The contents of this publication are the sole responsibility of (name of the implementing partner) and do not necessarily reflect the opinion of the European Union.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας Οδηγός στον εκπαιδευτή και την εκπαιδεύτρια Δημιουργήθηκε από
Επιμέλεια
Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου - ΚΙΙΦ Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας
- CSI
The Global Alliance For LGBT Education - GALE Foundation Associacio Conexus Atencio, Formacio I Investgacio Psicosocials - Conexus
Σχεδιασμός
Ελένη Πασιά
Λογότυπο (G.EDU)
Νίκος Στέφου
Επικοινωνία
Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου – ΚΙΙΦ
Ρήγα Φεραίου 26, Διαμέρισμα 301
Κύπρος
Τ.κ. 1087
Λευκωσία
www.kiif.com.cy
info@kiif.com.cy
+35799293800
Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας – CSI
Ρηγαίνης 62, Πρώτος όροφος
Κύπρος
Τ.κ. 1010
Λευκωσία
www.csicy.com
info@csicy.com
+35799350874, +35722610711
The Global Alliance For LGBT Education - GALE Foundation
Vinkenstraat 116 A
Netherlands
P.C. 1013 JV
Amsterdam
www.gale.info
info@gale.info
+31207372959, +31653862958
Associacio Conexus Atencio, Formacio I Investigacio Psicosocials - Conexus
Carrer CONSELL DE CENT 419, 3-2
Spain
P.C. 08009
Barcelona
www.conexus.cat
info@conexus.cat
+34932171646
©Copyright
Center for Gender Equality and History - KIIF
Center for Social Innovation - CSI
Stichting Global Alliance For LGBT Education - GALE Foundation
Associacio Conexus Atencio, Formacio I Investigacio Psicosocials - Conexus 2022
Περιεχόμενα Ενότητα 1 Παιχνίδι Φύλου: Παίζοντας με λέξεις και έννοιες Ενότητα 2 Η Δύναμη του κοινωνικού φύλου: Πως μας επηρεάζει το κοινωνικό φύλο Ενότητα 3 Στερεότυπα φύλου: Πως μας επηρεάζουν τα στερεότυπα Ενότητα 4 Πόλεμοι φύλου: Αμφιλεγόμενες πτυχές του φύλου Εισαγωγή στο μάθημα Μέρος 1: Τί είναι το φύλο; 16 17 26 32 38 12 Μέρος 2: Υγιείς Σχέσεις Ενότητα 1 Ραντεβού και παιχνίδι Ενότητα 2 Ο χώρος μου 47 57 46 Ενότητα 3 Η σημασία της οικογένειας 73 Μέρος 3: Καταπολεμώντας την έμφυλη βία Ενότητα 1 Ανδρισμός και βία Ενότητα 2 Έμφυλη βία 87 103 86 Κεφάλαιο 1: Οδηγός στον εκπαιδευτή και την εκπαιδεύτρια Κεφάλαιο 2: Εκπαιδευτική ύλη και σχέδια μαθήματος 6 11
Ενότητα 3 Ψυχολογική βία 110 Ενότητα 1 Η θέση μου στον κόσμο! Ενότητα 2 Στα δικά σου παπούτσια! Ενότητα 3 Βγαίνοντας από το έμφυλο κουτί Ενότητα 4 Προσωπικό και συλλογικό Μέρος 4: Γίνε η αλλαγή 124 125 135 146 152 Ενότητα 4 Σεξουαλική βία 115
6 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας Κεφάλαιο 1: Οδηγός στον εκπαιδευτή και την εκπαιδεύτρια
Τί είναι αυτός ο οδηγός;
Ο οδηγός αυτός είναι ένα εκπαιδευτικό εγχειρίδιο σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου, το οποίο έχει
σκοπό να καθοδηγήσει όποια και όποιον επιθυμεί να κάνει όλα ή κάποια από τα μαθήματα που
βρίσκονται στην πλατφόρμα G.EDU! Τα μαθήματα απευθύνονται σε έφηβους όλων των φύλων, έχουν όμως διαμορφωθεί δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις ανάγκες των αγοριών ηλικίας 15-17 ετών.
Τί είναι η πλατφόρμα G.EDU;
Η πλατφόρμα G.EDU πήρε το όνομα της από το αγγλικό Gender Education που είναι το θέμα με το οποίο καταπιάνεται. Συγκεκριμένα, η πλατφόρμα αυτή αποτελεί μια εκπαιδευτική εργαλειοθήκη που
έχει σκοπό να προμηθεύσει τους εκπαιδευτές και τις εκπαιδεύτριες με ύλη και σχέδια μαθήματος για
την διεξαγωγή διαδικτυακών μαθημάτων γύρω από θέματα φύλου και ισότητας που απευθύνονται
σε εφήβους και έφηβες 15-17 ετών.
Ποιοί/ές δημιούργησαν την πλατφόρμα G.EDU;
Η πλατφόρμα G.EDU διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του έργου Εκπαίδευση έφηβων αγοριών σε θέματα
φύλου: Δημιουργώντας μια ψηφιακή εργαλειοθήκη το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό
πρόγραμμα Εράσμους+. Το έργο υλοποιήθηκε από τον Φεβρουάριο του 2020 μέχρι τον Φεβρουάριο
του 2022 από τέσσερις οργανισμούς:
-Το Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου - ΚΙΙΦ, Κύπρος
-Το Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας - CSI, Κύπρος
-Τον οργανισμό Global alliance for LGBT education GALE, Ολλανδία
-Τον οργανισμό L ’Associació CONEXUS Atenció, Formació i Investigació Psicosocials, Ισπανία
Σε ποιους/ποιές απευθύνεται αυτός ο οδηγός;
Τα μαθήματα που βρίσκονται στην πλατφόρμα G.EDU μπορούν να γίνουν από διάφορους
επαγγελματίες όπως εκπαιδεύτριες και εκπαιδευτές, καθηγήτριες και καθηγητές, άτομα που εργάζονται με τη νεολαία, άτομα που εργάζονται σε ΜΚΟ και παραδίδουν σχετικά εργαστήρια, άτομα εξειδικευμένα στα θέματα φύλου και ισότητας, ακτιβίστριες και ακτιβιστές γύρω από τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΙ+ κοινότητας, φορείς πολιτικής και άλλους σχετικούς φορείς.
Το μαθήματα αυτά δημιουργήθηκαν από ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Ως εκ τούτου, το περιεχόμενό τους ανταποκρίνεται ιδιαίτερα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο καθώς και στο τοπικό-εθνικό πλαίσιο των
δημιουργών. Ωστόσο, οι περισσότερες δραστηριότητες είναι εφαρμόσιμες στις περισσότερες χώρες του κόσμου ή μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν στο τοπικό και παγκόσμιο πλαίσιο πέραν της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για το λόγο αυτό, κάποια από τα σχέδια μαθήματος που παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 2 του παρόντος οδηγού περιλαμβάνουν και σημειώσεις γύρω από πιθανές προσαρμογές σε διαφορετικά περιβάλλοντα.
Η δομή του οδηγού Ο οδηγός αυτός έχει δύο κεφάλαια. Το κεφάλαιο 1 είναι μια εισαγωγή στον οδηγό και περιλαμβάνει βασικές πληροφορίες και γενικές οδηγίες αναφορικά με την πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU και τη χρήση της. Το κεφάλαιο 2 αφορά στο εκπαιδευτικό περιεχόμενο των μαθημάτων και έχει τη μορφή μια σειράς από σχέδια μαθήματος με λεπτομερείς οδηγίες στον εκπαιδευτή και την εκπαιδεύτρια
για κάθε μέρος, ενότητα και δραστηριότητα που περιλαμβάνεται στα μαθήματα. Το κεφάλαιο 2 χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, κάθε ένα από τα οποία αφορά μια ειδική θεματική και μπορεί να
παραδοθεί ως αυτόνομο μάθημα. Τα τέσσερα μέρη είναι:
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 7
ΜΕΡΟΣ 1: Τί είναι το φύλο; Δημιουργήθηκε από το GALE Foundation, Ολλανδία Διάρκεια: 16 ώρες
Μια σειρά μαθημάτων που εισάγει σε βασικούς ορισμούς και έννοιες σχετικά με το φύλο και τις διεργασίες κατηγοριοποίησης και διακρίσεων. Τα μαθήματα εξηγούν όρους όπως
βιολογικό και κοινωνικό φύλο, έκφραση φύλου, σεξουαλικός προσανατολισμός, ΛΟΑΤΙ, στερεότυπα και προκατάληψη. Προσφέρει επίσης δραστηριότητες που επιτρέπουν το «παιχνίδι» με τις λέξεις και τις έννοιες και την εξερεύνησή τους σε σχέση με τις ταυτότητες μας.
ΜΕΡΟΣ 2: Υγιείς σχέσεις
Δημιουργήθηκε από το Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας, Κύπρος Διάρκεια: 15 ώρες
Μια σειρά μαθημάτων που εστιάζουν στο ζωτικό θέμα του πώς δημιουργούμε και διατηρούμε υγιείς σχέσεις. Έμφαση δίνεται σε θέματα όπως τα ραντεβού, η οικειότητα, το ανδρικό και το γυναικείο σώμα, οι ασφαλείς συναισθηματικές σχέσεις, και οι ασφαλείς σεξουαλικές συμπεριφορές. Δίνεται επίσης μεγάλη προσοχή στο ζήτημα της βίας στα ραντεβού, καθώς και της συναίνεσης. Συζητάμε, ακόμα, την έννοια της οικογενειακής μονάδας από πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις.
ΜΕΡΟΣ 3: Καταπολεμώντας την έμφυλη βία
Δημιουργήθηκε από τον Οργανισμό Conexus, Ισπανία Διάρκεια: 10 ώρες
Μια σειρά μαθημάτων που μας βοηθά να προβληματιστούμε σχετικά με το πώς ο παραδοσιακός ανδρισμός συνδέεται με τη βία. Εστιάζει στην Έμφυλη Βία (βία με βάση το φύλο), και δίνει έμφαση στην ψυχολογική και σεξουαλική βία: τι είναι, τις διάφορες μορφές τους, και τις συνέπειες που έχουν. Προσφέρει μια διαδικτυακή εκπαιδευτική εμπειρία με δραστηριότητες και ερωτήσεις για προβληματισμό για να αναθεωρήσουμε ιδέες και προκαταλήψεις που συνήθως έχουν οι έφηβοι σε αυτά τα θέματα.
ΜΕΡΟΣ 4: Γίνε η αλλαγή
Δημιουργήθηκε από το Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου, Κύπρος Διάρκεια: 12 ώρες
Μια σειρά μαθημάτων που βασίζεται σε βιωματικές και διαδραστικές δραστηριότητες και
η οποία είναι σχεδιασμένη για διαδικτυακή εκπαίδευση. Τα μαθήματα θα εξερευνήσουν θέματα όπως διαφορετικότητα, ταυτότητα, ισότητα και αλλαγή. Είναι ιδιαίτερα κατάλληλα
για να ανοίξουν μια συζήτηση σχετικά με τα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις και όλες τις μορφές διάκρισης δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο φύλο.
8 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Πώς να χρησιμοποιήσετε αυτόν τον οδηγό;
Ο οδηγός αυτός είναι το ένα από τα δύο βασικά εργαλεία που αποτελούν την πλατφόρμα G.EDU.
Συγκεκριμένα, τα δύο εργαλεία είναι:
● Ο Οδηγός στον εκπαιδευτή και την εκπαιδεύτρια (το παρόν βιβλίο). Εδώ μπορείτε να βρείτε όλα τα απαραίτητα βήματα και τις οδηγίες που χρειάζεστε για να διεξάγεται τα μαθήματα.
● Το Τετράδιο Εργασίας. Εδώ οι εκπαιδευόμενοι/ες ή οι μαθητές/τριες μπορούν να βρουν τις δραστηριότητες και το εκπαιδευτικό υλικό που θα χρειαστούν κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης των μαθημάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, ο παρόν Οδηγός και το Τετράδιο Εργασίας αλληλοσυμπληρώνονται και αναφέρονται
το ένα στο άλλο. Ο Οδηγός στον εκπαιδευτή και την εκπαιδεύτρια προορίζεται για να χρησιμοποιηθεί από τον/την εκπαιδευτή/τρια ως το δικό τους εγχειρίδιο ενώ το Τετράδιο Εργασίας προορίζεται για να χρησιμοποιηθεί από τους/τις εκπαιδευόμενους/ες καθώς και από τον/την εκπαιδευτή/τρια. Έτσι, μαθητές/τριες και εκπαιδευτής/τρια χρειάζεται να δημιουργήσουν λογαριασμό στην πλατφόρμα G.EDU (δείτε σχετικές οδηγίες πιο κάτω) ώστε να έχουν πρόσβαση στο Τετράδιο Εργασίας
Τα μαθήματα G.EDU υπολογίζεται ότι έχουν συνολική διάρκεια γύρω στις 53 ώρες. Αυτό αφορά στην περίπτωση που θα πραγματοποιηθούν όλα τα Μέρη και όλες οι δραστηριότητες. Ωστόσο, μπορείτε κάλλιστα
να επιλέξετε να κάνετε ένα από τα τέσσερα θεματικά Μέρη. Παράλληλα, αν και κάθε Μέρος χαρακτηρίζεται
από συνοχή και συνέχεια μεταξύ των ενοτήτων που το αποτελούν, κάθε ενότητα όπως και κάθε ξεχωριστή δραστηριότητα είναι σχεδιασμένες για να μπορούν να λειτουργήσουν ως αυτόνομα μαθήματα.
Πως να εισέλθετε στην πλατφόρμα G.EDU;
Μέσω ιστοσελίδας:
Επισκεφθείτε τον σύνδεσμο https://geducyprusplatform.com/register/ για να δημιουργήσετε λογαριασμό στην πλατφόρμα. Συμπληρώστε τις πληροφορίες που σας ζητούνται (Όνομα χρήστη, Κωδικός χρήστη, Ηλεκτρονική διεύθυνση). Ακολούθως, θα λάβετε επιβεβαίωση της εγγραφής στην ηλεκτρονική διεύθυνση που έχετε καταχωρήσει. Ακολουθήστε τον σύνδεσμο που αναφέρεται στο email για να καταχωρήσετε τον κωδικό σας.
Μέσω της εφαρμογής κινητού G.EDU Application: Επισκεφθείτε το “playstore”. Βρείτε την εφαρμογή πληκτρολογώντας τη λέξη G.EDU. Κάντε εγκατάσταση της εφαρμογής (install). Επιλέξετε τα Ελληνικά. Η εφαρμογή θα σας μεταφέρει αυτόματα στο σημείο εγγραφής. Για να εγγραφείτε πρώτη φορά και να δημιουργήσετε λογαριασμό, ακολουθήστε την οδηγία “Κάντε κλικ εδώ” για να δημιουργήσετε ένα δωρεάν λογαριασμό. Συμπληρώστε τις πληροφορίες που σας ζητούνται (Όνομα χρήστη, Κωδικός χρήστη, Ηλεκτρονική διεύθυνση). Ακολούθως, θα λάβετε επιβεβαίωση της εγγραφής στην ηλεκτρονική διεύθυνση που έχετε καταχωρήσει. Ακολουθήστε τον σύνδεσμο που αναφέρεται στο email για να καταχωρήσετε τον κωδικό σας.
*Η εφαρμογή G.EDU είναι διαθέσιμη μόνο σε συσκευές Android. Δεν είναι διαθέσιμη σε συσκευές Apple - iOS.
Πως να χρησιμοποιήσετε το Τετράδιο Εργασίας;
✔ Είτε είστε εκπαιδευτής/τρια είτε είστε εκπαιδευόμενος/η, θα πρέπει να έχετε ήδη δημιουργήσει
λογαριασμό στην πλατφρόμα G.EDU όπως φαίνεται πιο πάνω. Τότε, θα μπορείτε να επισκεφθείτε το
προφίλ σας στο κουμπί “Λογαριασμός” και να εισέλθετε στο Τετράδιο Εργασίας ✔ Όταν οι εκπαιδευόμενοι/ες έχουν δημιουργήσει τους δικούς τους προσωπικούς λογαριασμούς, ο/η εκπαιδευτής/τρια πρέπει να ζητήσει από όλους/ες να στείλουν σε αυτόν/ήν το Όνομα χρήστη και τον Κωδικό πρόσβασης τους. Αυτό συμβαίνει επειδή ο εκπαιδευτής/τρια πρέπει να έχει πρόσβαση στον λογαριασμό τους για να μπορεί να δει και να σχολιάσει, όταν χρειάζεται, τις απαντήσεις τους. Για το λόγο αυτό, ο/η εκπαιδευτής/τρια πρέπει να ενημερώσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες εξαρχής ότι θα τους ζητηθεί να μοιραστούν το Όνομα Χρήστη και τον Κωδικό τους με τον/την εκπαιδευτή/τρια για σκοπούς αξιολόγησης και καθοδήγησης και άρα να εισάγουν ένα κωδικό που δεν τους ενοχλεί να μοιραστούν μαζί του/της. Επιπλέον, ο/η εκπαιδευτής/τρια πρέπει να ενημερώσει τους εκπαιδευόμενους/ες ότι είναι καλό να μην αλλάξουν τον κωδικό τους αγρότερα αφού αυτό θα σημαίνει ότι ο/η εκπαιδευτής/τρια θα σταματήσει να έχει πρόσβαση στις απαντήσεις τους.
✔ Το Τετράδιο Εργασίας είναι ο ψηφιακός χώρος όπου εκπαιδευόμενοι/ες και εκπαιδευτές/τριες μπορούν να διαβάσουν εκπαιδευτικό υλικό, να κάνουν ασκήσεις και να απαντήσουν ερωτήσεις που είναι μέρος των μαθημάτων.
✔ Ο Οδηγός αυτός και το Τετράδιο Εργασίας ακολουθούν την ίδια αρίθμηση και τιτλοφορία. Έτσι, ακολουθώντας τις οδηγίες που καταγράφονται στο Κεφάλαιο 2 του παρόντος οδηγού, ο/η εκπαιδευτής/τρια έχει ότι χρειάζεται για να καθοδηγήσει τους/τις εκπαιδευόμενους/ες στη χρήση του Τετραδίου Εργασίας. ✔ Κάποιες από τις δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στο Τετράδιο Εργασίας περιλαμβάνουν συγγραφικό ή οπτικοακουστικό υλικό ενώ άλλες αφορούν σε διαδραστικές ασκήσεις με ερωτήσεις και απαντήσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ερωτηματολόγια με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών ή ανοικτές
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 9
ερωτήσεις μπορούν να συμπληρωθούν από κάθε συμμετέχοντα/ουσα στο ψηφιακό Τετράδιο Εργασίας
υπό την προϋπόθεση ότι τις συμπληρώνει μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στην πλατφόρμα.
✔ Οι απαντήσεις των συμμετεχόντων/ουσών θα σωθούν στον λογαριασμό τους. Ο/η εκπαιδευτής/τρια
μπορεί να διαβάσει τις απαντήσεις τους ακολουθώντας τη διαδικασία που παρουσιάζεται στο βίντεο. Σε αυτό το σημείο, υπάρχει η επιλογή “Leave a reply”. Αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον/την εκπαιδευτή/
τρια για να κάνει σχόλια στον/στην συμμετέχοντα/ουσα αναφορικά με κάποια συγκεκριμένη απάντηση.
✔ Στις περιπτώσεις που το Τετράδιο Εργασίας δεν χρειάζεται για την διεξαγωγή μιας δραστηριότητας
εμφανίζεται το μήνυμα “Δεν περιλαμβάνεται υλικό για αυτή τη δραστηριότητα”.
✔ Κάθε φορά που ένα Θέμα ή ένα Μέρος έχει ολοκληρωθεί, αυτό σηματοδοτείται από το πράσινο χρώμα
και το σύμβολο ⇃
✔ Σε περίπτωση που ένα Θέμα ή ένα Μέρος έχει συμπληρωθεί όμως το σύστημα δεν το αναγνωρίζει
ως ολοκληρωμένο, ο/η χρήστης πρέπει να ελέγξει ότι έχει καταγράψει την ολοκλήρωσή του πατώντας
αναλόγως είτε το “Ολοκλήρωση” ή “Ολοκλήρωση κουίζ” ή “Συνέχεια”.
Αξιολόγηση
Η λογική των συγκεκριμένων μαθημάτων δεν είναι συμβατή με διαδικασίες βαθμολόγησης. Τα σχέδια
μαθήματος σχεδιάστηκαν στη λογική της διαδραστικής και συμμετοχικής εκπαίδευσης, της κοινωνικής και μεταμορφωτικής (transformational) εκπαίδευσης, της κριτικής παιδαγωγικής, της εκπαίδευσης σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της εκπαίδευσης στα θέματα φύλου και ισότητας κλπ. Οι εκπαιδευτικοί σκοποί κάθε δραστηριότητας καταγράφονται στο Κεφάλαιο 2 του παρόντος οδηγού μαζί με αναλυτικές
οδηγίες υλοποίησής της δραστηριότητας. Οι διάφοροι ορισμοί και άλλο εκπαιδευτικό υλικό παρέχονται
ως πηγές προς κριτική εξέταση από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες παρά ως απόλυτες αλήθειες.
Πιστοποίηση παρακολούθησης
Τα μαθήματα είναι εναρμονισμένα με τις ευρωπαϊκές μεθόδους πιστοποίησης. Είναι στην ευχέρεια του/ της εκπαιδευτή/τριας ή του διοργανωτή/τριας να αποφασίσει την κατάλληλη μέθοδο πιστοποίησης και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει για να πιστοποιήσει τη συμμετοχή στα μαθήματα, αναλόγως του περιεχομένου, του θεσμού κάτω από τον οποίο υλοποιήθηκαν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, τη διάρκεια που είχαν και τις ανάγκες της ομάδας των συμμετεχόντων/ουσών. Σε κάθε περίπτωση, παρακαλούμε όπως γίνεται μια επίσημη αναγνώριση του ότι τα μαθήματά σας στηρίχθηκαν στην πλατφόρμα G.EDU (https://geducyprusplatform.com) η οποία δημιουργήθηκε κάτω από το έργο Εκπαίδευση έφηβων αγοριών σε θέματα φύλου: Δημιουργώντας μια ψηφιακή εργαλειοθήκη, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Εράσμους+.
• Για παράδειγμα, αν τα μαθήματα έγιναν για λογαριασμό ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης, όπως ένα πανεπιστήμιο, οι συμμετέχοντες/ουσες θα μπορούσαν να πιστωθούν με ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System). Συγκεκριμένα, αν πρόκειται για υλοποίηση όλων των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στην πλατφόρμα, κάτι που θα σήμαινε γύρω στις 53 ώρες, αυτό θα αναλογούσε σε 2 ECTS. Παρομοίως, αν τα μαθήματα προσφερθούν στο πλαίσιο επαγγελματικής κατάρτισης, θα μπορούσαν να πιστοποιηθούν με το σύστημα ECVET (European Credit system for Vocational Education and Training).
• Το πιστοποιητικό YOUTHPASS είναι ιδανικό για αυτό το μάθημα, το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου Εκπαίδευση έφηβων αγοριών σε θέματα φύλου: Δημιουργώντας μια ψηφιακή εργαλειοθήκη (2019-3-CY02- KA205-001726) με τη χρηματοδότηση του προγράμματος Εράσμους+. Αυτό επειδή το YOUTHPASS είναι ένα εργαλείο πιστοποίησης/αναγνώρισης μη τυπικής και άτυπης μάθησης.
Είναι επίσης ένα αναγνωρισμένο ευρωπαϊκό πιστοποιητικό ειδικά σχεδιασμένο για τις ανάγκες των νέων. Το YOUTHPASS δίνει τη δυνατότητα στους ίδιους και τις ίδιες τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να αναστοχαστούν και να περιγράψουν με το δικό τους φακό τι είδους προσόντα και γνώσεις αποκόμισαν από ένα μάθημα. Αν επιθυμείτε να εκδώσετε το πιστοποιητικό YOUTHPASS χρειάζεται να εγγραφείτε στο https://www.youthpass.eu/en/login/signup/ και να κάνετε log in. Ακολούθως, πρέπει να πατήσετε “enter new project” βάζοντας τον κωδικό του προγράμματος (2019-3-CY02-KA205-001726). Στο σημείο αυτό, συμπληρώνετε τις πληροφορίες των μαθημάτων και του οργανισμού σας σύμφωνα με τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στην ιστοσελίδα του YOUTHPASS. Παρακαλούμε όπως σε κάποιο σημείο του πιστοποιητικού αναφέρετε ότι τα συγκεκριμένα μαθήματα στηρίχθηκαν στην εκπαιδευτική πλατφόρμα G.EDU (https://geducyprusplatform.com) η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου Εκπαίδευση έφηβων αγοριών σε θέματα φύλου: Δημιουργώντας μια ψηφιακή εργαλειοθήκη το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Εράσμους+.
• Αν βρίσκετε ότι καμία από τις πιο πάνω επιλογές δεν είναι η κατάλληλη για την πιστοποίηση των μαθημάτων που έχετε υλοποιήσει, μπορείτε να εκδώσετε ένα ανεξάρτητο πιστοποιητικό εκ μέρους του οργανισμού/θεσμού που τα διοργάνωσε. Σε τέτοια περίπτωση, σας ενθαρρύνουμε να συμπεριλάβετε μεθόδους που να δίνουν την ευκαιρία στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να προβούν σε αυτο-αξιολόγηση, όπως για παράδειγμα η συμπλήρωση ερωτήσεων αναστοχασμού από τους ίδιους/τις ίδιες τους/τις εκπαιδευόμενους/ες οι οποίες να εμφανίζονται στο πιστοποιητικό.
10 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 11 Κεφάλαιο 2: Εκπαιδευτική ύλη και σχέδια μαθήματος
12 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας Εισαγωγή στο μάθημα
Εισαγωγή στο μάθημα
Αυτά είναι μερικά θεμελιώδη βήματα για να τεθούν οι βάσεις για την υλοποίηση του μαθήματος.
Στόχος τους είναι να παρέχουν την εισαγωγή του μαθήματος στους/στις συμμετέχοντες/ουσες, και να συστήσουν τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και τους/τις συντονιστές/τριες, εκπαιδευτές/τριες
μεταξύ τους. Σκοπό έχουν επίσης να ορίσουν ορισμένους βασικούς κανόνες και να προσφέρουν μερικές πρακτικές οδηγίες για την πρόσβαση στην πλατφόρμα.
Τι είναι απαραίτητο για αυτά τα βήματα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. Zoom, Skype, Webex, Viber, κ.λπ.).
Βήμα 1ο: Εισαγωγή στο μάθημα
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Περιγραφή του μαθήματος.
• Καθορισμός των γενικών του στόχων.
• Παροχή βασικών πληροφοριών στους συμμετέχοντες για πρόσβαση και χρήση της πλατφόρμας G.EDU.
Οδηγίες
• Καλωσορίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και συστηθείτε.
• Εξηγήστε τους στόχους του μαθήματος και δώστε μια γενική εικόνα του προγράμματος που σκοπεύετε να ακολουθήσετε.
• Δώστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες τον σύνδεσμο για πρόσβαση στην πλατφόρμα.
• Καθοδηγήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες για να κάνουν εγγραφή στην πλατφόρμα.
• Τονίστε ότι το μάθημα έχει σκοπό να εμπλουτίσει τις γνώσεις μας. Σκοπός των κουίζ και των ερωτήσεων που υπάρχουν σε ορισμένες δραστηριότητες είναι να μας δώσουν την ευκαιρία να προβληματιστούμε. Δεν υπάρχει βαθμολογία ή γενικός βαθμός σε αυτό το πρόγραμμα μαθημάτων.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 13
Βήμα 2: Ας γνωριστούμε όλοι/όλες καλύτερα
14
Διάρκεια
• Ποικίλει ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων/ουσών.
Στόχοι
• Σπάσιμο του πάγου.
• Δημιουργία ενός ασφαλούς και ευχάριστου μαθησιακού περιβάλλοντος.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να συστηθούν λέγοντας το όνομά τους, την ηλικία τους, και ένα πράγμα για το οποίο είναι περήφανοι/ες για τον εαυτό τους.
Βήμα 3: Βασικοί Κανόνες / Συμφωνία Ομάδας
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Ορισμός των βάσεων για καλή επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ της ομάδας.
• Δημιουργία ενός ασφαλούς και ευχάριστου μαθησιακού περιβάλλοντος.
• Ορισμός των κανόνων που θα ακολουθηθούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
• Ανάληψη της ευθύνης και της κυριότητας των κανόνων μέσα από τον καθορισμό τους συλλογικά.
Οδηγίες
• Ζητήστε από κάθε συμμετέχοντα/ουσα να σκεφτεί έναν έως τρεις κανόνες που θα θεωρούσε σημαντικό να ακολουθήσει η ομάδα εάν θέλουμε να έχουμε μια επιτυχημένη πορεία και μια χαρούμενη μαθησιακή εμπειρία. Ζητήστε τους να σκεφτούν πώς θα ήθελαν να τους συμπεριφέρονται κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Για παράδειγμα: «δεν πρέπει να διακόπτουμε κάποιον όταν μιλάει». Ένα άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι, εάν συμμετέχουν διαδικτυακά, «να κλείνουμε το μικρόφωνο όταν δεν μιλάμε εμείς». Καλό θα ήταν να αναφέρετε και εσείς κάποιους κανόνες, ως συντονιστές/τριες, εκπαιδευτές/τριες, που θεωρείτε σημαντικούς. Για παράδειγμα, «πρέπει να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον», «δώστε σε όλους/όλες περιθώριο να μιλήσουν ελεύθερα και μην κρίνετε».
• Υπάρχουν πολλά εναλλακτικά εργαλεία που θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει για να εφαρμόσει αυτό το βήμα. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν όλες οι απαντήσεις και να είναι ξεκάθαρες σε όλους/όλες. Για παράδειγμα:
Οι συντονιστές/τριες, εκπαιδευτές/τριες θα μπορούσαν να γράψουν σε έναν πίνακα τους κανόνες που μοιράζονται οι συμμετέχοντες με την ομάδα. Θα μπορούσατε να τους ζητήσετε να μοιραστούν τους κανόνες είτε προφορικά είτε γραπτά. Εάν η δραστηριότητα πραγματοποιείται μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας, μπορείτε να επικοινωνείτε με
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
μηνύματα. Εάν η δραστηριότητα πραγματοποιείται με φυσική παρουσία, θα μπορούσατε
είτε να γράψετε τις απαντήσεις τους σε έναν πίνακα, είτε να δώσετε σε όλους/όλες χαρτάκια
για να γράψουν τους κανόνες τους και να τους κολλήσουν σε έναν πίνακα.
Οι συντονιστές/τριες, εκπαιδευτές/τριες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν λογισμικό ή
εφαρμογές για τη δημιουργία εικονικών σημειώσεων σε έναν κοινόχρηστο εικονικό πίνακα
(το διαδίκτυο παρέχει πολλές εναλλακτικές λύσεις για εφαρμογές ή λογισμικό με εικονικές σημειώσεις).
• Όταν όλοι/ες μοιραστούν τις σκέψεις/σημειώσεις τους, συζητήστε τις με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και παρατηρήστε ποιοι κανόνες επαναλαμβάνονται, εάν συμφωνούμε όλοι/ες με τους κανόνες, και εάν ορισμένοι κανόνες πρέπει να τροποποιηθούν. Το ιδανικό αποτέλεσμα είναι να καταλήξουμε σε ομόφωνη συμφωνία. Ωστόσο, εάν χρειαστεί, μπορείτε να εισηγηθείτε να ψηφίσετε όλοι/ες. Συμφωνήστε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι, εάν προκύψει ανάγκη, μπορούμε να προσθέσουμε νέους κανόνες ή να βελτιώσουμε αυτούς που υπάρχουν ήδη.
• Φυλάξετε τους κανόνες και έχετε τους διαθέσιμους σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 15
16 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας ΜΕΡΟΣ 1: Τι είναι το φύλο;
ΜΕΡΟΣ 1: Τι είναι το φύλο; Δημιουργήθηκε από το GALE Foundation, Ολλανδία
Μια σειρά μαθημάτων που εισάγει σε βασικούς ορισμούς και έννοιες σχετικά με το φύλο και
τις διεργασίες κατηγοριοποίησης και διακρίσεων. Τα μαθήματα εξηγούν όρους όπως βιολογικό και κοινωνικό φύλο, έκφραση φύλου, σεξουαλικός προσανατολισμός, ΛΟΑΤΚΙ, στερεότυπα και προκατάληψη. Προσφέρει επίσης δραστηριότητες που επιτρέπουν το «παιχνίδι» με τις λέξεις και τις
έννοιες και την εξερεύνησή τους σε σχέση με τις ταυτότητές μας.
Ενότητα 1 Παιχνίδι Φύλου: Παίζοντας
Στόχοι
με λέξεις και έννοιες
• Αναγνώριση του ότι το βιολογικό και το κοινωνικό φύλο είναι δύο διαφορετικές έννοιες.
• Κατανόηση των λέξεων «αρρενωπότητα» και «θηλυκότητα».
• Αναγνώριση των διαφορών μεταξύ του βιολογικού φύλου, του κοινωνικού φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού και της έκφρασης φύλου.
• Κατανόηση του ότι το κοινωνικό φύλο και οι σεξουαλικές προτιμήσεις έχουν βαθμίδες, δεν είναι άκαμπτες.
Δραστηριότητα 1: Εισαγωγή
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά Στόχοι
• Κατανόηση του τι αφορά αυτό το Μέρος. Οδηγίες
• Κάντε μια εισαγωγή στους στόχους και τις ενότητες του Μέρους 1 μέσα από την παρουσίαση του σχετικού κειμένου που βρίσκεται στη πλατφόρμα.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 17
Θέμα
1 Εισαγωγή στο Μέρος 1
Δραστηριότητα 1: Μπομπ
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Δημιουργία μιας ανάλαφρης ατμόσφαιρας και ξύπνημα του ενδιαφέροντος και της περιέργειας των συμμετεχόντων/ουσών.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να παρακολουθήσουν το σύντομο βίντεο «Bob».
• Παρακολουθήστε το βίντεο μέχρι το τέλος γιατί η τελική σκηνή ακολουθεί μετά τους τίτλους τέλους.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να πουν τις πρώτες τους εντυπώσεις. Κυρίως
θα υπάρχουν γέλια και έκπληξη γιατί το φύλο του χάμστερ Μπομπ – που είναι φουντωτό και άρα μπορεί να εκληφθεί ως θηλυκό – δεν είναι αυτό που περιμένει κανείς.
• Ρωτήστε αν οι συμμετέχοντες/ουσες πιστεύουν ότι οι πρώτες εντυπώσεις μπορεί να είναι παραπλανητικές. Για παράδειγμα, όταν ξεκίνησε το χάμστερ να τρέχει πίστεψαν ότι ταξίδευαν σε όλο τον κόσμο; Εξακολουθούν να έχουν αυτή την εντύπωση ακόμη και όταν είδαν ότι τα χάμστερ τρέχουν σε ένα κυκλικό διάδρομο;
• Κλείστε λέγοντας ότι το μάθημα αφορά αυτό: να σκεφτούμε για αυτό που βλέπουμε επιφανειακά, το πως κρίνουμε, και το τι πραγματικά συμβαίνει.
Δραστηριότητα 2: Βιολογικό και Κοινωνικό Φύλο
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
18
Θέμα 2 Κοινωνικό και Βιολογικό Φύλο
Στόχοι
• Κατανόηση της διαφοράς μεταξύ του βιολογικού και του κοινωνικού φύλου και μεταξύ της θηλυκότητας και της αρρενωπότητας.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε μια συζήτηση για το γιατί είχαν σκεφτεί οι συμμετέχοντες/ουσες ότι ο Μπομπ ήταν θηλυκό χάμστερ. Τονίστε ότι αυτή δεν είναι μια επικριτική ερώτηση, αλλά γίνεται για
να εξερευνήσουμε τις αυτόματες προσλήψεις που έχουμε για το φύλο. Κάντε μια λίστα με τους λόγους, όπως: είναι άσπρο, είναι χνουδωτό, φαίνεται να αποπλανεί το καφέ χάμστερ.
• Ρωτήστε αν αυτό αντικατοπτρίζει τις ιδέες που έχουν για το πως φαίνονται ή συμπεριφέρονται
τα αρσενικά και τα θηλυκά. Συζητήστε πτυχές του πως προσλαμβάνουμε την αρρενωπότητα
και τη θηλυκότητα και του πως το κοινωνικό φύλο (το πως νιώθουμε και πως βλέπουμε τον
εαυτό μας) είναι μερικές φορές διαφορετικό από το βιολογικό μας φύλο (το σώμα μας).
• Ρωτήστε αν μπορούμε να «αποδείξουμε» ότι το χάμστερ Μπομπ είναι αρσενικό. (Δεν μπορούμε). Κλείστε τη συζήτηση εξηγώντας την διαφορά μεταξύ του βιολογικού φύλου (βιολογία/σώμα), του κοινωνικού φύλου (χαρακτηριστικά που συνδέονται κοινωνικά με το θηλυκό και το αρσενικό), την ταυτότητα φύλου (το πως νιώθουμε), και την έκφραση φύλου (το πως συμπεριφερόμαστε).
Δραστηριότητα 3: Κοινωνικό Φύλο, Βιολογικό Φύλο, Έλξη και Έκφραση
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση της διαφοράς μεταξύ των χαρακτηριστικών του βιολογικού φύλου, του κοινωνικού φύλου, της ταυτότητας φύλου, της έκφρασης φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού.
Οδηγίες
• Δείξτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες την εικόνα του εμφυλόψωμου ατόμου. Εξηγήστε ότι αυτό μοιάζει με ένα μπισκότο που ψήνεται στο φούρνο, το οποίο στην Αμερική ονομάζεται φιγούρα ψωμιού με «τζίντζερ». Εδώ χρησιμοποιούμε το ψωμί τζίντζερ για να εξηγήσουμε το κοινωνικό φύλο και για αυτό το ονομάζουμε «εμφυλόψωμο άτομο».
• Εξηγήστε τους ορισμούς που βρίσκονται στη πλατφόρμα όπως το: βιολογικό φύλο, το κοινωνικό φύλο, την ταυτότητα φύλου, την έκφραση φύλου, την σεξουαλική/ρομαντική έλξη.
• Ξεκινήστε μια συζήτηση με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και απαντήστε όποιες ερωτήσεις μπορεί να έχουν για τους σχετικούς ορισμούς. Στο διάλογο παραδεχτείτε ότι το εμφυλόψωμο και οι ορισμοί είναι απλοποιημένοι και ότι η πραγματικότητα μερικές φορές είναι πιο περίπλοκη.
• Ρωτήστε τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι μπερδεύουν τα χαρακτηριστικά του βιολογικού
φύλου, την ταυτότητα φύλου και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Για παράδειγμα: μπορεί να αισθάνεσαι σύγχυση και απογοήτευση όταν είσαι διαφυλικό (intersex) άτομο και δεν
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 19
20
το γνωρίζεις, επίσης μπορεί να υποστείς διακρίσεις όταν αισθάνεσαι ότι είσαι διεμφυλικό
(transgender) άτομο και οι άλλοι δεν αποδέχονται ότι μπορείς να αλλάξεις φύλο. Ένα αγόρι
που συμπεριφέρεται λίγο «θηλυκά» μπορεί να εκληφθεί ως ομοφυλόφιλο ενώ δεν είναι.
Δραστηριότητα 4: Παραλλαγές Φύλου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του γεγονότος ότι τα χαρακτηριστικά του βιολογικού φύλου δεν είναι πάντα «ορατά».
• Οδηγίες
• Δείξτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες τις δύο εικόνες των ατόμων που φαίνεται να είναι θηλυκό (Hanne Gaby Odiele) και αρσενικό (Roshaante Andersen). Ρωτήστε κάθε φορά αν αυτό το άτομο είναι άνδρας ή γυναίκα.
• Ζητήστε από την ομάδα να σκεφτεί σε τι βάσισαν την κρίση τους. Αναμένεται ότι οι συμμετέχοντες/ουσες θα αρχίσουν να βασίζουν τις αξιολογήσεις τους σε στερεότυπες προσδοκίες (επειδή τα άτομα φαίνονται πολύ «αρσενικά» ή «θηλυκά») και σε σαφή βιολογικά χαρακτηριστικά όπως το να έχουν πέος, κόλπο ή μήτρα. Αναμένεται επίσης ότι μόλις ανακαλύψουν ότι οι επιφανειακές εικόνες δεν είναι αυτές που φαίνονται, θα γίνουν πιο ανασφαλείς για την κρίση τους. Αυτό είναι αυτό που λέμε «δημιουργική δυσφορία». Εστιάστε τη συζήτηση σε αυτή τη συναισθηματική δυσφορία και μην προσπαθήσετε να «λύσετε» την ένταση δίνοντας πολλές πληροφορίες. Είναι καλύτερο να ρωτήσετε γιατί οι συμμετέχοντες/ουσες νιώθουν άβολα αν δεν μπορούν να «κατατάξουν» κάποιο άτομο σε μια ομάδα παρά να προσπαθήσετε να τους πείσετε ότι υπάρχουν βιολογικές παραλλαγές.
• Μετά από κάθε εικόνα, η πλατφόρμα προσφέρει μια σύντομη περιγραφή του ατόμου. Γίνεται σαφές ότι πρόκειται για διαφυλικά (intersex) άτομα, επομένως δεν είναι ούτε αρσενικά ούτε θηλυκά - αν και το πρώτο άτομο προσδιορίζεται ως μη δυαδικό και το δεύτερο άτομο ως αρσενικό.
• Συνεχίστε τη δραστηριότητα με μια εξήγηση των διαφυλικών συνθηκών (intersex conditions). Στην πλατφόρμα, κάτω από τον τίτλο «διαφυλικές παραλλαγές», εξηγείται ότι υπάρχουν τέσσερα κύρια φάσματα όσον αφορά το πώς οι άνθρωποι μπορούν να διαφέρουν στα βιολογικά σεξουαλικά τους χαρακτηριστικά.
• Συζητήστε αυτά τα τέσσερα φάσματα και το γεγονός ότι το «αρσενικό» ή το «θηλυκό» μπορεί να διαφέρουν πλήρως ή σταδιακά σε κάθε φάσμα, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί τύποι διαφυλικών (intersex) ατόμων. Ελέγξτε εάν οι συμμετέχοντες/ουσες είναι σε θέση να αποδεχθούν ότι η παραδοσιακή ταξινόμηση σε άνδρες και γυναίκες δεν ταιριάζει πάντα στην πραγματικότητα. Αν δυσκολεύονται να το δεχτούν αυτό, ρωτήστε τους τι σκέφτονται και πώς νιώθουν για αυτό. Επιβεβαιώστε ότι είναι εντάξει να αισθάνονται ανασφαλείς για αυτό. Αυτές είναι νέες πληροφορίες που μπορούν να αλλάξουν την κοσμοθεωρία κάποιου.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν μια εκτίμηση για το πόσες διαφυλικές καταστάσεις (intersex conditions) υπάρχουν. Αποκαλύψτε ότι η εκτίμηση είναι ότι 1 στα 1500 μωρά γεννιούνται διαφυλικά. Υπάρχουν τρεις τύποι διαφυλικών καταστάσεων που
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
είναι πιο συχνοί, άλλοι 17 που συμβαίνουν λιγότερο και μερικές δεκάδες ακόμη πιο σπάνιες παραλλαγές.
• Προχωρήστε στο επόμενο μέρος για τα ερμαφρόδιτα άτομα το οποίο μπορείτε να βρείτε στην πλατφόρμα. Εξηγήστε ότι παλιά, όταν οι άνθρωποι δεν ήξεραν ότι οι διαφυλικές συνθήκες μπορούσαν επίσης να είναι αόρατες, αποκαλούσαν τα παιδιά με ασαφή σεξουαλικά χαρακτηριστικά «ερμαφρόδιτα». Ωστόσο, ο όρος αυτός θεωρείται πλέον προσβλητικός και ανακριβής.
• Δείξτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες το μέρος για τον διαφυλικό ακτιβισμό που βρίσκεται στην πλατφόρμα και ενημερώστε τους ότι σε πολλές χώρες, αν το βιολογικό φύλο ενός παιδιού δεν είναι ξεκάθαρο, οι γιατροί και οι γονείς θέλουν να υποβάλουν τα παιδιά σε χειρουργικές επεμβάσεις. Φοβούνται ότι τα παιδιά θα τύχουν κακής μεταχείρισης από την κοινωνία επειδή οι άνθρωποι περιμένουν ότι κάποιο άτομα είναι είτε άνδρας είτε γυναίκα. Ωστόσο, το δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα είναι ανθρώπινο δικαίωμα και τα μωρά δεν μπορούν να δώσουν την άδεια τους για τέτοιες επεμβάσεις. Επιπλέον, τέτοιες επεμβάσεις μπορούν να δημιουργήσουν πολλά ιατρικά προβλήματα στα επόμενα χρόνια. Εξαιτίας αυτών των λόγων, ορισμένα διαφυλικά άτομα έχουν γίνει ακτιβιστές για να διαμαρτυρηθούν για αυτές τις εγχειρήσεις που γίνονται χωρίς άδεια και για να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους
να αυτοπροσδιορίζονται ως άνδρας, γυναίκα ή άλλο σε επίσημα έγγραφα και στη δημόσια ζωή, και να μπορούν να το κάνουν αυτό χωρίς κάποια διάκριση.
Δραστηριότητα 5: Παραλλαγές Κοινωνικού Φύλου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη των διεμφυλικών θεμάτων.
Οδηγίες
• Δείξτε τις εικόνες των Jaimie Wilson και Loiza Lamers και ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες να τους κατηγοριοποιήσουν ως αρσενικό ή θηλυκό. Λάβετε υπόψη ότι μετά την ολοκλήρωση της προηγούμενης δραστηριότητας σχετικά με τις διαφυλικές συνθήκες (intersex conditions), αναμένεται ότι οι συμμετέχοντες/ουσες θα διστάζουν περισσότερο να δώσουν μια σίγουρη απάντηση. Αφήστε χώρο για αυτήν τη «δημιουργική δυσφορία» και επιτρέψτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να δώσουν λιγότερο σαφείς απαντήσεις. Οι απαντήσεις δεν χρειάζεται να είναι είτε το ένα είτε το άλλο. Μην απαιτήσετε μια τελειωτική απάντηση.
• Αφού δώσουν τις απαντήσεις τους, αποκαλύψτε τις πληροφορίες για τα εικονιζόμενα πρόσωπα που θα βρείτε στην πλατφόρμα.
• Ενθαρρύνετε τις ερωτήσεις και τη συζήτηση για το να είναι κάποιο άτομο διεμφυλικό. Τέτοιες ερωτήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν γιατί οι άνθρωποι θέλουν να αλλάξουν φύλο, αλλά μπορεί επίσης να είναι πιο τεχνικές ερωτήσεις σχετικά με το φύλο και τις λειτουργίες του. Απαντήστε
τους όσο καλύτερα μπορείτε (δείτε εδώ https://en.wikipedia.org/wiki/Transgender). Εάν δεν γνωρίζετε τις απαντήσεις, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν την δική τους
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 21
22
έρευνα για τις ερωτήσεις τους και να αναφέρουν αυτά που βρήκαν στους/στις υπόλοιπους/ες.
• Εάν προκύψουν ερωτήσεις σχετικά με το γιατί οι άνθρωποι θέλουν να αλλάξουν φύλο, δείξτε το σύντομο ντοκιμαντέρ “Van Lucas naar Luus” που βρίσκεται στη πλατφόρμα. Το ντοκιμαντέρ έχει διάρκεια 17 λεπτών και αφορά την Loiza Lamers και την επιλογή της να αλλάξει το βιολογικό της φύλο όταν ήταν 10 χρονών. Σε αυτό το In YouTube video, μπορείτε να προσθέσετε υπότιτλους σε διαφορετικές γλώσσες. Αν υπάρχει ενδιαφέρον και χρόνος, μπορείτε να συζητήσετε διαφορετικές πτυχές του βίντεο, όπως το πως ένιωθε η Loiza όταν ήταν μικρή, και πως αντέδρασαν οι συμμαθητές της, ειδικά τα αγόρια.
Δραστηριότητα 6: Ρευστή Ταυτότητα Φύλου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά Στόχοι
•
• Δείξτε την φωτογραφία της Conchita Wurst που βρίσκεται στην πλατφόρμα και ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες αν αυτό το άτομο είναι άνδρας ή γυναίκα.
