2024ko azaroko Txirbil

Page 1


txirbil artetik · Azaroa · 240 alea

Aurten ere gure taldea burubelarri aritu da erronka berriei aurre egiten, beti kalitatea eta berrikuntza helburu hartuta. Argazkian ikusten duzuen bezala, ekipo potentea dugu!

Artezketa zilindrikoa garatzen duen saila gara. Proiektuak lantzen ditugu bai enpresa txiki eta ertainentzat, bai multinazional handientzat, hemen Euskal Herrian eta mundu osoan. Gure makinak edozein motatako piezak artezteko dira, tamaina txikietatik hasi eta 500 kilo arteko piezetaraino.

Bezero nagusien artean ditugu ZF, SEW, Ford, WEG eta SEW, beste askoren artean. Gure LG makinak arrakasta handiz erabiltzen dira, eta CG gama berria gero eta indartsuago ari da sendotzen nazioarteko merkatuetan.

Gure xedea argia da: teknologia aurreratua eskaintzea, bezeroen beharrak betetzeko eta gure eraginkortasuna hobetzeko.

Artezketa zilindrikoaren Garapen Saila

ELKARRIZKETA

JON LARRAÑAGA

·Jon Larrañaga·

Edizio honetan Gorosabeleko taldekide bat elkarrizketatu dugu, Jon Larrañaga. Dakizuenez, Gorosabel, gure taldearen zati garrantzitsu bat da, gure makinen muntai elektriko eta instazioetaz arduratzen da eta.

Kasu honetan Jon Larrañagari bere zaletasunari buruz galdetu diogu, herri-kirolei buruz, hain zuzen. Jon Larrañaga lokotx-bilketan Gipuzkoako zein Euskal Herriko txapelduna izan da hainbat urtez. Ea zer kontatzen digun.

Noiz eta nola hasi zinen herri kiroletan? Zerk bultzatu zintuen kirol hauetara?

10 bat urterekin hasi nintzen. Aitak bultzatu ninduen kirol honetara.

Baduzu erreferenterik herri kiroletan? Norbait inspirazio-iturri izan zaizu?

Hasi nintzenean Fernando Etxegarai mendi korrikalaria nuen erreferente gisa.

Zein da zure kirola aukeratu izanaren arrazoia, herri kirolak aukera zabala eskaintzen baititu?

Lokotx-biltze modalitatea aukeratu nuen korrika egitea betidanik izan dudalako gustuko.

Nolako entrenamendua eskatzen du zure kirolak? Zenbat denbora ematen duzu prestaketan?

Urte osoan zeharreko prestakuntza eskatzen du eta txapelketa garaian entrenamentu espezifiko eta intentsoagoak egitea.

Zein da zure ustez herri kiroletako kirolari izatearen zailtasun nagusia? Zein erronka nagusiri egin behar diozu aurre?

Beste kiroletan bezalaxe lana, disziplina eta esfortzua.

Nola prestatzen zara txapelketa garrantzitsurako? Baduzu errutina berezirik?

Prestaketa lehen esan bezala urte guztikoa izaten da, txapelketa baino bi hilabete lehenago hasten naiz entrenamentu maila areagotzen.

Ez, ez daukat errutina berezirik.

ELKARRIZKETA

JON LARRAÑAGA

Lana gogotsu eta ilusioz eginez askotan norberak espero ez dituen gauzak lortzera iritsi zaitezkeela erakutsi dit herri kirolak.

Jon Larrañaga

ELKARRIZKETA

JON LARRAÑAGA

Zer suposatzen du zuretzat Euskadiko txapeldun izateak? Nola sentitu zinen titulua lortu zenuenean?

Ilusio handia egin zidan Euskal herriko txapeldun izateak. Urteak neramatzan txapel horren atzetik eta lortzea oso berezia izan zen.

Baduzu txapelketa edo une bereziren bat zure ibilbidean? Zein da zure oroitzapenik politena herri kiroletan?

2011. urtean lortu nuen Euskal Herriko lehenengo txapelketa eta garai hartan nire erreferente zen Fernando Etxegarairi irabaztea lortu nuen, sekulakoa izan zen.

