμβάλει στη δημιουργία νέων ευκαιριών. Οι νέες ευκαιρίες, απαιτούν, πέραν της διάθεσης κεφαλαίων, καινοτομία, καθώς και τη συνεργασία και σύγκλιση πολλών διαφορετικών τομέων, συμπεριλαμβανομένων του δημόσιου, του ιδιωτικού και του κοινωφελούς. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δεν μπορεί και δεν επιδιώκει να αντικαταστήσει το κράτος, αλλά λειτουργεί επικουρικά και συμπληρωματικά, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας πρόνοιας. Η συνεργασία μεταξύ του κρατικού μηχανισμού, του ιδιωτικού τομέα και της φιλανθρωπίας θα πρέπει να είναι μονόδρομος για την επίλυση των κοινωνικών θεμάτων που μαστίζουν όχι μόνο τη χώρα μας αλλά και την παγκόσμια κοινότητα. Όπως τόνισε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Διεθνούς Συνεδρίου για την Κοινωφελή Δράση, που διοργάνωσε το Ίδρυμα: «Χρειαζόμαστε όλες τις υπάρχουσες υγιείς δυνάμεις, από όλους τους τομείς της ζωής, να εργαστούν από κοινού, προκειμένου να αποκατασταθεί το δικαίωμα στο όνειρο αλλά και το δικαίωμα να δει κανείς τα όνειρα του να γίνονται πραγματικότητα». Με βάση τα παραπάνω, το Ίδρυμα στηρίζει ενεργά προγράμματα που συμβάλλουν στην σύμπραξη φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως αποτελεσματικά μέσα υποστήριξης του κοινού καλού. Το σημαντικότερο και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα παράδειγμα τέτοιας σύμπραξης είναι η δημιουργία του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), το οποίο αποτελεί και τη μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος, ύψους €566 εκατομμύριων. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει αναλάβει την κατασκευή και τον εξοπλισμό των νέων εγκαταστάσεων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής καθώς και τη δημιουργία του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος, έκτασης 170.000μ2. Το έργο φέρει την υπογραφή του διακεκριμένου αρχιτέκτονα, Ρέντσο Πιάνο. Οι κατασκευαστικές εργασίες στο

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

χώρο προχωρούν με γρήγορο ρυθμό, ακολουθώντας τα αρχικά χρονοδιαγράμματα. Με την ολοκλήρωσή του, το ΚΠΙΣΝ θα παραδοθεί στο Δημόσιο, το οποίο θα αναλάβει την πλήρη διαχείριση και λειτουργία του, με τελικό αποδέκτη τον Ελληνικό λαό. Πιστεύουμε ότι το ΚΠΙΣΝ αποτελεί έργο μεγάλης εθνικής σημασίας. Είναι έργο μαρτυρία και δέσμευση για το μέλλον της χώρας, σε μία κρίσιμη ιστορική συγκυρία. Αποτελεί, επίσης, μοχλό βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης, ιδιαιτέρα σημαντικό υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δίνει ιδιαίτερη σημασία στον εθελοντισμό και τη σπουδαιότητα του έργου που προσφέρουν οι πολίτες καθημερινά σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, διαθέτοντας τον χρόνο, τις γνώσεις και την ενέργεια τους. Η εθελοντική προσφορά χτίζει τις αναγκαίες βάσεις και τις δομές που βοηθούν να καταστεί αποτελεσματική οποιαδήποτε χρηματική υποστήριξη. Όπως έχει πει ο κ. Δρακόπουλος, αναφερόμενος στη σημασία του εθελοντισμού και της φιλανθρωπικής δράσης, «δεν υπάρχει ανταγωνισμός – στον κόσμο της φιλανθρωπίας χωράνε όλοι. Μοιραστείτε τις γνώσεις σας και μην αφήνετε τις πρωτοβουλίες –όσο καλές κι αν είναι– να παρα-

μένουν πρωτοβουλίες για περισσότερο χρόνο απ’ ότι χρειάζεται. Δώστε τους ζωή όσο πιο σύντομα μπορείτε, διότι δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο!» Η σημασία και ο ρόλος της Φιλανθρωπίας αποτελούν σημαντικά θέματα που απασχολούν όλους μας. Με γνώμονα αυτό, το Ίδρυμα ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση των Διεθνών Συνεδρίων για την Κοινωφελή Δράση. Τον Ιούνιο 2013, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος διοργάνωσε το Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο για την Κοινωφελή Δράση, με τη συμμετοχή περίπου 530 Ελλήνων και ξένων συνέδρων από κοινωφελή ιδρύματα και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Το τρίτο ετήσιο Διεθνές Συνέδριο θα διεξαχθεί στις 26 και 27 Ιουνίου 2014, στην Αθήνα, και θα εξετάσει μια σειρά από ζητήματα που άπτονται του παγκόσμιου προβλήματος της ανεργίας των νέων, της ηθικής και της φιλανθρωπίας, του εθελοντισμού, καθώς και του καίριου ρόλου της τέχνης και του πολιτισμού στην κοινωνική και οικονομική ζωή των τοπικών κοινωνιών. Τα ετήσια διεθνή συνέδρια του Ιδρύματος έχουν ως στόχο την ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών και τεχνογνωσίας, καθώς και τη δημιουργία ενός παραγωγικού πλαισίου συζήτησης θεμάτων που απασχολούν τις κοινωνίες παγκοσμίως.

ΙΔΡΥΜΑ «ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ» Βασιλίσσης Σοφίας 86Α, 115 28 Αθήνα, Τηλ: 210 8778300, e-mail: info@SNF.org

27

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ίδρυμα «Maria Tsakos» Στο MONTEVIDEO της Ουρουγουάης

Καπετάν Παναγιώτης Τσάκος

Από μικρό παιδί ο Παναγιώτης Τσάκος μυήθηκε στο ναυτικό περιβάλλον των Καρδαμύλων και γαλουχήθηκε με εικόνες από τη ναυτοσύνη παλιών καραβοκύρηδων και εφοπλιστών. Αμέσως μόλις αποφοίτησε από το Λιβάνειο Ναυτικό Γυμνάσιο ξεκίνησε το επάγγελμα ως δόκιμος πλοίαρχος και παρά τις «δυσκολίες» που αντιμετώπιζε ένας ναυτικός, εκείνος ποτέ δεν πτοήθηκε. Όταν το 1970 απέκτησε το πρώτο του πλοίο και ίδρυσε την εταιρεία Tsakos Shipping and Trading, δεν μπορούσε να φανταστεί πως θα έφτανε η μέρα που όλη η ναυτιλιακή κοινότητα της Ελλάδας και του εξωτερικού, θα μιλούσε για την «αυτοκρατορία» των 81 πλοίων του, των 50 τάνκερ της ΤΕΝ την οποία διοικεί ο γιος του Νίκος, αλλά και της έντονης δραστηριότητάς του στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη, το Μοντεβιδέο. Το εκπληκτικό και το πολύ σπάνιο για την εποχή μας είναι το ότι παρά τις μεγάλες επιτυχίες στης σταδιοδρομίας του, ο Καπετάν Παναγιώτης Τσάκος παρέμεινε Άνθρωπος, με όλη τη σημασία της λέξης.

28

Το 1978 ο Καπετάν Παναγιώτης Τσάκος ίδρυσε το TSAKOS FOUNDATION στο Montevideo της Ουρουγουάης, το οποίο το 2002 μετονομάστηκε σε MARIA TSAKOS FOUNDATION, προς τιμή της μητέρας του Μαρίας Τσάκου (1903-2001). Το 1985 το ίδρυμα μετακόμισε σε νεοκλασικό κτήριο στο ιστορικό κέντρο του Montevideo. Το 1992 υπεγράφη συμφωνία, σύμφωνα με την οποία στο τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου της Ουρουγουάης, σε συνεργασία με τους δασκάλους του ιδρύματος MARIA TSAKOS, θα παραδίδονται μαθήματα σύγχρονης ελληνικής γλώσσας. Επτά χρόνια αργότερα, το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας αναγνώρισε το ΙΔΡΥΜΑ ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΟΣ, ως επίσημο κέντρο εξετάσεων της Ελληνικής γλώσσας, για μαθητές της Ουρουγουάης ή άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής. Επτά χρόνια αργότερα, το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας αναγνώρισε το ΙΔΡΥΜΑ ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΟΣ, ως επίσημο κέντρο εξετάσεων της Ελληνικής γλώσσας, για μαθητές της Ουρουγουάης ή άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής. Η προστασία του περιβάλλοντος είναι μια άλλη παράμετρος των δραστηριοτήτων του Ιδρύματος. Η ευαισθησία αυτή εκδηλώθηκε με την εγκαθίδρυση της URUMEPA στα πρότυπα της HELMEPA. Συγχρόνως το Ίδρυμα έχει δυνατή παρουσία στη ζωή της Ελληνικής παροικίας στο εξωτερικό, σε συνεργασία με την Ελληνική Ορθόδοξη Θρησκεία στη Νότιο Αμερική. Το 1999, με τη συμπλήρωση των είκοσι ετών λειτουργίας του Ιδρύματος, ο καπετάν Παναγιώτης τιμήθηκε από τις αρχές των Αθηνών με τον τίτλο του «Πρεσβευτή του Ελληνισμού». Τρία χρόνια αργότερα

ο Δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Αβραμόπουλος παρέδωσε στον Καπετάν Παναγιώτη το «Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών», ενώ το 2003 ο Καπετάν Παναγιώτης παρασημοφορείται με τον «Σταυρό του Αγίου Στεφάνου» του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, από τον επίσκοπο του Μπουένος Άϊρες, Ταράσιο, για τη προσφορά του στον Ελληνισμό και στην Ορθοδοξία. Την ίδια χρονιά, με τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων λειτουργίας, το Ίδρυμα τιμήθηκε με το σπουδαιότερο βραβείο της Ακαδημίας των Αθηνών, για την εξαιρετική πνευματική και φιλανθρωπική εργασία του, σε ειδική τελετή, στην οποία παρευρέθη ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος. Συγχρόνως η Ουρουγουάη αναγνωρίζοντας τη μεγάλη προσφορά του Ιδρύματος, το τίμησε εκδίδοντας συλλεκτικό γραμματόσημο.

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος»

Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης Μ.Κ.Ο. Ιδρύθηκε το 2008 και δραστηριοποιήθηκε το 2010

Με την ίδρυση του Ελληνικού τμήματος στη Χίο, το ίδρυμα ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΟΣ, αποκτά διεθνείς πλέον δραστηριότητες. Σήμερα στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής ομορφιάς, στη πόλη της Χίου, γνωστό ως Λιβανούδικο. Το κοινωφελές έργο του Ιδρύματος καλύπτει πολλούς τομείς, όπως την οργάνωση διεθνών συνεδρίων, τη χορήγηση υποτροφιών για προπτυχιακές / μεταπτυχιακές σπουδές σε Ελληνικά ή ξένα πανεπιστήμια, τις εκδώσεις βιβλίων, τη χρηματοδότηση μελετών και ερευνών, την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά. Συγχρόνως αναπτύσει πουδαίο φιλανθρωπικό έργο με την αποστολή 1500 κιβωτίων ιματισμού στην Ελλάδα και το εξωτερικό και με τη φιλοξενία για διακοπές παιδιών από οργανισμούς, όπως τα χωριά SOS, το Χαμόγελο του παιδιού, η Κυβωτός του κόσμου, κ.λπ.

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ.

Στέγη Παιδείας και Πολιτισμού στα Καρδάμυλα Χίου Αφιερωμένο στην αείμνηστη κόρη του καπετάν Παναγιώτη, Μαρία Π. Τσάκου

Το Σπίτι της Μαρίας διευθύνεται από επιστημονική ομάδα έμπειρη σε θέματα εκπαίδευσης και διαπαιδαγώγησης. Είναι μια μαθητική στέγη χτισμένη σ’ ένα μεγάλο κτήμα με κήπους για καλλιέργειες, χώρους άθλησης και ψυχαγωγίας, δίπλα στη καταγάλανη θάλασσα του Αιγαίου. Είναι ένα διώροφο κτήριο που διαθέτει άνετα δωμάτια πλήρως επιπλωμένα, με δικό τους λουτρό το καθένα. Οι κοινόχρηστοι χώροι, μελέτης και ψυχαγωγίας, καθώς και η αίθουσα υπολογιστών με πρόσβαση σο διαδίκτυο, συμπληρώνουν και δημιουργούν ένα ευχάριστο περιβάλλον. Για το σχολικό έτος 2013-2014 θα γίνουν δεκτοί συνολικά 20 μαθητές (αγόρια), που θα φοιτούν στη Τρίτη Γυμνασίου ή στην Α’ και Β’ Λυκείου, με γενική βαθμολογία μεγαλύτερη του 15. απαιτείται αίτηση του ενδιαφερομένου μαθητή, με την υπογραφή και του κηδεμόνα του. Οι σχέσεις των μαθητών ρυθμίζονται από Κανονισμό

Λειτουργίας. Σε όλους τους φιλοξενούμενους μαθητές θα παρέχεται σε μηνιαία βάση μικρό χρηματικό ποσό, για τις κοινωνικές και προσωπικές τους ανάγκες. Οι μαθητές της Στέγης που θα εισαχθούν σε Ανώτατα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, μπορούν να επωφεληθούν από τα προγράμματα υποτροφιών του Ιδρύματος Μαρία Τσάκος. Το Σπίτι της Μαρίας απέχει περίπου 300 μέτρα από το Γυμνάσιο και το Γενικό και Επαγγελματικό Λύκειο των Καρδαμύλων. Επιπλέον, στη πόλη της Χίου εδρεύει η Ακαδημία Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού και στο νησί των Οινουσσών, η Ακαδημία Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού. Η Λέσχη Αρχιπλοιάρχων αναγνωρίζοντας τη μεγάλη προσωπικότητα και τον ανθρωπσμό του Καπετάν Παναγιώτη Τσάκου, του απένειμε τον τίτλο του Επιτίμου Μέλους της, ενώ σε ειδική τελετή βράβευσε το Ίδρυμα Μαρία Τσάκος για τη ανεκτίμητη προσφορά του στην Ελλάδα και τη Ναυτιλία.

29

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ίδρυμα «Αικατερίνης Λασκαρίδη»

κ. Παναγιώτης Λασκαρίδης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Αποφοίτησε από την Γερμανική Σχολή Αθηνών το 1965. Αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο Braunschweig της Γερμανίας το 1970 με το πτυχίο του Μηχανολόγου-Μηχανικού (Diplom-Ingenieur). Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Kings College του Λονδίνου το 1971 με το πτυχίο Master of Science Μηχανολογίας. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο University College του Λονδίνου το 1972 με το πτυχίο Master of Science Ναυπηγικής (Τμήμα Ναυπηγών του Αγγλικού Πολεμικού Ναυτικού). Υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό από το 1972 έως το 1975. Ίδρυσε τις εταιρείες Laskaridis Shipping Co. Ltd. και Lavinia Corporation το 1977 και παραμένει Διευθύνων Σύμβουλός τους μέχρι σήμερα. Είναι μέλος των κατωτέρω οργανώσεων: - Πρόεδρος του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη

30

- Γραμματέας της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών - Αντιπρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος - Πρώην Πρόεδρος και νυν μέλος του Δ.Σ. του Αυτασφαλιστικού Οργανισμού The United Kingdom, Freight Demurrage and Defence Association (U.K.) - Μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας - Fellow, Institute of Marine Engineers (U.K.) - Fellow, Institute of Mechanical Engineers (U.K.) - Fellow, Royal Institution of Naval Architects (U.K.) - Μέλος του SNAME (Society of Naval Architects and Marine Engineers - U.S.A.) - Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Αυτασφαλιστικού Οργανισμού The Hellenic War Risks Maritime Association (The Hellenic Club) - Μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Bu-

reau Veritas (Γαλλικός Νηογνώμων) - Μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Lloyds Register of Ships (Αγγλικός Νηογνώμων) - Μέλος της Ελληνικής Επιτροπής NKK -Τόκυο (Ιαπωνικός Νηογνώμων) - Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής του Γερμανικού Νηογνώμονα (Germanischer Lloyd) - Μέλος της Ελληνικής Επιτροπής του DNV (Νορβηγικός Νηογνώμων - Αντιπρόεδρος του Ομίλου Ναυπηγείων Astican-Ισπανία Παντρεύτηκε την αείμνηστη Μαριλένα Λασκαρίδου με την οποία απέκτησαν 4 παιδιά.

Το Ίδρυμα ΔΑΝΕΙΣΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Η Βιβλιοθήκη, η οποία ιδρύθηκε το 1993 από τον Κωνσταντίνο Λασκαρίδη στη μνήμη της συζύγου του Καίτης, βρίσκεται σήμερα σε πλήρη λειτουργική ανάπτυξη και περιλαμβάνει πλέον των 35.000 τίτλων. Η

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος «Αικατερίνης Λασκαρίδη» κ. Παναγιώτης Λασκαρίδης.

Γενική Συλλογή της περιλαμβάνει 10 θεματικές κατηγορίες με τις υποδιαιρέσεις τους, σύμφωνα με την ταξινόμηση Dewey. Το Ναυτικό Τμήμα της Βιβλιοθήκης είναι αυτοτελές και διαθέτει πληθώρα περιοδικών εκδόσεων και ειδικών δημοσιευμάτων για την ελληνική και διεθνή ναυτιλία. Περιλαμβάνει περίπου 10.000 τίτλους. Από τον Απρίλιο του 2013 η Δανειστική Βιβλιοθήκη λειτουργεί στο νέο κτήριο του Ιδρύματος επί της οδού Κουντουριώτου 173.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Κάθε χρόνο το Ίδρυμα πραγματοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία ανανεώνονται, εγκρίνονται από το Υπουργείο Παιδείας, παρέχονται δωρεάν και στηρίζονται από σπουδαίους ανθρώπους των Γραμμάτων, των Επιστημών και των Τεχνών. Για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος προσφέρονται συνολικά 103 προγράμματα, εκ των οποίων 83 αφορούν τους μαθητές της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και 20 τους μαθητές των δυο τελευταίων τάξεων του Δημοτικού. Σύμφωνα με τις αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, ο συνολικός αριθμός των μαθητών που θα επισκεφτεί το Ίδρυμα αναμένεται να αγγίξει τις 27.000. Παράλληλα κάθε χρόνο πραγματοποιείται εκπαιδευτική επίσκεψη σε σχολεία της Περιφέρειας. Η δράση

Η αείμνηστη Μαριλένα Λασκαρίδη.

αυτή ξεκίνησε το 2008 με τα σχολεία πυρόπληκτων περιοχών της Πελοποννήσου και εκ τότε συνεχίζεται με σχολεία δυσπρόσιτων και απομακρυσμένων περιοχών των Νομών Ιωαννίνων, Φωκίδας, Ευρυτανίας και Έβρου, συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων της Σαμοθράκης. Στις 8 συνολικά επισκέψεις έχουν πραγματοποιηθεί 416 προγράμματα για 19.700 μαθητές και των δυο βαθμίδων. Επίσης το Ίδρυμα πραγματοποιεί εκπαιδευτικές επισκέψεις στο σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας των Καταστημάτων Κράτησης γυναικών Ελεώνα Θηβών, ανδρών Κορυδαλλού και ανηλίκων Αυλώνα. Όσον αφορά το Κατάστημα Κράτησης γυναικών Ελεώνα Θηβών, Ομάδα βιβλιοθηκονόμων του Ιδρύματος στηρίζει την προσπάθεια οργάνωσης και λειτουργίας δανειστικής βιβλιοθήκης.

ΚΤΗΡΙΟ 2ας ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ

Στο κτήριο της 2ας Μεραρχίας στεγάζεται η Ναυτική Συλλογή του Ιδρύματος, η οποία περιλαμβάνει παλαιά και σπάνια βιβλία, των οποίων οι εκδόσεις χρονολογούνται από τον 16ο έως και τον 19ο αιώνα, σπάνιους χάρτες, περιηγητικούς και χάρτες της οθωμανικής αυτοκρατορίας, φυσικά θαλάσσια ευρήματα, πίνακες και έργα τέχνης. Ενδιαφέρουσα και σπάνια επίσης είναι η αρχειακή συλλογή του υδροβιολόγου Δρ. Κωνσταντίνου Λασκαρίδη,

η οποία περικλείει τομείς ιχθυολογίας, ωκεανογραφίας, με ειδικό βάρος σε όλους τους τομείς της αλιείας. Η Ναυτική Συλλογή το 2011 εμπλουτίστηκε και περιλαμβάνει συλλογές Ναυτικών Οργάνων, Κοκάλινων Ομοιωμάτων Ιστιοφόρων Πλοίων, Scrimshaws και Φαρικών Αντικειμένων. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η συλλογή του Ναυάρχου Horatio Nelson, η οποία περιλαμβάνει 82 ιδιόγραφες επιστολές του Λόρδου Ναυάρχου Nelson, δεκάδες εφημερίδες της εποχής που μνημονεύουν τις νίκες του Nelson, πολλά προσωπικά αντικείμενα του Ναυάρχου, περί τα 800 βιβλία με θέμα τον Nelson και τους Ναπολεόντειους πολέμους και μία συλλογή αξιόλογων πινάκων, θαλασσογραφιών και χαρακτικών έργων στα οποία απεικονίζεται ο ίδιος ο Nelson, κάποιες από τις ναυμαχίες του και ο θάνατός του. Διαθέτει επιπλέον και μία σημαντική συλλογή περίπου 30 μοντέλων διαφόρων τύπων πολεμικών πλοίων από κόκκαλο ή ελεφαντοστό κατασκευασμένα από Γάλλους αιχμαλώτους των Ναπολεόντειων πολέμων. Ο πλήρης κατάλογος όλων των τεκμηρίων της συλλογής είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος στη διεύθυνση www.laskaridou.gr

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Το «Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη», έχει αρχίσει τη συγκρότηση Ιστορικής Βιβλιοθήκης, με προσκτήσεις σημαντικών ιδιωτικών συλλογών και αρχείων όλων των κατηγοριών, ενδεικτικά αναφέρονται: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, Αρχαιολογία, Αρχιτεκτονική, Φιλοσοφία, Ποίηση, Λογοτεχνία, Ιστορία, Θέατρο, Θεολογία, Δίκαιο, Τέχνη, Γλωσσολογία, Ψυχολογία κ.ά. Πρέπει να επισημανθεί ότι αυτές οι συλλογές αποτελούν ζωντανά εργαλεία μάθησης και ενημέρωσης, γεγονός το οποίο αποδεικνύεται μέσω της χρήσης τους στα εκπαιδευτικά μας προγράμματα. Η Ιστορική Βιβλιοθήκη εμπλουτίζεται συνεχώς με νέες δωρεές και μέχρι στιγμής περιλαμβάνει 250.000 τίτλους από τις παρακάτω βιβλιοθήκες: Βιβλιοθήκη Ελένης Γλύκατζη-Αρβε-

31

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΩΝ ΦΑΡΩΝ

Πάνω: Κτήριο 2ας Μεραρχίας. Κάτω: Δανειστική Βιβλιοθήκη.

λέρ, Αρχείο & Βιβλιοθήκη Εμμανουήλ Κριαρά, Βιβλιοθήκη Πάνου Λασκαρίδη, Βιβλιοθήκη Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας - Bibliotheca Greaca, Βιβλιοθήκη Κ. Θ. Δημαρά, Αρχείο & Βιβλιοθήκη Αικατερίνης Κουμαριανού, Αρχείο & Βιβλιοθήκη Κωστούλας Μητροπούλου, Βιβλιοθήκη Κώστα Παπαγεωργίου, Αρχείο & Βιβλιοθήκη Βαγγέλη Σακκάτου, συμπεριλαμβάνονται τα Υποαρχεία των Χρήστου Αναστασιάδη και Χρήστου Νικολόπουλου, Βιβλιοθήκη Γιώργου Χρονά και Βιβλιοθήκη Δημήτρη Λαλέτα, Βιβλιοθήκη Τριαντάφυλλου Σκλαβενίτη, Βιβλιοθήκη Ναυτικού Δικαίου Βαρόνου Leo Delwaide,

32

Αρχείο & Βιβλιοθήκη Δημήτρη Σ. Αθανασόπουλου, Βιβλιοθήκη Αχιλλέα Έξαρχου, Βιβλιοθήκη Φίλιππου Ηλιού, Αρχείο & Βιβλιοθήκη Γιώργου Κάρτερ, Βιβλιοθήκη & Αρχείο Χρήστου Ντούνη, Βιβλιοθήκη Γιολάντας Τριανταφυλλίδου-Baladie και Raul Baladie, Βιβλιοθήκη & Αρχείο Στράτη Στρατήγη, Βιβλιοθήκη Α. Λιβέρη, Βιβλιοθήκη & Αρχείο Γιώργου Δολιανίτη, Βιβλιοθήκη Μ. Παρισίανου, Βιβλιοθήκη & Αρχείο Π. Σιμωτά, Βιβλιοθήκη Χρήστου Στάθη Ιστορικά και Βιογραφικά στοιχεία των προαναφερθέντων Δωρητών, των Βιβλιοθηκών και Αρχείων τους θα βρείτε στην ιστοσελίδα μας www.laskaridou.gr

Στο πλαίσιο των σκοπών του, το «Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη» αποφάσισε το 2008 να αναλάβει την πλήρη αποκατάσταση και ανακαίνιση πετρόκτιστων Φάρων της Ελλάδας. η αρχή έγινε με τον Φάρο του Ταινάρου, ακολούθησε ο Φάρος του Μαλέα, ενώ το 2011 πραγματοποιήθηκε η εκ βάθρων αποκατάσταση του Φάρου Ντάνα που δεσπόζει στην είσοδο του κόλπου του Πόρου. Το σημαντικό αυτό έργο είναι αφιερωμένο στη μνήμη της Αικατερίνης και του Κωνσταντίνου Λασκαρίδη. Μετά την αποκατάσταση των Φάρων Ταινάρου και Μαλέα δημιουργήθηκε στο Ίδρυμα κέντρο μελέτης, έρευνας και συγκέντρωσης στοιχείων σχετικά με τους πετρόκτιστους φάρους της Ελλάδας, ενώ παράλληλα γίνονται ενέργειες για την ανάδειξη αυτών σε διατηρητέα μνημεία. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να δημιουργηθεί ένα τμήμα συλλογής και επεξεργασίας, έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού για τους ελληνικούς φάρους. Το αρχειακό υλικό των Φάρων συνεχώς ανανεώνεται και εμπλουτίζεται και θα αναρτηθεί σύντομα στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος σε ξεχωριστή-αυτοτελή ενότητα. Παράλληλα το ίδιο υλικό θα αναρτηθεί στην Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Europeana. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Ιδρύματος που συμβάλλει στην διάδοση της Ναυτικής Ιστορίας και πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Τόποι, Άνθρωποι, Μνημεία, Ελλάδα, Ν.Α. Ευρώπη, Δ. Ασία και Μεσόγειος 15ος-20ός αιώνας Η νέα αυτοτελής ιστοσελίδα του «Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» www.travelogues.gr θα προβάλλει, για πρώτη φορά, εμπεριστατωμένα και τεκμηριωμένα την κατηγοριοποίηση του συνόλου σχεδόν του εικονογραφικού υλικού που προέρχεται από περιηγητικές εκδόσεις. Πρόκειται για την πρώτη και μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο,

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 2013-2014

Ο Φάρος του Κάβο Μαλέα πριν και μετά την αποκατάσταση από το Ίδρυμα «Αικατερίνης Λασκαρίδη».

εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη κατηγοριοποίηση του συνόλου σχεδόν του εικονογραφικού υλικού που βρίσκεται στα λεγόμενα περιηγητικά βιβλία, τα οποία τυπώθηκαν σε διάφορες χώρες από τον 15ο ώς τον 20ό αιώνα και εξής, και τα οποία αριθμούν σε περισσότερους από 7.000 τίτλους. Το ανεκτίμητο αυτό υλικό που συγκεντρώθηκε με βάση σχέδια, απο-

τυπώσεις και ελεύθερες απεικονίσεις ανέρχεται σε περισσότερες από 15.000 εικόνες, κατηγοριοποιημένες θεματικά σε 3.000 περίπου ενότητες, σύμφωνα με το κυρίως υλικό που πραγματεύονται, αλλά και το συναφές υλικό που συμπληρώνει την εικόνα, απαθανατίζοντας πρόσωπα και πράγματα που γνωρίζουμε μόνο μέσα από την εικαστική αυτή προσέγγιση.

• ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΩΝ • ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ: Επιμορφωτικά σεμινάρια για φιλολόγους • ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙΤΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ • 20 ΧΡΟΝΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ «ΚΑΙΤΗ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ»1993-2013 • ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ • ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ • ΕΚΘΕΣΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΕΡΔΙΚΙΔΗ • ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ: ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΤΟΥΣ ΚΑΒΑΦΗ • TRAVELOGUES-ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ • Παρουσίαση της νέας αυτοτελούς ιστοσελίδας του «Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» • ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΝΕΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ • Τρεις επιμορφωτικές συναντήσεις στοχασμού και διαλόγου • Η ΣΧΕΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ 90 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ • Δύο επιμορφωτικές συναντήσεις ιστορικής μνήμης και δημιουργικής ανάγνωσης • ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΜΑΣ ΖΩΗ • Ομιλία Λεωνίδα Ρεσβάνη • ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ-ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΔΑ: ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ • ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ • ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ «ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ» • Κύκλος ομιλιών Για να δείτε όλες τις δραστηριότητες του Ιδρύματος επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.laskaridou.gr

ΙΔΡΥΜΑ «ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ»

Πραξιτέλους 169 & Μπουμπουλίνας, 185 35 Πειραιάς. Τηλ: 210 4297540-1-2, Fax: 210 4296024 E-mail: info@laskaridou.gr • www.laskaridou.gr

33

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

«Η ΑΡΓΩ».

Σωματείο παιδιών ναυτικών με ειδικές ανάγκες.





Η Πρόεδρος του «ΑΡΓΩ» κ. Δέσποινα Παπαστελιανού.

Ιδρύθηκε το 1985

«Η ΑΡΓΩ», είναι ΝΠΙΔ αναγνωρισμένο ως ειδικώς φιλανθρωπικό, (αριθμός ΦΕΚ1199,29 Σεπτεμβρίου 2000) εποπτευόμενο από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ιδρύθηκε το 1985 με πρωτοβουλία μητέρων παιδιών με ειδικές ανάγκες, συζύγους ναυτικών. Διοικείται από 9μελές διοικητικό συμβούλιο, επτά αιρετά μέλη (γονείς παιδιών με αναπηρίες) και δυο διορισμένα (ένας εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας και ένας εκπρόσωπος του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδας). Απευθύνεται σε οικογένειες ναυτικών που έχουν παιδιά με Νοητική Υστέρηση, Αυτισμό & πολλαπλές Αναπηρίες. Μπορούν επίσης να γίνουν δεκτά και άτομα άλλων ταμείων εφόσον υπάρχουν κενές θέσεις.





χθήκαμε επιπλέον παιδιά και ανταποκριθήκαμε καλύτερα στις αυξημένες ανάγκες του Δήμου μας και των όμορων Δήμων. Καταφέραμε να κατασκευάσου με και λειτουργούμε ένα αξιοπρεπές Οικοτροφείο 20 θέσεων στα Καλύβια Αττικής, άτομα με βαριές αναπηρίες ορφανά με υπερήλικες γονείς που δεν μπορούν να τα φροντίζουν. Στο ίδιο κτήριο στεγάζουμε

και το Κέντρο Διημέρευσης δυναμικότητας 25 ατόμων, δεχόμαστε παιδιά της ανατολικής Αττικής και παράλληλα συνεχίζουμε την εκπαίδευση των οικότροφών μας. Δημιουργήσαμε το Εξειδικευμέ νο Κέντρο Κοινωνικής και Επαγγελματικής Ένταξης ΑμεΑ που μέσα από τις δράσεις Κατάρτισης που υλοποιεί, συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου του Ατόμου με Αναπηρία, ενισχύοντας την προσπάθειά του για επαγγελματική αποκατάσταση. Από 1/1/12 το Σωματείο

έχει ενταχθεί επίσημα στον Ε.Ο.Π.Π.Υ

Πορευτήκαμε στα χρόνια, με γνώμονα τη φροντίδα του Ατόμου με Νοητική Υστέρηση, πολλαπλές αναπηρίες (αυτισμό, παραπληγία κλ.) για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, για την αξιοπρεπή και ασφαλή διαβίωση του ατόμου, την ανακούφιση της οικογένειας και την αντιμετώπιση των αναγκών της στο βαθμό που οι συνθήκες μας το επιτρέπουν. Στις μέρες μας όπου η οικονομική κρίση μαστίζει τη χώρα μας, η αγωνία για το μέλλον μεγαλώνει και η ανασφάλεια κυριαρχεί, εμείς όμως δεσμευόμαστε πως θα εξακολουθήσουμε να αγωνιζόμαστε παρά τις αντιξοότητες της εποχής. Επόμενη φιλοδοξία μας είναι η κατασκευή μικρών δομών οι οποίες θα καλύψουν ανάγκες βραχυχρόνιας παραμονής του ατόμου για  τις περιπτώσεις όπου η οικογένεια αντιμετωπίσει παροδικό πρόβλημα (υγείας, απουσίας κλπ)  Φιλοξενία του ατόμου τα Σαββατοκύριακα.  Ημιαυτόνομη Διαβίωση των ατόμων Υψηλής Λειτουργικότητας.

Έως Σήμερα

Αυξήσαμε τη δυναμικότητα του Κέντρου στον Πειραιά, υποδε-



Το Οικοτροφείο και κέντρο διημέρευσης και ημερήσιας φροντίδας στα Καλύβια Αττικής.

Σωματείο παιδιών ναυτικών με ειδικές ανάγκες. “Η ΑΡΓΩ”

Μαυρομιχάλη 23 & Σαλαμίνος, Πειραιάς. Τηλ. 210 4208879/210 4200434, Fax: 210 4208879, E-mail: argosom@otenet.gr

34

Βραβεύσεις Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Η Λέσχη Αρχιπλοιάρχων βραβεύει την κα. Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη Πρόεδρο του Ιδρύματος «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» και του Συλλόγου «Φίλων Παιδιών με Καρκίνο Ελπίδα».

Η βράβευση του Ιδρυμάτος «Σταύρος Νιάρχος». Το βραβείο παραλαμβάνει ο πρέσβης ε.τ. κος Βασίλης Κασκαρέλης.

35

Βραβεύσεις Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Βράβευση του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος». Στιγμιότυπο από την ομιλία του Καπετάν Παναγιώτη Τσάκου.

Η βράβευση του Ιδρύματος «Αικατερίνη Λασκαρίδη». Το βραβείο παραλαμβάνει ο ιδρυτής και πρόεδρος κ. Παναγιώτη Λασκαρίδη.

36

Βραβεύσεις Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Η αείμνηστη Μαριλένα Λασκαρίδη τη βραδιά της βράβευσης.

Βράβευση του Σωματείου «Η Αργώ». Tο βραβείο παραλαμβάνει η Προεδρος κ. Δέσποινα Παπαστελιανού.

37

Βραβεύσεις Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Η ιστορία της «WISTA HELLAS»

Η

WISTA Hellas υπήρξε φάρος στη διεθνή σκηνή για δύο δεκαετίες, και αν κάποιος αμφέβαλλε ποτέ για τις δυνατότητές της να αποδειχτεί παίκτης-κλειδί στη ναυτιλιακή βιομηχανία και στην προσέλκυση περισσότερων γυναικών στον συναρπαστικό κόσμο της ναυτιλίας, το μόνο που χρειάζεται είναι να ρίξει μια ματιά στη μακρόχρονη ύπαρξή της, τις δράσεις και τους σκοπούς της, που σήμερα εμπνέουν περισσότερα από 200 μέλη από όλους τους τομείς της ναυτιλίας»!

τη στήριξη των μεγάλων διεθνών ναυτιλιακών οργανισμών και επιχειρήσεων, και σήμερα μετρά πάνω από 2000 μέλη σε 31 χώρες.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, το έργο της WISTA τράβηξε την προσοχή και κινητοποίησε δύο ελληνίδες της ναυτιλίας. Δύο ναυλομεσίτριες, η Πόπη Γιαννοπούλου και η Στέλλα Βασιλάκη, παρακολούθησαν το 1988 ένα συνέδριο της WISTA International στην Πορτογαλία, και το επόμενο έτος πέταξαν στο Ρότερνταμ για την επόμενη εκδήH πρόεδρος της WISTA HELLAS κ. Angie Hartmann λωση. Αυτό οδήγησε στην επιτυχή διΗ WISTA Hellas είναι ένας μη κερδοσκοοργάνωση του διεθνούς συνεδρίου του πικός οργανισμός που λειτουργεί υπό 1990 στην Αθήνα, με την ενθουσιώδη την αιγίδα της WISTA International, η συμμετοχή γυναικών, στελεχών από την Ελλάδα και το οποία ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1974. Η WISTA Hellas εξωτερικό. Το γεγονός ότι η μικρή εκτελεστική επιτροιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1993 και σήμερα περιλαμπή του συνεδρίου, υπό τη διεύθυνση της κ. Γιαννοπούβάνει πάνω από 200 διευθυντικά στελέχη/μέλη που λου, συμμετείχε σε όλες τις ακόλουθες τρεις διασκέψεις ασχολούνται επαγγελματικά με τη ναυτιλία. Είναι ένα στην Κοπεγχάγη, τη Μασσαλία και το Λίβερπουλ ενέσωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με σκοπό την πνευσε τη δημιουργία μιας εθνικής WISTA το 1993, σε ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και επαγγελματικής συνεργασία με άλλα ιδρυτικά μέλη. εξέλιξης των Μελών του διευκολύνοντας και ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή επαφών, απόψεων και εμπειριών και προωθώντας τη συνεχή εκπαίδευση & κατάρτισή τους λειτουργώντας ως κέντρο ανταλλαγής πληροφοριών. Στα 40 χρόνια της ύπαρξής της, η WISTA έχει εξελιχθεί σε ένα ασυναγώνιστο ναυτιλιακό «cluster», που έχει

Η συνεπής δουλειά του πρώτου διοικητικού συμβουλίου ανταμείφθηκε όταν το νέο Δ.Σ. της WISTA Hellas, που εξελέγη τον Φεβρουάριου του 1996, ανέλαβε να οδηγήσει την ομάδα στη δεύτερη συνεδρίαση της WISTA International στην Αθήνα, μέσα σε έξι χρόνια.

Στιγμιότυπο από το συνέδριο WISTA Med Conference 1913, στην Ύδρα. Διακρίνονται: David Nichol, Γεώργιος Τσουρής, Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Ιωάννης Σαρμπάνης, William Moore, Αναστάσιος Γκούφας, Ρέα Μητροπούλου, Παναγιώτης Τσάκος, Κατερίνα Σταθοπούλου, Angie Hartmann, Ελευθερία Μαγιάφη, Δωροθέα Ιωάννου, Branko Krznaric.

38

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Η διάσκεψη του 1996 αναγνωρίστηκε από όλους ως μία από τις πιο επιτυχημένες στην ιστορία της WISTA σε αυτό το στάδιο, χάρη στην έξοχη υποστήριξη μιας εξαιρετικής ομάδας αφοσιωμένων και ενθουσιωδών μελών. Το Δ.Σ. συνέχισε την εκστρατεία να κρατηθεί η WISTA στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος της βιομηχανίας.

των νιάτων πάνε χέρι-χέρι με τη σοφία των πρωτοπόρων. Υπό την προεδρία της Μαρίας-Χριστίνας Κτιστάκη, η ένωση ενίσχυσε τους δεσμούς μεταξύ των μελών της, μέσω μιας σειράς σημαντικών επαγγελματικών, πολιτιστικών και κοινωνικών εκδηλώσεων, αυξάνοντας τη συμμετοχή των μέλων και σφυρηλατώντας τη σχέση με άλλες οργανώσεις και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Η επόμενη πρόεδρος της WISTA Hellas, κ. Χάρις Κιοσέογλου, και το νέο Δ.Σ., που εξελέγησαν το 1998, πήγαν τη WISTA ακόμη πιο μπροστά, ενώ η κ. Κιοσέογλου είχε την τιμή να εκλεγεί πρόεδρος της WISTA International, την οποία υπηρέτησε από αυτό το πόστο από το 2001 μέχρι το 2005. Η κ. Κιοσέογλου ήταν πρόεδρος της WISTA Hellas για τέσσερα χρόνια, μέχρι το 2002.

Η WISTA Hellas ήταν επίσης μία από τις πρώτες οργανώσεις που προσέφεραν στήριξη στους πυρόπληκτους της Πελοποννήσου και της Εύβοιας το 2007. Οι προετοιμασίες για τη διεθνή διάσκεψη του 2010 άρχισαν αμέσως μόλις η Ελλάδα επιλέχθηκε ως τόπος διεξαγωγής της, υπό την τότε πρόεδρο κ. Κτιστάκη και τα μέλη του Δ.Σ.

Στις εκλογές του 2002, η Βέρα Χαλκίδη επιλέχθηκε πρόεδρος της WISTA Hellas, και παρέμεινε στη θέση αυτή για δύο χρόνια, θεμελιώνοντας το γραφείο της WISTA Hellas το 2002. Η ανανέωση της WISTA Hellas με «νέο αίμα» ενθαρρύνθηκε κατά τις προεδρίες των «νεότερων γενεών», που εκπροσωπήθηκαν από τις κυρίες Βίκυ Ρούσσου, Μαρία-Χριστίνα Κτιστάκη, και Άννα-Μαρία Μονογιούδη. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας της κ. Ρούσσου η WISTA Hellas ήταν παρούσα σε πολλές διεθνείς εκδηλώσεις ώστε να διευρύνει τη βάση της δικτύωσής της και να προσελκύσει νεότερες γυναίκες στην ένωση. Η ένωση έχει επωφεληθεί από την «προσωπική» πινελιά καθεμιάς τους, καθώς ο ενθουσιασμός και η αφοσίωση

Έτυχε στη νεοεκλεγείσα πρόεδρο κ. Μονογιούδη το 2008, να συσπειρώσει τους εγχώριους και διεθνείς πόρους, ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή και η υποστήριξη ενός από τα πιο υψηλού προφίλ διεθνή συνέδρια της WISTA, στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2010 στην Αθήνα. Η επιτυχία της διάσκεψης και η μεγάλη υποστήριξη όλων των αντιπροσώπων που παρακολούθησαν το συνέδριο έδειξε ότι τεράστια επιτεύγματα μπορούν να πραγματοποιηθούν όταν συνδυάζεται η σκληρή δουλειά με τη γυναικεία γνώση και πείρα. Το 2009, η Ελλάδα είχε και πάλι την τιμή να δει ένα από τα ηγετικά μέλη της, την κ. Βέρα Χαλκίδη, πρόεδρο της WISTA International. Επιπλέον, η κ. Βιβή Κολλιοπούλου έχει υπηρετήσει τόσο ως μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου όσο και ως γραμματέας του, ενώ η κ. Κατερίνα

Από την εκδήλωση WISTA Hellas Dinner Dance 2014. Διακρίνονται: Άννα-Μαρία Μονογιούδη, Βέρα Χαλκίδη, Βίκυ Ρούσσου, Μαρία-Χριστίνα Κτιστάκη, Ελένη Βόγκλη, Πόπη Γιαννοπούλου, Ελευθερία Μαγιάφη, Κατερίνα Σταθοπούλου, Δωροθέα Ιωάννου, Ρέα Μητροπούλου, Αγγελική Χάρτμαν, Ιωάννα Τοπάλογλου.

39

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Από την εκδήλωση WISTA Hellas Posidonia Cocktail Reception 2014, με αφορμή την έκθεση των Ποσειδωνίων 2014. Διακρίνονται: Κατερίνα Σταθοπούλου, Τζένη Πουρνάρα, Μαρία-Χριστίνα Κτιστάκη, Άννα-Μαρία Μονογιούδη, Αρετή Λαΐου, Αγγελική Χάρτμαν.

Σταθοπούλου σήμερα υπηρετεί ως μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο κ. Στέλιος Χατζηιωάννου έχει βραβευτεί με το βραβείο της WISTA «Προσωπικότητα της χρονιάς 2007», ενώ στην κ. Ρόδη Κράτσα, επίτιμο μέλος της WISTA Hellas, χορηγήθηκε η αντίστοιχη διάκριση το επόμενο έτος.

να έρθουν σε ανοιχτό διάλογο με τον υπουργό του νεοσύστατου τότε, Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Η επόμενη μεγάλη πρόκληση της WISTA Hellas ήταν η διοργάνωση του 5ου WISTA Med Conference το 2013 που πραγματοποιήθηκε στην Ύδρα, τον Ιούνιο του 2013 με θέμα: «Οι προκλήσεις του πληρώματος σήμερα».

Οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για την προώθηση των σκοπών της ένωσης, καθώς και η συνεχής και ενεργή δέσμευση στη ναυτιλιακή βιομηχανία είχαν ως αποτέλεσμα η WISTA Hellas να λάβει το βραβείο της Lloyd’s List’ «Piraeus International Centre» το 2010, καθώς και το βραβείο «Ευκράντη 2010», που παρέλαβε από το ιστορικό ναυτιλιακό περιοδικό Ναυτικά Χρονικά. Επίσης, η WISTA Hellas έχει πρόσφατα τιμηθεί από το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης ΙΕΚ ΞΥΝΗ του Πειραιά σε αναγνώριση των δραστηριοτήτων της στον τομέα της ναυτιλίας και του εμπορίου, και της συμβολής της, ιδιαίτερα στην τοπική κοινωνία του Πειραιά.

Το τελευταίο Δ.Σ. του Σωματείου που εκλέχθηκε τον Απρίλιο 2014 με πρόεδρο την Angie Hartmann, αντιπρόεδρο τη Δωροθέα Ιωάννου, γενική γραμματέα τη Μαρίνα Παπαϊωάννου, ταμία την Ιωάννα Τοπάλογλου και μέλος την Μαρία Μαυρούδη, φιλοδοξεί να δώσει μία πιο τεχνοκρατική χροιά στις εκδηλώσεις της WISTA Hellas, διοργανώνοντας μεταξύ άλλων ένα πολύ ενδιαφέρον ετήσιο Forum και εξελίσσοντας τις μηνιαίες συναντήσεις μελών και φίλων της ένωσης σε παρουσιάσεις/συζητήσεις. Κρατώντας έτσι ζωντανό το ενδιαφέρον των μελών της και με στόχο να προσελκύσει και αρκετά νέα, προσδοκά να βάλει το δικό της λιθαράκι στην ανάπτυξη και εξέλιξη του Σωματείου.

Ακολουθώντας τα βήματα των προκατόχων τους και καθοδηγούμενα από το προσωπικό τους όραμα, τα μέλη του Δ.Σ. της περιόδου 2012-2014, υπό την προεδρία της κυρίας Ρέας Μητροπούλου, υλοποίησαν ένα επιτυχημένο ετήσιο φόρουμ της WISTA Hellas, με θέμα τη σχέση και την αλληλεπίδραση μεταξύ του ελληνικού κράτους της παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών ελληνικής ναυτιλίας. Εξέχοντα μέλη του κλάδου είχαν την ευκαιρία WISTA HELLAS

Η σαραντάχρονη ιστορία της WISTA δείχνει ότι σίγουρα είναι εδώ για να μείνει, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, μακριά από τα συντεχνιακά συμφέροντα, αφιερώνοντας το έργο της στην προώθηση των υψηλότερων αξιών του επαγγελματισμού, της συναδελφικότητας, της εκπαίδευσης και της δικτύωσης, κερδίζοντας έτσι τον παγκόσμιο σεβασμό της ναυτιλιακής βιομηχανίας.

Δραγάτση 2, 185 35 Πειραιάς, Τηλ.: 210 4224370, Fax: 210 4224379, E-mail: wista-gr@otenet.gr, , www.wista.net

40

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

«Γραμμή με Αγάπη»

Μ

ε εκατοντάδες δράσεις και προσφορές που αφορούν παιδιά αλλά και συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη, η Μαρί Κυριακού και η ομάδα της εκπομπής ΜΕ ΑΓΑΠΗ, προσέφεραν ελπίδα, ανακούφιση, στήριξη και συμπαράσταση. Η Μαρί Κυριακού ανταποκρίθηκε στην έκκληση για βοήθεια που της απηύθυναν Ιδρύματα, Σωματεία, μεμονωμένα άτομα ακόμη και φορείς για να στηρίξει παιδιά σε όλη την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, τροφοδοτήθηκαν με ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια και σχολικά είδη, 600 παιδιά σε ορεινές περιοχές της Ηλείας, της Αρτας και της Ηπείρου. Ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα 75 μαθητών δημοτικού σχολείου στην Κόνιτσα να τους τροφοδοτήσει με μπαλλες μπασκετ και βολευ και οσα χρειάζονταν για τις αθλητικές τους δραστηριότητες καθώς και υπολογιστές. Μαζί τους δόθηκαν βιβλία δραστηριοτήτων των παραμυθιών του Μάικ του Φασολάκη. Παρέδωσε τις επιταγές σε ακόμη δέκα Ιδρύματα, από τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί στη ΓΡΑΜΜΗ ΜΕ ΑΓΑΠΗ, στηρίζοντας έτσι συνολικά 25 Ιδρύματα, που κινδυνεύουν και κλείσουν. Η Γραμμή Με Αγάπη θα συνεχίσει τον Ιανουάριο, στηρίζοντας κι άλλα Ιδρύματα που φιλοξενούν παιδιά. Η Μαρί Κυριακού σε συνεργασία με την Elle Amber, δημιούργησε γούρια, από την πώληση των οποίων, θα στηριχθεί το Ιδρυμα ΕΣΤΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΟΥ ΦΙΛΟΘΕΗ ΑΘΗΝΑΙΑ, που φιλοξενεί 20 κορίτσια.

άρκειας και αναλώσιμων ειδών την Οργάνωση «Άλλος Ανθρωπος», που σιτίζει άστεγους συνανθρώπους μας. Μεσολάβησε ώστε να σταλούν φρούτα και λάδι σε Ιδρύματα και Σωματεία που διαβιούν παιδιάΦρόντισε να σταλούν δώρα και παιχνίδια σε οικοτροφείο που φιλοξενεί άπορα και ορφανά παιδιά. Συνεργάστηκε με ιδιωτικούς φορείς και συγκέντρωσε χρήματα ώστε να παραδοθούν σε οικογένειες που έχουν περιέλθει σε δεινή οικονομική κατάσταση. Συμμετείχε σε πολλές

δραστηριότητες και μπαζάρ που στόχο είχαν να στηριχθούν οικονομικά Οργανώσεις και Σωματεία. Πρόσφερε διασκέδαση σε παιδιά, που δεν είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν θεατρικές και άλλες παραστάσεις. Απέστειλε βιβλία και παιδικά παραμύθια του Μάικ του Φασολάκη, για τον εμπλουτισμό παιδικών βιβλιοθηκών. Η Μαρί Κυριακού και η εκπομπή ΜΕ ΑΓΑΠΗ, θα συνεχίσουν με κάθε τρόπο να ανταποκρίνονται εκεί που υπάρχει ανάγκη για βοήθεια.

Πάνω: Στιγμιότυπο από τη βράβευση της κ. Μαρί Κυριακού. Kάτω: Η απονομή του Τίτλου του Επιτίμου Μέλους της Λέσχης Αρχιπλοιάρχων στον Πλοίαρχο κ. Μίνωα Κυριακού για το πολύ σπουδαίο φιλανθρωπικό της έργο.

Τα τελευταία τρία χρόνια και σε συνεργασία με το Εργαστήρι Ελευθέρων Σπουδών του ΑΝΤΕΝΝΑ, παρείχε υποτροφίες για δωρεάν σπουδές σε οκτώ παιδιά, πραγματοποιώντας το όνειρό τους να σπουδάσουν. Απέστειλε παπούτσια σε 100 παιδιά που προέρχονται από άπορες οικογένειες και αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα διαβίωσης. Στήριξε με την αποστολή τροφίμων μακράς δι-

41

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

HELMEPA. Ελληνική Ένωση Προστασίας Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος.

Α

• E-learning (Marine Litter – Marpol πό την 4η Ιουνίου 1982, Annex V) ημέρα κατά την οποία • Ενημερωτικό υλικό για πλοία μέλη ο Γεώργιος Π. Λιβανός • Συμμετοχή στις εργασίες του Δικαι μεγάλοι διεθνείς εθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού περιβαλλοντικοί οργανισμοί ως Τεχνικοί Σύμβουλοι της Ελληυπέγραψαν την Ιδρυτική Διανικής Αντιπροσωπείας κήρυξη της HELMEPA, έχουν • Παραγωγές και Τεχνικές εκδόσεις ήδη περάσει 34 χρόνια. Στο διτου Ναυτιλιακού Τομέα άστημα αυτό η HELMEPA έχει • Συνεργασία με την Αμερικανική προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεΑκτοφυλακή σίες στον τομέα της προστασίας • Έκδοση για πλοία-μέλη που ταξιτου θαλάσσιου περιβάλλοντος, δεύουν στις ΗΠΑ, σε Συνεργασία έχει εμπεδώσει στη συνείδηση με την Αμερικανική Ακτοφυλακή κάθε Έλληνα ότι πρέπει να σέ• Εκδίδει τριμηνιαίο ενημερωτικό βεται τη θάλασσα και τις ακτές δελτίο «ΝΕΑ», το οποίο ταχυδροκαι συγχρόνως έχει εξεληχθεί σε Ο Εμπνευστής και ο ιδρυτής της HELMEPA, μεί σε όλα τα μέλη της. κοινωφελή οργανισμό γεμάτο αείμνηστος Γεώργιος Π. Λιβανός (1926-1997) • Διεθνή Αναγνώριση (Βραβεία ζωντάνια, με πολλές και ποικίλες Lloyd’s List, Seatrade) δραστηριότητες, που υπόσχεται • Δημιούργησε την INTERMEPA, Διεθνή Ένωση Προπολλά για το μέλλον. στασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος Οι κύριες δραστηριότητες της HELMEPA: • Λειτουργεί από το 2008 ως Ναυτιλιακό Επιμορφωτι- • Ο Γλάρος της HELMEPA, επιτυχημένες αφίσες και τηλεοπτικά σποτ. κό Κέντρο για Πρόληψη της Ρύπανσης, Ασφάλεια στη • Κινητές Εκθέσεις Θάλασσα και Περιβαλλοντική Ενημέρωση • Από το 1983 λειτουργούν εθελοντικά εκπαιδευτικά • Μόνιμες Περιβαλλοντικές Εκθέσεις στο Παλαιό Φάληρο και Πειραιά προγράμματα • Επιμορφωτικά Σεμινάρια, παρακινώντας τον ανθρώ- • Περιβαλλοντικές Ενημερωτικές Εκστρατείες • Ενεργή Συμμετοχή σε Συνέδρια στην Ελλάδα και στο πινο παράγοντα Εξωτερικό • Σήμερα περισσότεροι από 17,500 ναυτικοί είναι μέλη της

16 Νοεμβρίου 1992: Η Λέσχη Αρχιπλοιάρχων απονέμει τον τίτλο του Επιτίμου Μέλους της στον ιδρυτή της HELMEPA. Γεώργιο Λιβανό.

42

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ο Γενικός Διευθυντής της HELMEPA και Επίτιμο Μέλος της Λέσχης Αρχιπλοιάρχων κ. Δημήτριος Μητσάτσος.

Ο Πρόεδρος της HELMEPA Δρ. Ιωάννης Κούστας.

Θερμός υποστηρικτής του προγράμματος «Παιδική HELMEPA ο αείμνηστος Καπετάν Βασίλης Κωνσταντακόπουλος.

Δεκέμβριος 2013, γιορτάζοντας τα 20 χρόνια της «Παιδική HELMEPA».

Στιγμιότυπο από τη βράβευση της HELMEPA και απονομής του τίτλου του Επιτίμου Μέλους της Λέσχης Αρχιπλοιάρχων τον κ. Δημητρίο Μητσάτσο.

HELMEPA

Περγάμου 5, 171 21 Νέα Σμύρνη, Τηλ.: 210 9343088, 210 9341233, Fax: 210 9353847, E-mail: helmepa@helmepa.gr

43

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ιωάννης Διαμαντή Πατέρας (1898-1979) Μέγας Εθνικός Ευεργέτης

Ο

καπετάν Γιάννης, πρωτότοκος γιος του Διαμαντή και της Καλλιόπης Πατέρα, γεννήθηκε στις Οινούσσες στις 29 Αυγούστου του 1898, ημέρα του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή. Στα επόμενα χρόνια η οικογένεια ευτύχισε να αποκτήσει άλλα πέντε αγόρια τους Πανάγο, Παντελή, Στέφανο, Κωνσταντίνο, Νίκο και μια κόρη, την Κατίγκω. Ο Διαμαντής Ιωάννου Πατέρας και η σύζυγός του Καλλιόπη, το γένος Παντελή Λύρα, καταγόμενοι από τις Οινούσσες της Χίου ασχολήθηκαν από τα μέσα του 19ου αιώνα και πρόκοψαν στη ναυτιλία δημιουργώντας παράλληλα μια μεγάλη οικογένεια. Τα μέλη της οικογένειας αυτής, από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι και σήμερα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και καταξίωση της ελληνικής ναυτιλίας αλλά και στην κοινωνική ζωή της χώρας μας. Κύριος εκφραστής των αρχών και αξιών της οικογενείας αυτής υπήρξε κατά κοινή ομολογία και αναγνώριση ο καπετάν Γιάννης, μια ξεχωριστή προσωπικότητα με πλούσια προσφορά στην ελληνική ναυτιλία και στην κοινωνία γενικότερα, πάντα σε συνεργασία με όλα τα μέλη της οικογενείας. Μετά τα πρώτα στοιχειώδη γράμματα στη γενέτειρά του, φοίτησε στο Γυμνάσιο της

Η πτέρυγα του Ευαγγελισμού για τους ναυτικούς, δωρεά του Ιωάννου Διαμαντή Πατέρα.

Χίου. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Λονδίνο, όπου ακολούθησε εμπορικά μαθήματα και στη Μασσαλία όπου σπούδασε επί δύο χρόνια προτού επιστρέψει στις Οινούσσες στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το μεγάλο του σχολείο όμως υπήρξε η θάλασσα. Εκεί διδάχθηκε και κατέκτησε όσο λίγοι, με ζήλο και μόχθο, τη ναυτική επιστήμη αποκτώντας και το δίπλωμα του Πλοιάρχου σε ηλικία μόλις 21 ετών. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο Ναυτικό. Τον Ιούλιο του 1930 νυμφεύθηκε την άξια σύντροφο του βίου του Ευγενία, το γένος Κωστή Π. Λαιμού. Το 1937

Η προτομή του εθνικού ευεργέτη Ιωάννου Διαμαντή Πατέρα στον Ευαγγελισμό.

44

εγκαθίσταται στο Λονδίνο, όπου ιδρύει το γραφείο Lemos and Pateras Ltd συνεταιρικά με τους αείμνηστους Γιώργη Χρ. Λαιμό, Σπύρο Αντ. Λαιμό και Δημήτριο Αναστ. Πατέρα. Ορόσημο στην ανοδική πορεία της οικογενειακής, αδελφικής ναυτικής επιχείρησης απετέλεσε η ίδρυση το 1951 στο Λονδίνο, με τους πέντε άξιους αδελφούς του Πανάγο, Παντελή, Στέφανο, Κωνσταντίνο και Νίκο του γραφείου Diamantis Pateras Ltd, γραφείο που μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένα από τα ισχυρότερα και πιο σεβαστά ελληνικά συγκροτήματα του Σίτυ όπου ο καπετάν Γιάννης διατήρησε τη θέση του Γενικού Διευθυντού μέχρι τον Ιανουάριο του 1979, οπότε και απεχώρησε από την ενεργό εργασία και επέστρεψε στην πατρίδα. Πέθανε στις 4 Μαΐου 1979 στο Θεραπευτήριο Ευαγγελισμός στο νοσοκομείο του οποίου ίδρυσε την ομώνυμη πτέρυγα για τη νοσηλεία των συναδέλφων του ναυτικών. Όλοι όσοι γνώρισαν και συναναστράφηκαν τον καπετάν Γιάννη έβλεπαν στο πρόσωπό του τον ακούραστο εργάτη και αγωνιστή του ναυτιλιακού στίβου. Με την παροιμιώδη εργατικότητα, τη σοβαρότητα και την κρίση του, αλλά και την νοικοκυρεμένη διαχεί-

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Βράβευση των Ιδρυμάτων «Ιωάννου Διαμαντή Πατέρα». Το βραβείο, καθώς και τον τίτλο του Επιτίμου Μέλους της Λέσχης Αρχιπλοιάρχων, παραλαμβάνει ο σημερινός Πρόεδρος των Ιδρυμάτων κ. Στέφανος Διαμαντή Πατέρας.

ρισή του κέρδισε την εκτίμηση και το σεβασμό των ναυτιλιακών κύκλων, ελληνικών και ξένων. Παράλληλα με την επαγγελματική του δραστηριότητα και καταξίωση, ο καπετάν Γιάννης σιωπηλά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και μεγάλες ανακοινώσεις άνοιξε μεθοδικά όπως και σε κάθε του πράξη την πύλη της καρδιάς του και από άνθρωπος της αποκλειστικά κερδώας δραστηριότητας μεταμορφώνεται σε ευεργέτη ζωής και μεγαλουργεί στον τομέα της κοινωνικής και ανθρωπιστικής πρόνοιας. Η φιλοσοφία του στον τομέα αυτό συνοψίζεται στη ρήση του: "Οι γονείς μου με δίδαξαν ότι τα χρήματα που κερδίζουμε στη ζωή είναι δανεικά και πρέπει να τα επιστρέφουμε στην κοινωνία και

τους ανθρώπους του μόχθου, που έχουν ανάγκη βοηθείας". Ακολουθώντας λοιπόν τη διδαχή και το παράδειγμα των γονιών του με τη συνεργασία, βοήθεια και συνεισφορά των αδελφών του καθώς και άλλων νεότερων μελών της Οικογενείας - Ανεγέρθηκαν το 1951 το κτίριο των Εκπαιδευτηρίων Οινουσσών ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΟΠΗΣ ΠΑΤΕΡΑ και το 1972 το Πρότυπο Μαθητικό Οικοτροφείο Οινουσσών.

- Δωρίσθηκε το 1982 στις Οινούσσες το επιβατηγό σκάφος "ΟΙΝΟΥΣΣΑΙ ΙΙ" που εξυπηρέτησε τη γραμμή ΧΙΟΣ -ΟΙΝΟΥΣΣΕΣ μέχρι το 2007. Παράλληλα με αποκλειστικά δική του δωρεά - Αγοράσθηκε το 1971 και διατέθη-

κε στο Πολεμικό μας Ναυτικό για ενίσχυσή του το αρματαγωγό "ΟΙΝΟΥΣΣΑΙ" -Α νεγέρθηκε το 1977 το 1ο Δημοτικό Σχολείο της Χίου και τέλος - Ανεγέρθηκε η ομώνυμος πτέρυγα στο Θεραπευτήριο "Ο Ευαγγελισμός" για τη δωρεάν περίθαλψη των Ελλήνων ναυτικών και των οικογενειών τους η οποία εγκαινιάσθηκε τον Ιούλιο του 1977 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τσάτσο. Επίσης προσφέρθηκαν σημαντικά χρηματικά ποσά για συντήρηση και εξοπλισμό ναών, νοσοκομείων και άλλων εγκαταστάσεων δημοσίου συμφέροντος καθώς και για ενίσχυση εχόντων ανάγκη συμπολιτών μας. Ο εθνικός ευεργέτης Ιωάννης Διαμαντή Πατέρας προικισμένος με διορατικότητα δεν αρκέστηκε σε αγαθοεργές πράξεις που θα είχαν περιορισμένο χρονικό ορίζοντα. Συνέλαβε την ιδέα της σύστασης και λειτουργίας των ομώνυμων Ιδρυμάτων με τα οποία θα διασφαλίζονταν η διαρκής προσφορά και βοήθεια σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, στη Ναυτιλία, την Παιδεία και τον τόπο καταγωγής του.

• Το 1970 ιδρύει το ΙΔΡΥΜΑ ΓΑΜΗΛΙΩΝ ΔΩΡΩΝ του οποίου Πρόεδρος είναι ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος και μέλος ο Πρόεδρος του ΝΑΤ, με σκοπό τη χορήγηση χρηματικού ποσού ως γαμήλιο δώρο σε ορφανές και άπορες θυγατέρες ναυτικών του Εμπορικού Ναυτικού.

• Το 1975 ιδρύει το ΟΙΝΟΥΣΣΙΑΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ με σκοπό την απονομή χρηματικών βραβείων σε διακρινόμενους μαθητές όλων των σχολείων των Οινουσσών περιλαμβανομένης και της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Οινουσσών καθώς και την οικονομική ενίσχυση του Προτύπου Μαθητικού Οικοτροφείου Οινουσσών.

• Το 1977 ιδρύει το ΠΑΓΧΙΑΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ-ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ με σκοπό τη χορήγηση υποτροφιών σε αποφοίτους όλων των Λυκείων του Νομού Χίου για τη συνέχιση των πανεπιστημιακών τους σπουδών στο εσωτερικό και σε επιστήμονες για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.

45

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Το αρματαγωγό «ΟΙΝΟΥΣΣΑΙ», δωρεά του Ιωάννου Διαμαντή Πατέρα στο Πολεμικό Ναυτικό

Τα Ιδρύματα από της συστάσεώς τους μέχρι σήμερα: • Ενίσχυσαν οικονομικά στα πρώτα βήματα της οικογενειακής τους ζωής περί τις 3.000 θυγατέρες ναυτικών του Εμπορικού Ναυτικού.

• Επιβράβευσαν την επίδοση στα μαθήματά τους με τη μορφή χορήγησης χρηματικού βραβείου σε περισσότερους από 2.000 μαθητές των σχολείων των Οινουσσών.

• Χορήγησαν περισσότερες από 1.500 υποτροφίες σε πανεπιστήμια του εσωτερικού και 300 περίπου υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό σε Χίους κατά προτεραιότητα σπουδαστές και επιστήμονες.

• Ενίσχυσαν οικονομικά και κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων λειτουργίας του Προτύπου Μαθητικού Οικοτροφείου Οινουσσών, το οποίο φιλοξένησε μέχρι τώρα περισσότερους από 1.500 οικότροφους μαθητές απ’ όλη την Ελλάδα, το πλείστον των οποίων κατευθύνθηκε στο ναυτιλιακό χώρο.

• Τέλος στην πτέρυγα ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΠΑΤΕΡΑ του ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ νοσηλεύτηκαν περισσότε-

46

ροι από 20.000 ναυτικοί και μέλη των οικογενειών τους. Για το ξεχωριστής σημασίας και αξίας έργο του προς όφελος των συνανθρώπων του, του τόπου καταγωγής του και της Πατρίδος μας γενικότερα η Πολιτεία και η Ακαδημία Αθηνών τον τίμησαν και τον ενέταξαν μεταξύ των μεγάλων εθνικών ευεργετών του τόπου μας. Θα ήταν όμως παράλειψη εάν δεν συμπληρώναμε τα της προσωπικότητας του καπετάν Γιάννη και με μια απλή έστω αναφορά στο χαρακτήρα του. Ο καπετάν Γιάννης εκοσμείτο από σεμνότητα, απαράμιλλο ήθος και ελληνική λεβεντιά και με τη ζωή και το έργο του κυρίως μας δείχνει διαρκώς το δρόμο της αρετής και του καθήκοντος αφήνοντας βαριά παρακαταθήκη και φωτεινό παράδειγμα σε όλους μας. Σε επιβεβαίωση των παραπάνω στοιχείων του χαρακτήρα του αξίζει ν’ αναφέρουμε τη στάση που τήρησε όταν του προτάθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να δοθεί το όνομά του στο αρματαγωγό που δώρισε στο Πολεμικό μας Ναυτικό, αυτός αρνήθηκε προτείνοντας να δοθεί το όνομα της γενέτειράς του.

Έχοντας πλήρη γνώση της προσωπικότητας του καπετάν Γιάννη ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και πολιτικός Παναγιώτης Κανελλόπουλος δήλωσε την ημέρα του θανάτου του: "Θλίβομαι βαθύτατα για το θάνατο του Ιωάννου Διαμαντή Πατέρα. Υπήρξε αληθινός εθνικός ευεργέτης με τον πλούτο των δωρεών του, όχι μόνο υπέρ της ιδιαιτέρας του πατρίδος Οινουσσών και της Χίου, αλλά και υπέρ πολλών άλλων εθνικών σκοπών. Ο Ιωάννης Πατέρας –τον οποίον δικαίως ετίμησε πρόσφατα η Ακαδημία Αθηνών για το όλο του φιλανθρωπικό έργο– ηθέλησε να ακολουθήσει το φωτεινό παράδειγμα των μεγάλων Ελλήνων ευεργετών του παρελθόντος" Σήμερα, μέλη-απόγονοι της Οικογενείας συνεχίζουν τη ναυτική παράδοση των προγόνων τους δραστηριοποιούμενοι σε διάφορους κλάδους της Ναυτιλίας, ενώ παράλληλα χάρις στο αμέριστο και διαρκές ενδιαφέρον τους αλλά και τη συνετή και χρηστή διαχείριση των Ιδρυμάτων διασφαλίζουν την υποδειγματική λειτουργία τους προσφέροντας έργο όπως ο αείμνηστος ιδρυτής τους το οραματίσθηκε.

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος

Η

πρώτη προσπάθεια ίδρυσης του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος έγινε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος το 1867. Τη χρονιά εκείνη ο πλοίαρχος του Π.Ν. Γεράσιμος Ζωχιός, ιδρυτής του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου, εισηγήθηκε να αναλάβει το Ταμείο το έργο της συγκέντρωσης και διατήρησης των αντικειμένων, που έχουν σχέση με την ελληνική ναυτική ιστορία. Η ιδέα του έμελλε να υλοποιηθεί ως ιδιωτική πρωτοβουλία, 82 χρόνια μετά. Την 7η Απριλίου του 1949 μία ομάδα έγκριτων πολιτών του Πειραιά μαζί με αξιωματικούς του Πολεμικού και Εμπορικού Ναυτικού, συγκεντρώθηκε στο γραφείο του τότε υπουργού Ναυτικών Γεράσιμου Βασιλειάδη και υπέγραψε την ιδρυτική πράξη του σωματείου με την επωνυμία «Εταιρεία Ναυτικού Μουσείου και περισυλλογής κειμηλίων των κατά θάλασσαν αγώνων του Έθνους». Ήταν η γέννηση του Ναυτικού Μου-

σείου Ελλάδος. Πρώτος πρόεδρος ανέλαβε ο εφοπλιστής Γεώργιος Στρίγκος.

συγκεντρωθέντα εκθέματα, ενώ συνεχίζεται αδιάκοπα η προσπάθεια συγκέντρωσης ναυτικών κειμηλίων.

Το πρώτο οίκημα στο οποίο στεγάστηκε το 1955, βρίσκεται στην Ακτή Μουτσοπούλου 18 στον λιμενίσκο της Ζέας (Πασαλιμάνι) και ανήκει στην Άννα Μ. Πιπινέλη. Εκεί τοποθετούνται πρόχειρα τα μέχρι τότε

Το 1964 παραχωρήθηκε από τον Ο.Λ.Π. και στη συνέχεια από τον Ε.Ο.Τ. το οικόπεδο στο οποίο βρίσκονται σήμερα οι εγκαταστάσεις του Ναυτικού Μουσείου. Την ίδια εποχή ο αείμνηστος Κωνσταντίνος

Η Πρόεδρος κ. Αναστασία Αναγνωστοπούλου Παλούμπη

Ο Αντιναύαρχος Π.Ν. (ε.α.) κ. Ιωάννης Παλούμπης

47

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

ώρες λειτουργίας του, η οποία διαθέτει περισσότερους από 17.000 τόμους βιβλίων και περιοδικών με κύριο θέμα τη ναυτική ιστορία, επιστήμη και τέχνη. Στον εξωτερικό του χώρο έχουν τοποθετηθεί γλυπτά και σημαντικά υπαίθρια εκθέματα, όπως ο πυργίσκος του ιστορικού υποβρυχίου «Παπανικολής» και άγκυρες πλοίων της εποχής της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου. Εικαστική Συλλογή Το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος διαθέτει μια πλούσια εικαστική συλλογή, που προήλθε κυρίως από δωρεές. Η συλλογή περιλαμβάνει:

Πάνω: Βράβευση του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος. Το βραβείο καθώς και τον τίτλο του Επιτίμου Μέλους της Λέσχης Αρχιπλοιάρχων παραλαμβάνει η Πρόεδρος του Μουσείου κ. Αναστασία Αναγνωστοπούλου-Παλούμπη. Kάτω: Η Η Λέσχη Αρχιπλοιάρχων απονέμει τον τίτλο του Επιτίμου Μέλους της στον Αντιναύαρχο Π.Ν. (ε.α.) κ. Ιωάννη Παλούμπη.

• Έργα ζωγραφικής σημαντικών Ελλήνων ζωγράφων, προσωπογραφίες ναυτικών προσωπηκοτήτων και έργα με φιγούρες πλοίων που οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν από την αρχαιότητα έως σήμερα.

• Έργα χαρακτικής Ελλήνων και Ευρωπαίων καλλιτεχνών που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι προσωπογραφίες, κυρίως αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης, έργα του Δανού καλλιτέχνη Adam Friedel, ο οποίος παρέμεινε στην επαναστατημένη Ελλάδα την περίοδο 1821-1824, • Έργα γλυπτικής. Η συλλογή περιλαμβάνει ένα μικρό αριθμό έργων Ελλήνων καλλιτεχνών. Τα έργα είναι κατασκευασμένα από μάρμαρο, ξύλο, χαλκό κ.α. και το θεματολόγιο τους περιλαμβάνει γεγονότα και προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ιστορίας.

Κυριαζής επιχορηγεί την έκδοση του λευκώματος «Πλοία και Ναυμαχίες του ’21», από τις πωλήσεις του οποίου εξασφαλίστηκε το απαιτούμενο χρηματικό ποσό για την ανέγερση του ιδιόκτητου πλέον κτιρίου στην Φρεαττύδα. Τα εγκαίνια της νέας στέγης του Μουσείου πραγματοποιούνται στις 4 Αυγούστου 1969. Διαθέτει επιφάνεια εκθετηρίων χώρων περίπου 1.700 τ.μ. και στην είσοδό του έχει ενσωματωθεί

48

ένα τμήμα των τειχών του Κόνωνος που προστάτευαν το αρχαίο λιμάνι. Στις αίθουσές του εκτίθενται σήμερα περισσότερα από 2.500 αντικείμενα ταξινομημένα χρονολογικά και θεματικά, ζωντανεύοντας τη ναυτική ιστορία και παράδοση από την προϊστορική εποχή ως τις μέρες μας. Στο χώρο του Μουσείου υπάρχει, επίσης, Ναυτική Βιβλιοθήκη ανοικτή στο κοινό κατά τις ημέρες και

• Αρχείο χαρτών. Το Ναυτικό Μουσείο διαθέτει μια πλούσια συλλογή από περίπου 700 παλαιούς ιστορικούς χάρτες, γνωστών χαρτογράφων, που καλύπτει τη χρονική περίοδο από τον 16ο μέχρι τον 20ο αιώνα. Η συλλογή εμπλουτίστηκε σημαντικά το 1991 και 1992 όταν ένας μεγάλος αριθμός χαρτών αγοράστηκε από μεγάλες αίθουσες τέχνης του εσωτερικού και εξωτερικού και ολοκληρώθηκε το 1998 με τη

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

σημαντική δωρεά 220 χαρτών και χαρακτικών της οικογένειας του αειμνήστου Ναυάρχου Δημητρίου Παπαλεξόπουλου.

• Συλλογή Αριστοτέλη Ωνάση. Στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της αίθουσας Δ΄ του Μουσείου, παρουσιάζεται ένα τμήμα της συλλογής Ωνάση, το οποίο περιλαμβάνει ομοιώματα πλοίων, έργα μικροτεχνίας, ναυτικά όργανα, όπλα, έπιπλα, πίνακες ζωγραφικής και χαρακτικά που χρονολογούνται από τον 17o αιώνα. Τα κειμήλια αυτά κοσμούσαν τη διάσημη για την πολυτέλειά της θαλαμηγό του Ωνάση, «Χριστίνα». Το πιο σημαντικό και εντυπωσιακό μέρος της συλλογής Ωνάση αποτελούν τα κοκάλινα ομοιώματα πλοίων, έργα Γάλλων αιχμαλώτων των Ναπολεόντειων Πολέμων. Πρόκειται για ομοιώματα ιστιοφόρων του 19ου αι.

που οι αιχμάλωτοι κατασκεύαζαν μέσα στις φυλακές και στη συνέχεια διέθεταν στις αγορές που οργανώνονταν έξω από αυτές υπό την αυστηρή επιτήρηση των δεσμοφυλάκων τους. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα scrimshaw, δηλ. τα εγχάρακτα

δόντια φάλαινας και το όστρακο κοχυλιού. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη τεχνική χάραξης που εμφανίζεται τον 18ο αιώνα και την οποία εφάρμοζαν οι φαλαινοθήρες στα οστά και στα δόντια των θαλάσσιων θηλαστικών που κυνηγούσαν.

ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ακτή Θεμιστοκλέους, Μαρίνα Ζέας, 185 37 Πειραιάς, Τηλ.: 210 45 16 264, 210 42 86 959 Fax: 210 45 12 277 E-mail: nme@ath.forthnet.gr, www.hmmuseum.gr

49

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ίδρυμα «Προποντίς»

Τ

Το Διοικητικό Συμβούλιο με γνώμονα ο Ίδρυμα «ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ» ιδρύθηκε την αμεροληψία, την αντικειμενική αξιοτο 1999 από τον εφοπλιστή Διαλόγηση και τη δικαιοσύνη, στοχεύει στην μαντή Διαμαντίδη και τη σύζυγό ηθική επιβράβευση και οικονομική ενίτου Μαρία Διαμαντίδη. Σκοπός του σχυση κάθε ατομικής ή συλλογικής προΙδρύματος είναι η προσφορά στη παιδεία, σπάθειας, που συμβάλλει στην προαγωστην επιστιμονική έρευνα και στις τέχνες, γή της παιδείας, της επιστήμης και της με την ευρύτερη έννοια των όρων. τέχνης, τομείς στους οποίους οι Έλληνες Οι Έλληνες, από την απαρχή της ανθρώπιδιακρίνονται διεθνώς. νης ιστορίας, είναι οι πρώτοι που συνέλαβαν, καλλιέργησαν και ανέπτυξαν τις ένΤο Ίδρυμα Προποντίς προκηρύσσει νοιες του πολιτισμού, της επιστήμης, της το 16ο Πρόγραμμα για την Απονομή τέχνης και της δημοκρατίας. Εξάλλου διΥποτροφιών για το Ακαδημαϊκο έτος αχρονικά, η αδιάκοπη επίδοση των ΕλλήΟ Ιδρυτής και Πρόεδρος κ.

2015/2016 νων σε όλους τους τομείς της επιστημονιΔιαμαντής Διαμαντίδης Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ. Το Ίδρυμα κής και καλλιτεχνικής δράσης, είναι εντυπροκηρύσσει είκοσιπέντε (25) υποτροφίπωσιακή σε ποιότητα και ποσότητα, ιδίως ες εξωτερικού για μεταπτυχιακές σπουδές αν ληφθεί υπόψη το μικρό σχετικά μέγεθος της Ελλάδας συγκριτικά με άλλα κράτη και λαούς. Α’ και Β’ Κύκλου. Γίνονται δεκτές αιτήσεις στους εξής επιΈτσι, η μέγιστη προσφορά και επένδυση για τη χώρα στημονικούς κλάδους: Ναυτιλιακές Σπουδές, Ναυτικό Δίμας δεν μπορεί να είναι άλλη, παρά η προαγωγή της καιο, Ναυπηγική και Ναυτική Μηχανολογία, Οικονομικές παιδείας, της επιστήμης και της τέχνης, ακριβώς επειδή Επιστήμες, Νομική, Μαθηματικά, Πληροφορική. Όριο ηλικίας: 26 ετών για σπουδές επιπέδου Master, 28 στους τομείς αυτούς οι Έλληνες διακρίνονται διεθνώς. Σ΄ αυτή την προσπάθεια, το Ίδρυμα «Προποντίς» και οι ετών για διδακτορικές σπουδές (28 και 30 ετών αντιιδρυτές του, φιλοδοξούν να προσφέρουν τη συμβολή στοίχως, εφ’ όσον ο υποψήφιος έχει εκπληρώσει τις τους, με τη χορήγηση υποτροφιών Μεταπτυχιακών και στρατιωτικές του υποχρεώσεις). Διδακτορικών σπουδών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, Ελάχιστος απαιτούμενος βαθμός: 7.0 (για σπουδές επισε πολλά υποσχόμενους νέους επιστήμονες και ταλα- πέδου Master) και 8 (για διδακτορικές σπουδές). ντούχους καλλιτέχνες, πράγμα το οποίο ήδη γίνεται επί Β. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ. Το Ίδρυμα προκηρύσσει είκοσιπέντε (25) υποτροφίες εσωτερικού για μεταπτυχιδέκα έξι συνεχή έτη. Από το 1999 που λειτουργούν τα προγράμματα υπο- ακές σπουδές Α’ και Β’ Κύκλου. Γίνονται δεκτές αιτήσεις τροφιών και μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί περισσότε- για τις ίδιες επιστήμες και με τους ίδιους όρους και προρες από 420 υποτροφίες ενώ σήμερα περισσότεροι από ϋποθέσεις που ισχύουν για τις υποτροφίες εξωτερικού.

35 υπότροφοι του Ιδρύματος διδάσκουν σε ελληνικά Γ. ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ. Το Ίδρυμα θα χορηγήσει και ξένα πανεπιστήμια ενώ αρκετοί άλλοι έχουν πετύχει υποτροφίες για Μεταδιδακτορική Έρευνα Μελών Δ.Ε.Π. σημαντικές διακρίσεις στον δημόσιο, επιχειρηματικό στον κλάδο των Ναυτιλιακών Σπουδών. ΟΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ και καλλιτεχνικό τομέα Το Ίδρυμα αποφασίζει κατά περίπτωση την οικονομι- στα ως άνω προγράμματα περιέχονται στο πλήρες κείκή ενίσχυση αυτοτελών προγραμμάτων και δράσεων μενο της Προκήρυξης. ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει παρακολουθήσει και τις δραστηριότητες των ερευνητικών οργανισμών που ζήτησαν την οικονομική του στήριξη προκειμένου να ολοκληρωθούν έρευνες ναυτιλιακού, οικονομικού, ιστορικού, ιατρικού ή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος Το Διοικητικό Συμβούλιο του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Προποντίς» αποτελείται από πρόσωπα του επιχειρηματικού, Ακαδημαϊκού και επιστημονικού χώρου, με κοινό όραμα την προσφορά στην παιδεία, στην επιστημονική έρευνα και στις τέχνες με την ευρύτερη έννοια των όρων αυτών. Κατά το καταστατικό του, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος «Προποντίς», είναι το αποφασιστικό όργανο σχεδιασμού, έγκρισης και εφαρμογής οποιασδήποτε πρωτοβουλίας και δραστηριότητας του Ιδρύματος.

