Gazeta Senior | Wrocław 02/2015 by Czerwony Portfelik Senior

Gazeta

Portal numer 1 dla seniorów

Wrocław marzec - kwiecień 2015

Czerwony Portfelik Senior /ISSN: 2082-6729/ nakład: 10 500 egz./02/2015/WRO

duża czcionka Porady Komendy Miejskiej we Wrocławiu, str. 7 O szlachetnym zdrowiu, cyklicznie i proﬁlaktycznie, str. 10 Fundusze Europejskie w trosce o zdrowie, str. 11 - 13

gazeta bezpłatna zabierz juą do dom

y Sudneiotra dla se

Dodatek Turystyczny, str. 22 - 26

kolejne wydanie 4 maja

Plastikowe pieniądze, str. 27 - 29

To, co seniorowi niezbędne więcej na str. 6 Ta gazeta jest bezpłatna dzięki:

Akademia usługi pogrzebowe i kremacyjne

MEDICA HUMANA

Seniorzy

Powiedz o „Gazecie Senior” przyjacielowi, znajomemu, sąsiadowi i podaruj mu egzemplarz czasopisma.

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

DEBATA

Mogę wszystko Senior XXI wieku

Egzemplarz dla .......................... tu wpisz imię osoby, której chcesz podarować egzemplarz

WYDANIE WROC£AW marzec - kwiecień 2015 02/2015/WRO Na Wasze listy czekamy pod adresem: Redakcja „Czerwony Portfelik Senior” ul. Świdnicka 28/206 C, 50-068 Wrocław Dyżur redakcyjny pod ww. adresem: każdy czwartek od godz. 12.00 do14.00 tel. 505 151 952 Listy elektroniczne (e-mail) kierujcie na adres: redakcja@czerwonyportfelik.pl Znajdziecie nas również w internecie (wydanie elektroniczne) www.czerwonyportfelik.pl oraz na Facebook’u www.facebook.com/ JestesmyWTymSamymWieku Prenumerata Wszelkie pytania dotyczące prenumeraty kierujcie pod numer tel. 505 151 952 Marta udzieli Wam wyczerpującej odpowiedzi Reklama Zainteresowanych zamieszczeniem reklamy prosimy o kontakt z Krzysztofem pod numerem tel. 533 301 662

Redaktor naczelny: Linda Matus; Redaktorzy: Ewelina Kodzis; Sekretarz redakcji: Marta Chajec Dyrektor artystyczny: Ida Bianka Matus; Kierownik działu handlowego: Krzysztof Świebodziński Dział handlowy: Marek Śnioch; Rozwój: £ukasz Marszałek; Druk: Polskapresse; Foto: © Fotolia Wydawca: Silver Store sp. z o.o., ul. Świdnicka 28/206C, 50-068 Wrocław

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do redagowania nadesłanych tekstów, nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam i ogłoszeń.

Sprostowanie: w wydaniu styczeń - luty WRO na liście członków Wrocławskiej Rady Seniorów zabrakło pani Ireny Brojek. Serdecznie przepraszamy.

dr WALENTYNA WNUK Doradca Prezydenta Wrocławia ds. seniorów

ROBERT PAWLISZKO Kierownik Wrocławskiego Centrum Seniora

Wciąż musimy się dopominać o dostrzeżenie i pokazanie światu potencjału, jaki drzemie w seniorach. W potocznym, stereotypowym myśleniu, także niektórych osób starszych, senior już niewiele może zdziałać. Co więcej, nawet literatura przedmiotu potencjał rozwojowy przypisuje najwyżej 50-latkom, co jest o tyle niezrozumiałe, że na przestrzeni wieków znajdziemy mnóstwo przykładów dzieł życia powstałych w późnej starości. Nawet dziś niejedną firmą zarządza grono doświadczonych, przyprószonych siwizną managerów, każdy wie, że najlepsze ciasta robi ciocia Marysia, a takiej złotej rączki jak wujek Stefan próżno szukać wśród młodych. Słowo „doświadczenie” jest dziś odmieniane na rozmowach przez wszystkie przypadki. Owszem, może seniorzy nie przodują w informatyce, ale mają wiele innych umiejętności, których wykształcenie wymagało lat praktyki, cierpliwości i serca. Po szalonych latach zachłyśnięcia się technologiami, konsumpcją ponad miarę i presją ze strony kultu młodości, obserwujemy trend powrotu do korzeni. Czy jest to iskierka nadziei dla osób starszych, dla westalek domowego ogniska i piewców dawnych tradycji? Jaki potencjał drzemie w seniorach? Czy sami zainteresowani dostrzegają ten fakt? Jak postrzega to społeczeństwo? Na te i inne pytania odpowiedzą w gorącej debacie dr Walentyna Wnuk i Robert Pawliszko.

Mistrz

Robert Pawliszko: Kiedy poszukuję kandydata do obsługi punktu informacyjnego w WCS, jednym z moich kryteriów jest wiek +40 albo +50 lat. Dlaczego? Ze względu na poziom komunikatywności i obowiązkowości tych osób. Żyjemy dziś w społeczeństwie, ja to nazywam, skoczków. Socjolog Bauman określił ich ciągłymi konsumentami doznań i radości, czyli od przyjemności do przyjemności. Starsi ludzie tacy nie są, posiadają umiejętności i rozwinięte poprzez doświadczenie życiowe talenty społeczne przydatne w relacjach międzyludzkich. Musimy uświadomić seniorom, że mają w sobie potencjał. Walentyna Wnuk: Edukowanie społeczeństwa jest niezbędne, by zmieniać przekonania i nastawienia. R.P.: W tych ugruntowanych cywilizacjach zachodnich potencjał osób starszych stanowi bogactwo tego kraju, także w sensie rynkowym. Potencjał, który seniorzy posiadają, można przeliczyć na pieniądze. W.W.: Podam przykład Stanów Zjednoczonych. Tam we wszelkich usługach pracują głównie starsze osoby, na lotniskach, w metrze. W sklepach pracują subiekci, którzy obsługują osoby starsze i potrafią im doradzić jakie buty, ubrania czy bielizna będą wygodne i odpowiednie dla seniora. A u nas w sklepach pracują dziewiętnastolatki, zatrudnione na chwilę, które są bezradne wobec starszego klienta. R.P.: Kilka lat temu zrobiłem taki eksperyment. Do jednej z sieci sprzedających sprzęt RTV-AGD wysłałem CV na stanowisko sprzedawcy. Napisałem, że

mam 55 lat. Jako moją mocną stronę, która wyróżnia mnie spośród innych kandydatów, podałem, że potrafię doradzić osobom w moim wieku i starszym w wyborze odpowiedniego dla nich sprzętu. Nawet nie dostałem odpowiedzi. Przypadek sprzed dwóch lat: jedna z najbardziej rozpoznawalnych prezenterek telewizyjnych została zwolniona. W kuluarach krążyła plotka, że była za stara. To był dla mnie szok. Potwierdziło się, że w wielu miejscach ludzi traktuje się przedmiotowo. I bez znaczenia jest fakt posiadania wielu umiejętności, doświadczenia i rozpoznawalności. Ubolewam, że mogło się to zdarzyć właśnie w Polsce. Na Zachodzie ludzie z siwymi włosami w telewizji są przykładem wiarygodności, rzetelności i przysłowiowej kindersztuby. W.W.: Ale ona znalazła w sobie potencjał, który umożliwił jej powrót. Ma swój autorski program, który ma dobrą oglądalność. Ona się nie poddała, ponieważ ma silną osobowość. Mówimy tu o potencjalne, który powinno się określić jako „mistrzostwo w wykonywaniu zawodu”. Od pracodawców należy wymagać, aby mieli pomysł na zarządzanie starszymi pracownikami, niedługo będzie ich więcej niż młodych. Mogą przecież pracować na pół etatu, na zlecenie albo jako wolontariusze, ale nie warto z nich rezygnować, bo te osoby mają ogromne doświadczenie, są mistrzami w swoich zawodach. Funkcje doradcze pełnione przez ludzi starszych są bardzo cenione w społeczeństwach o wysokim stopniu rozwoju gospodarczego. U nas stawia się wciąż na młodych. Młodzi prezentują inny potencjał, np. związany

Portal numer 1 dla seniorów z umiejętnością pracy z nowymi technologiami. Wspólna praca młodych i starszych przyniosłaby korzyści każdej firmie. Warto również pamiętać o potencjale, którym są wymierające zawody, to co za chwilę będzie się działo. Oczywiście zmieniają się technologie i inne jest funkcjonowanie w wielu zawodach, ale to nie znaczy, że to wszystko, co sobą prezentuje ten mistrz zawodu nie ma wartości. Wydaje mi się, że za szybko rezygnujemy z tych ludzi, odrzucamy ich i nie wspieramy. R.P.: Nie wspieramy ich jako społeczeństwo. Brak jest także wystarczającego wsparcia Państwa, szczególnie dla seniorów prowadzących swoje warsztaty rzemieślnicze czy też inną działalność gospodarczą. Szczególnie trudno jest prowadzić działalność starym Mistrzom – rzemieślnikom. Jeśli dajmy na to pani Kazimiera prowadzi pasmanterię, a tuż obok powstaje market z tandetnym asortymentem, ale tanim, to pani Kazimiera bez wsparcia nie ma szans wobec takiej konkurencji. Fakt, że asortyment supermarketu będzie gorszy jakościowo niż Pani Kazimiery – nie ma znaczenia. Teraz nikt nie kupuje wstążek na długie lata. Jednak jeśli wesprzemy lokalny sklepik, to jest szansa, że za parę lat, kiedy społeczeństwo zacznie wreszcie dostrzegać różnicę w jakości między tanimi produktami z importu, a tym, co wykonał ktoś tutaj, w kraju – pasmanterie wciąż będą. W.W.: Myślę, że to mistrzostwo w zawodzie można też wykorzystać w wolontariacie, bo tam ma miejsce swoista reaktywacja zawodowa. Widać to na przykładzie uniwersytetów i klubów seniora. Seniorzy mogą być tu edukatorami, prowadzić praktykę związaną z ich przygotowaniem zawodowym. R.P.: Odwołam się do modelu z Zachodu, tam ci młodsi seniorzy pełnią rolę opiekunów osób bardziej niż one niesamodzielnych. Dlaczego mogą? Bo teraz przynajmniej fizyczna praca związana z opieką nad osobą niesamodzielną jest wykonywana lub wspomagana przez różnego rodzaju urządzenia. Natomiast nie da się tego skompensować żadnymi urządzeniami, a to czego brakuje osobie starszej, niedołężnej i pozostającej w domu, to towarzystwo drugiego człowieka.

Potencjał psychologiczny

W.W.: Empatia, wrażliwość, odpowiedzialność, zrównoważenie emocjonalne, wyrozumiałość, umiejętność bycia z człowiekiem – często cierpiącym, chorym, opuszczonym. Wydaje mi się, że ta „dojrzałość psychologiczna” jest bardzo potrzebna, ale również „potencjał społeczny”, inaczej „relacyjny”, umiejętność budowania więzi i kontaktu z drugim człowiekiem. Bo temu młodemu opiekunowi często jest trudno nawiązać rzeczywistą relację z osobą starą. Ten kontakt jest profesjonalny, ale nie do końca prawdziwy. Starsza osoba jest zainteresowana autentycznością relacji, tym, że ten ktoś jest z nią naprawdę i ją rozumie. R.P.: Można wyszkolić profesjonalistę w swoim zawodzie sprawnego technicznie i organizacyjnie, ale będzie brakowało tego, o czym mówi pani doktor. Czegoś, co pozyskujemy w drodze wieloletnich kontaktów interpersonalnych. Łatwiej komunikować się z osobą, która też doświadcza, może nie w takiej skali, bólu, samotności, początków niedołężności. Łatwiej komunikować się z drugim człowiekiem przez pryzmat potencjału empatii i dojrzałości psychologicznej. Ten potencjał społeczny to dawanie siebie.

Społeczeństwo obywatelskie

W.W.: Budowanie relacji, bycie negocjatorem. To co budują kluby seniora. One powstały jako inicjatywa oddolna. Jedna czy dwie osoby w danym środowisku sprawiły, że taka placówka

Szukasz pracy? Wypełnij poniższy formularz i prześlij go do nas. Wkrótce skontaktujemy się z Tobą. Możesz przesłać formularz na kilka sposobów: ͫ listem na adres: ul. Świdnicka 28 lok. 206 A, 50-068 Wrocław z dopiskiem – SeniorPraca.pl ͫ złożyć osobiście w siedzibie redakcji Gazeta Senior, ul. Świdnicka 28 lok. 206 B, II piętro podczas dyżurów, które odbędą się 13 oraz 20 marca (piątek) w godz. 13:30 – 15:30 ͫ wrzucić do skrytki z napisem SeniorPraca.pl zamieszczonej pod adresem ul. Świdnicka 28 lok. 206 (II piętro), Wrocław ͫ zeskanować i przesłać na adres e-mail: seniorpraca@gmail.com lub wypełnić formularz elektroniczny dostępny na stronie internetowej www.SeniorPraca.pl Dodatkowe informacje pod numerem telefonu 793 489 345 Imię Nazwisko

Data urodzenia

Ulica i nr mieszkania/domu

Kod pocztowy

Miejscowość

e-mail (jeśli posiadasz)

Status zatrudnienia bezrobotny

emeryt

rencista

zatrudniony/ samozatrudniony

średnie

zawodowe

podstawowe

Wykształcenie wyższe

Dodatkowe informacje mam czynne prawo jazdy

mam zarejestrowaną działalność gospodarczą posiadam orzeczenie o niepełnosprawności (podaj stopień)

posiadam własny samochód

Jestem gotowa/y do pracy na terenie całego Wrocławia innym (proszę określić jakim)

Wrocławia oraz gmin sąsiadujących

Jestem zainteresowana/y pracą w okresie przez cały rok

tylko w okresie od ............................. do .................................

Jestem dyspozycyjna/y w następujące dni i godziny: poniedziałek w godzinach od....................... do........................

piątek w godzinach od............................. do..........................

wtorek w godzinach od................................ do........................

sobota w godzinach od............................. do.........................

środa w godzinach od.................................. do........................

niedziela w godzinach od.......................... do.........................

czwartek w godzinach od............................ do........................

Jestem zainteresowana/y pracą w: usługach porządkowych

opiece nad osobami starszymi

usługach konserwatorskich

opiece nad dziećmi

Inne (proszę podać jakie):

Mam doświadczenie w: usługach porządkowych

opiece nad osobami starszymi

usługach konserwatorskich

opiece nad dziećmi

Inne proszę podać jakie

Chcesz coś dodać?

*Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez 3FT £ukasz Marszałek oraz jego Kontrahentów, na potrzeby rekrutacji, zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 ze zm.). *Wyrażenie powyższej zgody jest obowiązkowe, w celu możliwości wzięcia udziału w procesie rekrutacji.

Data i Podpis Kandydata www.seniorpraca.pl

seniorpraca@gmail.com

tel. 793 489 345

Seniorzy

powstała i mają teraz miejsce spotkań, integracji. Uniwersytety trzeciego wieku też powstają z potencjału społecznego, zaangażowania osób starszych. R.P.: Ten potencjał społeczny w UTW i klubach seniora jest przekuwany w coś bardzo rzeczywistego w działaniach np. grupy samopomocowe. W.W.: To są doskonałe grupy wsparcia, ich członkowie czasem nieświadomie stają się bardzo ważnym ogniwem pomocy, terapii, informacji dla innych ludzi. Powołują sekcje wzajemnej pomocy, chcą się opiekować kolegami mniej sprawnymi, przyprowadzać ich na zajęcia czy odwiedzać w domach pomocy społecznej. R.P.: Potencjał społeczny jest niezmiernie ważny także z punktu widzenia dawania świadectwa młodszym pokoleniom. Wydaje się, że mniej aktywnym społecznie w dzisiejszych czasach.

Potencjał ekonomiczny

W.W.: Dla mnie impulsem do jeszcze głębszej analizy tego zagadnienia była grupa studyjna z Ukrainy, która zwróciła się do mnie z prośbą o przygotowanie wykładu o potencjale osób starszych. Okazało się to dla mnie też wyzwaniem. Zaczęłam zgłębiać temat w literaturze socjologicznej o kapitale społecznym, o zasobach ludzkich. Żadna książka, nawet najlepiej napisana, traktująca o kapitale społecznym, zasobach ludzkich, nie uwzględnia osób starszych. Wszyscy są kapitałem – tylko nie ludzie starsi! To pogląd bardzo głęboko zakorzeniony, nawet w literaturze naukowej. Jeśli ktoś studiuje socjologię, a socjologia jest na wszystkich kierunkach humanistycznych, to już tym młodym ludziom, których się przygotowuje do pracy, daje się do zrozumienia, że „wszyscy... tylko nie starsi”. Bardzo mnie to poruszyło i zaczęłam zastanawiać się nad możliwymi potencjałami środowiska senioralnego, z którym pracuję od dawna. I tak udało mi się dookreślić wiele potencjałów. Do tych już wymienionych dołożyłam „potencjał biologiczny”, na który składa się kondycja życiowa, zależna od zdrowia i poziomu naszej aktywności oraz stylu życia. Nie można zapomnieć o „potencjale ekonomicznym”, na który składa się materialny dorobek, który nie tylko służy seniorowi. Każdy ma jakiś majątek (dom, mieszkanie, oszczęd-

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny ności), który dla rynku też jest jakąś wartością. Dla banku jesteśmy najbardziej wiarygodni, to starsi ludzie biorą kredyty na studia, domy, samochody dla dzieci i wnuków. Mają stały dochód, zaplecze finansowe, oszczędności. Tego też nikt nie widzi. Niestety bywa, że seniorzy wszystko oddają najbliższym, przepiszą na dzieci czy wnuki i później nikt nawet tego staruszka nie chce odwiedzić, bo przestał być już „wartością”. We Włoszech majątek rodzinny, nawet biżuteria, którą ma na sobie synowa, jest własnością seniora rodu, on o nim decyduje. A u nas seniorzy tego potencjału ekonomicznego bardzo szybko się pozbywają. Oczywiście u nas pewne uwarunkowania społeczne, kulturowe są takie, że trzeba dzieciom pomagać, ale nie wolno z tym przesadzać. R.P.: Ale to nie oznacza, że nie należy przygotować się do podziału majątku. W.W.: Tak, należy, wtedy budujemy sobie asystę społeczną, zainteresowanie sobą. Ja zawsze powtarzam, seniorze, jak przyjdzie do ciebie młoda osoba, poczęstujesz ją kawą i ona powie „O, jaka ładna filiżanka”, to trzeba jej tę filiżankę podarować. Ta osoba przyjdzie do ciebie ponownie, będzie pamiętać, pomoże ci, bo ją obdarowałeś. Trzeba dorobek trochę rozdawać za życia. Niezadecydowanie o podziale majątku za życia powoduje, że najpiękniejsze relacje rodzinne mogą legnąć w gruzach. Mamy tego wiele przykładów. Jeśli mówimy o potencjale ekonomicznym, to obowiązkiem seniora przygotowującego się do odejścia jest pomyśleć o podziale, zabezpieczeniu, dokumentach.

Mądrość życiowa

W.W.: Potencjał niekwestionowany w literaturze przedmiotu, czyli „mądrość życiowa” jest w ogóle niedostrzegany przez społeczeństwo. Tymczasem człowiek starszy jest zdolny do osiągania sukcesów intelektualnych na podobnym poziomie, jak w młodszym wieku. Jestem za tym, żeby odbudować autorytet mędrca, seniora rodu, przewodnika życia, mentora. Nie wszystko można znaleźć w Internecie. Mówiąc o mądrości życiowej mam na myśli doświadczenie w różnych kategoriach – społecznych, kulturowych oraz nabytych kompetencji, wykorzy-

stywanych w procesie rozwiązywania złożonych problemów. Ktoś mądrze powiedział, że jak umiera stary człowiek, to jakby spłonęła biblioteka. Myślę, że starzy ludzie powinni pisać poradniki dotyczące życia. Gdyby młodzi ludzie nas słuchali, mogliby uniknąć wielu błędów życiowych, poszukując recepty na szczęśliwe życie, udany związek... R.P.: Młodzi nigdy nie słuchają i nie będą słuchali. Chcą (podobnie jak kiedyś my) sami doświadczać sukcesów i klęsk. W.W.: Nie do końca zgadzam się z tym kategorycznym stwierdzeniem. Zmienia się to na przestrzeni życia. Myślę, że to my również nie umiemy zawsze rozmawiać z młodymi, budując bariery komunikacyjne. Mówiąc o mądrości życiowej jako o potencjale, mam na myśli również wyższe procesy myślowe: myślenie praktyczne, myślenie transcendentne, pokonujące pewne trudności często niewytłumaczalne; myślenie kontekstowe, kiedy oceny pewnych zdarzeń dokonuje się w kontekście innych wydarzeń; myślenie dialektyczne, łączące przeciwieństwa. Te właśnie wszystkie procesy myślowe są rozwinięte dopiero u człowieka starszego, doświadczonego, prezentującego sobą wiedzę życia. Mądrość życiowa jest dla mnie ostatnim etapem rozwoju intelektualnego człowieka. Na to trzeba naprawdę ciężko pracować, ale jest wśród nas wielu ludzi, którzy rozwiązują m.in. problemy rodzinne, dla których nie znajduje się rozwiązań w najlepiej napisanych poradnikach. Jest w rodzinie zawsze taka ciocia, babcia, wujek. W pierwszej chwili niektórym może wydawać się irracjonalne to, co proponuje ta starsza osoba. Ale okazuje się, że jest to najlepsze rozwiązanie. Mam ogromną wiarę w tę mądrość życiową, to ogromny potencjał. Niewątpliwie warto, dopełniając nasze dywagacje, zwrócić jeszcze uwagę na niewątpliwy „potencjał życia rodzinnego”, jaki sobą prezentujemy. Przekłada się to na gotowość wszelkiej pomocy i wsparcia z naszej strony rodzinie, o różnym charakterze. Wiąże się z tym poniekąd „potencjał przekazu kulturowego”, dzięki któremu zachowujemy tradycje rodzinne, w szerszym kontekście regionalne, narodowe. Bez przekazu kulturowego nie ma rozwoju społecznego, zarówno w wymiarze jednostkowym jak i społecznym. Wysłuchała Linda Matus

Sylwetki wrocławskich seniorów XXI wieku Barbara Folta – z wykształcenia jest dziennikarką, studiowała też prawo i kształciła się w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Na emeryturę przeszła w wieku 60 lat, jednak chciała nadal zajmować się czymś, co dawałoby jej satysfakcję i pozwalało wykorzystywać wiedzę i doświadczenie. Podczas studiów miała okazję przyglądać się pracy w wielu różnych zawodach, obserwowała m.in. proces powstawania nowych kopalni KGHM. Postanowiła więc napisać doktorat o niezwykłym procesie i ludziach bez których KGHM by nie powstał. Temat napisanej w trzy lata dysertacji brzmi „Tadeusz Zastawnik – twórca Kombinatu i pionierzy Polskiej Miedzi – trzynaście pierwszych lat historii KGHM (Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi)”. Pracę pisała pod kierunkiem profesora Wojciecha Wrzesińskiego, który znał Zastawnika osobiście. Obroniła ją w 2013 roku. Na podstawie doktoratu powstała książka „Tadeusz Zastawnik – człowiek Polskiej Miedzi”, która została opublikowana dzięki pomocy KGHM.