Zein izan da zure ibilbideko unerik gogorrena? Nola gainditu zenuen?

Lesioren bat edo beste izan dut baina ez dut bereziki une gogorrik bizi izan.

Zer balio irakatsi dizute herri kirolek? Zer ikasi duzu kirol honetatik, bizitzara eramateko modukoa?

Herri-kirolak, bizitzako beste gauza batzuk bezala, lana gogotsu eta ilusioz eginez askotan norberak espero ez dituen gauzak lortzera iritsi zaitezkeela erakutsi dit.

Nola ikusten duzu herri kirolen etorkizuna?

Uste duzu belaunaldi berriek interesa dutela kirol hauetan?

Herri-kiroletan, gaur egun, harri-jasotzea eta aizkora osasuntsu daudela esango nuke, gainerako modalitateak mantendu edo beheraka doazela esango nuke.

Zein uste duzu dela zure kirolak Euskal

Herriko kulturan duen tokia?

Euskal Herriko kulturan eduki beharko lukeen tokirik ez dauka. Gainontzeko kirolak (bereziki futbola) nagusitzen dira eta instituzioetatik lanketa gehiago egin beharko litzateke.

Zer gomendio emango zenieke herri kiroletan hasi nahi duten gazteei?

Kirol modalitate ezberdinak daudela eta probatzera animatuko nituzke.

Zer da herri kiroletan txapeldun izateko beharrezkoa dela uste duzun gaitasun edo ezaugarria?

Lana, esfortzua eta norbere dohaietan konfiantza izatea.

Zure ibilbidean, zer laguntza jaso duzu (familiarena, lagunena, entrenatzaileena…) eta nola lagundu dizute arrakasta lortzen?

Txapelketetara joan naizenean beti izan dut familiakoen babesa, bereziki andrearena eta seme-alabena, hutsik egin gabe beti izan dira nire ondoan, eskerrak beraiei.

Herri kirolak ezagutzen ez dituztenentzat, nola azalduko zenieke zure kirolaren esentzia eta berezitasuna?

Baserri mundutik sustraitu diren kirol modalitateak direla. Lehen eguneroko ofizio zirenak gaur egun herri kirol bilakatu direnak eta gure herri kulturaren ikur diren kirolak direla.

Zein helburu edo amets dituzu oraindik betetzeko herri kiroletan?

Poztuko nintzateke ondorengoren batek nire ibilbidea jarraituko balu.

Herri kirolen inguruan, baduzu anekdota edo pasadizo berezirik partekatu nahi zenukeenik?

Soto Ormaiztegiarrarekin lehia bat izan nuen duela urte batzuk, berak intxaurrak ipurdiarekin apurtzen zituen eta ni lokotxak saskian sartzen nituen, ea nork azkarrago egiten zuen.

Azkenik, zer esan nahi zenieke herri kiroletan zaleei edo euskal kultura eta kirola babesten dituztenei?

Jarraitzeko orain arte bezala plazak eta frontoiak betetzen eta gure kultura eta herri-kirola ahalik eta txoko gehienetara zabaltzen.

ChatGPT eta euskara: Teknologia berriak gure hizkuntzan.

Gaur egungo teknologia munduan, adimen artifiziala eta hizkuntza-prozesamendua gure egunerokoan gero eta gehiago integratzen ari dira.

Baina, nola eragiten die horrek hizkuntza txikiei, hala nola euskarari?

Euskal Herrian, teknologia berriak aukera handiak eskaintzen ari dira gure hizkuntza babesteko eta sustatzeko; horien artean, ChatGPT eta antzeko AA (Adimen Artifiziala) tresnak gero eta gehiago erabiltzen dira euskarazko edukia sortzeko eta zabaltzeko.

ChatGPT: Zer da eta nola funtzionatzen du?