• Αφού απαντήσουν, προχωρήστε στο επόμενο μέρος κάτω από τον τίτλο Conchita Wurst και διαβάστε το κείμενο που εξηγεί ότι αυτό το άτομο είναι ο Thomas Neuwirth. Ο Thomas θεωρεί τον εαυτό του άνδρα, drag queen και ομοφυλόφιλο. Εξηγήστε ότι μια drag queen ή
ένας drag king είναι ένας/μια καλλιτέχνης σκηνής που φοράει ρούχα, μακιγιάζ ή χτένισμα
του άλλου φύλου. Ωστόσο, το κάνουν ως μια παράσταση. Δεν προσδιορίζονται ως αυτό το φύλο. Αρχικά, οι ομοφυλόφιλοι και οι λεσβίες επινόησαν το drag επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος να έχουν σχέση με κάποιον του ίδιου φύλου. Ένας από τους συντρόφους έπρεπε να υποδύεται σαν να ήταν άτομο του αντίθετου φύλου. Οπότε, ιστορικά, το drag επιβλήθηκε από μια κοινωνία που δεν επέτρεπε σχέσεις ομοφυλοφίλων ή λεσβιών. Αργότερα, το drag έγινε περισσότερο σαν μια παράσταση για να κοροϊδεύει τα ετεροτυπικά στερεότυπα και σήμερα είναι συχνά μια μορφή τέχνης παρά μια μάσκα ή αστείο.
• Δείξτε την επόμενη εικόνα που βρίσκεται στην πλατφόρμα (Jiro Ghianni) και ρωτήστε τους/ τις συμμετέχοντες/ουσες εάν αυτό το άτομο είναι άνδρας ή γυναίκα. Αφού έχουν απαντήσει, προχωρήστε στο επόμενο μέρος όπου αποκαλύπτεται ότι αυτό το άτομο είναι ο Jiro Ghianni, ένας άφυλος (gender-free) και φυλοπαράξενος (gender-queer) διεμφυλικός (trangender) άνδρας που δραστηριοποιείται ως ακτιβιστής των κινημάτων για την αμφιφυλοφιλία (bisexuality) και τα διεμφυλικότητα (transgender) από τα τέλη της δεκαετίας του 1990.
• Προχωρήστε στο επόμενο μέρος με τίτλο «Από 1 έως 64 φύλα», το οποίο αφηγείται την ιστορία του πώς φτάσαμε από ένα φύλο, στο παρελθόν, σε 64 φύλα, σήμερα. Συγκεκριμένα, στην αρχαιότητα, τα θρησκευτικά κείμενα αναφέρονταν κυρίως στους άνδρες ως τους πρωταγωνιστές της ιστορίας. Ταυτόχρονα, οι γυναίκες θεωρούνταν συχνά ως ιδιοκτησία παρά ως άτομα. Αυτό ενέπνευσε το αστείο που μπορείτε να δείτε στην εικόνα που βρίσκεται στην πλατφόρμα που
λέει ότι παλιά υπήρχε μόνο ένα φύλο, οι άνδρες, ενώ οι γυναίκες ήταν ιδιοκτησία. Τότε, για πολύ καιρό μιλούσαμε μόνο για δύο φύλα και από τον 19ο αιώνα αρχίσαμε να μιλάμε για
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Κατανόηση του ότι ο τρόπος που βλέπουμε και νιώθουμε το φύλο είναι εύκαμπτος και ρευστός.
Οδηγίες
ερμαφρόδιτους ή για το τρίτο φύλο. Σήμερα, κάποιοι ισχυρίζονται ότι υπάρχουν 64 φύλα. • Για παραδείγματα μπορείτε να δείτε εδώ: https://www.healthline.com/health/differentgenders. Δεν χρειάζεται να μάθετε αυτές τις ετικέτες από έξω ή να αρχίσετε να τις εξηγείτε
όλες στους/στις συμμετέχοντες/ουσες! Ένας τέτοιος κατάλογος μπορεί να είναι χρήσιμος
για μερικούς/ες νέους/ες, αλλά για άλλους/ες μπορεί να είναι ενοχλητικός και προκλητικός.
Ο
στόχος αυτής της ενότητας είναι να δημιουργήσει ανοχή απέναντι στις παραλλαγές
του φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού. Η υπερφόρτωση με πληροφορίες δεν πρόκειται να επιτύχει αυτόν τον στόχο. Εστιάστε στην ανάγκη να είναι κάποιος ο εαυτός
τους. Εξηγήστε ότι μερικοί άνθρωποι αισθάνονται περιορισμένοι από την ταυτοφυλική (cisgender) κατηγοριοποίηση (αρσενικό και θηλυκό) καθώς και κατηγορίες όπως διεμφυλικοί (transgender). Αυτός είναι ο λόγος που προτείνουν να υπάρχουν περισσότερες ετικέτες. Αναλογιστείτε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες (πρώτον) για τα πλεονεκτήματα και (δεύτερον) για τα μειονεκτήματα αυτής της άποψης. Μόλις οι συμμετέχοντες/ουσες δείξουν δυσφορία με αυτόν τον πολλαπλασιασμό στις ετικέτες, προχωρήστε στο επόμενο
μέρος που λέει ένα αστείο για το πώς κάθε φορά που κάποιος παραπονιέται για τον αριθμό
των φύλων, οι ακτιβιστές θα προσθέτουν άλλα έξι!
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Για να αποφύγετε τη σύγχυση, έχετε κατά νου ότι ο όρος «κοινωνικό φύλο» αναφέρεται
μερικές φορές στην «ταυτότητα φύλου». Αν και το κοινωνικό φύλο και η ταυτότητα
φύλου είναι διαφορετικά, το κοινωνικό φύλο χρησιμοποιείται συχνά στην κοινή γλώσσα
εναλλακτικά με την ταυτότητα φύλου.
• Τέλος, προχωρήστε στην επόμενη εικόνα (Kelsey Cambell) και ρωτήστε ξανά εάν οι συμμετέχοντες/ουσες πιστεύουν ότι πρόκειται για άνδρα ή γυναίκα. Αφού δώσουν τις απαντήσεις τους, μεταβείτε στο επόμενο μέρος για να αποκαλύψτε την ιστορία της Kelsey
και να συζητήσετε τον ορισμό του «ρευστού φύλου» (gender fluid) που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Διαβάστε το επόμενο μέρος κάτω από τον τίτλο «Ανιχνεύοντας τα συναισθήματα
για το φύλο σου» που εξηγεί πώς η Kelsey παρακολουθούσε τα συναισθήματά της για το φύλο κάθε μέρα. Το έκανε αυτό για τρία χρόνια. Σε ένα κινούμενο γράφημα που βρίσκεται στην πλατφόρμα μπορείτε να δείτε πώς κυμάνθηκαν τα συναισθήματά της. Ρωτήστε τους/ τις συμμετέχοντες/ουσες εάν πιστεύουν ότι η Kelsey είναι πιο θηλυκή ή αρρενωπή με βάση το γράφημα (όχι με βάση την εμφάνισή της!).
Δραστηριότητα 7: Σεξουαλικός Προσανατολισμός
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του ότι το πως μπορούμε να δούμε τον σεξουαλικό προσανατολισμό ως κάτι που πηγαίνει πέρα από τους δύο πόλους της ετεροφυλοφιλίας (heterosexuality) και της ομοφυλοφιλίας (homosexuality).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 23
Οδηγίες
• Ανακοινώστε ότι τώρα θα εξετάσετε τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Δείξτε το μέρος με τις τέσσερις γραμμές συνέχειας, οι οποίες αναφέρονται στο βιολογικό φύλο, την ταυτότητα φύλου, την έκφραση φύλου και τον σεξουαλικό προσανατολισμό αντίστοιχα και κάθε μια έχει δύο αντίθετους πόλους. Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι μερικές φορές ο σεξουαλικός προσανατολισμός μπορεί να συγχέεται με το φύλο. Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι μπορεί να πιστεύουν ότι τα αγόρια που δεν φαίνονται δυνατά μάλλον είναι ομοφυλόφιλα ή τα κορίτσια που φαίνονται δυνατά μάλλον είναι λεσβίες. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι μια εντελώς ξεχωριστή πτυχή των ανθρώπων. • Επιπλέον, οι ομοφυλόφιλοι συχνά δεν χαίρονται όταν αποκαλούνται γκέι ή λεσβίες. Ακριβώς όπως οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι το φύλο δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο σε άνδρες ή γυναίκες, ορισμένοι πιστεύουν ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν πρέπει να περιορίζεται
σε ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους. Κάποιοι λοιπόν έφτιαξαν το σχήμα που βρίσκεται στην πλατφόρμα με τον τίτλο «Προσανατολισμοί» (Orientations). Αυτό το σχήμα δεν κάνει μόνο διάκριση μεταξύ ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων, αλλά επιτρέπει επίσης στους ανθρώπους να περιγράφουν τους εαυτούς τους όταν έλκονται από περισσότερα φύλα. Οι έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 30% των ανθρώπων που αυτοαποκαλούνται ετεροφυλόφιλοι μπορεί περιστασιακά να παρακολουθούν γκέι ερωτικές ταινίες και ότι μερικές φορές οι ετεροφυλόφιλες ερωτικές ταινίες αρέσουν και στους ομοφυλόφιλους1. Εάν πιστεύετε ότι αυτός είναι ένας ασφαλής χώρος, μπορείτε να ζητήσετε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες
να σκεφτούν τον δικό τους σεξουαλικό προσανατολισμό και εάν έχουν υπερβεί ποτέ τους δύο πόλους της ομοφυλοφιλίας και της ετεροφυλοφιλίας. Η πρόθεση εδώ είναι να βοηθηθούν οι συμμετέχοντες/ουσες να ανακαλύψουν πτυχές του εαυτού τους και όχι να εξαναγκαστούν σε προσωπικές αποκαλύψεις.
• Κλείστε τη δραστηριότητα με το επόμενο μέρος (Γράφημα του Σεξουαλικού Προσανατολισμού)
που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Οι τρεις κύκλοι στο γράφημα δείχνουν ότι αυτό που ονομάζουμε «σεξουαλικό προσανατολισμό» περιλαμβάνει όχι μόνο μία πτυχή αλλά τουλάχιστον τρεις: την έλξη που νιώθετε, τον τρόπο που χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας και τις σεξουαλικές σας σχέσεις. Είναι πιθανό μερικές φορές να νιώθετε έλξη για κάποιο άτομο του ίδιου φύλου, αλλά αυτή τη στιγμή να έχετε σχέση με κάποιο άτομο του άλλου φύλου. Πολλοί έφηβοι αισθάνονται έλξη για κάποιο άτομο, αλλά δεν έχουν σεξουαλικές σχέσεις με κανένα άτομο. Επιπλέον, μια άλλη πτυχή είναι η ετικέτα που δίνετε στον εαυτό σας. Σε αυτούς τους τρεις κύκλους βλέπουμε τα ποσοστά των νέων μεταξύ 12 και 25 ετών που αυτοπροσδιορίζονται ως ομοφυλόφιλοι στην Ολλανδία (αυτό αναφέρεται στο 2017. Τέτοια ποσοστά αλλάζουν αργά με την πάροδο του χρόνου). Μπορείτε να δείτε ότι το 29% από αυτούς τους/τις νέους/ες μοιράζονται και τις τρεις πτυχές. Δηλαδή, χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους ως ομοφυλόφιλο, νιώθουν έλξη για το ίδιο φύλο και έχουν ομοφυλοφιλική σχέση αυτή τη στιγμή. Συζητήστε με τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες ποιες είναι οι σκέψεις τους για αυτή τη δραστηριότητα.
1 Για αυτή την έρευνα δείτε: Downing, Martin & Schrimshaw, Eric & Scheinmann, Roberta & Antebi-Gruszka, Nadav & Hirshfield, Sabina (August 2017). “ Sexually Explicit Media Use by Sexual Identity: A Comparative Analysis of Gay, Bisexual, and Heterosexual Men in the United States”. Archives of Sexual Behavior, 46 (6).
Δραστηριότητα 8: Η Δική μου Ταυτότητα Φύλου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του ότι όλοι – συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μας – μπορεί να διαφέρουμε στο πως αυτοπροσδιοριζόμαστε και στο πως εκφραζόμαστε.
24 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Οδηγίες
• Αυτή η δραστηριότητα είναι προαιρετική. Θα πρέπει να κάνετε αυτή τη δραστηριότητα μόνο
εάν αισθάνεστε ότι η ατμόσφαιρα στην ομάδα είναι αρκετά ασφαλής και ότι οι συμμετέχοντες/ ουσες αισθάνονται άνετα.
• Εάν αποφασίσετε να κάνετε αυτήν τη δραστηριότητα, ξεκινήστε ζητώντας από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σχεδιάσουν τέσσερις γραμμές σε μια κόλλα χαρτί με βάση το γράφημα «Συνεχές» (Γραμμές συνέχειας) που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Κάθε γραμμή αντιπροσωπεύει μία από τις ακόλουθες πτυχές: βιολογικό φύλο, κοινωνικό φύλο, έκφραση φύλου και σεξουαλικό προσανατολισμό. Ζητήστε τους να εντοπίσουν πού βρίσκονται οι ίδιοι σε κάθε γραμμή. Τονίστε ότι αυτό είναι προσωπικό και δεν πρέπει να το μοιραστούν με την ομάδα.
• Καταλήγοντας, μπορείτε να ξεκινήσετε μια συζήτηση εστιάζοντας στο πώς ένιωθαν όταν έκαναν αυτή τη δραστηριότητα και αν είχαν ανακαλύψει κάτι νέο για τον εαυτό τους. Μην ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επικεντρωθούν στα προσωπικά τους αποτελέσματα αλλά
μάλλον να αναλογιστούν αν ήταν άνετο ή άβολο να βάλουν τον εαυτό τους σε κατηγορίες και γιατί ένιωσαν όπως ένιωσαν. Ωστόσο, εάν προκύψουν κάποια προσωπικά αποτελέσματα, μην τα αποφύγετε, απλώς εστιάστε ξανά στις παραπάνω ερωτήσεις.
• Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την 4η εκδοχή του εμφυλόψωμου, η οποία χρησιμοποιεί παράλληλες κλίμακες για να επιτρέψει στους/στις νέους/νέες να υποδείξουν ότι μπορεί να έχουν περισσότερο ή λιγότερο έμφυλα και σεξουαλικά συναισθήματα ταυτόχρονα, αντί για τις δυαδικές κλίμακες με μόνο δύο «πόλους».
Δραστηριότητα 1: Ορισμοί
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Ανασκόπηση των κύριων όρων που συζητήθηκαν στην Ενότητα 1.
Οδηγίες
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες εάν θέλουν να μοιραστούν κάτι που έμαθαν από αυτήν την ενότητα. Μετά από μια σύντομη συζήτηση, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες να διατυπώσουν από κοινού τους ορισμούς του βιολογικού φύλου, του κοινωνικού φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού. Οι συμμετέχοντες/ουσες έχουν τη δυνατότητα
να ψάξουν στο διαδίκτυο και να συμβουλευτούν λεξικά. Το ζητούμενο της άσκησης είναι να συμφωνήσουμε συλλογικά για τους ορισμούς. Θα πρέπει να αποφύγετε να υπαγορεύσετε τους ορισμούς και να ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να τους δημιουργήσουν μόνοι τους. Ωστόσο, ορισμένα βασικά στοιχεία που πρέπει να συμπεριληφθούν στους ορισμούς είναι ότι: το φύλο είναι βιολογικό και δεν είναι πάντα δυαδικό (αρσενικό ή θηλυκό). Η ταυτότητα φύλου είναι ο τρόπος με τον οποίο αισθάνεστε ή ταυτίζεστε από την άποψη αρσενικού ή θηλυκού. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός αφορά το ποιος σας ελκύει, και πιθανώς τη συμπεριφορά και τον αυτοπροσδιορισμό σας, αλλά όχι πάντα.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 25
Θέμα 3 Τι Μάθαμε στην Ενότητα 1
Στόχοι
2 Η Δύναμη του Κοινωνικού Φύλου: Πως μας Επηρεάζει το Κοινωνικό Φύλο
• Αντίληψη του ότι το πως βλέπουμε το κοινωνικό φύλο επηρεάζει εμάς, τους/τις άλλους/ες και την ευημερία μας.
• Κατανόηση των εννοιών «νόρμες», «αξίες», «ανοχή», και «εκτίμηση».
• Συνειδητοποίηση του ότι κάποιες πτυχές της ταυτότητας μπορεί να βρίσκονται εκτός της νόρμας.
• Εξερεύνηση του εάν και πως οι συμμετέχοντες/ουσες θέλουν να επηρεάσουν τη εξουσία του κοινωνικού φύλου.
Θέμα
Δραστηριότητα 1: Ο Προσωπικός μου Τροχός Ταυτότητας
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός του πως οι προσωπικές μας ταυτότητες εμφυλοποιούνται.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι αυτή η δραστηριότητα διερευνά πώς το κοινωνικό φύλο παίζει ρόλο στην προσωπική μας ζωή.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κατεβάσουν το φύλλο «Ο προσωπικός μου τροχός ταυτότητας» και να το χρησιμοποιήσουν για να γράψουν σύντομα κείμενα σαν τηλεγραφήματα σε κάθε ένα από τα τμήματα του τροχού.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δώσουν μια σύντομη περίληψη στους άλλους σχετικά με τους τροχούς της προσωπικής τους ταυτότητας και πώς το φύλο παίζει
ρόλο στην προσωπική τους ταυτότητα.
• Κλείστε αυτή τη δραστηριότητα ρωτώντας τους/τις συμμετέχοντες/ουσες «πώς ένιωθες να περιγράφεις τον εαυτό σου με αυτόν τον τρόπο».
Δραστηριότητα 2: Ο Τροχός της Κοινωνικής μου Ταυτότητας
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
26 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Ενότητα
1 Πως Αναπτύχθηκε η Ταυτότητά μου
Στόχοι
• Αναστοχασμός του πως οι προσωπικές μας ταυτότητες επηρεάζονται από το κοινωνικό μας περιβάλλον και την κοινωνική μας έκφραση.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι θα μετατοπίσουμε την προσοχή μας από το προσωπικό στο κοινωνικό και συγκεκριμένα στο πώς μας βλέπουν και πως μας επηρεάζουν οι άλλοι.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κατεβάσουν το φύλλο «Ο τροχός της κοινωνικής μου ταυτότητας».
• Ρωτήστε εάν οι συμμετέχοντες/ουσες καταλαβαίνουν όλες τις λέξεις σε αυτό. Εάν όχι, εξηγήστε τις λέξεις (συμβουλευτείτε τους ορισμούς που βρίσκονται στην πλατφόρμα).
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να γράψουν τις πτυχές της κοινωνικής τους ταυτότητας στο εξωτερικό μέρος του τροχού και να απαντήσουν τις ερωτήσεις που βρίσκονται στο κέντρο της του τροχού.
• Εξηγήστε ότι δεν θα μοιραστούν αυτές τις πληροφορίες με τους/τις άλλους/ες συμμετέχοντες/ουσες. Αναφέρετε επίσης ότι εάν αισθάνονται άβολα να δείξουν στον/στην εκπαιδευτή/τρια ή σε άλλους τις απαντήσεις τους τότε μπορούν να μην αναφέρουν όλες τις πτυχές της κοινωνικής τους ταυτότητας.
• Όταν οι συμμετέχοντες/ουσες ολοκληρώσουν το γράψιμο, ρωτήστε τους πώς ένιωθαν όταν έγραφαν αυτές τις πτυχές της ταυτότητάς τους (χωρίς να δείξετε το φύλλα «Ο τροχός της κοινωνικής μου ταυτότητας»).
Δραστηριότητα 3: Μοιράζομαι την Ταυτότητά μου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 45 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός της φύσης της ταυτότητας κάποιου ατόμου.
• Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης σχετικά με το πώς οι ταυτότητες κατασκευάζονται κοινωνικά, επομένως επηρεάζονται από τα κοινωνικά πλαίσια.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κατεβάσουν το φύλλο «μοιράζομαι την ταυτότητά μου» και να απαντήσουν μόνοι τους τις εξής έξι ερωτήσεις για τον εαυτό τους:
1. Για ποιο κομμάτι της ταυτότητάς σου είσαι πιο περήφανος/η;
2. Ποιες είναι οι ταυτότητες που έχουν την ισχυρότερη επιρροή στο πως βλέπεις τον εαυτό σου;
3. Ποιο κομμάτι της ταυτότητάς σου νιώθεις πιο άνετα να μοιραστείς με τους άλλους;
4. Ποιο κομμάτι της ταυτότητάς σου νομίζεις ότι προσέχουν πρώτο οι άλλοι;
5. Ποιο κομμάτι της ταυτότητάς σου νιώθεις λιγότερο άνετα να μοιραστείς με τους άλλους;
6. Με ποιο κομμάτι της ταυτότητάς σου δυσκολεύτηκες περισσότερο όταν μεγάλωνες;
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν με την ομάδα όποιες απαντήσεις νιώθουν άνετα να μοιραστούν. Οι υπόλοιποι/ες μπορούν αν θέλουν να κάνουν ερωτήσεις.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 27
Θέμα 2 Κανόνες και Αξίες
Δραστηριότητα 1: Η Διαφορά Μεταξύ Κανόνων και Αξιών
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση της διαφοράς μεταξύ των κανόνων, των αξιών, και της ανεκτικότητας.
• Εκτίμηση της διαφορετικότητας.
Οδηγίες
• Κάντε μια εισαγωγή στους όρους νόρμες, αξίες και ανεκτικότητα. Εξηγήστε ότι συχνά εναλλάσσουμε αυτούς τους όρους μεταξύ τους ή τους χρησιμοποιούμε διφορούμενα, αλλά στην πραγματικότητα αυτοί οι όροι έχουν διαφορετική σημασία. Ρωτήστε τους/ τις συμμετέχοντες/ουσες τι καταλαβαίνουν όταν ακούν καθέναν από αυτούς τους όρους, ζητήστε τους να σκεφτούν παραδείγματα αξιών και κανόνων και γιατί είναι διαφορετικοί.
Μετά από αυτή τη σύντομη συζήτηση, διαβάστε τους σχετικούς ορισμούς που βρίσκονται στην πλατφόρμα.
• Συνεχίστε τη συζήτηση θέτοντας μερικές ερωτήσεις. Για παράδειγμα:
- Μπορείτε να σκεφτείτε μερικά παραδείγματα όταν οι άνθρωποι βλέπουν τις αξίες τους ως κανόνες για τον εαυτό τους και για τους άλλους; Τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι το κάνουν αυτό;
- Πότε είναι αποδεκτό να τίθενται κανόνες σε μια δημοκρατία; Είναι αποδεκτό όταν η πλειοψηφία αποφασίζει πού πρέπει να ζουν οι μειονότητες, αν μπορούν να χρησιμοποιήσουν
τη δική τους γλώσσα ή με ποιον μπορούν να παντρευτούν;
- Η ανεκτικότητα είναι το ίδιο με την αποδοχή, ή με την εκτίμηση ή με το να «γιορτάζουμε»
μια ταυτότητα; Μπορείτε να τους θυμίσετε τις διαφορετικές απόψεις και ορισμούς που βρίσκονται στην πλατφόρμα. Είναι η ανοχή αλαζονική όπως υπονοεί η μουσουλμάνα κοπέλα
ή μήπως είναι όπως την ορίζει η UNESCO;
• Κλείστε με το γράφημα «Κανόνες ή Αξίες» που βρίσκεται στην πλατφόρμα και εξηγήστε
τις διαφορές χρησιμοποιώντας το κείμενο στο φύλλο «Κανόνες ή Αξίες». Μπορείτε επίσης
να ζητήσετε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να το κατεβάσουν. Ρωτήστε τους/τις αν
συμφωνούν με το πως περιγράφονται οι διαφορές σε αυτό το κείμενο.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
28
Δραστηριότητα 2: Πως σε κάνει να αισθάνεσαι
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του πόνου, της απογοήτευσης και των συνεπειών του να κρύβει κάποιος την ταυτότητά του.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι αυτή η δραστηριότητα ενθαρρύνει τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να φανταστούν τι θα έκαναν σε διαφορετικές καταστάσεις και πως θα αισθάνονταν για αυτό.
• Ξεκινήστε ζητώντας από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ «Πώς σε κάνει να αισθάνεσαι» που βρίσκεται στην πλατφόρμα G.EDU. Μια εναλλακτική είναι να κάνετε τη δραστηριότητα ως ομάδα. Εάν επιλέξετε αυτήν την παραλλαγή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το έγγραφο «Πώς σε κάνει να αισθάνεσαι». Λάβετε υπόψη ότι αυτή η παραλλαγή είναι κατάλληλη για ομάδες που αισθάνονται πιο ασφαλείς και ανοιχτές μεταξύ τους.
• Αφού ολοκληρώσουν όλοι οι συμμετέχοντες/ουσες το κουίζ, ξεκινήστε μια συζήτηση ρωτώντας τους/τις πώς ήταν το να κάνουν το κουίζ και πώς ένιωσαν στο τέλος. Επιβεβαιώστε ότι είναι πολύ απογοητευτικό για κάποιον/α όταν τους αρνούνται ή τους απαγορεύουν την έκφραση της ταυτότητάς τους.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Λάβετε υπόψη ότι είναι πιθανό οι συμμετέχοντες/ουσες να απαντήσουν ότι το αλκοόλ
ή τα ναρκωτικά αποτελούν επιλογή για την αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων ή
ακόμη ότι η αυτοκτονία θα μπορούσε να δώσει ένα τέλος στο αίσθημα της ματαιότητας.
Παρακαλώ να είστε έτοιμοι για τέτοιου είδους απαντήσεις.
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες εάν είχαν επιλέξει το φύλο ως μια πτυχή της ταυτότητάς τους σημαντική για αυτούς και γιατί. Επιτρέψτε μια σύντομη συζήτηση.
• Εάν δεν το είχαν κάνει, ζητήστε τους να επαναλάβουν το κουίζ επιλέγοντας το φύλο ως βασική πτυχή της ταυτότητάς τους.
• Μπορούν να φανταστούν τι θα έκαναν και πώς θα ένιωθαν αν δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων ή αν ήταν τρανσέξουαλ και αυτό ήταν απαγορευμένο; Επιτρέψτε μια σύντομη συζήτηση.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 29
Θέμα
3 Πως να Διαχειριστείτε την Εξουσία του Κοινωνικού Φύλου;
Δραστηριότητα
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 50 λεπτά
Στόχοι
• Συνειδητοποίηση της επιρροής που έχει το κοινωνικό φύλο στις διαπροσωπικές σχέσεις.
• Αναστοχασμός γύρω από τα ερωτήματα που σχετίζονται με την διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι αυτή η δραστηριότητα θα σπρώξει λίγο τα όρια. Πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ ουσες ότι αυτή η δραστηριότητα είναι ένα παιχνίδι ρόλων μεταξύ ενός ατόμου που παίρνει τηλέφωνο κάποιο άλλο άτομο και ότι θα χωρίσετε τα άτομα που παίρνουν τηλέφωνο και τα άτομα που απαντούν στο τηλεφώνημα σε ξεχωριστούς ρόλους. Υπάρχουν οκτώ διαφορετικές καταστάσεις. Σε κάθε κατάσταση το φύλο του ατόμου που θα σε πάρει τηλέφωνο είναι προκαθορισμένο. Θα κάνουμε αυτή τη δραστηριότητα σε ζευγάρια.
• Αναθέστε τους ρόλους. Επιλέξτε έναν/μια από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ως το άτομο που παίρνει τηλέφωνο. Αυτό το άτομο θα πρέπει να ξεκινήσει την τηλεφωνική κλήση διαβάζοντας την ερώτηση που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από κάθε «Κατάσταση».
• Επιλέξτε έναν/μια άλλο/η συμμετέχοντα/ουσα ως το άτομο που απαντά στην ερώτηση.
• Μπορείτε να δείξετε τους ρόλους σε όλους τους/τις συμμετέχοντες/ουσες. Μια εναλλακτική
είναι να δίνετε την περιγραφή ρόλου (Κατάσταση) μόνο στο άτομο που παίρνει τηλέφωνο.
Αυτό μπορεί να δημιουργήσει κάποιες επιπλέον απροσδόκητες και κωμικές καταστάσεις. Εάν διαλέξετε αυτήν την επιλογή, οι υπόλοιποι/ες συμμετέχοντες/ουσες δεν θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πλατφόρμα, ώστε να μην διαβάζουν τις «Καταστάσεις». Σε αυτήν την περίπτωση, μόνο εσείς θα πρέπει να έχετε πρόσβαση στην πλατφόρμα.
• Οι οκτώ καταστάσεις βασίζονται σε τέσσερα σενάρια. Κάθε σενάριο επαναλαμβάνεται για διαφορετικό φύλο.
1. Αγόρι/κορίτσι σε αγκαλιάζει.
2. Ερωτευμένος/η αλλά ήδη σε σχέση.
3. Δεν θέλει να χρησιμοποιήσετε προφυλακτικό.
4. Είσαι τρανς αγόρι/κορίτσι αλλά δεν έχεις ολοκληρώσει την μετάβασή σου, εκκρεμεί μια χειρουργική επέμβαση. (Εάν πιστεύετε ότι αυτό το σενάριο θα ήταν υπερβολικό για τους/ τις συμμετέχοντες/ουσες, θα μπορούσατε να το αντικαταστήσετε με ένα άλλο σενάριο, ίσως ένα σενάριο που θα προτείνουν οι ίδιοι/ες).
• Εάν χρειαστεί θα μπορούσατε να ξεκινήσετε μια συζήτηση μετά από κάθε απάντηση και να ρωτήσετε το άτομο που απάντησε το τηλέφωνο εάν ένιωσε έκπληξη ή αν σοκαρίστηκε και πως αυτό επηρέασε την απάντηση του. Εναλλακτικά, μπορείτε να παραλείψετε αυτό το βήμα και να κάνετε έναν απολογισμό της δραστηριότητας ρωτώντας την εξής ερώτηση:
• Πιστεύετε ότι έχετε μάθει κάτι από αυτή τη δραστηριότητα όσον αφορά το πώς θα μπορούσατε να ανταποκριθείτε σε αναπάντεχες καταστάσεις που σχετίζονται με το φύλο;
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια
30
θέματα
για
φύλου και ισότητας
1: Απροσδόκητες Ερωτήσεις
Δραστηριότητα 2: Ολοκλήρωση
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Εμπέδωση του τι μάθαμε σε αυτή την ενότητα.
Οδηγίες
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σας πουν τι πήραν από αυτή την ενότητα. Το βασικό ερώτημα είναι: Τι έχετε μάθει για το πώς το κοινωνικό φύλο ή οι προσδοκίες για το κοινωνικό επηρεάζουν την ταυτότητα και τη ζωή σας; Σύμφωνα με τον χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας και την ενέργεια της ομάδας, μπορείτε να δώσετε τον λόγο σε όλους τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ή να ζητήσετε απλώς μερικές σύντομες παρατηρήσεις από ορισμένους συμμετέχοντες/ουσες.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 31
Ενότητα 3 Στερεότυπα Φύλου: Πως μας Επηρεάζουν τα Στερεότυπα
Στόχοι
• Κατανόηση του τι σημαίνει «στερεότυπο» και τι «προκατάληψη».
• Κατανόηση του ότι τα στερεότυπα είναι σε κάποιο βαθμό χρήσιμα, αλλά την ίδια στιγμή μπορεί να είναι και επικίνδυνα.
• Αμφισβήτηση των στερεοτύπων για την αρρενωπότητα και την θηλυκότητα.
• Διερεύνηση του τι μπορεί να γίνει για να αμφισβητηθούν τα στερεότυπα.
Δραστηριότητα 1: Γιατί Έχουμε Στερεότυπα;
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 40-60 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι τα στερεότυπα βασίζονται στην φυσική διαδικασία της κατηγοριοποίησης.
• Κατανόηση του ότι τα στερεότυπα μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση.
Οδηγίες
• Αυτή η δραστηριότητα είναι ένας διάλογος σχετικά με την έννοια των στερεοτύπων. Η δραστηριότητα αφορά μια συνέντευξη με τον ερευνητή, Paul Bloom, ο οποίος είναι της άποψης ότι μιλάμε αρνητικά για τα στερεότυπα σαν αυτά χρησιμοποιούνται μόνο με κακόβουλη πρόθεση. Ο Paul Bloom πιστεύει ότι αυτό δεν ισχύει. Στην πραγματικότητα προσπαθούμε πάντα να κατανοήσουμε τον κόσμο κατηγοριοποιώντας τα πράγματα και, σύμφωνα με τον Bloom, στην πραγματικότητα αυτό είναι τα στερεότυπα.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να συζητήσουν μεταξύ τους και να μοιραστούν τις ιδέες τους για το τι πιστεύουν ότι σημαίνει η λέξη «στερεότυπο». Κατά την ανταλλαγή ορισμών, μπορείτε να σημειώσετε τις πιο σημαντικές παρατηρήσεις σε έναν κοινόχρηστο ψηφιακό πίνακα.
• Μετά από αυτή τη σύντομη συζήτηση, διαβάστε το κείμενο με τίτλο «Στερεότυπα» που βρίσκεται στην πλατφόρμα για να δώσετε μια πιο διαφοροποιημένη άποψη των στερεοτύπων.
• Πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι θα ακούσετε όλοι μαζί μια εννιάλεπτη συνέντευξη με τον ερευνητή Paul Bloom σχετικά με τα στερεότυπα την οποία θα βρείτε στην πλατφόρμα. Εναλλακτικά, μπορείτε να τους δώσετε το αντίγραφο της συνέντευξης που επίσης βρίσκεται στην πλατφόρμα για να το διαβάσουν.
• Αφού δείτε τη συνέντευξη, συζητήστε την με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ρωτώντας τους τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Σε τι διαφέρουν ο τρόπος που μιλά ο Paul Bloom για τα στερεότυπα με τις λέξεις και ορισμούς που σκεφτήκαμε στην αρχή της δραστηριότητας;
2. Γιατί και πότε μπορούν να είναι καλά τα στερεότυπα;
32
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 1 Στερεότυπα
3. Ο Paul λέει ότι υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες στις οποίες οι άνθρωποι κάνουν αυτόματες
στερεοτυπικές κατηγοριοποιήσεις. Μπορείτε να θυμηθείτε ποιες είναι αυτές; Ο Paul δεν λέει γιατί κάνουμε αυτόματες στερεοτυπικές κατηγοριοποιήσεις για αυτές τις ανθρώπινες πτυχές. Γιατί νομίζετε ότι γίνεται αυτό;
4. Στο τέλος της συνέντευξης ο Paul συζητά το πως μπορούμε να προσπαθήσουμε να υπερβούμε
τη φυσική μας τάση προς τις στερεοτυπικές κατηγοριοποιήσεις και τις γενικεύσεις. Θυμάστε τι
εισηγείται;
• (Απάντηση: Ο Paul λέει ότι οι άνθρωποι έχουν ενστικτώδη ένστικτα επιβίωσης που αποτελούν
τη βάση των στερεοτύπων και των γρήγορων κρίσεων, αλλά λέει επίσης ότι έχουμε εξελιχθεί σε ευφυή όντα, ώστε να μην χρειάζεται να ενεργούμε πάντα με τα βασικά μας ένστικτα, κρίσεις και
συναισθήματα που μπορεί να μας παραπλανήσουν. Η πρότασή του για την αντιμετώπιση των στερεοτύπων είναι η ορθολογική σκέψη, ο έξυπνος σχεδιασμός και η ανάπτυξη ή η σταθεροποίηση
των συναισθημάτων μας ώστε αυτά να βοηθούν στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.)
• Επειδή το τελευταίο μέρος του βίντεο/κειμένου είναι ένα μέρος αρκετά πυκνό σε νοήματα
και με δύσκολες λέξεις ίσως χρειαστεί να ξαναδιαβάσετε το κείμενο πολλές φορές για να το κατανοήσετε σωστά. Μην το εξηγήσετε ως συντονιστής/τρια, αλλά ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να το κατανοήσουν μόνοι/ες τους.
• Κλείστε τη δραστηριότητα ζητώντας από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να απαντήσουν στις πέντε ερωτήσεις που βρίσκονται στην πλατφόρμα.
Δραστηριότητα 2: Ποιανής/ου το Επάγγελμα;
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός για τη σχέση των έμφυλων στερεοτύπων με τα επαγγέλματα.
Οδηγίες
• Αυτή η δραστηριότητα αφορά τα επαγγέλματα και τις καριέρες. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ορισμένοι τύποι επαγγελμάτων είναι καλύτεροι για τους άνδρες και ότι άλλοι είναι καλύτεροι για τις γυναίκες. Επίσης, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ορισμένοι τύποι επαγγελμάτων ασκούνται από περισσότερους άντρες από ό,τι γυναίκες ή περισσότερες γυναίκες από ό,τι άντρες. Σε αυτή τη δραστηριότητα θέλουμε να διερευνήσουμε το γιατί συμβαίνει αυτό.
• Ξεκινήστε διαβάζοντας την «Εισαγωγή στη δραστηριότητα» που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να πάνε στην πλατφόρμα και να κατεβάσουν τη «Σύντομη λίστα επαγγελμάτων». Ζητήστε τους να απαντήσουν στις πέντε ερωτήσεις που γίνονται για κάθε επάγγελμα.
• Ως συντονιστής/τρια, μπορείτε εναλλακτικά να κατεβάσετε τη λίστα επαγγελμάτων και να ζητήσετε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δείξουν σηκώνοντας χέρι τις απαντήσεις που έδωσαν στις ερωτήσεις για κάθε επάγγελμα (ενώ δεν θα συμμετέχουν ακόμη σε συζήτηση ή σχολιασμό των απαντήσεων). Με αυτόν τον τρόπο, θα έχετε μια εικόνα των απαντήσεων που δόθηκαν.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 33
34
• Στην πλατφόρμα, υπάρχουν 20 επαγγέλματα, αλλά μπορείτε να διαλέξετε συζητήσετε 10 από αυτά με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και να κρατήσετε τη δραστηριότητα σύντομη.
• Συνεχίζοντας, ξεκινήστε τη συζήτηση χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Υπήρχαν πιο πολλές δουλειές που γίνονταν από άνδρες, γυναίκες, ή και τα δύο φύλα εξίσου;
2. Οι δουλειές που απαιτούν να δουλεύεις πολύ με ανθρώπους είναι μοιρασμένες ίσα ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες;
3. Οι δουλειές με υψηλό στάτους είναι μοιρασμένες ίσα μεταξύ των ανδρών και των γυναικών;
4. Οι δουλειές με υψηλό μισθό είναι μοιρασμένες ίσα μεταξύ ανδρών και γυναικών;
5. Οι δουλειές που απαιτούν υψηλό μορφωτικό επίπεδο είναι μοιρασμένες ίσα μεταξύ ανδρών και γυναικών;
• Μπορείτε να συγκρίνετε τις μαντεψιές των συμμετεχόντων/ουσών με το σύνολο των απαντήσεων
που βρίσκονται στο φύλλο του/της συντονιστή/τριας. Εάν οι μαντεψιές των συμμετεχόντων/ ουσών είναι διαφορετικές από τις απαντήσεις του/της συντονιστή/τριας, πείτε το στην ομάδα
και ρωτήστε τους γιατί πιστεύουν ότι η μαντεψιά τους είναι διαφορετική. Φυσικά, οι ατομικές εντυπώσεις των συμμετεχόντων/ουσών αλλά και ο μέσος όρος των εντυπώσεων της ομάδας μπορεί να είναι λανθασμένες με βάση τα πραγματικά γεγονότα. Εάν υπάρχει χρόνος και ενδιαφέρον, μπορείτε να ζητήσετε από την ομάδα να κάνει διαδικτυακή έρευνα για το πώς πρέπει να βαθμολογούνται τα επαγγέλματα με βάση τα πραγματικά γεγονότα. Μπορεί να μην υπάρχει επιστημονική ή τεκμηριωμένη απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις της βαθμολόγησης.
• Κλείστε τη συζήτηση ρωτώντας από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σας πουν τις εντυπώσεις και το τι έμαθαν. Κάντε επίσης την σύνδεση με τα στερεότυπα. Ορισμένα από τα επαγγέλματα μπορεί στερεοτυπικά να αποδίδονται σε άνδρες ή γυναίκες και μερικές φορές η πραγματικότητα αντανακλά τα στερεότυπα. Συζητήστε γιατί συμβαίνει αυτό. Είναι επειδή οι γυναίκες ή οι άνδρες δεν μπορούν να κάνουν κάποια επαγγέλματα ή υπάρχουν άλλοι λόγοι; Είναι αυτοί οι λόγοι «εσκεμμένοι και ευφυείς» όπως είπε ο Paul Bloom στην πρώτη δραστηριότητα; Θα μπορούσε να υπάρχει ιστορία πίσω από αυτό; Η ιστορία πίσω από αυτό επηρεάζεται από πολιτιστικούς κανόνες; Αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου οι πολιτισμικοί και κοινωνικοί κανόνες γύρω από το ποιο άτομο μπορεί να κάνει ένα επάγγελμα; Γιατί;
Δραστηριότητα 3: Σχετικά με τη Δύναμη
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 30-40 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση και αναστοχασμός του στερεοτύπου ότι οι άνδρες είναι δυνατοί και οι γυναίκες είναι αδύναμες.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι ένα από τα πιο κοινά στερεότυπα για τους άνδρες και τις γυναίκες είναι ότι οι άνδρες είναι δυνατοί και οι γυναίκες είναι αδύναμες. Αυτή η δραστηριότητα θα μελετήσει αυτή την άποψη.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να παρακολουθήσουν το βίντεο που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Αφού παρακολουθήσουν το βίντεο ζητήστε τους να απαντήσουν στις έξι ερωτήσεις πολλαπλών
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
επιλογών. Αυτή η δραστηριότητα σκοπεύει κυρίως στο να τους βοηθήσει να ανακαλέσουν στη μνήμη τους τις πληροφορίες που δίνονται στο βίντεο και να τους κάνει να σκεφτούν αυτά τα ζητήματα.
• Όταν τελειώσουν όλοι/όλες, ρωτήστε τη γνώμη τους για τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις. Μπορεί
οι συμμετέχοντες/ουσες να είναι περίεργοι για την ανατροφοδότηση που δίνεται στις άλλες απαντήσεις. Μπορείτε να το συζητήσετε αυτό διαδραστικά. Μπορείτε επίσης να βρείτε το κουίζ μαζί με την ανατροφοδότηση στο αρχείο «Κουίζ: Είναι τα αγόρια πιο δυνατά;»
• Καθοδηγήστε τον διάλογο ρωτώντας:
1. Τα αγόρια ή τα κορίτσια είναι πιο δυνατά; Παρακινήστε τον διάλογο με ερωτήσεις όπως:
2. Είναι η φυσική δύναμη πιο σημαντική από άλλες δυνάμεις; Γιατί;
3. Είναι ρεαλιστικές ή υπερβολικές οι εικόνες που δείχνουν αγόρια και άνδρες να είναι πιο δυνατοί; Γιατί;
4. Από ποιες απόψεις είναι πιο δυνατά τα κορίτσια/οι γυναίκες; Το ήξερες πριν δεις το βίντεο;
5. Πιστεύετε ότι θα ήταν χρήσιμο για τα σχολεία να συμπεριλάβουν τη συζήτηση για τις διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών στο πρόγραμμα σπουδών τους; Γιατί (όχι)?
Θέμα 2 Προκατάληψη
Δραστηριότητα 1: Έμμεση Προκατάληψη
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του όρου έμμεση προκατάληψη.
• Αναστοχασμός της δικής τους προκατάληψης.
• Αντίληψη του πως τους επηρεάζει η δική τους έμμεση προκατάληψη.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε τη δραστηριότητα με το να εξηγήσετε τον όρο «έμμεση προκατάληψη» που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Έχουμε συζητήσει τα «στερεότυπα» με διαφορετικούς τρόπους. Εξηγήστε ότι μερικές φορές
οι άνθρωποι δεν θέλουν να σκέφτονται με στερεότυπα αλλά παρ’ όλα αυτά το κάνουν. Αυτή είναι εν μέρει μια ασυνείδητη διαδικασία. Το να έχουμε στερεοτυπικές απόψεις αλλά να μην το συνειδητοποιούμε ονομάζεται «έμμεση προκατάληψη». Το Πανεπιστήμιο Harvard έχει αναπτύξει ένα τεστ που μετρά τέτοιου είδους «έμμεση προκατάληψη». Θα το δοκιμάσουμε για τον εαυτό μας.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να πάνε στο σημείο της πλατφόρμας που θα τους οδηγήσει στο σχετικό σύνδεσμο και να κάνουν το τεστ. Αυτό το τεστ μετρά τις ασυνείδητες επιλογές κάποιου παρακολουθώντας τον χρόνο που χρειάζεται για να απαντήσει στις ερωτήσεις. Εξηγήστε ότι εάν κάνουν ένα «λάθος», αυτό δεν είναι πρόβλημα. Το τεστ θα τους πάρει πέντε με δέκα λεπτά. Θα πρέπει να σταματήσουν όταν δουν το μήνυμα: «Ολοκληρώσατε τη μελέτη».
Στη συνέχεια θα μπορούν να διαβάσουν τα αποτελέσματά τους ακριβώς κάτω από τον τίτλο: «Οι απαντήσεις σας υποδηλώνουν ότι...»..
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 35
• Όταν τελειώσουν όλοι οι συμμετέχοντες/ουσες, πρώτα ρωτήστε τους αν καταλαβαίνουν τα αποτελέσματα. Μπορεί να μην καταλαβαίνουν λέξεις όπως «επιστήμη» και «φιλελεύθερες τέχνες» και μπορεί να μην κατανοούν ότι η συσχέτιση του άνδρα με την επιστήμη αντιπροσωπεύει
την «παραδοσιακή άποψη» για τους ρόλους των φύλων. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι μια προκατάληψη προς τις παραδοσιακές απόψεις (μια συσχέτιση του άνδρα με την επιστήμη και
της γυναίκας με τις φιλελεύθερες τέχνες) ή ίσως μια προκατάληψη προς τις μη παραδοσιακές απόψεις (μια σύνδεση της γυναίκας με την επιστήμη και του άνδρα με τις φιλελεύθερες τέχνες).
Η συσχέτιση μπορεί να είναι ελαφριά, μέτρια ή ισχυρή ή μπορεί να μην υπάρχει συσχέτιση
μεταξύ επιστήμης/φιλελεύθερων τεχνών και φύλου.
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες εάν τους προκάλεσαν έκπληξη τα αποτελέσματα και γιατί. Επίσης ρωτήστε αν αισθάνονται άνετα με το αποτέλεσμα ή αν το αποτέλεσμα διαφωνεί με την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους. Τονίστε ότι δεν υπάρχει τίποτα «κακό» στο να έχει κάποιος έμμεση προκατάληψη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά είναι σημαντικό να μπορεί
κάποιος να αναγνωρίσει ότι το έχει και να αναστοχαστεί για το κατά πόσο αυτό συμφωνεί με τα
όσα πρεσβεύει. Εάν το τεστ των Έμμεσων Συνδέσεων (Implicit Association) έχει αποτελέσματα
με τα οποία δεν αισθάνεστε άνετα, ίσως είναι ένα σημάδι ότι πρέπει είτε να αλλάξετε μια
κατηγορηματική άποψη που έχετε είτε να εργαστείτε για να αλλάξετε τη στάση σας σε βαθύτερο επίπεδο.
Δραστηριότητα 2: Γρίφος «Δεν Μπορώ να Χειρουργήσω»
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του αντίκτυπου των έμφυλων στερεοτύπων/κατηγοριών.
Οδηγίες
• Δώστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες τον εξής γρίφο: «Ένας πατέρας και ο γιος του παθαίνουν ένα φρικτό αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο οποίο σκοτώνεται ο πατέρας. Ο γιος μεταφέρεται στο νοσοκομείο εσπευσμένα, καθώς είναι έτοιμος να μπει στο χειρουργείο, ο χειρουργός λέει «Δεν μπορώ να χειρουργήσω-αυτό το αγόρι είναι ο γιος μου!». Σημειώστε ότι ένας χειρουργός δεν επιτρέπεται να χειρουργήσει συγγενικό του πρόσωπο.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μαντέψουν τι μπορεί να συμβαίνει και να γράψουν τις μαντεψιές τους και μετά ζητήστε τους να τις μοιραστούν με την υπόλοιπη ομάδα.
• Απάντηση στον γρίφο: Οι πιθανές απαντήσεις στον γρίφο είναι ότι χειρουργός είναι είτε η μητέρα του αγοριού είτε ο άλλος (ομοφυλόφιλος) πατέρας του αγοριού.
• Συνήθως μόνο το 15% των ανθρώπων μαντεύουν ότι χειρουργός είναι η μητέρα του αγοριού. Συζητήστε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες γιατί νομίζουν ότι συμβαίνει αυτό.
• Αν δεν μαντέψουν ότι χειρουργός μπορεί να είναι γυναίκα αυτό αντιπροσωπεύει ένα στερεότυπο και μια έμμεση προκατάληψη απέναντι στις γυναίκες. Όταν οι συμμετέχοντες/ ουσες εισηγηθούν ότι χειρουργός είναι ένας ομοφυλόφιλος άνδρας μπορεί και πάλι να αποτελεί παράδειγμα έμμεσης προκατάληψης ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να είναι χειρουργοί.