IΔΡΥΜΑ «ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ»

Βράβευση του Ιδρύματος «ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ». Το βραβείο παρέλαβε ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ. Ιωάννης Μπαβέας

Ζεφύρου 58Β, 176 64 Παλαιό Φάληρο, Τηλ.: 210 4589900, Fax: 210 4589908, E-mail: info@propontis.gr

50

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Ζάννειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας & Αγωγης. Πρόεδρος: κ. Γεώργιος Γαβριήλ

Τ

ο Ζάννειο Ιδρυμα Παιδικής Προστασίας και Αγωγής ιδρύθηκε το 1874 ως «Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων» από την Ελένη Ζαννή, χήρα του εμπόρου και ευεργέτη του Πειραιά Νικήτα Ζαννή. Υπήρξε το πρώτο ορφανοτροφείο του Λιμανιού για να ακολουθήσει, δύο δεκαετίες αργότερα, η ίδρυση του Χατζηκυριάκειου Ορφανοτροφείου Θηλέων. Μέχρι το 1950 περιέθαλπε χιλιάδες από τα ορφανά παιδιά που είχε αφήσει πίσω του ο πόλεμος, ενώ σήμερα, όπως μας πληροφορεί ο κ. Σήφης Καρυδογιάννης, Υπεύθυνος Επικοινωνίας και «ατμομηχανή» του Ιδρύματος, φιλοξενεί παιδιά από πολύτεκνες, μονογονεϊκές και με οικονομικά προβλήματα οικογένειες. Από το 1980 και μετά, το Ζάννειο στεγάζεται στην Εκάλη σε μια πευκόφυτη έκταση 32 στρεμμάτων, όπου αναπτύσσονται τα δωμάτια φιλοξενίας, το δημοτικό σχολείο, η βιβλιοθήκη, το θέατρο, οι αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, αλλά και τα γραφεία, το ιατρείο, το οδοντιατρείο και οι κοινωνικές υπηρεσίες. Στον ίδιο χώρο βρίσκονται και οι αθλητικές εγκαταστάσεις για στίβο, μπάσκετ και ποδόσφαιρο. Η διοίκηση του Ιδρύματος πάντως, παραμένει στον Πειραιά. Στο Ζάννειο φιλοξενούνται αυτή τη στιγμή 65 αγόρια ηλικίας από 6 μέχρι 18 ετών. Τα παιδιά φιλοξενούνται έως το 18ο έτος της ηλικίας τους, μέχρι την αποφοίτησή τους από το σχολείο. Μετά, το Ίδρυμα αναλαμβάνει να τα βοηθήσει και στις μετέπειτα σπουδές τους, στηρίζοντάς τα οικονομικά και ψυχολογικά. Τα παιδιά του Δημοτικού κάνουν μαθήματα μέσα στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος, ενώ αυτά του Γυμνασίου και του Λυκείου πηγαίνουν σε σχολεία της περιφέρειας. Υπήρξε εποχή που το ίδρυμα είχε τριακόσια παιδιά. Πλέον δεν υπάρχουν ορφανά, μόνο παιδιά οικογενειών που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Εδώ τα παιδιά περνούν πολύ πιο καλά, με τις υπηρεσίες που τους παρέχονται.. Μια οικογένεια έξω δεν μπορεί να τα καλύψει. Διαθέτει κοινωνική υπηρεσία, ψυχολόγους, επιμελητές, καθηγητές, ιατρούς. Για να καλύψει μια οικογένεια όλο αυτό το πακέτο παροχών θα πρέπει να είναι άνετη οικονομικά. «Παλαιότερα το Ζάννειο είχε κάποιες δωρεές από πολίτες του Πειραιά, όμως τώρα πλέον του έχει μείνει μόνο η ακίνητη περιουσία του Ιδρύματος που εκμισθώνεται. Όμως λόγω φορολογίας οι επιχειρήσεις αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιο, παραδίδουν τα ακίνητα και φεύγουν. Το Ζάννειο δεν θέλει σε καμία περίπτωση να επιδοτηθεί από το κράτος ειδικά αυτή τη στιγμή που η χώρα αντιμετωπίζει κρίση. Όμως δεν γίνεται το κράτος να παίρνει από τα ιδρύματα. Δεν θα έπρεπε να τα φορολογεί, δεν είναι επιχειρήσεις κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Πάνω: Η είσοδος του νεοκλασσικού κτιρίου του Ιδρύματος στην οδό Ευαγγελιστρίας στον Πειραιά. Κάτω: Το επιβλητικό εσωτερικό του νεοκλασικου κτιρίου.

Το εσωτερικό πρόγραμμα του Ζαννείου Ιδρύματος Κριτήρια εισαγωγής. Γίνονται δεκτά αγόρια: • Ηλικίας 6 έως 10 ετών, σωματικά και ψυχικά υγιή, των οποίων οι γονείς για διαφόρους λόγους όπως, κοινωνικούς, ιατρικούς, οικονομικούς ή άλλους σοβαρούς αντίστοιχα, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στπ γονεϊκό τους ρόλο.

• Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή ενός παιδιού στο Ζάννειο Ίδρυμα, είναι η δυνατότητα φιλοξενίας του κάθε Σαββατοκύριακο, Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι, στην οικογένειά του ή σε συγγενικό περιβάλλον. Το εσωτερικό πρόγραμμα περιλαμβάνει; • Σχολική εκπαίδευση στο σύγχρονο δημοτικλο σχολείο που είναι εγκαταστημένο μέσα στο χώρο του Ζαννείου.

• Καθημερικό πρόγραμμα ενισχυτικής διδασκαλίας.

• Παιδαγωγικές δραστηριότητες.

51

Η κοινωνική προσφορά της Ελληνικής Ναυτιλίας

Η βράβευση του «Ζάννειου Ιδρύματος Παιδικής Προστασίας & Αγωγής». Το βραβείο παραλαμβάνει πρόεδρος κ. Γεώργιος Γαβριήλ.

• Για τα παιδιά του γυμνασίου γροντιστηριακά μαθήματα (μαθηματικά, φιλολογικά, ξένη γλώσσα).

• Εκδρομές και εξωσχολικές δραστηριότητες, όπως κινηματογράφο, θέατρο, λούνα παρκ κλπ.

• Δωρεάν ιατροφαρμακευτική κάλυψη. Το πρόγραμμα ημερησίας φροντίδας Το πρόγραμμα ημερησίας φροντίδας του Ζαννείου Ιδρύματος αποβλέπει στο να προσφέρει πλήρη παιδαγωγική φροντίδα σε παιδιά που η οικογένειά τους αντιμετωπίζει οικονομικπά κυρίως προβλήματα, χωρίς όμως να απαιτήται η απομάκρυνση των παιδιών από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Πάνω: Η είσοδος στις κτιριακές εγκαταστάσεις του Ζαννείου Ιδρύματος στην Εκάλη. Κάτω: Το κεντρικό κτίριο του Ιδρύματος στην Εκάλη.

Το πρόγραμμα ημερησίας φροντίδας περιλαμβάνει • Σχολική εκπαίδευση στο σύγχρονι δημοτικό σχολείο, που βρίσκεται στο χώρο του Ιδρύματος.

• Καθημερινό πρόγραμμα ενισχυτικής διδασκαλίας.

• Παιδαγωγικές δραστηριότητες.

• Πρωινό, πρόγευμα, γεύμα, απογευματινό. Παραμονή στους χώρους από τις 08.00 έως τις 16.00, που τελειώνει το ολοήμερο σχολείο. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς εργάζονται πέραν τις 16.00, μπορούν να παραμένουν στο χώρο του Ζαννείου, έως και τις 19.00, μετά από συνεννόηση με τους υπευθύνους. Κεντρικά Γραφεία Ευαγγελιστρίας 11, 185 31 Πειραιάς, Τηλ.: 210 4179114 Κτίρια Εκάλης Θησέως 131 , 145 78 Εκάλη, Τηλ. 210 8133278

52

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ Η κορυφαία Διεθνής Ναυτιλιακή Έκθεση 6-10 Ιουνίου 2016 Η ιδέα της δημιουργίας μιας διεθνούς ναυτιλιακής έκθεσης μέσω της οποίας θα προβάλλονται τα επιτεύγματα της Ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, ανήκει στον δημοσιογράφο και ιδρυτή της Ναυτιλιακής-Ναυτεργατικής, Θεόδωρο Βώκο. Η δημιουργία μιας έκθεσης στην Ελλάδα αφιερωμένης στην ναυτιλία θα έκανε γνωστά σε όλο τον κόσμο τη δυναμική της Ελληνικής ναυτιλίας και τη σημασία του Ελληνικού στόλου στη παγκόσμια βιομηχανία.

Ό

ως παγκόσμιο ναυτιλιακό κέντρο. Οι λα ξεκίνησαν το 1965, όταν Του Μαρίνου Τσάμη επιτυχίες συνεχίζονται με γοργό ρυθμό ο Βώκος συνεπικουρούμενος από τον φίλο του, στέλεχος δημοσίων και τα μέσα της δεκαετίας του 1980 οι συμμετέχοντες σχέσεων, Richard (Dick) Stubbs, συνέλαβαν εκθέτες έφτασαν τους 800 από 50 διαφορετικές χώρες την ιδέα της διοργάνωσης ναυτιλιακής έκθεσης, προ- και το 1990 τους 1.200. σπάθεια που καρποφόρησε μερικά χρόνια αργότερα με Το 2006 τα Ποσειδώνια μεταφέρονται στο Εκθεσιακό την διοργάνωση των πρώτων «Ποσειδωνίων» στο Ζάπ- Κέντρο του Ελληνικού, στο χώρο του πρώην Ανατολιπειο Μέγαρο των Αθηνών. Η έκθεση, με τη συμμετοχή κού Αερολιμένα Αθηνών. Είναι πολύ λυπηρό που από 80 ναυπηγείων και ναυτιλιακών επιχειρήσεων από 15 τότε η τόσο σημαντική ναυτιλιακή έκθεση διοργανώχώρες, σημείωσε μεγάλη επιτυχία και έδωσε τη δυνατό- νεται μακριά από το σπίτι της Ελληνικής ναυτιλίας, τον τητα να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί γρήγορα ως την πιο Πειραιά. Με κάθε τρόπο πρέπει να βρεθεί κατάλληλος εκθεσιακός χώρος στο πρώτο λιμάνι της χώρας που δυναμική ναυτιλιακή εκδήλωση του κόσμου. Από το 1970 τα Ποσειδώνια άρχισαν να διοργανώνο- θα φιλοξενεί μόνιμα τα Ποσειδώνια. Τα οφέλη για τον νται ανά διετία, τον μήνα Ιούνιο και το 1976 μεταφέρο- Πειραιά, τις ναυτιλιακές εταιρείες και τις αμέτρητες περί νται στον Επιβατικό Σταθμό του Ο.Λ.Π. To 1976 συμμε- την ναυτιλία επιχειρήσεις θα είναι τεράστια. Το θέμα τέχουν 250 εταιρείες από 30 χώρες, συμβάλλοντας κα- μπορεί να λυθεί με συνεννόηση και καλή συνεργασία θοριστικά στη διεθνή προβολή της πόλης του Πειραιά, όλων των ενδιαφερομένων: κράτους, Δήμου Πειραιά,

54

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2016

Ο.Λ.Π, εφοπλιστών. Δυστυχώς όμως η συνεννόηση και η συνεργασία σ’ αυτόν τον τόπο σπανίζει. Το 2010 στα Ποσειδώνια συμμετείχαν 1.858 εκθέτες από 87 χώρες και την επισκέφθηκαν 17.856 άτομα. Από το 2012, μέχρι και σήμερα η έκθεση πραγματοποιείται στο Athens Metropolitan Expo, κοντά στον διεθνή αερολιμένα Αθηνών, «Ελευθέριος Βενιζέλος». Στα «Ποσειδώνια 2014» συμμετείχαν 1.840 εκθέτες από 93 χώρες και 19.000 επισκέπτες από 96 χώρες. Όλα τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι τα «Ποσειδώνια 2016» θα ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Τα Ποσειδώνια έχουν επάξια αναγνωριστεί ως η σημαντικότερη διεθνής ναυτιλιακή έκθεση, χάρη στη μοναδική κληρονομιά και τη μακρόχρονη παράδοσή τους στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών. Οι συμμετέχοντες στην έκθεση, των οποίων ο αριθμός κάθε διετία αυξάνει, παρουσιάζουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους, με αποτέλεσμα να κλείνονται συμφωνίες πολλών εκατομμυρίων. Σημαντικό μέρος της έκθεσης καταλαμβάνουν τα ναυπηγία. Ακολουθούν οι κατασκευαστές εξοπλισμού, ναυτιλιακές υπηρεσίες, εκπρόσωποι ναυτιλιακών κέντρων, ο τραπεζικός, καθώς και ο αεροπορικός κλάδος. Οι επιχειρήσεις αυτές προέρχονται από σχεδόν 100 διαφορετικές χώρες, με την Κίνα να κατέχει τα πρωτεία, όσον αφορά τη ζήτηση για εκθεσιακό χώρο. Η μεγάλη συμμετοχή της Κίνας στα Ποσειδώνια, σε συνδυασμό με την πρόσφατη ανακοίνωση της εξαγοράς του Ο.Λ.Π. από την COSCO, υπογραμμίζουν τους ισχυρούς δεσμούς φιλίας και επιχειρηματικής συνεργασίας σε θέματα ναυτιλίας που διατηρούν τα δύο κράτη. Η παρουσία της Άπω Ανατολής συνεχίζεται με τα εντυπωσιακά περίπτερα της Ιαπωνίας και της Κορέας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα φετινά Ποσειδώνια θα υπάρχει η δυναμική συμμετοχή παλαιών και νέων ναυτιλιακών κέντρων της Σιγκαπούρης, του Χονγκ Κονγκ, της Κύπρου, του Παναμά και της Μάλτας. Παράλληλα το Λουξεμβούργο θα συμμετάσχει για πρώτη φορά, παρουσιάζοντας

το Cluster Maritime Luxembourgeois. Θα συμμετέχουν επίσης το Dubai Maritime City, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Vancouver International Maritime Center και το Shanghai Maritime and Finance Excellence Center. Ο τραπεζικός κλάδος, μετά από μακρά απουσία, επιστρέφει δυναμικά με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, την Saxo Bank, την Deltec Bank, καθώς και πολλά άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Το ίδιο και ο αεροπορικός κλάδος, με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 12 ταξιδιωτικών πρακτόρων και τις αεροπορικές εταιρείες Lufthansa, Turkish Airlines, China Southern Airlines και Aegean Airlines, μαζί με μια πολυάριθμη ομάδα αερομεταφορέων από τον Περσικό Κόλπο. Πρόγραμμα συνεδρίων και σεμιναρίων. Τα «Ποσειδώνια 2016» έχουν διοργανώσει ένα πλήρες πρόγραμμα συνεδρίων και σεμιναρίων, με περισσότερες από 40 παρουσιάσεις που καλύπτουν σχεδόν όλες τις πτυχές του ναυτιλιακού κλάδου. Ο μεγάλος αυτός αριθμός σεμιναρίων οδήγησε τους οργανωτές της έκθεσης να αναζητήσουν και τελικά να διαμορφώσουν μια νέα αίθουσα συνεδρίων, με την χορηγία του United Kingdom Hydrographic Office. Το σπουδαιότερο του συνεδριακού προγράμματος είναι το TradeWinds Shipowners Forum, το οποίο θα διεξαχθεί την Τρίτη 7 Ιουνίου 2016 και από 11.00 έως 16.00 η ώρα, στην αίθουσα συνεδρίων των Ποσειδωνίων. Η θεματολογία αυτού του συνεδρίου περιλαμβάνει καίρια ζητήματα που αφορούν τη ναυτιλία, όπως οι τιμές του πετρελαίου, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, η επίδραση στις αγορές των εξελίξεων στην Κίνα και η υπερπροσφορά πλοίων. Η Japan Ship Exporters’ Association, θα παρουσιάσει και φέτος πρωτοποριακές τεχνολογικές λύσεις σε σεμινάριο, όπου τα μεγαλύτερα Ιαπωνικά ναυπηγεία θα προσπαθήσουν να προσελκύσουν νέες παραγγελίες από τις Ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες. Ένα άλλο πολύ σπουδαίο θέμα για τη ναυτιλία είναι η διαχείριση του έρματος των πλοίων, δεδομένου του ότι η διεθνής συνθήκη

55

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2016 Ballast Water Management Convention αναμένεται να τεθεί σε ισχύ φέτος. Ενδεικτικό του μεγάλου ενδιαφέροντος είναι ότι περισσότεροι από 15 κατασκευαστές συστημάτων διαχείρισης έρματος, λαβαίνουν μέρος στα φετινά Ποσειδώνια. Συγχρόνως η Newsfront / Ναυτιλιακή, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ένωσης Τεχνικών Διευθυντών Ελληνικών Ναυτιλιακών Εταιριών (MARTECMA), διοργανώνει το Ballast Water Management Summit. Θα ακολουθήσει workshop από την εταιρία Argo Navis με θέμα τα τεχνικά προβλήματα και τον προβληματισμό εγκατάστασης συστημάτων BWT (Ballast Water Treatment).

Posidonia Games Τα Ποσειδώνια θεωρούνται κορυφαία διοργάνωση από χιλιάδες εκθέτες και επισκέπτες για δύο κυρίως λόγους: τις επιχειρηματικές συμφωνίες και την ενημέρωση για τις νέες τάσεις του κλάδου. Οι διοργανωτές της έκθεσης δημιούργησαν έναν τρίτο παράγοντα: τη δικτύωση, όπου μέσω ενός πλούσιου αθλητικού προγράμματος, τα «Posidonia Games», προσφέρονται πολλές ευκαιρίες για σύσφιξη σχέσεων. Τα αθλήματα διεξάγονται πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης και περιλαμβάνουν αγώνες ιστιοπλοΐας, ποδοσφαίρου, γκολφ και φέτος προστίθεται για πρώτη φορά το άθλημα του τρεξίματος. Κάθε ένα από τα τέσσερα «Ποσειδωνιακά Αθλήματα» ενισχύει το πνεύμα της ομαδικότητας και κορυφώνεται με τις τελετές απονομής επάθλων, όπου οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία για περαιτέρω δικτύωση, διασκέδαση και ψυχαγωγία, μετατρέποντας έτσι τη συμμετοχή τους στα Ποσειδώνια σε μια πραγματικά μοναδική εμπειρία.

56

Ο ιστιοπλοϊκός αγώνας Posidonia Cup, ο οποίος μετά από 14 χρόνια έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα ιστιοπλοϊκά γεγονότα στη χώρα μας, θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 3 Ιουνίου στο Φάληρο κηρύσσοντας παράλληλα την έναρξη των Ποσειδωνίων. Ο Πανελλήνιος Όμιλος Ιστιοπλοΐας Ανοιχτής Θαλάσσης (ΠΟΙΑΘ), συν-διοργανωτής του αγώνα, θα παρέχει στους συμμετέχοντες, που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 50 σκάφη και τα 500 μέλη πληρωμάτων, την καλύτερη δυνατή εμπειρία ιστιοπλοΐας και φιλοξενίας. Ο αγώνας πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία της Samsung και την υποστήριξη των ABS, Κορωνάκης S.A., Hi Air Korea Co και της Λίμνης Βουλιαγμένης, ενώ τα έσοδα θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του ΠΟΙΑΘ. Ο αγώνας δρόμου Posidonia Running Event θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 4 Ιουνίου στους δρόμους του Πειραιά και θα καλύψει απόσταση 5 χλμ. Ο αγώνας θα ξεκινήσει στις 09:00 το πρωί μπροστά από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ακολουθώντας τη διαδρομή κατά μήκος του γραφικού λιμανιού της Μαρίνας Ζέας για να καταλήξει ξανά στο Δημοτικό Θέατρο. Οι συμμετοχές αναμένεται να ξεπεράσουν τις 1.000, ενώ τα έσοδα θα διατεθούν στο Δήμο Πειραιά και στην Κοινωφελή Δημοτική Επιχείρηση Πειραιά. Το νέο αγώνισμα έχει ήδη την ευγενική υποστήριξη των χορηγών DNV-GL, MAN Diesel και Empire Navigation Inc. Το 5ο Posidonia Shipsoccer Tournament θα διεξαχθεί την Κυριακή 5 Ιουνίου 2016 και αναμένεται η συμμετοχή 28 ποδοσφαιρικών ομάδων με 280 ποδοσφαιριστές, οι οποίοι θα συναγωνιστούν μπροστά σε εν-

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2016 θουσιώδες κοινό συναδέλφων, φίλων και συγγενών. Το τουρνουά ποδοσφαίρου 5x5 προσελκύει πάντα μεγάλο ενδιαφέρον και αποτελεί σημείο αναφοράς για τους συμμετέχοντες και τους υποστηρικτές τους. Η συμμετοχή μεγάλων ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών, διεθνών οργανισμών και εταιριών παροχής υπηρεσιών με παγκόσμια εμβέλεια προσδίδει στο τουρνουά πραγματικά χαρακτήρα παγκοσμίου κυπέλλου. Χορηγός του 5ου Posidonia Shipsoccer Tournament είναι η Swift Marine, η οποία θα διεκδικήσει και με δική της ομάδα το διάσημο έπαθλο. Στο γήπεδο Γκολφ της Γλυφάδας, σε μικρή απόσταση από τον Πειραιά, παράλληλα με το Posidonia Shipsoccer Tournament, θα διεξαχθεί το 3ο Posidonia Golf Tournament, στο οποίο θα λάβουν μέρος 24 ομάδες των τεσσάρων παικτών. Στο Posidonia Golf Tournament μπορούν να συμμετέχουν επίσης και ανεξάρτητοι παίκτες, τους οποίους θα συμπεριλάβουν σε ομάδες οι διοργανωτές. Χορηγοί του Posidonia Golf Tournament είναι και φέτος οι ναυτιλιακές εταιρίες Thenamaris και Costamare και ο αγώνας διοργανώνεται με την υποστήριξη και τεχνογνωσία του Costa Navarino. «Η προσθήκη των Ποσειδωνιακών Αγώνων στο πολύπλευρο πρόγραμμα της έκθεσης έχει σαν αποτέλεσμα την επέκταση της διάρκειας των Ποσειδωνίων, που πλέον φτάνουν τις 10 ημέρες, καθώς τα στελέχη των ναυτιλιακών εταιριών έρχονται πολύ νωρίτερα για να προετοιμαστούν, παρατείνοντας έτσι το χρόνο παραμονής τους στην Ελλάδα και παράλληλα αυξάνοντας τα συνολικά ποσά που δαπανούν για διαμονή, μεταφορά, σίτιση και άλλες συναφείς τουριστικές υπηρεσίες. Χάρη στη συμμετοχή περίπου 10.000 στελεχών της παγκόσμιας ναυτιλιακής κοινότητας στην έκθεση και στις παράλληλες αθλητικές εκδηλώσεις, τα Ποσειδώνια αποτελούν σημαντική πηγή εισροής συναλλάγματος για μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων της τουριστικής βιομηχανίας, που αποτελεί και έναν από τους νευραλγικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Εκτιμάται ότι η διοργάνωση των Ποσειδωνίων κάθε δύο χρόνια δημιουργεί έσοδα περίπου 60 εκατομμυρίων ΕΥΡΩ από δαπάνες σε δραστηριότητες σχετικές με τον τουρισμό τόσο στην Αθήνα όσο και στα νησιά του Αιγαίου», δήλωσε ο κ. Θεόδωρος Βώκος, Εκτελεστικός Διευθυντής των Εκθέσεων Ποσειδώνια Α.Ε.

57

Π οσειδωνια

Πειραιάς & Ναυτικοί Του Φρίξου Δήμου | Πλοιάρχου Ε.Ν. Πρώην καθηγητή και διευθυντή σπουδών δημοσίας σχολής πλοιάρχων Σύρου

Σ

τις αρχές Ιουνίου και συγκεκριμένα από 6 μέχρι και 10 τα «Ποσειδώνια», η περιώνυμη και μοναδική παγκόσμια ναυτιλιακή έκθεση (που μέχρι στιγμής έχουν δηλωθεί 2.500 συμμετοχές από εκατό τουλάχιστον κράτη) θα καλοδεχτεί τους πολυάριθμους Έλληνες και ξένους επισκέπτες της. Η επιτυχημένη και ιστορική αυτή έκθεση, που επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια, πρωτολειτούργησε το 1969 στην Αθήνα (Ζάππειο Μέγαρο), στη συνέχεια μεταφέρθηκε στον Πειραιά (“Παγόδα” O.Λ.Π.), που αποτελεί και το φυσικό της χώρο, και τα τελευταία χρόνια φιλοξενείται στα δύο... αεροδρόμια! Στο Ελληνικό πρώτα και στο “Ελ. Βενιζέλος” τώρα. Είναι ακατανόητο όμως στη διεθνώς καταξιωμένη αυτή ναυτική έκθεση,

58

που δημιούργησε και μεγαλούργησε από την ιδιωτική πρωτοβουλία και μόνο, δεν διατίθεται, μέχρι στιγμής από την Πολιτεία χώρος για τη μόνιμη στέγασή της στο πρώτο λιμάνι της Χώρας. Ευχόμαστε και ευελπιστούμε το 2018 να δεχτεί επιτέλους τους επισκέπτες της στον Πειραιά!!! Η μεγάλη ελληνική και ελληνόκτητη εμπορική ναυτιλία, που επηρεάζεται φέτος και από τη σοβαρή κρίση στα πλοία ξηρού φορτίου κυρίως, εξακολουθεί με περίπου 5.000 καράβια να κατέχει την παγκόσμια πρωτιά! Μόνο που οι Έλληνες ναυτικοί δυστυχώς έχουν, παρά την πρωτοφανή ανεργία που μαστίζει τη χώρα μας, μειωθεί! Οι 120.000 περίπου που υπηρετούσαν το 1980 και σε πολύ μικρότερο αριθμό πλοίων βέβαια, σήμερα δεν υπερβαίνουν ούτε τους 15.000!! Θα

ήταν «ευχής έργον» για τους θαλασσινούς μας, τους πλοιοκτήτες και την πατρίδα φυσικά, που υποφέρει από τη φοβερή ανεργία, με αμοιβαίες υποχωρήσεις των εμπλεκομένων να βρεθεί χρυσή τομή, να επιστρέψουν τα άξια ελληνικά πληρώματα στα πλοία «τους» και να μειωθεί το τέρας της ανεργίας στην Πατρίδα!! Ο μεγάλος όμως εμπορικός στόλος απαιτεί και καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Πολύ σοβαρή αναβάθμιση δηλαδή της ναυτικής εκπαίδευσης, που βρίσκεται στο στάδιο της κατάρρευσης!! Είναι απαράδεχτο οι παραγωγικές σχολές πλοιάρχων και μηχανικών (Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού), της μεγαλύτερης ναυτικής δύναμης στον κόσμο και, που εισάγονται οι υποψήφιοι τους από τις Πανελλαδικές εξετάσεις, να βρίσκονται, τελείως άδικα, εκτός τριτοβάθμιας παιδείας!! Δεν μπορεί επίσης το βοηθητικό προσωπικό των Ακαδημιών αυτών αλλά και των λοιπών επιμορφωτικών κέντρων να αποτελείται από μόνιμους υπαλλήλους και το διδακτικό από... «εποχικούς» ή ωροσμίσθιους!! Θεωρείται επίσης «ναυτικό αστείο» να χορηγούν οι αντίστοιχες σχολές της Κωνσταντινούπολης διδακτορικά διπλώματα και οι δικές μας, από καπρίτσιο κάποιων κομπλεξικών καρεκλοκένταυρων, ένα αποδεικτικό φοίτησης μόνο που θα χρειαστεί μια δεκαετία περίπου για να «αναβαθμιστεί» σε πτυχίο ισάξιο των Τ.Ε.Ι.!!! Μήπως θα’ πρεπε να λάβει επιτέλους θέση και το Υπουργείο Παιδείας, που είναι υπεύθυνο για ολόκληρη την ελληνική εκπαίδευση φυσικά, και να επαναξεταστεί αυτή η κατάφορη αδικία των σκληρά αγωνιζόμενων στελεχών της ναυτιλίας μας;

Δ. ΚΟΡΩΝΑΚΗΣ ΑΒΕΕ Μια ιστορία “Back to the future”!!! Η εταιρεία Δ. ΚΟΡΩΝΑΚΗΣ ΑΒΕΕ, είναι παγκοσμίως καθιερωμένη ως εταιρεία παραγωγής εξελιγμένων μοναδικών κάβων προσδέσεως. Τα προϊόντα της παράγονται στην Θήβα, απασχολεί 300 περίπου εργαζόμενους και έχει γράψει ιστορία εφευρίσκοντας και καθιερώνοντας παγκοσμίως νέες συνθέσεις σχοινιών. Αυτήν όμως τη φορά, επιχείρησε ένα ταξίδι στο χρόνο. Πήρε την πρόκληση και κατασκεύασε νέα σχοινιά προσδέσεως του Θωρηκτού Μουσείου Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ όμοια με αυτά που παρελήφθην ως νέο, 100 έτη πριν!!! Η πρόκληση ήταν σημαντική και παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μιας και είχαμε την μοναδική ευκαιρία να διαχειριστούμε, να τεστάρουμε και να πλέξουμε μια σύνθεση κάβου προσδέσεως που πλέον δεν χρησιμοποιείται!! Τα στοιχεία ευρέθησαν από «Εγχειρίδιο Αρμενιστού» που ανακαλύφθηκε στο σκάφος, καθώς και από παλιές, δημοσιευμένες φωτογραφίες της εποχής.

60

62

ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ Και είπεν ο Θεός • γεννηθήτω φως • και εγένετο φως. Και είδεν ο Θεός το φως, ότι καλόν. Γεν. 1:3,4 Χαράλαμπος Π. Βαρυμπόπης | Φυσικός-Αστροφυσικός Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι πρώτες επιστημονικές σκέψεις που πέρασαν από το μυαλό του πρωτόγονου ανθρώπου είναι αστρονομικές και το σπουδαιότερο εργαλείο που η φύση έβαλε στην διάθεσή του είναι τα μάτια. Με τα μάτια ανιχνεύει το ΦΩΣ (ηλεκτρομαγνητικά κύματα) και με την βοήθεια του εγκεφάλου του κυριολεκτικά «κατασκευάζει» τον κόσμο. Με το ΦΩΣ ταξίδεψε στις εσχατιές του Σύμπαντος και στις απαρχές του χρόνου. Όμως έκανε ένα σοβαρό λάθος. Έδωσε υπερβολική εμπιστοσύνη στις εικόνες με αποτέλεσμα να τις ταυτίσει με τον ίδιο κόσμο. Μέγα σφάλμα. Μόνο με την ΝΟΗΣΗ μπορεί να ανιχνεύσει την πραγματικότητα που ξεδιπλώνει μπροστά του το Σύμπαν.

63

Η Θάλασσα του Ουρανού του Χαράλαμπου Π. Βαρυμπόπη

K

άθε βράδυ καθώς τρομαχτικό σκοτάδι της …[Ζεῦς] γάρ τά γε σήματ’ ἐν οὐρανῷ ἐστήριξεν ο ήλιος κατεβαίνει νύχτας. Όμως γι αυτούς ἄστρα διακρίνας, ἐσκέψατο δ’ εἰς ἐνιαυτόν στη νυχτερινή φωλιά που διέσχιζαν τις θάλασἀστέρας οἵ κε μάλιστα τετυγμένα σημαίνοιεν του τα αστέρια ξεπροσες χωρίς να βλέπουν 1 βάλουν σαν μαγικά ἀνδράσιν ὡράων, ὄφρ’ ἔμπεδα πάντα φύωνται ... πουθενά στεριά, για πνεύματα και όλη τη νύΆράτου τοῦ Σολέως: «Φαινόμενα και Διοσημεῖα» όσους περιπλανιόνταν χτα ένα πανόραμα της στις αχανείς εκτάσεις της ελληνικής μυθολογίας ξετυλίγεται πάνω από τα κεφάλια ερήμου αναζητώντας κάποια σημάδια ώστε να βρουν το μας κάνοντας κύκλους. Ο Περσέας ξεχύνεται να σώσει την δρόμο τους, για τους αγρότες που ήθελαν ένα ημερολόγιο Ανδρομέδα, ο Ωρίωνας αντιμετωπίζει το βροντερό ρου- και για τους βοσκούς που ήθελαν ένα νυχτερινό ρολόι, η θούνισμα του Ταύρου, ο Βοώτης οδηγεί τις δύο Άρκτους διαίρεση του ουρανού σε αναγνωρίσιμες ομάδες αστεστο μονοπάτι τους γύρω από τον πόλο, και η Αργώ, το ριών είχε και πρακτικούς σκοπούς. πλοίο των Αργοναυτών, συνεχίζει το ταξίδι του αναζητώ- Όσοι έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με την αστροντας το Χρυσόμαλλο Δέρας. Αυτοί είναι λίγοι από τους μύ- νομία συνήθως απογοητεύονται όταν διαπιστώνουν ότι οι θους που είναι γραμμένοι στα διάφορα τμήματα της ουρά- αστερισμοί έχουν μικρή ή και καθόλου σχέση με τα ονόνιας σφαίρας που οι αστρονόμοι ονομάζουν αστερισμούς.1 ματα που τους έχουμε δώσει. Αυτό δεν είναι παρά μια παΟι αστερισμοί είναι εφεύρεση της ανθρώπινης φαντασί- ρερμηνεία της πραγματικής τους σημασίας. Τα σχήματα ας, όχι της φύσης. Είναι μια έκφραση της επιθυμίας του και τα ονόματα των αστερισμών είναι συμβολικά, μια ουανθρώπου να αποτυπώσει τη δική τάξη στο φαινομενι- ράνια αλληγορία. Οι εφευρέτες τους έβλεπαν το νυχτερινό κό χάος του νυχτερινού ουρανού, να εξανθρωπίσει το ουρανό σαν μια γιγάντια οθόνη που πάνω της η ανθρώπινη φαντασία μπορούσε να προβάλει τα πρόσωπα θεών 1 [Ο Δίας] στήριξε στον ουρανό τούτα τα σημάδια, βάζοντάς και ιερών ζώων και να εξιστορήσει τις πράξεις τους. Ήταν τα σε αστερισμούς και κανόνισε τ’ αστέρια όλο το χρόνο ένα βιβλίο με εικόνες στις ημέρες πριν από την ανακάλυστους ανθρώπους τις εποχές να δείχνουν ώστε όλα να φυψη της γραφής. τρώνουν μ’ επιτυχία.

Αριστερά: Το Βόρειο Ημισφαίριο του Ουρανού (Α. Durer-1515), όπως το περιγράφει ο Άρατος στα «Φαινόμενα». Δεξιά: Το Νότιο Ημισφαίριο του Ουρανού (Α. Durer-1515), όπως το περιγράφει ο Άρατος στα «Φαινόμενα».

64

Η Θάλασσα του Ουρανού Η επιστήμη του εικοστού αιώνα, μας έμαθε ότι αυτά τα χιλιάδες σημαδάκια που αναβοσβήνουν σκορπισμένα στον ουρανό είναι στην πραγματικότητα φωτεινές αεριώδεις σφαίρες παρόμοιες με το δικό μας ήλιο, που βρίσκονται πάρα πολύ μακριά. Η λαμπρότητα ενός άστρου στο νυχτερινό ουρανό είναι ένας συνδυασμός της ενέργειας που το ίδιο παράγει και της απόστασής του από εμάς. Τα άστρα βρίσκονται τόσο μακριά από εμάς, ώστε το φως, ακόμα και από τα πιο κοντινά, κάνει χρόνια να φθάσει στη Γη. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα άστρα ενός αστερισμού δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους, αλλά βρίσκονται σε πολύ διαφορετικές αποστάσεις. Η τύχη και μόνο μας έχει δώσει τέτοια αναγνωρίσιμα σχήματα όπως το «W» της Κασσιόπης, το τετράγωνο του Πήγασου, το δρεπάνι του Λέοντα ή το Σταυρό του Νότου. Το σύστημα των αστερισμών που χρησιμοποιούμε σήμερα γεννήθηκε από ένα κατάλογο 48 αστερισμών που δημοσιεύτηκε περίπου το 150 μ.Χ. από τον Έλληνα αστρονόμο Πτολεμαίο σε ένα σημαντικό βιβλίο που ονομάζεται Αλμαγέστη2. Από τότε, οι αστρονόμοι έχουν προσθέσει άλλους 40 αστερισμούς, συμπληρώνοντας τα κενά μεταξύ των

Το Κύτος, όπως παρουσιάζεται στον άτλαντα του J. Hevelius Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia (1687).

αστερισμών του Πτολεμαίου καθώς και τη περιοχή γύρω από το Νότιο Ουράνιο Πόλο, που ήταν αόρατη για τους Έλληνες. Το αποτέλεσμα είναι το σύνολο των 88 συνεχόμενων αστερισμών που καθιερώθηκε με διεθνή σύμβαση. Ο Πτολεμαίος δεν ανακάλυψε ο ίδιος τους αστερισμούς που αναφέρει στον κατάλογό του. Είναι πολύ παλαιότεροι από την εποχή του. Το πότε και που ακριβώς έγινε η ανακάλυψή τους δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Ο Όμηρος και ο Ησίοδος (7ος - 6ος αιώνας π.Χ.), αναφέρουν λίγους αστερισμούς, όπως τη Μεγάλη Άρκτο, τον Ωρίωνα, τις Πλειάδες (τις θεωρούσαν ως έναν ξεχωριστό αστερισμό και όχι ως τμήμα του Ταύρου). Ωστόσο είναι φανερό ότι οι μεγάλες ανακαλύψεις προέρχονται από την ανατολή, από την περιοχή που είναι σήμερα το Ιράκ, τη Μεσοποταμία.

2 Ο πλήρης τίτλος του έργου είναι «Μεγίστη Μαθηματική Σύνταξις». Η ονομασία Αλμαγέστη είναι παραφθορά του τίτλου από τα Αραβικά.

Την εποχή του Ομήρου οι Βαβυλώνιοι είχαν ήδη ένα καλά ορισμένο σύστημα αστερισμών που κάλυπτε ολόκληρο τον ζωδιακό, την περιοχή δηλαδή του ουρανού στην οποία κινούνται ο Ήλιος και οι πλανήτες στην διάρκεια του έτους. Αυτό το γνωρίζουμε από ένα κατάλογο αστέρων που είναι γραμμένος με σφηνοειδή γραφή σε πήλινες πινακίδες και χρονολογείται από το 687 π.Χ. Ο κατάλογος αυτός είναι γνωστός ως κατάλογος MULAPIN, από την πρώτη λέξη με την οποία αρχίζουν οι πινακίδες. Οι αστερισμοί των Βαβυλωνίων έχουν πολλές ομοιότητες με τους σημερινούς, αλλά δεν ταυτίζονται απόλυτα. Από άλλα κείμενα οι ιστορικοί συμπεραίνουν ότι οι Βαβυλώνιοι πήραν τους αστερισμούς από τους Σουμέριους, που άκμασαν γύρω στο 2000 π.Χ. Αν και οι Έλληνες την εποχή του Ομήρου ήξεραν τους αστερισμούς του ζωδιακού των Βαβυλωνίων, δεν έγραψαν κάτι σχετικό αποκλειστικά γι αυτούς. Ο πρώτος που γράφει σχετικά με τους αστερισμούς είναι ο αστρονόμος Εύδοξος από την Κνίδο (390 - 340 π.Χ.). Ο Εύδοξος έμαθε τους αστερισμούς στην Αίγυπτο από τους ιερείς του Άμμωνα. Τις περιγραφές των αστερισμών τις δημοσίευσε σε δύο έργα του το ένοπτρο και τα Φαινόμενα. Και τα δύο αυτά έργα έχουν χαθεί σήμερα, αλλά το δεύτερο, τα Φαινόμενα, διασώθηκαν μέσα από ένα ποίημα με το ίδιο όνομα, που έγραψε ένας άλλος Έλληνας ποιητής, ο Άρατος (315 - 245 π.Χ.). Ο Άρατος έγραψε αυτό το ποίημα μετά από διαταγή του βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονου του Γονατά, χωρίς να είναι ο ίδιος αστρονόμος, με σκοπό να δώσει στα έργα του Ευδόξου έμμετρη μορφή, ώστε να είναι πιο εύκολη η απομνημόνευσή του από όλους τους ανθρώπους. Ο ουρανός που περιγράφει ο Άρατος δεν αντιστοιχεί στην εποχή του αλλά σε μια άλλη πολλούς αιώνες νωρίτερα, όταν δημιουργήθηκαν οι αστερισμοί. Αυτό συμβαίνει διότι οι αλλαγές που παρατηρούνται στις θέσεις των αστέρων και επομένως στα σχήματα των αστερισμών είναι τόσο αργές, που οι Αρχαίοι θεωρούσαν τον ουρανό απόλυτα αμετάβλητο και αιώνιο. Έτσι το έργο αυτό του Άρατου μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε την εποχή που δημιουργήθηκαν οι αστερισμοί με έναν καθαρά αστρονομικό τρόπο. Ο Άρατος δεν περιγράφει τους αστερισμούς που βρίσκονται κοντά στον Νότιο Πόλο διότι το τμήμα αυτό του ουρανού βρίσκεται συνεχώς κάτω από τον ορίζοντα για τις περιοχές που έζησαν αυτοί που προσδιόρισαν τους αστερισμούς. Από την έκταση αυτή του ουρανού συμπεραίνουμε ότι όποιοι δημιούργησαν το σύστημα των αστερισμών, έζησαν σε μια περιοχή γεωγραφικού πλάτους 35ο - 36ο Ν, νότια δηλαδή της Ελλάδος αλλά βόρεια της Αιγύπτου. Ένα δεύτερο στοιχείο, είναι το κέντρο της περιοχής του ουρανού που δεν περιγράφει ο Άρατος (ο Νότιος Πόλος). Η θέση των Ουράνιων Πόλων αλλάζει λόγω της αλλαγής κατεύθυνσης του άξονα περιστροφής της γης γύρω από τον εαυτό της, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως μετάπτωση. Αυτό μας επιτρέπει θεωρητικά να προσδιορίσουμε πότε ένας αστερισμός φαίνεται σε μια συγκεκρι-

65

του Χαράλαμπου Π. Βαρυμπόπη μένη περιοχή3. Έτσι χρησιμοποιώντας την μέθοδο αυτή ο αστρονόμος Bradley Schaefer, του Πανεπιστημίου της Λουϊζιάνα υπολογίζει ότι ο Άρατος περιγράφει τον ουρανό όπως φαινόταν γύρω στο 1130 π.Χ. σε μια περιοχή γεωγραφικού πλάτους περίπου 35ο Ν. Η ημερομηνία και η περιοχή ταιριάζει ιδανικά με ημερομηνίες που προέκυψαν με άλλες μεθόδους, οπότε το σύστημα αυτό των αστερισμών αποδίδεται στους Σουμέριους, οι οποίοι ήδη γύρω στο 2000 π.Χ. στην περιοχή της Μεσοποταμίας είχαν μια πολύ αναπτυγμένη αστρονομία. Από τους θεούς, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που η φαντασία των ανθρώπων ανέβασε στον ουρανό δεν ήταν δυνατόν φυσικά να λείπει το υγρό στοιχείο, η τόσο αγαπημένη στους Έλληνες θάλασσα και τα πλάσματά της. Έτσι μια ολόκληρη περιοχή του ουρανού ονομάζεται «Θάλασσα» και εκεί απεικονίζονται πλάσματα και ιστορίες που έχουν σχέση με το νερό.

βρίσκονται στον αστερισμό της Τρόπιδος. Οι αστερισμοί της Πρύμνης και των Ιστίων δεν έχουν αστέρες που χαρακτηρίζονται με αυτά τα γράμματα. Αντίθετα η Τρόπις δεν έχει άστρα που να χαρακτηρίζονται με τα γράμματα γ και ζ. Ο λαμπρότερος αστέρας της Πρύμνης χαρακτηρίζεται ως ζ (ζ Pup), ενώ των Ιστίων ως γ (γ Vel). Φυσικά από την περιοχή αυτή του ουρανού δεν θα μπορούσε να απουσιάζει ο Υδροχόος (Aquarius). Είναι ένας από τους 48 αστερισμούς που αναφέρονται από τον Πτολεμαίο. Παρουσιάζεται ως ένας νεαρός άνδρας που κρατά έναν αμφορέα από τον οποίο χύνεται νερό ή, όπως ισχυρίζεται ο Οβίδιος στις Μεταμορφώσεις του, μίγμα νερού και αμβροσίας, του ποτού των θεών. Το δοχείο αποτελείται από τέσσερα αστέρια που σχηματίζουν ένα Υ με κέντρο τον ζ Aqr, ενώ το νερό που χύνεται σχηματίζεται από 25 περίπου αστέρια και καταλήγει στο στόμα του Νότιου Ιχθύος. Υπάρχουν πολλοί μύθοι που σχετίζονται με τον

Η Αργώ, όπως παρουσιάζεται στον άτλαντα του J. Hevelius Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia (1687).

Ο Υδροχόος, όπως παρουσιάζεται στον άτλαντα του J. Hevelius, Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia (1687).

Παλιότερα στην περιοχή αυτή δέσποζε ένας τεράστιος αστερισμός, που ο Πτολεμαίος τον είχε αφιερώσει στο θρυλικό πλοίο των Αργοναυτών την Αργώ (Argo Navis). Ο αστερισμός αυτός παριστάνει την πεντηκόντορο με την οποία ο Ιάσωνας και οι σύντροφοί του οι Αργοναύτες ταξίδεψαν στη Κολχίδα (την σημερινή Γεωργία) στις όχθες της Μαύρης Θάλασσας για να πάρουν το Χρυσόμαλλο Δέρας. Η Αργώ αρχικά ήταν ένας από τους 48 αστερισμούς του Πτολεμαίου, αλλά οι αστρονόμοι του 18ου αιώνα τον θεώρησαν μεγάλο και δύσχρηστο. Έτσι ο Γάλλος αστρονόμος Nicolas Louis de Lacaille (1713 – 1762), διάλυσε την Αργώ και προέκυψαν τρείς αστερισμοί: η Τρόπις, (Carina, Car), η Πρύμνη (Puppis, Pup) και τα Ιστία (Vela, Vel). Στην ίδια περιοχή ο Lacaille δημιούργησε και έναν νέο αστερισμό την Πυξίδα (Pyxis, Pyx) που φυσικά ήταν άγνωστη στους Αρχαίους, αφού δεν είχαν πυξίδες. Η αρίθμηση όμως των αστέρων στους αστερισμούς αυτούς είναι ενιαία και δείχνει την κοινή τους προέλευση. Έτσι τα δύο λαμπρότερα άστρα της πρώην Αργούς, τα α Car (ο Κάνωπος) και β Car,

Υδροχόο. Ο πιο δημοφιλής είναι ότι πρόκειται για τον πανέμορφο Γανυμήδη. Ήταν γιός του Τρώου, από τον οποίο πήρε η Τροία το όνομά της. Μια μέρα και ενώ ο Γανυμήδης έβοσκε τα πρόβατα του πατέρα του τον είδε ο Δίας, θαμπώθηκε από την ομορφιά του και παίρνοντας την μορφή ενός αετού πέταξε στην πεδιάδα της Τροίας τον άρπαξε και τον έφερε στον Όλυμπο, όπου τον έκανε οινοχόο να κερνάει την αμβροσία στους θεούς στα συμπόσιά τους. Σε αντάλλαγμα δε για την αρπαγή του γιού του, πρόσφερε στον Τρώα δύο περίφημα λευκά άλογα ή, όπως λένε άλλοι συγγραφείς ένα χρυσό κύπελλο. Νοτιοδυτικά του Υδροχόου βρίσκεται ο αστερισμός του Αιγόκερω (Capricornus). Ο Αιγόκερως είναι ένα πλάσμα που έχει κεφάλι και μπροστινό κορμό κατσίκας και ουρά ψαριού. Ο αστερισμός είναι φανερό ότι έχει την καταγωγή του στη Μεσοποταμία, όπου τόσο οι Σουμέριοι όσο και οι Βαβυλώνιου αγαπούσαν τα αμφίβια πλάσματα. Οι αρχαίοι Σουμέριοι τον ονόμαζαν SUHUR-MASH-HA (η κατσίκα-ψάρι). Οι Έλληνες, που ονόμασαν τον αστερισμό Αιγόκερω, τον ταύτισαν με τον Πάνα, τον θεό της υπαίθρου, που είχε κέρατα και πόδια κατσίκας. Ο Πάνας, ένα παιγνιδιάρικο πλάσμα με αβέβαιη καταγωγή, περνούσε την περισσότερη ώρα του κυνηγώντας θηλυκά

3 Η ακρίβεια της μεθόδου δεν είναι πολύ μεγάλη λόγω της περιορισμένης ακρίβειας των περιγραφών που μας παραδίδονται από τα κείμενα. Έτσι υπάρχουν μελέτες που δίνουν ως εποχή δημιουργίας των αστερισμών ακόμα και το 3000 π.Χ.

66

Η Θάλασσα του Ουρανού ή απολαμβάνοντας τη σιέστα του. Τρόμαζε τους ανθρώπους με τις δυνατές κραυγές του (από το όνομά του προέρχεται και η λέξη πανικός). Παιδί του Πάνα και της νύμφης Ευφήμης ήταν ο Κρότος που ταυτίζεται από μερικούς με τον αστερισμό του Τοξότη. Όταν ο Πάνας προσπάθησε να κατακτήσει τη νύμφη Σύριγγα, εκείνη για να τον αποφύγει μεταμορφώθηκε σε καλαμιά και καθώς ο αέρας φυσούσε μέσα από τα καλάμια δημιούργησε μια μουσική που γοήτεψε τον Πάνα. Εκείνος τότε έκοψε μερικά καλάμια, τα ένωσε με κερί και έφτιαξε έτσι τον περίφημο αυλό του, που του άρεσε να παίζει με τις ώρες. Νότια του Αιγόκερω και του Υδροχόου βρίσκεται ο αστερισμός του Νότιου Ιχθύος (Piscis Austrinus). Στον αστερισμό αυτό φαίνεται να χύνεται το νερό της Υδρίας που κρατάει ο Υδροχόος. Κατά τον Ερατοσθένη τo ψάρι αυτό ήταν ο πατέρας των δύο ψαριών του αστερισμού των Ιχθύων. Όταν η θεά των Ασυρίων Δερκετώ έπεσε σε μια λίμνη κο-

Ο Αιγόκερως, όπως παρουσιάζεται στον άτλαντα του J. Hevelius Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia (1687).

ντά στην Βαμβύκη της Συρίας την έσωσε ένα μεγάλο ψάρι. Από ευγνωμοσύνη εκείνη τότε τοποθέτησε στον ουρανό τόσο το μεγάλο ψάρι, όσο και τα δύο του παιδιά. Τα δύο παιδιά του Νότιου Ιχθύος αποτελούν τον αστερισμό των Ιχθύων (Pisces). Εκτός από τον προηγούμενο, ένας άλλος μύθος αναφέρεται στον αστερισμό αυτό. Σύμφωνα με τον μύθο αυτό τα δύο ψάρια έσωσαν την Αφροδίτη και τον γιό της τον Έρωτα από το φοβερό τέρας τον Τυφώνα, γιό της Γης και του Τάρταρου. Σε μια άλλη παραλλαγή του μύθου η Αφροδίτη και ο Έρως μεταμορφώθηκαν σε ψάρια για να ξεφύγουν από τον Τυφώνα. Στον αστερισμό των Ιχθύων βρίσκεται το Εαρινό Ισημερινό Σημείο, το σημείο στο οποίο η τροχιά του Ήλιου τέμνει τον ουράνιο Ισημερινό. Στο σημείο αυτό βρίσκεται ό Ήλιος καθώς περνάει στο Βόρειο ημισφαίριο κάθε χρόνο, σημειώνοντας έτσι την αρχή της Άνοιξης. Την εποχή των Αρχαίων Ελλήνων το σημείο αυτό βρισκόταν στον αστερισμό του Κριού αλλά λόγω της μετάπτωσης έχει μετακινηθεί και σήμερα βρίσκεται στον αστερισμό των Ιχθύων. Από τη Θάλασσα του Ουρανού δεν ήταν δυνατόν να λείπουν τα δελφίνια, ένα συνηθισμένο θέαμα για τους Έλληνες ναυτικούς. Έτσι δεν είναι παράξενο που βρίσκουμε αυτό το έξυπνο και όμορφο ζώο να απεικονίζεται στον ου-

ρανό. Για την παρουσία του εκεί υπάρχουν δύο ιστορίες. Σύμφωνα με τον Ερατοσθένη, αυτό το καμαρωτό δελφίνι παριστάνει τον προξενητή που έστειλε ο Ποσειδώνας στη νύμφη Αμφιτρίτη, μία από τις Νηρηίδες. Μετά την ευτυχή κατάληξη του προξενιού ο Ποσειδώνας τοποθέτησε την εικόνα του δελφινιού στον ουρανό. Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο, που παραδίδεται από τον Υγίνο και τον Οβίδιο, αυτό είναι το δελφίνι που έσωσε τον Αρίωνα τον μουσικό, ο οποίος ήταν πραγματικό πρόσωπο και έζησε τον έβδομο αιώνα π.Χ. Όμως η θάλασσα εκτός από παιγνιδιάρικα δελφίνια έχει και φοβερά τέρατα. Η Θάλασσα του ουρανού έχει το δικό της λοιπόν, που απεικονίζεται στον αστερισμό του Κύτους (Cetus, Cet). Βρίσκεται νότια του αστερισμού των Ιχθύων και σ’ αυτόν βρίσκεται ένας από τους πιο όμορφους αστέρες o Mira (o Cet), που στα Λατινικά σημαίνει θαυμάσιος. Ο αστερισμός αυτός απεικονίζει το φοβερό τέρας, που έστειλε ο Ποσειδώνας να κατασπαράξει την Ανδρομάχη, την κόρη του Κηφέα και της Κασσιόπης, όταν η τελευταία καυχήθηκε ότι είναι πιο όμορφη από τις νύμφες της θάλασσας (τις Νηρηίδες). Το τέρας αυτό το σκότωσε ο Περσέας γλυτώνοντας έτσι την Ανδρομάχη. Η θάλασσα του ουρανού έχει και τον ποταμό της τον Ηριδανό (Eridanus), έναν αστερισμό που βρίσκεται νότια του Κήτους. Στη μυθολογία ο Ηριδανός είναι ο ποταμός στον οποίο έπεσε ο Φαέθων, ο γιός του Ήλιου, χτυπημένος από τον κεραυνό του Δία. Ο Δίας αναγκάστηκε να χτυπήσει με τον κεραυνό του τον Φαέθωνα για να γλυτώσει την Γη από την καταστροφή, καθώς ο Φαέθων ήταν ανίκανος να οδηγήσει το άρμα του πατέρα του, που ξέφυγε από την πορεία του καίγοντας τη Γη και τους ανθρώπους. Αστερισμός του νερού είναι και η Ύδρα (Hydra, Hya). Η Ύδρα εμφανίζεται σε δύο μύθους. Ο πρώτος και ο πιο γνωστός θέλει την Ύδρα να απεικονίζει την Λερναία Ύδρα, που ο Ηρακλής σκότωσε στον δεύτερο από τους περίφημους άθλους του. Ο δεύτερος μύθος συνδέει το νερόφιδο με τους αστερισμούς του Κόρακα και του Κρατήρα, που βρίσκονται στην πλάτη του. Σύμφωνα μ’ αυτόν ο Απόλλωνας έστειλε τον Κόρακα να φέρει νερό με τον Κρατήρα αλλά αυτός καθυστέρησε για να φάει σύκα. Όταν επέστρεψε στον Απόλλωνα κατηγόρησε την Ύδρα ότι τον εμπόδιζε να φτάσει στην πηγή. Ο Απόλλωνας που ήξερε ότι ο Κόρακας έλεγε ψέματα τον τιμώρησε τοποθετώντας τον στον ουρανό σε τέτοια θέση ώστε η Ύδρα να τον εμποδίζει για πάντα να πιεί νερό από τον Κρατήρα. Όταν το 1879 οι λάμπες πυρακτώσεως του Thomas Edisson φώτισαν έναν δρόμο της Νέας Υόρκης, άρχισε μια νέα εποχή στην ανθρώπινη ιστορία. Ο άνθρωπος πραγματοποίησε ένα μεγάλο του όνειρο: νίκησε το σκοτάδι. Αυτός όμως ο καταιγισμός του φωτός, όσο και αν ωφέλησε τον άνθρωπο, τον αποξένωσε από την εστία της γέννησής του: τον έναστρο ουρανό. Καθηλωμένοι μπροστά στην τηλεόραση δεν βλέπουμε σχεδόν καθόλου την ομορφιά του έναστρου ουρανού. Δεν νοιώθουμε τίποτα από εκείνη την ποίηση και την γοητεία που μαγεύει εκείνους για τους οποίους η απεραντοσύνη και η ομορφιά του Σύμπαντος είναι μια αποκάλυψη θεϊκή. Όμως η γοητεία του έναστρου ουρανού είναι εκεί έξω κάθε βράδυ για να μαγέψει όλους αυτούς που τα μάτια τους δεν είναι κλειστά μπροστά στα θαύματα του Σύμπαντος και που μπορούν να νοιώθουν ακόμα τον τρόμο του αχανούς μπροστά στην Αιωνιότητα.