Zapraszamy do lektury artykułu pani Barbary Folty „UTW – Czas refleksji i samorealizacji” Taki jest porządek świata i takie są realia: byliśmy młodzi a teraz jesteśmy starzy. Jako jedną z nielicznych przyjemności mamy Uniwersytety Trzeciego Wieku. Jest to świetne miejsce dla emerytów, którzy chcą pozostać czynni zawodowo i społecznie mimo, że nie są tak silni i dziarscy jak dawniej. Często się jednak wstydzą tej słabości, a tymczasem zmaganie się z nią jest początkiem odwagi. Powołam się na autorytety starożytnych mędrców. Cycero, rzymski filozof daje taki przykład: „Na okręcie sternik jest pozornie bezczynny, siedzi na rufie, trzyma ster a inni biegają, wspinają się na maszty. Sternik nie robi tego co młodzi, ale to, co robi, jest o wiele ważniejsze i lepsze. Bowiem prawdziwie wielkich rzeczy nie dokonuje się siłą fizyczną, szybkością czy zręcznością – one wymagają rozwagi i poważnej, dojrzałej decyzji. A starość zwykle posiada te zalety” (...).

Cały artykuł na

Stefan Skąpski – absolwent studiów na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Urodził się w Wielkopolsce, ale to Dolny Śląsk stał się dla niego domem. We Wrocławiu zamieszkał w 1954 roku. Pracował jako kierownik we Wrocławskich Zakładach Elektronicznych „Elwro” i dyrektor w Urzędzie Wojewódzkim. Jego miłość do miasta była odwzajemniona – w latach 1984-1990 sprawował urząd wiceprezydenta i prezydenta Wrocławia. Po przejściu na emeryturę były włodarz stolicy Dolnego Śląska znalazł czas na swoje hobby, czyli obserwowanie przyrody i kontakt z naturą. Zainspirowany malowniczymi okolicami Wrocławia i Obornik Śląskich, gdzie przez kilka lat mieszkał, zaczął pisać wiersze dla dzieci. W 2014 roku ukazał się jego tomik zatytułowany „Niezwykłe przygody ze świata przyrody”. Ilustracje do wierszy stworzyła jego wnuczka, Hanna Skąpska, absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej i studentka Akademii Sztuk Pięknych. Zapraszamy do lektury jednego z wierszyków.

Lisek Pewien lisek niedobry, Jeszcze dosyć młody, Goniąc kaczkę poczciwą, Spadł z mostu do wody. A gdy tonął nieborak, Kaczka podpłynęła I chytremu liskowi życie ocaliła. Teraz lisek potrafi Swe psoty ukrócić, Bo już wie, że role Mogą się odwrócić.

Kultura

Portal numer 1 dla seniorów

Od 20 lat

nie odmawiamy pomocy... Wrocław

ul. Włodkowica 35, przy Urzędzie Stanu Cywilnego ul. Włodkowica 27, przy Urzędzie Stanu Cywilnego ul. Opolska 8, przy cmentarzu ul. Ślężna, róg Weigla, przy Szpitalu Wojskowym ul. Osobowicka 61, przy Cmentarzu Komunalnym

WROCLAW

Kąty Wrocławskie

71 344 11 97 71 344 47 55 794 700 041 794 700 042 505 304 172 71 316 63 52

ul. Mireckiego 5, przy kościele

Zakład Pogrzebowy „Styks” oferuje CAŁODOBOWY przewóz sanitarny osób zmarłych.

Nie wiesz do kogo zwrócić się o pomoc?

601 700 290

WSTĘP WOLNY

PROGRAM KONFERENCJI

10.15 - 10.45 Edyta Stein - ﬁlozof czy ﬁlozofka? dr Katarzyna Barska 10.50 - 11.20 Sufrażystka? Edyta Stein w kontekście pierwszej fali feminizmu - dr Agata Rybińska 11.25 - 12.05 Kobiecość na rozdrożu – czyli co może powiedzieć na ten temat E. Stein? - dr Dorota Dźwig 12.25 - 13.05 Kobieta w przywództwie. Wskazówki Edyty Stein dla przedsiębiorczych kobiet - Katarzyna Domańska 13.10 - 13.40 Być Kamieniem w mozaice - dr Barbara Kmiecik 13.45 - 14.15 Kobiety o kobiecie. Edyta Stein- córka, siostra, mentorka, przyjaciółk - dr Magdalena Wijas-Podurgiel 15.30 - 16.00 Uwaga: Kobieta! - recital poezji śpiewanej Barbary Gulbinowicz 16.00 - spotkanie autorskie z udziałem Aliny Bala, autorki książki "Zapomniana gwiazda"

Salon odzieży czarnej i żałobnej „Styks” ul. Włodkowica 27, 50-072 Wrocław, telefon: 71/344 47 55

rozmiary od 38 do 56

Czynne: od poniedziałku do piątku: 8.00-17.00, soboty: 8.00-16.00

www.styx.pl

www.facebook.com/zapal.swieczke Zakład Pogrzebowy „Styks” świadczy usługi pogrzebowe we Wrocławiu (zarówno na cmentarzach komunalnych, jak i parafialnych), a także na terenie całej Polski. Oferuje również MIĘDZYNARODOWY TRANSPORT ZMARŁYCH. Wśród krajów, z którymi współpracowaliśmy do tej pory, wymienić można m.in.: Anglię, Niemcy, Jemen, Hiszpanię, Bośnię.

„Niezbędnik Wrocławskiego Seniora” to aż 100 stron wiadomości i informacji za jedyne 19,99 zł. Można GO nabyć w blisko stu punktach na terenie Wrocławia, m.in. w księganiach Beta, sklepach Społem Północ, Delikatesach T&J oraz placówkach Poczty Polskiej.

Gdzie kupisz „Niezbędnik Wrocławskiego Seniora” we Wrocławiu?

Placówki Poczty Polskiej we Wrocławiu UP nr 1 - ul. Zygmunta Krasińskiego 1 UP nr 3 - pl. Świętego Mikołaja 21-29 UP nr 4 - ul. Bolesława Chrobrego 39 UP nr 6 - ul. Jedności Narodowej 185 UP nr 7 - ul. Władysława Skoczylasa 19 UP nr 8 - ul. Tadeusza Boya-¯eleńskiego 10 UP nr 9 - ul. Partyzantów 17 UP nr 10 - ul. Bolesława Krzywoustego 325 UP nr 11 - ul. Obornicka 22 UP nr 12 - ul. Karola Olszewskiego 69 UP nr 14 - ul. Powstańców Śląskich 138 UP nr 15 - ul. Powstańców Śląskich 50 UP nr 16 - ul. Sielska 5 UP nr 17 - ul. Jedności Narodowej 47 UP nr 18 - ul. Semaforowa 14 UP nr 19 - ul. Wałbrzyska 29 UP nr 20 - ul. Skibowa 5 UP nr 21 - ul. Wiejska 2 UP nr 22 - ul. Mydlana 1 UP nr 23 - ul. Księżycowa 1 UP nr 24 - ul. Objazdowa 88a UP nr 26 - ul. Mińska 5 UP nr 27 - ul. Bernarda Pretficza 32 UP nr 29 - ul. Grunwaldzka 46 UP nr 32 - Rynek 28 UP nr 35 - ul. Krynicka 68 UP nr 36 - ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 17 A B UP nr 38 - ul. Icchaka Lejba Pereca 26-28 UP nr 39 - ul. Krzycka 11 UP nr 42 - ul. Ciepła 9-11 UP nr 44 - ul. Legnicka 30 UP nr 46 - ul. Henryka Sienkiewicza 36 UP nr 48 - ul. Nowowiejska 48 UP nr 49 - ul. Henryka Michała Kamieńskiego 92 UP nr 52 - ul. Generała Romualda Traugutta 146 UP nr 54 - ul. Jabłeczna 25 UP nr 57 - ul. Stefana Czarnieckiego 15 UP nr 59 - ul. Eugeniusza Horbaczewskiego 4-6 UP nr 60 - ul. Gubińska 1 UP nr 61 - ul. Bobrza 2 UP nr 63 - ul. Grabiszyńska 240 UP nr 64 - ul. Inﬂancka 4 UP nr 65 - ul. Admirała Józefa Unruga 13-15 UP nr 66 - ul. Tadeusza Kościuszki 35-37 UP nr 67 - ul. Tarnogajska 11-13 UP nr 68 - ul. Stanisława Małachowskiego 1-9

Sklepy Społem Północ Delikatesy „Wielka Wyspa” - ul. Olszewskiego 79 Delikatesy „Kokos”- ul. Kasprowicza 1c Sam spożywczy „Kleczków” - ul. Kraszewskiego 21 Sam spożywczy „Pętelka” - ul. Mickiewicza 100 Sam spożywczy „Sępolno” - ul. Walerego Sławka 11 Sam spożywczy „Osobowice” - ul. Osobowicka 137 Sklep spożywczy - ul. Daszyńskiego 37/39

Delikatesy T&J Delikatesy T&J - pl. Grunwaldzki 22 Supermarket T&J - ul. Zagłębiowska 3 Delikatesy T&J - ul. Św. Wincentego 1 Delikatesy T&J - al. Kochanowskiego 33 Delikatesy T&J - al. Jana Kasprowicza 85 Delikatesy T&J- ul. Jemiołowa 42

Księgarnie Beta Galeria Handlowa Sky Tower - ul. Powstańców Śląskich 95 Dom Handlowy Astra - ul. Horbaczewskiego 4-6 Centrum Handlowe TGG - ul. Słubicka 18 Inne Księgarnie Księgarnia „WERS” - „Pasaż Zielińskiego” ul. Swobodna 37

Niezbędnik Wrocławskiego Seniora

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

jedyne Przed współczesnymi seniorami stoi wiele wyzwań i trudności. Warto wiedzieć do kogo można się zwrócić w poszukiwaniu pomocnej dłoni i na jakie wsparcie można liczyć. Najczęściej interesujące seniorów kwestie objaśnia „Niezbędnik Wrocławskiego Seniora”.

19,99 zł

Dostałam skierowanie na badania, które muszą być przeprowadzone w szpitalu. Czy muszę iść do szpitala, który wskaże mi lekarz? Mam córkę w sąsiednim mieście, a tutaj mieszkam sama – nie będzie mnie miał nawet kto odwiedzić... Mamy prawo wyboru szpitala, może być to dowolny szpital w Polsce, pod warunkiem, że ma podpisaną umowę z NFZ. Skierowanie do szpitala może być wystawione również przez lekarza leczącego prywatnie, czyli bez umowy z NFZ. Zawiłości związane ze służbą zdrowia „Niezbędnik” wyjaśnia szczegółowo w dziale „Zdrowie”. Skierowano mnie do lekarza specjalisty. W mojej przychodni na wizytę będę musiała czekać kilka miesięcy! Ponoć w innych placówkach czas oczekiwania jest krótszy, ale jak mam to sprawdzić? Należy zadzwonić na infolinię NFZ – jej konsultanci podadzą nam adresy i numery telefonów do poradni i szpitali, również najbliższych naszego miejsca zamieszkania, w których przyjmują wskazani specjaliści. Dowiemy się też jaki będzie czas oczekiwania na wizytę. O infolinii NFZ i innych ważnych telefonach i adresach informuje dział „Zdrowie”. Planuję zostawić synowi w spadku moje mieszkanie. Jak to załatwić, by wszystko było jak należy? W kwestiach prawnych lepiej nie zdawać się na rady udzielane nawet przez najlepszą koleżankę. Trzeba się udać do specjalisty. Wrocławscy seniorzy mogą zupełnie bezpłatnie zasięgać porad m.in. w sprawach finansowych, spadkowych, mieszkaniowych, świadczeń socjalnych, bezrobocia, niepełnosprawności. Dokąd się w tej sprawie udać? Odpowiedź znajdziecie w „Niezbędniku”.

go Seniora" "Niezbędnik Wrocławskie zych książek jest w TOP 10 najleps ięgarni Beta! sprzedawanych w sieci ks Czytelnicy! Dziękujemy Wam, drodzy

Porady

Portal numer 1 dla seniorów

Porady Komendy Miejskiej Policji we Wrocławiu Niezapowiedziana wizyta urzędniczki z ZUS? Ktoś w sprawie dokumentów z MOPS? A może nieumundurowany policjant? Takie wizyty powinny wzbudzić naszą nieufność. Zapraszamy na trzeci odcinek rubryki Porady Komendy Miejskiej Policji we Wrocławiu, a w nim autentyczne historie z ostatnich tygodni opatrzone komentarzem aspirant Małgorzaty Majewskiej, koordynatorki policyjnego programu prewencyjnego „Akademia Bezpiecznego Seniora”. Do mieszkania jednej z wrocławskich seniorek przyszedł mężczyzna podający się za pracownika administracji. Mężczyzna twierdził, że chce naprawić przeciekającą instalację wodną i musi zwrócić jej nadpłatę za rachunki za wodę. Kiedy razem z lokatorką oglądali instalację wodną w łazience, do mieszkania weszła wspólniczka mężczyzny i skradła z kredensu osiemdziesięciolatki 5 tys. euro, 12 tys. zł oraz biżuterię. 78-letnia wrocławianka wpuściła do swojego mieszkania nieznaną jej kobietę, podającą się za pracownicę MOPS-u. Oszustka wykorzystała chwilę nieuwagi lokatorki i ukradła z przedpokoju torebkę. Poszkodowana straciła dowód osobisty, legitymację rencisty, dwa złote pierścionki i portfel, w którym było 500 zł gotówki. asp. Małgorzata Majewska: W powyższych sytuacjach seniorzy nie zastosowali najważniejszej reguły: nie znam tej osoby, więc nie wpuszczam jej do mieszkania. W ostatnich miesiącach wzrosła liczba zdarzeń polegających na tym, że złodziej podaje się za przedstawiciela np. służb mundurowych. Tymczasem policjant, nawet ten nieumundurowany, zawsze musi się wylegitymować! Jeśli więc nie jesteśmy pewni kto stoi u naszych drzwi – czy jest to policjant, czy podający się za niego oszust – możemy zadzwonić pod numer 997 lub pod numer komisariatu z naszego rejonu i poprosić dyżurnego o udzielenie stosownych informacji i rozwianie naszych wątpliwości. Należy pamiętać, że policjant nigdy nie będzie prosił o przekazanie pieniędzy. Policja nigdy nie prowadziła, nie prowadzi i prowadzić nie będzie akcji typu „proszę przekazać nam pieniądze, gdyż wiemy, że ktoś chce panią lub pana oszukać i szykujemy na niego zasadzkę”. Jeśli nasze mieszkanie ma odwiedzić urzędnik ZUS czy MOPS – z pewnością zostaniemy o tym poinformowani wcześniej, drogą listową, tele-

fonicznie lub przez ogłoszenie. Nie bójmy się prosić o legitymację, identyfikator czy dokument tożsamości! Mamy prawo wiedzieć, kogo dokładnie wpuszczamy do domu. Jeśli coś wzbudzi naszą nieufność, możemy poprosić o asystę zaprzyjaźnionych sąsiadów. Taka „współpraca” z innymi lokatorami może być bardzo owocna, a oszustów z pewnością zniechęci. Możemy i powinniśmy w razie wątpliwości dzwonić do urzędów i pytać, czy dana osoba tam pracuje i czy została do nas wysłana. Pamiętajmy, zawsze możemy się z kimś umówić na inny termin, a w międzyczasie sprawdzić jego personalia. Złodzieje starają się też wywabiać seniorów z ich mieszkań, np. pod pozorem nagłej potrzeby pomocy sąsiadce. Zamykajmy wtedy drzwi na klucz, nawet jeśli wycho45plus_do_senior-krzywe.indd dzimy tylko na chwilę. Kilka minut wystarczy, by ukraść oszczędności, cenne pamiątki, biżuterię.

Młoda kobieta powiadomiła, że nieznana osoba podająca się za pracownicę ZUS, chciała oszukać jej babcię i wyłudzić od niej pieniądze na rzekomą zaliczkę. Jednak nie wzbudziła zaufania jej babci, która, mimo próśb nie wpuściła jej do swojego mieszkania. Starsza pani poprosiła kobietę o pozostanie przed drzwiami mieszkania i skontaktowała się telefonicznie ze swoją wnuczką. W tym czasie kobieta oddaliła się. Emerytowany lekarz powiadomił, że do jego drzwi zapukała kobieta podająca się za pracownika służby zdrowia i zaoferowała mu możliwość zapisania się na bezpłatne badania dla seniorów. Kiedy starszy pan poprosił o okazanie identyfikatora, podanie dokładnej nazwy i adresu instytucji, którą reprezentuje, kobieta wycofała się z oferty i pod pretekstem pilnej rozmowy telefonicznej wyszła z klatki schodowej. Mężczyzna skontaktował się w tej sprawie z policją, przestrzegł też swoich sąsiadów. asp. Małgorzata Majewska: Powyższe przykłady świadczą o tym, że prowadzone przez policję akcje przynoszą efekty. Coraz częściej też słyszymy w mediach, że seniorzy nie dali się oszukać. Rośnie więc ilość usiłowań, czyli sytuacji w których do przestępstwa ostatecznie nie dochodzi. Oszuści jednak nie próżnują. Pamiętajmy, że bezpieczny senior to senior świadomy tego, jakie niebezpieczeństwa mogą mu grozić. red. EK

Numery telefonów do dyżurnych jednostek policji we Wrocławiu: KP Stare Miasto 71 340 31 31 KP Ołbin 71 340 43 06 KP Śródmieście 71 340 43 58 KP Krzyki 71 340 36 07 KP Rakowiec 71 340 43 44

KP Fabryczna 71 340 43 80. KP Leśnica 71 354 32 96 KP Grabiszynek 71 340 41 16 KP Psie Pole 71 340 46 05 KP Osiedle 71 340 28 20

30.01.2015 12:44

Polskie Hotele Cena zawiera:

Alban od 1106 ział

hotel Włochy od 1059 zł

hotel Bułgaria od 1089 zł

hotele

ͫ turnusy 12-dniowe (9 noclegów) ͫ przejazd komfortowym autokarem ͫ polska obsługa ͫ wyżywienie 3 x dziennie ͫ ubezpieczenie od chorób przewlekłych oraz KL i NNW

Buksa Travel

26 7 7 1 1 8 tel. 33 ul. Orkana 5, Bielsko-Biała

e-mail: biuro@buksatravel.pl

www.buksatravel.pl

Media

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Reklama na portalu tel.: 533 301 662

Portal numer 1 dla seniorów

To wyjątkowe miejsce na mapie polskiego Internetu, w całości poświęcone seniorom, ich codziennym radościom i problemom. Budzik nie przestawa³ dzwoniæ. Jego przenikliwy odg³os odbija³ siê od ścian, niczym promieñ s³oñca od lustra, a wchodz¹c pod czaszkê zdawa³ siê wype³niaæ ka¿dy jej zak¹tek. Rozleniwione noc¹ cia³o nie poddawa³o siê jazgotowi. Ha³as doszed³ do ¿o³¹dka uciskaj¹c go mocniej i mocniej z ka¿d¹ up³ywaj¹c¹ sekund¹. Micha³ musia³ u¿yæ sporej si³y woli, aby uchyliæ, jakby przyrośniête do oczu, powieki. Nieporadnym ruchem rêki szuka³ le¿¹cych na krześle okularów. Niczym niemowlê unosz¹ce zabawkê, próbowa³ za³o¿yæ je na nos. W koñcu uda³o mu siê otworzyæ trochê jedno oko. Dostrzeg³, i¿ s¹siednie ³ó¿ka by³y puste. Zalegaj¹ca pokój cisza zaniepokoi³a go. (...) Mamy niezwyk³¹ przyjemnośæ zaprosiæ naszych czytelników na spotkanie z twórczości¹ pana Lecha Janki. Akcja powieści zatytu³owanej „Rok akademicki” rozgrywa siê we Wroc³awiu w latach 60. w środowisku m³odzie¿y studiuj¹cej na Politechnice Wroc³awskiej. Pierwszy odcinek na naszym portalu www.gazetasenior.pl ju¿ w tê środê. Zapraszamy! Redakcja

REKLAMA

Okulary: 1234. Niskie ceny zamiast wielkich słów. Fielmann przedstawia Państwu cały świat mody okularowej: ponad 2.000 modeli opraw okularowych, znane marki i modele wielkich projektantów. Wszystkie okulary z 3-letnią gwarancją. Wszystkie w gwarantowanie korzy stnej cenie, ponieważ Fielmann daje Państwu gwarancję zwrotu pieniędzy*.

Bezpłatne badanie ostrości wzroku przez lekarza okulistę najnowocześniejszymi urządzeniami, w każdej chwili, bez rejestracji.

Supermodne okulary z Państwa mocą szkieł ponad 300 modeli, z metalu lub tworzywa sztucznego, szkła jednoogniskowe, 3 lata gwarancji, łącznie z badaniem ostrości wzroku.

Modne okulary przeciwsłoneczne z Państwa mocą szkieł

Szampański zakład

gu sześciu pieniędzy. Jeśli w cią *Gwarancja zwrotu lmann zobaczą Fie ie firm w upu zak tygodni od dokonania ziej taniej, t, proponowany gdzie ind Państwo taki sam produk ę zakupu. cen i róc zw z powrotem i Fielmann prz yjmie towar sza mp ana . ę elk but u stw Pań y Do dat kowo pod arujem Okulary: Fielmann.

z metalu lub tworzywa sztucznego, szkła jednoogniskowe, ochrona przed promieniowaniem UV, 3 lata gwarancji, łącznie z badaniem ostrości wzroku.

Okulary progresywne ponad 300 modeli, z metalu lub tworzywa sztucznego, 3 lata gwarancji, łącznie z badaniem ostrości wzroku.

000 zł 6950 zł 8950 zł 24950 zł

Okulary: Fielmann. Międzynarodowa moda okularowa. 3 lata gwarancji na wszystkie okulary. Wrocław: Galeria Dominikańska i Legnica: ul. Najświętszej Marii Panny 5d. 19 x w Polsce, ponad 600 x w Europie. www.fielmann.com

Portal numer 1 dla seniorów

Darmowe Ogłoszenia Drobne Jestem po siedemdziesiątce. Chciałabym poznać Panią, z którą mogłabym się dzielić uwagami na temat świata wokół nas. W okresie lata i nie tylko uczestniczę w wycieczkach organizowanych przez moją uczelnię i nie tylko. Jestem niespokojnym duchem, nie lubię siedzieć w domu, lubię wojażować. Jeśli jest taka osoba, to chętnie ją poznam. Mieszkam w samym centrum Wrocławia, tel. 601 915 546

Na skrzydłach białego gołąbka posyłam do Legnicy wyrazy wielkiego szacunku dla mojej kochanej Cioci Romualdy i kochanego Wujka Kazimierza - za MI£OŚÆ, którą mnie obdarzają, za WIARÊ, którą krzepią moje serce, za NADZIEJÊ, która usypia moje smutki. Całuję Wasze czcigodne ręce. DZIÊKUJÊ BOGU za to, że jesteście częścią mojego życia. Bratanica Maryla z Wrocławia.

Chcesz oddać niepotrzebny mebel? Złożyć koleżance imieninowe życzenia? A może poznać bratnią dzuszę? Zrób to na łamach naszego pisma i zamieść bezpłatne ogłoszenie drobne w Gazecie Senior!

Chętnie poznam partnera do wspólnych spacerów, na kawę, wiek 60-70 lat. Tel. 784 240 418 Przyjmę nieodpłatnie używany aparat słuchowy, tel. 71 341 18 49. Emerytka poszukuje pracy przed południem. Zrobię zakupy, posprzątam – Karłowice. Tel. 784 240 418

FORMULARZ OGŁOSZENIA Wypełnij DRUKOWANYMI LITERAMI Treść ogłoszenia do 60 słów

Jak to zrobić? Napisz treść ogłoszenia – nie

może być dłuższe niż 60 słów. Pamiętaj, aby podać swoje dane kontaktowe, podaj także swój numer telefonu do wiadomości Redakcji. Ogłoszenie prześlij pocztą, mailem lub zadzwoń i przedyktuj przez telefon.

