2.4.3. Phương pháp thảo luận

- Nêu các khu vực tập trung đông dân, các khu vực thưa dân? Giải thích. - Nêu các điểm dân cư đô thị điển hình. Các đặc điểm dân cư đô thị phân bố ở đâu? Giải thích. Dựa vào lược đồ và các kí hiệu, HS có thể dễ dàng chỉ ra các khu vực tập trung đông dân, thưa dân cũng như các đô thị điển hình ở nước ta. Để có thể giải thích được đặc điểm phân bố đó, GV có thể gợi ý HS quan sát các lược đồ về địa hình kết hợp với các kiến thức đã học để giải thích, trong đó cần nhấn mạnh các yếu tố: Địa hình, trình độ phát triển kinh tế, lịch sự phát triển lãnh thổ của các vùng. Ví dụ 2: Khi dạy bài 27 “Vấn đề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm”, dựa vào lược đồ trong SGK và Atlat Địa lí Việt Nam (trang 22) phần “công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm”. GV có thể hướng dẫn phân tích lược đồ để trả lời các câu hỏi sau: - Xác định tên các trung tâm công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm rất lớn và lớn theo chiều từ bắc vào nam. - Kể tên các ngành công nghiệp chính - Ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm phân bố tập trung ở đâu? Giải thích sự phân bố đó. - Dựa vào Atlat Địa lí trang 22 (lược đồ công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm) HS có thể trả lời được ý 1,2, riêng với ý thứ 3, HS cần dựa vào kiến thức đã học và dựa vào gợi ý của GV: Yếu tố mật độ dân cư, nguồn lao động, thị trường tiêu thụ, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật…

2.4.3. Phương pháp thảo luận * Ví dụ 1: Khi dạy bài 2: Vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ

Chọn vấn đề: Ý nghĩa của vị trí địa lí Việt Nam (ý nghĩa tự nhiên; kinh tế, văn hóa - xã hội và quốc phòng) Bước 1: GV chia HS ra thành các nhóm, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm:

Nhóm 1,2,3: Đánh giá những thuận lợi và khó khăn của vị trí địa lí tới tự nhiên VN? GV gợi ý: Cần đánh giá ảnh hưởng của vị trí địa lí tới cảnh quan, khí hậu, sinh vật, khoáng sản. Nhóm 4,5,6: Đánh giá ảnh hưởng của vị trí địa lí tới kinh tế, văn hoá xã hội và quốc phòng nước ta. Học sinh thực hiện theo nhóm, thời gian 5 phút. GV có thể giải thích và hướng dẫn thêm, nếu thấy cần thiết. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ: HS trong nhóm thảo luận và chuẩn bị báo cáo GV, trao đổi với cả lớp về kết quả thực hiện. Trong quá trình thực hiện GV quan sát và điều chỉnh nhiệm vụ học tập cho phù hợp với đối tượng HS. Bước 3: GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả và thảo luận chung cả lớp. Gọi một nhóm đại diện báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ; các HS khác lắng nghe và bổ sung, thảo luận thêm. Bước 4: GV chốt kiến thức; nhận xét đánh giá kết quả thực hiện của HS.

* Ví dụ 2: Khi dạy bài 17: Lao động và việc làm

Chọn vấn đề: Cơ cấu lao động (theo các ngành kinh tế, theo thành phần kinh tế, theo thành thị và nông thôn) Bước 1: GV phân 6 nhóm và giao nhiệm vụ mỗi nhóm :

Nhóm 1,2: Căn cứ vào bảng 17.2 và phân tích biểu đồ Miền Atlat Địa lí Việt Nam trang 15, nêu nhận xét về cơ cấu lao động trong các ngành kinh tế nước ta? Nguyên nhân

Nhóm 3,4: Căn cứ vào bảng 17.3, nêu nhận xét về cơ cấu lao động theo thành phần kinh tế? Tại sao lao động ở khu vực có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng tăng: