SASCA NEWS

SOMALI ADULT SOCIAL CARE AGENCY WWW.SASCA.ORG.UK
Follow us on Twitter: @manchester sasca Produced in association with MMU March 2019
Follow us on Twitter: @manchester sasca Produced in association with MMU March 2019
SALAAD Ali Jeele, who is a political adviser to the Somali government, paid a visit to Manchester’s Somali community.
He visited the offices of the Somali Adult Social Care Agency (SASCA) in Princess Road and reported on the situation in Somalia.
Mr Jeele praised the work being done by SASCA in the community and requested that the Somali community in the UK visit their homeland and take part in the reconstruction of their country.
The Hon Salad A. Jeele thanked members of the community of Manchester for the warm hospitality they showed him.
The chairman of SASCA, Dr Nohamed Jeilani Mohamed, gave Mr Jeele a Charity Certificate of the Famous People of the City of Manchester.
Mr Mohamed asked Mr Jeele to pass on congratulations to the Somali President from the Somalia community in Manchester.
INSIDE: SEE MY DUNYA - 3D MOGADISHU - ‘SASCA HELPED ME’ - BIG CLEAN-UP
Manchester Central MP Lucy Powell is pictured with Moss Side councillors Emily Rowles, Sameem Ali and Mahadi Mahamed on the campaign trail with Labour Party members Mr Ali Jeele with SASCA chairman Mr JeilaniFor the 10th year running Hamish and Nell Wilson will welcome members of the Somali communities to their farm situated on the Welsh Hereford border.
It is where people can feed and milk goats, ride a horse and make ghee in the traditional Somali way using Somali utensils.
Hamish will be able to tell you exactly when and where each of the implements were made and by whom.
Degmo is an unique celebration of Somali culture - so unique that at one stage the Somaliland government sought Hamish’s help in setting up a similar project there.
This may not happen for many years as it is only here in the UK.
Degmo is a working organic farm and the organic halal lamb is there to enjoy.
Accommodation is in tents with all bedding and mattresses provided. Hamish and Nell hope to acquire more tents so that more people can enjoy their time there and make the project more sustainable.
For more details visit http://www.degmo.org or ring 07966 476036.
See My Dunya is an exhibition being held at Manchester’s Central Library which showcases the rich history of the Somali community in the city, Tunde Adekoya, who helped manage the exhibition, said: “It’s a document of a community doing what they do and showing that in its truest form.”
The exhibition highlights one of the oldest mosques in Africa, Masjid al-Qiblatayn in the city of Zeyla, built in 624, right through to present day Somalia.
Iconic buildings such as the Arch of Umberto II and the Somali National Museum are exhibited showcasing the glory of the past. In contrast, social unrest and discord is also explored and presented through a timeline.
The exhibition is a fully immersive experience which includes documentary, music and a 3D models of prominent buildings, with all contributors coming from a Somali background.
The Somali Mancunian experience is presented with local people and photographed objects forming part of a visual narrative which
tells their story in a natural setting.
Tunde said: “It’s a representation of how they’re building Manchester, how they’re forming Manchester and how they’re part of the narrative of Manchester.”
Individuals have been photographed in the Moss Side area of Manchester in the park, in their homes, cafés and smoking a shisha. The exhibition catches a glimpse of one of the largest Somali communities in the UK.
The reviews have been positive, said Tunde: “The feedback’s been brilliant.”
Dunya is an Arabic world which means world: we see their world through Somali eyes and experience it as they do.
Tunde and his team took about a year to put the exhibition together, building a relationship with the local community leaders.
Tunde said: “I take pride being African, I wanted to push this forward.”
The exhibition concludes on 23 March.
A GROUP of young Somalian architecture graduates from Manchester are bringing the bombed-out buildings of Mogadishu to life in 3D.
Ahmed Mussa and three friends have spent the past three years meticulously recreating the capital’s most famous buildings, such as the former parliament, the national theatre and Mogadishu’s landmark lighthouse.
So far they have created 25 buildings which visitors to their website, www.somaliarchitecture.com, can enter in a virtual 3D world.
The project resulted in a major exhibition in London at the London Design Biennale called What Remains.
Ahmed, 27, who is an architectural technician, said: “The project started in 2015. A friend came to me with the idea and I’ve been on board since then. From there it was just a case of scouring social media and getting information from old pictures.
“The models try to show how Somalia used to be before the civil war.”
Together with Madina Scacchi, Iman Mohamed and Yusuf Shegow, the friends built the website and started work on recreating Mogadishu’s buildings in 3D.
“We did not have anything to go by with the plans so we had to estimate how big the buildings are,” said Ahmed.
“It took a lot of energy from the research, we had to guess the dimensions of buildings. It took a while to do one of them but then we became better and better.”
The models formed part of an exhibition at Somerset House in London last summer for three weeks. The four also have an Instagram account dedicated to the project and have been featured on the architecture website, ArchDaily.
“Most people were surprised it was information-based. We were trying to show people the world of Somalia before the war, trying to show something positive,” said Ahmed.
Mogadishu is often referred to as the ‘city of white pearl’ because of its distinctive architectural heritage which mixes influences from England and Italy.
Ahmed, who was born in Sweden but came to live in the UK when he was 12, said that doing the project has helped the group “understand where we come from” and has helped them connect with an older generation.
He said: “They grew up in that country. Some of the buildings are still in ruins and some are still standing. It is possible for people to use the models to rebuild them.
“I feel like the younger generation have not grown up to see the Somalia that used to be. It important to know where your parents are from and how culture and heritage is influential.”
THE Salam Project in Moss Side is an initiative which focuses on challenging gang crime, youth unemployment, extremism and radicalisation.
Founder Ismael Lea South has more than 12 years experience in counter-extremism and de-radicalisation work around the UK.
The group’s latest project is based in Moss Side, with their Truth vs Terrorism campaign, which aims to deliver workshops on jihadist and awareness of extremism and radicalisation, particularly among young people.
Project director Ismael, who worked with the Salam Project in London for 10 years before moving to Manchester, said:
“Most mosques in the UK have a spare room they don’t use for maybe two days-a-week. Now instead of wasting £10,000 on a chandelier that looks pretty they should use that money to buy a pool table, PS3, table tennis, and can be used to pay volunteer expenses to have a youth club.