Twoje dane kontaktowe, które chcesz zamieścić w ogłoszeniu

Jakie ogłoszenia możesz zamieścić?

Ogłoszenia o zamianie/oddaniu rzeczy używanych, życzenia, podziękowania, szukam partnera do tańca/nordik walking, ogłoszenia towarzyskie, itp.

Twój numer telefonu do wiadomości Redakcji

Dane kontaktowe Redakcji:

tel. 505 151 952 ul. Świdnicka 28/206 C, 50-068 Wrocław e-mail: redakcja@czerwonyportfelik.pl

WAŻNE: Redakcja przyjmuje ogłoszenia tylko

o charakterze niekomerycjnym i zastrzega sobie prawo do odmowy pubilkacji bez podania przyczyny. Ogłoszenia do wydania na miesiące maj - czerwiec przyjmujemy do 15 kwietnia.

Ogłoszenia drobne

komercyjne/płatne

Osoby zainteresowane poprawą sytuacji ﬁnansowej zapraszamy do Oddziału Funduszu Hipotecznego DOM SA we Wrocławiu przy ul. Leszczyńskiego 4, tel. 71 723 08 00 lub 801 005 801.

Głos seniorów w Ratuszu Pani Maria Zawartko Przewodnicząca Wrocławskiej Rady Seniorów:

Graﬁk dyżurów członków Wrocławskiej Rady Seniorów: Wrocławskie Centrum Seniora, pl. Dominikański 6, pokój 21 drugie piątki miesiąca, godz. 14:00-16:00 Zapisy: tel. 71 772 49 38 Terminy i lista osób dyżurujących: 13 marca - Dominik Golema, Kazimierz Szyszka, Elżbieta Gorgoń 10 kwietnia - Elżbieta Góralczyk, Maria Zawartko 8 maja - Irena Brojek, Maria Bierska 12 czerwca - Wanda Ziembicka-Has, Andrzej Maria Turkiewicz

- Rada powołana jest do reprezentowania potrzeb i interesów osób starszych powyżej 60. roku życia, zamieszkałych na terenie gminy Wrocław. W jej kompetencjach leży rozpoznawanie potrzeb, problemów oraz aktywności najstarszych mieszkańców Wrocławia – nie jest zatem od załatwiania problemów indywidualnych mieszkańców, a od kwestii dotyczących całej społeczności. Wszystkie rady społeczne, które powstały w tym roku przy Prezydencie Wrocławia, są radami opiniującymi, powinny zwracać uwagę urzędników na problemy mieszkańców. Zależy nam na tym, żeby seniorzy powiedzieli czego oczekują, jaki jest ich poziom zadowolenia. Chcemy znaleźć na mapie Wrocławia takie miejsca, które dla seniorów są puste, gdzie nie ma żadnej oferty dostosowanej do ich potrzeb. Na mapie miasta bardzo pozytywnie wyróżnia się Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego, które otrzymało pierwsze miejsce w Polsce za współpracę z organizacjami działającymi na rzecz seniorów (patrz ramka). Osób starszych nie trzeba namawiać do aktywności, nauki i kultury. Często jedynym problemem są dla nich koszta – bilety wstępu, ceny zajęć, kursów, wejściówki są po prostu drogie. Jednak jest też wiele okazji, programów zniżkowych, m.in. dzięki Wrocławskiej Karcie Seniora. Każdy ma szansę znaleźć ofertę na własną kieszeń. Trzeba jednak zadbać, by każdy wiedział, że ma taką możliwość. Chciałabym również, żeby wrocławscy seniorzy mieli możliwość dzielenia się swoim doświadczeniem, talentami i umiejętnościami z dziećmi i młodzieżą. Takie międzypokoleniowe spotkania – nie okazjonalne, ale regularne, organizowane w osiedlowych centrach. We Wrocławiu jest ok.148 tys. seniorów. Nie wszyscy mają dzieci i wnuki, są też samotni. Z kolei po podwórkach biega wiele dzieci, którym nie zawsze ma kto poświęcić czas. Warto zagospodarować ten potencjał. Przydałby się też wolontariat senioralny, który w tej chwili również działa – w formie pomocy sąsiedzkiej. Nie wszystko da się rozwiązać systemowo, czasami mniej sformalizowana pomoc spisuje się o wiele lepiej niż urzędy i organizacje.

Działania podejmowane przez Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego i Dolnośląskie Stowarzyszenie Pomocy Ofiarom Przestępstw „Karta 99” zostały uznane za „Najlepszy model współpracy samorządu terytorialnego i organizacji poradniczych” w Polsce. Nagrodę przyznał Kongres Poradnictwa Prawnego i Obywatelskiego w dniu 4 lutego 2015 r.

Rubryka Wrocławskiego Centrum Seniora 10 Rubryka Wrocławskiego Centrum Seniora O szlachetnym zdrowiu

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

cyklicznie i proﬁlaktycznie

Prowadzący wykłady są zadowoleni z frekwencji i zaangażowania osób starszych w profilaktykę i działania prozdrowotne. Przyznają jednocześnie, że spotykają się z nieprawidłowymi nawykami stosowanymi przez seniorów. Tym bardziej cieszy fakt, że cykl jest okazją do wskazania właściwych i skutecznych sposobów dbania o zdrowie. fot. Kamil Zychmański, cykl Zdrowie Seniora, spotkanie z 10.02.15 r

Wrocławskie Centrum Seniora zaprasza do udziału w cyklu wykładów „Zdrowie Seniora”, czyli comiesięcznych spotkaniach ze specjalistami, którzy w przystępny sposób prezentują aktualną i interesującą osoby starsze problematykę zdrowia. Wyjaśniają jak się uchronić przed danym schorzeniem, przedstawiając przyczyny i czynniki ryzyka. Prezentują odmiany poszczególnych chorób oraz prawidłowe sposoby postępowania i leczenia. Doradzają właściwe preparaty i akcesoria, przynoszące ulgę i poprawę komfortu życia osób chorych. Wskazują także skuteczne sposoby pozyskiwania funduszy na różnego rodzaju sprzęt. Zwracają uwagę na działania profilaktyczne, wśród których bardzo ważne są badania, ruch na świeżym powietrzu i właściwa dieta. Osoby zainteresowane daną problematyką mogą także po części oficjalnej spotkania zasięgnąć porad i konsultacji.

Do tej pory odbyły się wykłady o: dofinansowaniu do sprzętu medycznego i ortopedycznego; bólach kręgosłupa i radzeniu sobie z nimi; dbaniu o jelita i ochronie przed rakiem; radzeniu sobie z nietrzymaniem moczu. 10 marca odbędzie się wykład o akcesoriach przeciwżylakowych i ich prawidłowym stosowaniu, a 14 kwietnia – porady na temat bezsenności i aktywnego spędzania czasu, czyli profilaktyczne działania zdrowotne. Dla wszystkich seniorów, którym do tej pory nie udało się uczestniczyć w wykładach o zdrowiu, mamy dobrą wiadomość. Od maja 2015 roku rozpocznie się wiosenna edycja, w ramach której zaprezentowany będzie ten sam zakres tematyczny, poszerzony o aktualną wiedzę medyczną z danej problematyki. Wstęp na spotkania jest bezpłatny, ale obowiązują zapisy. Joanna Ryłko, WCS

Zrozumieć Kulturę Głuchych

integracja społeczna we Wrocławskim Centrum Seniora O swej pracy z osobami niesłyszącymi opowiada Elżbieta Gorgoń, pracownik socjalny MOPS, Dolnośląski Pracownik Socjalny Roku 2013, członek Wrocławskiej Rady Seniorów, Liderka KS „Integracja”, animator zajęć dla Głuchych, w WCS udzielająca bezpłatnych porad z zakresu Ustawy o pomocy społecznej i prowadząca kurs języka migowego. Joanna Ryłko (WCS): Jakie jest zapotrzebowanie na specjalistów – tłumaczy języka migowego? Elżbieta Gorgoń: Zapotrzebowanie jest ogromne, przede wszystkim w służbie zdrowia. Jest to jedna z najpilniejszych spraw, bo tu chodzi o ochronę zdrowia i życia, a z doświadczenia wiem, że nie ma dostępu do tłumaczy 24 godziny na dobę. W innych instytucjach jest niestety podobnie. Kończy się to tym, że w wielu miejscach tłumaczami są słyszące dzieci osób Głuchych, co nie powinno mieć miejsca. Od 2012 roku reguluje to specjalne rozporządzenie. Każdej osobie należy się tłumacz, ale w praktyce wygląda to inaczej. Kolejną istotną kwestią jest oswajanie z tematem osób niepełnosprawnych od najmłodszych lat. Przez pewien czas brałam udział w zajęciach integracyjnych w jednej ze szkół podstawowych, z udziałem niesłyszących, niewidomych i niepełnosprawnych ruchowo. Takie edukowanie dzieci jest potrzebne. J.R.: Oﬁcjalnie mamy do czynienia ze zjawiskiem mniejszości, czyli Kulturą Głuchych. Jakie niedogodności i problemy spotykają osoby Głuche ze strony osób zdrowych? E.G.: Helen Keller, pedagog i działaczka społeczna, napisała, że „ślepota odcina od świata, Głuchota odcina od ludzi”. A Głusi chcą uczestniczyć w życiu z innymi osobami, bo żyją na tym świecie, też muszą iść do

Całą rozmowę znajdą Państwo na

banku, ZUS-u, przychodni, chcą oglądać polskie filmy, chodzić na zajęcia, wykłady. Pierwszą barierą jest to, że my – słyszący – tego, czego nie znamy, po prostu się boimy. Musimy przestać się bać. Jeśli nauczymy się jednego gestu w języku migowym – oni zaraz nauczą nas piętnastu. Chcą tego kontaktu, potrzebują go. Drugą istotną kwestią jest nieobecność tłumacza znającego język migowy podczas różnego rodzaju spotkań i konferencji. J.R.: Potrzeba podnoszenia świadomości społecznej jest zatem konieczna. Z pewnością nowy projekt Wrocławskiego Centrum Seniora jest jednym z takich działań. Jakie są jego założenia? E.G.: Będą to spotkania, na których jedna i druga grupa będzie się poznawać, a z czasem – tworzyć coś razem. Zabawy, kalambury, wspólne gry czy przygotowania posiłków i wiele innych. Początki polegają na pozbyciu się barier, Głusi i słyszący muszą przyjrzeć się sobie. Takie oswajanie na pewno trochę potrwa… Ważne jest, żeby Wrocławskie Centrum Seniora stało się takim miejscem integracji. Korzyści mogą wybiegać daleko poza ten projekt. Jeśli uczestnik projektu, senior słyszący lub niesłyszący, przyjdzie do domu i opowie o tym swoim wnukom, problematyka Głuchych przestanie być aż tak anonimowa. Może „urodzą się” z tego animatorzy, którzy zechcą pracować ze środowiskiem Głuchych. Chciałabym, by udało się spośród uczestników wyłonić kilku, którzy chcieliby zająć się pracą z Głuchymi, dołączyć do grona tłumaczy, założyć punkt konsultacyjny, pomagać i tworzyć coś razem z nami… Pierwsze spotkanie: 31.03, godz. 15.00-16.00, s. 210; zapisy i więcej informacji: WCS, pok. 20, tel. 71 772 49 38

Harmonogram: Bezpłatne wykłady, warsztaty i spotkania we Wrocławskim Centrum Seniora Na wszystkie spotkania wstęp wolny, ale obowiązują zapisy. WCS, pl. Dominikański 6, pok. 20 tel. 71 772 49 38, czynny w godz. 09.00-15.00 agnieszka.kokoszkiewicz@wcrs.wroclaw.pl Szczegóły na: www.seniorzy.wroclaw.pl

MARZEC 2015

04.03, godz. 11.00, s. 27 Odbuduj jędrność swojej cery; cykl: Warsztaty pielęgnacji urody 10.03, godz. 14.00, s. 210 Akcesoria przeciwżylakowe: rodzaje, stosowanie, działanie; cykl: Zdrowie seniora 11.03, godz. 11.00, s. 27 Odkryj tajemnice perfum; cykl: Warsztaty pielęgnacji urody 16.03, godz. 10.00-13.00, s. 210 Zarządzanie budżetem rodzinnym 19.03, godz. 14.00, s. 210 Odsłonić prawdę – spotkanie poetycko-muzyczne cykl: Herbertiada 20.03, godz. 15.00, s. 210 Esperantyści i ich pasje; cykl: Jaki wspaniały jest ten świat 30.03, godz. 14.00, s. 210 Gimnastyka mózgu drogą do doskonalenia siebie Na spotkanie należy przynieść małą butelkę wody niegazowanej. 31.03, godz. 15.00-16.00, s. 210 Edukacyjne warsztaty integracyjne dla osób niesłyszących i słyszących

KWIECIEŃ 2015

08.04, godz. 11.00, s. 27 Zdrowe dłonie i paznokcie; cykl: Warsztaty pielęgnacji urody 14.04, godz. 14.00, s. 210 Profilaktyka zdrowia; cykl: Zdrowie seniora 16.04, godz. 14.00, s. 210 Spotkanie poetyckie; cykl: Herbertiada 17.04, godz. 15.00, s. 210 Tajemnice sztuki japońskiej; cykl: Jaki wspaniały jest ten świat 20.04, godz. 10.00-13.00, s. 210 Zarządzanie budżetem rodzinnym 21.04, godz. 14.00, s. 210 Misja klubów seniora; wykład dr Walentyny Wnuk 22.04, godz. 11.00, s. 27 Piękno i ochrona włosów; cykl: Warsztaty pielęgnacji urody 27.04, godz. 14.00, s. 210 Gimnastyka mózgu drogą do doskonalenia siebie Na spotkanie należy przynieść małą butelkę wody niegazowanej.

Wrocławskie Centrum Seniora pl. Dominikański 6, Wrocław www.seniorzy.wroclaw.pl www.facebook.com/centrum.seniora

Telefon Seniora

71 344 44 44

Portal numer 1 dla seniorów

Patronat Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju

Fundusze Europejskie w trosce o zdrowie Jest wiele celów, na które przeznaczyć można pieniądze z Funduszy Europejskich. Z pewnością jednym z ważniejszych jest poprawa dostępu do opieki zdrowotnej – w szczególności w przypadku najstarszych obywateli Unii Europejskiej. Mieszkańcy województwa dolnośląskiego znajdują się pod coraz lepszą opieką medyczną, między innymi właśnie dzięki Funduszom Unijnym. Nowe specjalistyczne urządzenia i lepiej wyposażone placówki pozwalają lekarzom na szybsze diagnozowanie i skuteczniejsze leczenie pacjentów. O tym, jak sięgnąć po Fundusze Europejskie i co mogą dzięki temu zyskać pacjenci opowiemy na przykładzie zakładów opieki zdrowotnej w województwie dolnośląskim, które z pomocą środków unijnych zmodernizowały, usprawniły i rozwinęły swoją działalność.

Przewodnik po Funduszach Europejskich 28 demokratycznych państw europejskich tworzy organizację, którą nazywamy Unią Europejską. Unia powstała, aby jednoczyć i zbliżać mieszkańców – także pod względem ekonomicznym. Polityka spójności jest jednym z kluczowych narzędzi służących wyrównaniu szans rozwojowych i sposobem na zapewnienie wzrostu gospodarczego, wyższego poziomu usług, w tym medycznych, lepszej pracy i płacy, a tym samym wzrostu jakości życia wszystkich jej mieszkańców. Drogą do realizacji tego celu jest m.in. polityka regionalna UE, dzięki której dofinansowane są różnorodne inwestycje. Stanowi ona swoistą receptę na uzdrowienie słabszych ekonomicznie i społecznie regionów. Dla ich wzmocnienia przekazuje się znaczne środki z unijnej kasy. Wprowadzono na ten cel dedykowane budżety, zwane perspektywą finansową, które planuje się na 7 lat. Unijna pomoc zorganizowana jest w postaci funduszy. Na lata 2007 - 2013 Polska otrzymała ponad 67 mld euro wsparcia finansowanego z trzech Funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. W całej Polsce sfinansowano z tego źródła ponad 100 tys. projektów na łączną kwotę blisko 410 mld zł. Unia Europejska finansuje maksymalnie 85 proc. inwestycji, dlatego część środków do projektów dokłada budżet państwa, samorządy lub firmy i organizacje prywatne. Chodząc ulicami, uczestnicząc w szkoleniach, korzystając z badań profilaktycznych, czytając ogłoszenia w prasie można natknąć się na informacje na temat dofinansowania. Jeżeli projekt otrzymał wsparcie Funduszy Europejskich, to na materiałach informacyjnych zawsze znajdziemy znak graficzny i nazwę programu unijnego, z którego projekt otrzymał dofinansowanie oraz flagę Unii Europejskiej. Dodatkowo mogą zostać umieszczone inne znaki, np. herb województwa dolnośląskiego. Znakiem graficznym, który spotkamy na wszystkich materiałach są połączone gwiazdy na tle trapezu. Gwiazdy nawiązują do flagi Unii Europejskiej – żółty kolor jednej z gwiazd i niebieskie tło oraz do flagi Polski – biała i czerwona gwiazda. Gwiazdy przypominają ludzkie postacie i symbolizują współpracę, której efekt jest większy niż suma działań poszczególnych osób. Ich połączenie ma przypominać o wspólnocie, jaką jest Unia Europejska. Dofinansowanie ważnych i często bardzo kosztowych działań w zakresie rozwoju infrastruktury ochrony zdrowia możliwe było z dwóch głównych źródeł: krajowego Programu Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego. Ten pierwszy program objął swym wsparciem łącznie 21 projektów na kwotę niemal 216 mln złotych, z czego dofinansowanie unijne sięgnęło ponad 166 mln złotych. Wsparcie dotyczyło między innymi: zakupu i wyposażenia specjalistycznych ambulansów we Wrocławiu, Świdnicy, Wałbrzychu, Dzierżoniowie, Kłodzku oraz Oleśnicy. Zmodernizowano lądowisko dla śmigłowców w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu oraz wybudowano lądowisko dla śmigłowców w Wałbrzychu. W Akademickim Szpitalu Klinicznym im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu stworzono infrastrukturę techniczną i zakupiono wyposażenie dla Centrum Urazowego. Wiele zyskały również oddziały ratunkowe - powstały nowe, a te już istniejące przebudowano i zmodernizowano. Dotyczyło to Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. T. Marciniaka we Wrocławiu, a także szpitali w Wałbrzychu, Głogowie, Legnicy, Bolesławcu, Oławie, Trzebnicy, Zgorzelcu. Na poprawę diagnostyki obrazowej postawiono w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu oraz w Specjalistycznym Centrum Medycznym w Polanicy-Zdroju. Realizowane były również projekty o większym zasięgu np. zakup nowoczesnego sprzętu na potrzeby ponadregionalnego Centrum Chirurgii Endowaskularnej. Z poziomu RPO zrealizowano blisko 70 projektów, dzięki którym zbudowano, przebudowano lub zmodernizowano szpitale i ośrodki rozsiane na terenie całego

województwa – zarówno w dużych miejscowościach takich jak Wrocław, Legnica, Wałbrzych czy Jelenia Góra, jak i w niewielkich gminach czy wioskach takich jak na przykład Tyniec Legnicki, Pielgrzymka, Kostomłoty, Ścinawa, Wińsko czy Przeworno. W kolejnych kilkudziesięciu ośrodkach poprawiono jakość świadczonych usług poprzez zakupienie nowoczesnego sprzętu medycznego. Wartość projektów sięgnęła ponad 300 mln złotych. Ponadto niektóre z podmiotów prowadzących zakłady opieki zdrowotnej w ramach konkursów wspierających przedsiębiorstwa otrzymało wsparcie na rozwój prowadzonej przez siebie działalności poprzez zakup nowoczesnego sprzętu. W ostatnich latach dokonał się ogromny postęp w medycynie, a dostęp do nowoczesnej diagnostyki i procedur medycznych sprawił, że wiele chorób możemy rozpoznać na wczesnym etapie, zapobiec ich rozwojowi lub je wyleczyć. Nie byłoby to możliwe bez modernizacji oraz zakupu nowej aparatury medycznej. Już wkrótce dostępne będą środki w ramach nowego budżetu unijnego na lata 2014-2020. Niebawem będziemy mieli okazję obserwować realizację projektów powstających przy wsparciu z tej puli. Tym razem w ramach realizacji polityki regionalnej do Polski trafi aż 82,5 mld euro. Kwota ta stawia nas na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o skalę pomocy w Unii. Zasada podziału nowych funduszy została określona w Umowie Partnerstwa, a na poziomie całego kraju realizowanych będzie 6 programów operacyjnych: ͫ Infrastruktura i Środowisko - z niego będą pochodzić środki m.in. na ochronę zdrowia, transport, bezpieczeństwo energetyczne, ochronę środowiska, ͫ Inteligentny Rozwój - umożliwi zwykłemu Kowalskiemu korzystanie z odkryć naukowców, ponieważ łączy naukę z biznesem, ͫ Wiedza Edukacja Rozwój - to szansa na wyższą jakość usług w służbie zdrowia i skuteczne programy profilaktyczne, wsparcie zatrudnienia, włączenia społecznego i inwestycji w edukację, ͫ Polska Cyfrowa - będzie okazją do nauki obsługi komputera, możliwością załatwienia sprawy w urzędzie bez wychodzenia z domu (e-administracja), a przede wszystkim zapewni dostępność Internetu, ͫ Polska Wschodnia - to dedykowane wsparcie dla wybranych województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego, ͫ Pomoc Techniczna - to akcje informacyjne i edukacyjne, dzięki temu wsparciu dziś możemy przybliżyć naszym czytelnikom krok po kroku działanie Funduszy Unijnych. Dodatkowo projekty z partnerami zagranicznymi sfinansują programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej. W województwie dolnośląskim ponownie będzie realizowany program regionalny, a jego budżet sięgnie ponad 2,25 mld euro. Z mnogości realizowanych projektów skorzystać może praktycznie każdy Polak, w tym seniorzy, np. mając dostęp do nowoczesnych badań wykonywanych na zakupionym ze środków unijnych specjalistycznym sprzęcie medycznym. Odrębną kwestią jest pozyskanie środków na realizacje projektów. W poszczególnych programach dokładnie określono, kto może się ubiegać o wsparcie. Dla przykładu, mogą to być fundacje – np. działające na rzecz seniorów, firmy prywatne – w tym poradnie i przychodnie opieki zdrowotnej, uczelnie np. uniwersytety trzeciego wieku, związki wyznaniowe oraz urzędy i wiele innych. Istnieje tylko jedno zastrzeżenie: o przyznanie funduszy nie może występować bezpośrednio osoba fizyczna, ale przysłowiowy Kowalski już tak, pod warunkiem, że jest przedsiębiorcą. Wówczas może wnioskować o przyznanie dotacji dla swojej firmy. Więcej szczegółowych informacji o Funduszach Europejskich i zrealizowanych za ich pomocą projektach uzyskacie Państwo na stronie www.funduszeeuropejskie.gov.pl oraz w Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich. Aleksander Junik Dane liczbowe - źródło: Krajowy System Informatyczny (KSI SIMIK 07-13) Zestawienie wartości umów/decyzji o dofinansowanie, stan na 31.12.2014.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.

