Bảng 2.2. Phân biệt các cấp tổ chức sống

Bảng 2.2. Phân biệt các cấp tổ chức sống Các cấp Khái niệm Đặc điểm

Quần thể

Quần xã

Hệ sinh thái

Sinh quyển Gồm các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định, một thời điểm nhất định, giao phối tự do với nhau tạo ra thế hệ mới Có các đặc trưng về mật độ, tỉ lệ giới tính, thành phần tuổi… Các cá thể có mối quan hệ sinh thái hỗ trợ hoặc cạnh tranh. Số lượng cá thể có thể biến động có hoặc không theo chu kì, thường được điều chỉnh ở mức cân bằng.

Gồm những quần thể thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định, có mối quan hệ sinh thái mật thiết với nhau để tồn tại và phát triển ổn định theo thời gian Có các tính chất cơ bản về số lượng và thành phần các loài, luôn có sự khống chế tạo nên sự cân bằng sinh học về số lượng cá thể. Sự thay thế kế tiếp nhau của các quần xã sinh vật theo thời gian là diễn thế sinh thái.

Gồm quần xã và khu vực sống của nó, trong đó các sinh vật luôn có sự tương tác với nhau và với môi trường tạo nên các chu trình sinh địa hóa và sự biến đổi năng lượng Có nhiều mối quan hệ nhưng quan trọng là về mặt dinh dưỡng thông qua chuỗi và lưới thức ăn. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái được vận chuyển qua các bậc dinh dưỡng của chuỗi thức ăn

Là một hệ sinh thái khổng lồ và duy nhất trên hành tinh Gồm những khu sinh học đặc trưng cho những vùng địa lí,khí hậu xác định, thuộc hai nhóm trên cạn và dưới nước.

Chương 3 THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm Qua thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng giả thuyết khoa học của hướng đề tài nghiên cứu: Rèn luyện kỹ năng hệ thống hóa cho HS trong dạy học phần Sinh thái học Sinh học 12 bằng lập sơ đồ, lập bảng hệ thống. HS sẽ nắm vững kiến thức và phát triển năng lực tư duy 3.2. Nội dung và phương pháp thực nghiệm sư phạm 3.2.1 Nội dung thực nghiệm sư phạm Trong đề tài nghiên cứu của mình, chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm ở 2 nội dung sau:

TT Tên bài Số tiết Tiết 45 Bài 42: Hệ sinh thái 1 Tiết 47 Bài 44: Trao đổi vật chất trong hệ sinh thái 1

3.2.2 Phương pháp thực nghiệm sư phạm *Trường thực nghiệm: chúng tôi tiến hành TN ở 2 trường THPT đó là: Lớp 12A1, lớp 12A2 Trường THPT Lương Thế Vinh và lớp 12B2, lớp 12B3 trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm Thị xã Ba Đồn Tỉnh Quảng Bình. * Lớp và giáo viên tham gia thực nghiệm Dựa vào kết quả học tập môn SH giữa lớp TN và lớp ĐC được xác định qua thống kê kết quả học của HS trong học kì II của năm học 2016 - 2017, chúng tôi chọn mỗi trường 2 lớp (1 lớp thực nghiệm và 1 lớp đối chứng) có số lượng, chất lượng, trình độ nhận thức của HS tương đối đồng đều. * Bố trí thực nghiệm Thực nghiệm được bố trí theo kiểu song song, ở các lớp đối chứng dạy theo kiểu truyền thống của GV (giải thích minh họa, hỏi đáp), ở các lớp thực