• Ως εκπαιδευτής/τρια, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το άρθρο ως υπόβαθρο για να συντονίσετε τη συζήτηση, ή μπορείτε να μοιραστείτε αυτό το άρθρο και να συζητήσετε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σχετικές εμπειρίες.
• Αναφερθείτε στα στερεότυπα και την έμμεση προκατάληψη στο τέλος της συζήτησης.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
36
Δραστηριότητα 1: Πως να Μειώσουμε τα Στερεότυπα και τις Προκαταλήψεις
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Διερεύνηση πιθανών τρόπων καταπολέμησης των στερεοτύπων.
Οδηγίες
• Συνοψίστε την ενότητα και ανατρέξτε στις έννοιες των στερεοτύπων και της έμμεσης προκατάληψης και της κατηγοριοποίησης.
• Ξεκινήστε μια τελική συζήτηση σχετικά με το πώς θεωρούν οι συμμετέχοντες/ουσες ότι μπορούμε να μειώσουμε την προκατάληψη. Σημειώστε τις σκέψεις τους σε έναν κοινόχρηστο ψηφιακό πίνακα. Μερικές ιδέες είναι:
• 1. Να αλλάξουμε πραγματικά τα στερεότυπα (για παράδειγμα, να συμπεριλαμβάνουμε περισσότερες γυναίκες σε παραδοσιακά «ανδρικές» δουλειές και το αντίστροφο).
• 2. Να αλλάξουμε την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας (για παράδειγμα, να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες ή τις μειονότητες, δίνοντάς τους περισσότερη αυτοπεποίθηση
να τις κάνουμε να δουν κάποια θέματα ως μια πρόκληση).
• 3. Να ενημερωθούμε περισσότερο για τις καταστροφικές συνέπειες ορισμένων στερεοτύπων (αποφεύγοντας τα στερεότυπα, αγκαλιάζοντας τη διαφορετικότητα).
• 4. Να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο το να είναι κανείς διαφορετικός δεν αποτελεί απειλή (όπου οι άνθρωποι βρίσκουν τη διαφορετικότητα κάτι ενδιαφέρον).
• Σημειώστε ότι ορισμένοι τρόποι καταπολέμησης των στερεοτύπων μπορεί να αποτελούν μέρος μιας πιο αργής διαδικασίας σε σύγκριση με άλλους.
• Εάν οι συμμετέχοντες/ουσες δεν καταλήξουν σε ένα ή περισσότερα από αυτά τα σημεία, ο εκπαιδευτής/τρια μπορεί να τους κάνει ερωτήσεις που θα τους καθοδηγήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, όπως για παράδειγμα «Θα υπήρχαν στερεότυπα εάν οι θέσεις εργασίας κατανέμονταν/εκτελούνταν ισότιμα από άνδρες και γυναίκες;» ή «Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι δάσκαλοι/ες και οι διευθυντές/τριες σχολείων για να υποστηρίξουν τους/τις μαθητές/τριες ώστε αυτοί/ες να έχουν λιγότερες προκαταλήψεις και στερεότυπα;»
• Εάν το να σκεφτούν τρόπους καταπολέμησης των στερεοτύπων είναι δύσκολο για τους/τις συμμετέχοντες/ουσες θα μπορούσατε να τους ζητήσετε να διαβάσουν το κείμενο «The terrifying power of stereotypes – and how to deal with them» και μετά να συζητήσουν. Ωστόσο, λάβετε υπόψη ότι έτσι υπάρχει ο κίνδυνος αυτή η δραστηριότητα να αποτελέσει μια απλή ανάλυση κειμένου αντί να ενεργοποιήσει τη δημιουργικότητα των συμμετεχόντων/ουσών.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Περαιτέρω πηγές σχετικά με τις έννοιες των στερεοτύπων και της έμμεσης προκατάληψης
καθώς και για τον τρόπο καταπολέμησης των στερεοτύπων, μπορείτε να συμβουλευτείτε
τη λίστα των πηγών που βρίσκονται εδώ: «Empirically Validated Strategies to Reduce Stereotype Threat».
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 37
Θέμα 3 Τι Μπορείς να Κάνεις;
ή
Ενότητα 4 Πόλεμοι Φύλου: Αμφιλεγόμενες Πτυχές του Φύλου
Στόχοι
• Εξερεύνηση του ρόλου της γυναίκας στην κοινωνία.
• Εξερεύνηση του πως οι γυναίκες και οι άνδρες μπορεί να ελέγχονται από τις νόρμες της
θηλυκότητας και της αρρενωπότητας.
• Κατανόηση των όρων «ιδεολογία του φύλου» και «ισότητα φύλων».
• Αναγνώριση του ότι αυτό το μάθημα δεν είναι ουδέτερο.
Θέμα 1 Ιστορία
Δραστηριότητα 1: Γυναίκες στην Ιστορία
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 20-30 λεπτά
Στόχοι
• Συνειδητοποίηση ότι οι γυναίκες που είναι ορατές στην παραδοσιακή αφήγηση και συγγραφή ιστορίας είναι λιγότερες.
• Αναστοχασμός γύρω από το γιατί οι γυναίκες που είναι αναφέρονται στην παραδοσιακή αφήγηση και συγγραφή ιστορίας είναι λιγότερες.
Οδηγίες
• Κάντε μια εισαγωγή σε αυτή την ενότητα λέγοντας στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι δεν συμφωνούν όλοι/ες όσον αφορά την ισότητα των ανδρών και των γυναικών. Η ιστορία μας είναι γεμάτη με ανισότητες, και υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι η κοινωνία πρέπει να διατηρήσει τέτοιους είδους παραδόσεις, ενώ υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει ισότητα μεταξύ των φύλων. Πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι αυτή η ενότητα αφορά αυτό τον «πόλεμο των φύλων».
• Πείτε ότι πρώτα θα μιλήσετε για την ιστορία.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να ονοματίσουν πέντε έως δέκα διάσημους άνδρες ή πέντε έως δέκα διάσημες γυναίκες στην ιστορία (αυτό θα είναι πιο δύσκολο αν ζητήσετε να ονοματίσουν δέκα πρόσωπα αντί πέντε και αν περιορίσετε την αναζήτηση στην δική σας χώρα). Αν οι συμμετέχοντες/ουσες δεν γνωρίζουν την ιστορία μπορείτε να τους ζητήσετε να ψάξουν στο διαδίκτυο.
• Θα είναι πιθανόν πιο δύσκολο να ονοματίσουν γυναίκες παρά άνδρες. Ρωτήστε γιατί πιστεύουν ότι ισχύει αυτό.
• Οι περισσότεροι διάσημοι άνθρωποι είναι άνδρες, γιατί οι άνδρες κατείχαν θέσεις εξουσίας πιο συχνά από ότι οι γυναίκες και λόγω του ότι το Ευρωπαϊκό σύστημα κληρονόμησης τίτλων (όπως για παράδειγμα ο τίτλος του βασιλιά) ευνοεί τους άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες. Σε κάποιες περιπτώσεις οι γυναίκες μπορεί να «πάρουν την θέση των ανδρών» με το να προσποιούνται τους άνδρες ή με το να αντικαθιστούν τους γιους σε μια θέση εξουσίας. Μπορείτε να δείτε ένα ενδεικτικό παράδειγμα της αορατότητας των γυναικών στη λίστα ονομάτων «Famous men and
38 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
women in history». Αυτός είναι ένας κατάλογος των 100 πιο διάσημων ανθρώπων στην ιστορία. Ωστόσο, περιλαμβάνει μόνο τρεις γυναίκες. Πέραν της έμφυλης προκατάληψης, η λίστα είναι επίσης ιδιαίτερα επηρεασμένη από την Αγγλική και Αμερικανική ιστορία. Εναλλακτικά, μπορείτε
να ζητήσετε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δημιουργήσουν μια λίστα με τα δέκα πιο διάσημα πρόσωπα στην ιστορία της δικής τους χώρας και να ελέγξετε πόσα από αυτά τα πρόσωπα είναι γυναίκες.
Δραστηριότητα 2: Γυναίκες στην Πολιτική
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 50-60 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του πως παρουσιάζονται οι γυναίκες στην σύγχρονη πολιτική και διερεύνηση του γιατί συμβαίνει αυτό.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε αυτή τη δραστηριότητα εξηγώντας ότι τώρα θα μελετήσετε την σύγχρονη πολιτική.
• Εξηγήστε τη διαφορά μεταξύ της ίσης εκπροσώπησης (εκπροσώπηση με βάση το μέγεθος
της ομάδας που εκπροσωπείται) και της ισότητας/δικαιοσύνης (δίκαιη μεταχείριση).
• Πείτε ότι τώρα θα εξερευνήσετε την ίση εκπροσώπηση στην πολιτική.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σχηματίσουν ζευγάρια και να αναζητήσουν
στο διαδίκτυο πόσες γυναίκες υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην κυβέρνηση της χώρας τους και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αν υπάρχουν λιγότεροι άνδρες ή λιγότερες γυναίκες προσπαθήστε να μάθετε γιατί. Δώστε τους περίπου 20 λεπτά.
• Συζητήστε το αν υπάρχει ανισότητα στην εκπροσώπηση και γιατί. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις πιο κάτω ερωτήσεις:
1. Το να είσαι στην κυβέρνηση είναι μια πολυάσχολη εργασία. Έχουν οι υπουργοί παιδιά; Φροντίζουν οι ίδιοι οι υπουργοί τα παιδιά τους;
2. Ποια είναι η πολιτική ή η ιδεολογία των πολιτικών κομμάτων σχετικά με την χειραφέτηση των γυναικών; Επηρεάζεται η πολιτική συμμετοχή των γυναικών από αυτό;
3. Κάνει η χώρα σας ή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια ξεκάθαρη προσπάθεια να επιτύχουν την ίση εκπροσώπηση των φύλων στις δικές τους υποθέσεις;
4. Ποιοι είναι οι παράγοντες που δυσκολεύουν την ίση εκπροσώπηση;
Δραστηριότητα 3: Είναι οι Πολιτικές των Γυναικών Διαφορετικές;
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 39
Διάρκεια
• 60 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός γύρω από το ερώτημα κατά πόσο έχουν οι πολιτικοί διαφορετικά στυλ ανάλογα με το φύλο τους και πως αυτό επηρεάζει την πολιτική τους.
Οδηγίες
• Κάντε μια εισαγωγή σε αυτή τη δραστηριότητα λέγοντας ότι η επιδημία του κορονοϊού
προκάλεσε πολλές κριτικές για τις κυβερνήσεις. Μια από αυτές τις κριτικές εμφανίστηκε στο Facebook υπό τη μορφή της σχετικής εικόνας που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σας πουν ποιο νομίζουν ότι είναι το «κρυμμένο»
μήνυμα σε αυτή την εικόνα. Σιγουρευτείτε ότι έχουν καταλάβει ότι η εικόνα ισχυρίζεται πως
οι γυναίκες πολιτικοί έχουν διαχειριστεί την επιδημία COVID-19 καλύτερα από ότι οι άνδρες πολιτικοί.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να φτιάξουν μικρότερες ομάδες (δύο έως τεσσάρων ατόμων) και να συζητήσουν αν νομίζουν ότι οι γυναίκες ηγέτες κυβερνήσεων έχουν διαχειριστεί την επιδημία του κορονοϊού καλύτερα. Δώστε τους περίπου 20 λεπτά.
• Όταν τελειώσουν ζητήστε τους να σας πουν τι συζήτησαν.
• Έπειτα αρχίστε ένα παιχνίδι με βάση την φράση «Οι γυναίκες ηγέτες καταπολέμησαν την επιδημία καλύτερα». Εξηγήστε ότι θα ζητήσετε από όλους να πάρουν θέση σχετικά με αυτή την φράση. Δώστε δύο σήματα που συμβολίζουν τις λέξεις «συμφωνώ» και «διαφωνώ» ώστε όλοι να μπορούν να εκφράσουν τις θέσεις τους χρησιμοποιώντας αυτά τα σήματα. Έτσι θα μπορούν επίσης να βλέπουν ποιοι συμφωνούν ή διαφωνούν χωρίς να χρειάζεται να μιλούν. Εξηγήστε ότι θα ζητήσετε από όσους/ες υποστηρίζουν αυτή την άποψη να παρουσιάσουν τη θέση τους και ότι το ίδιο θα κάνουν και αυτοί/ες που διαφωνούν με αυτή την άποψη. Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι μπορούν να αλλάξουν θέση κατά την διάρκεια του παιχνιδιού.
• Βοηθήστε στο παιχνίδι με το να σιγουρευτείτε ότι τα επιχειρήματα που ακούγονται είναι ξεκάθαρα σε όλους/ες.
• Δώστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες τον αναγκαίο χώρο να αλλάξουν τη θέση τους, και αν το επιθυμούν, να επιχειρηματολογήσουν για το γιατί άλλαξαν τη θέση τους.
• Κλείστε το παιχνίδι λέγοντας ότι αυτό το παιχνίδι ήταν απλά μια δραστηριότητα για την ανταλλαγή απόψεων. Δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια εδώ. Την ίδια στιγμή, μπορεί όντως τα πολιτικά στυλ να επηρεάζονται από τους έμφυλους ρόλους. Αυτό σημαίνει ότι η επιλογή να ψηφίσει κάποιος/α για έναν άνδρα ή μια γυναίκα μπορεί να επηρεάσει το πως κυβερνάται η χώρα.
Θέμα 2 Έλεγχος
Δραστηριότητα 1: Μόδα
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 60 λεπτά
40 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Στόχοι
• Αντίληψη του ρόλου που έχει η μόδα στις ζωές των γυναικών.
• Εξερεύνηση του κατά πόσο η μόδα μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός ελέγχου.
Οδηγίες
• Κάντε μια εισαγωγή σε αυτή τη δραστηριότητα λέγοντας ότι θα μελετήσετε το φύλο και την μόδα.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν το κείμενο «The Prisoner of Gender»
που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Αυτό μπορείτε να το κάνετε όλοι μαζί διαβάζοντας το κείμενο μέσω του διαδικτύου ή ο/η κάθε συμμετέχοντας/ουσα μόνος τους κατεβάζοντας το κείμενο.
• Ελέγξτε αν οι συμμετέχοντες/ουσες κατάλαβαν το περιεχόμενο και ξεκινήστε τον διάλογο χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Οι άνδρες τον 17 ο αιώνα φορούσαν περισσότερο ή λιγότερο όμορφα ρούχα;
2. Πως το φύλο παίζει ρόλο στην μόδα σύμφωνα με την Elizabeth Wilson;
3. Ορισμένες/οι φεμινίστριες/ες είναι επικριτικές/οι απέναντι στη μόδα. Γιατί;
4. Γιατί φοράνε οι γυναίκες ψηλά τακούνια σύμφωνα με την Angela King;
5. Γιατί η γυναικεία βιομηχανία καλλυντικών είναι πολύ μεγαλύτερη από την ανδρική βιομηχανία καλλυντικών, σύμφωνα με την Sandra Lee Bartky;
6. Γιατί η Angela King θεωρεί ότι η μόδα και τα καλλυντικά μετατρέπουν την γυναίκα σε «διακοσμημένη επιφάνεια»;
• Οι ερωτήσεις είναι επίσης διαθέσιμες στην πλατφόρμα ως κουίζ πολλαπλών επιλογών με ανατροφοδότηση. Μπορείτε να ζητήσετε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ, αλλά μια ζωντανή συζήτηση θα έχει το επιπλέον πλεονέκτημα του να αρχίσει ένας διαδραστικός διάλογος σχετικά με τις λειτουργίες της μόδας. Ως εκπαιδευτής/τρια, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις εναλλακτικές απαντήσεις και την ανατροφοδότηση ως οδηγό για την συζήτηση. Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να διαβάσετε ολόκληρο το μπλογκ.
• Μερικές τελικές ερωτήσεις για συζήτηση μπορεί να είναι οι εξής:
1. Σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ότι οι γυναίκες «ελέγχονται» εν μέρει από την μόδα;
2. Πιστεύετε ότι οι άνδρες ελέγχονται (μερικώς) από την μόδα; Σημείωση: Αν οι συμμετέχοντες/ ουσες πιστεύουν ότι δεν ελέγχονται, ελέγξτε αν οι όλοι/ες συμμετέχοντες/ουσες φοράνε διαφορετικά ρούχα με διαφορετικά χρώματα. Αν δεν ισχύει αυτό, γιατί όλοι διάλεξαν παρόμοια ρούχα «με βάση τις δικές τους επιλογές»; Γιατί δεν φοράνε τα αγόρια φούστες ή ρούχα με λαμπερά χρώματα; Χτενίζουν όλοι τα μαλλιά τους διαφορετικά; (Είναι πολύ σπάνιο τα αγόρια να φοράνε φορέματα ή πολύχρωμα ρούχα, αυτό δείχνει ότι σε κάποιο βαθμό ελέγχονται από την μόδα).
Δραστηριότητα 2: Αστυνόμευση του φύλου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 45 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 41
Στόχοι
• Αντίληψη του πως οι άνδρες και οι γυναίκες ελέγχουν ο ένας/μια την έκφραση φύλου του/ της άλλου/ης.
• Εξερευνήστε το γιατί έχουμε αυτόν τον μηχανισμό ελέγχου.
Οδηγίες
• Πείτε ότι τώρα θα σκεφτούμε περισσότερο πως ελέγχεται το φύλο.
• Εξηγήστε ότι οι ερευνητές/τριες λένε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πιέζουν με κάποιο τρόπο τους άλλους ανθρώπους να συμπεριφέρονται με βάση έναν συγκεκριμένο έμφυλο ρόλο. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να πει σε ένα αγόρι που δεν συμπεριφέρεται με αρκετή αρρενωπότητα «να μην είναι αδελφή», ή όταν αυτό το αγόρι δείξει τα συναισθήματά του μπορεί κάποιος να του πει «να συμπεριφερθεί σαν άντρας». Ένα κορίτσι πρέπει να είναι θηλυκό με συγκεκριμένους τρόπους. Αν εκφράζει την άποψή της ξεκάθαρα, μπορεί κάποιος να της πει ότι είναι μια «σκύλα», αλλά όταν είναι «πολύ» θηλυκή μπορεί κάποιος να της πει ότι δεν πρέπει να συμπεριφέρεται σαν «πόρνη». Αυτή η πίεση των ανθρώπων να συμπεριφέρονται σύμφωνα με στερεοτυπικούς έμφυλους ρόλους λέγεται «αστυνόμευση φύλου».
• Δείξτε το βίντεο μπλογκ της Ashley Wylde (4’08), ο σύνδεσμος για το οποίο βρίσκεται στην πλατφόρμα. Κάντε μια εισαγωγή λέγοντας ότι αυτό το κορίτσι εξηγεί με δικά της λόγια γιατί αντιπαθεί την αστυνόμευση φύλου.
• Επιτρέψτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις σύντομες εντυπώσεις τους από το μπλογκ. Βοηθήστε τα μέλη της ομάδας να εκφράσουν τις απόψεις τους με σεβασμό χωρίς να πιέζουν τους υπόλοιπους να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν με την Ashley.
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες και ζητήστε να απαντήσουν τις ακόλουθες τρεις ερωτήσεις. Αφήστε τις ομάδες να συζητήσουν τις ερωτήσεις για περίπου 20 λεπτά.
1. Βλέπεις αστυνόμευση φύλου στο περιβάλλον σου;
2. Πότε ένιωσες «αστυνόμευση φύλου» εσύ;
3. Είχες ποτέ (κατά λάθος ή επίτηδες) «αστυνομεύσει το φύλο» άλλων;
• Όταν επιστρέψουν στην ολομέλεια, ζητήστε τους να μοιραστούν σύντομα τις εντυπώσεις
τους από τις συζητήσεις χωρίς να κατονομάσουν ποιος είπε τι ακριβώς.
• Ρωτήστε την ομάδα αν απέκτησαν νέα οπτική γωνία μέσα από αυτή τη συζήτηση και πως μπορεί αυτός ο διάλογος να επηρέασε τη ζωή τους.
Θέμα 3 Καυγάδες
Δραστηριότητα 1: Ιδεολογία φύλου
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 45 λεπτά
42 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα
φύλου και ισότητας
Στόχοι
• Κατανόηση της έννοιας «ιδεολογία φύλου» και αντίληψη των πολιτικών εντάσεων που βρίσκονται πίσω από αυτή.
Οδηγίες
• Πείτε ότι τώρα θα συζητήσετε κάποια πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα.
• Υπάρχει αυξανόμενη αντίθεση κατά της ισότητας των φύλων. Η πλευρά που πρεσβεύει αυτή την αντίθεση επέλεξε να υποτιμήσει ακόμη και τον όρο «κοινωνικό φύλο» λέγοντας ότι
αποτελεί μια εφεύρεση που στοχεύει στο να δημιουργήσει σύγχυση γύρω από τη «φυσική» διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Λένε ότι το να χρησιμοποιείς τον όρο «κοινωνικό φύλο» αντιπροσωπεύει μια «ιδεολογία φύλου» η οποία αποτελεί μια συνομωσία για την καταστροφή των παραδοσιακών αξιών της οικογένειας.
• Το 2021 η δημοσιογράφος της Guardian, Jules Gleeson, πήρε συνέντευξη από την διάσημο φιλόσοφο Judith Butler. Η Butler μιλά για το πως το κίνημα κατά του φύλου την επέκρινε για την χρήση του όρου «κοινωνικό φύλο» ως κάτι που είναι κοινωνικά διαμορφωμένο παρά κάτι που είναι μόνο βιολογικό.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν την περίληψη της συνέντευξης.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις πρώτες τους σκέψεις.
• Έπειτα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να ψάξουν στο διαδίκτυο τις απόψεις του κινήματος κατά της ιδεολογίας του φύλου. Θα πρέπει να βάλουν τις σημειώσεις τους σε δύο στήλες: στη μια πλευρά θα βάλουν τα επιχειρήματα του κινήματος κατά της ιδεολογίας του φύλου και στην άλλη πλευρά θα βάλουν τα επιχειρήματα του κινήματος υπέρ της ισότητας. Αν δεν μπορούν να βρουν ένα επιχείρημα που να ταιριάζει σε ένα επιχείρημα της κάθε πλευράς μπορούν να σκεφτούν τα δικά τους επιχειρήματα. Αυτή η δραστηριότητα είναι ένας τρόπος για τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να καταγράψουν το τι λέγεται, όχι (ακόμη) να σχηματίσουν άποψη.
• Εάν οι συμμετέχοντες/ουσες δυσκολεύονται να βρουν επιχειρήματα έχουμε καταγράψει τα τέσσερα κύρια επιχειρήματα υπέρ και κατά στο “Research arguments gender ideology”. Εάν νομίζετε ότι θα είναι χρήσιμο, μπορείτε να μοιραστείτε αυτό το κείμενο με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στο τέλος της δραστηριότητας.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να αναφέρουν και να συζητήσουν τα επιχειρήματα.
Δραστηριότητα 2: Πως να Απαντήσετε σε Κρίσιμες Ερωτήσεις (Μέρος 1)
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.). Διάρκεια
• 60 λεπτά
• Εξερεύνηση της θέσης μας στη συζήτηση για το φύλο.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 43
Στόχοι
Οδηγίες
• Κάντε μια εισαγωγή σε αυτή τη δραστηριότητα λέγοντας ότι η προηγούμενη δραστηριότητα
δείχνει ότι κάποιοι άνθρωποι μπορεί να θεωρούν πως αυτό το μάθημα αποτελεί ένα σχέδιο της «ιδεολογίας του φύλου» για να καταστρέψει τις αξίες της οικογένειας. Τώρα θα παίξουμε
ένα παιχνίδι και θα εξερευνήσουμε πως μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το επιχείρημα. Πρόκειται για ένα παιχνίδι δηλώσεων με δύο γύρους. Στον πρώτο γύρο θα εξερευνήσετε τις
δικές σας θέσεις και επιχειρήματα και στο δεύτερο γύρο θα εξερευνήσετε τα επιχειρήματα των άλλων.
Γύρος Πρώτος:
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να χωριστούν σε ομάδες τριών ατόμων χρησιμοποιώντας τα breakout rooms: μια ομάδα που θεωρεί ότι αυτό το μάθημα είναι υπέρ της ισότητας, μια ομάδα που θεωρεί ότι αυτό το μάθημα βλάπτει τις καλές αξίες, και μια ομάδα που θεωρεί ότι αυτές οι δύο απόψεις είναι πολύ ακραίες.
• Εάν μια από τις ομάδες είναι πολύ μικρή (εκτός από τη μεσαία) ο/η εκπαιδευτής/τρια μπορεί να συμμετάσχει σε αυτή. Πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να δείξουν σε ποια ομάδα είναι χρησιμοποιώντας ένα από τα σύμβολα που υπάρχουν στο chat (για παράδειγμα «heart», «open mouth» και «tada»).
• Οι τρεις ομάδες μπαίνουν σε ξεχωριστά breakout rooms όπου συζητούν για το ποια θα είναι τα επιχειρήματα που θα υποστηρίξουν τη θέση τους. Διαλέγουν ένα άτομο που θα είναι ο/η εκπρόσωπος της ομάδας.
• Μετά την προετοιμασία στις υπό-ομάδες, η ομάδα της ισότητας, η ομάδα των αξιών, και η ομάδα της μέσης παρουσιάζουν τα επιχειρήματά τους.
• Μετά τις παρουσιάσεις, κάθε ομάδα μπορεί να απαντήσει στους άλλους και να χρησιμοποιήσει αντεπιχειρήματα. Οι άλλοι/ες μπορούν επίσης να μιλήσουν και οι ομάδες έχουν την επιλογή να ζητήσουν να αποσυρθούν στο breakout room για πέντε λεπτά.
• Οι συμμετέχοντες/ουσες μπορούν να αλλάξουν τις ομάδες τους οποτεδήποτε θέλουν αλλάζοντας το σύμβολο που χρησιμοποιούν στο chat ή απλά μετακινούμενοι σε μια άλλη ομάδα.
Δραστηριότητα 3: Πως να Απαντήσετε σε Κρίσιμες Ερωτήσεις (Μέρος 2)
Τι χρειάζεται για αυτή τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στη Πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα zoom, skype, webex, viber κ.α.).
Διάρκεια
• 60 λεπτά
Στόχοι
• Προετοιμασία απαντήσεων στα επικριτικά σχόλια για το γιατί έχουν παρακολουθήσει αυτό το μάθημα.
Οδηγίες
Μέρος Δεύτερο:
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε δύο ομάδες: μια ομάδα που θεωρεί ότι αυτό το μάθημα είναι υπέρ της ισότητας και μια ομάδα που θεωρεί ότι αυτό το μάθημα βλάπτει τις καλές αξίες. Βάλτε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε διαφορετικές ομάδες από εκείνες στις οποίες ήταν προηγουμένως.
44 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
• Εξηγήστε ότι αυτό το μέρος δεν αφορά τις δικές τους απόψεις. Σκοπός είναι να βιώσουν το πως είναι να είσαι στη θέση των άλλων και να μάθουν να επικοινωνούν για αυτό το ζήτημα με έναν μη βίαιο τρόπο. Μη βίαιος τρόπος σημαίνει να ακούς, να ζητάς διευκρινήσεις, να προσπαθείς να καταλάβεις τι χρειάζονται οι άνθρωποι και να εκφράζεις την άποψή σου με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ακούγεται σαν επίκριση απέναντι στους άλλους.
• Οι δύο ομάδες μπαίνουν σε breakout rooms όπου θα πρέπει να σκεφτούν τις βαθύτερες ανάγκες που βρίσκονται πίσω από τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς. Θα πρέπει να σκεφτούν μη επικριτικές ερωτήσεις που μπορούν να ρωτήσουν την άλλη πλευρά για να μάθουν ποιες είναι οι βαθύτερες ανάγκες της. Και θα πρέπει να σκεφτούν ένα τρόπο να
πουν ποιες είναι οι δικές τους ανάγκες ο οποίος να μην κάνει την άλλη ομάδα να νιώσει ότι της επιτίθενται.
• Όταν οι ομάδες επανέλθουν στην ολομέλεια, η ομάδα των «παραδοσιακών αξιών» ξεκινά ρωτώντας την ομάδα «της ισότητας» ερωτήσεις για το τι βρίσκεται πίσω από τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησαν. Όταν νιώσουν ότι κατάλαβαν, λένε ποιες είναι οι δικές τους βαθύτερες ανάγκες με έναν μη επικριτικό τρόπο.
• Έπειτα η άλλη ομάδα κάνει το ίδιο.
• Ο κύκλος κλείνει με έναν αναστοχασμό που συντονίζεται από τον/της εκπαιδευτή/τρια για το τι έχουν μάθει σε αυτό το δεύτερο μέρος και για το πως αυτές οι μαθησιακές εμπειρίες μπορούν πιθανόν να χρησιμοποιηθούν σε πραγματικές συζητήσεις για αυτό το μάθημα.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 45
46 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας ΜΕΡΟΣ 2: Υγιείς Σχέσεις
Δημιουργήθηκε από το Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας (CSI), Κύπρος
Ένα μάθημα που εστιάζει στο ζωτικό θέμα του πώς δημιουργούμε και διατηρούμε υγιείς σχέσεις. Ένα
μάθημα που δίνει έμφαση σε θέματα όπως τα ραντεβού, η οικειότητα, το ανδρικό και το γυναικείο σώμα, οι ασφαλείς συναισθηματικές σχέσεις και οι ασφαλείς σεξουαλικές συμπεριφορές. Δίνουμε
μεγάλη προσοχή στο ζήτημα της βίας στα ραντεβού, καθώς και της συναίνεσης. Συζητάμε, επίσης, την έννοια της οικογενειακής μονάδας από πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις.
Ενότητα 1 Ραντεβού και Παιχνίδι
Στόχοι
• Αναστοχασμός γύρω από τα ραντεβού και τις σεξουαλικές σχέσεις.
• Κατανόηση των βασικών χαρακτηριστικών μιας υγιούς σχέσης που δεν περιλαμβάνει περιστατικά συναισθηματικής και σωματικής βίας.
• Προσεκτική εξέταση των διαφορετικών υποθετικών καταστάσεων, χρησιμοποιώντας τα συγκεκριμένα σενάρια που παρέχονται, και καλλιέργεια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων με γνώμονα το ποιο θα ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα, γενικά μιλώντας μια δεξιότητα που θα ήταν καλό να έχουμε στη ζωή μας.
• Συζήτηση για την έννοια της αναπαραγωγής, για τα διάφορα είδη αντισύλληψης, για τα δικαιώματα αναπαραγωγής και έκτρωσης.
Δραστηριότητα 1: Ας σπάσουμε τον πάγο
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10-15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι περιλαμβάνει αυτό το Θέμα..
• Ορισμός και αναστοχασμός των υγιών σχέσεων.
Οδηγίες
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες πώς πιστεύουν ότι μπορεί να μοιάζει μια υγιής σχέση και ποιες λέξεις/φράσεις την περιγράφουν. Προσφέρετε μερικά παραδείγματα: τρυφερότητα, επικοινωνία, αίσθηση άνεσης και ασφάλειας, κλπ.
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να διαβάσουν τον πίνακα με τα χαρακτηριστικά από το Healthline που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Το συμπέρασμα είναι ότι ο αμοιβαίος σεβασμός και η εμπιστοσύνη είναι τα βασικά χαρακτηριστικά μιας υγιούς σχέσης.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 47
ΜΕΡΟΣ 2: Υγιείς Σχέσεις
Θέμα 1 Εισαγωγή
Δραστηριότητα 1: Μια καινούργια αρχή
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εισαγωγή στα θέματα που θα συζητηθούν στην Ενότητα.
• Ενθάρρυνση των συμμετεχόντων/ουσών να μοιραστούν τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους σχετικά με τα ραντεβού, και σχετικά με το πώς θα προσέγγιζαν ένα άτομο που τους/ τις ενδιαφέρει.
Οδηγίες
• Διαβάστε το κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Μια καινούργια αρχή» και εξηγήστε ότι αυτή η Ενότητα θα εστιάσει στο πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε ένα άτομο που μας ενδιαφέρει, πώς μπορούμε να εξισορροπήσουμε τα θέλω των ατόμων σε μια σχέση, και πώς οι αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα μας επηρεάζουν τα συναισθήματα μας και τον τρόπο που βλέπουμε τα άλλα άτομα.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να συζητήσουν αυτές τις ερωτήσεις: «Πώς θα προσεγγίζετε κάποιον/α που σας ενδιαφέρει;». Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να συζητήσουν τις σκέψεις τους με τους/τις συνομήλικους/ες τους και τους/τις εκπαιδευτικούς τους. Σε αυτό το στάδιο, οι μαθητευόμενοι/ες θα πρέπει να μοιραστούν τις απόψεις, τις σκέψεις, και τα συναισθήματα τους σχετικά με τα ραντεβού. Ο στόχος είναι να ξεκινήσει μια συζήτηση για αυτό το θέμα.
Θέμα 3 Περισσότερο από ένα ραντεβού
Δραστηριότητα 1: Περνώντας χρόνο μαζί
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
48 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 2 Πώς να βγείτε ραντεβού;
Στόχοι
• Συζήτηση γύρω από το θέμα των ραντεβού μέσω της δημιουργίας μιας λίστας με δραστηριότητες που δυο έφηβοι/ες που έλκονται μεταξύ τους μπορούν να κάνουν μαζί.
• Συστήστε τους συμμετέχοντες/ουσες στο θέμα των ρομαντικών σχέσεων, και επιτρέψτε τους
να μοιραστούν τις εμπειρίες και/ή τις προσδοκίες τους όσον αφορά τα πρώτα ραντεβού.
• Αναγνώριση ορισμένων κανόνων για άνετα και ασφαλή ραντεβού.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα
κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Περνώντας χρόνο μαζί» και ζητήστε τους να δημιουργήσουν μια λίστα με δραστηριότητες που δυο έφηβοι/ες που έλκονται μεταξύ τους μπορούν να κάνουν σε ένα ραντεβού ή όποτε επιλέξουν να περάσουν χρόνο μαζί. Για παράδειγμα, να πάνε στον κινηματογράφο, να παρακολουθήσουν μια ταινία, να πάνε ένα περίπατο, να μιλήσουν στο τηλέφωνο, να μιλήσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να μοιραστούν τη λίστα με τους/τις συνομήλικους/ες τους, και να ανταλλάξουν σκέψεις και απόψεις.
Δραστηριότητα 2: Δημιουργώντας Αναμνήσεις
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εισαγωγή στο θέμα των ρομαντικών σχέσεων, ζητώντας από τους συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις εμπειρίες και/ή τις προσδοκίες τους για τα πρώτα ραντεβού.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τις πληροφορίες (κείμενο) που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Δημιουργώντας Αναμνήσεις» και αρχίστε μια συζήτηση για τα ακόλουθα:
- Βγήκατε ήδη ραντεβού; Εάν ναι, σκεφτείτε το πρώτο σας ραντεβού. Πώς νοιώσατε; Εάν όχι, τι προσδοκίες έχετε για το πρώτο ραντεβού; Τι περιμένετε ότι θα συμβεί στη συνέχεια;
Δραστηριότητα 3: Συμβουλές για Άνετα Ραντεβού
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 49
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση κανόνων για άνετα και ασφαλή ραντεβού.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν ορισμένα πράγματα που συνήθως κάνουμε μόνο με τον/την σύντροφο μας, π.χ. ρομαντικοί περίπατοι, φιλιά, σεξουαλικές πράξεις.
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες και ζητήστε τους να δημιουργήσουν μια λίστα με βασικούς κανόνες για άνετα ραντεβού. Στη συνέχεια, θα πρέπει να συζητήσουν τη λίστα με την υπόλοιπη τάξη.
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα δύο κείμενα που αναφέρονται σε «υγιείς» και «σταθερές» σχέσεις, τα οποία βρίσκονται μέσα σε μπλε κουτιά στην πλατφόρμα.
• Στο τέλος, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να σκεφτούν τις παραμέτρους που έλαβαν
υπόψη όταν δημιουργούσαν τη λίστα με κανόνες για ασφαλή ραντεβού. Ορισμένες ερωτήσεις
για προβληματισμό και μια ενδεικτική λίστα με κανόνες για ασφαλε ραντεβού παρέχονται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Ερωτήσεις για προβληματισμό» και «Λίστα».
Δραστηριότητα 1: Διάφορα Επίπεδα Οικειότητας I
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός γύρω από τα διάφορα επίπεδα οικειότητας.
Οδηγίες
• Δώστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες μια λίστα με ψηφιακές κάρτες, που παρουσιάζουν
τα διάφορα επίπεδα οικειότητας, όπως βλέπουμε στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Διάφορα Επίπεδα Οικειότητας I». Στη συνέχεια, χωρίστε τους σε ομάδες (τρία ή τέσσερα άτομα η κάθε ομάδα) για να συζητήσουν τις κάρτες μεταξύ τους.
50 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 4 Ερχόμαστε πιο κοντά
Δραστηριότητα 2: Διάφορα Επίπεδα Οικειότητας II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός γύρω από τα διάφορα επίπεδα οικειότητας.
• Κατανόηση του ότι το κάθε άτομο έχει διαφορετικά επίπεδα άνεσης απέναντι στις διαφορετικού είδους προσωπικές επαφές.
• Κατανόηση του ότι όταν πρόκειται για στενές προσωπικές επαφές, η συζήτηση αποτελεί σημαντικό κομμάτι της συναίνεσης.
Οδηγίες
• Αφού σιγουρευτείτε ότι όλοι/ες καταλαβαίνουν με τον ίδιο τρόπο την σημασία και την ορολογία των καρτών (προηγούμενη δραστηριότητα), τότε ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες
που έχουν παραμείνει στις ίδιες ομάδες να ταξινομήσουν τις κάρτες ξεκινώντας από την κάρτα που θεωρούν ότι περιγράφει μια πράξη που δείχνει μικρότερη οικειότητα και συνεχίζοντας σε αυτές που δείχνουν μεγαλύτερη οικειότητα. Υπενθυμίστε τους ότι δεν υπάρχει σωστή ή λάθος σειρά.
• Έπειτα, σαν συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να σκεφτούν και να συζητήσουν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Υπήρξαν κάποιες διαφωνίες;
2. Γιατί πιστεύετε ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να έχουν ταξινομήσει τις πράξεις με διαφορετικό τρόπο;
3. Παίζει κάποιο ρόλο το που βρισκόμαστε όταν κάνουμε αυτές τις πράξεις που δείχνουν οικειότητα;
• Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα με το να διαβάσετε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τις πληροφορίες (κείμενο) που παρέχεται στην πλατφόρμα σχετικά με το γεγονός ότι το κάθε άτομο μπορεί να έχει διαφορετικά επίπεδα άνεσης απέναντι σε διαφορετικού είδους προσωπικές επαφές. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να κατανοήσουν το πόσο σημαντική είναι μια συζήτηση με τον/την σύντροφό τους όσον αφορά το τι είναι οικείο για το κάθε άτομο ξεχωριστά και για το τι νιώθουν άνετα να κάνουν. Αυτού του είδους οι συζητήσεις είναι σημαντικό στοιχείο συναίνεσης για σεξουαλικές πράξεις, και πρέπει να γίνονται συχνά.
Δραστηριότητα 3: Πίεση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 51
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι το να παίρνουμε αποφάσεις για σεξουαλικές συμπεριφορές είναι μια πράξη βασισμένη σε αξίες.
Οδηγίες
• Συνεχίζοντας από την προηγούμενη δραστηριότητα, διαβάστε το κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 3: Πίεση» που αναφέρεται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
• Σε αυτό το σημείο, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να συζητήσουν την ερώτηση:
1. Πιστεύετε ότι ασκείτε πίεση σε εσάς, ή στους/τις έφηβους/ες γενικά, να κάνουν ή να μην κάνουν σεξ;
• Για κάθε σημείο πίεσης που αναφέρεται από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες, συζητήστε τα ακόλουθα:
1. Γιατί θα μπορούσε κάτι τέτοιο να προκαλέσει πίεση σε έναν/μια έφηβο/η να κάνει σεξ;
2. Εάν ένας/μια έφηβος/η νιώθει έντονη πίεση, τι θα μπορούσε να κάνει για να μειώσει ή να εξαλείψει την πίεση;
Θέμα 5 Να κάνει σεξ κανείς ή να μην κάνει;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Ενθάρρυνση των συμμετεχόντων/ουσών να εξερευνήσουν το γιατί κάποια άτομα της ηλικίας τους αποφασίζουν να κάνουν σεξ, γιατί κάποια άτομα ίσως να θέλουν να περιμένουν, και πώς θα είναι σίγουροι/ες ότι είναι έτοιμοι/ες για κάτι τέτοιο.
• Επίδειξη του πως μπορούμε να χρησιμοποιούμε τις δεξιότητες του να λαμβάνουμε αποφάσεις για να κάνουμε κάνουμε κάποιες επιλογές σχετικά με τις σεξουαλικές συμπεριφορές.
Οδηγίες
Δραστηριότητα 1: Αυτοστοχασμός • Ξεκινήστε με το να δώσετε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες λίγη Τροφή για Σκέψη. Διαβάστε όλοι μαζί τις τέσσερις ερωτήσεις που βρίσκονται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Τροφή για Σκέψη». Επιτρέψτε μια συζήτηση για αυτές τις τέσσερις ερωτήσεις.
52 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
• Στη συνέχεια, ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις, που υπάρχουν στην πλατφόρμα:
1. Θα θέλατε να κάνετε σεξ; Ποιος είναι ο πιο σημαντικός λόγος για αυτό;
2. Θέλετε να κάνετε σεξ τώρα ή θέλετε να περιμένετε; Μπορείτε να σκεφτείτε τους λόγους
που άλλα άτομα κάνουν σεξ τώρα ή που ίσως να περιμένουν;
3. Πώς μπορείτε να ξέρετε τι ακριβώς θέλει ο/η σύντροφος σας;
• Οι συμμετέχοντες/ουσες θα χωριστούν ξανά σε ομάδες για να συζητήσουν πιθανές
απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Τότε, η κάθε ομάδα θα μοιραστεί τις απαντήσεις της με
την υπόλοιπη τάξη και θα ακολουθήσει συζήτηση. Ενδεικτικές απαντήσεις ή μερικοί λόγοι για να περιμένει κανείς πριν κάνει σεξ είναι:
1. Θρησκευτικές/πολιτιστικές πεποιθήσεις
2. Ανέτοιμος/η συναισθηματικά
3. Το να μην θέλει κάποιος/α να έχει μυστικά από τους γονείς του/της
4. Ενοχές
5. Φόβος
6. Σκέψεις ότι μπορεί εξελιχθεί σε κάτι απογοητευτικό
7. Ανησυχία για Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις (STI)
8. Ανησυχία για εγκυμοσύνη
9. Ανησυχία για τη φήμη
10. Κατάσταση σχέσης, αβεβαιότητα για το εάν μπορούμε να εμπιστευτούμε τον/την σύντροφό μας
11. Σκέψεις ότι το σεξ είναι κομμάτι ενός συγκεκριμένου είδους σχέσης
• Λόγοι για να κάνουμε σεξ:
1. Επιθυμία
2. Περιέργεια
3. Αγάπη
4. Ανάγκη να νιώσουμε ότι μας θέλουν/αγαπούν
5. Για να νιώσουμε καλά
6. Σκέψεις ότι θα αποτρέψει το τέλος μιας σχέσης
7. Πίεση από συνομήλικους/ες
8. Δεν ξέρουμε πώς να πούμε ΟΧΙ
• Μπορείτε να βρείτε περισσότερα για αυτό το θέμα στο μπλε κουτί που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Είναι δική σου απόφαση» το οποίο γράφει ως συμπέρασμα ότι είναι απόλυτα αποδεκτό εάν δύο άτομα θέλουν να κάνουν σεξ ή εάν θέλουν να περιμένουν. Αρκεί να είναι μια συνειδητή, καλά ενημερωμένη, και υπεύθυνη επιλογή.
Θέμα 6 Το Σώμα μας
Δραστηριότητα 1: Αλλαγές
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 53
Διάρκεια
• 50 λεπτά
Στόχοι
• Συζήτηση για τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές του σώματος.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Γιατί αρχίζουμε να νιώθουμε έλξη για άλλα άτομα όταν είμαστε στην εφηβεία;
2. Τι έχει αλλάξει στο σώμα μας;
3. Έχετε προσέξει κάποιες σωματικές ή συναισθηματικές αλλαγές στο σώμα σας τώρα τελευταία;
4. Πώς νιώθετε για αυτό;
• Αυτή είναι μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών, και αυτές οι ερωτήσεις είναι μια εισαγωγή στο υπόλοιπο θέμα. Επίσης, αυτό το κομμάτι του μαθήματος βασίζεται κυρίως στο υλικό που παρουσιάζεται στην πλατφόρμα.
• Δώστε λίγο χρόνο στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν τις πληροφορίες που υπάρχουν στην πλατφόρμα (διαδικτυακό μαθησιακό υλικό) που παρουσιάζουν τις βασικές έννοιες της σεξουαλικής αγωγής, όπως η ανάπτυξη του σώματος από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, η αναπαραγωγή, οι Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις, και οι ανδρικές και οι γυναικείες ορμόνες.
• Αρχίστε διαβάζοντας το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: ανάπτυξη ενός αγοριού» όπου εξηγείται πώς το σώμα ενός αγοριού αναπτύσσεται από παιδί σε ενήλικα.
Συμβουλή στον/την εκπαιδευτή/τρια
Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα υπάρχουν εδώ: Raising Children Network
• Συνεχίστε στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας και διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες το κείμενο που βρίσκεται κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: το πέος» που εξηγεί ότι υπάρχουν πολλές μορφές και μεγέθη πέους. Στη συνέχεια, διαβάστε το κείμενο που βρίσκεται κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: καθαρισμός του πέους» που προσφέρει συμβουλές σχετικά με το πώς μπορεί να διατηρείται η συγκεκριμένη περιοχή του σώματος καθαρή.
• Έπειτα, διαβάστε τις πληροφορίες που εξηγούν τι είναι η περιτομή, το κείμενο βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: περιτομή». Ακολούθως, εξηγήστε το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα, χρησιμοποιώντας το κείμενο και τις εικόνες που υπάρχουν στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: ένα αγόρι από μέσα».
• Συνεχίστε διαβάζοντας το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: ανάπτυξη ενός κοριτσιού» όπου εξηγείται πώς το σώμα ενός κοριτσιού αναπτύσσεται από παιδί σε ενήλικα. Συζητήστε τις σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία και τις συναισθηματικές προκλήσεις που μπορεί να περιλαμβάνει αυτή η διαδικασία.
Συμβουλή στον/την εκπαιδευτή/τρια Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα υπάρχουν εδώ: FKSG
• Στη συνέχεια, διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τις πληροφορίες για τον κόλπο και τον υμένα, καθώς και το κείμενο και τις εικόνες για το γυναικείο αναπαραγωγικό
54 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
σύστημα, που βρίσκονται κάτω από τους τίτλους «Το Σώμα μας: ο κόλπος», «Το Σώμα μας: ο υμένας», και «Το Σώμα μας: πίσω από τον κόλπο».
• Έπειτα, διαβάστε τις πληροφορίες για τη γονιμοποίηση, την εμμηνόρροια, και τη διαδικασία απόκτησης ενός μωρού, που βρίσκονται στην πλατφόρμα κάτω από τους σχετικούς τους τίτλους. Συζητήστε τη διαδικασία της γονιμοποίησης, πείτε ότι ίσως τα κορίτσια να νιώθουν άβολα κατά τη διάρκεια της εμμηνόρροιας, καθώς και τη διαδικασία της εγκυμοσύνης. • Ακολούθως, διαβάστε τις πληροφορίες που υπάρχουν στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Το Σώμα μας: Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις» που αφορούν τις Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις (ΣΜΛ) και τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), και υπενθυμίστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι εάν έχουν συμπτώματα δεν θα πρέπει να ντραπούν να επισκεφθούν τον/την γιατρό τους.
• Τέλος, συνεχίστε στο κομμάτι της πλατφόρμας που αναφέρεται στις ορμόνες και εξηγήστε
ότι παρόλο που τα φύλα έχουν ανδρικές και θηλυκές ορμόνες, τα περισσότερα αγόρια έχουν περισσότερες ανδρικές ορμόνες και τα περισσότερα κορίτσια έχουν περισσότερες θηλυκές ορμόνες. Εξηγήστε επίσης ότι μερικά άτομα είναι μεσοφυλικά. Στη συνέχεια, διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τις πληροφορίες για την τεστοστερόνη που είναι μια ανδρική ορμόνη, και για τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη που είναι θηλυκές ορμόνες.
• Ολοκληρώνοντας, δώστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες δέκα λεπτά για να κάνουν το «Κουίζ Μ2: Ενότητα 1» που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
Δραστηριότητα 1: Πώς μπορούμε να προστατευτούμε
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Ευαισθητοποίηση για την ανάγκη χρήσης αντισύλληψης.