ChatGPT OpenAI enpresak garatutako adimen artifizialeko tresna bat da, hizketaldiak ulertu eta erantzuteko gaitasunarekin. Milioika testu aztertuta, ChatGPT-k hizkuntza naturalak ikasi ditu, erabiltzaileei galderak erantzuteko

eta informazioa eskaintzeko gai izanik. Erabiltzaileek euskarazko galderekin ere hitz egin diezaiokete, eta, neurri batean behintzat, euskarazko erantzunak ere jaso ditzakete.

Euskararen integrazioa AA tresnetan: Aukerak eta erronkak

Hizkuntza txiki bat izanik, euskarak erronka handi bat du AA tresnen munduan lehiatzeko.

Munduko hizkuntza nagusiek —ingelesak, gaztelaniak edo frantsesak, besteak beste— milioika datu dituzte, eta horrek AA tresnek hizkuntza horietan erantzun zehatzagoak ematea ahalbidetzen du.

Euskarazko datuak, aldiz, gutxiago dira eta aniztasun txikiagoa dute; horrek esan nahi du

AA tresna batentzat zailagoa dela euskaraz erantzutea.

Hala ere, azken urteetan aurrerapauso nabarmenak egin dira, eta horretan, Trebe, Orai edo ISEA (Ikaskuntza Sistema eta Aplikazioak) bezalako euskal erakundeak lanean ari dira euskara teknologia berrietara egokitzeko eta datu kopurua handitzeko.

ARTIKULUA

CHATGPT ETA EUSKARA

ChatGPT eta euskararen etorkizuna

ARTIKULUA

CHATGPT ETA EUSKARA

Euskararen aldeko ekimenak eta datuen garrantzia

Etorkizunean AA tresna hauek euskaraz hobeto erantzuteko gai izan daitezen, ezinbestekoa da euskarazko datu kopurua handitzea.

Aitzitik, tresna honek aukera paregabeak eskaintzen ditu:

Egun, ChatGPT erabiltzen duten euskal hiztun askok AA honek euskaraz emandako erantzunekin esperimentatu dute. Argi dago euskara ondo menderatzeko bidean urrats gehiago egin behar dituela; batzuetan, erantzunak ez dira guztiz zehatzak edo naturalak, eta hitzen forma eta esaldien egitura egokia izatea erronka izaten da.

Hezkuntza eta ikaskuntza

Hizkuntza hedapena

ChatGPT euskarazko laguntzaile gisa erabil daiteke ikasleentzat, galderak eginez ikasi edo materiala euskara hutsean azter dezaten.

Euskarazko informazioa eta edukiak sortu eta zabaltzeko erabil daiteke, hizkuntza txikietan ohikoak diren informazio hutsuneak betetzeko.

Ohitura digitalak

Teknologia berriekin harremana euskaraz sortzen ari diren gazteentzako erakargarria izan daiteke; hala, euskara teknologia munduan erabiltzeko ohitura digitalak sustatuko dira.

Datuek AA sistema hauek entrenatzeko eta hobetzeko balio dute, eta horretarako, euskal komunitateak euskara sarean eta digitalean gehiago erabiltzea sustatu behar da. Horrek, gainera, euskarazko datuen kalitatea ere

hobetzen lagunduko luke, adibidez, testu mota desberdinetan (artikulu, elkarrizketa, eta abar) aniztasuna eta aberastasuna eskainiz. Eusko Jaurlaritzak eta beste erakunde batzuek hizkuntza-teknologiak sustatzeko egindako ahaleginak funtsezkoak izan dira, eta datuen kopurua handitzen jarraitzen bada, litekeena da ChatGPT eta antzeko tresnak euskaraz gero eta hobeto jardutea.

ChatGPT bezalako AA tresnek euskara bezalako hizkuntzentzako laguntza izugarria ekar dezakete, bai edukia sortzeko, bai hedatzeko. Teknologiaren garapena euskararen alde erabiliz gero, euskal hiztunentzako tresna baliagarriak sortuko dira, hizkuntzaren etorkizuna eta erabilera indartuz.

Gure esku dago teknologia hauek gure hizkuntzaren alde erabiltzea eta euskarak XXI. mendean tokia izan dezan bermatzea.