“There needs to be a safe space for young people. Many young people, young Muslims included, are getting involved in gang and knife crime, extremism, radicalisation, and we need to make the mosque a safe space and a non-judgmental space to come in, relax and express themselves.
“And good role models from the community to come and give motivational talks.”
TRUTHFULNESS is an essential trait for any individual in the Somali culture. Somalis are regarded as an oral society due to their historic dependence on the spoken word as a means of communication with each and also as a reservoir for their collective memory.
They used both poetry, with all its forms, and prose to communicate their feelings, ideas and other valuable information across distant spaces and different environments.
For this reason, one must be truthful and reliable to convey that message without intentional alteration or misrepresentation.
Because the modern financial systems were not in place, Somalis commercial dealings were based on individual trust and good reputations. For someone to build and nurture a good name among society, he must be truthful and honest in all his trading as well as personal behaviour.
Truthfulness is also required from the clan elders and community leaders because they are the ones who will resolve disputes and criminal offences. To earn ordinary individual’s respect and for their judgement to be accepted, they should demonstrate a high level of impartiality, truthfulness and loyalty to the common cause.
It also played a pivotal role in the creation of new relationships between families and tribes through marriage. One very necessary attribute for a potential suitor would be truthfulness and a good name. The supreme status of the truth and how much Somalis valued it in their culture can be seen from the abundance of songs, idioms and famous sayings.
FEMALE asylum seekers with children and long-term illnesses have been relocated with short notice as far away as Liverpool and placed in ‘unliveable’ conditions, it is claimed.
Twenty-six women refugees with health and long-term illnesses have been moved by Serco, along with their children.
Many claim they were only given two to three days’ notice to pack, not knowing where they were going to be rehoused.
Serco says it provides ‘decent accommodation’ to all asylum seekers under contract with the government and that in this case the properties had to be handed back to the landlord.
Sarah, 24, from Rwanda, has concerns about her son’s welfare and said moving at such short notice could have a detrimental effect on his health, causing her a great deal of stress and anxiety.
She said: “It’s very stressful not to know what is next for your child.”
She said her son had to face the additional stress of attending a new school and having to make new friends.
Nimimi, 35, from Eritrea, has a back problem and said she will have to share accommodation with 15 other women.
Her daughter has a medical problem with her legs but has to walk up the stairs to get to her room, which is very difficult for her to do.
Nimimi said: “I told them don’t give stairs, but they are giving me like 26 stairs.”
The women had to pack in a hurry, leaving many of their possessions behind. Many had to leave personal belongings behind in the rush to move.
The bins outside the property were full of items thrown away as the removal vans could only take so much luggage per person.
by Sophia KhanJenni Halliday, Serco contract director, said: “Serco currently looks after several thousand asylum seekers housed in over 3,000 properties across the North West.
“We provide them with decent accommodation that meets the necessary housing and Home Office standards while their claim for asylum in the UK is adjudicated upon by the government.
“It is not uncommon for us to hand properties back to the landlords for a variety of reasons, which happened in this case and therefore the people who were accommodated in it had to be moved.
“This is not a simple undertaking and we have worked hard to find suitable alternative accommodation from the housing available to us in the North West region that meets their needs.”
Samra, from the charity Near Neighbours, said: “It is unusual for asylum seekers to leave their personal belongings behind.”
Greater Manchester Mayor Andy Burham raised concerns writting to the Home Secretary Sajid Javid warning the system of housing asylum seekers was a “catastrophic failure” over the “disproportionate” number of asylum seekers who have been housed in Greater Manchester.
The Mayor described the situation as “mounting chaos” in Greater Manchester.
The Home Office responded by promising to reivew how asylum seekers are housed in the region and throughout the country. They also pledged to improve their living conditions as that was also brought to the Home Secretary’s attention by the Mayor.
For the many people who come to Sasca for help and advice, solicitor Paul Morris is the one man they can turn to in troubled times.
Paul has been holding weekly advice drop-ins at Sasca for the past five years and has helped many individuals and families be reunited with loved ones and overcome immigration problems.
Having previously worked at south Manchester Law Centre, Paul now offers free advice to Somalis in the community who are facing difficulties and cannot afford to pay for legal advice.
He said: “I’ve done a lot of work with the Somali community over genocide against Somalians, so I have a long involvement with refugee and family reunion cases.”
In the past, Paul has visited Ethiopia on several occasions to visit camps where
Somalis had fled to, taking statements from individuals and families about the brutalities they had faced.
“When I left the law centre I wanted to continue my involvement with the community, which is why I volunteer at Sasca. Sometimes it’s just reassurance, sometimes it’s checking forms, sometimes it’s encouraging people to go and find the proper legal advice.”
Paul says that there are many immigration lawyers who take advantage of refugees and asylum seekers, giving them bad advice while charging large amounts of money.
He also said that many employers do not understand the legal status of refugees and often put their livelihoods at risk by asking for the wrong documentation, something he can help put right.
“Only last week I saw a woman who
has cleaning job in a school and the school was demanding she get a passport. It’s impossible for a Somali to do this and dangerous for her status because refugees can’t return to the country from which they fled,” he said.
Paul, who has reunited many families torn apart by the civil war in Somalia, said that refugees and asylum seekers face a hostile environment in the UK. Some families can face decades before being reunited, if at all.
“We are in an era of fear. Lots of people are really worried about the situation,” he said.
Paul paid tribute to the influence of Somali people in Moss Side and the surrounding areas, saying: “They have regenerated this area by their culture. It has brought energy to the area.”
THE immigration process is one that can leave many people feeling physically exhausted and mentally overwhelmed.
SASCA is one of the few organisations which exclusively provide for Somalia refugees suffering through times of pressure and confusion.
Refugees often arrive alone and have no other means of support.
SASCA aims to help ease the transition for refugees. Difficulties with language and the lack of knowledge with administrative procedures are recurring issues for refugees.
One person who has benefited from the help of Sasca is Fardowsa Abdullah Sharif.