• Ενημέρωση των συμμετεχόντων για τις διάφορες επιλογές αντισύλληψης που είναι διαθέσιμες και τη χρήση τους.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δημιουργήσουν μια λίστα με τις μεθόδους αντισύλληψης και ασφαλούς σεξ που γνωρίζουν, είτε σε ομάδες ή σε συζήτηση όλοι μαζί.
• Έπειτα, διαβάστε μερικούς ενδεικτικούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να είμαστε ασφαλείς, τους οποίους θα βρείτε στην πλατφόρμα. Η λίστα με τις μεθόδους περιλαμβάνει τα ακόλουθα: προφυλακτικά, χάπια αντισύλληψης, ενδομήτριο σπείραμα, τραχηλική καλύπτρα, απόσυρση τους πέους από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτιση, το χάπι της επόμενης μέρας, PrEP (Προφύλαξη πριν την Έκθεση).
• Ακολούθως, αναφερθείτε στην πλατφόρμα και διαβάστε το σύντομο ενημερωτικό κείμενο που προσφέρεται εκεί για την έννοια της αντισύλληψης. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα έχουν περίπου 5 λεπτά για να διαβάσουν τα κείμενα που υπάρχουν κάτω από τους τίτλους «Πρόληψη» και «Πώς χρησιμοποιούμε ένα προφυλακτικό». Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι/ες να απαντήσουν όλες τις ερωτήσεις που μπορεί να έχουν οι συμμετέχοντες/ουσες για το θέμα.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 55
Οδηγίες
Θέμα 7 Ασφαλές Σεξ
Δραστηριότητα 2: Αντισύλληψη
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 45 λεπτά
Στόχοι
• Ενημέρωση των συμμετεχόντων για τις διάφορες διαθέσιμες μεθόδους αντισύλληψης και για τη χρήση τους.
• Έλεγχος των γνώσεων που έχουν αποκτήσει οι συμμετέχοντες/ουσες κατά τη διάρκεια αυτής της Ενότητας.
Οδηγίες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες. Ζητήστε από κάθε ομάδα να επικεντρωθεί σε μια μέθοδο αντισύλληψης. Έπειτα, τα μέλη όλων των ομάδων θα πρέπει να κάνουν μια διαδικτυακή έρευνα για τη μέθοδο αντισύλληψης που τους έχει ανατεθεί και να προετοιμάσουν μια σύντομη παρουσίαση. Στο τέλος, θα παρουσιάσουν όλες οι ομάδες ότι έχουν ετοιμάσει.
• Πριν τη δραστηριότητα, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να επισημάνουν τα ακόλουθα βασικά μηνύματα:
- Υπάρχουν πολλές αποτελεσματικές μέθοδοι αντισύλληψης.
- Η σεξουαλική επαφή χωρίς χρήση αντισύλληψης θέτει τα άτομα σε μεγάλο ρίσκο για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.
- Τα προφυλακτικά μας προστατεύουν από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και από Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του HIV.
• Πέρα από τη συζήτηση αυτών των πληροφοριών, συμβουλέψτε τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες να ψάξουν περισσότερες πληροφορίες για το πόσο σημαντική είναι η αντισύλληψη.
• Για να κλείσουμε την Ενότητα 1, θα δώσουμε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες 15 λεπτά να απαντήσουν τις πέντε ερωτήσεις του «M2: Ενότητα 1 Τελικό Κουίζ» που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Εξηγήστε ότι οι ερωτήσεις που περιλαμβάνει το Τελικό Κουίζ είναι ανοιχτού τύπου (ελεύθερο κείμενο) και οι συμμετέχοντες/ουσες τις έχουν ήδη εξετάσει νωρίτερα και άρα θα πρέπει να απαντήσουν αναδρομικά.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
56
Ενότητα 2 Ο Χώρος μου
Στόχοι
• Κατανόηση των εννοιών της σεξουαλικής συναίνεσης και της παρενόχλησης.
• Χρήση των ζητημάτων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των προσωπικών ορίων του
κάθε ατόμου ως κάποιες από τις διαφορετικές πτυχές αυτού του θέματος.
• Αναγνώριση των καταστάσεων καταπάτησης των προσωπικών ορίων και εντοπισμός
τρόπων διαχείρισης αυτών των καταστάσεων.
Θέμα 1 Είναι αυτό το τέλος;
Δραστηριότητα 1: Το Τέλος μιας Σχέσης
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.). Διάρκεια
• 10 λεπτά Στόχοι
• Συζήτηση για τους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στο τέλος μιας σχέσης.
Οδηγίες
• Υπενθυμίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ορισμένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στην Ενότητα 1, όπως τα ραντεβού, η αρχή μιας ρομαντικής σχέσης, και οι σεξουαλικές συμπεριφορές. Έπειτα, εξηγήστε ότι στην Ενότητα 2 θα εστιάσουμε στο πόσο σημαντικό
είναι να αντιλαμβανόμαστε πότε μια σχέση πρέπει να τελειώσει.
• Εξηγήστε επίσης ότι η ανάπτυξη και η διατήρηση μια καλής σχέσης, καθώς και η αντίληψη του πότε πρέπει να τελειώσει μια σχέση, είναι δεξιότητες που οι άνθρωποι μαθαίνουν μέσω εμπειριών. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι δεν είναι πάντα εύκολο να τερματίσουμε μια σχέση. Συνεχίζοντας επιτρέψτε μια σύντομη ανταλλαγή απόψεων, όπου οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Πώς μπορούμε να ξέρουμε ότι πρέπει να τερματίσουμε μια σχέση; Πώς το κάνουμε αυτό; Μπορεί να μας βοηθήσει κάποιος άλλος;
Δραστηριότητα 2: Μια Τοξική Κατάσταση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 57
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Ξεκινήστε μια συζήτηση για τις τοξικές σχέσεις.
• Αρχίστε να εξερευνάτε τρόπους διαχείρισης τοξικών σχέσεων.
Οδηγίες
• Συνεχίστε τη συζήτηση που αρχίσατε στη προηγούμενη δραστηριότητα και δώστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες λίγα λεπτά για να γράψουν τις σκέψεις τους σχετικά με το τι μπορεί να κάνει ένα άτομο που είναι σε μια τοξική σχέση. Αυτή είναι μια δραστηριότητα που θα πρέπει να κάνει το κάθε άτομο μόνο του. Στη συνέχεια, θα πρέπει να μοιραστούν τις σκέψεις και τις απόψεις τους με τους/τις συνομήλικους/ες τους και τους/τις εκπαιδευτικούς τους.
Δραστηριότητα 3: Θα Ξεφύγω!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Παρουσίαση στους/τις συμμετέχοντες/ουσες των διάφορων ειδών κακοποίησης που μπορεί
να συμβούν σε μια σχέση και που σηματοδοτούν την ανάγκη να τεθεί ένα τέλος σε μια σχέση.
Οδηγίες
• Αρχίστε τη συζήτηση διαβάζοντας το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Κίνηση Ισχύος» το οποίο αναφέρει ότι μερικά ζευγάρια τσακώνονται μεταξύ τους αρκετά συχνά. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί να συμβούν παιχνίδια δύναμης, κάτι που σημαίνει ότι εάν ένα από τα δύο άτομα έχει περισσότερη εξουσία ή έλεγχο πάνω στο άλλο άτομο, τότε αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κακοποίηση.
• Ένα σύντομο κείμενο εξηγεί τα διάφορα είδη κακοποίησης:
1. Σωματική βία συνήθως είναι τα χτυπήματα, η σεξουαλική παρενόχληση, ο βιασμός.
2. Συναισθηματική βία συνήθως είναι το κουτσομπολιό, ο ψυχολογικός εκβιασμός, η επίπληξη.
3. Σωματική βία συνήθως χρησιμοποιείται από τους άνδρες και συναισθηματική βία συνήθως χρησιμοποιείται από τις γυναίκες.
• Συμβουλεύσετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι εάν βιώσουν κάτι τέτοιο τότε το να μιλήσουν με φίλους/φίλες τους ή έναν/μια σύμβουλο θα τους/τις βοηθήσει.
• Συνεχίστε κάνοντας μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών, όπου θα ζητήσετε από τους/ τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις σκέψεις τους για το γιατί μερικά άτομα δυσκολεύονται να ξεφύγουν από μια άβολη, κακοποιητική, ή τοξική σχέση, και εάν πιστεύουν ότι αυτό διαφέρει για τα αγόρια και τα κορίτσια.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
58
Δραστηριότητα 4: Σκηνές από μια Σχέση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αναλογισμός του ποιες είναι εκείνες οι συμπεριφορές που βοηθούν ή όχι σε μια σχέση.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το σύντομο ενημερωτικό κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Όρια & Ασφάλεια» το οποίο εξηγεί τους λόγους γιατί ορισμένα άτομα τείνουν να παραμένουν σε τοξικές σχέσεις.
• Συζητήστε το κείμενο με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες και απαντήστε ερωτήσεις που ίσως να έχουν.
• Συνεχίστε με μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών, όπου θα παρουσιάσετε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες διάφορες επιλογές βοηθητικών/μη-βοηθητικών συμπεριφορών που μπορεί να συμβούν σε μια σχέση, και ζητήστε τους να συζητήσουν μεταξύ τους και με τους/ τις εκπαιδευτικούς τους.
Θέμα 2 Έχω τη συγκατάθεση σου;
Δραστηριότητα 1: Συναίνεση Μεταξύ Φίλων
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εξήγηση των εννοιών της συγκατάθεσης και της ερωτική συναίνεσης.
• Ορισμός των εννοιών: συγκατάθεση, εξαναγκασμός, ερωτική συναίνεση, κακοποίηση, βιασμός.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 59
Οδηγίες
• Ξεκινήστε αυτό το Θέμα δίνοντας τους ορισμούς βασικών εννοιών όπως η συγκατάθεση, ο εξαναγκασμός, η ερωτική συναίνεση, η κακοποίηση, και ο βιασμός, τους οποίες θα βρείτε στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Θέμα 2ο: Έχω τη συγκατάθεση σου;». Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να περάσουν λίγα λεπτά διαβάζοντας αυτούς τους ορισμούς για να προετοιμαστούν για τη δραστηριότητα που θα ακολουθήσει. Εάν υπάρχουν ερωτήσεις, τότε οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να τις απαντήσουν.
• Έπειτα δώστε στους συμμετέχοντες/ουσες το υποθετικό σενάριο για δύο φίλους/φίλες, τον/την Alex και τον/την Taylor που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Όταν διαβάσουν το σενάριο, ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν ένα ορισμός για το τι είναι η συγκατάθεση γενικά, να πουν γιατί είναι σημαντική, και με βάση αυτό, να αναρωτηθούν τι μπορεί να σημαίνει η σεξουαλική συναίνεση. Αυτή είναι μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών και ανοιχτής συζήτησης.
Δραστηριότητα 2: Είναι τόσο απλό!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εξήγηση των εννοιών της συγκατάθεσης και της σεξουαλικής συναίνεση.
Οδηγίες
• Παρακολουθήστε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το βίντεο που υπάρχει στην πλατφόρμα, όπου η σεξουαλική συναίνεση παρομοιάζεται με το να προσφέρεις σε κάποιον/α ένα φλιτζάνι τσάι.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να βρείτε το βίντεο εδώ.
• Όταν παρακολουθήσετε το βίντεο, ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν ξανά τι είναι η συγκατάθεση γενικά και τι είναι η σεξουαλική συναίνεση συγκεκριμένα.
Θα πρέπει να συζητήσουν με τους/τις συνομήλικους/ες τους εάν είναι αποτελεσματική η παρομοίωση του να προσφέρει κάποιος/α ένα φλιτζάνι και εάν αυτό τους έκανε να σκεφτούν πιο σοβαρά το τι είναι η σεξουαλική συναίνεση.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
60
Δραστηριότητα 3: Ναι ή Όχι;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του πόσο σημαντική είναι η συγκατάθεση/συναίνεση.
• Προβληματισμός για το πότε μπορεί να είναι κανείς σίγουρος/η ότι έχουν την συγκατάθεση να αγγίξουν ή να φιλήσουν ένα άλλο άτομο.
Οδηγίες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες και δώστε τους λίγα λεπτά να συζητήσουν μεταξύ τους το πόσο σημαντική είναι η συγκατάθεση/συναίνεση με το να σκεφτούν την ακόλουθη ερώτηση:
- Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι/ες ότι έχουμε συγκατάθεση πριν αγγίξουμε ή φιλήσουμε ένα άλλο άτομο;
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις απαντήσεις τους με την υπόλοιπη τάξη και τους/τις εκπαιδευτικούς τους.
Δραστηριότητα 4: Έχεις διάθεση;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση της έννοιας της συγκατάθεσης/συναίνεσης.
• Αντίληψη του ότι το να ζητάμε, να διαπραγματευόμαστε, και να δίνουμε συγκατάθεση είναι σημαντικά κομμάτια για μια υγιή σχέση.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 61
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επιστρέψουν στις ομάδες τους και δώστε τους
λίγα λεπτά να συζητήσουν το θέμα της συναίνεσης και να σκεφτούν την ακόλουθη ερώτηση:
• - Πιστεύετε ότι πρέπει να ζητάτε τον/την σύντροφο σας συναίνεση κάθε φορά πριν κάνετε σεξ;
• Ακολούθως, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις απαντήσεις τους με την υπόλοιπη τάξη και τους/τις εκπαιδευτές/τριες τους.
• Κλείστε τη δραστηριότητα διαβάζοντας μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το ενημερωτικό κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Συναίνεση & Επικοινωνία».
• Εξηγήστε ότι το να ζητάμε, να διαπραγματευόμαστε, και να δίνουμε συγκατάθεση είναι σημαντικά κομμάτια για μια υγιή σχέση. Οι υγιείς σχέσεις βασίζονται σε καλή επικοινωνία μεταξύ του ζευγαριού, κάτι που είναι κομμάτι της δημιουργίας εμπιστοσύνης. Οι υγιείς σχέσεις επιτρέπουν σε κάθε άτομο να αποφασίζει με ελευθερία τις ερωτικές επιθυμίες και πράξεις του. Το να παίρνουμε την ευθύνη του να επικοινωνούμε με σαφήνεια τις αξίες, ανάγκες και επιθυμίες
μας, αλλά και το να κάνουμε επιλογές οι οποίες συμβαδίζουν με τις αξίες μας, αποτελούν σημαντικές πτυχές της σεξουαλικής μας υγείας.
• Ακολούθως, αναφέρετε μερικές λέξεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να περιγράψουν τη συγκατάθεση: θετική, καταφατική, ξεκάθαρη, ενθουσιώδης. Υπενθυμίστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι το άτομο που θα ξεκινήσει μια σεξουαλική πράξη έχει την ευθύνη να πάρει συγκατάθεση από τον/την ερωτικό παρτενέρ του/της. Χωρίς συναίνεση μπορεί να υπάρξει αρνητικό αποτέλεσμα για το θύμα (το άτομο που έχει βιώσει σεξουαλική κακοποίηση) και τον θύτη (το άτομο που έπραξε την κακοποίηση), αλλά και για τους/τις φίλους/φίλες και την οικογένεια του θύματος και του θύτη.
Δραστηριότητα 5: Ο Νόμος
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι είναι η συγκατάθεση/συναίνεση.
• Αξιολόγηση του υποχρεωτικού νόμου για συναίνεση.
Οδηγίες
• Διαβάστε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 5: Ο Νόμος». Εξηγήστε ότι πολλές δικαστικές υποθέσεις που σχετίζονται με κακοποίηση ή βιασμό είναι δύσκολες να επιλυθούν επειδή το σεξ συνήθως αρχίζει χωρίς λόγια και θεωρώντας ότι τα δύο άτομα έχουν τις ίδιες επιθυμίες. Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, στη Σουηδία, υιοθετήθηκε ένας νόμος που υποχρεώνει όλα τα άτομα να εξασφαλίζουν συναίνεση. Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να εξετάσουν τον νόμο, ο οποίος υπάρχει στον σχετικό σύνδεσμο που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να βρείτε τον νόμο εδώ.
• Όταν περάσετε λίγη ώρα μελετώντας τον νόμο, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες
62 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
να πουν τη γνώμη τους για αυτό το ζήτημα. Εάν δεν συμφωνούν με τον νόμο, θα πρέπει να εισηγηθούν άλλους τρόπους που μπορούν να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα, δηλαδή το να παρουσιάζουν τα δύο άτομα που εμπλέκονται σε ένα τέτοιο περιστατικό να δύο διαφορετικές ιστορίες για το τι έγινε μεταξύ τους. Όλη η ομάδα θα πρέπει να συζητήσει αυτό το ζήτημα μαζί με τους/τις εκπαιδευτές/τριες.
Δραστηριότητα 6: Η Πρώτη Κίνηση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι είναι η συγκατάθεση/συναίνεση.
• Εξέταση των γνώσεων και της κατανόησης της συγκατάθεσης με βάση όλες τις πληροφορίες που έχουν παρουσιαστεί.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Η Πρώτη Κίνηση». Σχολιάστε ότι σε πολλές χώρες εξακολουθεί να αναμένεται
από τα αγόρια να κάνουν το πρώτο βήμα για ένα ραντεβού και για μια σεξουαλική πράξη. Αυτό το γεγονός καθιστά τα αγόρια ιδιαίτερα υπεύθυνα του να ζητούν και να παίρνουν συγκατάθεση.
• Δώστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες 10 λεπτά να απαντήσουν τις ερωτήσεις του «Κουίζ M2 Ενότητα 2 Θέμα 2». Εξηγήστε ότι μπορούν να δώσουν πολλαπλές απαντήσεις σε κάθε ερώτηση, και ότι θα λάβουν ανατροφοδότηση για οποιαδήποτε απάντηση επιλέξουν.
Σχόλια για την Ερώτηση 1:
1) Όχι, αυτό δεν είναι συναίνεση. Τα ρούχα μπορεί να υποδείξουν μια ανάγκη, αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με συγκατάθεση.
2) Όχι, το να υποθέσει κανείς κάτι δεν είναι συγκατάθεση. Ίσως η/ο σύντροφος σου δεν έχει όρεξη αυτή τη φορά.
3) Όχι, σίγουρα όχι. Ίσως της/του αρέσουν τα φιλιά, αλλά μπορεί να μην θέλει να κάνει κάτι περισσότερο αυτή τη φορά.
4) Πώς μπορείς να ξέρεις σίγουρα ότι η/ο σύντροφος σου δεν σε φιλάει μόνο και μόνο επειδή νιώθει πίεση; Καλύτερα να ρωτήσεις και να βεβαιωθείς, ειδικά όταν δεν γνωρίζεις ακόμη το άλλο άτομο πολύ καλά. Όταν γνωρίζεις την/τον σύντροφο σου για αρκετό καιρό, μια ρουτίνα μπορεί να δημιουργηθεί, και ίσως να μην χρειάζεται να ρωτάς κάθε φορά για συγκατάθεση. Αλλά ακόμη και τότε, οι καλοί σύντροφοι έχουν διάφορους τρόπους για να βεβαιωθούν ότι νιώθουν και οι δύο άνετα.
5) Η πιο έξυπνη λύση είναι να βεβαιώνεστε πάντα. Ακόμη και αν η σχέση σας έχει αναπτυχθεί περισσότερο. Αλλά εάν βρείτε κοινούς τρόπους (π.χ. χωρίς λόγια, αλλά με άλλα σημάδια) να ζητάτε και να δίνετε συναίνεση, είναι καλό να συνεχίσετε να ελέγχετε εάν η/ο σύντροφός σας εξακολουθεί να θέλει να προχωρήσει περαιτέρω. Σχόλια για την Ερώτηση 2: Ξεκάθαρα, η τελευταία απάντηση είναι η καλύτερη και η πρώτη είναι η χειρότερη. Η/ο σύντροφος
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 63
σου, αλλά και εσύ, πρέπει να νιώθετε άνετα. Αλλά πώς μπορείτε να δείξετε ξεκάθαρα τι θέλετε χωρίς εξαναγκασμό; Ο εξαναγκασμός είναι η χρήση ψυχολογικής ή σωματικής πίεσης για να συμφωνήσει ένα άλλο
άτομο να κάνει κάτι. Η συναίνεση δεν είναι αληθινή εάν υπάρξει εξαναγκασμός. Η/ο σύντροφος
σου δεν χρειάζεται να εξηγήσει γιατί δεν θέλει να κάνει σεξ. Το να μην έχει όρεξη, είναι αρκετό. Μπορείτε να εκφράσετε πώς νιώθετε και τι θέλετε. Εάν νιώθετε την ανάγκη για σεξ, αυτό το ένστικτο μπορεί να είναι ισχυρό. Αλλά δεν πρέπει να το αφήσετε να επηρεάσει τις πράξεις σας.
Σχόλια για την Ερώτηση 3:
Ο εξαναγκασμός είναι όταν ένα άτομο πιέζει ή απειλεί ένα άλλο άτομο να κάνει κάτι που δεν θέλει. Όταν υπάρχει εξαναγκασμός, δεν υπάρχει πραγματική συναίνεση. Όλοι πρέπει να έχουν
την ελευθερία να πουν «όχι». Ο εξαναγκασμός μπορεί να περιλαμβάνει:
-πίεση (π.χ. να ρωτά ένα άτομο το ίδιο πράγμα επανειλημμένα μέχρι το άλλο άτομο να ενδώσει)
-απειλές (π.χ. «Θα σε χωρίσω εάν δεν …»)
-εκφοβισμό (π.χ. όταν ένα άτομο τρομάζει ένα άλλο άτομο με τη χρήση απειλητικού ύφους, με πράξεις ή χειρονομίες)
-εκβιασμό (π.χ. «Θα πω σε όλους ότι είσαι ψυχρή/εύκολη εάν δεν …»)
-ενοχές (π.χ. «Εάν νοιαζόσουν πραγματικά για εμένα, τότε θα …»)
Σχόλια για την Ερώτηση 4: Η σεξουαλική κακοποίηση είναι η οποιαδήποτε ανεπιθύμητη ερωτική ή σεξουαλική πράξη που κάνει ένα άτομο σε ένα άλλο, ή μια σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς τη συναίνεση ενός ατόμου ή τη πρόθυμη του συμφωνία. Μια ερωτική ή σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να περιλαμβάνει φιλιά, άγγιγμα στο στήθος, τα οπίσθια, τα γεννητικά όργανα, όταν ένα άτομο ζητά από ένα άλλο άτομο να του αγγίξει τα γεννητικά όργανα, και η στοματική, πρωκτική ή κολπική επαφή. Μια ερωτική ή σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς συναίνεση είναι σεξουαλική κακοποίηση. Η διείσδυση χωρίς συναίνεση στον κόλπο (κολπική επαφή), στον πρωκτό (πρωκτική επαφή) ή στο στόμα (στοματικό σεξ) είναι κακοποίηση αλλά και βιασμός, μια πράξη που έχει υψηλότερη τιμωρία.
Σχόλια για την Ερώτηση 5:
Το «όχι» πάντα σημαίνει «όχι» είτε έχει ειπωθεί με λέξεις είτε όχι.
Όταν ένα άτομο είναι σιωπηλό ή όταν δεν λέει ξεκάθαρα τη λέξη «όχι» τότε αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι εννοεί «ναι».
Για να είναι «ναι» θα πρέπει να ειπωθεί ξεκάθαρα και με ενθουσιασμό.
Σχόλια για την Ερώτηση 6: Στις περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης, το θύμα γνωρίζει το άτομο που του/ της επιτέθηκε.
Συχνά, ο/η θύτης είναι ένας σύντροφος, ένας φίλος, ο/η σύζυγος, ένας/μια συγγενής, ένας/μια γείτονας/ισσα, ένας/μια εργοδότης/τρια, ή ένας/μια συνάδελφος/ισσα.
Λιγότερο από το ένα πέμπτο των σεξουαλικών επιθέσεων γίνονται από αγνώστους.
• Τελειώστε αυτή τη δραστηριότητα διαβάζοντας το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Ας βρούμε μια λύση!» και εξηγήστε ότι τόσο τα κορίτσια/οι γυναίκες όσο και τα αγόρια/οι άνδρες μπορεί να είναι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Στατιστικά όμως, τα αγόρια/οι άνδρες που βιώνουν κάτι τέτοιο είναι λιγότερα σε αριθμό από τα κορίτσια/τις γυναίκες.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες
τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
64 Εκπαιδεύοντας
πληροφορίες για αυτό το θέμα εδώ • Κλείστε αυτό το θέμα διαβάζοντας μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα έξι σημεία της περίληψης που υπάρχουν στο μπλε κουτί στην πλατφόρμα.
Θέμα 3 Μια Ασφαλής Κουλτούρα για Ραντεβού
Δραστηριότητα 1: Καταπολεμώντας τη Βία στα Ραντεβού
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι είναι η βία στα ραντεβού και πώς μπορούμε να την αντιληφθούμε με βάση το πλαίσιο.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες μια εισαγωγή και ένα σύντομο ενημερωτικό κείμενο για τη βία στα ραντεβού.
• Το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Καταπολεμώντας
τη βία στα ραντεβού» εξηγεί ότι η βία στα ραντεβού εξακολουθεί να είναι ένα συχνό φαινόμενο, και ότι σε παγκόσμιο επίπεδο τα θύματα είναι συνήθως κορίτσια παρά αγόρια.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να περάσουν λίγα λεπτά διαβάζοντας αυτό το ενημερωτικό κείμενο και να προβληματιστούν.
• Να είστε έτοιμοι/ες να απαντήσετε οποιαδήποτε ερώτηση που μπορεί να έχουν για αυτό το ζήτημα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ και εδώ
• Συνεχίστε με μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών και ανοιχτής συζήτησης, όπου οι συμμετέχοντες/ουσες θα μοιραστούν τις σκέψεις τους για το πώς μπορούν τα αγόρια να εκφράσουν ξεκάθαρα στα κορίτσια και στα άλλα αγόρια ότι τα ραντεβού και το σεξ πρέπει να γίνονται με ασφάλεια και άνεση για όλα τα εμπλεκόμενα άτομα. Θα πρέπει να σκεφτούν τη συναίνεση, καθώς και το πώς μιλούν μεταξύ τους για την επαφή, τα ραντεβού, τις σχέσεις, και το σεξ γενικά.
Δραστηριότητα 2: Σφύριγμα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 65
Στόχοι
• Κατανόηση του τι είναι η βία στα ραντεβού και ποιοι παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με βίες συμπεριφορές.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες το σενάριο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω Δώστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες το σενάριο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 2: Σφύριγμα» και ζητήστε τους να βάλουν τον εαυτό τους σε αυτή την υποθετική κατάσταση. Θα πρέπει να σκεφτούν πώς θα ανταποκρίνονταν και να συζητήσουν τις απαντήσεις τους με όλη την ομάδα αλλά και με τους/τις εκπαιδευτές/τριες τους.
• Σενάριο: «Χαλαρώνεις με μερικά άλλα αγόρια σε εξωτερικό χώρο. Ένα κορίτσι περνά από μπροστά σας και δύο από τους φίλους σου αρχίζουν να σφυρίζουν.»
• Όταν ένα άτομο σφυρίζει σε ένα άλλο άτομο συνήθως σημαίνει ότι το άτομο που σφυρίζει θεωρεί το άλλο άτομο ελκυστικό. Το σφύριγμα δεν είναι κάτι κακό, αλλά όταν προκαλεί ανεπιθύμητη προσοχή ή όταν ξεπερνά κάποιο όριο, τότε μπορεί να είναι κάτι αρνητικό.
• Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Τι θα έκανες εσύ; Πώς θα αντιδρούσες; Θα τολμούσες να τους σταματήσεις ή θα τους έλεγες κάτι; Εάν δεν αντιδράσεις καθόλου, τι είναι αυτό που σε αποτρέπει;
- Τι νομίζεις ότι νιώθει το κορίτσι που του σφυρίζουν τα δύο αγόρια και που είναι η δέκτης αυτής της συμπεριφοράς;
Δραστηριότητα 3: Πίεση από Φίλους
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι είναι η βία στα ραντεβού και ποιοι παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με βίες συμπεριφορές.
Οδηγίες
• Συνεχίζοντας από την προηγούμενη δραστηριότητα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες να διαβάσουν ακόμη ένα σενάριο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 3: Πίεση από Φίλους» και θα πρέπει να σκεφτούν ότι βρίσκονται σε μια τέτοια θέση.
• Εξηγήστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι η πίεση που ασκείται από φίλους/φίλες (peer pressure) είναι όταν νιώθουμε ότι πρέπει να έχουμε την ίδια συμπεριφορά και να κάνουμε τα ίδια πράγματα με τους/τις συνομήλικους/ες μας ή με τον κοινωνικό μας κύκλο, έτσι ώστε να μας συμπαθούν, να μας σέβονται και για να μην ξεχωρίζουμε από τους/τις άλλους/ες.
• Σενάριο: Στο σενάριο του «σφυρίγματος», μπορεί να υπάρχει πίεση από φίλους/ες για να μην αντιδράσετε ή για να αρχίσετε να σφυρίζετε και εσείς. Τι είδους πίεση είναι αυτή; Πώς αναμένεται να συμπεριφερθείτε ως αγόρια μεταξύ άλλων αγοριών απέναντι σε κορίτσια; Γιατί; • Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να αναλύσουν τις πιέσεις από φίλους/ες που μπορεί να συμβούν σε ένα τέτοιο περιστατικό.
66 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 4: Βραδινή Έξοδος
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι είναι η βία στα ραντεβού και ποιοι παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με βίες συμπεριφορές.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ακόμη ένα σενάριο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 4: Βραδινή Έξοδος» και ζητήστε τους να σκεφτούν πώς θα αντιδρούσαν εάν βρίσκονταν σε μια παρόμοια κατάσταση.
• Σενάριο: «Σε ένα κλαμπ, 5 κορίτσια χορεύουν σε ένα κύκλο, έχοντας τις τσάντες τους στο κέντρο. Κάθε τόσο, κοιτάζουν «κρυφά», αλλά αρκετά φανερά, μερικά αγόρια που στέκονται κοντά στον τοίχο της πίστας. Φαίνεται πώς τα κορίτσια θέλουν τα αγόρια να τις προσεγγίσουν, αλλά ταυτόχρονα, θέλουν να προστατεύσουν τους εαυτούς τους από αυτά.»
• Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να συζητήσουν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Εάν σας αρέσει ένα από τα κορίτσια, τι θα κάνατε;
- Πώς θα ξεπερνούσατε την ντροπαλότητα σας;
- Πώς θα προσεγγίζατε το κορίτσι που σας αρέσει;
- Πώς μπορείς να κάνεις το κορίτσι να νιώσει ασφάλεια, και όχι απειλή;
• Εξηγήστε ότι το να νιώθουμε ασφάλεια και άνεση μεταξύ μας είναι από τις πιο σημαντικές
πτυχές σε όλες τις σχέσεις.
Δραστηριότητα 5: Επιρροές I
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν την κουλτούρα των ραντεβού.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 67
Οδηγίες
• Δώστε στους/τις συμμετέχοντες μια λίστα με παράγοντες η οποία βρίσκεται στην πλατφόρμα
κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 5: Επιρροές I» που μπορεί να επηρεάζουν την κουλτούρα
των ραντεβού. Ζητήστε τους να διαβάσουν τους παράγοντες και να επιλέξουν όσους
πιστεύουν ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην κουλτούρα των ραντεβού. Έπειτα, ζητήστε τους να περάσουν λίγη ώρα προσπαθώντας να αποφασίσουν ποιοι από αυτούς τους παράγοντες
πιστεύουν πώς όντως παίζουν σημαντικό ρόλο στην κουλτούρα των ραντεβού.
• Υπενθυμίστε τους ότι όλες οι απαντήσεις που θα δώσουν είναι σωστές φτάνει να τις δικαιολογήσουν με λογικές εξηγήσεις.
Δραστηριότητα 6: Επιρροές II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τους παράγοντες που ίσως επηρεάζουν την κουλτούρα των ραντεβού.
Οδηγίες
• Συνεχίζοντας από την προηγούμενη δραστηριότητα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες να σκεφτούν τρόπους που θα βοηθούσαν στην μείωση ή την εξάλειψη των αρνητικών επιρροών που έχουν ορισμένοι παράγοντες στην κουλτούρα των ραντεβού και οι οποίες είναι δύσκολο να αλλάξουν.
• Δώστε ορισμένα παραδείγματα, εξηγώντας τους ρόλους των φύλων (ότι κάθε φύλο υποθετικά πρέπει να συμπεριφέρεται με συγκεκριμένους τρόπους), ή την οικογένεια (πόσο αυστηροί είναι μερικοί γονείς), ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (οι έφηβοι/ες αντιγράφουν τις συμπεριφορές ατόμων που είναι διάσημα, που έχουν επιρροή) κλπ.
Θέμα 4 Βίαιος/η
Δραστηριότητα 1: Βία στην Οικειότητα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
68 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Σύντροφος
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τις συμπεριφορές κακοποίησης με βάση το πλαίσιο και το φύλο.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να παρακολουθήσουν το βίντεο για τη βία που μπορεί να προέρχεται από τους στενούς/προσωπικούς μας συντρόφους των το οποίο βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Βία στην Οικειότητα».
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Το βίντεο υπάρχει εδώ
• Ακολούθως, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να εντοπίσουν τα διάφορα είδη κακοποίησης
που παρουσιάζονται στο βίντεο (π.χ. σωματική, συναισθηματική, οικονομική, σεξουαλική, ανεπιθύμητη παρακολούθηση) και να δώσουν παραδείγματα για όλα αυτά.
Δραστηριότητα 2: Τοξική Συμπεριφορά
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για το εάν το πλαίσιο ή η περίσταση έχει σημασία για τον προσδιορισμό μιας συμπεριφοράς ως κακοποιητικής ή όχι.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να παρακολουθήσουν το βίντεο για τη Βία στα Ραντεβού, συγκεκριμένα τα λεπτά από το 2:00 μέχρι το 3:35. Το βίντεο βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 2: Τοξική Συμπεριφορά».
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Το βίντεο υπάρχει εδώ.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 69
• Στη συνέχεια, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Πιστεύετε ότι ο τρόπος που συμπεριφέρεται το αγόρι είναι βίαιος; Γιατί είναι, ή δεν είναι βίαιος, σύμφωνα με τις δικές σας απόψεις; Εξαρτάται μια τέτοια συμπεριφορά από την περίσταση ή το περιβάλλον;
• Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να συζητήσουν και να μοιραστούν τις σκέψεις τους με την υπόλοιπη ομάδα.
Δραστηριότητα 3: Τι θα Έκανες Εσύ;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για το εάν το πλαίσιο ή η περίσταση έχει σημασία για τον προσδιορισμό μιας συμπεριφοράς ως κακοποιητικής ή όχι.
Οδηγίες
• Συνεχίζοντας από την προηγούμενη δραστηριότητα και το βίντεο για τη Βία στα Ραντεβού, δώστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ένα υποθετικό σενάριο και ζητήστε τους να σκεφτούν περισσότερο τις πιθανές επιπτώσεις του να βιώσει κανείς κακοποιητικές συμπεριφορές και/ή
να είναι μάρτυρας σε αυτές.
• Σενάριο: «Φανταστείτε ότι η κατάσταση που παρακολουθήσαμε ήταν αντίστροφη, δηλαδή ότι ένα αγόρι κακοποιείται από το κορίτσι του. Φανταστείτε ότι έχετε δύο καλούς φίλους που βγαίνουν ραντεβού και είναι στα αρχικά στάδια μιας σχέσης. Μετά από λίγους μήνες, έχετε προσέξει αρκετές φορές ότι το κορίτσι διατάζει συνέχεια το αγόρι «της». Δεν του αρέσει, αλλά δεν τολμά να αντιδράσει».
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τι θα έκαναν εάν ήταν φίλος/η αυτού του ζευγαριού. Θα πρέπει να εξηγήσουν εάν/πώς θα αντιδρούσαν και/ή πώς θα συμπεριφέρονταν απέναντι στο αγόρι και πώς απέναντι στο κορίτσι. Επίσης, τι θα έκανα εάν αυτή η κατάσταση συνεχιζόταν.
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να περάσουν λίγα λεπτά διαβάζοντας το σύντομο ενημερωτικό κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Πολεμώντας Ενάντια στα Κοινωνικά Πρότυπα». Το κείμενο εξηγεί ότι οι έφηβοι/ες μερικές φορές παρασύρονται και πιστεύουν ότι οι κακοποιητικές συμπεριφορές σε μια σχέση, ή σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο, είναι αποδεκτές.
• Τέλος, δώστε έμφαση στο ότι είναι αναγκαίο να αλλάξουμε το πολιτισμικό και κοινωνικό κατεστημένο που ενθαρρύνει τη βία.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Για περισσότερες πληροφορίες για το πώς παραπλανούνται οι έφηβοι/ες σχετικά με τις
κακοποιητικές συμπεριφορές, ακολουθήστε τον σύνδεσμο
Για περισσότερες πληροφορίες για την αναγκαιότητα αλλαγής του πολιτισμικού και
κοινωνικού κατεστημένου που ενθαρρύνει τη βία, ακολουθήστε τον σύνδεσμο
70 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 1: Ρόλοι & Στερεότυπα Φύλου
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για το εάν οι ρόλοι των φύλων επηρεάζουν τα ραντεβού.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε αυτό το Θέμα διαβάζοντας μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το σύντομο ενημερωτικό κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 1: Ρόλοι & Στερεότυπα Φύλου». Το κείμενο αναφέρεται στους ρόλους και τα στερεότυπα των φύλων, και πώς αυτά έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν τις σχέσεις μας. Τίθεται, επίσης, η ερώτηση εάν τα αγόρια και τα κορίτσια βιώνουν διαφορετικά τα ραντεβού και τις σχέσεις.
• Στη συνέχεια, και με βάση αυτό το σύντομο κείμενο, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες να μοιραστούν τις σκέψεις τους σχετικά με το τι πιστεύουν ότι είναι οι ρόλοι και τα στερεότυπα των φύλων.
• Έπειτα, παρακολουθήστε όλοι/ες μαζί τα δύο βίντεο που βρίσκονται στην πλατφόρμα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τα δύο βίντεο μέσω αυτών των δύο συνδέσμων:
https://www.youtube.com/watch?v=nrZ21nD9I-0
https://www.youtube.com/watch?v=Ulh0DnFUGsk
• Ακολούθως, ενθαρρύνετε τους να συζητήσουν τους κοινωνικούς «κανόνες» που επηρεάζουν
τα αγόρια και τα κορίτσια όσον αφορά τις συμπεριφορές, τα ενδιαφέροντα, τις προσδοκίες και γενικά τι τους αρέσει και τι όχι,. Δώστε έμφαση στο ότι πρέπει να σκεφτούν τις συνέπειες των επιλογών τους.
• Προσφέρετε μερικά παραδείγματα όπως: ροζ εναντίον μπλε, στρατιωτάκια εναντίον κούκλων, επιστήμες εναντίον των τεχνών (σχολικά/ακαδημαϊκά μαθήματα, καθώς και επαγγελματικές επιλογές), κ.λπ.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 71
Θέμα
5 Αντιδρούμε Διαφορετικά;
Δραστηριότητα 2: Αντίδραση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τις συνέπειες της βίας στα ραντεβού, και πώς αυτή επηρεάζει τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια.
• Έλεγχος των γνώσεων που απέκτησαν οι συμμετέχοντες/ουσες κατά τη διάρκεια αυτής της ενότητας.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι η
βία στα ραντεβού μπορεί να προκαλέσει ήπιες ή σοβαρές αντιδράσεις στο θύμα. Οι αντιδράσεις μπορεί να κυμαίνονται από απελπισία σε κατάθλιψη, άγχος, ακόμη και χρήση ουσιών (π.χ. αλκοόλ, ναρκωτικά). Το τραύμα που προκλήθηκε από βία στα ραντεβού μπορεί να είναι σωματικό, ψυχολογικό, ή και τα δύο.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να συζητήσουν εάν πιστεύουν ότι τα αγόρια αντιδρούν διαφορετικά από τα κορίτσια όσον αφορά τη βία στα ραντεβού ή εάν επηρεάζονται το ίδιο από μια τέτοια κακοποίηση.
• Διαβάστε όλοι/ες μαζί το κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Όλοι/ ες κλαίνε και αυτό είναι ΟΚ». Προσοχή πρέπει να δοθεί στο γεγονός ότι τα κορίτσια μπορεί να υποφέρουν σιωπηλά εάν δεν έχουν το κατάλληλο σύστημα υποστήριξης, αλλά και στο γεγονός ότι δεν είναι εύκολο να πειστούν τα αγόρια να εκφράσουν ότι μπορεί να έχουν υπάρξει θύματα βίας στα ραντεβού λόγω της ιδέας που έχει η κοινωνία για τον ανδρισμό.
• Τέλος, πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να περάσουν 15 λεπτά απαντώντας τις ερωτήσεις που υπάρχουν στο «Μ2 Ενότητα 2 Τελικό Κουίζ». Εξηγήστε ότι οι ερωτήσεις που περιλαμβάνει το Τελικό Κουίζ είναι ανοιχτού τύπου (ελεύθερο κείμενο) και οι συμμετέχοντες/ ουσες τις έχουν ήδη εξετάσει νωρίτερα και θα πρέπειέ να απαντήσουν αναδρομικά.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
72
Ενότητα 3 Η Σημασία της Οικογένειας
Στόχοι
• Εξερεύνηση της έννοιας οικογένεια, των οικογενειακών σχέσεων, του ρόλου του κάθε μέλους μιας
οικογένειας, των αλλαγών στον τρόπο ζωής μιας οικογένειας μέσα από την πάροδο του χρόνου, και των πολιτισμικών διαφορών στη δυναμική μιας οικογένειας.
• Συζήτηση εννοιών όπως είναι η υπεύθυνη γονική μέριμνα και ο οικογενειακός προγραμματισμός.
• Κατανόηση του ότι αυτές οι έννοιες συνδέονται με τις ανάγκες και τις προσδοκίες που πηγάζουν
από τους έμφυλους κοινωνικούς ρόλους (π.χ. μητέρα, πατέρας, σύζυγος, κόρη, γιος, κηδεμόνας, κ.λπ.).
• Εξήγηση του ότι αυτοί οι ρόλοι διαφέρουν από κουλτούρα σε κουλτούρα και ότι επηρεάζονται από δυναμικές ισχύος που υπάρχουν σε μια κοινωνία.
Θέμα 1 Τι είναι η Οικογένεια;
Δραστηριότητα 1: Η Λέξη «Οικογένεια»
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Εισαγωγή στη λέξη «οικογένεια».
• Αναλογισμός του τι είναι η οικογένεια.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τι σημαίνει οικογένεια, πώς αντιλαμβάνονται την έννοια, τα δικά τους βιώματα και εμπειρίες, κλπ.
• Ζητήστε τους να απαντήσουν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Όταν ακούτε τη λέξη «οικογένεια» τι συνδέσεις κάνετε;
- Τι σκέψεις σας έρχονται στο μυαλό;
• Εξηγήστε τους ότι αυτή είναι μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών και ενθαρρύνετε τους να μοιραστούν τις σκέψεις τους.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 73
Δραστηριότητα 2: Οικογενειακό Δέντρο
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εισαγωγή στο τι σημαίνει οικογένεια με τη βοήθεια ερωτήσεων για προβληματισμό. Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δημιουργήσουν ένα Οικογενειακό Δέντρο για την οικογένεια τους χρησιμοποιώντας τα διαδικτυακά εργαλεία Canva και Family Echo. Για παράδειγμα, μπορούν να συμπληρώσουν τα ονόματα των γονέων τους, των παππούδων και γιαγιάδων τους, των κηδεμόνων τους, των αδελφών τους, και άλλων συγγενών όπως είναι οι θείοι, οι θείες, τα ξαδέλφια, κ.λπ.
Συμβουλή για τον/την εκπαιδευτικό
Μπορείτε να βρείτε το διαδικτυακό εργαλείο Canva εδώ
Μπορείτε να βρείτε το διαδικτυακό εργαλείο Family Echo εδώ
• Αφού δημιουργήσουν το οικογενειακό τους δέντρο, συζητήστε το τι είναι η οικογένεια, ποιος είναι ο σκοπός της, καθώς και το ότι υπάρχουν οικογένειες σε όλα τα σχήματα και μεγέθη.
• Έπειτα, μοιραστείτε μερικούς λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια οικογένεια (π.χ. οικονομικοί λόγοι, συντροφικότητα, κλπ.).
• Τέλος, εξηγήστε ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου, όσον αφορά τα ετερόφυλα και τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια, από νομική άποψη.
Δραστηριότητα 3: Διάφορα Είδη Οικογένειας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
74 Εκπαιδεύοντας τα
αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
έφηβα
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση και γνωριμία με τα διάφορα είδη οικογένειας.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δημιουργήσουν μια λίστα με τα διάφορα είδη οικογένειας που γνωρίζουν. Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να γίνει είτε σε ομάδες ή ατομικά.
• Παροτρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν τη λίστα με τα διάφορα είδη οικογένειας που βρίσκονται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Κάθε οικογένεια είναι διαφορετική, κάθε οικογένεια είναι ίδια». Βοηθήστε τους, παρουσιάζοντας ορισμένα είδη οικογένειας, όπως είναι η θετή (adoptive), η μεικτή (blended), ένα ζευγάρι, οι συγγενείς & φίλοι/φίλες, ο/η κηδεμόνας, η πυρηνική (nuclear), κλπ.
Δραστηριότητα 4: Σημασία
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Προσφορά τροφής για σκέψη και προβληματισμό μέσα από την εισαγωγή της λέξης «οικογένεια».
Οδηγίες
• Επιτρέψτε λίγο χρόνο στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να περιγράψουν τι σημαίνει η λέξη «οικογένεια» για εκείνους/ες. Ως εκπαιδευτής/τρια θα πρέπει να βοηθήσετε με το να τους κατευθύνετε να σκεφτούν με βάση τα ακόλουθα:
-Εξοικονόμηση χρημάτων
-Συντροφικότητα
-Προστατεύει ο ένας τον άλλο
-Κάνω και μεγαλώνω παιδιά
• Η λέξη οικογένεια μπορεί να έχει πολλές και διάφορες σημασίες ή λειτουργίες για εκείνους/ ες άρα βεβαιωθείτε ότι νιώθουν άνετα να μοιραστούν και να εξηγήσουν τις σκέψεις τους.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 75
Δραστηριότητα 5: Θα Θέλατε Μία;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τη λέξη «οικογένεια».
• Προτροπή των συμμετεχόντων να σκεφτούν τις οικογένειες από πολλές διαφορετικές απόψεις.
Οδηγίες
• Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν με την υπόλοιπη ομάδα και τους/τις εκπαιδευτές/τριες εάν θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια μια
μέρα, και εάν ναι, πώς φαντάζονται ότι θα είναι η δική τους οικογένεια.
Δραστηριότητα 1: Αλλάζουν οι Άνθρωποι;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Απόκτηση γνώσεων για τις λειτουργίες και τις δομές των οικογενειών.
• Δώστε λίγο χρόνο στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Πιστεύετε ότι οι οικογένειες έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες;
76 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 2 Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής μιας Οικογένειας
Οδηγίες
2. Έχουν αλλάξει οι άνθρωποι και αυτά που θέλουν;
3. Είναι ένα ζευγάρι μαζί για διαφορετικούς λόγους από ότι στο παρελθόν;
• Ακολούθως, ζητήστε τους να μοιραστούν τις απόψεις τους και να τις εξηγήσουν.
• Έπειτα, μοιραστείτε και συζητήστε τα σχόλια που βρίσκονται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Οι Άνθρωποι Αλλάζουν!»:
• «Η οικογένεια έχει περάσει από τεράστιες αλλαγές κατά τον περασμένο αιώνα, όσον αφορά
τη δημιουργία οικογένειας, τη δομή του νοικοκυριού, την ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, και την ευημερία των παιδιών.
- Οι γυναίκες άρχισαν να χτίζουν καριέρες
- Ο ρόλος των μαμάδων και των μπαμπάδων έχει αλλάξει
- Τα ζευγάρια μένουν σε σχέση περισσότερο καιρό μέχρι να αποκτήσουν αρκετά χρήματα και καριέρες
- Δεν παντρεύονται όλα τα ζευγάρια
- Πολλά ζευγάρια παίρνουν διαζύγιο
- Πολλές οικογένειες έχουν μόνο ένα γονέα που είναι ελεύθερος/η
- Δεν είναι πλέον ταμπού για ένα ομοφυλόφιλο ζευγάρι να ζει μαζί.»
Δραστηριότητα 2: Ρόλοι στην Οικογένεια
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τις αλλαγές στον τρόπο ζωής των οικογενειών, αλλά και για τις αλλαγές στους στερεοτυπικούς ρόλους που έχουν οι άνδρες και οι γυναίκες σε μια οικογένεια.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν πώς έχουν αλλάξει οι ρόλοι στην οικογένεια για τους άνδρες και τις γυναίκες τις τελευταίες δεκαετίες, και να μοιραστούν τις σκέψεις τους με την υπόλοιπη ομάδα και τους/τις εκπαιδευτές/τριες.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να αναφέρετε τα ακόλουθα σχόλια:
- Οι άνδρες προσέχουν πλέον και αυτοί τα παιδιά (αν και θα μπορούσαν να τα προσέχουν περισσότερο)
- Οι γυναίκες σχεδιάζουν και αποφασίζουν πότε θα κάνουν παιδιά
- Οι άνδρες δεν είναι πια υπεύθυνοι για τις γυναίκες (μέχρι το 1950, δεν επιτρεπόταν στις γυναίκες να παίρνουν οικονομικές αποφάσεις)
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 77
• Συνεχίστε διαβάζοντας το ενημερωτικό κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον
τίτλο «Οι ρόλοι των ανδρών και των γυναικών έχουν όντως αλλάξει». Το κείμενο εξηγεί ότι η
πιο σημαντική αλλαγή στους ρόλους των φύλων τις τελευταίες οκτώ δεκαετίες σχετίζεται με
την ανάπτυξη των δικαιωμάτων των γυναικών. Όλο και περισσότερες γυναίκες εστιάζουν στην εκπαίδευση και την καριέρα. Όλο και περισσότερες γυναίκες ενδυναμώνονται και δεν χρειάζεται να βασίζονται στους συζύγους τους. Αυτό το γεγονός άλλαξε τη δυναμική της οικογένειας.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την Ιστορία των Γυναικών εδώ
Θέμα 3 Πολιτισμός και Οικογένεια
Δραστηριότητα 1: Ξεχωριστοί Μικρόκοσμοι σε ένα Μεγάλο Πολιτισμικό Πλαίσιο
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση των πολιτισμικών διαφορών στις δυναμικές της οικογένειας.
Οδηγίες
• Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν εάν πιστεύουν ότι οι οικογένειες είναι διαφορετικές σε άλλες χώρες και πολιτισμούς.
• Έπειτα, παρακολουθήστε όλοι/ες μαζί το βίντεο, που βρίσκεται στην πλατφόρμα, για τις Διαφορετικές Οικογενειακές Παραδόσεις στον Κόσμο, και ακολούθως συζητήστε.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο εδώ.
• Συνεχίστε τη δραστηριότητα διαβάζοντας μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το ενημερωτικό κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα σχετικά με τις πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν στη δυναμική της οικογένειας.
• Εν συντομία, εξηγήστε ότι αυτή η μελέτη αναφέρει πώς η οικογένεια και ο πολιτισμός είναι στενά δεμένα μεταξύ τους. Επίσης, αναφέρει ότι ο πολιτισμός επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται, επικοινωνούν, και κοινωνικοποιούνται οι άνθρωποι. Τέλος, ο πολιτισμός επηρεάζει τις παραδόσεις γάμου,τις ιδέες σχετικά με το φύλο και τη σεξουαλικότητα, και τις ιδέες για τη δημιουργία μιας οικογένειας.
78 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Για περισσότερες πληροφορίες για αυτό το θέμα, μπορείτε να διαβάσετε την έρευνα εδώ
• Στη συνέχεια, χρησιμοποιήστε τα κείμενα που υπάρχουν στην πλατφόρμα σχετικά με τις «Συγγενικές Σχέσεις» και τη «Διευρυμένη Οικογένεια» για να εξηγήσετε ότι οι σχέσεις και τα είδη οικογένειας διαφέρουν από τον ένα πολιτισμό στον άλλο.
• Συνεχίστε διαβάζοντας το κείμενο που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Συγκατοίκηση» και συζητήστε το θέμα του γάμου, αλλά και του διαζυγίου, στους διάφορους πολιτισμούς.
Δραστηριότητα 2: Ατομικότητα / Αλληλεξάρτηση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση των πολιτισμικών διαφορών στη δυναμική της οικογένειας.
Οδηγίες
• Εξηγήστε ότι ο κάθε πολιτισμός ενθαρρύνει σε διαφορετικό επίπεδο την ατομικότητα και τη μοναδικότητα έναντι του κομφορμισμού και της αλληλεξάρτησης.
• Παρακολουθήστε όλοι/ες μαζί το βίντεο Εγώ η Εμείς; Πολιτισμική Διαφορά μεταξύ Ανατολής και Δύσης, και ακολούθως συζητήστε με όλη την ομάδα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο εδώ
• Εισηγηθείτε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να περάσουν λίγο χρόνο μετά το τέλος του μαθήματος κάνοντας την προαιρετική εργασία, όπου μπορούν να ερευνήσουν περισσότερο μια χώρα της επιλογής τους και να ετοιμάσουν μια σύντομη αναφορά με τα συμπεράσματα
τους σχετικά με τις πολιτισμικές διαφορές στη δυναμική της οικογένειας.
• Επίσης, εισηγηθείτε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν την επόμενη προαιρετική εργασία, όπου θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν συνέντευξη από τον/την κηδεμόνα τους
ή ένα άλλο μέλος της οικογένειας τους σχετικά με το τι σημαίνει η έννοια οικογένεια για αυτούς. Μερικές ερωτήσεις που θα μπορούσαν να κάνουν είναι:
- Τι σε κάνει περήφανο/η σε αυτή την οικογένεια;
- Ήταν η οικογένεια σου στο παρελθόν ή ίδια με την οικογένεια σου τώρα;
- Τι έχει αλλάξει με το πέρασμα των χρόνων;
- Τι το έχει επηρεάσει αυτό;
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 79
Θέμα 4 Οικογενειακός Προγραμματισμός
Δραστηριότητα 1: Το να είναι κανείς Γονιός
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του τι ακριβώς είναι η υπεύθυνη γονική μέριμνα
• Αναγνώριση των διάφορων δεξιοτήτων και ευθυνών που πρέπει να έχουν οι γονείς
Οδηγίες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες και ζητήστε τους να σκεφτούν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
-Τι είναι αναγκαίο για να γίνει κανείς γονιός ή κηδεμόνας;
-Τι είναι απαραίτητο για είναι κάποιος/α υπεύθυνος γονιός;
-Πώς συνδέονται αυτές οι ιδέες με τον οικογενειακό προγραμματισμό;
• Αφού οι συμμετέχοντες/ουσες συζητήσουν με τις ομάδες τους, έπειτα κάντε μια ανοιχτή συζήτηση με όλη την ομάδα και ανταλλάξτε απόψεις. Αυτή είναι μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών.
• Στη συνέχεια, διαβάστε όλοι/ες μαζί τους ορισμούς που υπάρχουν στην πλατφόρμα για την υπεύθυνη γονική μέριμνα και τον οικογενειακό προγραμματισμό.
Δραστηριότητα 2: Γονική Μέριμνα & Οικογενειακός Προγραμματισμός
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
80 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Στόχοι
• Αξιολόγηση της προσωπικής ετοιμότητας ενός ατόμου για να γίνει γονιός.
• Αναγνώριση των κοινωνικών, ηθικών, συναισθηματικών, φυσικών, πνευματικών, και οικονομικών παραγόντων που αφορούν το να είναι κάποιος/α γονιός.
Οδηγίες
• Δώστε λίγο χρόνο στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν και να αξιολογήσουν τους ορισμούς «υπεύθυνος/η γονιός και «οικογενειακός προγραμματισμός» τις οποίες μελέτησαν στη προηγούμενη δραστηριότητα.
• Έπειτα, ζητήστε τους να συγκρίνουν αυτούς τους δύο ορισμούς με τις δικές τους ιδέες. Ενθαρρύνετε τους να μοιραστούν τις σκέψεις τους με την υπόλοιπη ομάδα, καθώς αυτή η δραστηριότητα αφορά επίσης την ανταλλαγή ιδεών.
Δραστηριότητα 3: Μικρό Θεατρικό για τη Γονική Μέριμνα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 40 λεπτά
Στόχοι
• Αναπαράσταση των γνώσεων που αποκτήθηκαν σχετικά με το να είναι κάποιος/α υπεύθυνος/η γονιός και το πώς συνδέεται αυτό με την έννοια του οικογενειακού προγραμματισμού.
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι εάν θέλουν έχουν την επιλογή να δημιουργήσουν ένα μικρό θεατρικό σε ομάδες των 3 ή 4 ατόμων. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να εστιάσει σε ένα στοιχείο σχετικά με το να είναι κάποιος/α γονιός το οποίο θεωρεί ότι θα ήταν σημαντικό να σκεφτεί περισσότερο η υπόλοιπη ομάδα.
• Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα θα παρουσιάσει το μικρό θεατρικό στην ολομέλεια, και στο τέλος θα ακολουθήσει ανατροφοδότηση. Μια εναλλακτική επιλογή είναι οι συμμετέχοντες/ουσες
να παρουσιάσουν την ιστορία στους/στις φίλους/φίλες τους ή στα μέλη της οικογένειας τους.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Αυτή είναι μια προαιρετική δραστηριότητα, και η διάρκεια της θα εξαρτηθεί από τον
αριθμό των ατόμων που θα συμμετέχουν, και από άλλους σχετικούς παράγοντες. Επίσης, αυτή η δραστηριότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εργασία για το σπίτι.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 81
Δραστηριότητα 1: Τα Τρία Είδη
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Αναλογισμός για τα διάφορα είδη γονικής μέριμνας και των επιρροών που έχουν στα παιδιά.
Οδηγίες
• Κάντε μια σύντομη εισαγωγή για τα τρία διαφορετικά είδη γονιών: απολυταρχικοί, δημοκρατικοί, επιτρεπτικοί. Εξηγήστε ότι σε πρακτικό επίπεδο υπάρχουν πολλοί και διάφοροι συνδυασμοί αυτών των τριών ειδών. Έπειτα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις απόψεις τους σχετικά με το ποιος ίσως να είναι ο καλύτερος συνδυασμός αυτών των τριών ειδών. Αυτή είναι μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών.
Δραστηριότητα 2: Αμερικάνικη Έρευνα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Ανάπτυξη κριτικής σκέψης γύρω από το ποιος θα ήταν ο καλύτερος συνδυασμός των ειδών γονικής μέριμνας.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν την ερώτηση: «Ποιος είναι, κατά την άποψη σας, ο καλύτερος συνδυασμός των τριών ειδών;».
82 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 5 Είδη Γονικής Μέριμνας
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να παρακολουθήσουν το βίντεο που υπάρχει στην πλατφόρμα
με τον τίτλο «Είδη Γονικής Μέριμνας και οι Επιπτώσεις που έχουν στα Παιδιά».
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο εδώ.
• Αφού παρακολουθήσετε όλοι/ες μαζί το βίντεο, ξεκινήστε μια κριτική συζήτηση όπου όλη η ομάδα θα έχει την ευκαιρία να εκφράσει τις απόψεις της.
Δραστηριότητα 3: Μη Βίαιη Επικοινωνία
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Απόκτηση γνώσεων σχετικά με τη Μη Βίαιη Επικοινωνία.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες την έννοια Μη Βίαιη Επικοινωνία.
• Εξηγήστε ότι μη βίαιη επικοινωνία σημαίνει ότι γνωρίζουμε τις ανάγκες μας και να έχουμε ενσυναίσθηση απέναντι στις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων. Όταν επικοινωνούμε με αλληλοσεβασμό μπορούμε να συμφωνήσουμε σε έναν κοινά αποδεκτός τρόπο ικανοποίησης των αναγκών και των δύο μερών.Αυτό σημαίνει ότι η ανατροφή των παιδιών γίνεται με μη βίαιη προσέγγιση, χωρίς επιβολή εξουσίας, ελέγχου ή τιμωρίας.
• Στη συνέχεια, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να παρακολουθήσουν το βίντεο που υπάρχει στην πλατφόρμα. Το βίντεο είναι κομμάτι ενός προγράμματος κατάρτισης.
• Κλείστε τη δραστηριότητα ζητώντας από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις απόψεις τους με την ομάδα τους. Θα ακολουθήσει μια δραστηριότητα ανταλλαγής ιδεών, όπου όλοι/ες θα μοιραστούν τις απόψεις τους.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο εδώ
Επίσης, αυτή η πηγή προσφέρει περισσότερες πληροφορίες.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 83
Δραστηριότητα 4: Δημιουργήστε μια Αφίσα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Διδασκαλία σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κλπ.).
Διάρκεια
• 45 λεπτά
Στόχοι
• Επανάληψη και αναστοχασμός γύρω από όλα όσα συζητήθηκαν σε αυτό το μάθημα.
• Έλεγχος γνώσεων των θεμάτων που συζητήθηκαν σε αυτή την ενότητα.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δημιουργήσουν μια αφίσα με την ομάδα τους όπου θα παρουσιάσουν τις βασικές πληροφορίες και γνώσεις που απέκτησαν από αυτή την Ενότητα. Η αφίσα μπορεί να εστιάσει είτε στα Τρία Είδη Γονικής Μέριμνας ή στη Μη Βίαιη Επικοινωνία. Ακολούθως, ζητήστε τους να παρουσιάσουν τις αφίσες σε όλη την ομάδα.
• Μπορούν να μοιραστούν επίσης τις αφίσες τους με τους/τις συμμαθητές/συμμαθήτριες και τους/τις εκπαιδευτικούς τους στο σχολείο για να τους δείξουν τις γνώσεις που απέκτησαν σχετικά με όλα αυτά τα θέματα.
• Ολοκληρώστε την Ενότητα ζητώντας τους να περάσουν 15 λεπτά απαντώντας τις επτά ερωτήσεις του «Μ2 Ενότητα 3 Τελικό Κουίζ» το οποίο βρίσκεται στην πλατφόρμα. Εξηγήστε ότι οι ερωτήσεις που περιλαμβάνει το Τελικό Κουίζ είναι ανοιχτού τύπου (ελεύθερο κείμενο)
και οι συμμετέχοντες/ουσες τις έχουν ήδη εξετάσει νωρίτερα και θα πρέπει να απαντήσουν αναδρομικά.
84 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 85
86 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας ΜΕΡΟΣ 3: Καταπολεμώντας την Έμφυλη Βία
ΜΕΡΟΣ 3: Καταπολεμώντας την Έμφυλη Βία
Δημιουργήθηκε από τον Οργανισμό Conexus, Ισπανία
Ένα μάθημα που μας βοηθά να προβληματιστούμε σχετικά με το πώς ο παραδοσιακός
ανδρισμός
συνδέεται με τη βία. Εστιάζει στην Έμφυλη Βία (βία με βάση το φύλο), και δίνει έμφαση στην ψυχολογική και σεξουαλική βία: τι είναι, τις διάφορες μορφές τους, και τις συνέπειες που έχουν. Προσφέρει μια διαδικτυακή εκπαιδευτική εμπειρία με δραστηριότητες και ερωτήσεις για προβληματισμό
για να αναθεωρήσουμε ιδέες και προκαταλήψεις που συνήθως έχουν οι έφηβοι και οι έφηβες σε αυτά τα θέματα.
Ενότητα 1 Ανδρισμός και Βία
Στόχοι:
• Συζήτηση σε βάθος για τον ανδρισμό και πώς μπορεί να οδηγήσει στη βία.
• Ανάλυση των εννοιών που σχετίζονται με τα στερεότυπα και τους ρόλους των φύλων, και γενικός προβληματισμός.
• Ανάλυση της δομής του ανδρισμού μέσω στερεότυπων και ρόλων των φύλων, και σε αντίθεση με το να είναι ένα άτομο κορίτσι/γυναίκα.
• Ανάλυση των επιπτώσεων που έχουν τα στερεότυπα και οι ρόλοι των φύλων σε όλα τα άτομα, και ο περιοριστικός τους χαρακτήρας.
• Απόκτηση γνώσεων για την πυραμίδα της Ηγεμονικής Αρρενωπότητας (Connell, 1995)
και αναλογισμός για τις συνέπειες που προκαλεί.
• Πληροφορίες για τις έννοιες Πατριαρχική Ομοκοινωνικότητα και Ομοφοβία, εντοπισμός και προβληματισμός για την επιρροή που έχουν στις ζωές και τις συμπεριφορές όλων μας.
• Σκέψη για εναλλακτικούς τρόπους τερματισμού της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, προώθηση ισότητας των φύλων, υγιών σχέσεων, και ενός νέου οράματος για τον ανδρισμό.
• Αντίληψη και προβληματισμός για τη σχέση μεταξύ Ηγεμονικής Αρρενωπότητας και Βίας μέσω της θεωρίας του Michael Kaufman για τα επτά «Π» της ανδρικής βίας και τις έννοιες της (Πατριαρχία, Δικαίωμα στα Προνόμια, Άδεια, το Παράδοξο της Δύναμης των Ανδρών, Ψυχική Πανοπλία, Ψυχική Πίεση, και Προηγούμενες Εμπειρίες).
• Εντοπισμός μύθων για τους δράστες και συνειδητοποίηση της σημασίας αποδόμησής τους για καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
Θέμα 1 Το να είσαι Άνδρας, ότι και αν σημαίνει αυτό
Δραστηριότητα 1: Καλωσόρισμα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 87
Στόχοι
• Εισαγωγή στα θέματα που θα συζητηθούν σε αυτό το μάθημα.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κλείσουν τις κάμερες τους και εξηγήστε ότι θα αναφέρετε ορισμένες δηλώσεις. Κάθε φορά που οι συμμετέχοντες/ουσες ταυτίζονται με μια από τις δηλώσεις, τότε θα πρέπει να ανοίγουν την κάμερα τους. Με αυτό τον τρόπο, θα ανακαλύψουν τα κοινά τους ενδιαφέροντα και θα σπάσει ο πάγος μεταξύ όλων. Μερικές από τις τελευταίες δηλώσεις που θα αναφέρετε θα σχετίζονται με στερεότυπα. Για παράδειγμα: Σε ποιους/ποιες αρέσει να παρακολουθούν σπορ στην τηλεόραση; Σε ποιους/ποιες αρέσει να παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια; Σε ποιους/ποιες αρέσει να χρησιμοποιούν καλλυντικά; Ποιοι/ ποιες έχουν κοντά/μακριά μαλλιά; Σε ποιους/ποιες αρέσει να αγοράζουν ρούχα; Με αυτό τον τρόπο, θα συνειδητοποιήσουν ότι όλα, ή σχεδόν όλα, τα αγόρια άνοιξαν την κάμερα τους όταν άκουσαν συγκεκριμένες δηλώσεις. Η ίδια αντίδραση θα παρατηρηθεί από τα κορίτσια που συμμετέχουν.
• Η τελευταία δήλωση θα είναι «ποιοι/ποιες από εσάς πιστεύουν ότι οι άνδρες είναι πιο βίαιοι από τις γυναίκες;». Με βάση τις απαντήσεις τους, ζητήστε από όλους να αφήσουν τις κάμερες τους ανοιχτές και ρωτήστε τους για ποιους λόγους απάντησαν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην τελευταία ερώτηση.
• Τότε, εξηγήστε ότι ο σκοπός της πρώτης Ενότητας αυτού του Μαθήματος είναι να προσπαθήσει να προσφέρει μερικές απαντήσεις στη συγκεκριμένη ερώτηση.
Δραστηριότητα 2: Προσωπικοί Ήρωες
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Ανάλυση του τι ιδιότητες εκτιμούν οι συμμετέχοντες/ουσες σε ένα άτομο.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν και να γράψουν στα κουτιά που υπάρχουν στην πλατφόρμα δύο ή τρείς προσωπικούς ήρωες/ηρωίδες και τα χαρακτηριστικά που τους αρέσουν σε αυτά τα άτομα.
• Αυτά τα άτομα ή οι χαρακτήρες που αγαπούν μπορεί να είναι πραγματικά ή φανταστικά, ζωντανά ή νεκρά, κ.λπ. Για να τους βοηθήσετε, μπορείτε να τους πείτε τους δικούς σας προσωπικούς ήρωες/ηρωίδες και τα χαρακτηριστικά που σας αρέσουν. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τα παραδείγματα που υπάρχουν στην πλατφόρμα, τον Han Solo και τον Harry Potter.
• Οι συμμετέχοντες/ουσες θα χρειαστούν αυτές τις πληροφορίες αργότερα, σε μια άλλη δραστηριότητα.
αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
88 Εκπαιδεύοντας
τα έφηβα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό
τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Ανάλυση και κατανόηση της έννοιας στερεότυπο.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επιλέξουν και να παρακολουθήσουν ορισμένες από τις διαφημίσεις που υπάρχουν στην πλατφόρμα.
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν μια λίστα με δύο στήλες όπου θα γράψουν, με βάση τις διαφημίσεις που παρακολουθησαν, πώς φαινομενικά συμπεριφέρονται οι άνδρες και οι γυναίκες, τι τους αρέσει, κ.λπ.
• Τότε, ζητήστε τους να απαντήσουν τις έξι ερωτήσεις που ακολουθούν για εις βάθος προβληματισμό. Οι ερωτήσεις βρίσκονται στο κουίζ στην πλατφόρμα.
• Όταν οι συμμετέχοντες/ουσες τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της δραστηριότητας.
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα κείμενα για τα «στερεότυπα» και τους «ρόλους των φύλων» και εξηγήστε ότι οι ρόλοι των φύλων συνδέονται με τα στερεότυπα φύλων.
• Ενημερώστε τους ότι στην επόμενη δραστηριότητα θα πρέπει να συμπληρώσουν ένα κουτί με όσα περισσότερα παραδείγματα μπορούν να σκεφτούν.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις διαφημίσεις στους ακόλουθους συνδέσμους:
Invictus https://www.youtube.com/watch?v=Q4sIMP57Atc
Nina Ricci https://www.youtube.com/watch?v=rOH9lz3fPks
Nivea Men https://www.youtube.com/watch?v=3FzNl1V8DXs
Nivea Lotion https://www.youtube.com/watch?v=3FzNl1V8DXs
Ariel https://www.youtube.com/watch?v=dIjZImAyoKs
Heineken https://www.youtube.com/watch?v=S1ZZreXEqSY
Old Spice https://www.youtube.com/watch?v=owGykVbfgUE
Baby Born https://www.youtube.com/watch?v=nsFCTksdXok
Hot Wheels https://www.youtube.com/watch?v=SyMXRmOZL2k
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 89 Δραστηριότητα 3: Η Λίστα
Φύλων
χρόνο (με φυσική παρουσία
ή
Δραστηριότητα 4: Τι κάνει ένα(ς) αγόρι/έφηβος/άνδρας…;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τους ρόλους των φύλων.
• Προβληματισμός για την κοινωνική κατασκευή του να είναι κανείς αγόρι/άνδρας σε αντίθεση με το να είναι κορίτσι/γυναίκα.
• Προβληματισμός για την κοινωνική κατασκευή του ανδρισμού, των στερεοτύπων, και των ρόλων των φύλων.
• Προβληματισμός για την κοινωνική κατασκευή του ανδρισμού και τον πιθανό συσχετισμός της με τη βία.
Οδηγίες
• Χρήση του ενημερωτικού κειμένου που υπάρχει στην πλατφόρμα για να αρχίσει συζήτηση με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες για τους όρους «στερεότυπα» και «ρόλοι των φύλων».
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 4: Τι κάνει ένα(ς) αγόρι/έφηβος/άνδρας…;». Θα πρέπει να γράψουν μερικά παραδείγματα που κάνει ένα μικρό αγόρι όταν θέλει να «αποδείξει τον ανδρισμό του» ή όταν θέλει να «αποδείξει» ότι είναι αγόρι, σε αντίθεση με το να είναι κορίτσι. Τότε, πείτε τους να συνεχίσουν με τις επόμενες δύο ερωτήσεις και να γράψουν τις απαντήσεις τους σχετικά με το τι κάνει ένα νεαρό αγόρι για να αποδείξει τον «ανδρισμό» του, και τι κάνει ένας νεαρός άνδρας για να αποδείξει τον «ανδρισμό» του.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» που θα τους οδηγήσει στο επόμενο κομμάτι της δραστηριότητας. Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες εάν εντόπισαν ορισμένες συνδέσεις μεταξύ αυτής της άσκησης και των εννοιών που αφορούν τα στερεότυπα και τους ρόλους των φύλων που συζητήθηκαν πιο πριν.
• Ακολούθως, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να εντοπίσουν ορισμένες συνδέσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων που έκαναν και εννοιών που σχετίζονται με τη βία, ή τι πιστεύουν
για αυτή την έννοια γενικά.
• Ενθαρρύνετε τους να σκεφτούν εάν και εκείνοι συμπεριφέρονται και πράττουν μερικές φορές με παρόμοιο τρόπο όταν θέλουν να αποδείξουν τον «ανδρισμό» τους. Ρωτήστε τους εάν όταν συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο είναι συνειδητά ή ασυνείδητα.
• Εξηγήστε τους ότι όλοι μας έχουμε μάθει από μικρά παιδιά να συμπεριφερόμαστε με βάση τι μας έχουν πει όλοι οι άλλοι για το πώς πρέπει να είναι ένας άνδρας ή μια γυναίκα. Τότε, ζητήστε τους να σκεφτούν εάν τους έχει επηρεάσει αρνητικά (ή θετικά) να ζουν με αυτές τις προσδοκίες.
• Τέλος, ζητήστε τους να σκεφτούν εάν το να ζουν με τις επιρροές/επιπτώσεις αυτών των προσδοκιών έχουν νιώσει ή βιώσει περιορισμούς. Πείτε τους ότι θα έχουν την ευκαιρία να προβληματιστούν για όλα αυτά στην επόμενη δραστηριότητα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί και από την άλλη οπτική, δηλαδή οι συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν τι κάνει ένα/μια κορίτσι/έφηβη/γυναίκα για να αποδείξει τη «θηλυκότητα» της στους άλλους.
90 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Εάν επιλέξετε να μην κάνετε αυτό το κομμάτι της δραστηριότητας, μπορείτε να πείτε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες να βρουν συνδέσεις μεταξύ όσων σχολιάστηκαν και των στερεοτύπων στην εικόνα ενός κοριτσιού που υπάρχει στην πλατφόρμα.
Δραστηριότητα 5: Το Κουτί του Άνδρα & Το Κουτί της Γυναίκας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Στόχοι
• Ανάλυση των επιρροών/επιπτώσεων που έχουν τα στερεότυπα και οι ρόλοι των φύλων σε όλους μας.
• Αναγνώριση των περιοριστικών πτυχών που έχει το Κουτί του Άνδρα και το Κουτί της Γυναίκας.
• Εντοπισμός αυτών των περιορισμών στις ζωές μας.
• Αναστοχασμός γύρω από εναλλακτικές συμπεριφορές που σχετίζονται με αυτό το θέμα.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να απαντήσουν τις έξι ερωτήσεις του κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Δραστηριότητα 5: Το Κουτί του Άνδρα & Το Κουτί
της Γυναίκας». Αυτές οι ερωτήσεις ασχολούνται με τις επιπτώσεις που έχουν αυτά τα κουτιά πάνω μας, την επιρροή που μπορεί να έχουν στις αποφάσεις που παίρνουμε για το μέλλον, και επομένως, στα όνειρα μας, και με το πόσο δύσκολο μπορεί να είναι να βγούμε έξω από αυτά. • Επιπλέον, αυτές οι ερωτήσεις ζητούν από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να ονομάσουν μερικά άτομα που γνωρίζουν, πραγματικά ή φανταστικά, τα οποία αντιμετώπισαν την αντίφαση, το παράδοξο, του να ζουν έξω από αυτό το κουτί. Θα πρέπει επίσης να σκεφτούν τις δυσκολίες του να βγει κανείς από αυτά τα κουτιά, τις συνέπειες του να συμπεριφέρεται κανείς σαν ένας «πραγματικός άνδρας» ή σαν μια «πραγματική γυναίκα», και τις συνέπειες που αντιμετωπίζουν
μερικά άτομα γενικά. Τέλος, θα πρέπει να σκεφτούν τους/τις προσωπικούς τους ήρωες/ηρωίδες
που ανέφεραν στη Δραστηριότητα 1 και πόσο αυτά τα άτομα ταιριάζουν μέσα σε αυτά τα κουτιά.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να οδηγηθούν
στο επόμενο κομμάτι της δραστηριότητας. Ζητήστε τους να σκεφτούν ξανά τις απαντήσεις
που έδωσαν στο κουίζ και να παρακολουθήσουν τα δύο βίντεο (διαφημίσεις) που βρίσκονται στην πλατφόρμα. Αυτά τα δύο βίντεο εστιάζουν στις προσπάθειες να «σπάσουμε» και να «ξεφύγουμε» από αυτά τα «κουτιά».
• Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα με μια συμβουλή για τους/τις συμμετέχοντες/ουσες: εάν θεωρούν ότι η ιδέα ενός «πραγματικού άνδρα» και μιας «πραγματικής γυναίκας» είναι λανθασμένη, τότε υπάρχει πάντα η επιλογή να αρχίσουν να σκέφτονται αντισυμβατικά, χωρίς τους περιορισμούς οποιουδήποτε κουτιού.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τα βίντεο εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=koPmuEyP3a0
https://www.youtube.com/watch?v=XjJQBjWYDTs
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 91
Θέμα 2 Ανδρισμό
Δραστηριότητα 6: Τι θα Λέγατε;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και προβληματισμός για την έννοια Ηγεμονική Αρρενωπότητα.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τη σύντομη εισαγωγή για τον Ανδρισμό και την Ηγεμονική Αρρενωπότητα που υπάρχει στην πλατφόρμα.
• Εξηγήστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι ο ανδρισμός ορίζεται ως ένα σύνολο ιδιοτήτων, χαρακτηριστικών, συμπεριφορών, και ρόλων που σχετίζονται με τα αγόρια και τους άνδρες, και ότι όλα αυτά διαφέρουν από κοινωνία σε κοινωνία, και αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου.
• Στη συνέχεια, σχολιάστε ότι οι άνδρες που ακολουθούν αυτό το σύνολο ιδιοτήτων, χαρακτηριστικών, συμπεριφορών, και ρόλων έχουν μια θέση ισχύος στην κοινωνία. Με άλλα λόγια, «έχουν την εξουσία!», και επομένως, αυτή είναι η σημασία της Ηγεμονικής Αρρενωπότητας.
• Ακολούθως, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το σύντομο κουίζ με τίτλο «Δραστηριότητα 6: Τι θα λέγατε;» που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Θα πρέπει να απαντήσουν τις ακόλουθες ερωτήσεις: «Αν πρέπει να κάνετε μια εικασία, τι πιστεύετε ότι πολεμάει η Ηγεμονική Αρρενωπότητα;» και «Ποιους πιστεύετε ότι η Ηγεμονική Αρρενωπότητα προσπαθεί να ελέγξει;».
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να οδηγηθούν στην επόμενη δραστηριότητα της πλατφόρμας.
Δραστηριότητα 7: Ηγεμονική Αρρενωπότητα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
92 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Απόκτηση γνώσεων για την πυραμίδα της Ηγεμονικής Αρρενωπότητας (Connell, 1995) και συζήτηση για τις συνέπειες που προκαλεί.
Οδηγίες
• Χρησιμοποιήστε το ενημερωτικό κείμενο και την εικόνα που βρίσκονται στην πλατφόρμα για να συζητηθεί η πυραμίδα που έχει τίτλο «Ηγεμονική Αρρενωπότητα και Πατριαρχία».
• Εξηγήστε ότι στο πάνω μέρος της πυραμίδας είναι οι «άνδρες που ακολουθούν τα πρότυπα της Ηγεμονικής Αρρενωπότητας», στο μέσο είναι οι «άνδρες που συναινούν σε συμπεριφορές αρρενωπότητας» και στο κάτω μέρος είναι οι «άνδρες που είναι περιθωριοποιημένοι και υποτελείς καθώς και οι γυναίκες». Όσο πιο ψηλά είναι ένα άτομο στην πυραμίδα, τόσο περισσότερη δύναμη, αγαθά, και προνόμια απολαμβάνει.
• Αναφέρετε ότι για να παραμείνει ένα άτομο στο πάνω μέρος της πυραμίδας πρέπει να καταπιέζει όλα τα άτομα που είναι πιο κάτω.
• Ακολούθως, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Δραστηριότητα 7: Ηγεμονική Αρρενωπότητα» που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Οι πρώτες τρεις ερωτήσεις του κουίζ ζητούν από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να γράψουν παραδείγματα ανδρών που ανήκουν στα τρία επίπεδα της πυραμίδας που συζητήθηκε πιο πριν. Η τέταρτη και τελευταία ερώτηση τους ζητά να περιγράψουν τους άνδρες που συναινούν σε συμπεριφορές
αρρενωπότητας και να σκεφτούν τι ίσως επηρεάζει την επιλογή τους αυτή.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» που θα τους οδηγήσει στο επόμενο κομμάτι της δραστηριότητας που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το ενημερωτικό κείμενο σχετικά με τον ορισμό «Ηγεμονική Αρρενωπότητα» που παρουσιάζει η Αυστραλή κοινωνική επιστήμονας RW Connell.
• Τότε, ζητήστε τους να σκεφτούν ποιοι είναι αυτοί που αποφασίζουν ποιος είναι ένας «Πραγματικός Άνδρας» στην πυραμίδα, και ποιος δεν είναι, πριν παρακολουθήσετε όλοι μαζί το σύντομο βίντεο που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο εδώ
Δραστηριότητα 8: Ομοκοινωνικότητα I
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 93
Στόχοι
• Πληροφορίες για την έννοια της πατριαρχικής ομοκοινωνικότητας και της ομοφοβίας.
• Αναγνώριση αυτών των εννοιών στη ζωή ενός ατόμου.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Δραστηριότητα
8: Ομοκοινωνικότητα» που βρίσκεται στην πλατφόρμα κάτω από το σύντομο βίντεο της προηγούμενης δραστηριότητας. Το κουίζ τους ζητά να σκεφτούν τι παρακολούθησαν στο βίντεο, το οποίο παρουσιάζει τα στατιστικά ότι «ένας στους δέκα άνδρες είναι ομοφυλόφιλος» με ένα αστείο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να απαντήσουν τι είναι
αυτό που φοβούνται οι άνδρες στο βίντεο. Υπάρχουν τέσσερις πιθανές απαντήσεις. Όταν επιλέξουν μια από τις απαντήσεις και πατήσουν το κουμπί «Ολοκλήρωση Κουίζ» τότε θα δουν αυτόματα εάν η απάντηση τους είναι σωστή.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Η απάντηση του κουίζ «Δραστηριότητα 8: Ομοκοινωνικότητα» είναι ο αριθμός τέσσερα: «Φοβούνται τι θα σκεφτούν οι άλλοι άνδρες για εκείνους».
• Τότε, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της δραστηριότητας που υπάρχει στην πλατφόρμα.
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα ενημερωτικά κείμενα σχετικά με την «ομοκοινωνικότητα». Χρησιμοποιώντας το κείμενο, εξηγήστε τι ακριβώς σημαίνει «ομοκοινωνικότητα» και πότε μπορεί να μετατραπεί σε τοξική «ομοκοινωνικότητα» ή σε «αστυνόμευση φύλου».
• Αναφέρετε ξανά στους/τις συμμετέχοντες/ουσες την πυραμίδα της Connell και πείτε τους να σκεφτούν τι θα έκανε έναν άνδρα να είναι λιγότερο άνδρας. Μια απάντηση που μπορείτε να τους αναφέρετε εσείς είναι, «Να είναι πιο κοντά σε οτιδήποτε αντιπροσωπεύει τη γυναικεία φύση». Συνεχίστε με το να σχολιάσετε ότι ένας άνδρας που δεν κατέχει ή που δεν δείχνει τα χαρακτηριστικά που η κοινωνία συνδέει με τον «Πραγματικό Ανδρισμό» δεν θα είναι στην κορυφή της πυραμίδας της Connell. Τέλος, εξηγήστε ότι η «ομοφοβία» είναι ένα σύνολο αρνητικών συμπεριφορών και συναισθημάτων απέναντι στην ομοφυλοφιλία ή σε άτομα που αναγνωρίζονται ή θεωρούνται ως ομοφυλόφιλα ή λεσβίες. Η «ομοφοβία» είναι ένα χαρακτηριστικό των ατόμων που θέλουν να προστατεύσουν την ηγεμονική αρρενωπότητα.
Δραστηριότητα 9: Ομοκοινωνικότητα II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τις συνέπειες που έχει η πατριαρχική ομοκοινωνικότητα στις ζωές και συμπεριφορές μας.
• Πληροφορίες για οργανισμούς και κινήματα που δουλεύουν με άνδρες και αγόρια για να εξαλείψουν τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών.
94 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Οδηγίες
• Σαν συνέχεια της συζήτησης για την ομοκοινωνικότητα που έγινε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δραστηριότητας, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το
κουίζ με τίτλο «Δραστηριότητα 9: Ομοκοινωνικότητα II».
• Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει πρώτα να παρακολουθήσουν δύο σκηνές από την ταινία Grease που υπάρχουν στην πλατφόρμα. Η πρώτη σκηνή είναι η εναρκτήρια της ταινίας και η
δεύτερη σκηνή είναι όταν ο Danny συναντά ξανά την Sandy.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε την αρχική σκηνή εδώ.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη σκηνή όπου ο Danny συναντά ξανά την Sandy εδώ • Ακολούθως, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να απαντήσουν τις πέντε ερωτήσεις του κουίζ, όπου θα εκφράσουν τις απόψεις τους για το πώς συμπεριφέρεται ο Danny. Όταν τελειώσουν, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της δραστηριότητας. Εξηγήστε, επίσης, ότι οι φίλοι του Danny είναι οι λεγόμενοι «πολεμιστές του ανδρισμού» που πολεμούν για να διατηρήσουν την ηγεμονική αρρενωπότητα.
• Συνεχίστε με το να διαβάσετε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που αναφέρεται στους ορισμούς της Αμερικανίδας φεμινίστριας θεωρητικού Eve Kosofsky Sedgwick σχετικά με τις «ομοκοινωνικές σχέσεις» και την «ομοκοινωνική επιθυμία». Επισημάνετε επίσης ότι το μίσος για τους ομοφυλόφιλους, καθώς και η μισογυνική γλώσσα και συμπεριφορές, έχουν δημιουργηθεί ως μια προσπάθεια έμφασης της ετεροφυλοφιλίας.
• Υπογραμμίστε ότι εάν θέλουμε να εξισορροπήσουμε αυτή την κοινωνική ανισότητα πρέπει να αποσυναρμολογήσουμε την πυραμίδα. Στις κοινωνίες όπου η ανδρική οπτική έχει προτεραιότητα, και οι γυναίκες αντιμετωπίζονται με αδικία, ο Φεμινισμός έχει ως στόχο να καθορίσει και να καθιερώσει πολιτική, οικονομική, προσωπική, και κοινωνική ισότητα. Εκτός από τη συνεργασία με γυναίκες για την ενδυνάμωση τους, η εμπλοκή των ανδρών είναι επίσης απολύτως αναγκαία, εάν θέλουμε να αλλάξουμε τα δεδομένα.
• Ενημερώστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι τον τελευταίο καιρό έχει αυξηθεί ο αριθμός των εθνικών και διεθνών ενώσεων, ιδρυμάτων και διάφορων άλλων κινημάτων που συνεργάζονται με άνδρες και αγόρια για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών καθώς και για να προωθηθεί η ισότητα των φύλων, οι υγιείς σχέσεις και ένα νέο όραμα για τον ανδρισμό.
• Σχολιάστε ότι το White Ribbon είναι ένα καλό παράδειγμα ενός παγκόσμιου κινήματος που εστιάζει σε όλα αυτά τα ζητήματα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μερικά άλλα κινήματα είναι: Promundo www.promundoglobal.org
AHIGE www.ahige.org
Homesigualitaris www.homesigualitaris.cat
Δραστηριότητα 10: Τι μπορούμε να κάνουμε;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 95
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Σκέψη για εναλλακτικούς τρόπους δράσης και προώθησης της αλλαγής σε αυτές τις πτυχές.
Οδηγίες
• Σαν συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να
κάνουν το κουίζ με τον τίτλο «Δραστηριότητα 10: Τι μπορούμε να κάνουμε;» που βρίσκεται
στην πλατφόρμα. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να σκεφτούν τι θα έκαναν στην προσωπική τους ζωή για να αποσυναρμολογήσουν την πυραμίδα.
•
Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο θέμα.
Θέμα 3 Μπορεί ο Ανδρισμός να Οδηγήσει σε Βία;
Δραστηριότητα 11: Τι θα λέγατε;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τη σχέση μεταξύ Ηγεμονικής Αρρενωπότητας και Βίας.
Οδηγίες
• Για αρχή, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να ρίξουν μια ματιά στα στατιστικά
στοιχεία σχετικά με το έγκλημα και το φύλο. Τότε, επισημάνετε το γεγονός ότι οι άνδρες έχουν υψηλά ποσοστά σε όλα τα στατιστικά σχετικά με το έγκλημα, και ζητήστε τους να αναρωτηθούν γιατί νομίζουν ότι η βία ίσως να είναι πιο «κοντά» στη φύση των ανδρών παρά των γυναικών.
• Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να κάνουν το κουίζ με τον τίτλο «Δραστηριότητα 11: Τι θα λέγατε;» το οποίο έχει δύο σκέλη. Δώστε τους λίγα λεπτά να απαντήσουν τις ερωτήσεις. Η πρώτη ερώτηση λέει, «Πώς θα εξηγούσατε αυτά τα στατιστικά;», και οι ερωτήσεις που ακολουθούν είναι διάφορες πιθανές εξηγήσεις, όπου οι συμμετέχοντες/ ουσες θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ σωστού και λάθους.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Οι πέντε πιθανές εξηγήσεις που παρέχονται στο δεύτερο σκέλος του κουίζ «Δραστηριότητα
11: Τι θα λέγατε;» είναι όλες λάθος.
96 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 12: Πατριαρχία
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της έννοιας Πατριαρχία.
Οδηγίες
• Εισαγωγή στον Καναδό συγγραφέα και θεωρητικό Michael Kaufman ο οποίος το 1999 παρουσίασε επτά έννοιες που εξηγούν γιατί τα αγόρια και οι άνδρες είναι πιο «συνδεδεμένοι» με τη βία, από τις γυναίκες.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν το ενημερωτικό κείμενο για το πρώτο «Π» το οποίο είναι η «Πατριαρχική Δύναμη» και να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.1 Δραστηριότητα 12: Πατριαρχία». Το κουίζ παρέχει ένα βίντεο που θα πρέπει να παρακολουθήσουν έτσι ώστε να σκεφτούν τις έννοιες «Machismo» (που ονομάζεται επίσης ως σεξισμός ή ανδρικός σοβινισμός) και «Φεμινισμός». Όταν τελειώσουν το κουίζ, ζητήστε τους να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
Δραστηριότητα 13: Προνόμια
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της πεποίθησης ότι κάποιος έχει δικαιώματα στα προνόμια του.
• Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο για το δεύτερο «Π» που είναι η αίσθηση ότι έχουν «Δικαιώματα σε Προνόμια».
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.2 Δραστηριότητα 13: Προνόμια» όπου θα πρέπει να παρακολουθήσουν τέσσερα βίντεο και να σκεφτούν τα προνόμια που έχει ένας άνδρας σε μια πατριαρχική κοινωνία απλά και μόνο επειδή είναι άνδρας. Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 97
Δραστηριότητα 14: Άδεια
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της έννοιας «Άδεια» σε σχέση με την Έμφυλη Βία.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο για το τρίτο «Π» που είναι η «Άδεια».
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.3 Δραστηριότητα 14: Άδεια»
όπου θα παρακολουθήσουν έξι βίντεο και θα απαντήσουν τρεις ερωτήσεις. Μέσω του κουίζ, θα πρέπει να σκεφτούν εάν η κοινωνία τιμωρεί τη βία.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
Δραστηριότητα 15: Το Παράδοξο της Δύναμης των Ανδρών
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της ιδέας του “Παράδοξου της Δύναμης των Ανδρών”.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο για το τέταρτο «Π» που είναι «Το Παράδοξο της Δύναμης των Ανδρών». Υπενθυμίστε και υπογραμμίστε ότι οι κοινωνίες αποδέχονται τη βία σε ορισμένες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, ο Kaufman υποστηρίζει ότι «οι πράξεις ανδρικής βίας και βίαιης επιθετικότητας (εναντίον άλλων ανδρών ή γυναικών) εξυμνούνται στον αθλητισμό και στον κινηματογράφο, στη λογοτεχνία και στον πόλεμο. Όχι μόνο επιτρέπεται η βία αλλά ωραιοποιείται και ανταμείβεται.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.4 Δραστηριότητα 15: Το Παράδοξο της Δύναμης των Ανδρών» όπου θα σκεφτούν πώς πρέπει να είναι ένας «Πραγματικός Άνδρας».
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
98 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 16: Η Μάσκα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της ιδέας “Η Ψυχική Πανοπλία του Ανδρισμού”.
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες το πέμπτο «Π» το οποίο είναι «Η Ψυχική Πανοπλία του Ανδρισμού», και ότι για τους άνδρες, ειδικά τους νεαρούς άνδρες, η βία μπορεί να μετατραπεί σε αντισταθμιστικό μηχανισμό που χρησιμοποιείται για να καταπολεμήσουν τους φόβους τους. • Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.5 Δραστηριότητα 16: Η Μάσκα» όπου θα ζωγραφίσουν μια μάσκα για να γράψουν στις δύο όψεις της (μπροστά και πίσω) τα συναισθήματα τους. Στην μπροστινή όψη, θα πρέπει να γράψουν τα συναισθήματα που δείχνουν στους άλλους και στην πίσω όψη θα πρέπει να γράψουν τα συναισθήματα που προσπαθούν να κρύψουν από τους άλλους.
• Όταν τελειώσουν με το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
Δραστηριότητα 17: Βασικά Συναισθήματα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της ιδέας “Η Ψυχική Πανοπλία του Ανδρισμού” με βάση τα δικά μας ατομικά συναισθήματα.
Οδηγίες
• Σε συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.5 Δραστηριότητα 17: Βασικά Συναισθήματα» όπου η πλατφόρμα τους παρέχει έναν πίνακα με πέντε βασικά συναισθήματα και πέντε προτάσεις. Οι συμμετέχοντες/ουσες πρέπει να ενώσουν τα συναισθήματα με τις προτάσεις και ακολούθως να απαντήσουν μια σειρά ερωτήσεων. • Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 99
Δραστηριότητα 18: Ψυχική Πίεση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της ιδέας “Ψυχική Πίεση” με βάση το πώς αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι τα συναισθήματα τους.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο για το έκτο «Π» που είναι «Η Αρρενωπότητα ως Ψυχική Πίεση». Υπογραμμίστε ότι σύμφωνα με τον Kaufman, «είναι αρκετά χαρακτηριστικό για τα αγόρια να μαθαίνουν από μικρή ηλικία να καταπιέζουν τα συναισθήματα φόβου και πόνου». Αυτή η καταπίεση συναισθημάτων είναι συνήθως αποτέλεσμα του τι αποκαλεί ο Kaufman «ψυχική πίεση».
• Στη συνέχεια, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.6 Δραστηριότητα 18: Ψυχική Πίεση», και όταν τελειώσουν, πείτε τους να προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι της πλατφόρμας.
Δραστηριότητα 19: Προηγούμενες Εμπειρίες I
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της έννοιας “Προηγούμενες Εμπειρίες”.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο για το έβδομο «Π» που είναι οι «Προηγούμενες Εμπειρίες». Εξηγήστε ότι όλες οι εμπειρίες που ζήσαμε στο παρελθόν επηρεάζουν τις αποφάσεις μας.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.7 Δραστηριότητα 19: Προηγούμενες Εμπειρίες» όπου θα πρέπει να σκεφτούν πώς οι εμπειρίες του παρελθόντος μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο να γίνει πιο βίαιο.
100 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα
φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 20: Προηγούμενες Εμπειρίες II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για τη θεωρία του Michael Kaufman σχετικά με τα επτά «Π» της ανδρικής βίας.
• Κατανόηση της έννοιας “Προηγούμενες Εμπειρίες”.
Οδηγίες
• Σε συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ ουσες το ενημερωτικό κείμενο για το έβδομο «Π» που είναι οι «Προηγούμενες Εμπειρίες». Εξηγήστε ότι παιδιά που είναι μάρτυρες βίας όταν μεγαλώνουν είναι πολύ πιο πιθανό να είναι και τα ίδια βίαια στο μέλλον.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.8 Δραστηριότητα 20: Προηγούμενες Εμπειρίες II» όπου θα πρέπει να προβληματιστούν εάν όλα τα άτομα που έχουν βιώσει βίαιες καταστάσεις θα χρησιμοποιήσουν βία στο μέλλον.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να προχωρήσουν στο Θέμα 4 που υπάρχει στην πλατφόρμα.
Θέμα 4 Ιδέες και Μύθοι για τους Δράστες
Δραστηριότητα 21: Μύθοι
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.). Διάρκεια
• 10 λεπτά
• Προβληματισμός για τους μύθους που αφορούν τους δράστες και πόσο σημαντικό είναι να γίνει αποδόμηση αυτών των ιδεών για να καταπολεμηθεί η Έμφυλη Βία.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 101
Στόχοι
Οδηγίες
• Για αρχή, διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που παρουσιάζει τις
ιδέες και τους μύθους σχετικά με τους δράστες.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4 Δραστηριότητα 21: Μύθοι» που υπάρχει στην πλατφόρμα όπου θα πρέπει να εκφράσουν τις απόψεις τους για τις τέσσερις
συνηθισμένες δηλώσεις σχετικά με τους μύθους για τους δράστες.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Ακολουθεί ανατροφοδότηση για τις ερωτήσεις του Κουίζ «Θέμα 4 Δραστηριότητα 21: Μύθοι»:
Σχόλιο για Ερώτηση 1: Από κοινωνικοοικονομική άποψη, υπάρχει συμφωνία απόψεων ότι η έμφυλη
βία εμφανίζεται σε παρόμοιο ποσοστό σε πλούσιους, εργατικούς, ή φτωχούς ανθρώπους.
Σχόλιο για Ερώτηση 2: Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ένα ποσοστό των δραστών πάσχει από άγχος, κατάθλιψη, ή διαφορετικές διαταραχές προσωπικότητας. Ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφία
των δραστών είναι άτομα που δεν πάσχουν από καμία ψυχική ασθένεια. Ακόμη και στην περίπτωση συγκεκριμένης διάγνωσης, αυτό δεν πρέπει να γίνει κατανοητό ως η άμεση αιτία της βίας αλλά
μάλλον ως ένα κάτι που σχετίζεται πολύπλοκα με τη χρήση βίας.
Σχόλιο για την Ερώτηση 3: Αυτή είναι επίσης μια ευρέως διαδεδομένη ιδέα και η ρίζα της βρίσκεται
στην αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο προβλημάτων που επισημαίνονται από πολλές μελέτες.
Ένα ποσοστό (αλλά όχι όλο) των ανδρών που κάνουν χρήση ναρκωτικών ασκούν έμφυλη βία κατά των συντρόφων τους. Επίσης, πολλοί δράστες (αλλά όχι όλοι) έχουν πρόβλημα με την κατάχρηση ναρκωτικών. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η συνύπαρξη των δύο προβλημάτων δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως απλή αιτιότητα (η κατάχρηση ναρκωτικών προκαλεί έμφυλη βία), αλλά υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ τους και πολλών παραγόντων κινδύνου που οδηγούν στη συνύπαρξη τέτοιων συμπεριφορών.
Σχόλιο για την Ερώτηση 4: Αυτή η πεποίθηση θα μπορούσε να έχει τις ρίζες της στη στρατηγική της εξάλειψης των ελπίδων που μερικές φορές έχουν οι γυναίκες για τους θύτες ότι θα αλλάξουν στο μέλλον. Αυτή η ιδέα μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να κρατήσουν τον εαυτό τους ασφαλή και να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις. Αλλά, παραδόξως, αυτό περιλαμβάνει μια ντετερμινιστική κατανόηση που έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα ότι η χρήση της βίας με βάση το φύλο είναι επιλογή και ότι η βία είναι μια συμπεριφορά που μαθαίνουμε, επομένως, που μπορούμε να την ξεμάθουμε.
Δραστηριότητα 22: Μύθοι, Γιατί να τους Αποδομήσουμε;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Προβληματισμός για τους μύθους που αφορούν τους δράστες και πόσο σημαντικό είναι να γίνει αποδόμηση αυτών των ιδεών για να καταπολεμηθεί η Έμφυλη Βία.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα και συζητήστε τα προγράμματα υποστήριξης των δραστών που βοηθούν χιλιάδες άνδρες που χρειάζονται βοήθεια λόγω της δικής τους βίαιης συμπεριφοράς.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4.1 Δραστηριότητα 22: Γιατί να τα αποσυναρμολογήσουμε;» και ενημερώστε τους ότι με αυτή τη δραστηριότητα ολοκληρώνεται η Ενότητα 1 αυτού του μαθήματος.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
102
Ενότητα 2 Έμφυλη Βία
Στόχοι
• Κατανόηση της διαφοράς μεταξύ επιθετικότητας και βίας.
• Ανάλυση της έννοιας Έμφυλη Βία.
• Πληροφορίες για την Πυραμίδα της Βίας (J. Goltung) και προβληματισμός για την ταξινόμηση της.
• Αναγνώριση και κατανόηση των διάφορων μορφών Έμφυλης Βίας.
• Εντοπισμός και κατανόηση διαφόρων συνθηκών κάτω από τις οποίες λαμβάνει χώρα η Έμφυλη Βία.
• Επανεξέταση της έννοιας Έμφυλη Βία και προβληματισμός στο τέλος της Ενότητας.
Θέμα 1 Επιθετικότητα ή Βία;
Δραστηριότητα 1 & 2: Επιθετικότητα ή Βία; I & II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Εισαγωγή στα θέματα που θα συζητηθούν σε αυτή την ενότητα.
• Κατανόηση του τι είναι η βία και γιατί η έμφυλη βία είναι διακριτή.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το ενημερωτικό κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα και ενημερώστε τους ότι αυτή η ενότητα θα εστιάσει σε συζητήσεις σχετικά με το τι είναι η βία και γιατί η έμφυλη βία είναι διακριτή.
• Σχολιάστε ότι συνήθως χρησιμοποιούμε τις λέξεις επιθετικότητα και βία ως συνώνυμα, αλλά στην πραγματικότητα διαφέρουν.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 1 Δραστηριότητα 1 & 2: Επιθετικότητα ή Βία; Ι & ΙΙ» του οποίου ο σκοπός είναι να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τις διαφορές μεταξύ επιθετικότητας και βίας. Το κουίζ περιέχει ερωτήσεις για το πώς μπορεί να χαρακτηριστεί η επιθετικότητα και πώς η βία.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» για να οδηγηθούν στην επόμενη δραστηριότητα.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 103
Δραστηριότητα 3: Επιθετικότητα ή Βία; III
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• IΕισαγωγή στα θέματα που θα συζητηθούν σε αυτή την ενότητα.
• Κατανόηση του τι είναι η βία και γιατί η έμφυλη βία είναι διακριτή.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα ενημερωτικά κείμενα για την επιθετικότητα και τη βία. Υπογραμμίστε ότι η επιθετικότητα είναι μια βιολογική αντίδραση
που σχετίζεται με το ένστικτο επιβίωσης, ενώ η βία είναι μια συμπεριφορά που μαθαίνεται
και έχει τεράστιο φορτίο προσχεδιασμού και σκοπιμότητας.
• Στη συνέχεια, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ, που υπάρχει στην πλατφόρμα, με τον τίτλο «Θέμα 1 Δραστηριότητα 3: Επιθετικότητα ή Βία; III» το οποίο τους ζητάει να σκεφτούν όλα όσα έχουν αναφερθεί, αλλά και να γράψουν τρία παραδείγματα βίαιων καταστάσεων και τρία παραδείγματα επιθετικών καταστάσεων.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, ζητήστε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» που θα τους οδηγήσει στο επόμενο θέμα.
Θέμα 2 Τι είναι η Έμφυλη Βία;
Δραστηριότητα 4: Τι είναι η Έμφυλη Βία;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αναλογισμός της έννοιας Έμφυλη Βία.
104 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Οδηγίες
• Προσπαθήστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να προσδιορίσετε την Έμφυλη Βία. Ενθαρρύνετε τους να αναλογιστούν όλα όσα έχουν συζητηθεί μέχρι στιγμής σε όλο το μάθημα.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 2 Δραστηριότητα 4 & 5: Τι είναι η
Έμφυλη Βία; I & II» που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Για αρχή, θα πρέπει να βρουν μια εικόνα
που τους κάνει να σκεφτούν την Έμφυλη Βία και να την ανεβάσουν στην πλατφόρμα. Για να
βρουν την εικόνα, μπορούν να ψάξουν στο Διαδίκτυο, ή σε ένα περιοδικό, ή μπορούν βγάλουν
μια φωτογραφία με το κινητό τους τηλέφωνο (χωρίς να δείχνουν το πρόσωπο τους). Στη συνέχεια, θα πρέπει να δικαιολογήσουν την επιλογή τους. Όταν το κάνουν αυτό, θα πρέπει
να μοιραστούν με την υπόλοιπη τάξη την εικόνα που επέλεξαν και την εξήγηση που έδωσαν.
Τέλος, θα πρέπει να γράψουν ένα δικό τους ορισμό για το τι είναι η Έμφυλη Βία.
Δραστηριότητα 6: Τα Κομμάτια της Πυραμίδας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες για την Πυραμίδα της Βίας (J. Galtung).
• Προβληματισμός για την ταξινόμηση στην Πυραμίδα της Βίας (J. Galtung).
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν το ενημερωτικό κείμενο για την πυραμίδα της βίας που παρουσίασε ο Johan Galtung. Ο Νορβηγός κοινωνιολόγος δημιούργησε την πυραμίδα η οποία ταξινομεί τις διάφορες πράξεις έμφυλης βίας. Η πυραμίδα είναι χωρισμένη σε ένα ορατό και ένα αόρατο κομμάτι, και έχει συνολικά τέσσερα επίπεδα. Υπογραμμίστε ότι η ταξινόμηση της πυραμίδας αναφέρεται σε μια πατριαρχική κοινωνία και ο φόνος είναι τοποθετημένος στην κορυφή της πυραμίδας.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Θέμα 3 Δραστηριότητα 6: Τα Κομμάτια της Πυραμίδας». Οι ερωτήσεις του κουίζ τους ζητούν να τοποθετήσουν τις πράξεις που αναφέρονται εκεί στην πυραμίδα της βίας με βάση ότι έχει συζητηθεί μέχρι στιγμής.
• Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» που θα τους οδηγήσει πίσω στην πυραμίδα.
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τις πράξεις που είναι ταξινομημένες στην πυραμίδα. Ρωτήστε τους ερωτήσεις όπως, «Πιστεύετε ότι ορατές μορφές βίας, όπως είναι ο βιασμός, θα ήταν πιο σπάνιο φαινόμενο σε μια κοινωνία όπου μορφές διακριτής βίας, όπως είναι η χρήση σεξιστικής γλώσσας, καταδικάζονταν;»
• Ακολούθως, πείτε τους να προχωρήσουν στο επόμενο θέμα της ενότητας.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 105
Θέμα
Έμφυλης Βίας
3 Πυραμίδα της
Θέμα 4 Είδη Έμφυλης Βίας
Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης Βίας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εντοπισμός και κατανόηση των διαφόρων μορφών Έμφυλης Βίας.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν τις πληροφορίες που παρέχονται στην πλατφόρμα για τις διάφορες μορφές έμφυλης βίας. Εξηγήστε ότι οι διάφορες μορφές είναι η σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική, οικονομική, και κοινωνική βία.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Θέμα 4 Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης Βίας» όπου θα περιγράψουν τι είναι η σωματική
βία με δικά τους λόγια.
• Ακολούθως, ενθαρρύνετε τους να διαβάσουν τα σχόλια που παρέχονται στην πλατφόρμα
για την έννοια της σωματικής βίας όπως την περιγράφει το Συμβούλιο της Ευρώπης.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4.1 Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης
Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα σωματικής βίας, αλλά και θα περιγράψουν τι είναι η ψυχολογική βία με δικά τους λόγια.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί το ενημερωτικό κείμενο για την ψυχολογική πτυχή της βίας.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4.2 Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα ψυχολογικής βίας, αλλά και θα περιγράψουν τι είναι η σεξουαλική βία με δικά τους λόγια.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα για τον ορισμό της σεξουαλικής βίας όπως τον περιγράφει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4.3 Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα σεξουαλικής βίας, αλλά και θα περιγράψουν τι είναι οι οικονομική βία με δικά τους λόγια.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί τα σχόλια για την οικονομική βία όπως εξηγεί τον ορισμό το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4.4 Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα οικονομικής βίας, αλλά και θα περιγράψουν τι είναι η κοινωνική βία με δικά τους λόγια.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί το κείμενο που εξηγεί ότι η κοινωνική βία είναι μια μορφή περιορισμού, ελέγχου, ή προτροπή κοινωνικής απομόνωσης ενός ατόμου.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 4.5 Δραστηριότητα 7: Είδη Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα κοινωνικής βίας.
• Όταν τελειώσουν όλες τις δραστηριότητες, μπορούν να προχωρήσουν στο επόμενο θέμα της ενότητας.
106 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις διάφορες μορφές έμφυλης βίας εδώ:
https://www.coe.int/en/web/gender-matters/physical-violence
https://www.coe.int/en/web/gender-matters/psychological-violence
https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/global_campaign/en/chap6.pdf
Θέμα 5 Συνθήκες Έμφυλης Βίας
Δραστηριότητα 8: Τι θα λέγατε…;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση και κατανόηση διαφόρων συνθηκών κάτω από τις οποίες λαμβάνει χώρα η Έμφυλη Βία.
Οδηγίες
• Τώρα, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να σκεφτούν διάφορες συνθήκες κάτω από τις οποίες λαμβάνει χώρα η έμφυλη βία.
• Ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 5 Δραστηριότητα 8: Τι θα λέγατε…;» όπου θα γράψουν τέσσερα διαφορετικά σενάρια όπου η έμφυλη βία μπορεί να συμβεί.
Δραστηριότητα 9: Σκηνικά Έμφυλης Βίας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 107
Στόχοι
• Εντοπισμός και κατανόηση διαφόρων συνθηκών κάτω από τις οποίες λαμβάνει χώρα η Έμφυλη Βία.
Οδηγίες
• Συζητήστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα τέσσερα διαφορετικά σκηνικά ή σενάρια όπου η έμφυλη βία μπορεί να συμβεί, κάνοντας αρχή με την έμφυλη βία από οικείο σύντροφο. Ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 5.1 Δραστηριότητα 9: Σκηνικά Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα έμφυλης βίας από οικείο σύντροφο.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί το κείμενο για το δεύτερο σκηνικό/σενάριο έμφυλης βίας
που αφορά την έμφυλη βία στην οικογένεια. Ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 5.2 Δραστηριότητα 9: Σκηνικά Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα έμφυλης βίας στην οικογένεια.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί το κείμενο για το τρίτο σκηνικό/σενάριο έμφυλης βίας που είναι η έμφυλη βία στον εργασιακό χώρο. Ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 5.3 Δραστηριότητα 9: Σκηνικά Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα
έμφυλης βίας στον εργασιακό χώρο.
• Ακολούθως, διαβάστε όλοι μαζί το τέταρτο σκηνικό/σενάριο έμφυλης βίας που αφορά την έμφυλη βία στην κοινωνική σφαίρα και την κοινότητα. Ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 5.4 Δραστηριότητα 9: Σκηνικά Έμφυλης Βίας» όπου θα γράψουν τρία παραδείγματα έμφυλης βίας στην κοινωνική και κοινοτική σφαίρα.
• Όταν τελειώσουν όλες τις δραστηριότητες, τότε θα γίνει αναδρομή στο Θέμα 2.
Επιστροφή στο Θέμα 2 Άρα … Τι είναι η Έμφυλη Βία;
Δραστηριότητα 10: Άρα … Τι είναι η Έμφυλη Βία I;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Επανεξέταση του ορισμού Έμφυλη Βία και αναστοχασμός της έννοιας στο τέλος της ενότητας.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν μια αναδρομή σε όλα όσα έχουν συζητηθεί μέχρι τώρα και να θυμηθούν τον ορισμό που έδωσε η ομάδα τους για την Έμφυλη Βία.
• Όταν ξαναδιαβάσουν τον ορισμό, τότε θα πρέπει να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Επιστροφή στο Θέμα 2 Δραστηριότητα 10: Άρα … Τι είναι η Έμφυλη Βία;». Ζητήστε τους να σκεφτούν εάν θα άλλαζαν τον ορισμό της ομάδας τους για την Έμφυλη Βία και συζητήστε όλοι μαζί. Είναι σημαντικό να τους/τις ενθαρρύνετε να μιλήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις τους. Όταν καταλήξουν σε ένα συμπέρασμα για ένα νέο ομαδικό ορισμό της Έμφυλης Βίας, τότε θα πρέπει να τον ανεβάσουν στην πλατφόρμα.
108 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 11: Άρα … Τι είναι η Έμφυλη Βία; II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Επανεξέταση του ορισμού Έμφυλη Βία και αναστοχασμός της έννοιας στο τέλος της ενότητας.
Οδηγίες
• Σε συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, διαβάστε όλοι μαζί τον ορισμό της Έμφυλης Βίας, όπως περιγράφεται από τα Ηνωμένα Έθνη.
• Τότε, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Επιστροφή στο Θέμα 2 Δραστηριότητα 11: Άρα … Τι είναι η Έμφυλη Βία;» όπου θα πρέπει να συγκρίνουν τον ορισμό που έδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη με τον ορισμό που σκέφτηκε η ομάδα τους.
• Αυτή η ενότητα θα κλείσει με μια επανάληψη των ζητημάτων που συζητήθηκαν.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 109
Ενότητα
3 Ψυχολογική
Στόχοι
Βία
• Ανάλυση της δύναμης που έχει η Ψυχολογική Βία σε όλες τις μορφές της.
• Κατανόηση του πώς και γιατί η Ψυχολογική Βία μπορεί να είναι πιο δύσκολο να γίνει αντιληπτή και επομένως πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή.
• Κατανόηση του πώς και γιατί η Ψυχολογική Βία μπορεί να γίνει η πόρτα εισόδου που θα οδηγήσει σε άλλες μορφές Έμφυλης Βίας.
• Προβληματισμός για την έννοια της Ρομαντικής Αγάπης και πώς συνδέεται με την Έμφυλη Βία.
• Πληροφορίες για τον Κύκλο της Κακοποίησης στην Έμφυλη Βία.
• Αναγνώριση της σχέσης μεταξύ ψυχολογικής βίας και αόρατης Έμφυλης Βίας.
• Σκέψη για εναλλακτικές συμπεριφορές όσον αφορά την ψυχολογική βία.
Θέμα 1 Είναι Βία;
Δραστηριότητα 1: Είναι όντως Βία;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση της Ψυχολογικής Βίας σε μια τοξική σχέση.
Οδηγίες
• Διαβάστε το εισαγωγικό κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα το οποίο παρουσιάζει τα θέματα που θα συζητηθούν σε αυτή την ενότητα.
• Ακολούθως, διαβάστε το κείμενο που βρίσκεται κάτω από τον τίτλο «Είναι Βία;» στο Θέμα 1 της Ενότητας 3.
• Δώστε έμφαση στο γεγονός ότι οποιαδήποτε ψυχολογική κακοποίηση είναι τόσο αληθινή όσο η σωματική κακοποίηση.
• Τότε, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Θέμα 1 Δραστηριότητα 1: Είναι όντως Βία;» όπου θα παρακολουθήσουν ένα βίντεο και θα απαντήσουν τρεις ερωτήσεις με βάση το βίντεο. Εδώ, οι συμμετέχοντες/ουσες καλούνται να εκφράσουν τις αρχικές απόψεις τους για την ψυχολογική βία σε μια σχέση.
110 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και
ισότητας
Δραστηριότητα 2: Αφήνει Σημάδια;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Σύνδεση της Πυραμίδας του Galtung και της αόρατης Έμφυλης Βίας με την Ψυχολογική Βία.
Οδηγίες
• Θυμίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τι έχει συζητηθεί στην προηγούμενη ενότητα για την Πυραμίδα του Galtung.
• Τότε, ζητήστε τους να απαντήσουν την ερώτηση στο κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα κάτω από τον τίτλο «Θέμα 2 Δραστηριότητα 2: Αφήνει Σημάδια;».
• Ακολούθως, εξηγήστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι η ψυχολογική βία είναι σχεδόν αόρατη και οι συνέπειες της είναι μερικές φορές επίσης αόρατες. Φαινομενικά, δεν υπάρχουν συνέπειες. Επομένως, είναι εύκολο να την κρύψει κανείς.
• Τότε, προχωρήστε στο επόμενο θέμα.
Θέμα 3 Είναι πιο Εύκολο να το Αποδεχτείς;
Δραστηριότητα 3: Είναι πιο Εύκολο να την Αποδεχτείς;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 111
Θέμα 2 Αφήνει Σημάδια;
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι μπορεί να είναι πιο εύκολο να αποδεχτεί κανείς την Ψυχολογική Βία σε σύγκριση με άλλες μορφές βίας, ειδικά στην αρχή μιας σχέσης.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3 Δραστηριότητα 3: Είναι πιο Εύκολο να την Αποδεχτείς;» όπου θα πρέπει να γράψουν την άποψη τους για τα τρία σενάρια που παρουσιάζονται.
Δραστηριότητα 4: Τι θα λέγατε…;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι η Ψυχολογική Βία μπορεί να είναι πιο εύκολο να την αποδεχτεί κανείς σε σύγκριση με άλλα είδη βίας, ειδικά στην αρχή μιας σχέσης.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα
και δώστε έμφαση στο γεγονός ότι δεν είναι πάντα εύκολο να αντιδράσουμε στη βία όταν το άτομο που μας πληγώνει είναι κάποιος/α που αγαπάμε.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.1 Δραστηριότητα 4: Τι θα λέγατε;» και να απαντήσουν όλες τις ερωτήσεις εκεί.
Δραστηριότητα 5: Ρομαντική Αγάπη
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
112 Εκπαιδεύοντας
τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι η Ψυχολογική Βία μπορεί να γίνει αποδεκτή πιο εύκολα από άλλες μορφές βίας, ειδικά στην αρχή μιας σχέσης.
• Προβληματισμός για τη σχέση μεταξύ της ιδέας της Ρομαντικής Αγάπης και της Έμφυλης Βίας.
• Αντίληψη της επιρροής που έχει η ιδέα της Ρομαντικής Αγάπης στην Έμφυλη Βία.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το ενημερωτικό κείμενο και εξετάστε τις εικόνες που υπάρχουν στην πλατφόρμα για αυτή τη δραστηριότητα. Εξηγήστε ότι η πολύ διαδεδομένη ιδέα της ρομαντικής αγάπης δεν είναι κάτι ουδέτερο, αλλά έχει πάρα πολλές συνέπειες. Μια από αυτές τις συνέπειες είναι ότι έχει μετατραπεί σε ένα επικίνδυνο όπλο στα χέρια μερικών αγοριών και ανδρών που θέλουν να υπερισχύουν, να ελέγχουν, και να κυριεύουν κορίτσια και γυναίκες.
• Ακολούθως, οι συμμετέχοντες/ουσες θα προσέξουν ορισμένες εικόνες από σκηνές από κινούμενα σχέδια.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.2 Δραστηριότητα 5: Ρομαντική Αγάπη» και να γράψουν πώς πιστεύουν ότι αυτές οι ταινίες παρουσιάζουν την αγάπη και εάν προωθούν ιδέες σχετικά με την αγάπη που εύκολα μπορεί να συνδεθούν με μια τοξική σχέση.
Δραστηριότητα 6: Αγάπη, Πράγματι
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι η Ψυχολογική Βία μπορεί να γίνει αποδεκτή πιο εύκολα από άλλες μορφές βίας, ειδικά στην αρχή μιας σχέσης.
• Προβληματισμός για τη σχέση μεταξύ της ιδέας της Ρομαντικής Αγάπης και της Έμφυλης Βίας.
• Αντίληψη της επιρροής που έχει η ιδέα της Ρομαντικής Αγάπης στην Έμφυλη Βία.
Οδηγίες
• Συζητήστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το γεγονός ότι η ιδέα της αγάπης που έχει η πατριαρχία βρίσκεται στο κέντρο όλων αυτών των ιστοριών, και μετατρέπεται πολλές φορές σε πρότυπο για τις ρομαντικές μας σχέσεις.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 3.3 Δραστηριότητα 6: Αγάπη, Πράγματι» όπου θα παρακολουθήσουν ένα σύντομο βίντεο από τη ρομαντική ταινία Αγάπη, Πράγματι και θα απαντήσουν μια ερώτηση.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το σύντομο βίντεο από τη ρομαντική ταινία Αγάπη, Πράγματι εδώ.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 113
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Κατανόηση του ότι οι εκδηλώσεις Ψυχολογικής Βίας κάποτε δημιουργούν μια πόρτα εισόδου για άλλες βίαιες συμπεριφορές.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα. Εξηγήστε ότι μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αναγνωρίσουμε τις εκδηλώσεις ψυχολογικής βίας στην αρχή και επομένως πιο εύκολο να τις δεχτούμε και να παγιδευτούμε
σε μια σχέση όπου περιστατικά βίας θα συνεχίσουν να συμβαίνουν και να εξελίσσονται.
Θέμα 5 Είναι Πάντα Εκεί; Δραστηριότητα 7: Ψυχολογική Βία: Είναι Πάντα Εκεί;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Στόχοι
• Εντοπισμός της Ψυχολογικής Βίας στις σχέσεις των εφήβων.
• Πληροφορίες για τον Κύκλο της Κακοποίησης.
• Σκέψη για τρόπους αντιμετώπισης της Ψυχολογικής Βίας και εναλλακτικοί τρόποι για αποφυγή της.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν το κείμενο και να προσέξουν τις εικόνες που υπάρχουν στην πλατφόρμα για την ψυχολογική βία και τον κύκλο της κακοποίησης. Δώστε έμφαση στο γεγονός ότι εάν εξετάσουμε προσεκτικά όλες τις άλλες μορφές βίας, τότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι η ψυχολογική βία βρίσκεται πάντα εκεί. Εξηγήστε τα τρία στάδια του κύκλου της κακοποίησης και ότι πάντα επαναλαμβάνονται.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα με τίτλο «Θέμα 5 Δραστηριότητα 7: Είναι πάντα εκεί;» όπου θα παρακολουθήσουν πέντε βίντεο και θα απαντήσουν ερωτήσεις για το κάθε ένα από αυτά. Θα πρέπει να αναγνωρίσουν την ψυχολογική βία στις σχέσεις των εφήβων. Αυτή η δραστηριότητα και αυτή η Ενότητα κλείνουν με μια ερώτηση που απευθύνεται στους/τις συμμετέχοντες/ουσες, καθώς θα πρέπει να συζητήσουν πιθανές αντιδράσεις ή εναλλακτικές συμπεριφορές, τόσο για τα κορίτσια όσο και για τα αγόρια, που παρουσιάζονται στα βίντεο.
114 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 4 Είναι μια Πόρτα Εισόδου;
Ενότητα 4 Σεξουαλική Βία
Στόχοι
• Απόκτηση γνώσεων και κατανόηση σχετικά με την ταξινόμηση της Σεξουαλικής Βίας, με βάση την επαφή και τη σχέση με τον δράστη.
• Πληροφορίες, αντίληψη, και προβληματισμός για τις έννοιες “Sexting” (μηνύματα με σεξουαλικό περιεχόμενο) και “Sexpreading” (διάδοση σεξουαλικών εικόνων και βίντεο χωρίς συγκατάθεση).
• Πληροφορίες και κατανόηση σχετικά με την έννοια “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Κατανόηση, εντοπισμός και προβληματισμός σχετικά με τους κοινωνικούς μηχανισμούς που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Επανεξέταση της έννοιας Συναίνεση.
• Αναγνώριση μύθων γύρω από τη Σεξουαλική Βία.
• Εξερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για τη βία στις σχέσεις.
• Προβληματισμός για τον ρόλο των αγοριών και των ανδρών στην καταπολέμηση της Έμφυλης Βίας.
Θέμα
Σεξουαλικής Βίας
Δραστηριότητα 1: Θέση στον Άξονα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Απόκτηση γνώσεων και κατανόηση σχετικά με την ταξινόμηση της Σεξουαλικής Βίας με βάση την επαφή και τη σχέση με τον δράστη.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες τα θέματα που θα συζητηθούν σε αυτή την ενότητα. Δώστε έμφαση στο γεγονός ότι η σεξουαλική βία δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μεμονωμένες πράξεις που επηρεάζουν συγκεκριμένα άτομα γιατί είναι το αποτέλεσμα μιας ευρύτερης έννοιας της βίας στην οποία οι σχέσεις των ανδρών με τις γυναίκες βασίζονται στην εξουσία και τον έλεγχο.
• Επαναλάβετε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες τον ορισμό που έδωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) για τη σεξουαλική βία.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να βρείτε τον ορισμό της σεξουαλικής βίας και περισσότερες πληροφορίες για
αυτό το ζήτημα εδώ
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 115
1 Μορφές
• Στη συνέχεια, εξετάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες την ταξινόμηση των πράξεων σεξουαλικής βίας με βάση τους διάφορους άξονες που παρουσιάζονται στην πλατφόρμα.
Εξηγήστε ότι οι πράξεις σεξουαλικής βίας βασίζονται στον άξονα επαφής, είτε αυτή η επαφή είναι σωματική ή όχι.
• Ενημερώστε τους επίσης ότι υπάρχει ένας δεύτερος άξονας όπου αυτές οι πράξεις
εξαρτώνται από τη σχέση του δράστη με το θύμα και μπορεί να συμβούν είτε σε οικείες ή μη οικείες σχέσεις.
• Όταν διαβάσουν και σκεφτούν όλο αυτό το υλικό, τότε θα πρέπει να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 1 Δραστηριότητα 1: Θέση στην Άξονα» που υπάρχει στην πλατφόρμα.
Δραστηριότητα 2: Νέες Μορφές Σεξουαλικής Βίας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες, αντίληψη και προβληματισμός για τις έννοιες Sexting (μηνύματα με σεξουαλικό περιεχόμενο) και Sexpreading (διάδοση σεξουαλικών εικόνων και βίντεο χωρίς συγκατάθεση).
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι οι νέες μορφές σεξουαλικής βίας όπως το Sexting (μηνύματα με σεξουαλικό περιεχόμενο) και το Sexpreading (διάδοση σεξουαλικών εικόνων και βίντεο χωρίς συγκατάθεση) έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας του ψηφιακού κόσμου στον οποίο ζούμε. Εξηγήστε επιπλέον ότι η άρνηση χρήσης μεθόδων αντισύλληψης θεωρείται επίσης μια μορφή σεξουαλικής βίας.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 1.1 Δραστηριότητα 2: Νέες Μορφές Σεξουαλικής Βίας» όπου θα παρακολουθήσουν τρία βίντεο και θα απαντήσουν σχετικές ερωτήσεις. Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» που θα τους οδηγήσει στο επόμενο κομμάτι αυτού του θέματος.
• Διαβάστε όλοι μαζί το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα το οποίο υπογραμμίζει ότι η άρνηση χρήσης μεθόδων αντισύλληψης είναι μια μορφή σεξουαλικής βίας.
• Τέλος, δώστε σημασία στις άλλες μορφές σεξουαλικής βίας που παρουσιάζονται στην πλατφόρμα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
116 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις διάφορες μορφές σεξουαλικής βίας εδώ.
Θέμα 2 Η Κουλτούρα του Βιασμού
Δραστηριότητα 3 & 4: Η Κουλτούρα του Βιασμού
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση της έννοιας “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Αναγνώριση των παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε το ζήτημα που θα συζητηθεί σε αυτό το θέμα.
• Ενημερώστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι η Κουλτούρα του Βιασμού αναφέρεται στις κοινωνικές και πολιτιστικές δομές που ομαλοποιούν, δικαιολογούν, αποδέχονται και κάνουν αόρατη τη σεξουαλική βία.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 2 Δραστηριότητα 3 & 4: Η Κουλτούρα
του Βιασμού» που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
Δραστηριότητα 5: Αντικειμενοποίηση & Σεξουαλική Αντιμετώπιση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση σχετικά με την έννοια Κουλτούρα του Βιασμού.
• Αναγνώριση των παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Αναγνώριση της Αντικειμενοποίησης και της Σεξουαλικοποίησης των γυναικών.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 117
Οδηγίες
• Υπενθυμίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι, όπως έχουμε δει μέχρι στιγμής, η σεξουαλική
βία δεν είναι έμφυτη στον άνθρωπο αλλά είναι μια κοινωνική κατασκευή. Επομένως, για
να εξαλειφθεί, είναι απαραίτητο να έχουμε επίγνωση των κοινωνικών μηχανισμών που προωθούν αυτό το φαινόμενο.
• Ενημερώστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες ότι η αντικειμενοποίηση και η σεξουαλικοποίηση
είναι δύο έννοιες που συνεργάζονται για να μετατρέψουν τις γυναίκες σε σεξουαλικά αντικείμενα.
• Τότε, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 2.1 Δραστηριότητα 5: Αντικειμενοποίηση & Σεξουαλικοποίηση» που υπάρχει στην πλατφόρμα.
Δραστηριότητα 6: Η Ωραιοποίηση της Κυριαρχίας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση σχετικά με την έννοια “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Εντοπισμός παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Αναγνώριση του φαινομένου της Ωραιοποίησης της Κυριαρχίας.
Οδηγίες
• Χρησιμοποιήστε το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα για να εξηγήσετε ότι η «ωραιοποίηση της κυριαρχίας» είναι μια διαδικασία που επιβάλλεται από την πατριαρχία.
Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες αναμένεται να ενθουσιάζονται/ερεθίζονται από εικόνες και βιώματα ανδρικής κυριαρχίας στο γυναικείο φύλο.
• Τότε, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 2.2 Δραστηριότητα 6: Η Ωραιοποίηση της Κυριαρχίας».
Δραστηριότητα 7: Ηγεμονική Πορνογραφία I
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
118 Εκπαιδεύοντας τα
έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση σχετικά με την έννοια “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Εντοπισμός παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Προβληματισμός για το πώς η Ηγεμονική Πορνογραφία συνεισφέρει στην και προωθεί την κουλτούρα του βιασμού.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 2.3 Δραστηριότητα 7: Ηγεμονική Πορνογραφία» που υπάρχει στην πλατφόρμα. Αυτό το κουίζ
θα τους ζητήσει να απαντήσουν επτά ερωτήσεις που σχετίζονται με το θέμα της ηγεμονικής
πορνογραφίας και θα λάβουν ανατροφοδότηση για κάθε τους απάντηση.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια Ανατροφοδότηση για μερικές από τις ερωτήσεις που υπάρχουν στο κουίζ «Θέμα 2.3 Δραστηριότητα 7: Ηγεμονική Πορνογραφία».
Ερώτηση: «Σε τι ηλικία πιστεύετε ότι τα αγόρια αρχίζουν να βλέπουν πορνογραφία;»
Σχόλιο: Η μέση ηλικία που αρχίζουν οι άνθρωποι να βλέπουν πορνογραφία είναι 14 ετών (για αγόρια) και 16 ετών (για κορίτσια). Ωστόσο, τουλάχιστον 1 στα 4 αγόρια αρχίζουν
πριν από την ηλικία των 13 ετών και η πιο νεαρή ηλικία που μπορεί αυτό να συμβεί είναι τα 8 έτη.
Ερώτηση: «Πιστεύετε ότι τα αγόρια παρακολουθούν περισσότερη πορνογραφία από τα κορίτσια;»
Σχόλιο: Η κατανάλωση πορνογραφίας είναι μεγαλύτερη στους άνδρες. Το 87% έχει παρακολουθήσει αυτές τις ταινίες, και το 30% θεωρεί τον εαυτό του λίγο εθισμένο ή πολύ εθισμένο.
Ερώτηση: «Πιστεύετε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της παρακολούθησης ηγεμονικής
πορνογραφίας και των επικίνδυνων σεξουαλικών συμπεριφορών;»
Σχόλιο: Το 50% των νεαρών ανδρών παραδέχεται ότι έχουν αυξημένες επικίνδυνες
σεξουαλικές συμπεριφορές μετά την παρακολούθηση πορνογραφίας. Η ηγεμονική
πορνογραφία κρύβεται πίσω από την αύξηση των επικίνδυνων σεξουαλικών συμπεριφορών, συμπεριφορών που μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία ενός ατόμου (σεξ χωρίς προστασία, σεξ με ομάδα ατόμων, βίαιο σεξ…).
Ερώτηση: «Πιστεύετε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της ηγεμονικής πορνογραφίας και της
πορνείας; Τι σχέση πιστεύετε ότι υπάρχει μεταξύ των δύο;»
Σχόλιο: Η ηγεμονική πορνογραφία προκαλεί μια «κλιμάκωση συμπεριφοράς», από την κατανάλωση εικόνων σε άλλες πρακτικές που σχετίζονται με την πορνεία. Το 46,7% των ανδρών έχουν λάβει σεξουαλικές προσφορές ενώ παρακολουθούσε πορνογραφία, και το 4,5% παραδέχεται ότι τις έχει αξιοποιήσει ή ότι είναι πρόθυμο να πληρώσει για αυτές τις υπηρεσίες.
Ερώτηση: «Πιστεύετε ότι η κατανάλωση ηγεμονικής πορνογραφίας μπορεί να είναι η
κύρια πηγή σεξουαλικής αγωγής για νεαρά αγόρια και κορίτσια;»
Σχόλιο: Περίπου το 80% των νεαρών αγοριών και κοριτσιών δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει ικανοποιητική συναισθηματική-σεξουαλική εκπαίδευση ή ότι δεν έχουν λάβει καθόλου τέτοια εκπαίδευση.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 119
Δραστηριότητα 8: Ηγεμονική Πορνογραφία II
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με
παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση της έννοιας “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Εντοπισμός παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Προβληματισμός για το πώς η Ηγεμονική Πορνογραφία συνεισφέρει στην και προωθεί την κουλτούρα του βιασμού.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες το ενημερωτικό κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα και που εξηγεί ότι η ηγεμονική πορνογραφία βασίζεται στις αξίες της ηγεμονικής αρρενωπότητας, της αντικειμενοποίησης, της σεξουαλικοποίησης και της ανδρικής κυριαρχίας.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ με τίτλο «Θέμα 2.4 Δραστηριότητα 8: Ηγεμονική Πορνογραφία ΙΙ» που υπάρχει στην πλατφόρμα. Αυτό το κουίζ θα τους ζητήσει να απαντήσουν ερωτήσεις σχετικά με το πώς πιστεύουν ότι η ηγεμονική πορνογραφία παρουσιάζει τους άνδρες και τις γυναίκες καθώς και πώς αυτή η απεικόνιση μπορεί να μπερδέψει τα νεαρά άτομα που παρακολουθούν πορνογραφία.
Δραστηριότητα 9: Κατηγορώντας το Θύμα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση της έννοιας “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Εντοπισμός παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Αντίληψη και προβληματισμός για το φαινόμενο να κατηγορείται το θύμα.
120 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
φυσική
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα
με τίτλο «Θέμα 2.5 Δραστηριότητα 9: Κατηγορώντας το Θύμα» όπου θα τους ζητηθεί να σκεφτούν εάν γνωρίζουν ή εάν έχουν ξανακούσει τη φράση «Αυτή το προκάλεσε!» και τότε
θα πρέπει να γράψουν τι πιστεύουν ότι σημαίνει αυτή η πρόταση όταν συνδέεται με τη σεξουαλική βία. Όταν τελειώσουν το κουίζ, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια»
που θα τους οδηγήσει στο επόμενο κομμάτι αυτού του θέματος.
Δραστηριότητα 10: Συναίνεση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Πληροφορίες και κατανόηση της έννοιας “Κουλτούρα του Βιασμού”.
• Εντοπισμός παραγόντων που προωθούν την Κουλτούρα του Βιασμού.
• Συζήτηση για την έννοια της Συναίνεσης.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν το κείμενο που υπάρχει στην πλατφόρμα και εξηγήστε ότι «Ο βιασμός είναι το μόνο έγκλημα όπου ο δράστης νιώθει αθώος και το θύμα νιώθει ντροπή».
• Ενημερώστε τους ότι τα ζητήματα που συζητήθηκαν σε αυτό το θέμα οδηγούν πίσω στην έννοια «συναίνεση» που έχουμε εξερευνήσει ξανά. Στη συνέχεια, ζητήστε τους να παρακολουθήσουν το βίντεο για τη Συναίνεση.
• Ακολούθως, θα πρέπει να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα με τίτλο «Θέμα 2.6 Δραστηριότητα 10: Συναίνεση».
• Κλείστε αυτό το θέμα παρακολουθώντας το ψυχαγωγικό βίντεο που βρίσκεται στην πλατφόρμα με τίτλο «Αυτή το Προκάλεσε!».
Θέμα 3 Μύθοι για τη Σεξουαλική Βία
Δραστηριότητα 11: Είναι Βιασμός;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 121
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση μύθων για τη Σεξουαλική Βία.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε τα θέματα που θα συζητηθούν σε αυτό το θέμα.
• Δώστε έμφαση στο γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί μύθοι για τη σεξουαλική βία και αυτό αποτελεί ένα εμπόδιο στην αποκατάσταση του θύματος και συμβάλλει στην ατιμωρησία του εγκλήματος.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν τα ενημερωτικά κείμενα που υπάρχουν στην πλατφόρμα για τους μύθους που σχετίζονται με τη σεξουαλική βία. Εξετάστε τους μύθους που εισηγούνται ότι οι δράστες παρακινούνται από έντονη ερωτική επιθυμία, ότι οι δράστες είναι άτομα με ψυχιατρικές ασθένειες, ότι είναι ηλικιωμένοι άνδρες ή τέρατα, ότι μόνο οι νεαρές και όμορφες γυναίκες βιώνουν σεξουαλική βία, ότι ένας άνδρας που είναι ενθουσιασμένος δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του και ότι ένας βιασμός συμβαίνει κυρίως το βράδυ σε σκοτεινές, απομονωμένες τοποθεσίες.
• Ακολούθως, ζητήστε τους να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα με τίτλο «Θέμα 3 Δραστηριότητα 11: Είναι Βιασμός;» όπου θα παρακολουθήσουν ένα βίντεο και θα απαντήσουν ερωτήσεις σχετικά με αυτό.
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση των συνεπειών της σεξουαλικής βίας.
Οδηγίες
• Παρουσιάστε τα ζητήματα που θα συζητηθούν σε αυτό το θέμα.
• Εξηγήστε ότι σεξουαλική βία σημαίνει επιθετικότητα και χρήση του σώματος ενός ατόμου για τη σεξουαλική ικανοποίηση κάποιου άλλου, αποτρέποντας τη χρήση και το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας. Κάτι τέτοιο μπορεί να έχει επιπτώσεις σε διάφορες πτυχές της ζωής μιας γυναίκας. Ανάμεσα σε αυτές είναι οι ψυχολογικές, σωματικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες καθώς και οι συνέπειες στη συμπεριφορά.
• Στη συνέχεια, ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαβάσουν τα κείμενα για τα διάφορα είδη συνεπειών που προκαλεί η σεξουαλική βία. Αναφέρετε ότι υπάρχουν
122 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 4 Συνέπειες της Σεξουαλικής Βίας
επιπτώσεις στην πνευματική/ψυχική υγεία (ψυχολογικές και συμπεριφορικές), σωματικές συνέπειες, συνέπειες στη σεξουαλική και στην αναπαραγωγική υγεία, συνέπειες στις κοινωνικές σχέσεις και συνέπειες στη θνησιμότητα.
• Στο τέλος, κάντε μια ανασκόπηση όλων των συνεπειών και προχωρήστε στο επόμενο θέμα.
Θέμα 5 Ένας Διαφορετικός Τρόπος
Δραστηριότητα 12: Ένας Διαφορετικός Τρόπος
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Εξερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για τη βία στις σχέσεις.
• Προβληματισμός για τον ρόλο των αγοριών και των ανδρών στην καταπολέμηση της Έμφυλης Βίας.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κάνουν το κουίζ που υπάρχει στην πλατφόρμα με τίτλο «Θέμα 5 Δραστηριότητα 12: Ένας διαφορετικός τρόπος» όπου θα παρακολουθήσουν ένα βίντεο και θα απαντήσουν ερωτήσεις σχετικά με αυτό.
• Όταν τελειώσουν, πείτε τους να πατήσουν το κουμπί «Συνέχεια» που θα τους οδηγήσει στο επόμενο κομμάτι του θέματος. Τότε, διαβάστε όλοι μαζί το ενημερωτικό κείμενο για τα κινήματα και τις εκστρατείες που προσπαθούν να καταπολεμήσουν την Έμφυλη Βία.
• Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα και την ενότητα με το να παρακολουθήσετε όλοι μαζί το βίντεο «Τα Αγόρια Δεν Κλαίνε» που υπάρχει στην πλατφόρμα.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο «Τα Αγόρια Δεν Κλαίνε» εδώ.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 123
124 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας ΜΕΡΟΣ 4: Γίνε η αλλαγή
ΜΕΡΟΣ 4: Γίνε η αλλαγή
Δημιουργήθηκε από το Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου, Κύπρος
Μια σειρά μαθημάτων που βασίζεται σε βιωματικές και διαδραστικές δραστηριότητες και η οποία είναι σχεδιασμένη για διαδικτυακή εκπαίδευση. Τα μαθήματα εξερευνούν θέματα όπως διαφορετικότητα, ταυτότητα, ισότητα και αλλαγή. Είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για να ανοίξουν μια συζήτηση σχετικά με τα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις και όλες τις μορφές διάκρισης δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο φύλο.
Στόχοι
• Ορισμός της «Διαφορετικότητας».
• Αναγνώριση της σημασίας της διαφορετικότητας.
• Ορισμός της «Ταυτότητας».
• Αναστοχασμός γύρω από την δική μας ταυτότητα.
• Αντίληψη του ότι οι κοινωνικές ταυτότητες έχουν δυναμική, με την έννοια ότι αυτές μπορεί να είναι σταθερές ή μεταβαλλόμενες, να είναι εκ γενετής ή εξ επιλογής, να είναι ορατές ή αόρατες.
• Αντίληψη του ότι όλοι/ες έχουμε πολλαπλές κοινωνικές ταυτότητες και αυτές επηρεάζουν τις εμπειρίες μας.
• Αναγνώριση του ότι η κοινωνία ορίζει το ποιες ταυτότητες έχουν σημασία ή το ποιες ταυτότητες είναι κοινωνικά σημαντικές, έχουν αξία ή αποδοκιμάζονται.
• Αναγνώριση του ότι μια ταυτότητα μπορεί να είναι περισσότερο σημαντική σε ένα πλαίσιο παρά σε ένα άλλο.
• Αντίληψη του πως οι ταυτότητες μπορούν να οδηγούν σε προνόμια ή σε διακρίσεις.
• Εντοπισμός καταστάσεων στις οποίες μια ταυτότητα μπορεί να είναι ενδυναμωτική ή αποδυναμωτική με βάση το κοινωνικό πλαίσιο.
• Αναγνώριση καταστάσεων στις οποίες η προσήλωση σε μια ταυτότητα μπορεί να οδηγήσει σε βία.
Θέμα 1 Συστηνόμαστε
Παραλλαγή
Αν πραγματοποιείτε αυτή την Ενότητα με μια νέα ομάδα συμμετεχόντων/ουσών αντί
ως μέρος ενός μεγαλύτερου μαθήματος, μπορείτε να ενσωματώσετε εδώ το «Βήμα 2: Ας γνωριστούμε όλοι/ες καλύτερα στην “Εισαγωγή στο μάθημα” αυτού του Οδηγού (σ. 14), το οποίο αναφέρεται σε έναν κύκλο συστάσεων όπου οι συμμετέχοντες/ουσες
συστήνονται λέγοντας το όνομά τους, την ηλικία τους και ένα πράγμα για το οποίο είναι περήφανοι/ες για τον εαυτό τους.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 125
Ενότητα
Η Θέση μου στον Κόσμο!
1
Δραστηριότητα 1: Κύκλος Συστάσεων
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• Ποικίλει ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων/ουσών.
Στόχοι
• Αναστοχασμός των προσδοκιών που έχουν οι συμμετέχοντες/ουσες από αυτή την Ενότητα.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε έναν «κύκλο» όπου κάθε συμμετέχοντας/ουσα θα πρέπει να πει ένα ή δύο πράγματα που περιμένει από αυτό το μάθημα.
• Εναλλακτικά, μπορείτε να τους δώσετε δύο λεπτά για να γράψουν ένα ή δύο πράγματα που περιμένουν από αυτό το μάθημα και να σας τα στείλουν γραπτώς (για παράδειγμα, αν χρησιμοποιείτε zoom μπορούν να σας τα στείλουν μέσω του “chat”). Έπειτα, μπορείτε να τα διαβάσετε δυνατά.
Δραστηριότητα 2: Συστήνοντας τον/την Άλλον/η
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• Ποικίλει ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων/ουσών.
Στόχοι
• Οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετεχόντων/ουσών.
• Δημιουργία ενός ασφαλέστερου χώρου μάθησης.
• Γνωριμία με την ποικιλομορφία της ομάδας και τις ταυτότητες των συμμετεχόντων/ουσών.
Οδηγίες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ζευγάρια, χρησιμοποιώντας ψηφιακά δωμάτια, και δώστε τους πέντε λεπτά για να μάθουν (περισσότερα) ο/η ένας/μια για τον/την άλλο/η (περίπου δυόμιση λεπτά για τον/την καθένα/καθεμία.
• Εξηγήστε ότι, όταν περάσουν τα πέντε λεπτά, οι συμμετέχοντες/ουσες θα επιστρέψουν στην ολομέλεια και θα ζητηθεί από κάθε συμμετέχοντα/ουσα να παρουσιάσουν μέσα σε ένα λεπτό το ταίρι τους στην ολομέλεια.
• Μετά από πέντε λεπτά, φέρτε όλους/ες τους συμμετέχοντες/ουσες πίσω στην ολομέλεια και δώστε σε κάθε άτομο περίπου ένα λεπτό για να παρουσιάσει το ταίρι του/της με βάση τα όσα έμαθαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης μεταξύ τους.
126 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 3: Οι Κανόνες μας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Ορίστε/Ανανεώστε τους κανόνες που θα ακολουθήσετε στο μάθημα.
• Μοίρασμα και ανάληψη της ευθύνης για τους κανόνες.
Οδηγίες
• Εάν πρόκειται για μια καινούργια ομάδα, ακολουθήστε τις οδηγίες που βρίσκονται στο «Βήμα 3: Βασικοί Κανόνες/Συμφωνία Ομάδας» που βρίσκεται στο υποκεφάλαιο «Εισαγωγή στο μάθημα» αυτού του Οδηγού (σ. 14).
• Εάν αυτή η ομάδα έχει ήδη κάνει την «Εισαγωγή στο μάθημα» μπορείτε να κάνετε μια παραλλαγή αυτής της δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση, αντί να ζητήσετε από κάθε συμμετέχοντα/ουσα
να σκεφτεί έναν μέχρι τρεις κανόνες που θα θεωρούσε σημαντικό να ακολουθήσει η ομάδα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν έναν κανόνα που διαπίστωσαν στην μέχρι τώρα συμμετοχή τους σε αυτό το μάθημα να είναι ο πιο σημαντικός.
Θέμα
2 Διαφορετικότητα και Ταυτότητα
Δραστηριότητα 1: Πες μου Ποιος/α είσαι!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 45 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση του ότι υπάρχει διαφορετικότητα μεταξύ των συμμετεχόντων/ουσών.
• Ορισμός της «διαφορετικότητας».
• Αναγνώριση της σημασίας της διαφορετικότητας.
• Αντίληψη του ότι η διαφορετικότητα είναι έμφυτη στη ζωή και μπορεί να κάνει τη ζωή ενδιαφέρουσα.
• Ορισμός της «ταυτότητας».
• Αναστοχασμός σχετικά με την ταυτότητα μας.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 127
Οδηγίες
Βήμα 1: Σχεδιασμός του Δέντρου της Ταυτότητας
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σχεδιάσουν το Δέντρο της Ταυτότητάς τους. Μπορείτε να βρείτε ένα δείγμα ενός δέντρου της ταυτότητας στην πλατφόρμα.
• Όπως φαίνεται στο δείγμα, το Δέντρο της Ταυτότητας πρέπει να έχει έξι κλαδιά. Σε κάθε κλαδί οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να γράψουν μια ταυτότητα που αντιπροσωπεύει
μια πτυχή του ποιοι/ες είναι.
• Εξηγήστε ότι οι έξι ταυτότητες πρέπει να είναι ιδιότητες ή χαρακτηριστικά που είναι σημαντικά για αυτούς/ες και τα οποία πιθανόν να χρησιμοποιούσαν για να περιγράψουν
τους εαυτούς τους σε κάποιο άτομο που μόλις γνώρισαν. Εξηγήστε ότι δεν υπάρχει σωστή
ή λάθος απάντηση. Μια ταυτότητα αναφέρεται σε οποιαδήποτε ιδιότητα ή χαρακτηριστικό
ενός ατόμου.
• Ωστόσο, εξηγήστε ότι για χάρη της δραστηριότητας, είναι καλύτερο να αποφύγουν επίθετα όπως «όμορφη», «καλή» κλπ. ή φυσικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την εμφάνιση όπως «πράσινα μάτια», «ξανθά μαλλιά» κλπ. ΕΚΤΟΣ αν είναι πολύ σημαντικά για αυτούς/ες, για το ποιοι/ες είναι. Είναι προτιμότερο, για χάρη αυτής της δραστηριότητας να εστιάσουν σε ταυτότητες που τους/τις κάνουν να ανήκουν σε μια ομάδα. Για παράδειγμα στην ηλικία (το να είναι κάποιος/α έφηβος/η), στο φύλο (το να είναι κάποιος/α αγόρι/κορίτσι), στην εθνικότητα (το να είναι κάποιος Κύπριος), στην φυλή, στα χόμπι (να είναι κάποιος/α αθλητής/ τρια), στη θρησκεία κτλ.
• Για να τους/τις βοηθήσετε να καταλάβουν πως να το κάνουν αυτό, μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας Δέντρο της Ταυτότητας ή να χρησιμοποιήσετε το παράδειγμα ενός διάσημου ανθρώπου για να φτιάξετε ένα (υποθετικό) Δέντρο.
• Δώστε τους μερικά λεπτά για να γράψουν τις έξι ταυτότητές τους.
Βήμα 2: Βρείτε κοινές ταυτότητες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες τριών/τεσσάρων ατόμων χρησιμοποιώντας ψηφιακά δωμάτια και ζητήστε τους να βρουν αν μοιράζονται με άλλους/ ες μια ή περισσότερες κοινές ταυτότητες.
• Όποτε βρίσκουν ένα άτομο που έχει γράψει την ίδια ταυτότητα με αυτούς/ες, θα πρέπει να σημειώνουν το όνομά του/της δίπλα από την σχετική ταυτότητα.
• Ανακατέψτε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στα δωμάτια δύο φορές ώστε όλοι/ες να περάσουν από όλες τις ομάδες για να βρουν κοινές ταυτότητες.
Βήμα 3: Συζήτηση
• Φέρτε όλους/ες πίσω στην ολομέλεια και ξεκινήστε μια συζήτηση με βάση τις ακόλουθες ερωτήσεις:
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΤΙ» (ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΤΟΥΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΙ ΕΧΕΙ ΣΥΜΒΕΙ)
- Έχεις βρει τις ίδιες ταυτότητες με πολλά άτομα ή με λίγα;
- Έχεις μια ταυτότητα που δεν είχε κανένας/καμία άλλος/η;
- Πως ένιωσες όταν βρήκες κοινές ταυτότητες με άλλους/ες;
- Πως ένιωσες όταν δεν βρήκες κανένα/καμία άλλο/η να μοιράζεται την ταυτότητά σου;
- Σου άρεσε όταν βρήκες κάποιον/α με τον/την οποίον/α μοιράζεστε μια ταυτότητα;
- Σου άρεσε όταν γνώρισες κάποιον/α που είχε διαφορετική ή μοναδική ταυτότητα; ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΓΙΑΤΙ» (ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΤΟΥΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΓΙΑΤΙ ΕΧΕΙ ΣΥΜΒΕΙ)
- Γιατί νομίζεις ότι είχε σημασία για σένα το να βρεις ότι έχεις μια κοινή ταυτότητα με κάποιον/α;
- Νομίζεις ότι το να έχεις διαφορετική ταυτότητα είναι εμπόδιο στο να κάνεις φιλίες ή να συνδεθείς με άλλα άτομα;
- Είναι απαραίτητο να έχεις κοινές ταυτότητες για να νιώθεις ότι ανήκεις;
- Μπορείς να αποδεχθείς κάποιον/α μόνο όταν αυτός/ή έχει τις ίδιες ταυτότητες με εσένα;
128 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
- Νομίζεις ότι πρέπει να αποφασίζεις για την ταυτότητά σου με βάση τις ταυτότητες των άλλων ή τις προσδοκίες των άλλων;
- Είναι θετικό/αρνητικό το να έχεις την ίδια/διαφορετική ταυτότητα με άλλους/ες; Μπορεί
αυτό να προκαλέσει προβλήματα; Θα ήταν καλύτερο αν ήμασταν όλοι/ες ίδιοι/ες;
• Αναμένεται ότι η συζήτηση θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όλοι/ες έχουμε κάποιες ταυτότητες που μοιραζόμαστε με άλλους/ες και ταυτόχρονα ο καθένας/καθεμία μας έχει μοναδικές ταυτότητες και χαρακτηριστικά. Στην κοινωνία, το να έχεις διαφορετικές
ταυτότητες ονομάζεται «Διαφορετικότητα». Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να διαβάσετε
μαζί με την ομάδα τον ορισμό της «Διαφορετικότητας» (που βρίσκεται στην πλατφόρμα).
• Αναμένεται επίσης ότι θα είστε σε θέση να πείτε μέσα από τη συζήτηση ότι η διαφορετικότητα μπορεί οδηγήσει σε προβλήματα αν δεν σεβόμαστε τις ταυτότητες των άλλων και αν δεν
είμαστε πρόθυμοι/ες να απολαύσουμε και τα κοινά μας σημεία και τις διαφορετικότητές
μας. Ωστόσο, το γεγονός ότι κάθε άνθρωπος ακόμα και κάθε ζώο ή φυτό είναι μοναδικό
είναι αυτό που κάνει τη ζωή μας ενδιαφέρουσα!
Ορισμός της διαφορετικότητας (βρίσκεται στην πλατφόρμα)
Γενικά μιλώντας, διαφορετικότητα είναι όταν κάτι έχει ή αποτελείται από διαφορετικά στοιχεία/χαρακτηριστικά. Όταν αναφερόμαστε στις ανθρώπινες κοινωνίες, η διαφορετικότητα αναφέρεται στο φάσμα των ανθρώπινων διαφορών. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι μπορεί να έχουν διαφορές με βάση την εθνικότητα, το φύλο, την ηλικία, το θρήσκευμα, τα πολιτικά πιστεύω, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και πολλά άλλα κοινωνικά ή προσωπικά χαρακτηριστικά.
Ταυτότητες
Δραστηριότητα 1: Εγώ στον Κόσμο!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός γύρω από τη δική μας ταυτότητα.
• Αναγνώριση της επιρροής που έχουν οι ταυτότητες στη ζωή μας.
• Κατανόηση του πως η ταυτότητα μπορεί να οδηγήσει σε προνόμια και διακρίσεις.
• Εντοπισμός καταστάσεων στις οποίες μια ταυτότητα μπορεί να είναι ενδυναμωτική
αποδυναμωτική με βάση το κοινωνικό πλαίσιο.
• Αναγνώριση του ότι η κοινωνία ορίζει ποιες ταυτότητες έχουν σημασία ή ποιες ταυτότητες είναι κοινωνικά σημαντικές, έχουν αξία ή αποδοκιμάζονται.
• Αναγνώριση του ότι μια ταυτότητα μπορεί να είναι περισσότερο σημαντική σε ένα πλαίσιο παρά σε ένα άλλο.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 129
Θέμα 3 Κοινωνικές
ή
Οδηγίες
• Χτίζοντας στην προηγούμενη δραστηριότητα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες
να διαλέξουν (από τα έξι κλαδιά του Δέντρου της Ταυτότητάς τους):
(A) Δύο ταυτότητες που τους/τις ενδυναμώνουν ή τους/τις κάνουν να αισθάνονται άνετα ή
ακόμη και σημαντικοί/ες στο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζουν.
(B) Δύο ταυτότητες που τους/τις αποδυναμώνουν ή τους/τις κάνουν να αισθάνονται άβολα
ή ότι υποτιμούνται στο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζουν.
• Εξηγήστε ότι αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι μια ταυτότητα τους/τις ενδυναμώνει/ αποδυναμώνει συνέχεια. Μπορεί να σημαίνει ότι μια συγκεκριμένη ταυτότητα τους/τις κάνει μερικές φορές να αισθάνονται άνετα/άβολα, ή ότι τους/τις έκανε να αισθανθούν έτσι μια φορά, κατά τη διάρκεια ενός συμβάντος ή μιας κατάστασης.
• Μοιραστείτε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες έναν πίνακα. Μπορείτε να το κάνετε αυτό δημιουργώντας έναν διαδραστικό πίνακα χρησιμοποιώντας σχετικά προγράμματα, με ψηφιακά “sticky notes”.
• Ο πίνακας πρέπει να χωρίζεται σε δύο κατηγορίες/στήλες:
(A) Ενδυναμωτικές Ταυτότητες.
(B) Αποδυναμωτικές Ταυτότητες.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να γράψουν τις ταυτότητες που διάλεξαν σε ψηφιακά “sticky notes” (ανώνυμα) και να τα τοποθετήσουν κάτω από την αντίστοιχη στήλη.
Σημειώστε ότι μπορούν να βάλουν την ίδια ταυτότητα και στις δύο στήλες.
• Ολοκληρώστε αυτή τη δραστηριότητα με μια συζήτηση με βάση τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Ήταν εύκολο/δύσκολο να τοποθετήσεις ως ενδυναμωτικές ή αποδυναμωτικές τις ταυτότητες στις στήλες;
- Τι παρατηρείς; Ποιες ταυτότητες επαναλαμβάνονται σε κάθε στήλη;
- Υπάρχουν πτυχές των ταυτοτήτων που μπορούν να βρεθούν και στις δύο στήλες; Γιατί νομίζεις ότι γίνεται αυτό;
- Τι κάνει μια ταυτότητα ενδυναμωτική ή αποδυναμωτική;
• Αναμένεται ότι η συζήτηση θα δείξει ότι μια ταυτότητα μπορεί να βιώνεται ως ενδυναμωτική ή αποδυναμωτική σύμφωνα με το κοινωνικό πλαίσιο και τις κοινωνικές ιεραρχήσεις που επικρατούν σε διαφορετικές κοινωνίες ή ομάδες.
Δραστηριότητα 2: Είσαι το Ίδιο Άτομο;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Στόχοι
• Αντίληψη του ότι οι κοινωνικές ταυτότητες έχουν δυναμική, με την έννοια ότι αυτές μπορεί να είναι σταθερές ή μεταβαλλόμενες, να είναι εκ γενετής ή εξ επιλογής, να είναι ορατές ή αόρατες.
• Αναγνώριση του ότι μια ταυτότητα μπορεί να είναι περισσότερο σημαντική σε ένα πλαίσιο παρά σε ένα άλλο.
130 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
• Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι θα τους/τις χωρίσετε σε ψηφιακά δωμάτια
των τριών ή τεσσάρων ατόμων. Ο στόχος είναι να εξετάσουν κάποια ερωτήματα και να τα παρουσιάσουν στην ολομέλεια.
• Τα ερωτήματα είναι:
- Είναι η ταυτότητα κάτι σταθερό ή αλλάζει; Είναι όλες οι ταυτότητες οι ίδιες από αυτή την άποψη;
- Υπάρχουν ταυτότητες που δεν μπορούν να αλλάξουν; Ποιες είναι αυτές;
- Είναι οι ταυτότητες κάτι ορατό ή κάτι αόρατο στους άλλους;
• Για να απαντήσουν σε αυτές τις ερωτήσεις, αναμένεται να ανατρέξουν στο δικό τους Δέντρο
και να εμπνευστούν από παραδείγματα των δικών τους ταυτοτήτων για να αναστοχαστούν.
Ποιες από αυτές τις ταυτότητες είχαν πριν τρία χρόνια; Ποιες από αυτές τις ταυτότητες μπορούν ή δεν μπορούν να αλλάξουν; Ποιες είναι ορατές ή αόρατες;
• Δώστε τους οκτώ λεπτά στα δωμάτια.
• Πείτε σε όλους/ες να επιστρέψουν στην ολομέλεια και ζητήστε από κάθε ομάδα να παρουσιάσει τις σκέψεις της.
• Αναμένεται ότι η συζήτηση θα φωτίσει την δυναμική φύση των ταυτοτήτων. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να αντιληφθούν ότι κάποιες ταυτότητες είναι εκ γενετής, άλλες εξ επιλογής, κάποιες ταυτότητες είναι ορατές στους/στις άλλους/ες και κάποιες είναι αόρατες, κάποιες ταυτότητες είναι σταθερές και κάποιες αλλάζουν. Επιπλέον, το επίπεδο της μεταβλητότητας είναι επίσης δυναμικό. Είναι πιθανό μια ταυτότητα να αλλάξει μια ή δύο φορές στην ζωή σου (για παράδειγμα πριν συμπληρώσεις μια συγκεκριμένη ηλικία είσαι παιδί και αφού συμπληρώσεις μια συγκεκριμένη ηλικία είσαι ενήλικο άτομο) αλλά είναι επίσης πιθανόν μια ταυτότητα να αλλάζει συνέχεια (για παράδειγμα το στυλ ντυσίματος κάποιου ατόμου). Επίσης, το πλαίσιο αλλάζει την επιρροή μια ταυτότητας (για παράδειγμα, το να είναι κάποιο άτομο ψηλό έχει διαφορετική σημασία όταν αυτό το άτομο βρίσκεται σε μια τάξη μπάσκετ ή σε μια τάξη αγγλικών).
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Σε αυτό το σημείο μπορεί να προκύψει η συζήτηση για το βιολογικό/κοινωνικό φύλο. Κάποιοι/ες συμμετέχοντες/ουσες μπορεί να αναφέρουν ότι το βιολογικό φύλο είναι εκ γενετής, ενώ το κοινωνικό φύλο είναι κοινωνικά κατασκευασμένο και μπορεί να διαφέρει
από κοινωνία σε κοινωνία, και από μια χρονική περίοδο στην άλλη. Για αυτό τον λόγο, εισηγούμαστε ως προετοιμασία για αυτή τη δραστηριότητα να συμβουλευτείτε τους ορισμούς του κοινωνικού και βιολογικού φύλου που βρίσκονται στην πλατφόρμα κάτω από το Θέμα 2: Τι είναι το βιολογικό και τι το κοινωνικό φύλο. Είναι επίσης καλό να έχετε στο μυαλό σας ότι το βιολογικό φύλο μπορεί επίσης να αλλάξει μέσα από ορμονοθεραπεία
και/ή εγχείρηση. Να θυμάστε, εντούτοις, ότι δεν είναι ο σκοπός αυτής της δραστηριότητας
να μπει σε λεπτομέρειες σχετικά με το βιολογικό και το κοινωνικό φύλο γιατί αυτά θα
συζητηθούν σε μεταγενέστερο στάδιο αυτού του μαθήματος.
Θέμα 4 Αναστοχασμός
Δραστηριότητα 1: Βρες το Αντικείμενο!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 131
Οδηγίες
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Ενεργοποίηση της ομάδας.
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι θα παίξετε ένα σύντομο παιχνίδι!
• Σκοπός του παιχνιδιού είναι να φέρουν στο γραφείο τους έναν αριθμό συγκεκριμένων αντικειμένων μέσα σε τρία λεπτά.
• Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα αντικείμενα που καταγράφονται στην πλατφόρμα ή να διαλέξετε άλλα.
• Το παιχνίδι αρχίζει όταν ρυθμίσετε το ξυπνητήρι και πείτε «Πάμε».
• Όποτε τελειώνει κάποιος/α, θα πρέπει να φωνάξει μια αστεία λέξη. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν την λέξη «Χαλλούμι» το οποίο είναι ένα παραδοσιακό κυπριακό τυρί.
• Όποιος/α φέρει όλα τα αντικείμενα στο γραφείο της/του πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι κερδίζει!
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να μην είναι κατάλληλη αν η ομάδα περιλαμβάνει άτομα με σωματικές αναπηρίες ή τραυματισμούς. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να την αντικαταστήσετε με μια καταλληλότερη δραστηριότητα ενεργοποίησης ανάλογα με τις ικανότητες της ομάδας.
Δραστηριότητα 2: Ανακεφαλαίωση
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Ορισμός της ταυτότητας.
• Καταγραφή διαφορετικών τύπων κοινωνικών ταυτοτήτων (εθνική ταυτότητα, ταυτότητα φύλου κλπ.).
• Αναστοχασμός σχετικά με τα συστατικά της δικής μας κοινωνικής ταυτότητας.
Οδηγίες
• Μετά τις δραστηριότητες που έχετε πραγματοποιήσει, ρωτήστε τους συμμετέχοντες πώς θα όριζαν τον όρο ταυτότητα.
• Επιτρέψτε μερικές απαντήσεις.
• Έπειτα, διαβάστε τον ορισμό της ταυτότητας (δείτε πιο κάτω ή βρείτε στην πλατφόρμα) και συζητήστε για το αν συμφωνείτε όλοι με αυτό τον ορισμό.
132 Εκπαιδεύοντας τα
έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Ορισμός της ταυτότητας
Ταυτότητα σημαίνει απλώς το να είναι κάτι αυτό που είναι! Αν αναφερόμαστε στην ταυτότητά
σου ως άτομο, εννοούμε το ποιος/ποια είσαι.
Στη σύγχρονη κοινωνία, όταν μιλάμε για την ταυτότητα ενός ατόμου μπορεί να αναφερόμαστε:
-Στα χαρακτηριστικά, ιδιότητες, αισθήματα, πεποιθήσεις, εμπειρίες, ενδιαφέροντα,
προτιμήσεις ενός ατόμου και οτιδήποτε άλλο κάνει τα άτομα αυτό που είναι
-Στην αίσθηση που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του, δηλαδή για το ποιος/ποια θεωρεί ότι
είναι ή για το πως βλέπει ή αντιλαμβάνεται τον εαυτό του
-Στο πως βλέπει ένα άτομο τον εαυτό του σε σχέση με τους άλλους και στο πως οι άλλοι
βλέπουν αυτό το άτομο
Όταν αναφερόμαστε σε ταυτότητες οι οποίες βασίζονται στην αίσθηση του ανήκειν σε μια
ομάδα ανθρώπων ή σε κοινωνικές κατηγορίες―όπως το φύλο, η ηλικία, η φυλή, η εθνικότητα, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η τάξη, το επάγγελμα και άλλα―τότε αναφερόμαστε σε “κοινωνικές ταυτότητες”. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, με βάση την κοινωνική κατηγορία
που σχετίζεται με την κάθε ταυτότητα, οι κοινωνικές ταυτότητες μπορεί να αναφέρονται
σε διαφορετικές κοινωνικές κατηγορίες, όπως η εθνική ταυτότητα (Έλληνας ή Τούρκος
κλπ.), η θρησκευτική ταυτότητα (Χριστιανός ή Μουσουλμάνος κλπ.), η ταυτότητα φύλου (γυναίκα ή άνδρας κλπ.), η ταυτότητα σεξουαλικού προσανατολισμού (ομοφυλόφιλος/η ή ετεροφυλόφιλος/η κλπ.), η επαγγελματική ταυτότητα, ταυτότητες που σχετίζονται με πράγματα που αρέσουν ή δεν αρέσουν σε ένα άτομο (οπαδός, αθλητής/τρια κλπ.) και ο κατάλογος συνεχίζεται.
• Αφού διαβάσετε τον ορισμό της ταυτότητας, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να δουν το γραφικό «Συστατικά της Κοινωνικής Ταυτότητας» που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Εξηγήστε ότι κάθε χρώμα αναφέρεται σε μια κοινωνική κατηγορία η οποία ορίζει την ταυτότητά μας.
• Σημειώστε ότι η θέση κάθε κοινωνικής κατηγορίας στον τροχό δεν υπονοεί ότι μια κατηγορία είναι πιο σημαντική από μια άλλη κατηγορία.
• Διαβάστε τις κατηγορίες δυνατά και συζητήστε μαζί για το νόημα και τη σημασία κάθε συστατικού.
Δραστηριότητα 3: Μια ταυτότητα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση καταστάσεων στις οποίες η προσήλωση σε μια ταυτότητα μπορεί να οδηγήσει σε στερεότυπα, διακρίσεις, και βία.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε μια συζήτηση χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 133
- Σε ποιο βαθμό κρίνουμε τους ανθρώπους με βάση μια ταυτότητα;
- Ποια αποτελέσματα μπορεί να προκύψουν από το να κρίνουμε τους ανθρώπους με βάση μια ταυτότητα;
• Επιτρέψτε μια σύντομη συζήτηση.
• Εξηγήστε ότι, για να βοηθήσετε την διερεύνηση αυτών των ερωτημάτων, θα δείξετε μια φωτογραφία (δηλαδή, την φωτογραφία του οπαδού μιας ποδοσφαιρικής ομάδας που ξυλοκοπείται από τους οπαδούς της αντίθετης ποδοσφαιρικής ομάδας). Μπορείτε να βρείτε τον σύνδεσμο στην πλατφόρμα.
• Συνεχίστε τη συζήτηση χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Γιατί υπάρχει βία σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση;
- Πως σχετίζεται αυτή η περίπτωση με την ταυτότητα;
Επαναλάβετε την ερώτηση:
- Ποια αποτελέσματα μπορεί να προκύψουν από το να κρίνουμε τους ανθρώπους με βάση μια ταυτότητα;
• Αναμένεται ότι η συζήτηση θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το να εστιάζουμε σε μια ταυτότητα μπορεί να μας οδηγήσει στο να μην βλέπουμε το άλλο άτομο ως άνθρωπο, αυτό σημαίνει όταν κάποιος/α βλέπει απλώς μια ταυτότητα (ποδοσφαιρόφιλος/η) και χάνει την ευκαιρία να δει το άλλο άτομο ως άνθρωπο, αποτυγχάνει να αναγνωρίσει ότι το άλλο άτομο υπάρχει, ότι έχει τα δικά του συναισθήματα, τους δικούς του αγώνες, τα δικά του αγαπημένα πρόσωπα κλπ. Αυτό οδηγεί σε φαινόμενα όπως τα στερεότυπα, οι διακρίσεις, οι προκαταλήψεις και η σωματική βία. Μπορείτε να αναφέρετε ότι θα εξερευνήσουμε μερικούς από αυτούς τους όρους αργότερα στο μάθημα.
Δραστηριότητα 4: Σύννεφο Λέξεων!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Αξιολόγηση και αναστοχασμός της εμπειρίας του μαθήματος μέχρι τώρα.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να γράψουν μια ή περισσότερες λέξεις που περιγράφουν τα συναισθήματα τους αυτή τη στιγμή, έχοντας ολοκληρώσει αυτό το μάθημα.
• Εάν το επιθυμείτε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα πρόγραμμα, όπως το “mentimeter”, με το οποίο μπορείτε να δημιουργήσετε ένα κοινό χώρο (μέσω ενός κοινού συνδέσμου) όπου οι συμμετέχοντες/ουσες μπορούν να γράψουν (ανώνυμα) τις λέξεις τους και το πρόγραμμα θα δημιουργήσει αυτόματα ένα σύννεφο λέξεων που θα περιλαμβάνει όλες τις λέξεις.
• Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε αυτή τη δραστηριότητα απλά με το να ζητήσετε από τους/
τις συμμετέχοντες/ουσες να σας στείλουν γραπτώς τις λέξεις τους (ανώνυμα) και εσείς να τις βάλετε σε ένα κείμενο και να μοιραστείτε την οθόνη σας με όλους.
134 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Ενότητα 2 Στα Δικά σου Παπούτσια!
Στόχοι
• Ορισμός «στερεότυπου».
• Ορισμός «προκατάληψης».
• Ορισμός «διακρίσεων».
• Διαμόρφωση ενός ορισμού για το «κοινωνικό προνόμιο».
• Αναγνώριση διαφορετικών τύπων διακρίσεων (σεξισμός, ρατσισμός, ηλικιακός ρατσισμός, ταξικός ρατσισμός, ομοφοβία).
• Καλλιέργεια ενσυναίσθησης για τους ανθρώπους άλλων κοινωνικών φύλων, τάξεων, χρωμάτων κτλ.
Θέμα 1 Παγοθραύστης και Ανακεφαλαίωση Προηγούμενης Ενότητας
Δραστηριότητα 1: Μάντεψε Ποιος/α!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 20 λεπτά
Στόχοι
• Σπάσιμο πάγου / Ενίσχυση της σχέσης μεταξύ των συμμετεχόντων.
• Δημιουργία / Ενίσχυση εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετεχόντων.
• Δημιουργία / Ενίσχυση ενός χαλαρού περιβάλλοντος μάθησης.
• Δημιουργία ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος μάθησης.
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι πριν αρχίσετε το μάθημα θα θέλατε να δώσετε σε όλους/ες την ευκαιρία να μάθουν λίγα πράγματα ο/η ένας/μια για τον/την άλλο/η! Έτσι θα παίξετε ένα παιχνίδι που λέγεται «Μάντεψε Ποιος/α»!
• Κάθε άτομο θα γράψει τρία πράγματα για τον εαυτό του/της τα οποία δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Για παράδειγμα, κάποιος/α θα μπορούσε να γράψει «Είμαι μοναχοπαίδι», «Αγαπώ το ποδόσφαιρο», «Μιλάω Κινέζικα», κτλ.
• Έπειτα θα στείλουν τις απαντήσεις τους σε εσάς [ως εκπαιδευτή/τρια].
• Αφού έχετε λάβει τις απαντήσεις όλων των συμμετεχόντων/ουσών, διαβάστε δυνατά τις τρεις απαντήσεις κάθε συμμετέχοντα/ουσας. Κάθε φορά που διαβάζετε την απάντηση ενός συμμετέχοντα/ουσας ζητήστε από την ομάδα να μαντέψει για ποιον/α νομίζουν ότι μιλάτε.
• Με αυτό τον τρόπο θα δούμε πόσο καλά γνωρίζουν ο/η ένας/μια τον/την άλλον/η ως ομάδα.
• Στην περίπτωση που η ομάδα προέρχεται από μια σχολική τάξη και ως εκ τούτου οι συμμετέχοντες/ουσες γνωρίζονται ήδη μεταξύ τους, θα μπορούσατε να τους ζητήσετε εξ
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 135
αρχής να σκεφτούν τρία πράγματα που θα το έκανε δύσκολο για τους/τις φίλους/ες τους να μαντέψουν ότι πρόκειται για αυτούς/ες.
• Συνίσταται να συμπεριλάβετε και τον εαυτό σας στο παιχνίδι.
• Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, έχετε το νου σας για πιθανά στερεότυπα. Για παράδειγμα, «Δεν πίστευα ότι μπορεί να της αρέσει η heavy metal μουσική. Μοιάζει να είναι τόσο γλυκιά.».
«Δεν πίστευα ότι μπορεί να απολαμβάνει τις ρομαντικές ταινίες. Μοιάζει να είναι τόσο ‘macho’
και έξυπνος». Αυτού του είδους οι υποθέσεις και τα στερεότυπα για τους/τις άλλους/ες είναι
πολύ εύκολο να προκύψουν κατά τη διάρκεια αυτής της δραστηριότητας.
• Αναμένεται ότι κατά τη διάρκεια (και στο τέλος) αυτής της δραστηριότητας θα βοηθήσετε την
ομάδα να παρατηρήσει ότι συχνά κρίνουμε τους/τις άλλους/ες χωρίς να τους/τις γνωρίζουμε στα αλήθεια. Εξηγήστε ότι αυτό είναι κάτι που θα εξερευνήσουμε σε αυτή την ενότητα.
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Υπενθύμιση βασικών όρων και ιδεών που έχουν αναφερθεί στην Ενότητα 1.
• Ενίσχυση των θεμελιωδών κανόνων που πρέπει να ακολουθεί η ομάδα.
Δραστηριότητα 2: Ανακεφαλαίωση Πρώτης Ενότητας Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να πουν μερικά πράγματα που θυμούνται από την Ενότητα 1.
• Υπενθύμιση των Βασικών Κανόνων και της Συμφωνίας της Ομάδας αν χρειάζεται (δείτε «Βήμα 3: Βασικοί Κανόνες / Συμφωνία Ομάδας» (σ. 14) και «Δραστηριότητα 3: Συμφωνία Ομάδας» (σ. 127).
Θέμα 2 Τι Είναι το Κοινωνικό Προνόμιο;
Δραστηριότητα 1: Αγώνας Προνομίων
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
136 Εκπαιδεύοντας
τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Εντοπισμός και ορισμός του κοινωνικού προνομίου.
• Αναγνώριση της σχέσης μεταξύ της ταυτότητας και του προνομίου (δηλαδή, αντίληψη του ότι ορισμένες ταυτότητες, όπως το φύλο, η φυλή, η τάξη, μπορούν να αποτελούν προνόμιο ή μειονέκτημα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο).
• Αναστοχασμός σχετικά με τα δικά μας προνόμια.
• Αναγνώριση του ότι άλλα άτομα μπορεί να βρίσκονται σε δύσκολη θέση μόνο και μόνο λόγω των ταυτοτήτων τους εντός συγκεκριμένων κοινωνικών πλαισίων.
• Καλλιέργεια ενσυναίσθησης.
Προετοιμασία πριν τη δραστηριότητα
• Για να πραγματοποιήσετε αυτή τη δραστηριότητα, θα χρειαστεί να δημιουργήσετε ένα ψηφιακό φάκελο που θα λειτουργεί σαν ψηφιακός πίνακας. Αυτός ο πίνακας πρέπει να δείχνει μια γραμμή με ψηφιακά πιόνια που θα αντιπροσωπεύουν κάθε ρόλο σε έναν «ψηφιακό αγώνα δρόμου». Θα πρέπει να είστε σε θέση να μετακινείτε τα πιόνια κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Δείτε ένα παράδειγμα πιο κάτω:
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι θα παίξετε ένα παιχνίδι με βάση τους διαφορετικούς ρόλους κάποιων φανταστικών χαρακτήρων.
• Εξηγήστε ότι κάθε συμμετέχοντες/ουσα θα αναλάβει ένα ρόλο.
• Ξεκαθαρίστε εντούτοις ότι δεν θα γίνουν ηθοποιοί και δεν θα παίξουν θέατρο. Θα υποθέτουν τι θα έκανε ο χαρακτήρας / ρόλος τους και με βάση αυτό θα ακολουθήσουν μια απλή οδηγία. Συγκεκριμένα θα τους ζητηθεί να κάνουν ένα βήμα μπροστά σε έναν ψηφιακό αγώνα δρόμου.
• Σε αυτό το στάδιο, θα πρέπει να αναθέσετε τους ρόλους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω του chat ή του email ή οποιουδήποτε τρόπου είναι πιο πρακτικός για εσάς.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 137
• Πιο κάτω μπορείτε να βρείτε δέκα ρόλους που θα διανεμηθούν στους/στις συμμετέχοντες/ ουσες. Αν υπάρχουν περισσότεροι/ες συμμετέχοντες/ουσες στις ομάδες, παρακαλώ επινοήστε κάποιους επιπλέον ρόλους εμπνευσμένους από τους υπάρχοντες και προσθέστε τους στο παιχνίδι.
• Παραδείγματα ρόλων.
Λάβατε υπόψη ότι αυτοί οι ρόλοι έχουν σχεδιαστεί για το κυπριακό πλαίσιο. Μπορείτε να τους
προσαρμόσετε αναλόγως στο δικό σας πλαίσιο.
1. Είσαι ένας νεαρός άνδρας πρόσφυγας από τη Συρία. Έχεις ταξιδέψει στην Κύπρο με τη γυναίκα
σου και την μικρή σου κόρη με μια βάρκα μαζί με άλλους πρόσφυγες. Η αίτησή σου για άσυλο έχει εγκριθεί. Τώρα εργάζεσαι ως διανομέας λαμβάνοντας με τον κατώτατο μισθό.
2. Είσαι ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι από την Παλαιστίνη. Έχεις χάσει τον πατέρα σου σε μια διαμάχη. Η μητέρα σου αποφάσισε ότι πρέπει να χρησιμοποιήσετε όλα σας τα λεφτά για
να πληρώσετε το ταξίδι με βάρκα μαζί με άλλους πρόσφυγες για την Κύπρο. Τώρα ζεις σε ένα κέντρο υποδοχής προσφύγων περιμένοντας από την κυπριακή κυβέρνηση να εξετάσει το αίτημα σου για άσυλο.
3. Είσαι ένας άνδρας μετανάστης από τη Νιγηρία. Έχεις ζήσει τα παιδικά σου χρόνια σε συνθήκες ακραίας φτώχιας και οικογενειακής βίας. Ένας ατζέντης από ένα πανεπιστήμιο διαφήμιζε το πως μπορείς να γίνεις φοιτητής πανεπιστημίου στην Κύπρο, μια ειρηνική και οικονομικά ακμάζουσα χώρα της Ε.Ε., ενώ ταυτόχρονα μπορείς να δουλεύεις εκεί. Αποφάσισες να δανειστείς χρήματα για να πληρώσεις τα δίδακτρα και τα εισιτήρια. Εντούτοις, όταν έφτασες, δεν μπορούσες να βγάλεις αρκετά χρήματα για να πληρώσεις τον δεύτερο χρόνο στο πανεπιστήμιο. Ως εκ τούτου θεωρείσαι πλέον ως παράνομος μετανάστης γιατί δεν είσαι γραμμένος στο πανεπιστήμιο σου. Παρ’ όλο που η αστυνομία μπορεί να σε συλλάβει και να σε απελάσει, εξακολουθείς να εργάζεσαι στην Κύπρο για όσο χρονικό διάστημα θα μπορείς και αποταμιεύεις χρήματα.
4. Είσαι μία λευκή δεκαπεντάχρονη Ελληνοκύπρια κοπέλα που ζει στην Κύπρο. Είσαι σε τροχοκάθισμα καθώς δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα πόδια σου. Ζεις μια ευτυχισμένη ζωή με μια οικογένεια που σε αγαπά και σε στηρίζει. Έχεις καλούς βαθμούς στο σχολείο και η οικογένειά σου ανήκει στην μεσαία τάξη.
5. Είσαι ένας λευκός άνδρας, ιδιοκτήτης μιας μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας. Έχεις κληρονομήσει μια τεράστια περιουσία από την οικογένειά σου που σε μεγάλωσε με αγάπη και φροντίδα. Οι γονείς σου είναι πολύ περήφανοι για εσένα.
6. Είσαι μια γυναίκα, Πρόεδρος αθλητικού ομίλου, ένα σημαντικό τμήμα του οποίου είναι το ποδόσφαιρο. Παρ’ όλο που στην αρχή κάποια μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου σε αντιμετώπισαν με καχυποψία καθώς αυτή ήταν η πρώτη φορά που μια γυναίκα γινόταν Πρόεδρος ενός ποδοσφαιρικού ομίλου στην Κύπρο, τα αποτελέσματα που έφερες ήταν εντυπωσιακά. Ως εκ τούτου, παρά τα κουτσομπολιά και τις αμφιβολίες, έχεις πλέον κερδίσει τον σεβασμό της πλειοψηφίας των μελών του διοικητικού συμβουλίου του ποδοσφαιρικού ομίλου.
7. Είσαι ένας/μια Κύπριος/α φοιτητής/τρια του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι γονείς σου σε στηρίζουν οικονομικά, σε αγαπάνε και σε φροντίζουν.
8. Είσαι ένας Κύπριος στρατιώτης. Η οικογένειά σου ανήκει στην μεσαία τάξη και πάντα σε στηρίζει. Έχεις γίνει δεκτός να σπουδάσεις ιατρική σε ένα πανεπιστήμιο με μεγάλο κύρος. Είσαι γκέι και δεν το έχεις πει σε κανένα/καμία γιατί φοβάσαι να αντιμετωπίσεις τις αντιδράσεις των γονιών σου και του κύκλου σου. Βγαίνεις με έναν άνδρα αλλά κρατάτε τη σχέση σας κρυφή.
9. Είσαι ένα δεκαεννιάχρονο κορίτσι στον πρώτο του χρόνο στο πανεπιστήμιο. Είσαι τυφλή εκ γενετής και η μητέρα σου είναι πάντα μαζί σου στα μαθήματα στο πανεπιστήμιο. Η οικογένειά σου σε φροντίζει και σε αγαπά. Εντούτοις, είναι εξαιρετικά δύσκολο για εσένα να περπατάς μόνη σου στον δρόμο καθώς είναι πολύ επικίνδυνο λόγω της τροχαίας κίνησης και επειδή δεν ξέρεις αν θα μπορέσεις να υπερασπιστείς τον εαυτό σου αν κάποιος/α προσπαθήσει να σε εκμεταλλευτεί ή να σε παρενοχλήσει.
10. Είσαι ένας πενηνταπεντάχρονος άνδρας. Έχεις πρόσφατα απολυθεί γιατί το εργοστάσιο στο οποίο δούλευες τα τελευταία χρόνια κατέρρευσε οικονομικά. Η γυναίκα σου δεν δουλεύει καθώς πάντα ήταν νοικοκυρά. Τώρα ζεις από τις αποταμιεύσεις σου και το επίδομα ανεργίας. Ψάχνεις για δουλειά αλλά οι εργοδότες σε βλέπουν ως πολύ μεγάλο για να σε προσλάβουν γιατί προτιμούν να επενδύσουν σε νεότερους εργαζόμενους.
• Δώστε τους/στις συμμετέχοντες/ουσες μερικά λεπτά να διαβάσουν τον ρόλο τους και να σας ζητήσουν ιδιωτικά αν χρειάζονται κάποιες διευκρινήσεις.
• Έπειτα, ζητήστε τους να φανταστούν τις λεπτομέρειες του ρόλου τους. Για να το κάνουν αυτό, θα τους κάνετε κάποιες ερωτήσεις και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την φαντασία τους για να τις απαντήσουν και να χτίσουν έτσι τον ρόλο τους.
138 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Θα μπορούσατε να ζητήσετε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να κλείσουν τα μάτια
τους μετά από κάθε ερώτηση και να χρησιμοποιήσουν την φαντασία τους για να χτίσουν
τον ρόλο τους στο μυαλό τους.
- Πως φαντάζεσαι ότι ήταν η παιδική σου ηλικία;
- Τι είδους δουλειές έκαναν οι γονείς σου;
- Σε τι είδους σπίτι μένεις τώρα;
- Με ποιον/ους μένεις;
- Τι κάνεις τα πρωινά και τα βράδια;
- Που κοινωνικοποιείσαι;
- Τι σε ενθουσιάζει και τι φοβάσαι;
• Μετά από αυτό, εξηγήστε ότι κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού θα διαβάσετε μια λίστα με δηλώσεις. Ο χαρακτήρας τους, δηλαδή το πιόνι που αντιπροσωπεύει τον χαρακτήρα τους, θα πρέπει να κάνει ένα βήμα μπροστά στον ψηφιακό αγώνα δρόμου αν η κατάσταση που αναφέρει την δήλωση είναι πραγματική για αυτούς/ες (τον ρόλο τους). Αν η κατάσταση δεν είναι πραγματική για αυτούς, θα πρέπει να μείνουν ακίνητοι/ες. Θυμίστε τους ότι τώρα συμπεριφέρονται σύμφωνα με τον ρόλο τους.
• Θυμίστε τους επίσης ότι θα πρέπει να αποφασίσουν αν η δήλωση είναι αληθινή σύμφωνα
με την δική τους κρίση και τις δικές τους υποθέσεις σχετικά με τον χαρακτήρα τους.
• Όταν όλοι/ες είναι έτοιμοι/ες. Ξεκινήστε διαβάζοντας την πρώτη δήλωση από την λίστα των δηλώσεων:
1. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν δεν έχετε ανησυχήσει ποτέ αληθινά για το επόμενό σας γεύμα (ανησυχήσει ότι θα μείνετε πεινασμένοι/ες).
2. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν έχετε και τους δύο γονείς σας να σας στηρίζουν, να σας φροντίζουν και να σας αγαπούν.
3. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν δεν έχετε βιώσει ποτέ σεξουαλική παρενόχληση στη ζωή σας (όπως ένα ανεπιθύμητο άγγιγμα, λεκτική παρενόχληση στο δρόμο κ.α.).
4. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν η παιδική σας ηλικία ήταν γεμάτη παιχνίδι και χαρά.
5. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν δεν έχετε ποτέ πραγματικά βιώσει βία.
6. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν δεν ήσασταν ποτέ αποδέκτης/τρια ρατσισμού.
7. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν οι άνθρωποι σας βλέπουν γενικά με θαυμασμό.
8. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν είστε ελεύθεροι/ες να βγείτε έξω και να αγκαλιάσετε ανοικτά το άτομο που αγαπάτε.
9. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν μπορείτε εύκολα να πάτε στο μίνι-μάρκετ της γειτονιάς σας όποτε θέλετε (κατά τη διάρκεια των ωρών λειτουργίας του).
10. Κάντε ένα βήμα μπροστά αν μπορείτε εύκολα να κλείσετε ένα ραντεβού στον γιατρό όποτε το χρειάζεστε.
• Όταν ένα πιόνι φτάσει στο τέρμα, γιορτάστε και συγχαρείτε τον/την νικητή/τρια.
• Μετά από αυτό, ξεκινήστε μια συζήτηση με βάση τις ακόλουθες ερωτήσεις:
-
Πως σας φάνηκε αυτή η δραστηριότητα;
- Πως σας έκανε να νιώσετε;
- Γιατί κάποια άτομα έκαναν περισσότερα βήματα παρά άλλα άτομα;
- Μπορείτε να μαντέψετε ποιος ήταν ο ρόλος που κέρδισε τον αγώνα δρόμου;
- Μπορείτε να μαντέψετε ποιος ήταν ο ρόλος που ήρθε τελευταίος;
• Ζητήστε τους να μοιραστούν τους ρόλους τους.
• Συνεχίστε τη συζήτηση χρησιμοποιώντας τις ερωτήσεις:
- Είναι αυτή η δραστηριότητα σχετική με την πραγματική ζωή και τις κοινωνικές
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 139
πραγματικότητες;
- Πως συνδέεται με την ταυτότητα όπως την είδαμε στην Ενότητα 1;
• Κλείστε την δραστηριότητα συνδέοντάς την με την επόμενη δραστηριότητα στην οποία θα συζητήσετε το τι είναι το κοινωνικό προνόμιο, και το τι σημαίνει όταν λέμε ότι υπάρχουν άνθρωποι ή ομάδες ανθρώπων με περισσότερα ή λιγότερα προνόμια από ότι άλλοι/ες.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μετά από αυτή τη δραστηριότητα, θα ήταν καλό να κάνετε μια σύντομη δραστηριότητα
που σκοπό θα έχει οι συμμετέχοντες/ουσες να αποβάλουν συμβολικά την ταύτιση
με τον ρόλο τους. Αυτό αναφέρεται σε ένα συμβολικό ντους. Ζητήστε από τους/τις
συμμετέχοντες/ουσες να σταθούν και να αρχίσουν να σας ακολουθούν στις κινήσεις σας.
Αρχικά, κουνάτε το ένα χέρι για οκτώ συνεχόμενες φορές, ακολούθως το άλλο χέρι για
τις ίδιες φορές και ακολούθως το κάθε πόδι για οκτώ συνεχόμενες φορές το καθένα.
Ξεκινήστε να κουνάτε το πρώτο χέρι και ακολούθως το άλλο και τα πόδια αλλά αυτή
τη φορά για τέσσερις φορές το καθένα, μετά για δύο φορές το καθένα και μετά για μια
φορά. Κουνήστε τα πόδια και τα χέρια σας σαν να ξεφορτώνεστε κάτι. Μετά σηκώστε τα
χέρια σας ψηλά πάνω από το κεφάλι σας και φανταστείτε το νερό που τρέχει από την
κορυφή του κεφαλιού σας μέχρι τα πόδια σας. Ακολουθήστε αυτή την κίνηση ενώ κάνετε
τον ήχο του νερού που τρέχει (σχχ..) για να ξεπλύνετε τον ρόλο σας.
Δραστηριότητα 2: Γιατί Υπάρχουν τα Προνόμια;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 30 λεπτά
Στόχοι
• Διαμόρφωση ενός ορισμού για το κοινωνικό προνόμιο.
Οδηγίες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ψηφιακά δωμάτια περίπου τριών ατόμων. Ζητήστε τους να συζητήσουν τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Με βάση τα όσα έχουμε δει στην προηγούμενη δραστηριότητα, γιατί πιστεύετε ότι υπάρχουν οι κοινωνικές ανισότητες;
- Τι σημαίνει όταν λέμε ότι υπάρχουν άνθρωποι ή ομάδες που είναι πιο προνομιούχοι/ες από τους άλλους/ες;
- Γιατί συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια παρά άλλες ομάδες ανθρώπων;
• Δώστε στην ομάδα πέντε λεπτά για να συζητήσει.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επιστρέψουν στην ολομέλεια και ζητήστε από τον/την εκπρόσωπο της ομάδας να κάνει μια σύντομη παρουσίαση των αποτελεσμάτων της ομάδας.
• Μετά από αυτό, εξηγήστε ότι θα εξερευνήσετε μαζί τις αιτίες των ανισοτήτων στις επόμενες δραστηριότητες.
140 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 1: Η Εικόνα Μέσα στο Κεφάλι μας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 50 λεπτά
Στόχοι
• Συνειδητοποίηση του ότι συχνά κάνουμε βεβιασμένες και αυθαίρετες υποθέσεις.
• Αυτή η δραστηριότητα σκοπεύει να αποτελέσει ένα σημείο εκκίνησης για το θέμα των στερεοτύπων το οποίο καλύπτεται από αυτό το Θέμα.