67

του Δημήτρη Λαβδιώτη

Μέσα από την Επιστημονική Έρευνα οι στίχοι μου αποτελούν «Δοκίμια και όχι Ποιήματα». Είναι μια «Ιδιόρρυθμη Έκφραση» στο δέος απέναντι στη Φύση και στην Ανθρώπινη Υπόσταση μέσα στο Χάος. ΥΠΕΡΠΕΡΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΠανΔιαγαλαξιακό Φως Κοσμογονίας Αχός Ενέργειας Μυστικισμός Σε όλα τα Πεδία Ενέργειας Ακολουθία Κοσμική Αιτιοκρατία Πανταχού Παλμός Ενέργειας Οργασμός Κυματοπληθωρισμός Από Μοναδικότητα σε Χαοτική Ενότητα Αναδυόμενη Πληρότητα Κλίμακες Διαισθητικές Διατονικές Αρμονικές Κοσμοσύνθεσης Υπερχορδές Κενό, τι Μικρό τι Μεγάλο Χάος, το Ένα Μέσα στ' Άλλο στης Ενέργειας την Κοσμική Άλω Εντροπίας Διακτινιζόμενο Κύκλωμα Κάθε Κοσμογονικό Σύμπτωμα Ενέργειας Αποτύπωμα Πανυπερθετική Υπερσφαίρα Δυνητικού Αιθέρα Υπερπέραν Και Πέρα Ενέργειας Κβαντικές Ρωγμές Απειρονεφελωμάτων Ροές ΠανΔιαγαλαξιακές Ροπές!!! *Ενέργεια, Πανυπερθετική Υπόσταση 68

Καπετάνιος & Λογοτέχνης

Σπύρος Ραδίτσας Η γνώση δεν έχει όρια ή μέτρο, ούτε μπαίνει σε καλούπια. Όσο πιο πολλά γνωρίζεις τόσο πιο «πλούσιος» γίνεσαι, πολύ δε περισσότερο όταν γεύεσαι τα καλά αποτελέσματά της. Πάνος Μηνόγιαννης ................................................................................................... «Είσελθε εις πορνείον παί, ίνα μάθεις ότι των αναξίων τα τίμια ουδέν διαφέρει». Διογένης

Το αναφέρει ο Πλούταρχος στη «Περί παίδων αγωγής»

Για τους ταξιδευτές. Οι πιο ασφαλείς και ορατοί φάροι, είναι εκείνοι των ματιών οι αχαρτογράφητοι…

Μαρίνος Τσάμης Σπύρος Ραδίτσας ...................................................................................................

«Με την Πρώτη Ματιά... Επιγραμματικά» είναι ο τίτλος του έβδομου κατά σειρά βιβλίου του γνωστού ποιητή, συναδέλφου, καλού φίλου και συνεργάτη του «Εξάντα» καπετάν Σπύρου Ραδίτσα. Οι εκατό σελίδες αυτού του έργου κοσμούνται από ενενήντα τέσσερα «σημερινά» και «αληθινά» ποιήματα που σε κάθε στίχο έχει συμπτυχθεί τουλάχιστον το κείμενο μιας σελίδας! Τα προηγούμενα βιβλία του είναι: «Ο Διαβάτης», ποιήματα 1981, με δεύτερη έκδοση το 2009, «Άλφα-Ωμέγα» ποιήματα 2010, «Περίπατος με την Έψιλον» διηγήματα-ποιήματα 2012, «Επειγόντως» ποίηση 2014, «Παλιές Φωτογραφίες», αφηγήματα 2014 και «Εξ αφορμής», σημειώσεις 2015. Σκέψεις, διηγήματα και ποιήματα του έχουν δημοσιευθεί επίσης σε εφημερίδες και περιοδικά. Γι’ αυτό το πνευματικό του έργο έχει βραβευθεί από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών, που είναι μέλος της, με το Χρυσό Μετάλλιο Πνευματικής Αξίας Α´ Τάξης και με το Α´ Βραβείο Ποίησης στον Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό έτους 2013 καθώς και από τη Λέσχη Αρχιπλοιάρχων, που είναι επίσης μέλος του Δ.Σ. αυτής, με Τιμητικό Δίπλωμα και από την εφημερίδα «Η Φωνή των Πειραιωτών» με Τιμητικό Έπαινο! Ο Πειραιώτης Σπύρος Ραδίτσας είναι Πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού, που πλοιάρχευσε σε μεγάλα κρουαζιερόπλοια κυρίως και στη συνέχεια ανέλαβε και αρχιπλοίαρχος. Τιμήθηκε στη θαλασσινή του σταδιοδρομία από την Ακαδημία Αθηνών δύο φορές, από τον Ερυθρό Σταυρό και από Ελληνικές και Ξένες Αρχές! Ο ορίζοντας, καπετάνιε, ο πνευματικός, είναι ολάνοιχτος τώρα και όπως γράφεις: «Τα πλοία τα προλάβαμε, οι προορισμοί μας γέλασαν. Όταν από τα σύννεφα ξεπροβάλει πάλι καθαρός ο ορίζοντας να τον χωρέσουμε στη ζωή μας. Είναι όλος δικός μας...»

Με αφορμή τις πανευρωπαϊκές συζητήσεις για το προσφυγικό, ο σοφός λαός μας λέειγια τις προθέσεις των Τούρκων: «Τούρκον είδες άσπρα (εννοεί «λεφτά») θέλει, κι άλλον είδες κι άλλα θέλει». Βασίλης Παπαγιάννης ................................................................................................... Δεν μπορείς να σταματήσεις «Ερέτην χρήναι την αστραπή ούτε τη βροχή πρώτο γενέσθαι να πέσουν πάνω στη βρεγμένη γη πριν πηδαλίοις ο ουρανός είναι πολύ δυνατός. επιχειρείν” («Ιππείς» Δεν μπορείς να σταματήσεις του Αριστοφάνη) την παλίρροια ούτε την άμπωτη Είναι το λογότυπο της θάλασσας τα νερά είναι πολύ δυνατά της Ναυτικής η θάλασσα χαμογελάει εκπαίδευσης. δεν παίζει. Μάρω Δήμου Φρίξος Δήμου ...................................................................................................

Φρίξος Δήμου, Πλοίαρχος Ε.Ν.

69

Τεχνική Παρουσίαση της Κατράδης Σχοινιά Ναυτιλίας ΑΒΕΕ για την νέα γενιά σχοινιών υπό την αιγίδα της ΕΛ.ΙΝ.Τ.

Η

εταιρεία Κατράδης Σχοινιά Ναυτιλίας ΑΒΕΕ διοργάνωσε τεχνική παρουσίαση υπό την αιγίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Τεχνολογίας (ΕΛ. ΙΝ.Τ) με θέμα «SIRIUS True Guard®: Η νέα γενιά καινοτόμων σχοινιών υψηλής τεχνολογίας» την Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016, στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου με κύριο ομιλητή τον Dr. Αναγνώστη Ε. Ζαχαριάδη, πρόεδρο της Polteco Inc. με μεγάλη συμμετοχή εκπροσώπων των ναυτιλιακών εταιρειών, του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και λοιπών φίλων της ελληνικής ναυτιλίας. Την εκδήλωση άνοιξε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος κ. Νικόλαος Κατράδης, ο οποίος με αφορμή τη συμπλήρωση των 80 ετών από την ίδρυση της εταιρείας Κατράδης, ευχαρίστησε τους εκπροσώπους των ναυτιλιακών εταιρειών για την συνεργασία και την εμπιστοσύνη τους στα προϊόντα της εταιρείας, ενώ εξήρε και την μεγάλη συνεισφορά της ελληνόκτητης ποντοπόρου ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία. Υπενθυμίζουμε ότι η εταιρεία Κατράδης ιδρύθηκε το 1936 και έχει ένα μεγάλο αριθμό πελατών στο χώρο της ναυτιλίας και άλλους σχετικούς τομείς όπως ναυπηγεία, εξέδρες πετρελαίου, αλλά και στην βιομηχανία, τον κατασκευαστικό κλάδο, τις Ένοπλες Δυνάμεις κλπ. Η εταιρεία Κατράδης είναι καινοτόμος στην παραγωγή σχοινιών ναυτιλίας, τα οποία είναι κατασκευασμένα από εξαιρετικής ποιότητας και απόδοσης Α’ ύλες, και διαθέτει μια μεγάλη γκάμα πιστοποιημένων προϊόντων που καλύπτουν όλες τις ανάγκες των πλοίων παγκοσμίως μέσω του προσεκτικά επιλεγμένου δικτύου αντιπροσώπων και συνεργατών του στους μεγαλύτερους λιμένες του κόσμου. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Dr. Αναγνώστης Ε. Ζαχαριάδης πρόεδρος της Polteco Inc και εφευρέτης της ευρεσιτεχνίας που χρησιμοποιείται στο νέο σχοινί της ΚΑΤΡΑΔΗΣ, το οποίο ονομάζεται SIRIUS TrueGuard®, ένα σχοινί νέας γενιάς με υψηλή απόδοση και μεγαλύτερη αντοχή από αυτή του συρματόσχοινου, έχοντας μόνο 1/8 του βάρους του. Στην παρουσίαση του ο Dr. Αναγνώστης Ε. Ζαχαριάδης τόνισε την σημαντικότητα της συνεργασίας των δύο εταιρειών στην κατασκευή των ναυτικών σχοινιών νέας τεχνολογίας SIRIUS True-Guard®, η οποία έπειτα από 5 χρόνια συνεχούς έρευνας και ανάπτυξης στο εργοστάσιο της βιομηχανίας Κατράδη και μετά από μία περίοδο επιτυχών δοκιμών, κατέληξε στα δύο είδη SIRIUS True-Guard® σχοινιών, το μονόκλωνο S-12 γιά χρήση σε τύμπανο και το πολύκλωνο X-12 για χρήση σε ρυμουλκά, τα οποία και παρουσιάστηκαν στο κοινό. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί όότι η χρήση του υπερυψηλού μοριακού

70

βάρους πολυαιθυλενίου (UHMWPE) είναι αρκετά διαδεδομένη τα τελευταία χρόνια, αντικαθιστώντας με μεγάλη επιτυχία τα συρματόσχοινα. Στη συνέχεια της παρουσίασης του, ο Δρ. Ζαχαριαδης εξήγησε ότι σε ένα συμβατικό σχοινί που αποτελείται από δεσμίδες πολυνηματικών ινών παρατηρείται ότι η τριβή είναι η μεγαλύτερη αιτία της φθοράς του. Αντιθέτως, το SIRIUS True-Guard® καλύπτεται από μια ισχυρότατη λεπτή ταινία που μειώνει τον όγκο του και έχει μονομερή δομή, δηλαδή δεν αποδoμείται. Το υλικό της είναι UHMWPE (Ultra High Molecular Weight Polyethylene) και είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στην τριβή, με δραστικά μειωμένη δυναμική επαναφορά (snapback), με υψηλή αντοχή στην ηλιακή ακτινοβολία και σχεδόν μηδενική απορρόφηση νερού, εμποδίζοντας με αυτό τον τρόπο την είσοδο των σωματιδίων στο σχοινί, παρέχοντάς του παράλληλα μεγάλη ελαστικότητα. Επίσης αναφέρθηκαν κάποιες επιπλέον ιδιότητες και χαρακτηριστικά των SIRIUS True-Guard® S-12 σχοινιών πρόσδεσης, όπως η βελτιστοποίηση αντοχής με μειωμένη διάμετρο, καθιστώντας τα έτσι εύκολα στην χρήση τους, η προστασία τους από νερό και σωματίδια, η μέγιστη αντοχή τους στην τριβή, η ύψιστη ασφάλεια και ο μηδαμινός χρόνος και κόστος συντήρησης. Στην παρουσίαση δόθηκε μεγάλη σημασία στο θέμα της ασφάλειας του SIRIUS TrueGuard®, του οποίου η διαφανής ιδιότητα του ευνοεί την άμεση επιθεώρηση, ενώ ασφαλής είναι και ο χειρισμός του, αφού δεν υπάρχουν αιχμές στην επιφάνεία του σχοινιού και η πιθανότητα θραύσεως είναι εξαιρετικά μειωμένη. Επιπλέον σε σχέση με τα συρματόσχοινα, τα πλεονεκτήματα του SIRIUS True-Guard® είναι το μειωμένο βάρος, η συνεχής επιπλευσιμότητα, η ταχύτατη πρόσδεση / απόδεση, επίσης το γεγονός πως δεν διαβρώνεται, δεν χρειάζεται συντήρηση και γράσα, ενώ αντιστοιχεί σε μικρότερη διάμετρο από αυτήν του συρματοσχοίνου. Τέλος, εκτός του SIRIUS True Guard® παρουσιάστηκε και το ειδικό προστατευτικό περίβλημα, True-Guard Protector®της ίδιας τεχνολογίας True-Guard®, με χαμηλό συντελεστή τριβής και ανοικτή αρχιτεκτονική, το οποίο χρησιμεύει για την προστασία των σχοινιών σε φαινόμενα ισχυρής τοπικής τριβής π.χ. όκια, προσδίδοντας στο σχοινί ακόμη μεγαλύτερο χρόνο ζωής. Τα στελέχη της ΚΑΤΡΑΔΗΣ και ο ομιλητής απάντησαν σε πολλές ερωτήσεις των παρευρισκόμενων και η εκδήλωση έκλεισε με μια όμορφη δεξίωση, αφιερωμένη στα 80 χρόνια προσφοράς αξιόπιστων και ποιοτικών υπηρεσιών με προηγμένης τεχνολογίας προϊόντα προς τη ναυτιλία της Κατράδης Σχοινιά Ναυτιλίας ΑΒΕΕ.

82

Του Φρίξου Δήμου Πλοιάρχου Ε.Ν. | Πρώην καθηγητή & διευθυντή σπουδών δημοσίας σχολής πλοιάρχων Σύρου

Ιστορίες της Βαρδιόλας

Η ζωή στα πλοία παλιότερα και τώρα

Η

σκληρή και αφύσικη διαβίωση στα καράβια άρχισε αμέσως με την εμφάνιση των LIBERTY να βελτιώνεται και να γίνεται πιο ανθρώπινη... Η μεταπολεμική απόκτηση των πρώτων εκατό, από τα χίλια αυτού του τύπου πλοία που περάσανε από τα ελληνικά χέρια, ήταν μια ανάσα ή μάλλον η αναγκαία ... τεχνιτή αναπνοή στην αποδεκατισμένη από τον πόλεμο ναυτιλία μας. Έτσι, μπόρεσε να ορθοποδήσει, να ανανεωθεί και στη συνέχεια να μεγαλουργήσει! Στο βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών, βιβλίο «Τα λίμπερτυ και οι Έλληνες», του καταξιωμένου συγγραφέα και πλοιάρχου Ε.Ν. Αναστάσιου Τζαμτζή, αναφέρεται πως την νεότερη ναυτιλιακή μας ιστορία τη χαρακτηρίζουν δύο ημερομηνίες ορόσημα: Η 16η Ιουλίου 1774, όταν υπογράφτηκε η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή που αποτέλεσε τη γέννηση της και η 7η Ιανουαρίου 1947 όταν υπογράφηκε η παραχώρηση των 100 liberties που αποτέλεσε την αναγέννησή της!!

Ναυπηγηθήκανε στις Η.Π.Α. και μεταξύ των ετών Σεπτεμβρίου 1941 και Οκτωβρίου 1945, συνολικά 2720 πανομοιότυπα σκάφη για τις μεταφορικές ανάγκες του πολέμου. Ήταν καλοθάλασσα, αν και οι ναυτικοί δεν τα εμπιστευόταν στην αρχή, επειδή ήταν ηλεκτροσυγκολλημένα κι όχι καρφωτά, αλλά δεν κρύβανε τον ενθουσιασμό τους για τις πρωτοποριακές ανέσεις που διαθέτανε για το προσωπικό τους! Γι’ αυτό το λόγο τα βαφτίσανε «ευλογημένα» και «βασιλοβάπορα». Το πλήρωμα διέμενε κοντά στον τόπο της εργασίας του, δηλαδή επάνω από το μηχανοστάσιο και κάτω από τη γέφυρα, σε δίκλινες καμπίνες και κοιμότανε σε άσπρα σεντόνια κι όχι όπως άλλες εποχές μπροστά στη πλώρη, στο καμπούνι δηλαδή, όλοι μαζί και σε στρωσίδια που φέρνανε από το σπίτι τους... Αυτός ήταν και ο λόγος που όταν θέλανε να τονίσουνε τη δύσκολη ζωή στα παλαιότερα βαπόρια λέγανε «...τότε που οι πλώρες ήταν ...μπροστά». Γιατί «πλώρη» εννοούσαν και τους

«ΕΛΛΑΣ»: Το πρώτο liberty που παραδόθηκε στους Έλληνες Σεπτέμβριο 1943). Σκίτσο του Μανόλη Κουλουκουντή, από το βιβλίο του Ships loved and pained».

83

Ιστορίες της Βαρδιόλας χώρους ανδιαίτησης του πληρώματος που ήταν πάντοτε στο καμπούνι. Η διαμονή του όμως σ’ αυτό το χώρο, ιδίως κατά τη φουρτούνα, ήταν σωστή κόλαση. Όταν μάλιστα έσκαγε το κύμα, από το τράνταγμα πέφτανε όλοι από τα κρεβάτια τους. Οι τρομεροί επίσης θόρυβοι από το τρίξιμο των αγκυρών και των καδενών δεν τους άφηναν να κοιμηθούν και πολλές φορές η κακοκαιρία δεν τους επέτρεπε να ξεμυτίσουν από το χώρο τους. Σημειώτεται πως οι ναυτικοί θεωρούσαν σπίτι τους το καράβι που εργάζονταν, γι’ αυτό την καμπίνα και την κουκέτα τις ονόμαζαν δωμάτιο και κρεβάτι αντίστοιχα. Τα ψυγεία στα νέα αυτά πλοία φέρανε πραγματική επανάσταση στη διατήρηση των τροφίμων και της τροφοδοσίας γενικά. Μπορούσε τώρα ο ναυτικός να τρέφεται, όσο μεγάλο και να’ταν το ταξίδι του, με φρέσκα λαχανικά, ψάρια και κρέατα. Έτσι εξαφανίστηκε το σκορβούτο από τους θαλασσινούς και η ... «βοσκή» από τα καταστρώματα. Γιατί ο μόνος τρόπος να φάει τότε κανείς νωπό κρέας ήταν η διατροφή ζώων, όπως πρόβατα, κατσίκες, χοιρινά και κότες. Τις

τελευταίες, αν κι όλοι τις ορέγονταν, δεν τολμούσε κανένας να ξεμοναχιάσει κάποα και να την... λαθρομαγειρέψει στον κλειστό χώρο του πλοίου, εκτός αν ο ενδιαφερόμενος ήταν θερμαστής, οπότε είχε την ευχέρεια να την κατεβάσει, με προφυλάξεις βέβαια, στον κάτω κόσμο που εργαζότανε, στο στόκολο, να την βουτήξει έτσι με τα φτερά μέσα στη λάσπη από πυρόχωμα και στη συνέχεια να την ψήσει πάνω σε μια φτυαριά αναμμένα κάρβουνα που έχει τραβήξει από την εστία του λέβητα. Οι παλαίμαχοι ναυτικοί που υπηρετήσανε με τα LIBERTIES θα θυμούνται με νοσταλγία με τι ικανοποίηση δροσιζόντουσαν από τον ψύκτη που υπήρχε έξω από την πόρτα της τραπεζαρίας των αξιωματικών. Θα θυμούνται ακόμη και το μαύρο κουτί, δίπλα σ’ αυτόν, με τις ταμπλέτες του αλατιού για τα ταξίδια στους τροπικούς και το προσωπικό του μηχανοστασίου γενικά. Παλαιότερα για να φέρουν το νερό σε κάπως υποφερτή θερμοκρασία, ώστε να πίνεται, το διατηρούσαν σε αιγινήτικα κανάτια ή γέμιζαν ένα κομμάτι μάνικας που στη συνέχεια το βι-

1

2

3

1. Το liberty «ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ» ταξιδεύει με κόντρα τον καιρό στον Ατλαντικό (Δεκέμβριος 1955). 2. Το liberty «ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ» με τον καιρό από την πάντα, στον Ατλαντικό ωκεανό (Δεκέμβριος 1955). 3. Ο πλοίαρχος του «ΚΥΚΛΑΔΙΚΗ ΔΟΞΑ» Φρίξος Δήμου στη Βαλτική θάλασσα με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

84

Ιστορίες της Βαρδιόλας ράριζαν στο άλμπουρο για να κρυώσει! Και για να είναι βέβαιοι πως δεν θα πάει κάποιος τρακαδόρος συνάδελφος να ξεδιψάσει «μαγάριζαν» το χείλη του κανατιού ή της μάνικας ... φτύνοντας πάνω σ’ αυτά, αλλά μπροστά τους. Τα «ευλογημένα» αυτά καράβια διαθέτανε τραπεζαρίες και καπνιστήρια για όλο το προσωπικό τους, σύγχρονο μαγειρείο και φούρνο επίσης, κατάλληλες αποθήκες, πλήρες φαρμακείο, ισχυρό ασύρματο και ραδιοτηλέφωνο και σύγχρονα συστήματα ναυσιπλοΐας. Ένας άλλος νεωτερισμός ήταν η αντικατάσταση της καύσης του βρώμικου και δύσχρηστου γαιάνθρακα με το πετρέλαιο. Η γνωστή επιχειρηματικότητα των Ελλήνων εφοπλιστών, συνεπικουρούμενη από την εργατικότητα και τη ναυτοσύνη των ναυτικών μας και με μαγιά τα εκατό LIBERTIES δημιούργησαν τη σημερινή ελληνική και ελληνόκτητη ναυτιλία που με τα εξαιρετικά καράβια της κατέκτησε την πρώτη θέση την υδρόγειο! Ο τεράστιος αυτός εθνικός στόλος, τα «ξύλινα τείχη» δηλαδή της μεγαλύτερης βιομηχανίας

της Ελλάδας, αποτελείται από υπερσύγχρονα και κυρίως νεότευκτα βαπόρια, με αυτόματα μηχανοστάσια, άριστα συστήματα ναυσιπλοΐας, ασφάλεια ς και μεταφοράς φορτίων. Έχει δοθεί μάλιστα μεγάλη προσοχή για την άνετη διαμονή του προσωπικού που ολόκληρο διαμένει σε μονόκλινες καμπίνες. Όλοι οι χώροι, περιλαμβανομένου κι αυτού της εργασίας τους, κλιματίζονται. Οι ναυτικοί τώρα έχουν άμεση επικοινωνία, μέσω της δορυφορικής τηλεφωνίας ή και του διαδικτύου, με τους οικείους τους. Όσον αφορά τώρα τη διατροφή τους είναι πλούσια και υγιεινή και δεν διαφέρει καθόλου μ’ αυτή των συνανθρώπων τους στη στεριά. Και βέβαια δεν έχει καμιά σχέση με τις παλιές εποχές που μοιράζανε κάθε Σάββατο στο πλήρωμα τον καφέ και τη ζάχαρη της εβδομάδας σε ... χωνάκια. Μόνο και παρά τη μεγάλη ανεργία που μαστίζει τη Χώρα το τελευταία χρόνια, στα θαυμάσια αυτά καράβια (τα σημερινά «βασιλοβάπορα») οι Έλληνες ναυτικοί είναι μειονότητα! Ευελπιστούμε οι εφοπλιστές και οι ναυτικοί να κάνουν επιτέλους την υπέρβαση και να επιστρέψουν οι Έλληνες στα πλοία τους!

1

2

3

4

1. Ο ανθυποπλοίαρχος Φρίξος Δήμου στη γέφυρα του «ΡΟΥΛΑ» στην Κινεζική θάλασσα (Ιούνιος 1959). 2. Διασκέδαση στην τραπεζαρία των αξιωματικών του «ΡΟΥΛΑ» (25 Μαρτίου 1959). 3. Το πλήρωμα του «ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ» στη Βομβάη παρακολουθεί... φιδοκαβγά στο κατάστρωμα (17 Φεβρουαρίου 1955). 4. «ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ» Φεβρουάριος 1956, ο ανθυποπλοίαρχος Φρίξος Δήμου, ο ραδιοτηλεγραφητής Άρης Χαλκίδης και ίνας δόκιμος στην καμπίνα του ανθυποπλοιάρχου.

85

By Malcolm MacKenzie

A

Port Huon

s old sailors of the world’s trade routes, we were once familiar with many of the sea ports of the world. And, as we sailed when our ships spent more time in port and when cargo working did not often go on aroud-the-clock, we had greater opportunities to go ashore and to look around – a practice almost unknown today. In Wellington, we had so much time that our company’s ships end-for-ended every mooring rope on Saturday mornings lest they chaff in the fairleads owing to the movement of the ship with the strong winds which are such a feature of the port. We were fortunate, though at the time, we probably didn’t notice it.

So I have happy memories –Singapore and Rotterdam, Yokohama and Hamburg, Hong Kong and London. Each port had character – rather lost today when one container quay or one oil terminal or one coal dock is like another.

When I first started my career, of the six ports I have mentioned, three were garrisoned by the British Army – Hong Kong, Singapore and Hamburg.