Fardowsa’s husband Abdulkadir, and their two chil-
by Alex Candlindren, Ola and Yasim have been separated from her for the last five years. He remains with their children in Somalia to this day.
Fardowsa, pictured, 63, said: “I was lonely and worried. Without SASCA, none of this would have been possible. I did not know the language or how to fill out the forms.
“My support system continues. I was here yesterday to read the letters regarding my family. I cannot read most of the letters. I came here to get help with my letters. It’s been a big help.
“I contact my family by phone. I do not use a computer. I only have £5 of credit for a call every week. But this com-
munity has been very supportive to me.
“The process is two years long and I am one year in. It is a long-term process. They require DNA evidence to prove I am the children’s mother, and a marriage certificate.
“I wait every day to be reunited with my family. I try and call every day, but I worry.
“We would be very lucky. We could be together and work together. We could send our children to school and return to family life.”
She said of her family: “I am worried about their life and their conditions. They are young, vulnerable people. I miss them. I’ve missed so many birthdays. I try to send them money”.
Maryam Guleed, 39, sought help from SASCA as a mother wanting to be reunited with her seven children.
When Maryam left Somalia, her youngest child was six months old and she was separated from them for 13 years.
Maryam, pictured left, travelled to South Africa for work, and later in 2012 moved to Manchester. After arriving in the UK, she naturally wanted her children to join her.
But the Home Office interview for immigration is a lengthy two-year process and when Maryam attended interviews, she often found that
her lawyer had messed up her documents and she was unable to understand some of the questions the Home Office was asking her.
But with the help of Sasca, things took a more positive turn.
Maryam is eternally thankful for the helpful and friendly assistance given to her volunteers at SASCA, in particular advice from Paul Morris, the resident solicitor, in helping her be reunited with her children.
She thinks it is an amazing facility for Somalis who have moved to Manchester and are not familiar with the country and need help settling in.
Maryam says that she would definitely recommend SASCA to other Somalian refugees.
Trying to do the work alone can be isolating, while working with the organisation fosters a feeling of community.
Remembering the day that she was reunited with her children, Maryam said: “That is something I still feel as though it was yesterday.”
She is also grateful for the financial assistance from Red Cross in helping her to raise her children. Her oldest two children are currently working and feel comfortably settled in Manchester.
Sasca helped Maryam to be reunited with her children
STUDENTS from the University of Manchester joined local residents to help tidy up the streets of Moss Side by picking up litter, recycling rubbish and planting trees.
The clean-up was part of Student Volunteer Week and saw teams cleaning brightening up alleyways around Acomb Street, Crofton Street, Deramore Street and Kippax Street in Moss Side.
They cleaned up the alleyways, installed and decorated new planters and planted new evergreens and flowers.
Fourth year Japanese studies student, Dayena Adu-Agyeman said: “For me personally, in my first and second year, I was
in the university bubble and wasn’t really part of the community. But I think it is a very good idea for the students and locals to mingle and find ways of interacting with one another and volunteering is one way to do that.”
Lindsay Gilbert, volunteering and community engagement manager, said: “The University of Manchester is committed to being a good neighbour in Moss Side.
“We encourage our students to make positive contributions to their local neighbourhoods. Student Volunteering Week and the Big Volunteer Day provides us with a great platform to do this, encouraging lots of students to get involved with the local community.”
FRENCH student Abon Bouk enjoyed a work placement at the offices of SASCA recently.
Abon helped out with administrative tasks in the offce such as answering calls and emails and welcoming people to the office in Princess Road.
The work carried out by Abon, who lives in Rennes in northern France, was much appreciated by the volunteers and staff at Sasca.
Ahmed Mohammed said: “We
were very pleased to have Abon with us at Sasca. She was hard working and honest, and was able to use her own initative.
“We get a lot of people who come to us for advice and help and having Abon as an extra pair of hands made things a lot easier for us.
“We are very keen for young people to get involved in the vital work that Sasca does. Anyone looking for a work placement should call the office on 07518 555514.”
‘cleaned and greened’ by young volunteers
Follow us on Twitter: @manchester sasca Produced in association with MMU March 2019
MUDANE Salaad Ali Jeele. Salaad
Ali Jeele waa lataliyaha Madaxweynaha Somaliya xaga arimaha Siyaasadda.wuxuu boqasha ku yimid wadanka UK gaar ahaan magaaladaan.
Waxaana casuumaad u fidiyay Jaliyadda Soomaliyeed Manchester ee (SASCA)
Wuxuu Jaliyadda Soomaaliyeed ee
Manchester warbixintii ka siiyay xaaladda
Soomaaliya meesha mareeyso iyo horu-
markii dalka gaarey, wuxuu Jaliyadda
Soomaaliyeed ee reer Manchester ku bararujiyay sdii i ay u soo jeesan lahaa yeen ka qebgalka dhismaha dalkooda Hooyo.
Mudane Salaad Jeele wuxuu mahad bilaaran u jeediyey Jaliyadda reer Manchester sida wanaagsan loo soo dhaweeyey .
Guddoomiyaha Daladda Jalidiyaha reer
Manchester (SASCA) Dr Nohamed Jeilani
Mohamed wuxuu Mudane Salaad Ali Jeele
godoonsiyry Shahaada Sharaf magaca.
Jaliyadda ee reer Manchester, ka
dibna ka codsaday inuu salaam dhiiran ka gaarsiiyo Madaxweenaha Soomaaliya asagoo ku hadlaayo magaca jaaliyada
Manchester .
INSIDE: SEE MY DUNYA - 3D MOGADISHU - SASCA CASE STUDIES - DEGMO
MP Lucy Powell oo kala qeyb qaadatay xildhibaanada Moss Side iyo dadka taageersan xisbiga labourka sidii looga qeyb qaadan lahaa doorashada soo socoto Mr Jeilani from SASCA and Mr JeeleDegmo waxaad ka heleysaa dhaqanka dalkaaga
WAA Sanadkii 10aad eey fuuran tahay DEGMO, Hamish iyo Nell Wilson waxay ku soo dhaweynayaan xubnaha bulshada Soomaalida ah ee beerahooda ku yaala xadka Welsh Hereford.
Waa meesha aad qurux badan aad ka heli karto caanaha Ari , aadna ku baran karto fardo fuulka isla markaana aad ka heli karto hab dhaqameedka Soomaaliyeed iyada oo la adeegsanayo maacuunta
Soomaaliyeed.
Hamish wuxu kuu sheegi doonaa goorta iyo meesha loo isticmaalo sheeyo badan.
DEGMO waa dabbaaldegga khaaska ah ee dhaqanka Soomaalida - waa mid gaar ah oo marxalad kala duwan ah soo martay.
DEGMO waa beero
dabiici ah, Guryuhu waxay ku yaallaan teendhooyin dhammaan sariirta iyo furaashyada la bixiyo waa kuwii aad Somalia taqiinay.
DEGMO waxay rajeyneysaa inay is balaariso oo ay ku soo kordhiso teendhooyin dheeraar ah si mashruucoodu u noqda mid waara. Waxaad kala xariiri kartaa Degmo bogga ay ku leeyihiin internet ka ama telefoonkooda oo ah 07966476036 haddaai aad qabto aad qabto wax su’aalo ah ama aad rabtid inaad booqato
TUNDE Adekoya, oo gacan ka geysatay
maareynta bandhigga, ayaa yiri: “Waa dokumenti bulshadeed oo ay sameeyen dhalinyarodu in qaab ugu quruxda
badan uguna fiican loo soo gudbiyay.”
Bandhiga ayaa muujinaya mid ka mid ah masaajidadii ugu da’da weyn qaarada Afrika, Masjid al-Qiblatayn oo ku yaala magaalada Zeylac, oo la dhisay sanadkii 624, sida ay taariikhda ku xusan.
Dhismayaasha Iconic sida Arker Umberto II iyo Mashruuca madxafka
Qaranka Soomaaliya ayaa lagu soo bandhigay
wajiga hore ee bandhigaan.
Bandhigaan oo ahaa mid laga helay
waayo-aragnimo buuxda oo baaxad leh oo lagu soo bandhigay waxyaabo badan oo xiiso lah ay ka mid yihiin
dokumantiyo, muusik iyo moodooyin-
ka 3D-yada dhismayaasha caanka ah, iyada oo dhammaan waxyaabo badan oo ka soo jeeda asal ahaan Soomaaliya.
Waxa kaloo laga arkaayay khibradda Soomal-
ida Mancunian ah oo ku kortay magaalaadan
Manchester iyo dadka maxalliga ah , bandhigaan
waxaa kaloo lagu soo bandhigay sawiro aad u qorux badan oo Muqdisha laga soo qaaday bur-
burkii ka dib iyo ka horba iyo wareysiyo shaqsiyaad caan ka ah magaaldan sida xildhibaanka
by Sophia Khanxaafadad Moss side laga doorto Mahdi Sharif.
Tunde ayaa yiri: “Waxa ay mataleysaa sida ay u dhisayaan Manchester, iyo sida ay qeyb uga yihiin sheekooyinka Manchester.”
Shakhsiyaadka waxaa lagu sawiray qaybta Moss Side oo ku taala Manchester ee park, guryahooda, iyo makhaayadaha . Bandhigani wuxuu qabsadaa mid ka mid ah bulshooyinka Soomaaliyeed ee ugu weyn UK.
Dib-u-eegista ayaa ah mid wanaagsan, Tunde wuxuu yiri: “Jawaabtu waxay ahayd mid cajiib ah.”
Dunya waa carabi luqad ahaan taasoo macneheedu yahay adduunka: waxaan aragnay aduunkoodii adigoo indhaha ku haya Soomaalida iyo saameyntii ay yeesheen.
Tunde iyo kooxdiisuna soomaalida ah waxay ku qaadatay hal sano si ay u soo bandhigaan bandhigaan, iyada oo la dhisayo xidhiidh lala yeesho hoggaamiyeyaasha bulshada degaanka.
Tunde ayaa yiri: “Waxaan ku faanaa inaan noqdo Afrikaan, waxaan rabay in aan harey u riixo arrintaan.” Bandhigga ayaa la soo gabagabeynayaa 23ka Maarso sanadkaan2019.
ARDAYDA ka qalin-jabisay jaamada MMU ee dhalinyarada Somalida ah ee ka soo jeeda magaalada Manchester ayaa ka qeyb qadanayo dib u kabashada dhismayaasha qarxa ee Magaalada Muqdisho.
Ahmed Mussa iyo seddex saaxibadiis ayaa ku mashquulsanaa seddexdii sano ee la soo dhaafay iney gacan ka geeystaa dib u soo celinta dhismayaasha ugu quruxda badan uguna caansan ee ku yaalo magaalada caasimada ah ee Muqsdishu sida baarlamaanka hore, masraxa qaranka iyo farsamada Nalka casriga ee Muqdisho.
Ilaa hadda waxay abuureen 25 dhisme oo aad ku arki karto markaad booqato boggooda internetka, www.somaliarchitecture.com, waxad ka gali kartaa meelkasto oo aad dunida ka joogto.
Mashruucan waxaa lagu soo bandhigay bandhig balaaraan oo London lagu qabtay kuna yaala London Design Biennale oo lagu magacaabo “What Remains”.
Axmed, oo ah 27-jir, oo ah farsamayaqaanka dhismaha ayaa yiri: “Mashruucu wuxuu bilawday sannadka 2015. Saaxiibadeey ayaa iila yimid fikradadaan Laga soo bilaabo waqtigaas waxaan u howgalay siddii aan u heli laheen macluumaadka sawiradii hore iyo sidaan warbaahinta u geli laheen .
“waxaan tusaalooyin u oo qaadanay qaabkii ay dhismayaashu ahaayeen xilligii dagaalada iyo farqiga u dhaxeeyo hadda.”
Anagoo kaashanaya Madina Scacchi iyo saaxiibadeen ayaa dhisney website-ka waxayna bilaabeen inay ka shaqeeyaan dib u soo kabashada dhismayaasha Muqdisho ee 3D.
“Maanan laheen wax qorshe ah oo aan ku soconno si aan u qiyaasno dhismayaasha waaweyn,” ayuu yiri Axmed.