12Informacje na temat Funduszy Europejskich

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

We współczesnym społeczeństwie odpowiednia informacja jest kluczem do sukcesu każdego przedsięwzięcia. Ten cel przyświecał powołaniu projektu „System Informacji o Funduszach Europejskich” i uruchomieniu na terenie województwa dolnośląskiego czterech Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich (PIFE) – we Wrocławiu, Legnicy, Wałbrzychu i w Jeleniej Górze. Dotychczasowa działalność PIFE pokazuje, że mieszkańcy Dolnego Śląska mają ciekawe i ambitne pomysły. W naszych Punktach można liczyć na wsparcie na każdym etapie działania – od momentu powstania pomysłu, po realizację projektu. Z budżetu polityki spójności na lata 2014-2020 Polska otrzymała 82,5 mld euro. Istotne wsparcie uzyska infrastruktura zdrowotna, programy zdrowotne skierowane do osób 50+, służące wydłużeniu ich aktywności zawodowej oraz usługi opieki społecznej i zdrowotnej nad osobami zależnymi.

Programy dla seniora

Szczególne zainteresowanie mają szansę wzbudzić ogólnokrajowe programy w zakresie edukacji i promocji zdrowego stylu życia, w tym upowszechnianie idei aktywnego i zdrowego starzenia się, stworzenie i rozbudowanie sieci współpracy na rzecz aktywności zawodowej i zatrudnienia osób w wieku 50+, wypracowanie i upowszechnianie rozwiązań z zakresu zarządzania wiekiem w miejscu pracy, prowadzenie badań i analiz nad starzeniem się i sytuacją osób starszych oraz ich upowszechnianie. W konkursach o wsparcie unijne mogą startować podmioty posiadające potencjał do opracowywania programów profilaktycznych (np. uczelnie, szpitale kliniczne, instytuty badawcze) oraz publiczne i niepubliczne podmioty działające na rzecz aktywizacji zawodowej i zatrudnienia osób w wieku 50+. Ze wsparcia unijnego bezpośrednio skorzystają pracodawcy i pracownicy w wieku 50+, osoby objęte programami profilaktycznymi, podmioty włączone w sieć współpracy na rzecz aktywizacji zawodowej i zatrudnienia osób w wieku 50+.

Infrastruktura zdrowotna Na uwagę zasługują również programy wspierające infrastrukturę placówek leczniczych m.in. oddziałów szpitali ponadregionalnych, udzielających świadczeń zdrowotnych na rzecz osób dorosłych, dedykowanych chorobom cywilizacyjnym, a więc układu krążenia, nowotworowym, układu kostno-stawowego i mięśniowego, układu oddechowego i chorobom psychicznym.

Wydłużenie aktywności zawodowej

W dolnośląskim programie wyróżniają się także programy zdrowotne służące wydłużeniu aktywności zawodowej, programy zdrowotne (profilaktyczne i rehabilitacyjne) skoncentrowane na najważniejszych schorzeniach trapiących ogół społeczeństwa oraz na specyficznych problemach regionalnych. Dodatkowo podejmowane będą działania nakierowane na zmniejszenie zdrowotnych czynników ryzyka zawodowego w miejscu pracy. Do konkursu unijnego mogą przystąpić m.in. organizacje pozarządowe, podmioty ekonomii społecznej i podmioty lecznicze, natomiast z rezultatów projektów skorzystać może każdy dolnośląski pracownik, w szczególności w wieku ponad 50 lat. Równie istotne będzie wsparcie ukierunkowane na zwiększenie dostępu do usług, w tym opieki zdrowotnej i usług społecznych dla osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Realizowane przedsięwzięcia będą dotyczyć m.in. opieki nad osobami niesamodzielnymi lub w podeszłym wieku, a ich realizatorami będą mogły być jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, podmioty lecznicze czy też podmioty ekonomii społecznej. Zbigniew Dynak, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego

Sieć Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich www.funduszeeuropejskie.gov.pl

Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich we Wrocławiu Wybrzeże J. Słowackiego 12-14, 50-411 Wrocław pon. 8.00-18.00, wt-pt. 8.00-16.00 tel. 71 776 95 01, 71 776 96 51 Lokalne Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich ul. Rycerska 24, 59-220 Legnica pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 8.00-16.00 tel. 76 723 54 80, 76 723 54 81

pl. Magistracki 1, 58-300 Wałbrzych pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 8.00-16.00 tel. 74 66 55 172, 74 66 55 173

pl. Ratuszowy 32/32a, 58-500 Jelenia Góra pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 8.00-16.00 tel. 75 764 94 66, 75 752 49 42

Słowniczek

Fundusze Europejskie na dobre zagościły w naszym otoczeniu, dlatego warto zorientować się w słowniczku najważniejszych pojęć, z którymi możemy się spotkać. Wiedza ta jest również bardzo przydatna seniorom, którzy będą chcieli skorzystać ze środków unijnych.

Beneﬁcjent w praktyce to firma lub organizacja, która realizuje projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich.

Projekt to przedsięwzięcie realizowane w ramach konkretnego programu operacyjnego.

Narodowa Strategia Spójności (NSS)/Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) to dokument określający strategię oraz sposób wdrażania Funduszy Unijnych w Polsce na lata 2007-2013.

Umowa Partnerstwa to dokument strategiczny, który określa zakres i sposób wydatkowania Funduszy Europejskich w latach 2014-2020. Mówi o takich kwestiach jak: wysokość wsparcia, liczba i ramy programów operacyjnych, system wdrażania programów, itp.

Program Operacyjny – dokument, który opisuje priorytety oraz wieloletnie działania w danym obszarze. W latach 2014-2020 będzie realizowanych 6 programów operacyjnych oraz 16 programów regionalnych.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.

Ochrona Zdrowia

Portal numer 1 dla seniorów

Zakup nowoczesnego sprzętu medycznego w celu podniesienia jakości usług medycznych świadczonych przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Legnicy. Wartość całego projektu to ponad 11 mln zł, z czego blisko 9 mln pochodzi ze środków unijnych. Jednym z ośrodków, które skorzystały ze środków Funduszy Europejskich, jest Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Legnicy. O szczegółach otrzymanego wsparcia opowiedział nam rzecznik placówki, Tomasz Kozieł. - Urządzenia, które zostały kupione w ramach projektu, stanowią zbiór sprzętów, ale można je podzielić na kilka zasadniczych bloków. Największe wsparcie otrzymały intensywna terapia i blok operacyjny. To są miejsca, gdzie trafiła większość zakupów. Oddział intensywnej terapii był wcześniej wyposażony dość kiepsko, a sprzęt, który posiadaliśmy był mocno wyeksploatowany. Kiedy kupiliśmy respiratory, kompletny system monitorowania, specjalistyczne łóżka intensywnej terapii oraz dodatkowe akcesoria np. rentgen z ramieniem C, i sztuczną nerkę, staliśmy się jednym z najnowocześniejszych oddziałów intensywnej terapii w województwie. Jak to pani ordynator określiła, pacjenci leżą na łóżkach nie gorszych niż w popularnych serialach. Łóżka są najwyższej klasy i to nie jest kupowanie klasy dla samej klasy, ale dla komfortu i zdrowia pacjentów, którzy najczęściej są intubowani, sedowani (wyciszeni lekami), często nie są świadomi, nie mogą się poruszać, więc dochodzi tu kwestia zapobiegania odleżynom. Na OIOM’ie (OIOM to Oddział Intensywnej Opieki Medycznej) mamy dziesięciostanowiskowy system monitorowania, dzięki czemu jedna pielęgniarka obserwuje odczyty z kardiomonitorów dziesięciu pacjentów, co zdecydowanie poprawia ich bezpieczeństwo. Nasz OIOM jest dzięki temu projektowi wyposażony na najwyższym światowym poziomie. Drugi spory zastrzyk sprzętowy otrzymał blok operacyjny. Tam pojawiły się np. nowe lampy operacyjne diodowe. Okazuje się, że to jest kolosalna różnica w jakości. Lampy ledowe nie nagrzewają się tak jak tradycyjne lampy z żarówkami. Zapewnia to komfort operatorom, którzy nie są zmuszeni do pracy w upale. Nowe stoły operacyjne, nowoczesne aparaty do znieczuleń - wszystko to związane jest z komfortem pracy lekarzy, pielęgniarek i z bezpieczeństwem pacjentów. Blok operacyjny ma wyposażenie na bardzo dobrym poziomie i dzięki temu możemy dziś wykonywać operacje sprawniej i precyzyjniej. To wszystko sprawia, że jesteśmy w stanie leczyć więcej pacjentów. Działamy szybciej, skuteczniej i taniej. Wiele sprzętów zostało zakupionych dla oddziałów szpitalnych – chociażby mikroskop z torem wizyjnym dla okulistyki, czy fakoemulsyfikator do wykonywania operacji zaćmy, a także polomierz komputerowy do badania pola widzenia m.in. u pacjentów z jaskrą. Większość pacjentów szpitala to osoby starsze. Ortopedia jest takim oddziałem, który służy głównie seniorom. Mamy na wyposażeniu sprzęt do artroskopii. Takie zabiegi są wykonywane u osób młodszych w razie urazu, ale gros pacjentów to seniorzy. W ciągu ostatnich lat szpital bardzo się zmienił. Zrealizowaliśmy wiele różnych projektów, które składają się na całość zmian, które pacjenci dostrzegają i doceniają. Nie tylko doposażyliśmy szpital, ale dokonaliśmy również licznych remontów (elewacje, wejście główne), mamy lądowisko dla śmigłowców, większość gabinetów wyposażona jest w nowoczesny sprzęt. Wszystko dzięki projektom dofinansowanych z Funduszy Europejskich.

Modernizacja Oddziału Intensywnej Terapii i Bloku Operacyjnego wraz z niezbędnymi pomieszczeniami pomocniczymi zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10.11.2006r. w Dolnośląskim Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu

Kolejny przykład modernizacji oddziałów szpitalnych, który chcemy dziś przybliżyć, to projekt zrealizowany w Dolnośląskim Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu. O licznych korzyściach dla najstarszych pacjentów rozmawialiśmy z lek. med. Małgorzatą Stasiewicz Zastępcą Dyrektora ds. Lecznictwa.

- Jesteśmy szpitalem, który zapewnia kompleksową realizację świadczeń w zakresie leczenia chorób płuc obejmujące leczenie zachowawcze i operacyjne. Na bazie szpitala utworzony jest największy na Dolnym Śląsku oddział realizujący świadczenia z zakresu chirurgii klatki piersiowej. Przed modernizacją funkcjonujący na terenie Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc (DCCP) blok operacyjny nie spełniał niezbędnych wymogów wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia i przepisów Państwowej Inspekcji Pracy. Blok powstał w latach 70. i pod względem funkcjonalności nie spełniał aktualnych wymogów sanitarnych. Istniała obawa, że zostanie zamknięty. W latach 2007-2011 DCCP zrealizowało projekt „Modernizacja oddziału intensywnej terapii, bloku operacyjnego wraz z niezbędnymi pomieszczeniami pomocniczymi”. Większość środków pochodziło z Funduszy Europejskich i bez nich nie udałoby się sfinalizować tak dużego przedsięwzięcia. Podstawowym celem była taka modernizacja bloku, aby spełniał on wszystkie wymogi narzucone przez Ministerstwo Zdrowia, organy sanitarne i Państwową Inspekcję Pracy oraz aby wyposażenie tego bloku poprawiło dostęp do realizacji świadczeń medycznych w tym zakresie. Wiele zyskali najstarsi pacjenci. Nowe wyposażenie umożliwia nam przeprowadzanie zabiegów u osób zdecydowanie bardziej obciążonych. Teraz liczy się wiek biologiczny, a więc stan wydolności pacjenta. Wiek metrykalny nie stanowi już żadnej bariery. Pacjenci miewają rozliczne choroby współistniejące, np. choroby z zakresu układu oddechowego i krążenia. Bez bardzo dokładnego monitorowania ich, sprzętem którym teraz dysponujemy, bez rozwoju metod z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii, nie bylibyśmy w stanie przeprowadzić takich pacjentów przez ten trudny dla nich okres okołooperacyjny. Środki z Funduszy Europejskich poprawiły też komfort i jakość pracy personelu medycznego. Wcześniej, w trakcie operacji personel stał pod lampą operacyjną, gdzie temperatura sięgała nawet kilkudziesięciu stopni. W tej chwili klimatyzacja pozwala na dobranie optymalnej temperatury. Dzięki zakupowi odpowiedniej aparatury udało się nam doprowadzić do zwiększenia liczby operacji małoinwazyjnych, w tym również u pacjentów z chorobą nowotworową, które wymagają bardzo dokładnego przejrzenia okolicy operowanej i usunięcia wszystkich podejrzanych węzłów chłonnych. Nowy sprzęt pozwala nam to zrobić przez dwa niewielkie nacięcia. To przekłada się na mniejszy uraz okołooperacyjny, a więc przede wszystkim mniejsze odczuwanie dolegliwości ze strony pacjenta i krótszy okres pobytu w szpitalu. W starzejącym się społeczeństwie coraz więcej osób choruje na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP). Choroba ta ma charakter przewlekły i postępujący, ale przy odpowiednim leczeniu i zmianie stylu życia można z nią żyć. Jeszcze kilkanaście lat temu pacjenci, u których występowały zaawansowane objawy tej choroby, nie byli w stanie wychodzić z domu. W chwili obecnej intensywnie rozwijają się metody pozwalające na poprawę komfortu i jakości życia pacjentów takie jak tlenoterapia i leczenie zastępcze respiratorem w warunkach domowych, Należy podkreślić, że jednym z najważniejszych czynników sprzyjających wystąpieniu tej choroby jest palenie papierosów. Chcąc ograniczyć postęp choroby należy zerwać z nałogiem, a także poprawić swoją wydolność fizyczną. Pamiętajmy również, że nowotwór płuc wcześnie wykryty można wyleczyć. To kwestia poddawania się odpowiednim badaniom i nielekceważenia objawów, które mogą sugerować początek choroby nowotworowej. Do tych objawów należy przewlekły kaszel, utrata masy ciała, narastanie duszności. Objaw którego nie można bagatelizować, chociaż nie świadczy on jednoznacznie o nowotworze płuc, to krwioplucie. Może się ono pojawiać epizodycznie u każdego, może być związane ze zmianami zapalnymi w chorobach płuc lub niewydolnością serca, ale tego problemu nie można lekceważyć. Jeżeli zauważymy u siebie pogorszenie wydolności oddechowej, to wskazane jest zgłoszenie się do swojego lekarza POZ, który powinien wykonać badanie spirometryczne i zdjęcie płuc. To proste badania, które nie są obciążające dla pacjenta. Fundusze Europejskie pozwalają na rozwój sektora ochrony zdrowia, a w rezultacie – na sprawniejsze diagnozowanie i leczenie pacjentów. Dzięki unijnym pieniądzom zyskuje zdrowie seniorów w województwie dolnośląskim.

fot. Archiwum Dolnośląskiego Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu

Publikacja cyklu artykułów informacyjno-edukacyjnych nt. Funduszy Europejskich w obszarze zdrowia na łamach prasy dla seniorów.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.

Zdrowie

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Senior u dentysty

Nawet najpiękniejszy uśmiech i najzdrowsze zęby z wiekiem zaczną przysparzać nam problemów. Co zrobić, by uśmiech mógł pozostać naszą wizytówką również na emeryturze? Częstą dolegliwością, na którą uskarżają się seniorzy jest suchość w ustach spowodowana zwykle przez przyjmowane leki. Kurczące się dziąsła sprawiają, że odsłaniają się szyjki zębowe, a zęby stają się wrażliwe na ciepło i zimno. Higiena jamy ustnej staje się problematyczna, gdyż nasze zdolności manualne i wzrok ulegają pogorszeniu. Czasami musimy wspomóc naturę i uzupełnić brakujące zęby protezami lub implantami. Przed dolegliwościami przychodzącymi z upływem czasu nie uciekniemy. Warto jednak zadbać o to, by nad zdrowiem naszych zębów czuwał specjalista – lekarz stomatolog. Tymczasem jak wynika z raportu WHO (World Health Organisation, Światowa Organizacja Zdrowia), zaledwie co czwarty starszy Polak w latach 2011-2012 odwiedził gabinet dentystyczny. W innych krajach Europy było to nawet ok. 80 proc. seniorów.

Przyczyn takiego stanu można szukać w tym, iż usługi stomatologiczne są kosztowne, a gabinety mające umowy z NFZ odstraszają długim czasem oczekiwania na wizytę. Jednak równie istotnym problemem jest niska świadomość konieczności dbania o zęby – w każdym wieku. Niewiedza w temacie konsekwencji dolegliwości stomatologicznych skutkuje bagatelizowaniem profilaktyki i odkładaniem wizyt kontrolnych u dentysty. Skutkiem tego są alarmujące statystyki: ponad 40 proc. Polaków w wieku 65-74 cierpi na bezzębie. Warto pamiętać, że lekarz specjalista jest w stanie nie tylko zadbać o urodę naszego uśmiechu, ale przede wszystkim poprawić komfort naszego życia.

Pamiętaj! ͫ

Potrzeby stomatologiczne seniorów są niezwykle wyspecjalizowane, dlatego ważny jest wybór odpowiedniego gabinetu.

Profilaktyka jest tańsza niż leczenie, dlatego odwiedzaj gabinet dentystyczny nie rzadziej niż raz na pół roku. Wizyty kontrolne pozwalają wykryć ewentualne dolegliwości w ich wczesnym stadium.

Choroby zębów mogą wywierać negatywny wpływ na zdrowie całego organizmu, np. kardiolodzy wiążą je z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Pozwól sobie pomóc – współcześnie medycyna dysponuje rozwiązaniami, dzięki którym wiele dolegliwości da się złagodzić.

Pojedyncze ubytki zębów można uzupełnić implantami.

Nie ignoruj dyskomfortu związanego np. z noszeniem protezy. Dobrze zrobiona proteza powinna być ledwo wyczuwalna.

REKLAMA

Sztuczna szczęka to nie rozwiązanie All-on-4® Skuteczna metoda leczenia bezzębia przy pomocy rozwiązań Nobel Biocare Leczenie metodą All-on-4® oznacza zastąpienie brakujących łuków zębowych przy użyciu mostu obejmującego cały łuk zębowy, opartego na zaledwie czterech implantach stomatologicznych. Dzięki temu, że wystarczy mniejsza liczba implantów, skróceniu ulega całkowity koszt leczenia.

Sprawdzone i udokumentowane naukowo Metoda All-on-4® opiera się na sprawdzonych efektach klinicznych badań, w których wszczepiono cztery implanty i na nich oparto uzupełnienie całego łuku zębowego. Pochylone implanty stosuje się w praktyce klinicznego od ponad dziesięciu lat, uzyskując korzystne wyniki.

Różne możliwości protetyczne

Dobra stabilizacja przy użyciu jedynie czterech implantów

POGOTOWIE ŚLUSARSKIE ͫ ͫ ͫ ͫ ͫ

zamki wkładki montaż wymiana naprawa

KOPIOWANIE KLUCZY

ͫ domowych, samochodowych i pocztowych

Zapraszamy do rekomendowanej kliniki Kamieńskiego 142, Wrocław (071) 327 63 13, 604 609 012 www.dental-med.com.pl W celu uzyskania dodatkowych informacji zajrzyj na

bezzebie.pl lub nobelbiocare.pl

tel. 887 959 094 ul. Drukarska 34, Wrocław (przy Super Samie) od pon. do pt. 9.00-17.00

Portal numer 1 dla seniorów

Zdrowie

Stopa cukrzycowa - pielęgnacja Stopa cukrzycowa to przypadłość będąca powikłaniem cukrzycy. Diagnozuje się ją u ok. 10 proc. pacjentów. Początkowo zmiany przebiegają praktycznie bezobjawowo. Dopiero w późniejszych stadiach pojawiają się owrzodzenia, rany, zmiany gangrenowe. Zaniedbanie leczenia prowadzi do nieodwracalnych deformacji i martwic stopy, a w rezultacie kończy się amputacją. Statystyki alarmują, że niemal 70 proc. amputacji kończyn na całym świecie dotyczy właśnie cukrzyków*. Na cukrzycę cierpi 3 miliony Polaków, z czego ok. 700 tysięcy nie jest leczonych, a 800 tysięcy nie wie, że choruje*. Tylko w 2013 roku, NFZ zapłacił za 11 tys. amputacji. Jak dbać o stopy cukrzycowe, by uniknąć tak poważnych powikłań? Specjalistycznych porad udziela pielęgniarka dyplomowana, pani Ewa Przywara.

Pielęgnacja stóp u cukrzyków

Zafunduj swoim stopom SPA. Chwila wytchnienia w przyjemnej, letniej wodzie będzie dla nich miłym wypoczynkiem. Pamiętaj jednak, żeby nie trzymać stóp w wodzie zbyt długo – kilka minut to maksimum. W przeciwnym wypadku pobudzisz narost naskórka, a rogowaciejący naskórek ma tendencje do pękania. Rany u cukrzyków goją się dłużej i trudniej niż u osób zdrowych. Zrogowaciały naskórek ścieraj specjalną, drobnoziarnistą tarką – nigdy nie używaj metalowych, ostrych przyborów. Po takim relaksie koniecznie dobrze wytrzyj skórę, pamiętaj o przestrzeniach między palcami. Bardzo ważny jest też dobór odpowiedniego kremu pielęgnacyjnego. Warto zapytać w aptece o preparaty natłuszczające i na bazie mocznika.

Pedicure

Dbałość o paznokcie stóp cukrzycowych jest bardzo istotna. Tutaj również cukrzycy nie powinni używać ostrych narzędzi, najlepiej sprawdzi się pilniczek. Pacjenci często cierpią na neuropatię, brak czucia lub osłabione czucie w stopach. W takim wypadku, używając nożyczek czy cążek łatwo zrobić sobie REKLAMA

Sklep medyczny Artykuły medyczne

Sklep Medyczny

MEDICA

HUMANA

, 50-073 Wrocław

ul. Św. Antoniego 36/38

0 Tel. 71/344 81-142 .00 .00 pon-pt 9.00-17.00, sb 10 roclaw.pl e.w zn yc ed ly.m ku www.arty

• pieluchomajtki • wkładki urologiczne • cewniki • sprzęt stomijny • materace i poduszki przeciwodleżynowe • stabilizatory, ortezy • peruki i protezy piersi • chodziki • wózki inwalidzkie • wkładki ortopedyczne • rajstopy i podkolanówki przeciwżylakowe • ciśnieniomierze • glukometry • laski, kule i in. art. medyczne

krzywdę. Neuropatię stwierdza podolog podczas profilaktycznego badania stóp. Specjalistyczny pedicure wykonać można również w gabinecie podologicznym, gdzie dba się nie tylko o estetyczny wygląd stóp, ale przede wszystkim o ich zdrowie.

Proﬁlaktyka

Profilaktyka to najważniejszy, a często traktowany po macoszemu element troski o stopy u cukrzyków. Uważnie oglądaj swoje stopy, również ich podeszwy. Najwygodniej używać do tego lusterka. Zwracaj uwagę na ewentualne obrzęki, zaczerwienienia, krwiaki, uszkodzenia skóry, drobne rany, modzele. W przypadku pojawienia się na stopach odcisków, pamiętaj, by nie stosować powszechnie dostępnych maści czy płynów na odciski. O tym, czy dany specyfik nadaje się dla osoby z cukrzycą, powinien zdecydować specjalista.

Obuwie

Kupuj buty o rozmiar, a przynajmniej o pół rozmiaru większe. Zmniejszone czucie w stopach nie pozwala precyzyjnie stwierdzić czy obuwie jest prawidłowo dobrane i nie uciska, z kolei systematyczny ucisk czy obcieranie może doprowadzić do powstawania ran.