Whilst the major ports had their attractions, many of us had a liking for the smaller ports, especially those with sunny weather, where there was less labour to work a second daily shift and where the inland transport for our cargoes was slow – allowing us more time in port. In such ports our ships were often opened to the public at weekends when the local people would come aboard with their families – to see the latest attraction to their rather simple and routine ways of life. In such ports we would easily make friends and we would be taken for week-end trips into the ‘back country’, for excursions, dinners and all manner of parties.

We would be given advice about how easy it was to buy a plot of land. I once did so, in the Seychelles. We were

told how easy it was to build our own house and to find employment – as a master stevedore, cargo or ship surveyor, even as a pilot or tug master. And we were aware and often reminded how easy it was to marry a local girl, settle down and raise a family. No wonder our company had a problem retaining its ship’s officers.

Even emigration into Australia was made easy as any seaman who deserted his ship and evaded arrest by the local police until after his ship had sailed from the particular port, could apply to the local court for landed immigration status on the following day and have it granted. I remember, as an apprentice, how I would have to stand a gangway watch, for the hour before sailing from the smaller Australian ports, to remind any deserting seaman that he was committing an offence. I remember how our seamen would desert in one port, then get their landed immigration papers in order – as we steamed around to our next port, where the New Australian would drive in his girl friend’s car to collect his possessions from the ship – to start his new life adequately clad!

Of course we were often short-handed. Any men who wanted a job could wander aboard and inquire what we had on offer. I knew men who asked if they could be deck hands only to find that their work in the local car garage was deemed a good training when they would be fitted with a uniform and a boiler suit and engaged as junior engineer officers – off to see the world!

Some ports really were very small – almost too small.

I have particular memories of Port Huon in the south east of Tasmania. I was sailing on a refrigerator ship that called there to load apples in the late summer of 1956. It was a beautiful spot away up a tidal fjord that wound its

way into the hills clad with woods, farms and orchards of apples and cherries. Whilst there were a few hill side farms, the ‘port’ was just a deep-water wooden pier. At the end of the pier was a spur out to the passing road that wound its way north towards Hobart and south to wherever there was to the south. The port had no structures apart from the pier, no hotel, bar or hut – not even as I recall, a bus stop. It was just a pier with farms and orchards in the distance.

It as so devoid of anything for our crew to do that for the weekend they came to me to ask if I would take them away in a lifeboat for a bit of a sail with some fishing, a picnic and a swim. I asked the chief officer who looked doubtful but agreed to ask the master. So it was that I spent the Sunday, a seventeen year old junior apprentice, sailing a life-boat up to the head waters of the Huon.

We had more sailors aboard than I had expected – about twenty; we beached on a deserted island where we went ashore to cook the fish we’d caught and the chops and potatoes the ship’s cook had given us on an open fire with a case of the master’s beer. Some of our sailors swam and others just lazed in the sunshine. Certainly I had the boat back in its chocks, secured and covered by the master’s deadline without anything being damaged or lost. Would a master allow a young apprentice to take his crew off for a day’s jolly along in a ship’s lifeboat nowadays?

Whilst there wasn’t much to do in Huon, I talked to the lorry drivers who bought the crated apples to our ship for loading. The port was hopelessly short of labour and cargo too. The local newspapers and radio ran advertisements throughout our stay for anyone with an interest to report aboard to have a day’s work as a stevedore and for any orchard owner with apples to have them crated and delivered to the pier for loading for Hamburg. No wonder that the present internet reports for the Huon refers to those splendid days of long ago when deep sea ships came up the river to the old pier, since replaced, to load apples for Europe.

During my visit the truck drivers would take me into

© Ceenoa 2015

Hobart or down south to Geeveston and Dover to collect loads of crated apples. So I saw more of the countryside than most and recalled my father’s advice that the best job any seaman could hope for was as harbour master in Hobart. Not only was the scenery splendid but the local people, few of whom seemed to have ever left their island, had an engaging manner of not praising their beautiful surroundings; instead they would quietly remark ‘Tassie’s alright for me’ or some such depreciatory but significant remark.

Whilst riding on a truck, laden with export apples into Hobart, our brakes failed on the long down hill slope into the city – just after we’d crossed the shoulder of Mount Wellington; it was a fault with the hydraulics. The driver gradually changed the gears down and down and, using the hand brake, we crawled into Hobart’s suburbs and then through the business district down to the quays. Once parked, my driver arranged for another truck to take me the 50 miles back to Huon whilst remarking he’d never had such an experience.‘There’s always a first time’ he told me!

The Tasmanian apples really were splendid. I have never tasted such apples anywhere else. They had such flavour.

But there was a disappointment as, when we arrived in Hamburg and opened our refrigerated chambers, the apples really looked splendid but they’d lost their flavour and taste. They were of a coarse texture; it seemed so sad that the Germans – we had enough apples in our holds to supply half the Germans in the country, would never know the glory of real Tasmanian apples. Evidently our refrigeration was great but not perfect, probably not good enough.

I had bought a case of Huon apples to take home to my family in Anglesey but, on reaching Hamburg and having tasted my apples, I threw the case away. It was a portent.

Though we couldn’t have known it, the mid fifties and early sixties were the boom years for the Huon apples. In those years, Tasmania was exporting some six million boxes of apples a year to Northern Europe. However the business rapidly diminished when its European customers started to buy their apples from Canada and the Argentine – perhaps they tasted better as they would have been more quickly delivered, having taken less time for loading – there being more local labour available, and less time for transporting as the distance was so much less. When Britain entered the European Common Market, her trade patterns changed and the number of the apple producing orchards fell from over 1,300 that existed in area when I’d loaded there to just 60. So the business was virtually wiped out.

Today the Huon, doubtless as beautiful as ever, has turned to fish farming and yacht marinas, to tourism with small water-front hotels, lodges and rental houses, restaurants, museums, nature trails and repair shops for yachts and motor homes. With global warming, it seems that the Huon may make a natural home for growing grapes – to sustain the development of the Australian wine trade.

It seems that all we can be sure of is unceasing change.

87

Cebu - Φιλιππίνες

Της Μάρως Φ. Δήμου

Ή

ταν ένα ζεστό απόγευμα, ο καπετάνιος με τη γυναίκα του καθόταν στο μικρό κατάστρωμα έξω από το γραφείο σ’ ένα σαλονάκι από μπαμπού. Ο Γιάννης ο καμαρότος, τους είχε φέρει κόκα-κόλες και φρούτα για να δροσιστούν λιγάκι, εκείνη τη στιγμή φύσηξε ένα αεράκι έστω και για λιγα λεπτά, ήταν μια όμορφη ώρα, ο ήλιος έπεφτε πάνω στη θάλασσα κατακόκκινος και φαινόταν τόσο... κοντά μας, τόσο μεγάλος, ήταν ένα θέαμα πανέμορφο.

88

Τότε εμφανίστηκε ο τροφοδότης του καραβιού κρατώντας στα χέρια του μια σακούλα φουσκωμένη: «Καπετάνιε, σας έφερα να δοκιμάσετε τα Φιλιππινέζικα κλούβια αυγά μας», μας είπε χαμογελώντας και συνέχισε, «όπως έχετε εσείς στην Ελλάδα τα σουβλάκια εμείς οι Φιλιππινέζοι έχουμε αυτά εδώ τα βραστά κλούβια αυγά». Οι ντόπιοι τα λένε επίσης Chinese Eggs, τα έπαιρναν φρέσκα-φρέσκα και τα τοποθετούσαν πάνω σε λαμαρίνες έξω στο ύπαιθρο

κάτω από τον καυτό τροπικό ήλιο για σαράντα μέρες. Ο ήλιος έφθανε τους πενήντα βαθμούς κελσίου και πολλές φορές τους ξεπερνούσε. «Φίλοι μου αξίζει να δοκιμάσετε, είναι πολύ νόστιμα!». Η καπετάνισσα πετάχτηκε πάνω και είπε: «Εμένα με συγχωρείτε έχω... πρόβλημα με το στομάχι μου!». Ο τροφοδότης συνέχισε: «Καπετάνιε εσύ μπορείς να δοκιμάσεις, αλήθεια σου λέω είναι πολύ νόστιμα!». Ο καπετάνιος είχε μεγάλη περιέργεια έτσι το αποφάσισε, πήρε ένα αυγό το καθάρισε και... το εσωτερικό του αυγού ήταν ένα συνονθύλευμα... ανακατεμένα λίγο ασπράδι... λίγο κρόκος... λίγο ποδαράκι από το παραλίγο πουλάκι και δεν ξέρω τι άλλο γιατί... η γυναίκα του καπετάνιου έκλεισε τα μάτια της να μην... βλέπει. Ο καπετάνιος πήρε το καθαρισμένο αυγό και σχεδόν ολόκληρο και μασημένο ελάχιστα το κατάπιε αλλά δεν πρόλαβε να φθάσει μέχρι το στομάχι του... ο καπετάνιος με δυο μεγάλα βήματα έφθασε στο μπάνιο και το έβγαλε στο νεροχύτη. Η πρώτη δοκιμή έγινε και απέτυχε αλλά ακολούθησαν άλλες τέσσερις δοκιμές... όλες αποτυχημένες! Ο Φιλιππινέζος απογοητεύτηκε, φάνηκε πως δεν το περίμενε, σηκώθηκε πάνω, μας ευχήθηκε καλό απόγευμα και έφυγε. Οι Φιλιππίνες είναι μια συστάδα όμορφων νησιών... στην άκρη του κόσμου, κάπου στον Ειρηνικό ωκεανό, κι όμως τα πάει πολύ καλά με το εμπόριο ιδιαίτερα με τα καράβια. Το Cebu είναι ένα μεγάλο λιμάνι που πηγαινοέρχονται μεγάλα εμπορικά καράβια φορτωμένα με εμπορεύματα.

Cebu, μια μεγάλη πόλη με μεγάλες αντιθέσεις, στο κέντρο της ήταν όλα αναστατωμένα, άνθρωποι, αυτοκίνητα, ζώα... και ζώα που κουβαλούσαν καρότσες φορτωμένες, μοντέρνα κτίρια δίπλα-δίπλα με καλύβες. Ήταν ένα απόγευμα ζεστό με την συνηθισμένη θερμοκρασία γύρω στους πενήντα βαθμούς Κελσίου. Ο καπε-

τάνιος παρήγγειλε ένα ταξί πήρε και την γυναίκα τους μαζί του, ευκαιρία ήταν να δει κι αυτή η κοπέλα την πόλη και ξεκίνησαν για το κέντρο της πόλης στα γραφεία του πράκτορα του καραβιού, ο καπετάνιος είχε κάποιες υποθέσεις του καραβιού που έπρεπε να συζητήσει με τον πράκτορα. Τελείωσαν μετά από... δύο-τρεις ώρες οπότε γύρισε ο πράκτορας προς τον καπετάνιο και τον ρώτησε: «Καπετάνιε παρακολουθήσατε ποτέ εσύ και η καπετάνισσα... κοκορομαχίες;» «Όχι, ποτέ» απάντησε ο καπετάνιος. «Τότε είναι ευκαιρία γιατί απόψε το βραδάκι έχουμε... πρωτάθλημα κοκορομαχίας» είπε ο φίλος ο πράκτορας, «Μια στιγμή να τηλεφωνήσω στον διευθυντής της... αστυνομίας για να εξασφαλίσουμε και την ασφάλεια μας». Ο καπετάνιος τον κοίταξε παράξενα και ρώτησε: «Είναι επικίνδυνα;». «Όχι ακριβώς, αλλά εσείς οι Έλληνες έχετε μια παροιμία που λέει: “Όποιος φυλάει τα ρούχα του, έχει τα μισά”. Μου άρεσε πολύ η παροιμία αυτή και από τότε που την άκουσα την εφαρμόζω κιόλας» απάντησε ο Φιλιππινέζος. Ήταν ένας άνθρωπος μορφωμένος εκτός από πράκτορας ήταν και πρόξενος. Περίπου σε είκοσι λεπτά κατέφθασε στο γραφείο του πράκτορα ο διευθυντής της αστυνομίας, μετά τις συστάσεις είπε στη παρέα ότι θα ήταν καλύτερα να ξεκινήσουν αμέσως γιατί

η κίνηση έξω στους δρόμους ήταν μεγάλη και δεν είναι απόλυτα βέβαιος ότι θα μπορέσουν να εισέρθουν μέσα στην... αρένα για να δούνε τις κοκορομαχίες. Επίσης δεν είναι σίγουρος αν είναι... διαθέσιμο και το «κλουβί» για την ασφάλειά τους. Ο καπετάνιος κι αυτόν τον κοίταξε με ένα βλέμμα τουλάχιστον περίεργο και είπε: «Κύριε διευθυντά έχω και την γυναίκα μαζί μου, αν είναι επικίνδυνα εμείς να αποχωρήσουμε». «Όχι, όχι καπετάνιε, όλα θα γίνουν όπως πρέπει, αξίζει να δείτε το θέαμα αυτό». Έκανε δυο τρία τηλεφωνήματα ακόμα και μετά πήρε τους τρεις καλεσμένους του και με το αυτοκίνητο της αστυνομίας τους πήγε στην «αρένα» και γρήγορα-γρήγορα τους οδήγησαν μέσα στο «κλουβί». Ήταν πραγματικό κλουβί, αλλά ενισχυμένο με χοντρό γυαλί στα κενά του. Ο κύριος διευθυντής γύρισε προς το μέρος μας και μας είπε: «Είμαστε τυχεροί που το λεγόμενο κλουβί ήταν διαθέσιμο, διαφορετικά θα έπρεπε να φύγουμε. Σήμερα έχει πάρα πολύ κόσμο και τα στοιχήματα θα φθάσουν στα ύψη και σ’ αυτήν την περίπτωση γίνονται φασαρίες μερικές φορές πολύ άσχημες». Ο διευθυντής της αστυνομίας συνέχισε: «Ευτυχώς είμαι εκτός υπηρεσίας». Σε λίγο από τα μεγάφωνα ακούστηκε μια φωνή: «Αρχίζει η

πρώτη κοκορομαχία». Αμέσως μέσα στην αρένα προχώρησαν δυο Φιλιππινέζοι, ο ένας κρατούσε έναν μαύρο κόκορα και ο άλλος έναν άσπρο και οι δυο κόκορες είχαν στα πόδια τους προσαρμοσμένες κοφτερές λεπίδες που γυάλιζαν εδώ και πέρα... Ο διαιτήτης ανεβασμένος πάνω σ’ ένα ξύλινο κατασκεύασμα φώναξε δυνατά “GO NOW” και τα δυο κοκόρια τα άφησαν κάτω στο έδαφος και άρχισαν να μαλώνουν όχι σαν... κοκόρια αλλά σαν να... ήταν βάρβαροι. Προσπαθούσαν και τα δυο κοκόρια να σκοτώσουν το ένα το άλλο με τα μαχαίρια που είχαν στα πόδια τους. Ο κόσμος ήταν γύρω-γύρω στην αίθουσα και συνέχεια στοιχημάτιζε μεγάλα ποσά και ανάλογα... ούρλιαζαν σαν βάρβαροι και όλος ο τόπος είχε γεμίσει αίματα. Ο καπετάνιος γύρισε προς τον πράκτορα και του είπε ότι είχε περάσει η ώρα και έπρεπε να γυρίσουν στο καράβι. Έφυγαν όλοι μαζί από μια κρυφή πόρτα που υπήρχε στο πίσω μέρος του κλουβιού. Μέσα στο αυτοκίνητο ο πράκτορας ρώτησε την γυναίκα του καπετάνιου: «Κυρία μου, πως σας φάνηκε ο αγώνας; Έχετε να μας κάνετε καμία παρατήρηση, κανένα σχόλιο;» και η καπετάνισσα απάντησε: «Καλέ μας φίλε, τίποτα, καμία παρατήρηση, κανένα σχόλιο.

No comment».

89

Του Δημήτριου Μηνδρινού Αντιπροέδρου Β΄ Λέσχης Αρχιπλοιάρχων και μέλους Δ.Σ. Π.Ε.Σ.Π.Ε.Ν.

Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο

Π

έρασαν έξι και πλέον δεκαετίες από τότε που σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών, απέκτησα το πρώτο μου Ναυτικό Φυλλάδιο (Κόκκινο Μαθητευόμενου Ναυτικού) και ξεκίνησα να ταξιδεύω, κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών σχολικών διακοπών με το καραβόσκαρο του πατέρα μου «Αγία Βαρβάρα» καταβάλλοντας και τις ανάλογες εισφορές μου στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο. Επιθυμία και στόχος μου από τότε ήταν να γίνω Πλοίαρχος ακολουθώντας τη ναυτική παράδοση της οικογένειάς μου, από προπάππου, παππού και πατέρα Πλοίαρχοι καραβοκύρηδες. Τα χρόνια πέρασαν, οι στόχοι μου επιτεύχθηκαν έγινα Πλοίαρχος, ταξίδεψα σ’ όλες τις θάλασσες και τους Ωκεανούς, καταβάλλοντας πάντα τις προς το Ν.Α.Τ. εισφορές μου. Το Ν.Α.Τ. τότε ευημερούσε, το ναυτικό επάγγελμα ανθούσε το Ναυτικό Συνάλλαγμα βοηθούσε και βοηθά και σήμερα στην οικονομία της χώρας μας. Τα Ναυπηγεία λειτουργούσαν με χιλιάδες εργαζόμενους με επισκευές και ναυπηγήσεις πλοίων με εισροή δισεκατομμυρίων δολλαρίων στην Ελλάδα. Τι άλλαξε στο πέρασμα του χρόνου; α) Τα αποθεματικά του Ν.Α.Τ σε συνάλλαγμα, οι εκάστοτε Κυβερνήσεις, τα χρησιμοποίησαν κατά καιρούς, χωρίς ποτέ να επιστρέψουν τα δανεικά, για να καλύψουν άλλες οικονομικές υποχρεώσεις τους. β) Συνταξιοδότησαν με χρήματα του Ν.Α.Τ. ανθρώπους που δεν είχαν καταβάλει ούτε μια δραχμή στο Ταμείο. γ) Τα ναυπηγεία έκλεισαν καθώς και η επισκευαστική βάση περάματος, για τους γνωστούς λόγους …. με απολύσεις χιλιάδων εργαζομένων. Σήμερα ελάχιστες επισκευές πλοίων εκτελούνται στη χώρα μας, λόγω υψηλού κόστους και αβεβαιότητας χρόνου περατώσεως εργασιών, όπως αναφέρουν και Πλοιοκτήτες. Η Πολιτεία οφείλει να λάβει σοβαρά υπ’ όψη της

90

τα προαναφερθέντα. Από την σημερινή οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας, κατά την ταπεινή μου γνώμη, μια είναι η ελπίδα να βγούμε από αυτή την κρίση. Η αγαστή συνεργασία κράτους, πλοιοκτησίας και Συνδικαλιστικών Οργανώσεων όπως εκτενέστερα αναφέρομαι στο προ καιρού άρθρο μου. «ΤΑ ΣΙΔΗΡΑ ΤΕΙΧΗ ΘΑ ΣΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» που δημοσιεύθηκε στα περιοδικά ΕΞΑΝΤΑΣ, ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ και ΠΑΛΑΙΜΑΧΟΣ ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ. Το νέο Ασφαλιστικό Νομοσχέδιο που αφορά την ένταξη του Ν.Α.Τ./ Κ.Ε.Α.Ν. στο ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης οι προτείνοντες «Σοφοί» δεν γνωρίζουν τις ιδιομορφίες και ιδιαιτερότητες του Ναυτικού Επαγγέλματος, σε σχέση με τα άλλα Ταμεία των στεριανών, όπως π.χ. διαφορετική νομοθεσία, συντελεστές, ναυτολόγια, εργάσιμες και μη ημέρες και ώρες, πολλές κατηγορίες ειδικοτήτων προσωπικού και τύπων πλοίων. Ο αρμόδιοι Υπουργοί, ακόμη και στην περίπτωση που η απόφαση για ένταξη στο Ενιαίο Ταμείο ήταν ειλημμένη, όφειλαν να λάβουν υπόψη τους τις συστάσεις και αντιδράσεις έγγραφες και προφορικές, που τους έγιναν από Ναυτικές Οργανώσεις, Π.Ν.Ο., Διοικητικό Συμβούλιο Ν.Α.Τ. και Πρόεδρο, Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων & Ένωση Ακτοπλόων, που με σειρά επιχειρημάτων, οι προαναφερόμενοι τους έκαναν γνωστά τα προβλήματα / συνέπειες που θα προκύψουν για ένα τόσο σοβαρό θέμα, με τόσες ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες, του Ναυτικού Επαγγέλματος σε σχέση με τους εργαζόμενους στην ξηρά, όπως την είσπραξη εισφορών / οφειλών Ν.Α.Τ. και υπολογισμό συντάξεων Ναυτικών από τις περιφερειακές υπηρεσίες Ι.Κ.Α. Η ένταξη του Ν.Α.Τ./Κ.Ε.Α.Ν. στο κοινό Ασφαλιστικό Ταμείο θα είναι ολέθριο λάθος. α) Θα συρρικνώσει περαιτέρω τους Έλληνες Ναυτικούς και τα υπό Ελληνική Σημαία Πλοία. β) Θα επιδεινώσει την οικονομική κρίση της χώρας. γ) Θα συμβάλει στην ανάπτυξη της Ναυτιλίας

άλλων Ευρωπαϊκών χωρών και στις οποίες τα ταμεία των Ναυτικών παραμένουν ανεξάρτητα. δ) Ο πρώτος οικονομικός πυλώνας που στήριξε και στηρίζει την οικονομία μας θα υποστεί καθίζηση. Πιστεύω ότι οι ασχολούμενοι με την διαμόρφωση πρότασης για το Ασφαλιστικό πρόβλημα της χώρας θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ’ όψη τους τα ακόλουθα.

1. Οι συντάξεις των Ναυτικών έχουν υποστεί μειώσεις μέχρι σήμερα πλέον του 55% 2. Βοηθήσαμε την οικονομία της Ελλάδας με το πολύτιμο Ναυτικό Συνάλλαγμα σε εποχές χαλεπές.

3. Γίναμε αρωγοί και συμβάλλαμε οικονομικά σε άλλα Ταμεία.

4. Το Ελληνικό Εμπορικό Ναυτικό το τέταρτο πολεμικό όπλο της χώρα μας συνέβαλλε στη

νίκη των Συμμάχων με απώλειες 2.500 ναυτικών, κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, που τα άταφα κουφάρια τους βρίσκονται διάσπαρτα στους Ωκεανούς.

5. Οι Ναυτικοί κατέβαλλαν στο ακέραιο πάντα τους φόρους από μισθούς και συντάξεις. Με τη συνοπτική μου αναφορά και τους λόγους που καθιστούν επιζήμια την ένταξη του παλαιότερου Ταμείου της χώρας, Ν.Α.Τ. (έτος Ιδρύσεως 1861) για την εθνική μας οικονομία, ας επανεξεταστεί το όλο θέμα. Το Ν.Α.Τ./Κ.Ε.Α.Ν. να μείνει ανεξάρτητο. Η ευημερία του Ταμείο και γενικά της χώρα μας μπορεί να επανέλθει με την κοινή συναίνεση και συνεργασία Κυβέρνησης, Πλοιοκτησίας και Π.Ν.Ο.

© A. Savin

91

Η προέλευση της «AβAPΙAΣ» Η προέλευση της έκφρασης «αβαρία» (average) χάνεται στα βάθη της ιστορίας, δεδομένου ότι μπορεί να αναχθεί στο «ναυτικό δίκαιο» της κλασικής Ελλάδας και ίσως νωρίτερα, στους Φοίνικες εμπόρους. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να παραμένει ένα σημαντικό μέρος της νομοθεσίας και της πρακτικής όλων των θαλάσσιων εθνών.

Ό

Του Ιάσωνα Θεοδώρου Μίχου | Δικηγόρου Ναυτικού Δικαίου

σον αφορά τις ρίζες της, υπάρχουν διάφορες θεωρίες, αν και σήμερα περιλαμβάνει πολύ περισσότερα στην έννοια της από ό, τι αρχικά προοριζόταν. Αν και η καταγωγή της λέξης είναι αβέβαιη, είναι κοινώς αποδεκτό ότι αποτελεί ναυτικό όρο των λαών της μεσογείου και ως εκ τούτου, έχοντας κατά νου ότι η ετυμολογία συνήθως ρίχνει χρήσιμο φως σχετικά με το θέμα στο οποίο αναφέρεται, η θεωρία που επικρατεί είναι ότι προέρχεται από την Ελληνική λέξη «βαρύς» και το αντίστοιχο αρνητικό «αβαρές» η οποία προσεγγίζει την μορφή που παρουσιάζεται στις

92

σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες, Αν και σε κάποια λεξικά εμφανίζεται να είναι δάνειο της Ελληνικής γλώσσας από την Ιταλική. Ωστόσο, καθώς οι ελληνικές λέξεις μεταφέρθηκαν στις γλώσσες της Ευρώπης, κυρίως μέσω της Λατινικής, ​​με την ρωμαϊκή γλώσσα ως τον πλησιέστερο σύνδεσμο, η «αβαρία» έχει υιοθετηθεί για να εκφράσει τις τυχόν απώλειες κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων μεταφορών. Έτσι, ο όρος "avere", που χρησιμοποιείται στoν κώδικα της Πίζα του 1160, (sea code of Pisa) έγινε "averia" (ή "avaria") στoν κώδικα της Γένοβας του 1341, (Genoese

code) υποδηλώνοντας τα έξοδα ή ζημιές για το κοινό καλό, θέτοντας τέλη στην αβαρία , ενώ σε ένα βενετσιάνικο κώδικα του 14ου αιώνα, η φράση "dividatur per avariam" χρησιμοποιείται για να εκφράσει μια γενική συνεισφορά. Η Αβαρία ενέχει αναμφισβήτητα την ιδέα της διαίρεσης του βάρους ή της διανομής των εξόδων. Το να επωμίζονται την ευθύνη πολλοί, όπως ένα μεγάλο βάρος μεταφέρεται ευκολότερα από έναν αριθμό ανδρών. Η σημασία του όρου, ως εκ τούτου, αντιστοιχεί με αυτό που σήμερα καλείται κοινή αβαρία. Η έννοια της κοινής αβαρίας είναι

αρχαία, και εντελώς ανεξάρτητη από άλλους κλάδους του δικαίου, διότι, ιστορικά, προέκυψε αυτόνομα στο πλαίσιο του εθιμικού δικαίου της θάλασσας. Η παλαιότερη αναφορά του όρου «αβαρία» μπορεί να βρεθεί στον άγραφο «Ροδιακό νόμο», περίπου το 800 π.Χ., περιέχοντας τόσο την έννοια του όρου, όσο και παραδείγματα, όπως αυτά έχουν καταγραφεί από τους Ρωμαίους στον Πανδέκτη ή "Digesta" του Ιουστινιανού το 530 μ.Χ.: «Ο Ροδιακός νόμος ορίζει ότι αν, για να ελαφρύνει το πλοίο, εμπόρευμα έχει ριχτεί στη θάλασσα, αυτό που έχει δοθεί για όλους θα πρέπει να αντικατασταθεί από τη συνεισφορά όλων». "De Lege Rhodia de Jactu". Είναι ενδιαφέρουσα η καταγραφή (Digest. XIV, 2.9) αυτή της λεηλασίας ναυαγίου από αγρότες νησιών των Κυκλάδων, για την οποία το διάταγμα του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αντονίνου έλεγε: «Ας κριθούν από το Ροδιακό νόμο που ασχολείται με ναυτικά θέματα, στο μέτρο που αυτός δεν είναι αντίθετος με το δικό μας δίκαιο. Γιατί είμαι ο άρχοντας όλου του κόσμου, αλλά ο Νόμος είναι ο άρχοντας της θάλασσας». Αυτό μπορεί να ήταν μια πρόωρη αναγνώριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν ακόμη και τα πιο ισχυρά έθνη που επιδιώκουν να ρυθμίσουν τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές αποκλειστικά από τους δικούς τους νόμους. Η μετάφραση του Κώδικα του Ιουστινιανού στα ελληνικά αποτελέι την βάση για ένα σπουδαίο νομοθετικό έργο, τα «Βασιλικά», την εποχή του βυζαντινού αυτοκράτορα Βασίλειου του Μακεδονομάχου καθώς και του γιου και διαδόχου του, Λέοντα του Σοφού. Όσον αφορά το Ναυτικό Δίκαιο,Το βιβλίο των Βασιλικών, προσαρμόστηκε και ρυθμίστηκε σύμφωνα με τις επικρατούσες συνθήκες της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Παρά το γεγονός ότι, μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η ρωμαϊκή νομοθεσία ήταν ανενεργή, είχε διατηρηθεί σε κάποιο

βαθμό σε ότι αφορούσε τον ναυτικό πληθυσμό της Ευρώπης, δεδομένου ότι είχε αναπαραχθεί και επεκταθεί σε διάφορους κώδικες και συλλογές νόμων της θάλασσας, η σημαντικότερη από τις οποίες ήταν η "Rolls" ή αποφάσεις του "Oleron" όπου η κοινή αβαρία αναφέρεται σε τρεις αποφάσεις, ήτοι στα άρθρα 8, 9 και 35. Μερικούς αιώνες αργότερα, οι περισσότεροι από τους επόμενους ναυτικούς νόμους της Ευρώπης, όπως οι κανόνες του "Visby", της Βενετίας, της Γένοβας, της Φλάνδρας, της Χανσεατικής Ένωσης και της Καταλονίας, της "Guidon de la Mere" (1556-1584), το Διάταγμα "de la Marine" (1681), και τα διατάγματα του Ρότερνταμ (1721), Königsberg (1730), Αμβούργου (1731) και της Στοκχόλμης (1750) περιέχουν άρθρα αναφορές, που είναι είτε απλές μεταφράσεις των ανωτέρω τριών άρθρων όπως αυτά έχουν αντιγραφεί από τους Rolls του "Oleron" ή αναπαραγωγή με σταδιακές προσθήκες, διατηρώντας όμως την αρχική τους εννοιολογική σημασία. Παρόλα αυτά η Αγγλία, αν και ναυτική χώρα, δεν διέθετε κώδικα ναυτικού δικαίου. Ωστόσο, οι έμποροι οι ίδιοι δημοσιεύαν και χρησιμοποιούσαν βιβλία,τα οποία περιελάμβαναν έθιμα που περιείχαν ρήτρες από τους διάφορους κώδικες και ναυτικούς νόμους όλων των χωρών της Ευρώπης, αργότερα γνωστό ως "the Customs of LLOYD". Είναι ενδιαφέρον ότι το 1402, μετά από πρόταση του Κοινοβουλίου προς τον Henry IV, οι ναύαρχοι όφειλαν να στηρίζουν τις αποφάσεις τους στους Νόμους της "Oleron", τους αρχαίους νόμους της θάλασσας και το εθιμικό Αγγλικό δίκαιο. Εντούτοις η πρώτη καταγεγραμμένη υπόθεση κοινής αβαρίας, ενώπιον του ανωτάτου δικαστηρίου, Court of King’s Bench, αναφέρεται σε αποβολή φορτίου και χρονολογείται από το 1285. Ήταν μια επιτυχημένη προσπάθεια για να αποτραπεί η τροποποίηση του υφιστάμενου εθιμικού δικαίου σύμφωνα με το Rolls της Oleron.