“Waxay ka helnay awood badan cilmi-baaristii aan sameynay taasoo aan ku qiyaasnay cabbirka dhismayaasha. Waxay nagu qaadatay waqti dheer si aan u sameyno kan kowaad ka dibna kuwii kala waa inoo sahlanaadeen waana ka sii wanaagsanaadeen kana qurux badnaadeen sidaan fileynay. “
Mashruucaan ayaa ahaa qayb ka ah bandhiga Somerset House ee London xagaaga la soo dhaafay lagu soo bandhigay muddo saddex toddobaad ah.
Dhalinyaradaan ayaa sidoo kale waxay leeyihiin akoon Instagram ah oo loogu talagalay mashruuca waxaad ka heli kartaa bogga internetka, ArchDaily.
“Dadka intooda badan way la yaabeen side dhaqsaha balan oo loo helay xog-ku-saleysan mashruucaan . Waxaan isku dayeynay inaan caalamkau muujino sidii ay Soomaaliya aheed dagaalada ka hor , waxaan kaloo soo bandhignay dhicana wanaagsa ay leedahay caasimada Somalia “ayuu yiri Axmed.
Muqdishu waa magaalo leh xadaarad fog wax badan dhaxashay qorniyaashii la soo dhaafay , waa na muraayad Somalia laga eego sababtoo ah hiddaha iyo dhismayaasha kala duwan oo isku dhafan waa kuwa aan laga helin bariga Africa.
Ahmed, oo ka mid ardayda somalida ee kuna dhashay wadanka Iswiidhan, yimidna wadankaan agooo 12 jir wuxuu sheegay inuu
fahamsan yahay halkuu ka yimid diyaarna u yahay inuu bulshada kaalmeeyo
Wuxuu kaloo yiri: “Waan fahmayaa dareen jiilka da ‘yar aan nasiibka u yeelay inay arkaan sidii ay Soomaaliya aheed laakin waa muhiim ah in la ogaado meesha waalidiintaada ay ka timaadeen sida dhaqanka iyo hidaha ay saameyn ugu yeeshaan.”
MASHRUUCA Salam ee Moss Side waa dadaal diiradda saaraya sidii looga hortegi lahaa dembiyada gangiga, shaqola’aanta dhalinyarada, iyo xagjirnimada.
Ismaelel Lea South waa nin leh in ka badan 12 sano oo khibrad ah oo ka soo horjeeda xagjirnimada oo ku baahsan UK.
Mashruucii ugu dambeeyay ee kooxdu waxaa lagun qabtay xaafada Moss Side, iyadaoo ay ku jiraan ololahooda ah ka wacyi gelinta dhalinyarada dhibaatada ay Argagixisada
leedahay waxaan halkaan lagu bixiyay tababaro ku saabsan dhibka ay xagjirnimada u leedahay gaar ahaan dadka dhalinyarada ah.
Agaasimaha mashruuca Ismaaciil, oo ka soo shaqeeyay London ayaa u soo wareegay Manchester, wuxuu yiri.
Masaajidyada intooda badani waxay leeyihiin qolal firaaqada ah oo aan la isticmaa-
by Ramazani Mwambalin.waxaa habboonaan laheed in wax lagu barro isla markaan lagu madaaliyo dhalinyarada si looga hortaga dhibaatada uu dariiqo taagnaasha ay leedahay , waa xaqiiqo inaan u baahan nahay meelo banana oo loogu talagalay dhalinyarada si looga badbaadiyo dambiyada iyo u jelicsanaanta xagjirnimada waxaana ila habboon in masaajidyadu noqdaan goobaha ugu horreyo ee lagu badbaadiyo dhalinyarada lagu dhiso caqiidadooda.
Waxaa kaloo tilmaan wanaagsan noqon karta iney bulshadeynu noqdaan ku tusaale u noqda dhalinta soo kureyso oo u bahaan in laga dhiso xagga caqiidada, inkastoo ayna helin daryeelkii ay u baahnaayeen hadda waxaa waajib inagu ah inaan wixii karaanka iyaga ah aan ka qabano iyadoo aan loo kala harin guud ahaan mujtama .
Anti-radicalisation programme: Ismael Lee South
DAACADNIMADU waa
sifo muhiim u ah qofkasta oo yaqaano dhaqanka Soomaalida. Soomaalidu waxaa loo tixgeliyaa inay yihiin bulsho isku afka ah, isku isir ah , isku ah dhaqan
,iskun diin ah sababtoo ah waxay ku tiirsan yihiin taariikhda
sooyaal ah oo ay ka dhaxleen awooyaashoodii, taas oo jiilba jiil u gudbiyay kuna kaydsan xasuustooda
Inkastoo dhaqan somaliada uu fara badan yahay hadana gabayadu waxay u adeegsadaan farsiinmo iyadoo ku gudbinaayo dareenkooda iyo figradahooda.
Gabay waa hadal murtiyeed taxan oo ka kooban beydad (tuducyo) mid waliba isugu xidhan yahay laba qaar oo leh qaafiyad iyo miisaan ka dhexeeya.
Gabaygu muddo dheer wuxuu ahaa dariiqa ugu habboon ee ay dadku warbixinta isugu gudbiyaan taariikhdana ku kaydiyaan, isla markaa isku ammaanaan, isku abaal mariyaan, iskula taliyaan, ku xafiiltamaan, ku dagaallamaan ,kuna haasaawaan.
Maadaama nidaamka maaliyadeed ee casriga ahi aanu jirin dalka Somalia
Ganacsiga Somalida wuxuu ku saleysan yahay kalsooni shakhsiyadeed iyo sumcad wanaagsan ee uu qofku ku dhex leeyahay bulshada Somalida ah, waxaa kaliya oo loo baahan yahay in qofka inuu oo kobciyo magac wanaagsan oo bulshada dhexdeeda ah, waa inuu ahaado qof leh
astaamaha run iyo daacadnimada. sidoo kale waxaa jiraa waxyaabo badan oo loo baahnaa inuu qofku lahaado astaamaha runta iyo daacadnimada tusaale ahaan odayaasha beesha iyo hoggaamiyeyaasha bulshada waxay ahaayeen kuwa xallinaya khilaafaadka iyo dembiyada bulshada ka dhex dhaca . taasoo ay ku heleen sumcad , ixtiraam shakhsiyeed oo caadi ah iyo in xukunkooda la aqbalo, waxayna taasi muujiayysaa heerka sarreeya oo dhexdhexaad ah, run ah iyo sida daacadnimada leh ee howshooda u qabtaan.
Waxa kale runtu ay kaalin muhiim ah ka qaadato tusaaale ahaan abuurista xiriirka cusub oo u dhexeeya qoysaska iyo qabaa’ilka iyadoo loo marayo habka guurka. Mid ka mid ah astaamaha lagama maarmaanka ah ee suurtagaliya waa inuu noqdo mid run ku dhisan iyo magac wanaagsan ku dhex leh bulshada . Xaaladda ugu saraysa ee runta iyo in ay Soomaalidu qiimeeyeen dhaqankooda waxaa laga dheehan karaa suugaanta soo jireenka ah sida gabayada, maahmaahyada, heesaha iyo buraanb rada.
Maalmahan dambe waxaa lagama maarmaan ah in lagu bararugiya dhalinyardeena runta iyo qiimaha ay leedahay taasoo dhamaanteed na anfaci doonta adduunka iyo aakhiradeynaba .
Dadaalkeenu waa run iyo daacadnimo inaan ugu shaqeyno. bulshadeyna .
LIX iyo labaatan dumarka magangalyo-doonka ah oo leh ee carruurta xanuunsan oo qabo cudurrada muddada dheer waxaa loo wareejay muddo gaaban magaalada Liverpool isla markaana lagu meeleeyay shirkada Serco iyadoo ay jiraan xaalado aan la aqbali Karin sida la soo sheegayo .
Dad badan ayaa sheeganaya in la siiyay oo kaliya laba illaa saddex maalmood ogaysiis ah iyada oo aan ogayn halka ay ku socdaan iyo in dib loo celiyo.
Serco waxay sheegtay in ay bixiso ‘hoy ku haboon’ dhammaan magangalyo-doonka qandaraaska ay la galeen dowladda iyo in kiiskani yahay mid dib guryaha loogu wareejiyo mulkiilaha.
Sarah oo ah 24-jir ka soo jeeda wadanka Rwanda, ayaa welwel ka qabta daryeelka caafimaadka wiilkeeda, waxaana uu sheegay in u guuritaanka ogaysiiska kooban oo gaaban uu saameyn ku yeelan karo caafimaadkiisa iyadana ay welwel badan iyo walaac ku kordhisay nafteda iyadoo ageen waxa xiga uu wiilkeedu mudan doona.
Arinta labaad waxay sheegtay in wiilkeedu uu la kulmay walaac dheeraad ah ka dib markuu ka soo qaybgal dugsi cusub iyo inuu ku yeesho saaxiibo cusub.
Nimimi, oo ah 35-jir ah kana
by Sophia Khansoo jeeda Eritrea, waxay ay sheegtay inay qabto dhabar xanuun ay nay la wadaagto hoyga dumar gaarayo 15.waxaa intaas u dheer in gabadheeda ay qabto xaalada caafimaad oo lugteeda ah ayna ku adagtahay in jaranjarada korto si ay u gaarto qolkeeda.
Nimimi ayaa yiri: “Waxaan u sheegay inay dhib nagu tahay jaranjarada koritaankeeda, laakiin waxay nagu dhiibayaan ilaa 26 jaranjar.” Teeda kale dumarku waxay ku qas- banaadeen in ay si degdeg ah u xirxiraan, iyagoo ka tegaya waxyaabo badan oo ay ka mid yihiin hantidooda,Kuwo kaloo badan ayaa ku qas banaaday inay ka tagaan alaabta shaqsiyadeed oo ay ugu wacneed deg degta ay ku guuraan. Waxaa kaloo buux dhaafay caagaga qashinka sheeyada la tuuray.
Jenni Halliday, agaasimaha qandaraaska Serco, ayaa yiri:
“Serco wuxuu hadda ilaaliyaa dhowr kun oo magangalyo-doon ah oo ku dhex yaal in ka badan
3,000 guryaha ku yaal Waqooyi Galbeed.
“Waxaan ku siinaynaa hoy ku filan oo buuxiya shuruudaha guriyeynta lagama maar maanka ah iyo heerarka Xafiiska Guriyeynta halka codsigooda magangalyada ee UK ay dowladu ugu talagashay.
Maaha wax aan caadi aheyn in aan guryaha dib ugu celino mulkiilayaasha sababo kala duwan awgeed, sida dhacday kiiskani waxaa kula talinay dadka inay guuraan
“Tani maaha wax sahlan, waxaan u shaqeynay si adag si aan u helno degaan ku haboon oo ka yimaada guryaha aan heli karno ee ku yaala Waqooyiga Galbeed oo soo buuxiya baahiyahooda.”
Samra, oo ka socota hay’ad samafal ah ee dariseenta ayaa yiri: “Waa wax aan caadi ahayn in dadka magangelyo-doonku ay ka tagaan hantidooda shakhsiyeed.”
Duqa Manchester Andy Burham ayaa walaac ku muujiyay arrintaan wuxuuna qoraal u diray wasiirka arrimaha gudaha Sajid Javid kuna wargelinayaayo nidaamka guryaha dadka magangalyo-doonka ah inuu yahay mid lagu guuldareytay gaar ahaan “tirade dadka ku sugnaa Greater Manchester.
Duqa magaalada ayaa ku tilmaamay xaaladda “xaalad fowdo ah “ laakin xafiiska Arrimaha Gudaha ayaa ka jawaabey oo ballanqaadyo sameeyay iyo in dib u soo celiyo qaabkii wanaagsanaa magangalyo doonka loogu hayo gobolka iyo dalka oo dhan. Waxay sidoo kale ballan-qaadeen in ay hagaajinayaan xaaladdooda nololeed ee loogu talagalay sidaas ayay ku wargeliyeen duqa Magaalada Manchester.
