c. Kĩ năng xây dựng giả thuyết nghiên cứu

cứu thường liên quan chặt chẽ với mục tiêu, đối tượng và phương pháp nghiên cứu.

Tên đề tài nghiên cứu thường là một ngữ danh từ (nên được gọi là tên) hay là thường bắt đầu bằng một động từ hành động. Tên đề tài nghiên cứu phải ngắn gọn nhưng phải rõ ràng, phải phản ánh được mục tiêu nghiên cứu, đối tượng và phương pháp nghiên cứu. Vì vậy, việc xác định tên đề tài nghiên cứu một cách hợp lí là rất quan trọng.

Chúng tôi xin đề xuất quy trình hình thành và phát triển kĩ năng này cho HS gồm các bước sau đây:

Bước 1: Hướng dẫn HS thử đề xuất tên đề tài (tên đề tài nghiên cứu phải phản ánh mối liên quan chặt chẽ giữa mục tiêu, đối tượng và phương pháp nghiên cứu).

Bước 2: Điều chỉnh (điều chỉnh câu văn diễn đạt tên đề tài sao cho ngắn gọn và rõ ràng).

Bước 3: Xác định tên đề tài chính thức.

Nội dung nghiên cứu của một đề tài khoa học được phản ánh một cách cô đọng nhất trong tiêu đề của nó. Tên của đề tài cần có tính đơn nghĩa, khúc chiết, rõ ràng, không dẫn đến những sự hiểu lầm, hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau hay hiểu mập mờ. Đối với HS THPT, có lẽ đây là vấn đề gây nhiều lúng túng bởi tư duy trong ngôn ngữ khoa học của HS chưa cao và do thói quen sử dụng ngôn từ thường quá dễ dãi trong sinh hoạt hay trong giao tiếp thường ngày là nguyên nhân chính. c. Kĩ năng xây dựng giả thuyết nghiên cứu

Giả thuyết nghiên cứu là một mệnh đề khẳng định quan hệ giữa một hay nhiều yếu tố với vấn đề nghiên cứu. Giả thuyết nghiên cứu được tạo ra nhằm mục đích để phát hiện ra quy luật, giải thích nguyên nhân tồn tại hoặc sáng tạo ra các phương pháp mới, đưa ra giải pháp tối ưu, nguyên lý mới. Giả thuyết nghiên cứu là những dự đoán có căn cứ khoa học về những đặc điểm, bản chất, mối liên hệ của các sự vật, hiện tượng được nghiên cứu hay dự đoán về kết quả nghiên cứu.

Đối với HS THPT, chúng tôi xin đề xuất quy trình hình thành và phát triển kĩ năng này gồm các bước sau đây:

Bước 1: Xây dựng đáp ứng cấu trúc của giả thuyết nghiên cứu

Về mặt chức năng của giả thuyết thì có thể phân loại giả thuyết như là: Mô tả hay giải thích. Có giả thuyết đơn giản tóm lược ngắn các hiện tượng khảo sát, mô tả những dạng liên hệ chung, loại khác nêu ra kết quả có thể từ những sự