Ondorioa: Teknologia berriak euskararen alde

ARTIKULUA

BEHOBIA-DONOSTIA 2024

Behobia-Donostia

2024: Aldaketa, Grina eta Erronka Berriak.

59. edizioko Behobia-Donostia 2024 lasterketa jada amaitu da, eta aurtengo edizioak inoiz baino giro bereziagoa izan du.

20.196 metroko luzera izan du lasterketak aurten, ohiko ibilbideari 200 metro gehituz, eta horrek erronka berriak ekarri dizkie partehartzaileei.

Guztira, 27.000 korrikalarik hartu dute parte proba ezagun honetan, ohiko kopurua baino 3.000 gutxiago AVEko obrek sortutako logistika mugak direla eta, Gipuzkoa osoa kirol festa bihurtuz.

Ibilbide berria, Ventas inguruko obren ondorioz

Aurten ibilbidean izandako aldaketa nagusiak Ventas auzoko obrek eraginda izan dira. Elizatxo etorbideko zubia bota dutenez, korrikalariek Letxunborro etorbidea hartu behar izan dute. Desbideraketa hau 4. kilometroan egin da, korrikalariak pabilioi-

ingurutik igaroz. Tarte hau beheranzkoa izan den arren, suhiltzaileen biribilgunetik Gaintzurizketarako ohiko igoerak ez du barkatu. Horrek probaren xarma mantendu du, baina planifikazio berri bat behar izan dute guztiek.

ARTIKULUA

BEHOBIA-DONOSTIA 2024

Emakumezkoen parte-hartzea goraka

Behobia-Donostia lasterketan parte hartzen duten emakumeen kopurua azken urteotan gora egiten ari da, eta aurten, %30ko marka gainditu du, errekorra eginez aurtengoan ere. Hau garrantzitsua da lasterketaren ikuspegi

inklusiboa indartzeko. CD Fortunak, antolatzaile taldeak, adierazi du helburu argia dutela: datorren urteetan %50era iristea, genero berdintasuna sustatuz. Horretarako, 54. Ediziotik aurrera 50/50/25 kontzeptua martxan jarri zen.

Behobia ez da soilik kirolekitaldia, baita eragin sozial eta ekologikoa duen festa ere. Aurten ere nabarmendu dira ingurumenarekiko konpromisoak, hala nola:

Garraio publikoaren erabilera sustatzea, isuriak gutxitzeko.

Hondakinak murriztea, bereziki plastikozko edalontzien erabilera mugatuz.

Lasterketa inklusiboa izateko ekimenak, pertsona ezgaituentzako modalitate egokituak barne.

Erronka sozial eta ekologikoak

ARTIKULUA

BEHOBIA-DONOSTIA 2024

Ibilbide berria, Ventas inguruko obren ondorioz

Proba gogor honetan, eliteko atletek maila altua erakutsi dute. Gizonezkoetan, Chakib Lachgar korrikalari marokoarrak irabazi du, 1:02:17 denborarekin, eta emakumezkoetan,

Mireia Guarner katalana izan da garaile, 1:14:04 markarekin. Beheran aurki dezakezue sailkapen ofiziala.

Berezitasun bezela, 25.182 parte hartzaileetatik, 212 pertsona erretiratu dira, eta helmugara iritsi diren 24.970 pertsonetatik, 958 deskalifikatuak izan dira. Lasterketan parte-hartzaileen kanporaketarako arrazoiak askotarikoak dira, baina edizio batetik bestera, ordu-esleipenaren aurretik ateratzea da behin eta berriz gehien errepikatzen

dena. Izan ere, korrikalari askok ez dute zalantzarik izaten euren irteera-ordua alde batera uzteko eta beraiei dagokiena baino lehen ateratzeko. Gehienetan, hori egiten dute Behobia kaleetan itxaronaldia luzatu nahi ez dutelako edo beste maila bateko korrikalariekin irteerak eragiten dituen trabak saihestu nahi dituztelako.