DAD badan ayaa u yimaada SASCA maalin walba oo isniin ah si ay u helaan caawinaad iyo talada garyaqaanka Paul Morris oo ah ninka kaliya oo ay ku soo laaban karaan waqtiyo dhibka badan ay qabaan.
Paul waxaa laga heli karaa maalin walbo oo isniin ah xafiiska sasca uuna ka shqeynayay shantii sano ee la soo dhaafay wuxuuna caawiyaa shakhsiyaad iyo qoysas badan oo rabo in ay la midoobaya dadkooda.
Waxuu horey uga shaqeyn jiray Xarunta Sharciga ee Greater Manchester, Paul wuxuu bixiyaa talooyin bilaash ah dadka Soomaalida ah ee ku nool Magaaladan Manchester iyo nawaaxigeeda wuxuu ka kaalmeeya xagga sharciga , kuwaas oo ay haysteen dhibaatooyin dhaqaale ayna awoodi Karin iney bixiyaan lacag garyaqaanada .
Poul wuxuu yiri: “Waxaan shaqo badan u qabanay bulshada Soomaalida ah ka dib markii wadankoodu uu ka dhacay dagaale sokeeya , sidaas darteed waxaan isku taxalujiayay oo aan wax badan qabanay in la isu keeno qoysas badan oo dagaaladii sokeeya ku kala qaxay .”
Marar badan ayuu Poul horey u booqday
xerooyinka Somalia ku jirto ee dalka Itoobiya wuxuuna ka soo uririyay warbixino iyo wareysiyo shakhsiyaadka iyo qoysaska
Soomaliyeed dhibaatooyinka ay la kulmeen xerooyinka qaxootiga..
Markii aan ka tagay xarunta sharciga
Greater Manchester waxaan rabay inaan sii wado ka qaybgalka kaalmada bulshada, sababtaa s awgeed ayaan aan ugu tabarucayo waqtigeyda in aan imaaddo SASCA . shaqada aan SASCA ka haayo waa hubinta iyo saxida foomanka , mararka qaarkood waxaan ku dhiirri galiyaa dadka inay tagaan goobaha si ay helaan talada saxda ah ee sharciga.”
Poul wuxuu sheegay in ay jiraan qareeno badan oo dadka qaxootiga ka faa’iideysto iyo
kuwa magangelyo-doonka iyaga oo siinaya
talooyin xun, isla markaan ku amraya lacag aad u tiro badan iney bixiyaan.
Wuxuu sidoo kale sheegay in shaqobixiyeyaasha badakooda aysan fahmin xaaladda sharci ee qaxootiga waxayna inta badan halis gelinayaan noloshooda qofka qaxootiga ah iyaga oo waydiisanaya dukumintiyada khaldan,iyagoo ku caawin karo si sax ah..
“Ttodobaadkii hore waxaan arkay haweeney shaqadeedu tahay Nadaafad kana shaqeyso dugsi isl amarkaana dugsigu ayaa ka dalbaday inay hesho baasaboor. Waa wax aan macquul aheyn in Soomaalidu ay sidaas sameyso waayo waxay khatar ku tahay sharcigeeda sababtoo ah waa qaxootigu kuma laaban karaan dalka ay ka carareen, “ayuu yiri.
Paul, oo dib isu soo celiyay qoysas badan oo Soomaliyeed ka dib markii ay kala qaxeen dagaaladii Sokeeya ee Somalia ka dhacay ayaa sheegay in qaxootiga iyo dadka magangelyodoonka ay wajahayaan jawi colaadeed oo ka jira UK. Qaar ka mid ah qoysaska waxay ku qaadaneysaa tobannaan sano kahor intaan la keenin dadkii ay dalbadeen.
Waxaan ku jirnaa xilli cabsi leh dad badan ayaa runtii ka walwalsan xaaladda, “ayuu yiri.
Igu danbeyntii Paul wuxuu ku amaanay saameynta dadka Soomaaliyeed ee Moss Side iyo kuwa ku hareeraysan, isaga oo leh: “Waxay ku soo celiyeen aaggaan qurux ay ku dheehan tahay dhaqankooda. Taasoo keentay in aagoodu noqdo mid si lixaad leh isu bedelay.”
Hannaanka socdaalku wadankaa waa mid ka dad badan ku reebayaa daal jireed iyo maskaxeed
SASCA waa mid ka mid ah ururada fara ku tiriska ah oo si gaar ah ugu adeega qaxootiga Soomaaliyeed oo la ildaran cadaadiska iyo jahawareerka.
Qoxootiga badanaaba waxay yimaadaan dalkaan iyagoo aqoonin nidaamka socdaalka mana helaan badanaa taageero.
SASCA waxay dooneysaa in ay gacan ka geysato fududeynta howlaha qaxootiga gaar ahaan dadka aan luuqada aqoonin , aqoonta dardara nidaamka maamulka iyo arrimaha soo noqnoqonaya qaxootiga.
Waxaa ka faa’iideystay caawinaada Sasca waa Fardowsa
by Alex CandlinAbdullah Sharif Fardowsa waxaa loo keenay ninkeeda Abdulkadir, iyo laba carruur ay dhashay oo kala ah Ola iyo Yasim oo ay kala maqnaanyeen shantii sano ee la soo dhaafay,inkastuu Abdulkadir uu joogaa caruurtooda Soomaaliya Kaalmada aan ku qabo SASCA weli way socotaa.
Waxaan SASCA u imaadaa in la ii akhriyo waraaqaha quseeya qoyskeyga. Mana akhrin karo inta badan waraaqaha. Waxaan halkan u imid inla iga caawiyo waraaqaheyga. SASCA si wanaagsan ayay ii kaalmeysaa .
Waxaan kula la xiriiraa qoyskeyga teleefoon. Anigu ma isticmaalo kombiyuutarka. Waxaan iibsan jiray £ 5 kaarka wacitaan wiig kasta, Laakiin community aad bay iigu taageereen.
Waxay tiri fowsiyo qoyskeyga waxaan ka walwelsanaan jiray noolashooda iyo xaaladooda, waa dad dhalinyaro ah oo aad u nugul.aad baan u tebi jiray ,waxaan u awooday inaan lacag u diro oo kaliya.
Waa geedi socod dheer , hawlgalku waa laba sano, inkastooy aniga ugu qaadayay halsano.