Stopy cukrzycowe są o wiele bardziej narażone na wszelkie grzybice i infekcje. Specjalistyczne wkładki z jonami srebra mogą okazać się pomocne w profilaktyce. Specjalistyczne wkładki do butów dla cukrzyków powinny być wykonywane na wymiar – te dostępne w sklepach mogą nie przynieść oczekiwanych efektów. Nie sugerujmy się bólem stóp lub jego brakiem, cukrzycy czują słabiej niż osoby o zdrowych stopach. Ból może nie pojawiać się wcale, jednak nie oznacza to, że stopom nic nie dolega. *Cukrzyca: Ukryta pandemia. Sytuacja w Polsce. Raport. Edycja 2013 red. EK

Zdrowie

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

REKLAMA

WARSZTATY

POLSKI ZWIĄZEK GŁUCHYCH ODDZIAŁ DOLNOŚLĄSKI SPECJALISTYCZNY OŚRODEK DIAGNOZY I REHABILITACJI DZIECI I MŁODZIEŻY Z WADĄ SŁUCHU

DLA SENIORÓW

Warsztaty Teatralne zapisy do końca marca środy, godz. 10.00 - 11.00 Warsztaty Rozmaitości zapisy do końca marca środy, godz. 13.00 - 14.00 Rękodzielnicze Domówki termin ustalany indywidualnie

ul. Braniborska 2/10 53-680 Wrocław tel. (71) 355 67 19 www.osrodek-pzg.pl osrodek@osrodek-pzg.pl Prawdopodobnie każdy człowiek miał lub będzie miał jakieś problemy ze słuchem. Nie każde pogorszenie słuchu jest jednak takie samo. Niektóre zazwyczaj można wyleczyć np.: przewodzeniowy ubytek słuchu, który dotyczy uszkodzeń ucha zewnętrznego i środkowego. Inne są trwałym uszkodzeniem, tzw. odbiorczy ubytek słuchu. Tego typu niedosłuchu nie można wyleczyć, ale można kompensować dzięki nowoczesnej technologii. Są też mieszane niedosłuchy, spowodowane upośledzeniem struktur ucha środkowego i wewnętrznego. Różny może być także stopień utraty słuchu. Lekki ubytek słuchu to trudności ze słyszeniem cichych odgłosów i już w takim przypadku warto sięgnąć po aparat słuchowy. W przypadku umiarkowanego ubytku słuchu należy korzystać z aparatu słuchowego. Znaczny ubytek słuchu powoduje, że np. rozmowa musi być głośna, by mogła zostać usłyszana. Głos o normalnym natężeniu powinien być w czasie rozmowy słyszalny za pomocą aparatu słuchowego. Głęboki ubytek słuchu to już konieczność wyposażenia w odpowiednio dobraną technologię wzmocnienia (np. aparat słuchowy, implant ślimakowy). Gdy tracimy słuch, odbieranie bogactwa otaczających nas dźwięków staje się trudne, czasem wręcz niemożliwe. Świat, który nas otacza milknie. Jeśli czujesz, że nie wszystkie dźwięki do Ciebie docierają, przyjdź do nas. Chcemy i potraﬁmy Ci pomóc. W ramach umowy z NFZ wykonujemy badania diagnostyczne słuchu oraz profesjonalnie dobieramy aparaty słuchowe najnowszej generacji. Dyplomowany protetyk słuchu Aldona Sobiecka

Zorganizuj rękodzielniczą domówkę

ul. Szkocka 60, Wrocław tel. 664 728 731 www.warsztatomania.com

Do tej pory Fabryka Pomysłów i Zabawy dała się poznać m.in. jako organizator warsztatów teatralnych, warsztatów rozmaitości oraz spotkań rękodzielniczych. Teraz wspólnie z Warsztatomanią uruchomiła nowy cykl zajęć i warsztatów przeznaczonych dla seniorów: Rękodzielnicze domówki. Spotkania te polegają na tym, że seniorzy w znanej, bezpiecznej przestrzeni swojego domu lub domu znajomych organizują „domówkę” – zapraszają kilka osób i razem z nimi tworzą np. ozdoby z filcu, świeczki, kartki, świąteczne dekoracje, drobiazgi i upominki dla najbliższych. Chcąc zorganizować „Rękodzielniczą domówkę” wystarczy zebrać pięć osób i w ustalonym dniu zaprosić je do siebie na kawę i wspólne tworzenie. Organizatorzy zajmą się zapewnieniem odpowiednich materiałów i demonstracją rozmaitych technik tworzenia małych arcydzieł.

3 lokalizacje we Wrocławiu:

Specjalistyczny Sklep Medyczny oferuje:

ZAPRASZAMY DO OŚRODKA PZG

sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny artykuły przeciwobrzękowe i przeciwżylakowe artykuły przeciwodleżynowe pieluchomajtki sprzęt stomijny, środki do pielęgnacji stomii cewniki zewnętrzne i wewnętrzne peruki, protezy piersi, bieliznę protetyczną kostiumy kąpielowe

www.remedium.org.pl Refundacja NFZ

pl. Hirszfelda 16/17 tel. 71 333 25 45 ul. Joannitów 10/12 tel. 71 783 30 40 ul. Kamieńskiego 73a tel. 71 327 01 80

Portal numer 1 dla seniorów

Wrocławcy seniorzy, spotkajmy się w Poznaniu!

Poznańskie Targi Aktywni 50+ to największe tego typu wydarzenie w Polsce, dlatego z dumą informujemy, że „Gazeta Senior” patronuje tegorocznej edycji. Zawsze jesteśmy obecni tam, gdzie dzieje się coś pozytywnego i związanego z naszymi czytelnikami. Serdecznie zapraszamy, odwiedźcie targi z Klubem Seniora Podróżnika, który organizuje wyjazd 28 marca (sobota), a przy okazji poznajcie seniorów z Poznania. Targi to doskonała okazja do nawiązywania nowych znajomości, czerpania inspiracji, rozwijania zainteresowań i po prostu dobrej zabawy. Spędźmy razem ten marcowy weekend! Targi odbędą się w dniach 27-28 marca 2015 roku na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, w pawilonie nr 15. Redakcja

VI edycja targów Aktywni 50+ pod hasłem

„Rozsmakuj się w zdrowiu!”

Zapraszamy organizacje pozarządowe oraz kluby seniora działające na rzecz osób powyżej 50. roku życia do udziału w szóstej edycji targów „Aktywni 50+”. Targi odbędą się w dniach 27-28 marca 2015 roku na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, w pawilonie nr 15. W tym roku hasło targów brzmi „Rozsmakuj się w zdrowiu!”, co stanowi nawiązanie do kampanii społecznej „We Love Eating. Rozsmakuj się w zdrowiu” zainicjowanej przez Komisję Europejską i realizowanej w siedmiu krajach Europy, w tym w Poznaniu. Tegoroczne targi odbędą się w piątek i w sobotę, stąd – szczególnie piątek – będzie miał charakter międzypokoleniowy, by umożliwić seniorom i seniorkom opiekującym się wnukami skorzystanie z oferty targowej. Celem organizatorów targów ”Aktywni 50+” jest zebranie w jednym miejscu jak największej liczby firm komercyjnych, organizacji pozarządowych, klubów seniora działających na rzecz osób dojrzałych i starszych, tak by dojrzali mieszkańcy Poznania, Wielkopolski i goście z innych województw mieli szansę zapoznać się z ofertą i zgodnie z własnymi potrzebami zaaranżować czas po zakończeniu aktywności zawodowej. Organizacje pozarządowe i kluby seniora mają możliwość bezpłatnego wystawienia swojej oferty na specjalnie zorganizowanej powierzchni. Na targach istnieje również możliwość zorganizowania krótkich warsztatów edukacyjnych, rozwojowych lub wydarzenia sportowego. Organizatorami imprezy są Miasto Poznań, Międzynarodowe Targi Poznańskie i Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Współorganizatorami są Centrum Inicjatyw Senioralnych i Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu.

Bezpłatne lekcje pokazowe w Akademii Seniora

24-25

marca wtorek-środa Zadzwoń lub odwiedź nas Rekrutacja trwa. Kursy są przeznaczone dla osób 50+, przy zapisach nie obowiązują żadne inne kryteria. Szczegółowy plan kursów można otrzymać w siedzibie Akademii Seniora. Zapraszamy! Więcej informacji i zapisy pod numerem tel. 505 151 952 (ul. Świdnicka 28/206 A, II piętro).

Chcesz zobaczyć jak wygląda nauka w Akademii Seniora? Odwiedź nas 24 i 25 marca. Zapraszamy na bezpłatne lekcje pokazowe. Przekonaj się, jak przyjemnie zgłębia się tajniki obsługi komputera lub konwersuje w obcym języku. Wszystko w bezstresowej atmosferze i w miłym towarzystwie. Jesteś zainteresowany? Odwiedź nas. Obowiązują zapisy. Czekamy na Twoje zgłoszenie pod numerem tel. 505 151 952 Kursy komputerowe Komputer i Internet to dziś okno na świat. Świat, który dla większości seniorów pozostaje niedostępny. Warto to zmienić, zdobyć konkretne umiejętności, otworzyć się na szerokie możliwości i dzielić nowe pasje z rówieśnikami. W Akademii Seniora jesteśmy po to, aby Ci w tym pomóc.

Poziomy: początkujący i średnio zaawansowany

Czas trwania kursu: 15 godzin, cena kursu: 225 zł (15 zł/h) lekcja pokazowa nauki obsługi komputera 24 marca (wtorek) godz. 10.00 24 marca (wtorek) godz. 11.00 Więcej zdjęć z poprzednich edycji Targów Aktywni 50+ oraz aktualności dotyczące tegorocznej edycji na

Wyjazd na Targi Aktywni 50+ z Klubem Seniora Podróżnika 28 marca (sobota), informacje i zapisy Janusz Czech tel. 797 163 682.

Kurs języka angielskiego od podstaw Czas trwania kursu: 24 godziny, cena kursu: 360 zł (15 zł/h) lekcja pokazowa języka angielskiego 25 marca (środa) godz. 13.30 25 marca (środa) godz. 14.30

Akademia

tel. 505 151 952 ul. Świdnicka 28/206 A, II piętro

REKLAMA

Zdrowie

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Twoje serce bije nie tylko dla Ciebie Opakowanie leku POLOCARD® zawiera 30 lub 60 tabletek. Cena: ok. 9,30 zł (60 tabletek)

POLOCARD® to lek bez recepty stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia, które grożą powstaniem zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych takich jak: zawał serca, choroba niedokrwienna serca. Chroni przed powstawaniem zatorów i zakrzepów, przez co skutecznie zapobiega zawałom serca i udarom niedokrwiennym mózgu. POLOCARD® skutecznie zapobiega atakom serca i udarom niedokrwiennym mózgu, co zostało wielokrotnie potwierdzone w badaniach klinicznych. Jako jedyny lek występuje w różowej powłoce (Tabletka powlekana dojelitowa preparatu Polocard nie rozpada się w żołądku, przez co zmniejsza się drażniące działanie kwasu acetylosalicylowego na błonę śluzową żołądka.) Polocard - Lek stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia oraz innych chorób przebiegających z zakrzepami w naczyniach Substancja czynna: Kwas acetylosalicylowy. Dawka: 75mg ; 150mg Postać: Dojelitowe tabletki powlekane Wskazania: Hamowanie agregacji płytek krwi w profilaktyce chorób układu krążenia, które grożą powstaniem zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych (zawał serca, niestabilna i stabilna choroba niedokrwienna serca), w profilaktyce innych chorób przebiegających z zakrzepami w naczyniach. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Objawy nadwrażliwości: pokrzywka, a nawet wstrząs, mogą wystąpić w ciągu 3 godzin od przyjęcia kwasu acetylosalicylowego. Uczulenie na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, przebiegające z objawami takimi jak: skurcz oskrzeli, zapalenie błony śluzowej nosa, wstrząs. Astma oskrzelowa, przewlekłe schorzenia układu oddechowego, gorączka sienna lub obrzęk błony śluzowej nosa. Czynna choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy oraz stany

zapalne lub krwawienia z przewodu pokarmowego (może wystąpić krwawienie z przewodu pokarmowego lub uczynnienie choroby wrzodowej). Zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemoﬁlia, choroba von Willebranda, telangiektazje, trombocytopenia) oraz jednoczesne leczenie lekami przeciwzakrzepowymi (np. pochodne kumaryny, heparyna). Ciężka niewydolność wątroby lub nerek, ciężka niewydolność serca, ostatnie 3 miesiące ciąży, niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. U dzieci w wieku poniżej 16 lat, zwłaszcza w przebiegu infekcji wirusowych, ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a. Jednocześnie z metotreksatem w dawkach 15 mg/tydzień lub większych ze względu na mielotoksyczność. Podmiot odpowiedzialny: Pﬁzer Corporation Austria GmbH. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

www.bivanol.pl SKUTECZNOŚĆ POTWIERDZONA KLINICZNIE

NATURALNY WYBÓR DLA TWOICH STAWÓW

Preparat dostępny w wybranych aptekach na terenie kraju lub pod numerem infolinii: 22 228 20 13 lub nr tel. 505 869 113 oraz na stronie www.Bivanol.pl

Bivanol to innowacyjny preparat, którego naturalne składniki mają naukowo udowodniony korzystny wpływ na blokowanie wewnętrznych procesów zapalnych, które towarzyszą osobom ze schorzeniami reumatycznymi. Całkowicie naturalne składniki preparatu mają korzystny wpływ na poprawę ruchliwości oraz zmniejszenie dolegliwości wywołanych procesami zapalnymi, w szczególności u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (rzs),

łuszczycowym zapaleniem stawów (łzs) oraz innymi zwyrodnieniami stawów o podłożu zapalnym. Bivanol nie zaburza ﬂory ﬁzjologicznej oraz działa osłonowo, zmniejszając przy tym również objawy dyspeptyczne. Stosowanie preparatu nie wywołuje niepożądanych skutków ubocznych. Co więcej nie powoduje wahań wagi. Bivanol poprawia jakość życia i niweluje przykre skutki dolegliwości wywołane procesami zapalnymi. Dzięki temu możesz cieszyć się codziennymi czynnościami.

Zdrowie

Portal numer 1 dla seniorów

Czego się napijesz? Składamy się w 60 proc. z wody. Dziennie powinniśmy wypijać jej od dwóch do trzech litrów, regularnie sącząc niewielkie jej ilości małymi łykami. Uczucie pragnienia zwykle oznacza, że organizm jest już w jakimś stopniu odwodniony. Czym grozi odwodnienie i po jaką wodę warto sięgnąć?

Lato i zima

W letnim upale niewielu z nas trzeba zachęcać do picia. Woda mineralna gasi pragnienie, uzupełnia płyny i elektrolity, które tracimy wskutek pocenia się. Jednak nie każdy wie, że równie trudną dla organizmu porą roku jest zima. Woda pomaga utrzymywać nam temperaturę ciała na stałym poziomie, dlatego w bardzo wysokich lub bardzo niskich temperaturach nasze zapotrzebowanie na nią wzrasta. Gdy na dworze panuje siarczysty mróz, warto sięgnąć po ciepłe, rozgrzewające napoje.

Seniorzy nie chcą pić

Starsze osoby często mają problem z wypiciem zalecanej ilości płynów. Może to wynikać z osłabionego u seniorów poczucia pragnienia. Często problemem bywa też brak samodzielności – problem z otwarciem butelki czy przygotowaniem napoju. Dla osób mających trudności z poruszaniem się zniechęcająca bywa także perspektywa częstszych wizyt w toalecie. Niestety, bez wody ludzki organizm nie jest w stanie funkcjonować poprawnie – już niewielki ubytek wody może stać się przyczyną problemów zdrowotnych.

Objawy odwodnienia

Odwodniony organizm reaguje różnego rodzaju dolegliwościami, które często są zrzucane na karb wieku czy chorób i „uciszane” lekami. Co grozi osobom, które nie dbają o właściwe nawodnienie? Zakwaszenie organizmu, dolegliwości skórne, osłabienie mięśni, spadek wydolności, bóle głowy, senność, problemy z koncentracją, przyspieszone bicie serca, omdlenia, zmiany temperatury ciała, migreny, nerwobóle, zaparcia, bóle stawów, nadciśnienie, otyłość, choroby serca... i wiele innych mało przyjemnych dolegliwości, ale już powyższa lista powinna całkowicie przekonać ewentualnych niedowiarków do tego, że naprawdę warto pić wodę.

Wybierz wodę dla siebie

Na sklepowych półkach mamy ogromny wybór różnorakich wód. Część z nich wykazuje działanie profilaktyczno-zdrowotne. Wybierając dla siebie wodę musimy więc brać pod uwagę jej właściwości. Woda lecznicza, wysokozmineralizowana (ponad 1500 mg minerałów na litr), powinna być stosowana zgodnie z naszym zapotrzebowaniem, najlepiej pod kontrolą specjalisty. Woda średniozmineralizowana (500-1500 mg minerałów na litr wody) – potocznie nazywana mineralną, dostarcza naszemu organizmowi pewną dawkę minerałów i mikroelementów, jednak jej spożycie nie musi być nadzorowane przez lekarza. Woda niskozmineralizowana (nasycenie minerałami nie może wynosić więcej niż 500 mg na litr) – zwana źródlaną, doskonale nadaje się do podawania małym dzieciom. Zdaniem niektórych specjalistów spożywanie jej w dużych ilościach przez dorosłych może prowadzić do wypłukiwania minerałów z organizmu. Dużą popularnością cieszą się wody smakowe. Niestety, w ich składzie często znajdują się sztuczne aromaty, cukry, słodziki czy składniki konserwujące, zamiast kupować np. cytrynową wodę mineralną – o wiele zdrowiej będzie dodać odrobinę soku z cytryny do wody mineralnej bezsmakowej. Wiele osób kierując się głównie względami smakowymi wybiera wodę gazowaną. Jeśli nie cierpimy na nadkwasotę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, choroby gardła i strun głosowych lub zaburzenia trawienia – nie musimy obawiać się bąbelków. Woda gazowana doskonale orzeźwia i poprawia samopoczucie. EK

REKLAMA

ul. Krakowska 1 w Galerii Sylwia

ul. Świdnicka 48

ALIZACJE K O L Y Z R JUŻ T CŁAWIU WE WRO

róg Świdnickiej i Piłsudskiego

boczna od ul. Jedności Narodowej w Simply Markecie, obok dawnego browaru Piast, ul. Ustronie 1-3

www.e-ZikoApteka.pl

Turystyka

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Sanatorium Uzdrowiskowe WYJAZDY WYPOCZYNKOWO „ORW Kołobrzeg - Podczele” - REKREACYJNE W ROKU 2015 ORGANIZOWANE PRZEZ KLUB SENIORA PRZY RADZIE OSIEDLA WROCŁAW – GAJOWICE

W cenie pobytu oferujemy:

• 6 całodziennych posiłków (śniadanie, obiad, kolacja), • 12 zabiegów leczniczych, • 6 noclegów w pokojach kategorii turystycznej, • bezpłatna wizyta lekarska, opieka pielęgniarska, • cisza i fantastyczne otoczenie parku krajobrazowego.

w cenie od złotych*

520

TYLKO Z TĄ REKLAMĄ 5% RABATU (rabat nie dotyczy turnusu świątecznego)

* podana cena obowiązuje w terminie od 04.01.2015 do 23.04.2015, od 24.04.2015 do 28.06.2015 cena od 580 zł

Wielkanoc nad morzem 3 - 7 kwietnia

• • • • •

całodzienne posiłki uroczyste menu świąteczne świąteczny koncert muzyczny 4 noclegi w pokoju z TV możliwość korzystania z basenu (1 godz. dziennie)

CE NA OD

260 zł

Przedsiębiorstwo Usługowe „Holtur” sp. z o. o. ul. Koszalińska 72, 78-100 Kołobrzeg

tel. 94 35 43 116, 94 35 43 211 marketing@holtur.pl, www.holtur.pl

MIEJSCOWOŚĆ TERMIN POBYTU

OKRES POBYTU

TERMIN ZAPISU DO DNIA

RODZAJ CENA PRZEWOZU

UWAGI

PORONIN

02.04 - 16.04

14 DNI

5.03

AUTOBUS

Podczas pobytu podawane są posiłki regionalne śniadanie + obiadokolacja, w okresie wczasów Święta Wielkanocne

USTKA

17.05 - 31.05

14 DNI

17.04

PKP 350 + AUTOBUS

Bez wyżywienia ul. Miła 1

USTKA

01.06 - 15.06

14 DNI

07.05

PKP 448 + AUTOBUS

Bez wyżywienia ul. Wilcza 17

GRZYBOWO

26.05 – 08.06

14 DNI

29.04

PKP 322 + AUTOBUS

Bez wyżywienia

USTRONIE MORSKIE

10.06 – 24.06

14 DNI

21.05

PKP 560 + AUTOBUS

Bez wyżywienia

PORONIN

02.09 - 16.09

14 DNI

16.07

AUTOBUS

630

Podczas pobytu podawane są posiłki regionalne śniadanie + obiadokolacja

GRZYBOWO

26.08 – 15.09

21 DNI

16.07

PKP +AUTOBUS

525

Bez wyżywienia

KUDOWA ZDRÓJ

07.07 - 20.07

13 DNI

04.06

PKP 845 + AUTOBUS

630

W ramach pobytu – śniadanie, możliwość dokupienia obiadów w cenie 15 zł

Dyżury: Klub Seniora przy Radzie Osiedla Gajowice ul. Lwowska 43 - wtorki środy w godzinach 15.00-17.00 oraz czwartki w godz. 11.00-13.00, telefon 71 361 18 49 - od poniedziałku do piątku kontakt telefoniczny – pan Janusz Czech, tel. 797 163 682 Przy zapisie pobierana jest opłata za przejazd i ubezpieczenie w kwocie 130 zł. REKLAMA

Portal numer 1 dla seniorów

Turystyka

Klub Seniora Podróżnika a r o ni ika e S żn b Kluodró P

spotkanie

Serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie Klubu Seniora Podróżnika. Miłośnicy wojaży zbiorą się w piątek 20 marca o godz. 14.00 przy ul. Benedyktyńskiej 12 w Klubie Ludzi Wieku Senioralnego. Na spotkaniu będzie również okazja do zapisów na wycieczki, wczasy, a także wyjazd na Targi Aktywni 50+ do Poznania, na których Klub Seniora Podróżnika gościł w zeszłym roku. Spragnionych większej ilości informacji zapraszamy na spotkanie, które jest otwarte dla wszystkich seniorów z Wrocławia i okolic. Zapraszamy. Informacji udziela i rezerwacje przyjmuje opiekun Klubu Seniora Podróżnika pan Janusz Czech, nr tel. 797 163 682

Sekcja turystyczna UTW w Uniwersytecie Wrocławskim zaprasza seniorów: Łódź - Ziemia obiecana termin 28.03.2015 (potwierdzona).

Pszczyna termin: 23 .05.2015

Magiczny Kraków termin : 05.09.2015

W programie: Biała Fabryka Geyera - pierwsza mechaniczna tkalnia i przędzalnia, Wirtualna Kotłownia - interaktywne muzeum włókiennictwa, Księży Młyn osiedle robotnicze wybudowane przez Karola W. Scheiblera, ul. Piotrkowska - najdłuższa ulica w Europie, Muzeum Miasta Łodzi w dawnym Pałacu Poznańskich, Manufaktura.