Η εξέλιξη των ορισμών της Γενικής Αβαρίας. Ο πρώτος καταγεγραμμένος ορισμός της αβαρίας βρίσκεται στο "Guidon de la Mer" (1556 -1584), ένα σημαντικό έργο, στην ουσία ένας οδηγός για την εμπορική ναυτιλία, όπου για πρώτη φορά αναφέρεται το θέμα της ναυτικής ασφάλισης: «Ο ασφαλιστής υποχρεούται να αποζημιώσει τον έμπορο για τα έξοδα, απώλειες, αβαρίες, και βλάβες που συμβαίνουν στα εμπορεύματα από τη στιγμή της φόρτωσης, το σύνολο των οποίων περιλαμβάνεται στη λέξη αβαρία, η οποία έχει διάφορες παραμέτρους». Το Διάταγμα "de la Marine" (1681), επι βασιλείας του Λουδοβίκου του 14ου, έδωσε ισχύ νόμου στον ορισμό της "γενικής αβαρίας", ο οποίος υιοθετήθηκε από όλη την Ευρώπη: «Κάθε έκτακτη δαπάνη που γίνεται για το πλοίο και τα εμπορεύματα από κοινού ή χωριστά, και κάθε ζημιά που επέρχεται σε αυτά από τη φόρτωση και την αναχώρησή τους μέχρι την επιστροφή και την παράδοσή τους, θα καλείται αβαρία». Η πρώτη καταγεγραμμένη απόφαση δικαστηρίου στην Αγγλία στην οποία ορίζεται η «γενική αβαρία», ήταν το 1799, στην υπόθεση "The Copenhagen" όπου ο Λόρδος Stowell είπε: «Γενική αβαρία είναι για μια ζημία, η οποία θα πρέπει να αποκατασταθεί κατ ‘αναλογία, επειδή έγινε για το γενικό όφελος και τη διατήρηση του συνόλου». Προφανώς, η αναφορά της αβαρίας στο Ροδιακό δίκαιο και οι παραπάνω ορισμοί, είναι ουσιαστικά ίδιοι ή σχεδόν ίδιοι, ίσως ελαφρώς βελτιωμένοι, έχουν υποστεί επεξεργασία από ανώτατες αρχές, έχουν αναφερθεί πολλάκις στα δικαστήρια μέχρι να γίνουν ένα είδος αξιώματος. Ο ορισμός της Γενικής Αβαρίας σήμερα δίνεται στον κανόνα Α των κανόνων «Υόρκης-Αμβέρσας». που ορίζει «Υπάρχει πράξη γενικής αβαρίας οταν και μόνο οταν οποιαδήποτε έκτακτη θυσία ή δαπάνη είναι σκόπιμη και λογική, γίνεται δε η προκαλείται προς κοινή σωτηρία πλοίου και φορτίου».

93

Βαρδιάτορες Του Γεωργίου Μανέτα Κάποιες φορές, στης βάρδιας τις ατελείωτες ώρες, ψάχνοντας φώτα στο πυκνό και αδιόρατο σκοτάδι, κείνα τα βλέφαρα βαριά κινούν γι’ άλλο ταξίδι. ( Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά, τι φταίω και βασανίζεις?) Στην άκρατη τούτη σιγή νείρεται ο νους τ’ αστέρια κι ένα ταξίδι αδιάκοπο προς στ’ άγνωστο πασχίζει χαράσσοντας στίγμα να βρει ποιον ήλιο θα διαλέξει. (Ά μαύρη που ‘σαι ξενιτιά, και νυχτοκόπα Μοίρα.) Κι ως ταξιδεύει του μυαλού τ’ ονειρικό καράβι, και ψάχνει απάνεμο να βρει λιμάνι ν’ απαγκιάσει, το 'να του μάτι ξαφνικά ξανοίγει και θυμάται. (Ά στεριανέ καλότυχε, που σε κρεβάτι γέρνεις.) Ορθώνει τότε το κορμί κι ανήσυχα κοιτάζει βγαίνοντας δήθεν καθαρά να δει από την βαρδιόλα κείνα τα φώτα που ‘ψαχνε στ’ αδιόρατο σκοτάδι. (Τα χελιδόνια της νυχτός, μαύρους σταυρούς θυμίζουν.) Βρίσκει για πρόσχημα να πει πως είδε φως που λάμπει ώστε της δρόσου τ’ αυγινό να τον ξυπνήσει αγέρι κι οπτήρας πάλι φυσικός το πόστο του να πιάσει. (Τις κουπαστές, χαράζαμε δυο μαχαιριές τη μέρα.)

Παρουσία… Της Χαράς Ρίζου Αγαπούσες το άσπρο, αγαπούσες το γκρι Σε θυμίζει η άδεια θέση στο σαλόνι Η αύρα σου μεθά τα πεινασμένα αγριοπερίστερα που φρόντιζες στο μπαλκόνι Κρύβεσαι στη ντουλάπα στα ξεβαμμένα κουστούμια στη μυρωδιά του καπνού σου την αντισκορική Στη ψηφιακή φωτογραφία κατάματα κοιτάς και δάκρυα στάζουν από βουρκωμένα σύννεφα Ένα λευκό ποτήρι κι ένα τασάκι γκρι σφράγισαν ανεξίτηλα τα δικά σου αποτυπώματα Είσαι το άσπρο, είσαι το γκρι.

Η Βροχή… Του Σπύρου Ραδίτσα Επιμένουν οι στάλες της βροχής να καθαρίσουν το τζάμι. Επιμένουν σαν να θέλουν να δει το βλέμμα καθαρά. Τι να πεις σ’ αυτή την επιμονή. Πώς να εξηγήσεις στο νοτούρνο του νοτιά την ησυχία που αισθάνεσαι όταν κοιτάς την πραγματικότητα θολά…

Η Θάλασσά μου Της Μάρως Δήμου 4 η ώρα τα ξημερώματα αλλαγή βάρδιας τη θάλασσα αντίκρισα ξημέρωμα είχε θαλασσάκι περπάτησα την έρημη κουβέρτα πέρασα το βίντσι και τ’ αμπάρι ανέβηκα τη στενή σκάλα κι έφτασα στη γέφυρα του καραβιού μπροστά μου ο απέραντος ωκεανός ο Ειρηνικός ωκεανός γαλαζιοπράσινος ζωντανός η θάλασσα των ναυτικών η θάλασσα του καπετάνιου του ναύτη του ταξιδευτή Όπου και να τη συνάντησα Γλυκιά γαλανομάτα ή άγρια μέσα στη καταιγίδα όμορφη μου φάνηκε όμορφη την είδα.

Επιστροφή Του Μιχάλη Χαλκιά Τώρα που σκέφτομαι γυρίζω στη Ιθάκη και που με θύμησες, πραμάτειες κι αναμνήσεις γεμίζω το δισάκι αυτό που μ’ άδειασαν ανθρώπων και καιρών πίκρες και βόλι τώρα το βλέπω, το ζητώ, το λαχταρώ τ’ αραξοβόλι. Το θέλω να το νιώσω ανόθευτο, όπως ήταν δεν αποδέχομαι, αποκηρύσσω, την ανθρώπινη την ήττα... Σ’ αυτά που ρίζωσαν και πίστεψα πως ήταν για μένα νόημα, παλμός, χαρά, ελπίδα νάτα, ήρθαν... Και τώρα χρόνια πάλι πίσω με γυρίζουν με δύναμη, αναμνήσεις, αναγέννηση και πάλι με γεμίζουν

Βότανα πούλαγε... Του Χρήστου Χρήστου Βοτάνια πούλαγε και θυάμα Αραβικό Σε μια γωνιά στου λιμανιού το καλντερίμι Σκημένη στο πανέρι της με βλέμμα σκιθρωπό Κοίταζε γύρω ανήσυχα ίδιο σκιαγμένο αγρίμι Κάτω απ’ την πραμάτια της τ’ αθώου λιβανοτού Μια σκόνη άσπρη έκρυβε , σε σακουλάκια η δόση Τη ζήγωσα και γρήγορα μου λέει ψυθιριστά Της ευτυχίας το φάρμακο μονάχα ενα γρόσι Στούς ντόκους αργοσάλευαν μπρατσέρες και γαλιώτες Στα σκοτεινά γευόμουνα την άσπρη ευτυχία Ισκιος ερχόσουνα θωλός για μια στιγμή σαν τότες Τότες που χάθηκε η χαρά κι' ήρθε η απελπισία Τώρα ίσκοι απομείνανε μα οι ίσκοι δεν μηλάνε Το ύστερο σου φέρνουνε κι’αυτό πολύ πονά Ετσι όπως ξεμακραίνουνε κι’ ειρωνικά γελάνε Την άσπρη σκόνη θα γευτώ σαν τώρα και ξανά ..!!!

95

Του Βασίλη Βαρότση

O Σπύρος... Δούλος ή Ελεύθερος;

Ο

Σπύρος ήταν τρομερός ναυτικός. Είχε φάει τη θάλασσα με το κουτάλι. Υπήρξε μούτσος, τιμονιέρης, λοστρόμος, πιλότος. Τώρα ήταν εφοπλιστής. Κανένας δεν ήξερε τόσο καλά την θάλασσα όσο αυτός. Τη ζωή αυτή την έκανε ολόκληρα χρόνια. Ολόκληρα, όσο αντέχανε τα κότσια του. Στα πενήντα του, πέρασε από την Ηρωική ηλικία στην πατριαρχική. Είχε ζήσει σαν τυχοδιώκτης. Έμαθε να διαβάζει και να στοχάζεται. Είχε κάνει τα πάντα, και από τα πάντα διδάχτηκε να είναι τίμιος. Στο βάθος όμως του χαρακτήρα του ήταν ναυτικός. Είχε γεννηθεί κοντά στη θάλασσα και κοντά της ήθελε να πεθάνει. Ο Σπύρος είχε μια μεγάλη καρδιά, το ελάττωμά του αυτό ήταν προτέρημα. Είχε το δικό του τρόπο να αναλαμβάνει μια υποχρέωση. Έλεγε δίνω τον λόγο της τιμής μου. Από τη στιγμή που το έλεγε δεσμευόταν ως το τέλος. Καμιά φουρτούνα δεν τον είχε καταβάλλει. Αντιστεκόταν γιατί από φυσικού του, δεν δεχόταν την ταπείνωση. Αντιμετώπιζε θαρραλέα τόσο τα πέλαγα όσοι και τους ανθρώπους. Επίσης απαιτούσε από τους γύρω του να υποτάσσονται σε αυτόν. Αν ή θάλασσα του σήκωνε κεφάλι τόσο το χειρότερο για αυτήν. Ο Σπύρος δεν υποχωρούσε, ούτε το κύμα ούτε ο γκρινιάρης ναυτικός. Ότι έλεγε το πίστευε και ότι απεφάσιζε το πραγματοποιούσε. Τη λέξη όχι αυτός δεν την άκουγε. Έτσι εξηγείται το πείσμα του απέναντι στη ζωή και η αντρειοσύνη του απέναντι στη θάλασσα. Ο Σπύρος είχε ναυπηγήσει ο ίδιος το καράβι του. Όταν αγόρασε τα ξύλα αγόρασε και το πέτρινο σπίτι του ανάμεσα στο πράσινο και στο γαλάζιο. Το σπίτι του είχε την τύχη πού είχε και το καράβι του. Όταν τελείωσε το καράβι ο Σπύρος το βάφτισε με το όνομα του χωριού του. Έβαλε καπετάνιο τον κυρ Ανδρέα πού είχε μια αλύγιστη θωράκιση. Την επιτήδευση. Δούλευε μες την επιδερμίδα του αγαθού και την καρδιά του φονιά. Χρόνια και χρόνια σήκωνε το βάρος της υποκρισίας. Την

96

εσωτερική του κακότητα την είχε συνταιριάξει με την εντιμότητα. Έτσι όταν έγινε το Ναυάγιο άρχισαν οι μάσκες να πέφτουν. Και να γιατί. Μέσα στην δημιουργία υπάρχει το άγνωστο και το απρόσμενο πού μας παραμονεύει. Τότε ο άνθρωπος γίνεται παράλογος και συνθλίβεται από το οικονομικό κατεστημένο και από το εργατικό κίνημα. Αυτός είναι ο εξευτελισμός του ανθρώπου εν ονόματι των αρχών της ελευθερίας, δικαιοσύνης κλπ. Έτσι δημιουργείται ο παράλογος κόσμος πού ο άνθρωπος γαντζώνεται να διατηρήσει ηθικές αξίες. Ο κυρ Ανδρέας θα σκότωνε για αυτόν τον κόσμο. Για να αποκτήσει αγαθά πού θα του καλυτέρευαν τη ζωή. Αλλά από τη στιγμή πού από έλλειψη χαρακτήρα το έγκλημα γίνεται αντικείμενο σκέψης, τότε φαίνεται ο παραλογισμός.

O κυρ Ανδρέας από τη στιγμή πού αρχίζει τη δράση είναι αδύνατο να αποφύγει το έγκλημα. Έτσι όταν το καράβι βουλιάζει αυτό που κάνει είναι να σφετεριστεί το ταμείο του πλοίου. Έτσι αρχίζει το παράλογο. Γεννιόνται πράξεις πού τους ζητάει νομιμοποίηση. Ένας άνθρωπος που όλη του τη ζωή ήταν φαινομενικά τίμιος ξαφνικά κρίνει μια εντολή της κοινωνίας «ου κλέψεις». Μέχρι τώρα σώπαινε και άφηνε τους άλλους να πιστεύουν στην εντιμότητά του ξαφνικά παύει να είναι πειθήνιος. Θέτει όρους στο Αφεντικό. Του ζητά να τον μεταχειρισθεί σαν ίσο. Σκέφτεται γιατί να τιμωρείται το κακό αφού το καλό δεν αμείβεται. Έχοντας τα χρήματα νοιώθει ισχυρός. Δεν χρειάζεται πια δικαιολογίες για να είναι τίμιος. Ο Σπύρος τώρα είναι ο ανίσχυρος. Έχει να πολεμήσει το δίκιο του εργάτη απέναντι στο νόμο και ας ξέρει ότι ο αντίπαλός του παίζει με σημαδεμένα χαρτιά. Τι κάνει ο άνθρωπος πού είχε μάθει να πολεμά μα και να στοχάζεται; Τι κάνει η αντρειοσύνη μπροστά στο νόμο; Δειλιάζει, πληρώνει και άλλα χρήματα δείχνοντας ότι η ύπαρξή του είναι δεμένη με τη δουλεία. Τι είναι αλήθεια ο Σπύρος, Δούλος η Ελεύθερος?

Ψήφισμα Φορέων Συνταξιούχων Ναυτικών Σήμερα, 29η Μαρτίου 2016, ημέρα Τρίτη και ώρα 12:00 σε έκτακτη συνάντηση των παρακάτω Πανελλαδικών Ναυτικών Ενώσεων 1. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΕΝΩΣΙΣ ΣΥΝ/ΧΩΝ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Ε.Ν. ΠΑΣΗΣ ΤΑΞΗΣ Πρόεδρος, Θεμιστοκλής Δασκαλάκης, Πλοίαρχος Ε.Ν.

2. ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΣΥΝ/ΧΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ Ε.Ν. Πρόεδρος, Γεώργιος Δεωνάς, Πλοίαρχος Ε.Ν.

3. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΕΝΩΣΙΣ ΣΥΝΤ/ΧΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ε.Ν. ΠΑΣΗΣ ΤΑΞΕΩΣ Πρόεδρος, Ευγένιος Αντώνιος, Α' Μηχανικός Ε.Ν.

4. «ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ» ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ Πρόεδρος, Παγουλάτος Αναστάσιος, Πλοίαρχος Ε.Ν.

5. ΠΑΓΧΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΥΝ/ΧΩΝ Ν.Α.Τ. Πρόεδρος, Ατσίπαπας Μιχάλης, Πλοίαρχος Ε.Ν.

6. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤ/ΧΩΝ Ε.Ν. Ν. ΧΑΝΙΩΝ Γεν. Γραμματέας, Φραντζεσκάκης Στυλιανός, Πλοίαρχος Ε.Ν.

7. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΑΝΔΡΟΥ Γεν. Γραμματέας, Καραπιπέρης Δημήτριος, Πλοίαρχος Ε.Ν.

8. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΣΥΡΟΥ Πρόεδρος, Μηλιός Γεώργιος, Πλοίαρχος Ε.Ν.

9. «Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ» ΕΝΩΣΗ ΣΥΝ/ΧΩΝ ΝΑΤ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόεδρος, Λαμπαδάρης Απόστολος, Πλοίαρχος Ε.Ν.

10. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ Ν.Α.Τ. ΝΟΜΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ Πρόεδρος, Πετρούδης Γεώργιος, Πλοίαρχος Ε.Ν.

Αποφασίσαμε ΟΜΟΦΩΝΑ την αποστολή του ακόλουθου ψηφίσματος στους φορείς που αναφέρονται στον Πίνακα Αποδεκτών.

1) ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΟΥΜΕ την συνεχιζόμενη για περισσότερα από πέντε χρόνια άγρια, βάρβαρη και ανάλγητη επίθεση Κυβέρνησης και Τρόικας - Ευρωπαϊκής Ένωσης - Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στα εργασιακά και κοινωνικοασφαλιστικά δικαιώματα των ναυτικών εν ενεργεία και συνταξιούχων.

2) ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ την επαναφορά των Συντάξεών μας στα προ-Μνημονίων νομίμως κεκτημένα και διατήρηση του συνταξιοδοτικού μισθού μας στο 70% του μισθού των Ακτοπλόων συν το επίδομα Κυριακών Ν. 3075/2002. Άμεση εφαρμογή της Απόφασης του ΣτΕ 2288/2015 (Ολομέλεια) Επιτέλους να γίνει πραγματικότητα η κάθαρση με παραπομπή στη δικαιοσύνη όλων των εμπλεκομένων για την επιστροφή των κλεμμένων και των συνεχών μειώσεων των συντάξεών μας που μας οδηγούν στην εξαθλίωση.

3) ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου (στο φυσικό του φορέα). Να διατηρήσει την αυτοτέλειά του και να συνεχισθεί η απρόσκοπτη χρηματοδότησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό των παροχών όλων των Ταμείων (κυρίων συντάξεων ΝΑΤ, εφάπαξ παροχών, επικουρικών συντάξεων ΚΕΑΝ, ΕΛΟΕΝ και Εστίας Ναυτικών).

4) ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ των παροχών του Οίκου Ναύτου προς τους ναυτικούς και τις οικογένειές τους ώστε να σταματήσει η απαράδεκτη και ταπεινωτική ταλαιπωρία των συναδέλφων μας (από τους ιατρούς του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) για την προμήθεια των φαρμάκων τους.

97

5) ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ της Κ.Υ.Α. 476-28/2/2012 με την οποία επήλθαν μειώσεις, μεταξύ των άλλων, 7% από το πρώτο ευρώ στις συντάξεις μας. Πράγμα, που έγινε επιλεκτικά σε εμάς τους ναυτικούς και σε κανέναν άλλο κλάδο συνταξιούχων.

6) ΖΗΤΟΥΜΕ την επαναλειτουργία του Ν.Ι.Ε.Ν. για τους Έλληνες Ναυτικούς εν ενεργεία και συνταξιούχους και αξιοποίησή του, (αποκλειστικά και μόνο) για τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκε.

7) ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ και υπεράσπιση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας του Ν.Α.Τ. και των εποπτευομένων από το Ταμείο Οργανισμών.

8) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ των Συνταξιούχων Πλοιάρχων στα Διοικητικά Συμβούλια του Ν.Α.Τ. και Οίκο Ναύτου.

9) ΖΗΤΟΥΜΕ, οι Συνταξιούχοι Ναυτικοί, να έχουν το δικαίωμα να ναυτολογούνται σε πλοία χωρίς διακοπή της συντάξεώς των, όπως ισχύει σ’όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Εφόσον βέβαια δεν προσφέρονται εν ενεργεία Ναυτικοί. Αυτό, θα επιφέρει και οικονομικά οφέλη στη χώρα μας, αντί της Ναυτολόγησης αλλοδαπών Ναυτικών.

10) Την άμεση κατάργηση της Υπουργικής Απόφασης Βαρβιτσιώτη του 2013, που κατάργησε την έκπτωση 50% στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια για τους Συνταξιούχους Ναυτικούς. Κύριοι, Όλοι εμείς οι εκπρόσωποι των Συνταξιούχων Ναυτικών που χτίσαμε τη μεγάλη Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία, θα αγωνιστούμε για τα κεκτημένα των συντάξεων μας, την αποτροπή της διάλυσης του ΝΑΤ και την κατεδάφιση της κοινωνικής μας ασφάλισης. ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΥΜΕ με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τη στάση της κυβέρνησης, η οποία όχι μόνον αρνείται τον ουσιαστικό διάλογο (μη λαμβάνοντας υπόψη της καμία από τις προτάσεις μας, αλλά ούτε και τις προτάσεις της ΠΝΟ και του προέδρου του ΝΑΤ), αλλά φαίνεται ότι δεν αντιλαμβάνεται την ιδιαιτερότητα του ναυτικού επαγγέλματος, με την τραγική συνέπεια ο κλάδος των ναυτικών να οδηγείται στην εξαθλίωση και στην εξαφάνιση. Δεν υπάρχει ούτε ένας λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος που να πιστεύει ότι το πρόβλημα του ασφαλιστικού μπορεί να επιλυθεί με παρόμοιες προτάσεις-λαιμητόμους σαν αυτήν που διαρρέεται από τα ΜΜΕ. Μόνον εάν οι αρμόδιοι φορείς (Υπουργείο – Ε.Ε. – Π.Ν.Ο.) συσκεφθούν ουσιαστικά με γνώμονα τις πραγματικές και αληθινές ανάγκες των Ελλήνων Ναυτικών και κατ’ επέκταση του ελληνικού λαού, να βρούν τρόπο να επανέλθουν οι Ελληνες Ναυτικοί στα πλοία (και όχι με βάση εντολές και οδηγίες τεχνοκρατών τρόικας και κουαρτέτων) θα βρεθεί βιώσιμη λύση στο ασφαλιστικό. Εμείς όλοι σήμερα, που αποτελούμε τους εκπροσώπους των παραπάνω αναφερομένων φορέων, δηλώνουμε ξεκάθαρα προς κάθε κατεύθυνση ότι θα συνεχίσουμε, θα εντείνουμε και θα κλιμακώσουμε τον αγώνα μας για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Ελλήνων Συνταξιούχων Ναυτικών, μέχρι την οριστική εξαφάνιση του επικείμενου νομοσχεδίου. Πίνακας Αποδεκτών - κ. Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο - κ. Πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα - κ. Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κ. Νικ. Βούτση - Πολιτικά Κόμματα - Υπουργούς α) Οικονομίας, Υποδ., Ναυτ. & Τουρισμού κ. Γεωρ.Σταθάκης β) Εργασίας & Κοιν. Αλληλεγγύης κ.Γεωρ. Κατρούγκαλος γ) Αναπληρωτής Υπουργός Ναυτιλίας κ. Θεοδ. Δρίτσας - Ε.Ε.Ε. κ. Θεόδ. Βενιάμη - Γ.Σ.Ε.Ε. κ. Ιωαν Παναγόπουλο.

- Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο κ Κοματά - Π.Ν.Ο. κ. Ιωάν. Χαλά - ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ κ. Ευαγ. Μπαρμπάκο - Ταμείο Πρόνοιας Αξ/κών Ε.Ν. & Κατωτέρων Πληρωμάτων Ε.Ν. κ. Νίκος Καλλιβρούσης - Εργατικό Κέντρο Πειραιά κ. Νικ. Ξουράφης - Οργανώσεις Δύναμης Π.Ν.Ο.

- Οργανώσεις Συνταξιοδοτικών Σωματείων Ναυτικών - Μ.Μ.Ε

98

Shipping Solutions Ship Management • Shipping Projects

Navigating to the Future

53-55 Akti Miaouli str. - Piraeus - Greece - P.O. 185 36 6 Skouze str. - Piraeus - Greece - P.O. 185 36 tel.: (+30) 210 4295500 - fax: (+30) 210 4295511 tel.: (+30) 210 42 95 500 - fax: (+30) 210 42 95 511 email: econav@econav.co - www.econav.co email: econav@econav.co - www.econav.com