60. urteurrenaren atarian Emozioz beteriko etorkizuna

Hurrengo urtean Behobia-Donostia lasterketak bere 60. urteurrena ospatuko du, eta aurretik dagoen urteurren berezi horrek aurtengo edizioa trantsizio urtea bihurtu du. Antolatzaileek jada adierazi dute ospakizun bereziak prestatzen ari direla, hala nola lehen edizioetako partehartzaileei omenaldiak eta ekintza kulturalak.

Behobia-Donostia 2024 argi geratu da: aldaketa eta erronkek ez dute lasterketa honen esentzia aldatu. Emozioa, sufrimendua eta helmugara iristeko poza inoiz ez dira galduko. 2025ean berriro elkar ikusiko dugu, sei hamarkada ospatzeko!

ARTIKULUA

Ardo beroa Gabonetan Euskal Herriko zenbait lekutan hartzen da, batez

ere Iparraldean (bereziki Zuberoa eta Lapurdin), baina baita Gasteizen ere.

Beste hainbat herrialdetan ere tradizio bat da. Alemanian (Glühwein), Alsazian (Frantzia) eta Skandinaviako herrialdeetan (Glögg) besteak beste.

Osagaiak

1 litro ardo beltz (kalitate onekoa eta zapore leunekoa, ez oso garratza)

1 laranja (azala)

1 kanela makilatxoa

3-4 ale iltze (espezia)

3-4 koilarakada azukre (gustura egokitu)

(Aukeran) izar anisa (anis estrellado) edo limoi zati bat zapore bereziagoa emateko

Ardoa lapiko batean jarri eta su baxuan berotzen hasi, baina ez irakiten utzi.

Gehitu laranjaren azala, kanela, iltzeak eta azukrea.

Su motelean utzi 10-15 minutuz, ardoa zaporeak har ditzan.

Kendu sukaldeko ontzitik, iragazi (aukerakoa), eta bero zerbitzatu.

MTPL PROIEKTUA
ERREZETA BEROA
Prestaketa

ERREZETA

INTXAURSALTSA

Intxaursaltsa, izenak dioen bezala, intxaur eta esnearekin egiten den postrea da.

Antzina, baserrietan Gabonetan postre gisa prestatzen zen eta gaur egun tradizioari eusten zaio etxe askotan. Intxaursaltsa postre sinple baina oso zaporetsua da, eta egun hotzetan zerbitzatzeko aukera ezin hobea.

Osagaiak

200 g intxaur

1 litro esne (esne osoa erabiltzea gomendatzen da)

Prestaketa

150 g azukre

Kanela makilatxo bat (aukerakoa)

Limoi azal zatitxo bat (aukerakoa, usain pixka bat emateko)

Intxaurrak txikitu: Lehenik eta behin, intxaurrak txikitu behar dira, baina ez irinezko ehundura izateraino, intxaur zatitxoak nabaritu daitezen.

Intxaurrak egosi esnearekin: Kazola handi batean, esnea berotu eta kanela makila eta limoi azal zatitxo bat gehitu. Esnea epeltzen denean, gehitu intxaurrak eta azukrea. Ongarriak, kanela eta limoi azala, zapore ukitua emango diote, baina nahi izanez gero kendu egin daitezke.

Sutan mantendu: Irakiten hasten denean, su motelean utzi ordu erdi inguru, noizean behin eraginez, intxaurrak erabat bigundu eta esnearekin bat egin arte. Kontuz eragin behar da, erraz itsasten baita.

Testura egokia lortu: Saltsa lodia bihurtzen denean, intxaursaltsa prest dago. Oso trinkoa izaten da, baina nahi izanez gero, esne gehiago gehi dakioke nahi den testura lortzeko.

Zerbitzatu: Intxaursaltsa bero edo epel zerbitza daiteke; nahi izanez gero kanela hautseztatua bota gainetik.

Oharrak

Intxaursaltsa egiteko, esne osoa erabiltzea gomendatzen da, testura krematsuagoa lortzeko. Berez Gabonetako postrea bada ere, intxaursaltsa urteko beste edozein garaitan egin daiteke, oso goxoa baita.

LANGILE BERRIAK AZAROA
Iban Olariaga Imanol Aldaondo

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.