Muzeum Zamkowe, dawna rezydencja rycerska z XII w. otoczona pięknym parkiem w stylu angielskim tworzy zespół pałacowo-parkowy, Muzeum prasy Śląskiej im. Korfantego zabytek na trasie Szlakiem Zabytków Techniki Śląska, (gazety i czasopisma o treściach patriotycznych, i eksponaty pisma śląskiego drukarstwa i inne), Skansen Zagroda Wsi Pszczyńskiej, wpisany do Szlaku Architektury Drewnianej, przedstawia obiekty drewniane z okolic Pszczyny (XIXw), Starówka z ratuszem i zabytkowymi kamieniczkami

Kazimierz, żydowska dzielnica jedna z popularniejszych atrakcji Krakowa, Synagoga. Wzgórze Wawelskie, Rynek, kościół Mariacki, Barbakan, Muzeum Podziemia Rynku.

Cena: 65 zł + wstępy 15 zł Wyjazd godz. 07:00 ul. Dawida 1 Festiwal Ogrodniczy w Oranżerii Księcia Puklera termin: 16.05. 2015 Pałac i Park Księcia Pücklera należy do najpiękniejszych parków krajobrazowych Niemiec. Park w Barnitz, zaaranżowany w stylu angielskim, jest drugim dziełem życiowym Pücklera. Możemy podziwiać tu dwie niezwykłe piramidy. Jedną z nich jest grób księcia i jego żony. W sercu tego bajkowego krajobrazu, położony jest Pałac Księcia Pücklera. Zwiedzanie Cottbus, Branitz oraz wycieczka łodziami po kanałach rzeki Sprewa.

Cena: 125 zł + wstępy 25 euro. Wyjazd godz. 06:00 ul. Dawida 1

Cena: 80 zł + wstępy 60 zł. Wyjazd godz. 06:30 ul. Dawida 1 Malbork - Trójmiasto - Kaszuby termin: 11 - 14.06. 2015 Zamek Krzyżacki w Malborku, Westerplatte, Gdańsk - Droga Królewska, Długi Targ, Dwór Artusa, Katedra w Oliwie, Muzeum na ORP Błyskawica i Akwarium w Gdyni, Molo w Sopocie, Szymbark - Skansen Wsi Kaszubskiej, Będomin - Muzeum Hymnu Narodowego. Zaliczkę 200 zł do dnia 16.03.2015. Wyjazd godz. 06.00 z ul. Dawida 1

Cena: 530 zł ( transport + noclegi + HB +ubezp), na wstępy i przewodnika 120 zł.

Zapisy na wycieczki z wpłatą w każdy poniedziałek godz. 11:00 - 12:00 w budynku przy Dawida 1 (Uniwersytet Wrocławski) przyjmuje kol. Teresa Szewioła tel. 691 395 470 oraz ostatni piątek każdego m-ca w Klubie Seniora przy ul. Benedyktyńskiej we Wrocławiu Przewodnicząca sekcji, Maria Zamojska

Zapraszamy do CAiS ALGA w Mrzeżynie SPECJALNA OFERTA DLA SENIORÓW Wiosna i jesień nad Bałtykiem

REKLAMA

Star Łeba zaprasza na wypoczynek nad morzem

Pakiet 8 dni 7 noclegów

WIOSENNA OFERTA DLA SENIORÓW 55+

Pakiet 11 dni 10 nocelgów

2-9 maja 476 zł 9-16 maja 497 zł 16-23 maja 518 zł 23-30 maja 546 zł

20-30 maja 790 zł 30 maja - 9 czerwca 870 zł 9-19 czerwca 546 zł

Ośrodek Wypoczynkowy Star, ul. Brzozowa 16, 84-360 Łeba tel. 59 866 51 45, 784 688 973 www.wczasyleba.pl

Cena: 85 zł + wstępy 45 zł. Wyjazd godz. 06:00 ul. Dawida 1

Cena każdego pakietu zawiera: ͫ noclegi w wygodnych pokojach 2-osobowych basic ͫ pyszną kuchnię – wyżywienie 3 x dziennie ͫ bezpłatny bezprzewodowy internet ͫ rowery na jeden dzień gratis ͫ biesiadę grillową 1 x w turnusie ͫ i wiele innych atrakcji

13 dni z całodziennym wyżywieniem pokoje 2-3 osobowe z łazienką i TV

31.05 - 13.06 14.06 - 27.06 01.09 - 14.09

820 zł/os 950 zł/os 820 zł/os

Idealne miejsce dla poszukujących ciszy i spokoju - 3,5 km od centrum Mrzeżyna. Więcej informacji pod nr tel. 91 38 66 266 oraz na www.centrumalga.pl Centrum Agroturystyki i Sportu Alga ul. Wojska Polskiego 16, 17 72-330 Mrzeżyno

y Sudneiotra

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

dla se

Dodatek Turystyczny Sudety dla seniora

Tylko w tym wydaniu znajdziecie unikalny dodatek – przewodnik turystyczny po Sudetach przygotowany specjalnie pod kątem seniorów. W przewodniku opowiadamy m.in. o: REKLAMA

urokliwych zakątkach Sudetów Dla mieszkañców Dolnego Śl¹ska Sudety s¹ na wyci¹gniêcie rêki. Wspania³e krajobrazy, trasy spacerowe i dla mi³ośników popularnego nordic walking, liczne zabytki, zamki i pa³ace, punkty widokowe, bogata fauna i ﬂora – wszystko to czeka na odkrycie. Ka¿de miasteczko ma tu swoj¹ wyj¹tkow¹ historiê do opowiedzenia.

dobroczynnym wpływie sudeckich źródeł i klimatu na zdrowie

Zapisy i informacje: Oddział Wrocławski PTTK Rynek-Ratusz 11/12 I p.

tel. 71 344 39 23

mog¹ zapewniæ dziêki swoim licznym źród³om wód leczniczych. Dobroczynny wp³yw lokalnych kuracji w po³¹czeniu ze wspania³ym klimatem pozwalaj¹ zregenerowaæ si³y i wspomóc si³y witalne.

niezwykłym smaku lokalnej kuchni Atrakcje kulinarne Sudetów s¹ nie do przecenienia. Jak smakuje lokalna kuchnia? Czego trzeba skosztowaæ podczas turystycznych woja¿y?

K¹piele, hydromasa¿e, ok³ady, inhalacje – szerok¹ ofertê dla kuracjuszy Sudety

www.pttk.wroclaw.pl

REKLAMA

Urokliwe miejsce w Górach Sowich 18 kwietnia

75 zł

Góry Sokole: Trzcińsko – Góry Sokole – Szwajcarka – Trzcińsko, wycieczka autokarowo – piesza

2 maja

Park mużakowski, dawna kopalnia Babina, wycieczka autokarowa

9 maja

125 zł

70 zł

Opactwo cystersów w Lubiążu – Zagroda Łużycka – Wołów- Białków, wycieczka autokarowa

23 maja

85 zł

Radomierz – Pałac w Bukowcu – Park Miniatur w Kowarach – Mauzoleum Schaﬀgotschów w Raszowie – kolorowe jeziorka w Wieściszowicach, wycieczka autokarowa

13 czerwca

SANATORIA I TURNUSY REHABILITACYJNE

75 zł

alny ośrodek Przełęczą to kamer Agroturystyka Pod e w Górach Sowich. położony w Rzeczc ji Oferujemy: rcu górskich atrakc ͫ lokalizację w se ͫ tanie noclegi ową kuchnię ͫ wyśmienitą domów i dzieci or ͫ zniżki dla seni jazdu z pupilem ͫ możliwość przy bawy z językiem angielskim ͫ weekendowe za

Rudawy Janowickie: Janowice Wielkie – Dwór w Mniszkowie – Punkt widokowy Wołek – Wieściszowice – Marciszów, wycieczka autokarowo – piesza

11-12 lipca

420 zł

Warownie Jurajskie: Olsztyn – Pustynia Siedlecka - Jaskinia Głęboka – Mirów – Grzęda Mirowska – Bobolice – Ogrodzieniec – Pustynia Błędowska

12-13 września

Sandomierz na weekend: Baranów Sandomierski – Sandomierz – Ujazd, wycieczka autokarował

470 zł

Przełęczą Agroturystyka Pod 84 1 579 tel. 666 841 565, 666 m Rzeczka 35, Wali pl dprzelecza.e-meteor. po w. ww

CIECHOCINEK TRUSKAWIEC HAJDUSZOBOSZLO BARANOWICZE DRUSKIENNIKI

od 790 zł od 990 zł od 320 Euro od 395 Euro od 490 Euro

WŁADYSŁAWOWO USTRONIE MORSKIE SIANOŻĘTY MRZEŻYNO MIĘDZYZDROJE ŚWINOUJŚCIE

od 435 zł od 535 zł od 695 zł od 770 zł od 660 zł od 785 zł

TUNEZJA od 790 zł GRECJA od 990 zł EGIPT od 1019 zł TURCJA od 1172 zł BUŁGARIA od 1049 zł HISZPANIA od 1099 zł

GRUZJA ANDALUZJA SYCYLIA PORTUGALIA SKANDYNAWIA

WCZASY KRAJOWE

Duży wybór, niskie ceny

WCZASY I WYCIECZKI OBJAZDOWE, SAMOLOT

od 2390 zł od 2690 zł od 2690 zł od 2990 zł od 3990 zł

ul. Piłsudskiego 74/45a (budynek NOT)

tel. 801 000 674, 71 341 84 62 www.joannawroc.pl

biuro@joannawroc.pl

Sprzedaż biletów lotniczych i autokarowych

Sudety dla s

Portal numer 1 dla seniorów

eniora

Dla piechurów Górskie wędrówki, nordic walking, a może rekreacyjne spacery? Piękne sudeckie krajobrazy zachęcają do aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Co rejon Sudetów ma do zaoferowania piechurom? Przede wszystkim ponad 3,5 tys. km szlaków turystycznych o zróżnicowanym stopniu trudności. Trasę szlaku znaczą białe prostokąty z namalowanymi na nich pasami w różnych kolorach. Na jakie szlaki możemy się natknąć? ͫ ͫ ͫ ͫ

czerwone – to zwykle szlaki główne w danych regionach niebieskie – to szlaki dalekobieżne żółte i zielone – to szlaki łącznikowe lub dojściowe czarne – to krótkie szlaki dojściowe

Szlakami sudeckimi możemy wędrować po malowniczych terenach Karkonoskiego Parku Narodowego i Parku Narodowego Gór Stołowych, a także po ośmiu sudeckich parkach krajobrazowych. Niezwykła uroda regionu przyciąga wielu turystów, jednak należy pamiętać, by nie wyruszać na dalekie wędrówki samemu czy w godzinach popołudniowych. Zawsze należy być przygotowanym na nagłą zmianę pogody i mieć ze sobą prowiant i mapę. Przed wyjściem należy poinformować kogoś znajomego o tym, dokąd się udajemy i o której godzinie planujemy powrót. Polecamy! Wodospad Kamieñczyka – najwy¿szy wodospad na terenie polskich Sudetów, woda potoku Kamieñczyk spada z 27 metrów. Za wodospadem znajduje siê sztucznie wykuta grota nazywana Z³ot¹ Jam¹. Niegdyś by³o to miejsce wydobywania m.in. ametystów. Jaskinia Niedźwiedzia – najwiêksza jaskinia Sudetów i niew¹tpliwie jedna z najpiêkniejszych w Polsce. Swoj¹ nazwê zawdziêcza odnalezionym w niej kościom niedźwiedzia jaskiniowego. Jaskinia ma cztery poziomy i ok. 3 km korytarzy. Chc¹c umo¿liwiæ zwiedzaj¹cym lepsze przyjrzenie siê bogatym formom kresowym, jaskiniê efektownie podświetlono. REKLAMA

Biuro Podróży Arko – Travel ul. Kwiska 41-43, 54-210 Wrocław

7 marca Dzień Kobiet – Śladami hrabiny Cosel

609 025 048

Pillnitz – Stolpen – Sebnitz (Manufaktura Sztucznych Kwiatów)

tel. biuro@arko-travel.pl www.arko-travel.pl

cena: 155 zł/145 zł WKS + wstępy 12 EU

14 marca Wałbrzych – Szczawno Zdrój

porcelana wałbrzyska, NOWOŚĆ: Stara Kopalnia Centrum Kultury i Sztuki, uzdrowisko, rokokowa sala teatralna

Wycieczki dla seniorów ͫ ͫ ͫ ͫ

Klub Seniora Podróżnika poleca:

cena: 65zł/60zł WKS + wstępy 20 zł

21 marca Licheń – Konin – Stary i Nowy Licheń

1-DNIOWE PO DOLNYM ŚLĄSKU OD 65 ZŁ 2-DNI W GÓRACH: ZWIEDZANIE Z ZABAWĄ BERLIN, DREZNO, PRAGA, BUDAPESZT, WŁOCHY WCZASY ZDROWOTNE NAD MORZEM

Bazylika, muzeum – narodowe pamiątki, apartamenty papieskie, Muzeum Dwór Polski w Koninie i kolekcja biżuterii XIX/XX wiek

cena: 100 zł/90 zł WKS

10 kwietnia (piątek) Warszawa EKSPRES

Studio TV na ul. Woronicza (studia Kawa czy Herbata, Pytanie na Śniadanie) + Muzeum Historii Żydów Polskich

cena: 160 zł/150 zł WKS + wstępy 27 zł

18 kwietnia Drezno

Zwinger z przewodnikiem, starówka, Panometer Drezno 1945

cena: 145 zł/135 zł WKS + wstępy 19 EU

ul. Jedności Narodowej 52 50-258 Wrocław

22/23/24 kwietnia Łódź

cena: 400 zł/390 zł WKS + wstępy 31 zł

tel. 71 372 12 60

10-14 czerwca Trójmiasto

www.ecotour.com.pl

Gdańsk – Gdynia – Sopot

Lato 2015 już w sprzedaży! Festiwal Ogrodniczy w Cottbus 16.05 – 145 zł Ogród Różany we Forst 27.06 – 145 zł Malbork – Trójmiasto 11-14.06 – 580 zł Barcelona 15.04-19.04 i 14.10-18.10 – 1550 zł Włochy 25.04-03.05 i 30.05-05.06 – 1355 zł Grecja 24.04-03.05 i 28.05-07.06 – 1920 zł Chorwacja 28.04-03.05 i 12.05-17.05 – 1140 zł Meksyk 03.11-17.11 – 5700 zł + 1435$ * klient może wykorzystać jeden bon przy jednej rezerwacji o wartości minimum 2000 zł

21 lat na rynku

Bon ci toś o war

ł*

100 z

cena: 920 zł/900 złWKS w tym wstępy i rejs

24-28 czerwca Ziemia rzeszowska i dawna Ruś Czerwona Rzeszów – Zarzecze – Łańcut – Przerworsk – Jaro-

sław – Leżajsk – Sieniawa – Radruż – Horyniec Zdrój – Lubaczów – Chotyniec – Kolbuszowa

cena: 900 zł/870 zł WKS w tym wstępy

Biuro Obsługi Turystycznej PODRÓŻNIK od godz.09:00 do 21:00 www.botpodroznik.pl bot.podroznik@wp.pl

609 941 775 509 550 645

Wrocławskie Centrum Seniora pl. Dominikański 6, poniedziałki 12:00-14:00

y Sudneiotra dla se

O Sudetach mówi się, że są polskim zagłębiem zdrojowym. Działa tu dziesięć uzdrowisk statutowych. Niezwykłą skuteczność zabiegów wodnych doceniono już w starożytności, kiedy to Rzymianie chętnie spędzali czas w łaźniach, a Hipokrates, ojciec medycyny, zalecał swoim pacjentom lecznicze kąpiele. W wielu miejscowościach widać, że dobroczynny wpływ lokalnych źródeł ceniony jest od wieków – zabytkowe sanatoria cieszą oko miłośników architektury i nieustannie przyciągają turystów. Najstarsze podania o walorach zdrowotnych tutejszych wód pochodzą jeszcze ze średniowiecza. Współczesne oferty są zróżnicowane pod względem propozycji i cen. Możemy skorzystać z kąpieli perełkowych i wirowych, masaży podwodnych, okładów, hydromasaży, inhalacji. Zabiegi te pomagają poprawić samopoczucie, usunąć zmęczenie i stres, rozluźnić mięśnie, złagodzić bóle stawów. Woda odpręża i dodaje energii. W Sudetach najbardziej charakterystycznymi typami wód są szczawy, wody termalne i wody radoczynne. Każda z nich ma swoje właściwości i odpowiednio dobrana może pomóc zwalczać lub łagodzić niektóre dolegliwości. Polecamy! Będąc w Zielonej Dolinie warto odwiedzić źródełko Marii. Nad źródełkiem pod koniec XIX wieku zbudowano kapliczkę – miejsce to jest uważane za niezwykłe, a wody źródełka – za lecznicze. REKLAMA

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Dla kuracjuszy

Portal numer 1 dla seniorów

Jaja w piwie, czyli co w chmielu piszczy Wielkanoc na Jamrozowej Polanie 3-6.04.2015 Naszym gościom oferujemy: ͫ 150 miejsc w 60 pokojach 1-, 2-, 3- i 4-osobowych z pełnym węzłem sanitarnym, wyposażonych w telefon, telewizję satelitarną, suszarkę oraz WI-FI ͫ restaurację z kuchnią domową oraz drink-bar ͫ salę kominkową, salę bilardową, siłownię, saunę, zadaszone grillowisko, wędzarnię mięs i ryb ͫ w pobliżu stoki narciarskie Zieleńca, na które dowozimy własnym transportem (8 km) ͫ Całoroczne Centrum Polskiego Biathlonu z trasami biegowymi i strzelnicą, latem nartorolki ͫ zimą: lodowisko, skutery śnieżne, kuligi, ogniska ͫ własny Mini Browar ze smacznym piwem dla smakoszy ͫ wypożyczalnię rowerów górskich, nart zjazdowych i biegowych ͫ 3 sale konferencyjne

Serdecznie zapraszamy do spędzenia rodzinnych Świąt Wielkiej Nocy w wyjątkowym miejscu: Jamrozowa Polana Hotel & Browar! Pakiet Wielkanoc na Jamrozowej Polanie obejmuje: ͫ Powitanie Wielkanocnym Grzańcem Jamrozowej ͫ 3 noclegi ze śniadaniem w formie bogatego bufetu szwedzkiego ͫ Uroczyste Śniadanie Wielkanocne w 1. i 2. Dniu Świąt ͫ 3 obiadokolacje ͫ Słodki bufet w Sali Kominkowej ͫ Wielkanocną niespodziankę ͫ Degustacja 4 gatunków piwa z własnego browaru osnuta opowieścią piwowara

Już od 625 zł/os. PROMOCJA! 50 % zniżki dla dzieci w wieku 4-12 lat na cały pobyt GRATIS dzieci do lat 4 bez samodzielnego miejsca do spania.

Dodatkowo polecamy: ͫ ͫ ͫ ͫ

Masaże klasyczne i relaksacyjne Wypożyczalnię rowerów górskich Wypożyczenie kijków do Nordic Walking Moc atrakcji Ziemi Kłodzkiej i okolic

JAMROZOWA POLANA HOTEL & BROWAR Sp. z o.o. 57-340 Duszniki Zdrój tel. 74 866 75 00, kom. 506 290 535 www.jamrozowapolana.eu recepcja@ recepcja@jamrozowa polana.eu

y Sudneiotra dla se

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny REKLAMA

Dla smakoszy

Kulinaria Sudetów to smakowita mozaika. Mieszanka tradycji i zwyczajów przywiezionych z rozmaitych regionów Polski, Czech i Niemiec. Po wojnie zamieszkały tu osoby z Kresów, Śląska, Podhala, Podlasia i Wielkopolski, a także mniejszość żydowska, ukraińska i niemiecka. Cała ta różnorodność nie mogła pozostać bez wpływu na lokalne menu. Dlatego nikogo tu nie zdziwią kluski śląskie, którym na talerzu towarzyszy aromatyczna pieczeń z dziczyzny, a nie „tradycyjna” modra kapusta z roladą. Aromatyczna i bogata kuchnia Sudetów wyróżnia się przede wszystkim potrawami przygotowywanymi na bazie miejscowych składników. Dlatego tak często natkniemy się na małe sklepiki handlujące serami owczymi czy kozimi, w restauracjach do wyboru będziemy mieli dania z dziczyzny, grzybów i ryb, w deserach roić się będzie od owoców leśnych, a najlepszą pamiątką, jaką będziemy mogli zawieźć do domu, będzie słoik miodu z lokalnej pasieki lub też butelka wybornego, czeskiego piwa. Za świeżutkim chlebem na zakwasie będziemy tęsknić jeszcze długo po powrocie z wycieczki w Sudety... EK

REKLAMA

SANATORIA DOLNOSLASKIE SPÓŁKA Z O.O.

www.sanatoria-dolnoslaskie.pl SANATORIUM UZDROWISKOWE „AZALIA“ W SZCZAWNIE-ZDROJU ZAPRASZA NA „TURNUS WIOSENNY” 7 dni już od 595 pln, 14 dni od 1190 pln Oferta obowiązuje: od 12 do 29.03.2015 oraz od 14.04 do 16.05.2015

„TURNUS ŚWIĄTECZNY – WIELKANOCNY“ W terminie od 30.03 do 13.04.2015

„ AZALIA“

7 dni już od 650 pln, 14 dni już od 1330 pln Informacje i rezerwacja: tel. 74 664 26 30 biuro.azalia@sanatoria-dolnoslaskie.pl

SANATORIUM UZDROWISKOWE „ZIMOWIT“ W DUSZNIKACH-ZDROJU ZAPRASZA DO UDZIAŁU W „PROGRAMACH DIETETYCZNO-TERAPEUTYCZNYCH“ Pobyty 2 lub 3 tygodniowe, w których kuracja uzdrowiskowa połączona jest z indywidualnie dobraną dietą dla uzyskania najlepszych efektów terapeutycznych i zdrowotnych.

Ceny pobytu 2-tygodniowego już od 2420 pln

„ZIMOWIT“

Informacje i rezerwacja: tel. 74 866 94 64 biuro.zimowit@sanatoria-dolnoslaskie.pl

W ofercie całorocznej: ͫ pobyty lecznicze, ͫ turnusy rehabilitacyjne ,

ͫ zabiegi fizjoterapeutyczne, ͫ pobyty hotelowe.