Προετοιμασία πριν τη δραστηριότητα
• Καθώς αυτή η δραστηριότητα αφορά τους έμφυλους διαχωρισμούς στα επαγγέλματα, θα πρέπει να έχετε έτοιμα κάποια παραδείγματα μη στερεοτυπικών εργαζομένων/ επαγγελματιών για να τα μοιραστείτε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στην τελευταία φάση αυτής της δραστηριότητας. Μπορείτε να βρείτε παραδείγματα στην πλατφόρμα όπου έχουμε προσθέσει κάποιους σχετικούς συνδέσμους. Εντούτοις, σας συμβουλεύουμε να ελέγξετε από πριν αν τα υπάρχοντα παραδείγματα είναι κατάλληλα για το κοινό σας ή αν θα θέλατε να χρησιμοποιήσετε διαφορετικά επαγγέλματα ως παραδείγματα.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σημειώσουν μόνοι/ες τους τα ακόλουθα μέσα σε τρία λεπτά:
- Πως μοιάζει ένα άτομο που εργάζεται στις σιδεροκατασκευές; (Υποστηρικτικές ερωτήσεις; Πως είναι η φυσική του κατάσταση; Τι φοράει; Πως στέκεται; Πως μιλάει;)
- Πως μοιάζει ένα άτομο με μαθησιακές δυσκολίες;
- Πως μοιάζει ένα άτομο που είναι νηπιαγωγός;
- Πως μοιάζει ένα άτομο που είναι διαιτητής;
- Πως μοιάζει ένα άτομο που είναι γραμματέας;
- Πως μοιάζει ένα άτομο που είναι νοσοκόμος/α;
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Μπορείτε να αλλάξετε τα επαγγέλματα με όποιο επάγγελμα ή ιδιότητα θεωρείτε κατάλληλη για μια συγκεκριμένη ομάδα. Για παράδειγμα, ένας/ μια κομμωτής/τρια, κατάσκοπος, κρεοπώλης κ.α.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 141 Θέμα
3 Ο Κύκλος της Καταπίεσης
• Πίσω στην ολομέλεια, ζητήστε από κάποιους/ες συμμετέχοντες/ουσες να μοιραστούν τις απόψεις τους για τα επαγγέλματα.
• Αποκαλύψτε ένα πραγματικό πρόσωπο που να κάνει κάθε ένα από τα παραπάνω επαγγέλματα.
Το πρόσωπο θα πρέπει να ενσαρκώνει κάτι διαφορετικό από το στερεότυπο. Για παράδειγμα, δείξτε τους μια φωτογραφία (κατά προτίμηση από μια πραγματική γυναίκα υδραυλικό που ζει
στη χώρα τους, μια φωτογραφία από έναν πραγματικό άντρα γραμματέα κ.α.).
• Ολοκληρώστε αυτή την δραστηριότητα με μια σύντομη συζήτηση με βάση τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Εκπλαγήκατε;
- Τι σας έκανε να σκεφτείτε αυτή η άσκηση;
• Είναι καλύτερα να κρατήσετε τη συζήτηση πολύ σύντομη γιατί θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε μια πιο βαθιά συζήτηση για το ίδιο θέμα στο τέλος της επόμενης δραστηριότητας.
Δραστηριότητα 2: Κάρτες
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 50 λεπτά
Στόχοι
• Ορισμός του «στερεότυπου».
• Εντοπισμός διαφόρων στερεοτύπων.
• Αναστοχασμός σχετικά με τα δικά μας στερεότυπα.
Οδηγίες
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες των δύο-τριών ατόμων.
• Δώστε σε κάθε ομάδα ένα ζευγάρι από τους χαρακτήρες που περιγράφονται στις σχετικές κάρτες οι οποίες βρίσκονται στην πλατφόρμα.
Συγκεκριμένα:
- Μια ομάδα θα πρέπει να πάρει τους χαρακτήρες που βρίσκονται στις κάρτες A και F
- Μια ομάδα θα πρέπει να πάρει τους χαρακτήρες που βρίσκονται στις κάρτες B και G
- Μια ομάδα θα πρέπει να πάρει τους χαρακτήρες που βρίσκονται στις κάρτες C και H
- Μια ομάδα θα πρέπει να πάρει τους χαρακτήρες που βρίσκονται στις κάρτες D και I
- Μια ομάδα θα πρέπει να πάρει τους χαρακτήρες που βρίσκονται στις κάρτες E και J
• Εξηγήστε ότι τα ζευγάρια θα πάρουν μέχρι πέντε λεπτά για να γράψουν τις απαντήσεις τους στις ακόλουθες ερωτήσεις:
Πως φαντάζονται ότι μοιάζει κάθε χαρακτήρας;
Ποια χαρακτηριστικά έχει η προσωπικότητά του κάθε χαρακτήρα;
142 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Ποια πράγματα αρέσουν και ποια δεν αρέσουν σε κάθε χαρακτήρα; Με ποιον από τους δύο χαρακτήρες θα προτιμούσαν να περάσουν μια μέρα μαζί, και γιατί;
• Επιστρέψτε τις ομάδες στην ολομέλεια και ζητήστε τους να μοιραστούν τους χαρακτήρες
τους με την υπόλοιπη ομάδα και να εξηγήσουν με ποιο χαρακτήρα διάλεξαν να περάσουν
την μέρα τους μαζί, και γιατί.
• Αφού παρουσιάσουν όλες οι ομάδες, αποκαλύψτε ότι στην πραγματικότητα οι δύο
χαρακτήρες είναι το ίδιο άτομο. Συγκεκριμένα, αποκαλύψτε ότι:
- Οι κάρτες A και F αναφέρονται στον David Beckham. Είναι υποστηρικτής της UNICEF εδώ
και πολλά χρόνια. Τον Ιανουάριο του 2005 έγινε Πρεσβευτής καλής Θέλησης (Goodwill Ambassador) με ειδίκευση στο πρόγραμμα της UNICEF Αθλητισμός για Ανάπτυξη (Sports for Development).
- Οι κάρτες C και H αναφέρονται σε παιδιά στρατιώτες. Ακριβείς αριθμοί για το πόσα είναι τα παιδιά στρατιώτες δεν υπάρχουν αλλά δεκάδες χιλιάδες έφηβοι, συμπεριλαμβανομένων
και έφηβων κοριτσιών έχουν πολεμήσει σε διαμάχες σε όλη την υφήλιο.
Οι κάρτες B και G αναφέρονται στον Yusuf Islam ο οποίος πρόσφατα ψηφίστηκε ως ο τραγουδοποιός της χρονιάς. Τραγούδησε στην συναυλία προς τιμήν του Nelson Mandela και πέρυσι έκανε ένα ντουέτο με τον Ronan Keating. Ήταν γνωστός ως Cat Stevens μέχρι που προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ το 1977 και έγινε ένας ενεργός Βρετανός Μουσουλμάνος.
- Οι κάρτες D και I αναφέρονται στην Ellen Johnson-Sirleaf. Εκλέχθηκε Πρόεδρος της Λιβερίας το 2006, γεγονός που την κάνει την πρώτη εκλεγμένη ηγέτιδα στην Αφρική. Στο παρελθόν, ήταν οικονομολόγος στην Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank).
- Οι κάρτες E και J αναφέρονται στην Tanni Grey-Thompson η οποία γεννήθηκε με spina bifida (σοβαρή αναπηρία). Είναι μια πολύ επιτυχημένη αθλήτρια τροχοκαθίσματος, η οποία έχει κερδίσει 14 μετάλλια, 9 από τα οποία ήταν χρυσά, αμέτρητους Ευρωπαϊκούς τίτλους, 6 Μαραθωνίους του Λονδίνου και έχει περισσότερα από 30 παγκόσμια ρεκόρ.
* Το υλικό για αυτή τη δραστηριότητα έχει δημιουργηθεί από τον Βρετανικό Ερυθρό Σταυρό (δείτε https://sharemylesson.com/teaching-resource/introduction-stereotyping-183354, https://www.redcross.org.uk/get-involved/teaching-resources).
• Ολοκληρώστε αυτή την δραστηριότητα με μια συζήτηση με βάση τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Εκπλαγήκατε από την αποκάλυψη;
- Υπήρχε κάτι που σας έκανε εντύπωση από αυτή την δραστηριότητα; Γιατί;
- Έχετε νιώσει ποτέ ότι οι άλλοι/ες υποθέτουν πράγματα για το άτομο σας;
- Πως ονομάζουμε αυτό το φαινόμενο, του να υποθέτουμε πράγματα για κάποιον/α ενώ δεν τον/την γνωρίζουμε με βάση μόνο μια συγκεκριμένη ταυτότητα;
• Σε σχέση με την τελευταία ερώτηση, εισάγετε τον ορισμό του όρου «στερεότυπο» που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
Ορισμός στερεότυπου
Ο όρος “στερεότυπο”, όπως χρησιμοποιείται σήμερα, έχει εισαχθεί από τον Walter Lippmann για να περιγράψει τις ιδέες και τις εικόνες που προϋπάρχουν στο μυαλό μας και δεν βασίζονται κατά ανάγκη στην πραγματική μας εμπειρία αλλά μάλλον στην εκ των προτέρων διαμορφωμένη αντίληψη, η οποία τελικά παρεμποδίζει τη λειτουργία της κρίσης. Με άλλα λόγια, τα στερεότυπα είναι σχήματα, αντιλήψεις και εικόνες που έχουν
εμπεδωθεί και που χρησιμοποιούνται ώστε να κρίνουν ή να αξιολογήσουν κάτι με βάση
μια προκαθορισμένη άποψη. Ένα παράδειγμα στερεοτύπου μπορεί να είναι: “οι γυναίκες
είναι κακοί οδηγοί”. Εφόσον υπάρχει η προκαθορισμένη αυτή πεποίθηση, όταν μια γυναίκα
κάνει λάθος στο δρόμο, αυτό εκλαμβάνεται ως επιβεβαίωση του στερεοτύπου. Όταν, όμως, κάνει το ίδιο λάθος ένας άντρας, αυτό δεν εκλαμβάνεται ως λάθος ολόκληρης της
κατηγορίας “άντρες” αλλά ως λάθος ενός μεμονωμένου ατόμου που τυχαίνει να ανήκει στη συγκεκριμένη κατηγορία.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 143
-
Δραστηριότητα 3: Ο Κύκλος της Καταπίεσης
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Στόχοι
• Ορισμός «στερεότυπου», «προκατάληψης», «διάκρισης», και «καταπίεσης».
• Αναγνώριση της επιρροής των στερεοτύπων στην αναπαραγωγή κοινωνικών ανισοτήτων.
Οδηγίες
• Εισάγετε τον Κύκλο της Καταπίεσης (που βρίσκεται στην πλατφόρμα) ως μια προσπάθεια να καταλάβουμε γιατί αναπαράγονται κάποιες ανισότητες στην σύγχρονη κοινωνία.
• Διαβάστε τον Κύκλο μαζί με την ομάδα.
• Διαβάστε το βήμα-βήμα, μαζί με τους ορισμούς και τους συνδέσμους (από τα στερεότυπα στην προκατάληψη, από την προκατάληψη στις διακρίσεις κλπ.)
• Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν κάποια παραδείγματα. Τα παραδείγματα μπορεί να προέρχονται από τις δικές τους προσωπικές εμπειρίες ή τις εμπειρίες των φίλων τους και των γνωστών τους, ή ακόμη και από ένα βιβλίο ή μια ταινία.
Δραστηριότητα 1: Η Πηγή της Καταπίεσης
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Εντοπισμός και ορισμός των διαφορετικών τύπων διακρίσεων και καταπίεσης (ρατσισμός, σεξισμός, διεμφυλική καταπίεση, ταξισμός, αρτιμελισμός, ετεροσεξισμός, θρησκευτική καταπίεση, ηλικιακός ρατσισμός).
144 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 4 Αναστοχασμός
Οδηγίες
• Δείξτε τον πίνακα «πηγή της καταπίεσης» που βρίσκεται στην πλατφόρμα στους/στις συμμετέχοντες/ουσες και εξηγήστε ότι αυτός είναι ένας τρόπος για να παρουσιάσετε τους διαφορετικούς τύπους των διακρίσεων και της καταπίεσης (ρατσισμός, σεξισμός, διεμφυλική καταπίεση, ταξισμός, αρτιμελισμός, ετεροσεξισμός, θρησκευτική καταπίεση, ηλικιακός ρατσισμός).
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στην ολομέλεια να αναφέρουν ένα παράδειγμα για κάθε μορφή καταπίεσης και διακρίσεων.
• Εξηγήστε ότι στην Ενότητα 3 θα εξερευνήσετε το κοινωνικό φύλο και το πως σχετίζεται με όλα τα κοινωνικά φαινόμενα που έχετε διερευνήσει στις Ενότητες 1 και 2.
Δραστηριότητα 2: Blob
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Αναστοχασμός και αυτοαξιολόγηση της μαθησιακής μας εμπειρία.
• Δείξτε το Blob tree που βρίσκεται στην πλατφόρμα.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαλέξουν μια φιγούρα που αντιπροσωπεύει το πως νιώθουν αυτή τη στιγμή, έχοντας ολοκληρώσει αυτή την Ενότητα.
• Μπορείτε είτε να ζητήσετε από όποιον/α το επιθυμεί να μοιραστεί την επιλογή του/της ή να γράψουν τις απαντήσεις τους μόνοι/ες τους στο σχετικό κουτί που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Αν διαλέξετε την δεύτερη επιλογή, εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι μόνο εσείς μπορείτε να δείτε τις απαντήσεις τους.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 145
Οδηγίες
Ενότητα 3 Βγαίνοντας από το Έμφυλο Κουτί
Στόχοι
• Αναγνώριση του ότι το κοινωνικό φύλο μπορεί να αποτελέσει την βάση προνομίων/ διακρίσεων.
• Αναγνώριση του ότι τα στερεότυπα μπορεί να είναι επιβλαβή όχι μόνο για τα κορίτσια, αλλά και για τα αγόρια.
• Προσδιορισμός του «βιολογικού φύλου» και του «κοινωνικού φύλου», και κατανόηση της μεταξύ τους διαφοράς.
• Αξιολόγηση του ρόλου του κοινωνικού φύλου στη ζωή μας.
• Αναγνώριση της ύπαρξης κοινωνικών ανισοτήτων οι οποίες είναι βασισμένες στο κοινωνικό φύλο.
Θέμα 1 Εισαγωγή
Δραστηριότητα 1: Καλωσόρισμα και Ανακεφαλαίωση της Προηγούμενης Ενότητας
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Επανάληψη των βασικών όρων και ιδεών που μάθαμε στην Ενότητα 1.
• Ενίσχυση των θεμελιωδών κανόνων που πρέπει να ακολουθεί η ομάδα.
Οδηγίες
• Καλωσορίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στην τρίτη Ενότητα. Εξηγήστε ότι στις δύο πρώτες ενότητες εξερευνήσαμε θέματα όπως οι ταυτότητες, τα στερεότυπα, οι διαφορετικές μορφές διακρίσεων, οι μηχανισμοί της καταπίεσης, και των κοινωνικών ανισοτήτων.
• Ρωτήστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες αν μπορούν να θυμίσουν στην ομάδα τι σημαίνουν
αυτοί οι όροι και τι έχουν μάθει κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων ενοτήτων.
• Εξηγήστε ότι αυτή η Ενότητα θα εστιάσει σε μια συγκεκριμένη ταυτότητα, την ταυτότητα
του κοινωνικού φύλου, η οποία συνδέεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο με όλα τα φαινόμενα
που εξετάσαμε μέχρι τώρα στο μάθημα.
• Αν είναι αναγκαίο, θυμίστε στην ομάδα την Συμφωνία της Ομάδας (σ. 127) και όποιους κανόνες νομίζετε ότι είναι σημαντικοί.
Δραστηριότητα 2: Επιφοίτηση Φύλου!
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
146 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Διάρκεια
• 45 λεπτά
Στόχοι
• Αναγνώριση του ότι το κοινωνικό φύλο μπορεί να αποτελέσει τη βάση προνομίων/διακρίσεων.
• Αναγνώριση του ότι τα στερεότυπα μπορεί να είναι επιβλαβή όχι μόνο για τα κορίτσια, αλλά και για τα αγόρια.
• Αξιολόγηση του ρόλου του κοινωνικού φύλου στη ζωή μας.
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι αυτή η δραστηριότητα έχει ως στόχο το να εξερευνήσουν την δική τους «επιφοίτηση φύλου».
• Η «επιφοίτηση φύλου» περιγράφει μια στιγμή στην οποία κάποιος/α συνειδητοποιεί ότι του/της συμπεριφέρονται διαφορετικά λόγω του φύλου τους. Για παράδειγμα, ένα αγόρι μπορεί να είχε μια τέτοια στιγμή όταν κάποιος/α του είπε ότι δεν θα έπρεπε να παίζει με κούκλες. Ένα κορίτσι μπορεί να είχε μια τέτοια στιγμή όταν την πρώτη φορά που κάποιος/α της είπε ότι δεν μπορεί να παίξει ποδόσφαιρο με τα αγόρια.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να σκεφτούν την πρώτη φορά που συνειδητοποίησαν ότι το φύλο τους ήταν ένας λόγος για τον οποίο κάποιος/α τους συμπεριφέρθηκε διαφορετικά ή που να βίωσαν το φύλο τους ως εμπόδιο ή περιορισμό. Εξηγήστε ότι αν δεν μπορούν να θυμηθούν την πρώτη φορά, ή δεν θέλουν να μοιραστούν εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή, μπορούν να μοιραστούν οποιαδήποτε στιγμή στην οποία αντιλήφθηκαν το φύλο τους με αυτό τον τρόπο.
• Αφού τους δώσετε ένα λεπτό για να σκεφτούν, ξεκινήστε ένα κύκλο ώστε όλοι/ες να μπορούν να μοιραστούν την δική τους στιγμή.
• Ολοκληρώστε την δραστηριότητα με μια συζήτηση χρησιμοποιώντας ερωτήσεις αναστοχασμού όπως:
- Πως σου φάνηκε αυτή η δραστηριότητα;
- Ανακαλύψατε κάτι ενδιαφέρον όταν σκεφτόσασταν τις δικές σας στιγμές της «επιφοίτησης φύλου»;
- Ανακαλύψατε κάτι ενδιαφέρον όταν ακούγατε τις στιγμές της «επιφοίτησης φύλου» των άλλων;
- Είναι οι στιγμές της «επιφοίτησης φύλου» κάτι που βιώνει μόνο το ένα φύλο;
Θέμα 2 Τι είναι το βιολογικό και τι το κοινωνικό φύλο
Δραστηριότητα 1: Όταν Γίνεσαι το Φύλο σου
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 147
Στόχοι
• Ανάλυση του γνωστού απόφθεγμα της Beauvoir που αναφέρει ότι «Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι».
• Αυτή η δραστηριότητα είναι ένα σημείο εκκίνησης για να ξεκινήσουμε να ενδιαφερόμαστε για την διάκριση μεταξύ του «βιολογικού» και του «κοινωνικού» φύλου.
Οδηγίες
• Διαβάστε το απόσπασμα που βασίζεται στη γνωστή Γαλλίδα φιλόσοφο, Simone de Beauvoir, το οποίο βρίσκεται στην πλατφόρμα: «Γυναίκα/Άνδρας δεν γεννιέσαι, γίνεσαι». Εξηγήστε ότι έχουμε παραφράσει το αυθεντικό απόσπασμα το οποίο έγραφε «Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι» προσθέτοντας και τους άνδρες.
• Χωρίστε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες μελέτης χρησιμοποιώντας ψηφιακά δωμάτια και ζητήστε τους να συζητήσουν το τι καταλαβαίνουν από αυτό το απόσπασμα. Τι νομίζουν ότι σημαίνει;
• Επιστρέψτε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες στην ολομέλεια και ζητήστε από τον/την αντιπρόσωπο κάθε ομάδας να κάνει μια περίληψη της άποψης της ομάδας του/της. Συζητήστε το αν οι απόψεις των ομάδων μοιάζουν.
• Εξηγήστε ότι ένας τρόπος να καταλάβουμε αυτό το απόσπασμα σχετίζεται με την διάκριση μεταξύ των βιολογικών φύλων (το να γεννηθείς γυναίκα/άνδρας) και των κοινωνικών φύλων (των κοινωνικών κατασκευών, των ρόλων και των προσδοκιών που συνδέονται με το βιολογικό μας φύλο).
• Με αυτή την έννοια, η Beauvoir αντιλήφθηκε ότι η κοινωνία και η κουλτούρα «έκαναν» κάποιο άτομο γυναίκα. Δηλαδή η κοινωνία και η κουλτούρα κατασκεύασαν το τι σημαίνει να είναι κάποιο άτομο γυναίκα, το πως υποτίθεται ότι πρέπει να συμπεριφέρεται, να ντύνεται, να πράττει μια «σωστή» γυναίκα κ.α. Η επόμενη δραστηριότητα αναφέρεται στην διάκριση
μεταξύ του βιολογικού και του κοινωνικού φύλου.
Δραστηριότητα 2: Ορίζοντας το Βιολογικό και το Κοινωνικό Φύλο
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Ορισμός του «βιολογικού φύλου» και του «κοινωνικού φύλου» και κατανόηση της μεταξύ τους διαφοράς.
Οδηγίες
• Διαβάστε μαζί με την ομάδα τους ορισμούς του «βιολογικού» και του «κοινωνικού» φύλου που βρίσκονται στην πλατφόρμα.
• Αφού διαβάσετε κάθε ορισμό, μπορείτε να ρωτήσετε κάθε συμμετέχοντα/ουσα να παραφράσει αυτά που διαβάσατε (ρωτώντας τι κατάλαβε από αυτό τον ορισμό) ώστε να βοηθήσετε την ομάδα να συλλάβει το νόημα.
• Δεν χρειάζεται να εξηγήσετε πολύ τους ορισμούς γιατί η επόμενη δραστηριότητα εμβαθύνει στην κατανόηση των δύο όρων.
148 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Δραστηριότητα 3: Πότε Αναφερόμαστε στο Κοινωνικό Φύλο;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 10 λεπτά
Στόχοι
• Ορισμός του «βιολογικού φύλου» και του «κοινωνικού φύλου» και κατανόηση της μεταξύ τους διαφοράς.
Οδηγίες
• Διαβάστε με τους/τις συμμετέχοντες/ουσες τις προτάσεις/δηλώσεις που βρίσκονται στην πλατφόρμα.
• Μετά από κάθε πρόταση, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες αν αυτή η πρόταση αναφέρεται στο βιολογικό ή το κοινωνικό φύλο.
• Τελειώστε με την τελευταία πρόταση, η οποία υποστηρίζει ότι «Το μπλε είναι ένα χρώμα κατάλληλο για τα αγοράκια ενώ το ροζ για κοριτσάκια».
• Δείξτε ότι αυτή η πρόταση αναφέρεται στο κοινωνικό φύλο και όχι στο βιολογικό, καθώς το ποιο χρώμα θεωρείται κατάλληλο για κάθε φύλο είναι κάτι που δεν καθορίζεται από την φύση αλλά μάλλον από την κοινωνία και την κουλτούρα. Αυτό είναι εμφανές στην ιστορία του μπλε και του ροζ χρώματος καθώς παλαιότερα το ροζ θεωρούταν συχνά ως ένα «αγορίστικο» χρώμα και το μπλε θεωρούταν ως ένα «κοριτσίστικο» χρώμα.
• Για παράδειγμα, ένα άρθρο της εμπορικής έκδοσης του Earnshaw’s Infants’ Department τον Ιούνιο του 1918 έλεγε ότι «Ο γενικά αποδεκτός κανόνας είναι ότι το ροζ προορίζεται για τα αγόρια ενώ το μπλε για τα κορίτσια. Ο λόγος είναι ότι καθώς το ροζ είναι ένα πιο αποφασιστικό και δυνατό χρώμα, είναι καταλληλότερο για αγόρι, ενώ το μπλε το οποίο
είναι ένα πιο ντελικάτο και λεπτό χρώμα είναι πιο ωραίο για κορίτσι» (Jeanne Maglaty, When Did Girls Start Wearing Pink?).
• Ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να εξερευνήσουν την ιστορία του ροζ και του μπλε αν βρίσκουν αυτό το θέμα ενδιαφέρον!
Θέμα 3 Ψαλίδα Μεταξύ των Φύλων
Δραστηριότητα 1: Δείκτης Ισότητας Φύλων
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 25 λεπτά
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 149
Στόχοι
• Αναγνώριση του ότι το κοινωνικό φύλο μπορεί να αποτελέσει τη βάση προνομίων/διακρίσεων.
• Αναγνώριση της ύπαρξης κοινωνικών ανισοτήτων που βασίζονται στο κοινωνικό φύλο.
Οδηγίες
• Ξεκινήστε αυτή τη δραστηριότητα με μια ερώτηση την οποία οι συμμετέχοντες/ουσες θα ερευνήσουν σε ξεχωριστές ομάδες μελέτης.
• Εξηγήστε ότι θα ζητηθεί από τις ομάδες να ερευνήσουν την ύπαρξη ανισοτήτων μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και των τρόπων με τους οποίους μπορούμε να μετρήσουμε αυτές τις ανισότητες.
• Εξηγήστε ότι θα ξεκινήσετε με το παράδειγμα αυτού το οποίο ονομάζουμε «μισθολογική
ψαλίδα ή χάσμα αμοιβών μεταξύ των φύλων». Αυτό αναφέρεται στο φαινόμενο του ότι αν προσθέσουμε τους μισθούς όλων των ανδρών (συμπεριλαμβανομένων όλων των δουλειών
και επαγγελμάτων) και βρούμε τον μέσο όρου του μισθού, και έπειτα αν κάνουμε το ίδιο για τους μισθούς των γυναικών, θα βρούμε ότι ο μέσος μισθός των γυναικών είναι χαμηλότερος
από τον μέσο μισθό των ανδρών. Αυτή τη στιγμή, η μισθολογική ψαλίδα μεταξύ των φύλων
στην Ε.Ε. βρίσκεται περίπου στο 14%. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος μισθός των γυναικών είναι κατά 14% χαμηλότερος από αυτόν των ανδρών. Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Μπορείτε
να σκεφτείτε κάποιους λόγους;
• Δώστε πέντε λεπτά στις ομάδες για να συζητήσουν και να σκεφτούν κάποιους πιθανούς λόγους.
• Επιστρέψτε τους συμμετέχοντες/ουσες πίσω στην ολομέλεια και επιτρέψτε σε κάθε ομάδα να παρουσιάσει κάποιους από τους λόγους που σκέφτηκε.
• Αναμένεται ότι η συζήτηση θα δείξει ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι, από τα στερεότυπα και προκαταλήψεις μέχρι τον έμφυλο διαχωρισμό των επαγγελμάτων και των ευθυνών μέσα στην οικογένεια. Για παράδειγμα, λιγότερες γυναίκες βρίσκονται ιεραρχικά στις ανώτερες θέσεις εντός του κλάδου εργασίας τους. Επαγγέλματα τα οποία θεωρούνται παραδοσιακά
ως «γυναικεία επαγγέλματα» (όπως το καθάρισμα, το ράψιμο, η φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων) συχνά υποτιμούνται και ως εκ τούτου αμείβονται λιγότερο. Οι γυναίκες συχνά κάνουν δουλειές μερικής απασχόλησης λόγω των περισσότερων ευθυνών που έχουν εντός της οικογένειας. Σε αυτό το σημείο, εισάγετε τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων, ένα εργαλείο που μετρά την πρόοδο στην ισότητα των φύλων εντός της Ε.Ε., το οποίο έχει δημιουργηθεί από το Ευρωπαϊκό ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE). https://eige.europa.eu/gender-equality-index/2021
• Μπορείτε να ενθαρρύνετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να επισκεφθούν ανεξάρτητα αυτό τον σύνδεσμο (που βρίσκεται επίσης στην πλατφόρμα) και να παίξουν το Παιχνίδι του Ευρετηρίου (Index Game) όπου μπορούν να εισάγουν ένα φύλο και μια χώρα για να βρουν τις διαφορετικές ευκαιρίες που έχουν οι άνδρες και οι γυναίκες σε διαφορετικές χώρες της Ε.Ε. https://eige.europa.eu/gender-equality-index/game/CY/W
• Μπορείτε έπειτα να τους/τις ενθαρρύνετε να επισκεφθούν την πλατφόρμα και να απαντήσουν ανεξάρτητα τη σχετική ερώτηση (δείτε το παιχνίδι γνώσεων « M4 Ενότητα 3) προτού ολοκληρώσετε με μια συζήτηση, ή μπορείτε να κάνετε την ερώτηση που βρίσκεται στην πλατφόρμα προφορικά. Ερώτηση:
Με βάση τον Δείκτη της Ισότητας των Φύλων, υπάρχουν αρκετές ανισότητες μεταξύ των ανδρών και των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για παράδειγμα, εάν αθροίσετε τους μισθούς όλων των ανδρών (συμπεριλαμβανομένων όλων των θέσεων εργασίας και όλων των επαγγελμάτων) και βρείτε τον μέσο όρο του μισθού, και εάν έπειτα κάνετε το ίδιο για τους μισθούς των γυναικών, θα δείτε ότι ο μέσος όρος του μισθού των γυναικών είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο του μισθού των ανδρών. Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Μπορείτε να σκεφτείτε κάποιους λόγους;
150 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 4 Προσωπικός Αναστοχασμός
Δραστηριότητα 1: Εμφυλοποιώντας τα Αντικείμενα
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• Ποικίλει ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων/ουσών.
Στόχοι
• Αξιολόγηση του ρόλου του κοινωνικού φύλου στη ζωή μας.
Οδηγίες
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να διαλέξουν ένα αντικείμενο το οποίο για αυτούς/ες συμβολίζει ένα εμπόδιο που έπρεπε να υπερβούν λόγω του φύλου τους ή έναν προσωπικό/συλλογικό αγώνα που έπρεπε να δώσουν σε σχέση με το φύλο τους. Το αντικείμενο μπορεί να το έχουν εκεί μαζί τους στο χώρο τους ή στον χώρο που βρίσκονται κατά τη διάρκεια του μαθήματος, σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαν επίσης να δείξουν το αντικείμενο στην υπόλοιπη ομάδα μέσω της κάμερας. Παρ’ όλα αυτά αν δεν έχουν μαζί τους το αντικείμενο μπορούν απλά να σκεφτούν το αντικείμενο.
• Επιτρέψτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες 2-3 λεπτά για να διαλέξουν ή να σκεφτούν το αντικείμενο.
• Ξεκινήστε ένα κύκλο και δώστε τον χώρο σε κάθε άτομο να μοιραστεί το αντικείμενό του/ της και το τι συμβολίζει για εκείνον/η.
Παραλλαγή
Εάν έχετε περάσει επίσης από τις Ενότητες 1 και 2 αυτού του Μέρους με την ομάδα, μπορείτε να ανοίξετε αυτή τη δραστηριότητα σε άλλα θέματα πέρα από το φύλο. Συγκεκριμένα, μπορείτε να τους ζητήσετε να διαλέξουν ένα αντικείμενο που να συμβολίζει έναν προσωπικό/συλλογικό αγώνα που περνούν/πέρασαν σε σχέση με οποιαδήποτε κοινωνική ταυτότητα, ή χαρακτηριστικό που να τους κάνει να ανήκουν σε μια ομάδα.
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 151
4 Προσωπικό και Συλλογικό
Στόχοι
• Ανάληψη ευθύνης για την δημιουργία κουλτούρας και σχέσεων ισότητας.
• Σύνθεση όσων έχουμε μάθει στα προηγούμενα μαθήματα.
• Μετατροπή ιδεών και επιθυμιών σε εφαρμόσιμα βήματα.
• Δημιουργία ενός πλάνου για την ισότητα των φύλων.
• Αναστοχασμός γύρω από το βαθμό στον οποίο οι δικές μας σκέψεις και πράξεις συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός κόσμου ισότητας των φύλων.
• Ανακάλυψη πτυχών των προσωπικών μας επιθυμιών που συνδέονται με το θέμα αυτού του μαθήματος.
Θέμα 1 Εισαγωγή
Δραστηριότητα 1: Ποιο Είναι το Όνομά σου;
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• Ποικίλει ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων/ουσών.
Στόχοι
• Ανακάλυψη των νοημάτων και των υποθέσεων που κρύβονται στα ονόματα.
• Συνειδητοποίηση του ότι ακόμη και το άκουσμα του ονόματος ενός ατόμου μπορεί να οδηγήσει σε στερεότυπα.
• Εντοπισμός των δικών μας στερεοτυπικών σκέψεων.
Οδηγίες
• Εξηγήστε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες ότι αυτή η δραστηριότητα είναι ένας τρόπος για να μάθουμε ή να θυμηθούμε τα ονόματα όλων των συμμετεχόντων/ουσών, αλλά είναι επίσης μια δραστηριότητα σχετική με τις ιστορίες που αφηγούμαστε για τους εαυτούς μας και τους/τις άλλους/ες. Συγκεκριμένα, αυτό που θα κάνουμε σε αυτή τη δραστηριότητα είναι να εξετάσουμε τα ονόματά μας.
• Ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να συλλογιστούν τα δικά τους ονόματα χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Το όνομά σου έχει κάποιο νόημα; Does your name have a meaning?
- Το όνομά σου αφηγείται κάποια ιστορία για σένα ή την οικογένειά σου, την κοινότητά σου, την κουλτούρα σου;
- Ποιες ταυτότητες αντικατοπτρίζονται στο όνομά σου;
- Πιστεύεις ότι οι άλλοι/ες υποθέτουν πράγματα για εσένα με βάση μόνο το όνομά σου;
• Επιτρέψτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες μερικά λεπτά για να σκεφτούν αυτές τις ερωτήσεις.
• Ξεκινήστε έναν κύκλο όπου κάθε συμμετέχοντας/ουσα θα μπορεί να μοιραστεί τις απαντήσεις του/της για το όνομά του/της.
• Μετά από αυτό, ρωτήστε αν υπήρξε κάτι που τους έκανε εντύπωση όταν εξερευνούσαν το δικό τους όνομα ή όταν άκουγαν τους/τις άλλους/ες να περιγράφουν τα δικά τους ονόματα
• Κλείστε αυτή τη δραστηριότητα ρωτώντας την ομάδα αν μπορεί να βρει συνδέσεις μεταξύ αυτής της δραστηριότητας και αυτών που βλέπαμε μαζί στις προηγούμενες Ενότητες.
• Αναμένεται ότι η συζήτηση θα οδηγηθεί σε έννοιες όπως η «ταυτότητα» και τα «στερεότυπα».
152 Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Ενότητα
Δραστηριότητα 1: Σχεδιάζοντας μια Εκστρατεία για την Ισότητα των Φύλων
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 90-120 λεπτά
Στόχοι
• Ανάληψη ευθύνης για την δημιουργία κλίματος και σχέσεων ισότητας.
• Σύνθεση όσων έχουμε μάθει στα προηγούμενα μαθήματα.
• Μετατροπή ιδεών και επιθυμιών σε εφαρμόσιμα βήματα.
• Δημιουργία ενός πλάνου για την ισότητα των φύλων.
Οδηγίες
Βήμα 1:
• Εξηγήστε ότι ο στόχος αυτής της δραστηριότητας είναι οι συμμετέχοντες/ουσες να φτιάξουν
ένα πλάνο μιας εκστρατείας/καμπάνιας για ένα σκοπό σχετικό με την ισότητα των φύλων.
• Εξηγήστε ότι θα χωρίσετε τους/τις συμμετέχοντες/ουσες σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων.
• Κάθε ομάδα θα σχεδιάσει μια εκστρατεία.
• Για να το κάνει αυτό κάθε ομάδα, θα της ζητηθεί να απαντήσει τέσσερις βασικές ερωτήσεις.
• Πείτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες να ξεκινήσουν το σχετικό κουίζ που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Εκεί θα βρουν τις τέσσερις ερωτήσεις που θα πρέπει να απαντήσουν σαν ομάδα.
• Μπορείτε εναλλακτικά να τους ζητήσετε να χρησιμοποιήσουν το άδειο κουτί που βρίσκεται στην πλατφόρμα για να γράψουν τις απαντήσεις τους, ή να τις γράψουν κάπου αλλού αν αυτό είναι πιο βολικό.
• Οι τέσσερις ερωτήσεις είναι:
1. Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ ΣΑΣ. Ποιος θα είναι ο σκοπός της καμπάνιας σας; Δηλαδή, οι συμμετέχοντες/ουσες θα πρέπει να βρουν ένα θέμα με βάση ένα πρόβλημα που θέλουν να λύσουν ή να διαλέξουν έναν σκοπό γύρω από τον οποίο θέλουν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό. Αυτό μπορεί να αναφέρεται σε ένα ευρύ θέμα (για παράδειγμα, καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων) ή μπορεί να αφορά ένα πιο συγκεκριμένο θέμα (για παράδειγμα, οι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί ενάντια στα κορίτσια στο σχολείο τους, όπως το να τις φωνάζουν «τσούλες», ή το να χρησιμοποιούν ομοφοβική γλώσσα)
2. ΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. Δηλαδή ένα ή κάποια συγκεκριμένα και μετρήσιμα αποτελέσματα αυτής της καμπάνιας. Τι θα αποκομίσει από αυτή την εκστρατεία η ομάδαστόχος, ή το σχολείο, ή η κοινότητά τους; 3. ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ. Ποια θα είναι η ομάδα-στόχος; Δηλαδή, ποια ομάδα ανθρώπων θέλουν να αγγίξουν με την καμπάνια τους;
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 153
Θέμα 2 Αλλάζοντας τον Κόσμο!
Για παράδειγμα, θα στοχεύσει αυτή η καμπάνια στους συμμαθητές/τριες τους ή ίσως μια συγκεκριμένη κατηγορία μαθητών/τριών (για παράδειγμα αγόρια ή κορίτσια) και άρα θα πραγματοποιηθεί στο σχολείο τους, ή θα στοχεύσει στους κατοίκους της γειτονιάς τους, ή το ευρύ κοινό; 4. ΤΟ ΣΛΟΓΚΑΝ ΤΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ. Με βάση τις απαντήσεις τους, ποιο θα είναι το σλόγκαν ή το μήνυμα της καμπάνιας τους;
Βήμα 2:
• Αφού έχουν δει τα βασικά ερωτήματα, χωρίστε τους/τις σε ομάδες χρησιμοποιώντας
ψηφιακά δωμάτια.
• Εξηγήστε ότι πριν ξεκινήσουν να απαντούν τις ερωτήσεις, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν
αυτό τον χρόνο για να σκεφτούν διάφορες ιδέες σχετικές με τα προβλήματα και τα θέματα
που έχουν παρατηρήσει και για τα οποία θα ήθελαν να κάνουν κάτι. Συνιστάται να περάσετε
μια φορά από κάθε ομάδα και να ενθαρρύνετε την διαδικασία σκέψης και διαβούλευσης.
• Μετά από αυτό, ζητήστε τους να διαλέξουν μια από τις ιδέες τους και να αρχίσουν να απαντούν τις τέσσερις ερωτήσεις.
• Επιτρέψτε στις ομάδες να δουλέψουν τις τέσσερις ερωτήσεις για περίπου 30 λεπτά.
• Φέρτε τις ομάδες πίσω στην ολομέλεια και ζητήστε τους να παρουσιάσουν τα αποτελέσματά τους περιγράφοντας τις απαντήσεις τους στα τέσσερα ερωτήματα.
• Επιτρέψτε στους/στις υπόλοιπους/ες συμμετέχοντες/ουσες να ρωτήσουν μια ή δύο διευκρινιστικές ερωτήσεις σε κάθε ομάδα. Ο σκοπός αυτών των ερωτήσεων θα πρέπει να είναι το να βοηθήσει την ομάδα που παρουσιάζει να σχηματίσει και πιο καθαρή εικόνα για την καμπάνια της.
Βήμα 3:
• Μετά τις παρουσιάσεις, εξηγήστε ότι κάθε ομάδα θα επιστρέψει στο ψηφιακό της δωμάτιο
και θα σχεδιάσει μια αφίσα για την εκστρατεία της. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν όποιο πρόγραμμα ή εργαλεία θέλουν για να σχεδιάσουν όλοι/ες μαζί την αφίσα. Η αφίσα θα πρέπει να μεταφέρει το μήνυμα της καμπάνιας. Αυτό θα μπορούσαν να το πετύχουν είτε με το να συμπεριλάβουν λέξεις, προτάσεις ή με το να χρησιμοποιήσουν μόνο εικόνες και οπτικές αναπαραστάσεις.
• Επιτρέψτε στις ομάδες 15 λεπτά για να δημιουργήσουν την αφίσα τους.
• Εάν έχετε ώρα στη διάθεσή σας και δείτε ότι οι συμμετέχοντες/ουσες είναι δημιουργικοί/ ες, μπορείτε να προσαρμόσετε το χρονοδιάγραμμα.
• Επιστρέψτε όλους/ες στην ολομέλεια και ζητήστε τους να παρουσιάσουν τις αφίσες τους.
• Ολοκληρώστε την δραστηριότητα ρωτώντας τους κάποιες ερωτήσεις αναστοχασμού:
- Πώς τους φάνηκε αυτή η δραστηριότητα;
- Ήταν εύκολη ή δύσκολη;
- Ποιο κομμάτι αυτής της διαδικασίας, της δημιουργίας της καμπάνιας, βρήκαν πιο εύκολο και διασκεδαστικό, και ποιο κομμάτι βρήκαν πιο δύσκολο;
- Θα ήθελαν να υλοποιήσουν στα αλήθεια την εκστρατεία;
• Αν υπάρχει προθυμία, προσφερθείτε να βοηθήσετε να υλοποιήσουν στα αλήθεια την εκστρατεία.
• Θα μπορούσατε επίσης να ανεβάσετε τις αφίσες τους και τα σλόγκαν τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στο ενημερωτικό φυλλάδιο του σχολείου τους ή σε οποιοδήποτε σχετικό μέσο. Για παράδειγμα, αν θα προβάλετε τα αποτελέσματα του εργαστηρίου, θα μπορούσατε να ανεβάσετε τις αφίσες στη σελίδα/κοινωνικά δίκτυα του οργανισμού σας ή του σχολείου κλπ.
Συμβουλή στον/στην εκπαιδευτή/τρια
Αυτή η δραστηριότητα παίρνει χρόνο. Θυμηθείτε να κάνετε διαλείμματα ή ενεργοποιητές (energizers) όποτε θεωρείτε ότι χρειάζεται.
154
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας
Θέμα 3 Αλλάζοντας τον εαυτό μου
Δραστηριότητα 1: Γράμμα στον Μελλοντικό Εαυτό μου
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 15 λεπτά
Στόχοι
• Συλλογισμός γύρω από την μαθησιακή εμπειρία αυτού του μαθήματος.
• Συνδυασμός όσων έχουμε μάθει.
• Ανακάλυψη πτυχών των προσωπικών μας επιθυμιών που συνδέονται με το θέμα αυτού του μαθήματος.
• Ανάληψη ευθύνης για την δημιουργία κλίματος και σχέσεων ισότητας.
• Εξηγήστε ότι αυτή η δραστηριότητα είναι μια ατομική δραστηριότητα.
• Αυτό που θα ζητηθεί από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες είναι να γράψουν ένα γράμμα στο μελλοντικό εαυτό τους.
• Θα λάβουν αυτό το γράμμα μετά από έξι μήνες.
• Αυτό μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας τα emails τους. Τα περισσότερα προγράμματα email, αν όχι όλα, παρέχουν αυτή την υπηρεσία. Κάποιος/α μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο email, να επισυνάψει το γράμμα του/της (γραμμένο για παράδειγμα σε ένα αρχείο word στον δικό του/της ηλεκτρονικό υπολογιστή) και να προγραμματίσει την αποστολή του email σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία (έξι μήνες μετά το μάθημα). Με αυτό τον τρόπο, θα διασφαλιστεί η ιδιωτικότητα του γράμματός τους.
• Όπως αναφέρουν οι σχετικές οδηγίες που βρίσκονται στην πλατφόρμα οι συμμετέχοντες/ ουσες θα πρέπει να γράψουν ένα γράμμα στον μελλοντικό εαυτό τους όπου θα μπορούν να γράψουν για τις εμπειρίες/μαθήματα/σκέψεις/αισθήματα που είχαν κατά τη διάρκεια αυτού του μαθήματος ή εκείνη τη στιγμή. Υπάρχει κάτι που θα ήθελαν να πουν στον μελλοντικό εαυτό τους; Θα μπορούσε να αφορά πράγματα που έχουν μάθει, θα μπορούσε να έχει σχέση με το πως φαντάζονται τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους σε έξι μήνες, ή ο,τιδήποτε άλλο θα ήθελαν να εκφράσουν!
• Ενθαρρύνετέ τους να μη θέσουν μη ρεαλιστικές ή στατικές προσδοκίες από τον μελλοντικό εαυτό τους γιατί πολλά πράγματα μπορούν να αλλάξουν μέχρι τότε. Μπορεί να μάθουν νέα πράγματα και να αναθεωρήσουν τα σημερινά τους σχέδια.
• Με άλλα λόγια, ο στόχος αυτού του γράμματος είναι ο μελλοντικός τους εαυτός να λάβει κάτι θετικό που θα τους εμπνεύσει και θα τους ενδυναμώσει. Αυτό το γράμμα δεν είναι για να θέσουν στόχους, όπως για παράδειγμα «το να μπορώ να μιλήσω Γαλλικά» αλλά μάλλον για να συλλογιστούν το τι έχουν μάθει για τις απόψεις, ικανότητες, επιθυμίες κλπ.
• Για παράδειγμα:
- Αντί να βάλετε ένα στόχο όπως το «να μπορώ να μιλήσω Γαλλικά», μπορείτε να γράψετε «Έχω συνειδητοποιήσει ότι το να μάθω μια καινούργια γλώσσα μπορεί να είναι κάτι ενδιαφέρον που θα μπορούσα να επιδιώξω να κάνω γιατί φαίνεται ότι ανοίγει νέους κόσμους και νέους τρόπους για να εκφραστεί κανείς! Τι λες μελλοντικέ εαυτέ μου;».
- Αντί να βάλετε ένα στόχο όπως το «να έχω αγόρι/κορίτσι» που δεν είναι κάτι το οποίο θα πρέπει αναγκαστικά να προγραμματίσετε, μπορείτε να γράψετε «Έχω συνειδητοποιήσει ότι
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας 155
Οδηγίες
το να χτίζει κανείς υγιείς σχέσεις μπορεί να του/της εμπλουτίσει τη ζωή! Μπορεί αυτό να είναι κάτι που αξίζει να ζήσω. Αναρωτιέμαι αν είσαι έτοιμος/η να το ζήσεις αυτό, μελλοντικέ
εαυτέ μου!»
• Επιτρέψτε στους/στις συμμετέχοντες/ουσες 10 με 15 λεπτά για να γράψουν το γράμμα και
να προγραμματίσουν το email τους.
• Ενθαρρύνετε όλους να βάλουν την ίδια ημερομηνία στην αποστολή του email τους γιατί μπορεί να έχει πλάκα το να γνωρίζουν ότι η υπόλοιπη ομάδα έχει λάβει επίσης το γράμμα
της την ίδια στιγμή!
Θέμα 4 Αναστοχασμός
Δραστηριότητα 1: Ένα Πράγμα που θα Μπορούσα να Κάνω για την Ισότητα των Φύλων
Τι χρειαζόμαστε για τη δραστηριότητα;
• Πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Πρόσβαση στην πλατφόρμα G.EDU.
• Εκπαίδευση σε πραγματικό χρόνο (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη, π.χ. zoom, skype, webex, viber, κ.λπ.).
Διάρκεια
• 5 λεπτά
Στόχοι
• Ανάληψη ευθύνης για την δημιουργία κλίματος και σχέσεων ισότητας.
• Αναστοχασμός γύρω από το βαθμό στον οποίο οι δικές μας σκέψεις και πράξεις συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός κόσμου ισότητας των φύλων.
• Μετατροπή ιδεών και επιθυμιών σε εφαρμόσιμα βήματα.
• Ανακάλυψη πτυχών των προσωπικών μας επιθυμιών που συνδέονται με το θέμα αυτού του μαθήματος.
Οδηγίες
• Ως καταληκτική δραστηριότητα, ζητήστε από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να γράψουν
ένα πράγμα που θα μπορούσαν να κάνουν οι ίδιοι σε προσωπικό επίπεδο για την ισότητα των φύλων. Ο στόχος εδώ είναι να σκεφτούν μερικά πράγματα που θα μπορούσα να εφαρμόσουν άμεσα στην καθημερινή τους ζωή και τα οποία μπορούν να κάνουν την οικογένειά τους, τις σχέσεις τους, την κοινότητά τους, το σχολείο τους, την γειτονιά τους και λοιπά, να έχουν περισσότερο σεβασμό και ισότητα!
156
Εκπαιδεύοντας τα έφηβα αγόρια για θέματα φύλου και ισότητας