Waxay u baahan yihiin caddayn DNA si ay u cadeeyaan inaan ahay hooyada carruurta dhashay iyo shahaadada guurka
“Waxaan sugaayay maalin kasta in aan la midoobo qoyskeyga. Waxaan isku dayi jiray aan waco maalin kasta,inkastoo aan ka welwelsanaa hadana alxamdu lilaah rabi waa ii keenay .
Nasiib wanaag waanu isu nimid ,waxaan noqonay qoys wada jira , waxaan u helay carruurta school ay dhigtaan noolasheyna qoys ahaan caadi ayay ku soo laabatay.
MARYAN Guleed, oo ah hooyo Soomaaliyeed oo ay caruurteeda kala maqnaayeen muddo dhan 13 sano , ilmaheeda waxaa ugu yaraa wiil lix bilaad jira markii ay wadanka ka soo qaxday ayaa nasiib wanaag waxay SASCA ka kaalmeysan sidii carruuteeda looga kiini lahaa.
Maryan waxay markii hore degtay magaalada Birmingham , markii waxay u dacwootay caruurteed laakin nasiib darro waa loo diiday sababtoo ah waxaa isaga qasmay oo ay fahmi wayday su’aalihii la weydiiyay ka dib waxay u soo wareegtay Magaalada Manchester oo ay soo dhaweyn
by Mia Abeyawardeiyo taageeraba ka heshay waayo markii loo raadiyay siddii ay caruurteeda loogu keeni lahaa xariirkii uu sameeyay xafiiska SASCA ayaa wuxuu sahlay in la saxo qaladkii dacwada ku jiray.
Hooyo Maryan waxay ka mahadcelisay taageeridii, caawinaadii ay saaxibada iyo tabarucayaasha SASCA ay siiyeen gaar ahaan Paul Morris oo ah qareen Degan oo xilgaar ah iska saaraay sidii aan dib ula midoobo lahaa caruurteyga, waxay kaloo intaas ku dartay in SASCa ay tahay xarun la yaableh oo loogu talagalay in la
caawiyo soomaalida u soo guura Manchester oo aan aqoon u laheen dalkaan una baahan caawinaad iyo degitaan.
Maryan waxay kula talineysa qaxootiga Somaliyeed iney tagaan SASCA si arrimahooda loo maareeyo.
Waxay tiri maryen waxaan dareemayaa iney aheed shalay oo kale maalintaan aan carruurteyda la midoobay.
Waxay kaloo halkaan ugu mahadcelineysaa hay’ada laanqeyr cas oo taagero maaliyeed ka geysaty caruurteyda alxamdu lilaah hadda labada wiil oo waaweyn waa ii shaeeyaan Manchesterna waa la qabsadeen.
Dhalinyadarada oo iskaa wax u qabso ku nadiifiyay Luuqyada xaafada Moss
Side kuna beeray geeddo
ARDAY fara badan oo ka mid ah ardayda Jaamacadda Manchester iyo dadka deegaanka oo is kaashaday ayaa sahashay in la hagaajo,lana nadiifiyon waddooyinka Moss Side iyadoo la qaadayo qashin, si qashin dib logu warshadeeyo iyo in dhir laga beero wada hareeraheeda.
Nadiifinta waxay ka mid ahayd Toddobaadkii Tabarucaada Ardayda Jaamacada waxaana la nadiifiyay dhamaan waddooyinka iyo luuqyada agagaarka Acomb Street, Crofton Street, Deramore Street iyo Kippax Street ee Moss Side.
Dhamaan meelihii la nadiifiyay ee wadooyinka ahaa ayaa lagu beeray ubaxyo aad u qorux badan iyo dhir cusub .
Ardayda mid ka mid oo Japan ah, Dayena Adu-Agyeman waxay tiri: “Aniga
ahaan ka shaqsi ahaan, sannadkii koowaad iyo labaad waxba kama qeyb qaadan arrimaha bulshada waxaan ku jiray xumbada jaamacadda,laakiin waxaan u maleynayaa inay tahay fikrad aad u wanaagsan in ardayda iyo dadka deegaanka ay si wadajir ah uga shaqeeyaan nafaadad xaafadad si tabarucaadu u naqoto mid joogto ah.
Sidoo kale Lindsay Gilbert, oo ah maareeyaha waxqabadka bulshada, ayaa yiri: “Jaamacadda Manchester waxay ka go’an tahay inay deris wanaag u noqoto Moss Side.
“Waxaan ku dhiirigelineynaa ardaydeena inay gacan ka geystaan nadaafada xaafadaha deegaanka. Waxaanu qaban doonaaToddobaadka iskaa wax u qabso ah oo aanu ku dhiirigelin doono arday badan si ay ula shaqeeyaan bulshada degaanka.”
HABOON, oo ah Gabar Somaliyeed oo ku noolayd Rennes waqooyiga Faransiiska, ayaa u timid Howlo shaqo Magaalada Manchester ee dalkaan UK.
Haboon oo ah ardayad Somaliyeed ayaa u riyaaqday meeleynta shaqo ee xafiisyada SASCA uu u sameeyay, Muddadii ay ka shaqeyneysay Xafiiska SASCA waxay gacan ka geysatay Howlaha maamulka Xafiiska sida soo dhawynta dadka xafiiska yimid oo u baahan howlo kala duwan sida wacitaanada telefoonada, buuxinta waraaqadagha iyo in loo turjumo, looma diro emailada.
Axmed Maxamed oo ka mid ahaa dadkii ku soo dhaweeyay SASCA ayaa yiri:
"Aad ayaan ugu faraxsannahay in ay Haboon nagala shaqeyso Sasca. Waa qof dhaqo badan oo daacad ah, "Waxaan helnaa dad badan oo talo naga siiyo sidii aan u caawin laheen dadka kaalmada u baahan sida haboon oo kala.
"Waxaan aad u daneyneynaa dhalinyarada in ay ka qeyb qaataan howlaha muhiimka ah ee Sasca qabaneyso , Qof kasta oo raadinaya meeleyn shaqo waa inuu wacaa xafiiska SASCA 0161 710 2660.