Portal numer 1 dla seniorów

Finanse

Plastikowe pieniądze Porady eksperta część I

Noszenie przy sobie dużych kwot nie jest ani wygodne, ani bezpieczne. Jednak z drugiej strony tak trudno przewidzieć ile pieniędzy będzie nam potrzebne na zakupy. W sklepie kasjerki ciągle proszą o drobne, bank zamknął oddział, który był najbliżej domu, dodatkowo coraz więcej osób używa tych kart... Czy dzięki nim rzeczywiście czasami jest łatwiej, czy też jest to tylko niepotrzebny gadżet, którym nie warto sobie zawracać głowy? Wspólnie z panią Ewą i panem Markiem przyjrzyjmy się bliżej temu kawałkowi plastiku, który coraz częściej widoczny jest w naszym codziennym życiu. W pierwszym odcinku tego cyklu dowiemy się przede wszystkim, dlaczego warto mieć kartę, poznamy trzy typy kart, ich ogólną charakterystykę, przeanalizujemy proces płatności bezgotówkowej, a także poznamy koszty korzystania z takiego udogodnienia. Za ojca dzisiejszej koncepcji kart płatniczych uznaje się Amerykanina Franka McNamarę. W 1949 roku wybrał się na obiad w Nowym Jorku i podczas płacenia rachunku zdał sobie sprawę, że nie zabrał ze sobą portfela. Udało mu się jednak porozumieć z właścicielem restauracji. Pan McNamara pozostawił swoją wizytówkę obiecując, że należność ureguluje kolejnego dnia. Wydarzenie to zainspirowało go do stworzenia rozwiązania, dzięki któremu możliwe byłoby dokonanie płatności niezależnie od posiadania gotówki. Założona przez niego firma już rok później wydała pierwsze karty płatnicze. Od tego czasu karty przeżywają nieustanny rozwój. W Polsce pierwsza karta została wydana w 1991 roku, a dzisiaj funkcjonuje ich już około 34 milionów. Oznacza to, że statystycznie średnio 9 na 10 Polaków ma w portfelu jakąś kartę, średnio – bo wiele osób ma w portfelu więcej niż jedną kartę. Czy karty rzeczywiście mają przewagę nad gotówką? Tak, mają. Dlatego warto o nich wiedzieć

więcej. Po pierwsze, posiadając kartę zawsze mamy dostęp do naszych pieniędzy, niezależnie od tego gdzie jesteśmy. Po drugie, utrata karty nie oznacza utraty pieniędzy. Nasza emerytura nadal będzie bezpieczna w banku – nawet, jeśli karta zostanie nam skradziona. I wreszcie w niektórych miejscach, takich jak automaty komunikacji miejskiej czy zakupy w internecie, zapłacić można tylko kartą.

Pan Marek dostał z banku kartę płatniczą. Dowiedział się, że jest to karta debetowa, ale co to dokładnie oznacza? Najczęściej spotykanymi w Polsce rodzajami kart płatniczych są: karta debetowa, karta kredytowa oraz karta przedpłacona. Pomimo tego, że spełniają trochę inne role, to każdą z nich możemy płacić

za zakupy w sklepie oraz wypłacać gotówkę w bankomacie. Większość z nich umożliwia także zakupy w internecie. 1) Najczęściej spotykanym typem karty jest karta debetowa. Potocznie nazywana jest także kartą do konta lub bankomatową. Umożliwia korzystanie z pieniędzy zgromadzonych na koncie, do którego została wydana. Możemy nią wydać tylko tyle pieniędzy, ile mamy do dyspozycji na rachunku (wliczając w to dopuszczalny debet) i ani złotówki więcej. Kartą tą może posługiwać się tylko jej właściciel – sklep ma prawo zatrzymać kartę, jeśli ktoś inny będzie próbował nią zapłacić. 2) Drugi typ – karta kredytowa – nie jest powiązana z naszym kontem. Jak sama nazwa wskazuje, używając jej korzystamy z kredytu udzielanego przez bank. To oznacza, że pożyczamy pieniądze, które później będziemy musieli zwrócić. Kredyt ten jest dość wysoko oprocentowany, ale jeśli pieniądze oddamy w określonym czasie (zazwyczaj około miesiąca), to bank nie obciąży nas żadnymi kosztami. Oznacza to, że kartą kredytową możemy zapłacić za buty, na które pieniądze będziemy mieli w przyszłym miesiącu, ale jeżeli nie chcemy płacić dodatkowo za odsetki od kredytu, nie powinniśmy nią płacić za pralkę, jeśli wiemy, że będziemy ją spłacać przez kilka następnych miesięcy. Uwaga! Kartą kredytową nie powinniśmy wypłacać pieniędzy w bankomacie! Każda taka wypłata może wiązać się z wysoką prowizją, którą zostaniemy obciążeni. Kartą kredytową również może posługiwać się jedynie jej właściciel. 3) Ostatnim typem są karty przedpłacone, inaczej nazywane upominkowymi lub pre-paid (czyt. pripejd). Karty te działają podobnie jak popularne telefony „na kartę”. Możemy wydać tylko tyle, ile wcześniej na taką kartę wpłacimy. Co ciekawe, karty te najczęściej nie są przypisane do konkretnej osoby, więc możemy je nawet przekazać naszym najbliższym np. wnuczkom. Warto wiedzieć, że utrata karty przedpłaconej oznacza utratę pieniędzy na niej zgromadzonych.

Projekt „Popularyzacja kart płatniczych wśród seniorów” dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego.

Finanse

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Czy po samym wyglądzie kar- Pan Marek wie już, czym jego ty pan Marek może stwierdzić karta debetowa różni się od injaki to typ? nych typów kart. Ale nadal nie Niestety nie – tej informacji udzieli mu wyłącznie wie jak w praktyce z niej kobank. Karty płatnicze mogą różnić się wzorami i kolorami, rzystać. ale większość posiada te same elementy.

Awers karty zawiera: ͫͫ 16 cyfrowy numer karty, ͫͫ imię i nazwisko posiadacza karty, ͫͫ datę ważności karty – czyli miesiąc i rok, po którym karta przestanie działać, ͫͫ chip (czyt. czip) – uwaga niektóre karty mogą nie mieć chipa, ͫͫ logo organizacji kartowej (np. Visa, MasterCard), ich rola zostanie szerzej omówiona poniżej.

Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu zaczynając od omówienia kosztów związanych z kartą debetową. Warto zauważyć, że niektóre z kart mają wszystkie z tych opłat a niektóre żadnej – zależy to od oferty konkretnego banku. Używając karty do konta możemy zetknąć się z następującymi opłatami: ͫͫ miesięczna opłata za posiadanie karty, ͫͫ opłata za wypłatę w bankomacie, ͫͫ opłata za sprawdzenie ilości pieniędzy na koncie, czyli salda, ͫͫ opłata za zmianę PIN-u do karty, ͫͫ opłata za ubezpieczenie karty.

Omówmy te etapy bardziej szczegółowo. Pierwszym krokiem pana Marka jest poinformowanie kasjera o tym, że płatność będzie dokonywana kartą. Następnie powinien przekazać kartę kasjerowi, który włoży ją do terminala płatniczego (w niektórych sklepach terminal udostępniany jest klientowi w taki sposób, że może on sam włożyć kartę do terminala). Trzecim krokiem jest zatwierdzenie transakcji przez pana Marka. W zależności od banku, który wydał kartę zatwierdzenie transakcji przez pana Marka następuje poprzez:

a) wprowadzenie na terminalu kodu PIN Sprzedawca poinformuje pana Marka, że na terminalu należy wprowadzić kod PIN do karty. Kod PIN to czterocyfrowy kod, który pan Marek otrzymał z banku w poufnej kopercie. Zna go tylko pan Marek.

lub b) podpisanie rachunku

1. Poinformowanie sprzedawcy o tym, że płacimy kartą, 2. Przekazanie karty sprzedawcy lub samodzielne włożenie karty do terminala, 3. Zatwierdzenie transakcji PIN-em lub podpisem, 4. Odebranie karty i potwierdzenia transakcji.

Sprzedawca poinformuje pana Marka o konieczności złożenia podpisu na potwierdzeniu transakcji. Złożony przez pana Marka podpis musi zgadzać się z tym, który wcześniej złożył na swojej karcie. Konieczność zatwierdzenia transakcji (PIN-em lub podpisem) powoduje, że nawet jeśli karta zostanie skradziona, to złodziejowi trudniej będzie zrobić nią zakupy (choć niestety nadal będzie to możliwe). Po zatwierdzeniu transakcji sprzedawca oczekuje na potwierdzenie z banku, że transakcja może zostać dokonana. Po otrzymaniu odpowiedzi kasjer poinformuje o niej pana Marka. Na koniec odda kartę panu Markowi łącznie z paragonem dotyczącym zakupów oraz potwierdzeniem płatności kartą. Po ich otrzymaniu pan Marek może zabrać zakupy – jego konto zostanie pomniejszone o kwotę zakupów. Warto zauważyć, że czasami pieniądze z konta zostaną odjęte po 1-2 dniach, jest to normalne i wynika ze specyfiki rozliczeń kartą. Jeśli pan Marek otrzymał nową kartę debetową to najprawdopodobniej będzie ona także wyposażona w funkcję płatności zbliżeniowych (bezstykowych). W zależności od organizacji kartowej karta posiadająca tą możliwość będzie oznaczona symbolem podwójnej fali i znakiem paywave (dla kart Visa) lub znakiem paypass (dla kart MasterCard). Jeśli karta posiada tą funkcjonalność, to zapłata za zakupy będzie dla pana Marka dużo łatwiejsza. Załóżmy, że pan Marek robi zakupy za 45 zł. Po poinformowaniu o płatności kartą kasjer włączy terminal. Wystarczy, że pan Marek przyłoży kartę do terminala (karta nie musi być włożona do terminala, wystarczy, że zbliżymy ją na około 5 centymetrów) a transakcja zostanie potwierdzona! Nie ma konieczności podawania numeru PIN lub podpisywania rachunku. Ale ułatwienie to obejmuje tylko transakcje do kwoty 50 zł. Jeśli transakcja byłaby wyższa niż 50 zł pan Marek zostałby dodatkowo poproszony o jej zatwierdzenie kodem PIN. Pan Marek zostanie również poproszony o podanie numeru PIN, jeśli suma dokonywanych przez niego płatności zbliżeniowych przekroczy jakąś kwotę np. 300 zł. Jest to pewne zabezpieczenie na wypadek kradzieży karty. Złodziej nie będzie mógł nią płacić w nieskończoność - w pewnym momencie będzie musiał podać numer PIN. Warto pamiętać,

Karta pre-paid – jedna z kart płatniczych umożliwiająca wydanie tylko takiej ilości pieniędzy jaka została na nią wpłacona.

POS (terminal płatniczy) – urządzenie służące do przyjmowania płatności kartą, przypomina małą kasę fiskalną.

Chip – mikroprocesor znajdujący się w nowoczesnych kartach. Podnosi on poziom bezpieczeństwa karty.

Kod CVV2/ CVC2 - 3 cyfrowy kod, który musimy podać podczas zakupów w internecie.

Interchange – prowizja płacona przez sklep za płatność kartą. W Polsce wynosi nie wiecej niż 0,5% wartości zakupu.

Cashback – możliwość wypłaty kartą do konta pieniędzy podczas zakupów. Za każdym razem można wypłacić do 200 zł niezależnie od kwoty zakupów.

Na rewersie karty możemy znaleźć: ͫͫ pasek magnetyczny, ͫͫ miejsce na podpis posiadacza karty, ͫͫ kod CVV2 lub CVC2 – czyli 3 cyfrowy kod, który musimy podać podczas zakupów w internecie, ͫͫ informacje o banku, który wydał kartę oraz numer telefonu, pod który należy zadzwonić, aby zastrzec kartę. Warto wiedzieć, że transakcja kartą płatniczą wymaga przeważnie współpracy czterech podmiotów: sklepu, agenta rozliczeniowego, organizacji kartowej oraz banku. Prześledźmy ten system na przykładzie zakupów w sklepie. Klient decyduje się na płatność kartą za zakupy. Sprzedawca wprowadza informacje o transakcji umieszczając kartę w terminalu płatniczym. Terminal (nazywany też POS-em), czyli urządzenie przypominające małą kasę fiskalną, przekazuje informację o transakcji do agenta rozliczeniowego. Agent rozliczeniowy (np. Elavon, eCard lub First Data) to firma która dostarcza do sklepów systemy umożliwiające bezpieczne dokonywanie transakcji kartami. Agent rozliczeniowy jest również odpowiedzialny za przekazanie informacji o transakcji ze sklepu do organizacji kartowej, która wydała kartę (np. Visa lub MasterCard). Organizacja kartowa określa, który bank wydał kartę i przekazuje mu informacje o transakcji. Bank po otrzymaniu tej informacji określa czy posiadacz karty posiada wystarczającą ilość pieniędzy na zakupy. Jeśli tak to bank odpowiada (tą samą drogą), że transakcja może zostać zrealizowana. Sklep wyda towar dopiero, kiedy otrzyma takie potwierdzenie. Zazwyczaj całość tej komunikacji trwa kilka sekund. Skoro sklepy muszą płacić prowizje od zakupów kartą, to dlaczego w ogóle je przyjmują? Brak możliwości zapłaty kartą spowoduje, że mniej klientów przyjdzie na zakupy, co przełoży się na zmniejszenie zysków. Dodatkowo, obsługując karty sklep oszczędza na obsłudze gotówki – jej transporcie i przechowywaniu.

W większości banków posiadanie karty do konta związane jest z kosztem od kilku do kilkunastu złotych miesięcznie. Pan Marek może zostać zwolniony z tej opłaty, jeśli w danym miesiącu wyda za pomocą karty odpowiednią kwotę (np. 100 zł). Opłata za wypłatę w bankomacie nie jest pobierana, jeśli wypłaty dokonamy w urządzeniach wskazanych przez bank. Jeśli zdecydujemy się jednak na wypłatę w urządzeniu np. innego banku możemy zostać obciążeni kwotą około kilku złotych. Warto wiedzieć, że na rynku istnieją także karty umożliwiające darmową wypłatę w dowolnym bankomacie. Dwie kolejne opłaty mogą być pobrane podczas transakcji w bankomacie, jeśli pan Marek zdecydowałby się na sprawdzenie ilości pieniędzy, która mu pozostała lub zmianę kodu PIN przypisanego do karty. Przed wykonaniem którejkolwiek z tych operacji sprawdź w cenniku banku z jakim kosztem związana jest dana operacja. Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z pracownikiem banku. Jedną z podstawowych operacji kartą debetową jest zapłata za zakupy w sklepie. Już na wstępie warto zauważyć, że cena towaru zawsze będzie ta sama – niezależnie od tego czy pan Marek będzie płacił gotówką czy kartą. Prowizje związane z transakcją kartą zawsze obciążają tylko sklep. Co powinien zrobić pan Marek, jeśli za zakupione rzeczy będzie chciał zapłacić swoją kartą do konta? Wystarczą 4 łatwe kroki:

Słowniczek

Agent rozliczeniowy - np. Elavon, eCard lub First Data - to firma która dostarcza do sklepów systemy umożliwiające bezpieczne dokonywanie transakcji kartami.

Paywave/paypass – technologia umożliwiająca zapłatę przez zbliżenie karty. W przypadku zakupów do 50 zł PIN nie będzie od nas wymagany.

Projekt „Popularyzacja kart płatniczych wśród seniorów” dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego.

Portal numer 1 dla seniorów

Finanse

3. Wybranie typu operacji – wybieramy „wypłata”, 4. Określenie kwoty wypłaty, 5. Określenie czy chcemy otrzymać potwierdzenie wypłaty, 6. Odebranie karty, 7. Odebranie pieniędzy.

że nie wszystkie sklepy wyposażone są w terminale umożliwiające zbliżeniowe płatności za zakupy. Między bajki można włożyć opowiadany mit jakoby ktoś mógł nas okraść niepostrzeżenie podchodząc np. do naszej torby z odpowiednim urządzeniem przechwytującym dane karty. Karta jest zabezpieczona przed takimi próbami. Wieloma kartami do konta można także zapłacić za zakupy w internecie. Nie wszyscy korzystają z tej możliwości, mimo że procedura jest bardzo łatwa. Robiąc zakupy w sklepie internetowym, po wybraniu swoich zakupów, jako formę płatności wybieramy kartę płatniczą. Automatycznie powinniśmy wtedy zostać przeniesieni na stronę agenta rozliczeniowego obsługującego dany sklep. Na formularzu płatności zostaniemy poproszeni o podanie numeru karty, daty jej ważności oraz kodu CVV2/ CVC2 – wszystkie te informacje wydrukowane są na naszej karcie. Niektórzy agenci mogą również wymagać od nas podania naszego imienia, nazwiska oraz adresu zamieszkania, nie bójmy się ich podać – zostaną one wykorzystane tylko na potrzeby tego zakupu. Pamiętajmy jednak o tym, aby w internecie płacić tylko w sklepach, które nie budzą zastrzeżeń co do rzetelności. Jeśli niepowołana osoba weszłaby w posiadanie naszych danych, łatwo moglibyśmy się stać ofiarą oszustwa. Kartą do konta możemy również wypłaciæ pieniądze z bankomatu. Jest to sposób nieporównanie szybszy niż wypłata w okienku bankowym. Nie tylko bankomatów jest więcej, ale także, dzięki ich atrakcyjnemu rozmieszczeniu (w sklepach czy centrach miast), zaoszczędzamy czas, który musielibyśmy spędzić w kolejkach. Warto zaznaczyć, że w zależności od banku, w którym mamy kartę wypłaty, w niektórych bankomatach mogą być dla nas bez-

płatne, a za wypłatę w innych zostaniemy obciążeni opłatą. O listę bezpłatnych bankomatów możemy zapytać w banku. Aby wypłacić pieniądze z bankomatu potrzebujemy kartę oraz PIN. Pierwszym krokiem jest prawidłowe włożenie karty do bankomatu. Miejsce jej włożenia zazwyczaj jest wyraźnie oznaczone, często opatrzone rysunkiem i migającymi światełkami. Kartę zawsze wkładamy chipem do przodu w taki sposób abyśmy wkładając mogli widzieć numer karty a pasek magnetyczny był niewidoczny (był na spodzie karty). Następnie bankomat wyświetli na ekranie informacje o tym, jakie czynności można wykonać. Aby wypłacić pieniądze najczęściej będziemy wykonywać następujące kroki:

1. Wybór języka – wybieramy polski lub, jeżeli jesteśmy za granicą, taki, jaki jest dla nas dogodny, 2. Wprowadzenie kodu PIN. Uwaga! Pamiętaj, że trzykrotne błędne wprowadzenie PIN-u spowoduje zatrzymanie karty przez bankomat. Jeśli tak się stanie, na bankomacie umieszczone są informacje, gdzie należy się zwrócić, aby kartę odzyskać,

Pamiętajmy, aby zawsze zabierać z bankomatu kartę, gotówkę oraz potwierdzenie wypłaty, jeśli wybraliśmy taką opcję. Kartą debetową pieniądze można wypłacać nie tylko w bankomacie. Inną metodą jest skorzystanie z funkcjonalności cashback (czyt. keszbek), dzięki niej pieniądze wypłacimy w sklepowej kasie. Jak wygląda taka wypłata? Wystarczy, że podczas płacenia w sklepie kartą debetową poinformujemy kasjera, że chcielibyśmy dodatkowo wypłacić np. 30 zł. Poza tym transakcja przebiega identycznie jak podczas zwykłych zakupów – potwierdzamy ją PIN-em lub podpisem. Maksymalnie możemy w ten sposób wypłacić 200 zł, przy czym kwota zakupów nie ma znaczenia – może być niższa niż ta, którą wypłacamy. Jeśli jednak potrzebujemy większej kwoty, to cashback możemy powtórzyć kilka razy tego samego dnia – nie ma ograniczeń, jedynym warunkiem jest jednoczesne dokonanie zakupu kartą. Zaletą cashbacku jest to, że pieniądze uda nam się wypłacić nawet, jeśli w pobliżu nie ma żadnego bankomatu (np. podczas wczasów nad morzem). W zależności od banku operacja ta może być płatna lub nie. Należy pamiętać, że cashback dostępny jest jedynie w sklepach oznaczonych logo cashback – a więc nie we wszystkich. Funkcjonalnością, która może być dodawana do karty debetowej są płatności mobilne. Jest to nowość na polskim rynku i polega na tym, że plastikowa karta zostaje zastąpiona innym urządzeniem np. telefonem lub naklejką. Płatność następuje podobnie jak w przypadku płatności bezstykowych, poprzez przyłożenie urządzenia do terminala akceptującego płatności zbliżeniowe. Podsumowując należy pamiętać że karta debetowa oferuje nam szereg udogodnień w stosunku do płatności gotówką. Jednym z najważniejszych jest łatwy i szybki dostęp do naszych pieniędzy, bez konieczności noszenia przy sobie dużych sum. Dodatkowo, jeśli aktywnie z niej korzystamy, to w większości banków będzie ona dla nas bezpłatna.

Autor artykułu: Artur Strzelczyk - doktor ﬁnansów, specjalista z zakresu produktów ﬁnansowych dla konsumentów, zajmowa³ stanowiska menad¿erskie w kilku polskich bankach, wyk³adowca.

W części drugiej naszego cyklu poświęconego kartom dowiemy się między innymi: na co zwracać uwagę używając karty kredytowej, jakie są zasady bezpiecznego używania kart oraz co zrobić, jeśli stracimy kartę.

Projekt „Popularyzacja kart płatniczych wśród seniorów” dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego.

Gdzie dostaniesz Gazetę Senior

UNIWERSYTETY TRZECIEGO WIEKU DOLNY ŚLĄSK

Bielawski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Bielawa, ul. Piastowska 19a Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Wałbrzyskiej Wyższej Szkole Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych, ul. Wrocławska 10 Sudecki Uniwersytet Trzeciego Wieku (Wałbrzyskie Towarzystwo Oświatowe), Wałbrzych, ul. Malczewskiego 22 Polkowicki Uniwersytet Trzeciego Wieku, Polkowice, ul. Skalników 6B Uniwersytet Trzeciego Wieku w Świdnicy, Świdnica, ul. Długa 33 Ząbkowicki Uniwersytet Trzeciego Wieku, Ząbkowice Śląskie, ul. Rynek 24 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Bolesławcu, Bolesławiec, ul. Jana Pawła 38c Karkonoski Uniwersytet Trzeciego Wieku przy KPSW, Jelenia Góra, ul. Lwówecka 18 Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Wieltona w Legnicy,Legnica, ul. Sejmowa 5a Oławski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Oława, ul. 11 listopada 27 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Gminie Rudna, Rudna, ul. Wesoła 13

KLUBY SENIORA

Klub Seniora przy Radzie Osiedla Brochów, ul. Koreańska 1 Klub Seniora Przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych, ul. Włodkowica 8 Kluby Seniora Nadodrze, ul. Niemcewicza 27 Stowarzyszenie Wieku Senioralnego, Senior Motyl Dance, ul. Benedyktyńska 12 Ośrodek Działań Twórczych Światowid, ul. Sempołowska 54A Klub Seniora św. Katarzyna, ul. Bardzka 2/4 Klub Seniora przy Parafii p.w. Ducha Świętego, ul. Bardzka 2/4 Klub Seniora Ołtaszyn, ul. Gałczyńskiego 8 Klub Seniora Gajowice, ul. Lwowska 43 Klub Seniora Maślice, ul. Suwalska 5 Klub Seniora Kuźniki, ul. Sarbinowska 19-21 Klub Seniora Nowy Dwór, ul. Zemska 38A Klub Seniora Lipa Piotrowska, ul. Tymiankowa 3 Klub Seniora Świniary, ul. Mikory 15B Klub Seniora Marysieńka, ul. Królewska 30 Klub Seniora Magnolia, ul. Wojrowicka 58 Klub Seniora przy Parafii p.w. św. Stanisława, Doroty, Wacława, pl. Wolności 3 Klub Seniora przy Parafii p.w Najświętszej Marii Panny Królowej Polski, ul. Jerzmanowska 85 Klub Seniora przy Parafii p.w. św. Andrzeja Apostoła, ul. Boguszowska 84 Klub Seniora przy Parafii p.w. św. M. Kolbe, ul. Horbaczewskiego 2 Klub Seniora przy Parafii p.w. Jakuba i Krzysztofa, ul. B. Krzywoustego 291 Klub Seniora przy Parafii p.w. św. Kazimierza Królewicza, ul. Litewska 1 Klub Seniora przy Radzie Osiedla Powstańców Śląskich, ul. Gajowicka 96A Klub Seniora „Na Blacharskiej”, ul. Blacharska 12/1 Klub Pogodnego Seniora, ul. Młodych Techników 17 Koło Emerytów i Rencistów przy Politechnice

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Wrocławskiej, Wybrzeże Wyspiańskiego 27 Klub Seniora przy Radzie Osiedla Przedmieście Świdnickie, ul. Piłsudskiego 37 Klub Seniora przy Fundacji Tobiaszki, al. Jana Kasprowicza 26 Koło Emerytów Klecina, ul. Wałbrzyska 26 Zespół Seniorek „Radość” przy Klubie 4 Regionalnej Bazy Logistycznej, ul. Pretficza 24 Klub Seniora „Polskie Gniazdo”przy Fundacji Polskie Gniazdo, ul. Prądzyńskiego 26b Klub Seniora przy Radzie Osiedla Biskupin, ul. Pautscha 4 Klub Seniora przy Sp. Mieszkaniowej „Cichy Kącik”, ul. Ścinawska 20 NOWE! Klub Seniora przy Stowarzyszeniu „Żyć Inaczej”, ul. Kamieńskiego 10B NOWE! Klub Seniora przy Parafii p.w. św. Elżbiety, ul. Grabiszyńska 103 NOWE! Klub Seniora przy Stowarzyszeniu Greków w Polsce „Odysseas”, ul. Ruska 46a NOWE! Klub Seniora im. Grota Roweckiego, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, NOWE! Zarząd Okręgu Dolnośląskiego, Plac Solny 14a/5 NOWE! Klub Seniora przy Radzie Osiedla Księże, ul. Głubczycka 3 NOWE! Klub Seniora przy Radzie Osiedla Wojszyce, ul. Przystankowa 32 NOWE! Klubu Absolwentów Akademii Sztuki Trzeciego Wieku przy Stowarzyszeniu „Żyj kolorowo”, pl. św. Macieja 5A

UNIWERSYTETY TRZECIEGO WIEKU WROCŁAW

Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Papieskim Wydziale Teologicznym, ul. Katedralna 9 Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Akademii Wychowania Fizycznego, ul. Witelona 25a Otwarty Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Uniwersytecie Przyrodniczym, ul. Chełmońskiego 37/41 Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Uniwersytecie Ekonomicznym, ul. Komandorska 118/120 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Uniwersytecie Wrocławskim, ul. Dawida 1 Akademia Sztuki Trzeciego Wieku przy Tow. Edukacji Otwartej we Wrocławiu, ul. Robotnicza 36/38 Dolnośląski Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Dolnośląskiej Szkole Wyższej, ul. Wagonowa 9

BIBLIOTEKI

Dolnośląska Biblioteka Publiczna, ul. Rynek 58 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 34, ul. Wyszyńskiego 75 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 17, ul. Gałczyńskiego 8 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 1, ul. Sztabowa 98 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 6, ul. Lwowska 21 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 23, ul. Bulwar Ikara 29-31 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 10, ul. Jelenia 7

Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 22, ul. Chociebuska 8-10 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 54, ul. Jesienna 22 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 3, ul. Morelowskiego 43 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 44, ul. Powstańców Śląskich 210 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 4, ul. Wieczysta 105 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 18, ul. Grabiszyńska 236a Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 53, ul. Hercena 13 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 44, ul. Chorzowska 55 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 47, ul. Polna 4 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 55, ul. Zielińskiego 2 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 45, ul. Traugutta 82 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 40, ul. Przybyszewskiego 59 Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 42, ul. Serbska 5a Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 2, ul. Eluarda 51-55 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 7, ul. Suwalska 3 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 8, ul. Głogowska 9-11 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 9, ul. Wielkopolska 16 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 15, ul. Rękodzielnicza 1 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 16, ul. Kolista 17 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 20, ul. Majakowskiego 34/1 a NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 1, ul. Olszewskiego 85 a NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 27, ul. Łokietka 13 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 29, ul. Reja 1 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 31, ul. Strachocińska 88 a NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 32, ul. 9 Maja 26 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 37, ul. Sempołowskiej 54 a NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 39, ul. Zatorska 23 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 41, ul. Sołtysowicka 48 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 43, ul. Inflancka 4 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 57, ul. Szewska 78 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia 58 Mediateka, pl. Teatralny 5 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 62, ul. Sycowska 22

NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 63, ul. Osobowicka 127 NOWE! Miejska Biblioteka Publiczna, Nowa filia (od 16 marca), ul. Namysłowska 8

ORGANIZACJE SENIORALNE

Wrocławskie Centrum Seniora, pl. Dominikański 6 Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych z terenu aglomeracji wrocławskiej SEKTOR 3, ul. Legnicka 65 Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, ul. Podwale 14 Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, ul. Paulińska 4/8 Dom Edyty Stein i Fundacja Żółty Parasol, ul. Nowowiejska 38 Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomych, ul. Zelwerowicza 4a Polskie Stowarzyszenie Diabetyków koło Wrocław-Centrum, ul. Biskupia 11 Stowarzyszenie p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy „Przyjaciele Seniorów”, ul. Kraszewskiego 2 Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów, ul. Kniaziewicza 28 Szkoła Policealna Służb Medycznych i Socjalnych, ul. Trzebnicka 42 Spektrum, Ośrodek Okulistyki Klinicznej, ul. Zaolziańska 4 Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, ul. Lotnicza 22 Komisja Seniorów przy Wrocławskiej Radzie Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, ul. Piłsudskiego 74 NOWE! Opera Wrocławska, ul. Świdnicka 25

DELIKATESY T&J I SKLEPY SPOŁEM PÓŁNOC

Delikatesy T&J , ul. Św. Wincentego 1 Delikatesy T&J, pl. Grunwaldzki 22 Delikatesy T&J, al. Jana Kasprowicza 85 Delikatesy T&J, ul. Jemiołowa 42a Delikatesy T&J, ul. Kraszewskiego 21 Delikatesy T&J, al. Kochanowskiego 33 Sklep spożywczy, ul. Daszyńskiego 37/39 Delikatesy „Kokos”, ul. Kasprowicza 1c Sam spożywczy „Sępolno”, ul. Walerego Sławka 11 Sam spożywczy „Pętelka”, ul. Mickiewicza 100 Sklep AGD, ul. Olszewskiego 73 Delikatesy „Wielka Wyspa”, ul. Olszewskiego 79

UWAGA!

Gazeta jest dostarczana do ww. punktów do ok. 7 dni od daty publikacji i dostępna do wyczerpania nakładu przeznaczonego na dany punkt. Jeśli chcą Państwo mieć gwarancję otrzymania każdego wydania gazety, zapraszamy do skorzystania z prenumeraty

REKLAMA

Tarnowski Roman Całodobowe - sanitarne, krajowe i międzynarodowe przewozy zmarłych Wrocław - Karłowice al. Kasprowicza 26 tel. 691 188 033 Wrocław - Brochów ul. Semaforowa 1 tel. 607 237 182 71 342 59 50 (24h)

Zgłoszenia całodobowe tel.

603 604 649

www.tarom.pl

Seniorzy

Portal numer 1 dla seniorów

Praktyczny przewodnik - pogrzeb we Wrocławiu Zapraszamy do lektury drugiej części rozmowy, z której nasi czytelnicy dowiedzą się jak ważne jest przygotowanie osoby zmarłej do ceremonii pożegnania. Szczególnie, jeżeli bliski odchodzi po długiej i ciężkiej chorobie. Zarówno pogrzeb tradycyjny, jak i pożegnanie przed kremacją to chwile, kiedy rodzina żegna się ze zmarłym. Co zrobić, by te chwile przyniosły nam ulgę i dały możliwość zachowania w pamięci pogodnego oblicza żegnanej osoby? W drugiej części rozmowy z panią Martą Drzewiecką – Lech podpowiemy na jakie kwestie podczas planowania pogrzebu należy zwrócić szczególną uwagę.

część II

Na jakim etapie zaczynają się przygotowania naszego bliskiego do ceremonii pogrzebu? Na etapie wyboru chłodni. Chłodnia to niezwykle istotny czynnik w przygotowaniach do ostatniej drogi. Wiele zakładów zapewnia swoich klientów, że dysponuje własną chłodnią i kaplicą. To ma wzbudzić zaufanie i pomóc w zdecydowaniu się na tę konkretną firmę. Jednak często zapewnienia są nieprawdziwe, firmy wynajmują miejsca w większych chłodniach lub korzystają z tych szpitalnych czy miejskich. Czasami w jednej chłodni przechowywane są ciała nawet z dziesięciu zakładów. A przecież każdy z nas zasługuje na godne warunki i troskliwą opiekę – także po śmierci. Jeśli zakład zapewnia, że posiada własną chłodnię, musimy zapytać gdzie się ona dokładnie znajduje i sprawdzić te dane oraz dowiedzieć się, jakie warunki tam panują. Jako klienci mamy do tego pełne prawo. Chłodnia powinna być należycie przygotowana do przyjęcia zmarłych, powinna mieć wszystkie niezbędne zezwolenia, odbiór Sanepidu. Utrzymanie odpowiedniej temperatury jest podstawową kwestią, jeśli chodzi o przygotowanie naszego bliskiego do pożegnania. Czy przygotowanie ciała osoby bliskiej jest ważne jedynie w przypadku tradycyjnego pochówku? Należy pamiętać, że w przypadku pochówków urnowych przed kremacją również odbywa się pożegnanie – często przy otwartej trumnie. To są ostatnie chwile, by spojrzeć na zmarłego, ostatnie momenty na to, by pożegnać go w jego ziemskiej, doczesnej powłoce. Pogrążona w żałobie rodzina potrzebuje tych chwil, potrzebuje takiego „zamknięcia”. Dlatego od tego, jak będzie przygotowane ciało przed ceremonią pożegnania, zależy tak wiele! Co więc można zrobić, by zmarły w swej ostatniej podróży wyglądał tak, jakim go za życia zapamiętaliśmy? Należy mieć świadomość, że ciało osoby zmarłej zmienia się i narzuca pewne ograniczenia w zakresie zabiegów kosmetycznych. Przykładowo, włosy nie będą chciały się kręcić na lokówce, prostować na prostownicy, nie dadzą się zafarbować. Możemy jedynie zadbać o to, by były umyte, puszyste. Jeżeli zależy nam na tym, by wszystkie zabiegi były wykonane należycie i z jak największą starannością, warto zdecydować się na zakład, w którym pracuje

tanatokosmetolog. Przygotowanie ciała to, wbrew pozorom, skomplikowany i trudny proces. Firma Gloria przywiązuje do tego dużą wagę, bo zdajemy sobie sprawę z ogromnego znaczenia ostatniego pożegnania. Nasza nowa chłodnia ma specjalistyczny stół z odpływem i prysznicem, sprzęt do mycia głowy, stół do przygotowywania i malowania. Zajmujemy się także ubieraniem zmarłego. Często rodziny same się tego podejmują – jest taka możliwość, jednak zwykle prosimy, by klienci pozostawili tę część nam. Mamy w tej kwestii duże doświadczenie, a więc możemy gwarantować, że wszystko przebiegnie szybko i sprawnie, ale i z należytym szacunkiem, troską. Fachowe i prawidłowe przygotowanie osoby zmarłej jest bardzo ważne i przynosi ulgę, ukojenie rodzinie i przyjaciołom. Czy zlecając wykonanie przygotowań ﬁrmie możemy mieć wpływ na ich przebieg? Oczywiście, wszelkie niejasne dla nas kwestie, pytania należy zgłaszać. Nigdy nie zostawiamy naszych klientów bez odpowiedzi. Jeśli sama nie jestem w stanie ich udzielić, wówczas kontaktuję się bezpośrednio z osobami, które się daną czynnością zajmują. Podział zadań jest czymś, co powinno być standardem w każdym zakładzie. Niestety, w wielu z nich te same osoby zajmują się np. asystą pogrzebową i ubieraniem osoby zmarłej. Nie wolno się łudzić, że ekspert tanatokosmetolog z dużym doświadczeniem i umiejętnościami będzie również wykopywał grób. Praca przy przygotowywaniu ciała wymaga wiedzy, zdolności, szacunku, cierpliwości... to nie jest coś, co każdy potrafi i nie każdy się do takiej pracy nadaje. Czy zawsze da się przygotować ciało tak, by pożegnanie mogło odbywać się przy otwartej trumnie? Niekiedy zdarzają się sytuacje wyjątkowo trudne. W takim wypadku informujemy o tym rodzinę i zdajemy się na ich decyzję. Jeśli rodzina nalega, by trumna była otwarta – wówczas dokładamy wszelkich starań, by nie zwieść pokładanej w nas nadziei. Oczywiście uprzedzamy z góry, że nie wszystko da się skorygować, tak jak np. przykurcze mięśni. Nie można oczekiwać rzeczy nierealnych. Ważne jest jednak, by zdecydować się na zakład, który zatrudnia doświadczonych specjalistów, którzy faktycznie są w stanie zrobić to, o czym zapewniają.

Jak można to sprawdzić? Przede wszystkim: trzeba pytać. Jeżeli pracownik nie potrafi udzielić dokładnych, fachowych odpowiedzi na pytania dotyczące całej procedury, wówczas można być pewnym, że nie jest to zakład, na którym można polegać. Oczywiście są też zabiegi mniej popularne w Polsce, np. rekonstrukcja czy balsamacja. Są to zabiegi bardzo kosztowne i jeszcze niezadomowione w naszej obyczajowości, więc przeprowadzają je bardzo nieliczne zakłady i niewielu specjalistów się na tym zna. O czym jeszcze warto pamiętać, jeśli chodzi o kwestię przygotowań? Ważne jest, by móc załatwić wszystko w jednym miejscu. W naszym „Krematorium Gloria” w jednym miejscu jest krematorium, chłodnia, sala pożegnań i kaplica. W kompleksie jest duży hol, recepcja, pracownicy, którzy troszczą się o żałobników. Jest miejsce, gdzie można usiąść, napić się kawy, herbaty, chwilę porozmawiać. Nie ma takiego drugiego miejsca we Wrocławiu. Atmosfera, w której przebiega ostatnie pożegnanie może albo pomóc, albo utrudnić te chwile. Liczymy, że dzięki naszym staraniom ten moment pomoże rodzinie i przyjaciołom zmarłego odnaleźć ukojenie. Poza tym, ufajmy sprawdzonym firmom, które traktują swoich klientów z godnością. Zdarzają się zakłady, których pracownicy wręcz czyhają na potencjalnych klientów już przed urzędami, szpitalami... To absolutnie nieetyczne. Podobnie naganny jest brak przejrzystości w kwestii cennika. Cennik powinien być wydrukowany i dla każdego dostępny. Ceny usług, towarów – wszystko powinno być jasno wyszczególnione, by uniknąć niemiłych niespodzianek. Każdy rzetelny zakład jest przede wszystkim uczciwy względem swoich klientów.

usługi pogrzebowe i kremacyjne

www.gloria.wroc.pl www.krematoriumgloria.pl Bezpłatne porady i pomoc w trudnych chwilach przez 24 h na dobę

71/338-19-19

REKLAMA

pon-pt: 8:00 - 17:00, sob: 9:00 - 13:00

ul. Zaporoska 85

pon-pt: 8:00 - 16:00, sob: 9:00 - 13:00

pl. Bema 15 (obok Fortis Bank) pon-pt: 8:00 - 16:00, sob: nieczynne

pon-pt: 8:00 - 16:00, sob: 9:00 - 13:00

pon-pt: 8.00 - 16.00, sob. 9.00-13.00

i profesjonalny personel. Specjalista pomoże państwu dokonać wyboru: trumny, urny, wieńca pogrzebowego, dopełni wszelkich formalności, posłuży pomocą i radą w tych trudnych chwilach. Dla naszych klientów oferujemy bezpłatny transport do biura lub możliwość dopełnienia wszystkich formalności w domu. Firma Gloria jest właścicielem prywatnej chłodni, sali pożegnań oraz ﬂoty karawanów i meleksów,

co pozwala na świadczenie profesjonalnych usług na najwyższym poziomie. Pełniona przez nas ostatnia posługa wykonywana jest z zachowaniem najwyższego szacunku dla osoby zmarłej, a nasi pracownicy służą Państwu bezpłatną poradą i wsparciem przez 24 godziny na dobę.

tel 24h: 71 338 19 19 ul. Św. Antoniego 22 tel 24h: 71 343 77 31

Firma Gloria świadczy usługi pogrzebowe na wszystkich cmentarzach na terenie Wrocławia i całego kraju. Organizujemy kremacje z ceremoniałem pożegnania. Wszystko odbywa się bez konieczności angażowania Państwa środków ﬁnansowych. Oferujemy najniższe ceny na rynku. Dla Państwa wygody otworzyliśmy aż 9 biur pogrzebowych. W każdym z punktów pomocą i pełnym wsparciem służy uprzejmy

ul. Włodkowica 35

tel 24h: 71 344 39 46 ul. Trzebnicka 72 tel 24h: 71 794 01 07

ul. Dolnobrzeska 4

tel 24h: 71 349 58 84 ul. Legnicka 62 (obok Kauﬂand’u) tel 24h: 71 338 19 19

tel 24h: 71 794 01 12 ul. Grabiszyńska 101

tel. 24h 713 362 218 ul. Kwiatkowskiego 13

pon-pt: 8.00 - 16.00, sob. 9.00-13.00

tel. 24h 713 362 218

usługi pogrzebowe i kremacyjne

Niezbędnik

www.czerwonyportfelik.pl / Senior / dwumiesiecznik bezpłatny

Edukacja Akademia Seniora

33 811 77 26

Fielmann (optyk)

Centrum Agroturystyki i Sportu ALGA

91 38 66 266

Wrocław, Galeria Dominikańska Legnica, ul. N.M.Panny 5d

71 346 81 55 76 850 97 40

GREKOS

503 121 028

Jamrozowa Polana Hotel & Browar

74 866 75 00

Malinowy Dwór Hotel**** Medical SPA

75 738 10 00

Ośrodek Wczasowy Stilo Międzyzdroje

600 450 168

Wrocław

59 866 51 45

71 333 25 45 71 783 30 40 71 327 01 80

ul. Szkocka 60

Ośrodek Wypoczynkowy Star

pl. Hirszfelda 16/17 ul. Joannitów 10/12 ul. Kamieńskiego 73a

71 344 81 20

Informacja

Primavera

58 774 45 51

Sklep Medyczny Medica Humana

PTTK Oddział Wrocławski

71 344 39 23

Kursy komputerowe dla seniorów Kursy języka angielskiego dla seniorów Wrocław, ul. Świdnicka 28/206 A, II piętro

505 151 952

Akademia

www.nbp.pl

Kultura i rozrywka Warsztaty teatralne dla seniorów

71 370 88 80 664 728 731

71 344 44 44

Wrocław, pl. Dominikański 6

ul. Zaporoska 85 ul. Św. Antoniego 22 ul. Trzebnicka 72 ul. Włodkowica 35 ul. Dolnobrzeska 4 ul. Legnicka 62 pl. Bema 15 ul. Grabiszyńska 101 ul. Kwiatkowskiego 13

71 338 19 19 71 343 77 31 71 794 01 07 71 344 39 46 71 349 58 84 71 338 19 19 71 794 01 12 713 362 218 713 362 218

„Styks” Dom Pogrzebowy

601 700 290

ul. Włodkowica 35 ul. Włodkowica 27 ul. Opolska 8 ul. Ślężna, róg Weigla ul. Osobowicka 61 ul. Mireckiego 5, Kąty Wrocławskie

71 344 11 97 71 344 47 55 794 700 041 794 700 042 505 304 172 71 316 63 52

al. Kasprowicza 26 ul. Semaforowa 1

691 188 033 607 237 182

Turystyka Agroturystyka Pod Przełęczą 666 841 565 Walim, Rzeczka 35

Biuro Obsługi Turystycznej PODRÓŻNIK

509 550 645 609 941 775

Biuro Podróży Arko–Travel

609 025 048

Biuro Podróży ECO-TOUR

71 372 12 60

Biuro Turystyki JOANNA

71 341 84 62

www.botpodroznik.pl

Wrocław, ul. Kwiska 41-43

ul. Jedności Narodowej 52

Wrocław, ul. Piłsudskiego 74/45a

Azalia Szczawno-Zdrój Zimowit Duszniki-Zdrój

74 664 26 30 74 866 94 64

Sanatorium Uzdrowiskowe „ORW Kołobrzeg - Podczele”

94 35 431 16

Wrocław, ul. św. Antoniego 36/38

Redakcja ul. Świdnicka 28/206 C, Wrocław www.czerwonyportfelik.pl redakcja@czerwonyportfelik.pl

505 151 952

www.facebook.com/JestesmyWTymSamymWieku

Usługi Pogotowie ślusarskie

71 355 67 19

Wrocław, ul. Braniborska 2/10 www.osrodek-pzg.pl

Kołobrzeg, ul. Koszalińska 72

Ostatnia droga

Usługi Pogrzebowe TAROM

www.miedzyzdroje-stilo.pl

Sanatoria Dolnośląskie

www.45plus.pl

Polski Związek Głuchych Sklep Medyczny Remedium

Wrocław, Rynek-Ratusz 11/12, I p.

Portal dla osób 45+

Gloria

Świeradów Zdrój, ul. Długa 10

Jastrzębia Góra, ul. Rozewska 40/42

www.gazetasenior.pl

POLOCARD®

Lek dostępny w aptekach

Łeba, ul. Brzozowa 16

Portal dla seniorów

Wrocławskie Centrum Seniora

www.mediasklep24.pl Bolszowy, ul. Gaikowa 41A

Duszniki Zdrój

Narodowy Bank Polski

ul. Świdnicka 35

Bielsko-Biała, ul. Orkana 5

Mrzeżyno, ul. Wojska Polskiego 16,17

Finanse

Opera Wrocławska

Buksa Travel

887 959 094

Prenumerata tylko 24 zł za dostawę do domu

Wrocław, ul. Drukarska 34

Zakupy Janpol

www.janpol.pl

Krzesłka schodowe, schodołazy

692 449 474

www.windy-schodowe.pl

Sklepy Społem Północ Delikatery T&J patrz lista na str. 30

Zdrowie i uroda Apteki Ziko

kolejne e wydani 4 maja

ul. Świdnicka 48 ul. Ustronie 1-3 (Simply Market) ul. Krakowska 1 (Galeria Sylwia)

Zaprenumeruj i już nie przegapisz żadnego wydania!

Befado Obuwie

CH ASTRA ul. Horbaczewskiego 4-6 www.drorto.pl

Bivanol

22 228 20 13 505 869 113

Dental Med

71 327 63 13

Dolnośląskie Centrum Rehabilitacji

75 645 96 81

Preparat dostępny w wybranych aptekach oraz na stronie www.Bivanol.pl Wrocław, ul. Kamieńskiego 142

Kamienna Góra, ul. J. Korczaka 1

6 wydań

Dokonując wpłaty należy obowiązkowo podaæ: Dane Odbiorcy (redakcji): Nazwa Odbiorcy: Redakcja Czerwonego Portfelika Senior ul. Świdnicka 28 / 206C, 50 – 068 Wrocław Nr rachunku bankowego: 70 1140 2004 0000 3102 7492 9064 Dane Prenumeratora: Nazwa Zleceniodawcy: imię i nazwisko oraz adres do doręczeń gazety (ulica i numer domu lub mieszkania, kod pocztowy, miasto) Tytułem: Roczna Prenumerata Czerwony Portfelik Senior Poznań/ Wrocław/ Kraków/£ódź (należy wskazać wybrane miasto) Wszelkie pytania dotyczące prenumeraty prosimy kierować: telefonicznie: tel. 505 151 952 korespondencyjnie: Redakcja „Czerwonego Portfelika Senior” ul. Świdnicka 28/206, 50 – 068 Wrocław e-mailowo: prenumerata@czerwonyportfelik.pl